1

เอกสารประกอบการสอน

วชา 01162324

ประสบการณวชาชพคร : การสงเกตและมสวนรวมในการปฏบตการสอน II

(Field Experiences: Observation and Participation in Teaching Practice II)

เรอง

การบรหารจดการในชนเรยน

(Classroom Management)

2

การบรหารจดการในชนเรยน (Classroom Management)

1.ความหมายของการบรหารจดการในชนเรยนการจดการชนเรยนในความหมายทวไป คอ การจดสภาพของ

หองเรยน ทสวนใหญเขาใจกนวาตกแตงหองเรยนทางวตถหรอทางกายภาพใหมบรรยากาศนาเรยนเพอสงเสรมการเรยนรของนกเรยนเทานนแตถาจะพจารณาอยางละเอยดรอบคอบแลว การจดการชนเรยนนน ครจะตองมภาระหนาทมากมายหลายดาน ไวดงน

Thai Software Dictionary (2549) ไดใหความหมายไวดงนคอ คำาวา “Class Management” คอ“ความสามารถในการจดการชนในโรงเรยน ” สวนคำาวา “Class Management” คอ “ความสามารถในการจดการหองเรยน”

ฮอล (Susan Colville-Hall :2004) ไดใหความหมายของการจดการชนเรยนไววา เปนพฤตกรรมการสอนทครสรางและคงสภาพเงอนไขของการเรยนรเพอชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพและเกดประสทธผลขนในชนเรยนซงถอเปนชมชนแหงการเรยนร การจดการชนเรยนทมคณภาพนนตองเปนกระบวนการทดำาเนนไปอยางตอเนองและคงสภาพเชนนไปเรอยๆ โดยสรางแรงจงใจในการเรยนร การใหผลยอนกลบและการจดการเกยวกบการทำางานของนกเรยน ความพยายามของครทมประสทธภาพนนหมายรวมถง การทครเปนผดำาเนนการเชงรก (proactive) มความรบผดชอบ (responsive) และเปนผสนบสนน (supportive)

3

นอกจากนไดมนกศกษาหลายทานไดกำาหนดความหมายของการจดการชนเรยนไปในแนวเดยวกนดงน Moore (2001) ใหคำาจำากดความวา การบรหารจดการชนเรยนเปนกระบวนการของการจดระบบระเบยบ และนำากจการของหองเรยนใหเกดการเรยนร การบรหารจดการชนเรยนมกจะถกรบร วาเกยวของกบการรกษาระเบยบวนยและควบคมชนอยางไรกตาม การเขาใจเชนน เปนเรองงายเกนไป ทงนเพราะ การบรหารจดการชนเรยนมหลายสง ทมากไปกวานนนคอ การสรางและดแลเอาใจใสบรรยากาศแวดลอมของหองเรยนเพอใหการจดการเรยนรบรรลตามเปาหมายทางการศกษา

KAUCHAK และ EGGEN (1998) ใหคำาจำากด ความวา การบรหารการจดชนเรยน ประกอบดวย ความคด การวางแผน และการปฏบตทงหลายทงปวงของครทสรางสรรคภาพแวดลอมอยางเปนระบบระเบยบ และสงเสรมการเรยนร โดยเปาหมายของการบรหารจดการ (MANAGEMENT GOALS) ม 2 ประการสำาคญ คอ 1.1 รงสรรคสงแวดลอมตางๆ ทจะสงเสรมใหการเรยนรมความเปนไปได มากทสด และครจะสามารถสะทอนการปฏบตงานของตนเองดวยการถามตนเองสมำาเสมอวาระบบการบรหารจดการเอออำานวยใหนกเรยนไดเรยนรอยางไรเพยงใด

1.2 พฒนานกเรยนใหมศกยภาพในการจดการและนำาตนเองใหสามารถเรยนรไดดวยตนเอง ดงนน การบรหารจดการชนเรยนจงเปนเครองมอในการสงเสรมใหนกเรยนเกดความเขาใจดวยตนเอง ประเมนตนเอง และควบคมดแลตนเองไดอยางเหมาะสมตามวย

โบรฟ (Jere Brophy, 1996:5) กลาวถงการจดการชนเรยนไววา หมายถง การทครสรางและคงสภาพ สงแวดลอมในการเรยนรทนำาไปสการจดการเรยนการสอนทประสบความสำาเรจทงในดานสงแวดลอม การสรางกฎระเบยบและการดำาเนนการททำาใหบทเรยนมความนาสนใจอยางตอเนอง รวมทงการมสวนรวมในกจกรรมทางวชาการในชนเรยน

4

เบอรเดน (Paul Burden, 1993:3) ใหคำาจำากดความของการจดการชนเรยนไววา เปนยทธศาสตรและ การปฏบตทครใชเพอคงสภาพความเปนระเบยบเรยบรอย สรางค โควตระกล (2548 : 436) ไดอธบายความหมายของการจดการหองเรยนอยางมประสทธภาพวา หมายถงการสรางและการรกษาสงแวดลอมของหองเรยนเพอเออตอการเรยนรของนกเรยน หรอหมายถงกจกรรมทกอยางทครทำาเพอจะชวยใหการสอนมประสทธภาพและนกเรยนมผลสมฤทธในการเรยนรตามวตถประสงคทตงไว

การบรหารจดการชนเรยน หมายถง การจดสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอก หองเรยน เพอสนบสนนใหเดกเกดการเรยนรอยางมความสข การจดสภาพแวดลอมจะตองคำานงถงสงตอไปน

1. ความสะอาด ความปลอดภย2. ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน3. ความสะดวกในการทำากจกรรม4. ความพรอมของอาคารสถานท เชน หองเรยน หองนำาหองสวม

สนามเดกเลน ฯลฯ5. ความเพยงพอเหมาะสมในเรองขนาด นำาหนก จำานวน สของสอและ

เครองเลน6. บรรยากาศในการเรยนร การจดทเลนและมมประสบการณตางๆ

สรป การจดการชนเรยนจงมความหมายกวาง นบตงแตการจดสภาพแวดลอมทางกายภาพในหองเรยน การจดการกบพฤตกรรมทเปนปญหาของนกเรยน การสรางวนยในชนเรยนตลอดจนการจดกจกรรมการเรยนการสอนของคร และการพฒนาทกษะการสอนของครใหสามารถกระตนพรอมทงสรางแรงจงใจในการเรยน เพอใหนกเรยนสามารถเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

2. ความสำาคญของการบรหารจดการในชนเรยน

5

ฆนท ธาตทอง (2552) กลาวถงความสำาคญและประโยชนของการจดการชนเรยนทมกบครผสอน ดงน

1. ทำาใหครตระหนกแหงความหมายของวชาชพคร

2. ครเหนคณคาอนแทจรงของความเปนผนำาครเหนคาอนแทจรงของความเปนผนำา โดยครจะตระหนกวาสงทยงใหญทสดทครสามารถมอบใหลกศษยไดคอ ความกาวหนาของผเรยนและการเปนผนำาพาลกศษยของตนใหประสบความสำาเรจในการเรยนตามศกยภาพ

3. ครไดรบการพฒนาและเพมพนทกษะ ขณะทครกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรและประสบความสำาเรจในการพฒนานน ครจะไดรบแนวคดใหมๆ และมความเขาใจกบผเรยนอยางลกซง

4. ครไดเพมพนความเขาใจในวชาชพคร5. ครไดชวยใหผเรยนประสบความสำาเรจ

จากการสำารวจเอกสารงานวจย (สำานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. 2531: ค) ไดคนพบวาบรรยากาศในชนเรยนเปนสวนหนงทสงเสรมใหนกเรยนเกด ความสนใจในบทเรยนและเกดแรงจงใจในการเรยนรเพมมากขน การสราง บรรยากาศทอบอน ทครใหความเอออาทรตอนกเรยน ทนกเรยนกบนก เรยนมความสมพนธฉนทมตรตอกนทมระเบยบ มความสะอาด เหลานเปนบรรยากาศทนกเรยนตองการ ทำาใหนกเรยนมความสขทไดมาโรงเรยนและในการเรยนรวมกบเพอนๆ ถาครผสอนสามารถสรางความรสกนใหเกดขนตอนกเรยนได กนบวา ครไดทำาหนาทในการพฒนาเยาวชนของประเทศชาตใหเตบโตขนอยางสมบรณ ทงทางดานสตปญญา รางกาย อารมณ และสงคม โดยแทจรง ดงนนการสรางบรรยากาศในชนเรยนจงมความสำาคญอยางยง ซงประมวลไดดงน

1. ชวยสงเสรมใหการเรยนการสอนดำาเนนไปอยางราบรน เชน หองเรยนทไมคบแคบจร เกนไป ทำาใหนกเรยนเกดความคลองตวในการทำากจกรรม

6

2. ชวยสรางเสรมลกษณะนสยทดงามและความมระเบยบวนยใหแกผเรยน เชน หองเรยนทสะอาด ทจดโตะเกาอไวอยางเปนระเบยบ มความเออเฟ อเผอแผตอกน นก เรยนจะซมซบสง เหลานไวโดยไมรตว

3. ชวยสงเสรมสขภาพทดใหแกผเรยน เชน มแสงสวางทเหมาะสม มทนงไม ใกลกระดานดำามากเกนไป มขนาดโตะและเกาอทเหมาะสมกบวย รปรางของนกเรยนนกศกษา ฯลฯ

4. ชวยสงเสรมการเรยนร และสรางความสนใจในบทเรยนมากยงขน เชน การจดมมวชาการการจดปายนเทศ การตกแตงหองเรยนดวยผลงานของนกเรยน

5. ชวยสงเสรมการเปนสมาชกทดของสงคม เชน การฝกใหมมนษยสมพนธทดตอกน การฝกใหมอธยาศยไมตรในการอยรวมกน ฯลฯ

6. ชวยสรางเจตคตทดตอการเรยนและการมาโรงเรยน เพราะในชนเรยนมครทเขา ใจนกเรยน ใหความเมตตาเอออารตอนกเรยน และนกเรยนมความสมพนธอนดตอกน

กลาวโดยสรปไดวา ครคอผมบทบาทสำาคญตอความสำาเรจของการจดการหองเรยน ครตองเหนความสำาคญของการจดการชนเรยนแลวเหนประโยชนสงสดทจะไดรบคอ จะชวยสงเสรมและสรางเสรมผเรยนในดานสตปญญา รางกาย อารมณ และสงคม ทำาใหนกเรยนเรยนดวยความสข รกการเรยน และเปนคนใฝเรยนใฝรในทสด

3. เปาหมายของการบรหารจดการชนเรยน การบรหารจดการชนเรยนมเปาหมายสำาคญเพอการพฒนานกเรยนใน

การควบคมตนเอง เพอใหมชวตและทำางานรวมกบผอนในสงคมอยางมความสข ครซงเปนผนำาในการจดการเรยนรในชนเรยนนน จำาเปนตองมเปาหมายของการบรหารจดการชนเรยนทถกตอง กลาวคอ เพอมงสรางนสยของการใฝร มใชเพอมงใหนกเรยนเกดความสขสนกในการเรยนเพยงอยางเดยว ควรมงสรางคณลกษณะของการเหนแกประโยชนสวนรวม การชวยเหลอเกอกลผอน

7

การพงตนเองใหมากกวาพงผอน และการเปนคนมความคดใฝสรางสรรค เพอดำารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสขตอไปในอนาคต ซงมเปาหมายสำาคญ ดงน

1. เพอใหนกเรยนไดเรยนรทจะควบคมตงเองไดมากขน เชน เวลาตองการสงใดจะอดทนรอไดแสดง กรยาตอบโตดวยอารมณทสมเหตสมผล ลดปฏกรยาตอบโตทรนแรง ลดการกระทำาตามใจตนเอง 2. เพอใหนกเรยนเรยนรทจะเขาใจและยอมรบผลการกระทำาของตวเอง เดกตองเรยนรวาตวเองกระทำาเชนนน จะเกดผลตามมาอยางไร เชน การลกจากทบอยๆ จะไมมงานของตนเองสงคร หรอการพดจาไมสภาพ เพอนจะไมพดดวย

3. เพอใหนกเรยนรบผดชอบตวเอง และพงพาคนอนตามจำาเปนอยางเหมาะสม เดกทมความตองการพเศษอาจมสงทตองพงพงหรอขอใหคนอนชวยในหลายกรณ เชน เดกหตง อาจจะใหเพอนทอยใกลบอกสงทครพดใหฟง เปนตน (http://www.nrru.ac.th/web/Special_Edu/53.html http://www.nrru.ac.th/web/Special_Edu/5-3.html)

4. เพอเปนการสนบสนนและกระตนใหนกเรยนสนใจการเรยน เพราะบรรยากาศในชนเรยนมลกษณะของการมอบหมายงานทไมทำาใหนกเรยนเครงเครยดเกนไป มความเปนระเบยบของหองเรยน

นอกจากน การจดการหองเรยน ยงชวยสนบสนนใหนกเรยนมทศนคตทดตอการเรยน และสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนใหมประสทธภาพอกดวย

4. แนวคดเกยวกบการบรหารจดการชนเรยนการจดการชนเรยนเปนเครองมอและกระบวนการหนงในการดำาเนน

งานพฒนาคณภาพการศกษา ใหมคณภาพ บรรลตามมาตรฐานหรอสงกวา มาตรฐานทกำาหนดไว ทงในระดบปฐมวย ระดบการศกษาขนพนฐาน และระดบ

