Woordenlijst De sprong alfabetisch
-
Upload
mrtuncay-tuncay -
Category
Documents
-
view
429 -
download
38
Transcript of Woordenlijst De sprong alfabetisch
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
Alfabetische woordenlijst
A
aan de hand van op basis van
aanbeveling (de) een advies (om iets te doen)
aanbrengen installeren, erop doen
aandacht aan iets/iemand aandacht aan iets/iemand besteden
schenken
aandoen aantrekken (kleding)
aankomen arriveren
aanmelden voor (zich) zich opgeven, melden dat je lid wil worden of een functie
wil uitoefenen
aanmelding (de) de inschrijving
aannemen ontvangen, aanvaarden, niet weigeren
aanpassen aan (zich) doen wat anderen verwachten, ook als je zelf iets anders
wil
aanraden adviseren
aanranden (de aanranding) iemand dwingen tot seksueel contact
aanslag (de) een poging om gebouwen kapot te maken of mensen te
doden
aanspraak maken op iets iets willen hebben omdat je vindt dat je er recht op hebt
aantrekken sterker / erger worden (de wind)
aanvankelijk eerst
abonneren op (zich) een abonnement nemen
abstract niet concreet, over iets wat abstract is, kan je nadenken
acteren een rol hebben in een theaterstuk of film, toneelspelen
acteur/actrice (de) iemand die acteert, een toneelspeler
activiteit (de) iets wat je kunt doen of waar je mee bezig kunt zijn
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
afbeelding (de) een plaatje of tekening
afdwalen een andere richting opgaan
afhankelijk zijn van niet zelfstandig zijn, hulp nodig hebben van anderen
afkijken bij een examen de antwoorden van iemand anders proberen te lezen en te gebruiken
aflopen eindigen
afmelden voor (zich) zeggen dat je niet kan komen
afnemen dalen, minder worden
afsluiten dichtdoen, zorgen dat iets dicht is
afspelen (zich) plaatsvinden
afvoeren wegbrengen
afvragen (zich) jezelf een vraag stellen
afzeggen zeggen dat iets niet doorgaat
aldus volgens
als 1. op het moment dat, wanneer 2. op voorwaarde dat, in
het geval dat (+bijzin)
amper bijna niet
amuseren (zich) plezier hebben, zich vermaken
angstaanjagend iets wat je bang maakt
ANWB (de) Algemene Nederlandse WielrijdersBond, een Nederlandse organisatie voor weggebruikers en toeristen
arbeidsmarkt (de) de banenmarkt
arrogant verwaand, een arrogante persoon doet alsof hij of zij
beter is dan anderen
artiest (de) de kunstenaar
atelier (het) een ruimte waar een kunstenaar werkt
auteur (de) de schrijver of schrijfster van een boek
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
B
band (de) een groep mensen die muziek maken
bang zijn voor het gevoel hebben dat er iets akeligs kan gebeuren,
angstig zijn
bankieren je bankzaken doen
bedrijf (het) de zaak, een onderneming die met handel geld verdient
beeld (het) een beeldhouwwerk, een voorwerp van steen, hout of
metaal dat bedoeld is als kunst
beeldhouw(st)er (de) iemand die beelden maakt
beeldhouwen een beeld maken
beeldhouwwerk (het) het beeld, een voorwerp van steen, hout of metaal dat
bedoeld is als kunst
begeleiding (de) de hulp, de steun
begraven onder de aarde leggen
behalen krijgen door moeite te doen
behoren tot horen bij, onderdeel zijn van
behulpzaam een behulpzaam persoon helpt anderen graag
belasten een moeilijke taak geven
beleid (het) de aanpak, de plannen, de manier om belangrijke zaken
te regelen
beloven zeggen dat je iets zult doen of geven
benaming (de) de naam voor iets
beperken kleiner of minder maken, begrenzen
besluiten beslissen, kiezen nadat je hebt nagedacht
bestaan uit hebben, opgebouwd zijn uit
betrappen zien dat iemand iets verkeerds of kwaads doet, terwijl je
het eigenlijk niet mag zien
betrokken zijn bij te maken hebben met
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
betrouwbaar iemand die betrouwbaar is, is eerlijk en doet wat hij of
zij belooft
bevatten in zich hebben, inhouden
bevoegdheid (de) macht (de)
bewapenen ervoor zorgen dat je wapens hebt
bewolkt een bewolkte lucht is een grijze lucht met veel wolken
bezuinigen minder geld uitgeven voor iets
bibberen beven, rillen = heel snel bewegen, bijvoorbeeld van kou of angst
bieden geven
