«Ինչ պես և ս պաս վում էր, « Բա ցա հայ տել փա ռա վոր Ա վե տա րա նը» ու սում նա կան ձեռ նար կում Փոլ Վո շե րը հա վա տար մո րեն ա ռաջ-նոր դում է դե պի Ա վե տա րա նի գլխա վոր վար դա պե տութ յուն նե րը։ Այս տեղ դուք կգտնեք ճշգրիտ մեկ նո ղա կան և աստ վա ծա բա նա-կան բա ցատ րութ յուն ներ, ինչ պես նաև օգ տա կար, խե լա միտ հար-ցեր և սուրբգ րա յին հատ ված ներ ըն թերց ման հա մար։ Այս ձեռ նար-կը շատ օգ տա կար է ան հա տա կան և խմ բա յին ու սուց ման հա մար, քա նի որ օգ նում է ա վե լի խո րը թա փան ցել փա ռա վոր ճշմար-

տութ յուն նե րի մեջ այն մա սին, թե ով է Աստ ված, և թե ինչ պես Նա փրկեց մեզ Իր ո ղոր մա ծութ յամբ»։

Ռեյ Վան Նես թի, պրո ֆե սոր « Յու նիոն» հա մալ սա րա նում և «Անգ լե-

րեն Ս տան դարտ Ու սում նա կան Աստ վա ծաշն չի» (ESV Study Bible) նյու-

թե րի հա մա հե ղի նակ

« Փոլ Վո շե րի « Բա ցա հայ տել փա ռա վոր Ա վե տա րա նը» գիր քը նման է թարմ օ դի։ Ա ռա ջի նը՝ սա ու սում նա կան ձեռ նարկ է, ո րը կոչ է ա նում մեզ խո րա սուզ վել Աստ վա ծաշն չի մեջ և ան ձամբ ուսում նա սի րել Ա վե տա րա նի ճշմար տութ յուն նե րը, ո րոնք սնու-

ցում են մեր ան ձը։ Փոլ Վո շերն օգ տա գոր ծում է բազ մա թիվ աստ-վա ծաշնչ յան հաս կա ցութ յուն ներ, որ պես զի ի հայտ բե րի Ք րիս-տո սի ան ձի և աշ խա տան քի ուր վագ ծե րը, մինչև որ Ա վե տա րանն ուշագ րավ պատ կեր վի՝ ակ նա ծանք ներշն չող Է վե րեստ սա րի

պես։ Երկ րոր դը՝ այս գիր քը վե րա դարձ նում է մեզ դե պի հիմ նա-րար պատ ճառն այն մա սին, թե ին չո՞ւ է Աստ ված փրկում այն պես, ինչ պես դա ներ կա յաց ված է Ա վե տա րա նում։ Նա այդ պես է վար-վում՝ Ի րեն փա ռա վո րե լու հա մար։ Այս գիր քը սկսվում է աստ վա-ծա յին եր կընտ րան քով, և այն բա նից հե տո, երբ ա մեն ինչ աս ված և ար ված է, այն թող նում է մեզ ծնկնե րի վրա՝ մե ծա րե լու շնորհ քի և ար դա րա դա տութ յան Բարձր յալ Աստ ծուն։ Ե թե ու զում եք ի մա-նալ, թե ին չու է Ա վե տա րա նը բո լոր ժա մա նակ նե րի մե ծա գույն ճշմար տությունը, գնե՛ք այս գիր քը և ու սում նա սի րեք այն՝ բաց

Աստվածաշն չով»։

Կոն րադ Մ բե վե, « Կա բո ւա տա» Մկր տա կան ե կե ղե ցու հո վիվ, « Հիմ-

քեր՝ Աստ ծո հո տի հա մար» գրքի հե ղի նակ

« Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նը՝ ու շագ րավ բա րի լուր է այն մա-սին, որ Աստ ված ու ղար կեց Իր Որ դուն այս աշ խարհ, որ «աշ խար-հը Ն րա նով փրկվի»։ « Բա ցա հայ տել փա ռա վոր Ա վե տա րա նը»

գրքում Փոլ Վո շե րը ջա նա սի րա բար դի տար կում է բազ մա թիվ հրա-շա լի ա վե տա րա նա կան ճշմար տութ յուն ներ, ո րոնք հա ճախ ան տես-վում են։ Փո լը վար պե տո րեն ա ռաջ նոր դում է մեզ Սուրբ գրքով՝

բա ցա հայ տե լով այս զար մա նա լի ի րո ղութ յուն նե րը»։

Էն տո նի Ռ. Մա թե նիա, «Ք րիս տո սի ե կե ղե ցի» ե կե ղե ցու հո վիվ Ռեդ-

ֆոր դում և « Նա յի՛ր Քո Աստ ծուն» ձեռ նար կի նյու թե րի հա մա հե ղի նակ

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԱՎԵՏԱՐԱՆԸ Հե ղի նա կա յին ի րա վունք նե րը՝ 2017թ., Փոլ Դեյ վիդ Վո շեր

Բո լոր ի րա վունք նե րը պաշտ պան ված են։ Այս գրքի ոչ մի մա սը որ ևէ կեր պով չի կա րող օգ տա գործ վել կամ կրկնօ րի նակ վել՝ ա ռանց գրա վոր թույլտ վութ յան, բա ցա ռութ յամբ՝ կարճ մեջ բե րում նե րի քննա դա տա կան հոդ ված նե րի և ակ նարկ նե րի մեջ։ Ուղ ղե՛ք ձեր խնդրանք նե րը հրա տա րակ չին հետև յալ հաս ցեով.

Տ պագր ված է Ա մե րի կա յի Միաց յալ Նա հանգ նե րում, 2017թ.Երկ րորդ հրա տա րա կութ յուն

Աստ վա ծաշնչ յան մեջ բե րում նե րը հա յե րեն Աստ վա ծա շունչ մատ յան «Ա րա րատ» թարգ մա նութ յու նից են (1869թ.), կամ, հա տուկ նշում նե րի դեպ քում, « Նոր ա մե րիկ յան ստան դարտ Աստ վա ծաշն չից» (NASB®), հե-ղի նա կա յին ի րա վունք նե րը՝ 1960, 1962, 1963, 1968, 1972, 1973, 1977, 1995թթ., «Lockman Foundation»-ի կող մից։ Օգ տա գործ ված է՝ ըստ թույլտ վութ յան:

ISBN 978-0-9886681-5-7

Խմ բա գիր ներ՝ Ֆո րեսթ Հայթ և Մե գան Նեշ Է ջադ րու մը և ձ ևա վո րու մը՝ Ջոն Գ րին, Մեթ յու Ռո բին սոն և Ֆո րեսթ Հայթ

5

Բո վան դա կութ յուն Բո վան դա կութ յուն

Նե րա ծութ յուն 7

Ու սում նա կան ծրա գիր՝ ըստ ցան կութ յան 9

1. Աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը և Ա վե տա րա նը 10

2. Աստ ծո դրդա պատ ճա ռը՝ մար դուն փրկե լու հա մար 16

3. Որ դու դրդա պատ ճա ռը՝ մեզ փրկե լու հա մար 21

4. Աստ ծո Որ դին՝ փառ քի մեջ 28

5. Որ դին մարդ դար ձավ ( Մաս մեկ) 33

6. Որ դին մարդ դար ձավ ( Մաս եր կու) 39

7. Որ դին ապ րեց կա տար յալ կյան քով 44

8. Որ դին կրեց մեր մեղ քը 49

9. Որ դին ա նեծք դար ձավ 54

10. Որ դին վերց րեց Իր վրա Աստ ծո զայ րույ թը 59

11. Որ դին մա հա ցավ 66

12. Ք րիս տո սը՝ մեր քա վութ յու նը 71

13. Ք րիս տո սը՝ մեր փրկութ յու նը 76

14. Ք րիս տո սը՝ մեր ա զա տութ յու նը 81

15. Ք րիս տո սը՝ մեր հաշ տութ յու նը ( Մաս մեկ) 86

16. Ք րիս տո սը՝ մեր հաշ տութ յու նը ( Մաս եր կու) 93

17. Ք րիս տո սը՝ մեր Զո հը 96

18. Ք րիս տո սը՝ մեր Գա ռը 102

19. Ք րիս տո սը՝ մեր Քա վութ յան այ ծը 107

20. Ք րիս տո սը թաղ վեց 112

21. Ք րիս տո սը հա րութ յուն ա ռավ 116

22. Հա րութ յուն. մեր հա վատ քի հիմ քը 121

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

6

23. Ք րիս տո սի հա րութ յան ա պա ցույ ցը 124

24. Ք րիս տո սի հա րութ յան բնույ թը 133

25. Ք րիս տո սի հա րութ յան նշա նա կա լիութ յու նը 138

26. Ք րիս տո սի հա րութ յան կար ևո րութ յու նը 143

27. Որ դին՝ համ բարձ ված 149

28. Մեր Բարձր յալ Փր կի չը 156

29. Մեր Բարձր յալ Միջ նոր դը 161

30. Մեր Բարձր յալ Բա րե խո սը 166

31. Ք րիս տո սը՝ Թա գա վոր 171

32. Ք րիս տո սը՝ Տեր 177

33. Ք րիս տո սը՝ Դա տա վոր 182

34. Վե րա հաս դա տաս տա նը 188

7

Նե րա ծութ յուն Նե րա ծութ յուն

ԻՆՉՊԵՍ ՕԳՏՎԵԼ ԱՅՍ ՁԵՌՆԱՐԿԻՑ

Այս դա սըն թա ցի մե ծա գույն նպա տակն է, որ ու սա նո ղը հան դի պում ու նե նա Աստ ծո հետ Ն րա Խոս քի մի ջո ցով։ Այս ու սում նա կան ձեռ նար կը հիմն ված է այն հա մոզ մուն քի վրա, որ Աստ վա ծա շուն չը Աստ ծո ո գեշնչ ված և անս խա լա կան Խոսքն է, և այն պես է կազմ ված, որ ու սա նո ղը բա ռա ցիո րեն ան կա րող է ըն-թեր ցել այն՝ ա ռանց բաց Աստ վա ծաշն չի։ Ն պա տակն է՝ օգ նել ըն թեր ցո ղին հնա զանդ վել Պո ղոս ա ռաք յա լի հոր դո րին Բ Տի մո թեոս 2.15-ում.

« Ջա՛նք ա րա, որ քո անձն ըն տիր կանգ նեց նես Աստ ծո առջև՝ իբրև մի մշակ՝ ա ռանց ա մո թի, որ

ճշմար տութ յան խոսքն ու ղիղ մա տա կա րա րես»։

Ա մեն գլուխ Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նի ո րո շա կի կող մի մա սին է։ Այն ա վար տե լու հա մար ու սա նո ղը պետք է պա տաս խա նի հար ցե րի և կա տա րի ա ռա ջադ րանք ներ, ո րոնք տրված են՝ հա մա ձայն օգ տա գործ ված աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րի։ Ու սա նո ղին ա ռա ջարկ վում է մտո րել ա մեն մի աստ վա ծաշնչ յան հատ վա ծի շուրջ և գ րի առ նել իր մտքե րը։ Այս դա սըն թա ցի օգ տա վե տութ յունն ու ղիղ հա մե մա տա կան է ու սա նո ղի ջան-քե րին։ Ե թե ու սա նո ղը պա տաս խա նի հար ցե րին՝ ա ռանց մտա ծե լու, գրե թե ար տագ րե լով հա մա պա տաս խան աստ վա ծաշնչ յան հատ վա ծը և չձգ տե լով հաս կա նալ դրա ի մաս տը, այս գիր քը քիչ օգ տա վետ կլի նի։

« Բա ցա հայ տել փա ռա վոր Ա վե տա րա նը» գիր քը գլխա վո րա պես աստ վա ծաշնչ յան ու սում նա կան ձեռ-նարկ է և չի պա րու նա կում գու նա զարդ պատ կեր ներ, հե տաքրք րա շարժ պատ մութ յուն ներ և նույ նիսկ աստ-վա ծա բա նա կան մեկ նութ յուն ներ։ Հե ղի նա կը ցան կա ցել է ստեղ ծել այն պի սի աշ խա տութ յուն, ո րը պար զա-պես մատ նա ցույց է ա նում Աստ վա ծա շուն չը և թույլ է տա լիս, որ Աստ ծո Խոս քը խո սի իր փո խա րեն։

Այս ու սում նա կան ձեռ նար կը կա րող է օգ տա գործ վել ան հա տա կան ու սում նա սի րութ յան հա մար, փոքր խմբե րում, կի րակ նօր յա դպրոց նե րի դա սա րան նե րում կամ ցան կա ցած մի ջա վայ րում։ Շատ կար ևոր է, որ ու սա նողն ինք նու րույն ա վար տի ա մեն գլու խը մինչև փոքր խմբի կամ կի րակ նօր յա դպրո ցի դա սա րա նի հա վա քույ թը, որ տեղ նրանք քննար կե լու են այդ գլու խը և պա տաս խա նե լու են դրա նում գտնվող հար ցե րին խմբի կամ ա շա կեր տա կան թի մի ա ռաջ նոր դի հետ։

ՀՈՐԴՈՐ ՈՒՍԱՆՈՂԻՆ

Մենք հոր դո րում ենք ա մեն ու սա նո ղի զբաղ վել աստ վա ծաշնչ յան վար դա պե տութ յան ու սում նա սի րութ-յամբ և բա ցա հայ տել դրա վեհ դիր քը քրիս տո նեա կան կյան քում։ Ճշ մա րիտ քրիս տոն յա յի հա մար շատ դժվար կլի նի գոր ծել և նույ նիսկ՝ գո յատ ևել, ե թե նրա զգաց մունք նե րը հա կա սեն նրա մտքին, կամ, այլ կերպ ա սած, ե թե նրա պատ կե րա ցումն Աստ ծուն ըն ծայ վե լու մա սին՝ հա կա սի Աստ ծո մա սին նրա վար-դա պե տա կան գի տե լի քին։ Հա մա ձայն Աստ վա ծաշն չի՝ ո՛չ մեր զգաց մունք նե րը, ո՛չ էլ փոր ձա ռութ յու նը բա-վա րար հիմք չեն քրիս տո նեա կան կյան քի հա մար։ Միայն Աստ վա ծաշն չի ճշմար տութ յուն նե րը, ո րոնք փո խանց վում են վար դա պե տութ յան ու սուց ման մի ջո ցով և հաս կաց վում են մտքով, կա րող են լի նել այդ հաս տատ հիմ քը, ո րի վրա պետք է կա ռու ցենք մեր հա մոզ մունք նե րը և վար քը, և ո րո շենք մեր զգաց-մունք նե րի և փոր ձա ռութ յուն նե րի վա վե րա կան լի նե լը։ Միտ քը սրտի թշնա մին չէ, իսկ վար դա պե տութ յու-նը չի խո չըն դո տում նվիր մա նը։ Եր կուսն էլ ան փո խա րի նե լի են և պետք է ան բա ժան լի նեն։ Սուրբ գիր քը պատ վի րում է սի րել մեր Տեր Աստ ծուն մեր ամ բողջ սրտով, մեր ամ բողջ ան ձով և մեր ամ բողջ մտքով ( Մատ թեոս 22.37), և երկր պա գել Աստ ծուն և՛ հո գով, և՛ ճշմար տութ յամբ ( Հով հան նես 4.24)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

8

Վար դա պե տա կան ու սու ցու մը և՛ զար գաց նում է մեր միտ քը, և՛ ամ րաց նում է մեր նվի րու մը։ Այն ջեր մե ռանդ ո րո նում է, ձգտում առ Աստ ված, ո րը պետք է ա ռաջ նոր դի ու սա նո ղին ա վե լի մեծ անձ նա կան վե րա փոխ-ման, հնա զան դութ յան և սր տանց երկր պա գութ յան։ Գո յութ յուն ու նի մի մեծ սխալ մունք, ո րից ու սա նո ղը պետք է զգու շա նա. նա չպետք է փնտրի ա նանձ նա կան գի տե լիք՝ Աստ ծո Ան ձը ո րո նե լու փո խա րեն։ Թե՛ չգի տակց ված նվի րու մը, թե՛ սոսկ տե սա կան գի տե լիք ստա նա լու ձգտու մը ա նօ գուտ են, ո րով հետև եր կու դեպ քում էլ մար դը կորց նում է Աստ ծուն։

ՆՈՐ ԱՄԵՐԻԿՅԱՆ ՍՏԱՆԴԱՐՏ ԱՍՏՎԱԾԱՇՈՒՆՉԱյս գրքի անգ լե րեն հրա տա րա կութ յան մեջ օգ տա գործ վել է Նոր Ա մե րիկ յան Ս տան դարտ Աստ վա ծա-

շուն չը (NASB): Աստ վա ծաշն չի այս թարգ մա նութ յունն ընտր վել է հետև յալ պատ ճառ նե րով. (1) թարգ մա-նիչ նե րի ան վա րան հա մոզ վա ծութ յու նը, որ Աստ վա ծա շուն չը՝ Աստ ծո անս խա լա կան Խոսքն է, և (2) ճշգրիտ թարգ մա նութ յու նը՝ բնագ րա յին լե զու նե րից։

Ներ կա հա յե րեն հրա տա րա կութ յան մեջ Աստ վա ծաշն չի այս թարգ մա նութ յու նը (NASB) օգ տա գործ-վում է, երբ առ կա է մեջ բեր ված հատ ված նե րի ի մաս տա յին երկ վութ յուն հա յե րեն Աստ վա ծա շունչ մատ յան «Ա րա րատ» թարգ մա նութ յան (1869թ.) հետ։ Այն ա վե լա նում է գրքի տեքս տին և աստ վա ծաշնչ յան մեջ բե-րում նե րին փա կագ ծե րի մեջ՝ որ պես այ լընտ րա կան տար բե րակ։

ՀԵՂԻՆԱԿԻ ԽՈՍՔ Հի սուս Ք րիս տո սի մա հը և հա րութ յու նը մարդ կութ յան պատ մութ յան կենտ րո նա կան ի րա դար ձութ յունն է,

երբ ևէ պատմ ված մե ծա գույն պատ մութ յու նը և հ րեշ տակ նե րի մտո րում նե րի ա ռար կան (Ա Պետ րոս 1.12)։ Երբ այն հռչակ վում է հա մա ձայն Աստ վա ծաշն չի, այն Աստ ծո զո րութ յունն է՝ փրկե լու հա մար ա մեն հավա տա ցո ղին (Հ ռո մեա ցի նե րի 1.16), և ճշ մա րիտ աստ վա ծա պաշ տութ յան մեծ աղբ յու րը և շար ժա ռի թը (Ա Տի մո թեոս 3.16)։ Երբ այս ու ղերձն ա ղա վաղ վում է, այն բե րում է մահ՝ լսող նե րին և ծան րա գույն ա նեծք ներ՝ այն ազ դա րա րո ղի վրա ( Գա ղա տա ցի նե րի 1.6-9)։ Այս և բազ մա թիվ այլ պատ ճառ նե րով, քրիս տոն յան պետք է հա մա րի Ա վե տա-րա նի ու սում նա սի րութ յու նը իր ա ռաջ նա յին և մշ տա կան ա ռա ջադ րան քը։ Այս ուսում նա կան ձեռ նար կը կազմ-վել և գր վել է՝ հաշ վի առ նե լով այս ճշմար տութ յուն նե րը։

Ցան կա նում եմ շնոր հա կա լութ յուն հայտ նել իմ կին Չա րո յին՝ նրա մշտա կան ա ջակ ցութ յան հա մար, և իմ չորս զա վակ նե րին՝ Յա նին, Է վա նին, Ռոո ւե նին և Բ րաուն վի նին, ով քեր շա րու նա կում են մեծ բերկ րանք պատ ճա ռել ինձ։ Ես նույն պես ցան կա նում եմ շնոր հա կա լութ յուն հայտ նել « Հարթ Ք րայ» ծա ռա յութ յան աշ-խա տա կից Ֆո րեսթ Հայ թին, ով ջա նա սի րա բար և ման րակր կի տո րեն խմբագ րել է ինձ նից ստա ցած մի քա նի ձե ռագ րեր։ Ն րա ներդ րումն այս աշ խա տութ յան հա մա կարգ ման և ընդ հա նուր ըն թեռ նե լիութ յան մեջ շատ կար ևոր է, և ես բարձր եմ գնա հա տում այն։ Նույն պես շնոր հա կալ եմ « Հարթ Ք րայ»-ի բո լոր աշ խա-տա կից նե րին, ով քեր մշտա պես խրա խու սում էին ինձ այս գրքի հրա տա րակ ման ըն թաց քում։

ԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ՆՅՈՒԹԵՐ՝ ՀԵՏԱԳԱ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ«Ի՞նչ է Ա վե տա րա նը», Գ րեգ Գիլ բերտ« Հի սուն պատ ճառ, թե ին չու Հի սու սը ե կավ մա հա նա լու», Ջոն Փայ փեր«Փրկ ված շնորհ քով», Էն տո նի Հոու կե մա«Փր կութ յու նը՝ կա տար ված և կի րառ ված», Ջոն Մ յու րի«Ք րիս տո սի խա չը», Ջոն Ռ. Վ. Ս թոթ«Ա վե տա րա նի զո րութ յու նը և ու ղեր ձը», Փոլ Դեյ վիդ Վո շեր«Ա վե տա րա նը և ճշ մա րիտ դար ձը», Փոլ Դեյ վիդ Վո շեր«Ա վե տա րա նի հա վաս տիա ցու մը և զ գու շա ցում նե րը», Փոլ Դեյ վիդ Վո շեր« Մահ վան մա հը՝ Ք րիս տո սի մահ վան մեջ», Ջոն Օո ւեն (ա ռա ջա դեմ ու սա նող նե րի հա մար)

ՆԵ ՐԱ ԾՈՒԹ ՅՈՒՆ ՆԵ ՐԱ ԾՈՒԹ ՅՈՒՆ

9

Շա բաթ Մեկ Շա բաթ Մեկ Ա վե տա րա նի աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը և Աստ ծո դրդա պատ ճա-Ա վե տա րա նի աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը և Աստ ծո դրդա պատ ճա-ռը՝ ըստ Ա վե տա րա նիռը՝ ըստ Ա վե տա րա նի

Օր Մեկ Գ լուխ 1Օր Եր կու Գ լուխ 2, Բա ժին 1Օր Ե րեք Գ լուխ 2, Բա ժին 2Օր Չորս Գ լուխ 3, Բա ժին ներ 1,2Օր Հինգ Գ լուխ 3, Բա ժին 3

Շա բաթ Եր կու Շա բաթ Եր կու Որ դու մարմ նա վո րու մը և կ յան քըՈր դու մարմ նա վո րու մը և կ յան քը

Օր Մեկ Գ լուխ 4Օր Եր կու Գ լուխ 5Օր Ե րեք Գ լուխ 6Օր Չորս Գ լուխ 7, Գլ խա վոր կե տեր 1-5Օր Հինգ Գ լուխ 7, Գլ խա վոր կե տեր 6,7

Շա բաթ Ե րեք Շա բաթ Ե րեք Որ դու չար չա րանք նե րը և մա հըՈր դու չար չա րանք նե րը և մա հը

Օր Մեկ Գ լուխ 8Օր Եր կու Գ լուխ 9Օր Ե րեք Գ լուխ 10, Բա ժին 1Օր Չորս Գ լուխ 10, Բա ժին 2Օր Հինգ Գ լուխ 11

Շա բաթ Չորս Շա բաթ Չորս Ք րիս տո սի կյան քի և մահ վան կար ևո րութ յու նըՔ րիս տո սի կյան քի և մահ վան կար ևո րութ յու նը

Օր Մեկ Գ լուխ 12Օր Եր կու Գ լուխ 13Օր Ե րեք Գ լուխ 14Օր Չորս Գ լուխ 15Օր Հինգ Գ լուխ 16

Շա բաթ Հինգ Շա բաթ Հինգ Ք րիս տո սի զո հի կար ևո րութ յու նը Ք րիս տո սի զո հի կար ևո րութ յու նը

Օր Մեկ Գ լուխ 17, Գլ խա վոր կե տեր 1,2Օր Եր կու Գ լուխ 17, Գլ խա վոր կե տեր 3,4Օր Ե րեք Գ լուխ 18, Բա ժին 1Օր Չորս Գ լուխ 18, Բա ժին 2

Գ լուխ 19, Բա ժին 1Օր Հինգ Գ լուխ 19, Բա ժին ներ 2,3

Շա բաթ Վեց Շա բաթ Վեց Որ դու թաղ վե լը և հա րութ յու նը Որ դու թաղ վե լը և հա րութ յու նը

Օր Մեկ Գ լուխ 20 Օր Եր կու Գ լուխ 21 Օր Ե րեք Գ լուխ 22,

Գ լուխ 23, Բա ժին 1Օր Չորս Գ լուխ 23, Բա ժին ներ 2,3 Օր Հինգ Գ լուխ 23, Բա ժին ներ 4-7

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

10

Շա բաթ Յոթ Շա բաթ Յոթ Ք րիս տո սի հա րութ յան կար ևո րութ յու նը Ք րիս տո սի հա րութ յան կար ևո րութ յու նը

Օր Մեկ Գ լուխ 24, Բա ժին 1Գ լուխ 24, Բա ժին 2, Գլ խա վոր կե տեր 1,2

Օր Եր կու Գ լուխ 24, Բա ժին 2, Գլ խա վոր կե տեր 3,4Գ լուխ 25, Բա ժին ներ 1,2

Օր Ե րեք Գ լուխ 25, Բա ժին 3Օր Չորս Գ լուխ 26, Գլ խա վոր կե տեր 1-3Օր Հինգ Գ լուխ 26, Գլ խա վոր կետ 4

Շա բաթ Ութ Շա բաթ Ութ Որ դու համ բար ձու մը և մե ծա րու մը Որ դու համ բար ձու մը և մե ծա րու մը

Օր Մեկ Գ լուխ 27, Բա ժին 1Գ լուխ 27, Բա ժին 2, Գլ խա վոր կետ 1

Օր Եր կու Գ լուխ 27, Բա ժին 2, Գլ խա վոր կե տեր 2-4Օր Ե րեք Գ լուխ 28Օր Չորս Գ լուխ 29Օր Հինգ Գ լուխ 30

Շա բաթ Ի նը Շա բաթ Ի նը Որ դին՝ Իշ խան և Թա գա վոր Որ դին՝ Իշ խան և Թա գա վոր

Օր Մեկ Գ լուխ 31Օր Եր կու Գ լուխ 32, Գլ խա վոր կե տեր 1-4Օր Ե րեք Գ լուխ 32, Գլ խա վոր կե տեր 5,6

Գ լուխ 33, Բա ժին 1Օր Չորս Գ լուխ 33, Բա ժին ներ 2,3Օր Հինգ Գ լուխ 34

11

Գ լուխ 1. Աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը Գ լուխ 1. Աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը

եվ Ա վե տա րա նը Ա վե տա րա նըԱստ վա ծաշն չում մենք տես նում ենք, որ Աստ ված սուրբ է, ար դար է և ար ժա նի է ամ բողջ սի րուն, երկ յու-

ղա ծութ յա նը և հ նա զան դութ յա նը։ Մենք նույն պես ի մա նում ենք, որ մար դը, ով բա րի էր ստեղծ վել, ա պա-կա նեց ինքն ի րեն, զանց ա րեց Աստ ծո օ րեն քը և դար ձավ են թա կա Աստ ծո դա տաս տա նին։ Այս ու սում-նա սի րութ յան ըն թաց քում կբա ցա հայ տենք Աստ ծո զար մա նա լի աշ խա տան քը, ո րով Նա ան կում ապ րած մար դուն հաշ տեց րեց Իր հետ։

ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ԵՐԿԸՆՏՐԱՆՔԸ

« Վեբս թե րի» բա ռա րա նով «Եր կընտ րանք» բա ռը սահ ման վում է որ պես «ի րա վի ճակ, ո րում պետք է ընտ րութ յուն կա տա րել եր կու հա վա սա րա պես ոչ գո հա ցու ցիչ տար բե րակ նե րի միջև», կամ «խնդիր, ո րը, թվում է՝ չի կա րող գո հա ցու ցիչ լու ծում ստա նալ»։ Սուրբ գրքում մեզ ներ կա յաց վում է մե ծա գույն եր կընտ-րան քը։ Աստ ված ար դար է. նշա նա կում է՝ Նա պետք է վար վի ըստ ար դա րութ յան խստա գույն կա նոն նե րի՝ ար դա րաց նե լով ան մեղ նե րին և դա տա պար տե լով մե ղա վոր նե րին։ Ե թե Նա նե րի մե ղա վո րին և չ պատ ժի Իր օ րեն քի յու րա քանչ յուր խախ տում և անհ նա զան դութ յուն, Նա ա նար դար կլի նի։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, ե թե Նա իս կա պես ար դա րութ յամբ վար վի ա մեն մար դու հետ, այ սինքն՝ յու րա քանչ յու րին տա այն, ին չին ար ժա-նի է, բո լոր մար դիկ կդա տա պարտ վեն։ Ինչ պե՞ս է հնա րա վոր, որ Աստ ված ար դար լի նի և միա ժա մա նակ ո ղոր մութ յուն ցու ցա բե րի նրանց հան դեպ, ով քեր պետք է դա տա պարտ վեն։ Կամ, ե թե հար ցի վե րա ծենք Պո ղոս ա ռաք յա լի խոս քը Հ ռո մեա ցի նե րի 3.26-ում.

«Ինչ պե՞ս Աստ ված կա րող է ար դար լի նել և ար դա րաց նել մե ղա վոր նե րին»։

ԻՆՉՈ՞Ւ ԱՍՏՎԱԾ ՉԻ ԿԱՐՈՂ ՊԱՐԶԱՊԵՍ ՆԵՐԵԼ

Մի գու ցե ինչ-որ մե կը հարց նի. «Ին չո՞ւ Աստ ված չի կա րող պար զա պես նե րել մար դու մեղ քը և չեղ յալ դարձ նել այն։ Աստ վա ծա շուն չը պատ վի րում է նե րել մեկս մյու սին. մի՞ թե սխալ կլի նի, ե թե Աստ ված ա նի նույ նը»։ Այս հար ցի պա տաս խա նը բաղ կա ցած է ե րեք մա սից։

Ա ռա ջի նը՝ Աստ ված մեզ նման չէ. Ն րա ար ժեքն ան սահ մա նո րեն ա վե լին է, քան Իր ստեղ ծա գոր ծութ յան ար ժեքն ամ բող ջութ յամբ։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, ոչ միայն ար դար է, այլև անհ րա ժեշտ է, որ Նա փնտրի Իր փառ քը և պաշտ պա նի այն։ Հաշ վի առ նե լով Ն րա ինք նութ յու նը՝ նույ նիսկ անն շան ապս տամ բութ յու նը ահ-ռե լի ա նար գանք է Ն րա Ան ձի հան դեպ և մե ծա գույն դա վա ճա նութ յուն է, որն ար ժա նի է խստա գույն պար-սա վան քի։ Ե թե Աստ ված թույլ տա, որ ցան կա ցած զան ցանք Իր Ան ձի դեմ ան պա տիժ մնա, դա եր կա կի ա նար դա րութ յուն կլի նի. 1) Նա ա նար դար կվար վի Իր Ան ձի հան դեպ՝ ու րա նա լով այն փառ քը, որն ի րա-վամբ պատ կա նում է Ի րեն՝ որ պես Աստ ծո, և 2) Նա ա նար դար կվար վի Իր ա րար չա գոր ծութ յան հետ՝ թույլ տա լով, որ այն ու րա նա իր գո յութ յան սկզբնա պատ ճա ռը (այ սինքն՝ Աստ ծո փառ քը), և ս լա նա դե պի ու նայ-նութ յու նը։ Ե թե ժա մա նա կա կից մար դու հա մար դժվար է սա հաս կա նա լը, պատ ճառն այն է, որ նա թյուր պատ կե րա ցում ու նի Աստ ծո մա սին։

Երկ րոր դը՝ Աստ ված չի կա րող պար զա պես նե րել մար դու մեղ քը և չեղ յալ դարձ նել այն, քա նի որ Ն րա բնա վո րութ յան մեջ հա կա սութ յուն ներ չկան։ Աստ ծո Խոս քը սո վո րեց նում է, որ Աստ ված կա տար յալ (ոչ հա-

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

12

կա սա կան) է Իր բո լոր հատ կա նիշ նե րում և գոր ծե րում։ Ուս տի, Ն րա գոր ծե րը միշտ կա տա րե լա պես կհա-մա պա տաս խա նեն Ն րա ինք նութ յա նը։ Նա չի բարձ րաց նի Իր հատ կա նիշ նե րից մե կը՝ մյու սի հաշ վին, ո՛չ էլ կու րա նա Իր բնա վո րութ յան կող մե րից մե կը՝ մյուսն ի ցույց հա նե լու հա մար։ Նա սի րող, գթա սիրտ և եր-կայ նա միտ է. այ նո ւա մե նայ նիվ, Նա նույն պես սուրբ է, ար դար է և ուղ ղութ յամբ է դա տում Իր բո լոր գոր ծե-րում և դա տաս տան նե րում։ Նա չի կա րող ու րա նալ Իր սրբութ յու նը՝ հա նուն սի րո, և չի կա րող ան տե սել Իր ար դա րա դա տութ յու նը՝ ո ղոր մութ յուն ցու ցա բե րե լու հա մար։ Բա րի նպա տակ ներ ու նե ցող բազ մա թիվ ա վե-տա րա նիչ ներ սխալ մամբ սո վո րեց րել են, որ Աստ ված ո րո շել է սի րել մե ղա վո րին՝ նրա հետ ար դա րութ-յամբ վար վե լու փո խա րեն։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, այս սխալ մուն քի տրա մա բա նա կան եզ րա կա ցութ յու նը կլի նի հետև յա լը. կա՛մ Աստ ծո սերն ա նար դար է, կա՛մ Նա ան տե սում է Իր ար դա րութ յու նը՝ հա նուն սի րո։ Ն ման խոս քե րը մատ նում են այդ մարդ կանց ան տեղ յա կութ յունն Աստ ծո հատ կա նիշ նե րի մա սին։ Ա վե տա րա նի գե ղեց կութ յունն այն չէ, որ Աստ ված գե րա դա սեց սե րը դա տաս տա նից, այլ, որ ար դար լի նե լով հան դերձ, Նա կա րող է նե րում ու սեր շնոր հել մեզ։

Եր րոր դը՝ Աստ ված ամ բողջ երկ րի Դա տա վորն է։ Ն րա գործն է, որ ար դա րութ յու նը պահ պան վի, չար մար դիկ պատժ վեն, իսկ ար դար նե րը ար դա րաց վեն։ Երկ նա յին Դա տա վո րը չի կա րող նե րում շնոր հել չա-րա գոր ծին ճիշտ այն պես, ինչ պես որ երկ րա յին դա տա վո րը չի կա րող նե րում շնոր հել մե ղա վոր ճա նաչ ված հան ցա գոր ծին, ով կանգ նած է իր առջև դա տա րա նում։ Մի՞ թե շա տե րը չեն բո ղո քում, որ մեր ար դա րա դա-տութ յան հա մա կար գը կա շառ ված է։ Մի՞ թե մենք չենք վրդով վում, երբ դա տա պարտ ված հան ցա գործ նե րին ար դա րաց նում են։ Եվ մի՞ թե մենք պետք է ակն կա լենք ա վե լի քիչ ար դա րա դա տութ յուն Աստ ծուց, քան այս աշ խար հի դա տա վոր նե րից։ Կա մի ան վի ճե լի ճշմար տութ յուն. ա ռանց ար դա րա դա տութ յան՝ բո լոր ազ գե-րը, ժո ղո վուրդ նե րը և մ շա կույթ նե րը կսլա նան դե պի ա նիշ խա նութ յու նը և ինք նա կոր ծա նու մը։ Ե թե Աստ ված ան տե սեր Իր իսկ ար դա րութ յու նը, ե թե Նա նե րում շնոր հեր՝ ա ռանց ար դա րա դա տութ յու նը բա վա րա րե լու, և ե թե չա րը վերջ նա կան պա տիժ չկրեր, ա րար չա գոր ծութ յու նը չէր դի մա նա դրան։

ԱՅՍ ԵՐԿԸՆՏՐԱՆՔԸ՝ ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉՈՒՄ

Հա վա նա բար, մե ծա գույն հար ցը ամ բողջ Աստ վա ծաշն չում հետև յալն է. «Ինչ պե՞ս Աստ ված կա րող է ար-դար լի նել և միա ժա մա նակ ար դա րաց նել նրանց, ով քեր պետք է դա տա պարտ վեն»։ Ինչ պե՞ս Նա կա րող է ար դար լի նել և ար դա րաց նել մե ղա վոր նե րին։ Հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րում այս աստ վա ծա-աստ վա ծա-յին եր կընտ րանքնյին եր կընտ րանքն ի հայտ կգա անժխ տե լի պար զութ յամբ։

1. Ե լից 23.7-ը և Հ ռո մեա ցի նե րի 4.5-ը գե րա զանց ներ կա յաց նում են այս աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը. «Ինչ պե՞ս Աստ ված կա րող է ար դար լի նել և ար դա րաց նել մե ղա վոր նե րին»։

ա. Ի՞նչ է Աստ ված հայտ նում Իր մա սին Ե լից 23.7-ում։

(1) Ես Չ__________ չեմ Ա_________________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ար դա րաց նել» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «ցա դեկցա դեկ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ար դա րաց նել, ար դա րութ յուն շնոր հել կամ ար դար հայ տա րա րել»։

բ. Ինչ պե՞ս է Պո ղոս ա ռաք յա լը նկա րագ րում Աստ ծուն Հ ռո մեա ցի նե րի 4.5-ում։

(1) Նա, որ Ա_______________ Ա_________________ է։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ար դա րաց նել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «դի կաիո ՛ոդի կաիո ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ար դար հռչա կել կամ ար դա րաց նել»։

ԱՍՏ ՎԱ ԾԱ ՅԻՆ ԵՐ ԿԸՆՏ ՐԱՆ ՔԸ ԵՎ Ա ՎԵ ՏԱ ՐԱ ՆԸ ԱՍՏ ՎԱ ԾԱ ՅԻՆ ԵՐ ԿԸՆՏ ՐԱՆ ՔԸ ԵՎ Ա ՎԵ ՏԱ ՐԱ ՆԸ

13

գ. Ինչ պե՞ս են այս եր կու հատ ված նե րը միա սին պատ կե րում աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը։

_____________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ե լից 23.7-ը միան շա նակ ցույց է տա լիս, որ Աստ ված չի ար դա րաց նի չա րա գոր ծին, այլ կվար վի նրա հետ կա տար յալ ար դա րա դա տութ յամբ։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Հ ռո մեա ցի նե րի 4.5-ը հա մար ձակ ազ դա րա րում է ա մեն հա վա տաց յա լի մե ծա գույն հույ սը՝ Աստ ված ար դա րաց նում է ամ-բարշտին։ Ինչ պե՞ս կա րող են այս եր կու պնդում ներն էլ ճշմա րիտ լի նել։

2. Ա ռա կաց 17.15-ում գրված է ա մե նաազ դե ցիկ օ րի նակ նե րից մե կը ամ բողջ Աստ վա ծաշն չում՝ աստ վա ծա-յին եր կընտ րան քի վե րա բեր յալ։

ա. Ի՞նչ հա մընդ հա նուր և ան փո փոխ ճշմար տութ յուն ներ են ներ կա յաց ված Ա ռա կաց 17.15-ում։

(1) Ա__________________________________-ին Ա________________________________________...