8

อดมศกษา แนวคดในการจดการชนเรยน มความสมพนธเกยวของกบการเรยนรตลอดชวต และมการไดรบความรวมมอจากทกฝาย ในการจดชนเรยนใหประสบความสำาเรจตองมความสมพนธสอดคลองกบการศกษาตลอดชวตซงจดการศกษาใน 3 รปแบบ คอ การศกษาในระบบโรงเรยน การศกษานอกระบบโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย ซงลวนแลวแตมผเกยวของอยหลายฝาย ไดแก ผบรหาร คร คณะกรรมการบรหารศกษา

ซงมแนวคดเกยวกบการบรหารจดการชนเรยน ดงน1. การบรหารจดการชนเรยน และการเรยนการสอนเปนสงทมความ

สมพนธ ซงกนและกน การบรหารจดการชนเรยนไมใชจดหมายปลายทาง แตเปนสวนหนงทสำาคญของบทบาทความเปนผนำาของคร การบรหารจดการชนเรยนไมสามารถแยกจากหนาทการสอน เมอการวางแผนการสอน กคอ การทครกำาลงวางแผนการบรหารจดการชนเรยนใหเกดเปนชมชนแหงการเรยนร

2. เปนไปไมไดทจะแยกการบรหารจดการชนเรยนกบการทำาหนาทการจดการเรยนการสอน รปแบบการสอนหรอกลยทธทครเลอกใชแตละรปแบบกมระบบการบรหารจดการของมนเองและมภารกจเฉพาะของรปแบบหรอกลยทธนน ๆ ทจะมอทธพลตอพฤตกรรมทงของครและนกเรยน เชน ถาครจะบรรยายกจำาเปนทบทเรยนจะตองมความตงใจฟง ถาจะใหนกเรยนทำางานกลมวธการกจะแตกตางจากการทำางานโดยลำาพงของ แตละคนอยางนอยทสดกคอการนง ดงนนภารกจการสอนจงเกยวของทงปญหาการจดลำาดบวธการสอน ปญหาของการจดการในชนเรยนปญหาการจดนกเรยนใหปฏบตตามกจกรรม ครทวางแผนการบรหารจดการชนเรยนไดอยางเหมาะสม ทงกจกรรมการเรยนการสอนและภารกจ กคอ การทครใชการตดสนใจอยางฉลาด

9

ทงเวลา บรรยากาศทางกายภาพ และจตวทยา ซงจะทำาใหเกดบรรยากาศการเรยนรและลดปญหาดานวนยของนกเรยน

3. การบรหารชนเรยนเปนความทาทายของการเปนครมออาชพ ความสามารถของครในการแสดงภาวะผนำา ดวยการทสามารถจะบรหารการจดชนเรยนทงดานการจดกจกรรมการเรยนร การบรหารจดการบรรยากาศในหองเรยน การดแลพฤตกรรมดานวนยใหเกดการรวมมอในการเรยนจนเกดการเรยนร และมคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตร (วณา นนทพนธาวาทย)

5. การจดชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนร บรรยากาศในชนเรยนมสวนสำาคญ ในการสงเสรมความสนใจใครรใครเรยนใหแกนกเรยนและสงเสรมใหนกเรยนสามารถรบผดชอบ ควบคมและดแลตนเองได ชนเรยนทมบรรยากาศเตมไปดวยความอบอน ความเหนอกเหนใจและความเออเฟ อเผอแผตอกนและกน ยอมเปนแรงจงใจภายนอกทกระตนใหนกเรยนเกดความรสก รกการเรยน รกการอยรวมกนในชนเรยน และชวยปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ความประพฤตอนดงามใหแกนกเรยน นอกจากนการมหองเรยนทมบรรยากาศแจมใส สะอาด สวาง กวางขวางพอเหมาะ มโตะเกาอทเปนระเบยบเรยบรอย มมมวชาการสงเสรมความร มการตกแตงหองใหสดใส กเปนอกสงหนงทสงผลทำาใหผเรยนพอใจมาโรงเรยน เขาหองเรยนและพรอมทจะมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน ดงนนครจงตองมความรความเขาใจเกยวกบความหมาย ความสำาคญ ประเภทของบรรยากาศ หลกการจดบรรยากาศในชนเรยนและ การจดการเรยนรอยางมความสข เพอพฒนาผเรยนใหมลกษณะตามทหลกสตรไดกำาหนดไว

การจดบรรยากาศในชนเรยน คอ การจดสภาพแวดลอมในชนเรยนใหเอออำานวยตอการเรยนการสอน เพอชวยสงเสรมและอำานวยความสะดวกใน

10

การจดใหกระบวนการเรยนร และกจกรรมการเรยนการสอนใหดำาเนนไปอยางมประสทธภาพ และชวยสรางความสนใจใฝร ใฝศกษา ตลอดจนชวยสรางเสรมความมระเบยบวนยใหแกนกเรยน รวมทงชวยสงเสรมและสรางเสรมนกเรยนทงในดานสตปญญา รางกาย อารมณ และสงคม ไดเปนอยางด ทำาใหนกเรยนเรยนอยางมความสข รกการเรยน และเปนคนใฝเรยนใฝรในทสด

การสรางบรรยากาศในการจดการเรยนรนบวามความสำาคญและจำาเปนอยางยงตอการเรยนร ถอเปนการจดสภาพแวดลอมของการเรยนร เพอพฒนาผเรยนและการเรยนการสอนใหดำาเนนไปตามรปแบบทครกำาหนดไว เนองจากจะชวยใหนกเรยนพรอมทจะเรยน มเจตคตทดตอการเรยน ไมเบอหนายในการเรยน และทำาใหกระบวนการเรยนการสอนบรรลตามวตถประสงคทวางไวไดงายขน ทงยงสงเสรมพฒนาการของผเรยน ในดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา การจดบรรยากาศการเรยนรจงเปนเรองสำาเปนสำาหรบครผสอนเปนอยางยง

6. ความหมายของการจดชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนรการจดชนเรยน หมายถง ระบบระเบยบและกลยทธเพอใชในการปฏบต

การแกปญหาและการนำากจการของหองเรยนใหเกดการเรยนรใหบรรลตามเปาหมายของการจดการศกษา

บรรยากาศ หมายถง ความรสก สงทอยรอบๆ ตว เชน บรรยากาศในทประชม บรรยากาศรอบๆ บาน

การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงความสามารถในการแสดงพฤตกรรม ในสถานการณ ใดสถานการณหนง ซงเปนผลมาจากการปฏบตหรอจากการไดรบประสบการณ

การจดบรรยากาศการเรยนร หมายถง การจดสภาวะแวดลอมในการเรยนการสอนโดยเนนความรสกและความตองการของผเรยน เพอใหผเรยนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทางทพงประสงค

11

7. ความสำาคญของการจดชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนรจากการสำารวจเอกสารงานวจย (สำานกงานคณะกรรมการการศกษา

เอกชน. 2531:ค ) ไดคนพบวาบรรยากาศในชนเรยนเปนสวนหนงทสงเสรมใหนกเรยนเกดความสนใจในบทเรยนและเกดแรงจงใจในการเรยนรเพมมากขน การสรางบรรยากาศทอบอน ทครใหความเอออาทรตอนกเรยน ทนกเรยนกบนกเรยน มความสมพนธฉนทมตรตอกนทมระเบยบ มความสะอาด เหลานเปนบรรยากาศทนกเรยนตองการ ทำาใหนกเรยนมความสขทไดมาโรงเรยนและในการเรยนรวมกบเพอนๆ ถาครผสอนสามารถสรางความรสกนใหเกดขนตอนกเรยนได กนบวาครไดทำาหนาทในการพฒนาเยาวชนของประเทศชาตใหเตบโตขนอยางสมบรณทงทางดานสตปญญา รางกาย อารมณและสงคมโดยแทจรง ดงนน การสรางบรรยากาศในชนเรยนจงมความสำาคญอยางยง ซงประมวลไดดงน

1. สงเสรมสนบสนนการเรยนรใหเปนไปโดยราบรนและมประสทธภาพ สงเสรมความรวมมอระหวางครกบนกเรยน ตลอดระยะเวลาในการสอนและสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมนกเรยนใหเปนไปในทางทพงประสงค

2. สรางเจตคตทดตอการเรยนและการมาโรงเรยน ทำาใหนกเรยน รสกวาโรงเรยนเปนสถานททนาอย นาศกษาเลาเรยน เพราะในชนเรยนมครทเขาใจนกเรยน ใหความเมตตาเอออารตอนกเรยน และนกเรยนมความสมพนธอนดตอกน

3. สงเสรมการเรยนร และสรางความสนใจในบทเรยนมากยงขน ทำาใหนกเรยน เกดเจตคตทดตอการเรยนร

4. สรางเสรมลกษณะนสยทดงามและความมระเบยบวนยใหแกนกเรยน 5. สงเสรมสขภาพและสขลกษณะทดใหแกนกเรยน

12

6. สงเสรมการเปนสมาชกทดของสงคม เชน การฝกใหมมนษยสมพนธทดตอกน การฝกใหมอธยาศยไมตรในการอยรวมกน ฯลฯ

7. นกเรยนเกดความรสกนกคดตอตนเอง รจกตนเองดขนและพรอมทจะชวยเหลอผอน

8. เปาหมายของการจดชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนร1. รงสรรคสงแวดลอมตางๆ ทจะสงเสรมใหการเรยนรเปนไปไดมาก

ทสด และครสามารถสะทอนการปฏบตงานของตนเองดวยการถามตนเองสมำาเสมอวาระบบการบรหารจดการเอออำานวยใหนกเรยนเกดการเรยนรแคไหน อยางไร

2. พฒนานกเรยนใหมศกยภาพในการจดการและนำาตนเองใหสามารถเรยนรไดดวยตนเอง ดงนนการบรหารจดการชนเรยนจงเปนเครองมอในการสงเสรมใหนกเรยนเกดความเขาใจดวยตนเอง สามารถประเมนตนเองไดและควบคมดแลตนเองไดอยางเหมาะสม

9. การจำาแนกประเภทการจดชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนร

9.1 การจดบรรยากาศทางกายภาพ

9.2 การจดบรรยากาศทางจตวทยา

9.1 บรรยากาศทางกายภาพ (Physical Atmosphere)สมศกด ภวภาดาวรรธน (2535) กลาววา บรรยากาศดานกายภาพ

คอ การจดสภาพแวดลอมภายในหองเรยน เชน การจดทนงสำาหรบเดกควรมลกษณะยดหยนเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบกจกรรมทจดไมควร ยดตดอยกบรปแบบ ๆ เดยว และในการจดตกแตงสภาพแวดลอมในชนเรยน ควรมความแปลกใหมมคณคาและทาทายใหนกเรยนไดมสวนรวมแสดงออกอยางกวางขวาง

13

วฒนา ปญญฤทธ (2548) กลาววา บรรยากาศทางกายภาพ เปนลกษณะของบรรยากาศทเกดจากการจดอาคารสถานท สอ วสดอปกรณ ทสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร และสภาพของผเรยน การจดบรรยากาศทางกายภาพทตอบสนองผเรยนและการทำากจกรรมตาง ๆ จะทำาใหผเรยนไดรบความสะดวก และดำาเนนกจกรรมดวยความราบรน สงผลใหการเรยนรดำาเนนไปดวยด ไมตดขดไมรสกวามความ ยงยาก ทำาใหผเรยนรกทจะเรยนและเปนผเรยนทกระตอรอรน มความสนใจตอสงแวดลอมรอบตว

ทศนา แกวพราย (2544) กลาววา อาคารสถานทและสภาพแวดลอมตาง ๆ เปนสงสำาคญไมยงหยอนไปกวาตวครทสรางความเจรญงอกงามและพฒนาการทกดานใหกบเดก อกทงยงมอทธพลเหนอจตใจและพฤตกรรม ตลอดจนขวญกำาลงใจในการทำางานใหกบบคลากรทกคนในสถานศกษา

การจดบรรยากาศทางกายภาพเปนการสรางสภาพแวดลอมดานอาคาร สถานท สอวสด อปกรณ สงอำานวยความสะดวกตางๆ ทเกยวกบการเรยนการสอน รวมตลอดไปถงสงตางๆ ทเสรมความร เชน ปายนเทศ มมวชาการ ชนวางหนงสอ โตะวางสอการสอน ฯลฯ และแหลงความรทเกอกลตอการเรยนรและการปฏบตกจกรรมตางๆ ภายในหองเรยนใหเปนระเบยบเรยบรอย นาด มความสะอาด มเครองใช และ สงอำานวยความสะดวกตางๆ ทจะสงเสรมใหการเรยนของนกเรยนสะดวกขน โดยเนนความสะดวกสบาย สามารถเคลอนไหวไดอยางอสระ มเครองมอและแหลงความรสอดคลองกบกจกรรมและความตองการ โดยมลกษณะและขนาดของหองเรยนทไมเลกหรอใหญจนเกนไป มเนอทพอใหขยบโตะหรอจดกจกรรมได มโตะเกาอทมขนาดเหมาะกบผเรยน มอปกรณหรอมมทสงเสรมการเรยนร เชน มมอานหนงสอพมพ มมวทยาศาสตร มมภาษา ปายนเทศ มประตหนาตางมากพอใหอากาศถายเทไดอยางสะดวก มแสงสวางเพยงพอ โปรงสบายและมความเปนระเบยบเรยบรอยสวยงาม

