1

Partner merytoryczny

Trendy IT 2012

Więcej za mniej

2

zarządzanie centrum danych dzięki sile konwergencji.

UPROŚĆInfrastruktura konwergentna HP pozwala uprościć kolejny etap wdrażania prywatnej chmury na platformie HP CloudSystem.

Rynek nieustannie się zmienia – czy potrafisz nadążyć za tymi zmianami? Dostarczanie usług w czasie liczonym w minutach, a nie w tygodniach czy miesiącach dzięki platformie HP CloudSystem pozwala dotrzymać kroku konkurencji oraz wykonywać najbardziej wymagające zadania.

Korzyści związane z posiadaniem rozwiązania HP CloudSystem:

• do 56% niższy całkowity koszt posiadania• do 80% szybsze wdrażanie aplikacji• 2 razy większa produktywność administratorów systemów• 100% dostępności aplikacji

Ponadto dzięki usłudze HP CloudStart eksperci z firmy HP mogą skonfigurować prywatną chmurę na platformie HP CloudSystem Matrix w ciągu 30 dni.

Uruchom prywatną chmurę na platformie HP CloudSystem www.hp.pl/cloudSkontaktuj się z nami: info.essn.pl@hp.com

© Copyright 2011 Hewlett-Packard Development Company L.P. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulec zmianie bez powiadomienia. Jedyne warunki gwarancji na produkty i usługi HP są określone w kartach gwarancyjnych dostarczanych wraz z tymi produktami lub usługami. Żaden zapis w niniejszej publikacji nie może być traktowany jako udzielenie dodatkowej gwarancji. HP nie ponosi odpowiedzialności za błędy techniczne lub redakcyjne ani pominięcia w niniejszym dokumencie.

3

Niezależna publikacja ekspertów pod redakcją Roberta Jesionka.Projekt graficzny i skład: Monika Bucoń.Partner merytoryczny: HP Polska

Trendy IT 2012

Więcej za mniej

4

Trendy IT 2012Robert Jesionek

Więcej za mniej – kryzysowa kwadratura kołaProf. Witold Orłowski

Standaryzacja i elastyczność ITTomasz Jaworski

Co z tą chmurą – korzyści i niepokojeBarbara Mejssner

Cloud computing dla biznesuMarta Buler-Kozłowska

Ścieżka w chmuryRobert Jesionek

Ryzyka biznesowe w przedsięwzięciach cloud computing. Rekomendacje dla CIO i CFODariusz Sadowski

Business Intelligence: czas stawiać żagleMarek Grzebyk

Niegroźna konsumeryzacja?

Telepraca – wyzwania i możliwościTomasz Klekowski

Nowy sposób na Unified Communication Marcin Sokołowski

Od pogaduszek do komunikacji biznesowejMarcin Ścieślicki

Trendy IT 2012 w komentarzach menedżerów

Trendy? – Tak, ale mądrze Paweł Czajkowski

Mobilny potencjał dr inż. Jakub Chabik

Biznes ma znaczenie Marek Godala

Usługi na odległość Jerzy Kiełbowicz

5

6

8

12

18

22

28

36

42

46

50

54

57

58

59

60

Spis treści

5

Co w roku 2012 mówią menedżerowie odpowiedzialni za inwestycje informatyczne? Przytoczę najczęściej powtarzane opinie:

•Nieboimysiękryzysu,alemusimybyćostrożni

•Nieprzestaniemyinwestować,alewydatkichcemylokowaćwrozwiązaniachzwiększających optymalizację kosztów

•Nowesystemyinarzędzia?–tak,aletakie,którepozwoląnamniezatrudniaćdodatkowychludzi

•Będziemyoszczędzać,alewdużejmierzepoprzezoptymalizacjęprocesów

•Czymożnaoczekiwaćwięcejzamniej?–wierzymy,żetak!

Jakietechnologieimodelebiznesowesąnatylemagiczne,bymogłyspełnićteniemałeoczekiwania?Obserwatorzyrynkumówią,żetożadnamagia,żenowoczesnenarzędziaITsąwstaniewspieraćwrealizacjinawetmocnowyśrubowanecelebiznesowe.Wtymrokuwśródnajbardziejpopularnychrozwiązań znalazły się m.in.: cloud computing,technologiemobilne,unified communications,czyprzetwarzaniedużejilościdanychwczasierzeczywistym(in-memory computing).

Wg.IDC(Poland’s Cloud Services Market 2011-2015 Forecast and 2010 Competitive Analysis) rynek przetwarzaniawchmurzeobliczeniowejjestnajdynamiczniejrozwijającąsięczęściąpolskiegorynkuICT.Prognozowana,średniorocznastopawzrosturynkucloud computingdoroku2015to33%,awięczdecydowaniepowyżejśredniejdlacałegorynkuusługITpozostającejnapoziomieok.5%.

Tasamafirmabadawczaprognozuje,żerok2012będzierównieżrokiem„panowania mobilności”. DostawyiwydatkinaurządzeniamobilneprzewyższąnakładynakomputeryPC,aaplikacjemobilne(szacowanenaok.85mldpobrań)przyniosąwiększeprzychodyniżbizneszwiązanyzmainframe.

Wg badania firmy Frost&Sullivan,minionyrok2011,torokprzesunięciasięunified communications w kierunku mainstream’ukomunikacjibiznesowej.Obecnienaświeciejestblisko7,8mlnużytkownikówtechnologiiunified communications. Wg. Frost&Sullivan,do2015rokuliczbatamożesięgnąćnawet49,5mln.Dlaporównania,w2009byłoichokoło2mln.

ZkoleiGrzegorzRogaliński,prezesSAPPolska,zwracauwagę,żewielkimwyzwaniemdlabiznesujestuporaniesięzogromnymiilościamiinformacjizezróżnicowanychźródeł.WgprezesaSAPzpomocąprzychodzitechnologiaprzetwarzaniawpamięci,tzw.in-memory,orazzaawansowanenarzędziaanalityczne.„Spodziewamsię,żew2012rokuzwłaszczatechnologiain-memorymożestanowićrewolucyjnązmianę,gdyżumożliwiaprzyspieszenieprzetwarzaniasetkiitysiącerazy”–mówiGrzegorzRogaliński.

PowyższedaneiopiniezachęcajądoprzeanalizowaniatychtrendówIT,którerzeczywiściemogąmiećistotnywpływnabizneswnajbliższychmiesiącachilatach.Wnaszejpublikacjipostanowiliśmyprzyjrzećim się z bliska.

Zapraszam do lektury

Redaktor„Więcejzamniej”

Trendy IT 2012

6

Zastanawiamsięczasami,czyfaktiżżyjemywdobietakniebywaleszybkiegorozwojutechnologiijestnaszymbłogosławieństwem,czyprzekleństwem.Szukającodpowiedzinatopytanierobiętestiprzypominamsobie,jakwyglądałomojeżycie,gdyjeszczeniebyłotelefonówkomórkowych,albojakfunkcjonowałybiurabezemaili.Błogosławieństwatychwynalazkówsądlanasoczywiste,ichprzekleństwozaśpoleganatym,żeniewystarczyposiadanietychrzeczy,trzebabyćjeszczementalniegotowymnaichużywanie.

Żyjemywczasachtrudnychitasytuacjaszybkosięniezmieni,przezostatnichkilkalatwrozwiązywaniuproblemówgospodarczychświataiEuropyniewieleposunęliśmysiędoprzodu.Trudnodziśliczyćnaszybkiwzrostgospodarczy,czystabilnośćfinansową;kapitałjestibędziestosunkowodrogioraztrudnodostępny;konkurencjabędziepotężna,wszakdzisiejszagospodarkapowstaładofunkcjonowaniawdobrych,konsumpcyjnychwarunkach,atymczasemmusisobieradzićwznaczącymspowolnieniu,czywręczwkryzysie;znaczącozaostrzysięwalkaowykwalifikowanychpracowników,takżewwymiarzeglobalnym;gospodarkajestiwciążbędziebardzozmienna;niepomogąnamtakżeproblemyklimatycznei demograficzne...

Wtakimświecieniebędziełatwozarządzaćbiznesem,aletonieznaczy,żewtakimświecieniedasiężyć.Trzebasiętylkodotejsytuacjiprzyzwyczaićidostosować.Głównącechąwielukryzysów(takżetegoobecnego)niejestbrakpracy,aleto,żetrzebasięnapracowaćdwarazywięcej,byzarobićopołowęmniej.Adodatkowymutrudnieniemjestryzyko,któresprawia,żenicniejestgwarantowane–aniwysokośćzarobków,anistałośćzatrudnienia,anibonusy,doktórychprzyzwyczailiśmysięprzezwcześniejszelata.

Czegomożeoczekiwaćbizneswtakopisanejsytuacji?Otóż,onoczekujewięcejzamniej!Todotyczynietylkomniejszychzarobkówzawiększąpracę.Todotyczytakżerozwojuiinwestycji.Cowięcmożnazrobićwtakichokolicznościach?Nacostawiaćwalczącowynikbiznesowy?Myślę,żewśródwieluróżnychelementówireceptwartopodkreślićprzedewszystkimdwamagiczne rozwiązaniatejkwadraturykoła,jakąjest oczekiwanie więcej za mniej.Sąto:mądrewykorzystanienowoczesnychtechnologiiorazmaksymalnespożytkowanie talentów i innowatorów.

Jeślidotegododaćstrategięsmart investment,czylidziałaniezwykorzystaniemniezwykletrafnychinwestycjidobrzeskalkulowanychnazysk;jeślidotegododaćumiejętne,biznesoweprzekonywanieCFO’sprzezmenedżerówodpowiedzialnychzatechnologie,tomożesięokazać,żewczasachkryzysujednakmożnażyćimożnaprowadzićbiznes.

Więcej za mniej – kryzysowa kwadratura kołaProf. Witold Orłowski

Jako zwykłego użytkownika nowoczesnych technologii nigdy nie pociągały mnie gadżety dla

samych siebie. Staram się racjonalnie dobierać narzędzia, z których korzystam, pamiętając

o tym, że niektóre z nich najpierw zostały wymyślone, a dopiero potem ich twórcy zaczęli

się zastanawiać, do czego mogą służyć. W oparciu o takie założenia kształtowała się i nadal

kształtuje moja świadomość użyteczności nowoczesnych technologii.

7

Oczywiście,zwłaszczaterazniemożnazapomniećoludziach,trzebaichaktywizowaćipamiętać,żezniewolnikanigdyniezrobimyinnowatora.Myślęteż,żewzasięgunaszegobiznesowegowzrokuwartolikwidowaćterzeczy,którenasuwierają.Takjakkrawat,którykiedyśbyłnieodzownywkażdejkorporacji,dziśprzezwieleznichjestwyłączonyzpowszechnegoużytku.Biznestymjestlepszy,imbardziejelastyczny.Towłaśnietymtropemidąorganizacje,któreswoimpracownikomumożliwiająnp.pracęzdalną,czyteżzwykorzystaniemichulubionych,prywatnychkomputerówitelefonów.

Oczywiścienasamymkońcuwartoprzypomnieć,żeopróczbiznesowejelastycznościjesttakżeindywidualnasytuacjaposzczególnychorganizacji–toonaprzestrzeganasprzedszukaniemgeneralnychrecept,dobrychdlakażdegonarynku…

Prof. Witold Orłowski

GłównydoradcaekonomicznyPwC,dyrektorSzkołyBiznesuPolitechnikiWarszawskiej.Wlatach90.pracowałwBiurzeds.IntegracjiEuropejskiejiBankuŚwiatowym.ByłdoradcąekonomicznymministrafinansówLeszkaBalcerowicza,pełniłfunkcjęszefazespołudoradcówekonomicznychprezydentaAleksandraKwaśniewskiego.W2009powołanywskładNarodowejRadyRozwojuprzyprezydencieLechuKaczyńskimorazwskładRadyGospodarczejprzypremierzeDonaldzieTusku.Opublikował10pozycjiksiążkowych.

8

Światsięzmienia.Pewnerzeczypozostająjednak stałe. Przedsiębiorstwa dokonują wyborów. Zarządzanie organizacją jest ciągłym poszukiwaniemnowychrozwiązań,którepoprawiąefektywność,pozwoląfirmierosnąć,obniżąryzykoipoprawiąkonkurencyjność.Dostarczanieusługiproduktówktóremająwartośćzpunktuwidzeniaklientóworazkooperacjazpartneramipochłaniamnóstwoenergii,zasobów,uwagi.Dostarczanieproduktówiusług,któremająwartośćzpunktuwidzeniaklientów,poprzezkanały,gdziejestimwygodnienabyć,komunikującsięwsposóbjakiegooczekująjestparadygmatem„tuiteraz”współczesnegobiznesu.Jednoczesnośćzdarzeń,indywidualizacja,mobilność,„wieczneteraz”.Marketing mix 3.0 jest nie tylko dążeniem nowoczesnego biznesu. Jest szansą i zagrożeniem. O ile zarządzający organizacją w zmieniającym sięotoczeniubędąpotrafiliwykorzystaćzmianęparadygmatuizachowańkonsumentów-zyskająudziaływrynku,marżę,wzrostbiznesu.Jeślinieudaimsięsprawniezareagowaćiwykorzystaćzmian-będązagrożeni.Konkurencjazewnętrznaiwewnętrznadostarczybodźcówdozmiany.

Procesy,wktórychuczestniczątakżepolskieprzedsiębiorstwa-integracjarynkówmiędzynarodowych,globalizacja,integracjaeuropejska,automatyzacjaprodukcji-zmuszająorganizacjedoszybkiego,sprawnegoreagowanianasygnałytychzmian.Współczesnerynkiorazotoczeniekonkurencyjnestawiająnowe,wyższe wymagania elastyczności w obszarze zarządzaniaitechnologii.Zewzględunaswojąrolęworganizacji,zarządzaniuorazdostarczaniuusługiproduktówICT(InformationCommunicationTechnology)jestdzisiajstrategicznymobszaremwielu firm. Zupełnie nowe możliwości jakie stworzyłatechnologiainformatycznadecydująo jej ważnej roli we współczesnym biznesie. Na ile ICTpozwaladzisiajdostarczaćusługilubproduktybranżytelekomunikacyjnej,bankowościiszerzejfinansom,mediom,handlowi,administracjipublicznej a może nawet przemysłowi i energetyce?

Na ile kompetencje kadry menedżerskiej w zakresie ICTsądzisiajkompetencjamikluczowymi(ang.corecompetencies)?CzyICTjestaktywemspecyficznymnaszego przedsiębiorstwa?

Jobs i Carr wciąż inspirują

Nawet najlepiej przygotowana organizacja niejestwstanieprzewodzićwewszystkichrealizowanychfunkcjach.Tacechawspółczesności,częstopostrzeganajakozagrożenie,możebyćszansą dla biznesu. Z sukcesem wykorzystywał ją zmarłyniedawno,częstopodziwianySteveJobs.Był minimalistą. W swoim domu prawie nie miał mebli:byłalampa,łóżko,krzesło.Mówił:„Tomojamantra-skupiamsięnaprostocie.Rzeczyprostetworzysiętrudniejniżskomplikowane.”(Cyt.za:Businessweek,C.Stolarczyk„LeonardodaVincierycyfrowej”).StandaryzacjawobszarzeITdokonuje się niezależnie w naturalnym cyklu życia: wprowadzenie-wzrost-dojrzałość-spadek.

Wielejeszczeniedawnoinnowacyjnychrozwiązań-jakchociażbye-banking-jestdzisiajodstronytechnologiibudowanewoparciuocorazbardziejstandardowe komponenty. Zwracał na to uwagę Nicolas Carr. W swoim programowym wystąpieniu -artykule„ITdoesn’tmatter”(HBR,maj2003)zauważył,że:

•informatykajestdziedziną dojrzałą iniewymagajuższczególnegotraktowania;

•niemajużistotnychróżnicmiędzy tradycyjnymi dziedzinami techniki ainformatyką;

•„kuchnia”informatycznanie interesuje użytkowników.

TezyCarraotworzyłyszerokądebatęiwzbudziłypolemikę,poktórejautorponownienapisał,że „IT Still Doesn’t Matter!”uznając,żeinformatykajesttowaremmasowym,jakprądlubwoda.Prowokacja Carra oraz liczne głosy zwolenników

Standaryzacja i elastyczność ITTomasz Jaworski

9

ikrytykówujawniły,żerozwójwysokichtechnologii,

wszczególnościICT,stawiaprzedsiębiorstwa

wobec konieczności uwzględnienia tego faktu

wstrategii.Koniecznośćszybkiego,sprawnego

reagowanianazmianyotoczenia,konieczność

racjonalizacjikosztów,wymaganiazwiązane

zintegracjąpoprzejęciachifuzjachdomagają

sięjasnegookreśleniawstrategii,którezfunkcji

ICTuznajemyzakluczowe.Któreznichwsposób

specyficznybudująwartośćusługi,produktu,

organizacjiaktóremożnaustandaryzować,kupić

odzewnętrznychdostawców(ang.outsourcing)

lubprzenieśćdotzw.chmury.Tozupełnienowe

wyzwanie współczesności. Przedsiębiorstwa i kadra

menedżerskamusząmusprostać.Wyzwanieto

rodzipotrzebęzmianwstrategiach,wcelach

priorytetowychorazwstosowaniuinstrumentów.

„Ipodyzacja” technologii

ICTjestjużodlatwtrakciebudowaniatakiego

modelu procesów i organizacji aby jak najlepiej

integrowaćsięzbiznesem.Widaćtodobrze

poistnieniudojrzałychinicjatyw,których

celemjestdobreumiejscowienieICTwładzie

korporacyjnymfirmy.TOGAF,ITIL,COBIT,todobrze

znanepraktykominicjatywy,którychcelemjest

zintegrowanieICTzcelamibiznesu,określenie

usług,jakichbiznesoczekujeodinformatyki

oraznadaniejejtakiegokształtu,któryzmniejszy

kosztytransakcyjneizwiększyelastyczność.

Wg.wieluanalizwolumendanychprzetwarzanych

przezICTrośniecorocznieook.60%.

Całagospodarka,PKB,zyskiprzedsiębiorstw

icozatymidzie-nakładynainformatykę-

rosnąznaczniewolniej.Teostatnienapoziomie

ok.3%.Presjakosztowanieuchronnieprowadzi

więcdotego,abyteprocesyifunkcje,które

możnaustandaryzowaćbezutratywartości-

standaryzować.

UjawnioneprzezStevaJobsamożliwościpłynące

z„ipodyzacji”technologiizainspirowałytakże

dostawców infrastruktury dla przedsiębiorstw. Dostawcyserwerów,pamięcimasowych,infrastruktury sieciowej i aplikacji dostrzegli możliwości zdobycia przewagi konkurencyjnej dzięki uproszczeniu infrastruktury i jej automatyzacji.Działanietospotykasięzuświadomionąbądźnieuświadomionąpotrzebąwieluprzedsiębiorstw,którąopisanowpoprzednichakapitach.Bizneszainteresowanyjestusługamiookreślonychparametrach.„Kuchnia”informatyczna nie interesuje użytkowników biznesowych.Poszukiwanianowegomodeluinfrastrukturydoprowadziłydojejuproszczonej,bardziejzintegrowanej,ustandaryzowanejpostaci-oczywiściezpunktuwidzeniaużytkownikabiznesowego.Doinfrastrukturykonwergentnej.

Konwergentna infrastruktura odpowiada na potrzeby standaryzacji ICT i uelastycznienia organizacji i modeli biznesowych współczesnych przedsiębiorstw. Szczególnego znaczenia nabiera w branżach, dla których ICT jest aktywem specyficznym – w telekomunikacji, bankowości, mediach, administracji.

Infrastruktura konwergentna jako klucz

Konwergentnainfrastrukturamabyć

ustandaryzowanym komponentem infrastruktury

przedsiębiorstw.Dziękizintegrowaniuwjejramach

mocyprzetwarzania(serwerów),pojemności

nadane(pamięcimasowych)iprzepustowości

(sieci)odpowiedniozwymiarowanych,infrastruktura

możebyćusługą.Dziękiwarstwiewirtualizacji

10

Tomasz Jaworski

Ekspertd/sPrzetwarzaniawChmurze,HPPolska

Specjalizujesięwcloudcomputinguiwirtualizacji,ichaspektachbiznesowychiwpływienareorganizacjęinfrastrukturyIT.Od2007rokuintensywnieuczestniczywwieludużychprojektachmodernizacjiITzwykorzystaniemwirtualizacjiserwerów(woparciuoVMware,MicrosoftiCitrix)iinfrastrukturykonwergentnejHP.Jegogłównymobszaremzainteresowaniajestpodnoszeniesprawności,jakościiefektywnościprocesówITpoprzeztechnicznerealizowaniebranżowychdobrychpraktykwszczególnościITIL.CertyfikowanyspecjalistaVMwareiarchitektIT.Aktywnieuczestniczywwymianiewiedzyidoświadczeńzzakresuwirtualizacjinawieluforachbranżowych,pozytywniemotywującdowspółpracyróżnychuczestnikówrynku.Maponad15latdoświadczeniawtworzeniusprawnychrozwiązańwykorzystującychnowetechnologie,zarządzaniuprojektami,konsultingunastykubiznesuitechnologiiorazpopularyzowaniuIT.Największeosiągnięcia:żonaitrojedzieci.Pasje:biegidługodystansowe,ogrodnictwo,sztukiwalki.

obecnejzarównowserwerach,pamięciachmasowychjakisieciachstajesiępulązasobów,którewściśleokreślonychporcjachmogąbyćprzydzielaneposzczególnychprocesom,funkcjom,projektom. Wzrost mocy procesorów w popularnej architekturzex86,wzrostwydajnościpamięcimasowych(wtymzastosowaniewydajnychdyskówSSD),wzrostprzepustowościsieciopartychnapopularnymstandardzieTCP/IP(do10Gbitiwięcej)pomagająICTuporaćsięzwspominanym60-oprocentowym,corocznymwzrostemilościdanych.Wprzeciwnymwypadku,wobecograniczonychnakładówICTskazanebyłobynakłopoty.Znanaodlat’70ubiegłegowiekuwirtualizacja,którawostatniejdekadzieXXwiekuspopularyzowałasięnapopularnej,standardowejplatformieIntelumożliwiłaustandaryzowaniestykuśrodowiskaplikacyjnychz infrastrukturą sprzętową. Wirtualizacja umożliwiła stosunkowo łatwe przenoszenie środowisk aplikacji wramachinfrastrukturysprzętowej,pozwoliłana współdzielenie puli zasobów i wreszcie umożliwiłaodzyskiwaniezasobówponieużywanychaplikacjach(ang.de-provisioning).

KonwergentnainfrastrukturaodpowiadanapotrzebystandaryzacjiICTiuelastycznieniaorganizacjiimodelibiznesowychwspółczesnych

przedsiębiorstw.Szczególnegoznaczenianabierawbranżach,dlaktórychICTjestaktywemspecyficznym-wtelekomunikacji,bankowości,mediach,administracji.Standaryzacjajestkomplementarnymobokprzetwarzaniawchmurzesposobem na srpostanie przez wsółczesny biznes zmianom otoczenia i rynku. Oba paradygmaty mająumożliwićskupieniesięprzedsiębiorcównaichkluczowejdziałalności,obniżeniekosztówinformatyki i ułatwienie zmian np. wprowadzania nowychproduktów,innowacji,zmianmodelubiznesowego. Podstawowy czynnik zmian stanowi zachodzącanaturalnieodlatstandaryzacja,wzrostwydajnościtechnologiiiurządzańorazwirtualizacja,umożliwiająca„odmiejscowienie”informatyki.OdlatHewlett-Packardpostrzeganyjest przez analityków jako lider w każdym zobszarów,którestanowiakomponentykonwergentnejinfrastruktury.Serwery,storage,sieci i oprogramowanie do automatyzacji procesów dająHPmożliwośćzaproponowaniaunikalnejwartości.Hewlett-PackarddysponujenajpełniejsząofertąinfrastrukturyITgotowejnawprowadzanieinnowacji(ang.ConvergedInfrastructure).Umożliwia przygotowanie się na zmiany. Firmajesttakżepartneremwieluprzedsiębiorcówdzieląc się doświadczeniami i doradzając jakprzygotowaćsięnanadchodzącezmiany.