Զ_________________________________ է Տի րո ջը։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Զզ վե լի» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «տոե բատոե բա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «զզվե լի, գար շե լի և նող կա լի մի բան»։ Սա ա մե նաազ դե ցիկ բա ռե րից մեկն է եբ րա յե րեն Սուրբ գրքում։

բ. Ինչ պե՞ս է ճշմար տութ յու նը՝ հայտն ված Ա ռա կաց 17.15-ում, և ճշ մար տութ յունն այն մա սին, որ Աստ ված ար դա րաց նում է ամ բարշ տին (Հ ռո մեա ցի նե րի 4.5), միա սին պատ կե րում աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը։

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

14

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մենք ար դեն ներ կա յաց րինք աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը Պո ղոս ա ռաք յա լի շրջա սութ-յան են թարկ ված խոս քով. «Ինչ պե՞ս Աստ ված կա րող է ար դար լի նել և ար դա րաց նել մե ղա վոր նե-րին»։ Ա հա նույն եր կընտ րան քը՝ այլ ձևա կերպ մամբ. «Ինչ պե՞ս Աստ ված կա րող է ար դա րաց նել մե-ղա վոր նե րին այն կեր պով, ո րը զզվե լի կամ գար շե լի չէ Ն րա սուրբ և ար դար բնա վո րութ յան հա մար»։

3. Ե լից 34.5-7-ում գրված է աստ վա ծա յին եր կընտ րան քի ևս մեկ պարզ օ րի նակ։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա-ծը և լ րաց րե՛ք բաց թողն ված բա ռե րը:

ա. Խոսք 7-ում Աստ ված եր կու հա կա սա կան թվա ցող պնդում ներ է ա նում, ո րոնք ազ դե ցիկ կեր պով պատ կե րում են աստ վա ծա յին եր կընտ րան քը։ Ցույց տվեք դրանք։

(1) Աստ ված նե րում է Ա____________________, Հ_______________ և Մ__________։

(2) Աստ ված բնավ Ա_______________ չի թող նի Հ________________։

բ. Բա ցատ րե՛ք խոսք 7-ում պատ կեր ված եր կընտ րան քը։

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ինչ պե՞ս կա րող են այս եր կու պնդում ներն էլ ճշմա րիտ լի նել։ Նույն Սուրբ գիր քը, ո րը խոս տա նում է նե րում ա մեն տե սա կի մեղ քե րի հա մար, զգու շաց նում է, որ Աստ ված չի նե րի հան ցա-վո րին և ան պա տիժ չի թող նի նրան։

4. Այս գլուխն ա վար տե լու հա մար կդի տար կենք ամ բողջ Աստ վա ծաշն չի ա մե նահ րա շա լի հատ ված նե րից մե կը։ Հ ռո մեա ցի նե րի 4.7,8-ում Պո ղոս ա ռաք յա լը մեջ բե րում է Սաղ մոս 32.1,2-ը։ Ծա նո թա ցե՛ք Հ ռո մեա-ցի նե րի թղթի այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ա. Ըստ Հ ռո մեա ցի նե րի 4.7,8-ի՝ ի՞նչ հատ կա նիշ ներ ու նի Աստ ծուց օրհն ված մար դը։

(1) Ն րա Ա____________________ Թ_______________ (խս. 7)։

(2) Ն րա Մ_______________ Ծ________________ (խս. 7)։

(3) Տե րը նրան Մ__________ չի Հ________________ (խս. 8)։

ԱՍՏ ՎԱ ԾԱ ՅԻՆ ԵՐ ԿԸՆՏ ՐԱՆ ՔԸ ԵՎ Ա ՎԵ ՏԱ ՐԱ ՆԸ ԱՍՏ ՎԱ ԾԱ ՅԻՆ ԵՐ ԿԸՆՏ ՐԱՆ ՔԸ ԵՎ Ա ՎԵ ՏԱ ՐԱ ՆԸ

15

բ. Ի՞նչ աստ վա ծա բա նա կան բար դութ յուն ներ են ներ կա յաց ված Հ ռո մեա ցի նե րի 4.7,8-ում։

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ինչ պե՞ս ար դար Աստ ված կա րող է նե րել մար դու ա նօ րի նութ յուն նե րը, ծած կել նրա մեղ-քե րը և չ հա մա րել դրանք։

ԱՍՏԾՈ ՊԱՏԱՍԽԱՆԸ

Աստ ծո Խոս քի մե ծա գույն պնդում նե րից մեկն այն է, որ Աստ ծո հա մար անհ նա րին ո չինչ չկա։ Այս ճշմար տութ յունն ա մե նից ակն հայտ եր ևաց այն բա նում, թե ինչ պես Աստ ված խոր հեց պահ պա նել Իր ար-դա րութ յու նը և միա ժա մա նակ նե րում շնոր հել մե ղա վոր մարդ կութ յա նը։ Աստ ված Մարդ դար ձավ, վերց-րեց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը խա չի վրա և ըն դու նեց նրանց հա մար ո րոշ ված աստ վա ծա յին դա տաս տա նը։ Չար չար վե լով և մա հա նա լով Իր ժո ղովր դի փո խա րեն՝ Աստ ված գո հաց րեց Իր ար դա րութ յան պա հանջ նե-րը և խա ղա ղեց րեց Իր զայ րույթն Իր ժո ղովր դի դեմ, որ պես զի Իր ո ղոր մութ յու նը նրանց հան դեպ կա տա-րե լա պես հա մա պա տաս խա նի Իր ար դա րութ յա նը։

Մեծ եր կընտ րան քը՝ այն, թե «Ինչ պե՞ս Աստ ված կա րող է ար դար լի նել և ար դա րաց նել մե ղա վոր նե րին», պա տաս խան ստա ցավ Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նում։ Նույն Աստ ված, Ով Իր ար դա րութ յամբ դա տա-պար տում է մե ղա վոր նե րին, Մարդ դար ձավ և մա հա ցավ մե ղա վոր նե րի փո խա րեն։ Աստ ված չան տե սեց Իր ար դա րութ յան պա հանջ նե րը, չհրա ժար վեց դրան ցից և չա ղա վա ղեց դրանք՝ մե ղա վոր նե րին ար դա-րաց նե լու հա մար։ Փո խա րե նը՝ Նա կա տա րեց ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը՝ Աստ ծո Որ դու չար չա-րան քի և մահ վան մի ջո ցով Գող գո թա յում։

16

Գ լուխ 2. Աստ ծո դրդա պատ ճա ռը՝ մար դուն Գ լուխ 2. Աստ ծո դրդա պատ ճա ռը՝ մար դուն

փրկե լու հա մարփրկե լու հա մարԱր ժե հարց նել, թե ինչ դրդա պատ ճառ ու ներ Աստ ված, երբ մահ վան ու ղար կեց Իր միա ծին Որ դուն՝ որ-

պես զի մե ղա վոր նե րը փրկութ յուն ստա նա յին։ Աստ ծո Խոս քում մենք տես նում ենք, որ Աստ ված չի փրկում մար դուն այն պատ ճա ռով, որ Ինքն ինչ-որ կա րիք ու նի, որ մար դիկ ինչ-որ ներ հա տուկ ար ժեք ու նեն, կամ ինչ-որ սխրան քի պատ ճա ռով, ո րը մար դիկ կա րող են գոր ծել։ Փո խա րե նը, Աստ ված ի րա գոր ծեց փրկութ-յու նը Իր փառ քի գո վա սան քի հա մար և այն մեծ սի րո շնոր հիվ, ո րով Նա սի րեց մեզ։

Ա մե նից ակ նա ծա լի ճշմար տութ յուն նե րից մեկն Աստ ծո մա սին այն է, որ Նա բա ցար ձա կա պես ոչ մի կա րիք չու նի։ Ն րա գո յութ յու նը, Ն րա կամ քի ի րա գոր ծու մը և Ն րա հա ճութ յու նը կախ ված չեն Ի րե նից դուրս գտնվող որ ևէ մե կից կամ որ ևէ բա նից։ Նա միակ Էակն է, Ով ճշմար տա պես ինք նա գո, ինք նա պահ պան-վող, ինք նա բավ, ան կախ և ա զատ է։ Մ նա ցած բո լոր ա րա րած նե րը ստա նում են ի րենց կյան քը և օրհ նութ-յուն ներն Աստ ծուց, բայց այն ա մե նը, ինչ անհ րա ժեշտ է Աստ ծո գո յութ յան և կա տար յալ եր ջան կութ յան հա-մար, գտնվում է Ի րե նում։ Սո վո րեց նե լը կամ նույ նիսկ են թադ րե լը, որ Աստ ված ստեղ ծեց մար դուն և փր կում է նրան, քա նի որ ու նի նրա կա րի քը կամ ան լիար ժեք է ա ռանց նրա, անմ տութ յուն է և նույ նիսկ հայ հո յութ յուն է։

«Այն Աստ ված, որ աշ խար հը և ա մեն բան, որ նրա նում կա, ա րեց, Նա, երկն քի և երկ րի Տե րը լի նե լով,

ձե ռա գործ տա ճար նե րում չի բնակ վում։ Եվ ո՛չ էլ մարդ կանց ձեռ քով է պաշտ վում, իբր թե մի բա նի

կա րոտ. Նա է ա մեն մե կին կյանք և շունչ և ա մեն բան տվո ղը...» ( Գործք 17.24,25, կար դա ցե՛ք նաև

Սաղ մոս 50.9-12)։

Ա մե նից խո նար հեց նող աստ վա ծաշնչ յան ճշմար տութ յուն նե րից մե կը մար դու մա սին այն է, որ նա լիո-վին զուրկ է որ ևէ ա ռա քի նութ յու նից կամ ար ժե քից։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, չկա որ ևէ բան, ին չով ան կում ապ րած մար դը երբ ևէ կա րող էր դրդել Աստ ծուն սի րել ի րեն. նրա գոր ծե րը և հատ կա նիշ նե րը մի միայն դա տաս տան և դա տա պար տութ յուն են բե րում նրա վրա։ Այդ դեպ քում ի՞ն չը դրդեց Աստ ծուն՝ ու ղար կել Իր միա ծին Որ դուն՝ մե ղա վոր նե րին փրկե լու հա մար։ Հա մա ձայն Աստ ծո Խոս քի, Աստ ված ա րեց դա Իր փառ-քի գո վա սան քի հա մար և այն մեծ սի րո շնոր հիվ, ո րով Նա սի րեց մեզ։

ԱՍՏԾՈ ՓԱՌՔԻ ՀԱՄԱՐ

Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ տիե զեր քի ա րա րու մը, մար դու ան կու մը, Իս րա յե լի ժո ղո վուր դը, Ք րիս տո սի խա չը, Ե կե ղե ցին և ազ գե րի դա տաս տա նը ու նեն մեկ մեծ և վերջ նա կան նպա տակ՝ Աստ ծո փառ քը։ Սա նշա նա կում է, որ Աստ ված ա նում է այն, ինչ ա նում է, որ պես զի Իր էութ յու նը լիո վին հայտն վի Իր ստեղ ծա գոր ծութ յա նը, և Ի րեն գնա հա տեն, երկր պա գեն և վա յե լեն Աստ ծուն ար ժա նի կեր պով։

Շա տե րը և նույ նիսկ ան կեղծ քրիս տոն յա նե րը հա ճախ հարց նում են, թե արդ յոք ճի՞շտ է, որ Աստ ված գոր ծի Իր փառ քի հա մար։ Այս հար ցին պա տաս խա նե լու հա մար մենք պար զա պես պետք է հաս կա նանք, թե ով է Աստ ված։ Հա մա ձայն Աստ վա ծաշն չի՝ Նա ան սահ մա նո րեն ա վե լի մեծ էան սահ մա նո րեն ա վե լի մեծ է, քան Իր ստեղ ծա գոր ծութ-յունն ամ բող ջութ յամբ։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, ոչ միայն ճիշտ է, այլև անհ րա ժեշտ է, որ Նա զբա ղեց նի բարձ-րա գույն դիր քը և դարձ նի Իր փառքն Իր բո լոր գոր ծե րի մե ծա գույն պատ ճա ռը և գլ խա վոր նպա տա կը։ Նա պետք է ի րա վամբ զբա ղեց նի գլխա վոր դիր քը և ի րա գոր ծի ա մեն ինչ այն պես, որ Իր փառ քը (այ սինքն՝ Իր ամ բող ջա կան ինք նութ յու նը) հայտ նի դառ նա բո լո րին, և արդ յուն քում Նա փա ռա վոր վի (այ սինքն՝ գնա հա-տանք և երկր պա գութ յուն ստա նա) ա մեն ին չից ա ռա վել։ Ն ման նա խա պատ վութ յու նից խու սա փե լը կնշա-

ԱՍՏ ԾՈ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԱՐ ԴՈՒՆ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐ ԱՍՏ ԾՈ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԱՐ ԴՈՒՆ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐ

17

նա կեր, որ Նա մեր ժում է Իր աստ վա ծութ յու նը։ Քա նի որ, ե թե որ ևէ մե կը՝ բա ցի Աստ ծուց, ձգտեր նման նա խա պատ վութ յան, դա կա րե լի էր հա մա րել կռա պաշ տութ յան ծան րա գույն տե սա կը։

Ան չափ կար ևոր է, որ հաս կա նանք, որ Աստ ված չի ձգտում Իր փառ քին՝ Իր ա րար չա գոր ծութ յան ա ռա-վե լա գույն շա հե րից դուրս։ Ի րա կա նում, մե ծա գույն շա հը, որն Աստ ծո ա րար չա գոր ծութ յու նը կա րող է ստա նալ Ն րա նից, և մե ծա գույն բա րութ յու նը, ո րը Նա երբ ևէ կա րող է ցու ցա բե րել Իր ա րար չա գոր ծութ-յա նը, Ի րեն փա ռա վո րելն է, այ սինքն՝ ուղ ղոր դել ա մեն ինչ և գոր ծել ա մեն ին չում այն պես, որ Իր էութ-յունն ամ բող ջո վին ի հայտ գա նրանց հա մար։ Ե թե Աստ ված ան սահ ման է Իր ար ժե քով, փառ քով և գե ղեց կութ յամբ, նշա նա կում է՝ ա մե նա փա ռա վոր և ա մե նա գե ղե ցիկ պարգ ևը, ո րը Նա երբ ևէ կա րող է տալ Իր ա րա րած նե րին, Իր էութ յունն ամ բող ջո վին հայտ նելն է։

1. Հա մա ձայն Հ ռո մեա ցի նե րի 11.36-ի՝ ո՞րն է ա մեն ին չի մե ծա գույն կամ վերջ նա կան նպա տա կը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

2. Հա մա ձայն հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րի՝ ո՞րն է Աստ ծո դրդա պատ ճա ռը՝ Իր ժո ղովր դին փրկե լու հա մար. նրանց ար ժե՞ քը, թե՞ Իր փառ քը։ Հա մա պա տաս խա նեց րե՛ք ա մեն մի խնդրան քը ճիշտ աստ վա ծաշնչ յան հատ վա ծի հետ։

___ Սաղ մոս 79.9 ա. Իր գո վա սան քի հա մար։

___ Սաղ մոս 106.6-8 բ. Իր ան վան փառ քի հա մար։

___ Ե սա յի 48.9 գ. Իր մեծ ա նու նը սրբե լու հա մար։

___ Ե սա յի 63.12 դ. Որ պես զի Իր հա մար հա վի տե նա կան ա նուն շի նի։

___ Ե զե կիել 36.22,23 ե. Իր զո րութ յու նը հայտ նե լու (կամ՝ հաս կաց նե լու) հա մար։

3. Ե րե միա 33.8,9-ն այն քան կար ևոր և ն շա նա կա լի հատ ված է, որ այն նույ նիսկ ա ռանձ նա նում է վեր ևում թվարկ ված աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րից։ Հա մա ձայն այս խոս քե րի՝ ին չո՞ւ է Աստ ված փրկում մարդ-կանց։ Պատ ճա ռը մեր ար ժա նի՞քն է, թե՞ Ն րա փառ քը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

18

4. Հա մա ձայն հետև յալ հատ ված նե րի Հին և Նոր կտա կա րան նե րից՝ ո՞րն էր Աստ ծո մե ծա գույն դրդա-պատ ճա ռը, ո րով Նա փրկեց թե՛ հրեա նե րին, թե՛ հե թա նոս նե րին։

ա. Աստ ված փրկեց Իս րա յե լին, որ Իր հա մար Ա__________ Ա_______________ (Բ Թա գա վո րաց 7.23)։

բ. Աստ ված փրկեց հե թա նոս նե րին Իր Ա__________ հա մար ( Գործք 15.14)։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս եր կու ար տա հայ տութ յուն ներն էլ ցույց են տա լիս, որ Աստ ված փրկեց մար դուն Իր համ բա վի, պատ վի և փառ քի հա մար։

5. Ե փե սա ցի նե րի 1.3-14-ում Սուրբ գրքի մե ծա գույն հայ տա րա րութ յուն նե րից մեկն է Աստ ծո փրկութ յան նպա տա կի մա սին։ Հա մա ձայն այս հատ վա ծի՝ ին չո՞ւ Աստ ված գոր ծեց՝ մեզ փրկե լու հա մար։ Ո՞րն է մեր փրկութ յան մե ծա գույն նպա տա կը։

ա. Աստ ված փրկեց մեզ Իր կամ քի Հ_______________ պես (խս. 5)։ Այս բա ռը թարգ ման ված է հու նա-րեն «եվ դո կի ՛աեվ դո կի ՛ա» բա ռից, ո րը կա րե լի է թարգ մա նել «բա րե հա ճութ յուն» կամ «բա րի կա մե ցո ղութ յուն»։

բ. Աստ ված փրկեց մեզ Իր Փ_______________ շնորհ քի Գ_______________ հա մար (խս. 6)։ Մեր փրկութ յու նը՝ ինք նան պա տակ չէ. այն նպա տա կին հաս նե լու մի ջոց է։ Իսկ նպա տակն այն է, որ Աստ-ված փա ռա վոր վի Իր ժո ղովր դին ցու ցա բե րած շնորհ քի հա մար։

գ. Աստ ված փրկեց մեզ Իր Փ_______________ Գ_______________ հա մար (խս. 12,14)։ Այս ար տա հայ-տութ յան կրկնվե լը շեշ տադ րում է, որ մեր փրկութ յան վերջ նա կան աստ վա ծա յին նպա տա կը՝ Աստ ծո փառքն է։

ԻՐ ԺՈՂՈՎՐԴԻՆ ՍԻՐԵԼՈՒ ՊԱՏՃԱՌՈՎ

Աստ վա ծաշն չի կար ևո րա գույն հռչա կում նե րից մեկն Աստ ծո հատ կա նիշ նե րի մա սին հետև յալն է. «Աստ-ված սեր է» (Ա Հով հան նես 4.8)։ Նա ա մե նից շատ փառք է ստա նում հենց ա նար ժան մե ղա վոր նե րի հան-դեպ ու նե ցած սի րո հա մար։ Ամ բողջ հա վի տե նութ յան ըն թաց քում Աստ ված երկր պա գութ յուն է ստա նա լու Իր ժո ղովր դի հան դեպ ու նե ցած ան պայ մա նա կան սի րո շնոր հիվ։ Մեծ ու րա խութ յուն և մ խի թա րութ յուն է ի մա նա լը, որ Աստ ված, Ով փրկում է Իր ժո ղովր դին հա նուն Իր ան վան, նույն Աստ ված է, Ով փրկում է հա-նուն Իր սի րո, ո րը մենք չենք կա րող ո՛չ հաս կա նալ, ո՛չ էլ նկա րագ րել։

Կար ևոր է, որ հաս կա նանք, որ Որ դու գա լուս տը՝ մե ղա վոր նե րին փրկե լու հա մար, կա տա րե լա պես հա-մա պա տաս խա նում է Հայր Աստ ծո կամ քին։ Մենք եր բեք չպետք է մտա ծենք, որ Հայ րը ցաս կոտ Աստ ված է, Ով ցան կա նում է ա նօ րեն նե րի մա հը, և որ Որ դու փրկա րար աշ խա տանքն ի կա տար է ած վել Հո րից ան-կախ և մեզ Ն րա նից փրկե լու հա մար։ Հա մա ձայն Աստ ծո Խոս քի՝ Հայր Աստ ված էր, Ով այն պես սի րեց այս այն պես սի րեց այս աշ խար հըաշ խար հը, որ ու ղար կեց Իր Որ դուն ոչ թե աշ խար հը դա տա պար տե լու հա մար, այլ՝ որ պես զի Ն րա մի ջո ցով աշ խար հը փրկվի ( Հով հան նես 3.16,17)։ Որ դու փրկա րար աշ խա տան քը նաև Հոր փրկա րար աշ խա տանքն է։ Որ դու սե րը մե ղա վոր նե րի հան դեպ՝ Հոր սի րո կա տար յալ ար տա ցոլքն է։

1. Հա մա ձայն Ա Հով հան նես 4.9,10-ի՝ ո՞րն է Հոր սի րո մե ծա գույն դրսևո րու մը մե ղա վոր մարդ կանց հան-դեպ։ Ինչ պե՞ս է այս հատ վածն ա պա ցու ցում, որ Աստ ված ու ղար կեց Իր Որ դուն ոչ թե մարդ կանց ար ժա-նիք նե րի պատ ճա ռով, այլ՝ Իր սի րո։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԱՍՏ ԾՈ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԱՐ ԴՈՒՆ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐ ԱՍՏ ԾՈ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԱՐ ԴՈՒՆ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐ

19

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

2. Հով հան նես 3.16,17-ը ա մե նա հայտ նի և ա մե նա սի րե լի հատ ված նե րից մեկն է ամ բողջ Սուրբ գրքում։ Հա մա ձայն այս հատ վա ծի՝ ո՞րն էր Աստ ծո դրդա պատ ճա ռը Իր Որ դուն ու ղար կե լու հա մար՝ որ պես զի Նա փրկեր մե ղա վոր նե րին։ Բա ցատ րե՛ք ձեր պա տաս խա նը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Բա ռա ցի թարգ մա նութ յունն այս պի սին է. «Ո րով հետև այս կեր պով Աստ ված սի րեց աշ-խար հը. Նա տվեց Իր միակ Որ դուն, որ պես զի՝ ով հա վա տում է Ն րան, չկոր ծան վի, այլ հա վի տե նա կան կյանք ու նե նա»։

3. Հա մա ձայն Երկ րորդ Օ րի նաց 7.6-8-ի՝ ո՞րն էր Աստ ծո ճշմա րիտ դրդա պատ ճա ռը Իս րա յե լի ժո ղովր դին փրկե լու հա մար։ Ինչ պե՞ս կա րե լի է կի րա ռել այս ճշմար տութ յու նը մեր հան դեպ։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

4. Հիմն վե լով հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րի վրա՝ ցույց տվեք, որ Աստ ված փրկեց մեզ Իր սի րո՛ շնոր հիվ, ո՛չ թե մարդ կանց ար ժա նիք նե րի։

ա. Հ ռո մեա ցի նե րի 5.6-10

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

20

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մինչև դար ձի գա լը, մար դիկ նկա րագր վում են որ պես տկար (խս. 6), ամ բա րիշտ (խս. 6), մե ղա վոր (խս. 8) և Աստ ծո թշնա մի ներ (խս. 10)։

բ. Ե փե սա ցի նե րի 2.1-5

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մինչև դար ձի գա լը, մար դիկ նկա րագր վում են որ պես մա հա ցած մեղ քե րի մեջ (խս. 1,5), աշ խար հի և սա տա նա յի հա մա խոհ ներ (խս. 2) և բար կութ յան որ դի ներ, ո րոնք ա ռաջ նորդ վում են մարմ նի ցան կութ յուն նե րով (խս. 3)։

գ. Տի տոս 3.4,5

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________

21

Գ լուխ 3. Որ դու դրդա պատ ճա ռը՝ մեզ փրկե լու Գ լուխ 3. Որ դու դրդա պատ ճա ռը՝ մեզ փրկե լու

հա մարհա մարԱյս գլխում մենք կխո սենք այն բա նե րի մա սին, ո րոնք դրդե ցին Որ դուն՝ թող նել Իր փառ քը, մար մին

հագ նել և զո հել կյան քը մարդ կութ յան փրկութ յան հա մար։ Մենք կբա ցա հայ տենք, որ Նա չա րեց դա մար-դու մեջ գտնվող ինչ-որ ար ժա նի քի պատ ճա ռով, այլ՝ Իր Հոր փառ քի հա մար, այն մեծ սի րո հա մար, ո րով Նա սի րեց մեզ, և Իր առջև դրված ու րա խութ յան հա մար։

ԻՐ ՀՈՐ ՓԱՌՔԻ ՀԱՄԱՐ

Ք րիս տո սի կյան քը նույ նիսկ հպան ցիկ ու սում նա սի րե լուց հե տո ակն հայտ է դառ նում, որ Ն րա մե ծա գույն ձգտու մը Հո րը փա ռա վո րելն էր՝ Ն րա կամ քը կա տա րե լու մի ջո ցով։ Ք րիս տո սի Ան ձի ա մե նից ա նըմբռ-նե լի կող մե րից մեկն այն է, որ թեև Նա Իր էութ յամբ Աստ ված էր, Նա չէր հա մա րում հա վա սա րութ յունն Աստ ծո հետ այն պի սի բան, ին չից պետք էր կառ չել։ Նա հո ժա րութ յամբ և ու րա խութ յամբ թո ղեց աստ վա-ծութ յան ար տո նութ յուն նե րը և Մարդ դար ձավ։ Նա հնա զանդ էր Հո րը նույ նիսկ մինչև Իր մա հը խա չի վրա ( Փի լի պե ցի նե րի 2.5-8, Եբ րա յե ցի նե րի 10.9)։ Թեև կա յին այլ շար ժա ռիթ ներ, ո րոն ցից դրդված՝ Ք րիս տո սը զո հա բե րեց Իր կյանքն ան կում ապ րած մարդ կութ յան հա մար, սա կայն ա ռա ջին և գլ խա վոր պատ ճա ռը՝ Հո րը փա ռա վո րե լու կրա կոտ ցան կութ յունն էր։ Այս ի մաս տով, սխալ չի լի նի ա սել, որ Ք րիս տո սը մա հա ցավ Ք րիս տո սը մա հա ցավ Աստ ծո հա մարԱստ ծո հա մար։

1. Եբ րա յե ցի նե րի 10.7-ում մեջ բեր ված է մի մե սիա կան մար գա րեութ յուն՝ Սաղ մոս 40.7,8-ից։ Հա մա ձայն այս եր կու հատ ված նե րի՝ ո՞րն էր մե ծա գույն նպա տա կը, ո րի հա մար Աստ ծո Որ դին ե կավ այս աշ խարհ։ Ո՞րն էր Ն րա մե ծա գույն փա փա գը և ա ռաջ նա հեր թութ յու նը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

2. Ի՞նչ են հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը սո վո րեց նում մեզ այն մա սին, որ Որ դին (1) հնա-զանդ վում էր Հոր կամ քին, (2) ձգտում էր Հոր փառ քին և (3) Հոր հան դեպ Իր սե րը հայտ նե լու կրա կոտ ցան կութ յուն ու ներ։ Բա ցատ րեք, թե ին չո՞ւ է ճիշտ ա սել, որ Ք րիս տո սը կա տա րեց Իր բո լոր գոր ծե րը և նույ նիսկ մա հա ցավ, նախ և ա ռաջ, Աստ ծո հա մար։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

22

ա. Ք րիս տո սի հնա զան դութ յու նը Հոր կամ քին ( Հով հան նես 4.34)

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Ք րիս տո սի ձգտու մը Հոր փառ քին ( Հով հան նես 17.4)

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

գ. Ք րիս տո սի կրա կոտ ցան կութ յու նը՝ հայտ նե լու Իր սե րը Հոր հան դեպ ( Հով հան նես 17.4)

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

3. Հ ռո մեա ցի նե րի 15.8,9-ում գրված է Ք րիս տո սի գալստ յան նաև թե՛ հրեա նե րի, թե՛ հե թա նոս նե րի միջև կա տա րած փրկա րար աշ խա տան քի եր կու պատ ճառ։ Ո րո՞նք են այդ պատ ճառ նե րը, և ինչ պե՞ս են դրանք ցույց տա լիս, որ Ք րիս տո սի գա լուս տը, նախ և ա ռաջ, Աստ ծո փառ քի հա մար էր։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը ե կավ՝ կա տա րե լու բո լոր խոս տում նե րը, ո րոնք Աստ ված տվել էր հրեա նե րին, որ նրանք փա ռա վո րեն Աստ ծուն Ն րա հա վա տար մութ յան հա մար։ Ք րիս տո սը նույն պես ե կավ հե թա-նոս նե րի մոտ, որ նրանք փա ռա վո րեն Աստ ծուն Ն րա ո ղոր մութ յան հա մար։

ՈՐ ԴՈՒ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԵԶ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐՈՐ ԴՈՒ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԵԶ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐ

23

ԱՅՆ ՄԵԾ ՍԻՐՈ ՀԱՄԱՐ, ՈՐՈՎ ՆԱ ՍԻՐԵՑ ՄԵԶ

Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Հայր Աստ ված ու ղար կեց Իր Որ դուն, որ աշ խար հը փրկվի Ն րա մի-ջո ցով ( Հով հան նես 3.16,17)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, կար ևոր է հաս կա նալ, որ Որ դին հար կադր ված չստանձ նեց փրկա րար աշ խա տան քը, և ո՛չ էլ դժկա մո րեն կա տա րեց այն։ Նա տվեց Ի րեն ամ բող ջո վին և հո ժա րա բար, որ պես զի Իր սի րո ա ռար կան՝ կորս ված, հարս տա հար ված և ապս տամբ մարդ կութ յու նը ստա նա նե րում և հա վի տե նա կան կյանք։ Մեծ խրա խու սանք և մ խի թա րութ յուն է ի մա նա լը, որ Որ դին, Ով կա տա րեց փրկութ-յան մե ծա գույն աշ խա տան քը, ա րեց այն ոչ միայն Աստ ծո փառ քի հա մար, այլև այն մեծ սի րո հա մար, ո րով Նա սի րեց Իր ժո ղովր դին։ Ք րիս տո սը, Ով մա հա ցավ Աստ ծո հա մարԱստ ծո հա մար, նույն պես մա հա ցավ մեզ հա մարմեզ հա մար։

1. Հով հան նես 15.9-ում գրված է Աստ վա ծաշն չի ա մե նա զար մա նա լի հայ տա րա րութ յուն նե րից մե կը։ Ի՞նչ է այն ցույց տա լիս մեզ Ք րիս տո սի փրկա րար աշ խա տան քի դրդա պատ ճա ռի մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

2. Հա մա ձայն Աստ վա ծաշն չի՝ սերն ա ռաջ նոր դեց Ք րիս տո սին զո հել Իր կյանքն Իր ժո ղովր դի հա մար։ Ինչ-պե՞ս են Գա ղա տա ցի նե րի 2.20-ը և Ե փե սա ցի նե րի 5.2-ը հաս տա տում այս ճշմար տութ յու նը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

3. Ք րիս տո սի սի րո չափն այն է, որ Նա տվեց Իր կյան քը մեզ հա մար։ Սի րո ա վե լի մեծ դրսևո րում կամ օ րի նակ չի կա րող լի նել։ Ի՞նչ է Սուրբ գիր քը սո վո րեց նում մեզ այս ճշմար տութ յան մա սին։ Ինչ պե՞ս է այն ևս մեկ ան գամ ա պա ցու ցում, որ Որ դու գա լուս տի դրդա պատ ճա ռը ոչ թե մար դու ար ժա նիք նե րը կամ ար ժեքն էր, այլ՝ Իր սե րը։

ա. Հով հան նես 15.13,14

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

24

բ. Ա Հով հան նես 3.16

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԻՐ ԱՌՋԵՎ ԴՐՎԱԾ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

Որ դին զո հեց Իր կյանքն Իր Հոր փառ քի հա մար. այս պի սով, Նա մա հա ցավ Աստ ծո հա մարմա հա ցավ Աստ ծո հա մար։ Որ դին զո-հեց Իր կյանքն այն մեծ սի րո շնոր հիվ, ո րով Նա սի րեց մեզ. այս պի սով, Նա մա հա ցավ Իր ժո ղովր դի հա-մա հա ցավ Իր ժո ղովր դի հա-մարմար։ Մեր ու սում նա սի րութ յունն ա վար տե լու հա մար՝ կդի տար կենք Որ դու խաչ բարձ րա նա լու վեր ջին դրդա-պատ ճա ռը. Նա մա հա ցավ Իր առջև դրված ու րա խութ յան հա մարմա հա ցավ Իր առջև դրված ու րա խութ յան հա մար։

Ե թե պնդենք, որ Որ դին դրդված էր ա պա գա ու րա խութ յան հույ սով, ո մանց կթվա, որ դրա նով մենք շա-հախն դիր ենք ան վա նում Ք րիս տո սին։ Ինչ պե՞ս Նա կա րող է միա ժա մա նակ փնտրել Աստ ծո փառ քը, Իր ժո ղովր դի փրկութ յու նը և Իր ու րա խութ յու նը։ Այս ա ռար կութ յա նը կա րե լի է հեշ տո րեն պա տաս խա նել։ Ա ռա-ջի նը՝ մենք պետք է հաս կա նանք, որ Աստ ծո Որ դու մե ծա գույն ու րա խութ յու նը Հոր կամ քը և փառ քը տա-րա ծելն էր։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, Որ դու ու րա խութ յու նը, Հոր փառ քը և Իր ժո ղովր դի փրկութ յու նը հա մար-ժեք էին Ք րիս տո սի հա մար։ Ն րա սրտում չկար ոչ մի երկ վութ յուն։ Նույն պես, մենք պետք է հաս կա նանք, որ Աստ ծո Որ դին ի րա վունք ու նի ձգտե լու Իր ու րա խութ յա նը։ Ա մեն ինչ ստեղծ վեց Ն րա նով և Ն րա հա-մար ( Կո ղո սա ցի նե րի 1.16)։ Հայ րը ա մեն բան տվել է Որ դուն ( Հով հան նես 3.35) և ցան կա նում է, որ բո լո րը պատ վեն Որ դուն, ինչ պես որ պատ վում են Ի րեն ( Հով հան նես 5.23)։ Հո րը հա ճե լի է, որ Որ դու ու րա խութ յու-նը կա տար յալ լի նի։ Ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յու նը ա մե նուր ու նի մեկ մեծ և վերջ նա կան նպա տակ՝ փա ռա-վո րել և հա ճեց նել Աստ ծո Որ դուն։

1. Հա մա ձայն Եբ րա յե ցի նե րի 12.2-ի՝ ին չո՞ւ էր Աստ ծո Հո գին կա մե նում թող նել երկ նա յին փառ քը, մարդ-կա յին մար մին հագ նել և կ րել խա չի նվաս տա ցու մը և ցա վը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

2. Եբ րա յե ցի նե րի 12.2-ը պար զո րեն սո վո րեց նում է, որ Ք րիս տո սը բարձ րա ցավ Գող գո թա յի խա չը՝ Իր առջև դրված ու րա խութ յամբ։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, մենք պետք է հարց տանք. ին չի՞ց էր բաղ կա ցած այդ ուրա խութ յու նը։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում մեզ հետև յալ հատ ված նե րը։

ՈՐ ԴՈՒ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԵԶ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐՈՐ ԴՈՒ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԵԶ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐ

25

ա. ԻՐ ՀՈՐ ՆԵՐԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ՎԵՐԱԴԱՌՆԱԼՈՒ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ (ՍԱՂՄՈՍ 16.9-11)ԻՐ ՀՈՐ ՆԵՐԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ՎԵՐԱԴԱՌՆԱԼՈՒ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ (ՍԱՂՄՈՍ 16.9-11)

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Պետ րոս ա ռաք յա լը մեջ բե րեց այս հատ վա ծը, երբ քա րո զում էր Պեն տե կոս տեի օ րը՝ խո սե լով Ք րիս տո սի հա րութ յան և մե ծար ման մա սին ( Գործք 2.25-28)։ Պո ղոս ա ռաք յա լը խո սեց այս մա սին, երբ քա րո զում էր Ան տիո քի ժո ղո վա րա նում ( Գործք 13.35)։ Իր Հոր երկ նա յին բնա կա վայ-րը թող նե լը ա նա սե լի փոր ձութ յուն էր Աստ ծո Որ դու հա մար, բայց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը կրե լը և ն րանց փո խա րեն չար չար վե լը ան սահ մա նո րեն ա վե լի մեծ փոր ձութ յուն էր։ Նա կրեց անն կա րագ րե-լի կտտանք ներ, սա կայն ար հա մար հեց դրանք, քա նի որ նա յում էր Իր Հոր հետ կրկին բնակ վե լու և Ն րա ներ կա յութ յան մեջ կրկին ցնծա լու ա պա գա հույ սին։

բ. ԻՐ ՀՈՐ ՓԱՌՔԻՆ ԲԱԺՆԵԿՑԵԼՈՒ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ (ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ 17.4,5,24)ԻՐ ՀՈՐ ՓԱՌՔԻՆ ԲԱԺՆԵԿՑԵԼՈՒ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ (ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ 17.4,5,24)

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այն ու րա խութ յու նը, ո րը դրդեց Ք րիս տո սին՝ զո հա բե րել Ի րեն Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար, մա սամբ բաղ կա ցած էր Իր ա պա գա փա ռա վո րու մից կամ մե ծա րու մից՝ դե պի այն դիր քը, որն ի րա վամբ Ի րեն էր պատ կա նում նույ նիսկ մինչև աշ խար հի սկիզ բը։ Նա վե րա դառ նա լու էր որ-պես Տեր և Փր կիչ՝ մե ծար ված Հաղ թող, Ով հաղ թեց ա մեն մի խո չըն դոտ, որ ստա նար Իր ժո ղովր դի փրկութ յու նը։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

