รายงานการศกษาโรงเรยนปลอดภยเพอทกคน

Safe School for All

เผยแพร ในวนเดกแหงชาต วนท 10 มกราคม 2563

จดทำาโดย

โดย เครอขายปกปองเดกจงหวดชายแดนใต

1

2

รายงานการศกษา

โรงเรยนปลอดภยเพอทกคน

Safe School for Allโดย เครอขายปกปองเดกจงหวดชายแดนใต

ในสถานการณทมความขดแยงทางอาวธ กฎหมายมนษยธรรมระหวางประเทศระบวา โรงเรยนจะตองไดรบการพจารณาวาเปนพนทของพลเรอน“และจะตองไมถกโจมต ครและนกเรยนมความเสยงเปนพเศษหากอาคารเรยนถกใชเพอวตถประสงคทางทหารโดยฝายตางๆทขดแยงกน”1

ถงแมวาจะมหลกการของกฎหมายระหวางประเทศ แตกยงมการโจมตนกเรยนครและโรงเรยนมากมายทวโลก ตามรายงาน Safe Schools for Children in Conflict areas เผยแพรในป 2561 การโจมตนกเรยน ครและโรงเรยนเกดขนในอยางนอย 70 ประเทศในปทผานมา ประเทศทการโจมตในโรงเรยนแพรหลายมากทสด ไดแก สาธารณรฐประชาธปไตยคองโกปาเลสไตน ไนจเรย เยเมน อฟกานสถาน ซดานใต ซเรย และยเครน2

การโจมตโรงเรยนในจงหวดชายแดนใต

1Captain D.M.L.G. (Dennis) Lemmens LL.M. and captain F.J.M. (Fleur) de Boer LL.M.he Protection of Schools under International Humanitarian Law https://puc.overheid.nl/mrt/doc/PUC_286172_11/1/2 Safe schools for children in conflict areas https://www.regjeringen.no/en/topics/foreign-affairs/humanitarian-efforts/safe-school/id2538336/

3

กลมตดอาวธทไมใชรฐและผกระทำาความผดทไมปรากฏชอสงสยวาเปนผวางระเบดหรอจดไฟเผาโรงเรยนหลายสบแหงเชนเดยวกบสถานทตงหนวยงานภาครฐและหนวยงานอน ๆ ทเกยวของกบรฐ การโจมตจำานวนมากเหลานมงเปาไปทกองกำาลงความมนคงของรฐบาลรวมทงทปฏบตการอยในบรเวณโรงเรยนเพอปกปองครและนกเรยน ความรนแรงทำาใหโรงเรยนเสยหายและมการทำารายนกเรยนและคร การโจมตโรงเรยนเหลานยงคงมการรายงานอยางตอเนองแตเรมมแนวโนมทลดลงตงแตป 2558 โดยตวเลขการโจมตโรงเรยนตงแตป 2547-2562 มจำานวน 400 โรง

ในขณะทจำานวนเดกอายตำากวา 18 ป ทไดรบผลกระทบจากสถานการณความไมสงบ เสยชวต 215 คน และไดรบบาดเจบ 794 คน3 โดยในป 2562 การปะทะระหวางกองกำาลงตดอาวธของรฐและกองกำาลงตดอาวธไมทราบฝายเกดขนในโรงเรยนบานประจน อำาเภอยะรง จงหวดปตตานทำาใหเดกนกเรยนไดรบบาดเจบเลกนอย 1 คนและเดกนกเรยนจำานวนมากเหนเหตการณความรนแรงตอหนาซงสะทอนใหเหนถงปฏบตการทางทหารในโรงเรยนเพราะการมอยของกองกำาลงทแตงกายในเครองแบบและมอาวธทภายใตกฎหมายมนษยธรรมระหวางประเทศระบวาเปนพลรบ

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

2557

2558

2559

2560

2561

2562

0

40

80

120

160

จำานวนโรงเรยนทถกโจมตป 2547-2562

จำานว

น

ขอมลจากศนยเฝาระวงสถานการณภาคใต

3 ขอมลจากศนยเฝาระวงสถานการณภาคใต

4

ขอมลครทถกยงหรอระเบดเสยชวต

2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 25620

5

10

15

20

25

แผนภมแสดงจำานวนครทเสยชวต

จำานว

น

หมายเหต ขอมลจากศนยเฝาระวงสถานการณภาคใตขอมลครรวมถงบคลากรทางการศกษาและครตาดกา/อสตาซ/อสตาซะห

