Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne
description
Transcript of Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne
![Page 1: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/1.jpg)
Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne
I. Trochę historii Pierwsze komputery i obliczenia Komputery osobiste i arkusze
II. Specyfika arkuszy kalkulacyjnych Ogólna struktura i typowe zastosowania Przykładowe parametry
III. Microsoft Excel Podstawowe cechy aplikacji Wybrane funkcje obliczeniowe Wybrane możliwości pracy z arkuszami
![Page 2: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/2.jpg)
I.1 Pierwsze komputery i obliczenia
Zaczęło się od obliczeń … Automatyzacja obliczeń ideą prehistorii komputerów Rozwój komputerów w czasie II Wojny Światowej
motywowany obliczeniami dla potrzeb militarnych;np. krzywych balistycznych pocisków
Pierwsze języki programowania „wysokiego poziomu” (lata 50-te XX w.) Fortran, Algol – obliczenia numeryczne Cobol – obliczenia ekonomiczne
Rozwój dziedzin matematyki dotyczących obliczeń Metody numeryczne – rozwiązywanie problemów
matematycznych drogą obliczeń (całki, układy równań…) Teoria obliczeń – obliczalność, złożoność obliczeniowa
![Page 3: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/3.jpg)
I. 2 Komputery osobiste i arkusze
Pierwszy arkusz kalkulacyjny VisiCalc opracowany dla komputerów osobistych firmy Apple (1978) zrewolucjonizował sposób prowadzenia obliczeń w firmach przyczynił się do wzrostu sprzedaży komputerów
Arkusz kalkulacyjny Lotus 1-2-3 opracowany dla systemu operacyjnego DOS (1983) wiodący arkusz kalkulacyjny dla PC-tów w trybie tekstowym znalazł wielu naśladowców, m.in. Quattro Pro firmy Borland później w graficznym środowisku Windows, w pakiecie
biurowym Lotus SmartSuite, obecnie IBM Lotus Symphony
![Page 4: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/4.jpg)
II.1 Ogólna struktura i typowe zastosowania arkuszy obliczeniowych
Struktura arkusza Dane i obliczenia w regularnej strukturze tabeli Numerowane wiersze i kolumny oznaczane literami Komórki na przecięciu wierszy i kolumn Zawartość komórek powiązana przez formuły obliczeniowe Adresowanie względne i bezwzględne
Zakresy zastosowań Obliczenia ekonomiczne i księgowe Tabelaryczne zestawienia informacji Praca z danymi: wyszukiwanie, filtrowanie, prezentacja Wspomaganie decyzji biznesowych
![Page 5: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/5.jpg)
II.2 Przykładowe parametry arkuszy
Arkusz VisiCalc Lotus 1-2-3 Excel 1.0 Excel 2003
Rok wydania1979
(1981 na PC)1983
1985(1987 na PC)
2002
Platformy Apple II, … PC PC (DOS)Macintosh,
PC (Windows)PC
Rozmiary arkusza
(kolumny × wiersze)
63 × 254 256 × 2048 256 × 16384 256 × 65536
Liczba funkcji 28 41 114 235Liczba typów
wykresów 0 5 7 14+20
Cena (~) 99$ 495$ 395$ 229$
![Page 6: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/6.jpg)
II.3 Relacyjne bazy danychJO
![Page 7: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/7.jpg)
III.1 Microsoft Excel
Wiodąca, wszechstronna aplikacja arkusza kalkulacyjnegoz graficznym interfejsem użytkownika
Geneza i pierwsze wersje Sukcesor DOS-owego arkusza Microsoftu MultiPlan (1982) Najpierw dla komputerów Apple Macintosh (1985) Wersja dla Windows (1987) zaważyła na ich sukcesie Wygrana konkurencja z Lotus 1-2-3
Kolejne wersje w minionych dwóch dekadach Szereg wersji dla komputerów McIntosh (ostatnia w 2008) 10 wersji dla PC z systemem Windows (od roku 1993 związane
z pakietem MS Office, przyczyniły się do jego powodzenia) najnowsza wersja dla Windows w pakiecie MS Office 2007