26

գ. ԻՐ ՀԱՄԱՐ ՓՐԿՎԱԾ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ ՍՏԱՆԱԼՈՒ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ ԻՐ ՀԱՄԱՐ ՓՐԿՎԱԾ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ ՍՏԱՆԱԼՈՒ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ - Մինչև աշ խար հի հիմ նադրու-մը, Աստ ված ո րո շել էր փրկել մի ժո ղո վրդի մե ղա վոր մարդ կութ յան բազ մութ յու նից, ո րը կապ րեր Որ-դու փառ քի, պատ վի և գո վա սան քի հա մար։ Հա մա ձայն Հոր կամ քի և ակն կա լե լով Իր առջև դրված ու րա խութ յու նը (ու րա խութ յունն Իր փրկագն ված ժո ղովր դի հա մար)՝ Որ դին հո ժա րութ յամբ և նույ նիսկ ու րա խութ յամբ կրեց ա մեն բան Իր Հարս նա ցո ւի հա մար, և այն ու րա խութ յան հա մար, որն Իր Հարս նա ցուն ի վեր ջո պարգ ևե լու էր Ի րեն։ Իր մարմ նա վոր ման և մահ վան մի ջո ցով Նա ա պա հո վեց Իր հա մար մեծ բազ մութ յուն՝ ա մեն ցե ղից, լեզ վից, ժո ղովր դից և ազ գից։ Նա դարձ րեց նրանց ու րա-խութ յան, գո հութ յան և փառ քի մշտա կան աղբ յուր՝ ամ բողջ հա վի տե նութ յան հա մար։ Ի՞նչ են սո վո-րեց նում մեզ հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը այս ճշմար տութ յան մա սին։

(1) Սաղ մոս 2.8

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

(2) Ե սա յի 53.11

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

(3) Ղու կաս 15.10

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴՈՒ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԵԶ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐՈՐ ԴՈՒ ԴՐԴԱ ՊԱՏ ՃԱ ՌԸ՝ ՄԵԶ ՓՐԿԵ ԼՈՒ ՀԱ ՄԱՐ

27

(4) Եբ րա յե ցի նե րի 2.11-13

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

(5) Հայտ նութ յուն 5.9,10, 7.9,10, 22.3-5

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

28

Գ լուխ 4. Աստ ծո Որ դին՝ փառ քի մեջ Գ լուխ 4. Աստ ծո Որ դին՝ փառ քի մեջ Որ պես զի հաս կա նանք Աստ ծո Որ դու գա լուս տի մե ծութ յու նը և վե հութ յու նը, նախ պետք է խո սենք Ն րա

աստ վա ծա յին բնութ յան և հա վի տե նա կան փառ քի մա սին։ Այս գլխում մենք կի մա նանք, որ Աստ ծո Որ դու գո յութ յու նը սկիզբ չա ռավ, երբ Նա ծնվեց Բեթ լե հե մում, այլ՝ որ Նա գո յութ յուն է ու նե ցել ամ բողջ հա վի-տե նութ յան ըն թաց քում՝ լի նե լով հա վա սար Հո րը և՛ բնութ յամբ, և՛ փառ քով։ Այն պես չէր, որ մի հա սա րակ մարդ կամ նույ նիսկ մի հրեշ տա կա պետ տվեց իր կյան քը մեր փրկութ յան հա մար, այլ՝ Աստ ծո հա վի տե-նա կան Որ դին՝ ա մեն ին չի Ա րա րի չը, Պա հա պա նը և Գե րիշ խան Տե րը։ Մենք կարժ ևո րենք և կգ նա հա տենք Ա վե տա րա նը այն չափ, որ չափ որ կհաս կա նանք, թե ով է ի րա կա նում Աստ ծո Որ դին։

ՈՐԴՈՒ ԱՍՏՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ

Աստ ծո Խոս քը վկա յում է, որ միակ ճշմա րիտ Աստ ված գո յութ յուն ու նի որ պես Եր րոր դութ յուն (լա տի-նե րեն՝ «տրի նի տաստրի նի տաս», ո րը նշա նա կում է «ե ռա պա տիկ» կամ «ե րե քը՝ մե կում»)՝ Հայ րը, Որ դին և Սուրբ Հո գին։ Ն րանք ե րեք ո րո շա կի Ան ձեր են, ով քեր տար բեր են Մե կը Մ յու սից, բայց ու նեն նույն աստ վա ծա յին բնութ յու նըբնութ յու նը կամ էութ յու նըէութ յու նը, և ու նեն հա վի տե նա կան և ան խա թար հա ղոր դակ ցութ յուն Ի րար հետ։ Որ դին, Ով Մարդ դար ձավ և մա հա ցավ Գող գո թա յի խա չի վրա, հա վի տե նա կան Աստ ված է։ Նա հա վա սար է Հո րը և Հո գուն և ա մեն ա ռու մով բաժ նեկ ցում է Ն րանց ա նըմբռ նե լի փառ քին։

Բա ցար ձա կա պես անհ րա ժեշտ է, որ հաս կա նանք, թե որ քան կար ևոր է այս ուս մուն քը։ Աստ ծո Որ դու աստ վա ծութ յու նը՝ քրիս տո նեա կան հա վատ քի հիմ նա րար վար դա պե տութ յուն նե րից մեկն է։ Ցան կա ցած ուս մունք, ո րը դի տար կում է Ն րան ցածր Հո րից կամ «ա վե լի ցածր փառք ու նե ցող աստ ված», պար զա պես քրիս տո նեա կան չէ։ Որ դին ստեղծ ված էակ չէ. Նա ո՛չ հրեշ տակ է, ո՛չ էլ՝ կի սաստ ված, ով պետք է դա սա-կարգ վի ինչ-որ տեղ Աստ ծո և ա րար չա գոր ծութ յան միջև։ Նա Աստ ված է այդ բա ռի բարձ րա գույն ի մաս-տով։ Մեր փրկութ յան հա վաս տիա ցու մը և մեր Ա վե տա րա նի ա նա ղար տութ յու նը կախ ված է այս ճշմար-տութ յու նը ակ նա ծան քով և ի սրտե ըն դու նե լուց։

1. Հով հան նես 1.1-4-ում գրված է ա մե նա պարզ հայ տա րա րութ յուն նե րից մե կը Աստ ծո Որ դու և՛ աստ վա ծա-յին, և՛ հա վի տե նա կան լի նե լու մա սին։ Գ տե՛ք այն ճշմար տութ յուն նե րը, ո րոնք հայտն ված են այս հատ-ված նե րում։

ա. «Սկզ բում էր Բ__________ (կամ՝ Խոս քը)» (խս. 1)։ Սա ակն հայտ հղում է Աստ ծո Որ դուն (խս. 14)։ « Բան» կամ « Խոսք» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «լո՛ գոսլո՛ գոս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «բառ» կամ «դա տո ղութ յուն»։ Հ րեա նե րը հա ճախ էին օգ տա գոր ծում այս բա ռը՝ որ պես հղում Աստ ծուն։ Հույ նե րի հա մար այն նշա նա կում էր աստ վա ծա յին դա տո ղութ յուն կամ ռա ցիո նալ սկզբունք, ո րը կա ռա վա րում է տիե զեր քը։ Օգ տա գործ վե լով Աստ ծո Որ դու վե րա բեր յալ՝ այս բա ռը նշա նա կում է, որ Նա Աստ վա-ծութ յուն է (լիար ժեք և ճշ մա րիտ Աստ ված) և Միջ նորդ, ո րի մի ջո ցով Աստ ված հայտ նում է Ի րեն Իր ա րար չա գոր ծութ յա նը։ Որ դին Աստ ծո հետ էր «սկզբում»՝ մինչև ա րար չա գոր ծութ յու նը. Նա անս տեղծ, հա վի տե նա կան և աստ վա ծա յին է։

բ. «Եվ Բա նը (կամ՝ Խոս քը) Աստ ծո Մ__________ էր» (խս. 1)։ Մենք տես նում ենք այն միաս նութ յու նը և տա րան ջա տու մը, ո րոնք գո յութ յուն են ու նե ցել Հոր և Որ դու միջև ամ բողջ հա վի տե նութ յան ըն թաց-

ԱՍՏ ԾՈ ՈՐ ԴԻՆ՝ ՓԱՌ ՔԻ ՄԵՋԱՍՏ ԾՈ ՈՐ ԴԻՆ՝ ՓԱՌ ՔԻ ՄԵՋ

29

քում։ Ա ռա ջին հեր թին՝ այս բա ռը են թադ րում է միաս նութ յուն և հա վա սա րութ յուն. այ սինքն՝ Հայ րը և Որ դին գո յութ յուն են ու նե ցել կա տար յալ հա ղոր դութ յան մեջ։ Այս հատ վա ծը կա րե լի է թարգ մա նել. «Եվ Խոս քը ե րես առ ե րես Աստ ծո հետ էր»՝ մատ նան շե լով այն մտե րիմ շփու մը, հա ղոր դութ յու նը և բերկ րան քը, ո րոնք կա յին Հոր, Որ դու և Սուրբ Հո գու միջև։ Երկ րորդ հեր թին՝ այն նաև են թադ րում է տա րան ջա տում։ Հայ րը և Որ դին ու նեն նույն աստ վա ծա յին էութ յու նը, բայց Ն րանք եր կու ի րա կան և ա ռան ձին Ան ձեր են, ո րոնք գո յութ յուն ու նեն կա տար յալ հա ղոր դութ յան մեջ Մե կը Մ յու սի և Սուրբ Հո գու հետ։

գ. «Եվ Բանն (կամ՝ Խոսքն) Ա___________ էր» (խս. 1)։ Սա անժխ տե լի պնդում է Խոս քի աստ վա ծութ-յան մա սին։ Հու նա րեն բնագ րում այս ար տա հայ տութ յու նը բա ռա ցիո րեն այս պես է գրված. «Եվ Աստ ված Խոսքն էր» (կաի՛ Թեո՛ս ե՛ն հո Լո՛ գոս»կաի՛ Թեո՛ս ե՛ն հո Լո՛ գոս»)։ Ան վա նա կան ստո րոգ յա լը («Աստ ված» բա ռը) նա-խոր դում է են թա կա յին ( Խոս քը), որ պես զի շեշ տադ րի այն փաս տը, որ Խոսքն ի րա կա նում և ճշ մար-տա պես Աստ ված է։ Աստ ծո Որ դին՝ Որ դի Աստ ված է։ Աստ վա ծութ յան լիութ յու նը բնակ վում է Ն րա նում ( Կո ղո սա ցի նե րի 2.9)։

դ. «Ա մեն ինչ Ն__________ (կամ՝ «Ն րա մի ջո ցով») ե ղավ, և ա ռանց Ն րա ո չինչ չե ղավ, ինչ որ ե ղավ» (խս. 3)։ Դ րա կան ի մաս տով՝ ա մեն ինչ ստեղծ վեց Որ դու մի ջո ցով (նույն պես կար դա ցե՛ք Կո ղո սա ցի նե րի 1.16)։ Նա ա րար չա գոր ծութ յան մաս նա կիցն էր՝ Հոր և Հո գու հետ։ Բա ցա սա կան ի մաս տով՝ գո յութ յուն չու նի որ ևէ բան, ին չը կյան քի չի կոչ վել Ն րա կող մից։ Այն պես չէ, որ Որ դին Աստ-ծո հետ էր միայն սկզբում. Նա նույն պես կա տա րում էր Աստ ծո գոր ծե րը՝ որ պես Աստ ված։

ե. «Ն__________ (կամ՝ Ն րա նում) էր Կ__________, և կ յան քը մարդ կանց լույսն էր» (խս. 4)։ Սաղ մոս 36.9-ը հայտ նում է. «Ո րով հետև կյան քի աղբ յու րը Քեզ (այ սինքն՝ Աստ ծո) մոտ է, և Քո լույ սով ենք տես նում լույս»։ Ակ նա ռու է, որ այն, ինչ սաղ մո սեր գուն վե րագ րում է Աստ ծուն, Հով հան նես ա ռաք-յա լը վե րագ րում է Որ դուն։ Այն ա մե նը, որ երբ ևէ կյանք է ու նե ցել, ապ րել է Աստ ծո Որ դու շնորհ քով։ Ցան կա ցած ճշմա րիտ գի տե լիք Աստ ծո մա սին, ո րը մար դիկ երբ ևէ ու նե ցել են, շնորհ վել է նրանց որ-պես ո ղոր մած պարգև Որ դուց։ Ա նըմբռ նե լի հրաշք է, որ կյան քի Աղբ յու րը զո հել է Իր կյան քը նրանց հա մար, ով քեր կյանք չու նեն։

2. Փի լի պե ցի նե րի 2.6-ում գրված է ևս մեկ ա պա ցույց Ք րիս տո սի աստ վա ծա յին և հա վի տե նա կան էութ յան մա սին։ Գ տե՛ք այն ճշմար տութ յուն նե րը, ո րոնք հայտն ված են այս խոս քում։

ա. «Որ Աստ ծո Կ_______________ Լ___________»։ Որ դու գո յութ յու նը չսկսվեց Ն րա մարմ նա վոր ման պա հից։ Նա հա վի տե նա կան է՝ ա ռանց սկիզբ և վերջ։ « Կեր պա րանք» բա ռը թարգ ման ված է հու նա-րեն «մոր ֆե՛մոր ֆե՛» բա ռից, ո րը նշա նա կում է ոչ միայն ինչ-որ մե կի կամ ինչ-որ բա նի ար տա քին տես քը կամ եր ևույ թը, այլև դրա էութ յու նը կամ դրա հիմ քում ըն կած ի րո ղութ յու նը։ Այն պես չէ, որ Որ դին սոսկ Աստ ծո նմա նութ յունն ու ներնմա նութ յունն ու ներ. Նա ի րա կա նում Աստ ված էրէր՝ էութ յամբ և բ նութ յամբ։

բ. « Հափշ տա կութ յուն չհա մա րեց Աստ ծուն Հ_______________ լի նել»։ « Հա վա սար» բա ռը թարգ ման-ված է հու նա րեն «ի՛ սոսի՛ սոս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «լի նել հա վա սար՝ քա նա կով կամ ո րա կով»։ Որ դու մեջ բնակ վում էր աստ վա ծութ յան (ո րակ) լիութ յու նը (քա նակ) ( Կո ղո սա ցի նե րի 2.9)։ Նա չու ներ ոչ մի պա կա սութ յուն՝ աստ վա ծութ յան ա ռու մով. Նա հա վա սար էր ա մեն կեր պով՝ այս բա ռի լիար ժեք ի մաս-տով։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

30

ՈՐԴՈՒ ՓԱՌՔԸ

Հաս տա տե լով Աստ ծո Որ դու հա վի տե նա կան գո յութ յու նը և աստ վա ծութ յու նը՝ այժմ կխո սենք այն փառ քի մա սին, ո րը պատ կա նում էր Որ դուն Ն րա մարմ նա վո րու մից ա ռաջ, աշ խար հի սկզբից ա ռաջ և հա վի տե նից ի վեր։ Թեև Աստ վա ծա շուն չը միայն հպան ցիկ է խո սում հա վի տե նա կան անց յա լի մա սին, դա բա վա կան է՝ ա պա ցու ցե լու հա մար, որ Որ դին Աստ ված էր՝ այդ բա ռի բարձ րա գույն և ա մե նա վեհ ի մաս տով, և որ Նա կրում էր Աստ ծո փառ քը՝ ինչ պես Աստ ված։ Նա Հոր հետ էր և կի սում էր Հոր փառ-քը ( Հով հան նես 17.5)։ Նա Հոր գե րա գույն և անս պառ բերկ րանքն էր, և Հո րը հա ճե լի էր, որ Նա լի ներ ա րար չա գոր ծութ յու նը կյան քի կո չե լու գոր ծի քը և դ րա կի զա կե տը, ու րա խութ յան աղբ յու րը, երկր պա գութ-յան ա ռար կան և գո յութ յան մե ծա գույն նպա տա կը։ Ա րար չա գոր ծութ յան սկզբից ի վեր, յու րա քանչ յուր վսեմ ա րա րած, ո րը բնակ վում է Երկն քում, ու նե ցել է միայն մեկ մեծ ցան կութ յուն՝ տես նել Աստ ծո փառ քը, որն ար տա ցոլ վում է Ն րա մե ծար ված Որ դու դեմ քում։

Եթե մենք թե կուզ ո րոշ չա փով հաս կա նանք այս ճշմար տութ յուն նե րը, պատ շաճ կեր պով կդի տար կենք և կարժ ևո րենք Ա վե տա րա նը։ Այն պես չէր, որ մի հա սա րակ մարդ կամ նույ նիսկ մար մին հա գած մի հրեշ-տակ մա հա ցավ մեզ հա մար այդ օ րը։ Դա փառ քի Աստ ված էր՝ տիե զեր քի Տե րը և մեր երկր պա գութ յան Ա ռար կան, Միա կը, Ում մի ջո ցով ա մեն ինչ ստեղծ վեց, և Ում հա մար ա մեն ինչ գո յութ յուն ու նի։

1. Կո ղո սա ցի նե րի 1.15-17-ը ազ դե ցիկ կերպով հռչա կում է Որ դու հա վի տե նա կան բնութ յան և փառ քի մա սին, ո րը Նա ու ներ մինչև Իր մարմ նա վո րու մը՝ նույն բնութ յան և փառ քի, որն ու նի նաև Հայ րը։ Հիմն վե լով այս հատ վա ծի վրա՝ ա վար տե՛ք ստորև բեր ված պնդում նե րը։

ա. Որ դին ա ներ ևույթ Աստ ծո Պ_______________ է (խս. 15)։ Այս բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էյ-էյ-կո՛նկո՛ն» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «պատ կեր» կամ «նմա նութ յուն»։ Միայն Աստ ված կա րող է կրել Աստ-ծո ճշգրիտ նմա նութ յու նը։ Եբ րա յե ցի նե րի 1.3-ը պնդում է. « Նա՝ Ն րա փառ քի պայ ծա ռութ յունն է և Ն րա բնութ յան ճշգրիտ պատ կե րու մը» (NASB)։

բ. Որ դին ա մեն ստեղծ ված նե րից Ա__________ Ծ__________ է (կամ՝ ամ բողջ ստեղ ծա գոր ծութ յան ա ռաջ նե կը, խս. 15)։ Սա ո՛չ Ք րիս տո սի աստ վա ծութ յան ժխտում է, ո՛չ էլ ա պա ցույց, որ Նա ստեղծ ված էակ է։ Սաղ մոս 89.27-ում Աստ ված հռչա կում է հետև յա լը Դավ թի մա սին. «Եվ Ես ա ռաջ նեկ կդնեմ նրան՝ երկ րի թա գա վոր նե րի վրա բարձ րա ցած»։ Ակն հայտ է, որ Դա վիթն Աստ ծո ա ռաջ նեկն էր այն ի մաս տով միայն, որ նա բարձր էր դաս վել մնա ցած բո լոր թա գա վոր նե րից։ Աստ ծո Որ դին «ա ռաջ-նեկ» է այն ի մաս տով, որ Նա բարձր է և ա ռան ձին է ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յու նից։ Ն րան պատ կա-նում են ա ռաջ նե կի բո լոր ի րա վունք նե րը և ար տո նութ յուն նե րը։

գ. Որ դին ա մեն ին չից Ա__________ է (խս. 17)։ Այս հռչա կու մը Որ դու հա վի տե նա կան էութ յան, գե րիշ-խա նութ յան և գե րա զան ցութ յան մա սին է։

դ. Որ դին ա մեն ինչ Ս_______________ է (խս. 16)։ Ամ բողջ ստեղ ծա գոր ծութ յունն իր գո յութ յամբ պար-տա կան է Որ դուն, ան մի ջա կա նո րեն կախ ված է Ն րա նից և կապ ված է Ն րա հետ։

ե. Որ դին ա մեն ին չի Պա հա պանն է. ա մեն ինչ Ն րա նով է Հ__________ (խս. 17)։ Ամ բողջ ստեղ ծա գոր-ծութ յան գո յութ յու նը բա ցար ձա կա պես կախ ված է Որ դուց։ Նա «Իր զո րութ յան խոս քով ա մեն բան կրում է»։ Որ դին ա ռաս պե լա կան Ատ լան տը չէ, ո րը հա ռա չում է ըն դա մե նը մեկ աշ խար հի ծան րութ յան տակ. Նա պա հում է ան թիվ աշ խարհ ներ ըն դա մե նը մեկ խոս քով։

ԱՍՏ ԾՈ ՈՐ ԴԻՆ՝ ՓԱՌ ՔԻ ՄԵՋԱՍՏ ԾՈ ՈՐ ԴԻՆ՝ ՓԱՌ ՔԻ ՄԵՋ

31

զ. Որ դին ա մեն ին չի Մե ծա գույն Ն պա տակն է՝ ա մեն ինչ ստեղծ վեց Ն րա Հ__________ (խս. 16)։ Որ դու հա վի տե նա կան փառ քը եր ևում է այն բա նում, որ ա մեն ինչ ստեղծ վեց Ն րա մի ջո ցովմի ջո ցով և Ն րա փառ քի և հա ճութ յան հա մարհա մար։

2. Ե սա յի 6.1-10-ում Աստ ծո փառ քի ա մե նա պատ կե րա վոր և ա մե նա վեհ նկա րագ րութ յունն է Աստ վա ծաշն-չում։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, ե թե ա վե լի խո րը ու սում նա սի րենք այն, կպարզ վի, որ իր տե սիլ քի մեջ Ե սա յին տե սել էր Որ դուն։ Ծա նո թա ցե՛ք Ե սա յի 6.1-5-ի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին:

ա. Հա մա ձայն խոս քեր 1-3-ի՝ Ե սա յին տե սավ Տ_______________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Խոսք 1-ում « Տեր» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «ա դո նայա դո նայ» բա ռից, իսկ խոսք 3-ում՝ եբ րա յե րեն « Յահ վեհՅահ վեհ» կամ «Ե հո վաԵ հո վա» բա ռից։ Ա նա ռար կե լի է, որ Ե սա յին տե սել էր Աստ ծուն։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Հով հան նես 12.39-41-ը հայտ նում է, որ այս Էա կը Եր րոր դութ յան երկ րորդ Ան ձը, այ սինքն՝ Աստ ծո Որ դին է, սրա նով իսկ հաս տա տե լով, որ Ք րիս տո սը Աստ ված է։

բ. Հա մա ձայն Ե սա յի 6.1-ի՝ ինչ պե՞ս է նկա րագր ված Աստ ծո Որ դին։ Ի՞նչ է սա հայտ նում մեզ Ն րա փառ-քի մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Որ դին վեր էր երկն քում և երկ րի վրա գտնվող ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յու նից։ Ն րա հան դեր ձի քղանց քը ծած կել էր տա ճա րը, ին չը խորհր դան շում է Ն րա հա մընդ հա նուր, ան սահ մա նա-փակ և ա նար գել գե րիշ խա նութ յու նը։

գ. Հա մա ձայն խոս քեր 2,3-ի՝ ինչ պե՞ս էին ար ձա գան քում սե րով բե նե րը (ո րոնք, մի գու ցե, բարձ րա գույն աս տի ճանն ու նե ցող էակ ներն են ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յան մեջ) Աստ ծո Որ դուն։ Ի՞նչ է սա ցույց տա լիս Ն րա փառ քի և գե րա զան ցութ յան մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

32

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Տիե զեր քի ա մե նից զո րա վոր և վեհ ստեղծ ված նե րը երկ յու ղա ծութ յամբ խո նարհ վում են Աստ ծո Որ դու ներ կա յութ յան մեջ։ « Սուրբ» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «կա դոշկա դոշ» բա ռից, որն ա ռանձ նաց ված լի նե լու ի մաստ ու նի։ Այս բա ռը ցույց է տա լիս այն, ինչն ա ռանձ նաց ված է, բա ժան-ված է կամ ե զա կի է։ Աստ ված ա ռանձ նա նում է ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յու նից։ Չ կա մե կը՝ Ն րա նման, և ոչ ոք չի կա րող հա մե մատ վել Ն րա հետ (Ե սա յի 40.18)։ Որ դուն նույ նիսկ ա մե նաս քան չե լի ստեղծ վա ծի հետ հա մե մա տե լը ան սահ մա նո րեն ա վե լի մեծ անմ տութ յուն կլի նի, քան անն շան կայ ծը կե սօր յա ար ևի հետ հա մե մա տե լը։ Որ դու սրբութ յու նը հռչակ վում է ե րեք ան գամ, ին չը գե րադ րութ-յան ա մե նաուժ գին ձևն է եբ րա յե րեն լեզ վում։ Այս հատ վածն օգ նում է մեզ հաս կա նալ, թե ինչ նկա տի ուներ Հի սու սը Հով հան նես 17.5-ում. «Եվ հի մա, փա ռա վո րի՛ր Ինձ Դու, Հա՛յր, Քեզ մոտ այն փառ քով, որ աշ խար հի լի նե լուց ա ռաջ ու նեի Քեզ մոտ»։ Մի՞ թե զար մա նա լի չէ, որ Ն րա նմա նը մա հա ցավ մեզ պես մե ղա վոր նե րի հա մար։

33

Գ լուխ 5. Որ դին մարդ դար ձավԳ լուխ 5. Որ դին մարդ դար ձավ

ՄԱՍ ՄԵԿ. ՀԻՆ ԿՏԱ ԿԱ ՐԱ ՆԻ ՎԿԱ ՅՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ ՄԱՐՄ ՆԱ ՎՈՐ ՄԱՆ ՄԱ ՍԻՆ

Աստ ծո Որ դու հա վի տե նա կան փառ քին անդ րա դառ նա լուց հե տո մենք կխո սենք Ն րա մարմ նա վոր մանմարմ նա վոր ման մա սին։ « Մարմ նա վոր վել» բա ռը լա տի նե րե նում «ին կար նա րեին կար նա րե» բառն է («ինին» = մեջ + «կա րոկա րո» = մար մին), ին չը նշա նա կում է «մար մին դարձ նել» կամ «մար մին դառ նալ»։ Աստ վա ծաշն չում մարմ նա վո րում ա սե լով՝ հաս կա նում ենք այն մեծ ճշմար տութ յու նը, որ մո տա վո րա պես եր կու հա զար տա րի ա ռաջ Աստ ծո հա վի տե-նա կան Որ դին հղաց վեց Սուրբ Հո գու կող մից մի կույ սի ո րո վայ նում, և ծն վեց Նա զով րե ցի Հի սու սը՝ Աստ-ված- Մար դը։ Նա աստ վա ծութ յան լիութ յունն էր՝ մարմ նով ( Կո ղո սա ցի նե րի 2.9), բայց նման էր մեզ ա մեն ա ռու մով՝ բա ցի մեղ քից (Եբ րա յե ցի նե րի 4.15)։ Նա կա տա րե լա պես ար դար կյանք վա րեց Հին կտա կա րա-նի Օ րեն քի ներ քո և մա տու ցեց Ի րեն որ պես զոհ՝ Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար։

Ան կաս կած՝ Աստ ծո Որ դու գա լուս տը աշ խարհ՝ մարդ կութ յան պատ մութ յան ա մե նաակ նա ռու ի րա դար-ձութ յունն է և ա ռանց քա յին դեր է կա տա րում աստ վա ծաշնչ յան քրիս տո նեութ յան մեջ։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, անհ րա ժեշտ է, որ լրջո րեն ու սում նա սի րենք մարմ նա վոր ման վար դա պե տութ յու նը։

ՄԱՐԳԱՐԵՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՀԻՆ ԿՏԱԿԱՐԱՆՈՒՄ

Թեև մարմ նա վո րու մը տե ղի ու նե ցավ մո տա վո րա պես եր կու հա զար տա րի ա ռաջ, կար ևոր է հաս կա նալ, որ դրա նից ա ռաջ ե ղել են «ակ նարկ ներ» այս մե ծա գույն ի րա դար ձութ յան մա սին Հին կտա կա րա նի մար-գա րե նե րի գրվածք նե րում։ Մենք կդի տար կենք այդ հինկ տա կա րան յան մար գա րեութ յուն նե րից մի քա նի սը, ին չը և՛ օգ տա կար, և՛ խրա խու սա կան կլի նի։ Այն փաս տը, որ դրանք գրվել են Նա զով րե ցի Հի սու սի ծնվե-լուց հար յու րա վոր տա րի ներ ա ռաջ, ծան րակ շիռ կեր պով հաս տա տում է Նոր կտա կա րա նի պնդում նե րը և՛ Ն րա մարմ նա վոր ման, և՛ Ն րա աստ վա ծութ յան մա սին։

1. Մի քիա 5.2-ում գրված է մի ազ դե ցիկ մար գա րեութ յուն Մե սիա յի մա սին։ Ծա նո թա ցե՛ք այս խոս քի բո-վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ա. Ինչ պե՞ս է այս մար գա րեութ յունն ա պա ցու ցում, որ Մե սիան մարդ է լի նե լու։

(1) Նա գա լու էր Հ______________________ Հ_______________________ (կամ՝ տոհ մե րից)։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մե սիան գա լու էր Հու դա յի ցե ղից և Դավ թի տնից։ Հ ռո մեա ցի նե րի 1.3-ում Պո ղոս ա ռաք յա լը հաս տա տում է, որ Հի սու սը «մարմ նի կող մից Դավ թի զա վա կից ե ղավ»։ Նա պետք է լի-ներ լիար ժեք Աստ ված և լիար ժեք մարդ։ Որ պես մարդ՝ Նա ծնվե լու էր Դավ թի ցե ղից։

բ. Ինչ պե՞ս է այս մար գա րեութ յու նը հայտ նում, որ Մե սիան լի նե լու է ա վե լին, քան մարդ, որ Նա հա վի-տե նա կան Աստ ված է։

(1) Ն րա ել քը Հ_____________________________ օ րե րից է:

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

34

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Սա պարզ ցու ցա նիշ է այն մա սին, որ Ք րիս տո սը լի նե լու էր ա վե լին, քան մարդ։ Այս ար տա հայ տութ յու նը պար զա պես չի նշա նա կում, որ Ն րա գա լուս տը վա ղուց կան խաս ված էր, այլ որ Նա գո յութ յուն ու ներ Իր ծնուն դից ա ռաջ՝ հա վի տե նից ի վեր։ Ն ման բան կա րե լի է ա սել միայն Աստ-ծո մա սին. այդ իսկ պատ ճա ռով, այս նկա րագ րութ յու նը նաև պարզ հղում է Մե սիա յի աստ վա ծութ-յա նը։ Ե թե Նա հա վի տե նա կան է, Նա նույն պես Աստ ված է, քա նի որ Աստ ված հա վի տե նա կան է։

2. Ե սա յի 7.14-ում գրված է մի մար գա րեութ յուն, ո րը մեջ բեր վում է Մատ թեո սի Ա վե տա րա նում։ Այն խո սում է Հի սուս Ք րիս տո սի և՛ մարմ նա վոր ման, և՛ կու սա կան ծննդի մա սին ( Մատ թեոս 1.22,23)։ Ի՞նչ է կան խա-սում այս հատ վա ծը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ա մե նայն հա վա նա կա նութ յամբ, այս մար գա րեութ յու նը սկզբնա պես ի րա կա նա ցավ, երբ մար գա րեու հին ծնեց Ե սա յու որ դուն (8.3), քա նի որ գրված է, որ մինչև այդ ե րե խան սո վո րեր կան չել «հայրս» և «մայրս», Հու դա յի թշնա մի ներն ար դեն կպարտ վեին (8.4)։ Սա կայն այդ մար գա րեութ յունն ուներ ա վե լի լայն ի րա կա նա ցում՝ ի դեմս Մե սիա յի։ Թեև այն պի սի տպա վո րութ յուն է ստեղծ վում, որ Ե սա յու խոս քերն ի րա կա նա ցան կարճ ժա մա նակ անց, ակն հայտ է, որ նրա մար գա րեութ յու նը գնում էր շատ ա վե լի հե ռուն, քան ցան կա ցած են թադր յալ ամ բող ջա կանամ բող ջա կան ի րա կա նա ցում նրա կամ նրա որ դու կյան քի ըն թաց քում։ Եբ րա յե րե նում կա եր կու բառ, ո րոնք կա րե լի է թարգ մա նել որ պես «կույս»։ Ա ռա ջի-նը «ալ մաալ մա» բառն է, ո րը նշա նա կում է՝ «կույս կամ ա մուս նա կան տա րի քի ե րի տա սարդ կին». երկ րոր դը «բտու լաբտու լա» բառն է, ո րը միայն նշա նա կում է «կույս»։ Մար դիկ հա ճախ օգ տա գոր ծել են այն փաս տը, որ Ե սա յին օգ տա գոր ծել է «ալ մաալ մա» բա ռը՝ «բտու լաբտու լա» բա ռի փո խա րեն, բայց դրա պատ ճա ռը պարզ է։ Սուրբ Հո գու ի մաս տութ յունն ընտ րեց այն պի սի բառ, ո րը կա տա րե լա պես հա մա պա տաս խան կլի ներ և՛ այդ մար գա րեութ յան մաս նա կի ի րա կա նաց մա նը Ե սա յու օ րե րում, և՛ դրա ամ բող ջա կան ի րա կա նաց մա նը՝ ի դեմս Մե սիա յի։ Ե սա յու ժա մա նակ ե րի տա սարդ կի նըե րի տա սարդ կի նը հղա ցավ բնա կան մի ջո ցով և որ դի ծնեց, բայց այդ մար գա րեութ յան լիար ժեք ի րա կա նաց ման ժա մա նակ կույ սըկույ սը հղա ցավ Սուրբ Հո գուց և Որ դի ծնեց, Ով և՛ Աստ ված էր, և՛ Մարդ։ Կար ևոր է նշել, որ երբ հրեա դպիր նե րը թարգ մա նե ցին Ե սա յի 7.14-ը հու նա րեն լեզ վով ( Յո թա նա սու նից կամ LXX թարգ մա նութ յու նը), նրանք ընտ րե ցին հու նա րեն «հե՛ պար թե՛ նոսհե՛ պար թե՛ նոս» ար տա հայ տութ յու նը (այ սինքն՝ «կույ սը»)՝ որ պես եբ րա յե րեն «ալ մաալ մա» բա ռի պատ շաճ թարգ մա նութ-յուն։ Մատ թեո սը մեջ բե րում է այս հատ վա ծը հու նա րեն Յո թա նա սու նից թարգ մա նութ յու նից Մատ թեոս 1.22,23-ում։ Նա օգ տա գոր ծում է «հե՛ պար թե՛ նոսհե՛ պար թե՛ նոս» ար տա հայ տութ յու նը՝ վկա յե լով Հի սուս Ք րիս տո սի կու սա կան ծննդի մա սին։ Այն մար դիկ, ով քեր ժխտում են, որ Մե սիան գերբ նա կա նո րեն հղաց վել է Կույս Մա րիա մի ո րո վայ նում, չեն կա րող օգ տա գոր ծել Նոր կտա կա րա նը՝ որ պես փաս տարկ։ Ա վե տա րա նի հե ղի նակ նե րը ոչ եր կի մաստ կեր պով ցույց տվե ցին, որ Ք րիս տո սը ծնվել է կույ սից։ Մատ թեոս 1.23-ում ա ռաք յա լը ներ կա յաց նում է մեզ «Էմ մա նո ւել» տիտ ղո սի պատ շաճ թարգ մա նութ յու նը՝ «Աստ ված մեզ հետ»։ Այս ա նու նը Ե սա յի 7.14-ի ան մի ջա կան հա մա տեքս տում պար զա պես են թադ րում է, որ այդ ե րե-խա յի ծնուն դը լի նե լու է Աստ ծո ե րաշ խա վո րութ յու նը և ա պա ցույցն այն մա սին, որ Նա Հու դա յի հետ է, և որ Նա կա զա տի նրանց ի րենց թշնա մի նե րից՝ Իս րա յե լից և Ա սո րես տա նից։ Իսկ երբ խոս քը Մե սիա յի մա սին է, ա պա, հա մա ձայն Մատ թեո սի ըմբռն ման, այդ ա նու նը նշա նա կում է ոչ պա կաս, քան « Խոս քը մար մին դար ձավ և բ նակ վեց մեր մեջ» ( Հով հան նես 1.14)։

ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ՄԵԿ)ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ՄԵԿ)

35

3. Ե սա յի 9.6ա-ում տես նում ենք Մե սիա յի հրա շա լի և ա ռեղծ վա ծա յին գալստ յան մե ծա գույն ակ նարկ նե-րից մե կը Հին կտա կա րա նում։ Ծա նո թա ցե՛ք այս խոս քի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք ստորև բեր ված հար ցե րին։ Ի՞նչ կեր պով է այս մար գա րեութ յու նը փո խան ցում ճշմար տութ յու նը մարմ նա-վոր ման մա սին՝ այն, որ Մե սիան լի նե լու է ա վե լին, քան մարդ, և որ Ն րա նում բնակ վե լու է աստ վա ծութ-յան լիութ յու նը։

ա. Ինչ պե՞ս է այս մար գա րեութ յու նը հայտ նում Մե սիա յի մարդ կա յին բնութ յու նը։

(1) Մեզ մի մա նուկ Ծ__________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս մար գա րեութ յան մեջ գրված է ի րա կան մարդ կա յին ծնուն դի մա սին։ Թեև Մե սիան գերբ նա կա նո րեն էր հղաց վել կույ սի ո րո վայ նում, նա ծնվե լու էր այն պես, ինչ պես ցան կա-ցած մարդ, ո րը մուտք է գոր ծում այս աշ խարհ։ Չու նե նա լով աստ վա ծա յին հայտ նութ յուն՝ ոչ ոք չէր հաս կա նա, որ մսու րում դրված այդ նո րա ծի նը հա վի տե նա կան և ա նի մա նա լի Աստ ված էր։

բ. Ինչ պե՞ս է այս մար գա րեութ յու նը հայտ նում Մե սիա յի աստ վա ծա յին բնութ յու նը։

(1) Մեզ մի Ո__________ Տ__________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս խոս քե րի մի ջո ցով մենք նա յում ենք Սր բութ յան սրբո ցի քո ղից այն կողմ՝ տես նե-լով Մե սիա յի Ան ձը և բա ցա հայ տե լով, որ Նա և՛ մարդ է, և՛ Աստ ված։ Երկ րա յին տե սանկ յու նից՝ մի մա նուկ էր ծնվել, բայց երկ նա յին տե սանկ յու նից՝ Որ դի էր տրվել։ Ճիշտ ժա մա նա կին ծնված այս ե րե խան Աստ ծո հա վի տե նա կան Որ դին էր՝ տրված Հո րից և ու ղարկ ված Երկն քից։

գ. Ինչ պե՞ս է այս մար գա րեութ յու նը հայտ նում Մե սիա յի թա գա վո րա կան դիր քը և գե րիշ խա նութ յու նը։

(1) Ի_______________ կլի նի Ն րա Ու__________ վրա։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ա ռեղծ վա ծը շա րու նա կում է բա ցա հայտ վել։ Այդ Մա նուկն իշ խա նութ յուն էր ստանձ-նե լու ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յան վրա։ Շ նոր հիվ Իր զո րութ յան և ի մաս տութ յան՝ Նա կա ռա վա-րե լու էր տիե զեր քը բա ցար ձակ գե րիշ խա նութ յամբ։ Բո լոր տի րույթ նե րի պա տաս խա նատ վութ յու նը հանգ չե լու էր Ն րա ու սե րին, բայց Ն րա հա մար դա լի նե լու էր ինչ պես փե տու րը՝ գրա նի տե ժայ-ռի վրա։ Ն ման իշ խա նութ յան պա հանջ ներն ան սահ մա նո րեն գե րա զան ցում են մարդ կա յին կամ հրեշ տա կա յին կա րո ղութ յուն նե րը, բայց դրանք ո չինչ են Ն րա հա մար, Ով ստեղ ծել է ա մեն ինչ և պա հում է ա մեն ինչ Իր բե րա նի խոս քով (Եբ րա յե ցի նե րի 1.3)։ Այս ա մե նը մեծ ա պա ցույց է, որ Մե սիան պետք է մարմ նա վոր ված Աստ ված լի ներ։ Միայն աստ վա ծութ յան լիութ յունն է ի զո րու այդ-քան մեծ աշ խա տանք կա տա րել։