เราจะเหนไดวาความขดแยงและความรนแรงไดสงผลกระทบทางตรงตอการศกษาและบคลากรทเกยวของ หลายประเทศทวโลกทมความขดแยงจงไดพยายามยตการโจมตอาคารสถานท ครและนกเรยน แตสงทมองไมเหนอยางชดเจนคอการปฏบตการทางทหารโดยรฐภายในโรงเรยนภายใตนโยบายการปองกนการชกจงเดกเขารวมขบวนการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนใตทำาใหหนวยงานทหารในจงหวดชายแดนใตมมาตรการการดแลโรงเรยนตาดกา4 ซงขอมลลาสดเมอวนท 10 มกราคม 2561 จากสำานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.) มโรงเรยนตาดกาจำานวน 2,116 ศนย มจำานวนนกเรยน 159,305 คน จำานวนคร 14,732 คน ในพนท 3 จงหวดชายแดนใตและ 4 อำาเภอของจงหวดสงขลา โดยการไปทำากจกรรมในโรงเรยนองหนวยทหารเหลานมกจะพกพาอาวธไปดวย ภายใตหลกกฎหมายระหวางประเทศและกฎหมายมนษยธรรมระหวางประเทศการมทหารไปปฏบตหนาทในโรงเรยนตาดกา

4 โรงเรยนตาดกาหรอศนยการศกษาอสลามประจำามสยด เปนโรงเรยนสอนจรยธรรม ในพนท 5 จงหวดชายแดนใต

5

ทำาใหเดกนกเรยนตาดกาตกอยภายใตความเสยงตอชวตและสงผลตอพฤตกรรมและสขภาพจตของเดกในระยะยาว

นยามของการโจมตตอการศกษา

การศกษาครงนผศกษาไดตรวจสอบการโจมตอยางรนแรงตอการศกษาซงหมายถงการใชกำาลงกบนกเรยนครอาจารยนกวชาการการศกษาและเจาหนาทขนสง (เชนภารโรงขบรถบส) หรอเจาหนาทการศกษารวมทงการโจมตอาคารการศกษา ทรพยากรวสดหรอสงอำานวยความสะดวก (รวมถงรถโรงเรยน)

การกระทำาเหลานอาจเกดขนไดจากเหตผลทางการเมองการทหารอดมการณพรรคหรอชาตพนธ การโจมตดานการศกษาไมเพยง แตฆาทำาลายและทำารายนกเรยนและบคลากร แตยงสงผลตอสทธในการศกษาของนกเรยน สงเหลานเปนอปสรรคตอความสามารถของอาจารยและสถาบนการศกษาในการนำาเสนอการศกษาทมคณภาพและครอบคลมรวมทงการจำากด การเขาถงของนกเรยนไปยงโรงเรยนและมหาวทยาลย โดยการศกษาครงนผศกษามงเนนไปทการโจมตตอตานการศกษาทมจดมงหมายอยางตงใจทโรงเรยนหรอมหาวทยาลย ไปทหรอทนกเรยนคร นกวชาการหรอบคลากรทางการศกษาอน ๆ นอกจากนยงตรวจสอบการโจมตทไมจำาเปนตองตงเปาหมายการศกษา แตผทำาหนาทตดอาวธไมไดใชความระมดระวงในการปกปองสถาบนการศกษานกเรยนหรอเจาหนาทการศกษา ผกระทำาความผดของการโจมตเหลานรวมถงกองกำาลงตดอาวธระดบชาตหรอทหารและกองกำาลงตดอาวธของขบวนการตอสเพอเอกราชปาตาน

วธการศกษา

6

การศกษาครงน ผศกษาไดรวบรวมขอมลจากศนยเฝาระวงสถานการณภาคใตทเกยวของกบการโจมตโรงเรยน ครและนกเรยน และการสมภาษณเชงลก (In-depth Interviewe) กบครตาดกาจำานวน 12 โรงเรยนใน 3 จงหวดชายแดนใต รวมจำานวน 17 คนและสมภาษณแบบกลม (Focus group)

จำานวน 30 คน เพอศกษาเบองตนถงรปแบบการปฏบตการทางทหารโดยรฐในโรงเรยนตาดกาและคนหาแนวทางในการปกปองคมครองเดกนกเรยนและครในสถานศกษาซงอาจไมใชจำานวนทงหมดของครตาดกาแตเพอศกษารปแบบปฏบตการทหารในโรงเรยนตาดกาและแนวทางในการแสวงหาแนวทางในการปกปองและคมครองเดกในโรงเรยนตาดกาและเพอปองกนโรงเรยนอนๆตอไปในอนาคต

ขอจำากดทางการศกษา

เนองจากมโรงเรยนตาดกาจำานวนมากใน 3 จงหวดและ 4 อำาเภอในจงหวดสงขลาและขอจำากดทางงบประมาณททางเครอขายปกปองเดกจงหวดชายแดนใตไมมงบประมาณจงไดศกษาจากกลมตวอยางบางสวนเทานนเพอใหเหนสภาพปญหาในเบองตน

ผใหขอมล

ผใหขอมลแบบการสมภาษณเชงลกทงหมดจำานวน 17 คน โดยแยกเปนรายจงหวดคอจงหวดยะลา 9 คนคดเปนรอยละ 53 จงหวดปตตาน 5 คน คดเปนรอยละ 29 และจงหวดนราธวาส 3 คน คดเปนรอนละ 18