14

9.1.1 การจดบรรยากาศทางกายภาพทสงเสรมการเรยนร 9.1.1.1 การจดสถานทและบรเวณในหองเรยน เพออำานวยความสะดวกและตอบสนองการทำา

กจกรรมตางๆ โดยมการกำาหนดพนทตางๆ อยางเปนระบบและสะดวกในการเรยนร การทำากจกรรม การรกษาความสะอาด การใชงานและจดเกบ อปกรณตางๆ

1. ลกษณะของหองเรยนทด- ควรมพนทกวางขวางเพยงพอสำาหรบการเรยนและการทำา

กจกรรมตางๆ มประตเขา ออกไดสะดวก- มความโปรง อากาศถายเทไดด มพดลมเพอชวยในการ

ระบายอากาศ - มสสวางสบายตา และมแสงสวางเพยงพอ เพอชวยใหผ

เรยนอานหนงสอไดชดเจน เพอเปนการถนอมสายตา ควรใชไฟฟาชวย ถามแสงสวาง

นอยเกนไป

- ปราศจากสงรบกวนตาง ๆ เชน กลน ควน ฝน โดยเฉพาะการอย ไกลจากเสยง

รบกวนรอบขาง เพราะอาจทำาลายสมาธในการเรยน- สะอาดถกสขลกษณะนาอย ตลอดจนมความเปนระเบยบ

เรยบรอย โดยฝกให นกเรยนมสวนรวมในการรกษาความสะอาดของหองเรยน

เพอฝกความรบผดชอบ และเรยนรเกยวกบการทำางานรวมกน

15

- ขนาดของโตะเกาอทมความเหมาะสมกบวยและรปรางของนกเรยน รวมถงม

นำาหนกเบาเพอความสะดวกในการเคลอนยายเพอการทำากจกรรมตางๆ

- ควรจดใหมต ลนชกโตะ หรอทเกบของเพอความเปนระเบยบเรยบรอย

- อปกรณทกสงทอยในหองเรยน เชน โตะ เกาอ สอการเรยนรทกประเภท เชน

กระดาน จอรบภาพ เครองฉายแผนทบแสงสามารถเคลอนทได และสามารถ

ดดแปลงใหเอออำานวยตอการสอนและการทำากจกรรมประเภทตางๆ ไดงาย

- สภาพแวดลอมในหองควรมความปลอดภย โดยตรวจความเรยบรอยของวสด

อปกรณ และสอหากชำารดตองรบซอมแซมโดยเรว- มบรรยากาศความเปนอสระของการเรยนร การทำางานรวม

กนเปนกลม ตลอดจน การเคลอนไหวในกจกรรมการเรยนการสอนทกประการ

2. มการแบงพนทสวนตางๆ ในหองเรยนอยางชดเจน เชน ทนงและพนทสวนตวของผเรยน พนทวางเพอใชอเนกประสงคสำาหรบทำากจกรรมตางๆ พนทวางสำาหรบจดเกบอปกรณตางๆ รวมถงพนททจะทำาใหเกดการรบกวนแกนกเรยนรวมทง

พนททมการใชอยางหนาแนนควรจดใหหางออกไปจากทนงของนกเรยนเชน บรเวณทวางถงขยะ

มมอานหนงสอพมพ เปนตน

16

3. ควรจดเตรยมหองเรยนใหพรอมตอการสอนในแตละครง รปแบบการจดทนงในชน

เรยนมหลายลกษณะแตกตางออกไปตามแตวตถประสงคของการจดการเรยนร อาจเปลยน แปลงรปแบบการจดทนงของนกเรยนไปตามลกษณะกจกรรมการเรยนการสอนเพอใหผเรยนรสกแปลกใหมอยเสมอ เชน การจดทนงผเรยนในลกษณะเปนแถวเรยง เพอสะดวกในการฟงครอธบาย การจดทนงผเรยนในลกษณะเปนกลมเพอเสรมสรางปฏสมพนธทางสงคม การจดทนงผเรยนในลกษณะเปนรปโคงหรอวงกลมเพอใชในการอภปราย และการจดทนงผเรยนในลกษณะเปนกลมเลกเมอตองทำากจกรรมกลมยอย เปนตน

4. ขอควรคำานงถงในการจดทนงของนกเรยน - การเลอกรปแบบการจดโตะเรยนใหเหมาะสมกบวธการสอน

ของคร

- ควรจดใหมชองวางระหวางแถวเพอความสะดวกในการลก

นง การเคลอนท และทำา กจกรรมตางๆ ของนกเรยนไดอยางเหมาะสม และเพอ

ใหครสามารถเขาไปให ความชวยเหลอนกเรยนในการทำาความเขาใจกบบทเรยน

หรอการทำางานทไดรบ มอบหมายรวมถงเพอใชควบคมพฤตกรรมทไมเหมาะสม

ของนกเรยนทอาจเกดขน ในระหวางการเรยนการสอนได

17

- การจดทนงของนกเรยนทอยแถวหนาควรมระยะหางจากกระดานดำาไมนอยกวา

3 เมตร และนกเรยนในทกตำาแหนงทนงตองสามารถอานกระดานดำาไดอยางชดเจน

- ไมจดทนงของนกเรยนใหหนหนาสแสงอาทตย เพราะจะทำาใหสายตาเสย

- การพจารณาในการจดทนงใหสำาหรบผเรยนทมความตองการพเศษทเรยนรวม เชน

เรยนทมปญหาเกยวกบสายตา เปนตน- ในชนเรยนทมนกเรยนทมปญหาทงทางดานการเรยนและ

พฤตกรรม อาจแกปญหา ดวยการแยกออกมาอยในทวางมากขน เพอใหนกเรยน

สงบ มสมาธในการทำางานได อยางอสสระตามลำาพง หรอจดทวางพเศษใกลกบครประจำา

ชน ซงจะทำาใหสามารถ จดการกบพฤตกรรมทเปนปญหาไดรวมทงสามารถใชคำา

พดสงเสรมทางบวก และให กำาลงใจนกเรยนในการเรยนรไดมากขน

5. ขอควรคำานงถงในการจดทนงของคร- การจดทนงของครควรใหอยในตำาแหนงทสามารถมองเหนนกเรยนทกคนได ตลอดเวลา โดยอาจจดใหอยในบรเวณหนาหองหรอหลงหองอยางไรกตามการจด ทนงของครจะขนอยกบการจดทนงของนกเรยนเปนสำาคญ- โตะครควรมความเปนระเบยบเรยบรอยทงบนโตะและในลน

ชกโตะ เพอความ

18

สะดวกในการทำางานของคร รวมถงควรมการจดวางสมดสงงานของนกเรยนให

เรยบรอยเพอเปนการปลกฝงลกษณะนสยความเปนระเบยบเรยบรอยใหแกนกเรยน

9.1.1.2 การจดสอ วสดอปกรณทสอดคลองกบการทำากจกรรม เนองจากเดกเกดการเรยนรจาก

การกระทำา การมปฏสมพนธกบสอวสดตางๆ ทำาใหเกดความเขาใจและแสดงผลการเรยนรผานการแสดงออกและจากผลงาน ดงนนจะตองหาสออปกรณทสอดคลองกบรปแบบของกจกรรมทไดออกแบบไว

1. ปายนเทศ- ควรเลอกใชสพนของปายนเทศทสบายตา ไมฉดฉาด- จดตกแตงออกแบบใหสวยงาม นาด สรางความสนใจให

แกนกเรยน

- ควรเปลยนเนอหาของการจดปายนเทศในหองเรยน ไปตามการเปลยนแปลงของหนวยการเรยนการสอน สถานการณบานเมอง สงทนกเรยนสนใจ เพอชวยสงเสรมการเรยนรของผเรยน หรออาจใชปายนเทศเพอการจดแสดงผลงานทมคณภาพของนกเรยน การสงเสรมการทำาความด หรอการพฒนาลกษณะทางคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน รวมถงการตดเนอหาการสรปบทเรยน ทบทวนบทเรยน หรอเสรมความรใหแกนกเรยน

- ควรใหนกเรยนมสวนรวมในการจดทำาปายนเทศ โดยครมหนาทในการสนบสนนอปกรณ เครองใช และวสดในการจดทำาตามความเหมาะสม

19

แนวทางในการจดปายนเทศ- กำาหนดเนอหาทจะจด ศกษาเนอหาทจะจดโดยละเอยด

เพอใหไดแนวคดหลกหรอสาระสำาคญเขยนจำาแนกไวเปนขอๆ

- กำาหนดวตถประสงคในการจดโดยคำานงถงแนวความคดหลกและสาระสำาคญของเรอง รวมถงกลมเปาหมายวามความตองการรเรองใด แคไหน อยางไร

- กำาหนดชอเรอง ชอเรองทดตองเปนใจความสนๆ ความหมายชดเจน อาจเปนคำาถามหรอชใหเหนวตถประสงคของการจดปายนเทศนนๆ

- วางแผนการทำางาน และจดหาอปกรณทตองใชในการจด

- ออกแบบการจดปายนเทศทแนนอน ตำาแหนงรปภาพ คำาบรรยายและการเชอมโยงความสมพนธระหวางกน

- ดำาเนนการตามแผนงานทวางไว2. สอและวสดอปกรณ- ควรจดเกบสอและวสดอปกรณทใชประจำา ใหอยใน

บรเวณทสะดวกตอการนำาไปใชและการนำามาเกบ โดยตองมขอตกลงทชดเจน เพอใหนกเรยนเกบอปกรณเขาททกครงหลงใชงานเสรจเรยบรอย

- วางระเบยบการใชงานสอและวสดอปกรณตางๆ ปลกฝงใหนกเรยนจตสำานก ในการรกษาสาธารณสมบต

9.1.1.3 การจดบรรยากาศในหองเรยนใหเปนแหลงเรยนรทเหมาะสม เพอสงเสรมการเรยนรและกระตนใหผเรยนสนใจการเรยนมากขน

1. ขอควรคำานงของการจดแหลงเรยนรในหองเรยน

20

- สอดคลองกบกจกรรมและความสนใจของผเรยน ทงหนวยการเรยนรตามเนอหาบทเรยน และการเรยนรทผเรยนเลอกทจะเรยนรดวยตนเอง

- สามารถนำาไปใชไดอยางสะดวก - มความนาสนใจ เปนเครองเรา กระตน สนบสนนและสง

เสรมใหผเรยนอยากสบเสาะ คนหาและลงมอปฏบต 9.1.1.4 การจดมมตาง ๆ ในหองเรยน

- มมหนงสอ ควรมไวเพอฝกนสยรกการอาน สงเสรมการคนควาหาความร และการ

ใชเวลาวางใหเกดประโยชน ครควรหาหนงสอหลาย ๆ ประเภท ทมความยากงาย เหมาะสมกบวยของนกเรยนมาใหอาน และควรหาหนงสอชดใหมมาเปลยนบอย ๆ

การจดมมหนงสอควรจดใหเปนระเบยบเรยบรอยเพอสะดวกตอการหยบอาน

- มมเสรมความรกลมประสบการณตาง ๆ ควรจดไวใหนาสนใจ ชวยเสรมความร ทบทวนความร เชนมมภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา มมความร

ขาว เหตการณ - มมแสดงผลงานของนกเรยน ครควรตดบนปายนเทศ

แขวนหรอจดวางไวบนโตะ เพอใหนกเรยนเกดความภมใจในความสำาเรจ และมกำาลงใจใน

การเรยนตอไป อกทงยงสามารถแกไขพฒนาผลงานของนกเรยนใหดขนโดย

ลำาดบไดอกดวย

21

- ตเกบสอการเรยนการสอน เชน บตรคำา แผนภม ภาพพลก กระดาษ ส กาว ฯลฯ

ควรจดไว ใหเปนระเบยบเปนสดสวน สะดวกตอการหยบใช อปกรณชนใดทเกาเกนไป

หรอไมใชแลวไมควรเกบไวในตใหดรกรงรง- การประดบตกแตงหองเรยน ครสวนใหญมกนยมประดบ

ตกแตงหองเรยนดวยสงตาง ๆ เชน มาน มล ภาพดอกไม คำาขวญ สภาษต ควร

ตกแตงพอเหมาะไมใหดรกรงรง สสนทใชไมควรฉดฉาด หรอใชสสะทอนแสงอาจทำาให

นกเรยนเสยสายตาได การประดบตกแตงหองเรยนควรคำานงถงหลกความเรยบ

งาย เปนระเบยบประหยด มงประโยชน และสวยงาม- มมเกบอปกรณทำาความสะอาด ตลอดจนชนวางเครองมอ

เครองใชของนกเรยน ควรจดวางไวอยางเปนระเบยบ และหมนเชดถใหสะอาดเสมอ

9.2 บรรยากาศทางจตวทยา (Psychological Atmosphere)อรณ หรดาล. 2548 : 55; อางองจาก Whitebread. 2003 : 43-

44) กลาววา การจดการในชนเรยนทางจตภาพ มงเนนทการสรางบรรยากาศในหองเรยนทจะเออใหการดำาเนนกจกรรมเปนไปดวยความเรยบรอย ไมมปญหาความวนวายเกดขน เดกมพฤตกรรมทพงประสงคและไดเรยนรตามวตถประสงคทไดตงไว