4. Ե սա յի 9.6բ -ում Մե սիա յին վե րագր վում են մի քա նի ա նուն ներ կամ տիտ ղոս ներ։ Ի՞նչ կար ևոր ճշմար-տութ յուն ներ են դրանք հայտ նում մեզ Ն րա մա սին։

ա. Ս____________________։ Եբ րա յե րեն «պի լիպի լի» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «հրա շա լի» կամ «ա նի-մա նա լի»։ Այս հատ կա նի շը կա րե լի է վե րագ րել միայն աստ վա ծութ յա նը։ Երբ Աստ ված հայտն վեց Սամ սո նի ծնող նե րին՝ որ պես Տի րոջ Հ րեշ տակ, Նա օգ տա գոր ծեց նույն ա նու նը՝ Ի րեն նկա րագ րե լու

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

36

հա մար ( Դա տա վո րաց 13.18,22)։ Բո լոր մար դիկ և նույ նիսկ ա մե նավ սեմ հրեշ տա կը Երկն քում սահ-մա նա փակ էակ ներ են, ո րոնց հատ կա նիշ նե րը կա րող են ի մաց վել։ Միայն Աստ ված է ան սահ մա նո-րեն սքան չե լի և վեր բո լո րի ըն կա լու մից։

բ. Խ____________________։ Ե սա յի 28.29-ում Ե հո վա յի մա սին գրված է, որ Ն րա «խոր հուր դը սքան չե լի է»։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, նույն տիտ ղո սը Մե սիա յին վե րագ րե լը նշա նա կում է ան հեր քե լի հայ տա րա-րութ յուն ա նել Ն րա աստ վա ծութ յան մա սին։ Պո ղոս ա ռաք յա լը կո չում է Ք րիս տո սին «Աստ ծո ի մաս-տութ յու նը» (Ա Կորն թա ցի նե րի 1.24), ո րում «ծածկ ված են ի մաս տութ յան և գի տութ յան բո լոր գան ձե-րը» ( Կո ղո սա ցի նե րի 2.3)։ Ն ման բան ան կա րե լի է ա սել նույ նիսկ ա մե նաի մաս տուն մարդ կանց կամ հրեշ տակ նե րի մա սին։

գ. Հ__________ Ա__________։ Այս ան վա նու մը թարգ ման վել է եբ րա յե րեն «Էլ գիբ բորԷլ գիբ բոր» ար տա հայ տութ-յու նից, ո րով ա վան դա պես ան վա նում են Աստ ծուն Երկ րորդ Օ րի նաց 10.17, Ե րե միա 32.18, Նեե միա 9.32 և Սաղ մոս 24.8 խոս քե րում։ Այս հինկ տա կա րան յան ա պա ցույ ցը Մե սիա յի աստ վա ծութ յան մա-սին հա մա պա տաս խա նում է Նոր կտա կա րա նի վկա յութ յա նը։ Ք րիս տո սը «Աստ ված» է ( Հով հան նես 1.1), «մեր մեծ Աստ ված» ( Տի տոս 2.13) և «ա մե նի վրա Աստ ված՝ օրհն յալ հա վիտ յան» (Հ ռո մեա ցի նե-րի 9.5)։

դ. Հ____________________ Հ__________ (կամ՝ Հա վի տե նա կան Հայր)։ Այս Մա նու կը, Ով ծնվել էր ճիշտ ժա մա նա կին, կեն դա նի էր մինչև ժա մա նակ վա սկիզ բը։ Երբ Ք րիս տո սին հարց րին Իր և Աբ րա հա մի մա սին, Նա բա ցա հայտ հռչա կեց. «Աբ րա հա մի լի նե լուց ա ռաջ եմ Ես»։ Հ րեա նե րը ճշտո րեն հաս կա-ցան, որ հա վի տե նա կան լի նե լու պնդու մը հա վա սար էր Աստ ված լի նե լու պնդմա նը, և ու զե ցին քար կո-ծել Ն րան հայ հո յութ յան հա մար ( Հով հան նես 8.58,59)։ « Հայր» ան վան նպա տա կը՝ Եր րոր դութ յան Ան-ձե րի միջև շփո թութ յուն ա ռա ջաց նե լը չէ։ Այն շեշ տադ րում է եր կու կար ևոր հատ կա նիշ ե կող Մե սիա յի վե րա բեր յալ. (1) հա վի տե նութ յու նից ի վեր Նա ե ղել է ա մեն ին չի Ս կիզ բը, Աղբ յու րը և Պա հա պա նը ( Հով հան նես 1.3,4), և (2) ա մե նասկզ բից Նա ե ղել է Իր ժո ղովր դի Մա տա կա րա րը և Պաշտ պա նը։

ե. Խ____________________ Ի__________։ Մե սիան և Ն րա թա գա վո րութ յու նը բե րե լու էին խա ղա ղութ-յուն՝ ոչ թե քա ղա քա կան ի մաս տով, այլ ինչն ա վե լի կար ևոր է՝ խա ղա ղութ յուն Աստ ծո և մար դու միջև։ Ա հա ևս մեկ հրա շա լի ա պա ցույց Մե սիա յի աստ վա ծութ յան մա սին։ Այդ Խա ղա ղա րա րը պետք է դներ Իր ձեռ քը մար դու և Աստ ծո վրա՝ նրանց միա բա նե լու հա մար, սա կայն ո՞վ կհա մար ձակ վեր պար զել իր ձեռ քը և հպ վել կեն դա նի Աստ ծուն՝ բա ցի Ն րա նից, Ով կրում է Աստ ծո բնութ յու նը։ Սա այն մեծ երկ վութ յունն էր, ո րին բախ վեց Հո բը. «Ո րով հետև Նա (այ սինքն՝ Աստ ված) ինձ նման մարդ չէ, որ պա տաս խա նեի Ն րան, միա սին դա տաս տան գնա յինք։ Մեր մեջ տե ղը միջ նորդ դա տա վոր չի լի նի, որ ձեռ քը մեր եր կու սի վրա դներ» ( Հոբ 9.32,33)։ Այս խոս քում Ե սա յին մար գա րեա նում էր, որ Հո բի, ինչ պես նաև մեր երկ վութ յու նը հա վիտ յան լուծ ված էր լի նե լու Մե սիա յի Ան ձում։ Նա ու նե նա լու էր խա-ղա ղա րա րի կամ միջ նոր դի բո լոր անհ րա ժեշտ ո րա կա վո րում նե րը։ Որ պես Աստ ված՝ Նա պար զե լու էր Իր ձեռ քը դե պի Աստ ված, և որ պես Մարդ՝ Նա պար զե լու էր Իր ձեռ քը դե պի մար դիկ։ Պո ղոս ա ռաք-յա լը գրում է. «Արդ մենք, հա վատ քով ար դա րա ցած լի նե լով, Աստ ծո հետ խա ղա ղութ յուն ու նենք մեր Տեր Հի սուս Ք րիս տո սի ձեռ քով» (Հ ռո մեա ցի նե րի 5.1)։

5. Մեր դի տար կած հինկ տա կա րան յան մար գա րեութ յուն նե րը հայտ նե ցին մեզ մի շարք կար ևոր ճշմար-տութ յուն ներ Ք րիս տո սի մա սին։ Ս տորև ամ փո փե՛ք դրան ցից մի քա նի սը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ՄԵԿ)ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ՄԵԿ)

37

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԺԱՄԱՆԱԿԻ ԼՐՈՒՄԸ

Ան կաս կած՝ Աստ ծո Որ դու գա լուս տը աշ խարհ՝ ա մե նաակ նա ռու ի րա դար ձութ յունն է մարդ կութ յան պատ մութ յան մեջ։ Այն պար զո րեն կան խաս վել էր Հին կտա կա րա նի գրքե րում և տե ղի ու նե ցավ ճիշտ այն պա հին, ո րը ո րոշ ված էր Աստ ծո կամ քով։ Նա չե կավ պա տա հա կան սկզբուն քով, այլ՝ ըստ Աստ ծո ծրագ րի։ Այս ճշմար տութ յու նը հայտն վում է Գա ղա տա ցի նե րի 4.4,5-ում.

« Բայց երբ որ ժա մա նա կի լրումն ե կավ, Աստ ված ու ղար կեց Իր Որ դուն՝ կնո ջից ծնված և օ րեն քի

ներքև ե ղած, որ օ րեն քի տակ լի նող նե րին փրկի, որ որ դեգ րութ յունն ըն դու նենք»։

Սա ու շագ րավ խոսք է, և «ժա մա նա կի լրու մը» ար տա հայ տութ յու նը շատ խո րը ի մաստ ու նի։ Մի գու ցե ո մանք վի ճար կեն այն փաս տը, որ Փրկ չի մեծ ու շաց ման ետ ևում Աստ ծո ի մաս տութ յունն էր։ Մի գու ցե նրանք չհաս կա նան, թե ին չու այդ քան եր կար ժա մա նակ ան ցավ Ն րա գալստ յան ա ռա ջին խոս տու մից (Ծնն դոց 3.15) մինչև Ն րա փաս տա ցի գա լուս տը։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Ք րիս տո սը ե կավ ճիշտ այն ժա մա նակ, ո րը նա խա տե սել էր Աստ ված, և հենց այն պա հին մարդ կութ յան պատ մութ յան մեջ, երբ մարդ կութ յունն իր մե ծա գույն կա րի քի մեջ էր։

Կար ևոր է նշել հետև յա լը. « Ժա մա նա կի լրու մը» ար տա հայ տութ յու նը ցույց է տա լիս, որ Ք րիս տո սը ե կավ ոչ միայն մարդ կութ յան մե ծա գույն կա րի քի ժա մա նակ, այլև այն ժա մա նակ, ո րը կան խաս վել էր Հին կտա-կա րա նի Մե սիա կան մար գա րեութ յուն նե րում։ Կա րե լի է հստա կո րեն ա պա ցու ցել, որ Մե սիա յի գա լուս տը տե ղի է ու նե ցել։ Ե թե Նա զով րե ցի Հի սու սը Մե սիան չէ, նշա նա կում է՝ Սուրբ գիր քը չի կա տար վել և չի կա-րող կա տար վել։ Տե սե՛ք ստորև բեր ված հինկ տա կա րան յան մար գա րեութ յուն նե րը Մե սիա յի մա սին։

– Հա մա ձայն Ծնն դոց 49.10-ի՝ «Չ պա կա սի իշ խո ղութ յու նը Հու դա յից և օ րենս դի րը նրա ոտ քե րի մեջ-տե ղից, մինչև որ Սե լո վը [հղում Մե սիա յին հին հրեա կան գրվածք նե րում] գա»։ Այս խոս քում խոս-տում կա, որ Հու դա յի ժա ռանգ նե րից մեկն իշ խե լու է մինչև Մե սիա յի գա լուս տը։ Մ.թ. 70թ.-ին Ե րու-սա ղեմ քա ղա քը կոր ծան վեց, հրեա նե րը զրկվե ցին քա ղա քա կան իշ խա նութ յու նից, և ազ գը ցրվեց։ Մո տա վո րա պես եր կու հա զա րամ յակ է՝ Հու դա յի ցե ղից ոչ մի իշ խան չի ե ղել։ Ե թե Հի սու սը Ք րիս-տո սը չէ, նշա նա կում է՝ Աստ ծո խոս տու մը Ծնն դոց 49.10-ում ձա խող վել է, քա նի որ ժա մա նակն ան-ցել է, և այդ խոս տումն այլևս չի կա րող ի րա կա նա նալ։

– Հա մա ձայն Դա նիել 9.24-27-ի՝ Ե րու սա ղեմ քա ղա քը պետք է վե րա կա ռուց վի գե րութ յու նից հե տո յո-թա նա սուն յոթն յա կի (այ սինքն՝ քա ռա սու նի նը տար վա) ըն թաց քում, իսկ Մե սիան կհայտն վի Ե րու-սա ղե մը վե րա կա ռու ցե լուց վաթ սու ներ կու յոթն յակ (չորս հար յուր ե րե սու ներ կու տա րի) անց։ Այս մար գա րեութ յու նը կա տա րե լա պես հա մընկ նում է Հի սու սի կյան քի հետ։ Ե թե Հի սու սը Ք րիս տո սը չէ,

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

38

նշա նա կում է՝ Աստ ծո խոս տու մը Դա նիել 9.24-27-ում ձա խող վել է, քա նի որ ժա մա նակն ան ցել է, և այդ խոս տումն այլևս չի կա րող ի րա կա նա նալ։

– Մա ղա քիա 3.1-3-ը սո վո րեց նում է, որ Մե սիան պետք է գար այն ժա մա նակ, երբ երկ րորդ Տա ճա րը դեռ կան գուն էր։ Երկ րորդ տա ճա րը կոր ծան վեց մ.թ. 70թ.-ին։ Ե թե Հի սու սը Ք րիս տո սը չէ, նշա նա-կում է՝ այս մար գա րեութ յու նը ձա խող վել է, քա նի որ ժա մա նակն ան ցել է, և այդ խոս տումն այլևս չի կա րող ի րա կա նա նալ։

– Մե սիան պետք է լի ներ Դավ թի որ դին կամ ժա ռան գը, և նա պետք է գար այն ժա մա նակ, երբ Դավ թի տու նը ցածր դիրք ու ներ և ա նարգ ված էր՝ մինչև ար մատ նե րը կտրված ծա ռի նման։ Ե սա-յի 11.1-ում Սուրբ գիր քը հռչա կում է. «Եվ Հես սեի բնից մի շա ռա վիղ է դուրս գա լու, և մի ընձ յուղ է բուս նե լու նրա ար մատ նե րից»։ Հի սու սը հայտն վեց՝ որ պես Մե սիա, նման ժա մա նա կում։ Ե թե Նա Մե սիան չէ, նշա նա կում է՝ Աստ ծո Խոս քը չի կա րող կա տար վել, քա նի որ Հես սեի ար մա տը «դուրս քաշ վեց հո ղից», երբ Ե րու սա ղե մը կոր ծան վեց մ.թ. 70թ.-ին։ Այդ ժա մա նակ բո լոր ազ գագ-րա կան տվյալ նե րը կոր ծան վե ցին, և այժմ անհ նա րին կլի նի ա պա ցու ցել ցան կա ցած են թադր յալ « Մե սիա յի» տոհ մա բա նութ յու նը։

– Հա մա ձայն Դա նիել 9.27-ի՝ Մե սիան հաս տա տե լու էր Նոր ուխ տը և դա դա րեց նե լու էր Հին ուխ տի զո հա բե րութ յուն նե րի հա մա կար գը։ Զո հա բե րութ յուն նե րի հա մա կար գը դա դա րեց վեց Ե րու սա ղե մի և Տա ճա րի կոր ծան մամբ մ.թ. 70թ.-ին։ Ե թե Հի սու սը Ք րիս տո սը չէ, նշա նա կում է՝ Հին կտա կա րա նի զո հա բե րութ յուն նե րի հա մա կար գը դա դա րեց՝ ա ռանց Մե սիա յի գալստ յան։

– Հա մա ձայն Ա մովս և Ե սա յի մար գա րե նե րի (ինչ պես նաև՝ այ լոց)՝ Մե սիա յի գա լուս տը պետք է նշա-նա վոր վեր ազ գե րի կամ հե թա նոս նե րի հունձ քով (Ե սա յի 2.2,3, 11.10, 42.1-6, 49.6, 60.3, Ա մովս 9.11,12, կար դա ցե՛ք նաև Ծնն դոց 17.5, 49.10, Սաղ մոս 2.8, 22.27,30, Զա քա րիա 8.22, Գործք 15.15-18)։ Մո տա վո րա պես եր կու հա զար տար վա ըն թաց քում ( Հի սու սի մա հից և հա րութ յու նից հե տո) ան թիվ բազ մութ յուն ներ ա մեն ազ գից նույ նաց րել են ի րենց Իս րա յե լի Աստ ծո հետ և հա վա տա ցել են հրեա կան Սուրբ գրքին։ Այս եր ևույ թը չու նի նա խա դեպ պատ մութ յան մեջ։

39

Գ լուխ 6. Որ դին մարդ դար ձավԳ լուխ 6. Որ դին մարդ դար ձավ

ՄԱՍ ԵՐ ԿՈՒ. ՆՈՐ ԿՏԱ ԿԱ ՐԱ ՆԻ ՎԿԱ ՅՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ ՄԱՐՄ ՆԱ ՎՈՐ ՄԱՆ ՄԱ ՍԻՆ

Աստ ծո Որ դու մարմ նա վո րու մը կու սա կան ծննդի մի ջո ցով՝ քրիս տո նեա կան հա վատ քի և Ա վե տա րա նի կար ևո րա գույն վար դա պե տութ յուն նե րից մեկն է։ Ժխ տե լով այս վար դա պե տութ յու նը՝ մար դիկ ժխտում են Սուրբ գրքի պարզ վկա յութ յու նը և Ե կե ղե ցու դա րա վոր հա մոզ մունք նե րը։ Ե թե Ք րիս տո սի հղա ցու մը գերբ-նա կան չէր, նշա նա կում է՝ Նա մարմ նա վոր ված Աստ ված չէ, Ա վե տա րա նը սուտ է, իսկ խա չը չու նի փրկե լու զո րութ յուն։ Անհ րա ժեշտ է մեծ ու շադ րութ յամբ վե րա բեր վել այս հիմ նա րար վար դա պե տութ յա նը և հա րել դրան բա ցար ձակ նվիր վա ծութ յամբ։

Ի՞նչ է նշա նա կում ա սե լը, որ Հի սուս Ք րիս տո սը մար դե ղած Աստ վածմար դե ղած Աստ ված է կամ Աստ ված՝ մարմ նովԱստ ված՝ մարմ նով։ Ան չափ կար ևոր է, որ հաս կա նանք՝ Աստ ծո Որ դին չդա դա րեց Աստ ված լի նել մարմ նա վոր ման ժա մա նակ, և ո՛չ էլ ինչ-որ մի ջանկ յալ բնութ յուն հա գավ՝ Աստ ծո և մար դու միջև։ Փո խա րե նը, Աստ ծո Որ դին դար ձավ այն, ին չը Նա նախ կի նում եր բեք չէր ե ղել։ Նա մար դե ղութ յուն ա վե լաց րեց Իր աստ վա ծութ յա նը և դար ձավ Աստ ված- Մարդ։ Նա մեկ Անձ էր՝ եր կու հստակ, բայց ան բա ժա նե լի բնութ յուն նե րով՝ աստ վա ծա յին և մարդ կա յին։ Նա չթո ղեց Իր աստ վա ծա յին հատ կա նիշ նե րից որ ևէ մե կը, այլ հո ժա րութ յամբ հնա զան դեց րեց դրանց գոր ծա ծութ յու նը Հոր կամ քին։ Նա պար զա պես չհա գավ մար դու ար տա քին կեր պա րանք կամ չու նե ցավ մար դու տեսք. Նա իս կա կան Մարդ դար ձավ, նման մեզ ա մեն ին չով՝ բա ցի մեղ քից։

1. Մատ թեոս 1.18-25-ում գրված է ա ռա ջին պատ մութ յու նը Հի սուս Ք րիս տո սի հրաշ քով հղաց վե լու մա սին։ Ի՞նչ ճշմար տութ յուն է գրված խոսք 20-ում։ Ին չո՞վ է այն կար ևոր։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ծն ված» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «գեն նա ՛ոգեն նա ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ծնել կամ ա ռա ջաց նել»։ Այս բա ռով սո վո րա բար ան վա նում էին կյան քի բեղմ նա վո րու մը ո րո վայ նում։ Սուրբ գիր քը վկա յում է, որ Հի սու սը չու ներ երկ րա յին հայր, այլ գերբ նա կա նո րեն հղաց վել էր Սուրբ Հո գուց։

2. Ղու կաս 1.26-38-ում Աստ ծո Որ դու գերբ նա կան հղաց վելն է՛լ ա վե լի ման րա մաս նո րեն է նկա րագր ված։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը և պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

40

ա. Հա մա ձայն խոսք 34-ի՝ ինչ պե՞ս Մա րիամն ար ձա գան քեց հրեշ տա կի հայ տա րա րութ յանն այն մա սին, որ ին քը լի նե լու էր Մե սիա յի մայ րը։ Ինչ պե՞ս է նրա ար ձա գան քը հաս տա տում ճշմար տութ յունն այն մա սին, որ Ք րիս տո սի հղաց վե լը գերբ նա կան էր։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մա րիա մի կու սութ յու նը հինգ ան գամ հի շա տակ վում է Ա վե տա րան նե րում. Մատ թեոս 1.23,25, Ղու կաս 1.27 (եր կու ան գամ), 34։ Նույ նիսկ ե թե ինչ-որ մե կը ժխտի ա ռաք յալ նե րի վկա յութ-յու նը կու սա կան ծննդի մա սին, նա չի կա րող ժխտել, որ նրանք վկա յում էին այդ մա սին։ Մա րիա մի հար ցը չէր բխում ան հա վա տութ յու նից, այլ՝ այն փաս տից, որ նա կույս էր։ Նա մտա ծում էր, թե ինչ-պես կա րող էր հղա նալ։

բ. Ի՞նչ պա տաս խա նեց հրեշ տա կը խոսք 35-ում։ Ի՞նչ է դա սո վո րեց նում մեզ Հի սու սի հրաշ քով հղաց վե-լու մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Նույն «հո վա նա վո րել» բա ռը (հու նա րեն «է պիս կիա՛ զոէ պիս կիա՛ զո») օգ տա գործ վում է Ք րիս տո սի այ լա կերպ ման պատ մութ յան մեջ, երբ մի պայ ծառ ամպ հո վա նի ե ղավ Պետ րո սի, Հով հան նե սի և Հա կո բո սի վրա Այ լա կերպ ման սա րում ( Մատ թեոս 17.5, Մար կոս 9.7, Ղու կաս 9.34)։ Սա նույն պես հի-շեց նում է մեզ ա րար չա գոր ծութ յան պատ մութ յու նը, երբ Աստ ծո Հո գին շրջում էր ջրե րի վրա յով (Ծնն-դոց 1.2)։ Քա նի որ Սուրբ Հո գին տիե զեր քի ա րար ման գլխա վոր մաս նա կից նե րից մեկն է, Նա, ան-կաս կած, ի զո րու է կյանք ստեղ ծել կույ սի ո րո վայ նում։

գ. Խոսք 37-ում Գաբ րիել հրեշ տա կը կար ևոր հայ տա րա րութ յուն է ա նում Աստ ծո մա սին։ Ինչ պե՞ս է այս հիմ նա րար ճշմար տութ յունն օգ նում հա վա տալ Հի սու սի հրաշ քով հղաց վե լուն։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ԵՐԿՈՒ)ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ԵՐԿՈՒ)

41

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Երբ մար դու ներ սում հաս տատ վում է հա վատք Ա մե նա կա րող Աստ ծո հան դեպ, դժվար չէ հա վա տալ, որ կույ սը հրաշ քով հղա ցավ Ք րիս տո սին։ Աստ ված կա րող է ա նել ա մեն ինչ՝ բա ցի այն ա մե նից, ին չը հա կա սում է Ն րա սուրբ, ար դար և սի րով լի բնութ յա նը։

3. Հով հան նես 1.14-ում գրված է ա մե նաազ դե ցիկ և ա մե նա գե ղե ցիկ հատ ված նե րից մե կը մարմ նա վոր ման մա սին։ Ծա նո թա ցե՛ք այս խոս քի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր մտքե րը հետև յալ պնդում նե րի վե րա բեր յալ։

ա. Եվ Բա նը (կամ՝ Խոս քը) մար մին ե ղավ և բ նակ վեց մեր մեջ։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Խոս քը» բա ռը հղում է Աստ ծո հա վի տե նա կան Որ դուն (խս. 1)։ « Դառ նալ» բա յը են-թադ րում է փո փո խութ յուն կամ ան ցում՝ մի վի ճա կից մյու սը։ Հա վի տե նա կան Որ դին միշտ չէ, որ մար-մին էր. Նա մար մին «դար ձավ», երբ Մա րիա մը հղա ցավ Ն րան իր ո րո վայ նում։ Մար մին դառ նա լով՝ Նա չդա դա րեց Աստ ված լի նել. փո խա րե նը, Նա մարդ կա յին բնութ յուն ա վե լաց րեց Իր աստ վա ծութ յա-նը և դար ձավ Աստ ված- Մարդ։ «Բ նակ վեց» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «սկե նո ՛ոսկե նո ՛ո» բա ռից, ո րը խո րա նում կամ վրա նում բնակ վե լու ի մաստ ու նի։ Մարմ նա վոր ման մի ջո ցով Աստ ված «դրեց Իր վրա-նը» կամ «բնակ վեց» մարդ կանց միջև։

բ. Եվ Ն րա փառ քը տե սանք՝ ինչ պես Հո րից ե ղած միած նի փառք՝ շնորհ քով և ճշ մար տութ յամբ լի քը։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

42

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Փառք» բա ռը (հու նա րեն՝ «դո՛ք սադո՛ք սա») վե րա բե րում է Որ դու աստ վա ծա յին մե ծութ յա նը։ « Միա ծին» (հու նա րեն՝ «մո նո գե նե՛սմո նո գե նե՛ս») բա ռի ա վե լի ճիշտ թարգ մա նութ յունն է «մեկ և միակ»։ Այն, որ Ք րիս տո սը լի է շնորհ քով և ճշ մար տութ յամբ, անժխ տե լի պնդում է Ն րա աստ վա ծութ յան մա սին, քա-նի որ այդ պես Ն րան վե րագր վում են այն եր կու հատ կա նիշ նե րը, ո րոնք սո վո րա բար վե րագր վում են միայն Աստ ծուն (կար դա ցե՛ք Կո ղո սա ցի նե րի 2.9)։

4. Փի լի պե ցի նե րի 2.6-8-ում Պո ղոս ա ռաք յալն անց կաց նում է մեզ Աստ ծո Որ դու ան ցած ճա նա պար հով՝ Ն րա հա վի տե նա կան փառ քից և զո րութ յու նից դե պի Ն րա մարմ նա վո րու մը և մինչև Գող գո թա յի խա չը։ Հիմն վե լով այս հատ վա ծի վրա՝ ա վար տե՛ք հետև յալ պնդում նե րը մարմ նա վոր ման մա սին։

ա. «Որ Աստ ծո Կ____________________ Լ__________» (խս. 6)։ Սուրբ գիր քը վկա յում է, որ Որ դին Աստ ված էր մինչև Իր մարմ նա վո րու մը, ինչ պես նաև՝ դրա նից հե տո։ « Կեր պա րանք» բա ռը (հու նա-րեն «մոր ֆե՛մոր ֆե՛») նշա նա կում է ոչ միայն ար տա քին տես քը կամ եր ևույ թը, այլև էութ յու նը կամ դրա հիմ-քում ըն կած ի րո ղութ յու նը։ Այն պես չէր, որ որ դին սոսկ Աստ ծո նմա նութ յունննմա նութ յունն ու ներ. Նա ի րա կա նումի րա կա նում Աստ ված էր։

բ. « Նա հափշ տա կութ յուն չհա մա րեց Աստ ծուն Հ_______________ լի նել (խս. 6)։ « Հա վա սար» բա ռը (հու նա րեն «ի՛ սոսի՛ սոս») անժխ տե լի հղում է Որ դու աստ վա ծութ յա նը։ « Հափշ տա կութ յուն հա մա րել» բա-ռա կա պակ ցութ յու նը (հու նա րեն «հար պա գա մո՛սհար պա գա մո՛ս») նշա նա կում է բարձր գնա հատ վող ինչ-որ բա նի ոչ լիա զոր ված հափշ տա կում։ Իր մարմ նա վոր ման մի ջո ցով Որ դին ցույց տվեց, որ պատ րաստ է հրա-ժար վել աստ վա ծութ յան ար տո նութ յուն նե րից՝ Իր Հոր կամ քը կա տա րե լու հա մար։

գ. «Այլ Իր Անձն Ու____________________» (խս. 7)։ Մարմ նա վոր ման ժա մա նակ Որ դին մի կողմ դրեց Իր աստ վա ծութ յան փառ քը և ար տո նութ յուն նե րը և Մարդ դար ձավ։ Դա չի նշա նա կում, որ Նա Աստ-ծուց պա կաս ինչ-որ բան դար ձավ, այլ որ Նա մի կողմ դրեց այն փառ քը և ար տո նութ յուն նե րը, ո րոնք ի րա վամբ Ի րենն էին՝ որ պես Աստ ված ( Հով հան նես 17.5)։

դ. «Ծ_______________ Կ_______________ առ նե լով» (խս. 7)։ « Կեր պա րանք» բա ռը (հու նա րեն «մոր-մոր-ֆե՛ֆե՛») նշա նա կում է ոչ միայն ար տա քին տես քը կամ եր ևույ թը, այլև էութ յու նը կամ դրա հիմ քում ըն կած ի րո ղութ յու նը։ Այն պես չէր, որ որ դին սոսկ ծա ռա յի նմա նութ յուն ու ներ. Նա ի րա կա նում ծա ռա դար-ձավ ա մեն ա ռու մով։

ե. « Մարդ կանց Ն__________ լի նե լով և Կ_______________ մար դու պես գտնվե լով» (խս. 7,8)։ «Ն ման» բա ռը (հու նա րեն «հո մո լո՛ մահո մո լո՛ մա») նշա նա կում է «նմա նութ յուն»։ Ք րիս տո սը ճշմա րիտ Մարդ էր և կ րում էր մարդ կութ յա նը հա տուկ բո լոր հատ կա նիշ նե րը։ « Կեր պա րանք» բա ռը (հու նա րեն «սքե՛ մասքե՛ մա») վե րա-բե րում է սո վո րութ յուն նե րին կամ կեն սա կեր պին։ Ք րիս տո սը ոչ միայն Մարդ էր, այլև լիար ժեք մարդ էր թվում նրանց, ով քեր ճա նա չում էին Ն րան և հետ ևում էին Ն րա վար քին։

զ. «Ի րեն Խ_______________ և Հ_______________ ե ղավ մինչև մահ, և այն էլ՝ խա չի մահ» (խս. 8)։ Ան մեղ Ք րիս տո սի հա մար մահ վան գնա լը հո ժա րա կամ հնա զան դութ յուն էր Հոր կամ քին։ Այն ոչ թե հար կադր ված էր որ պես պա տիժ, այլ տրված էր որ պես ա ռա ջադ րանք։

ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ԵՐԿՈՒ)ՈՐ ԴԻՆ ՄԱՐԴ ԴԱՐ ՁԱՎ (ՄԱՍ ԵՐԿՈՒ)

43

5. Բ Կորն թա ցի նե րի 8.9-ում գրված է Սուրբ գրքի ա մե նաս քան չե լի հատ ված նե րից մեկն Աստ ծո Որ դու մարմ նա վոր ման մա սին։ Գ րե՛ք ձեր մտքերն այս խոս քի մա սին:

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այլ բան է, որ մի հա րուստ մարդ աղ քա տութ յան եր դում ա ներ և սկ սեր ապ րել աղ քատ նե րի հետ, և այլ բան է, որ տիե զեր քի Աստ ված մար մին հագ ներ և ապ րեր հա սա րակ մարդ կանց հետ՝ նրան-ցից մե կի պես։ Մենք պետք է հի շենք, որ Որ դու ինք նա կամ աղ քա տութ յու նը հստակ փրկա րար նպա-տակ ու ներ. Նա թո ղեց Երկն քի փառ քե րը, որ պես զի մենք կա րո ղա նանք մուտք գոր ծել այն տեղ։

6. Ա Տի մո թեոս 3.16-ում գրված է Աստ վա ծաշն չի ա մե նա հա կիրճ և գե ղե ցիկ պնդում նե րից մե կը մարմ նա-վոր ման մա սին։ Ի՞նչ է հայտ նում Պո ղոս ա ռաք յա լը մարմ նա վոր ման մա սին այս հատ վա ծի ա ռա ջին մա-սում։

ա. Եվ հայտ նա պես Մ__________ է աստ վա ծա պաշ տութ յան Խ_______________։ « Հայտ նա պես» բա ռը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել որ պես «բո լո րի հա մա ձայ նութ յամբ» կամ «ա ռանց հա կա սութ յան և վե ճի»։ « Խոր հուրդ» բա ռը (հու նա րեն «մուս տե՛ րիոնմուս տե՛ րիոն») նշա նա կում է այն, ին չը թաքն ված է կամ ան-կա րե լի է հաս կա նալ։ «Աստ վա ծա պաշ տութ յուն» բա ռը (հու նա րեն «եվ սե՛ բիաեվ սե՛ բիա») նշա նա կում է ա մեն ճշմա րիտ նվի րում Աստ ծուն։ Այս խոս քը լա վա գույնս կա րե լի է թարգ մա նել հետև յալ կեր պով. « Բո լոր քրիս տոն յա նե րը դա վա նում են՝ ա ռանց վի ճար կե լու, որ մեծ է այն խոր հուր դը, որն առ Աստ ված ա մեն ճշմա րիտ նվիր ման հիմ քը և աղբ յուրն է»։

բ. Աստ ված Հ_______________ Մ__________։ Այն խոր հուր դը, որն ա մեն ճշմա րիտ աստ վա ծա պաշ-տութ յան հիմ քը և աղբ յուրն է, Աստ ծո Որ դին է և այն փրկա րար աշ խա տան քը, ո րը Նա կա տա րեց «մարմ նում»։ Մարմ նա վո րու մը քրիս տո նեա կան հա վատ քի հիմ նա րար վար դա պե տութ յուն է։ Ե թե Հի սու սը չէր հղաց վել կույ սի ո րո վայ նում Սուրբ Հո գուց, Նա մար մին ա ռած Աստ ված չէ, և Ա վե տա րա-նը սուտ է, խա չը չու նի փրկա րար զո րութ յուն, հա րութ յու նը կեղծ լուր է, իսկ մենք դեռ մեր մեղ քե րի մեջ ենք՝ բա ժան ված Աստ ծուց և ա ռանց հույ սի։

44

Գ լուխ 7. Որ դին ապ րեց կա տար յալ կյան քով Գ լուխ 7. Որ դին ապ րեց կա տար յալ կյան քով Այն, որ Աստ ծո Որ դին Մարդ դար ձավ, դեռ բա վա կան չէր. անհ րա ժեշտ էր, որ Նա ապ րեր Աստ ծո Օ րեն-

քի ներ քո՝ կա տար յալ հնա զան դութ յամբ։ Ե թե Նա մե ղա վոր գտնվեր թե կուզ մեկ օ րի նա զան ցութ յան մեջ՝ մտքով, վե րա բեր մուն քով, խոս քով և գոր ծով, Նա կո րա կազր կեր Ինքն Ի րեն՝ որ պես մեղ քի զոհ։ Այն պես որ, ճիշտ կլի նի ա սել, որ ե թե չլի ներ Ք րիս տո սի կա տար յալ հնա զան դութ յու նը Ն րա ամ բողջ կյան քի ըն-թաց քում, Ն րա կյան քի և ծա ռա յութ յան մնա ցած բո լոր կող մերն ա նօ գուտ կլի նեին։ Միայն կա տա րե լա պես հնա զանդ Երկ րորդ Ա դա մը կա րող էր չեղ յալ դարձ նել այն, ինչ ա ռա ջաց րեց ա ռա ջին Ա դա մը՝ իր բա րո-յա կան անկ ման պատ ճա ռով (Հ ռո մեա ցի նե րի 54.12-19)։ Միայն ա նա րատ և ան բիծ Գա ռը կա րող էր տալ Իր կյանքն այս աշ խար հի մեղ քե րի հա մար ( Հով հան նես 1.29, Ա Պետ րոս 1.19)։ Միայն Ար դա րը կա րող էր դնել Իր կյանքն ա նար դար նե րի հա մար, որ մո տեց ներ նրանց Աստ ծուն (Ա Պետ րոս 3.18)։ Միայն ան մեղ Փր կի չը կա րող էր տալ Իր կյան քը՝ որ պես փրկանք շա տե րի հա մար ( Մար կոս 10.45)։

1. Մինչև ա ռաջ գնա լը, կար դանք Հ ռո մեա ցի նե րի 8.3-ը։ Ի՞նչ է այն սո վո րեց նում մեզ Ք րիս տո սի մարմ նա-վոր ման մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո Որ դին չհա գավ այն պի սի մար մին, ո րը մար դիկ ու նեին մե ղան չու մից ա ռաջ. Նա հա գավ այն պի սի մար մին, ո րը թեև ա պա կան ված չէր մեղ քով, բայց են թա կա էր մեր ան կում ապ րած ցե ղի բո լոր սար սա փե լի հետ ևանք նե րին։ Որ պես Մարդ՝ Նա են թա կա էր ան կում ապ րած մարդ կութ յան բո լոր սահ մա նա փա կում նե րին, տկա րութ յուն նե րին, տա ռա պանք նե րին և չար չա րանք նե րին։ Աստ ծո Որ-դու հա մար մեծ նվաս տա ցում կլի ներ, ե թե Նա մարդ կա յին մար մին հագ ներ մինչև մե ղան չու մը, երբ այն լի էր փառ քով և ու ժով։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, նա ու ղարկ վեց «մեղ քի մարմ նի նմա նութ յամբ»։

2. Հա մա ձայն Ղու կաս 1.35-ի՝ ինչ պե՞ս Հի սու սը հղաց վեց ա ռանց ա պա կան ված ա դա մա կան բնութ յան, ո րի պատ ճա ռով ամ բողջ մարդ կա յին ցե ղը բա րո յա կան կոր ծա նում ապ րեց։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ԱՊ ՐԵՑ ԿԱ ՏԱՐ ՅԱԼ ԿՅԱՆ ՔՈՎ ՈՐ ԴԻՆ ԱՊ ՐԵՑ ԿԱ ՏԱՐ ՅԱԼ ԿՅԱՆ ՔՈՎ

45

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Սուր բ» բառն այս խոս քում նույն բառն է, որն օգ տա գործ վում է Հո գուն ան վա նե լու հա-մար։ Նա Սուրբ Որ դի էր, քա նի որ հղաց վել էր Սուրբ Հո գուց։

3. Աստ վա ծաշն չում մար դու ա նու նը մեծ նշա նա կութ յուն ու նի, քա նի որ հա ճախ այն ինչ-որ բան է հայտ նում ի րեն կրո ղի մա սին։ Ի՞նչ ա նուն է վե րագր վում Ք րիս տո սին Գործք 3.14-ում, և ի՞նչ է այն սո վո րեց նում մեզ Ն րա բնութ յան մա սին։