bij iets betrokken zijn te maken hebben met, veel doen voor
bijdragen aan een aandeel leveren, helpen bij
bijzonder speciaal, apart, niet gewoon
blauw van de kou als je aan iemand kan zien dat hij het heel koud heeft
blazen 1. hard lucht uitademen 2. hard waaien
blij vrolijk, goedgehumeurd
bliksem (de) het korte felle licht dat je in de lucht ziet als het onweert
bloeiend als het goed gaat met iets
blozen een rode kleur in het gezicht krijgen
bodemgesteldheid (de) de kwaliteit van de bodem
boer (de) agrariër, iemand die voor zijn of haar beroep op het land
werkt of dieren heeft, zoals koeien of varkens
boete (de) de bekeuring de financiële straf
bon (de) de bekeuring, een papiertje waarop de politie schrijft
hoeveel je als straf moet betalen
boos iemand die boos is, heeft heftige negatieve gevoelend
over iets of iemand
botsen hard tegen iemand of iets aankomen
bovendien ook
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
braak laten liggen land gedurende een bepaalde tijd niet bewerken
branden licht of warmte geven
brug (de) een bouwwerk dat de twee kanten van een rivier
verbindt
bruikbaarheid (de) hoe goed je iets kan gebruiken
burgemeester (de) het hoofd van een gemeente
buurt (de) deel van een stad of dorp
C
cabaret (het) een voorstelling om te lachen, met korte stukken toneel
en liedjes
cabaretier (de) iemand die aan cabaret doet
cartoon (de) een getekende grap
cartoonist (de) iemand die cartoons maakt
cel (de) een klein kamertje in de gevangenis
circus (het) een groep artiesten en dieren die in een tent optreden
club (de) een vereniging voor een sport of een hobby
concertzaal (de) een zaal waar je naar een uitvoering van muziek kan
kijken
concurrentie (de) de situatie waarin je strijdt omdat je hetzelfde als
iemand anders wil bereiken
conference (de) een gesproken verhaal dat bedoeld is om het publiek te
laten lachen
conservatief behoudend, als je niet van veranderingen houdt
criminaliteit (de) het feit dat er misdaden worden gepleegd
D
daadwerkelijk echt
degene(n) die… de persoon die… /de personen die…
delen verdelen, aan ieder een deel geven
deskundige (de) de expert, iemand die veel over een onderwerp weet
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
destijds toen, in die tijd
deurwaarder (de) iemand die zorgt dat mensen hun schulden aflossen
dichtbundel (de) een boek met meerdere gedichten
dichter(es) (de) iemand die gedichten schrijft
diefstal (de) de keer dat iemand iets steelt
dijk (de) muur van aarde en stenen om water (zee, rivier) tegen
te houden
dirigent (de) de leider van een groep mensen die muziek maken
dit komt omdat… de oorzaak is dat…
divers verschillend
doek (het) het schilderij
doodschieten doden met een vuurwapen (een geweer, revolver of
pistool)
dooien als het dooit, wordt het na vorst warmer, zodat het ijs weer water wordt
douchen (zich) zich wassen onder de douche
droog niet nat, iets wat droog is, bevat geen of bijna geen
vocht
drugsgebruik (het) het nemen van verdovende middelen
druppelende kraan een kraan die lekt
durven de moed hebben, niet bang zijn
dus met dit woord zeg je dat iets een logisch gevolg is van
iets anders
duurzaam van goede kwaliteit, niet snel kapot of niet snel op
dwarrelen langzaam en licht naar beneden vallen
dwarsbomen tegenwerken, zorgen dat iemand iets niet kan doen
E
echter maar, immers
een dominee beroepen vragen of een dominee wil komen werken
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
een gooi doen naar proberen iets te bereiken of te krijgen
een kleine drie uur een beetje minder dan drie uur
een rol spelen bij een belangrijke taak hebben
een vertekend beeld geven een beeld geven dat niet klopt met de realiteit
eens één keer
eigenlijk in feite, in werkelijkheid, zoals het werkelijk is
eis (de) de voorwaarde, iets wat moet gebeuren voordat er iets
anders kan gebeuren
emigreren naar een ander land verhuizen
en dit woord verbindt twee woorden of twee zinnen
energiezuinig weinig energie kostend
eng van iets wat eng is, word je bang
enkel(e) een paar
ensemble (het) een kleine groep mensen die samen klassieke muziek
maken
erachter komen ontdekken