11

Głównącechąkryzysuniejestbrakpracy,

aleto,żetrzebasięnapracowaćdwarazywięcej,

byzarobićopołowęmniej.Więcejzamniej!–

oto,czegowczasiespowolnieniaoczekujebiznes.

Prof. Witold OrłowskiGłówny doradca ekonomiczny PwC

12

Usługi w modelu cloud computing pozwalają

na użytkowanie zaawansowanej nieraz informatyki

bez inwestowania w licencje i infrastrukturę.

Dotegodostępnośćusługjestgwarantowana

przez dostawców na bardzo wysokim poziomie

(większośćznichoferujepoziom99.99proc.),

z dowolnego miejsca. Cloud computing

to wynajmowanie aplikacji lub elementów

infrastrukturyuzewnętrznychdostawcówidostęp

donichprzypomocyprzeglądarki.Wydawałoby

sięprosteifunkcjonalnerozwiązanie,ijesttakie

istotnie,niesiejednakzesobąwielenowych

problemówzwiązanychm.in.zkwestiami

prawnymi,bezpieczeństwem,licencjonowaniem,

umowami na zawierane usługi. Będą one

sukcesywnierozwiązywane,gdyżprzejście

natenmodelużytkowaniaITjestnieuniknione.

Gartnerprzewiduje,żecloud computing wejdzie

wmasoweużyciewciągupięciu–dziesięciu

najbliższychlat.Cloudtorynekprzyszłości,

zwłaszczadlafirm,któredopieropowstają

idopierobudująswojąinfrastrukturęIT.

Kto skorzysta na chmurze

Liczbywsposóbjednoznacznywskazująwzrost

rynkurozwiązańoferowanychwchmurze

obliczeniowej. W opublikowanym raporcie Cisco

„GlobalCloudIndex(2010–2015)”analitycy

szacują,żeglobalnyruchdotyczącyprzetwarzania

wchmurzewzrośniewomawianymokresieczasu

12-krotnie–ze130eksabajtówroczniew2010r.

do1,6zetabajtaroczniew2015r.(średnioroczna

stopawzrostuCAGRbędziewynosić66proc.).

Abyuświadomićsobieilośćprzetwarzanychinformacjiwartozaznaczyć,że1,6zetabajtato 22 trylionów godzin strumieniowej transmisji muzyki,lub5trylionówgodzinkonferencjibiznesowychzużyciemkamerinternetowych.WedługraportuIDC„Poland’sCloudServicesMarket2011-2015Forecastand2010CompetitiveAnalysis”w2010rokuwartośćrynkucloudcomputingwPolsce,obejmującegozarównochmuręprywatnąjakipubliczną,stanowiłablisko 7 proc. wartości całego rynku outsourcingu informatycznego szacowanego na ponad 520mlnUSD.Prognozowanaśredniorocznastopawzrostudoroku2015to33proc.,czyli sporo powyżej tempa wzrostu całego rynku usługITwynoszącego5proc.rocznie.ZanalizprowadzonychprzezGTSwynika,żew2011rokupolskirynekcloudcomputingosiągniewartośćok.400mlnUSD,aw2014rokuzbliżysiędo600mlnUSD.

Usługiwchmurze,tonowemiejscapracyikorzyścimającewyraźnywpływnarozwójgospodarczypaństw. Według raportu brytyjskiego Centre forEconomicandBusinessResearch(CEBR)opublikowanego w 2012 roku korzyści w skali makrowlatach2010-2015miałybywynieśćwtymregionieEMEA(Europa,BliskiWschódiAfryka)ponad763mldeuro,aliczbanowychmiejscpracymogłabywzrosnąćo2,4mln.Raportpodajeteżlistęsektorówregionu,któreprawdopodobnienajbardziej skorzystają ze stosowania przetwarzania wchmurze.Sąto:usługipubliczne(szkolnictwo,służbazdrowia),sektorfinansowy,handeldetalicznyihotelarstwoorazprzemysłprzetwórczy.

Co z tą chmurą – korzyści i niepokojeBarbara Mejssner

Wraz ze wzrostem możliwości technologicznych zmienia się sposób korzystania z informatyki

z tradycyjnego na usługowy. Nie bez znaczenia jest tu zmiana stylu pracy na mobilny

i konieczność dostępu do danych i aplikacji także poza firmami. Dzięki modelowi cloud

computing duże firmy mogą optymalizować koszty utrzymania IT, małe zaś korzystać

z rozwiązań na jakie nie było je dotąd stać.

13

Z usług cloud w coraz większym zakresie będzie

teżkorzystaćadministracjapubliczna,chociaż

dla tego sektora problemem długo jeszcze

pozostanieprzekazywanienazewnętrzdanych

chronionychzmocyprawa.Abykorzystać

zdobrodziejstwchmuryadministracjamusi

zmierzyćsięzproblemembezpieczeństwa

ipoufnościdanych.ENISA(EuropeanNetwork

andInformationSecurityAgency),czyliEuropejska

AgencjaBezpieczeństwaSieciiInformacji

w opublikowanym niedawno raporcie przestrzega

jak na razie administrację przed korzystaniem

zogólnodostępnychrozwiązańwchmurze

publicznej w zamian proponując rozwiązania

prywatne. Obecnie wiele krajów opracowuje

strategiestopniowegoprzechodzeniaswojej

administracjipublicznejdochmury.Takąstrategię

posiadaUSA,Japonia,Kanada,KoreaPołudniowa,

WielkaBrytania,Australia.Jednakpełne

przeniesieniedanychwrażliwychiosobowych

toprocesnajdłuższy,którymożenaobecnym

poziomieprawaizabezpieczeńtechnologicznych

trwaćnawetdo10lat,jakzakładastrategia

australijska.

Aplikacje czy infrastruktura – wynajmij obie

Modelusługwchmurzewedługprzyjętejtypologii

możnapodzielićnatrzyrodzaje.Pierwszyznich,

chmuraprywatna,którapoleganaudostępnianiu

usług w obrębie własnej infrastruktury. Jeśli firma

maswojąserwerownię,lubcentrumdanych

możnawobrębiewłasnejsieci,bezinstalowania

aplikacjinaposzczególnychkomputerach

pozwalaćnadostępdodanychiprogramów

zapomocąprzeglądarki.Istniejeteżmożliwość

hostowaniachmuryprywatnejuzewnętrznego

hostera,np.wdużymdatacenter,gdyżchmura

prywatnaniekonieczniemusioznaczaćwłasną

infrastrukturę.Drugimodeltochmurapubliczna,

czyli wykorzystywanie ogólnodostępnego

Internetu.Wtym,przypadkudaneprzetwarzane

sąwinfrastrukturzerozproszonej,nierzadkonaserwerachwróżnychczęściachświata.Trzeciaopcjatomodelmieszany–chmurahybrydowa.Najbardziejrozpowszechnionywedługbadańprzeprowadzonychw2011przezCiscojestobecniemodelchmuryprywatnej,zdecydowałosięnaniego77proc.użytkownikówcloud,nachmurępublicznątylko20proc,nachmuręhybrydowę17 proc. Według badania przeprowadzonego przez Microsoft„SMBCloudAdoptionStudy2011”obecniefirmykorzystająstatystyczniezdwóchchmurowychusług,natomiastwprzyszłościbędąużywałyśrednio3,3usługi.Aż38proc.polskichprzedsiębiorstwodpowiadającychnapytaniawbadaniuIBMCEOStudyuważa,żeposiadanaprzeznieinfrastrukturasieciowaiprzepustowośćsieci jest wystarczająca do korzystania z cloud.

Korzystaniezchmurymawielezalet.Toprzedewszystkimszansadlamniejszychfirm,któreniemajązbytdużychbudżetównasystemyinformatyczne,gdyżwtensposóbbezinwestycjiwlicencjeiinfrastrukturęmogąkorzystaćzinnowacyjnychrozwiązań.JakwynikazraportufirmyVMwarejużponad60proc.europejskichmałychiśrednichprzedsiębiorstw

Obecnie tylko 24% modeli świadczenia usług w przedsiębiorstwach opiera się na chmurach obliczeniowych. Dyrektorzy ds. biznesowych i technicznych szacują, że do 2020 r. liczba modeli publicznych i prywatnych chmur obliczeniowych ulegnie niemal podwojeniu. (wg badania HP)

14

przeniosłojakąścześćswojejinfrastrukturyinformatycznejdochmury.Jednakmimoiżwidaćdużezainteresowanieusługamicloud firmynieprzenoszątamkluczowychobszarówbiznesu. Najczęściej stosowane są dwa modele: użycie infrastruktury na żądanie na potrzeby środowisktestowychlubszkoleniowychorazużycieoprogramowaniawmodeluSoftwareasaService.Wartośćoprogramowaniawformieusługi(SoftwareasaService)wynosiłook.21mlddol.w2011r.,w2016będzietojuż93mldUSD.Niedługoaż80proc.nowychkomercyjnychaplikacji dla przedsiębiorstw będzie wdrożona naplatformachcloud computing.

Wmodeluchmurykupowanesąnietylkowszelkiegotypuaplikacje,aletakże,jak wspomniano powyżej elementy infrastruktury takiejak:pamięć,mocobliczeniowa,przestrzeńdyskowa,platformydobudowyaplikacjioraz testów. Z roku na rok rośnie zainteresowanie usługiwynajmuinfrastrukturyIaaS(InfrastructureasaService).Jakszacująanalitycyjużblisko20 proc. firm nie korzysta już z własnej infrastrukturyserwerowej,aza5-8latproporcjatasięodwróciitylko20proc.znichbędzieposiadaćwłasneserwery.Pozostałączęśćinfrastrukturybędąudostępniaćfirmyhostingowewformieusług.Bardzowieleprzedsiębiorstw,takżepolskichkorzystazIaaSwwielkichglobalnychfirmachhostingowych.Napoczątkulipca2011badaniafirmyInfiBasepokazały,żewśród500tysięcyprzeanalizowanychnajwiększychserwisówinternetowych1422witrynysąhostowanewramachinfrastrukturyAmazonElasticComputeCloud.Amazonjestnajwiększymdostawcąhostinguwchmurzedlaserwisówwww(już1550największychserwisówkorzystazjegooferty),aledrugiemiejscenależydofirmyRackspace,którawramachswojejusługiCloudServersobsługuje1373dużewitryny.KolejnemiejscazajmująJoyent(205witryn),GoogleAppEngine(zaledwie78witryn)iGoGrid(42witryny).Napolskimrynkuteżsąduzigracze,

stosowaniedowielkościrynku,którychmożna

zpowodzeniemnazwaćcloudprovideramitacy

jaknp.:GTS,ATM,home.pl,nazwa.pl,1ad1,OVH,

Beyond,ATM,Integratedsolutions,Servercloud,

Redhosti.Beyondczylijedenzważniejszych

graczynapolskimrynkuhostinguuruchomiło

projekt e24cloud związany z cloud computingiem.

UsługafirmyzPoznaniamabyćnaweto30proc.

tańszaodAmazona.

Prawo na drodze w chmury

Kwestieprawnezwiązanezprzechowywaniem

danychwchmurzeizawieraniemumów

zdostawcamisąwwypadkuchmurydosyć

skomplikowane,arestrykcyjnośćprzepisów

europejskichbywapostrzeganajakohamulec

rozwoju usług cloud.Zgodniezideąchmury

danefirmiorganizacjimogąznaleźćsięnawielu

serwerach,wbardzoróżnychlokalizacjach.

Odległośćgeograficznaniestanowijednak

przeszkody,problememjestto,żeustawodawstwo

różnychkrajówwdziedzinieochronydanychjest

bardzo różne i nie wszędzie w związku z tym można

takiedanetrzymać.Restrykcjenałożoneprzez

dyrektywęnr95/46/ECzwiązaneztransferem

danychpozaobszarUniisąobecnieuznawane

zajednąznajwiększychbarierhamującychrozwój

sektoracloudcomputingwEuropie.

Raport „Cloud Computingijegoaspektyprawne”

z2011autorstwaStefanaCieśli,Thomasa

HelbingaiPawłaSkowrońskiegoopisuje

większośćproblemówprawnychzwiązanych

z korzystaniem usług w modelu cloud. Najwięcej

ograniczeńprawnychwchmurzezwiązanych

jestzustawowymobowiązkiemochrony

danychosobowych.Kwestiedotyczącedanych

osobowychregulujeustawaoochroniedanych

osobowychz1997roku(UODO)zgodna

zwytycznymiunijnejdyrektywy95/46/EC.

WobrębieUEdyrektywajestobowiązującym

dokumentem,sprawykomplikująsiępoza

15

EuropejskimObszaremGospodarczymDane

mogązostaćtamprzekazane,alekrajdocelowy

musidawaćgwarancjęichochronynapoziomie

conajmniejtakimjakwPolsce.Spełnienie

przesłankiadekwatnejochronywprzypadku

niektórychkrajów(np.:USA,Argentyny,Kanady,

Szwajcarii)zostałopotwierdzonedecyzją

KomisjiEuropejskiejJeślitenwarunekniejest

spełniony,przesłankamiusprawiedliwiającymi

przekazywaniedanychosobowychdopaństw

trzecichsąnp.:wykonywanieumowyzawartej

winteresieosoby,którejdanedotyczą,pomiędzy

administratoremdanychidostawcą;uzyskanie

zgodyGeneralnegoInspektoraOchronyDanych

Osobowych;uzyskaniepisemnejzgodyosoby,

którejdanedotyczą.Drugimważnymproblemem

prawnymzwiązanychzchmuramijestwybór

właściwego prawa oraz jurysdykcji. W większości

międzynarodowychkontraktówdotyczącychusług

wchmurzemożnaznaleźćklauzulewyboruforum

prawa,choćzazwyczajwybórtenpadanasądy

i prawo właściwe dla siedziby odbiorcy. Wybór

jurysdykcji i prawa właściwego jest regulowany

przezszeregkonwencjiiaktówprawnych.

W Polsce w sprawie jurysdykcji najważniejsze są

rozporządzeniaUE:Rozporządzenienr44/2001

(„BrukselaI”),orazwsprawiewyboruprawa

właściwegoRozporządzenienr593/2008

(„RzymI”)Obieregulacjedotycząpodmiotów

mającychsiedzibęwkrajachUE.WNorwegii,

Szwecji,IslandiiproblemtenregulujeKonwencja

Luganoz1986,wprzypadkuinnychpaństw

są to przepisy polskiego kodeksu postępowania

cywilnegoart.1104,którezezwalająnawybór

jurysdykcjiinnejniżpolskaWsprawachgdy

przynajmniej jedna ze stron nie ma swojej

siedzibywUEstosujesięprzepisypolskiejUstawy

prawo międzynarodowe prywatne z 1965.

Artykuł25ust.1zezwalanadokonaniewyboru

prawawłaściwego,natomiastart.27ust.1pkt.2

stanowi,żejeślistronyniedokonaływyboru

prawa prawe właściwym będzie prawo państwa

w którym siedzibę ma dostawca usług.

Nienależybagatelizowaćkwestiiwyboruprawa,gdyżprocesymiędzynarodowewiążąsięz ogromnymi kosztami

Czy dane w chmurze są bezpieczne?

Drugąpodstawowasprawadlafirmkorzystającychzinformatykiwchmurzejestbezpieczeństwo.Niepokoi się o nie według badania Harris Interactiveaż91proc.firmStandardoweumowyzdostarczycielemrozwiązańwchmurzeniestetymgliście zaznaczają poziom bezpieczeństwa. Umowynadostarczanieusługwchmurzesąkrótkieistandardowe,dopasowanedousługi,aniedokonkretnegoklienta.Wzwiązkuztymichelastycznośćjestniewielka.Zpowodumasowegocharakteruumówwchmurzetylkonaprawdędużefirmymająmożliwośćichnegocjowania.Niedość,żeniemadokładnejpewności,gdziedanesięznajdują,toniewiadomotakżezkimdzielisięzasoby.Możesięzdarzyć,zebędzietopoprostuprzestępca,którytakżepostanowiłskorzystaćzusługwchmurze.DanchoDanchev,znany bloger z amerykańskiego serwisu ZdNet opisujeonzjawisko,którenazwałCybecrime-as-a-Service(CaaS)–„cyberprzestępstwojakousługa”.

Ponad 80% dyrektorów ds. biznesowych i technicznych uważa, iż przetwarzanie w chmurze zmieni funkcjonowanie środowiska technologicznego co najmniej w takim samym stopniu jak wirtualizacja czy Internet. (wg badania HP)

16

Barbara Mejssner

Dziennikarz,analitykrynkuITC.StaływspółpracownikagencjibadaniarynkuteleinformatycznegoDiS.Pracowaładlatakichtytułówprasowychjak:MiesięcznikManager,GazetaPrawna,Teleinfo,ComputerResellerNews,PrawoiGospodarka,Rzeczpospolita,CIOMagazynDyrektorówIT,MenedżerMotoryzacji.Obecnie pisuje dla Cyfrowej PolskiiITResellera.Od2004okudodziśwspółautordodatkuRzeczpospolitejTeleinformatykawPolsce.Specjalizujesięwinformatycedlabiznesu(softwareorazrozwiązaniasprzętowe,szerokopojęteproblemybezpieczeństwainformatycznego,informatykaśledcza).NajbliższyjejzainteresowańjestryneksystemówERP,BusinessIntelligence,CRMorazoprogramowaniebranżowedlasektoraMSPorazkorporacji.

Danchevopisujejednąztakichusług,którapoleganaodpłatnymhostinguinfrastrukturyzdostępemdo gotowego do użycia oprogramowania. W tym przypadku„usługobiorca”madostępdonarzędziprzystosowanychdoatakunaprzeglądarkiinternetowe i instalacji oprogramowania dowykradaniainformacjizzainfekowanychkomputerów.Jakwięczadbaćobezpieczeństwo.Na pewno gwarancję odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa oraz świadczenia usług dają atestowanecentradanych.Wdrążeniewnichstandardy są również doskonałą rekomendacją dlasamychdostawców.Obecniestandardamizwiązanymizcertyfikacjausługwchmurzesą:StandardSAS70wydawanyprzezAmerykańskiInstytutBiegłychRewidentówAICPA(AmericanInstituteofCertifiedPublicAccountants),wUSAzastępowanystandardemSSAE16orazstandard

ISAE3000wydanyprzezIAASB(TheInternationalAuditingandAssuranceStandardsBard).WPolscenajczęściej wykorzystywanym standardem jestSAS70iod2011rokuISAE3402.ZkoleiISO27001tomiędzynarodowanorma,którastandaryzuje systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji,obejmujączagadnieniabezpieczeństwa,zarządzania systemami i sieciami kontroli dostępu,zarządzaniaincydentamizwiązanymiz bezpieczeństwem informacji oraz zgodności z wymaganiami prawnymi i własnymi standardami. Abyzniwelowaćobawyklientówobezpieczeństwoproducenci coraz bardziej dbają o jego uwiarygodnienie.DlaprzykładurozwiązaniachmuroweMicrosoft,jakopierwszenaświecie,uzyskałycertyfikatISO/IEC27001dotyczącybezpieczeństwa informacji.

17

HP bada rynek cloud

Konwergencjaprzetwarzaniawchmurzezmieniasposóbudostępnianiatechnologiiikorzystaniazinformacji.ZbadańzleconychprzezfirmęHPwynika,żeponad80%dyrektorówds.biznesowychitechnicznychuważa,iżprzetwarzaniewchmurzezmienifunkcjonowanieśrodowiskatechnologicznegoconajmniejwtakimsamymstopniujakwirtualizacjaczyInternet.Badaniewykazałorównież,żechoćdo2020r.wdrażanieusługwpublicznychiprywatnychchmurachobliczeniowychwzrośnie,totradycyjnatechnologiapozostanieintegralną częścią przedsiębiorstw.

Oto najważniejsze wnioski z badania:

•Obecnietylko24%modeliświadczeniausługwprzedsiębiorstwachopierasięnachmurach obliczeniowych.Dyrektorzyds.biznesowychitechnicznychszacują,żedo2020r.liczbamodeli publicznychiprywatnychchmurobliczeniowychulegnieniemalpodwojeniu.

•Najważniejszeczynnikiprzemawiającezawdrożeniemprzetwarzaniawchmurzetoszybkieopracowywanie aplikacji(50%),większaelastycznośćreakcjinazmianyrynkowe(32%)iniższekosztyoperacyjne(18%).

•Ankietowanidyrektorzyds.biznesowychiinformatycznychpodkreślają,żewdrożeniaprzetwarzania wchmurzebędąmiałykluczoweznaczeniedlazapewnieniadobrychwynikówiwprowadzaniainnowacji. Mniejwięcejcodrugidyrektorgeneralnyidyrektords.finansowychprzygotowujewłaśniestrategię wdrożeniachmurywswoimprzedsiębiorstwie.

•Firmytraktująinwestycjewprzetwarzaniewchmurzepriorytetowo.Wlatach2012-202043% ankietowanychzamierzainwestowaćwtenobszarod500000do1mlnUSDrocznie,aniemal10% planujecorokuprzeznaczaćnatencelwięcejniż1mlnUSD.

•Respondenciwskazalitrzykluczoweczynnikistojącenaprzeszkodziewdrażaniausługudostępnianych wchmurze:obawyobezpieczeństwo(35%),problemyzprzekształcenieminfrastruktury(33%)ikwestie zgodnościzprzepisamilubnadzoru(17%).

Wmiaręjakfirmycorazczęściejwdrażająusługidlaprzetwarzaniawchmurze,wyłaniasiępotrzebastworzeniakompleksowychstrategiidlacałegoprzedsiębiorstwa,którezapewniąładkorporacyjnyizgodnośćzprzepisami,aprzytympozwoląkontrolowaćśrodowiskaITinimizarządzać.Niemal50%respondentówprzyznało,żewichprzedsiębiorstwachuruchamianesąrozwiązaniadlaprzetwarzaniawchmurze,któreniezostałyzatwierdzoneprzezdziałIT,natomiast18%ankietowanychniedysponujeprzejrzystymprzeglądemrozwiązańtegotypudziałającychpozadziałemIT.

Szacujesię,żeproblemtenbędzierósł,coodzwierciedlaopinia69%przedstawicielikadrybiznesoweji54%dyrektorówds.technicznych.Spodziewająsięoni,żew2020r.nawet50%firmbędziekorzystaćzrozwiązańudostępnianychwchmurze,któreniezostałyzatwierdzoneprzezdziałIT.

Przedsiębiorstwapotrzebująbezpiecznychrozwiązań,któreułatwiąimwdrażanieprzetwarzaniawchmurzeprzyminimalnymryzykuizakłóceniuusług,atakżenieuzależniąklientaodjednegodostawcy.Wtymceluniezbędnejesthybrydoweśrodowiskoświadczeniausług,obejmującetradycyjnąinfrastrukturęITirozwiązaniadlaprywatnych,zarządzanychipublicznychśrodowiskprzetwarzaniawchmurze.

18

Rynek przetwarzania w chmurze obliczeniowej jest najdynamiczniej rozwijającą się częścią

polskiego rynku ICT. Prognozowana, średnioroczna stopa wzrostu rynku cloud computing,

czyli tzw. chmury do roku 2015 to 33%, a więc zdecydowanie powyżej średniej dla całego

rynku usług IT pozostającej na poziomie ok. 5%1. Oszczędność zarówno na poziomie

inwestycji, jak i później eksploatacji to jedne z podstawnych korzyści związanych z chmurą.

Coraz więcej przedsiębiorców decyduje się na taki model korzystania z infrastruktury, platform

czy też aplikacji. Mimo, że dla wielu na początku wiąże się to ze znaczną zmianą podejścia

do procesów biznesowych.

1 IDC:„Poland’sCloudServicesMarket2011-2015

Forecastand2010CompetitiveAnalysis”.

Idea chmury

PrzyobecnymzaawansowaniutechnologiiwzasadziekażdyelementinfrastrukturyITmożezostaćzwirtualizowany–cojestpierwszymkrokiem–iprzeniesionydochmury. Biorąc poduwagęelementy,któredziałająwchmurze,wyróżniamytrzygrupyusług:IaaS(Infrastructure-as-a-Service),PaaS(Platform-as-a-Service)orazSaaS(Software-as-a-Service).