ա. Ս__________ և Ա__________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Պետ րո սը մեջ բե րում է Սաղ մոս 16.10-ը։ « Սուրբ» բա ռը (հու նա րեն «հա՛ գիոսհա՛ գիոս») նշա նա-կում է «չպղծված մեղ քով, ա զատ ա նօ րի նութ յու նից և բա րո յա պես մա քուր»։ «Ար դար» բա ռը (հու նա-րեն «դի՛ կա յիոսդի՛ կա յիոս») նշա նա կում է «հա մա պա տաս խան Աստ ծո բնութ յա նը և կամ քին»։ Կար ևոր է նշել, որ այս տիտ ղո սը, ո րը Հին կտա կա րա նում վե րագր վում է մի միայն Աստ ծուն (Ե սա յի 24.16), վե րագր-վում է Հի սու սին ե րեք ան գամ Գործք ա ռա քե լոց գրքում ( Գործք 3.14, 7.52, 22.14)։

4. Ի՞նչ է վկա յում Հայ րը Հի սու սի մա սին Մատ թեոս 3.17-ում։ Ի՞նչ է ցույց տա լիս Ն րա վկա յութ յու նը Ք րիս-տո սի բնութ յան և գոր ծե րի վե րա բեր յալ։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հռչա կումն ա ռա ջին ան գամ գրված է Ե սա յի 42.1-ում, ո րը մե սիա կան մար գա րեութ յուն է։ Այն ազ դա րար վեց Ք րիս տո սի մկրտութ յան ( Մատ թեոս 3.17, Մար կոս 1.11, Ղու կաս 3.22) և այ լա կերպ-ման ( Մատ թեոս 17.5, Մար կոս 9.7) ժա մա նակ։ Աստ ծո վկա յութ յու նը Ք րիս տո սի մա սին ա պա ցու ցում է Ն րա ան մե ղութ յու նը։ Ա մե նա սուր բը կա րող է հա վա նել միայն Ա մե նա սուր բին։ Նույ նիսկ անն շան մեղ քը կհե ռաց ներ Աստ ծո ժպի տը և կ խո ժո ռեց ներ Ն րա ե րե սը։

5. Հա մա ձայն հետև յալ խոս քե րի՝ ի՞նչ վկա յեց Հի սուսն Իր մա սին և Աստ ծո կամ քին հնա զանդ լի նե լու մասին։

ա. Հով հան նես 8.29

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

46

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ա մե նա զար մա նա լի բա նը Ք րիս տո սի պնդման մեջ «միշտ» մակ բայն է։ Ան կում ապ-րած մար դը եր բեք չի կա րող պնդել տևա կան կա տար յալ հնա զան դութ յան մա սին, բայց Ք րիս տո սը պնդում է, որ Իր հնա զան դութ յու նը ոչ միայն կա տար յալ է, այլև մշտա կան և ան խա թար։ Նա հնա-զանդ էր՝ ա ռանց նույ նիսկ անն շան թե րաց ման, Իր կյան քի ամ բողջ ըն թաց քում։

բ. Հով հան նես 17.4

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այլ բան է խո սել կա տա րե լութ յան մա սին մարդ կանց առջև, և այլ բան է ա նել նույ նը Աստ ծո առջև։ Հի սու սը կանգ նում է Հոր առջև և պն դում է, որ կա տա րե լա պես հնա զանդ է Իր սրտում և Իր գոր ծե րով։ Նույ նիսկ Աստ ծո լա վա գույն ծա ռա նե րը չեն կա րող ա նել Հի սու սի պնդու մը. նրանք պետք է խոս տո վա նեն. « Մենք ան պի տան ծա ռա ներ ենք, ո րով հետև այն ենք ա րել, ինչ որ պար տա-կան էինք ա նե լու» ( Ղու կաս 17.10)։

6. Հա մա ձայն Ա վե տա րան նե րի՝ նույ նիսկ Ք րիս տո սին հա կա ռակ վող նե րը ստիպ ված էին ըն դու նել Ն րա ար դա րութ յու նը։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը այս ճշմար տութ յան մա-սին։

___ Մատ թեոս 27.3,4 ա. Ա վա զա կը հաս կա ցավ, որ Ք րիս տո սը ոչ մի չա րիք չէր գոր ծել։

___ Մատ թեոս 27.19 բ. Պի ղա տո սի կինն ար դար մարդ ան վա նեց Ք րիս տո սին։

___ Մատ թեոս 27.23,24, Ղու կաս 23.4 գ. Հու դան ճա նա չեց Ք րիս տո սի ան մե ղութ յու նը։

___ Ղու կաս 23.39-41 դ. Հար յու րա պե տը վկա յեց, որ Ք րիս տոսն ան մեղ էր։

___ Ղու կաս 23.47 ե. Պի ղա տո սը հան ցանք չգտավ Ք րիս տո սի մեջ։

7. Մենք կշա րու նա կենք՝ դի տար կե լով մի շարք կար ևոր խոս քեր ա ռաք յալ նե րի նա մակ նե րում այն մա սին, որ Հի սու սը զերծ էր մեղ քից։ Ամ փո փե՛ք ա մեն մի խոս քը ձեր բա ռե րով։

ա. Բ Կորն թա ցի նե րի 5.21

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ԱՊ ՐԵՑ ԿԱ ՏԱՐ ՅԱԼ ԿՅԱՆ ՔՈՎ ՈՐ ԴԻՆ ԱՊ ՐԵՑ ԿԱ ՏԱՐ ՅԱԼ ԿՅԱՆ ՔՈՎ

47

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Եբ րա յե ցի նե րի 4.15

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սու սը փորձ վեց այն ա մե նում, ին չը հա տուկ է մեր թույլ մարդ կա յին վի ճա կին։ Մեր տկա րութ յան պատ ճա ռով մենք տե ղի ենք տա լիս նույ նիսկ փոքր փոր ձութ յուն նե րի, և այդ պատ ճա-ռով հազ վա դեպ ենք բախ վում ա վե լի մե ծե րի։ Ք րիս տո սը հաղ թա հա րեց փոքր փոր ձութ յուն նե րը, ո րոնց բախ վում են բո լո րը, և և ա վե լի մեծ փոր ձութ յուն ներ, ո րոնց ոչ մի մարդ երբ ևէ չի բախ վել։

գ. Եբ րա յե ցի նե րի 7.26

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Սուրբ» բա ռը (հու նա րեն «հո՛ սիոսհո՛ սիոս») նշա նա կում է «չպղծված մեղ քով, ա զատ ա նօ-րի նութ յու նից և բա րո յա պես մա քուր»։ «Ան մեղ» կամ «անվ նաս» բա ռը (հու նա րեն «ա՛ կա կոսա՛ կա կոս») նշա նա կում է «ան մեղ կոր ծա նա րար չա րի քի կամ քի նախնդ րութ յան մեջ»։ «Ա նա րատ» բա ռը (հու-նա րեն «ա մի ՛ան տոսա մի ՛ան տոս») նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել «չկեղ տոտ ված» կամ «ան բիծ» բա ռե րով։ « Մե ղա վոր նե րից ջոկ ված» ար տա հայ տութ յու նը խո սում է Ք րիս տո սի և մարդ կութ յան միջև մեծ տար-բե րութ յան մա սին. Նա ա ռանց մեղ քի էր։

դ. Ա Պետ րոս 1.19

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

48

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սի ար յու նը պատ վա կան էր, քա նի որ Նա ան բիծ և ա նա րատ Գառ էր։ «Ան բիծ» բա ռը (հու նա րեն «ա՛ մո մոսա՛ մո մոս») նշա նա կում է «ան թե րի կամ ա ռանց հան ցան քի»։ «Ա նա րատ» բա ռը (հու նա րեն «ա՛ս պի լոսա՛ս պի լոս») նշա նա կում է «ա ռանց ա րա տի, չա րա տա վոր ված կամ չկեղ տոտ ված, ա զատ պար սա վան քից և նա խա տին քից»։ Հա մա ձայն Օ րեն քի՝ զո հա բեր վող գա ռը չպետք է ու նե նար ոչ մի ա րատ (Ղև տա ցի նե րի 22.20-25, Թ վոց 6.14, 28.3,9)։ Այս պի սով, Ք րիս տո սը պետք է լիո վին ա զատ լի-ներ մեղ քից։

ե. Ա Պետ րոս 2.22

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս խոսքն ամ բող ջութ յամբ Ե սա յի 53.9-ում գտնվող մե սիա կան մար գա րեութ յու նից է՝ ըստ Յո թա նա սու նից թարգ մա նութ յան։ Սա ազ դե ցիկ և պարզ պնդում է Տեր Հի սուս Ք րիս տո սի ան-մեղ կա տա րե լութ յան մա սին։ Ըստ Աստ ծո Խոս քի՝ մար դու բե րա նի խոս քե րը ցույց են տա լիս նրա սրտի վի ճա կը (Ե սա յի 6.5, Մատ թեոս 15.18)։ Ք րիս տո սի խոս քում նեն գութ յուն չկար, քա նի որ Ն րա սրտում նույն պես նեն գութ յուն չկար։ Հա կո բո սը գրում է. «Ե թե մե կը խոս քով չի մե ղան չում, նա կա-տար յալ մարդ է, որ կա րող է իր ամ բողջ մար մի նը սան ձա հա րել» ( Հա կո բոս 3.2)։ Տ րա մա բա նութ յու-նը պարզ է. Հի սու սը չսայ թա քեց խոս քով, քա նի որ Նա կա տար յալ էր։

զ. Ա Հով հան նես 3.5

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը «մեղք չգի տեր» (Բ Կորն թա ցի նե րի 5.21) և Ն րա նում մեղք չկա (Ա Հով հան նես 3.5)։

49

Գ լուխ 8. Որ դին կրեց մեր մեղ քը Գ լուխ 8. Որ դին կրեց մեր մեղ քը Ք րիս տո սի խա չը հի շեց նում է այն վի րա վո րանք նե րը և մարմ նա կան ցա վը, ո րոնք Նա կրեց։ Խա չի վրա

մա հա նա լը վա տա գույնն է բո լոր նվաս տա ցում նե րից և չար չա րանք նե րից։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, մարմ նա կան ցա վը և ա մո թը, ո րոնք Ք րիս տո սը կրեց, խա չի ա մե նա կար ևոր կող մե րը չէին։ Այն պես չէ, որ մենք փրկվե-ցինք զուտ այն պատ ճա ռով, որ մար դիկ մտրակ նե րով հար վա ծե ցին Ք րիս տո սին և գա մե ցին խա չին։ Մենք փրկված ենք, քա նի որ Նա կրեց մեր մեղ քը և ջախ ջախ վեց Աստ ծո դա տաս տա նի ներ քո։

ՈՐԴԻՆ ԶԲԱՂԵՑՐԵՑ ՄԵՐ ՏԵՂԸ

Հա մա ձայն Աստ ծո Խոս քի՝ Որ դու մարմ նա վոր ման և կա տար յալ կյան քի նպա տա կը Իր ժո ղովր դի փո-խա րեն Իր կյան քը տալն էր։ Նա ե կավ, որ Իր վրա վերց ներ նրանց հան ցան քը, ըն դու ներ նրանց դա-տավ ճի ռը և կ րեր նրանց պա տի ժը՝ մա հը։ Այս ճշմար տութ յու նը Սուրբ գրքի մե ծա գույն ու ղերձ նե րից է և ք րիս տո նեա կան հա վատ քի հիմ նա քարն է։ Ա հա թե ին չու Ք րիս տո սի աշ խա տան քը հա ճախ կոչ վում է «քավ չա րարքավ չա րար»։ Այս բա ռը լա տի նե րե նում «վի կա րիուսվի կա րիուս» բառն է («վի սիսվի սիս» = փո փո խութ յուն, փո խա րի նում կամ փո խա րե նը»). նշա նա կում է փոխ վել տե ղե րով և կանգ նել մեկ այլ մար դու տե ղում՝ նրա փո խա րեն։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ ՄԱՀԱՑԱՎ ԻՐ ԺՈՂՈՎՐԴԻ ՓՈԽԱՐԵՆ

Հու նա րեն «ան տի՛ան տի՛» նախ դիրն օգ տա գործ վում է, երբ նկա րագր վում է Ք րիս տո սի խա չե լութ յու նը և մա հը Իր ժո ղովր դի հա մար1։ Այս նախ դի րը թարգ ման վում է «փո խա րեն» կամ «տեղ» կա պե րով։

«Եվ լսե լով, թե Ար քե ղա յոսն է թա գա վո րում Հ րեաս տա նի վրա իր հայր Հե րով դե սի տեղտեղ, վա խե ցավ

գնալ այն տեղ, և ե րա զում պատ գամ առ նե լով՝ գնաց Գա լի լեա յի կող մե րը» ( Մատ թեոս 2.22)։

«Ինչ պես Մար դու Որ դին չե կավ, որ Ի րեն ծա ռա յեն, այլ որ Ին քը ծա ռա յի, և շա տե րի փո խա նակփո խա նակ (կամ՝

փո խա րենփո խա րեն) Իր ան ձը փրկանք տա» ( Մատ թեոս 20.28)։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ ՄԱՀԱՑԱՎ ԻՐ ԺՈՂՈՎՐԴԻՀԱՄԱՐ

Հու նա րեն «պե րի՛պե րի՛» նախ դիրն օգ տա գործ վում է, երբ նկա րագր վում է Ք րիս տո սի խա չե լութ յու նը և մա հը Իր ժո ղովր դի հա մար2։ Այս նախ դի րը թարգ ման վում է «հա մար» կա պով։

«Ո րով հետև այդ է Իմ ար յու նը նոր ուխ տի, որ թափ վում է շա տե րի հա մարհա մար ի թո ղութ յուն մե ղաց»

( Մատ թեոս 26.28)։

«Ս րա նում է սե րը, որ ոչ թե մենք սի րե ցինք Աստ ծուն, այլ որ Նա սի րեց մեզ, և ու ղար կեց Իր Որ դուն՝

քա վութ յուն մեր մեղ քե րի հա մարհա մար» (Ա Հով հան նես 4.10)։

1 Նույն պես կար դա ցե՛ք Մար կոս 10.45-ը՝ որ պես այս նախ դի րի օգ տա գործ ման ևս մեկ օ րի նակ։2 Նույն պես կար դա ցե՛ք Ա Հով հան նես 2.2-ը՝ որ պես այս նախ դի րի օգ տա գործ ման ևս մեկ օ րի նակ։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

50

ՔՐԻՍՏՈՍԸ ՄԱՀԱՑԱՎ ԻՐ ԺՈՂՈՎՐԴԻՀԱՄԱՐ

Հու նա րեն «հու պե՛րհու պե՛ր» (կամ՝ «հի պե՛րհի պե՛ր») նախ դիրն օգ տա գործ վում է, երբ նկա րագր վում է Ք րիս տո սի խա-չե լութ յու նը և մա հը Իր ժո ղովր դի հա մար3։ Այս նախ դի րը թարգ ման վում է «հա մար» կամ «վրա» կա պե րով։

«Ես եմ բա րի հո վի վը։ Բա րի հո վիվն Իր ան ձը դնում է ոչ խար նե րի հա մարհա մար» ( Հով հան նես 10.11)։

«Եվ ա մե նի հա մարհա մար մե ռավ, որ կեն դա նի լի նող նե րը այլևս ոչ թե ի րենց ան ձե րի հա մար կեն դա նի լի-

նեն, այլ Ն րա հա մար, որ ի րենց հա մարհա մար մե ռավ, և հա րութ յուն ա ռավ» (Բ Կորն թա ցի նե րի 5.15)։

«Ո րով հետև Ք րիս տոսն էլ մեկ ան գամ մեղ քե րի հա մար չար չար վեց, այն Ար դարն ա նար դար նե րի

վրավրա (կամ՝ հա մարհա մար)» (Ա Պետ րոս 3.18)։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ ՄԱՀԱՑԱՎ ԻՐ ԺՈՂՈՎՐԴԻՀԱՄԱՐ

Հու նա րեն «դի ՛ադի ՛ա» նախ դիրն օգ տա գործ վում է, երբ նկա րագր վում է Ք րիս տո սի խա չե լութ յու նը և մա հը Իր ժո ղովր դի հա մար։ Այս նախ դի րը թարգ ման վում է «հա մար» կա պով։

«Եվ այն տկար եղ բայ րը կկոր չի քո գի տութ յան պատ ճա ռով, ո րի հա մարհա մար Ք րիս տո սը մե ռավ» (Ա

Կորն թա ցի նե րի 8.11)։

«Ո րով հետև գի տեք մեր Տեր Հի սուս Ք րիս տո սի շնորհ քը, որ ձեզ հա մարհա մար աղ քա տա ցավ Նա, որ հա-

րուստ էր, որ դուք Ն րա աղ քա տութ յամբ հարս տա նաք» (Բ Կորն թա ցի նե րի 8.9)։

ՈՐԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂՔԸ

Աստ ծո Խոս քում տես նում ենք, որ Ա դա մի մեղ քը վե րագր վեցվե րագր վեց ամ բողջ մարդ կա յին ցե ղին։ Իր կա տար յալ ար դա րութ յամբ և ա նըմբռ նե լի ի մաս տութ յամբ Աստ ված հա մա րեց Ա դա մի մեղ քը բո լո րին։ Այդ իսկ պատ-ճա ռով, բո լոր մար դիկ մե ղան չե ցին Ա դա մի մեջԱ դա մի մեջ և հան ցա վոր հա մար վե ցին նրա մեղ քով։ Հա ջորդ է ջե րում մենք կտես նենք վե րագր ման ևս մեկ կողմ՝ մեր մեղ քի վե րագ րու մը Ք րիս տո սին։ Ինչ պես որ Ա դա մի մեղ քը վե րագր վեց ամ բողջ մարդ կութ յա նը, այն պես էլ Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րը վե րագր վե ցին Ք րիս տո սին։

1. Հին կտա կա րա նում Աստ ծո ժո ղովր դի փո խա րեն կեն դա նի ներ զո հա բե րե լը ըն դա մե նը շուք կամ խորհր-դա պատ կեր էր, ո րը վերջ նա կա նա պես ի րա կա նա ցավ Ք րիս տո սում։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, այդ կեն դա նա-կան զո հա բե րութ յուն նե րը գե րա զանց կեր պով ցույց են տա լիս, թե ինչ պես Ք րիս տո սը կրեց Աստ ծո ժո-ղովր դի մեղ քե րը և զո հա բե րեց Իր կյան քը նրանց փո խա րեն։ Կար դա ցե՛ք Ղև տա ցի նե րի 16.21,22-ը և բա ցատ րե՛ք, թե ի՞նչ կապ ու նի այս հատ վա ծը Ք րիս տո սի զո հի հետ։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

3 Նույն պես կար դա ցե՛ք Մար կոս 14.24, Հ ռո մեա ցի նե րի 5.6,8, Գա ղա տա ցի նե րի 3.13, Ե փե սա ցի նե րի 5.2, Ա Տի մո թեոս 2.6, Տի տոս 2.14 և Ա Հով-հան նես 3.16 խոս քե րը՝ որ պես այս նախ դի րի օգ տա գործ ման այլ օ րի նակ ներ։

ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ

51

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Քա նի որ անհ նար է, որ մեկ զո հա բե րութ յու նը լիո վին խորհր դա պատ կե րեր կամ նկա րագ-րեր Մե սիա յի քավ չա րար մահ վան նպա տա կը, ո րը բաղ կա ցած էր եր կու մա սից, զո հա բեր վում էր եր-կու այծ (Ղև տա ցի նե րի 16.5-10)։ Ա ռա ջին այ ծը մորթ վում էր Տի րոջ առջև՝ որ պես մեղ քի պա տա րագ, և դ րա ար յու նը սրսկվում էր Սր բութ յան սրբո ցի քո ղի ետ ևում գտնվող Շ նորհ քի ա թո ռի վեր ևի և առջ ևի մա սե րին (խս. 9,15,20)։ Սա Ք րիս տո սի քավ չա րար մահ վան հրա շա լի օ րի նակ է. Նա թա փեց Իր ար յու-նը, որ բա վա րա րեր Աստ ծո ար դա րա դա տութ յու նը, հան դար տեց ներ Ն րա զայ րույ թը և խա ղա ղութ յուն բե րեր։ Երկ րորդ այ ծը բեր վում էր Տի րոջ առջև որ պես քա վութ յան այծ (խս. 10)։ Քա հա նա յա պետն այդ կեն դա նու գլխին էր դնում «իր եր կու ձեռ քե րը... և...» խոս տո վա նում էր «...նրա վրա Իս րա յե լի որ դի նե րի բո լոր ա նօ րի նութ յուն ներն ու հան ցանք նե րը՝ ի րենց մեղ քե րով» (խս. 21)։ Դ րա նից հե տո թո ղութ յան այ-ծը, ո րը կրում էր իր վրա ժո ղովր դի բո լոր ա նօ րի նութ յուն նե րը, տար վում էր ա նա պատ՝ մի մե կու սի վայր (խս. 21,22)։ Դա Ք րիս տո սի խորհր դա պատ կերն էր, Ով «մեր մեղ քերն իր մարմ նում խա չա փայ տի վրա բարձ րաց րեց» (Ա Պետ րոս 2.24) և մա հա ցավ «բա նա կից դուրս» (Եբ րա յե ցի նե րի 13.11,12)։ Սա Ք րիս-տո սի քա վող մահ վան դի պուկ խորհր դա պատ կեր է. Նա կրեց մեր մեղ քը։ Սաղ մո սեր գուն գրում է. «Որ-քան որ ար ևել քը հե ռու է արև մուտ քից, այն քան Նա հե ռաց րեց մեզ նից մեր հան ցանք նե րը» ( Սաղ մոս 103.12)։

2. Հին կտա կա րա նի զո հե րը ըն դա մե նը շուք կամ խորհր դա պատ կեր էին, ո րոնք մատ նա ցույց էին ա նում Ք րիս տո սին և վերջ նա կա նո րեն ի րա կա նա նա լու էին Ն րա նում։ Նա զո հեց Իր կյան քը՝ կրե լով մեր մեղ-քե րը։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված ներն այս ճշմար տութ յան մա սին։

ա. Ե սա յի 53.6

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Տե րը (եբ րա յե րեն « Յահ վեհՅահ վեհ») դրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը Իր միա ծին Որ դու վրա։ «Դնել» բա ռը այս խոս քում վրա հաս նե լու և զար կե լու ի մաստ է կրում։ Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րը վրա հա սան Ք րիս տո սին ճնշող, սրըն թաց կեր պով՝ ինչ պես հար ձակ վող բա նակ կամ հան կար ծա կի և ան նա հանջ փո թո րիկ (կար դա ցե՛ք նաև Ե սա յի 53.11,12)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

52

բ. Բ Կորն թա ցի նե րի 5.21

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը մեղք դար ձավ նույն կեր պով, ինչ պես որ հա վա տաց յալ նե րը դար ձան «Աստ-ծո ար դա րութ յու նը»։ Այն պա հին, երբ մար դը հա վա տում է Հի սու սին, նրա մեղ քե րը ներ վում են, և Ք րիս տո սի ար դա րութ յու նը վե րագր վում կամ հաշ վեգր վում է նրան։ Աստ ված ի րա վա բա նո րեն ար-դար է հռչա կում հա վա տաց յա լին և վե րա բեր վում է՝ ինչ պես ար դա րի։ Խա չի վրա Ք րիս տո սը պիղծ կամ ա նար դար չդար ձավ, այլ Աստ ված վե րագ րեց Ն րան մեր մեղ քե րը՝ Ն րան ի րա վա բա նո րեն մե-ղա վոր հայ տա րա րե լով, և վե րա բեր վեց Ն րան՝ ինչ պես մե ղա վո րի։

գ. Եբ րա յե ցի նե րի 9.27,28

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սի մարմ նա վոր ման և մահ վան նպա տակն էր՝ կրել Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը։ « Վեր առ նել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա նա ֆե՛ րոա նա ֆե՛ րո» բա ռից, ո րը բա ռա ցիո րեն նշա նա կում է «բարձ րաց նել»։

դ. Ա Պետ րոս 2.24

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ

53

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Բարձ րաց նել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա նա ֆե՛ րոա նա ֆե՛ րո» բա ռից։ Խա չը ան բա րո մարդ կութ յան կող մից հո րին ված կտտանք նե րի ա մե նա դա ժան գոր ծիքն է, բայց նաև այն զո հա սե-ղանն էր, ո րի վրա Աստ ծո Որ դին մա տու ցեց Ի րեն՝ որ պես զոհ։ Ք րիս տո սի խաչ վե լու և մա հա նա լու նպա տա կը ոչ միայն մեզ վե րա կանգ նելն էր՝ Աստ ծո հետ ճիշտ հա րա բե րութ յուն ներ ու նե նա լու հա-մար, այլև մեզ կա րո ղութ յուն տա լը, որ Աստ ծո զո րութ յամբ մա հա նանք մեղ քի հա մար և ապ րենք հա-նուն ար դա րութ յան։ Մեջ բե րե լով Ե սա յի 53.5-ը՝ Պո ղո սը խո սում է ոչ թե մարմ նի բժշկութ յան մա սին, այլ՝ մեղ քի և դ րա հետ ևանք նե րի։

3. Այս բա ժի նը եզ րա փա կե լու հա մար կդի տար կենք Հով հան նես 3.14,15-ը, ո րը շատ կար ևոր հատ ված է։ Ի՞նչ է այս հատ վա ծը սո վո րեց նում մեզ այն մա սին, որ Ք րիս տո սը կրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մենք պետք է հաս կա նանք Հի սու սի խոս քե րը՝ Թ վոց 21.5-9-ի հա մա տեքս տով։ Քա նի որ Իս րա յե լը գրե թե մշտա պես ապս տամ բում էր Տի րոջ դեմ և մեր ժում էր Ն րա ո ղոր մութ յամբ տրված մա-տա կա րա րու մը, Աստ ված «կի զող օ ձեր» ու ղար կեց ժո ղովր դի մեջ, և շա տե րը մա հա ցան։ Այ նո ւա մե նայ-նիվ, մարդ կանց ա պաշ խա րութ յան և Մով սե սի բա րե խո սութ յան արդ յուն քում Աստ ված ևս մեկ ան գամ փրկութ յուն տվեց նրանց։ Նա պատ վի րեց Մով սե սին «մի կի զող օձ շի նել և այն մի ձո ղի վրա դնել»։ Դ րա նից հե տո Նա խոս տա ցավ, որ ե թե այն մար դը, ո րին օձ էր կծել, նա յեր այդ պղնձե օ ձին, կապ-րեր։ Այս պատ մութ յունն ազ դե ցիկ օ րի նակ է խա չի մա սին։ Իս րա յել ցի նե րը մա հա նում էին կի զող օ ձե րի թույ նից. մար դիկ մա հա նում են ի րենց իսկ մեղ քի թույ նից։ Մով սե սը պատ վեր ստա ցավ՝ դնել մահ վան պատ ճա ռը ձո ղի վրա. Աստ ված դրեց մեր մահ վան պատ ճառն Իր Որ դու վրա, երբ Նա խա չի վրա էր։ Նա ե կավ «մեղ քի մարմ նի նմա նութ յամբ» (Հ ռո մեա ցի նե րի 8.3) և դար ձավ «մեղք՝ մեր փո խա րեն» (Բ Կորն թա ցի նե րի 5.21)։ Այն իս րա յել ցի նե րը, ո րոնք հա վա տա ցին Աստ ծուն և նա յե ցին պղնձե օ ձին, ողջ մնա ցին. այն մար դը, ով հա վա տում է Աստ ծո վկա յութ յա նը Իր Որ դու մա սին և հա վատ քով նա յում է Ն րան, կփրկվի (Ա Հով հան նես 5.10,11)։

54

Գ լուխ 9. Որ դին ա նեծք դար ձավ Գ լուխ 9. Որ դին ա նեծք դար ձավ Նա խորդ գլխում ի մա ցանք, որ Ք րիս տո սը «մեղք դար ձավ» մեր փո խա րեն։ Այս գլխում մենք կդի տար-

կենք մի հա վա սա րա պես ա նըմբռ նե լի վար դա պե տութ յուն այն մա սին, որ Ք րիս տոսն ա նեծք դար ձավ մեզ հա մար։ Սուրբ գիր քը պար զո րեն սո վո րեց նում է, որ նրանք, ով քեր մե ղան չել են, օ րեն քի ա նեծ քի տակ են։ Մեզ փրկե լու հա մար Աստ ծո Որ դին Մարդ դար ձավ, կրեց մեր մեղ քը և ա նեծք դար ձավ մեր փո խա րեն։

1. Հա մա ձայն Գա ղա տա ցի նե րի 3.10-ի՝ ի՞նչ դիրք ու նի մե ղա վոր և ան կում ապ րած մարդն Աստ ծո առջև։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ո րով հետև, ո րոնք որ օ րեն քի գոր ծե րից են» ար տա հայ տութ յու նը վե րա բե րում է այն մարդ կանց, ո րոնք մտա ծում են, որ ի րենց բա րո յա կան ա ռա քի նութ յու նը, անձ նա կան ար դա րութ յու-նը կամ հնա զան դութ յունն Աստ ծո օ րեն քին՝ ըն դու նե լի կդարձ նի ի րենց Աստ ծո հա մար։ Աստ վա ծա-շուն չը հայտ նում է, որ նման մար դիկ ա նեծ քի տակ են, քա նի որ Օ րեն քը պա հան ջում է կա տար յալ և ան խա թար հնա զան դութ յուն, և ոչ ոք չի կա րող կա տա րել այդ պա հան ջը։ «Ա նեծք» բա ռը հու նա րեն «կա տա՛ րակա տա՛ րա» բա ռից է, ո րը նույն պես թարգ ման վում է «նզովք», «ան հար գա լից վե րա բեր մունք» կամ «հայ հո յանք»։ Այն են թադ րում է դա ժա նա բար մե ղադ րել որ ևէ ա ռար կա, եր ևույթ կամ որ ևէ ան ձի՝ խիստ զզվան քով, նող կան քով կամ ա տե լութ յամբ։ Երկն քի տե սանկ յու նից՝ նրանք, ով քեր խախ տում են Աստ ծո օ րեն քը, պիղծ են և ար ժա նի են նող կան քի։ Ն րանք ար դա րա ցիո րեն են թա կա են աստ վա ծա յին վրի ժա-ռութ յա նը և մատն ված են հա վի տե նա կան կոր ծան ման։ Թեև նման լե զուն վի րա վո րա կան է աշ խար հի հա մար և նույ նիսկ՝ նրանց հա մար, ով քեր քրիս տոն յա են հա մա րում ի րենց, այն աստ վա ծաշնչ յան է, և այս ճշմար տութ յուն նե րը պետք է աս վեն։ Ե թե, ել նե լով քա ղա քա վա րութ յու նից, մենք հրա ժար վենք բա-ցատ րել և ն կա րագ րել այս խիստ աստ վա ծաշնչ յան ճշմար տութ յուն նե րը, կկա տար վի այն, որ Աստ ծուն սուրբ չեն հա մա րի, մար դիկ չեն հաս կա նա ի րենց զար հու րե լի դրութ յու նը, և այն գի նը, ո րը Ք րիս տո սը վճա րել է, եր բեք ճշմար տա պես չի գնա հատ վի։ Ե թե մենք չհաս կա նանք, թե ինչ է նշա նա կում, որ մար-դը գտնվում է աստ վա ծա յին ա նեծ քի ներ քո, մենք եր բեք չենք հաս կա նա, թե Ք րիս տո սի հա մար ինչ էր նշա նա կում «ա նեծք դառ նալ մեզ հա մար»։ Մենք եր բեք լիո վին չենք հաս կա նա Գող գո թա յում կա տար-վա ծի ամ բողջ զար հու րան քը և ս քան չե լի քը։

2. Հա մա ձայն Գա ղա տա ցի նե րի 3.13-ի՝ ի՞նչ ա րեց Ք րիս տո սը՝ մեզ ա նեծ քից ա զա տե լու հա մար։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ

55

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Գ նեց» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էք սա գո րա՛ զոէք սա գո րա՛ զո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «գնել կամ վճա րում կա տա րել՝ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մե կին մեկ ու րի շի տի րա պե տութ յու նից ետ ստա նա լու հա մար»։ Այն հա ճախ օգ տա գործ վում է պար տա պա նի կամ ստրու կի ա զա տութ յու նը գնե լու ի մաս տով։ Ք րիս տոսն ա րեց սա Իր ժո ղովր դի հա մար՝ վերց նե լով Իր վրա մեր մեղ քը և դառ նա լով աստ վա ծա-յին նզով քի ա ռար կան։ Նա դա ժան մե ղադ րանք ստա ցավ և զ գաց սուրբ Աստ ծո ամ բողջ տհա ճութ յու նը մեղ քի հան դեպ։ Նա հայտն վեց ա մե նա խիստ աստ վա ծա յին դա տաս տա նի և դա տա պար տութ յան ներ-քո՝ հա նուն մեզ։

3. Աստ վա ծա յին ա նեծ քը՝ աստ վա ծա յին օրհ նութ յան հա կա նիշն է (այ սինքն՝ այն ու նի հա կա ռակ ի մաս-տը)։ Մատ թեոս 5.3-12-ում, որ տեղ գրված է Ե րա նե լի նե րի (կամ՝ օրհն ված նե րի) մա սին, մենք տես նում ենք, թե ինչ է նշա նա կում օրհն ված լի նել Աստ ծո առջև։ Դի տար կե լով այդ օրհ նութ յուն նե րը, իսկ հե տո կար դա լով դրանց հա կա նիշ նե րը՝ մենք կա րող ենք հաս կա նալ, թե ինչ է նշա նա կում այն, որ Ք րիս տոսն ա նեծք դար ձավ մեր փո խա րեն։

ա. Օրհն ված նե րին շնորհ վում է երկն քի Թ____________________ (խս. 3), իսկ ա նիծ ված նե րին թույլ չի տրվում մտնել այդ տեղ։

բ. Օրհն ված նե րը Մ____________________ են Աստ ծուց (խս. 4), իսկ ա նիծ ված նե րը են թա կա են աստ-վա ծա յին զայ րույ թի։

գ. Օրհն ված նե րը Ժ____________________ են եր կի րը (խս. 5), իսկ ա նիծ ված նե րը կտրվում են երկ րից։

դ. Օրհն ված նե րը Կ____________________ են (խս. 6), իսկ ա նիծ ված նե րը թշվառ ու դժբախտ են։

ե. Օրհն ված նե րը Ո____________________ են գտնում (խս. 7), իսկ ա նիծ ված ներն անխղ ճա բար դա տա-պարտ վում են։

զ. Օրհն ված նե րը կտես նեն Ա____________________ (խս. 8), իսկ ա նիծ ված նե րը կհե ռաց վեն Ն րա ներ-կա յութ յու նից։

է. Օրհն ված ներն Աստ ծո Ո____________________ են (խս. 9), իսկ ա նիծ ված նե րից ու րա նում են՝ թող նե-լով խայ տա ռա կութ յան մեջ։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Գող գո թա յի խա չի վրա Ք րիս տո սը կրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը և աստ վա ծա յին ա նեծ-քը՝ ամ բողջ ծան րութ յամբ։ Նա թողն վեց Աստ ծուց ( Մատ թեոս 27.46) և խ մեց աստ վա ծա յին զայ րույ-թի բա ժա կը՝ Իր ժո ղովր դի փո խա րեն ( Մատ թեոս 26.39,42, Սաղ մոս 75.8, Ե րե միա 25.15,16)։ Նա կրեց մեր վշտե րը, զարկ վեց, պատժ վեց Աստ ծուց և պատ վազրկ վեց (Ե սա յի 53.4)։ Մեր պատ ճա ռով Տի րո ջը հա ճե լի էր զար կել և ցա վեց նել Ն րան (Ե սա յի 53.10)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

56

4. Թ վոց 6.24-26-ում գրված է օրհ նութ յան ա մե նա գե ղե ցիկ խոս տում նե րից մե կը, ո րոնք Աստ ված երբ ևէ տվել է մար դուն։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, այս օրհ նութ յու նը լուրջ աստ վա ծա բա նա կան խնդիր է ներ կա յաց նում։ Ինչ պե՞ս ար դար Աստ ված կա րող է նման օրհ նութ յուն ներ շնոր հել մե ղա վոր մարդ կանց՝ ա ռանց փոխ-զիջ ման գնա լու Իր ար դա րութ յան հետ։ Պա տաս խա նը կրկին Ք րիս տո սի խաչն է։ Մե ղա վո րը կա րող է օրհն ված լի նել, միայն ո րով հետև Ք րիս տոսն ա նեծք է ըն դու նել նրա փո խա րեն։ Ցան կա ցած օրհ նութ-յուն Աստ ծուց, ո րը երբ ևէ շնորհ վել է կամ կշնորհ վի Իր ժո ղովր դին, ու նի միայն մեկ պատ ճառ՝ Խա չի վրա Ք րիս տոսն ա նեծք դար ձավ մեզ հա մար։ Դի տար կե լով Թ վոց 6.24-26-ում գրված օրհ նութ յուն նե րից ա մեն մե կը և տես նե լով դրանց հա կա նիշ նե րը՝ մենք կա րող ենք հաս կա նալ, թե ինչ է նշա նա կում այն, որ Ք րիս տոսն ա նեծք դար ձավ մեր փո խա րեն։

ա. Տե րը Օ_______________ և Պ_______________ քեզ (խս. 24)։ Սա միայն հնա րա վոր է այն պատ ճա-ռով, որ Հայ րը ա նեծք դարձ րեց Ք րիս տո սին և կոր ծան ման մատ նեց Ն րան։

բ. Տե րը Պ_______________ Իր ե րե սը քեզ վրա և Ո_______________ քեզ (խս. 25)։ Սա միայն հնա րա-վոր է այն պատ ճա ռով, որ Հայ րը հե ռաց րեց Իր ներ կա յութ յան լույ սը Ք րիս տո սից և դա տա պար տեց Ն րան՝ կա տար յալ ար դա րա դա տութ յամբ և ա ռանց խղճա հա րութ յան։

գ. Տե րը բարձ րաց նի Իր ե րե սը քեզ վրա և Խ_______________ տա քեզ (խս. 26)։ Սա միայն հնա րա-վոր է այն պատ ճա ռով, որ Հայ րը հե ռաց րեց Իր հա յաց քը Ք րիս տո սից և թա փեց Իր զայ րույ թը Ն րա վրա։ Սաղ մո սեր գուն գրում է օրհն ված նե րի մա սին, որ նրանք ու րա խութ յամբ ու րա խա նում են Աստ ծո ե րե սի առջև ( Սաղ մոս 21.6), ճա նա չում են տո նա կան փո ղե րի ու րա խա լի ձայ նը և գ նում են Աստ ծո ե րե սի լույ սով ( Սաղ մոս 89.15)։ Հա նուն մեզ՝ Ք րիս տո սը տրտմութ յուն ապ րեց՝ զրկվե լով Հոր ներ կա-յութ յու նից, ճա նա չեց դա տաս տա նի փո ղի սար սա փազ դու ձայ նը և հայտն վեց Աստ ծո ե րե սի բար կութ-յան ան տա նե լի խա վա րում։ Ա դա մի ճա կա տագ րա կան ո րոշ ման պատ ճա ռով բո լոր ստեղծ ված նե րը հա ռա չում էին ա նեծ քի տակ և ստր կաց ված էին ա պա կա նութ յա նը և ու նայ նութ յա նը (Հ ռո մեա ցի նե րի 8.20-22)։ Ս տեղծ ված նե րին ա զա տե լու հա մար Ք րիս տո սը (վեր ջին Ա դա մը) վերց րեց Իր վրա Իր ժո-ղովր դի մեղ քե րը՝ հա ռա չե լով այդ ա հա սար սուռ լու ծի ներ քո։ Մենք խա ղա ղութ յուն ու նենք Աստ ծո հետ (Հ ռո մեա ցի նե րի 5.1), միայն ո րով հետև Գող գո թա յի խա չի վրա Ք րիս տո սը կրեց Աստ ծո ամ բողջ զայ-րույ թը՝ ուղղ ված մեր մեղ քի դեմ։