![Page 8: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/8.jpg)
III.2 Środowisko programu Excel
Prototypowe GUI MS Office, zintegrowane z innymi aplikacjami Skoroszyt i arkusze
Arkusz ma 216(220) wierszy 28(214) kolumn w wersji 2003 (2007) Skoroszyt zawiera dowolną liczbę arkuszy (domyślnie 3) Dowolna liczba otwartych skoroszytów w aplikacji Excel
Specyficzne pozycje menu Widok / Podgląd podziału stron; Wstaw / Wiersze, Kolumny,
Arkusz, Funkcja, Nazwa; Format / Komórki, Wiersz, Kolumna,Formatowanie warunkowe
Dane / Sortuj, Filtr, Grupy i konspekt, Sumy częściowe, Tabele przestawne, Importuj dane zewnętrzne
Specyficzne paski narzędziowe do pracy z danymi, formularzy, formuł, tabeli przestawnych
![Page 9: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/9.jpg)
III.3 Zawartość komórek arkusza
Wartości wpisywane przez użytkownika (lub importowane) format ogólny: domyślna interpretacja zależnie od treści formaty liczb: liczbowy, naukowy; procentowy, ułamkowy;
walutowy, księgowy; data, czas tekstowy: dowolna zawartość interpretowana jako tekst formaty specjalne i niestandardowe
Formuły – wartości wyliczane (wyrażenia po znaku =) Zwykłe: ich argumentami są wartości pobrane z innych komórek,
funkcje lub stałe; argumenty mogą być połączone operatorami Tablicowe: wynik i / lub argumenty w postaci zakresu komórek
(czyli tablicy), np. operacje na macierzach Przykład: prosta formula tablicowa
![Page 10: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/10.jpg)
III.3.1 Przykłady
Formuła: =1/3
wyświetlana w różnych formatach
Formuły tablicowe: (Ctrl+Shift) {=B8:C12/10} {=B8:C12+G8:H12}
![Page 11: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/11.jpg)
III.4 Funkcje obliczeniowe i narzędzia interakcyjne, „kreatory”
Bogaty zestaw funkcji różnych kategorii Matematyczne, Statystyczne, Finansowe Daty i czasu Logiczne Bazy danych, Tekstowe, Informacyjne, Wyszukiwania i adresu
Liczne narzędzia wspomagające pracę ze skoroszytem, m.in.: Wstawianie funkcji – specyfikacja argumentów, podgląd wyniku,
tekst pomocy (opis funkcji i argumentów) Kreator wykresów – wybór rodzaju wykresu, formatowanie
elementów, powiązanie z seriami danych arkusza Rejestracja i organizacja makr – zapis powtarzalnych sekwencji
czynności do wielokrotnego wykorzystania Kreator tabel i wykresów przestawnych – agregacja danych
![Page 12: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/12.jpg)
III.5 Przykłady użycia funkcji: obliczanie lat pracy w tabeli KADRY (w kolumnie G data zatrudnienia)
Formuły z funkcjami daty i funkcją zaokrąglenia liczby Wersja A (zgrubna): rok bieżący – rok daty zatrudnienia
=ROK(DZIŚ())-ROK($G18) Wersja B (przybliżona): liczba dni zatrudnienia / liczba dni w roku
=LICZBA.CAŁK((DZIŚ()-$G18)/365)
Formuła z funkcjami daty i funkcjami logicznymi Wersja C (dokładna): pełne lata kalendarzowe
o 1 rok mniej, jeżeli w bieżącej dacie jest wcześniejszy miesiąc, lub w ten sam miesiąc oraz wcześniejszy dzień, niż w dacie zatrudnienia
=ROK(DZIŚ())-ROK($G18) - JEŻELI(LUB(MIESIĄC(DZIŚ())<MIESIĄC($G18);
ORAZ(MIESIĄC(DZIŚ())=MIESIĄC($G18); DZIEŃ(DZIŚ())<DZIEŃ($G18))) ; 1 ; 0 )
![Page 13: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/13.jpg)
III.6 Formaty warunkowe do przykładów z III.5
Formatowanie warunkowe umożliwia zróżnicowanie formatów w zakresiekomórek na podstawie warunków logicznych przez: nałożenie warunku na wartość wskazanej komórki lub wpisanie formuły zmianę czcionki, obramowania, deseniu komórek spełniających warunek.