IaaS (infrastrukturajakousługa)topodstawowymodelchmury,gdzieużytkownik/klientdostajeusługęwpostaciokreślonejmocyobliczeniowej,pamięci,pamięcimasowejitp.Wchmurzeuruchamiaonswojeaplikacje.IaaSjestnajwygodniejszadlafirm,którewchmurze„postawią”wirtualneserweryiodtworząnanichposiadane już aplikacje. Jej użytkownicy mają ogromnemożliwościkonfiguracji,alesamimusządbaćm.in.ozapewnieniebezpieczeństwadanych.

DostawcaIaaSmaograniczonemożliwościzaoferowaniaczegoświęcejniżinnidostawcyIaaS.Motoremnapędowymwjegoprzypadkumogąbyćdodatkowe narzędzia do zarządzania wirtualnymi maszynami.

PaaS (platformajakousługa)towszystko,codajeIaaSplusplatformaaplikacyjna.Użytkownikniemusimyślećowirtualnychmaszynach,serwerach,utrzymaniu i zarządzaniu systemem operacyjnym. Dostajekonkretnąplatformę,naktórejpiszeaplikacje.Dostawcachmurymusijeodpowiedniozabezpieczyć.PaaSjestinteresującymrozwiązaniemdlatych,którzyniemająjeszczeaplikacji,albochcąjezbudowaćodnowa.DostawcyPaaSbędąstaralisiędążyćdoumożliwieniaużytkownikomstworzenia ekosystemu aplikacji zapewniającego zrealizowanieichkoncepcji.

SaaS (aplikacjajakousługa)tosytuacja,w której klient otrzymuje dostęp do programów wedługzapotrzebowania,asameaplikacjesąprzechowywane,udostępnianeizarządzaneprzezzewnętrznego dostawcę. Z jednej strony klient nie musidbaćoichaktualizacjęczypomoctechnicznądlapracowników,alezdrugiejoddajekontrolęnad nimi dostawcy.

Korzyści działania w chmurze

„Wybór modelu zależy od potrzeb przedsiębiorstwa. Zkażdegoznichfirmamożeodnieśćkonkretnekorzyści.DziękimodelowiCloudComputingwszystkiefirmy,nawettemałeiśrednie(MSP)mogąkorzystaćzpotrzebnychimaplikacjibez konieczności utrzymywania własnej infrastrukturyIT”–tłumaczyAndrzejKontkiewicz,

Cloud computing dla biznesuMarta Buler-Kozłowska

19

VMware,RegionalPresalesManagerEastern

Europe.–„Efektemjestprzedewszystkimobniżenie

kosztów.Wynikatozfaktu,iżdziękikorzystaniu

zchmurypłacimywyłączniezateusługi,których

faktyczniepotrzebujemy.Niemusimyjużkupować

sprzętuipłacićzajegoutrzymanie”.

Rezygnacja z własnej infrastruktury pozwala

równieżzredukowaćkosztyzwiązanezenergią

elektryczną. Model cloud computing ułatwia

firmomfunkcjonowanie,ponieważtodostawca

zewnętrzny odpowiada za bieżącą aktualizację

aplikacjiczyteżuruchamianieikonfigurację

nowychmaszyn.Istotnąkorzyściąjesttakże

doświadczeniedostawcówzewnętrznychszybko

reagującychnapotrzebyklientówioferujących

wysokąjakośćobsługi.

Strategia wdrożenia chmury

Podejmując decyzję o wdrożeniu modelu

chmurowegowfirmiewartoodpowiedziećsobie

nakilkapytań,napodstawiektórychstworzymy

pełną cloudową strategię.Wartobowiempodejść

dotego,jakdopełnegoprocesu,anie„tylko”

zamiany jednego modelu działania na inny.

Poniższezagadnieniamogąbyćpomocne

w tworzeniu takiej strategii:

1.Przeanalizowanieużywanych

wprzedsiębiorstwieaplikacji–któreznich,

poprzeniesieniudochmury,przyniosą

najwięcej korzyści?

2.Czyzasobyprzeznaczonedochmurysąjuż

w 100 proc. zwirtualizowane?

3. Czy analiza stanu obecnego dotyczy

standardowychusługrazemzusługami

powiązanymi?

4. Czy sprawdzono czy wszystkie zasady

bezpieczeństwa i zgodności zostały nakreślone

i zdefiniowane?

5.Czycałaarchitekturaiinfrastrukturaoraz procedury i polityka organizacyjna zostały zoptymalizowane pod kątem wsparcia usług jakoserwisu/usługnażądanie?

6. Czy zmiana podejścia do aplikacji została również uwzględniona w kontekście użytkownikówkońcowychiczybędąmieć bezpośredni dostęp do zasobów systemu?

7. Czy przedyskutowano sposób komunikacji zmian pracownikom oraz partnerom biznesowym?

8. Czy rozważono wszystkie zmiany w zarządzaniu działemIT,procesamibiznesowymi izamówieniamiorazinnymi,którebędą niezbędnedowsparciawdrożeniachmurowego wpostaciedukacji,treningówicertyfikacji?

Stworzenieodpowiedniejstrategiipozwolinawirtualizację,anastępniewdrożeniechmury w sposób skoordynowany i zorientowany na cele biznesowe firmy.

„Ważnymelementem,októrymczasemfirmyzapominająjest...działIT.Jegorolanieograniczasięjedyniedonauczeniasięnowychtechnologii,procedurczyteżwsparciawdrożeniowca”–mówiAndrzejKontkiewicz.–„Jeślichcemy,bychmurabyławykorzystywanaefektywnie,apracownicydobrzejąrozumieliiwykorzystywali,fundamentalnezmianypowinnyzajśćwśródinformatyków”.

Dotąddużączęśćczasupoświęcalioninaodpowiadanienazapytaniaużytkowników,instruowanieichczytezinstalowanieoprogramowania,którebędzieprzydatnepojedynczym osobom. Założenie cloud computingu jesttakie,żeterazinstalacjąoprogramowniazajmąsięsamiużytkownicy,adziałITbędziesprawniejszym i elastyczniejszym dostawcą usług wewnętrznych.Przyczymniewmodeluosoba – osoba,aosoba – serwis internetowy,gdzieużytkownikznajdziewszystko,comumożebyć

20

potrzebne.Pobranietychaplikacjipowinnobyćtakproste,jakkorzystaniezAppStoreczyPlayGoogle.

Oprogramowanie potrzebne użytkownikom można podzielićnatrzykategorie:

•takie,któreniemusidziałaćstale,apotrzebne jest np. do testowania czy preprodukcji materiałów;

•takie,gdziezapotrzebowanienazasoby będziesięróżnićwczasie,aużytkownicybędą potrzebowaćjejdostosowywanianabieżąco;

•takie,którenigdyniebędzienaliście priorytetówdziałuIT.

Analizaoprogramowaniaipreferencjiużytkowników jeszcze przed wdrożeniem rozwiązań chmurowychpozwolijasnonakreślić,któreaplikacjepowinnybyćdostępnebezpośredniodla użytkowników.

Strategie wdrażania chmury

Chmuryobliczeniowemożnapodzielićnatrzytypy:chmuraprywatna,publicznaorazhybrydowa.Wzależnościodrodzajuprzedsiębiorstwa,obwarowańprawnychczyteżpodejściakierownictwadotejtechnologii,przedsiębiorstwamogązdecydowaćsięnajednolubwszystkierozwiązania.Trzebabowiempodkreślić,żerozwiązaniacloudowepowinnybyćdobrzedopasowanedodanejfirmytak,byprzyniosłyjak najwięcej korzyści.

„IstotnymwyróżnikiemchmuryjestudostępnianiezasobówITprzezInternetipobieranieopłatzastopieńichwykorzystania.Klientnieponosinakładówinwestycyjnychzgóry,więcniemusiwiedziećw100proc.,comusięprzydawdłuższejperspektywieczasowej”–uzupełniaAndrzejKontkiewiczzVMware.–„Wprzypadkudużychprzedsiębiorstw niezależnie od wybranego modelu

podstawą jest wirtualizacja serwerów. Na tej bazie firmamożeprzenieśćswojezasobydochmury.Sektormałychiśrednichprzedsiębiorstwmożeodrazupodjąćdecyzjęowdrożeniurozwiązańcloudowych”.

To,cowyróżniachmurę publiczną(publiccloud)tofakt,żewłaścicielemcałejinfrastrukturyjestzewnętrznydostawca.Todoniegonależyzadbanieoodpowiedniąprzestrzeńdladanych,ichbezpieczeństwoorazbezawaryjnedziałanie.

Chmura prywatna(privatecloud)jestprojektowana specjalnie dla danej organizacji. Infrastrukturadedykowanajestjednejfirmiei jest wyłączona ze współdzielenia przez różne przedsiębiorstwa. Często jest nawet ona umiejscowiona w siedzibie organizacji.

Firmyakceptująceideęchmury,alezróżnychwzględów(np.ograniczeńprawnych,jakwprzypadkufirmprzechowującychdaneosobowe)niemogącekorzystaćzchmurypublicznej,zbudująchmuryprywatne.Częśćzfirmswąprzygodęzchmurąrozpocznieodprzetestowaniajejmożliwościwchmurzeprywatnej,apotemdobudujedoniejczęśćchmurypublicznejwefekcietworzącchmuręhybrydową.

Silnąstronąchmuryprywatnejjestbezpieczeństwodanychibrakrewolucyjnychzmianwmomenciejejwprowadzenia.Poprzeniesieniudanychdochmury,zmienia się tylko sposób korzystania ze wsparcia działuIT,którypozbudowaniuchmuryprywatnejoferujeaplikacjewpostaciusługi,ichużytkownicyniemusząjużmyślećosprzęcie.

Bezpieczeństwo w chmurze

Mówiąc o bezpieczeństwiewchmurze należy wziąćpoduwagęjejrodzaj.Zdecydowanienajłatwiejzabezpieczyćchmuręprywatną–doochronywłasnejserwerowni,czylicentrówprzetwarzaniadanychwystarczątradycyjne

21

systemyzabezpieczaniadanych.Zabezpieczeniechmurypublicznejzależyodświadczonychprzezjejdostawcęusług.NajlepiejzabezpieczonesąchmurytypuSaaS(Software-as-a-Service).Dostawcaodpowiadazasprzęt,systemoperacyjnyiaplikacje.Użytkownik korzysta z określonej aplikacji i jego działanianiemogąwpłynąćnabezpieczeństwodanych.Otrzymującwiększezabezpieczenia,tracimożliwośćkontrolikonfiguracjiśrodowiska.

NiższypoziombezpieczeństwazapewniająchmurytypuIaaS(Infrastructure-as-a-Service).Użytkownikotrzymujeoddostawcyjedyniesprzęt(maszynywirtualne).Systemoperacyjny,oprogramowaniei aplikacje pozostają w jego gestii. Ma on tak wielewolnościdziałaniaimożliwościkonfiguracji,

żedostawcaniejestwstaniezabezpieczyćjegodanychnatakimpoziomie,najakimzabezpieczadaneużytkownikówSaaS.Tonaużytkownikuspoczywaodpowiedzialnośćzapewnieniabezpieczeństwa.

CloudComputingdajetakwielemożliwości,żekorzystaćzeńmogąfirmyróżnejwielkościioróżnejspecjalizacji.Wbrewniektórymopiniom,usługamiwchmurzepowinnyzainteresowaćsięnawetnajmniejszefirmy,któredopierorozpoczynajądziałalność–dlanichwejściewchmurępublicznąjestsporymułatwienieioszczędnościąkosztówjakiemusiałybyponieśćnabudowaniedziałuIT.Chmurabowiemsprawdzisię w niemal każdej firmie.

Andrzej Kontkiewicz

MenedżerzespołuinżynierówwEuropieWschodniej,VMware

ZwiązanyjestzfirmąVMwareodstycznia2009roku.Zarządzazespołeminżynierówsystemowychw16krajachEuropyWschodniejorazwspierazespółodpowiadającyzasprzedażiwspółpracęzpartneramiVMware.AndrzejrozpocząłkarieręzawodowąwInstytucieTechnologiiElektronowejodstanowiskaasystenta,bywkońcuzostaćkierownikiemzakładuzajmującegosięrozwojemurządzeńpółprzewodnikowych.Wtymczasiekierowałszeregiemprojektówbadawczychiwdrożeniowych.PrzezponaddwalatabyłzatrudnionyjakopracowniknaukowynaUniwersyteciePołudniowejFlorydywTampa(USA).Od1990rokupracujenastanowiskachtechnicznychwfirmachzsektoraIT.W1999rokudołączyłdonowozakładanegooddziałufirmySymantecPolskajakoinżyniersystemowy,następniezostałszefemzespołu,apóźniejmenedżeremzespołuinżynierówwEuropieWschodniejzarządzającym organizacją obsługi przedsprzedażnej w regionie. W tym czasie zdobył bogate doświadczenie wdziedziniebezpieczeństwainformatycznegoizarządzaniawielonarodowymizespołamirozproszonymi.AndrzejKontkiewiczjestabsolwentemWydziałuElektronikiPolitechnikiWarszawskiejorazstypendystąFulbright`a(studiowałnaUniwersyteciePołudniowejKaliforniiwLosAngeles).W1992rokuuzyskałdoktoratwdziedzinieelektroniki.MieszkazrodzinąwWarszawie,wwolnychchwilachsłuchamuzykiklasycznej.

Informacjidoartykułuudzielił:

22

Osiągniecie każdego etapu trwa w ocenie autorów modeluokołoroku.Przedstawionyschematstanowi punkt odniesienia dla każdej organizacji. KażdaorganizacjaITmożełatwozidentyfikowaćpoziom swojej dojrzałości do adaptacji rozwiązań cloud’owych.„Bardzoważnąwartością,jakąoferujetenmodeldrogikuchmurzeobliczeniowejCIOrozważającemuswojenastawieniedochmuryobliczeniowej,jestto,żepozwalazmierzyćsiłyna zamiary. Organizacje funkcjonujące w modelu silosowym nie będą miały możliwości szybkiego przyjęciamodeluchmuryiselektywnegopozyskiwaniausługchmury.Bezzbudowaniakolejnychstopniprowadzącychkuchmurze,ichdziałaniamogązamiastspodziewanychkorzyściprzynieśćrozczarowanie”-mówiPiotrStefańczyk,DyrektorDziałuTechnologyConsulting,HP Polska.

Pytania nowe i pytania znajome

PrzestrzeńbudowaniamodeliorganizacjiITopisywana była od ponad dekady przez dwa bieguny:„własne”ITluboutsourcing.Model,wktórymfirmychcąutrzymywaćITioczekujądlaniegowsparciaorazmodel,wktórymdążądoprzekazaniafunkcjiswojegoITdozewnętrznychusługodawców. Pojawienie się koncepcji biznesowego wykorzystania przetwarzania wchmurzewpołączeniuzpraktycznymiprzykładami jej zastosowania dodało trzecią perspektywę.PrzestrzeńposzukiwańmodeluITnajlepszego dla własnego biznesu jest tym samym domknięta pomiędzy tymi trzema punktami: własneIT–outsourcingIT–cloudcomputing.WzasięguCIOizarządówfirmpojawiłasięatrakcyjnaokazjawpisaniaITwrealizacjębiznesu.

SięgnięciedochmurzproduktamiITwymagajednak nowego oszacowania organizacyjnej gotowościfirmy,przyuwzględnieniunowychzmiennych.Modelzawiera6podstawowychcechopisującychkażdyetap:typarchitekturytechnicznejiinfrastruktury,schematzarządzaniausługami,standardyITGovernancewobszarzefinansówibezpieczeństwa,kulturaorganizacyjna,praktykizarządzaniaprocesami,zarządzanieportfoliousług.Jakpodkreślająjegoautorzy,możliwejestdołożeniejeszcze20–30istotnychcech.Sątoniekiedyzagadnienianowe,niebranepoduwagęwjednymzestawieniu,łącznie,przypodejmowaniudecyzjiokierunkurozwojuIT.

Punkt wyjścia do tej analizy pozostaje jednak znajomy.„Dostrategicznegomodelowaniamiejsca,zadańicelówITwfirmachdochodzitrzeciwymiar.Toistotna,ważnazmiana.Wymagaprzedefiniowaniapodejścia,wymagaponownej analizy w oparciu o nowe parametry i możliwości. Niezmiennie jednak zasadnicze znaczeniemaodpowiedźnapytanie:czychcemy,alboczyjakiśpowodów–musimy,nadalutrzymywaćwiększośćIT,czyteżjesteśmygotowiposzukaćdostawcównateusługi?”-zwracauwagęPiotrStefańczyk.

Porozmawiajmy o szczegółach

Chmuraobliczeniowajestkoncepcjąznakomiciedopracowanąmarketingowo.Ideajestpodanawsposóbprzejrzysty,korzyściprezentowanesąwkategoriachzrozumiałychprzezzarządyidyrektorówfinansowych,ba,nawettematrodzajów ryzyka związanego z korzystaniem zusługwchmurzepotrafiprzedyskutować

Ścieżka w chmury Robert Jesionek

Czy można zaprojektować rozwój organizacji IT stawiając w centrum tej ewolucji koncepcję

przetwarzania w chmurze? Taki właśnie uniwersalny model ewolucji firmowego IT

zaproponowany przez HP obejmuje 5 etapów, które opisywane są przez 6 cech.

23

praktycznie każdy CXO. Pomiędzy decyzją

owłączeniuchmuryobliczeniowejdopalety

sposobówwykorzystanianowoczesnychtechnologii

biznesowychajejwprowadzeniemwżycie

CIOmusijednakzadbaćoszeregszczegółów,

któremusząsięwsferzeITwydarzyć,abynie

rozczarowaćdorealizacjiideichmuryswojego

zarządu. Owe szczegóły także wymagają

przedstawieniawprzystępnej,klarownejispójnej

formie. Model ewolucji zdecydowanie w tym

pomaga.„Rozbicieideichmuryobliczeniowej,

obrazowanej na stosunkowo wysokim poziomie

abstrakcjinaatomy,nakrokiwdrożeniowe

oswaja problem i ośmiela do podejmowania

wyzwania,drogi.Trzebadaćsięwciągnąć

wzaplanowanywirzmianidziałaćkrokpokroku

wznajomychobszarach”-mówiPiotrStefańczyk.

Uporządkowanie podejścia jest także sygnałem

dodziałania.„JeśliCIOniewejdzienatędrogę,

to–przestrzegam–biznesmożepróbować

sięgaćporozwiązaniachmuroweniezależnie

odIT.Prawdopodobieństwotakiegoscenariusza

rośnie proporcjonalnie do poziomu presji

otoczeniarynkowego,presjikonkurencyjności,

wywieranychnafirmę.Oznaczatoryzykoutraty

kontrolinadprawidłowymrozwojemtechnologii

biznesowychwfirmie”-dodajePiotrStefańczyk.

Trudnośćwrozmowieochmurzepolega

nakoniecznościpokazaniadetali,którepozwolą

uzyskaćefektyczytelnedlazarządu.Wielezależy

oddotychczasowejkomunikacjiITzbiznesem,

odtegojakajestświadomośćznaczenia

imożliwościITdlapowodzeniabiznesowego

firmy.„Kiedyzapadajądecyzjeochmurze

obliczeniowej,niezbędnebędzieukazaniedrogi

rozwojufirmowejchmury.Modelposłużypomocą,

ale w przypadku gdy punktem wyjścia jest bardzo

wstępnyetapdojrzałościIT,wartoposzukać

wsparciaufirmyzewnętrznej,którawrozmowach

ouwarunkowaniachwdrażaniachmuryjestjuż

wyspecjalizowana”–zaznaczaPiotrStefańczyk.

Przyszłość zapisana w matrycy

WśródfirmdotychczasskłaniającychsiękubudowiewłasnegoITdominująorganizacjepodkreślające znaczenie wartości posiadanej i przetwarzanej informacji albo przekonane onierozerwalnościzwiązkuITzprocesamiwytwórczymi.WwieluprzypadkachITwtakichfirmachnieposiadawysokiejpozycjiwstrukturzefirmy.Stwarzatododatkoweutrudnieniedlaprzełamaniabarierymentalnej,koniecznegoprzyadaptacjirozwiązańwchmurzeobliczeniowej:strategicznympartnerembiznesumabyćczęśćorganizacjidotychczaswtakiejroliniewystępująca.

Zdrugiejstrony,silnaidojrzałaorganizacjaITtakżemożedziałaćspowalniająconaadaptacjęchmuryobliczeniowej.SzefITzpewnościązadajesobiepytanie,coprzyniesiewdłuższejperspektywie taka zmiana podległemu działowi ijemusamemu.„Wprzypadkutakdużejzmiany,która w dodatku jest rozłożonym na szereg etapów procesem,wszyscyinteresariuszemusząbyćdoniejprzekonani.NastawienieCIOmaznaczeniekluczowe dla powodzenia przedsięwzięcia. „RolaCIOiorganizacjiITkorzystającychzchmuryobliczeniowejmusimiećcharakterbrokerskiiintegratorski.Decydującsięnaadaptacjęrozwiązańchmurowychwfirmie,trzebajasno,nawstępieprzyjąćtakiezałożenie”-podkreślaPiotrStefańczyk.Tegotypurola,funkcja,niekiedymusządopierowytworzyćsięwIT.

Analizamodeluewolucjidopoziomuumożliwiającegoadaptacjęrozwiązańwchmurzeobliczeniowej dostarcza wiedzy na temat ograniczeńisposobówichprzełamywania.JeślinaprzykładITjestbardzonastawionenaprodukcję,todecyzjedotycząceITsąściśletympodyktowaneinowepodejściemożnazbudowaćpoprzez stopniową zmianę. Model dojrzałości pozwalazarządowijasnookreślić,najakiezmianymożnasiędecydowaćuwzględniającnadanympoziomiedojrzałościIT.

24

StrategiafirmywodniesieniudoITzależynajczęściejoduwarunkowań,wktórychfirmadziała.Coraztrudniejznaleźćjednakprzykładyniszczybranży,wktórychjakośćzarządzaniaITiwartośćwnoszonaprzezITniebyłybyelementem konkurowania. Przekłada się to nawymógdoskonaleniaIT,uelastycznianiai ekonomizacji. W ten właśnie wymóg wpisuje siękoncepcjachmuryobliczeniowej.„Możnanieuwzględnićwplanachrozwojowych

ITwykorzystaniachmuryobliczeniowej.Wśrodowiskachsilniekonkurencyjnychoznaczato jednak skazywanie się na gorszą pozycję. Uwzględnienienowego,trzeciegowymiaruIT,isystematyczne,uporządkowanepodejściedojegoadaptacji postrzegam jako drogę do zwiększenia elastyczności,responsywnościiobniżeniakosztufunkcjonowaniaIT”-podsumowujePiotrStefańczyk.

ETAPY DOCHODZENIA DO CHMURY

Etap 1. STANDARYZACJA

WpierwszejkolejnościorganizacjeITpodnosząswojąefektywnośćkosztowąpoprzezoptymalizacjęelementówpozostającychpodbezpośredniąkontroląIT.Prowadzitozwykledostandaryzacjiinfrastrukturytechnologicznejpoprzezwdrożeniearchitekturykorporacyjnej.Standaryzacjaikonsolidacjaplatform,dyscyplinaprojektowaiprocesowa.OrganizacjaITpozostajeodpowiedzialnazawydatkioperacyjneIT(OPEX),inwestycjeIT(CAPEX)pozostająprzypisanedoużytkownikówIT.ZarządzaniefunkcjamiaplikacjijestdomenąużytkownikowIT,jakoodpowiedzialnychzainwestycjeITidążądokontroliwydatkównazasobyIT.Częstoprowadzisiękonsolidacjęsprzetowąwcelustandaryzacji.