ergeren aan (zich) iemand of iets vervelend vinden
excuses aanbieden sorry zeggen
expositie (de) de tentoonstelling
F
fanatiek overdreven fel met iets bezig zijn
fase (de) een periode die deel is van een langer proces
festival (het) een feest met muziek, film of toneel dat meerdere dagen
duurt en dat ieder jaar gehouden wordt
fietspad (de) een smalle weg waarop alleen fietsers mogen rijden
figuratief bij figuratieve kunst zijn herkenbare onderwerpen
afgebeeld
filmen met een apparaat beelden opnemen voor de bioscoop of
de televisie
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
filmregisseur (de) iemand die bepaalt hoe een film eruit gaat zien
filmset (de) de plaats waar een film wordt opgenomen
flierefluiten geen serieuze activiteiten doen, luieren
flink erg, zeer
flink erg, zeer
flyer (de) de kleine folder
forse stijging (de) de grote toename
fotograaf (de) iemand die foto’s maakt
fotograferen foto’s maken
fris koel, een beetje koud
G
gaan liggen bijna verdwijnen (de wind)
galerie (de) een ruimte waar je kunst kunt bekijken en kunt kopen
gas (het) een onzichtbare stof die uit de grond gehaald wordt, en
waarop bijv. gekookt kan worden
gastvrij een gastvrij persoon is hartelijk tegen bezoek
gebaseerd zijn op gefundeerd zijn op
gedachtegang (de) de manier van denken, de redenering
gedeprimeerd somber
gedicht (het) een mooie, korte tekst volgens bepaalde regels, waarin
dingen net anders gezegd worden
geheim (het) iets wat niemand mag weten
geïrriteerd een gevoel van irritatie hebben
gemaal (het) een machine die water uit de polder pompt
genoeg hebben van iets iets niet meer willen
gepaard gaan met samengaan met
geschikt goed, juist
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
gesneden koek het is bekend, het is makkelijk
gespreksstof (de) de dingen waar je over praat
getuige (de) iemand die bij een gebeurtenis is geweest en kan
vertellen wat er gebeurd is
gevangenis (de) een speciaal gebouw waar mensen vastzitten omdat ze
straf hebben
gevel (de) de voorkant van een gebouw, de facade
gevreesd waar mensen bang voor zijn
gewone sterveling (de) de normale mens
gezamenlijk samen
gierig iemand die gierig is, geeft niet snel geld uit
gifvrij zonder gif (een stof waarvan je ernstig ziek wordt of
soms doodgaat)
glad op een glad vlak glijden dingen makkelijk
gracht (de) een soort smalle, door mensen gemaakte rivier in of om
een stad
grijs iets wat grijs is, heeft de kleur van de hemel als het
regent, tussen wit en zwart
groeien groter worden, toenemen, stijgen
grof taalgebruik het gebruik van slechte of onbeleefde woorden
grondwet (de) de constitutie
H
haast hebben snel iets moeten of willen doen
haasten (zich) iets snel doen omdat je weinig tijd hebt
halverwege op de helft van
handelaar (de) iemand die iets koopt en weer verkoopt
hangjongere (de) jongeren die in een groepje op straat bij elkaar blijven
staan en voor problemen zorgen
heet heel warm
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
hek (het) een soort wand van bijv. hout of ijzer, die twee ruimtes
buiten van elkaar scheidt
helder je kan er goed doorheen kijken, je kan het goed zien
herinneren (zich) in gedachten laten terugkomen
herkansen nog een keer mogen doen omdat je de eerste keer geen
succes had
herstel (het) de reparatie
hervormd een richting binnen de protestantse kerk
hevig erg, sterk, zeer
historicus (de) iemand die de geschiedenis bestudeert
hoewel een woord dat je gebruikt in een tegenstelling (+ bijzin)
hospita (de) eigenares van een huis die kamers verhuurt aan
studenten
houden aan (zich) doen zoals is afgesproken
hozen gieten, heel hard regenen
huidig van dit moment, na nu
I
iets in één oogopslag zien iets snel zien, iets meteen zien
ijdel het uiterlijk heel belangrijk vinden en vaak in de spiegel
kijken
ijs (het) water dat hard is geworden omdat het kouder dan nul graden Celsius is
impuls (de) de stimulans, begin of versterking van een ontwikkeling
in aanmerking komen voor recht hebben op, een kans maken op
in hoge mate heel, zeer
in ieder geval zeker
in kaart brengen iets heel duidelijk maken, zodat iedereen het kan zien of
begrijpen