ขอมลเบองตน

หวขอ จำานวน รอยละจงหวดยะลา 9 53

7

ปตตาน 5 29นราธวาส 3 18เวลาทเจาหนาททหารมาในโรงเรยนตาดกา8:00 6 359:00 5 3010:00 5 2911:00 1 6การแจงชอหนวยงานทมาใหโรงเรยนทราบแจง 7 41ไมแจง 7 41ไมทราบขอมล 3 18ปเจาหนาทเรมมาทโรงเรยนตาดกา2551 1 62556 2 122557 2 122558 1 62559 4 232561 7 41จำานวนครงททหารมาในโรงเรยน3 ครงตอป 3 224 ครงตอป 2 142-3 ครงตอเดอน 8 574 ครงตอเดอน 1 7การแจงใหโรงเรยนทราบลวงหนาแจง 2 12

8

แจงบางครง 1 6ไมแจง 14 82การแจงวตถประสงคในการมาโรงเรยนตาดกาแจง 8 50แจงบางครง 2 13ไมแจง 5 31ไมทราบ 1 6ระยะเวลาททหารมาทำากจกรรมทโรงเรยนตาดกา30 นาท 9 531-2 ชวโมง 7 412-3 ชวโมง 1 6

การปฏบตหนาทของเจาหนาททหาร

ชวงเวลาทมา

โดยสวนใหญเจาหนาทจะมาเวลาประมาณ 8 โมงเชาคดเปนรอยละ 35 รองลงมาคอเวลา 9 โมง ซงเปนเวลาทครและนกเรยนกำาลงจะเรมการเรยนการสอน

“ ไมอยากใหมายงมารบกวน รบกวนเวลาสอน ตองหยดสอน “

“ เฉยๆ แตกทำาใหเสยเวลาตองไปตอนรบและพดคย “

การแจงชอหนวยงานใหครตาดการบรกอนทำากจกรรม

9

การมาทำากจกรรมของเจาหนาททตาดกามทงทแจงมากอนลวงหนาและไมแจงขอมลมากอนเลยในสดสวนทเทากนคอ ถกตองไหมคะคอรอยละ 41 โดยสวนใหญเปนเจาหนาททหารททำางานในพนท

ปทเจาหนาททหารเรมมาทำากจกรรมในโรงเรยนตาดกา

รายงานสถานการณสทธมนษยชนในพนทจงหวดชายแดนใตของกลมดวยใจเมอป 2559-25605 พบวาในป 2560 เปนปแรกทมการเขาไปขอจดการเรยนการสอนเกยวกบสทธทางการเมองและหนาทพลเรอนโดยเจาหนาทฝายความมนคงใหกบเดกซงการเรยนการสอนทเจาหนาทจดใหไมไดเกยวของกบการเรยนการสอนศาสนาแตอยางใด และเดกไดเรยนเรองดงกลาวจากโรงเรยนของรฐแลว โดยในชวงปลายป 2560 เรมมภาพเจาหนาททหารแตงกายดวยชดเครองแบบและพกพาอาวธปนเขาไปในโรงเรยนตาดกาประมาณ 6-7 คน เพอไปทำากจกรรมกบเดกทโรงเรยนตาดกา ทงนครตาดกาบางโรงเรยนกมความกงวลใจในการเขามาของเจาหนาทเพราะทำาใหชวโมงในการเรยนการสอนปกตของโรงเรยนลดลง และกจกรรมกไมสอดคลองกบการเรยนการสอนเดม บางโรงเรยนพบวากจกรรมเนนสนกสนานและบนเทงเรงใจ ซงสอดคลองกบผใหขอมลทพบวาการมาทำากจกรรมในโรงเรยนตาดกาของทหารโดยสวนใหญพบวาเรมมาทโรงเรยนตาดกาคอป 2561 หรอ 2 ปทแลว คดเปนรอยละ 41 รองลงมาคอป 2559 คดเปนรอยละ

จำานวนครงทมา

5 รายงานสถานการณสทธมนษยชนประจำาป 2559-2560 กลมดวยใจ

10

เจาหนาททหารเขามาทำากจกรรมในโรงเรยนโดยสวนใหญจะมา 2-3 ครงตอเดอนคดเปนรอยละ 57 รองลงมาคอ 3 ครงตอป ซงคอนขางมความตางกนมากในจำานวนครงทมาทงนขนอยกบพนทเชนพนทมเหตการณความไมสงบบอยครงหรอไมมเหตการณ

การแตงกาย

ผใหขอมลระบเหมอนกนทกโรงเรยนคอเจาหนาทจะมาในชดเครองแบบคอแตงกายดวยชดทหารสดำา หรอ สเขยว และบางกรณ สเขยวหมวกแดงและพกพาอาวธมาดวยทกครง อาวธทนำามาดวยมทงปนสนและปนยาวการทเจาหนาทพกอาวธมาดวยระหวางการทำากจกรรมกบเดกทำาใหเดกอยในระยะใกลกบปนทำาใหครกลวอาวธปนลนหรอเดกไปจบอาวธปนดวยความรเทาไมถงการณ