Etap 2. OPTYMALIZACJA

Wmiaręjakutrzymujesiępresjanacięciekosztów,pojawiasiędodatkowopresjanazwiększeniewartościdodanejIT.FirmoweITwspółpracujezklientamiwewnętrznyminadrozwojemiwdrażaniemmodeluarchitekturyIT.PodprzewodnictwemITorganizacjewprowadzająstandardytechnologiczneikonsolidująbazęsprzętową,aplikacyjną,bazodanową,protokołyintegracyjne,zamówienia,itd.WceluzbudowaniazoptymalizowanegośrodowiskaIT.PodkoniectegoetapudziałyITkoordynująirozpoczynająodkrywanieokazjidowspółdzieleniazasobówIT.Korzyścizprzeprowadzonejwpoprzednimetapiestandaryzacjistająsięoczywisteipoliczalne.Oilefirmaniedziałanadynamicznymrynku,pókicobędzietokresewolucjiIT.Kolejnykroktonaprawdędużazmiana,kontrolaOPEXiCAPEXprzechodzinadziałIT,wprowadzanesąusługiipierwszeformyrozliczeńwmodeluPay-per-use.

25

WYMIARYInfrastruktura i architektura

techniczna

Zasady zarządzania

usługami

Nadzór, finanse i bez-pieczeństwo

Kultura i pracownicy

Procesy oparte na

najlepszych procedurach

Zarządzanie ofertą usług

ETA

PY

Etap 5:

usługodawca świadczący usługi w chmurze

Infrastrukturazoptymalizowa-na pod kątem świadczenia usług wchmurze

Ciągła optymalizacja zarządzania wartością

Ceny oparte na wartości

Wbudowane mechanizmyzarządzania procesami komercyjnymi i bezpieczeń-stwem

Ukierunkowanie nadziałalnośćbiznesową/handlową

Procesy zopty-malizowane pod kątem łańcuchawartości

Zarządzanie ofertą usług komercyjnych

Etap 4:

zróżnicowane źródła usług

Zautomaty-zowane pule infrastruktury

Zarządzanie usługami w oparciu ołańcuchwartości

Zmienne zarządzanie kosztami infrastruktury informatycznej

Zoptymalizowa-ne zarządzanie regułami

Zachowaniaukierunkowane na klientów

Procesy dotyczące strategii usług

Udostępnianie usług(servicebrokering)

Etap 3:

korzystanie z usług

Wspólna,zwirtualizowana infrastruktura

Zintegrowane zarządzanie informacjami i usługami

Ukierunkowanie na usługi

Zasady oparte naregułach

Koncentracjanausługach

Optymalizacja procesów

Oferta usług z umowami OLAi specyfikacjami

Etap 2:

optymali-zacja

Skonsolidowane,wynegocjowane funkcje

Zarządzanie informacjami dotyczącymi infrastruktury informatycznej przedsiębiorstwa

Negocjowane zarządzanie budżetem/zasobami

Zespoły ekspertów

Procesy planowania

Usługi techniczneoparte na umowachSLA

Etap 1:

standary-zacja

Architekturainfrastruktury przedsiębiorstwa

Kontrolazarządzania w podziale nafunkcje/elementy

Wspólne,wramachuzgodnionego budżetu

Zarządzanie hierarchiczne

Odrębne dla poszczególnychdziałów,zaawansowana specjalizacja

Procesy operacyjne

Zdefiniowane usługi techniczne

Model referencyjny przechodzenia na przetwarzanie w chmurze

Rys. 1. Model referencyjny przechodzenia na przetwarzanie w chmurze

26

Etap 3. DOSTARCZANIE USŁUG

Natympoziomiedojrzałościorganizacji,klienciITwespółzprzedstawicielamiITkorzystająz dobrodziejstwa kompromisu pomiędzy koniecznością pracy nad własnymi rzeczami a przestrzeganiem standardówkorporacyjnejarchitektury,poszukującrównowagi.Formalizacjausługwoparciuoobszernądokumentacjętotypowyobjawtegoetapu.Wfazietejpowstająinstytucje–radyikomitetysterujące.KlienciITdostrzegają,żescentralizowanezarządzanieinfrastrukturątechnologicznąiarchitekturąmazasadniczeznaczeniedladalszejredukcjikosztów,przychylasiędoopiniiIT,żeszeregfunkcjiinformatycznychwkrajuniejestunikalna,żemożnajewspółdzielićpomiędzyróżnymidziałamiiczęściamibiznesu.

KontrolaoperacyjnaiodpowiedzialnośćzaCAPEXzasobówinformatycznychtrafiadoIT.BiznesprzejmujezkoleiOPEXdlaIT,ponieważtobiznesokreślapopytnausługiinformatycznewfirmie.Następujekolejnafalakonsolidacji,którejcelemjestoptymalizacjapoziomulogicznegoinfrastrukturyIT.Abyporadzićsobiezezłożonymiprognozami,zarządzaniezasobamiprowadzidomodularyzacjiinfrastrukturynasegmentyopodobnejfunkcjonalności.Towstępipołożeniepodwalinpodwykorzystaniechmuryobliczeniowej.

Etap 4. ZRÓŻNICOWANIE ŹRÓDEŁ DOSTARCZANYCH USŁUG

NatymetapieITzarządzawspólnąIwspółdzielonąinfrastrukturąITocharakterzekorpoacyjnegozasobu.PojawiasięzaryskoncepcjiłańcuchawartościwodniesieniudodostarczaniausługIT;wszystkieskładnikioperacyjnedopowstaniaużytkownikachmuryobliczeniowejfirmazmierzającakubyciuklientemchmuryobliczeniowejmajużgotowe.Popytipodażuległyuporządkowaniupoprzezprognozowanieisązarządzane,zwyklewprowadzanesąmodele„payperuse”wodniesieniudousługdostarczanychprzezIT,woparciuoaktualnycennikusług.KlienciITpoznająkosztykorzystaniazusługdostarczanychprzezdziałinformatyki.Prowadzitodozmianysposobuporozumiewaniasięzbiznesem,jakożeużytkownicyprzejmująnaswojebarkiOPEXdlaITwmodelu„payperuse”.ITuczestniczywposzukiwaniuinnowacyjnychsposobówredukcjialboeliminacjikosztówktórymiobarczanyjestbiznes.ImperatywyITibiznesuznajdująodzwierciedleniewdecyzjachIT,obiestronydążądorównowagipomiędzykosztemifunkcjonalnością.ITstajesięefektywniejszewzarządzaniuinwestycjamiIT.ZasobywewnętrznedostarczaneprezITnatympoziomierozwojuorganizacjizaczynająsięwyczerpywać,stądpojawiasiędyskusjaozewnętrznychdostawcach,wszczególności–rozwiązańzchmuryobliczeniowej,organizacjaIToswajasięiakceptujetakiscenariusz.ITibiznesdecydują,skądmająpochodzićposzczególneusługi–zwłasnychzasobówczyoddostawcyzewnętrznego.Natymetapiepozyskiwanieusługnabieradynamizmu,dostawausługpodlegaróżnicowaniuwposzukiwaniunajlepszychrozwiązańimodeli.

27

Robert Jesionek

JestniezależnymdziennikarzemzajmującymsięproblematykązarządzaniawobszarzeIT.OrganizujeorazprowadzispotkaniaikonferencjeadresowanedomenedżerówIT.

Prowadzibiznesowyblog:http://robertjesionek.wordpress.com

Etap 5. DOSTAWCA USŁUG Z CHMURY

Natymetapiewdrożonyzostajełańcuchwartości.Sąjużwszystkieelementypotrzebnedoobjęciarolidostawcychmurowego:zestandaryzowanainfrastruktura,opisusług,monitorowanieiraportowaniejakościdostarczaniausług,procesysąwdrożone.PouzyskaniuodpowiedniejskaliinfrastrukturyzarządzającyITmogązdecydowaćopodjęciudziałalnościdostawcychmuryprywatnejlubpublicznej.PotrzebadotegojeszczerozwinięciaiinstytucjonalizacjiszereguaspektówdziałalnościIT.Potrzebnajestodpowiedniaskalaautomatyzacjiprocesówdoosiągnięciaodpowiedniejszybkościoperacji;zarządzaniewydajnościąpotrzebnejestdozapewnieniarentownościdostawcychmurowego,potrzebnajestmodyfikacjasystemubezpieczeństwaoileplanowanejestudostępnienieusługzewnętrznymklientom,potrzebnejestwdrożeniezarządzaniarelacjamizklientemnapoziomieumożliwiającymurynkowieniecenoferowanychusług.

PodkoniectegoetapuITintegrujeużytkowaniewszystkichdostępnychzasobówIT,możesprzedawaćusługizewnętrznymklientom.Jakodostawcachmury,ITprzestajebyćczęściąstrukturykosztowejfirmy,stajesięcentrumzysków.Określanejestjako„SharedBusinessUnit”,któryczęstowydzielanyjestdoosobnegopodmiotu.Naprzestrzeniostatnichlattopowszechnapraktykawwielkichkorporacjach.

28

Definicja cloud computing

Ponieważ istnieje wiele definicji cloud computing,

istotnejestabyokreślić,jakjesttentermin

rozumiany w niniejszej publikacji. Cloud

computingniejestsamodzielnątechnologią,

a w szczególności nie jest to produkt w rozumieniu

specjalnego oprogramowania lub sprzętu. Jest to

nowymodelprzetwarzaniadanych,któryróżni

sięoddotychczasspotykanychnarynku.Jedna

znajbardziejdokładnychikompletnychdefinicji

cloud computing została zaproponowana przez

amerykańskiNarodowyInstytutStandaryzacji

iTechnologii(NIST).Zgodnieznią1,cloud

computingtomodelumożliwiającypowszechny

i wygodny dostęp na żądanie za pomocą sieci

dowspółdzielonejpulikonfigurowalnychzasobów

teleinformatycznych(np.serwerów,pamięci

masowych,aplikacji,platform,sieci)orazich

szybkie pozyskanie i wydanie przy minimalnym

wysiłku i interakcji z dostawcą modelu. Należy

zwrócićuwagęnaelementyskładowetejdefinicji,

któretworząkryteriapozwalającezakwalifikować

1 TheNISTDefinitionofCloudComputing,Special

Publication800-145,http://csrc.nist.gov/publications/

nistpubs/800-145/SP800-145.pdf

danymodelprzetwarzaniadanychjako cloud

computing.Sąto:

•Samoobsługanażądanie.Klientjestwstanie

samodzielneiwsposóbautomatycznyzamówić

iotrzymaćzasobyniezbędnedoprzetwarzania

danych(np.mocobliczeniowa,pojemność

dyskowa,dostępdobazydanych,dostęp

do aplikacji). Odbywa to się bez ręcznej

interakcjizdostawcązasobów(dostawcąusługi

cloud computing).

•Dostępszerokopasmowy.Dostępdozasobów

jest realizowany poprzez łącze szerokopasmowe.

Odbywasięzapomocąpowszechnie

dostępnych,wystandaryzowanychnarzędzi

jaknp.przeglądarkainternetowa.Dziękitemu

możliwyjestdostępzróżnychurządzeń

np.laptopów,tabletów,smarfonówitp.

•Wspólnewykorzystaniezasobów.Dostawca

usług cloud computing łączy posiadane

zasobywjednąwielkąpulęzasobów–dzięki

temujestmożliweichbardziejselektywne

wydzielanieklientom,atymsamymwiększa

utylizacja.Technologiąktóraumożliwiałączenie

niejednolitychzasobówwpulęjestwirtualizacja.

Bez wirtualizacji nigdy nie powstałby cloud

Ryzyka biznesowe w przedsięwzięciach cloud computing. Rekomendacje dla CIO i CFO

Dariusz Sadowski

Cloud computing od pewnego czasu nie przestaje być jednym z wiodących trendów w świecie IT.

Ten nowy, aczkolwiek wywodzący się historycznie z technologii wirtualizacji, klastrowej

i mainframe, model przetwarzania danych i model dostarczania usług teleinformatycznych,

pomimo swojej kilkuletniej obecności na rynku w dalszym ciągu owiany jest pewną dozą

sceptycyzmu. Czy słusznie? Niniejsza publikacja stara się odpowiedzieć na to pytanie

za pomocą podejścia ukierunkowanego na ryzyko.

29

computing. Pula jest współużytkowana przez wielu klientów dostawcy na zasadzie dynamicznego przydziału i zwalniania precyzyjnieokreślonychporcjizasobów wirtualnych.Stopieńwykorzystaniapulijest wprost proporcjonalny do zmian w popycie na zasoby przetwarzania po stronie klienta. Taabstrakcjazasobówpowoduje,żeklient nie ma wiedzy o dokładnej fizycznej lokalizacji zasobów,aczkolwiekjestwstanie wyspecyfikowaćlokalizacjęogólną (np.pożądanykrajprzetwarzaniazewzględu nazasadyochronydanychosobowych)

•Elastyczność.Zasobywsposóbelastyczny iniemalżenatychmiastowysądostarczane iodbieraneręcznie,zgodniezezgłoszeniem klientalubautomatycznie,zgodnie z predefiniowanymi regułami decyzyjnymi. Dziękitemumożliwejestdynamiczne skalowanie rozwiązania w zależności od popytu na usługę. Z perspektywy odbiorcy usług cloud computingzasobywydająsiębyć nieograniczonetzn.możliwejestich nieskończone zwiększanie na żądanie.

•Mierzalność.Dostawcyusługcloud computing w trybie ciągłym prowadzą monitorowanie imierzeniewykorzystaniazasobówprzezswoich klientów. Mierzenie obywa się wpredefiniowanychjednostkach charakterystycznychdladanegotypuusług (np.dlapojemnościdyskowejbędzieto jednostkapojemności,dlamocyobliczeniowej będzietoczasprocesora).Działanietodostarcza korzyści dwojakiego typu. Po pierwsze dostawca możenatejpodstawiedokonywaćoptymalizacji pracyposiadanychzasobów.Podrugie klientuzyskujepełnąprzezroczystośćkosztów pozyskiwanej usługi.

Oprócz samej definicji cloud computing należy powiedziećjeszczeodwóchrzeczachtj.modeluusługowym i modelu wdrożenia. Model usługowy

określa jakie zasoby są dostarczane w trybie usługi cloud computing. Wyróżniamy trzy podstawowe modele usługowe:

•Infrastrukturajakousługa(zang.IaaS– InfrastructureasaService).Jesttonajbardziej podstawowy model dostarczania usług. Wtymmodeluoferowanajest„żywa”moc obliczeniowa(wpostaciserweraookreślonej specyfikacjitechnicznej)ipojemnośćdyskowa. Klientmożedowolniewykorzystaćuzyskany wirtualnyserwerlubserwerydouruchomienia systemu operacyjnego i np. instalacji bazy danych,anastępnieaplikacji.Wszystkoco znajduje się ponad podstawowymi jednostkami przetwarzania jest zarządzane przez klienta. PrzykładamidostawcówusługtypuIaaS tonp.Rackspace(mocobliczeniowa) iAmazonS3(pojemnośćdyskowa).

•Platformajakousługa(zang.PaaS–Platform asaService).Wtymmodeludostarczana jestplatforma,rozumianajakonarzędzie doinstalowania,uruchamianialubrozwijania aplikacji.Klientniemawtymprzypadku dostępu do systemu operacyjnego na jakim uruchomionajestplatforma,anidoprzestrzeni dyskowejnaktórejskładowesądane.Dostęp możliwyjesttylkodosamejplatformy,cojest ograniczeniem idącym dalej niż w przypadku IaaS.PrzykładamidostawcówusługtypuPaaS tonp.MicrosoftAzure,force.com

•Aplikacja/Oprogramowaniejakousługa (zang.SaaS–SoftwareasaService).Zasobem dostarczanym do klienta w tym modelu jest wyłącznie sama aplikacja. Restrykcje odnośnie dostępusąwtymmodelunajwiększe,gdyż klient nie sprawuje kontroli nad platformą niezbędnądodziałaniaaplikacji,nadsystemem operacyjnym wymaganym do działania platformy i nad przestrzenią dyskową wykorzystywanądozapisudanychzaplikacji. PrzykładamidostawcówusługtypuSaaS tonp.MicrosoftOffice365,GoogleApps.

30

Tojakimodelusługowycloud computing powinien zostaćwybranywynikawprostzrodzajuzasobukomputerowegojakichcemypozyskaćjakousługę.Jeśli przykładowo jesteśmy firmą rozwijającą własne oprogramowanie to najprawdopodobniej nieznajdziemywofercieSaaSsatysfakcjonującejnasoferty,gdyżaplikacjedostępnewtymmodelusąpraktyczniezawszewystandaryzowane,a dopuszczalny zakres modyfikacji sprowadza siędomożliwościzmianynaturalniedostępnychparametrów.

Trzecimelementemojakimnależywspomniećomawiając cloud computing to model wdrożenia. Wprzeciwieństwiedomodeluusługowego,modelwdrożenia mówi nam bardziej kto będzie dostawcą usługi cloud computing(aniecojestprzedmiotemusługi). Wyróżniamy cztery podstawowe modele wdrożeniowe:

•Publiczny.Dostawcajestfirmąspecjalizującą sięwusługachcloud computing(przyczym możetobyćIaaS,PaaSlubSaaS)isprzedaje swoje usługi szerokiemu spektrum klientów. Dostępjestnieograniczonytzn.każdy mamożliwośćzakupuikorzystaniazusługi w modelu współdzielenia z innymi użytkownikami. Podstawową zaletą jest brak koniecznościponoszeniakosztówinwestycyjnych ITpostronieodbiorcyusługi,wadąnatomiast brak lub niepełna kontrola nad dostawcą.

•Prywatny.Wtymprzypadkumysamistajemy się dostawcą cloud computing. Wymagany jest zakupspecjalnegooprogramowania, który połączy nasze wewnętrzne zasoby sprzętowewjednąpulę,któranastępnie będziemogłabyćdynamicznieprzydzielana w zależności od faktycznego popytu ze strony użytkowników. Podstawową zaletą jestfakt,żemysamisprawujemypełnąkontrolę nad usługą. Niewątpliwą wadą jest natomiast wymóg wykonania inwestycji woprogramowanieiewentualniesprzęt, jeśli takowy nie jest już w naszym posiadaniu.

•Wspólnotowy.Jesttorozwinięciemodelu

prywatnego,gdyżwtymprzypadkuwydzielamy

kompetencjezwiązanezuruchomieniem

i dostawą usług typu cloud computing

dopodmiotuzależnego.Możetobyć

np. wydzielona spółka w grupie

kapitałowej zajmująca się dostarczaniem

usługteleinformatycznych.

•Hybrydowy.Stanowipołączeniedowolnych

dwóchpowyższychmodeliwdrożeniowych.

Wybór modelu wdrożenia w znacznej mierze

podyktowanyjestmożliwościamitechnicznymi

i finansowymi oraz apetytem na ryzyko.

Przykładowo jeśli klient posiada już sprzęt

teleinformatyczny(np.serwery,macierze),którego

utylizacja jest na niskim poziomie to może

rozważyćbudowęwłasnego„clouda”iprowadzenie

wewnętrznej kontroli ryzyk. Jeśli klient nie ma

sprzętuteleinformatycznego,alemafinansową

zdolnośćjegonabycia(inabyciakompetencji

do jego obsługi) to również ta opcja jest

możliwa. Jeśli natomiast klient nie ma ani sprzętu

aniźródełfinansowaniaijestwstaniezacząć

polegaćnadostawcytopotencjalnienajlepszym

rozwiązaniem jest model publiczny.

Perspektywy wykorzystania

Cloud Computingjesttematem,którynieschodzi

zczołówektoplistnajwiększychtrendówIT.

Nie dzieje się tak bez powodu. Według raportu

Forresteraglobalnyrynekusługcloud computing

w2011wyniósł40,7mldUSD2. Prognoza

przewiduje,żerynektenwzrośniedowartości

szacunkowej241mldUSDw2020.Jesttoprawie

sześciokrotny przyrost wartości rynku na przełomie

8 lat. Największy wzrost przewidziany jest dla

2 SizingTheCloud,http://www.forrester.com/

Sizing+The+Cloud/fulltext/-/E-RES58161

31

publicznegomodeluwdrożeniowego(ponadsześciokrotnywzrostwartości),najmniejszydlamodeluprywatnego(zaledwiedwukrotnywzrost).

Wartośćpolskiegorynkuusługtypucloud computingw2010zostałaoszacowanaprzezIDC3 nakwotę36mlnUSD.Stanowito7%wartościcałegorynkuoutsourcinguITszacowanegonaponad520mlnUSD.Jednocześnierynekcloud computing,jestnajdynamiczniejrozwijającąsięczęściąpolskiegorynkuICT.Prognozowana,średnioroczna stopa wzrostu rynku cloud computing doroku2015to33%,awięczdecydowaniepowyżejśredniejcałegorynkuusługITpozostającejna poziomie ok. 5%.

Liczbypotwierdzają,żezamedialnymszumemkryjąsiętwardefakty.Tematykącloud computing wartosięzainteresowaćchociażbyzewzględuna obiecujące prognozy dalszego rozwoju4. Niemniej jednak już na początku warto zaznaczyć,żeniejesttolekarstwonawszelkieproblemywspółczesnychusługinformatycznychwspierającychbiznes.Downiosku,czycloud computing jest dla nas dobrym rozwiązaniem możemydojśćdopieropoprzeprowadzeniuanalizy ryzyka. Wejście w rozwiązanie klasy cloud computing powoduje zmianę profilu ryzyka organizacji i w związku z tym decyzja ta powinna by podejmowana nie tylko w oparciu o kryterium ekonomiczne,alerównieżokryteriumryzyka.Ryzykojestniepewnymzdarzeniem(lubkilkomazdarzeniami)wprzyszłości,którewmomenciematerializacjibędziemiećzauważalnywpływnaosiągnięciepostawionychcelów.Istotne

3 PolandCloudServicesMarket2011-2015Forecastand

2010CompetitiveAnalysis,http://www.marketresearch.

com/IDC-v2477/Poland-Cloud-Services-Forecast-

Competitive-6708604/

4 TechTrends2012,http://www.deloitte.com/view/

en_US/us/Services/consulting/technology-consulting/

technology-2012/index.htm

jest,abynapotrzebyanalizyryzykauwzględnićjego dwa wymiary: pozytywny i negatywny. Ryzyka o negatywnym wpływie nazywamy potoczniezagrożeniami(tenwymiarrozumienia,identyfikacji i oceny ryzyka jest o wiele częściej spotykanywżyciupowszechnym).Zkoleiryzykao pozytywnym wpływie są naszymi szansami –możemyjewykorzystaćdorealizacjikorzyścidla naszego biznesu.

Wpierwszejkolejnościnależyzidentyfikowaćwszystkie ryzyka jakie mają zastosowanie do naszego projektu związanego z usługami cloud computing.Następnienależydokonaćichsubiektywnejoceny,przyczymniezawszekwantyfikacjabędziemożliwawramachjednolitegomodelu.Każdezryzyknależytraktowaćindywidualnieinapodstawieanalizyokreślićnajlepszy(naszymzdaniem)sposóbpostępowania.W przypadku zagrożeń możemy je:

•akceptować(decydujemysięna niepodejmowaneżadnychdziałańigodzimy się na ewentualną materializację zagrożenia wprzyszłości),

•unikać(takzmieniamydziałaniaprojektowe, żeryzykoznikatj.niemajużzastosowania),

•transferować(przenosićodpowiedzialnośćznad nainnypodmiotnp.ubezpieczyciela),

•redukować(stosowaćzabezpieczeniaktóre obniżają wpływ ryzyka).

Szansezkoleimożemy:

•wykorzystać(dołożyćstarańabyzagwarantować materializacjęryzyk),

•współdzielić(przekazaćodpowiedzialność za to ryzyko do partnera biznesowego który jest wlepszejpozycjiżebytoryzykowykorzystać izrealizowaćkorzyścidlanas),

32

•wzmocnić(dołożyćstarańabyzwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka lubjegowpływ),

•zaakceptować(podobnejakwprzypadku zagrożeń,pasywniepotwierdzamyistnienie ryzykaaleniewykonujemyżadnychcelowych kroków w celu jego uwypuklenia).

Abyułatwićpierwszykrokanalizyryzykaczylijegoidentyfikację,ryzykamożnazakwalifikowaćdodwóchszerokichgrup:ryzykstrategicznychiryzykoperacyjnych.