inademen lucht of gassen door je mond naar binnen halen
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
inbreker (de) iemand die illegaal een huis in gaat om dingen te stelen
indienen een verzoek, een voorstel of een klacht aanbieden aan
de persoon die erover kan beslissen
indruk maken op bijzonder gevonden worden door iemand
indrukwekkend iets wat indrukwekkend is, maakt veel indruk
ingrijpend wat je heel goed merkt, wat heeft veel consequenties
heeft
inkomen (het) het salaris, het geld dat je verdient met je werk
inmiddels intussen
inpoldering (de) een meer of zee droogleggen zodat er nieuw land
ontstaat
inschrijven voor (zich) registreren dat je aan iets mee wil doen
instelling (de) de organisatie, de instantie
instrument (het) een voorwerp waarmee je muziek kunt maken
interesseren voor (zich) belangstelling hebben in iets
invoeren introduceren
isolatie (de) geplaatst materiaal dat ervoor zorgt dat warmte, kou of
geluid minder goed naar binnen of naar buiten gaat
J
jaarlijks elk jaar
je vak goed verstaan goed zijn in het werk dat je doet
jeugd (de) de tijd waarin je jong bent
jongere (de) een jong persoon
K
kabinet (het) de ministers van een land
kanttekening (de) een kleine opmerking, een puntje van kritiek
kasgroente (de) die in een glazen gebouw groeien (omdat het daar warm
is)
katoenteelt (de) de productie van katoen
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
kernenergie (de) de energie die ontstaat als de kern van een atoom wordt
gedeeld
keurmerk (het) een teken op een product waaruit blijkt dat het is
goedgekeurd
kiezen selecteren
kinderbescherming (de) de instantie die zorgt voor de bescherming van kinderen
klacht (de) de woorden waarmee iemand klaagt
klagen zeggen dat je problemen hebt met iets of iemand
klei (de) zware, zwarte natte grond
kleinkunst (de) cabaret, podiumkunst die in de eerste plaats is bedoeld
om te amuseren
KNMI (het) Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, het Nederlandse nationale weerstation
koopman (de) man die producten verkoopt
koor (het) een groep mensen die zingen
krap als iets krap is, is er weinig ruimte voor
kruispunt (het) de kruising, het punt waar twee lijnen, wegen enz.
elkaar snijden
kunnen bogen op trots kunnen zijn op
kunst (de) het maken van mooie dingen, en die dingen zelf, zoals
beelden en schilderijen
kunstacademie (de) onderwijsinstelling die een opleiding tot kunstenaar
verzorgt
kunstenaar (de) iemand die voor zijn beroep kunst maakt
kunsthal (de) plaats voor exposities van kunst
kunstmest (de) chemische middelen waardoor planten beter groeien
kunstwerk (het) iets wat kunst is, zoals een schilderij of een beeld
kunstzinnig artistiek, iemand die kunstzinnig is, heeft gevoel voor
kunst en maakt mooie dingen
kwaad heel boos
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
kwalificeren (zich) de volgende ronde halen, een kans maken voor de
hoofdprijs
kwijtraken verliezen
L
lantaarnpaal (de) een paal langs de weg met bovenin een lamp
leefbaar situatie waarin je goed kan leven
leertje (het) dichtingsring, onderdeel van de kraan dat ervoor zorgt
dat de kraan goed afsluit
levensstijl (de) de manier waarop je leeft
leveren bezorgen, brengen
lift (de) een hokje waarmee je omhoog en omlaag kunt in een
gebouw
links iets wat links zit, zit aan de kant van je lichaam waar je
hart is
lokaal plaatselijk, binnen een bepaalde plaats
loopbaan (de) de carrière
lpg een soort gas als brandstof voor auto’s
luchtvervuiling (de) het vies worden van de lucht
luidruchtig rumoerig, iemand die luidruchtig is, maakt veel lawaai
M
maar een woord dat je gebruikt in een tegenstelling (+
hoofdzin)
maatregel (de) een regeling om iets te veranderen of te organiseren
maatschappij (de) de samenleving, de gemeenschap
machtig invloed hebben door baan of functie
mantelzorger (de) iemand die familie of vrienden verzorgt die zorg nodig
hebben
markeren met een teken duidelijk maken waar iets is
medewerker (de) de werknemer
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
medium (het, de media) een middel voor het geven van informatie, zoals een
radio, krant of televisie.
