WOJNA TRZYDZIESTOLETNIA
description
Transcript of WOJNA TRZYDZIESTOLETNIA
WOJNA TRZYDZIESTOLETN
IA
1618-1648
WYDARZENIA OPARTE NA FAKTACH !
ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA
PREZENTACJI.
Konflikt pomiędzy habsburskimi cesarzami, katolickimi
książętami i miastami Rzeszy, a obozem protestanckim.
Liga Katolicka : Unia Protestancka
GENEZA WOJNY
MAKSYMILIAN BAWARSKI
POPIERANY PRZEZ:HISZPANIĘPAPIESTWO
DANIĘPOLSKĘ
LIGA KATOLICKA
Maksymilian Bawarski
FRYDERYK IV POPIERANY PRZEZ:
FRANCJĘHOLANDIĘSZWECJĘ
SABAUDIĘDANIĘANGLIĘROSJĘ
TURCJĘ
UNIA PROSTESTANCKA
WOJNĘ TRZYDZIESTOLETNIĄ
DZIELIMY NA IV OKRESY I. CZESKO - PALATYNACKI
(1618-1624) II. DUŃSKI (1625-1629)
III. SZWEDZKI (1630-1635) IV. FRANCUSKO-SZWEDZKI
(1635-1648)
Rywalizacja francusko-habsburska o dominację w Europie
Walka o dominację na Bałtyku i na obszarach środkowoeuropejskich
Habsburgowie chcieli zjednoczyć Rzeszę w jedno, rządzone absolutnie, katolickie państwo
PRZYCZYNY
sytuacja na Węgrzech i w Czechach, które były rządzone przez Habsburgów (władcy ci łamali otrzymane przez protestantów prawa)
ogólne rozbicie religijne w Europie w wyniku reformacji, powstanie dużej grupy państw czy księstw protestanckich
w późniejszym okresie do kontynuowania wojny parł król Szwecji Gustaw II Adolf, dążący do opanowania wszystkich wybrzeży Bałtyku
PRZEBIEG WOJNY
TRZYDZIESTOLETNIEJ
OKRES CZESKI I PODBÓJ
PALATYNATU
1618-1623
• Okres ten zaczął się od tzw. defenestracji praskiej(wypchnięcie kogoś przez okno), która miała miejsce 23 maja 1618r. Wyrzucono wtedy przez okno zamku królewskiego na Hradczanach w Pradze, wysłanników cesarza Macieja I, Wilhelma Slavata i Jarosława Borzitę z Martinic,
• Powołanie na tron palatyna reńskiego Fryderyka V Wittelsbacha po śmierci cesarza Macieja I w 1619 roku,
• Nowy cesarz Ferdynand II Habsburg zawarł sojusz z Gaborem Bethlenem, który rozpoczął antyhabsburskie powstanie na Węgrzech (1619-odsiecz wiedeńska)
• Liga Katolicka i książę saski poparli Ferdynanda, który opanował Austrię(1620)• Klęska wojsk czeskich w bitwie pod Białą Górą (1620)• Ucieczka Fryderyka do Holandii • Klęska Czech, śmierć znacznej części czeskiej szlachty, wygnania doprowadziły do zahamowania życia narodowego w tym kraju
BITWA POD BIAŁĄ GÓRĄ 1620
OKRES DUŃSKI
1625-1629
W 1625r. na czele obozu protestanckiego stanął król Danii Christian V, przyłączył się do wojny, z Holsztynu wkroczył do Niemiec i zdobył Meklemburgię i Dolną Saksonię
Armie Ligi Katolickiej miały dwóch doskonałych przywódców: Albrechta von Wallensteina i Johanna von Tilly
Liga wygrała bitwę pod Dessau (1626), wkroczyła do Dolnej Saksonii (1626), Holsztynu i Jutlandii (1627)
Wyparcie Duńczyków z Holsztynu i spustoszenie Danii (1627)
Ferdynand II wydał edykt restrykcyjny (1629) cofający wszystkie sekularyzacje dóbr kościelnych po 1555 r.
Etap duński kończy pokój w Lubece (1629)-Dania zatrzymała Holsztyn w zamian za niewtrącanie się w sprawy Rzeszy
Sejm Rzeszy w Ratyzbonie (1630) zmusił Habsburgów do zmniejszenia armii i zwolnienia Wallensteina
Rajtar w Czasie Wojny 30-letniej
OKRES SZWEDZKI
1630-1648
W owym czasie sojusz antyhabsburski obejmował Francję, Anglię, Dolną Saksonię, Brandenburgię, Niderlandy oraz Szwecję, która od 1631r. stała na jego czele
W latach 1630-1631 Szwecja zajęła Pomorze Zachodnie i Meklemburgię
Szwedzi poparci przez większość książąt i miast protestanckich ruszyli na południe i po bitwie pod Breitenfeld (1631)zajęli Saksonię i Czechy -> rozpad Ligii Katolickiej
• Cesarz Ferdynand II zwrócił armię Wallensteinowi (1631), który opanował Czechy
• Gustaw II Adolf ginie w bitwie pod Lützen (1632)
• Wallenstein zaczął paktować z protestantami za co został zabity w 1634r.
