WY 2 Analiza wstępna sprawozdań finansowych bilans [tryb...
Transcript of WY 2 Analiza wstępna sprawozdań finansowych bilans [tryb...
Wstępna analiza sprawozdania
A N A L I Z A E K O N O M I C Z N O - F I N A N S O W A
Wstępna analiza sprawozdania finansowego
44
MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE
WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE:
EWIDENCYJNE:
•Sprawozdania finansowe;
•System księgowy firmy;
•Statystyka ekonomiczna;
•Spisy inwentarzowe;
•Dokumentacja produkcyjna,
POZAEWIDENCYJNE:
•Plany krótko- i długookresowe,
biznesplany;
•Kosztorysy, kalkulacje
wstępne;
•Wynik dotychczasowych analiz;
•Roczniki statystyczne;
•Roczniki GPW;
•Publikacje fachowe;
•Regulacje prawne;
•Informacje agencji
handlowa;
•Systemy kalkulacyjne;
•Dokumentacja
konstrukcyjno-techniczna;
•Dokumentacja dotyczącą
zatrudnienia;
•Protokoły i wnioski
pokontrolne;
•Sprawozdania zarządu i rady
nadzorczej;
•Dane z wywiadów z
pracownikami, kontrahentami,
kredytodawcami
ratingowych;
•Informacje wywiadowni
gospodarczych
2017-05-15 11:412
ELEMENTY SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
1. wprowadzenie do sprawozdania finansowego;
2. bilans;
3. rachunek zysków i strat;
4. zestawienie zmian w kapitale własnym;
2017-05-15 11:413
4. zestawienie zmian w kapitale własnym;
5. rachunek przepływów pieniężnych;
6. opinia biegłego rewidenta;
7. odpis uchwały o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania i podziale zysku lub pokryciu straty
Odbiorcy sprawozdania finansowego
� Dawcy kapitału, zarówno własnego, jaki obcego ponoszą ryzyko
funkcjonowania i upadłości firmy; roszczenia inwestorów są zaspakajane w
ostatniej kolejności, kredytodawcy i wierzyciele oceniają na podstawie
sprawozdania zdolność firmy do obsługi długu i wywiązywania się ze
zobowiązań odsetkowych
� Analitycy finansowi i doradcy – wykorzystują je w podejmowaniu decyzji
2017-05-15 11:414
inwestycyjnych
� Zarządzający – ocena możliwości przetrwania i rozwoju firmy oraz przy
podejmowaniu decyzji bieżących i strategicznych
� Firmy konkrecyjne – budowa strategii rynkowej i ocena ryzyka konkurencji,
� Instytucje rządowe i samorządowe,
� Pracownicy i związki zawodowe – zdolność do utrzymanie miejsc pracy i
podwyżek.
Zastosowanie elementów sprawozdania
� Bilans i Rachunek zysków i strat umożliwiają: statyczną
i dynamiczną ocenę stanu i wyników finansowych
przedsiębiorstwa;
� Rachunek przepływów pieniężnych obrazuje przepływy
pieniężne w trzech obszarach funkcjonowania:
2017-05-15 11:415
pieniężne w trzech obszarach funkcjonowania:
działalności operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej, oraz
pokazuje kierunek zagospodarowania środków;
� Informacja dodatkowa zawiera dane i objaśnienia do
poszczególnych elementów sprawozdania
Załącznik do Ustawy o rachunkowościB i l a n sAktywaA. A k t y w a t r w a ł e
I. Wartości niematerialne i prawneII. Rzeczowe aktywa trwałeIII. Należności długoterminoweIV. Inwestycje długoterminowe
2017-05-15 11:416
IV. Inwestycje długoterminoweV. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. A k t y w a o b r o t o w eI. ZapasyII. Należności krótkoterminoweIII. Inwestycje krótkoterminoweIV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
A k t y w a r a z e m
PasywaA. K a p i t a ł (f u n d u s z) w ł a s n y
I. Kapitał (fundusz) podstawowyII. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)IV. Kapitał (fundusz) zapasowyV. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wycenyVI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwoweVII. Zysk (strata) z lat ubiegłychVIII. Zysk (strata) nettoVIII. Zysk (strata) nettoIX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
B. Z o b o w i ą z a n i a i r e z e r w y n a z o b o w i ą z a n i aI. Rezerwy na zobowiązaniaII. Zobowiązania długoterminoweIII. Zobowiązania krótkoterminoweIV. Rozliczenia międzyokresowe
Pasywa razem
2017-05-15 11:417Układ bilansu slajd 27; Wskaźniki wyposa żenie przedsi ębiorstwa w kapitały własne ...
Bilans
� Jako podstawowy element sprawozdania stanowi zestawienie
składników majątkowych i źródeł ich sfinansowania
� Prezentuje statyczny obraz posiadanych lub kontrolowanych przez
jednostkę zasobów majątkowych, które w wyniku przyszłych
zdarzeń przyczynią się do powstania korzyści ekonomicznych
(związane ze zużyciem w procesie wytwórczym, z możliwością
2017-05-15 11:418
zamiany na środki pieniężne, z obniżeniem kosztów działalności)
� Sporządzany na dany moment (tzw. moment bilansowy)
� W bilansie nie wykazuje się strumieni wartości, jakie towarzyszą
prowadzeniu działalności gospodarczej (przychody, koszty, wyniki),
ale skutki tych procesów, co ma odzwierciedlenie w zmianach
wartości aktywów i pasywów.