Przykład zastosowania dla zaznaczenia różnic Warunek określony na wartości komórki:
Wartość komórki jest nierówna $J18wyróżni formatem czcionki te wyniki wyliczeń lat pracy metodą B i C, które różnią się od umieszczonego w kolumnie J wyliczenia metodą A.
Przykład zastosowania dla szybkiego pokolorowania komórek w zakresie Warunek określony przez formułę:
Formuła jest =MOD(WIERSZ();2)=0zmieni kolor parzystych wierszy zakresu; funkcja WIERSZ() zwraca numer wiersza, funkcja MOD(x;2) zwraca wartość 0 dla parzystych wartości x.
![Page 14: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/14.jpg)
III.7 Wybrane możliwości Excela
Import danych Obsługa licznych formatów i źródeł danych Wspomaganie tworzenia kwerend, tj. zapytań do baz danych
Analiza danych Poszukiwanie oczekiwanych wyników, symulacje Grupowanie, sumy częściowe list danych; tabele przestawne
Prezentacja danych Wykresy danych – bogata galeria typów i podtypów Raporty i wykresy dla tabeli przestawnych; formularze
Programowanie Makra, moduły Visual Basic for Applications
Współpraca z otoczeniem Praca grupowa, w sieci, współpraca z innymi aplikacjami
![Page 15: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/15.jpg)
Część druga: Aplikacje z bazami danych
IV. Bazy danych Geneza i podstawowe pojęcia Zalety systemów baz danych Klasyfikacja baz danych
V. Przykład projektu aplikacji z bazą danych Projekt struktury bazy danych Tabele i kwerendy SQL
VI. Microsoft Access Ogólne cechy programu Access Składniki aplikacji z bazą danych
![Page 16: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/16.jpg)
IV.1 Geneza i podstawowe pojęcia
Technologie baz danych (od lat 60/70 XX w.) rosnąca objętość gromadzonych informacji postęp środków technicznych informatyki (w tym pamięci masowych na taśmach i dyskach
znaczenie informacji w zarządzaniu potrzeba sprawniejszych metod przetwarzania
DBdatabase
DBMSmanagement
system
Baza danych zorganizowany (ustrukturalizowany) zbiór wzajemnie powiązanych danych
System zarządzania bazą danych zakładanie i aktualizacja bazy dostęp do danych wiarygodność, bezpieczeństwo i spójność danych
SZBD
![Page 17: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/17.jpg)
IV.2 Zalety systemów baz danych
Mechanizmy strukturalizacji danych Niezależność danych od programów
dostęp do danych za pośrednictwem języka zapytań aktualizacja bazy przez język manipulacji danymi
Scentralizowana kontrola spójności danych jednoznaczność i sensowność danych jednokrotna aktualizacja danych zachowanie warunków ograniczających kontrola równoległego (równoczesnego) dostępu do danych
Scentralizowana ochrona niezawodności systemu i bezpieczeństwa danych
![Page 18: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/18.jpg)
IV. 3 Klasyfikacja baz danych
Ze względu na model danych (logiczną strukturę danych i zachodzących między nimi związków) rozróżnia się bazy danych: Relacyjne: dane w tabelach, ustanowione relacje między danymi Sieciowe: związki między jednostkami danych
tworzą strukturę grafu Hierarchiczne: związki między jednostkami danych
tworzą strukturę drzewa Obiektowe: dane o strukturze obiektów programowych
Multimedialne: dane w formatach grafiki, dźwięku itp. Ze względu na konfigurację występują systemy baz danych:
scentralizowane: centralnie zarządzane w jednym węźle sieci rozproszone: spójnie zarządzane bazy danych w wielu węzłach sieci
Ze względu na dostępność występują systemy baz danych: wielodostępne: dostępne dla wielu użytkowników i aplikacji lokalne: dostępne na jednym komputerze
![Page 19: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/19.jpg)
IV.4 Popularne przykłady SZBD
Nazwa Producent Pierwszewydanie
Ostatniewydanie Typ Licencja
Oracle Oracle Corp. 1979 2009 ROR komercyjna
dBase Ashton-Tate 1980 2008 pseudo relacyjny -”-
DB2 IBM 1983 2009 ROR -”-
PostgreSQL U.C.Berkeley 1988 2009 OR darmowa
MS SQL Server Microsoft 1989 2008 R komercyjna
MS Access Microsoft 1992 2007 R -”-
MySQL MySQL AB 1995 2010 R darmowa, komercyjna
R – relacyjny, OR – obiektowo-relacyjny
![Page 20: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/20.jpg)
SZBD
V.1 Przykład aplikacji z bazą danych do obsługi biblioteki
F1: Katalog książek
Dane oksiążkach
F3: Wypożyczenia
Dane o wypożyczeniach
F4: Zwroty
Dane o zwrotach
F2: Rejestr czytelników
Dane oczytelnikach
K: Książki C: Czytelnicy
W: Wypożyczenia
![Page 21: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/21.jpg)
KC
W1
1 n
n
Krotności związków między danymi 1:1, 1:n, (m:n). W przykładzie 1:n - jeden do wielu - związek jednej pozycji zbioru danych C (czytelnicy) z wieloma pozycjami zbioru W (wypożyczenia)
V.2 Trzy aspekty projektowania struktury bazy danych
Funkcje aplikacjibazy danych
Funkcjonalnastruktura b.d.