สรนทรญา ฤทธรตน (2555) กลาววาบรรยากาศทางจตวทยา หมายถง บรรยากาศทางดานจตใจทนกเรยนรสกสบายใจ มความอบอน มความเปน

22

กนเอง มความสมพนธอนดตอกน และมความรกความศรทธาตอผสอน ตลอดจนมอสระในความกลาแสดงออกอยางมระเบยบวนยในชนเรยน การจดบรรยากาศทางดานจตวทยาหรอทางดานจตใจ จะชวยสรางความรสกใหนกเรยนเกดความสบายใจในการเรยน ปราศจากความกลวและวตกกงวล มบรรยากาศของการสรางสรรคเราความสนใจ ใหนกเรยนรวมกจกรรมการเรยนการสอนดวยความสข นกเรยนจะเกดความรเชนน ขนอยกบ คร เปน“ ”สำาคญ ในขอเหลาน ทงนการจดบรรยากาศทางดานจตวทยาเปนไปเพอ มงสงเสรมใหผเรยนเกดความรสกทดตอการเรยนการสอนและเกดความ ศรทธาในครผสอน

ชยอนนต สมทวณช (2543 : 16-17) กลาววา บรรยากาศทางจตวทยา คอ การเรยนรทผเรยนสำาคญทสด ควรเรมตนจากสงใกลตวผเรยนรมากทสด คอความรสกภายใน ทงนจะตองไมมบรรยากาศของความกลว ความหวาดระแวง ความดหมนเหยยดหยาม ตเตยน บรรยากาศของการเรยนร ทเนนตวผเรยนเปนสำาคญจะตองใหอสรภาพแกผเรยน โดยเฉพาะอสรภาพจากความหวาดกลว ซงจากความเหนดงกลาวแสดงใหเหนถงความสำาคญของบรรยากาศทาง จตวทยาทมผลตอความรสก และการกระทำาของผเรยน บรรยากาศทางจตวทยาทชวยสนบสนนการเรยนรของผเรยน

รศ.ดร.พมพนธ เดชะคปต กลาววา บรรยากาศทางจตใจคอ บรรยากาศแหงความคนเคยทผสอนและผเรยนรวมกนสรางขน ผสอนทำาใหผเรยนเกดแรงจงใจในการคนควาความรดวยตนเอง ความกระตอรอรน ในการศกษาคนควา โดย ผเรยนยอมรบนบถอผสอนในฐานะเปนผใหความรและมความสามารถ โดยผเรยนปฏบตตามระเบยบวนยของหองเรยนบรรยากาศทางจตวทยา เปนลกษณะของบรรยากาศทเกดขนโดยการกระทำาของ ผเรยนทสงผลตอความรสกนกคดและพฤตกรรมของผเรยน ถาลกษณะบรรยากาศทางจตวทยาเปนไปในทางบวก ผเรยนจะเกดความรสกอบอนใจ ผอนคลาย ทำาใหเกดการเรยนรไดโดยงาย และมผลทำาใหรสกมความสขในการ

23

เรยนร ทำาใหเปนผทรกและใฝในการเรยนร มงสงเสรมใหผเรยนเกดความรสกทดตอการเรยนการสอนและเกดความ ศรทธาในครผสอน ดงนน ครผสอนจงควรตระหนกถงความสำาคญของการสรางบรรยากาศทางจตวทยา โดยปรบบคลกภาพความเปนครใหเหมาะสมปรบพฤตกรรมการสอนใหผเรยนเกด การเรยนรไดด มเทคนคในการปกครองชนเรยน และสรางปฏสมพนธทสงเสรมการเรยนรใหแกผเรยน

9.2.1 ปจจยทางจตวทยาทเออตอการเรยนร1. ความเปนกนเอง อบอน นกเรยนรสกใกลชดกบคร รสกวา

ตนเองเปนสวนหนงทมความ สำาคญในหองเรยน มสวนรวมในการเรยนการสอน เชน ไดแสดงความคดเหน ไดตอบคำาถาม ครสบสายตาดวยความเปนมตรและจรงใจ หลกเลยงการลงโทษทนำาไปสการเจบตว เจบใจและอบอาย

2. การมเสรภาพในการแสดงออก เชน การแสวงหาความรดวยตนเอง การมสวนรวมในการวางแผนการเรยน การทำางาน สามารถเลอกวธการเรยนรในหองเรยนดวยตนเอง

3. การไดรบการยอมรบโดยครและเพอนรวมชนซงแสดงออกถงความชนชม เหนคณคาซงกนและกน รวมถงการใหโอกาสในการเขารวมทำากจกรรมตางๆ

4. สภาพการณทมความทาทาย เชน กจกรรมการเรยนการสอนทไมงายจนนกเรยนเบอหนาย และไมยากจนนกเรยนทอใจ แตเปนความยากในระดบททาทายความสามารถ เราใจใหอยากเรยนร และหากทำาไดสำาเรจจะเกดความรสกภาคภมใจ มกำาลงใจทจะลองทำาในสงทยากขน

5. การสรางวนยในตนเอง คเปอร สมธ (1967) กลาววาเดกทอยในบรรยากาศแหงเสรภาพเตมทจะเกดความรสกยอมรบนบถอตนเองนอยกวาเดกทไดรบการดแล ครตองอธบายใหนกเรยนเขาใจวาเหตใดเขาตองทำาสง

24

นและเหตใดเขาจงไมควรทำาสงนน การทนกเรยนเขาใจเหตผลของการกระทำาหรอไมกระทำาพฤตกรรมใดใด จะทำาใหเขาสามารถตดสนใจไดดวยตนเอง และพฒนาเปนความรบผดชอบตอตนเอง นำาไปสการมวนยในตนเองโดยไมจำาเปนตองมบทลงโทษมาควบคม ทสำาคญคอครตองมความยตธรรม ปฏบตตอเดกทกคนโดยเทาเทยมกนบนพนฐานของเหตผลและความถกตอง

6. การใหโอกาสนกเรยนในการประสบความสำาเรจ ตามทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพของอรกสน เชอวาเดกจะพฒนาความเชอมนในตนเองไดจากสภาพแวดลอม ทเขามโอกาสทำาสงตางๆ ดวยตนเองและประสบความสำาเรจ สวนเดกทขาดโอกาสในการทำาสงตางๆ ดวยตนเอง กจะไมรวาตนเองมความสามารถหรอไม เพยงใด เชนเดยวกบผทประสบความลมเหลวในการทำาสงตางๆ กจะขาดความมนใจในตนเอง ไมแนใจในความสามารถของตน หรอคดวาตนไมมความสามารถ ครจงควรใหโอกาสนกเรยนทกคนในการประสบความสำาเรจ และพดถงความสำาเรจมากกวาการตอกยำาความลมเหลวของนกเรยน

7. ครควรมบคลกทนาไววางใจ สงางาม รกาลเทศะ มวฒภาวะทางอารมณ ใหเกยรตผอน มลกษณะของความเปนมตร และยดหยนในการจดบรรยากาศเพอการเรยนรไดอยางเหมาะสม ไมใชอำานาจขมข บงคบ หรองโทษใหเกดความอบอาย เจบแคนหรอเสยใจ บทบาทและทาทของครตองเสรมสรางความมนใจ ไวใจ และจงใจใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความสข มเจตคตทดตอคร เพอนและวชาทเรยน ซงจะทำาใหผเรยนสามารถบรรลวตถประสงคของรายวชานนๆ ไดโดยงาย

9.2.2 ลกษณะของบรรยากาศทางจตวทยา1. การสรางบรรยากาศททาทายกระตนและสนบสนนใหผเรยนม

ความอยากร อยากเหน อยากแกปญหา อยากแสวงหาคำาตอบ ซงบรรยากาศดงกลาวเปนการกระตนใหผเรยนมความรสกวาตนเองมความ

25

สามารถทจะแกปญหาหรอทำากจกรรมนน ๆ ได และใหกำาลงใจ เมอ ผเรยนไดลงมอทำาหรอตอบสนอง รวมทงการยกตวอยางความสำาเรจ หรอสงทผเรยนเคยทำามากอน ทำาใหผเรยนเกดความมนใจในความสามารถ และเกดความภมใจทำาใหไมมความกลวทจะทำา กจกรรมอน ๆ ตอไป

2. การสรางบรรยากาศทอบอน ปลอดภย มความเปนมตร ปราศจากความ หวาดกลวทจะแสดงออก ซงบรรยากาศดงกลาวจะทำาใหเดกเปนคนกลาคด กลาตดสนใจ กลาทจะคดลองทำาสงตาง ๆ ไมวาผลทไดนนจะเปนไปตามทคดหรอไมกตาม การสรางบรรยากาศดงกลาวสามารถทำาไดโดยครทำาหนาทในการชวยเหลอผเรยนใหเกดความราบรนในการทำากจกรรมตาง ๆ โดยอาจเขาไปชวยเปนผรวมคดในการทำาปญหาทยากใหงายหรอลดความซบซอนลง แตยงคงใหเดกไดใชความสามารถของเขาในการเรยนร โดยมการสนบสนนเสรมแรง และใหคำาปรกษาจากคร

3. บรรยากาศทเปนอสระในการทำาสงตาง ๆ ดวยตนเอง บรรยากาศดงกลาวนจะทำาใหเดกพฒนาความเปนตวของตวเอง ลดการพงพงผอน กลาคด กลาแสดงออก มความมนใจในตนเอง กลารเรม มความคดสรางสรรค มภาวะผนำา และกลาทจะเรยนรสงใหม ๆ บรรยากาศทเปนอสระนทำาไดโดยครใหโอกาส และสนบสนนใหเดกไดทำาสงตาง ๆ ดวยตวเอง ครเปนเพยงผให คำาปรกษา ใหการชวยเหลอเมอเดกตองการเทานน ขณะเดยวกนตองใหโอกาสแกเดกแตละคนในการทจะเลอกวธการเรยนรทเหมาะสมกบตน และใหเวลาอยางพอเพยงตามความสนใจของผเรยน เนองจากเดกแตละคนมวธการเรยนรและใชเวลาในการเรยนรทแตกตางกน แตแมวาเดกจะไดรบอสระดงกลาว ครกตองสอนใหเดกคำานงถงการอยรวมกน ความเปนอสระของแตละคนจะตองไมรบกวนหรอทำาใหผอนมความสะดวกนอยลง

4. บรรยากาศทใหไดรบความสำาเรจและเรยนรผลทเกดจากการทำาสงตาง ๆ บรรยากาศดงกลาวจะทำาใหผเรยนเปนผทมกำาลงใจเขมแขง มความมนใจในการทำาสงตาง ๆ อยางมเหตผล มการกำาหนดจดมงหมายของการทำา

26

สงตาง ๆ และยอมรบผลจากการกระทำาทงความสำาเรจและผลทไมเปนไปตามทคาดหวงไว ครสามารถสรางบรรยากาศดงกลาวไดโดยการใหเดกกำาหนดจดมงหมายและวางแผนทจะทำากจกรรมตาง ๆ และลงมอปฏบตตามทวางแผนไว ใหเวลาอยางเพยงพอทจะทำาตามแผนงาน ครคอยสนบสนนใหกำาลงใจ คอยแกปญหาเมอเดกตองการ ใหไดรบขอมลยอนกลบหลงการปฏบต ใหการเสรมแรงชนชมยนดตอผลสำาเรจ แตถาหากผลไมเปนไปตามทคาดหวงไว กอธบายใหผเรยนเขาใจถงการหาความรจากความลมเหลว ใหกำาลงใจและใหทดลองแกปญหาดวยวธทตางออกไป

5. บรรยากาศแหงการยอมรบนบถอซงกนและกน โดยการเรมจากการทครยอมรบผเรยนใหความสำาคญตอการคดและการกระทำาของผเรยน รบฟงและใหมสวนรวมในการจด กจกรรมการเรยนร จดใหผเรยนไดทำากจกรรมรวมกนเปนกลมยอย มการแลกเปลยนเรยนรภายในกลมและระหวางกลมใหไดรบความสำาเรจจากการทำากจกรรมรวมกน ทำาใหเกดการยอมรบระหวางเดกกบเพอน และเกดความรสกวาไดรบการยอมรบจากคร เหนความสำาคญของกลม บรรยากาศ ดงกลาวทำาใหเกดการพฒนาวฒภาวะ ไดรบประสบการณทางบวกในการพฒนาตนเอง เกดการ นบถอระหวางกน ทำาใหเกดความเปนอสระ ไมตองพงพาผอน สามารถทจะคด เลอกและตดสนใจ เขาใจถงความสามารถของตนเอง ยอมรบผลการกระทำาทงทสำาเรจและทำาความเขาใจไดเมอทำาผดหรอลมเหลว รจกนำาอปสรรคหรอความลมเหลวมาเปนประสบการณการเรยนรและแนวทางแกปญหา เนองจากเชอวาตนมความสามารถทจะทำาสงตาง ๆ ไดหลากหลายวธเพอใหไดผลตามทตองการ

6. บรรยากาศแหงความใกลชด สนทสนมและมความรกใครกลมเกลยวกน เนองจากเดกทกคนตองการความรสกมนคง ปลอดภยทางจตใจ ตองการการเอาใจใส และความรกใคร การจดใหผเรยนอยรวมกน ไดเลน ไดทำากจกรรมรวมกน โดยขจดหรอลดความขดแยงลงใหมาก ทสด หรอไมใหเกดขนเลย การสอนใหรจกเอาใจเขามาใสใจเรา รจกการใหอภย และชวยเหลอกน ทำาให