meer (het) een groot water met land eromheen
meerderheid (de) meer dan de helft
melden bij (zich) laten weten dat je er bent
mest- en gifstoffen chemische middelen
met een gerust hart zonder zorgen
miezeren motregenen, het regent heel zachtjes
milieubewust met aandacht voor het milieu (de water, de grond en de
lucht om ons heen)
milieuvriendelijk goed voor het milieu, met zorg voor het milieu
minderheid (de) minder dan de helft
minister-president (de) premier (de)
minnaar (de) iemand die van je houdt en met wie je seks hebt, maar
die niet je vaste partner is
misleidend onjuist
mislukken fout gaan
mogelijkheid (de) iets wat kan, optie
molen (de) een gebouw met vier wieken die door de wind gaan
draaien en waarmee je water uit een polder kunt
pompen of iets kunt malen
monarchie (de) het koninkrijk
monument (het) gedenkteken, b.v. een historisch gebouw of beeld
museum (het) een gebouw waarin voorwerpen getoond worden die
belangrijk zijn voor de cultuur
musiceren muziek maken
musicus (de) muzikant, iemand die voor zijn of haar beroep muziek
maakt
muziekcentrum (het) plaats waar mensen naar muziek kunnen luisteren
muzikant(e) (de) musicus, iemand die voor zijn of haar beroep muziek
maakt
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
N
nadat na het ogenblik dat (+ bijzin)
namelijk met dit woord geef je een reden of uitleg
nat niet droog
nauwelijks bijna niet
neergang (de) een periode waarin iets daalt of afneemt
nieuwsgierig een nieuwsgierig wil graag dingen weten die niet voor
hem of haar bedoeld zijn
noodlottig fataal, door een ongelukkige loop van omstandigheden
noodpakket (het) dingen die je nodig hebt als je in grote moeilijkheden
komt
noodzakelijk onmisbaar, dringend nodig
noordelijk halfrond (het) de noordelijke helft van de aarde, het gedeelte van de aarde ten noorden van de evenaar
nummer (het) een lied
nuttig zinnig, iets wat nuttig is, is goed om te gebruiken of te
doen
oeuvre (het) het complete werk (van een kunstenaar)
O
of dit woord gebruik je om te zeggen dat er meer keuzes of
mogelijkheden zijn
olie (de) dikke vloeistof die uit de grond gehaald wordt en die
moeilijk met water gemengd kan worden
ombouwen de functie en de indeling van een gebouw veranderen
omdat vanwege de reden dat (+bijzin)
omgaan met regelmatig contact hebben met iemand
omschrijven met woorden beschrijven
omslaan veranderen
omstandigheid (de) een feit dat invloed heeft op een situatie
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
onderbreken pauzeren, even stoppen met iets
ondergaan achter de horizon verdwijnen (de zon of de maan)
onderhandelen over iets praten om te proberen er een afspraak over te
maken
onderscheiden in categorieën of groepen indelen
ondersteunen iemand helpen omdat hij problemen heeft
ondertiteling (de) de vertaalde tekst onder aan het beeld bij films of op
televisie
ondertussen in dezelfde tijd
onschuldig ongevaarlijk
onthouden niet vergeten, in je hoofd bewaren
ontslaan iemand laten weten dat hij niet meer bij je mag werken
ontspannen je lichaam en geest rustig maken door iets wat prettig is
ontstaan beginnen, zich vormen
ontwerpen bedenken, ontwikkelen
onvermijdelijk niet te voorkomen, het zal zeker gebeuren.
onwaarschijnlijk iets wat onwaarschijnlijk is, gebeurt waarschijnlijk niet
onweer (het) slecht weer met bliksem en donder
oorzaak (de) de reden
op alle vlakken op alle terreinen / in alles
op de hoogte van iets zorgen dat je de meest recente informatie weet
blijven
op de kaart zetten laten zien dat je iets heel goed kan om daarmee bekend
te worden
op den duur na enige tijd
op prijs stellen waarderen, goed vinden
opblijven ’s avonds nog niet gaan slapen
opbrengen door verkoop geld opleveren
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
opdringerig opdringerige mensen komen zonder dat ze uitgenodigd
zijn, of doen dingen zonder gevraagd te zijn
opgaan gelden
opkomen omhoogkomen, zich laten zien
opladen met iets vullen zodat het kan werken
oplopen steeds meer worden
oplossing (de) antwoord op een probleem of vraag
opmaken (zich) zich mooi maken met make-up
oppositiepartij (de) de partij die niet in de regering zit
opstellen bedenken en opschrijven
optreden (het) de voorstelling
optreden spelen, een voorstelling of een uitvoering geven
opvoeden verzorgen en zorgen dat iemand goed gedrag ontwikkelt,
grootbrengen
opvoeding (de) de zorg dat iemand goed gedrag ontwikkeld
opzeggen zorgen dat iets niet doorgaat, zorgen dat iets stopt
orgaan (het) een bestuurlijke organisatie
orkaan (de) een heel harde en gevaarlijke wind
orkest (het) een groep mensen die met muziekinstrumenten muziek
maken
overbodig niet nodig
overschot (het) het restant, meer dan nodig is
overstroming (de) de situatie dat er te veel water uit zeeën en rivieren op het land is gekomen
overwegen nadenken over iets als een mogelijkheid
P
pand (het) het gebouw
paraplu (de) een voorwerp dat je boven je hoofd houdt om droog te blijven in de regen
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
parasol (de) een voorwerp boven je hoofd als bescherming tegen de zon
parkeerplaats (de) een ruimte waar je je auto kunt parkeren
parkeerterrein (het) een plein waar auto’s mogen parkeren
pas niet eerder dan
pastorie (de) de woning van een pastoor of dominee
plaatselijk lokaal, op een bepaalde plaats, niet overal
plegen doen (van een misdaad)
plein (het) een grote, open plaats in een stad of dorp, tussen
gebouwen
plek (de) een plaats
plenzen heel hard regenen
podium (het) het toneel, een verhoging waarop mensen uit de zaal je
goed kunnen zien
poëtisch met woorden en teksten waarin dingen mooi worden
gezegd en volgens bepaalde regels
polder (de) door mensen gemaakt land tussen dijken, waar vroeger
water was
postbode (de) een persoon die voor zijn beroep de post brengt
prima heel goed, geen enkel probleem
puber (de) een kind tussen 12 en 18 jaar
R
raadplegen informatie opzoeken in een woordenboek, encyclopedie
enz.