Ryzyka strategiczne

Jednązcechcharakterystycznychcloud computing jestprzesunięciewydatkówITzbudżetuinwestycyjnego(CAPEX)dobudżetuoperacyjnego(OPEX).WstandardowychwarunkachgdytrzebadostarczyćpewnegorodzajurozwiązanieIT,najegokoszt całkowity składają się trzy duże czynniki: koszt sprzętuteleinformatycznego(serwery,macierzedyskowe),kosztoprogramowania(licencje)orazwszelakiekosztyintegracji,wsparciaiutrzymana(dotyczyzarównosprzętujakioprogramowania).TekosztywcałościsąponoszoneprzezjednostkęwdrażającądanerozwiązanieIT,coniekiedystanowiproblempozyskaniaodpowiednichźródełfinansowania.Takiezakupyoznaczajądlajednostkiponiesienie w relatywnie krótkim czasie dużego wypływufinansowego,cooznacza,żeodpowiednieśrodkipłatniczemusząbyćuprzedniozakumulowane.Dodatkowotakiwypływmożemiećnegatywnyskutekwkontekściezachowaniapłynności finansowej danej jednostki. Zastosowanie cloud computingpozwalauniknąćtychproblemów.Ponieważ naczelną ideą cloud computing jest płaceniezgodnezfaktycznymużyciem,znikacałkowiciekoniecznośćponiesieniadużegopoczątkowego wypływu finansowego. Zamiast inicjalnej inwestycji ponoszone są regularne opłaty zgodne z faktycznie zrealizowanymi jednostkami rozliczeniowymi(możetobyćnp.wykorzystany

czasprocesora,liczbaściągniętychdanychitp.).PrzejściezCAPEXnaOPEXpozwalauniknąćproblemówzwiązanychzzaburzeniempłynnościw związku z jednorazowym wypływem o znacznej kwocie w standardowym modelu dostarczania usługIT.Ponadto,brakponiesionegowydatkuCAPEXoznaczażesumabilansowanieulegniezwiększeniu wobec czego nie nastąpi spadek wskaźnikazwrotuzaktywów(ROA).Wskaźniktenjestczęstostosowanywanalizachekonomiczno-finansowychprzedsiębiorstwprzezcoKierownictwumożezależećnajegowysokiejwartości.

Istotnąprzewagąwymienianączęstoprzyusługachcloud computing jest minimalizacja ryzyka inwestycji.Wnormalnychwarunkachpowinnybyćrealizowanejedynieinwestycjenajbardziejkorzystnedlaorganizacji.Takieinwestycjewybierasięnp.napodstawierachunkuefektywnościekonomicznej.Istniejewielewskaźnikówktórekwantyfikująrelatywnąopłacalnośćprojektów(np.ROI,PP,NPV).Jakoobowiązkowykrokprzyrozważaniu każdej inicjatywy związanej z cloud computingpowinnyzostaćobliczonewybranewskaźnikidladwóchwariantów:a)wariantucloud computing b) wariantu tradycyjnego. Ważnejest,abystaraćsięodzwierciedlićfaktycznie ponoszone przez organizację koszty. Często te koszty są zaniżone gdyż organizacje wswoichwyliczeniachTCOnieuwzględniajątakichczynnikówjaknp.kosztpozyskanialubutrzymaniaodpowiednichkompetencjiludzkichwzakresieITlubkosztwdrożenialubobsługimechanizmówbezpieczeństwa.Nieuwzględnieniewszystkichdeterminantówkosztumożeprowadzićdo zafałszowania wyniku i w efekcie do wyboru rozwiązania nieoptymalnego. Zasługuje to napodkreślenie,gdyżcloud computing nie zawsze „zdefinicji”jestrozwiązaniemnajbardziejopłacalnym.Każdyprzypadekmusibyćtraktowanyindywidualnie.PonadtokażderozwiązanieITma swoją specyfikę w tym rozumieniu że może byćinaczejobciążanekosztamidostarczeniaw zależności od polityki cenowej dostawcy.

33

Przykład: decydujemy się na korzystanie z przestrzeni dyskowej w modelu cloud computing i dostawca nas obciążą za każde zdarzenie odczytu danych.Aplikacjakorzystaztejprzestrzenidyskowejwnastępującysposób-dużonaniejzapisujedanych,alerelatywniemałoztychdanychczyta.Możemyzatemspodziewaćsięniższegorachunkuzausługędostarczaniaprzestrzenidyskowej niż w przypadku gdyby polityka cenowa dostawcy była odwrotna.

Cloud computing poprzezswojąelastycznośćizdolnośćdoświadczeniausługoteoretycznienieograniczonej możliwości oferuje przedsiębiorstwom szanse zmniejszenia czasuokreślanegomianemtime-to-market.Wprzedsiębiorstwachzwyklewystępujepewienokres czasu pomiędzy inicjatywą biznesową afaktycznymuruchomieniemdocelowegopomysłu. Wynika to m.in. ze skuteczności reakcjiITnadeklarowanepotrzebybiznesowe,czyli odpowiedzi na pytania takie jak: Czy mamy niezbędny sprzęt i oprogramowanie? Jakszybkojesteśmywstaniepozyskaćniezbędneknow-how?JakwpływmainicjatywanaaktualneśrodowiskoIT?Jakszybkomożemyprzeprowadzićwdrożenie?itp.Cloud computing oferujedostarczaniezasobówpotrzebnychdoprzetwarzaniadanychprawiewczasierzeczywistym.Oznaczato,żewprzeciągukilkuminutjesteśmywstanieuruchomićnakomputerzenp.systemCRM,podczasgdywewnętrznemuITuruchomieniezajęłobytygodnie,jakniemiesiące.Oczywiście,należypamiętać,żenajwiększywybórbędzieprzystandardowychzapotrzebowaniach,gdyż tego typu rzeczy są najczęściej oferowane narynkudosprzedaży.Imwiększystopieńniezbędnychmodyfikacjidocelowejusługitymczastime-to-marketsięwydłuża.Zkwestiątime-to-marketzwiązanajestrównieżinnaszansaoferowana przez cloud computing-outsourcingkompetencjiniebędącychwzakresiekluczowejdziałalnościfirmy.Możetostanowićniekiedyuzasadnieniedlapozbyciasięwewnętrznych

zasobówITnarzeczwyłącznegokorzystaniazdostawcówzewnętrznych,wszczególnościdostawców usług typu cloud computing.

Ryzyka operacyjne

Ryzyka operacyjne są ryzykami z którymi mamy do czynienia na poziomie samego procesu dostarczania danej usługi w modelu cloud computing.Jestichznaczniewięcejniżryzykstrategicznychidostępnesąichliczneopracowania5.Donajważniejszychzaliczamyryzykaoperacyjneztrzechkategorii:dostępności,bezpieczeństwadanychizgodności.

W kategorii dostępności należy przed wszystkim rozważyćnailerozwiązanieoparteocloud computing jestwstaniezapewnićpożądanąprzezbiznesciągłośćświadczeniausługi.Dostawcapowinienbyćwstanieposwojejstroniezapewnićodpowiedniemechanizmyzabezpieczająceprzedutratądostępnościusługi.Praktykapokazuje,że usługodawca w większości przypadków jestwstaniebezproblemowosprostaćtemuwymaganiuwłaśniezewzględunacechęcloud

5 CloudControlsMatrix,https://cloudsecurityalliance.org/

research/ccm/

Liczby potwierdzają, że za medialnym szumem kryją się twarde fakty. Tematyką cloud computing warto się zainteresować chociażby ze względu na obiecujące prognozy dalszego rozwoju.

34

computing–wspólnąpulęzasobów,którajestodporna na przerwania gdyż wykorzystuje technologięwirtualizacji.Częstoprzedsiębiorstwamigrując aplikację do cloud computing uzyskują niemalżeautomatyczniefunkcjonalnośćwysokiejdostępność(HA).Jednakże,takamigracjamożespowodowaćpowstaniewąskichgardełpostronieusługobiorcy,którejeślizawiodą–skuteczniespowodują brak dostępności usługi. Przykładem jeststosowaniejednegodostawcysieciInternetgdy usługa cloud computing jest udostępniania wpublicznymmodeluwdrożeniowym.Awariałączapowodujenatychmiastoweodcięcieodusługi.Nienależyzatemzakładać,żetousługodawcaw sposób całościowy dostarcza rozwiązanie niepodatnenazaburzeniadostępności,alenależysprawdzićczypewnekrytycznepunktynieznajdująsię po stronie usługobiorcy.

Cloud computing związany jest trwale zprzetwarzaniem,przesyłaniemiprzechowywaniemdanych.Danetedotejporytj.wmodelutradycyjnymstanowiływłasnośćklientaibyływewnętrznie zarządzane przez jego własne zasoby. W momencie przejścia na usługę cloud computing w pierwszej kolejności należy formalnie określićwłaścicielstwodanych.Wbrewpozoromniejesttooczywisteżewłaścicielemdanychjest usługobiorca. W drugiej kolejności należy zapewnićodpowiedniąpoufnośćorazintegralnośćdanych.Współdzieleniezasobów,którejestcechącharakterystycznącloud computing w praktyce oznacza,żeztejsamejaplikacji(aleróżnychinstancji) korzysta równolegle wielu klientów usługi.Podatnościwaplikacjimogąspowodować,żezabezpieczeniaseparująceposzczególnychklientów zawiodą. W tym momencie narażamy sięnaujawnieniewewnętrznychdanychosobompostronnym.Ponadtodostępdodanychjestteoretycznie możliwy przez samego usługodawcę cloud computing.Stosowaniemechanizmówkryptograficznychmożewobydwuprzypadkachstanowićracjonalnezabezpieczenieprzedtym ryzykiem.

Kwestiazapewnieniazgodnościwusługachcloud computing ma dwa aspekty. Pierwszy dotyczy zapewnienia usługi na odpowiednim poziomie. PowszechnapraktykąjestzawieranieumówSLAz dostawcami usług cloud computing. Oprócz samegozawarciaumowy,należypamiętać,żepo stronie usługobiorcy jest monitorowanie zgodnościdostawcyzSLA.Nadzórnadnależytąjakością usługi jest pełniony właśnie przez monitorowanieSLA.Drugiaspektzapewnieniazgodności to kwestia posiadania przez dostawcę odpowiednichzabezpieczeń,wymaganychnp.przezUstawęoOchronieDanychOsobowych.Odbiorcy usług cloud computing z terytorium Polskiwszczególnościpowinnioczekiwaćod swojego usługodawcy spełnienia wymagań polskiejUstawyoOchronieDanychOsobowych,niezależnie od kraju w którym dostawca jest zarejestrowany lub kraju w którym znajdują sięfizycznezasobywykorzystywanewramachusługi.Dlategoteżwumowiezdostawcąusługcloud computingpowinnaznajdowaćsięklauzulaaudytupozwalającanamzweryfikowaćdostawcęwzględem wymagań usługobiorcy odnośnie bezpieczeństwa.AlternatywnąmożebyćraportISAE3402,należyjednakpamiętać,żezakresISAE3402obejmujezabezpieczeniazwiązanezraportowaniemfinansowym,comożeniebyćdo końca zbieżne np. z zakresem wymaganym przezochronędanychosobowych.

Podsumowanie

Cloud computing jest rozwiązaniem które stara się zaadresowaćproblemyprzedsiębiorstwzwiązanezkoniecznościąponoszeniadługofalowychinwestycjiwIT.Zamiasttegooferujeprzystępnąformułę w której klient płaci zgodnie z faktycznym wykorzystaniem danego zasobu informatycznego.Stanowitorealnąalternatywęwobecdotychczasowego,tradycyjnegoschematuzarządzania inwestycjami informatycznymi. Należy zdawaćsobiesprawę,żecloud computing jest w bardzo dużym stopniu przejściem z zarządzania

35

Dariusz Sadowski

StarszyKonsultantwZespoleZarządzaniaRyzykiemDeloitte

Zajmujesięzagadnieniamizwiązanymizwykorzystaniemtechnologiiinformacyjnejdowspieraniacelówstrategicznychprzedsiębiorstwiichprocesówbiznesowych.Specjalizujesięwtematycezapewnianiazgodnościzregulacjamiwewnętrznymiizewnętrznymi,wtymmiędzynarodowymistandardami(PCIDSS,ISO27001,BS25999),znaciskiemnabezpieczeństwoinformacjiipodejścieukierunkowanenaryzyko.BrałudziałwszeregukluczowychprojektówzobszarubezpieczeństwabiznesuitransformacjiprocesóworazdopasowaniaITdlanajwiększychpolskichimiędzynarodowychklientów.PosiadacertyfikatyPMP,CISAiCIA.

Kontakt:Tel/Direct:+48(0)225110287,Mobile:+48728459607dsadowski@deloitteCE.com

wewnętrznymITnazarządzaniedostawcą.Możetowpewnychprzypadkachoznaczaćkoniecznośćzdobycianowychumiejętności.Niemniejjednakdecyzja o skorzystaniu z cloud computing powinna byćdecyzjąprzemyślanąiopartąoanalizęryzyka.Cloud computing nie jest pewnym remedium naistniejąceproblemy,alemożenimbyć

wzależnościoddanegoprzypadku.Dlategoteżzjednejstronynienależypochopnieadaptowaćrozwiązańcloudcomputingtylkodlatego,żeotaczajeszummedialny,alezdrugiejstronynienależyichautomatycznieodrzucać,gdyżrozwiązaniatemająwielepotencjalnychkorzyścido zaoferowania.

36

Firmystojącewobecwyzwańgospodarkiopartejnainformacjiznalazłyodpowiedź-lawinowoprzyrastaliczbafirmwdrażającychrozwiązaniaBusinessIntelligencenowejgeneracji wykorzystujące asocjacyjne bazy danychin-memory.WypieranesądominującedotychczasrozwiązaniaBIopartenatechnologiiOLAP,zapewniającużytkownikombiznesowymłatwiejszyiszerszydostępdoinformacji,taniej,szybciej i bardziej elastycznie niż kiedykolwiek. Przełomowośćobserwowanychzmianpoleganatym,żefirmyśmiałoprzyswajającnowetechnologiejednocześnieprzebudowującałościowepodejścieorganizacjidoBI–począwszyodmetodwdrożeniowychprzezdemokratyzacjęinformacjia kończąc na nowym podziale kompetencji naliniiITibiznes.

Wartozaznaczyć,żedużapopularnośćnowegopodejściaorazzwiększeniedostępnościnarzędziBInieodbywasiękosztemichjakościlubwydajności.Niestanowitakżeefektumarketingowejofensywy,awynikazdowiedzeniaskutecznościnowatorskichtechnologiiimetodykwdrożeniowych.WiększawydajnośćnowegoBI,większaelastyczność,lepszyodbiór przez użytkownika idzie tu paradoksalnie wparzezmniejszymikosztamiwdrożenia,mniejszymiwymaganiasprzętowymi.Wskrócie-zniższymTCO.TakasytuacjapotwierdzaopinieoprzełomowymcharakterzenowegoBI.

Zobaczmy jakie są główne czynniki przełomu:

popyt biznesu na informację wynikający z większej niż kiedykolwiek presji na konkurencyjnośćiefektywnośćdziałania;popytnainformacjępodanąwnowysposób-łatwo

iintuicyjniedlaużytkownikabiznesowego,bezoczekiwania,nakażdeurządzenieiwkażdymmiejscu;wreszciepopytnaznacznieszersząi bardziej szczegółową informację integrującą rosnąceilościdanychpochodzącychzcorazwiększejliczbysystemówźródłowych.Jesttopopyt,któregotradycyjnaarchitekturaBIniejestjużwstaniezaspokajać.

dostępność nowej technologii –BusinessIntelligencenowejgeneracjitonietylkolepszeparametrytechnicznejakwysokawydajność,szybkośćielastyczność.Fundamentalneznaczeniedlaskutecznościwdrożeniamaefektywnośćkosztowa.NowenarzędziaBI,określaneczęstojakoDataDiscoverywymagająmniejszychnakładównaichwdrożenieirozwój,któremogąodbywaćsięmodułowo,wsposóbskalowalnyipodkontroląużytkowników,częstowmodeluself-service;

upowszechnienie, wejście nowej technologii do głównego nurtu,oczymświadcząjasnorozmiaryrynkuDataDiscovery,któregowielkośćjest oszacowana przez firmę Gartner na 591 mln USDw2011r.iprognozowanana1mldw2013;śmiałomożnapowiedzieć,żeobawytowarzyszącewprowadzaniurozwiązańpionierskichniedotycząjużBIin-memory.

Tematdostępudoaktualnejinformacjijestw każdej firmie zdecydowanie tematem interdyscyplinarnym,biznesowym.Informacjapomagawoperacyjnych,codziennychdziałaniach,pozwalapodnosićefektywnośćfirmy,konkurowaćzresztąrynkowejstawki.WedługprognozcytowanejjużfirmyGartner,do2015r.

Business Intelligence: czas stawiać żagleMarek Grzebyk

Przełom stał się faktem – wyniki ostatnich badań i analiz zaprezentowane przez Gartner

Group na BI Summit w lutym b.r. w Londynie potwierdzają, że zapowiadany przełom

w dziedzinie Business Intelligence właśnie się dokonał. Top menedżerowie muszą zastanowić

się, w jaki sposób ustawić firmowy okręt do nowego wiatru.

37

odpowiedzialnośćzadecyzjeowyborzenarzędziITwdużejmierzeprzejdzienabarkiużytkownikówbiznesowych–szacujesię,żeza3lata35%wydatkównatechnologieinformatycznebędziepochodziłospozabudżetuITwfirmie.Innymisłowy,tzw.menedżerowiebiznesowiprzejmąodpowiedzialnośćzawybór,wdrożenieirozwójsystemówBI.Wtejsytuacjiwartozaprosićkażdegotopmenedżera–CEO,COO,CFO,CIO,CMO-dorozważenia,wjakimstopniunowakultura informacyjna jest potrzebna w jego firmie i w podległym mu obszarze.

•Czydostrzegarosnącezapotrzebowanienacoraz bardziej zróżnicowane informacje i rosnącą trudnośćichuzyskaniazcorazwiększejliczby systemów?

•CzynowyBIdostarczająclepsząjakość informacjimożerealniepoprawićefektywność ikonkurencyjnośćprowadzonegobiznesu?

Mając na uwadze owe dylematy nowoczesnego topmenedżera,spróbujmyprzejśćniecodokładniejprzez wymienione wyżej trzy przyczyny nowego rozdanianarynkuBI.

Nowy popyt na nową informację

Warunki,wktórychdziałająfirmymożnazpunktuwidzeniadostępudoinformacjischarakteryzowaćnajkrócej jako swoisty dyktat potrzeb użytkownika biznesowego,którycorazbardziejzdecydowanieżądainformacjidopasowanejdojegozmiennychpotrzeb,dostępnejnatychmiast,łatwej,zrozumiałejidocierającejprzyużyciuurządzeńmobilnych,w każdym miejscu.

Bez wątpienia jest to w dużym stopniu efekt przemianspołecznych,jakieprzyniosławostatnichlatachekspansjatechnologiiinformatycznychwspołeczeństwachrozwiniętych.PowszechnadostępnośćdoInternetu,produktówtakichfirmjakGoogleiApplewykształciłausetek

milionów ludzi na całym świecie nowe wyobrażenie o standardzie i ergonomii korzystania zzaawansowanychtechnologicznieproduktów.Wedługróżnychszacunków,ok.40%aktywnychzawodowoludziwUSAstanowiąprzedstawicielepokolenia,które„wychowało”sięnaprzeglądarcewww,iPodzie,tablecieiniedoświadczyłojeszczeinnego sposobu obsługi systemów i urządzeń. Dlanichczasoczekiwanianaodpowiedźdłuższyniż w Google lub obsługa trudniejsza niż wprzypadkuiPhonajesttrudnadoprzyjęcia.NieinaczejjestwPolsce.Dlatakichpracownikówsytuacja,wktórejsystemanalitycznyjesttrudnywobsłudze,częstowymaganesąwielodnioweszkolenia,naodpowiedźtrzebaczekaćminutamiainformacjaczęstopochodzisprzedkilkudnijest niezrozumiała i demotywująca.

Nowy popyt na informację wynika także z konieczności rozszerzenia grona odbiorców przetworzonej informacji i analiz w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Coraz większa konkurencyjność,koniecznośćpoprawyjakościobsługiklienta,przedewszystkichpoprzezskrócenieczasuobsługi,wymuszanafirmachdelegacjęczęścidecyzjibiznesowychnacorazniższestruktury,czasamiażdopoziomuoperacyjnego.Tworzysiępotrzebawspieraniaprocesudecyzjiipartycypacjiwdecyzjach,

Narzędzia BI nowej generacji to nie tylko wysokawydajność.Korzyściąniemniejważnącomożliwośćprzetworzeniamilionówdanychwułamkachsekundjestelastycznośćcałegomodelu analitycznego.

38

kolejnychpoziomówkierownictwaipracowników.Ilośćsytuacjiwktórychwartopodejmowaćdecyzje biorąc pod uwagę całościową efektywnośćdziałańrośnie,atechnologiedająszansędokonywanianajlepszychwyborów.Dziejesiętakzewzględunarosnącąliczbęźródełdanychnatematproduktów,ichodbioruprzezklientów,wszelkichaspektówprowadzeniabiznesu. Po stronie konsumenckiej także bowiem dokonała się rewolucja i klient nauczył się,żekupowanieoznaczarównieżinterakcjęzapośrednictwemkanałówelektronicznych.Omarceproduktuświadczysposóbistyl,wjakikomunikujesięzeswoimiklientami.Towszystkooznaczawzrostliczbydanych,nabaziektórychmożnaelastyczniereagowaćnazmieniającąsięsytuacjęrynkową.Zdrugiejstrony,apetytrośniew miarę jedzenia. Rozwój kultury informacyjnej w oparciu o rozwiązania elastyczne i szybkie prowadzi do sprzężenia zwrotnego: raz przekonani doopieraniadecyzjiidziałanianainformacjachuzyskanychzeskorelowanychwodpowiednisposóbdanychwyjściowych,pracownicy-użytkownicydążyćbędądotworzenianowychzapytań,abyuzyskaćinformacjepozwalającejeszczeprecyzyjniejkierowaćpoczynaniamibiznesowymi.

Upowszechnieniedostępudoinformacjioznaczazatemjejdostępnośćnawszelkieplatformykomunikacyjne,narosnącąliczbępoziomówdecyzyjnych,uporządkowanejwsposóbułatwiający,automatyzującypodejmowanieprzezosobę odpowiedzialną decyzji biznesowej.

CzydoobsługitychwyzwańniewystarcząjednakklasycznerozwiązaniaBIopartenatechnologiiOLAP?Zcałymprzekonaniemmożnajużdziśodpowiedzieć,żeniestetynie.Kosztobsługitakiejliczbydanych,wnowym,opisanymtutrybiedostępudoinformacjijakiegowymagabiznes,jestzdecydowaniewyższy.Cowięcej,takżepodwzględemtechnologicznymobsługatakiegostrumieniadanychitakiegopopytunainformację

wstarymmodeludobiegaszybkokresuswoichmożliwości.DobitniepodkreślatoanalizaGartnera prezentowana podczas tegorocznej edycjikonferencjiBusinessIntelligenceSummit.JakwskazujeGartner,85%działającychobecnienaświeciehurtownidanychwciągudwóchlatutracizdolnośćdostosowaniasiędorosnącejilościdanychinowychpotrzebzwiązanychzichprzetwarzaniem.

Proponujemy,abywtejsytuacjiCxO,topmenedżerrozważający potrzeby informacyjne podległego mu obszaru i całej firmy w kontekście jej udziału wnowoczesnejgospodarce,poszukałodpowiedzina następujące pytania:

•Czywfirmieodczuwanyjestpopyt na informację? Czy forma i tryb dostarczania informacji potrzebnej do podejmowania decyzji nie tłumi tego popytu?

•Czyzarządfirmydostrzegakorzyścizszybkiego i powszechnego dostępu do informacji biznesowej, potrzebnej do decyzji taktycznych, operacyjnychistrategicznych?