27

เกดความรสกรกใคร กลมเกลยวกน นอกจากนครตองแสดงความรสกทดตอผเรยน แสดงใหผเรยนรบรวาตนเปนทยอมรบของคร ทงการคดและการกระทำา การแสดงออกของคร ไดแก การแสดงทาททแสดงถงการเอาใจใสทางบวกตอผเรยนอยางจรงใจทสอดคลองกบการแสดงออกทางบวกของผเรยน เชน การสมผสทางกาย การมอง การสบตา การใชคำาพด การแสดงสหนาทาทาง การไดรบการเอาใจใสดงกลาว ทำาใหผเรยนรสกวาเปนทตองการของคร มความสำาคญ เปนคนหนงทมความหมาย ทำาใหเกดความรสกทดตอตนเอง และตอผอน บรรยากาศการอยรวมกนอยางรกใคร ทำาใหเกดความสขในการทำาสงตาง ๆ และเกดการเรยนรโดยงาย

9.2.3 ปจจยทนำาไปสการสรางบรรยากาศทางจตวทยา1. สทธ หมายถง สทธตาง ๆ ทเดกควรไดรบประกอบดวย สทธท

จะอยในหองอยางปลอดภย สทธทจะกระทำาตาง ๆ ในขอบเขตของตน สทธจะสอสารกบบคคลรอบขาง สทธทจะเรยนรตามความสนใจและความตองการ สอทธทจะเคลอนไหวหรอในทตางๆในหองเรยน และสทธทจะแกไขปญหาทเกดขน

2. กฎกตกา หมายถง ขอตกลงรวมกนทจะชวยใหทกคนอยรวมกนอยางมความสขและสามารถควบคมตนเองได กฎกตกาในหองเรยนควรมลกษณะดงน คอมไมมากเกนไป เขยนในทางบวก สมาชกมสวนรวมในการกำาหนด ยตธรรม แนนอนคงเสนคงวาอยบนพนฐานของสทธ

3. ความรบผดชอบ หมายถง การกำาหนดตามหนาททไดรบมอบหมายโดยไมตองมการตกเตอน ความรบผดชอบและสทธควรควบคกนไป เมอเดกมสทธตองมหนาทควรรบผดชอบในเรองนน ๆ ดวย

9.2.4 วธการการสรางบรรยากาศทางจตวทยา 1. การปรบบคลกภาพของคร บรรยากาศของหองเรยนมสวนสมพนธ

กบบคลกภาพของคร ครทมบคลกภาพด เชน การแตงกาย การยน การเดน ทาทาง นำาเสยง การใชคำาพด การแสดงออกทางสหนา แววตาฯลฯ เหมาะสมกบการเปนคร จะชวยสงเสรมบรรยากาศการเรยนรไดด

28

2. การปรบพฤตกรรมการสอนของคร มบทบาทในการสรางความรสกทดใหแกนกเรยนเชนเดยวกบบคลกภาพ ของคร ในการสอนครตองใชเทคนคและทกษะการสอนทสอดคลองเหมาะสมกบนกเรยนและบท เรยน เพอใหนกเรยนเกดความร เจตคต และทกษะตามทหลกสตรกำาหนด พฤตกรรมของครควรเปนดงน

2.1 ตอบสนองพฤตกรรมของนกเรยนโดยใชเทคนคการเสรมแรงทเหมาะสม เชน ใชวาจา ใชทาทาง ใหรางวล และสญลกษณตาง ๆ ตลอดจนใหทำากจกรรมทนกเรยนชอบ ครควรเรมแรงใหทวถง และเหมาะสม2.2 เปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคด

เหนของนกเรยน แสดงให นกเรยนเหนวาความคดของเขามประโยชน พยายามนำาความคด

เหลานนมาใชใหเกดประโยชน ในการเรยนร 2.3 ฝกการทำางานเปนกลม จะชวยใหนกเรยนรจกทำางานรวมกบผ

อนไดใชความร ความคดและความสามารถทมอยใหเกดประโยชน ฝกการสรางมนษยสมพนธท

ด และไดผลงานนำามาสความภาคภมใจในกลมและตนเอง ในการมอบหมายงานใหกลมทำา

นนครควรคำานงถงความยาก งายของงาน ความรและความสามารถของนกเรยนในกลมเพอใหงานกลมประสบความสำาเรจ

เปนการสรางความรสกทางบวกใหแกนกเรยน งานใดทครเหนวายาก ครควรเขาไปดแลกระตน

ใหนกเรยนชวยกนคดแกปญหาในกลมของตน ครจะตองมความอดทนทจะไมรบชแนะหรอ

29

บอกวธการแกปญหาตรงๆ ตองฝกใหนกเรยนใชวธการตางๆ จนสามารถแกปญหาไดสำาเรจ

2.4 ใชเทคนคและวธสอนทไมทำาใหนกเรยนเบอหนาย ครควรคดคนควาและแสวงหาแนวทาง

วธการใหมๆ มาใชจดการเรยนการสอน วธการสอนควรเปนวธทยดนกเรยนเปนศนยกลาง หรอ

นกเรยนเปนผกระทำากจกรรม เชน วธการสอนแบบทดลอง แบบแกปญหา แบบแสดงบทบาท

สมมต แบบสบสวนสอบสวน แบบแบงกลมทำากจกรรม แบบอภปราย แบบศนยการเรยน

ตลอดจนนวตกรรมการสอนทนาสนใจ การจะใชวธสอนแบบใดนนครตองเลอกใหเหมาะสมกบ

บทเรยน ระยะเวลาสตปญญา และวยของนกเรยน3. การปรบเทคนคการปกครองชนเรยนของคร เทคนคหรอวธการท

ครใชปกครองชนเรยนมสวนสงเสรมในการสราง บรรยากาศทางจตวทยา กลาวคอ ถาครปกครองชนเรยนดวยความยตธรรม ยดหลกประชาธปไตย ใชระเบยบกฎเกณฑททกคนยอมรบ ยนดปฏบต นกเรยนกจะอยในหองเรยนอยางมความสข เกดความรสกอบอนพอใจและสบายใจ ในทางตรงกนขาม ถาครโลเล ไมยตธรรม เลอกทรกมกทชง ปกครองชนเรยนแบบเผดจการ นกเรยนจะเกดความรสกไมศรทธาคร ไมเหนคณคาของระเบยบกฎเกณฑ สงผลใหนกเรยน ไมสนใจเรยน ไมอยากมาโรงเรยนในทสด ดงนนเทคนควธการปกครองชนเรยนของครจงมความสำาคญตอ การสราง บรรยากาศทางจตวทยา ในการปกครองชนเรยน ครควรยดหลกตอไปน

3.1 หลกประชาธปไตย ครควรใหความสำาคญตอนกเรยนเทาเทยมกน ใหความเสมอภาคใหอสระ

30

ใหโอกาสแกทกคนในการแสดงความคดเหน ขณะเดยวกนครตองใจกวาง ยนดรบฟงความเหน

ของทกคน และควรฝกใหนกเรยนปฏบตตนตามสทธหนาท รจกเคารพสทธของผอน ใหรจกการอย

รวมกนอยางประชาธปไตย3.2 หลกความยตธรรม ครควรปกครองโดยใชหลกความยตธรรม

แกนกเรยนทกคนโดยทวถง จะทำา ใหนกเรยนจะเคารพศรทธาคร และยนดปฏบตตามกฎระเบยบของ

คร ยนดปฏบตตามคำาอบรม สงสอนของคร ตลอดจนไมสรางปญหาในชนเรยน

3.3 หลกพรหมวหาร 4 ถาครทกคนยดหลกพรหมวหาร 4 ในการปกครองชนเรยน นอกจากจะทำา ใหนกเรยนมความเคารพรกศรทธาครและมความสขในการเรยนแลว ยงเปนการปลกฝงคณธรรม

จรยธรรม ใหแกนกเรยนดวย - เมตตา หมายถง ความรกและเอนด ความปรารถนาทจะใหผอน

เปนสข- กรณา หมายถง ความสงสาร คดจะชวยใหผอนพนทกข- มทตา หมายถง ความยนดดวยเมอผอนไดลาภยศ สข สรรเสรญ - อเบกขา หมายถง ความเทยงธรรม การวางตวเปนกลาง การ

วางใจเฉย3.4 หลกความใกลชด การทครแสดงความเอาใจใส สนใจ ใหความใกลชดกบนกเรยน เปนวธการหนง ในการสรางบรรยากาศทางดานจตวทยา วธการแสดงความสนใจนกเรยนทำาไดหลายวธ

จตรา วสวานช (2531 : 135) ไดเสนอแนะไวดงน3.4.1. ครจะตองรจกนกเรยนในชนทกคน รจกชอจรง ชอเลน

ความสนใจของเดกแตละคน

31

เปนตนวางานอดเรก มพนองกคน จดเดน จดดอย ของนกเรยนแตละคน

3.4.2. ครจะตองแสดงความสนใจในสารทกขสขดบของเดก เชน หมนสอบถามความเปนไป

ของพนอง ความคบหนาของการสะสมแสตมป คอ ไมเพยงรแตวาเดกเปนอะไรแต

ตองรขาวคราวเคลอนไหวตางๆ ดวย3.4.3. ครจะมอบเวลาของตนเพอเดก เวลาทนอกเหนอจาก

งานสอน ไดแก เวลาเยนหลงเลกเรยน ชวงพกระหวางการเรยน เพอชวยเดกทตองการ

การชวยเหลอเปนพเศษ วาตองการขอคำาปรกษา ตองการขอคำาแนะนำาในการหาราย

ไดพเศษ ครจะตองพรอมทจะใหความชวยเหลอเดกได ตลอดเวลา

3.4.4. ครจะตองใกลชด สมผสทงรางกายและจตใจ คำาสงสอนและการกระทำาของคร

จะตองสอดคลองกน เปนตนวา ถาครจะอบรมสงสอนเดกเรองความซอสตย คร

จะตองปฏบตตนเปนคนซอสตยดวยเชนกน กายสมผสกเปนสงจำาเปน การจบตอง ตวบาง จะเปนสอนำาใหเดกรสกถงความใกลชดสนทสนม

4. การสรางปฏสมพนธในหองเรยน ปฏสมพนธ (interaction) หมายถง ความสมพนธทางสงคมระหวางบคคล 2 คน หรอบคคล 2 ฝาย โดยตางฝายตางมอทธพลซงกนและกน (ประดนนท อปรมย. 2523:133) การจำาแนกปฏสมพนธในหองเรยนม 3 ลกษณะ ไดแก

32

4.1 ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน ถาปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนเปนไปดวยด หมายถงทงครและนกเรยนตางมความสมพนธอนดตอกน ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถาม ครใหความเปนกนเองแกนกเรยน ใหนกเรยนมอสระ และมความสบายใจในการทำากจกรรม บรรยากาศภายในหองเรยนกจะไมตงเครยด เปนบรรยากาศทรนรมย นาเรยน นาสอน ซงจะสงเสรมใหเกดการเรยนรทด

4.2 ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน บรรยากาศในหองเรยนจะเตมไปดวยความอบอน สรางความรสกทดใหแกนกเรยนได ถานกเรยนมปฏสมพนธทดตอกน คอ มความสมครสมานสามคค รกใครกลมเกลยวกน ชวยเหลอซงกนและกน มนำาใจเออเฟ อเผอแผซงกนและกน นกเรยนจะมปฏสมพนธทด ตอกนไดนน ขนอยกบครเปนสำาคญ กลาวคอ เปนแบบอยางทดแกนกเรยน ปกครองดแลนกเรยนไดทวถง สงสอนอบรมบมนสย และแกไขพฤตกรรมทไมเหมาะสมของนกเรยนไดถกตอง นกเรยนกจะคอย ๆ ซมซบเอาสงทดงามไวปฏบตจนเปนคณลกษณะเฉพาะตนทพงประสงค เมอนกเรยนทกคนตางเปนคนด เพราะมครด ทกคนกจะมปฏสมพนธทดตอกน อนเปนสวนสรางเสรมใหเกดบรรยากาศทพงปรารถนาขนในหองเรยน

4.3 ปฏสมพนธทางวาจา หมายถง การพดจารวมกนในชนเรยนระหวางครกบนกเรยน อาจเปนการบรรยาย การอภปราย การถามคำาถาม การมอบหมายงาน การพดของนกเรยน ทงหมดนมอทธพลตอการสรางบรรยากาศในชนเรยนเชนกน การสรางปฏสมพนธทางวาจาควรใชอทธพลทางออม (Indirect Influence) ซงหมายถงพฤตกรรมทางวาจาทครกระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหน เชน ครยอมรบความรสกของนกเรยน ครชมเชยสนบสนนใหกำาลงใจ ครยอมรบหรอนำาความคดเหนของนกเรยนมาใช ครถามเพอใหนกเรยนตอบ โดยครหลกเลยงการใชอทธพลทางตรง (Direct Influence) ซงหมายถง พฤตกรรมทครแสดงฝายเดยว เชน ครบรรยาย คร

33

สงการ ครวจารณฝายเดยว ดงนน ครควรสรางปฏสมพนธทางวาจาโดยใชอทธพลทางออม เพอสงผลดตอการเรยนการสอน

พรเพญ สวรรณเดชา (2532 : 14) ไดกลาวถงผลของการมปฏสมพนธทางวาจาทดตอกนไว ดงน

4.3.1 การแสดงออกทางวาจาดวยดระหวางครกบนกเรยน จะชวยสรางความเขาใจอนดตอกน

4.3.2 ชวยใหการเรยนไดผลด เพราะมการสอความหมายทถกตอง เขาใจกน

4.3.3 ชวยใหนกเรยนรสกสบายใจทจะรบวชาการ หรอทำาความเขาใจบทเรยนและกลาแสดง

ความคดเหนโดยไมหวาดกลวคร4.3.4 ชวยใหนกเรยนเกดความไววางใจในตวคร มเหตผล4.3.5 ชวยใหแกปญหาการเรยนการสอนในชนได4.3.6 ชวยสรางบรรยากาศทอออำานวยใหเกดเจตคต ความสนใจ

คานยม และผลการเรยนร เปนไปตามจดหมายทกำาหนดไว

เอกสารอางองคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำานกงาน. (2544). แนวคดและประสบการณการจดการศกษาท ผเรยนสำาคญทสดในสหรฐอเมรกา. กรงเทพฯ : บรษท พมพด จำากด.ชยอนนต สมทวณช.(2543) “การปฏรปการเรยนร : การพฒนาคนเพอสงคมทสมานฉนทและ เอออาทรตอกน ใน รวมคดรวมเขยนปฏรปการเรยนร”ผเรยนสำาคญทสด.กรงเทพฯ :บรษทพรกหวานกราฟฟก จำากด.