Bilans
� Składniki majątkowe są ujmowane w wartościach netto (po
uwzględnieniu ich dotychczasowego umorzenia)
� Składniki majątku są uszeregowane wg zasady wzrastającej
płynności (tempa zamiany na gotówkę, biorąc pod uwagę
rodzaj działalności i cykliczność operacji gospodarczych)
Składniki pasywów są uporządkowane wg zasady
2017-05-15 11:419
� Składniki pasywów są uporządkowane wg zasady
wzrastającej zapadalności/wymagalności (pilności zwrotu)
– kapitał własny, zobowiązania długoterminowe i
zobowiązania krótkoterminowe.
ETAPY ANALIZY BILANSU
� WSTĘPNA ANALIZA BILANSU:
� Analiza pozioma: badanie dynamiki sumy bilansowej oraz
ważniejszych pozycji aktywów i pasywów. Wykorzystywane
mierniki to: odchylenie bezwzględne, tempo zmiany i
dynamika badanego zjawiska (obliczane w relacji do stałej lub
2017-05-15 11:4110
dynamika badanego zjawiska (obliczane w relacji do stałej lub
zmiennej bazy porównań). Pozwala na określenie kierunku
rozwoju podmiotu i stopień wzrostu kapitałów finansujących
ten proces. Różne tempo zmian składników aktywów i
pasywów bilansu determinuje zmiany w strukturze majątku i
źródeł jego finansowania.
ETAPY ANALIZY BILANSU
� WSTĘPNA ANALIZA BILANSU:
� Analiza pionowa: badanie struktury aktywów i pasywów oraz
wewnętrznej struktury wybranych pozycji bilansu. Struktura
bilansu dostarcza informacji odnośnie sytuacji finansowej
podmiotu. Struktura aktywów - informacje o sposobie
zaangażowania kapitałów w przedsiębiorstwie, a struktura
2017-05-15 11:4111
zaangażowania kapitałów w przedsiębiorstwie, a struktura
pasywów – o źródłach ich pochodzenia. W analizie pionowej
stosuje się wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki
gospodarcze, kapitały własne i obciążenia obcymi źródłami
finansowania.
ETAPY ANALIZY BILANSU
• Analiza pionowo – pozioma: badanie struktury
kapitałowo- majątkowej
� WSKAŹNIKOWA ANALIZA BILANSU - rozwinięcie analizy
wstępnej, oparta na badaniu wzajemny relacji zachodzących
pomiędzy poszczególnymi elementami pasywów i aktywów.
2017-05-15 11:4112
pomiędzy poszczególnymi elementami pasywów i aktywów.
� Pogłębiona analiza powinna również obejmować określanie
czynników kształtujących wielkości ekonomiczne zawarte w
bilansie
Wskaźniki struktury aktywów formuła
Udziału aktywów trwałych w aktywach ogółem
Aktywa trwałe x 100%
Aktywa ogółem
Udziału aktywów obrotowych w aktywach ogółem
Aktywa obrotowe x 100%
Aktywa ogółem
Udział wartości niematerialnych i prawnych w aktywach ogółem
Wartości niematerialne i prawne x 100%
Aktywa ogółem
Udział rzeczowych aktywów trwałych Rzeczowe aktywa trwałe x
2017-05-15 11:4113
Udział rzeczowych aktywów trwałych w aktywach ogółem
Rzeczowe aktywa trwałe x 100%
Aktywa ogółem
Udział należności długoterminowych w aktywach ogółem
Należności długoterminowe x 100%
Aktywa ogółem
Udział inwestycji długoterminowych w aktywach ogółem
Inwestycje długoterminowe x 100%
Aktywa ogółem
Wskaźniki struktury aktywów formuła
Udział długoterminowych rozliczeń między okresowych w
aktywach ogółem
Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe x 100%
Aktywa ogółem
Udział zapasów w aktywach ogółem
Zapasy x 100%
Aktywa ogółem
Udział należności w aktywach ogółem
Należności x 100%
Aktywa ogółem
2017-05-15 11:4114
ogółem Aktywa ogółem
Udział inwestycji krótkoterminowych w aktywach
ogółem
Inwestycje krótkoterminowe x 100%
Aktywa ogółem
Udział krótkoterminowych rozliczeń między okresowych w
aktywach ogółem
Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe x 100%
Aktywa ogółem
Bardziej szczegółowa analiza może obejmować
określanie udziału poszczególnych składników
aktywów trwałych w majątku trwałym, co
pozwoli na ustalenie stopnia związania kapitałów w
poszczególnych składnikach oraz analizę
2017-05-15 11:4115
struktury aktywów obrotowych – istotne z
punktu widzenie płynności finansowej, ponieważ
determinuje szybkość jego zamiany na gotówkę.
Przeprowadza się także analizę struktury
należności – bilansowa i czasowa.
� Aktywa odzwierciedlają składniki majątkowe w
posiadaniu przedsiębiorstwa.
� Dwie podstawowe funkcje majątku to
generowanie zysku oraz zabezpieczenie
roszczeń wierzycieli.