ramp (de) een groot ongeluk waarbij veel mensen of dieren
betrokken zijn
razen heel snel en met veel lawaai voorbij komen (de wind, een auto)
realiseren (zich) beseffen, beginnen te weten, zich bewust worden van
recensie (de) een artikel waarin iemand zijn of haar mening geeft over
een boek, een film, een voorstelling, enz.
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
recent kort geleden
rechts iets wat rechts staat, staat aan de kant van je lichaam
waar je hart niet zit
reclamedrukwerk (het) folder met reclame
regenachtig met veel regen
regering (de) de leiders van een land
regio (de) omgeving, gebied of streek
regisseur (de) iemand die bepaalt hoe een film, toneelstuk, radio- of
televisieprogramma eruit gaat zien
rekening houden met je gedrag aanpassen aan iets of iemand
relativeren iets met iets anders vergelijken zodat het minder
belangrijk wordt
relaxed ontspannen, relaxte mensen hebben geen zorgen en
voelen zich rustig
religieus gelovig, godsdienstig
ritme (het) de maat van muziek
roddelen over iemand praten zonder dat die persoon dat weet,
vooral over negatieve dingen
rode draad (de) een thema dat steeds terugkeert
roman (de) een boek met een verhaal over mensen
rond om ongeveer (+ tijdsindicatie)
rotonde (de) een ronde weg op een kruispunt
route (de) de weg ergens heen
ruim meer dan
S
schaatsen met schaatsen (een schoen met een smal ijzer eronder) over ijs glijden
schakelen een auto in een andere versnelling zetten
schamen voor (zich) een vervelend gevoel over jezelf hebben als je iets raars
of iets verkeerds hebt gedaan
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
schande (de) iets wat veel mensen slecht en heel erg vinden
schedel (de) het harde, bovenste deel van het hoofd van een mens
scheidsrechter (de) een persoon die controleert of een wedstrijd volgens de
regels wordt gespeeld
schelen verschillen, een verschil uitmaken
scheren (zich) met een mes of met een apparaat je haren weghalen
schijnen licht geven
schilder(es) (de) iemand die schilderijen maakt
schilderen een schilderij maken
schilderij (het) een voorstelling die op een doek of op hout is
geschilderd
schoonmaken zorgen dat iets niet vuil meer is
schrappen verwijderen
schrijver/schrijfster (de) de auteur, iemand die voor zijn of haar beroep boeken
schrijft
schuin niet recht
sculptuur (de) het beeldhouwwerk, een beeld dat als kunstwerk is
gemaakt
slechtgehumeurd geen goede stemming hebben
slechts maar, niet meer dan
slim goed (algemene betekenis is intelligent)
smelten vloeibaar worden
snappen begrijpen
sneeuw (de) de koude witte vlokken die in de winter uit de lucht
kunnen vallen
snikheet heel heet
sober eenvoudig, zonder luxe
song (de) het liedje
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
spannend spannende dingen zijn dingen waarvan je zenuwachtig
wordt of die je volledige aandacht vragen
speelfilm (de) een film waarin mensen rollen spelen
spelen een voorstelling maken
spoor (het) de ijzeren banen waarover een trein rijdt
standvastig stabiel
steenkool (de) zwart materiaal dat in de grond zit en dat gebruikt wordt
als brandstof
stemmen een partij of een persoon kiezen bij verkiezingen
stichting (de) de ideële organisatie
stiekem in het geheim, wat eigenlijk niet mag
stijgen toenemen, meer worden
stijgen omhoog gaan
stilleven (het) een schilderij van dingen die niet kunnen bewegen (b.v.