34

เลขาธการครสภา, สำานกงาน. (2545). คมอการประเมนระดบคณภาพของครตามเกณพมาตรฐาน วชาชพคร. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.วฒนา ปญญฤทธ. (2548). ประมวลสาระชดวชาการจดประสบการณสำาหรบเดกปฐมวย หนวยท 5. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.สำานกนโยบายและแผนการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมกระทรวงศกษาธการ. (2543). หวใจของ การปฏรปการศกษาตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา

10. การจดเตรยมการสอนการเตรยมการสอนเปนงานเกยวกบการจดสภาพในหองเรยน เพอให

เชอมนไดวาการจดกจกรรมและประสบการณตางๆ มความสมพนธสอดคลองตอเนองกนเหมาะกบผเรยนและสงแวดลอม มกจกรรมหลายๆอยางสอดคลองกบความแตกตางและความตองการของผเรยน ผเรยนสามารถนำาไปใชประโยชนในการดำารงชวตได อกทงมประโยชนสำาหรบการสอนแทน ในกรณครผสอนประจำาไมสามารถมาสอนไดครคนอนกสามารถสอนไดอยางตอเนอง

การจดเตรยมการสอน จะทำาได 2 ลกษณะ คอ1. จดเตรยมคนเดยว เปนการเตรยมการของผสอนในแตละวชา

แตละเนอหาทรบผดชอบ2. จดเตรยมเปนคณะ เปนความพยายามของกลมครทจะมาพบปะ

เพอปรกษาหารอในการเตรยมการสอนรวมกน ฮลสนและไฮแมน ( Hilson & Hyman, 1971) สรปวา การเตรยมการสอนเปนคณะจะสงผลดตอการเรยนการสอน ดงน 1.กลมครทรวมวางแผนดวยกน มแนวโนมทจะพฒนาการเรยนการสอนดวยวธการใหม ๆ การสอนเปนปจจบนมากขน เพราะครจะเลอกวธการอภปรายกลมยอยและการวเคราะหอยางมหลกการมากกวาการถามตอบ

35

2.ครมแนวโนมทจะใชการประเมนผลเปนการตรวจสอบ ผลผลต งานของตนอยางมความหมายมากขน ในทำานองเดยวกบการตรวจ“ ”

สอบคณภาพของผลผลตในทางอตสาหกรรม ซงจะตองทำาเพอแกไขกระบวนการผลต ซงเปนการนำาเอาระบบ (Systems Approach) เขามาใชกบงานดานการศกษา 3.ชวยทำาใหครทแยกตวตามลำาพงไดมโอกาสเขามาประชมปรกษาหารอกบกลม 4.การเตรยมการสอนเปนคณะทำาใหครไดมโอกาสศกษางานวจยของผอนมากขน รวมทงไดมโอกาสพจารณาความคดเหนของผอนดวย 5.ความรวมมอกนเพอการสอนทดขน ชวยพฒนาบรรยากาศแหงการยอมรบนบถอ และการใหความชวยเหลอซงกนและกนระหวางคณะคร

การเตรยมการสอน แบงออกเปน 2 ประเภท คอ1. การเตรยมการสอนระยะยาว

2. การเตรยมการสอนระยะสน

1. การเตรยมการสอนระยะยาวการเตรยมการสอนระยะยาว นนกคอการทำาโครงการสอนหรอ

แผนการสอนตลอดทงป โครงการสอนหรอแผนการสอน นบเปนการเตรยมการสอนระยะยาว โครงการสอนหรอแผนการสอน แบงไดเปน 2 ชนด คอ 1. โครงการสอนหรอแผนการสอนตลอดปการศกษา เปนการทำาโครงการสอนหรอแผนการสอนตลอดปการศกษา

2. โครงการสอนหรอแผนการสอนรายภาคการศกษา เปนการแยกโครงการหรอแผนการสอนตลอดป ใหเหมาะสมในการทจะใชสอนในเวลา 1 ภาคเรยน หกวนหยดราชการในกรณตาง ๆ และวนทอาจใชเพอประโยชนอยาง

36

อน นอกเหนอจากการเรยนการสอนออก เชน ในการสอบปลายภาค การจดกจกรรมพเศษตาง ๆ เปนตน ทงโครงการสอนรายป รายเทอม รายภาคเรยน อาจจะจดทำารวมกนไปได จะจดแบงรปแบบอยางใดกไดแลวแตความเหมาะสม

การทำาโครงการสอน จะดำาเนนการดงน 1. การกำาหนดหวขอเนอหาใหสมพนธกบจดประสงคของบทเรยน เปนการนำาเอาจดประสงคของบทเรยนแตละขอในแผนการสอน คมอคร หรอคมอการสอนมาพจารณากำาหนดหวขอเนอหาใหสอดคลองสมพนธกน การพจารณากำาหนดชอหวขอเนอหาใหสมพนธกบจดประสงคของบทเรยนในแตละขอนน ควรพจารณาหวขอเนอหาในหลกสตร แผนการสอน คมอคร หรอคมอการสอน และหนงสอเรยน ซงจะชวยใหการกำาหนดชอหวขอเนอหาของบทเรยนนน มความเหมาะสมและชดเจนมากยงขน 2. การแบงคาบเวลาใหเหมาะสมกบหวขอเนอหา การแบงคาบเวลาใหเหมาะสมกบหวขอเนอหา เปนการแบงคาบเวลาทกำาหนดไวในบทเรยนของแผนการสอน คมอคร คมอการสอนประจำากลมประสบการณ ใหเหมาะสมกบหวขอเนอหาทสมพนธกบจดประสงคของบทเรยนนน ๆ การสอนแตละครงจะใชเวลา 2 - 3 คาบ ตามตารางสอนทกำาหนดไวแตอาจจะยดหยนการแบงคาบเวลาการสอนแตละครงไดตามความเหมาะสมของการจดกจกรรมการสอนทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางแทจรง ดงนน จงควรแบงคาบเวลาทกำาหนดไวในบทเรยนใหเหมาะสมกบหวขอเนอหาแตละขอ ประมาณ 2 - 3 คาบ ยกเวนบางหวขอเนอหาตองการใหเกดการเรยนรหลายดาน อาจแบงคาบเวลาในการสอนมากกวา 3 คาบ กได

บทเรยนใดทตองมการประเมนผลใหสอดคลองกบจดประสงค ควรจะแบงคาบเวลาสำาหรบการประเมนผลประจำาบทเรยนนน ๆ ประมาณ 1 - 2

37

คาบดวย หากไมกำาหนดคาบเวลาสำาหรบการประเมนผลประจำาบทเรยนไว จะทำาใหเกดปญหาในการสอนอยางยง เพราะหลงจากสอนจบบทเรยนแลวผสอนอาจจะตองใชเวลาของบทเรยนอนหรอวชาอน เพอประเมนผลประจำาบทเรยนซงเปนการประเมนผลเพอปรบปรงการเรยนการสอน ผลเสยจงเกดขนกบผเรยน เพราะผสอนไมทราบขอบกพรองในการสอนของตนเอง หรอขอมลเกยวกบการเรยนรในแตละบทเรยนของผเรยน ดงนน จงไมไดใหมการสอนซอมแกผเรยนทเรยนชา และสอนเสรมสำาหรบผเรยนทเรยนเรว

ขอเสนอแนะในการทำาโครงการสอน 1. ควรใหครอาจารยผสอนในระดบเดยวกนทำาโครงการสอนรวม

กน2. ควรจดทำาโครงการสอนกอนเปดภาคการศกษาแตละภาคและ

แตละป3. ใหคร อาจารย ผเชยวชาญ ผมประสบการณในเนอหาวชานน ๆ

เขามารวมในการใหขอคดและขอเสนอแนะ

4. ใชเอกสารหลกสตรประกอบการพจารณาจดทำาโครงการสอน5. พจารณาการใชวสดอปกรณประกอบการเรยนการสอนใหเหมาะ

สม สอดคลองกบเนอหา ทกำาหนด6. ควรจะบนทกขอคดเหน ปญหา ขอเสนอแนะจากการใชโครงการ

สอนของผสอน เพอนำามาพจารณาปรบปรงแกไขในโอกาสตอไป7. ใหผใชโครงการสอนมโอกาสทบทวนศกษาปญหาตาง ๆ รวม

กนอยเสมอ8. ศกษา คนควา วจย เพอคดคนสงใหมๆ มาใชปรบปรงแกไข

โครงการสอนใหเหมาะสมอยเสมอ

2. การเตรยมการสอนระยะสน

38

การเตรยมการสอนระยะสน เปนการเตรยมตวเพอจะสอนในแตละครง โดยปรกตการสอนทดควรจะมการวางแผนการสอนไวลวงหนา เพอจะไดแจกแจงวตถประสงคในการสอน เตรยมกจกรรมการเรยนการสอนทเหมาะสม จดหาสอการเรยนการสอนทตองการ และการเตรยมการสอนระยะสนมขนตอน ดงน

1. กำาหนดรายละเอยดเนอหา การวางแผนทำาบนทกการสอนหรอแผนการสอนยอย ควรเรมจากการกำาหนดรายละเอยดของเนอหาทสมพนธกบหวขอเนอหา และคาบเวลาในการสอนของกำาหนดการสอนประจำาบทเรยน แตการกำาหนดรายละเอยดของเนอหานน เปนหนาทของครผสอนทจะตองศกษาคนควาจากเอกสารสงพมพตาง ๆ ในการขยายรายละเอยดเนอหา จะตองใหสอดคลองกบจดประสงคและหวขอเนอหาจากกำาหนดการสอนประจำาบทเรยน

2. กำาหนดแนวคดรวบยอดหรอหลกการแนวความคดรวบยอด ( Conceptual) เปนขอความทไดมาจาก

การเรยบเรยงลกษณะเดน ๆ ของเนอหา เรองใดเรองหนงใหเปนขอความทสนกะทดรด มความหมายชดเจน อาจแบงออกไดเปน 2 ระดบ คอ 2.1 แนวความคดรวบยอดระดบกวาง ( Broad Conceptual) เปนแนวความคดทกำาหนดไวอยางกวาง ๆ โดยไมมลกษณะเฉพาะเจาะจงเรองใดเรองหนงหรอสงใดสงหนงโดยตรงเหมาะสำาหรบใชเปนแนวความคดรวบยอดประจำาบทเรยนหรอหนวยของแผนการสอน 2.2 แนวความคดรวบยอดระดบนำาไปใช ( Operative Conceptual) เปนมโนภาพหรอแนวคดทจำาแนกระดบกวาง ใหมลกษณะเฉพาะเจาะจงลงไป จนสามารถนำาไปใชในชวตประจำาวนได เหมาะสำาหรบใชเปนแนวความคดรวบยอดประจำาเรองบทเรยนหรอหนวยเรยน

39

การกำาหนดแนวความคดรวบยอดเปนการเรยบเรยงลกษณะของรายละเอยดเนอหาเรองใดเรองหนงใหเปนขอความทสนกะทดรด มความหมายชดเจน 3. กำาหนดจดประสงค (Objective) การกำาหนดวตถประสงค เปนการนำาเอาวตถประสงคทสมพนธสอดคลองกบหวขอ เนอหาและคาบ เวลาของการสอนแตละครงในโครงการสอนหรอแผนการสอนมาเขยนเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรม (Behavior Objective) ใหสมบรณ ซงถอวาเปนวตถประสงคปลายทางของการเรยนการสอน (Enable Objective) ในครงนน ๆ ดวย 4. กำาหนดกจกรรมการเรยนการสอน (Instruction Activities) การพจารณาจดกจกรรมการเรยนการสอน ใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคปลายทางของการเรยนการสอนครงนน ๆ จำาเปนจะตองใหสอดคลองกบกระบวนการเรยนการสอนทมลำาดบขนสมพนธตอเนองกน