2017-05-15 11:4116
� To, jakim majątkiem dysponuje
przedsiębiorstwo oraz jego struktura, wpływa
na sytuację finansową oraz pozycję finansową
przedsiębiorstwa
STOPIEŃ PŁYNNOŚCI
POSTAĆ MAJĄTKU
Majątek rzeczowy
Majątek finansowy
Majątek trwały
Środki trwałeInwestycje rozpoczęte
Udziały i akcje
2017-05-15 11:41 17
rozpoczęte
Majątek obrotowy
zapasy NależnościŚrodki pieniężne
Sytuacja majątkowa
� Struktura aktywów informuje o sposobie zaangażowania kapitałów
przedsiębiorstwa.
� Dwie podstawowe grupy aktywów – majątek trwały oraz majątek
obrotowy pełnią różną rolę w kreacji zysku:
� Majątek trwały pełni rolę pośrednią, stwarzając podstawy do
prowadzenia działalności.
2017-05-15 11:4118
� Majątek obrotowy, jako bardziej płynny, uczestniczy bezpośrednio w
jego tworzeniu, podlegając stałym przemianom w procesie
wytwórczym.
� Wzajemne relacje pomiędzy majątkiem trwałym i obrotowym kształtują
się odmiennie w zależności od branży, rodzaju przedsiębiorstwa oraz jego
specyfiki
MAJĄTEK TRWAŁY MAJĄTEK OBROTOWY
� Zdeterminowany rodzajem działalności,
� Określa zdolności wytwórcze przedsiębiorstwa,
� Zaangażowany w przedsiębiorstwie > 1 roku,
� Uczestniczy w wielu cyklach produkcyjnych,
� Zużywa się stopniowo,
� Zdeterminowany rodzajem działalności,
� Wysoce związany z branżą, w jakiej działa firma,
� Determinuje ilość i jakość produkcji,
� Zaangażowany w przedsiębiorstwie < 1 roku.
� Uczestniczy w cykliczne powtarzających się operacjach
2017-05-15 11:4119
� Zużywa się stopniowo,� Przenosi sukcesywnie część
swojej wartości na wykonywane wyroby,
� Współdecyduje o cechach jakościowych wyrobów,
� Jest mało elastyczny,� Generuje znaczne koszty
(amortyzacja),� Obłożony dużym ryzykiem
� Uczestniczy w cykliczne powtarzających się operacjach gospodarczych,
� Podlega stałym przemianom, tworząc nową wartość przy każdym obrocie,
� Przechodzi przez fazy cyklu, generując wartość dodaną,
� Wpływa na wartość produkcji,� Charakteryzuje się większą
płynnością,� Obłożony mniejszym ryzykiem
� Majątek trwały jest mniej elastyczny, ponieważ w krótkim okresie
trudno jest dostosować jego poziom i strukturę do zakresu
wykorzystania zdolności wytwórczych, w przypadku zmian na rynku
(spadek popytu).
� Obciążony również wyższym ryzykiem, ze względu na niepewność
zwrotu poniesionych nakładów z przyszłych przychodów.
� Jego zdolność do generowania przychodów jest niższa.
� W przedsiębiorstwach produkcyjnych głównym składnikiem majątku
2017-05-15 11:4120
� W przedsiębiorstwach produkcyjnych głównym składnikiem majątku
trwałego są składniki rzeczowe, środki trwałe, zwłaszcza
bezpośrednio produkcyjne, decydujące o zdolnościach produkcyjnych
przedsiębiorstwa. Z tego punktu widzenia ważny jest stan oraz
wartość techniczno-użytkowa środków będących w dyspozycji
przedsiębiorstwa oraz efektywność ich wykorzystania.
Wysoki udział majątku trwałego w aktywach ogółem oznacza, że:
� Występuje znaczny poziom unieruchomienia majątku
(struktura majątkowa jest sztywna, mało elastyczna),
� Majątek jest mało elastyczny, gdyż jego zdolność
dostosowawcza do zamian otoczenie jest niska, możliwości
regulowania wielkości i struktury tak, by dostosować ją do
2017-05-15 11:4121
regulowania wielkości i struktury tak, by dostosować ją do
poziomu wykorzystywanych zdolności produkcyjnych są
ograniczone
� Majątek jest ryzykowny w sytuacji zmian warunków
rynkowych – nie wiadomo, czy poniesione nakłady zwrócą się
z bieżących wpływów,
Wysoki udział majątku trwałego w aktywach ogółem oznacza, że:
� Taki majątek generuje wysokie koszty stałe (amortyzacja) –
związane z jego utrzymaniem
� Zdolność majątku do osiągania zysku jest względnie niska,
� Jest on względnie wyższy w branżach kapitałochłonnych -
górnictwo, hutnictwo, energetyka, chemia, budownictwo,
2017-05-15 11:4122
górnictwo, hutnictwo, energetyka, chemia, budownictwo,
hotelarstwo, lotnicza.
� Na jego udział wpływa m.in. stosowana technologia
wytwarzania i struktura asortymentowa produkcji,
� Struktura aktywów trwałych informuje o
stopniu związania kapitałów w poszczególnych
składnikach majątku trwałego,
� Przykładowo wysoki udział inwestycji
długoterminowych sygnalizuje możliwość
2017-05-15 11:4123
łatwiejszego zbycia środków niż miałoby to
miejsce w przypadku zaangażowania tych
środków w rzeczowe aktywa trwałe.