ปนยาว

ปนสน

ภาพจาก FACEBOOK ป 2562

11

การแจงใหโรงเรยนทราบกอนเจาหนาททหารเขามาทำากจกรรม

เจาหนาททหารทมาโดยสวนใหญจะไมแจงใหครหรอผดแลโรงเรยนทราบลวงหนาถงแมวาจะมการใหเบอรโทรศพทเพอการตดตอประสานงานแลวกตาม จากขอมลพบวาเจาหนาททหารไมแจงใหทราบลวงหนาคดเปนรอยละ 82 ในขณะทบางโรงเรยนมการแจงลวงหนาคดเปนรอยละ รอยละ 12

“ เขาไมเคยแจงใหเราหรอผใหญบานทราบกอนวาจะมา เบอรโทรศพทเราเขากมแลวทำาไมไมโทรมา เจาหนาททมากเปนทหารในพนทนเอง “

การแจงวตถประสงคในการมาโรงเรยน

ในการมาโรงเรยนตาดกา เจาหนาททหารจะแจงวตถประสงคในการมาโรงเรยนรอยละ 50 และไมแจงใหทราบรอยละ 31 การแจงนนเจาหนาทระบวามาเยยม มาพดคยมาบำาเพญประโยชน หรอนายสง แตในการทำากจกรรมจรงกลบพบวาไมเปนไปตามวตถประสงคทแจงไวเชนแจงวามาเยยมแตไมไดมของมาให และมการถายรปนกเรยน คร และบตรประชาชนครเปนตน

“ มาเยยมเยยน นายสง “

“ มาเยยมทำาความรจกกบครและหนวยเหนอสงมา “

จำานวนเจาหนาททหารทมาในโรงเรยนตาดกา

เจาหนาททหารทมาทำากจกรรมในโรงเรยนตาดกามาดวยรถกะบะบางและรถทมลกษณะบงบอกวาเปนรถทหาร และโดยสวนใหญจำานวนของเจาหนาททมาโรงเรยนตาดกา 3-5 คน คดเปนรอยละ 44 รองลงมาคอมาครงละ 6-7 คน คดเปนรอยละ 39

12

“ บางครงเจาหนาทมาดวยรถนาวารา ทมโครงใหญๆอยบนรถดเหมอนจะไปรบ “

ระยะเวลาททหารมาทำากจกรรมในโรงเรยน

เจาหนาทจะใชเวลาสวนใหญในโรงเรยนตาดกา 30 นาทคดเปนรอยละ 53 และ 1-2 ชวโมง คดเปนรอยละ 41 ซงเปนชวงเวลาทมการเรยนการสอนแตครและนกเรยนจะตองมาตอนรบเจาหนาททมาในโรงเรยน

การทำากจกรรมของเจาหนาททหารในโรงเรยนตาดกา

เจาหนาททหารทมาจะมาทำากจกรรมดงน

กจกรรมบำาเพญประโยชนตามทแจง

1. มาเยยม พบปะเดกๆเลนกบเดก และมาคย สอบถามสารทกขสกดบ 2. นำารปภาพกษตรย ธงชาต ฟตบอล บางครงมขนม มแจกของ 3. ตดผมเดก 4. สอนเดกเรองภยยาเสพตด

กจกรรมทไมไดแจงไว

1. มาถายรปกบเดกๆและ ครทกคนในโรงเรยน การถายรปภาพรวม ถายรปตอนกำาลงเรยนกำาลงสอน และมการสงใหถายรปดวยทาทางทเจาหนาทตองการใหแสดง

2. ใหสงรายชอครกคนเดกกคน ขอมล ประวตของคร3. มการถายรปบตรประชาชนคร ถายรปหนาเดก ถายรปครแบบกลม

13

“ มาคย มาถามสารทกขสกดบ นำารปและฟตบอลมาแจก บางครงมขนม มการถายรปบตรประชาชนคร ถายรปหนาเดก ถายรปครแบบกลมทำาใหเรากงวล “

“ รสกกลวจะโดนจบเฉพาะครผชาย เสยเวลาในการสอน กลวการทมอาวธในโรงเรยน เดกมความเสยงเพราะไปใกลอาวธ ”

ผลกระทบทเกดขน

การเรยนการสอน

การมาของเจาหนาททหารซงมาในชวงเชาททางโรงเรยนเรมมการเรยนการสอนเกดขนแลวทำาใหคร เดกนกเรยนตองมาตอนรบและทำากจกรรมตามทเจาหนาททหารใหทำาซงทำาใหเวลาในการเรยนลดลง นอกจากนกเกดความวนวายจากการทสงของทเจาหนาททหารนำามาใหไมเพยงพอกบจำานวนเดกทมและทำาใหเดกขาดสมาธในการเรยน

ผลกระทบตอคร

ครมความกงวลเรองการถกกลาวหาและการพดจาขมขโดยเฉพาะครผชาย ทงนในระหวางการทำากจกรรมทหารกไดใหทำาทาทางตามทตองการโดยไมไดคำานงถงความรสกของครและเดกในขณะนนแตดวยความจำายอมเนองจากอาวธทเจาหนาทพกมาและอำานาจของกฎหมาย ครไมสามารถแสดงความเหนได ไมวาจะเหนดวยหรอไมเหนดวยกนการถายรปหนาตรง ภาพรวมหม การถายรปบตรประชาชน และขอมลของเดก ครและโรงเรยน ซงขอมลเหลานทางโรงเรยนไดมการสงใหกบสำานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.) นอกจากนครยงรสกวาการมาของทหารและกจกรรมททำาไมกอใหเกดประโยชนกบเดกๆใดใดยกเวนกจกรรมการตดผมใหเดก ซงกเปนกจกรรมของเจาหนาทฝายพลเรอนทไมตดอาวธนาจะเหมาะสมกวา