4.1 ขนนำาเขาสบทเรยน เปนการกำาหนดกจกรรมทมเปาหมายสำาคญเพอชวยกระตนหรอเราใหผเรยนเกดความสนใจในบทเรยนนน ๆ อยางแทจรง หากกจกรรมนำาเขาสบทเรยนไมไดชวยกระตน หรอเราใหผเรยนเกดความสนใจ กจะขาดการรบรทด ไมมการจำาและคด เพอตอบสนองอยางใดอยางหนง ผลสดทายกจะไมเกดการเรยนรตามจดประสงคทตองการ การจดกจกรรมนำาเขาสบทเรยน จำาเปนจะตองชวยกระตนหรอเราใหผเรยนเกดความสนใจในบทเรยน และตองใหสมพนธสอดคลองกบกจกรรมในขนสอนดวย ดงน 4.1.1 การจดกจกรรมนำาเขาสบทเรยน เพอทบทวนพนฐานความรเพมเตม ใหสมพนธ

กบการสอนเนอหาใหมหรอแนวความคดใหมหรอหลกการใหม ซงจะเปนการชวยให

40

ผเรยนเกดการระลกได และเกดความตอเนองในการเรยนรตามลำาดบขนตอไป

4.1.2 การจดกจกรรมนำาเขาสบทเรยน เพอวางแผนการเรยนการสอนรวมกนระหวาง

ผสอนกบผเรยน ซงจะเปนการชวยใหผเรยนไดมสวนรวมในการกำาหนดงานทจะปฏบต

วาจะตองทำาอะไร อยางไร เมอไร4.1.3 การจดกจกรรมนำาเขาสบทเรยน เพอแจงจดประสงค

ของบทเรยนใหผเรยนทราบโดยตรงหรอโดยทางออมกได ซงจะเปนการชวยใหผเรยนได

ทราบวาเมอเรยนจบบทเรยนแลวจะเกดการเรยนรอะไรตอตนเองบาง

4.2 ขอควรคำานงในการกำาหนดกจกรรม ในการพจารณากำาหนดกจกรรมนำาเขาสบทเรยน ควรจะคำานงถงสงตอไปน

4.2.1 ตองเปนกจกรรมทนำาไปสการกำาหนดกจกรรม ใหผเรยนเกดการเรยนรในขนสอน

อยางตอเนองและสมพนธกน4.2.2 ตองกำาหนดเวลาใหเหมาะสมกบลำาดบขนการสอนซง

โดยทวไปจะใชเวลาไมเกนรอยละ 20 ของเวลาเรยนทงหมด ซงอาจยดหยนไดตาม

ความเหมาะสม4.2.3 ตองกำาหนดสงทจะชวยกระตน หรอเราใหผเรยนเกด

ความสนใจ ตนเตน

41

สนกสนานเพลดเพลน หรอสอดคลองกบความตองการของผเรยน

4.2.4 ตองกำาหนดกจกรรมทเปนไปได และเหมาะสมกบความสามารถและความถนด

ของผสอนเอง กจะชวยใหการสอนเกดความสำาเรจไดมากขน4.3 ขนสอน เปนการกำาหนดกจกรรมทมลกษณะสำาคญ 2 ขน

ตอน คอ4.3.1 กจกรรมแกนหลกเปนการกำาหนดกจกรรมทชวยใหผ

เรยนเกดการเรยนรตรงตามจดประสงคปลายทางของการสอนในครงนน ๆ ซงถอวา

เปนการกำาหนดกจกรรมททำาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางแทจรงจงมความสำาคญมากทสด

ตอการกำาหนดกจกรรมการเรยนการสอนของบทเรยนเรองนน ๆ ในการกำาหนดกจกรรม

แกนหลกใหเกดการเรยนรตรงตามจดประสงคปลายทางของการสอนแตละครง ม

แนวทางในการปฏบตดงน- ตองพจารณาจดประสงคปลายทางของการสอนใน

ครงนนวามพฤตกรรมตรงกบการเรยนรชนดใดนน จะพจารณาเฉพาะคำากรยาของ

จดประสงคปลายทางอยางเดยวไมไดจำาเปนตองพจารณาขอความทเปน

พฤตกรรมของวตถประสงคปลายทางเปนสำาคญ จงจะตดสนไดวาจดประสงคปลาย

ทางของการสอนครงนน ๆ ตรงกบการเรยนรชนดใด

42

- ตองเลอกหรอกำาหนดกจกรรมแกนหลก ตามชนดการเรยนรนน ใหบรรลผล

ตรงตามจดประสงคปลายทาง4.3.2 กจกรรมทดสอบ เปนการกำาหนดกจกรรมทชวยใหผ

เรยนไดใชความร ความคด การแกปญหา ทกษะทางกาย และเจตคต ในการตอบปญหา

หรอแสดงพฤตกรรมตาง ๆ เพอเปนการตรวจสอบวาผเรยนเกดการเรยนรทสมพนธกบ

กจกรรมแกนหลกหรอไมหากผเรยนยงไมเกดการเรยนรกควรจะใหคำาแนะนำาเพมเตมหรอ

สอนใหมโดยไมใหผเรยนเสยกำาลงใจ จนสามารถเกดการเรยนรตามจดประสงคท

ตองการ4.4 ขนสรป เปนการกำาหนดกจกรรมทมลกษณะสำาคญ 2 ขน

ตอน คอ 4.4.1 กจกรรมสรปบทเรยน เปนการกำาหนดกจกรรมการ

เรยนใหผเรยนไดเรยบเรยง ความร ความคดและทกษะทางกาย แลวสรปเปนแนวความคด

หรอมโนภาพหรอหลกการหรอขอความสรปบางอยาง หรอลำาดบขนของการ

ปฏบตงาน ผสอนควรจะตระหนกถงการกำาหนดกจกรรมใหผเรยนไดแสดงออกรวมกน

โดยการอภปรายหรอเขยนตอบ กไดตามความเหมาะสม แตมใชผสอนเปนผสรปเสยเอง

ครควรจะเปนเพยงผชวย

43

แนะแนวทางบางประการเทานน หรออาจชวยรวบรวมขอสรปเขยนไวบนกระดาษบาง

กได เพอเปนการเนนใหชดเจนอกครงหนง หลงจากผเรยนชวยกนสรปบทเรยนแลว กตองจดจำาขอสรปนน ๆ ตอไป แตอาจจำาไดไม

นานหรอลมไดงาย ดงนนผสอนควรหาวธการทจะชวยใหผเรยนจำาไดนาน

4.4.2 กจกรรมฝกทกษะ เปนการกำาหนดกจกรรมใหผเรยนไดเพมเตมทกษะทางสมอง

และหรอทางกายใหมความชำานาญเพมสงขน เชน ทำาแบบฝกหด ศกษาคนควาทำา

รายงาน ทำากจกรรมเสรมหลกสตร ทำากจกรรมจากใบงาน ปฏบตงานตามโครงงาน

เพอเสรมทกษะการเรยนร เปนตน การกำาหนดกจกรรมเสรมทกษะน ผสอนควรตระหนกถงแบบฝกหดทจะชวยใหผเรยน

เกดความสำาเรจและพงพอใจดวย ดงนนการสรางแบบฝกหดควรพจารณาจดลำาดบจาก

งายไปหายาก และหลากหลาย ๆ แบบ นอกจากนการสรางแบบฝกหดควรจะตองม

ลกษณะชวยสรางบรรยากาศใหผเรยนเกดความพงพอใจ สนใจในหวขอทจดศกษา

เพราะจะเปนแรงจงใจใหอยากกระทำาอก5. การวเคราะหกจกรรมการเรยนการสอน

44

การวเคราะหกจกรรมการเรยนการสอน เปนการตรวจสอนเพอยอนกลบมาพจารณาและหาแนวทางในการปรบปรงแกไขกจกรรมการเรยน ดงแนวทางตอไปน

5.1 กจกรรมแตละขอ จะตองชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางใดอยางหนงทพงประสงค

5.2 กจกรรมแตละขอ จะตองสมพนธตอเนองกนกบกจกรรมในขอตอไปตามลำาดบ

5.3 กจกรรมแกนหลกจะตองชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตรงตามจดประสงคปลายทางท

กำาหนดไวไดงายและรวดเรว5.4 กจกรรมสรปบทเรยนจะตองชวยใหผเรยนสรปเปนแนวความ

คดหรอมโนภาพหรอหลกการ ขอความสรปบางอยางหรอลำาดบขนของการปฏบตไดดวย

ตนเอง5.5 กจกรรมการเรยนการสอนรวมทกขอแลว จะตองใชเวลาโดย

ประมาณ 2 - 3 คาบเวลาท กำาหนดไวในการสอนครงนน ๆ

การวเคราะหกจกรรมการเรยนการสอน ยงชวยใหผสอนสามารถกำาหนดจดประสงคปลายทาง

ใหสอดคลองและสมพนธกบกจกรรมการเรยนการสอนในแตละขอ ไดอยางละเอยดรอบคอบ

ยงขนเพราะไดวางแผนการกำาหนดกจกรรมการเรยนการสอนไปพรอม ๆ กบการกำาหนด

วตถประสงคนนเอง6. กำาหนดสอการเรยนการสอน

45

สอการเรยนการสอน ( Instructional Media) หมายถง สงตาง ๆ ทงท เปนวสด (Materials) เครองมอ (Equipment) และเทคนควธการ (Technique or Method) ซงเปนตวกลาง ทำาใหผเรยนเกดการเรยนร ตามวตถประสงคการเรยนการสอน ทกำาหนดไวไดงายและรวดเรว เมอพจารณาสอการเรยนการสอนทเปนเทคนควธการนน จะหมายถง เทคนควธการใชวสดและเครองมอเพอการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางใดอยางหนง ซงจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดงายและรวดเรว ดงนน การกำาหนดกจกรรมการเรยนการสอนในแตละขนตอนจงจำาเปนตองพจารณากำาหนดสอการเรยนการสอนทงทเปนวสด เครองมอและหรออปกรณ ควบคกนไปดวย 7. กำาหนดการประเมนผล การประเมนผล ( Evaluation ) เปนกระบวนการพจารณาตดสนใจในขอมลทไดจากการวดผลวามระดบคณภาพดเพยงใด ซงตองอาศยวจารณญาณ และวตถประสงคทกำาหนดเงอนไขพฤตกรรมทคาดหวงและเกณฑประกอบการตดสนดวย ดงนน เมอกลาวถงการประเมนผล จะรวมถงการวดผลดวยเพราะจะประเมนผลไดตองมการวดผลมากอน ในทางการศกษาจงนยมใชการประเมนผลเพยงคำาเดยว ดงนน การกำาหนดการประเมนผล จงเปนการกำาหนดเครองมอการวดผล ประกอบดวยการสงเกต การสมภาษณ การตรวจผลงาน และการทดสอบใหสอดคลองและสมพนธกบการกำาหนดกจกรรมการเรยนการสอนในแตละขนตอน แตสวนใหญในการประเมนผลขณะสอนจะใชการสงเกตพฤตกรรมทคาดหวงจะใหผเรยนไดมการเปลยนแปลงพฤตกรรมตามทกำาหนดกจกรรมการเรยนการสอนไวในแตละขอ เมอไดดำาเนนการสอนเสรจแลว จงจะประเมนผลวาผเรยนไดเกดการเรยนรตามเกณฑทกำาหนดไวหรอไมเพยงใด หากมขอบกพรองจะไดหาทางปรบปรงแกไขไดทนท 8. การเขยนบนทกหลงสอน

46

การเขยนบนทกหลงสอน เปนการแสดงผลการนำาแผนการจดการเรยนรไปใชในการพฒนานกเรยนตามทออกแบบการเรยนรไวของครผสอน วาสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนไดตามเวลา กจกรรม สอการเรยนการสอน การวดผลและประเมนผลตามทกำาหนดหรอไม การนำาแผนการจดการเรยนรไปพฒนาผเรยนครงนน บรรลตามจดประสงคการเรยนรทตงไวไหม มปญหาอปสรรคอะไรจากการจดกจกรรมการเรยนการสอนครงนน ครผสอนไดทำาการแกไขปญหาและอปสรรคทเกดขนอยางไรนนแสดงใหเหนความสำาคญของบนทกผลหลงสอน เปนสงทมความสำาคญจำาเปนสำาหรบครผสอนอยางยง เพราะจากบนทกผลหลงสอนจะทำาใหมองภาพสมรรถนะในการจดการเรยนการสอนของครผสอนไดทกดาน ทงสมรรถนะหลกและสมรรถนะตามสายงาน

11. ครเปนผจดการและบรหารงานวชาการในหองเรยนผลสมฤทธของผเรยนดานวชาการ นบวาเปนสงทมความสำาคญอยาง

ยงและเปนความคาดหวงของโรงเรยนทตองการใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนดานวชาการสง ทงน การจดการหองเรยนกเปนสงหนงทสงผลใหเกดการเรยนรและมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนดานวชาการอยางหลกเลยงไมได ดงนน ผสอนจงควรใหความสำาคญและใสใจในการจดการหองเรยนเพอสงผลดทางดานวชาการ ดงน

1. สรางความตระหนกใหกบผเรยนวาตนเองมความสามารถทจะประสบความสำาเรจ

- บอกขอกำาหนดและรายละเอยดทเปนตวบงชความสำาเรจในการเรยน

- สรางโอกาสทหลากหลายใหผเรยนประสบความสำาเรจ- ใหผเรยนกำาหนดเปาหมายระยะสนและประเมนความกาวหนาของ