Przewaga majątku obrotowego jest korzystniejsza, ponieważ:
� Majątek obrotowy w większym zakresie wpływa na
wzrost przychodów i poprawę obrotowości majątku,
� Przyczynia się do wzrostu zysku ze sprzedaży,
� Poprawie ulega płynność finansowa majątku,
Łatwiej można dostosować strukturę majątku do
2017-05-15 11:4124
� Łatwiej można dostosować strukturę majątku do
wymogów rynku,
� Majątek jest bardziej elastyczny i obciążony mniejszym
ryzykiem
� Stopień unieruchomienia majątku jest mniejszy,
struktura majątkowa jest elastyczna.
� Ustalenie struktury aktywów obrotowych dostarcza informacji
na temat płynności finansowej podmiotu.
� Aktywa obrotowe są zróżnicowane pod względem płynności i
uszeregowane wg kryterium wzrastającej płynność. Za
najmniej płynny składnik uważa się zapasy, a za najbardziej
środki pieniężne.
� Im w strukturze zapasów jest więcej wyrobów gotowych i
2017-05-15 11:4125
towarów, tym ta płynność jest większa.
� Z kolei produkty i półprodukty dopiero po pewnym czasie, po
ich przetworzeniu, wygenerują gotówkę.
� Analiza należności powinna uwzględniać ich strukturę
czasową: poniżej i powyżej 12 m-cy; należności terminowych i
przeterminowanych.
� Poziom i struktura majątku obrotowego podlega dużym
wahaniom, na jego poziom mają wpływ rozmiary działalności i
ich charakter. Optymalna wielkość majątku obrotowego to
kompromis pomiędzy kosztami utrzymywania tego majątku a
funkcjami pełnionymi przez poszczególne składnik majątku:
� Zapasy – pozwalają na utrzymanie ciągłości i rytmiczności
2017-05-15 11:4126
produkcji (surowce i materiały) i zapewnienie ciągłości
sprzedaży (towary i wyroby gotowe);
� generują one koszty tworzenia zapasów (zmówienie,
transport, ubezpieczenia, straty i ubytki, wyładunek,
załadunek,
� utrzymywania zapasów (magazynowanie, konserwacja),
� wyczerpania się zapasów (przestoje w produkcji, praca w
godzinach nadliczbowych) [Economic Order Quantity]
� Należności - to zachęta finansowa dla nabywców ,
powinny zapewnić wpływy ze sprzedaży w
przyszłości, ale związane z ryzykiem nieodzyskania
2017-05-15 11:4127
przyszłości, ale związane z ryzykiem nieodzyskania
środków z tego tytułu (należności przeterminowane,
opóźnienia w spłacie)
� Środki pieniężne niezbędne do dokonywania
bieżących zakupów i regulowania zobowiązań
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
1. ŁAGODNA
� zakłada wyższe poziomy zapasów, środków pieniężnych,
zbywalnych papierów wartościowych oraz należności, które
powstają w wyniku stosowania łagodnej polityki
kredytowania odbiorców,
2017-05-15 11:4128
kredytowania odbiorców,
� Relacja aktywów obrotowych względem sprzedaży
utrzymuje się na wysokim poziomie,
� Uzyskiwana stopa zwrotu jest niższa, ale również
mniejsze ryzyko, czyli większe bezpieczeństwo
prowadzonej działalności
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
� Znaczna zapasy są gwarancją zachowania ciągłości i rytmiczności
produkcji oraz sprzedaży
� Środki pieniężne stanowią rezerwę płynności na spłatę
zobowiązań,
� Należności powinny w przyszłości zapewnić wpływ środków z
2017-05-15 11:4129
tytułu sprzedaży kredytowej
� Takie podejście jest wskazane dla zakładów o sezonowym
charakterze produkcji, gdzie duże wahania popytu są łagodzone
przez korzystne warunki kredytowania
� Pozwala na wykorzystywanie zdolności produkcyjnych w ciągu
roku na zbliżonym poziomie
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
2. RESTRYKCYJNA
� charakteryzuje się minimalnym poziomem aktywów
obrotowych, niskim poziom należności spowodowanym
prowadzeniem restrykcyjnej polityki kredytowej wobec
odbiorców,
2017-05-15 11:4130
odbiorców,
� relacja aktywów bieżących względem sprzedaży utrzymuje
się na niskim poziomie,
� pozwala na uzyskiwanie wyższych stóp zwrotu, ale i wiąże
się z wyższym ryzykiem i mniejszy bezpieczeństwem,
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
� Niższy poziom zapasów zwiększa prawdopodobieństwo
przestojów produkcyjnych i jest zagrożeniem dla ciągłości
sprzedaży,
� Inwestycje krótkoterminowe na niskim poziomie mogą
skutkować problemami z regulowaniem zobowiązań
2017-05-15 11:4131
skutkować problemami z regulowaniem zobowiązań
bieżących w przypadku zakłóceń w dopływie środków z
tytułu sprzedaży (utrata płynności finansowej),
3. UMIARKOWANA – to rozwiązanie pośrednie pomiędzy
polityką łagodną i restrykcyjną.