14

“เบอ หงดหงด เสยเวลา ทหารบงคบใหครยม เดกยม ใหทำาทาตามททหารบอก “

“ไมสบายใจ ไมอยากใหมายงมารบกวน รบกวนเวลาสอน ตองหยดสอน”

“กลวการทมอาวธในโรงเรยน เดกมความเสยงเพราะไปใกลอาวธ”

“ไมอยากใหมาเพราะรสกวาเจาหนาทมองเราในทางไมด ในทางทผดตอความมนคง กลววาจะเอาขอมลไปใชในทางคดความมนคง”

“เสยเวลากบแผนการสอนทวางไว เอาจรงๆคอรำาคาญไมอยากใหมาเลยบางทการพดไมเพราะใชคำาไมสภาพพดจากกบคร ถามาในชวงทพกเทยงไมเปนไรแตมาชวงเรยนทำาใหเดกตองออกขางนอก มามงดทำาใหวนวายและ

เสยเวลาในการเรยนการสอน”

ทงน การมาโรงเรยนตาดกาของเจาหนาททหารมเปาหมายคอการตองการขอมลครตาดกาเพราะมความเชอวาครตาดกาคอครทชกจงเดกใหเขารวมกองกำาลงตดอาวธทไมใชรฐในระหวางการสอนตาดกาจงทำาใหผบงคบบญชามคำาสงใหตดตาม ตรวจสอบและใหเปลยนความคดของเดก เปนไปไดอยางยงวาปฏบตการเหลานตอบสนองตอนโยบายของรฐบาลไทยทอยภายใตกรอบของยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนปฏบตการทเกยวของ โดยมงหมายจะสลายแนวคดของฝายตรงกนขามผานกจกรรมตาง ๆ ในโครงการสงเสรมและเผยแพรความจรงทถกตอง ซงระบเอาไวใน แผนงา“นบรณาการขบเคลอนเพอการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต พ.ศ. 2563”6 โดยหนงในตวชวดสำาคญไดแกการมงเปลยนความคดเดกอาย 1-5 ขวบ ในชวงระยะแรกของการขบเคลอนแผนยทธศาสตร (จนถงป

6 เอกสารงบประมาณ ฉบบท 3 งบประมาณรายจายประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2563 เลมท 18(1),

สำานกงบประมาณ สำานกนายกรฐมนตร, หนา

15

2565) ในขณะทรายละเอยดของกจกรรมนนมงสอดสองพฤตกรรมเดกผานการใชกลไกของผปกครอง ครประจำาชน และผนำาศาสนา ตลอดจนในระยะยาวแลวกมงปรบเปลยนหลกสตรและครของโรงเรยนตาดกาไปตามทรฐเหนสมควร

ผลกระทบตอนกเรยน

ในกรณของนกเรยนจากขอมลทไดรบจากครพบวาเดกจะแบงเปน 2 ชวงคอ

เดกเลก

เดกเลก 3-5 ป จะสนกทเจาหนาทมาแจกของ ขนม ทำากจกรรม ตดผม เมอเจาหนาทมากจะเกดความวนวายและเดกไมมสมาธในการเรยน ตองออกมานอกหองและทำากจกรรมกบเจาหนาททหาร เดกกลมนจะเขาไปใกลปนเพราะอยากดใกลๆหรอเขาไปใกลเจาหนาทเพราะตองการขนมและทำาใหเขาไปใกลปนทเจาหนาทนำาตดตวมาดวย

เดกโต

เดกทมอาย 6-12 ป ซงเปนเดกทรบรขาวสารและมการตดตามสถานการณบางจงมคำาถามถงการปฏบตงานของเจาหนาททหาร เดกกลมนจะชาชนและเฉยเมยกบการมาของเจาหนาท บางคนกรสกกลวการมาของเจาหนาททหารและไมเขาไปใกล

“ รสกกลวจะโดนจบเฉพาะครผชาย เสยเวลาในการสอน กลวการทมอาวธในโรงเรยน เดกมความเสยงเพราะไปใกลอาวธ”

“ วงไปหา เดกเลกชอบวงสนกสนาน เดกโตไมคอยสนใจ “

16

“ เดกไมกลวแตไมไปหาทหารและไมตดผม ทำาใหครตองขอความรวมมอกบเดก “

ขอเสนอแนะ

ทงนครตาดกาไดมขอเสนอแนะตอการปฏบตหนาทของเจาหนาทคอ

1. ทหารไมควรมาทำากจกรรมใดใดในโรงเรยนตาดกา2. ในกรณททหารตองมาโรงเรยนตาดกาควรมการดำาเนนการดงน