• Szwedzi bez Gustawa II Adolfa zaczęli ponosić porażki
• Klęska pod Nordlingen (1634) doprowadziła do zawarcia pokoju w Pradze pomiędzy cesarzem a elektorem saskim Janem Jerzym
• Całkowitemu wyparciu Szwedów zapobiegło przystąpienie do wojny Francji
BITWA POD LÜTZEN 1632
OKRES FRANCUSKO-SZWEDZKI
1635-1648
Szwedzka brygada
W sojuszu antyhabsburskim wystąpiły: Francja, Szwecja, Niderlandy, Siedmiogród i Sabaudia.
Do wojny przystąpiła Francja po zawarciu traktatu ze Szwecją przeciwko Habsburgom (1635)
Przełomem wojny było zdobycie przez Francję twierdzy Brisch (1638) co odcięło połączenie Włoch z Niderlandami, pozbawiając zaopatrzenia armię habsburską
Holendrzy rozgromili flotę hiszpańską pod Dunkierką (1639)
Szwedzi spustoszyli Śląsk, Czechy i Morawy (1641-1643), pokonując ponownie armię cesarską pod Breitenfeld (1642)
W 1640r. działania wojenne rozpoczął władca Siedmiogrodu - Rakoczy.
Cesarz Ferdynand III w 1640r. podjął decyzję o rozpoczęciu rozmów pokojowych.
W latach 1642-1648 podczas trwania rozmów nadal toczyły się walki.
Wojnę zakończył tzw. pokój westfalski z 1648r.
Szwedzka piechota z czasów wojny
trzydziestoletniej
BITWA POD ROCROI 1643
1.Przegrana Czech i elektora Palatynu(1620-1623)
2.Interwencja i przegrana Christiana IV Oldenburga(1625-1629)
3.Interwencja Gustawa II Adolfa Wazy(1630-1633)
4.Interwencja Francji przeciwko Hiszpanii i I Rzeszy(1635)
Okupacja Roussillon’a(1642)
Zwycięstwo Francji pod Rocroi(1643)
5.Kampania niemiecka de Turenne’a i Szwecji(1645-1648)
POKÓJ WESTFALSKI 1648
POKÓJ MIĘDZY CESARSTWEM A FRANCJĄ I JEJ STRONNIKAMI ORAZ
CESARSTWEM A SZWECJĄ.Traktat regulował stosunki polityczne, religijne i terytorialne na terenie Rzeszy
Traktat przekreślił ostatecznie dominująca pozycję cesarstwa
Traktat nie obejmował Hiszpanii dalej walczącej z Francją (1659- traktat pirenejski)
Zniesiono edykt restrykcyjny Uznano sekularyzację dóbr kościelnych
Potwierdzono tolerancję religijną w Rzeszy ( zasada – cuius regio, eius religio- ,,czyj kraj, tego religia’’)
Zreorganizowano kolegium elektorskie ( 5 katolików i 3 protestantów)
Zapewniono Habsburgom dziedziczenie korony cesarskiej
Potwierdzono dziedziczną władzę Habsburgów w Czechach
Ogłoszono amnestię dla władców, którzy utracili księstwa podczas wojny
kraje Rzeszy uzyskały prawo prowadzenia własnej polityki zagranicznej
Francja otrzymała Alzację i biskupstwa (Metz, Toul i Verdun)
Hiszpania uznała niepodległość Niderlandów
Potwierdzono niepodległość Konfederacji Szwajcarskiej
Wyludnienie i ruina gospodarcza ( upadek handlu, rzemiosła, rolnictwa)
Głód, epidemieUpadek kultury i oświatyKoszty utrzymania armii spadły na
okupowany terenBardziej wykorzystywano artylerię i
umocnienia poloweDalsze rozdrobnienie polityczne NiemiecFrancja stała się pierwszym mocarstwem
europejskim Wzmocnienie pozycji Szwecji i Brandenburgii
SKUTKI WOJNY TRZYDZIESTOLETNIEJ
ŹRÓDŁA : GRAFIKA
WIKIPEDIAHISTORIA.PGI.PL
WIEM.PLBRYK.PLMUZYKA:
Enya-Exile Album : Watermark [1988]Enya-Pearl Harbor
Cold Case ( Dowody zbrodni) Soundtrack-ES Posthumus-NaraINFORMACJE NA TEMAT WOJNY:
'Historia Od starożytnoścido współczesności' Vademecum dla maturzystów i
kandydatów na wyższe uczelnie z 1999r. Janusza Micunia`Nowa Matura Historia` repetytorium Jacek Talik
WYKONAŁY UCZENNICE KLASY II B SANDRA KOŚCIELSKA
orazINGA KAŹMIERCZAK