borden,fruit)
stoep (de) het trottoir, het verhoogde deel van de straat langs de
huizen waarop geen fietsen of auto’s mogen rijden
stoken (de kachel of de verwarming) laten branden
stookkosten (de) de kosten voor de verwarming
stopcontact (het) een voorwerp aan de muur met twee gaatjes, waaruit
elektriciteit kan komen
stoplicht (het) een paal met drie lampen bij een kruispunt die aangeven
of je moet stoppen of dat je mag doorrijden
storing (de) de keer dat iets niet goed functioneert
stormen als het stormt, waait het heel hard
straat (de) een weg van stenen tussen huizen
straffen een straf geven, een maatregel geven na een fout of een
misdaad
streng strenge mensen handhaven regels heel precies en geven
weinig vrijheid
strijd (de) het gevecht
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
stroming (de) de beweging, stijl of richting in de kunst, de politiek of
de godsdienst
stuur (het) het deel van de auto of een fiets waarmee je van richting
verandert
T
tafereel (het) een afbeelding of gebeurtenis die interessant is om te
zien
tak (de) een deel van een boom dat uit de stam of uit een andere
tak groeit
talloos heel veel
te wachten staan waarschijnlijk gaan gebeuren
tegelijk gelijktijdig, op hetzelfde moment
tegengaan proberen iets te verminderen of tegen te houden
tegenslag (de) de pech, een gebeurtenis of toestand die niet gunstig is
teisteren veel last veroorzaken
tekenaar (de) iemand die een voorstelling maakt op papier met
potlood, pen of krijt
tekenen een voorstelling maken op papier met potlood, pen of
krijt
tekening (de) een voorstelling op papier die met potlood, pen of krijt is
gemaakt
teleurgesteld iets minder goed, mooi enz. vinden dan je verwachtte
ten opzichte van in vergelijking met
tentoonstelling (de) de expositie, een hoeveelheid voorwerpen, vooral kunst,
die op een plaats neergezet zijn zodat het publiek ernaar
kan kijken
terecht juist, met een goede reden
terras(je) (het) plek waar je buiten wat kunt drinken
terwijl 1. met dit woord zeg je dat twee dingen tegelijk
gebeuren 2. met dit woord geef je een tegenstelling aan
toen in die tijd, op dat moment (+bijzin)
toenemen stijgen, meer worden
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
toertocht (de) een rit met een motorclub, fietsclub, skateclub of schaatsclub
toevallig iets wat toevallig gebeurt, gebeurt zonder dat het
bedacht of georganiseerd is
toevoegen erbij doen
toneel spelen acteren
toneelspeler/-speelster (de) de acteur / actrice
toon (de) een klank op een bepaalde hoogte
tot(dat) niet langer dan het moment dat (+ bijzin)
trainen iets oefenen zodat je er steeds beter in wordt
trend (de) de tendens, de richting waarin zich iets ontwikkelt
treurig verdrietig, triest
T-splitsing (de) een kruispunt van twee straten in de vorm van de
hoofdletter T waarbij het verkeer van drie verschillende
kanten kan komen
tulp (de) een bloem die uit een bol groeit
U
uitdaging (de) een taak waarvan je weet dat hij moeilijk zal zijn, maar
waarvan je verwacht dat het je zal lukken
uiteindelijke ten slotte
uitgebreid iets wat uitgebreid is, is groot en bevat veel details
uitgeven geld besteden
uitlaten een stukje wandelen met de hond om hem ergens te laten poepen
uitoefenen uitvoeren, doen
uitslapen ’s morgens lang blijven slapen
uitstoot (de) de emissie
uitvinden ontdekken, uitzoeken
uitvoerig uitgebreid, met veel details
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
uitzoeken 1. kiezen, 2. sorteren, 3. door onderzoek bepalen
V
vallen hard en zonder het te willen omlaag gaan en op de grond komen
vandalisme (het) het feit dat dingen op straat kapotgemaakt worden door
mensen die zich vervelen
vanwege door, wegens
vastberaden gedecideerd, zonder twijfels
vastlopen in een moeilijke situatie komen en daardoor niet meer verder kunnen
vechten ruzie maken en elkaar daarbij pijn doen aan het lichaam
verantwoord beheerde bossen waar op een milieuvriendelijke manier voor
bossen gezorgd wordt
verantwoording afleggen zich verantwoorden, uitleggen waarom het goed is dat je
iets op een bepaalde manier hebt gedaan
verbazen over (zich) zich verwonderen, iets vreemd vinden omdat je het niet
verwacht
verbouwen laten groeien op het land
verbruiken opmaken door te gebruiken
verdrietig het gevoel hebben dat je moet huilen om nare dingen
vereisen beslist nodig hebben, eisen, vergen
vergelijkbaar te vergelijken, het lijkt op elkaar
vergissen in (zich) een fout maken doordat je niet goed nadenkt
verheugen op (zich) blij zijn om iets wat nog gaat gebeuren
verkeer (het) alle mensen en voertuigen die de openbare weg
gebruiken
verkeersbord (het) een bord langs de openbare weg waarop staat wat wel of
niet mag in het verkeer
verkiezing (de) de gelegenheid waarbij het volk mag kiezen, bijv. wie er
in de regering komt
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
vermaken (zich) plezier hebben, zich amuseren
vermijden zorgen dat iets niet gebeurt
vermoorden doodmaken
verplichten afspreken dat iets moet gebeuren
verslaafd zijn aan niet zonder een bepaalde stof kunnen functioneren, bijv.