5. Հա մա ձայն Սաղ մոս 32.1,2-ի (նաև Հ ռո մեա ցի նե րի 4.7,8)՝ ինչ պե՞ս է Դա վի թը նկա րագ րում այն մար դուն, ով ճշմար տա պես օրհն ված է Աստ ծուց։ Ինչ պե՞ս է նման օրհ նութ յու նը հնա րա վոր։

ա. Ն րա ա նօ րի նութ յու նը Թ_______________ է և ն րա մեղ քը Ծ_______________ է (խս. 1)։ Ինչ պե՞ս սուրբ և ար դար Աստ ված կա րող է ծած կել մեղ քը՝ ար դար մնա լով։ Դա միայն հնա րա վոր է, քա նի որ Ք րիս տո սը կրեց մեր մեղ քը և խայ տա ռա կութ յու նը Աստ ծո և երկ նա յին զոր քե րի առջև։ Նա ի ցույց հան վեց մարդ կանց առջև և ծաղ րա կան տե սա րան դար ձավ թե՛ հրեշ տակ նե րի, թե՛ դևե րի աչ քի առջև։ Ն րա կրած ա նօ րի նութ յուն նե րը չթող վե ցին Ի րեն, և Ն րա վերց րած մեղ քե րը չծածկ վե ցին։

բ. Տե րը Ա_____________________ չի Հ_______________ նրան (խս. 2)։ Սա միայն հնա րա վոր է, քա նի որ խա չի վրա մեր մեղ քե րը վե րագր վե ցին Ք րիս տո սին։ Ե թե մար դը ե րա նե լի կամ օրհն ված է հա-մար վում, քա նի որ նրա ա նօ րի նութ յու նը չի հա մար վում նրան, նշա նա կում է՝ Ք րիս տո սը ա նա սե լի ա նեծք կրեց, ո րով հետև բո լո րիս մեղ քը դրվեց Ն րա վրա (Ե սա յի 53.6)։

ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ ՈՐ ԴԻՆ ԿՐԵՑ ՄԵՐ ՄԵՂ ՔԸ

57

6. Երկ րորդ Օ րի նաց 27 և 28 գլուխ նե րում Աստ ված բա ժա նեց Իս րա յե լի ժո ղովր դին եր կու խմբի։ Նա ուղար կեց մի խմբին Գա րի զին սա րի վրա, իսկ մյու սին՝ Գե բաղ սա րի վրա։ Գա րի զին սա րում գտնվող մար դիկ պատ վեր էին ստա ցել հռչա կե լու օրհ նութ յուն ներ, ո րոնք հաս նե լու էին նրանց, ով քեր ջա նա-սի րա բար հնա զանդ վում էին ի րենց Տեր Աստ ծուն (Երկ րորդ Օ րի նաց 28.1-14)։ Գե բաղ սա րում գտնվող մար դիկ պատ վեր էին ստա ցել հռչա կե լու աստ վա ծա յին դա տաս տա նի այն սար սա փե լի ա նեծք նե րը, ո րոնք հաս նե լու էին բո լոր անհ նա զանդ նե րին (Երկ րորդ Օ րի նաց 28.15-68)։

ա. Այն ա մե նի լույ սի ներ քո, ինչ Սուրբ գիր քը սո վո րեց նում է մեր մեղ քի մա սին, այդ եր կու սա րե րից ո՞րն է ա վե լի շատ վե րա բեր վում մեզ։ Հա մա ձայն մեր գոր ծե րի՝ մեր կյան քում պետք է ազ դա րար վեն աստ վա ծա յին օրհ նութ յուն նե՞ րը, թե՞ ա նեծք նե րը։ Բա ցատ րե՛ք ձեր պա տաս խա նը։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Երկ րորդ Օ րի նաց 29.20,21-ում Աստ ված կրկին ազ դա րա րում և ամ փո փում է այն դա տաս տան նե րը, ո րոնք պետք է հռչակ վեին Գե բաղ սա րի վրա։ Հա մա ձայն այս հատ վա ծի՝ ի՞նչ է Աստ ված հռչա կում ցան կա ցած մար դու կյան քում, ով անհ նա զանդ է Իր օ րեն քին և խախ տում է ուխտն Աստ ծո հետ։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

գ. Ինչ պե՞ս է Ք րիս տո սի չար չա րան քը և մա հը Գող գո թա յում փրկում մեզ նման դա տաս տա նից։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

58

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Գող գո թա յում Մե սիան «բա ժան վեց» չա րի քի հա մար, և Օ րեն քի գրքում գրված «ա մեն ա նեծ քը» ի ջավ Ն րա վրա։ Ք րիս տոսն ու ներ բո լոր ի րա վունք նե րը Գա րի զին սա րի օրհ նութ յուն նե րի հա-մար, բայց Ն րա Հայ րը ո րո տաց Ն րա դեմ Գե բաղ սա րից, երբ Նա փայ տից կախ ված էր Գող գո թա յում։ Նա ա նիծ վեց՝ ինչ պես մի մարդ, ով կուռք է շի նում և ծա ծուկ տեղն է դնում այն։ Նա ա նիծ վեց՝ ինչ պես մի մարդ, ով ա նար գում է իր հո րը և մո րը, ով փո խում է իր դրա ցու սահ մա նը, ով կույ րին ճա նա պար հից մո լո րեց նում է։ Նա ա նիծ վեց՝ ինչ պես մի մարդ, ով ծռում է պան դուխ տի, որ բի և այ րի կնոջ ի րա վուն քը։ Նա ա նիծ վեց՝ ինչ պես մի մարդ, ով մե ղա վոր է ա մեն տե սա կի ան բա րո յութ յան և պղ ծութ յան մեջ, ով ծա ծուկ մեռց նում է իր դրա ցուն և կա շառք է վերց նում՝ ան մեղ մարդ մեռց նե լու հա մար։ Նա ա նիծ վեց՝ ինչ պես մի մարդ, ով չի կե նում Օ րեն քի խոս քե րի մեջ՝ դրանք կա տա րե լու հա մար (Երկ րորդ Օ րի նաց 27.15-26)։ Ըստ Ա ռա կաց 26.2-ի՝ «զուր ա նեծ քը չի կա տար վի»։ Սա կայն ա նեծ քը հա սավ ան մեղ Ք րիս-տո սին, քա նի որ Նա կրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը Աստ ծո դա տաս տա նի առջև։

59

Գ լուխ 10. Որ դին վերց րեց Իր վրա Գ լուխ 10. Որ դին վերց րեց Իր վրա

Աստ ծո զայ րույ թը Աստ ծո զայ րույ թը Նա խորդ եր կու գլուխ նե րում մենք տե սանք, որ Ք րիս տո սը կրեց մեր մեղ քը և ա նեծ քը Աստ ծո առջև, երբ

խա չի վրա էր։ Այս գլխում կի մա նանք, որ Ք րիս տո սը կրեց մեր մեղ քը, որ պես զի վերց ներ Իր վրա մեղ քի պատ ճա ռով ա ռա ջա ցած Աստ ծո զայ րույ թը։ Այդ պի սով Նա բա վա րա րեց Աստ ծո ար դա րա դա տութ յան պա-հանջ նե րը և հ նա րա վոր դարձ րեց, որ Աստ ված լի նի և՛ ար դար, և՛ մե ղա վորներին ար դա րաց նող (Հ ռո մեա-ցի նե րի 3.25,26)։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ ԹՈՂՆՎԵՑ ԱՍՏԾՈՒՑ

Աստ ծո զայ րույ թի ար տա հայ տութ յուն նե րից մե կը, որ Ք րիս տո սը վերց րեց Իր վրա, Հայր Աստ ծուց թող-ված և օ տա րաց ված լի նելն էր։ Աստ ված բա րո յա պես կա տար յալ է և ա ռանձ նաց ված է ա մեն չա րի քից։ Անհ նար է, որ Նա հա ճութ յուն ցու ցա բե րի մեղ քի հան դեպ կամ հա ղոր դակ ցութ յուն ու նե նա ա նար դա րութ-յուն գոր ծող նե րի հետ։ Այս պատ ճա ռով, Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քը մեծ և ան խո ցե լի պատ նեշ էր, որն անհ-նար էր դարձ նում շփումն Աստ ծո հետ։ Աստ ծո և Ն րա ժո ղովր դի այս մեծ բա ժա նու մը հե ռաց նե լու հա մար Ք րիս տո սը զբա ղեց րեց մեր տե ղը, կրեց մեր հան ցան քը և թողն վեց Աստ ծուց՝ մինչև մեր մեղ քե րի պա տի-ժը լիո վին վճա րե լը։

1. Ի՞նչ է Սուրբ գիրքն ա սում Աստ ծո մա սին Ամ բա կում 1.13-ում։

ա. Ն րա աչ քե րը Մ__________ են Չ_______________ տես նե լուց։

բ. Նա չի կա րող Մ__________ Տ__________ (կամ՝ նա յել բա րե հա ճութ յամբ) ա նի րա վութ յա նը (Ե սա յի 40.28)։

2. Հա մա ձայն Ե սա յի 59.2-ի՝ ինչ պե՞ս է մեղքն ազ դում Աստ ծո և մարդ կանց հա րա բե րութ յուն նե րի վրա։ Աստ ված կա րո՞ղ է հա ղոր դակ ցութ յուն ու նե նալ ա նօ րեն նե րի հետ։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մար դու մշտա կան ան կում ապ րած և թշ վառ վի ճա կը չի ա ռա ջա ցել այն պատ ճա ռով, որ Աստ ված թե րա ցել է ինչ-որ բա նում։ Մար դու մեղքն է, որ մեծ ան դունդ է ստեղ ծում իր և Աստ ծո միջև. մեղքն է, որ ան թա փան ցե լի պատ նեշ է կա ռու ցում։ Մարդն ինքն է հան ցա վոր իր թշվա ռութ յան մեջ, քա-նի որ նա թշնա մա ցել է Աստ ծո դեմ և ապս տամ բել է Ն րա օ րեն քի դեմ։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

60

3. Ինչ պե՞ս է Ե փե սա ցի նե րի 2.12-ը նկա րագ րում մե ղա վոր նե րին։

ա. Ա__________ Ք րիս տո սի։ Հու նա րեն «խո րի՛սխո րի՛ս» բա ռից, որն ա ռանձ նաց ված կամ ան կախ լի նե-լու ի մաստ է կրում։ Մե ղա վորն ա ռան ձին կամ ան կախ է կյան քը, ու րա խութ յու նը և խա ղա ղութ յու նը Պարգ ևո ղից։

բ. Հ_______________ Իս րա յե լի քա ղա քակ ցութ յու նից։ Հու նա րեն «ա պալ լոտ րիո ՛ոա պալ լոտ րիո ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա-կում է «խոր թաց նել կամ օ տա րել»։ Մե ղա վորն օ տա րաց ված է Աստ ծո ժո ղովր դից։

գ. Օ_______________ խոստ ման ուխ տե րից։ Հու նա րեն «քսե՛ նոսքսե՛ նոս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «օ տա րա-կան կամ օ տա րերկ րա ցի»։ Մե ղա վորն օ տա րա կան է Աստ ծո բո լոր խոս տում նե րի հա մար։

դ. Հ__________ չու նեիք և Ա_______________ էիք աշ խար հում։ Հա վա նա բար, սա մեղ քի ա մե նա սար-սա փե լի հետ ևանքն է։

4. Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րը, ա նան ցա նե լի պատ նե շի պես, անհ նար էին դարձ նում շփումն Աստ ծո հետ։ Աստ ծո և Իր ժո ղովր դի այս մեծ բա ժա նութ յու նը հե ռաց նե լու հա մար Ք րիս տո սը զբա ղեց րեց մեր տե-ղը, կրեց մեր մեղ քը և թողն վեց Աստ ծուց։ Նա օ տա րա ցավ Աստ ծուց և կտր վեց Ն րա ներ կա յութ յու նից ու բա րե հա ճութ յու նից՝ մինչև մեղ քի պա տի ժը վճա րե լը։ Ինչ պե՞ս է այս ճշմար տութ յու նը նկա րագր վում Մատ թեոս 27.45,46-ում։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սու սի ա ղա ղա կը խա չի վրա գրված է այս տեղ եբ րա յե րեն և ա րա մեե րեն լե զու նե րով։ «Է լի» բա ռը եբ րա յե րե նով է, բայց մնա ցա ծը՝ ա րա մեե րե նով։ Մար կո սը գրում է ամ բողջ այս ա ղա ղակն ա րա մեե րե նով ( Մար կոս 15.34)։ « Թող նել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էգ կա տա լեի՛ պոէգ կա տա լեի՛ պո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «թող նել, լքել կամ թող նել նե ղութ յան մեջ»։

5. Մատ թեոս 27.46-ում Հի սու սը մեջ բե րում էր Դավ թի խոս քե րը Սաղ մոս 22.1-18-ից։ Ամ բող ջութ յամբ կար-դա ցե՛ք այս հատ վա ծը և պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ա. Ո՞րն էր Ք րիս տո սի բո ղո քը կամ ա ղա ղա կը խոս քեր 1,2-ում։ Ի՞նչ է այն նշա նա կում։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ՎԵՐՑ ՐԵՑ ԻՐ ՎՐԱ ԱՍՏ ԾՈ ԶԱՅ ՐՈՒՅ ԹԸ ՈՐ ԴԻՆ ՎԵՐՑ ՐԵՑ ԻՐ ՎՐԱ ԱՍՏ ԾՈ ԶԱՅ ՐՈՒՅ ԹԸ

61

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Թող նել» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «ա զաբա զաբ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «թող-նել, լքել կամ հե ռա նալ»։ Իր նե ղութ յան մեջ Դա վի թը զգում էր, որ Աստ ված իր հետ չէր, սա կայն միայն Ք րիս տո սը վե րապ րեց կա տար յալ լքվա ծութ յուն՝ լրիվ չա փով։ « Հա ռա չանք» բա ռը թարգ-ման ված է եբ րա յե րեն «շե հա գաշե հա գա» բա ռից, ո րը բա ռա ցիո րեն նշա նա կում է «մռնչալ»՝ առ յու ծի պես։ Ք րիս տո սի հա ռա չանք նե րը խա չի վրա վե րած վե ցին ա հա սար սուռ մռնչյուն նե րի։ Նա ան նա հանջ փնտրտու քի մեջ էր. Ն րա ա ղա ղա կը չէր դա դա րում. Ն րա չար չա րան քը չա փից ա վե լին էր։ Բայց եր-կին քը պղնձի պես էր դար ձել։ Չ կար ոչ մի պա տաս խան Աստ ծուց. միայն լռութ յուն էր և Ն րա ներ-կա յութ յան ու բա րե հա ճութ յան բա ցա կա յութ յու նը։ Մենք բա ժան ված էինք Աստ ծուց մեր մեղ քի պատ ճա ռով։ Այս բա ժա նութ յա նը վերջ դնե լու և մեզ Աստ ծո ներ կա յութ յան ու բա րե հա ճութ յան մեջ վե րա դարձ նե լու հա մար անհ րա ժեշտ էր, որ Ք րիս տո սը կրեր այն սար սա փե լի լքվա ծութ յու նը Աստ-ծուց, ո րին մենք էինք ար ժա նի։

բ. Հա մա ձայն Ք րիս տո սի՝ խոս քեր 3-ում և 6-ում, ին չո՞ւ էր Աստ ված թո ղել Նրան կամ ե րես թե քել Նրա-նից։

(1) Դու Ս__________ ես (խս. 3)։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Իր ա նա սե լի չար չա րանք նե րի մեջ Ք րիս տո սը հռչա կում է Իր ան սա սան վստա հութ-յու նը Աստ ծո սրբութ յան հան դեպ։ Աստ ված թո ղեց Ն րան Իր ար դա րութ յան և սր բութ յան պատ ճա-ռով. Ք րիս տո սը դար ձել էր Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը կրո ղը և Աստ ծո սուրբ զայ րույ թի ա ռար կան։

(2) Ես Ո__________ եմ, ոչ թե Մ__________ (խս. 6)։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Թեև Նա կա տար յալ Մարդ էր, Նա ե ղավ մեղք (Բ Կորն թա ցի նե րի 5.21) և ա նեծք ( Գա ղա տա ցի նե րի 3.13)։ Թեև Նա ան բիծ Գառ էր (Ա Պետ րոս 1.19), Նա դար ձավ ա նա պա տում բարձ րաց րած օ ձը ( Հով հան նես 3.14)՝ որդ, ոչ թե մարդ։ Թեև Նա պետք է շռայ լո րեն ստա նար Գա րի զին սա րի բո լոր օրհ նութ յուն նե րը, Գե բաղ սա րի բո լոր դա տաս տան նե րը թափ վե ցին Ն րա գլխին։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ ՎԵՐՑՐԵՑ ԻՐ ՎՐԱ ԱՍՏԾՈ ԶԱՅՐՈՒՅԹԸ

Այն, որ Ք րիս տո սը վերց րեց Իր վրա Աստ ծո զայ րույ թը, նշա նա կում է ա վե լին, քան թողն ված լի նել (այ-սինքն՝ Աստ ծո ներ կա յութ յու նից և բա րե հա ճութ յու նից զրկված լի նել). դա նույն պես նշա նա կում է, որ Աստ-ված զար կեց Ն րան Իր ար դա րութ յան գա վա զա նով։ Աստ ծո օ րեն քը խախտ վել էր, և աստ վա ծա յին պա-տի ժը պետք է լի ներ գոր ծած հան ցան քի չա փով։ Ար դա րա դա տութ յու նը պետք է բա վա րար ված լի ներ. նժար նե րը պետք է հա վա սար վեին։ Խա չի վրա Ք րիս տո սը վերց րեց Իր ժո ղովր դի հան ցան քը, թողն վեց Աստ ծուց և լիո վին կրեց Ն րա պատ ժիչ ար դա րութ յու նը և զայ րույ թը։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

62

1. Ի՞նչ է սո վո րեց նում Սաղ մոս 7.11-13-ը այն մա սին, որ Աստ ծո զայ րույ թը մե ղա վոր նե րի հան դեպ ի րա կան է։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Բար կա նալ» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «զաա՛մզաա՛մ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «դա-տա պար տել, վրդով մունք զգալ կամ բար կա նալ այն պի սի բա նի պատ ճա ռով, ին չի հան դեպ մար դը նող-կանք է զգում»։ Սուրբ և ար դար Աստ ված պետք է նող կանք և բար կութ յուն զգա այն ա մե նի հան դեպ, ին չը հա կա սում է Իր բնութ յա նը և կամ քին։ Աստ ծո վրդով մուն քը նույն քան Ն րա բնա վո րութ յան մասն է, որ քան Ն րա սե րը և ո ղոր մութ յու նը։ Ե թե մար դը շա րու նա կի հա կա ռակ վել Աստ ծո Ան ձին և կամ քին, Աստ ծո ար դար զայ րույթն ան խու սա փե լի կլի նի։ Ս րած թրի և լա րած ա ղե ղի հի շա տա կու մը խո սում է այն մա սին, որ Աստ ված պատ րաստ է դա տաս տան ա նե լու։ Պատ րաս տութ յուն ներն ար դեն ար ված են. Ն րա թու րը սրած է, իսկ ա ղե ղը՝ լա րած, և Ն րա նե տե րը կրա կով բոր բոք ված են։ Երկն քի զոր քե րի Հ րա մա-նա տա րը պատ րաստ վել է սուրբ պա տե րազ մի։ Միայն Աստ ծո եր կայ նամ տութ յունն է պա հում Իր զայ-րույթն այս աշ խար հից։

2. Սաղ մոս 7.11-13-ում սաղ մո սեր գուն հա վաս տիաց նում է մեզ, որ Աստ ծո զայ րույ թը՝ աստ վա ծաշնչ յան ի րո ղութ յուն է։ Նա օգ տա գոր ծում է փո խա բե րութ յուն ներ, ինչ պի սիք են պա տե րազ մի հա մար պատ-րաստ ված ա ղե ղը և ս րած թու րը՝ Աստ ծո զայ րույ թի խստութ յու նը մեզ փո խան ցե լու հա մար։ Երբ մարդ-կա յին չա րութ յու նը հա կա ռակ վում է Աստ ծո ար դա րութ յա նը և սր բութ յա նը, արդ յունքն աստ վա ծա յին վրդով մուն քը և զայ րույթն է։ Որ պես զի մենք փրկվեինք Աստ ծո ար դա րա դա տութ յան թրից, անհ րա-ժեշտ էր, որ Աստ ծո Որ դին կրեր դրա հար վա ծը մեր փո խա րեն։ Ի՞նչ է Աստ ված պատ վի րում Իր թրին Զա քա րիա 13.7-ում։ Ո՞ւմ դեմ է ուղղ ված այդ պատ վե րը։ Ի՞նչ է ցույց տա լիս այս խոս քը Գող գո թա յում Ք րիս տո սի չար չա րանք նե րի մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ՎԵՐՑ ՐԵՑ ԻՐ ՎՐԱ ԱՍՏ ԾՈ ԶԱՅ ՐՈՒՅ ԹԸ ՈՐ ԴԻՆ ՎԵՐՑ ՐԵՑ ԻՐ ՎՐԱ ԱՍՏ ԾՈ ԶԱՅ ՐՈՒՅ ԹԸ

63

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Թու րը վե րա բե րում է Աստ ծո դա տաս տա նին, ինչ պես Սաղ մոս 7.11-13-ում է գրված։ «Իմ հո վի վը» Մե սիան է։ Նա Բա րի Հո վիվն է ( Հով հան նես 10.11,14)՝ ի հա կադ րութ յուն հի մար հով-վի ( Զա քա րիա 11.15-17)։ «Իմ ըն կեր»-ը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «ա միթա միթ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «գոր ծա կից, ըն կեր կամ հար ևան»։ Ք րիս տո սի վե րա բեր յալ այս բա ռը հա տուկ նշա նա կութ յուն է ստա-նում։ Նա Հոր Որ դին, Ըն կե րը և սերտ Գոր ծա կիցն է։ Նա և Հայ րը Մեկ են ( Հով հան նես 10.30)։ Որ դու մա հը տե ղի ու նե ցավ հա մա ձայն Աստ ծո գե րիշ խան կամ քի։ Հենց Հայ րը հրա մա յեց Իր թրին վեր կե նալ Իր Որ դու դեմ։ Մատ թեո սը մեջ բե րում է այս հատ վա ծը Մատ թեոս 26.31-ում՝ Ք րիս տո սի մահ վան և Ն րա ա շա կերտ նե րի ցրվե լու վե րա բեր յալ։

3. Ե սա յի 53-ում պատ կե րա վոր ներ կա յաց ված է, թե ինչ պես Ք րիս տո սը չար չար վեց Աստ ծո զայ րույ թի ներ քո՝ Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րի պատ ճա ռով։ Հա մա ձայն հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան խոս քե րի՝ Ք րիս տո սը...

ա. Պ_______________ (կամ՝ հար ված վեց) Աստ ծուց (խս. 4)։ Եբ րա յե րեն «նա գանա գա» բա ռից, ո րը նշա նա-կում է «հար վա ծել, գե տին գցել, զար կել կամ խփել»։ Աստ ված արթ նաց րեց Իր ար դա րութ յան թու րը և զար կեց մեզ Փո խա րի նո ղին։

բ. Զ_______________ Աստ ծուց (խս. 4)։ Եբ րա յե րեն «նա կանա կա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «հար վա ծել, վի-րա վո րել կամ սպա նել»։ Այն մար դիկ, ով քեր դի տում էին, թե ինչ պես էր Ք րիս տո սը մա հա նում, հաս-կա ցան, որ Աստ ված էր զար կում Ն րան, բայց սխալ մամբ կար ծե ցին, որ պատ ճա ռը Իր՝ Ք րիս տո սի մեղ քերն էին, ոչ թե՝ ի րենց։

գ. Ն_____ ե ղավ Աստ ծուց (խս. 4)։ Եբ րա յե րեն «ա նաա նա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «չար չա րել, նե ղութ յուն պատ ճա ռել կամ ճնշել»։ Աստ ված չար չա րեց Ք րիս տո սին այն զայ րույ թով, ո րը պետք է հաս ներ մեզ, մինչև որ Ք րիս տո սը լիո վին վճա րեց մեր պատ ժի հա մար։

դ. Վ_______________ մեր մեղ քե րի հա մար (խս. 5)։ Եբ րա յե րեն «խա լալխա լալ» բա ռից, ո րը են թադ րում է մար դու մար մի նը ցան կա ցած կեր պով խո ցե լը։ Այս խոս քը կա տար վեց բա ռա ցի ի մաս տով խա չե լութ-յան ժա մա նակ, երբ Ք րիս տո սը գամ վեց մե խե րով և խոց վեց գե ղար դով։ Եվ այն կա տար վեց փո խա-բե րա կան ի մաս տով, երբ Ք րիս տո սը խոց վեց՝ զգա լով Հոր բա ցա կա յութ յու նը և Ն րա զայ րույ թը:

ե. Հ_______________ մեր ա նօ րի նութ յուն նե րի հա մար (խս. 5)։ Եբ րա յե րեն «դա կադա կա» բա ռից, ո րը նշա-նա կում է «կոտ րել, կտոր-կտոր ա նել, փշրել, վնա սել, կոր ծա նել, խախ տել կամ զար կել»։ Քա րե րի պատռ վե լը Ք րիս տո սի մահ վան ժա մա նակ ( Մատ թեոս 27.51) միայն անն շան կեր պով է ներ կա յաց-նում այն զայ րույ թը, ո րը հար վա ծեց Ք րիս տո սին Գող գո թա յի վրա։

զ. Պ_______________ մեր խա ղա ղութ յան հա մար (խս. 5)։ Եբ րա յե րեն «մուվ կարմուվ կար» բա ռից, ո րը կա րող է նշա նա կել «պա տիժ, խրատ, ուղ ղում կամ հան դի մա նութ յուն»։ Այն պա տի ժը, ո րը Ք րիս տո սը վե րապ-րեց խա չի վրա, նման չէր հայ րա կան փրկող կամ շտկող խրա տի՝ որ դու հան դեպ. այն նման էր դա-տա վո րի պատ ժիչ վրեժխնդ րութ յան՝ հան ցա գոր ծի հան դեպ։

է. Վ_______________ ստա ցավ մեր բժշկութ յան հա մար։ Եբ րա յե րեն «խաբ բու րա» բա ռից, ո րը կա րող է նշա նա կել նաև «մտրա կել, վի րա վո րել կամ խո ցել»։ Ք րիս տո սը զբա ղեց րեց մեր տե ղը և մտ րակ վեց Աստ ծո զայ րույ թով, ո րին մենք էինք ար ժա նի։

4. Ա վե տա րան նե րում գրված է Ք րիս տո սի ա ղոթ քը Գեթ սե մա նիում՝ նախ քան Ն րա ձեր բա կալ վե լը և խաչ վե լը։ Հա վա նա բար, ու րիշ ոչ մի ի րա դար ձութ յուն Ք րիս տո սի կյան քում այդ քան պար զո րեն չի պատ-

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

64

կե րում Գող գո թա յում սպաս վող սար սա փե լի չար չա րանք նե րը Աստ ծո զայ րույ թի ներ քո։ Ի՞նչ են հայտ-նում մեզ Ղու կաս 22.41-44-ում նկա րագր ված ի րա դար ձութ յուն ներն այդ չար չա րանք նե րի մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այն ա նա սե լի չար չա րան քը, ո րը սպաս վում էր Ք րիս տո սին Գող գո թա յում, պար զո րեն եր ևում է հետև յալ դի տար կում նե րից. (1) Ք րիս տո սի խնդրանքն այն մա սին, որ չար չա րան քի բա ժա-կը հե ռաց վեր Ի րե նից, (2) հրեշ տակ նե րի ներ կա յութ յու նը, ո րի նպա տակն էր՝ զո րաց նել Ք րիս տո սին խա չե լութ յան հա մար, (3) այն փաս տը, որ Ք րիս տո սը պա տե րազ մում էր ա ղոթ քի մեջ՝ մեծ ե ռան դով և տագ նա պի մեջ («տագ նապ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա գո նի ՛աա գո նի ՛ա» բա ռից, ո րը հա ճախ օգ տա-գործ վում է մարմ նա մար զա կան վար ժութ յուն նե րի կամ ըմբ շա մար տի ի մաս տով. այն նույն պես կա րե-լի է թարգ մա նել «տա ռա պանք» բա ռով), և (4) այն փաս տը, որ Ք րիս տո սի քրտին քի փո խա րեն ար յան կա թիլ ներ էին թափ վում։ Բժշ կութ յունն ան վա նում է այս եր ևույ թը «հեր մա տիդ րո սիսհեր մա տիդ րո սիս»։ Այն տե ղի է ու նե-նում, երբ ար յու նը խառն վում է քրտին քի հետ սար սա փե լի մտա վոր կամ մարմ նա կան տա ռա պան քի ժա մանակ։

5. Ի՞նչ սար սա փե լի բան էր պա րու նա կում այդ գա վա թը, որ Ք րիս տո սը ե րեք ան գամ տագ նա պով ա ղո թեց, որ, ե թե հնա րա վոր է, չխմեր դրա նից։ Դա պար զա պես այն վայ րա գութ յուն նե րը չէին, ո րոնք Նա ստա-նա լու էր չար մարդ կան ցից, այլ՝ Աստ ծո զայ րույ թը։ Հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը պատ կե-րում են բա ժա կից թափ վող Աստ ծո զայ րույ թը։ Խոսքն այն զայ րույ թի մա սին է, ո րը Ք րիս տո սը պետք է խմեր խա չի վրա։ Ամ փո փեք յու րա քանչ յու րը ձեր բա ռե րով։

ա. Սաղ մոս 11.5,6

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ինչ պես որ օրհ նութ յու նը՝ ար դար նե րի բա ժա կը կամ բա ժինն է ( Սաղ մոս 23.5), այն պես էլ զայ րույ թը՝ ա նօ րեն նե րի հա մար պահ ված բա ժա կը կամ բա ժինն է։ Այս բա ժա կը սար սա փե լի է. դրա նում մա հա ցու թույն կա։ Խա չի վրա Աստ ծո Որ դին վերց րեց այն բա ժա կը, ո րը պատ կա նում էր Աստ ծո ժո ղովր դին, և խ մեց այն մինչև վեր ջին կա թի լը։

ՈՐ ԴԻՆ ՎԵՐՑ ՐԵՑ ԻՐ ՎՐԱ ԱՍՏ ԾՈ ԶԱՅ ՐՈՒՅ ԹԸ ՈՐ ԴԻՆ ՎԵՐՑ ՐԵՑ ԻՐ ՎՐԱ ԱՍՏ ԾՈ ԶԱՅ ՐՈՒՅ ԹԸ

65

բ. Սաղ մոս 75.8

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ված է ո րո շում և պատ րաս տում Իր զայ րույթն ամ բա րիշտ նե րի հա մար։ «Մ րուր-ներ» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «շե մերշե մեր» բա ռից, ո րը կա րող է նաև թարգ ման վել որ պես «նստվածք» և ն շա նա կում է գի նու շշի նստված քը կամ տա կան քը։ Ամ բա րիշտ նե րը կուլ կտան ա մեն մի կա թիլ, մինչև որ կլա նեն բա ժա կի տա կի դա ռը նստված քը։ Խա չի վրա Աստ ծո Որ դին զբա ղեց րեց Աստ ծո ժո ղովր դի տե ղը։ Նա վերց րեց այդ զայ րույ թի բա ժակն Աստ ծո ձեռ քից և խ մեց այն մինչև վեր-ջին կա թի լը։ Նա չո րաց րեց այն բա ժա կը, ո րում Աստ ծո բար կութ յունն էր՝ ընդ դեմ մեղ քի։

6. Դի տար կե լով այն սար սա փե լի զայ րույ թը, ո րը Ք րիս տո սը կրեց խա չի վրա, մենք պետք է ևս մեկ ան գամ շեշ տադ րենք, որ Ն րա չար չա րանքն Աստ ծո կամքն էր և այն մի ջո ցը, ո րով Աստ ծո ժո ղո վուր դը փրկութ-յուն էր ստա նա լու։ Ի՞նչ է սո վո րեց նում Ե սա յի 53.10-ը այս ճշմար տութ յան մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Տեր» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն « Յահ վեհՅահ վեհ» (կամ «Ե հո վաԵ հո վա») բա ռից և վե րա բե րում է ան ձամբ Աստ ծուն։ Հա մա ձայն Գործք 2.23-ի՝ Ք րիս տո սը մատն վեց «Աստ ծո սահ ման ված խորհր դով և կան խա գի տութ յամբ»։ « Հա ճեց» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «խա ֆեցխա ֆեց» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «բերկ րանք ապ րել, գոհ լի նել կամ ցան կա նալ»։ Հայ րը սա դիս տա կան հա ճույք չէր զգում՝ զար կե լով Իր Որ դուն զայ րույ թի ամ բողջ ծան րութ յամբ. Ն րա հա ճութ յան պատ ճառն այն էր, որ Ք րիս տո սի չար-չա րան քի և մահ վան մի ջո ցով կա տար վեց Իր կամ քը և բաց վեց փրկութ յան ճա նա պար հը Իր ժո ղովր-դի հա մար։ « Զար կել» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «դա կադա կա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «կոտ րել, կտոր-կտոր ա նել, փշրել, վնա սել, կոր ծա նել, խախ տել կամ զար կել»։ Հայ րը զար կեց և ցա վեց րեց Ք րիս-տո սին, որ պես զի Ն րա ժո ղո վուր դը փրկվեր Ն րա չար չա րանք նե րի և մահ վան մի ջո ցով։

66

Գ լուխ 11. Որ դին մա հա ցավ Գ լուխ 11. Որ դին մա հա ցավ Այն ան հա վա տա լի չար չա րան քը, ո րը Ք րիս տո սը կրեց Գող գո թա յում, բա վա կան չէր՝ մեր մեղ քե րը քա-

վե լու հա մար։ Մեղ քի հա տու ցու մը՝ մահն է. այն պես որ, անհ րա ժեշտ էր, որ Ք րիս տո սը մա հա նար։

ՄԵՐ ԵՆԹԱԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԱՀՎԱՆԸ

Աստ վա ծաշն չում, սկսած ա ռա ջին իսկ հի շա տա կու մից, մա հը ներ կա յաց վում է որ պես Աստ ծո դա տաս-տա նի արդ յուն քը՝ մար դու մեղ քի պատ ճա ռով (Ծնն դոց 2.17)։ Ա մեն մի տա պա նա քար՝ Աստ ծո դա տաս-տա նի դրսևո րումն է մեր ան կում ապ րած ցե ղի հան դեպ։ Մենք չպետք է մտա ծենք, որ ո մանք մա հա նում են ա վե լի վաղ, քան մյուս նե րը, քա նի որ նրանք ա վե լի մե ղա վոր են։ Կան ե րե խա ներ, ո րոնք մա հա նում են ի րենց մայ րե րի ո րո վայն նե րում՝ չգոր ծե լով նույ նիսկ մեկ մեղք, և կան մար դիկ, ով քեր ապ րում են տաս-նամ յակ ներ շա րու նակ՝ ապս տամ բե լով Աստ ծո դեմ։ Մեզ նից ա մեն մե կը մարդ կա յին ան կում ապ րած ցե ղի մասն է, և մա հը՝ մեր դեմ ուղղ ված Աստ ծո դա տաս տա նի դրսևո րում նե րից մե կը։

1. Ըստ Հ ռո մեա ցի նե րի 5.12-ի՝ ինչ պե՞ս մա հը մուտք գոր ծեց Աստ ծո ստեղ ծած աշ խար հը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Մեկ մարդն» այս խոս քում Ա դամն է։ Սուրբ գիր քը պար զո րեն նկա րագ րում է, որ մա հը բնա կան եր ևույթ չէ, այլ՝ մեղ քի աստ վա ծա յին դա տաս տա նի հետ ևան քը։ Մա հը մուտք գոր ծեց այս աշ-խարհ Ա դա մի մեղ քի մի ջո ցով և փո խանց վեց Ա դա մի ժա ռանգ նե րից ա մեն մե կին մեղ քի պատ ճա ռով (նաև կար դա ցե՛ք խս. 15 և 17)։

2. Մենք պետք է հաս կա նանք, որ մա հը մեղ քի բնա կան հետ ևան քը չէ, ո րը գրե թե առն չութ յուն չու նի Աստ-ծո հետ։ Հա մա ձայն Աստ վա ծաշն չի՝ ա մեն մար դու մա հը տե ղի է ու նե նում Աստ ծո գե րիշ խան հրա մա նով։ Նա ոչ միայն ո րո շել է ա մեն մե կի մա հը, այլև ան ձամբ ի րա գոր ծում է այն։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում Երկ րորդ Օ րի նաց 32.39, Ա Թա գա վո րաց 2.6 և Եբ րա յե ցի նե րի 9.27 խոս քե րը այս ճշմար տութ յան մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ ՄԱ ՀԱ ՑԱՎՈՐ ԴԻՆ ՄԱ ՀԱ ՑԱՎ

67

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

3. Ամ բողջ Աստ վա ծաշն չում մա հը դի տարկ վում է որ պես մար դու մեղ քի արդ յունք։ Ան կախ այն բա նից՝ պատ ճա ռը Ա դա մի՞ մեղքն է, թե՞ ա մեն մե կի անձ նա կան ա նար դա րութ յու նը, սկզբուն քը նույնն է. բո լոր մար դիկ մա հա նում են, քա նի որ բո լոր մար դիկ մե ղան չում են։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև յալ աստ վա-ծաշնչ յան հատ ված նե րը այս ճշմար տութ յան մա սին։

ա. Ե զե կիել 18.4,20

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Հ ռո մեա ցի նե րի 6.23

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

4. Ե սա յի 64.6-ը բա նաս տեղ ծա կան կեր պով պատ կե րում է կա պը մահ վան և մեղ քի միջև։ Ծա նո թա ցե՛ք այս խոս քի բո վան դա կութ յա նը։ Ինչ պե՞ս է նկա րագր վում մար դու մե ղա վո րութ յու նը։ Ո րո՞նք են բա րո յա-կան քայ քայ մա նը և մեղ քին ձգտե լու ան խու սա փե լի հետ ևանք նե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

68

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՄԱՀՎԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