Nowe imię BI

PojawieniusięiupowszechnieniunowychnarzędziBItowarzyszyzmianaświadomościklientówcodorynkudostawcówBI.Podługichlatachdominacjitzw.mega-dostawców,paradoksalnietomniejsi,dużobardziejinnowacyjnidostawcyzaczęliwyznaczaćnowetrendy.ZdaniemGartnera,towłaśniedostawcyBIin-memorywyznaczylinowy standard wydajności i elastyczności narzędzi analitycznych,którympodążaćzaczynająterazwielcyproducencitradycyjnychsystemów.Częśćmega-dostawcówpróbujewprowadzićnarynekproduktywcałościoparteoin-memoryinniskupiająsięjedynienaprzyspieszeniustarychrozwiązańtworząckonstrukcjehybrydowe,jeszczeinniuruchomilimachinymarketingowepromująceinnowacyjnerozwiązania,którychdefactonie

39

mająjeszczewswojejofercie.Wpowszechnejoceniesątojednakdziałaniaowielelatspóźnionelubniewystarczające.DowodzątegozmianywpreferencjachużytkownikówBI.WgdanychGartnerGroupnaprzestrzeniostatnich3latnastąpiłzdecydowany,sięgającywniektórychwypadkach20%,spadekwyboruproduktówmega-dostawcówjakostandarduplatformyBIwfirmachnacałymświecie.

NarzędziaBInowejgeneracjitonietylkowysokawydajność.Korzyściąniemniejważnącomożliwośćprzetworzeniamilionówdanychwułamkachsekundjestelastycznośćcałegomodeluanalitycznego.Elastycznośćtomożliwośćstopniowego i ewolucyjnego dostosowania całego systemuraportowaniadozmieniającychsięwymagańużytkownikaatakżezmieniającychsięwtlesystemówinformatycznych.ZtychwzględówwewdrażaniunowegoBIcorazczęściejwybieranejest podejście agile. Pozwala to na stopniowe wprowadzanieBI,wobszarach,gdzienajszybciejnastąpizwrotzponiesionychnakładów.Dziękistosowaniulekkiejmetodykiorazkrótszychimniejsformalizowanychprojektówczasosiąganiakorzyścijestkrótszyakosztymniejsze.StopnioworozbudowywaneBInowegotypumożeobejmowaćcałośćorganizacjiijejprocesów,przyczyniającsię do generowania wartości z oparcia całego biznesunainformacji,którajestprecyzyjniedopasowanadochwilowychidługofalowychpotrzeb. Rozwinięciem takiej filozofii jest podejście self-service,promowaneprzezdostawcówBIin-memory.Dziękiprostocierozwiązaniai przystosowaniu do pracy z użytkownikami biznesowymifirmamożełatwowykształcićkompetencje oraz entuzjazm do dalszego rozwijania,przystosowywaniaizmienianiarozwiązaniaBusinessIntelligencecałkowiciewe własnym zakresie. W jego rozwój angażują sięci,którzynajwięcejmogąnatymzyskać:samipracownicy.Dziękitemusystemanalitycznyjestrozwiązaniem,któreżyje,zmieniasięwrazzfirmą,odzwierciedlasposób,wjakiprowadzonyjest

biznes.Pozwalatakżeprognozowaćrozwójsytuacjiiwodpowiednisposóbdostrajaćdoniejprocesy.

Przymierzającmożliwości,jakieprzynosiBIin-memoryimożliwościjegointegracjizprocesamifirmyijejmodelembiznesowym,wartozperspektywytopmenedżerazastanowićsię:

Czy strategia firmy zakłada wykorzystanie technologii BI do przełamywania trudności iosiąganiapozycjiliderawrynkowejniszy?

Kto odpowiada za wydatki na rozwiązania IT, a szczególności narzędzia wspierające podejmowaniedecyzji,analizędanych?

Czy procedury i kryteria wyboru narzędzi BI uwzględniają najnowsze światowe trendy technologiczneibiznesowe?

Nowy BI w głównym nurcie

Zformalnegopunktuwidzenia,zmianęnarynkupotwierdza uzyskanie rynkowej masy krytycznej przezrozwiązaniaBIIn-memory.WedługobliczeńfirmyGartner,wub.rokuwartośćrynkuBIIn-memory(wnomenklaturzeGartneratentyprozwiązańtoDataDiscovery)wyniosłablisko600mlndolarów,w2013r.przekroczy1mlddolarów,aw2015–1,6mlddolarów(dlaporównaniacałośćrynkuplatformanalitycznychwartabyław 2010 r. 10 mld dolarów).

SytuacjanarynkuBIodzwierciedlaobserwowanątakżewinnychobszarachITewolucjęrozwiązańinformatycznych.Tokolejnyobszar,gdziezracjiswoichmożliwości–wydajnościiergonomii,dogłosudochodząrozwiązaniaprojektowanejako produkty konsumenckie. W przypadku BusinessIntelligence,systemypierwszejgeneracjiwtechnologiiOLAPibazującenanichdodziświelkierozwiązaniaodczołowychdostawcówtradycyjnegorynkuBIprzetwarzałydanewsztywnych,zgóryokreślonychstrukturach

40

izwykorzystaniemhurtownizasilanychdanymizsystemówtypuERP,CRM.Punktemciężkościwtymmodelujesttechnologiaanietrudnozaspokajalnepotrzebyużytkownika.Novumwnarzędziachin-memoryjestmożliwośćprostegoprzeniesieniadanychszczegółowych,częstozpominięciemhurtowni,dopamięcioperacyjnejserweraiswobodnamożliwośćzadawaniaprzezużytkownikówbiznesowychdowolnychpytań,doktórychodpowiedzisystemwyliczanabieżąco,wciągusekundipodajewatrakcyjnejwizualnie,zrozumiałejformie.JednocześnieBIin-memoryto rozwiązanie zdecydowanie tańsze i szybsze od„klasycznego”–zarównopodwzględemczasuoczekiwanianaodpowiedź,jakteżzewzględuna czas wdrożenia. Radykalne uproszczenie procesu ładowaniadanychimodelowaniaprezentacjidanychpowoduje,żeśrodekciężkościnowegoBIprzesuwa się zdecydowanie w kierunku biznesu i właśnie ten fakt jest w opinii wielu obserwatorów jednymzgłównychczynnikówjegosukcesu.

Wartozauważyć,żeobecnieryneknowegoBIróżnisięwyraźnieodrynkutradycyjnegoBI.O ile ten ostatni podzielony został pomiędzy kilkupotężnychgraczy,tonarynkuBIIn-Memory

mamydoczynieniazwyraźnądominacjąjednegozpionierówtejtechnologii,amerykańskiejfirmyoskandynawskichkorzeniach-QlikTech.QlikView,ichsztandarowerozwiązania,posiadaobecnieok.40-proc.udziałwświatowymrynkuDataDiscovery.Jesttopionierskaplatformaanalitycznaopartaokoncepcjęasocjacyjnejbazyin-memoryrozwijanaod1993r.Wlutymbr.Gartnerogłosił,żeQlikViewponownieuplasowałsięwsegmencieliderówBI.Od2007r.QlikViewjestobecnytakże na polskim rynku dzięki współpracy z firmą HogartBusinessIntelligence.Firmatamanaswoimkoncieszereg,bardzozróżnicowanychwdrożeńzróżnychsektorówisegmentówpolskiejgospodarki.Dowodzitouniwersalnegocharakterurozwiązaniaiuniwersalnościpotrzeb,przed którymi stoją firmy. Łączy je jednak zarazem kilkawspólnychcech:firmy,którezdecydowałysięnawdrożenienowoczesnegoBImająwysokąświadomośćpotrzebużytkownikówbiznesowych,stawiająnaszybkośćuzyskaniazwrotuzinwestycjioraz często zmagają się z problemem słabej wydajnościnadużychilościachdanych.Wpraktyceprojektowej oznaczało to nie tylko krótki czas wdrożenia,aletakżekrótkiczasprzyswojeniasobiepracy w tym środowisku przez użytkowników. Iwreszcie–zarządzającywdoborzeBIkierowalisię dążeniem do wytworzenia w firmie nowego podejściadobiznesu,nowejkulturyorganizacyjnejzorientowanejnapodejmowanieświadomychdecyzji w oparciu o rzetelną i łatwo dostępną informację.Tylkodającdoniejłatwydostęp,inspirującydokreowaniabiznesu,widzieliszansęnauczynieniezinformacjijednegozkluczowychczynnikówkonkurencyjnościswoichfirm.

Ostatnia seria propozycji pytań pod rozwagę topmenedżera,przedprzystąpieniemdoanalizypotrzebzarządzaniainformacjąwfirmie,dotyczybezpośredniorozwiązańIn-Memory.Niejesttojużdziedzinapionierów,nastąpiłczasfollowerów.Ryzykojestmniejsze.Nadalmożnadużouzyskać,aplikująccałościowolubpunktowo,ewolucyjniepodejściedozarządzania,jakiestwarzająnowerozwiązaniaBI.

Warunki, w których działają firmy można z punktu widzenia dostępu do informacji scharakteryzowaćjakoswoistydyktatpotrzebużytkownika biznesowego, który coraz bardziej zdecydowanie żąda informacji dopasowanej do jego zmiennych potrzeb, dostępnej natychmiast, łatwej, zrozumiałej i docierającej przy użyciu urządzeń mobilnych, w każdym miejscu.

41

•WjakimstopniuCIOidepartamentowiITznane sąrozwiązaniaBIIn-memory?

•Jakajestdojrzałość/poziomewolucjirozwiązań BIlubpre-BIwfirmie?

•Czymożnałatwosklasyfikowaćroleipotrzeby informacyjne pracowników ze względu na miejsceworganizacji,funkcjeitd.?

•CzydostępdoinformacjiwtrybieBInowej generacjimożnazaliczyćdoczynnikówsukcesu wkrótkimidłuższymhoryzoncieczasowym?

Marek Grzebyk

DyrektorZarządzającyHOGARTBUSINESSINTELLIGENCE

ZarządzapionemrozwiązańBusinessIntelligenceopartymonajnowszągeneracjęnarzędzianalitycznychQlikView.WspółtworzyłkoncepcjęwprowadzeniaproduktuQlikViewnapolskirynek,definiowałstrategięsprzedażydlategorozwiązania,atakżedoprowadziłdopodpisaniakilkunajpoważniejszychkontraktówwdrożeniowychQlikViewwPolsce.

ZwiązanyzfirmąHogartod1996,początkowokierowałdziałemrozwojuoprogramowaniaiwsparciatechnicznegodlaproduktówOracle/JDEdwards.ZyskałwieloletniedoświadczeniewzarządzaniuprojektamiITwfirmachpolskichimiędzynarodowych,atakżewdziedzinierozwojuaplikacjioraznarzędzianalityczno-raportowych.

WcześniejpracowałdlafirmyCordatjakoprojektantoprogramowania.AbsolwentWydziałuZarządzaniaAkademiiEkonomicznejwKrakowie.

42

W kwietniu 2012 HP przedstawił wyniki badania przeprowadzonegoprzezEconomistIntelligentUnit(EIU),dotyczącegokonsumeryzacjitechnologiiinformatycznychwbiznesie,czylikorzystaniazurządzeńiaplikacjikonsumenckichwmiejscupracy.Wynikipokazująjasno,żezjawiskokonsumeryzacji nie jest tak niepokojące dlakierownikówITiszkodliwedlabiznesu,jak do tej pory sądzono. Znacznie wyolbrzymione sąteżróżnicewstopniuwykorzystaniatechnologiiwprzedsiębiorstwachprzezpracownikówzpokoleniaYiichzwierzchników.

Dotejporypowszechnabyłaopinia,żebiznesnienadąża za procesem konsumeryzacji i wynikającymi z niego rosnącymi oczekiwaniami pracowników wobecmożliwościkorzystaniazwłasnychurządzeńprzenośnychwcelachsłużbowych.Jednocześnieszefowiedziałówinformatycznychikadrazarządzającaczęstoniepokojąsię,żezjawiskokonsumeryzacji jest powodem powiększającej się luki pomiędzy oczekiwaniami pracowników wobec środowiskatechnologicznego,zktórymmajądoczynieniawpracy,arealnymimożliwościamifirmy,cozkoleimożemiećnegatywnywpływnaefektywnośćprzedsiębiorstwa.Powszechniefunkcjonujeprzekonanie,żepokolenieYwykazujesięznacznielepsząznajomościątechnologiii wykorzystuje jej możliwości w większym stopniu niż starsze pokolenie.

TymczasemprzygotowanynazlecenieHPraportEconomistIntelligentUnit(EIU)zatytułowany „Great Expectations or Misplaced Hopes?PerceptionsofBusinessTechnologyin the 21st Century”wykazuje,żewiększośćankietowanychspośród500przedstawicielikadryzarządzającejwfirmachz20branżnarynku

EMEA(Europa,ŚrodkowyWschódiAfryka)niewidzizagrożeniawdysproporcjachznajomościtechnologiimiędzypracownikamiróżnegoszczebla.Cowięcej,wedługnichtowłaśnieosobydecyzyjnecechujelepszaznajomośćnowoczesnychtechnologiiniżpracownikówszeregowych,reprezentującychpokolenieY,któremunowetechnologietowarzysząwżyciuod urodzenia. Blisko 60 proc. respondentów potwierdzaopinię,żepowiększasięlukawwiedzynt.nowoczesnychtechnologiiposiadanejprzezpracownikówdopierorozpoczynającychkarieręzawodową,atymiktórzymogąpochwalićsięjużwieloletnimdoświadczeniem.Taróżnica,wedługdwóchtrzecichbadanych,niemajednakwpływuna funkcjonowanie przedsiębiorstwa i jego wyniki biznesowe.Zkolei51proc.ankietowanychocenia,żeichszefowieITlepiejznająnowetechnologie,niższeregowipracownicy.CIOlepiejpotrafiąteżprzekućswojąwiedzętechnologicznąnakorzyścibiznesowedlafirmy,niżpracownicygeneracjiY.

„KonsumeryzacjastanowidużąszansędlaCIO.Odpowiedniezastosowanienowychtechnologiimożeprzynieśćorganizacjiszeregkorzyści,takichjakwdrażanieinnowacyjnychrozwiązań,zdobycienowychrynkówczyprzyciągnięcienowejgrupyklientów”–twierdziPiotrOrłowskiCIO,DHLExpressCentralEurope.

„Występuje pewna różnica w znajomości technologii,alejejznaczeniejestprzeszacowane”–mówizkoleiDenisMcCauley,dyrektorGlobalTechnologyResearchwEIU.„GeneracjaYjestobeznanazurządzeniami,alebrakjejwiedzynatematwykorzystaniatechnologiiwbiznesie”.WedługbadaniaEIUwprzedsiębiorstwach,wktórychwyższyszczebelzarządzającydobrzezna

Niegroźna konsumeryzacja?

Znaczenie technologicznej luki międzypokoleniowej dla biznesu jest przeszacowane, a CIO

powinni skupić się na innowacjach technologicznych zamiast obawiać się konsumeryzacji.

43

możliwościnowychtechnologii,osiąganyzyskjestconajmniej20proc.wyższyniżwinnychfirmach.

„RolaITpoleganadoborzetechnologiiiusprawnieńzapewniającychprzyspieszenierozwojufirmy”–komentujePiotrOrłowski.–„Innowacjawfirmiepoleganadążeniudociągłegousprawnianiarzeczywistościwewszystkichobszarachdziałalnościpoprzezlepsząorganizację,technologięiwiększezaangażowanie.Zasadniczepodejściesięniezmienia,ITpozostajesiłąłączącąiaktywującąróżne,czasamisprzeczneinteresywfirmie.DużąszansądlaITjestwłączeniewybranychosiągówkonsumeryzacjidoukierunkowywaniastrategiiizmianywfirmie.”

Aż84proc.badanychprzyznało,żeinwestycjetechnologicznewichfirmachprzynosząwiększekorzyści niż to zaplanowano. Niewiele mniej osób (78proc.)powiedziałotosamooprojektachtechnologicznychmającychnaceluredukcjękosztów.Przedstawicieleszybkorozwijającychsięfirm,którychzyskwzrósłconajmniejo20proc.wstosunkudopoprzedniegoroku,przyznają,żejednaczwartaprojektówITwdrożonychwichprzedsiębiorstwachprzewyższyłaoczekiwania,zkoleiniespełniłoichjedynie5proc.

Kluczowe wnioski z raportu:

Znaczenie technologicznej luki międzypokoleniowej jest przeszacowane. Wprzebadanychfirmachprzedstawicielekadry kierowniczej postrzegani są jako osoby posiadające większą wiedzę na temat wykorzystaniatechnologiiwbiznesieniżich młodsikoledzy.Wartośćtejwiedzyjest bardzoznacząca:przedsiębiorstwa,wktórych kierownictwo dobrze zna nowoczesne technologie,mają10-krotniewiększeszanse naznalezieniesięwgroniefirm,którychzysk wzrósłconajmniej20proc.rokdoroku, niżfirmy,wktórychosobyzarządzająceniemają takiejwiedzy.Młodzipracownicymogąbyć

bardziej obyci z nowymi urządzeniami i mediami społecznościowymi,jednaktokierownictwo wykorzystujetechnologiędogenerowania większychzyskówdlafirmy.Odpowiednio dobrane i wykorzystywane narzędzia ułatwiają pracęizwiększająwydajność.

Zjawisko konsumeryzacji nie jest tak niepokojące dla kierowników IT i szkodliwe dla biznesu, jak do tej pory sądzono. Znacznie wyolbrzymione są też różnice w stopniu wykorzystania technologii w przedsiębiorstwach przez pracowników z pokolenia Y i ich zwierzchników.

Rosnące tempo realizacji projektów IT zwiększa oczekiwania dotyczące wdrażania innowacji w firmie. Połowauczestniczącychwbadaniufirm wciąguostatnichtrzechmiesięcyukończyła wdrażanie nowego rozwiązania technologicznego.Firmypotwierdzają jednocześnie,żeprojektyteprzebiegały znacznie szybciej niż kiedyś. W powiązaniu zszybkimtempemzmianwtechnologiach konsumenckichspowodujetowzrostoczekiwań względemszefówITcodoskaliinnowacji,jakie mogąwprowadzićwswojejfirmie.

Poważniejszym zagrożeniem są dysproporcje pomiędzy możliwościami firm a oczekiwaniami ich klientów. Jednatrzeciabadanychdyrektorówuważa, że tempo rozwoju specjalistycznej wiedzy

44

TreśćcałegoraportuEconomistIntelligentUnit(EIU)„GreatExpectationsorMisplacedHopes?Perceptionsof Business Technology in the 21st Century” dostępna jest pod adresem:

http://www.hp.com/eu/economist

technologicznejichklientówjestwiększe odtegotempawichwłasnejfirmie.Występują przytymwidoczneróżnicewskalipowyższych dysproporcji pomiędzy przedsiębiorstwami owysokiminiskimwskaźnikuwzrostu rentowności.Wprzypadkufirmnależących do drugiej z ww. kategorii prawdopodobieństwo wystąpieniadysproporcjitechnologicznych pomiędzynimiaichklientamijestniemal dwukrotnie większe.

CIO powinni postrzegać konsumeryzację jako zjawisko pozytywne. Stosowanie popularnychurządzeńkonsumenckich wmiejscupracymożespowodować wzrostoczekiwańtechnologicznych, aledlawieludyrektorówITstanowitoraczej okolicznośćsprzyjającą.Jedenzdyrektorów

ds.informatycznych,uczestniczącywankiecie stwierdził,żeprawdziwewyzwaniepolega natym,jakdoprowadzićdotego,aby korzystanieztechnologiiwmiejscupracybyło takintuicyjneiprzyjemne,jakkorzystanieznich wdomu.„TodlaszefówdziałówIT dużewyzwanie,aletakżeogromnaszansa na podniesienie standardu infrastruktury informatycznej”-stwierdziłrespondent.

„CIOzpewnościąniepowinniignorowaćwpływukonsumeryzacjinaobecneużytkowanietechnologiiwbiznesie”–mówiDenisMcCauley.„Jednakprzedtymiosobamistojąważniejszewyzwania,jaknp.dostarczanieinnowacji,arosnącawiedzatechnologicznapracownikówpowinnawtymbyćpomocą,anieutrudnieniem”.

45

Cloud computing,todoskonałaodpowiedźświata

ITnakryzysowąniepewnośćrynków.Wszyscy

dostrzegają,żemodelchmury,zarównojako

technologia,jakisposóbfunkcjonowaniaoraz

finansowaniainwestycjiinformatycznych,nie

przestanieistnieć,doniegonależyprzyszłość.

Paweł CzajkowskiPrezes HP Polska

46

Stosowanietelepracywtakniewielkiejskalizwiązane jest niestety z niewiedzą menedżerów natematmożliwościiperspektyw,jakietenmodelmożeotwieraćprzedfirmamifunkcjonującymiwdzisiejszychwarunkachrynkowych.Samopojęcietelepracy jest poprawnie rozumiane przez niewiele ponadpołowęankietowanych.Aż32%mylnieutożsamiająztelemarketingiem.Spośródtychfirm,którewbadaniuzadeklarowały,iżniekorzystająztelepracy,aż43%twierdzi,iżtakąewentualnośćzgruntuwykluczacharakterprowadzonejprzezniedziałalności,a30%–żeograniczeniemjestsposóborganizacji przedsiębiorstwa. Ponad jedna czwarta badanychfirm,któreniekorzystająztelepracy,nigdy nie brała takiej możliwości pod uwagę.

Telepracarozumianajestczęstowsposóbbardzouproszczony,ztegopowoduwydajesięsłuszne używanie terminu praca zdalna lub praca elastyczna.Terminytelepiejoddająspektrumformtelepracy,opisujączakres:odpracywykonywanejprzezpracowników,którzystalepodróżująiwykonująswojąpracęwpodróży,whotelachlubwbiurachklientów,poprzezpracownikówpodróżującychsporadycznie,alepracującychwdomu,wbiurzelubwpodróży,kończącnapracypracownikówwykonującychwiększośćzadańzdomu.Krytycznymelementemzrozumieniakorzyści pracy zdalnej jest zrozumienie elastyczności jej form i łatwości jej dostosowania do wymagań pracodawców i pracowników.

Praca zdalna w efektywny sposób może zostaćwykorzystanaprzezsprzedawcówusług

(np.ubezpieczeniowych,turystycznych,wsprzedaży

akwizycyjnej).Świetniesprawdzisiętakżewśród

ankieterów,wykonującychwolnezawody,awraz

zupowszechnianiemsiętakichnarzędzijakpodpis

elektroniczny i faktura elektroniczna mogą z niej

korzystaćtakżeksięgowi.

Rozwójtechnologiisprawia,żebędzierosła

liczbazawodów,wktórychludzkapraca

fizyczna zastępowana będzie pracą maszyn.

Tooznacza,żeliczbazawodówwykonywanych

przy wykorzystaniu telepracy poszerzy się.

Doskonałymprzykłademjużdziśjestbranża

logistyczna gdzie rola magazyniera wynującego

fizycznąpracęzanika.Podobneprocesyzachodzą

wzrobotyzowanychfabrykach.

Korzyści z telepracy

Pracazdalnamożeprzynieśćfirmiesporokorzyści:

odwzrostuwydajnościpracy,większegokomfortu

pracowników oczywiście poprzez oszczędności

finansowe,ażpotezwiązanezochronąśrodowiska

naturalnego.Tenostatnielementdotyczyzwłaszcza

mniejszegozużyciaenergiiwbiurach,niższej

emisjidwutlenkuwęgladoatmosfery,czychoćby

ograniczeniaruchusamochodowegowmiastach.

Praca zdalna ma też niewątpliwy pozytywny aspekt

społecznypozwalającaktywizowaćzawodowo

osoby niepełnosprawne oraz pozwalając łatwiej

iszybciejwrócićdopracyosobomwychowującym

małe dzieci oraz osobom powracającym do zdrowia

podługiejchorobie.Pracazdalnazwiększawięc

Telepraca – wyzwania i możliwości Tomasz Klekowski

Choć o korzyściach płynących z dostępu do sieci internetowej i telekomunikacyjnej mówi się

w Polsce nie od dziś, to telepraca wciąż jest u nas rzadkością. Wykorzystuje ją w świadomy

sposób 18% z próby 800 przedsiębiorstw działających w branżach uznanych za najbardziej

rokujące w tym zakresie – tak wynika z badania przeprowadzonego w marcu 2011 r. przez

pracownię PBS DGA na zlecenie firmy Intel. Jednocześnie niektóre elementy telepracy bez jej

świadomego nazywania stosuje 49,4% firm, które przekazują klientom swoje „produkty”

przez internet.