71,01 71,11
40,00
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
I. Aktywa trwałe
II. Aktywa obrotowe
2017-05-15 11:4132
28,99 28,89
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
Struktura 2009 Struktura 2008
47,97%
45,04%
0,13%
6,86% 06,86%
Struktura aktywów trwałych 2009
1. Wartości niematerialne i
prawne, w tym:
3. Rzeczowe aktywa trwałe
5.3. Długoterminowe aktywa
finansowe
6. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
2017-05-15 11:4133
46,07%
46,28%
0,13%7,49%
Struktura aktywów trwałych 20081. Wartości niematerialne i
prawne, w tym:
3. Rzeczowe aktywa trwałe
5. Inwestycje długoterminowe
6. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
18,83%
70,01%
4,46%
5,75%
Struktura 2008
5. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
4. Aktywa trwałe klasyfikowane jako
przeznaczone do zbycia
3. Inwestycje krótkoterminowe
Struktura aktywów obrotowych
2017-05-15 11:4134
21,15%
55,65%
16,90%
6,04%
0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00%
Struktura 2009
3. Inwestycje krótkoterminowe
2. Należności krótkoterminowe
1. Zapasy
Wskaźniki wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitały własne
i obciążenia obcymi źródłami finansowania
Stopień wyposażenia przedsiębiorstwaw kapitały własne
Kapitał własny x 100%
Pasywa ogółem
Stopień obciążania przedsiębiorstwa zobowiązaniami
Rezerwy i zobowiązania x 100%
Pasywa ogółem
Stopień wyposażenia przedsiębiorstwa kapitał stały
Kapitał stały x 100%
Pasywa ogółem
Udział zobowiązań długoterminowych w pasywach ogółem
Zobowiązania długoterminowe x 100 %
Pasywa ogółem
Udział zobowiązań krótkoterminowych w pasywach ogółem
Zobowiązanie krótkoterminowe 100%
Pasywa ogółem
Udział rezerw w pasywach ogółemRezerwy na zobowiązania x100%
Pasywa ogółem
Udział rozliczeń międzyokresowych w pasywach ogółem
Rozliczenia międzyokresowe x 100%
Pasywa ogółem
2017-05-15 11:4135 Slajd 7
Sytuacja kapitałowa
� Analiza pasywów (kapitałów) pozwala na ustalenie:
kto sfinansował poszczególne składniki majątku, na
jaki okres oraz na jakich warunkach
� Pasywa są finansowym wyrażeniem składników
majątku.
2017-05-15 11:4136
majątku.
� Struktura pasywów informuje o tym, czym jest
finansowany majątek (kapitałem własnym, obcym),
określa skalę ryzyka finansowego z tytułu
zaangażowania kapitałów obcych oraz zdolność
firmy do kontynuowania działalności
• WŁASNE: podstawowe i pozostałe
• OBCE: kredyty, pożyczki, obligacje, weksle własne,
bony zobowiązania
Własność
• ZEWNĘTRZNE:
• własne, czyli powierzone, pierwotnie wniesione przez właścicieli
lub akcjonariuszy;
• obce – kredyty, pożyczki, emisja obligacji, opcje, leasing,
factoring
• WEWNĘTRZNE: własne, samofinansowania, zyski zatrzymany,
zapasowy, rezerwowy
Źródło pochodzenia
2017-05-15 11:4137
zapasowy, rezerwowy
• DŁUGOTERMINOWE:
• Własne – kapitał zakładowy
• Obce – zobowiązania i rezerwy
• KRÓTKOTERMINOWE:
• Własne – część zysku przeznaczona na dywidendy,
• Obce – zobowiązania bieżące, krótkoterminowe pożyczki,
przypadające w danym roku spłaty zobowiązań
długoterminowych
Terminowość
Struktura kapitału własnego
• Zakładowy –wartość nominalna akcji x ilość akcji
• Udziałowy – udziały wniesione przez wspólników
Kapitał podstawowy
• Sprzedaż akcji powyżej wartości nominalnej
• Dopłaty wspólników, obowiązkowe odpisy z zysku w SA Kapitał
2017-05-15 11:4138
• Dopłaty wspólników, obowiązkowe odpisy z zysku w SA (np. 8% zysku dopóki kapitał zapasowy nie stanowi 1/3 k. zakładowego)
Kapitał zapasowy
• Przeszacowanie środków trwałych, inwestycji długoterminowych
Kapitał z aktualizacji wyceny
Pozostałe kapitały rezerwowe,
zysk/strata z lat ubiegłych,
zysk/starta netto
Funkcje kapitału własnego
� Założycielska – podstawa do uruchomienia i finansowania działalności,
� Finansowa- bezzwrotne źródło finansowania,
� Gwarancyjna – pokrycie strat i gwarancja spłaty (najpierw straty obciążają kapitał
własny),
� Wyrównawcza – z kapitału zapasowego kompensata strat, zapewnienie ciągłości wypłaty
dywidendy,
� Pomiarowa – podstawa do ustalenia podziału dywidendy,
� Reprezentacyjna – ich wielkość, struktura oraz udział w pasywach świadczy o
stabilności finansowej,
� Zabezpieczająca – budowa kredytu zaufania do przedsiębiorstwa,
� Inicjatywna kierownictwa – zapewnienie suwerenności i niezależności w podejmowaniu
decyzji.
Ważne jest odpowiednie wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitały własne, by nie ograniczać
działalności firmy i nie umniejszać jej wiarygodności wobec kontrahentów i wierzycieli
� Kapitał własny obrazuje zakres odpowiedzialności za zobowiązania i
jest zabezpieczeniem kapitału obcego, roszczeń wierzycieli.