Բո լորս խախ տել ենք Աստ ծո օ րեն քը և ար ժա նի ենք մահ վան և դ ժոխ քի։ Նե րում ստա նալն անհ նար է, քա նի դեռ մեր մեղ քե րի գի նը չի վճար վել և Աստ ծո օ րեն քի ար դա րա ցի պա հանջ նե րը չեն բա վա րար վել։ Սա Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նի սիրտն է։ Նա վերց րեց մեր մեղ քե րը և մա հա ցավ մեր փո խա րեն՝ կրե լով այն պա տի ժը, ո րը պա հան ջում էր սուրբ Աստ ված և Ն րա ար դար օ րեն քը։

1. Խա չի վրա Ք րիս տո սը կրեց մեր մեղ քը և չար չար վեց մեր փո խա րեն՝ վերց նե լով Իր վրա Աստ ծո զայ րույ-թը։ Ն րա մա հը բա վա րա րեց այն օ րեն քի պա հանջ նե րը, ո րոնք մենք զանց էինք ա ռել, և նե րում շնոր հեց մեզ։ Հետև յալ սուրբգ րա յին հատ ված նե րի ամ փո փու մը կօգ նի մեզ հաս կա նալ այս ճշմար տութ յու նը։

ա. Բո լորս Մ____________________ (Հ ռո մեա ցի նե րի 3.23), բայց Աստ ված Ք րիս տո սի վրա դրեց մեր ա մե նի Մ__________ (Ե սա յի 53.6)։

բ. Մենք Ա_______________ տակ էինք մեր մեղ քի պատ ճա ռով ( Գա ղա տա ցի նե րի 3.10), բայց Ք րիս տո-սը գնեց մեզ դրա նից՝ մեզ հա մար Ա_______________ լի նե լով ( Գա ղա տա ցի նե րի 3.13)

գ. Մեր ա նօ րի նութ յուն նե րը Բ_______________ մեր և մեր Աստ ծո մեջ տե ղը (Ե սա յի 59.2), բայց խա չի վրա Ք րիս տո սը Թ_______________ մեր փո խա րեն ( Մատ թեոս 27.46):

դ. Մենք ար ժա նի էինք սուրբ Աստ ծո պատ ժին և բար կութ յա նը, բայց խա չի վրա Ք րիս տո սը Վ_______________ մեր Մ_______________ հա մար և Հ_______________ մեր Ա_______________ հա մար (Ե սա յի 53.5)։

ե. Մեղ քի վարձ քը Մ__________ է (Հ ռո մեա ցի նե րի 6.23), բայց խա չի վրա Ք րիս տո սը մե կընդ միշտ Մ_______________ մեր մեղ քե րի հա մար, Ա_______________՝ Ա_______________ հա մար, որ մո-տեց նի մեզ Աստ ծուն (Ա Պետ րոս 3.18)։

2. Ա Կորն թա ցի նե րի 15.1-4-ում գրված է Ա վե տա րա նի ա մե նից ամ բող ջա կան և հա մա ռոտ սահ մա նու մը Աստ վա ծաշն չում։ Հա մա ձայն այս հատ վա ծի՝ ո րո՞նք են աստ վա ծաշնչ յան Ա վե տա րա նի ե րեք հիմ նա կան տար րե րը։

ա. Ք րիս տո սը Մ_______________ մեր մեղ քե րի հա մար՝ Գր քե րի հա մե մատ (խս. 3)։ Մենք տես նում ենք, որ անհ րա ժեշտ էր, որ Ք րիս տո սը ոչ միայն կրեր Աստ ծո զայ րույ թը Գող գո թա յում, այլև մա հա-նար մեր մեղ քե րի հա մար։

բ. Ք րիս տո սը Թ_______________ (խս. 4)։ Ս խալ կլի նի ա սել, որ սա ըն դա մե նը ան ցու մա յին փուլ է Ք րիս տո սի մահ վան և հա րութ յան միջև։ Ք րիս տո սի թա ղու մը նշված է՝ շեշ տադ րե լու հա մար Ն րա մահ վան ի րա կան լի նե լը։ Նա ի րա կա նում թաղ վեց, քա նի որ Նա ի րա կա նում մա հա ցել էր։

գ. Ք րիս տո սը Հ_______________ ա ռավ եր րորդ օ րը՝ Գր քե րի հա մե մատ (խս. 4)։ Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը եր բեք չպետք է ա վե լաց նել մեր Ա վե տա րա նի քա րոզ ման վեր ջում այն պես, ա սես այն ուշա ցած միտք է կամ՝ ոչ էա կան փաստ։ Գործք ա ռա քե լոց գրքում հա րութ յան հռչա կումն ա ռաջ նա-հերթ է հա մար վում։

ՈՐ ԴԻՆ ՄԱ ՀԱ ՑԱՎՈՐ ԴԻՆ ՄԱ ՀԱ ՑԱՎ

69

3. Բո լոր չորս Ա վե տա րան նե րի հե ղի նակ նե րը ստու գո րեն ներ կա յաց րել են Հի սու սի մա հը։ Թեև նրանց նկա րագ րութ յուն նե րը հա կիրճ են, դրանց կա րե լի է վստա հել։ Կար դա ցե՛ք հետև յալ խոս քե րը. Մատ թեոս 27.50, Մար կոս 15.37, Ղու կաս 23.46, Հով հան նես 19.30։ Ի՞նչ հիմ նա կան մտքեր են դրանք փո խան ցում։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ա վե տա րան նե րում գտնվող այս պատ մութ յուն նե րը փո խան ցում են եր կու միտք. (1) Ք րիս-տո սի մահն ի րա կան է. մեղ քի հա տու ցու մը մահն է, և Ք րիս տո սը կրեց Իր Ժո ղովր դի պա տի ժը՝ մա հա-նա լով նրա փո խա րեն, և (2) Ք րիս տոսն իշ խա նութ յուն ու ներ Իր մահ վան վրա. Նա ար ձա կեց Իր Հո գին ( Մատ թեոս 27.50, Հով հան նես 19.30). Նա ա վան դեց Իր հո գին Իր Հոր ձեռ քը ( Ղու կաս 23.46)։ Ք րիս տո-սը չմա հա ցավ իր կամ քին հա կա ռակ սպան վող նա հա տա կի պես. Նա հո ժա րա բար տվեց Իր կյան քը՝ որ պես քա վութ յան զոհ Իր ժո ղովր դի հա մար։

4. Հետև յալ խոս քերն ա մե նա կար ևոր աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րից են Ք րիս տո սի մահ վան մա սին և այն մա սին, թե ինչ նշա նա կութ յուն ու նի այն Իր ժո ղովր դի հա մար։ Ամ փո փե՛ք այս խոս քե րից ա մեն մե կը ձեր բա ռե րով։

ա. Հ ռո մեա ցի նե րի 5.6

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Հ ռո մեա ցի նե րի 5.8

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

70

գ. Հ ռո մեա ցի նե րի 5.10

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

5. Հա մա ձայն Բ Կորն թա ցի նե րի 5.14,15-ի՝ ինչ պե՞ս մենք՝ հա վա տաց յալ ներս, պետք է ար ձա գան քենք այն ի րո ղութ յա նը, որ Ք րիս տո սը մա հա ցավ մեր փո խա րեն։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

6. Մենք կամ փո փենք այս դա սը՝ խո սե լով Երկն քի և հա վի տե նութ յան մա սին։ Հա մա ձայն Հայտ նութ յուն 5.8-10-ի՝ ին չի՞ մա սին են հա վիտ յան եր գե լու հրեշ տակ նե րը և փրկ ված նե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

71

Գ լուխ 12. Ք րիս տո սը՝ մեր քա վութ յու նը Գ լուխ 12. Ք րիս տո սը՝ մեր քա վութ յու նը « Քա վութ յուն» բա ռը լա տի նե րե նում «պրո պի սիա րեպրո պի սիա րե» բառն է, ո րը նշա նա կում է «քա վել, խա ղա ղեց-

նել կամ բա րե հաճ դարձ նել»։ Նոր կտա կա րա նում «քա վութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հի լաս-հի լաս-մո՛սմո՛ս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «զոհ, ո րը բա վա րա րում է Աստ ծո ար դա րա դա տութ յան չա փա նիշ նե րը և խա ղա ղեց նում է Ն րա զայ րույ թը»։ Քա վութ յան ի մաս տը և ն շա նա կութ յու նը լիո վին հաս կա նա լու հա մար մենք կվե րա նա յենք մի քա նի ա ռանց քա յին ճշմար տութ յուն ներ, ո րոնք ար դեն սո վո րել ենք նա խորդ գլուխ նե րում։

Աստ վա ծա շուն չը ցույց է տա լիս մե ծա գույ նը բո լոր եր կընտ րանք նե րից։ Աստ ված ար դար է։ Ն շա նա կում է՝ Նա պետք է վար վի ըստ ար դա րութ յան խստա գույն կա նոն նե րի. Նա պետք է ար դա րաց նի ան մեղ նե րին և դա տա պար տի մե ղա վոր նե րին։ Ե թե Նա նե րի մե ղա վո րին և չ պատ ժի Իր օ րեն քի ա մեն մի խախ տում և անհ նա զան դութ յուն, Նա ա նար դար կլի նի։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, ե թե Նա իս կա պես ար դա րութ յամբ վար վի ամ բողջ մարդ կութ յան հետ, այ սինքն՝ հա տու ցի յու րա քանչ յու րին՝ ըստ ար ժան վույն, բո լո րը կդա տա պարտ-վեն։ Այս պի սով, մեր առջև է ամ բողջ Սուրբ գրքի մե ծա գույն հար ցը. «Ինչ պե՞ս է հնա րա վոր, որ Աստ ված ար դար լի նի և միա ժա մա նակ ո ղոր մութ յուն ցու ցա բե րի նրանց հան դեպ, ով քեր պետք է դա տա պար տութ-յուն ստա նան»։ Կամ, ե թե հար ցի վե րա ծենք Պո ղոս ա ռաք յա լի խոս քե րը Հ ռո մեա ցի նե րի 3.26-ում, «Ինչ-պե՞ս Աստ ված կա րող է ար դար լի նել և ար դա րաց նել մե ղա վոր նե րին»։

Այս հար ցե րի պա տաս խա նը «քա վութ յուն» բա ռի մեջ է այն ի մաս տով, ինչ ի մաս տով այն վե րա բե րում է Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նին։ Նույն Աստ ված, Ով Իր ար դա րութ յամբ դա տա պար տում է մե ղա վոր-նե րին, Մարդ դար ձավ և մա հա ցավ մե ղա վոր նե րի փո խա րեն։ Աստ ված չան տե սեց Իր ար դա րութ յան պա հանջ նե րը, չհրա ժար վեց դրան ցից և չա ղա վա ղեց դրանք՝ մե ղա վոր նե րին ար դա րաց նե լու հա մար։ Փո խա րե նը, Նա բա վա րա րեց նրանց դեմ ե ղած ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը և խա ղա ղեց րեց Իր բար կութ յու նը՝ Իր Որ դու չար չա րան քի և մահ վան մի ջո ցով։ Ք րիս տո սը մեր քա վութ յունն է այն ի մաս տով, որ Ն րա զո հի պատ ճա ռով, սուրբ և ար դար Աստ ված կա րող է ո ղոր մած լի նել մեր հան դեպ և նե րել այն հան ցանք նե րը, ո րոնք մենք գոր ծել ենք Ն րա դեմ։

ԴԱՏԱԿԱՆ ԿԱՄ ՔՐԵԱԿԱՆ ՀԱՏՈՒՑՈՒՄ

Խո սե լով այն մա սին, որ Ք րիս տո սը բա վա րա րեց աստ վա ծա յին ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը՝ կար ևոր է հաս կա նալ, թե ինչ է դա նշա նա կում։ Ընդ հա նուր առ մամբ, գո յութ յուն ու նի հա տուց ման եր կու տե սակ՝ առևտ րա յինառևտ րա յին և դա տա կանդա տա կան (կամ քրեա կանքրեա կան)։

Առևտ րա յին հա տու ցումԱռևտ րա յին հա տու ցում. Պարտ քը հա տուց վում է միայն, երբ այն վճար վում է ճիշտ նույն չա փով։ Հի-

սուն ԱՄՆ դո լա րի պարտ քը չի կա րող հա տուց վել քսան հինգ ԱՄՆ դո լա րով. նույն պես, տա սը ուն ցիա

ոս կու պարտ քը չի կա րող հա տուց վել նույն քաշն ու նե ցող կա վով։

Դա տա կան կամ քրեա կան հա տու ցում Դա տա կան կամ քրեա կան հա տու ցում. Պարտ քը հա տուց վում է, երբ հան ցա գոր ծը կա տա րում է դա-

տա վո րի կող մից ո րոշ ված դա տավ ճի ռը։ Ան պայ ման չէ, որ դա տավ ճի ռը լի նի միև նույն բնույ թի՝ ինչ

հան ցա գոր ծութ յու նը. ըն դա մե նը պա հանջ վում է, որ այն ար դա րա ցիո րեն հա մար ժեք լի նի հան ցան քին։

Գո ղութ յու նը կա րե լի է պատ ժել տու գան քով, սպա նութ յու նը՝ բան տար կութ յամբ, իսկ դա վա ճա նութ յու նը՝

աք սո րով։

Վեր ևում բեր ված օ րի նակ նե րից ակն հայտ է, որ Ք րիս տո սի չար չա րանք ներն ու նեին ոչ թե առևտ րա յին, այլ՝ դա տա կանդա տա կան կամ քրեա կանքրեա կան հա տուց ման բնույթ։ Ք րիս տո սը չկրեց ճիշտ այն պա տի ժը, ո րով դա տա-պարտ ված էր Իր ժո ղո վուր դը. Նա հա վիտ յան չդա տա պարտ վեց դժոխ քում։ Բայց Ն րա չար չա րանքն այն

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

72

էր, ին չը, ըստ սուրբ և ար դար Աստ ծո գնա հա տա կա նի, պետք է վճար վեր՝ աստ վա ծա յին ար դա րութ յու նը բա վա րա րե լու և հան ցա վոր նե րին մեղ քի պատ ժից ա զա տե լու հա մար։

ՀԱՏՈՒՑՈՒՄԸ ԵՎ ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԱՆՍԱՀՄԱՆ ԱՐԺԵՔԸ

Խո սե լով Ք րիս տո սի կող մից աստ վա ծա յին պա հանջ նե րը բա վա րա րե լու մա սին՝ անհ րա ժեշտ է նաև հաշ վի առ նել Հի սուս Ք րիս տո սի ան սահ ման ար ժե քի մա սին վար դա պե տութ յու նը։ Ինչ պե՞ս մի Մարդ, մի քա նի ժամ խա չի վրա չար չար վե լով, կա րող էր վճա րել գրե թե ան թիվ մե ղա վոր նե րի մեղ-քե րի հա մար և փր կել նրանց՝ դժոխ քում հա վիտ յան չար չար վե լուց։ Ինչ պե՞ս այդ Մար դու կյան քը կա-րող էր բա վա րա րել կա տա րե լա պես սուրբ Աստ ծո ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը։ Պա տաս խա նը Չար չար վո ղի և Մա հա ցո ղի բնութ յան մեջ է։ Քա նի որ Աստ ծո Որ դին աստ վա ծութ յան լիութ յունն է մարմ նով ( Կո ղո սա ցի նե րի 2.9), Ն րա կյանքն ան սահ մա նա փակ ար ժեք ու նի։ Ն րա կյան քի ար ժեքն ան հաշ վե լի չա-փով ա վե լին է, քան՝ ո րոնց հա մար Նա մա հա ցավ։ Սա ա մե նա գե ղե ցիկ ճշմար տութ յուն նե րից մեկն է Աստ-վա ծաշն չում։

ՔԱՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉՈՒՄ

Ս տորև կդի տար կենք մի քա նի շատ կար ևոր հատ ված ներ Աստ վա ծաշն չում, ո րոնք ներ կա յաց նում են Ք րիս տո սի զո հը՝ որ պես քա վութ յուն մեր մեղ քե րի։

1. Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև յալ հատ ված նե րը այն մա սին, որ Ք րիս տո սը՝ մեր մեղ քե րի քա վութ յունն է։

ա. Ա Հով հան նես 2.2

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Քա վութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հի լաս մո՛սհի լաս մո՛ս» բա ռից (սահ մա նու մը՝ այս գլխի նե րա ծութ յան մեջ)։ Ք րիս տո սի զո հը չէր սահ մա նա փակ վում հրեա նե րով, այլ նաև ընդգր կում էր մարդ կանց ա մեն ցե ղից, լեզ վից, ժո ղովր դից և ազ գից ( Հայտ նութ յուն 5.9)։

բ. Ա Հով հան նես 4.10

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

73

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Քա վութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հի լաս մո՛սհի լաս մո՛ս» բա ռից։ Աստ ծո դրդա-պատ ճառն Իր Որ դուն ու ղար կե լու հա մար՝ Իր գե րիշ խան և ան պայ մա նա կան սերն էր Իր ժո ղովր դի հան դեպ, ո րը բո լո րո վին կախ ված չէր նրանց ար ժա նիք նե րից կամ ար ժե քից։ Աստ ծո սի րո վերջ նա-կան կնի քը կամ ա պա ցույ ցը Իր Որ դու քա վիչ մահն էր մեզ հա մար։

գ. Եբ րա յե ցի նե րի 2.17

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Քա վել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հի լա՛ս կո մայհի լա՛ս կո մայ» բա յից, որն ա ռա ջա ցել է «հի-հի-լաս մո՛սլաս մո՛ս» գո յա կա նից։ Մարդ կանց օգ նե լու հա մար Աստ ծո Որ դին պետք է հագ ներ նրանց բնութ յու նը։ Միայն մար դը կա րող էր մա հա նալ մարդ կանց հա մար (Եբրա յե ցի նե րի 10.4), և միայն Աստ ված- Մար-դը կա րող էր ներ կա յաց նել թե՛ Աստ ծուն մարդ կանց առջև, թե՛ մարդ կանց՝ Աստ ծո առջև։

2. Հ ռո մեա ցի նե րի 3.23-28-ն ան զու գա կան կեր պով բա ցատ րում է Ք րիս տո սի մահ վան ի մաս տը՝ որ պես քա վութ յուն մեր մեղ քե րի։ Գ րե՛ք ձեր մեկ նա բա նութ յուն նե րը հետև յալ ար տա հայ տութ յուն նե րից ա մեն մե-կի վե րա բեր յալ։

ա. Ո րին Աստ ված ա ռա ջուց սահ մա նեց՝ քա վութ յուն լի նե լու հա մար (խս. 25)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

74

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ա ռա ջուց սահ մա նեց» ար տա հայ տութ յու նը թարգ ման ված է հու նա րեն «պրո տի՛ տե մայպրո տի՛ տե մայ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «դնել կամ ի ցույց հա նել հան րութ յան առջև»։ Աստ ված վճռել էր, որ Իր Որ-դին հրա պա րա կավ խաչ վեր, որ պես զի պար զո րեն հայտ ներ Իր ար դա րութ յու նը բո լո րին։ Այս խոս-քում «քա վութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հի լաս տե՛ րիոնհի լաս տե՛ րիոն» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «զոհ, ո րը մա տուց վում է՝ զայ րույ թը դա դա րեց նե լու, խա ղա ղեց նե լու կամ հան դար տեց նե լու հա մար, ինչ պես նաև տու ժած կող մից բա րե հա ճութ յուն ստա նա լու հա մար»։ Խա չի վրա Աստ ված ի ցույց հա նեց Իր Որ դուն ամ բողջ աշ խար հի առջև՝ որ պես քա վութ յուն մեղ քի հա մար։

բ. Հա վա տա լով Ն րա ար յու նով (խս. 25)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հատ վա ծի ա մե նաբ նա կան մեկ նա բա նութ յունն այն է, որ Ք րիս տո սի քա վութ յան պտուղ նե րը ստաց վում են հա վատ քով։ Մենք հաշտ վել ենք Աստ ծո հետ Ք րիս տո սում և մեր փո խա-րեն ու նե ցած Ն րա անձ նա զոհ (ար յու նոտ) մա հով։

գ. Որ ցույց տար Իր ար դա րութ յու նը, քա նի որ Աստ ված Իր եր կայ նամ տութ յամբ թողտ վութ յուն էր ա րել նախ կի նում գործ ված մեղ քե րի հա մար (խս. 25)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

75

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այն մեծ նպա տա կը, որն Աստ ված հե տապն դում էր՝ Իր Որ դու մա հը հրա պա րա կավ ի ցույց հա նե լով, Իր ար դա րութ յու նը հայտ նե լը կամ ա պա ցու ցելն էր։ Բայց ին չո՞ւ էր դա անհ րա ժեշտ։ Վեր ևում բեր ված պնդու մը պա տաս խա նում է այս հար ցին. « Քա նի որ Աստ ված Իր եր կայ նամ տութ-յամբ թողտ վութ յուն էր ա րել նախ կի նում գործ ված մեղ քե րի հա մար»։ Թ վում է՝ այն ո ղոր մութ յու նը և եր-կայ նամ տութ յու նը, ո րոնք Աստ ված ցու ցա բե րում էր մե ղա վոր մարդ կութ յան հան դեպ Ա դա մի ան կու մից ի վեր, կաս կա ծի էին են թար կում Ն րա ար դա րութ յու նը։ Ա դա մը և Ե վան ար ժա նի էին մահ վան, բայց նրանց կյանք շնորհ վեց։ Ամ բողջ աշ խար հը պետք է կոր ծան վեր ջրհե ղե ղի ժա մա նակ, բայց Աստ ված խնա յեց մե ղա վոր Նո յին և ն րա ըն տա նի քը։ Իս րա յե լի մշտա կան ապս տամ բութ յունն Աստ ծո օ րեն քի դեմ պետք է ա վարտ վեր այդ ազ գի կոր ծան մամբ։ Դա վի թը չպետք է ներ վեր իր հան ցանք նե րի՝ շնութ-յան և ս պա նութ յան հա մար։ Ինչ պե՞ս Աստ ված կա րող է ար դար լի նել, բայց ո ղոր մութ յուն ցու ցա բե րել նրանց հան դեպ, ով քեր պետք է դա տա պարտ վեին։ Այս հար ցի պա տաս խա նը Ք րիս տո սի չար չա րանք-նե րի և մահ վան մեջ է։ Ա դա մի ան կու մից ի վեր Աստ ծո եր կայ նամ տութ յու նը Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հան դեպ՝ Ն րա ան տար բե րութ յան կամ ա նար դա րութ յան դրսևո րու մը չէր. այն հիմն ված էր Ք րիս տո սի ա պա գա գա լուս տի վրա, ո րի նպա տակն էր լի նե լու մա հա նալ նրանց մեղ քե րի հա մար։ Այն ո ղոր մութ յու-նը, եր կայ նամ տութ յու նը և նե րու մը, ո րոնք Աստ ված շռայ լում էր Ի րեն հա վա տա ցող Հին կտա կա րա նի սրբե րին, ու ներ միայն մեկ պատ ճառ. Ք րիս տո սը գա լու էր, որ պես զի մա հա նար բո լոր այդ մարդ կանց հա մար։ Աստ ծո անց յալ, ներ կա և ա պա գա ո ղոր մութ յուն նե րը հնա րա վոր են միայն Ք րիս տո սի մահ-վան շնոր հիվ։ « Թեև փրկութ յան աշ խա տան քը չէր կա տար վել մինչև Ք րիս տո սի մարմ նա վո րու մը, սա-կայն դրա ա ռա քի նութ յու նը, արդ յու նա վե տութ յու նը և ա ռա վե լութ յուն նե րը հա ջո ղութ յամբ փո խանց վել էին բո լոր դա րե րում ապ րող ընտր յալ նե րին՝ աշ խար հի սկզբից ի վեր»4։

դ. «Որ Իր ար դա րութ յու նը եր ևաց նի այս ժա մա նա կում, որ Ին քը լի նի ար դար և ար դա րաց նող նրան, որ Հի սու սի հա վատ քից է (կամ՝ «որ հա վա տում է Հի սու սին»)» (խս. 26)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սուս Ք րիս տո սի չար չա րան քը Գող գո թա յում հե ռաց րեց ա մեն մի խո չըն դոտ, որն ար գե լում էր ար դար Աստ ծուն՝ նե րել Իր մե ղա վոր ժո ղովր դին։ Աստ ված ցու ցադ րեց Իր ար դա րութ-յու նը՝ պատ ժե լով Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը, գո հաց նե լով Իր ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը և խա ղա ղեց նե լով Իր զայ րույ թը։ Նա փրկութ յան ճա նա պարհ պատ րաս տեց Իր ժո ղովր դի հա մար՝ զբա ղեց նե լով նրանց տե ղը, կրե լով նրանց մեղ քը և հանգց նե լով նրանց հա մար նա խա տես ված զայ-րույթն Իր մարմ նում։ Ա հա թե ին չու Աստ ված կա րող է ար դա րաց նել Իր ժո ղովր դին՝ ա ռանց որ ևէ հա-կա սութ յան Իր սրբութ յան և ար դա րութ յան հետ։

4 « Վեստ մինս տեր յան հա վատ քի հան գա նակ», Գ լուխ VIII, Հոդ ված 6

76

Գ լուխ 13. Ք րիս տո սը՝ մեր փրկութ յու նը Գ լուխ 13. Ք րիս տո սը՝ մեր փրկութ յու նը Ե րեք ա մե նա կար ևոր և ա մե նա գե ղե ցիկ բա ռե րը Սուրբ գրքում, ո րոնք նկա րագ րում են Աստ ծո փրկա-

րար աշ խա տան քը Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով, փրկելփրկել, փրկա գին (կամ՝ փրկանք)փրկա գին (կամ՝ փրկանք) և փր կութ յունփր կութ յուն բա ռերն են։ Նա խորդ գլխում ման րա մաս նո րեն դի տար կե ցինք աստ վա ծաշնչ յան ճշմար տութ յու նը քա վութ յան մա-սին։ Այժմ խո սե լու ենք փրկութ յան մա սին, ո րը ոչ պա կաս կար ևոր է խա չը հաս կա նա լու հա մար։ Եր կու ճշմար տութ յուն ներն էլ հիմ քա յին են աստ վա ծաշնչ յան քրիս տո նեութ յան հա մար, և եր կուսն էլ պետք է ազ-դա րա րել ու պաշտ պա նել։

ՓՐԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉՈՒՄ

«Փր կել» (կամ՝ «փրկագ նել») բա ռը լա տի նե րե նում «ռե դի մե րեռե դի մե րե» բառն է («ռեռե» = կրկին + «է մե րեէ մե րե» = գնել)։ Փր կե լը կամ փրկագ նե լը նշա նա կում է՝ ետ գնել այն մար դուն, ո րը վա ճառ ված է ե ղել ստրկութ յան կամ գեր ված է ե ղել։ Փր կո ղըՓր կո ղը այն մարդն է, ով փրկագ նում է մեկ ու րի շին։ Փր կա գի նըՓր կա գի նը այն վճարն է, ո րը տրվում է դրա հա մար։ Փր կութ յու նը կամ փրկագ նու մը վե րա բե րում է գնված ա զա տութ յա նը։ Սուրբ գրքում Ք րիս տո սը մեր Փր կիչնՓր կիչն է, Ով փրկելփրկել է Իր ժո ղովր դին՝ տա լով Իր կյան քը որ պես փրկա գինփրկա գին։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ՝ ՓՐԿԻՉ ԵՎ ՓՐԿԱԳԻՆ

Աստ վա ծա շուն չը հռչա կում է, որ Հի սուս Ք րիս տո սը Իր ժո ղովր դի և՛ Փր կիչնՓր կիչն է, և՛ Փր կա գի նըՓր կա գի նը (կամ՝ փրկան-քը)։ Զար մա նա լի չէ, որ այս եր կու բա ռե րը դա րեր շա րու նակ արժ ևոր վել են Աստ ծո ժո ղովր դի կող մից։

1. Ք րիս տո սը՝ Իր ժո ղովր դի Փր կիչն է, Ով տվեց Իր կյան քը՝ որ պես փրկա գին։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև-յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը այս ճշմար տութ յան մա սին։

ա. Ք րիս տո սը ե կավ, որ տար Իր Ան ձը որ պես Փ_______________ շա տե րի փո խա րեն ( Մատ թեոս 20.28)։ Հու նա րեն «լո՛ւտ րոնլո՛ւտ րոն» բա ռից է, որն ա ռա ջա ցել է «լո՛ ւոլո՛ ւո» (թու լաց նել, թեթ ևաց նել) բա ռից։ Այն նշա նա կում է՝ թու լաց նել հա գուս տը, զրա հը, կա պանք նե րը և այլն։ Մատ թեոս 20.28-ի հա մա տեքս-տում խոսքն այն գնի մա սին է, ո րը վճար վել է ստրկաց ված կամ գեր ված մար դուն ա զա տե լու հա-մար։ Այն փրկան քը, ո րը Ք րիս տո սը վճա րեց Իր ժո ղովր դի ա զա տութ յան հա մար, Իր կյանքն էր։

բ. Ք րիս տոսն Իր Անձն ա մե նի հա մար Փ_______________ տվեց (Ա Տի մո թեոս 2.5,6)։ Հու նա րեն «ան-ան-տի՛ լուտ րոնտի՛ լուտ րոն» բա ռից է, ո րը վե րա բե րում է ինչ-որ մե կի ա զա տութ յան հա մար վճար ված գնին։ «Վ կա-յութ յուն լի նի իր ժա մա նակ նե րում» ար տա հայ տութ յու նը նշա նա կում է, որ Ք րիս տո սը տվեց Իր Ան ձը որ պես փրկա գին՝ հա մա ձայն Աստ ծո կա տար յալ կամ քի և Ն րա կող մից ո րոշ ված ժա մա նակ։

2. Ս տորև բեր ված են եր կու ա մե նա գե ղե ցիկ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը, ո րոնք խո սում են այն գնի մա-սին, ո րը վճար վել է՝ Աստ ծո ժո ղովր դին փրկե լու հա մար։ Ամ փո փե՛ք այս ճշմար տութ յուն նե րը ձեր բա ռե րով։

ա. Գործք 20.28

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՓՐԿՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՓՐԿՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

77

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը պար զա պես չփրկեց (կամ՝ ստա ցավ) Ե կե ղե ցին. Նա փրկեց այն Իր հա-մար։ Ե կե ղե ցին այս տեղ կոչ վում է «Աստ ծո ե կե ղե ցին, որ Իր ար յու նովԻր ար յու նով ստա ցավ»։ Սա հա մո զիչ հղում է Ք րիս տո սի աստ վա ծութ յա նը։ Այն Մար դը, Ով թա փեց Իր ար յու նը Գող գո թա յում, աստ վա ծութ-յան լիութ յունն էր՝ մարմ նով ( Կո ղո սա ցի նե րի 2.9)։ Ն րա ար յու նը՝ թափ ված մեր փրկութ յան հա մար, ան սահ ման ար ժեք ու ներ։

բ. Ա Պետ րոս 1.18,19

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Պատ վա կան» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «տի՛ միոստի՛ միոս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է այն պի սի բան, ո րը մեծ գին ու նի, որն ար ժա նի է պատ վի և գ նա հա տան քի, կամ հատ կա պես թանկ մի բան։ Ք րիս տո սի պատ վա կան ար յու նը միան շա նակ կեր պով հա կադր վում է այն ա պա կա նա ցուա պա կա նա ցու բա նե րին, ո րոնք մար դիկ կա րող են ա ռա ջար կել ի րենց փրկութ յան հա մար։ «Ան բիծ» բա ռը (հու-նա րեն «ա՛ մո մոսա՛ մո մոս») նշա նա կում է «ան թե րի կամ ա ռանց հան ցան քի»։ «Ա նա րատ» բա ռը (հու նա րեն «ա՛ս պի լոսա՛ս պի լոս») նշա նա կում է «ա ռանց ա րա տի, չա րա տա վոր ված կամ չկեղ տոտ ված, ա զատ պար սա-վան քից և նա խա տին քից»։

3. Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև յալ սուրբգ րա յին հատ ված նե րը փրկութ յան մա սին։ Արդ յո՞ք այն կա տար ված փաստ է։ Արդ յո՞ք մեր մեղ քի պարտ քը լիո վին վճար ված է։

ա. Հով հան նես 19.30

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

78

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Կա տար ված է» բա ռը ա զա տութ յան ա մե նաազ դե ցիկ հռչա կումն է, որ այս աշ խար հը երբ ևէ ի մա ցել է։ Այն թարգ ման ված է հու նա րեն «տե լե ՛ոտե լե ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ա վար տել, կա-տա րել կամ ի րա գոր ծել. ա վար տին հասց նել կամ եզ րա փա կել. կա տա րել վերջ նա կան գոր ծո ղութ յու-նը կամ քայ լը, որն ինչ-որ գոր ծըն թաց է ա վար տում»։ Նույն բառն օգ տա գործ վում է ըն դա մե նը եր կու խոսք ա ռաջ՝ Հով հան նես 19.28-ում. «Ս րա նից հե տո Հի սու սը, ի մա նա լով, որ ա մեն բան ար դեն լրա-լրա-ցածցած է, որ պես զի գրվա ծը կա տար վի, ա սաց. « Ծա րավ եմ»»։

բ. Եբ րա յե ցի նե րի 9.12

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Իր մահ վան շնոր հիվ Ք րիս տո սը բարձ րա ցավ Եր կինք՝ որ պես Միջ նորդ Աստ ծո ժո-ղովր դի հա մար։ « Հա վի տե նա կան փրկութ յուն գտավ» ար տա հայ տութ յու նից մենք քա ղում ենք եր կու մեծ ճշմար տութ յուն։ Ա ռա ջի նը՝ մեր փրկութ յու նը ժա մա նա կա վոր չէ, այլ՝ հա վի տե նա կան և ան փո-փոխ։ Երկ րոր դը՝ մեր փրկութ յունն ար դեն ձեռք է բեր ված. այն ա պա հով է։

ՓՐԿՈՒԹՅՈՒՆ ՕՐԵՆՔԻ ՊԱՏԺԻՑ

Ա մեն մարդ խախ տել է Աստ ծո օ րեն քը և են թա կա է դրա պատ ժին կամ ա նեծ քին։ Հի սուս Ք րիս տո սը փրկեց Իր ժո ղովր դին օ րեն քի ա նեծ քից՝ վճա րե լով նրանց պատ ժի հա մար Իր կյան քով։

1. Ինչ պե՞ս է օ րեն քի պա տի ժը նկա րագր վում Գա ղա տա ցի նե րի 3.10-ում։ Ո՞վ է են թա կա այս պատ ժին։ Ի՞նչ է դա նշա նա կում։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՓՐԿՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՓՐԿՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

79

ՆՇՈՒՄՆԵՐ.ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Օ րեն քը կա տար յալ հնա զան դութ յուն է պա հան ջում։ Պո ղոսն օգ տա գոր ծում է «կե նալ» և «ա նել» բա ռե րը՝ շեշ տադ րե լու հա մար, որ օ րեն քը պա հան ջում է շա րու նա կա կան, կա տար յալ և գործ նա կան հնա զան դութ յուն։ Նույ նիսկ նվա զա գույն շեղ ման արդ յուն քում մար դը հայտն վում է օ րեն-քի ա նեծ քի տակ։ «Ա նեծք» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կա տա՛ րակա տա՛ րա» բա ռից, ո րը կա րող է թարգ-ման վել նաև «նզովք», «ան հար գա լից վե րա բեր մունք» կամ «հայ հո յանք» բա ռե րով։ Այն նշա նա կում է խստա գույն աստ վա ծա յին դա տաս տան և դա տա պար տութ յուն, կամ ինչ-որ մե կին պատ ժի կամ կոր-ծան ման հանձ նե լը։

2. Հա մա ձայն Գա ղա տա ցի նե րի 3.13-ի՝ ին չի՞ց է փրկվել Աստ ծո ժո ղո վուր դը և ինչ պե՞ս է Ք րիս տո սը ստա-ցել այս փրկութ յու նը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Գ նեց» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էք սա գո րա՛ զոէք սա գո րա՛ զո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «գնել կամ վճա րում կա տա րել՝ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մե կին մեկ ու րի շի տի րա պե տութ յու նից ետ ստա նա-լու հա մար»։ Այն հա ճախ օգ տա գործ վում է ստրու կի ա զա տութ յու նը գնե լու ի մաս տով։ Ք րիս տո սը կրեց մեր մեղ քը, ա նեծք դար ձավ և վերց րեց Իր վրա Աստ ծո զայ րույ թը՝ մեր փրկութ յու նը կա տա րե լու հա-մար։ « Փայտ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «քսո՛ւ լոնքսո՛ւ լոն» բա ռից, ո րը հենց «փայտ» է նշա նա կում։ Դա սա կան հու նա րեն լեզ վում այս բառն օգ տա գործ վում էր՝ որ պես հղում սյու նե րին և ց ցե րին, ո րոնց վրա կա պում էին մարդ կանց մար մին նե րը։ Հին կտա կա րա նի օ րեն քի ներ քո հան ցա գործ նե րը կախ վում էին ծա ռե րից և ս յու նե րից՝ որ պես նշան, որ նրանք ա նիծ ված էին Աստ ծուց (Երկ րորդ Օ րի նաց 21.23)։

3. Կո ղո սա ցի նե րի 2.14-ում Ք րիս տո սի փրկութ յան աշ խա տան քը նկա րագր վում է շատ պատ կե րա վոր։ Հա մա ձայն այս խոս քի՝ ին չի՞ց Ք րիս տոսն ա զա տեց Իր ժո ղովր դին։ Ինչ պե՞ս այս փրկութ յունն ի կա տար ած վեց։ Գ րե՛ք ձեր մտքերն ա մեն մի ար տա հայ տութ յան ներք ևում։

ա. Եվ ջնջեց այն մեզ հա կա ռակ ձե ռա գի րը (կամ՝ պար տա մուր հա կը) հրա ման նե րով, որ մեզ հա կա ռակ էր։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

80

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Ձե ռա գիր» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «խի րո՛գ րա ֆոնխի րո՛գ րա ֆոն» բա ռից։ Այն հա ճախ էր օգ տա գործ վում գրա վոր պար տա մուր հակ նե րի կամ հան ցա գոր ծի դեմ կազմ ված մե ղադ րա կան ակ-տե րի ի մաս տով։ «Հ րա ման ներ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «դո՛գ մադո՛գ մա» բա ռից, ո րը գրա վոր հրա մա նի կամ կար գադ րութ յան ի մաստ ու նի։ Այս հա մա տեքս տում խոս քը, հա վա նա բար, այն մա սին է, որ օ րենքն ի րա վա կան պա հանջ ներ ու նի մեր դեմ՝ մեր անհ նա զան դութ յան պատ ճա ռով։ «Ջն ջեց» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էք սա լեի՛ ֆոէք սա լեի՛ ֆո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «սրբել, ջնջել կամ հե ռաց-նել»։