47

liczbęosóbaktywnychzawodowo,obniżajączagrożeniawynikającezwyzwańdemograficznych.Mitodehumanizacjiwynikającejzpracyzdalnejjest łatwy do obalenia.

Dlanajwiększejgrupybadanychfirm,którewdrożyłypracęzdalną,głównymcelemwprowadzenia tego modelu było osiągnięcie większej efektywności oraz obniżenie kosztów prowadzenia biura. Wśród celów pojawiły siętakżem.in.:wygodapracy,chęćpłaceniamniejszychpodatków,możliwośćzagwarantowaniapracownikomelastyczności,chęćwykorzystaniadynamicznegopostęputechnologicznegoinajnowszychosiągnięć.

Intelodwielulatdziałajakozespółwirtualny.Jesteśmyobecniw17europejskichkrajach,biuraposiadamywsześciu.Niecierpinatymjakośćpracy. Poza efektywnością dostrzegamy także inne korzyści płynące z tego modelu. O wiele łatwiejitaniejmożemyrozbudowywaćzespoły.Nie pociąga to za sobą konieczności zmiany siedzibywrazzewzrostemzatrudnienia.Tozaśpozwalazaoszczędzićolbrzymiesumy–równieżw zakresie zarządzania personelem i administracji. Możemynp.zadbaćostworzeniewiększejliczbysalkonferencyjnychnaspotkania,zamiastprzeznaczaćprzestrzeńnabiurkadlapracowników.Kolejnaistotnakorzyśćtooszczędnościenergiielektrycznej.Praca zdalna to w końcu większy komfort psychicznypracowników,którzymogąefektywniejgospodarowaćczasem.Straconychnadojazdygodzinniedasięprzecieżodtworzyćczyodkupić.

Sprawnedziałaniezespołówwirtualnychzawdzięczamy m.in. wypracowaniu wzajemnego zaufania(zespołudolideraiodwrotnie),wspólnemu poczuciu odpowiedzialności za projekty i–cobardzoistotne–przejrzystejstrukturzekomunikowania się w firmie. Pracownicy zdalni znajązasadykontroliichpracy,mamyokreślonestrukturyformalnychspotkań,panujetakżezasadaspotkańone-on-one(każdypracownikmaprawo

poprosićospotkaniezprzełożonymnakażdym

szczebluijeśliniemaważnegopowodu,niemożna

takiegospotkaniaodmówić).Topowoduje,

żepanująjasne,wszystkichobowiązującezasady

iniemaprzestrzenidlanieporozumieńzwiązanych

z pracą zdalną.

W szerszej perspektywie praca zdalna otwiera

firmom możliwości pozyskania specjalistów

niedostępnychnalokalnymrynku,atalentom

pozwalazdobyćadekwatnedokwalifikacji

zatrudnienie bez konieczności zmiany miejsca

zamieszkania. Otwiera też liczne możliwości

osobomniepełnosprawnymczychcącympracować

w ograniczonym wymiarze czasowym. Warto też

dodać,żewiększośćbadanychprzedsiębiorstw

stosującychtelepracę(51,3%)niedostrzega

żadnychwadzniązwiązanych.12,4%jakowadę

wskazałozależnośćodtechnologiiinformatycznych

(iichawaryjność).

Technologia – bez barier

Technologicznefundamentypracyzdalnejsą

bardzodobrzerozwinięte.Komputeryprzenośne

–Ultrabooki,notebookiiinneurządzeniamobilne

sąpowszechnieużywane.Dostępdointernetu

jest możliwy z każdego miejsca w Polsce.

Możliwe jest zapewnienie zdalnego wsparcia

technicznegonotebooków,włączającnaprawy

awariioprogramowaniaisystemówoperacyjnych.

TechnologiaIntelvProtodoskonałyprzykład

takiego rozwiązania. Pozwala na zdalną pomoc

wprzypadkuawariioprogramowania,sprzętu,

czy aktualizacji oprogramowania pracowniczego

komputera.Wystarczy,żepracownikpodłączy

firmowykomputerdoSieci,atechnik,zdalnie,

będziewstanieprzystąpićdousunięciausterki.

Oszczędności czasowe oraz finansowe nie mogą

jednakwiązaćsięzkompromisamidotyczącymi

bezpieczeństwafirmowegosprzętuicennych

danychprzechowywanychwjegopamięci.

Tezagrożeniamożnawyeliminowaćstosując

48

technologietakieIntelAnti-Theft.KażdyUltrabookiwielebiznesowychnotebookówwspieratocorazpopularniejszerozwiązanie.IntelAnti-Thefttozabezpieczeniezaszytewchipseciekomputera,które pozwala na zdalne zablokowanie urządzenia w przypadku jego kradzieży czy zgubienia. Jeśli połączymyjeztechnologiąszyfrowaniadanychnadyskuiusługąlokalizacjisprzętuokażesię,że nasz firmowy Ultrabook będzie wyjątkowo dobrze zabezpieczony przed niepowołanym dostępem.

Popularyzują się także narzędzia do zdalnej współpracy.Technologiezapewniającepołączeniesię z zasobami firmowymi są rozwinięte ibezpieczne.Dostępdoaplikacjiisystemówfirmowychstajesięłatwiejszydziękiichmigracjiwchmuręnp.wstronęrozwiązańtypuSaaS.Pracę grupową usprawnimy korzystając z aplikacji takichjaknp.MicrosoftLync,którypozwolinamna prowadzenie prezentacji przed internetowym audytorium bez konieczności spotykania się wbiurze.Zkoleikosztyrozmówtelefonicznychczywideokonferencjimożnaograniczyćdziękikomunikatorominternetowym-SkypeczyGoogleHangouts. Bezpieczeństwo komunikacji z firmową sieciązagwarantujepołączenieVPN.

Zaufanie do nowych trendów

Upowszechnienieelastycznego,zdalnegomodelupracy to dziś przede wszystkim wyzwanie zarządcze. Badaniepokazuje,iżistniejezapotrzebowaniena informacje dotyczące telepracy. Pracodawcy są zainteresowani zdobyciem wiedzy m.in. natematekonomicznychkorzyścizatrudnieniatelepracowników(54%),sposobuzmianytradycyjnej metody pracy części pracowników napracęzdalną(37%)imetodzarządzaniagwarantującychzachowaniekontrolinadtelepracownikami(23%).Kadramenedżerskamusiwypracowaćmetodypracyzzespołami

wirtualnymi,wdrożyćodpowiedniesystemymotywowaniapracownikówzdalnych,aprzedewszystkim–odejśćodzarządzaniaaktywnościąpracowników na rzecz zarządzania poprzez cele.

Przywiązaniedotradycyjnych,stacjonarnychmetodpracyczęstoniepozwalamenedżeromdostrzec,żewdziałalnościichorganizacjijestmiejscenaelastycznąpracęzdalną.Wielokrotniesłyszałem,że profil działalności firm z gruntu wyklucza taką ewentualność.Tymczasemwzasadziejedynieprodukcjajesttakimobszarem.Niemalkażdydział,zsiłamisprzedażowyminaczele,możeskuteczniedziałaćwsystemiepracyelastycznej.Liderzypowinnizaakceptowaćfaktupowszechnianiasięzespołówwirtualnychinauczyćsięznimiwspółpracować–przedewszystkimwoparciuowzajemnezaufanie,świadomośćrólizadańwzespole,wspólnerozumienieceluiregularnądwustronną komnikację.

Praca zdalna, a prawo

Sytuacjaprawnajestlepszaniżsiępowszechniesądzi.PozmianachwKodeksiePracyz24sierpnia2007rokupracazdalna,nazywanawkodeksietelepracą jest możliwa. Pracownik ma prawo się zgodzićnapracęzdalnąapracodawcapowiniendostarczyćpracownikowiiubezpieczyćsprzętpotrzebnydowykonywaniapracy,pokryćkosztyjegoinstalacji,naprawy,serwisuikonserwacji.Powinienteżzapewnićpracownikowipomoctechnicznąiniezbędneszkoleniadotycząceobsługisprzętu.Pracodawcamożeteżprzygotowaćodpowiedniezmianywregulaminiepracy,opisującwymaganiawzględempracownikówpracującychzdalnie,npokreślićnieuciążliwedlapracownikazasady kontroli stanowiska pracy i jego wymagane wyposażenie.Telepracajestznakomitąalternatywądlasamozatrudnienia.Pozwalanaelastycznąpracę,utrzymując zatrudnienie pracownika w oparciu o umowę o pracę.

49

Tomasz Klekowski

DyrektorwregionieEuropyCentralnejiWschodniej,IntelCorporation

TomaszKlekowskizwiązanyjestzbranżąITod1994roku.DozespołuInteladołączyłnapoczątku1998roku,byzająćsięrozwojembiznesukorporacyjnegonaLitwie,ŁotwieiwEstonii.Podwóchlatachprzejąłodpowiedzialnośćzasprzedażfirmywdużychsieciachhandlowych(retail)wPolsce.Odlipca2002piastowałstanowiskodyrektorasprzedażyOEM&RetailwregionieEuropyCentralnejiWschodniej,awewrześniu2004zostałszefemkanałusprzedażywregionie.FunkcjędyrektoraregionalnegonaEuropęCentralnąiWschodniąwIntelCorporationpełniodwrześnia2006roku.

TomaszKlekowskijestabsolwentemwydziałuInformatykiiZarządzaniaPolitechnikiWrocławskiej.WśródróżnorodnychhobbywymienianychprzezTomaszaKlekowskiegodominujesport.Jestczęstymuczestnikiemegzotycznychwyprawtrekkingowych,lubiteżżeglarstwo.

Źródło: Raport z badania „Telepraca II”, PBS DGA, marzec 2011

Jakie korzyści (z punktu widzenia pracodawcy i telepracownika) dostrzega Pan(i) we wdrożeniu telepracy w Pan(a/i) przedsiębiorstwie?

2011 r.Procent wskazań

(N=146)

oszczędności finansowe (niższe koszty zarządzania personelem i administracji) 33,9%

wzrost wydajności do pracy 22,9%

oszczędność czasu pracowników poświęconego na dojazdy do pracy 22,8%

możliwośćzmniejszeniapowierzchnibiurowej 12,0%

możliwośćzatrudnieniawysokiejklasyfachowcy,którzymoglibybyćniedostępniw tradycyjny sposób

11,1%

lepszy obieg informacji w firmie 10,4%

inne: elastyczny system pracy dla pracownika i pracodawcy 9,1%

możliwośćzatrudnieniaosóbopiekującychsiędzieckiemlubosobamichorymi 8,5%

możliwośćzatrudnieniaosóbmieszkającychwdużychodległościachodcentralifirmy 8,3%

większawydajnośćpracytelepracownika 7,5%

ograniczone zużycie energii 6,8%

poczucie zadowolenia telepracowników z pracy w firmie stosującej nowoczesne formy organizacji pracy

6,8%

spadek biurokracji 6,3%

normy oceniania pracowników nakierowane zostają głównie na wyniki 5,0%

mniej konfliktów między pracownikami 4,9%

skuteczniejsze zarządzanie 4,6%

system zapewnia pracownikowi komfort pracy 4,2%

poprawa konkurencyjności przedsiębiorstwa 3,7%

możliwośćutworzenianowychstanowisk 2,7%

systempracyzapewniającymobilnośćpracownika 1,4%

inne 2,5%

nie wiem 1,8%

nie dostrzegam żadnych korzyści 17,5%

50

Gwałtownyrozwójnowychtechnologii

ikomunikacjipozwalamówićodokonującej

sięnanaszychoczachprawdziwejrewolucji.

Topoważnewyzwaniedladużych,

wielooddziałowychfirmorozległejstrukturze,

którychefektywnośćzbudowanajestwdużej

mierze na sprawnej wewnętrznej interakcji

iszybkiejwymianieinformacji.Abynadążyć

za możliwościami oferowanymi przez kolejne

przełomowetechnologiekomunikacyjne,

potrzebakolejnychwdrożeń.Niestetywrazznimi

rośniekosztutrzymania,zarządzaniaróżnymi

technologiamiorazzdobywaniakompetencji.

Dodajmywobszarzeistotnym,aleprzecież

pozostającympoza„corebusiness”dla99,9proc.

przedsiębiorstw.Donowychkanałówkomunikacji

zniechęcateżrosnącypoziomkomplikacji

wintegrowaniuichzistniejącymirozwiązaniami

oraz strukturą organizacji.

Komunikacja może być efektywna

UnifiedCommunication,tłumaczonejako

ujednoliconakomunikacja,jestznanym,odkilkulat

sposobem opanowania jej rosnącej różnorodności.

Poleganazintegrowaniukomunikacjigłosowej,

wideoorazprzesyłudanych.Dodatkową,

niedostępną bez Unified Communication

korzyścią są narzędzia do zarządzania kanałami

komunikacji w sposób pozwalający na bardziej

efektywneichwykorzystanie,precyzyjne

i elastyczne konfigurowanie poprzez prosty

interfejs.Wsytuacji,gdymodelnowoczesnejfirmy

zakłada,żeznacznaczęśćpracownikówpracuje

pozacentralą,awiększośćłączysięzniąwsposób

mobilny,UCjestjedynymsposobemzapanowanie

nad sytuacją i odpowiednim skanalizowaniem

komunikacyjnej rewolucji.Korzyścisąbezsporne.

Skok w chmurę: UC nowej ery

Ideatechnologicznegopołączenianowoczesnych

kanałów komunikacji ulega doskonaleniu w miarę

dojrzewanianowychmodelibiznesowych.

Prawdziwy skok w rozwoju stanowi pojawienie się

możliwościpotraktowaniaUnifiedCommunication,

jakozewnętrznejusługi,świadczonejwmodelu

chmuryobliczeniowej(CloudComputing).

Rozwiązania i usługi w tym zakresie rozwijają

jużtakiefirmyjakCiscoczyIBM.

Tokolejnaodsłonainnej,równoległej,byćmoże

większejrewolucji,czylirozwojuusługwchmurze

obliczeniowej. Najważniejsze korzyści dla firm

tozdjęcieznichodpowiedzialnościzarozwój

kompetencjitechnologicznych,niezbędnych

dozastosowanianowoczesnychtechnologii

biznesowych.Stająsięoneczęściąświatausług,

kupowanychnarynkujak:prąd,woda,porada

konsultanta,taksówkai„jazdapomieście”,

czydostępdoInternetu.Kupowanąstosownie

dopotrzeb,wdogodnym,najlepszymczasie,

wnajlepszejcenie,przyodpowiedniejjakości.

Wiążesięztymwoczywistysposóbinnakorzyść

tj. zmiana struktury kosztów. Usługi są oparte

namodelukosztówoperacyjnych,zapewniając

bardziej elastyczną kontrolę nad wydatkami.

Warunkiemskorzystaniazchmurypozostaje

w głównej mierze zapewnienie poczucia

bezpieczeństwa,zarównojeślichodziopoufność

firmowejinformacji,jakizapewnienieciągłości

jej dostarczania.

Nowy sposób na Unified Communication Marcin Sokołowski

Unified Communication oferowana w postaci usługi, realizowanej przez zewnętrzną

wyspecjalizowaną firmę, to optymalny sposób zarządzania rosnącą różnorodnością

nowoczesnych kanałów komunikacji stosowanych w biznesie.

51

Jeden dostawca – pełna odpowiedzialność

Bardzo dobry przykład rozumienia potrzeb Unified Communication stanowi model zaproponowanyprzezfirmęIntegratedSolutions,wyspecjalizowanego integratora należącego doGrupyOrange/TP.Usługaskomponowanajest w oparciu o dojrzałe i zaawansowane rozwiązaniefirmyCisco(HCS-HostedCollaborationSolution)izasobyinfrastrukturalneGrupyTPm.in.największewPolscecentrumprzetwarzaniadanychoraznajbardziejrozległąsiećświatłowodową.Wefekcie,UnifiedCommunicationtraktowanejakousługaodIntegratedSolutionstomożliwośćkorzystaniaztelefoniimobilnejistacjonarnej,usługkonferencyjnych,łączy,sprzętukomunikacyjnegopoprzezjedną,indywidualniekonfigurowanąumowę.Rozliczanerównieżjedną,comiesięczną fakturą. Z jednym podmiotem odpowiadającymzacałośćrozwiązania.Zjednympodmiotem posiadającym platformę UC w swoim DataCenterorazinfrastrukturę,dostarczającymusługęisprzętczyliterminale,telefony,stacjerobocze.Toabsolutniekompleksowaofertaend-to-end.

Na czas, stosownie do potrzeb

UsługaUnifiedCommunicationwIntegratedSolutionsmożeoznaczaćpoprostu„słuchawkizchmury”,którawykorzystujeurządzeniastacjonarneimobilnedopołączeńgłosowychalemożebyćrównieżrozbudowanaokolejneelementy systemu takie jak komunikator pozwalającydzwonićiprzesyłaćpliki,zestawianewprostysposóbtele-iwideokonferencje,informowanieodostępnościitd.Dziękichmurze,dodanienowychfunkcjonalnościodbywasięnapoziomieuruchomieniaokreślonegopoziomulicencji.PrzyuruchomieniusystemuUCzchmuryIS,Klientotrzymujedostępdopaneluadministracyjnego,poprzezktórykonfigurujeusługizgodniezwłasnymipotrzebami-określaliczbęlicencji,definiujegrupyużytkowników

nadając im określone funkcje i uprawnienia.

Zamiast wdrożenia jest konfiguracja transparentna dla pracowników. Utrzymanie i aktualizacje systemusąrównież„niewidzialne”dlaklientaisamychużytkowników,ponieważdokonujeichusługodawca,czyliIntegratedSolutionsnacentralnejplatformie,któraznajdujesięwnajbezpieczniejszymDataCenterwPolsce.Usługa Unified Communication od Cisco iIntegratedSolutionsoznaczatakżekoniecroztereknaturysprzętowejczyintegracyjnej,ponieważtechnologiaCiscojestniezależnaodsystemówoperacyjnychczybazodanowych.Nie ma więc znaczenia czy pracownik ma smartfonazsystememAndroid,systemMacOSXnaMacintoshu,notebookzWindowsemczyklientapocztyzLotusNotes.Toważne,ponieważniezmuszaklientadokolejnychinwestycjiwjedyniesłusznysystemoperacyjny,kupnonowychurządzeńczymigracjedonajnowszejwersji oprogramowania.

KolejnazaletaUCzchmurytoniespotykanadotychczaselastycznośćwdodawaniukolejnychużytkowników czy też zrezygnowanie z jakiejś liczbyjużistniejących.Naprzykładdostawieniedodatkowych200słuchawek-licencjidocallcenter

W sytuacji, gdy model nowoczesnej firmy zakłada, że znaczna część pracowników pracuje poza centralą, a większość łączy się z nią w sposób mobilny, UC jest jedynym sposobem zapanowanie nad sytuacją i odpowiednim skanalizowaniem komunikacyjnej rewolucji. Korzyści są bezsporne.

52

w związku z sezonową kampanią marketingową trwatyle,ileodznaczenietegowpaneluadministracyjnym.Towirtualnecentrummożnazwinąćwjednejchwili,kiedykampaniadobiegakońca.Elastycznośćoznaczatakżemożliwośćpołączenia usługi z istniejącą infrastrukturą telefoniczną,tradycyjnąlubIP.

UCzchmurytorównieżograniczanieryzykaimożliwośćtestowegoodpaleniasystemuna małym organizmie w celu przetestowania funkcjonalnościisprawdzeniarealnychpotrzeb

różnychgrupużytkowników.JeśliwfirmiedziaławdrożonyjużsystemUCwtradycyjnymmodelu,możnagozintegrowaćzplatformąUCaaSikolejnychużytkownikówdodawać„zchmury”.wefekcieczegopowstaniehybrydamodelutradycyjnego i usługowego.

Unified Communication w postaci usługi realizowanej przez wyspecjalizowaną firmę to obecnie najlepszy sposób zarządzania rosnącąróżnorodnościąnowoczesnychkanałówkomunikacjistosowanychwbiznesie.

Integrated Solutions jest integratorem łączącym świat informatyki i telekomunikacji. Wywodzimy się z największej grupytelekomunikacyjnejwEuropieŚrodkowejidziękitemumożemyzaoferowaćprawdziwiekompleksowerozwiązaniawzakresieintegracjijakichmuryobliczeniowej.JesteśmywstaniezrealizowaćnajwiększeinajbardziejzłożoneprojektydostarczającinnowacyjneusługiirozwiązaniaICTztakichobszarów,jakujednoliconakomunikacja,IPVPN,bezpieczeństwoIT,sieciLAN,WAN,WLANiusługiDataCenter.PartneramitechnologicznymifirmyIntegratedSolutionssąwiodącyświatowidostawcyrozwiązańinformatycznychikomunikacyjnych.IntegratedSolutionsjestczęściągrupyOrange.

Więcejinformacji:www.I-S.com.pl

nologicznych, niezbędnych do zastosowania nowoczesnych technologii biznesowych. Stają się one częściąświata usług, kupowanych na rynku jak: prąd, woda, porada konsultanta, taksówka i „jazda po mieście”,czy dostęp do Internetu. Kupowaną stosownie do potrzeb, w dogodnym, najlepszym czasie, w najlepszejcenie, przy odpowiedniej jakości. Wiąże się z tym w oczywisty sposób inna korzyść tj. zmiana strukturykosztów. Usługi są oparte na modelu kosztów operacyjnych, zapewniając bardziej elastyczną kontrolę nadwydatkami. Warunkiem skorzystania z chmury pozostaje w głównej mierze zapewnienie poczucia bezpie-czeństwa, zarówno jeśli chodzi o poufność firmowej informacji, jak i zapewnienie ciągłości jej dostarczania.

Jeden dostawca – pełna odpowiedzialnośćBardzo dobry przykład rozumienia potrzeb Unified Communication stanowi model zaproponowany przezfirmę Integrated Solutions, wyspecjalizowanego integratora należącego do Grupy Orange/TP. Usługa skom-ponowana jest w oparciu o dojrzałe i zaawansowane rozwiązanie firmy Cisco (HCS - Hosted CollaborationSolution) i zasoby infrastrukturalne Grupy TP m.in. największe w Polsce centrum przetwarzania danych oraznajbardziej rozległą sieć światłowodową. W efekcie, Unified Communication traktowane jako usługa odIntegrated Solutionsto możliwość korzystania z telefonii mobilnej i stacjonarnej, usług konferencyjnych,łączy, sprzętu komunikacyjnego poprzez jedną, indywidualnie konfigurowaną umowę. Rozliczane równieżjedną, comiesięczną fakturą. Z jednym podmiotem odpowiadającym za całość rozwiązania. Z jednym pod-miotem posiadającym platformę UC w swoim Data Center oraz infrastrukturę, dostarczającym usługęi sprzęt czyli terminale, telefony, stacje robocze. To absolutnie kompleksowa oferta end-to-end.

Na czas, stosownie do potrzebUsługa Unified Communication w Integrated Solutions może oznaczać po prostu „słuchawki z chmury”,która wykorzystuje urządzenia stacjonarne i mobilne do połączeń głosowych ale może być również rozbu-dowana o kolejne elementy systemu takie jak komunikator pozwalający dzwonić i przesyłać pliki, zesta-wiane w prosty sposób tele- i wideokonferencje, informowanie o dostępności itd. Dzięki chmurze, doda-nie nowych funkcjonalności odbywa się na poziomie uruchomienia określonego poziomu licencji. Przy uru-chomieniu systemu UC z chmury IS, Klient otrzymuje dostęp do panelu administracyjnego, poprzez którykonfiguruje usługi zgodnie z własnymi potrzebami - określa liczbę licencji, definiuje grupy użytkownikównadając im określone funkcje i uprawnienia. Zamiast wdrożenia jest konfiguracja transparentna dla pra-cowników. Utrzymanie i aktualizacje systemu są również „niewidzialne” dla klienta i samych użytkowni-ków, ponieważ dokonuje ich usługodawca, czyli Integrated Solutions na centralnej platformie, która znaj-duje się w najbezpieczniejszym Data Center w Polsce. Usługa Unified Communication od Cisco i IntegratedSolutions oznacza także koniec rozterek natury sprzętowej czy integracyjnej, ponieważ technologia Ciscojest niezależna od systemów operacyjnych czy bazodanowych. Nie ma więc znaczenia czy pracownik masmartfona z systemem Android, system Mac OS X na Macintoshu, notebook z Windowsem czy klientapoczty z Lotus Notes. To ważne, ponieważ nie zmusza klienta do kolejnych inwestycji w jedynie słuszny sys-tem operacyjny, kupno nowych urządzeń czy migracje do najnowszej wersji oprogramowania.