ตนเอง

47

- ใหขอมลยอนกลบแกผเรยนเพอชวยการเชอมโยงความสำาเรจกบความพยายามและความสามารถของตน

- ชวยใหผเรยนรจกการควบคมตนเองเพอความสำาเรจในการเรยน- ใหผเรยนทราบขอมลผลการทำางานของตน

2. การทำาใหผเรยนสนใจในเนอหาบทเรยน- ทำาความเขาใจกบสงทผเรยนสนใจหรอใหความสำาคญ- คดเลอกหวเรองหรองานทมเนอหาสาระและความทาทายใหผเรยน

สนใจ- อธบายขนตอนของกจกรรมตงแตเรมบทเรยน- บอกวตถประสงคการเรยนและสงทผสอนคาดหวงตงแตเรมบท

เรยน- กระตนใหผเรยนสนใจในเนอหา เชน การใชคำาถาม การทำากจกรรม

ตางๆ ทผเรยนสนใจ ทงนขนอยกบวยและความสามารถของผเรยนดวย3. การเนนความสมพนธของเนอหาบทเรยน

- บอกความสำาคญของสงทเรยนเพอใหผเรยนเหนคณคาของสงทเรยน

- ปรบเปลยนการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบความร ความเขาใจ ความสามารถและประสบการณสวนตวของผเรยนแตละคน

- ใหผเรยนนำาสงทเรยนไปแลวมาประยกตใชในชวตประจำาวน- ควรยกตวอยางในสงทเปนรปธรรมหรอเกยวของกบชวตจรง

เพอแสดงความสมพนธและผเรยนสามารถเขาใจสงทเรยนไดอยางชดเจนมากยงขน

4. การใชวธการสอนทหลากหลายเพอชวยสรางความสนใจ- เลอกวธการสอนทหลากหลาย- จดกจกรรมเพอดงดดความสนใจจากผเรยน เชน การเลนเกม

การแสดงบทบาทสมมต

48

5. ใหผเรยนมสวนรวมในการจดการเรยนร- ใชวธการมสวนรวมในการเรยนรทหลากหลายตามลกษณะ การ

เรยนรและการคดของผเรยน6. เลอกกจกรรมทกระตนใหผเรยนอยากรอยากเหน

- เลอกกจกรรมทสามารถทำาใหผเรยนไดเหนคณคาของการตงใจทำางานการคนพบการมจนตนาการฯลฯ

- ใชประสบการณทผานมาของผเรยน เปนสอใหผเรยนไดสำารวจความคดและอารมณของตน

7. จดสรรเนอหาทมความทาทายและมความยาก- ใหงานทมความยากระดบปานกลางเพอใหผเรยนประสบผลสำาเรจโดย

ใชความพยายามอยางเหมาะสม- แบงงานบยากออกเปนงานยอยๆ เพอชวยใหผเรยนประสบผล

สำาเรจโดยไมตองใชความพยายามมากเกนไป- เนนผลลพธการเรยนรขนสง- ตดตามระดบความยากของงานและการทดสอบ

8. การจดกลมผเรยนเพอใหทำางานรวมกนและเปนผนำาชนเรยน- ใชกจกรรมทสรางความรวมมอกนระหวางผเรยน เชน กจกรรม

แบบรวมมอ กจกรรมแบบกลม การแขงขนเปนทม- สรางความรสกการเปนผนำา โดยใหผเรยนมโอกาสไดตดสนใจ

9. ออกแบบบทเรยนททำาใหผประสบความสำาเรจ- บอกสงทผสอนคาดหวงและสงทผเรยนตองการ- ใชเนอหาทผเรยนคนเคยเปนตวอยางกอน แลวจงใชเนอหาทไกลตว

หรอเปนนามธรรมมาอธบายเพมเตม- ลดพฤตกรรมการวตกกงวล

10. การสนบสนนใหผเรยนมความพยายาม มความกระตอรอรน ทจะทำาความเขาใจบทเรยนและการทำางานตางๆ

49

- ผสอนตองเปนแบบอยางในการสรางความกระตอรอรน ความสนใจ เชน แนะนำางานทใหผเรยนทำาอยางกระตอรอรน เมอผเรยนมปญหา ผสอนควรรวมแกปญหากบผเรยนดวย

- ลำาดบขนตอนการสอนใหงายตอความเขาใจ- สนบสนนความพยายามแบบรวมมอ โยงใหผเรยนทกคนเปนสวน

หนงของกลม11. การใหโอกาสผเรยนไดเรยนร

- เนนบทเรยนทนำาเสนอแนวคดระดบกลางๆ มสาระสำาคญทไมมากจนเกนไป

- ผสอนตองอภปราย สาธต มอบหมายงานใหชดเจน- นำาเสนอเนอหาดวยสงทเปนรปธรรมและเชอมโยงความรใหมกบ

ความรเดมของผเรยน- เพมเตมความรทไมปรากฏในหนงสอ- เมอใชคำาถามขนสง(ยาก) ตองชแนะความคดแกผเรยน- ใหผเรยนสรป เปรยบเทยบ และนำาความรไปใชในชวตจรง

12. เทคนคการปกครองชนเรยนของคร เทคนคหรอวธการทครใชปกครองชนเรยนมสวนสงเสรมในการสรางบรรยากาศทางจตวทยา กลาวคอ ถาครปกครองชนเรยนดวยความยตธรรม ยดหลกประชาธปไตย ใชระเบยบกฎเกณฑททกคนยอมรบ ยนดปฏบต นกเรยนกจะอยในหองเรยนอยางมความสข เกดความรสกอบอนพอใจและสบายใจ ในทางตรงกนขาม ถาครโลเลไมยตธรรม เลอกทรกมกทชง ปกครองชนเรยนแบบเผดจการ นกเรยนจะเกดความรสกไมศรทธาคร ไมเหนคณคาของระเบยบกฎเกณฑ สงผลใหนกเรยนไมสนใจเรยน ไมอยากมาโรงเรยนในทสด ดงนนเทคนคในการปกครองชนเรยน ครควรยดหลกตอไปน

50

1.หลกประชาธปไตย ครควรใหความสำาคญตอนกเรยน เทาเทยมกน ใหความเสมอภาค ใหอสระ ใหโอกาสแกทกคนในการแสดงความคดเหน ขณะเดยวกนครตองใจ กวาง ยนดรบฟงความเหนของทกคน และควรฝกใหนกเรยนปฏบตตนตามสทธ หนาท รจกเคารพสทธของผอน ใหรจกการอยรวมกนอยาง ประชาธปไตย

2.หลกความยตธรรม ครควรปกครองโดยใชหลกความยตธรรมแกนกเรยนทกคนโดยทวถง นกเรยนจะ เคารพศรทธาคร และยนดปฏบตตามกฎระเบยบของคร ยนดปฏบตตามคำาอบรม สงสอนของคร ตลอดจนไมสรางปญหาในชนเรยน

3.หลกพรหมวหาร 4 อนไดแก เมตตา กรณา มทตา อเบกขา เมตตา หมายถง ความรกและเอนด ความปรารถนาทจะใหผอน

เปนสข กรณา หมายถง ความสงสาร คดจะชวยใหผอนพนทกข มทตา หมายถง ความยนดดวยเมอผอนไดลาภยศ สข สรรเสรญ อเบกขา หมายถง ความเทยงธรรม การวางตวเปนกลาง การวางใจ

เฉย ถาครทกคนยดหลกพรหมวหาร 4 ในการปกครองชนเรยน นอกจาก

จะทำาใหนก เรยนมความเคารพรกศรทธาคร และมความสขในการเรยนแลวยงเปนการปลกฝง คณธรรม จรยธรรม ใหแกนกเรยนดวย

4.หลกความใกลชด การทครแสดงความเอาใจ ใส ความสนใจ ใหความใกลชดกบนกเรยน เปนวธการหนงในการสราง บรรยากาศทางดานจตวทยา วธการแสดงความสนใจนกเรยนทำาไดหลายวธ จตรา วสวานช (2531 : 135) ไดเสนอแนะไวดงน

- ครจะตองรจกนกเรยนในชนทกคน รจกชอจรง ชอเลน ความสนใจของเดกแตละคนเปนตนวา

งานอดเรก มพนองกคน จดเดน จดดอย ของนกเรยนแตละคน

51

- ครจะตองแสดงความสนใจในสารทกขสขดบของเดกแตละคน เชน หมนถามความเปนไปของ

พนอง ความคบหนาของการสะสมแสตมป คอ ไมเพยงรแตวาเดกเปนอะไรในขอ 1 แตร

ขาวคราวเคลอนไหวของสงเหลานนดวย- ครจะมอบเวลาของตนเพอเดก เวลาทนอกเหนอจากงานสอน

ไดแก เวลาเยนหลงเลกเรยน ชวงพกระหวางการเรยน เพอชวยเดกทตองการการชวยเหลอเปน

พเศษ วาตองการขอ คำาปรกษา ตองการขอคำาแนะนำาในการหารายไดพเศษ ครจะตอง

พรอมทจะใหความชวยเหลอ เดกไดตลอดเวลา- ครจะตองใกลชด สมผสทงรางกายและจตใจ คำาสงสอนและการก

ระทำาของครจะตองสอดคลอง กนเปนตนวา ถาครจะอบรมสงสอนเดกเรองความซอสตย ครจะ

ตองปฏบตตนเปนคนซอสตย ดวยเชนกน กายสมผสกเปนสงจำาเปน การจบตองตวบาง จะเปน

สอนำาใหเดกรสกถงความ ใกลชดสนทสนม

13. ปฏสมพนธในชนเรยนปฏสมพนธ (interaction) หมายถง ความสมพนธทางสงคมระหวาง

บคคล 2 คนหรอบคคล 2 ฝายโดยตางฝายตางมอทธผลซงกนและกน (ประดนนท อปรมย. 2523 : 133) ซงปฏสมพนธในหองเรยนม 3ลกษณะ ไดแก

52

1. ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน ถาปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนเปนไปดวยด หมายถง ทงครและนกเรยนตางมความสมพนธอนดตอกน ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถาม ครใหความเปนกนเองแกนกเรยน ใหนกเรยนมอสระ และมความสบายใจในการทำากจกรรม บรรยากาศภายในหองเรยนกจะไมตงเครยด เปนบรรยากาศทรนรมย นาเรยน นาสอน ซงจะสงเสรมใหเกดการเรยนรทด

2. ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน บรรยากาศในหองเรยนจะเตมไปดวยความอบอน สรางความรสกทดใหแกนกเรยนไดถานกเรยนมปฏสมพนธทดตอกน คอ มความสมครสมานสามคค รกใครกลมเกลยวกน ชวยเหลอซงกนและกน มนำาใจเออเฟ อเผอแผซงกนและกน ฯลฯ นกเรยนจะมปฏสมพนธทดตอกนไดนน ขนอยกบครเปนสำาคญ กลาวคอ เปนแบบอยางทดแกนกเรยน ปกครองดแลนกเรยนไดทวถง สงสอนอบรมบมนสย และแกไขพฤตกรรมทไมเหมาะสมของนกเรยนไดถกตอง นกเรยนกจะคอย ๆ ซมซาบและซบเอาสงทดงามไวปฏบตจนเปนคณลกษณะเฉพาะตนทพงประสงค เมอนกเรยนทกคนตางเปนคนด เพราะมครด ทกคนกจะมปฏสมพนธทดตอกน อนเปนสวนสรางเสรมใหเกดบรรยากาศทพงปรารถนาขนในหองเรยน

3. ปฏสมพนธทางวาจา หมายถง การพดจารวมกนในชนเรยนระหวางครกบนกเรยน อาจเปนการ

53

บรรยาย การอภปราย การถามคำาถาม การมอบหมายงาน การพดของนกเรยน เปนตน ทงหมดนมอทธพลตอการสรางบรรยากาศในชนเรยนเชนกน

กลาวโดยสรป การจดบรรยากาศทางดานจตวทยา มงสงเสรมใหผเรยนเกดความรสกทดตอการเรยนการสอนและเกดความศรทธาในครผสอน ดงนน ครผสอนจงควรตระหนกถงความสำาคญของการสรางบรรยากาศทางจตวทยา โดยปรบบคลกภาพความเปนคร ใหเหมาะสมปรบพฤตกรรมการสอนใหผเรยนเกดการเรยนรไดด มเทคนคในการปกครองชนเรยน และสรางปฏสมพนธทสงเสรมการเรยนรใหแกผเรยน

14. ความสมพนธระหวางการบรหารจดการชนเรยนและการเรยนการสอนการบรหารจดการชนเรยน หมายถง การจดสภาพแวดลอมทงภายใน

และภายนอกหองเรยน เพอสนบสนนใหเดกเกดการเรยนรอยางมความสขการจดสภาพแวดลอมจะตองคำานงถงสงตอไปน

1. ความสะอาด ความปลอดภย2. ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน3. ความสะดวกในการทำากจกรรม4. ความพรอมของอาคารสถานท เชน หองเรยน หองนำาหองสวม

สนามเดกเลน ฯลฯ5. ความเพยงพอเหมาะสมในเรองขนาด นำาหนก จำานวน สของสอและ

เครองเลน6. บรรยากาศในการเรยนร การจดทเลนและมมประสบการณตางๆ