alcohol of sigaretten
verslapen (zich) ’s morgens te lang blijven slapen
vervangen de plaats van iets of iemand innemen, veranderen
vervelen (vervelen) niet weten wat je moet doen
vervoermiddel (het) het transportmiddel
vervuiler (de) iemand, een organisatie die iets vies maakt
verwoestijning het ontstaan van nieuwe woestijngebieden
visser (de) iemand die vis vangt voor zijn beroep
vochtig vochtige dingen zijn een beetje nat
voelen (zich) een bepaald gevoel hebben
volladen vol doen, helemaal vullen
voltooien afmaken
voor de lol voor je plezier
voor(dat) eerder dan iets anders (+bijzin)
voorbereiden op (zich) zorgen dat je klaar voor iets bent
voordelig goedkoop
voorkomen zorgen dat iets niet gebeurt
voormalig vroegere, vorige
voornamelijk vooral
vooroordeel (het) een mening die je hebt over een persoon of zaak die je
niet goed kent
voorraad (de) extra artikelen of producten om te bewaren
voorspellen zeggen wat er in de toekomst gaat gebeuren
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
voorspoed (de) de omstandigheid dat alles goed gaat
voorstellen aan (zich) zeggen wie je bent
voorval (het) een onverwachte gebeurtenis
vriendelijk aardig, een vriendelijk persoon doet dingen om je te
helpen
vriezen als het vriest, is het kouder dan nul graden Celsius en
verandert water in ijs
vrijwilliger (de) iemand die werk doet dat niet betaald wordt
vruchtbaar waar veel kan groeien
W
waaien als het waait, beweegt de lucht buiten en voel je de wind
waardering (de) woorden waarmee mensen zeggen dat ze blij zijn met
wat je gedaan hebt
waarmaken realiseren
waarschuwing (de) advies dat iets problemen tot gevolg kan hebben
want na dit woord noem je de reden van iets (+hoofdzin)
wapen (het) een voorwerp, bijv. een geweer of een mes, waarmee je
mensen aanvalt
wassen (zich) jezelf met water schoonmaken
waterleiding (de) het geheel van leidingen waardoor water naar de kraan,
de wc enz. loopt
weigeren ‘nee’ zeggen, niet willen
wereldwijd over de hele wereld
wet (de) de officiële regels van een land over wat wel en niet mag
wethouder (de) iemand die lid is van het bestuur van een gemeente
wethouder (de) bestuurder van een gemeente met een bepaalde
portefeuille
windenergie (de) bewegingsenergie door lucht (wind) om te zetten in een
bruikbare vorm, bijvoorbeeld in elektriciteit
wisselvallig niet stabiel
De sprong © Boom uitgevers Amsterdam 2011
woedend heel erg boos, furieus
woonboot (de) een boot die mensen als woning gebruiken
World Press Photo de jaarlijkse prijs voor de beste journalistieke foto
wraak (de) iemand iets aandoen als reactie op wat hij jou heeft
aangedaan
Z
zang (de) de keer dat je zingt
zanger/zangeres (de iemand die zingt
zebrapad (het) een met brede, witte strepen aangegeven plaats waar
voetgangers mogen oversteken
zelfs anders dan je zou denken; bovendien
zelfstandig niet van iemand of iets anders afhankelijk
zenuwachtig nerveus
zich van iets op de hoogte informatie zoeken over iets
stellen
zingen met je stem tonen laten klinken
zodat dit woord geeft een gevolg (+ bijzin)
zodra meteen op het moment dat (+ bijzin)
zogeheten zogenaamd, zogenoemd
zon (de) het grote object in de ruimte dat licht op de aarde laat schijnen en warmte geeft
zonne-energie (de) energie van de zon in de vorm van warmte en licht
zorgen maken over (zich) angst hebben dat er iets vervelends gaat gebeuren
zuinig 1. weinig geld uitgeven 2. weinig energie verbruiken
zwart rijden met het openbaar vervoer reizen zonder te betalen
zweten als je zweet, komt er vocht door je huid naar buiten