Kolejna zaleta UC z chmury to niespotykana dotychczas elastyczność w dodawaniu kolejnych użytkowni-ków czy też zrezygnowanie z jakiejś liczby już istniejących. Na przykład dostawienie dodatkowych 200 słu-chawek-licencji do call center w związku z sezonową kampanią marketingową trwa tyle, ile odznaczenietego w panelu administracyjnym. To wirtualne centrum można zwinąć w jednej chwili, kiedy kampaniadobiega końca. Elastyczność oznacza także możliwość połączenia usługi z istniejącą infrastrukturą telefo-niczną, tradycyjną lub IP.

UC z chmury to również ograniczanie ryzyka i możliwość testowego odpalenia systemu na małym organiz-mie w celu przetestowania funkcjonalności i sprawdzenia realnych potrzeb różnych grup użytkowników.Jeśli w firmie działa wdrożony już system UC w tradycyjnym modelu, można go zintegrować z platformąUCaaS i kolejnych użytkowników dodawać „z chmury”. w efekcie czego powstanie hybryda modelu trady-cyjnego i usługowego.

Unified Communication w postaci usługi realizowanej przez wyspecjalizowaną firmę to obecnie najlepszysposób zarządzania rosnącą różnorodnością nowoczesnych kanałów komunikacji stosowanych w biznesie.

Integrated Solutions Sp. z o.o. ul. Moniuszki 1a, 00-014 Warszawa, tel. + 48 (22) 828 64 64, fax: +48 (22) 828 64 65, e-mail: biuro@integratedsolutions.pl, www.I-S.com.pl

Jeśli masz pytania dotyczące tego materiału, chciałbyś porozmawiać bezpośrednio z doświadczonymi praktykami z branży ICT lubchciałbyś się dowiedzieć więcej o kompetencjach firmy Integrated Solutions – skontaktuj się z Marcinem Sokołowskim: msokolowski@integratedsolutions.pl

O firmie Cisco

Cisco jest światowym liderem w dziedzinie rozwiązań sieciowych, które zmieniają sposób, w jaki ludziekontaktują się ze sobą, komunikują i współpracują. Więcej informacji natemat Cisco można znaleźć na stronachhttp://www.cisco.pl i http://www.cisco.com.

Integration IS our business Networking • Unified Communication • Data Center • Iaas • Security • End to end

Ujednolicona Komunikacja jako Usługa

53

Dziśrynekusługmobilnychjestwfazieszybkiego

wzrostu.Zadwa-trzylatawsparcieurządzeń

iplatformmobilnychstaniesiętzw.czynnikiem

higieny–konsumencibędąjązauważaćwtedy,

gdyjejniebędzie,bojejposiadaniebędzie

oczywiste.

Jakub Chabikmenedżer IT, publicysta tygodnika Computerworld

54

Historia komunikatorów korzeniami sięga do popularnegowśrodowiskuakademickimIRC’aczyteżUNIXowegopoleceniatalk(phonenavms’ie).Wtedy(połowalat90.XXw,kiedytoprzeżywałyone swój rozkwit) gdy na świecie królowały telefonystacjonarne,faxy,awPolscejeszczepopularnebyłytelexy,byłatoprawdziwarewolucjawkomunikacji.WystarczyłosiępodłączyćdosieciInternet(zdowolnegomiejsca),byzapomocąwolnejiniepewnejjeszczetransmisji(ktośpamiętaprędkość9600bps?)mócsiękomunikowaćtylkotekstemwtrybieonline(czyteż„instant”)zresztąobecnychosób.

Równoleglezkomunikatorami,alepostronieprzedsiębiorstw,zaczęłarozwijaćsiętelefoniaIP.Na początku jej głównym celem było ograniczenie kosztówprzyzachowaniupodobnejjakościjaktradycyjnatelefoniastacjonarna.Wwielumiejscachwywoływałotosprzeciw,gdyżtelefoniastacjonarnakojarzyła się przede wszystkim ze stabilnością działania,asiecikomputerowewoparciuoktóredziałałatelefoniaIPzestabilnościądziałaniawlatach90-tychXXwmiałyniewielewspólnego.Jednak raz rozpoczętej rewolucji nie udało się zatrzymać.Korzyściwynikającezkonwergencjisieci,rzeczywistegoobniżeniakosztówprzeważyłyiwciąguparulattelefoniaIPstałasięstandardemwwielufirmach,praktyczniecałkowiciewypierająctradycyjną telefonię.

Wkolejnymetapie,naskutekkonsumeryzacjiIT,komunikatoryznanezrynkudomowego,corazpowszechniejzaczęłybyćstosowanewbiznesie-napoczątkudrogąnieoficjalną,gdyużywającichłamanofirmowepolitykibezpieczeństwa;późniejstałysięjednymzfilarównowoczesnej,szybkiejkomunikacjiwbiznesie,znanejdziśpodnazwąUC&C–UnifiedCommunicationandColaboration.

Dzisiejsze firmowe rozwiązania UC&C to przede wszystkim:

•Obniżeniekosztówrozmów,wtymrozmów międzynarodowych,zarównopomiędzy

oddziałamifirmy,jakiwspółpracownikami zewnętrznymi

•Niezawodnoścdziałania–którawynikaprzede wszystkim z drastycznego podniesienia jakości budowysieciteleinformatycznych,zastosowania nowoczesnychmetodredundancjisieci, wbudowanieQOSitp.

•Bezpieczeństwoizgodnośćzfirmowymi politykamibezpieczeństwa,gdzie wprzeciwieństwiedorozwiązańdarmowych/ domowych,wktórychpoprzezkomunikatory, jak i przez pocztę elektroniczną możliwe jest rozsyłanie tzw. SPIM-u(odpowiednikaSPAM-u występującego w poczcie elektronicznej) w przykładowej postaci łańcuszków internetowych,podejrzanychlinków, które niejednokrotnie zawierają wirusy oraz gdzierozmowymogąbyćprzechwytywane ipodsłuchiwane.Wrozwiązaniachfirmowych korzystamyzwewnętrznychserwerów w zabezpieczonej typowo sieci.

•Prostotaiszybkościkomunikacji–mobilność iprzyzwyczajenia„SMSowe”nauczyłynas, żecorazwięcejsprawmożnaprzeprowadzić korzystajączkrótkichszybkichwiadomości, typowe rozwiązanie email nie zaprojektowane do tego typu działań jest po prostu mało efektywne.Dodatkowo,obecniestosowane komunikatory biznesowe w pełni integrują się zfirmowymiksiążkamiteleadresowymi, e-mailem,wspólnymidokumentamiitp.

•Rozmowywideokonferencyjne–kolejnarzecz wynikającazezmianyzachowańwspółczesnych pracownikówtomobilnośćitzwnienormowane godziny pracy. Coraz więcej czasu pracujemy zdomu,hotelu,wtrakciepodróży.Również tutajrozwiązaniaUC&Csąnamwstanie pomóc–standardemjestmożliwość prowadzeniagrupowychrozmów wideokonferencyjnychiglobalnyzasięg niezależnieodtego,gdziejesteśmy.

Od pogaduszek do komunikacji biznesowejMarcin Ścieślicki

55

•Mobilność–corazwięcejaplikacjiUC&Cjest portowanychnanaszychprzenośnych smartfonach–dziękitemurozwiązaniujesteśmy wsiecifirmowej,dlanaszychwspółpracowników widziani24h/dobę.

Praktyka wdrożenia

AbyosiągnąćdobreistabilnerezultatydziałaniarozwiązańUC&C,siećktórastanowifundamentdziałaniatychrozwiązańmusizostaćzaprojektowa,wdrożona i monitorowana prawidłowo.

PrzyrozwiązaniachUC&Cniemożemypominąćżadnegoztychelementów.Pamiętającotym,żedzisiejszerozwiązaniaUC&C,tonietylkorozmowytelefoniczne,alerównieżgrupowerozmowywideo,streamingitp.,musimywiedzieć,żezpunktuwidzenia sieci ma to znaczenie dla doboru urządzeń–minimalnejprzepustowośćsieci,czywsparcia dla multicast’ów.RozwiązaniaUC&Cwbiznesiemusząbyćbezpieczne–standardemjestzatemwyposażeniesieciwmechanizmy802.1X.Od dzisiejszej komunikacji oczekujemy wysokiej dostępność–24/7/365,atoznaczy,żesieciktórestanowiąpodstawęjejdziałania,wnajdrobniejszymmiejscumuszązostaćzaprojektowaneiwdrożonedokładniewtensamsposób.Kolejnarzecztomobilność-tutajkłaniająnamsięfirmowesiecibezprzewodowe,którestająsięcorazchętniejwykorzystywane w biznesie.

KrytycznymmomentemdoprawidłowegodziałaniaUC&Cwfirmachjestwdrożenie.Rzadkosięzdarza,żesieciirozwiązanieUC&Cpochodziodjednegoproducenta i jest wdrażane przez ten sam zespół ludzi.Mająctonauwadze,szczególnienaetapie

wdrożenia,należybyćczułym,abytezespoły

wdrożeniowezesobąwspółpracowały,mówiły

jednymjęzykieminawzajemsięrozumiały.Chodzi

tutaj o ustalenie np. niezawodnego i szybkiego

rodzaju provisioninguterminalikońcowych,

ustaleniapolitykibezpieczeństwakomunikacji,

ustaleniatypuruchuktórybędzieodbywałsię

w„nowejsieci”,ustaleniezasadQOS.Beztego

procesu,którymożebyćtrudny(bowymaga

zebraniaminimumdwóchróżnychzespołów,gdzie

przeważniekażdyznichjestprzekonanyoswojej

wyższościskuteczne)wdrożenieUC&Cjestfikcją,

arezultatymocnonieprzewidywalne.Poprostu,

przezto,żewspółczesnerozwiązaniaUC&C

sąprostewobsłudzedlaużytkownika,alenie

skomplikowaneodstronyinfrastruktury,niemożna

ichtakpoprostupodłączyćdosiecijaktypowy

terminal komputerowy.

Ostatniąrzecząoktórejmusimypamiętaćtociągły

end-to-end monitoring naszejsieci,zbudowanej

podUC&C.Kluczowymelementemjestpojedynczy

systemzarządzania(Single pane of glass).

Bezniego,przystosowaniutylkopowszechnego

w użyciu zarządzania i monitorowania sieci przy

użyciutylkoCLI,działanieUC&Cjestwątpliwe.

Monitoring end-to-end pozwala nam na min. na

wykrywaniewąskichgardełwsieci,optymalizację

ruchu,QOS,analizęrozwiązańredundancji,

politykibezpieczeństwaitp.Abydziałał

skutecznieniezbędnejestteż,wyposażenienaszej

infrastrukturywmechanizmyraportująceaktualny

jeststan,zajętość,rodzajprzesyłanegoruchu.

Jednymznajlepszychmechanizmówsłużącychdo

tegojestobecniesFLOWstosowanywurządzeniach

sieciowychwiodącychproducentów.

Marcin Ścieślicki

Architektrozwiązańsieciowych,HPPolska

Z rozwiązaniami sieciowymi związany od początku swojej ponad dziesięcioletniej kariery zawodowej. W HP odpowiada zawsparcietechniczneproduktówsieciowych,projektysieciowedlaklientóworazopiekujesięklubeminżynieraMASEzrzeszającyminżynierówsieciowychHPonajwyższymstopniucertyfikacji.MarcinjestwspółtwórcąjednegozpierwszychogólnokrajowychoperatorówinternetuwPolsce.Później,odpowiedzialnybyłwNetiizaprojektowanie,rozwójiintegracjęuklientówprojektówtransmisjidanychozasięguogólnoświatowym.Odpowiedzialnytamzapierwszeuruchomieniadostępudointernetu,sieciFrame-RelayapóźniejMPLS.WchwiliobecnejkoncentrujesięnanowychaspektachwrozwojachsiecitakichjakOpenFlowczyTRILL.

56

Trendy IT 2012 w komentarzach

menedżerów

57

Trendybiznesowetymróżniąsięnp.odtrendówestetycznych,żeniewystarczysięnimizachwycaćiichkomentować,trzebasiędonichodnosićpoprzezzaangażowanie,wsposóbpraktyczny,wyznaczany biznesowym rozsądkiem. Naprzestrzeniostatnichmiesięcyanalitycyrynkucorazczęściejmówiąotym,żepolskimorganizacjom–taksamozresztą,jakiwszystkiminnymwzglobalizowanymświecie–potrzebnesą: cloud computing, unified communications, rozwiązania mobilne czy przetwarzanie in-memory. Dlamnieniesątoniewieleznaczące,albocogorsza,tylkomarketingowehasła,bowiemfirma,którązarządzam,wszystkieterozwiązaniaznazwłasnegodoświadczenia,korzystającznichnacodzieńitonieoddziś.Cowięcej,rozwiązaniatakie oferujemy naszym klientom. Jesteśmy wtejkomfortowejsytuacji,żemożemyichprzekonywaćdowszelkichinnowacjiiprezentowaćwynikająceznichbiznesowekorzyścibardziejskutecznieiwiarygodnie,właśniedziękitemu,że sami testujemy je codziennie na skórze naszej organizacji.

Każdyzewspomnianychtrendówjestniezwykleistotnyiwartyosobnejuwagi.Jednakjedenznichuważam za godny szczególnego wyróżnienia (cozresztąjużsięstałowtejpublikacjichoćbyzasprawąliczbyartykułówpoświęconychtemuzagadnieniu)–tocloud computing. Pamiętam wielezjawisk,technologiiiideiwświecieIT,którychżywotbyłniezwyklekrótki–onetakżebyły nazywane trendami. Jednak cloud computing w żadnym stopniu nie jest zagrożony takim losem. Cociekawe,tęopiniępotwierdzająnietylko„ludziezbranży”.Takżeniezależniekonomiściieksperci,niekoniecznie mający związek z nowoczesnymi technologiami,zgodnieuznają,żecloud to doskonałaodpowiedźświataITnakryzysowąniepewnośćrynków.Wszyscydostrzegają,żemodelchmury,zarównojakotechnologia,jakisposóbfunkcjonowania oraz finansowania inwestycji informatycznych,nieprzestanieistnieć.Przeciwnie–doniegonależyprzyszłość,aorganizacje,którezniegoskorzystają,będąowielebardziejkonkurencyjne,przedewszystkimzaśbędąwstaniewsposóbniezwykleelastycznyreagowaćnazmiennośćwarunkówbiznesowych.

Trendy? – Tak, ale mądrze

Paweł Czajkowski, Prezes HP Polska

58

Potencjałtechnologiimobilnychjestściślezwiązany ze zmieniającym się sposobem korzystania zusługprzezklienta.Użytkownicy,jeszczekilkalat temu korzystający z internetu wyłącznie za pośrednictwem stacji roboczej lub komputera przenośnego,corazczęściejoczekujątychsamychfunkcjonalności w swoim smartfonie.

Bycieonlinewkażdymmomencie,możliwośćsprawdzenia np. w Google czy Wikipedii dowolnej interesującejnassprawy,wywołujerewolucjęmentalnąwzachowaniachklienta.Oczekuje,że właściwie dowolną usługę osiągalną za pomocą telefonuzinternetemdostanieodrazu,wkażdymmiejscu.

Trendtenbędziemiećnajwiększywpływnasektormediów,handludetalicznegoorazbankowość.Konsument,którymożekilkomaruchamipalcasprawdzićilefaktycznietowarkosztujewporównywarce,będzieznacznietrudniejszą„zwierzyną”dlasiecihandlowej.Kliencibankowościelektronicznejniedługobędąuważać,żesprawdzenie salda i wykonanie przelewu podczas wycieczki kajakowej to coś najnaturalniejszego naświeci.Iniezaakceptująwtejsprawieżadnychkompromisówzwiązanychzbezpieczeństwemdanychitransakcji...

Oprócz udostępnienia mobilnej wersji strony internetowej(codziśpowinnostaćsięstandardem),przeniesienie aktywności konsumentów

naurządzeniamobilnepowinnaskierowaćuwagęprzedsiębiorstwwkierunkuaplikacji,botodonichnależyprzyszłość.Zaśpodstawowymsporem,jakizagościnapierwszychstronachgazet,będziespórozawartość(tzw.content).Czy–takjakdotąd–właścicielplatformymaprawodosutejmarżyna zawartości dostarczanej poprzez aplikację? Naprzykład,czysklepsprzedającyaplikacjędo czytania tygodnika ma prawo do 30% ceny subskrypcji,ajeślitak–ktotęmarżęmapokryć?Czywłaścicielplatformymożeblokowaćdostępdotej samej treści za pomocą przeglądarki i standardu HTML5?Natepytaniatrzebasobiebędzieodpowiedziećwnadchodzącychlatach.

Technologiemobilneiwszystkie„jaskółki”,którejejtowarzyszą(np.geolokalizacja)stawiająfundamentalne pytania dotyczące prywatności. Każdafirma,którachcewykorzystywaćpotencjałtechnologiimobilnychmusimiećdobrąodpowiedźnatepytania,abykliencizaufalijej,powierzającczęsto bardzo wrażliwe dane.

Reasumując,dziśrynekusługmobilnychjestwfazieszybkiegowzrostu.Zadwa-trzylatawsparcieurządzeńiplatformmobilnychstaniesiętzw.czynnikiemhigieny–konsumencibędąjązauważaćwtedy,gdyjejniebędzie,bojejposiadanie będzie oczywiste. Czas już dziś przygotowaćnatoswojeprzedsiębiorstwo.

Mobilny potencjał

dr inż. Jakub Chabik, menedżer informatyki związany z sektorem finansowym, publicysta tygodnika Computerworld.

59

Mobilny potencjał

Wszyscyjesteśmyprzyzwyczajenidomyślenia,

żedostępnośćiniezawodnośćkluczowych

systemów w firmie ma bardzo poważny wpływ

na jej biznes. Z tego względu nakłady finansowe

przeznaczanenautrzymaniesystemuklasyERP,

bilingu,czyCRMczęstostanowiąznacznączęść

budżetówIT.

Alejakwieluznaszastanawiałosięnadtym

jakiwpływmożemiećsłabejjakościpołączenie

widekonferencyjnenanaszbiznes?Okazujesię,

żewrazzpojawieniemsięnowychzachowań

dotyczącychmobilnościwbiznesie,konsumeryzacja

IT,czyzintegrowanejkomunikacja-rośnie

biznesowarolausługIT,któredotychczasmiały

znaczenie wspomagające. Ma to miejsce na

przykład,gdyfirmaodpadazwalkiolukratywny

kontrakt dla operatora telekomunikacyjnego ze

względunazłąjakośćwideokonferencjiwtrakcie

prezentacjioferty-„Jeśliniepotrafiąporządnie

zestawićpołączenia,tojakiejjakościrozwiązanie

dostarcząwprojekcie?”

Czasy budowy przewagi konkurencyjnej dzięki

posiadaniuITjużdawnominęły.Wchwiliobecnej

przewagąjestzespółITmyślącykategoriami

biznesu i zespół biznesu skutecznie komunikujący

swojeplanyipotrzebydoIT.Budowanietakiejkulturyorganizacjiniejestproste,alejestjaknajbardziej możliwe w oparciu o dobre praktyki ITiodpowiednisystemszkolenia.Dziękitemuocenaprzydatnościiadaptacjanowychtechnologiii narzędzi przebiega efektywnie. Łatwiej jest równieżdyskutowaćowpływieusługnabiznes.

Dlategojeślijednegodnia„mójBiznes”jestwstaniewygenerowaćzapotrzebowanienawideokonferencjętrójstronnąWarszawa–Lizbona–Dżakartaiparęmaszynwirtualnychnapokaznajutro,aDziałRozwojuOprogramowaniapytailemaszynwieloprocesorowychmógłbymimudostępnićnanajbliższedwatygodnie(bochcątestowaćnowymodelpogodowydlainteligentnychsiecienergetycznych)tocieszęsię,bowidzępocobyłtencaływysiłek.Wysiłek,jakiwchwiliobecnejDziałyWsparciaITwykonują,byskuteczniewspieraćrozwójbiznesuwswoichorganizacjach.Wysiłek,niezbędnydoprzełożenianowoczesnychtrendów,takichjak-cloud computingu,mobilnościwbiznesie,BigData,konsumeryzacjaIT,czyzintegrowanejkomunikacja–nausługi,zrozumiałedlacałejfirmy,poktórebezobawsięgająosobyspozaIT,bowiedzą,jakiekorzyści dzięki temu odniosą.

Biznes ma znaczenie

Marek Godala, Dyrektor IT, Globema Sp. z o.o.

60

W przypadku spowolnienia gospodarczego przedsiębiorstwa bardziej skupiają się na minimalizowaniukosztów,jednakwiadomorównież,iżwdobietechnologii,wjakiejobecnieżyjemy,znacznawiększośćorganizacjiibranżjestzinformatyzowana.Staletworzonesąnoweaplikacje,atakżeudoskonalasiętejużistniejące,któremająnaceluusprawnieniepracyworganizacjachprzyjednoczesnymzmniejszeniunakładówczasuoraz–conajważniejsze–zmniejszeniu kosztów.

Wśródswoichklientówzauważyliśmycorazwiększezainteresowanierozwiązaniamimobilnymi,gdzie użytkownicy aplikacji nie są ograniczeni posiadaniem komputera stacjonarnego czy laptopa -wbezpiecznysposóbsamisięgająpoinformacjedoodpowiednichportalipoprzezurządzeniamobilne.

Jeślichodziocloud computing,czymobile,tomożnapokusićsięozwrot,żefaktyczniesą

toobecnietematy„modne”.Charakterusługsięzmienia,samiwdrażamysystemanalitycznyklasyBI,wykorzystującpołączeniazdalne-wzasadziemożnadziśwdrożyćniemalkażdysystemniebędącuklienta.Instalacja,konfiguracjasystemu,odbioryprac,czyteższkoleniaprzeprowadzamyniewyjeżdżajączsiedzibynaszejfirmy.Klientoszczędzananiepotrzebnychkosztachdojazdu,ewentualnienoclegu,amymożemyprzeztozaoferowaćusługinanajwyższympoziomiewniższychcenach.

AletrendyIT,tonietylkokonkretnerozwiązania…Śledzącruchynaświatowychrynkachodnotowaćwarto też fakt przenoszenia centrów wielu zagranicznychkoncernówdoPolski,np.firmaEsplex,potentatwprodukcjikomputerówfirmyAcer,Siemens,UPSczychociażbyGoogle.Związane jest to zapewne z wysoką jakością usług wPolsceprzyjednoczesnymniższychnakładachfinansowych.

Usługi na odległość

Jerzy Kiełbowicz, Prezes Zarządu, UNIT4 TETA BI Center Sp. z o. o.

foto Maksymilian Mleczek

61

Usługi na odległość

Jerzy Kiełbowicz, Prezes Zarządu, UNIT4 TETA BI Center Sp. z o. o.

Przywiązaniedotradycyjnych,stacjonarnych

metod pracy często nie pozwala menedżerom

dostrzec,żewdziałalnościichorganizacjijest

miejsce na elastyczną pracę zdalną. Niemal

każdydział,zsiłamisprzedażowyminaczele,

możeskuteczniedziałaćwsystemiepracy

elastycznej.Liderzypowinnizaakceptowaćfakt

upowszechnianiasięzespołówwirtualnych

inauczyćsięznimiwspółpracować–przede

wszystkimwoparciuowzajemnezaufanie,

świadomośćrólizadańwzespole,wspólne

rozumienie celu i regularną dwustronną

komunikację.

Tomasz KlekowskiDyrektor w regionie Europy Centralnej i Wschodniej, Intel Corporation

62