� Wysoki udział kapitałów własnych świadczy o silnych podstawach
finansowych i suwerenności przedsiębiorstwa oraz jest gwarancją
spłaty zobowiązań, wypłacalności wobec wierzycieli,
� Generalnie przyjmuje się, że kapitały własne powinny stanowić 1/3
pasywów, ale w przypadku wielu przedsiębiorstw ten poziom nie jest
wystarczający, gdy generują one niski poziom gotówki operacyjnej, a
2017-05-15 11:4140
wystarczający, gdy generują one niski poziom gotówki operacyjnej, a
ich rentowność jest niska,
� Jednak zbyt wysoki poziom kapitałów własnych może prowadzić do
niewykorzystywania przez przedsiębiorstwo efektu dźwigni
finansowej i spadku rentowności kapitału,
Struktura zobowiązań:
� Kryterium bilansowe pozwala na wyodrębnienie zobowiązań
długoterminowych, krótkoterminowych, rezerw i rozliczeń
międzyokresowych
Odsetek zobowiązań krótkoterminowych informuje o poziomie
obciążeń płatniczych przypadających w danym roku
2017-05-15 11:4141
bilansowym. Bardziej korzystna jest struktura z przewagą
zobowiązań długoterminowych, ponieważ wówczas ryzyko
utraty płynności finansowej jest mniejsze, maleje ryzyko
nagłego odpływu środków. Jednak może wystąpić
nadpłynność – zbyt ostrożne finansowanie majątku i zwiększą
się koszty obsługi zadłużenia
� Kryterium czasu:
� zobowiązania długoterminowe (wraz rezerwami na podatek
dochodowy, emerytalne i inne długoterminowe; zobowiązania z
tytułu dostaw > 12 m-cy; rozliczenia międzyokresowe),
� Krótkoterminowe (< 12 m-cy), do których zaliczamy także
odpowiednie rezerwy i rozliczenia
� Kryterium wymagalności:
2017-05-15 11:4142
� Kryterium wymagalności:
� terminowe i przeterminowane (świadczące o braku zdolności firmy
do regulowania zobowiązań w terminie i generujące dodatkowe
koszty finansowe, co negatywnie wpływa na wyniki podmiotu)
� Kryterium kosztów
� Źródła kosztowe, które generują koszty finansowe związane
z ich obsługą (odsetki, dyskonta): kredyty i pożyczki, emisje
obligacji, papierów dłużnych
� Źródła spontaniczne – np. rezerwy tworzone w ciężar
kosztów i z podziału zysku, zobowiązania wobec dostawców,
pracowników, publiczno-prawne, inne zobowiązania
2017-05-15 11:4143
pracowników, publiczno-prawne, inne zobowiązania
krótkoterminowe, rozliczenia międzyokresowe, zobowiązania
wekslowe (zazwyczaj zaliczane do tej grupy w praktyce)
� Zaleca się przestrzeganie tzw. złotej reguły finansowania (reguły
bilansowej), zakładająca, że przedsiębiorstwo nie powinno być
zadłużane w większym stopniu niż 50%, wówczas spełniona jest
relacja:
� Zgonie z tą regułą kapitał własny powinien finansować około 50%
aktywów przedsiębiorstwa, wtedy umożliwia to zachowanie
Kapitały własne≥ 1
Zobowiązania ogółem
2017-05-15 11:4144
aktywów przedsiębiorstwa, wtedy umożliwia to zachowanie
długoterminowej płynności finansowej (wypłacalności). Taka
struktura jest oceniana pozytywnie przez kapitałodawców, jednak
jest trudna do spełnienia w praktyce.
� Preferencje zadłużenia:
� Brak własnych zasobów kapitałowych,
� Łatwość pozyskania obcych źródeł finansowania,
� Niższy koszt kapitału,
� Tracza podatkowa,
� Efekt dźwigni finansowej, wzrosty rentowności kapitału
2017-05-15 11:4145
� Efekt dźwigni finansowej, wzrosty rentowności kapitału
własnego
� Czynniki wpływające na poziom zadłużenia:
� Koszt pozyskania kapitału obcego,
� Efektywność działania firmy, by ponieść obciążenia
związane z obsługą zadłużenia,
� Możliwości rozwojowe (przy dużej dynamice
wzrostu źródła własne są niewystarczające),
� Polityka finansowania (skłonność do
podejmowania ryzyka, a bezpieczeństwo
prowadzenia działalności),
2017-05-15 11:4146
� Gwarancja ciągłości działalności
� Polityka finansowania przedsiębiorstwa, strategie:
� Konserwatywna, zachowawcza - wysoki udział kapitału własnego, duże
bezpieczeństwo, nieobciążona dużym ryzkiem, ale mniejsze korzyści z
tytułu dźwigni,
� Agresywna, dynamiczna – wysoki poziom zadłużenia, bardziej
ryzykowna. W sytuacji spadku popytu, nieplanowanego spadku
2017-05-15 11:4147
przychodów, mogą się pojawić problemy z terminową spłatą zobowiązań.
Jednak fakt działania efektu dźwigni finansowej, w sprzyjających
warunkach pozwala na uzyskanie znacznych korzyści,
� Umiarkowana – stanowi kompromis pomiędzy wzrostem ryzyka a
dodatkowymi zyskami, wzrost zadłużenia powoduje wzrost ryzyka
oczekiwanych strumieni dochodów.