[a.] ไมพกอาวธเขามาในโรงเรยน a.[b.] ขอใหมการแจงลวงหนากบผใหญบานหรอผดแลโรงเรยนb.[c.] ควรมาในเวลาพกระหวางวนเพอมใหรบกวนเวลาสอนc.[d.] ขอใหแตงกายชดธรรมดา ไมใสชดเครองแบบทหาร แต

ควรมปายชอหรอแสดงตนวาเปนทหารชดเจนไมใชการเขามานอกเครองแบบแบบแอบแฝง

d.[e.] ขอใหแจงวตถประสงคทแทจรง วาเขามาเพออะไร e.[f.] ขอใหการทเจาหนาทมานนคำานงถง ผลประโยชนตอเดก

เปนสำาคญf.[g.] เจาหนาทททำางานกบเดกควรไดรบการอบรมเรองสทธเดก

เพอมใหการทำางานไปกระทบกบสทธของเดกg.[h.] รถทมาควรเปนรถทไมมสญลกษณของความรนแรงเชน

ไมใชรถหมเกราะเปนตน แตควรมสญลกษณแสดงวาเปนรถของเจาหนาทมาปฏบตงานของทางราชการ

2. ถาเจาหนาทตองการขอมลกใหตดตอทหนวยงานทรบผดชอบโดยตรงโรงเรยนตาดกาไมไดขนอยกบใคร แตขนอยกบมสยด และชมชนในการจดการ

17

3. ในกรณทเจาหนาททหารตอการไดขอมลตรวจสอบเกยวกบครตาดการายบคคลควรมการพบปะ สานเสวนาและพดคยทำาความเขาใจระหวางกน ในระดบตำาบลหรออำาเภอในสถานทอนหรอมใชในเวลาทมการเรยนการสอน เจาหนาทตองเคารพหลกสนนษฐานไวกอนวาผตองสงสยเปนผบรสทธ ยตการเหมารวมและการดำาเนนการในลกษณะทเขาขาย Racial profiling ตอประชาชนในพนทจชต.ทแตกตางจากการบงคบใชกฎหมายทวประเทศ

4. ในการมาของเจาหนาทควรใหเกดประโยชนกบเดกและโรงเรยนเชนการบำาเพญประโยชน การใหความรทตรงกบความตองการของครและนกเรยนหรอการใหงบประมาณเพอพฒนาโรงเรยนทางดานอาคาร โรงอาหารหรองบประมาณอาหารกลางวนเดกเปนตน

ความคดเหนของครตาดกาตอการมาทำากจกรรมของทหารในโรงเรยนตาดกา

ไมควรมา; 12; 71%

มาได; 5; 29%

ความคดเหนของครตาดกาตอการมาทำากจกรรมของทหารในโรงเรยนตาดกา

ทงนมผลทางการศกษาทพบวาการทเดกอยในสงแวดลอมทมความรนแรงและการเหนอาวธปนอยางยาวนานจนเกดความชาชนจะสงผลตอสขภาพ

18

จตในระยะยาวเชนการศกษาเรองความรนแรงในสอและพฤตกรรมกาวราวในเดกโดย Vanessa LoBue ซงเปนนกวทยาศาสตรดานเดก พบวา

ผลกระทบตอเดกในระยะยาวหากพบกบความรนแรงและการคกคามอยางตอเนอง

1. มผลตอพฤตกรรมทกาวราว ทสงผลตอการเรยนรของเดก เดกจะเลยนแบบพฤตกรรมกาวราวได รวมทงการแกปญหาและจดการกบความขดแยงในชวตประจำาวน พวกเราจะยอมรบวาพฤตกรรมความรนแรงตามแบบทผใหญกระทำาเปนสงทรบได

2. ทำาใหความรนแรงแผกระจาย พวกเดกๆ อาจคดวาการใชความรนแรงเปนสงททำาได ทำาใหเกดความชนชาและไมแสดงออกในเชงการปฏเสธความรนแรงอกตอไป มความรสกเหมอนวาภาพจำาททหารถอปนเดนไปเดนมาเปนภาพปกตในชวตประจำาวนทควรจะเปนแตจรงๆไมควรเปนเชนนน

3. สรางใหเกดบาดแผลทางดานจตใจ ฝนราย และความรสกในทางลบ ความรสกกลวหรอรสกวามภยอนตรายจะถกกดทบในสามญสำานกหรอในจตใจจองเดกได ซงจะทำาใหพวกเขาฝนราย พวกเขาอาจแสดงปฏกรยาโตตอบกบภยอนตรายและตความสญญะทางสงคมและสงแวดลอมรอบตวไปในทางทผดได

4. การแกแคนจะเกดขนไดในกลมเดกทไดรบผลกระทบจากความกลว ความโกรธ ทปลกฝงความรสกทางลบตอพวกเราตอเจาหนาททหารหรอเจาหนาทรฐได พวกเขาอาจจะโตขนโดยทพวกเขากลายเปนกลมตอตานทคดจะแกแคนและกระทำากบเจาหนาทรฐ เพราะพวกเขาสญเสยความเชอมนในการปกปองสงคมของพวกเขา การตอตานรฐหรอ