Logiczna struktura b.d.
Fizyczna struktura b.d.
Zewnętrzne modele danych
Pojęciowy model danych
Wewnętrzny model danych
CWK C CWWKCW KCW
F1 F2 F3 F4
![Page 22: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/22.jpg)
V.3 Model danych bazy relacyjnej
Tabele zawierają rekordy danych o jednorodnej strukturze Rekordy danych zawierają nazwane pola np.
CZYTELNICY (Nr karty, Nazwisko, Imię, Adres, Kod, Miasto, Telefon) KSIĄŻKI (Sygnatura, Autor, Tytuł, Dział, Rok wydania) WYPOŻYCZENIA (Numer#, Nr karty, Sygnatura , Data wyp, Data zwr)
klucz podstawowy identyfikuje rekordy klucz obcy reprezentuje związek (relację) z inną tabelą Symbol # oznacza automatyczne numerowanie pól kolejnych
rekordów przez SZBD
![Page 23: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/23.jpg)
V.4 Kwerendy w języku SQL
SQL (Structured Query Language) to standardowy język relacyjnych baz danych obsługiwany przez wszystkie liczące się systemy RDBMS pozwala tworzyć zapytania do bazy danych, definiować tabele danych i manipulować danymi w tabelach
Przykład zapytania wybierającego dane o aktualnie wypożyczonych książkach:
SELECT KSIĄŻKI.Tytuł, Date()-WYPOŻYCZENIA![Data wyp] AS [Ile dni]
FROM KSIĄŻKI INNER JOIN WYPOŻYCZENIA ON KSIĄŻKI.Sygnatura=WYPOŻYCZENIA.Sygnatura
WHERE (((WYPOŻYCZENIA.[Data zwr]) Is Null));
R=Relational
![Page 24: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/24.jpg)
VI.1 Ogólne cechy programu MS Access
Program do tworzenia aplikacji z bazami danych Bazy danych w programie Access
Relacyjny model danych Obsługa języka SQL Dane liczbowe i tekstowe, obiekty binarne (np. obrazy) Konfiguracja lokalna i wielodostępna Komunikacja z innymi systemami baz danych
„Obiekty” MS Access reprezentują struktury danych, środki prezentacji danych oraz elementy oprogramowania
Narzędzia GUI wspomagające pracę z aplikacją MS Access
![Page 25: Wykład 3. Część pierwsza: Obliczenia i arkusze kalkulacyjne](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062518/56814208550346895dadee41/html5/thumbnails/25.jpg)
VI.2 Składniki aplikacji programu Access
Baza danych Tabele z danymi połączone przez tzw. relacje Kwerendy w języku SQL (zapytań i manipulacji danymi)
wybierające dają selektywny dostęp do danych krzyżowe tworzą zagregowane postacie danych
(np. podsumowania) funkcjonalne usuwają, aktualizują, dołączają dane, tworzą
nowe tabele – pozwalają manipulować danymi w bazie Obiekty graficznej prezentacji danych
Formularze, raporty, a także strony dostępu w sieci Web Programowanie
Makra i moduły w języku VBA (Visual Basic for Access)