� Fakt występowania zadłużenia nie jest zjawiskiem
negatywnym, ponieważ związane są z nim określone
korzyści, polegające na przejmowaniu przez właścicieli
zysku wypracowanego przez kapitał obcy, co prowadzi
do wzrostu rentowności kapitału własnego.
2017-05-15 11:4148
do wzrostu rentowności kapitału własnego.
� Z drugiej strony, gdy poziom zadłużenia jest zbyt wysoki ,
rośnie ryzyko finansowe, powoduje wzrost kosztów
finansowych (oprocentowanie kredytu), a w skrajnych
przypadkach odmowę kredytowania.
Kapitał własny Kapitał obcy
� Brak konieczności spłaty,
� Wypłata dywidendy nie jest
obowiązkowa,
� Dywidenda nie pomniejsza
podstawy opodatkowania,
� Wzrost udziału kapitału własnego
� Spłata jest konieczna,
� Wymaga spłaty odsetek,
� Odsetki stanowią koszt
uzyskania przychodu, tarcza
podatkowa,
� Wzrost udziału pociąga za sobą
2017-05-15 11:4149
przyczynia się do zwiększenia
niezależności finansowej podmiotu,
� Swoboda wykorzystania,
� Wpływ na decyzje,
� Zwrot po zaspokojeniu wierzycieli,
� Brak gwarancji zwrotu.
wzrost ryzyka finansowego,
� Celowość przeznaczenia,
� Brak wpływu na decyzje,
� Uprzywilejowanie w kwestii
zwrotu,
� Gwarancja zwrotu
69,5064,06
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Kapitały własne
Zobowiązania
długoterminowe
Struktura pasywów
2017-05-15 11:4150
24,14 27,66
6,368,27
0%
10%
20%
30%
40%
Struktura 2009 Struktura 2008
długoterminowe
Zobowiązania
krótkoterminowe
Relacje majątkowo-kapitałowe
AKTYWA STAŁE =AKTYWA TRWAŁE
+ należności z tytułu dostaw i usług > 12 miesięcy)
KAPITAŁ WŁASNY
KA
PI
TA
ŁS
TA
ŁY
KAPITAŁ OBCY DŁUGOTERMINOWY:
Zobowiązania długoterminowe
+ rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
+ długoterminowa rezerwa na świadczenia
emerytalne
+ pozostałe rezerwy długoterminoweKON >0
2017-05-15 11:4151
KA
PI
TA
ŁS
TA
ŁY
+ zobowiązania z tytuły dostaw i usług > 12 m-cy
+ ujemna wartość firmy
+ inne rozliczenia międzyokresowe długoterminowe
AKTYWA BIEŻĄCE =AKTYWA OBROTOWE
- należności z tytułu dostaw i usług > 12 miesięcy
KAPITAŁ OBCY KRÓTKOTERMINOWY:
Zobowiązania krótkoterminowe
+ krótkoterminowa rezerwa na świadczenia
emerytalne
+ pozostałe rezerwy krótkoterminowe
- zobowiązania z tytuły dostaw i usług > 12 m-cy
+ inne rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe
Wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi składnikami majątku
i źródłami ich finansowania uznaje się za poprawne, gdy jest
spełniona:
� Złota zasada finansowa
� zakłada, że płynność składników majątkowych ujętych w
aktywach powinna odpowiadać terminowości kapitałów
zawartych w pasywach.
2017-05-15 11:4152
zawartych w pasywach.
� oznacza to, że dany kapitał nie może być dłużej związany
czasowo z danymi składnikami majątku niż wynosi czas
pozostawania tego kapitału w dyspozycji przedsiębiorstwa,
� Długookresowy majątek ≤ długookresowy kapitał
� Krótkoterminowy majątek ≥ krótkoterminowy kapitał
Wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi składnikami majątku i
źródłami ich finansowania uznaje się za poprawne, gdy jest spełniona:
� Złota zasada bilansowa
� w tym ujęciu podziałowi na aktywa trwałe i obrotowe odpowiada
rozróżnienie pomiędzy kapitałem własnym i obcym,
� Majątek trwały powinien być finansowany kapitałem własnym,
� Majątek obrotowy może być pokrywany krótkoterminowymi
2017-05-15 11:4153
kapitałami obcymi.
� W szerszym ujęciu oprócz majątku trwałego do majątku
długoterminowego wlicza się część majątku obrotowego o
długoterminowym związaniu – należności z tytułu dostaw i usług
powyżej 12 miesięcy.
� Złota reguła bilansowa, zgodnie z którą trwałe składniki majątku
(o długoterminowym związaniu z przedsiębiorstwem) powinny byś
sfinansowane kapitałem własnym. Wynika to z faktu, że te
składniki majątku charakteryzują się niską płynnością, zatem
powinny być finansowane stabilnymi kapitałem, będącymi w
dyspozycji przedsiębiorstwa w długim okresie.
2017-05-15 11:4154
Wskaźnik pokrycia aktywów stałych kapitałem własnym
Kapitał własny x 100%≥ 1
Aktywa stałe*
� Mniej restrykcyjna jest zasada, zwana srebrną regułą bilansową, która:
� Dopuszcza finansowanie aktywów stałych kapitałem stałym. Im udział
kapitałów własnych w kapitale stałym jest wyższy, tym sytuacja jest
korzystniejsza.