19

การพยายามจะเอาชนะสามารถสงผลตอกลไกในการปองกนตนเองเพราะเขาตองแสดงออกเพอปองกนภยตอตวเขา

5. เดกๆ อาจสญเสยความรสกปลอดภยไป สงแวดลอมทมภยอนตรายตอเดกตลอดเวลาทำาใหเขาคดไปวาเขาอยในสถานททไมปลอดภย และจะมใครมาทำารายพวกเขาตลอดเวลา จงตองมการรกษาความปลอดภย ซงเปนการจำากดสทธขนพนฐานของมนษยททกคนตองการคอการเตมโตเปนผใหญทมสขภาพทด 7

นอกจากนในรายงานของขององคการยนเซฟพบวาเดกจะออนไหวตอการขมขและพวกเขาทำาตามทบอก พวกเขายงมโอกาสนอยกวาผใหญทจะหนไป8 ในความขดแยงทยดเยอยาวนานเดก ๆ ขอพพาทในปจจบนทกำาลงเกดขนมานานกวา 15 ป ทำาใหเดกทเตบโตขนมาทามกลางความรนแรงเหนวานเปนวถชวตทถาวร เดกกำาพราทอยอยางโดดเดยวนนรสกถงความนากลว นาเบอ และผดหวง และเปนไปไดทพวกเขากมกจะเลอกทจะตอสดวยกำาลง ในฟลปปนสซงไดรบความเดอดรอนมาหลายทศวรรษจากสงครามกอความไมสงบเดกหลายคนไดกลายเปนทหารทนททเขาสวยรนของพวกเขา

เครองแบบของทหารและอาวธทนำามาภายใตกฎหมายมนษยธรรมระหวางประเทศทำาใหเปนเครองบงชวาทหารเลานนจะถกโจมตไดในโรงเรยนตาดกา และ เมอพจารณาถงกฎหมายมนษยธรรมระหวางประเทศและอนสญญาวาดวยสทธเดกทเดกจะตองไดรบประโยชนสงสดและคำานงถงความปลอดภยของเดกและเดกไมถกใชประโยชนในทางการเมองไมวาจะเปนฝายใด ทางครตาดกาจะตองสรางหลกประกนวาโรงเรยนจะเปนโรงเรยนททำาการเรยน7 Long term effect of prolong exposure of threats or violence scene in children. ทมา https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-baby-scientist/201801/violent-media-and-aggressive-behavior-in-children?fbclid=IwAR12CS53ejPLApMt9hIdWu3oP0YXUjiy_uE4Jclg806gskjKcHBfQ_psCSg8 Unicef, 1996 . The state of the world’s children 1996 https://www.unicef.org/sowc96/2csoldrs.htm

20

การสอนเรองศาสนาอสลามและรฐบาลจะตองมนใจวาจะสรางหลกประกนความปลอดภยใหกบเดก และไมดำาเนนการใดทจะทำาใหเดกมความเสยงทจะถกโจมต

และเพอใหโรงเรยนเปนทปลอดภยสำาหรบเดกประเทศสมาชกสหประชาชาตไดรวมออกแบบปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนระบวาทกคนมสทธในการศกษา ดำาเนนการเพอใหมนใจวาเดกและเยาวชนทกคนไดรบการศกษาทมคณภาพซงมเนอหาดงน

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวาปฏบตการทางทหารหรอการทำากจกรรมของทหารในโรงเรยนตาดกาสงผลกระทบตอจตใจครและนกเรยนอกทงนำาไปสความเสยงในการถกโจมตไดซงไมเปนไปตามปฏญญาวาดวยโรงเรยนทปลอดภยดงนนขอเสนอของเครอขายปกปองเดกจงหวดชายแดนใตตอหนวยงานทเกยวของดงน

1. การลงนามและนำา ปฏญญาวาดวยโรงเรยนทปลอดภย (Safe school declaration) มาใชในประเทศไทยปฏญญาวาดวยโรงเรยนทปลอดภย (Safe school declaration)แนวทางการปองกนโรงเรยนและมหาวทยาลยจากการใชงานทางทหารระหวางความขดแยงทางอาวธ :

ใชแนวทางและนำามาเปนนโยบายภายในประเทศและกรอบการดำาเนนงานเทาทเปนไปไดและเหมาะสม

ใชความพยายามในระดบประเทศเพอรวบรวมขอมลทเกยวของทเชอถอไดเกยวกบการโจมตสงอำานวยความสะดวกทางการศกษาผทตกเปนเหยอของการโจมตและการใชทหารของโรงเรยนและ

21

มหาวทยาลยในชวงทมการสรบรวมถงกลไกการตดตามและการรายงานทมอย เพออำานวยความสะดวกในการรวบรวมขอมลดงกลาว และเพอใหความชวยเหลอแกผประสบภยในลกษณะทไมเลอกปฏบต

ตรวจสอบขอกลาวหาการละเมดกฎหมายในประเทศและระหวางประเทศทเกยวของและดำาเนนคดกบผกระทำาผดทเหมาะสม

พฒนานำามาใชและสงเสรมวธการ 'ไวตอความขดแยง' เพอการศกษาในโครงการดานมนษยธรรมและการพฒนาระหวางประเทศและในระดบชาตทเกยวของ

การสรางความมนใจวาจะมความตอเนองของการศกษาในระหวางการสรบเชนสนบสนนการสรางสงอำานวยความสะดวกทางการศกษาและในฐานะทเปนเชนนนใหและอำานวยความสะดวกในความรวมมอระหวางประเทศและความชวยเหลอในการรวมมอระหวางประเทศและโครงการททำางานเพอปองกนหรอตอบโตจากการดำาเนนการตามคำาประกาศน

สนบสนนความพยายามของคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาตวาดวยเดกและความขดแยงทางอาวธและผแทนพเศษของเลขาธการเพอเดกและความขดแยงตดอาวธและอวยวะอน ๆ หนวยงานและหนวยงานของสหประชาชาตทเกยวของ และ

ประชมเปนประจำากบเชญองคกรระหวางประเทศทเกยวของและภาคประชาสงคมทเกยวของเพอทบทวนการดำาเนนการตามประกาศนและการใชแนวทางปฏบต9

9 Safe School declaration https://www.regjeringen.no/globalassets/departementene/ud/vedlegg/utvikling/safe_schools_declaration.pdf

22

2. การนำาอนสญญาวาดวยสทธเดกและพธสารเลอกรบของอนสญญาวาดวยสทธเดก เรอง ความเกยวพนของเดกในความขดแยงกนดวยอาวธมาใชอยางจรงจงและควรมการตดตามตรวจสอบอยางตอเนอง

แนนอนวาการไมมเหตโจมตและการใชโรงเรยนเพอปฏบตการทางทหารของกองกำาลงตดอาวธของคขดแยงทงสองฝายเปนประโยชนทดทสดสำาหรบเดก ซงตองใชเวลาและการแสวงหาทางออก ดงนนการปกปองคมครองเดกไมใชเรองงายแตกไมใชเรองทยากเกนกวาทผใหญทกคนจะรวมมอและชวยกนในการสรางโรงเรยนทปลอดภยกบเดกดวยการปฏบตตาม Safe school declaration และอนสญญาวาดวยสทธเดกจงเปนทางออกทดสำาหรบการแกปญหาผลกระทบทอาจจะเกดกบเดกกรณมปฏบตการทางทหารในโรงเรยนตาดกา

เครอขายปกปองเดกชายแดนใต Child Protection Network (CPN)

เครอขายปกปองเดกชายแดนใต การรวมเครอขายททำางานดานเดกในป 2556 เกดจากปญหาเดกถกละเมดสทธมนษยชนในพนทจดหวดชายแดนใต องคกรดานเดกทงในพนทและนอกพนทจงหวดชายแดนใตจงมการประชมรวมกนทกไตรมาสเพอวเคราะหและศกษาสถานการณเดกในพนทของความขดแยง นดประชมทก 3 เดอน อยางตอเนองจนถงป 2018 และม 10 กวาองคกรทมาประชมทกครง จากองคกรรวม 15 องคกร ตอมาองคกรเครอขายจงมความคดรวมกนทจะจดตงเปนเครอขายอยางเปนรปธรรม จงเกดโครงสรางเครอขาย กระบวนการทำางาน สมาชกขององคกร

เครอขาย CPN มการกำาหนด 4 กรอบตามประเดนททำางาน เชน มชวตรอด ปกปอง พฒนา มการวางยทธศาสตรของการทำางาน

23

รปแบบการทำางาน ภายใตความเคารพความคดเหนตาง ใหความคดเหนอยางมสวนรวม มเปาหมายในการทำางานรวมกน มการสอสารตดตอกนอยางตอเนอง ทรบผดชอบงานในแตละดาน เพอทบทวนการทำางานอยางตอเนอง จดงานสทธเดกสากล

คณคารวม เคารพความตาง รบฟงความคดเหนทหลากหลาย ความเทาเทยม ปกปองสทธมนษยชน ความรบผดชอบรวม ความมงมน ความเปนหนสวน

วสยทศนของ CPN “ใหเดกไดรบความเปนอยทด ไดรบการพฒนา มโอกาสในการคด ทำา แสดงออก

โดยเคารพศกดศรของความเปนมนษย มสวนรวมในสงคม”

วตถประสงคของ CPN

1. สรางความรวมมอระหวางองคกรในการสรางสภาวะแวดลอมทดเพอปกปองคมครอง และ พฒนาเดกในพนทจงหวดชายแดนใต 2.

พฒนาศกยภาพเครอขายททำางานในประเดนเดกใหมประสทธภาพ ประสทธผลในการ ทำางานดานสทธเดก 3 การจดทำารายงานสถานการณเดกเพอนำาไปสการผลกดนเชงนโยบายดานเดกในจงหวด ชายแดนใต

24