� Zakłada, by przynajmniej 2/3 aktywów stałych było finansowane kapitałem
wskaźnik pokrycia aktywów stałych kapitałem stałym
Kapitał stały x 100%≥ 1Aktywa stałe
2017-05-15 11:4155
własnym. Kapitały stałe powinny pokryć całość aktywów stałych i część aktywów
obrotowych,
� Postuluje, aby kapitały stałe finansowały nie mniej niż 1/3 aktywów
obrotowych,
� Jest spełniona w odniesieniu do aktywów obrotowych, gdy kapitały
krótkoterminowe nie w pełni stanowią źródło finansowania tej grupy aktywów.
� Aktywa stałe = aktywa trwałe + należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12
miesięcy
� W wielu podmiotach kapitał stały finansuje również część
aktywów obrotowych, wówczas ta część kapitału stałego jest
definiowana jako kapitał pracujący lub obrotowy netto.
� KON można wyznaczyć, stosując podejścia majątkowe lub
kapitałowe:
1) KON (met. majątkowa) = majątek obrotowy - kapitał obce kt
2017-05-15 11:4156
2) KON (met. kapitałowa) = kapitał stały - aktywa trwałe
� W drugim podejściu KON to ta część aktywów bieżących, która
nie musi być przeznaczona na regulowanie zobowiązań
krótkoterminowych.
� W zależności od struktury aktywów i pasywów poziom KON
może przyjmować wartość: dodatnią, ujemną lub równą zeru.
ASKS
ABKON>0
ZB
ASKS
KON<0
AS – aktywa stałe
AB – aktywa bieżące
KS – kapitał stały
ZB – zobowiązania bieżące
KON – kapitał obrotowy netto , czyli
kapitał finansujący tylko tę część aktywów
obrotowych, która nie została pokryta
2017-05-15 11:4157
KON<0ZB
AB
AS KON=0 KS
AB ZB
zobowiązaniami krótkoterminowymi
Kapitał obrotowy brutto – równy
aktywom obrotowym, które finansowane
są ze źródeł krótkoterminowych i z
części kapitału stałego lub tylko źródeł
krótkoterminowych.
� KON>0 - dodatni kapitał pracujący - część aktywów bieżących jest
finansowana ze źródeł długoterminowych i pozostaje w ciągłej
dyspozycji w operacyjnej działalności przedsiębiorstwa,
Kapitał długoterminowy, stanowiący KON może składać się z:
wyłącznie z kapitału własnego, tylko ze zobowiązań
długoterminowych lub być sumą tych składników pasywów. Jednak
z kapitałem obcym związane są koszty finansowe, dlatego decyzja o
2017-05-15 11:4158
z kapitałem obcym związane są koszty finansowe, dlatego decyzja o
sięganie po to źródło finansowania powinno uwzględniać zdolność do
obsługi długu.
� KON=0 – zerowy kapitał pracujący - przedsiębiorstwo nie posiada
kapitału pracującego, co oznacza, że całe aktywa stałe są
finansowane kapitałem stałym, a obrotowe kapitałem
krótkoterminowym
� KON< 0 - ujemny kapitał pracujący - również nie posiada
kapitału pracującego, ale część aktywów stałych jest
finansowane ze źródeł krótkoterminowych, ponieważ aktywa
stałe przewyższają kapitały stałe. Jest to poprawna sytuacja, jeśli
część aktywów stałych wiążących na długi okres środki
przedsiębiorstwa, finansowana jest ze źródeł elastycznych – ich
zwrot może być odłożony w czasie (np. rolowane emisje
krótkoterminowych papierów wartościowych, część kredytów kt z
możliwością odroczenia spłaty).
� Poziom KON może wynikać ze specyfiki działalności. Ujemny
często występuje w firmach handlowych, które wydłużają terminy
płatności za dostarczone towary, a gotówkę za sprzedane towary
inkasują od razu
2017-05-15 11:4159
Rozbieżności czasowe występujące pomiędzy cyklem
eksploatacyjnym i finansowym wymagają dla sfinansowania stałych
potrzeb w obrocie zaangażowania kapitału o długookresowym
związaniu, czyli kapitału pracującego (kapitału obrotowego netto),
który pozwala na zmniejszenie ryzyka wynikającego z
unieruchomienia części majątku obrotowego (zapasów, należności)
lub też wynikającego ze strat związanych z tymi środkami, np.
2017-05-15 11:4160
lub też wynikającego ze strat związanych z tymi środkami, np.
trudności z sprzedaży wyrobów. KON jest istotny z punktu widzenie
utrzymania płynności finansowej. Rola KON polega na finansowaniu
cyklu produkcyjnego pomiędzy terminem płatności zobowiązań a
terminem spływu należności z tytułu sprzedaży. Jest to o tyle
istotne, że mogą występować trudności z synchronizacją między
produkcją, sprzedażą i tempem inkasa należności.
300000
400000
500000
600000
700000
800000
900000
MT
567963
MT
587848KW
529593
KW
240535
Relacje majątkowo-kapitałowe w Jutrzence
2017-05-15 11:4161
0
100000
200000
300000
2009 2009 2008 2008
Aktywa Pasywa Aktywa Pasywa
MO
238812ZKT
228673
MO
186946
ZKT
219894
ZDT 68394
ZDT; 42135
2017-05-15 11:4162