բ. Եվ նրան վերց րեց մեջ տե ղից և խա չա փայ տի վրա բևե ռեց։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Իր մա հով Ք րիս տո սը Գող գո թա յում վճա րեց մեր պարտ քը և բա վա րա րեց ցան կա ցած պա հանջ մեր դեմ։ « Խա չա փայ տի վրա բևե ռեց» ար տա հայ տութ յու նը մի քա նի հնա րա վոր մեկ նա-բա նութ յուն ու նի։ Ո մանք հա մոզ ված են, որ խոսքն այն ա վան դույ թի մա սին է, որ պար տա մուր հա-կը վճա րե լուց հե տո այն փակց նում էին հա սա րա կա կան վայ րում, որ պես զի բո լո րը տես նեին դա։ Ն պա տա կը՝ պար տա տի րո ջը ար դա րաց նելն էր և ե րաշ խա վո րե լը, որ նրա հան դեպ այլևս ոչ մի պա-հանջ չէր ներ կա յաց վի։ Մեր պարտ քը վճար վեց Ք րիս տո սի մա հով. օ րենքն այլևս չէր կա րող պա-հանջ ներ ներ կա յաց նել մեր հան դեպ։ Մ յուս նե րը պնդում են, որ խոսքն այլ ա վան դույ թի մա սին է, որ հան ցա գոր ծի մե ղադ րան քը փակց նում էին նրա մարմ նի վեր ևում (օ րի նակ՝ խա չի վրա), որ պես զի հրա պա րա կավ հայտ նի դարձ նեին նրա հան ցանք նե րը և ցույց տա յին մարդ կանց նրա մա հա պատ-ժի պատ ճա ռը ( Մատ թեոս 27.37)։ Գող գո թա յում Ք րիս տո սը կրեց մեր մեղ քը և օ րեն քի պա տի ժը՝ մեր փո խա րեն։

81

Գ լուխ 14. Ք րիս տո սը՝ մեր ա զա տութ յու նը Գ լուխ 14. Ք րիս տո սը՝ մեր ա զա տութ յու նը Սուրբ գիր քը սո վո րեց նում է, որ ան կում ապ րած մար դը ոչ միայն են թա կա է օ րեն քի պատ ժին, այլև

ստրկաց ված է սա տա նա յի իշ խա նութ յա նը։ Ք րիս տո սը փրկեց Իր ժո ղովր դին այս սար սա փե լի ի րո ղութ յու-նից՝ մա հա նա լով նրանց փո խա րեն. Նա թե՛ կրեց այն պա տի ժը, ո րին նրանք ար ժա նի էին, թե՛ զրկեց սա-տա նա յին իշ խա նութ յու նից։

Մինչև մեր ու սում նա սի րութ յու նը շա րու նա կե լը, շատ կար ևոր է հաս կա նալ, որ թեև Ք րիս տո սը փրկեց Իր ժո ղովր դին սա տա նա յի իշ խա նութ յու նից, փրկա գի նը տրվեց ոչ թե սա տա նա յին, այլ՝ Աստ ծուն։ Դա րեր շա-րու նակ քրիս տո նեութ յան պատ մութ յան մեջ ո մանք սխալ մամբ հա վա տա ցել են, որ Ք րիս տո սը փրկա գին տվեց սա տա նա յին՝ ա զա տե լով Իր ժո ղովր դին ստրկութ յու նից։ Այս տե սանկ յու նը բա ցա հայտ կեր պով հա-կա սում է Աստ վա ծաշն չին, նսե մաց նում է Ք րիս տո սի փրկա րար աշ խա տան քը և ոչ սուրբգ րա յին կար գա վի-ճակ է վե րագ րում սա տա նա յին։ Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Ք րիս տո սը մա տու ցեց Իր Ան ձը որ պես զոհ Աստ ծուն՝ վճա րե լով Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար։ Ն րա մա հը գո հաց րեց Աստ ծո ար դա րա դա տութ-յու նը և ջն ջեց մեր պարտ քը՝ դրա նով իսկ զրկե լով սա տա նա յին մե ղադ րե լու իշ խա նութ յու նից։

ՍԱՏԱՆԱՅԻ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՄԱՐԴՈՒ ԳԵՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

Աստ ված բա ցար ձակ իշ խա նութ յուն ու նի ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յան վրա, իսկ սա տա նա յին տրվել է սահ մա նա փակ իշ խա նութ յուն, ո րը տա րած վում է այս ան կում ապ րած աշ խար հի և դ րա բնա կիչ նե րի վրա։

1. Ղու կաս 4.5,6-ում սա տա նան մի հայ տա րա րութ յուն է ա նում իր մա սին և այս ան կում ապ րած աշ խար-հում իր ու նե ցած դիր քի մա սին։ Ին չի՞ մա սին է խոս քը, և ի՞նչ է նշա նա կում նրա հայ տա րա րութ յու նը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մե ղան չու մից հե տո ամ բողջ աշ խար հը և դ րա բնա կիչ նե րը հայտն վե ցին սա տա նա յի իշ-խա նութ յան ներ քո։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, մենք պետք է մտա պա հենք, որ այս իշ խա նութ յու նը են թա կա է Աստ ծո կամ քին։

2. Սա տա նա յի պնդու մը Ղու կաս 4.6-ում դա տարկ պար ծանք չէր։ Նա ի րա կա նում տի րում է այս ան կում ապ րած աշ խար հին։ Ի՞նչ է սո վո րեց նում Ա Հով հան նես 5.19-ը այս ճշմար տութ յան մա սին։

ա. Բո լոր Ա________________ չա րութ յան մեջ է կե նում (կամ՝ Ամ բողջ աշ խար հը են թա կա է չա րի իշ խա-նութ յա նը)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

82

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Բո լոր» բա ռը վե րա բե րում է ոչ միայն մարդ կութ յա նը՝ հա վա քա կան ա ռու մով, այլև ա մեն ան հա տի, ով Ք րիս տո սում չէ։ « Կե նալ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կեի՛ մա յիկեի՛ մա յի» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ըն կած կամ պառ կած լի նել»։ Մարդ կութ յու նը, ընդ հա նուր առ մամբ, չի պայ քա րում՝ սա տա նա յի իշ խա նութ յու նից ա զատ վե լու հա մար, այլ ապ րում է դրա ներ քո։

3. Աստ վա ծաշն չում ա նու նը հա ճախ ինչ-որ բան է հայտ նում ի րեն կրո ղի մա սին։ Ի՞նչ ա նուն ներ կամ տիտ-ղոս ներ են տրված սա տա նա յին հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րում։

ա. Այս Ա_______________ Ի_______________ ( Հով հան նես 12.31, 14.30, 16.11)։ «Իշ խան» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա՛ր քոնա՛ր քոն» բա ռից, ո րը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել որ պես «հրա մա նա-տար» կամ «գլխա վոր»։ «Աշ խարհ» բա ռը վե րա բե րում է մարդ կութ յան ստվար զանգ վա ծին, որն ապ-րում է օ տա րա ցած Աստ ծուց և ապս տամ բե լով Ն րա կամ քի դեմ։

բ. Այս Ա_______________ Ա_______________ (Բ Կորն թա ցի նե րի 4.4)։ Գո յութ յուն ու նի միայն մեկ ճշմա րիտ Աստ ված (Ա Կորն թա ցի նե րի 8.4-6), սա կայն այս ան կում ապ րած աշ խար հը հետ ևում է սա-տա նա յին՝ ա սես նա այս աշ խար հի աստ վածն է։ Թեև սա տա նան չու նի Աստ ծուն հա տուկ հատ կա նիշ-ներ, նա ներ կա յաց նում է ի րեն որ պես Աստ ված և ու զում է Աստ ծո պես երկր պա գութ յուն ստա նալ։

գ. Օ__________ Ի_______________ Ի_______________ (Ե փե սա ցի նե րի 2.2)։ Սա տա նան հո գի է. այն-պես որ, նա սահ մա նա փակ չէ մարդ կա յին նյու թա կան ար գելք նե րով։ Ն րա զո րութ յու նը և իշ խա նութ-յու նը մե ծա պես գե րա զան ցում են ցան կա ցած «երկ րա յին» ղե կա վա րի իշ խա նութ յա նը։ Նա ու նի ի րա-կան զո րութ յուն և ազ դե ցութ յուն հոգ ևո րա պես մա հա ցած մարդ կանց կյան քե րում (կար դա ցե՛ք խս. 1)։

4. Ինչ պե՞ս է ան կում ապ րած մար դը նկա րագր վում հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րում։ Ինչ պի սի՞ կապ կա ան կում ապ րած մար դու և սա տա նա յի միջև։

ա. Ան կում ապ րած մար դը Ս_______________ որ դի է (Ա Հով հան նես 3.8,10, Հով հան նես 8.44)։ Ան կում ապ րած մար դը սա տա նա յի որ դի է այն ի մաս տով, որ նա ար տա ցո լում է սա տա նա յի բնա վո րութ յու-նը և կամ քը։ Հով հան նես 8.44-ում Հի սուսն ա սաց, որ փա րի սե ցի ներն ի րենց սա տա նա հո րից էին և կա մե նում էին ի րենց հոր «ցան կութ յուն ներն ա նել»։

բ. Ան կում ապ րած մար դը գտնվում է սա տա նա յի Ի_______________ ներ քո ( Գործք 26.18)։ Այս բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էք սու սի ՛աէք սու սի ՛ա» բա ռից, ո րը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել որ պես «տի րա-պե տում»։ Ան կում ապ րած մարդն ապ րում է սա տա նա յի իշ խա նութ յան կամ տի րա պետ ման ներ քո։ Կո ղո սա ցի նե րի 1.13-ում սա տա նա յի իշ խա նութ յու նը ներ կա յաց վում է որ պես հոգ ևոր և բա րո յա կան խա վա րի տի րույթ։

գ. Ան կում ապ րած մար դը գնում է սա տա նա յի կամ քի Պ__________ (Ե փե սա ցի նե րի 2.2)։ Ան կում ապ-րած մարդն անհ նա զանդ է Աստ ծուն և ապ րում է սա տա նա յի կամ քով։ Ան կում ապ րած մար դիկ ի րա-վամբ կոչ վում են «անհ նա զան դութ յան որ դի ներ», և ն րան ցում գոր ծում է սա տա նան։ « Գոր ծել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «է ներ գե ՛ոէ ներ գե ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «գոր ծուն լի նել, գոր ծել՝ արդ յու նա-վետ կամ լի ու ժե րով»։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ Ա ԶԱ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ Ա ԶԱ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

83

դ. Ան կում ապ րած մար դը Կ_______________ է սա տա նա յի կող մից (Բ Կորն թա ցի նե րի 4.4)։ Այն մար-դիկ, ով քեր հրա ժար վում են հա վա տալ վկա յութ յա նը Աստ ծո մա սին, են թարկ վում են սար սա փե լի դա-տաս տա նի. նրանք հանձն վում են սա տա նա յի ձեռ քը՝ հոգ ևո րա պես և բա րո յա պես կու րաց վե լով նրա ստե րով և խա բեութ յամբ։

ե. Ան կում ապ րած մար դը որ սաց վել է սա տա նա յի Ո_______________ մեջ (Բ Տի մո թեոս 2.26)։ Այս բա-ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «պա գի՛սպա գի՛ս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «թա կարդ, ծու ղակ, օ ղակ, ո րի մեջ զո հը խճճվում և բռն վում է»։ Այն սո վո րա բար քո ղարկ ված է լի նում և հան կար ծա կի դուրս է պրծնում իր զո հե րի վրա՝ նրանց ա նակն կալ կեր պով բռնե լով։ Ան կում ապ րած մար դիկ ան գի տակ ցա բար բռնված են սա տա նա յի թա կար դի մեջ, մինչև որ Աստ ծո շնորհ քով նրանք ուշ քի չեն գա լիս և չեն ա զատ վում Ա վե տա րա նի լույ սի մի ջո ցով։

զ. Ան կում ապ րած մար դը Ո_______________ է սա տա նա յի կող մից (Բ Տի մո թեոս 2.26)։ Այս բա-ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «զոգ րե ՛ոզոգ րե ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «գե րել կամ կեն դա նի բռնել»։ Մեր ժե լով Աստ ծո բար յա ցա կամ իշ խա նութ յու նը՝ ան կում ապ րած մար դը հայտն վում է սա տա նա յի ստրկաց նող իշ խա նութ յան ներ քո։ Սա տա նան ա ռա ջար կում է ան կում ապ րած մար դուն ա զա տութ յուն Աստ ծո բա րո յա կան օ րեն քից, բայց այդ «ա զա տութ յու նը» միշտ մեղ քի ստրկութ յանստրկութ յան է տա նում։

է. Ան կում ապ րած մար դը Խ_______________ է սա տա նա յի ետ ևից (կամ՝ հետ ևում է սա տա նա յին) (Ա Տի մո թեոս 5.15)։ « Խո տոր վել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էկտ րե՛ պոէկտ րե՛ պո» բա ռից, ո րը բա ռա ցիո-րեն նշա նա կում է «շրջել կամ պտտե լով դուրս հա նել»։ Այն ու նի ինչ-որ մե կից շրջվե լու ի մաստ՝ հան-դի պու մից կամ շփու մից խու սա փե լու նպա տա կով։ Բժշ կութ յան մեջ այս բա ռը նշա նա կում էր դուրս ըն կած վեր ջույթ ներ։ Այն մար դիկ, ով քեր շրջվում են Աստ ծուց, ցույց են տա լիս, որ ի րենք չեն ու զում որ ևէ կեր պով առնչ վել Ն րա հետ։ Դ րա նով իսկ նրանք դառ նում են սա տա նա յի «հետ ևորդ նե րը»։ Ան-կում ապ րած մար դը կա րող է հետ ևել սա տա նա յին ա ռանց հաս կա նա լու, բայց ոչ՝ ա ռանց ու զե լու։ Սա տա նա յի և ան կում ապ րած մար դու միջև բնա կան հակ վա ծութ յուն կա։ Ն րանք ու նեն նույն ա պա-կան ված բնութ յու նը և ար տա հայ տում են նույն թշնա մանքն Աստ ծո հան դեպ։

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՂԹԱՆԱԿԸ ԵՎ ՄԵՐ ՓՐԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ մեղ քի պա տի ժը մահն է (Հ ռո մեա ցի նե րի 6.23), և որ սա տա նան այդ պա տիժն ի կա տար ա ծե լու իշ խա նութ յուն է ստա ցել (Եբ րա յե ցի նե րի 2.14,15)։ Ք րիս տո սը հաղ թեց սա տա-նա յին Իր կյան քով, մա հով և հա րութ յամբ։ Մա հա նա լով Իր ժո ղովր դի հա մար՝ Նա վճա րեց նրանց պարտ-քը և զր կեց սա տա նա յին նրա իշ խա նութ յու նից։

1. Ծնն դոց 3.15-ում մենք ան չափ կար ևոր մար գա րեութ յուն ենք տես նում այն մա սին, թե ինչ էր ա նե լու Մե սիան, երբ գար։ Հա մա ձայն այս մար գա րեութ յան՝ ինչ պե՞ս էր Ք րիս տո սը վար վե լու սա տա նա յի և ն րա գոր ծե րի հետ։ Ինչ պե՞ս էր Նա պար տութ յան մատ նե լու սա տա նա յին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

84

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հատ վա ծը հա ճախ կոչ վում է նա խաա վե տա րա նա կան (լա տի նե րեն՝ «պրո տոե վան գե-պրո տոե վան գե-լիումլիում», «պրո տոպրո տո» = ա ռա ջին + «ե վան գե լիումե վան գե լիում» = Ա վե տա րան), կամ՝ «ա ռա ջին Ա վե տա րան»։ Կ նոջ սե-րուն դը (կամ՝ սեր մը) Աստ ծո Որ դին է, Ով, մար մին ստա նա լով, պա տե րազմ էր հայ տա րա րե լու սա տա-նա յի դեմ և հաղ թե լու էր նրան։ Մե սիան ջախ ջա խե լու էր սա տա նա յի գլու խը, այ սինքն՝ մա հա ցու վերք էր հասց նե լու նրան։ Սա տա նան խայ թե լու էր Մե սիա յի կրուն կը, այ սինքն՝ Ք րիս տո սը չար չար վե լու էր օ ձի հետ պա տե րազ մե լիս (Ե սա յի 53.4,5), բայց այդ վեր քը մա հա ցու չէր լի նե լու. Մե սիան հա րութ յուն էր առ նե-լու։ Հա մա ձայն Հ ռո մեա ցի նե րի 16.20-ի՝ Աստ ծո ժո ղո վուր դը նույն պես ստա նա լու էր Մե սիա յի հաղ թա նա-կը. «Եվ խա ղա ղութ յան Աստ ված խոր տա կի (կամ՝ ջախ ջա խի) սա տա նա յին ձեր ոտ քե րի տակ շու տով»։

2. Ի՞նչ է սո վո րեց նում Ա Հով հան նես 3.8-ը Ք րիս տո սի գա լուս տի նպա տա կի մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Քան դել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «լո՛ ւոլո՛ ւո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է թու լաց նել, թեթ ևաց նել, քան դել կամ կոր ծա նել։ Ք րիս տո սի գա լուս տը կոր ծա նեց սա տա նա յի գոր ծե րը, հատ կա-պես՝ Իր ժո ղովր դի գե րութ յու նը։

3. Ի՞նչ է սո վո րեց նում Կո ղո սա ցի նե րի 2.15-ը այն մա սին, որ Ք րիս տո սը պար տութ յան մատ նեց սա տա նա-յին և փր կութ յուն բե րեց Իր ժո ղովր դին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ Ա ԶԱ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ Ա ԶԱ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

85

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Իշ խա նութ յուն ներ և պե տութ յուն ներ» ար տա հայ տութ յու նը վե րա բե րում է սա տա նա յին և ն րա ըն կած հրեշ տակ նե րին։ Աստ ծո ժո ղովր դի կյան քում սա տա նա յի ու նե ցած իշ խա նութ յան հիմ քը նրանց մեղքն էր, որն ա ռանձ նաց րել էր նրանց Աստ ծուց, ա նեծք էր բե րել նրանց կյան քում և են թա կա էր դարձ րել մեղ քի պատ ժին, ո րը մահն է։ Երբ Ք րիս տո սը մի ջամ տեց և պա տիժ կրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քի կամ պարտ քի հա մար, սա տա նա յի իշ խա նութ յու նը նրանց կյան քում չեղ յալ դար ձավ։ « Մեր կաց նել» (կամ՝ զի նա թափ ա նել) բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա պեկ դո՛ւ լո մայա պեկ դո՛ւ լո մայ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «մեր կաց-նել, թա լա նել կամ զի նա թա փել»։ « Հայտ նա պես խայ տա ռա կել» ար տա հայ տութ յու նը թարգ ման ված է հու-նա րեն «դեիգ մա տի՛ զոդեիգ մա տի՛ զո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «օ րի նակ դարձ նել կամ ցու ցադ րել՝ որ պես օ րի նակ»։ Ք րիս տո սը հայտ նա պես ի ցույց հան վեց որ պես մեր քա վութ յու նը (Հ ռո մեա ցի նե րի 3.25), և Ն րա մա հը Գող գո թա յում հան գեց րեց սա տա նա յի հրա պա րա կա յին պար տութ յա նը։ Ք րիս տո սի հաղ թա նա կը սա տա-նա յի և ն րա հրեշ տակ նե րի հան դեպ՝ խա չի մի ջո ցով էր։ Խա չի վրա Նա կրեց մեր մեղ քը, չար չար վեց մեր փո խա րեն և ջն ջեց այն ձե ռա գի րը, ո րը հա կա ռակ էր մեզ։ Ա զատ վե լով մեղ քից՝ մենք ա զատ վե ցինք նաև մա հից, և սա տա նան այլևս իշ խա նութ յուն չու նի այն ի կա տար ա ծե լու հա մար։

4. Ի՞նչ է սո վո րեց նում Եբ րա յե ցի նե րի 2.14,15-ը այն մա սին, որ Ք րիս տո սը պար տութ յան մատ նեց սա տա-նա յին և փր կութ յուն բե րեց Իր ժո ղովր դին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Մաս նա կից լի նել» բա ռը հու նա րեն «կոի նո նե ՛ոկոի նո նե ՛ո» բա ռից է, ո րը նշա նա կում է «շփվել, մաս նակ ցել կամ հա ղոր դակց վել»։ Բո լոր մար դիկ մաս նակ ցութ յուն ու նեն մարմ նի և ար յան կյան քին և միա սին վե րապ րել են այն ցա վե րը, ո րոնք ա ռա ջա ցել են մե ղան չե լու հետ ևան քով։ Աստ ծո հա վի տե-նա կան Որ դին միա ցավ մեր մարմ նի և ար յան հա ղոր դակց մա նը և խ մեց մեր թշվա ռութ յան բա ժա կից։ Սա տա նան մահ վան իշ խա նութ յուն ու ներ, քա նի որ նա կա րող էր ար դա րա ցիո րեն մե ղադ րել մարդ կութ-յա նը մեղ քի մեջ և պա հան ջել մեղ քի ար դար պա տի ժը, ո րը մահն էր։ Ք րիս տո սը կրեց այդ պա տի ժը և լ ռեց րեց բո լոր մե ղադ րանք նե րը։

86

Գ լուխ 15. Ք րիս տո սը՝ մեր հաշ տութ յու նըԳ լուխ 15. Ք րիս տո սը՝ մեր հաշ տութ յու նը

Մաս մեկ. Հաշ տութ յան վար դա պե տութ յու նը Մաս մեկ. Հաշ տութ յան վար դա պե տութ յու նը Գո յութ յուն ու նի մեկ հարց, ո րը տրվում է աշ խար հի գրե թե բո լոր կրոն նե րում. «Ինչ պե՞ս մե ղա վոր մար-

դը կա րող է հաշտ վել ար դար Աստ ծո հետ»։ Թեև մնա ցած կրոն նե րը մատ նան շում են մար դու գոր ծե րը՝ որ պես հաշ տութ յան մի ջոց, Սուրբ գիր քը հե ռաց նում է շեշ տադ րու մը մար դուց և մատ նան շում է Հի սուս Ք րիս տո սի Ան ձը և Ն րա կա տա րած աշ խա տան քը։ Մե ղա վոր մար դը կա րող է հաշտ վել Աստ ծո հետ միայն Գող գո թա յում Ք րիս տո սի կա տա րած աշ խա տան քի արդ յուն քում։

Ի՞ՆՉ Է ՀԱՇՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

« Հաշ տեց նել» բա ռը լա տի նե րե նում «ռե կոն սի լիա րեռե կոն սի լիա րե» բառն է («ռեռե» = նո րից, կրկին + «կոն սի լիա րեկոն սի լիա րե» = ժո ղո վել, միա վո րել, հա մո զել)։ Այն նշա նա կում է «կրկին հա մախմ բել, կրկին միա վո րել, հա մա ձայ նութ յան բե-րել, բա րեն պաստ կամ ըն կա լու նակ դարձ նել, վե րա կանգ նել ըն կե րութ յու նը կամ ներ դաշ նա կութ յու նը»։ Նոր կտա կա րա նում «հաշ տեց նել» կամ «հաշ տութ յուն» բա ռե րը թարգ ման ված են հետև յալ հու նա րեն բա ռե րից.

դիալ լա՛ս սոդիալ լա՛ս սո. փոխ վել կամ մտա փոխ վել. հաշտ վել. վե րա կանգ նել հա րա բե րութ յուն ներն ինչ-որ մե կի

հետ։ Այս բա ռը միայն օգ տա գործ վում է Մատ թեոս 5.24-ում՝ վի րա վոր ված եղ բոր հետ հաշտ վե լու վե-

րա բեր յալ։

կա տալ լա՛ս սոկա տալ լա՛ս սո. փո խել կամ փո խա նա կել, ինչ պես որ փո խա նա կում են տա րադ րա մը. հաշտ վել. կրկին

բա րե հա ճութ յամբ վե րա բեր վել։ Ա Կորն թա ցի նե րի 7.11-ում այս խոս քը վե րա բե րում է հաշ տութ յա նը

կնոջ և ա մուս նու միջև։ Իսկ Հ ռո մեա ցի նե րի 5.10-ում (եր կու ան գամ) և Բ Կորն թա ցի նե րի 5.18-20-ում

(ե րեք ան գամ) այն օգ տա գործ վում է Աստ ծո հետ հաշտ վե լու ի մաս տով։

ա պո կա տալ լա՛ս սոա պո կա տալ լա՛ս սո. «կա տալ լա՛ս սոկա տալ լա՛ս սո» բա ռի ա վե լի ուժ գին ի մաս տը։ Այն են թադ րում է կա տար յալ հաշ-

տութ յուն։ Այն օգ տա գործ վում է Ե փե սա ցի նե րի 2.16 և Կո ղո սա ցի նե րի 1.20,22 խոս քե րում՝ Աստ ծո վե-

րա բեր յալ։

կա տալ լա գեկա տալ լա գե. «կա տալ լա՛ս սոկա տալ լա՛ս սո» բա յի հետ կապ ված գո յա կան։ Աշ խար հիկ գրա կա նութ յան մեջ այս բա-

ռը վե րա բե րում է դրամ փո խող նե րի աշ խա տան քին և ն շա նա կում է հա մար ժեք փո խա նա կում կամ

տար բե րութ յուն նե րի ճշգրտում։ Փո խա բե րա կան ի մաս տով այն վե րա բե րում է հաշ տութ յա նը կամ վե-

րա կանգն մա նը՝ հօ գուտ դի մա ցի նի։ Նոր կտա կա րա նում այն վե րա բե րում է Աստ ծո բա րե հա ճութ յան

վե րա կանգն մա նը մե ղա վոր նե րի հան դեպ, ով քեր ա պաշ խա րում են և հա վա տում են Ք րիս տո սի Ան-

ձին և Ն րա կա տա րած աշ խա տան քին (Հ ռո մեա ցի նե րի 5.11, 11.15, Բ Կորն թա ցի նե րի 5.18,19)։

Ո՞Վ ՀԱՇՏՎԵՑ, ԵՎ Ո՞ՒՄ ՀԵՏ

« Հաշտ վել» և «հաշ տութ յուն» աստ վա ծաշնչ յան տեր մին նե րը դի տար կե լուց հե տո պետք է պա տաս խա-նենք մի շատ կար ևոր հար ցի. «Ո՞վ հաշտ վեց, և ո՞ւմ հետ»։ Արդ յո՞ք խա չը հաշ տեց րեց մար դուն Աստ ծո հետ (այ սինքն՝ դարձ րեց մար դուն դրա կա նո րեն տրա մադր ված Աստ ծո հան դեպ), թե՞ Աստ ծուն՝ մար դու հետ (այ սինքն՝ դարձ րեց Աստ ծուն դրա կա նո րեն տրա մադր ված մար դու հան դեպ)։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

87

Այս հար ցը կար ևոր է, քա նի որ ո մանք սխալ մամբ հա վա տում են, որ թեև մե ղա վոր մարդն Աստ ծո թշնա մին է (այ սինքն՝ Աստ ծո դեմ է), Աստ ված եր բեք թշնա մութ յուն չի ու նե ցել մար դու դեմ։ Այ նո ւա մե նայ-նիվ, Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Աստ ված նույն պես թշնա մա բար է վե րա բեր վում մե ղա վո րին։ Նա ար դար և սուրբ է, և այդ պի սով, Նա բար կա ցած է մե ղա վոր նե րի վրա ( Սաղ մոս 5.5, 7.11, Հով հան նես 3.36), բա ժան ված է մե ղա վոր նե րից ( Սաղ մոս 5.4, Ե սա յի 59.2) և պատ րաստ է դա տել մե ղա վոր նե րին ( Սաղ մոս 7.11-13, 11.15,16)։

Այն պես որ, մեր պա տաս խա նը «Ո՞վ հաշտ վեց, և ո՞ւմ հետ» հար ցին՝ բաղ կա ցած է եր կու մա սից. (1) Խա չը հաշ տեց րեց Աստ ծուն մեզ հետԽա չը հաշ տեց րեց Աստ ծուն մեզ հետ. Ք րիս տո սը վճա րեց մեր մեղ քի պարտ քը՝ բա վա րա րե լով Աստ ծո ար դա րա դա տութ յու նը և խա ղա ղեց նե լով Ն րա զայ րույ թը։ Ն րա զո հը հե ռաց րեց մեր դեմ ուղղ ված Աստ ծո թշնա ման քը և հ նա րա վո րութ յուն տվեց Ն րան՝ ար դա րաց նե լու մեզ Իր Որ դու հան դեպ ու նե ցած հա վատ-քով։ (2) Մենք հաշտ վում ենք Աստ ծո հետ՝ խա չի մի ջո ցովՄենք հաշտ վում ենք Աստ ծո հետ՝ խա չի մի ջո ցով. Սուրբ Հո գու վերս տին ծնունդ և կ յանք պարգ ևող աշ խա տան քի շնոր հիվ մենք ա պաշ խա րում ենք մեր մեղ քե րից (այ սինքն՝ թող նում ենք մեր թշնա ման քը մեր մտքում և մեր գոր ծե րով) և հա վա տում ենք Ք րիս տո սին։

1. Հ ռո մեա ցի նե րի 5.10,11-ը Աստ վա ծաշն չի ա մե նա կար ևոր հատ ված նե րից մեկն է հաշ տութ յան վար-դա պե տութ յան մա սին։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր մտքե րը հետև յալ պնդում նե րի վե րա բեր յալ։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում դրանք աստ վա ծաշնչ յան հաշ տութ յան մա սին։

ա. «Ո րով հետև, թե որ դեռ թշնա մի էինք...» (խս. 10)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Թշ նա մի» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էխտ րո՛սէխտ րո՛ս» ա ծա կա նից, ո րը վե րա բե րում է ինչ-որ մե կի, ով լցված է թշնա ման քով, ա տե լութ յամբ կամ դա ռը հա կա ռա կութ յամբ մեկ այլ մար դու հան դեպ։ Այս բառն օգ տա գործ վում է՝ սա տա նա յին նկա րագ րե լու հա մար ( Մատ թեոս 13.39, Ղու կաս 10.19)։ Հ ռո մեա ցի նե րի 8.7 և Կո ղո սա ցի նե րի 1.21 խոս քե րում այն օգ տա գործ վում է՝ նկա րագ րե լու հա-մար ան կում ապ րած մար դու «թշնա ման քով լի» միտ քը և խոր հուրդ նե րը։ Հա ճախ ա սում են, որ մար դը Աստ ծո թշնա մին է, բայց Աստ ված ոչ մի դեպ քում մար դու թշնա մին չէ։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, նման պնդու-մը խիստ մո լո րեց նող է։ Թեև խոսք 10-ում նկա րագր ված թշնա մութ յու նը երկ կող մա նի է, շատ աստ վա-ծա բան ներ շեշ տադ րում են Աստ ծո սուրբ թշնա մութ յու նը կամ ար դար վրդով մուն քը՝ ընդ դեմ մե ղա վոր մար դու։ Չարլզ Հո ջի սը գրում է. « Գո յութ յուն ու նի ոչ միայն մե ղա վո րի չար հա կա ռա կութ յու նը՝ ընդ-դեմ Աստ ծո, այլև Աստ ծո սուրբ հա կա ռա կութ յու նը՝ ընդ դեմ մե ղա վո րի»5։ Ռո բերտ Լ. Ռեյ մոն դը գրում է. ««Թշ նա մի» բառն այս հատ վա ծում չի ընդգ ծում մեր ան սուրբ ա տե լութ յունն Աստ ծո հան դեպ, այլ՝ Աստ ծո սուրբ ա տե լութ յու նը մեր հան դեպ»6։ Մեթ յու Հեն րին գրում է. «Այս թշնա մութ յու նը փո խա դարձ է. Աստ ված նող կանք է զգում մե ղա վո րի հան դեպ, իսկ մե ղա վո րը նող կանք է զգում Աստ ծո հան դեպ»7։

5 «Հ ռո մեա ցի նե րի թղթի մեկ նութ յուն», էջ 1386 «Ք րիս տո նեա կան հա վատ քի նոր հա մա կարգ ված աստ վա ծա բա նութ յուն», էջ 6467 « Մեթ յու Հեն րիի մեկ նութ յուն», հտ. 6, էջ 397

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

88

բ. «...Աստ ծո հետ հաշտ վե ցինք Ն րա Որ դու մա հով...» (խս. 10)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Հաշտ վել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կա տալ լա՛ս սոկա տալ լա՛ս սո» բա ռից (տե սե՛ք սահ մա-նու մը վեր ևում՝ «Ի՞նչ է հաշ տութ յու նը» են թա վեր նագ րի ներ քո)։ Ք րիս տո սի մահն այն հիմքն է, ո րով հա վա տաց յա լը հաշտ վում է Աստ ծո հետ։ Ինչ վե րա բե րում է Աստ ծունԻնչ վե րա բե րում է Աստ ծուն, Ք րիս տո սի մա հը բա վա րա-րեց Աստ ծո օ րեն քի ար դա րա ցի պա հանջ նե րը և հ նա րա վոր դարձ րեց, որ Աստ ված և՛ պահ պա նի Իր ար դա րա դա տութ յու նը, և՛ ար դա րաց նի մե ղա վո րին։ Ինչ վե րա բե րում է մար դունԻնչ վե րա բե րում է մար դուն, Ք րիս տո սի մա-հը հե ռաց րեց մեղ քի խո չըն դո տը և դ րա պա տի ժը՝ մե ղա վո րի սրտում դուռ բա ցե լով Աստ ծո փրկութ-յան վե րա փո խող աշ խա տան քի հա մար։ Սուրբ Հո գու վե րած նող աշ խա տան քի շնոր հիվ, մե ղա վո րի ա տե լութ յու նը կամ թշնա մանքն Աստ ծո հան դեպ փոխ վում է սի րո, իսկ նրա ար հա մար հանքն Աստ ծո օ րեն քի հան դեպ՝ երկ յու ղա ծութ յան և հ նա զանդ վե լու ցան կութ յան։

գ. «...որ քա՜ն ա վե լի, որ հաշտ ված ենք, կապ րենք Ն րա կյան քով»։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հա վա տաց յա լը հաշտ վել էհաշտ վել է։ Հա վա տաց յա լի հաշ տութ յու նը հիմն ված է Ք րիս տո սի մե-կընդ միշտ տե ղի ու նե ցած մահ վան վրա։ Մենք չենք սպա սում, որ կհաշտ վենք Աստ ծո հետ. մենք լիո-վին հաշտ վում ենք այն պա հին, երբ հա վա տում ենք։ ՀարցՀարց. Ե թե մենք հաշտ ված ենք Ն րա մա հով, ինչ պե՞ս ենք փրկվում Ն րա կյան քով։ Պա տաս խանՊա տաս խան. Ք րիս տո սի մա հը՝ Աստ ծո հետ մեր հաշ տութ յան սոսկ հիմքն է։ Հա րութ յուն ա ռած և մե ծար ված Ք րիս տոսն է, որ կան չում է մեզ, կեն դա նաց նում է մեզ, պահ պա նում է մեզ, կա տար յալ է դարձ նում մեզ և հա վիտ յան ապ րում է, որ բա րե խո սի մեզ հա մար Աստ ծո գա հի առջև (Եբ րա յե ցի նե րի 7.25)։

դ. «Եվ ոչ միայն այս քա նը, այլ Աստ ծով էլ պար ծե նում ենք մեր Տեր Հի սուս Ք րիս տո սի ձեռ քով, ո րով հի-մա հաշ տութ յունն ըն դու նե ցինք» (խս. 11)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

89

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ով քեր հաս կա նում են, որ ի րենց հաշ տութ յու նը միայն Ք րիս տո սի մի ջո ցով է, սկսում են պար ծե նալ միայն Աստ ծով։ « Պար ծե նալ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կաու խա ՛ո մայկաու խա ՛ո մայ» բա-ռից, ո րը նշա նա կում է «ցնծալ» կամ նույ նիսկ «պար ծե նալ ինչ-որ բա նով կամ ինչ-որ մե կով»։ Փի լի պե ցի նե րի 3.3-ում Պո ղոս ա ռաք յա լը գրում է, որ ճշմա րիտ քրիս տոն յան «պար ծե նում է Ք րիս տոս Հի սու սով և մարմ նի վրա վստա հութ յուն չու նի»։ Ա Կորն թա ցի նե րի 1.31-ում Պո ղո սը գրում է. « Նա, որ պար ծե նում է, թող Տի րո ջով պար ծե նա»։

2. Կո ղո սա ցի նե րի 1.19-22-ը կար ևոր հատ ված է հաշ տութ յան վար դա պե տութ յան վե րա բեր յալ։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր կար ծի քը հետև յալ պնդում նե րի մա սին։

ա. «Ո րով հետև Աստ ված հա ճեց, որ Ն րա նում Աստ վա ծութ յան ամ բողջ լիութ յու նը բնակ վի» (խս. 19)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը՝ Աստ ված է մարմ նում։ Սա նշա նա կում է, որ չկա ոչ մի թե րի բան Ն րա Ան ձի կամ Ն րա կա տա րած աշ խա տան քի մեջ. չկա այն պի սի բան, ին չը կա րող է ձա խող վել. չկա ոչ մի թույլ օ ղակ մեր փրկութ յան շղթա յի մեջ։ Մեր հաշ տութ յունն ար դեն իսկ ձեռք բեր ված է և փո փոխ ման են-թա կա չէ։

բ. «Եվ Ն րա նով ա մե նը հաշ տեց նի Իր հետ...» (խս. 20)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

90

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո կող մից նշա նակ ված Հաշ տեց նո ղը միայն Ք րիս տոսն է, և ու րիշ ոչ ոք։ Այս խոս-քում և խոսք 22-ում «հաշտ վել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա պո կա տալ լա՛ս սոա պո կա տալ լա՛ս սո» բա ռից (տե սե՛ք սահ մա նու մը վեր ևում՝ «Ի՞նչ է հաշ տութ յու նը» են թա վեր նագ րի ներ քո)։ Հա մա ձայն խոսք 20-ի՝ «ա մե-նը» բա ռը նշա նա կում է «ա մեն ինչ թե՛ երկ րի վրա, թե՛ երկն քում»։

գ. «...խա ղա ղութ յուն ա նե լով... Ն րա խա չի ար յամբ...» (խս. 20)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հաշ տութ յու նը և խա ղա ղութ յունն Աստ ծո հետ հնա րա վոր են միայն Ք րիս տո սի քավ չա-րար զո հի և մահ վան մի ջո ցով։ Ցան կա ցած «ա վե տա րան», ո րը մեր ժում է կամ փոք րաց նում է այս ճշմար տութ յան կար ևո րութ յու նը, կեղծ ա վե տա րան է։ Միայն Ք րիս տո սի մահ վան մի ջո ցով է, որ մեր մեղ քի պարտ քը մար վել է, Աստ ծո ար դա րութ յու նը բա վա րար վել է, և Ն րա զայ րույ թը խա ղա ղեց վել է։

դ. «...Ն րա ձեռ քով... թե՛ երկ րի վրա, թե՛ երկն քում լի նող նե րին» (խս. 20)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս խոս քից կա րե լի է քա ղել մի քա նի ճշմար տութ յուն։ Ա ռա ջի նը՝ մեղքն ազ դե ցութ յուն է թո ղել ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յան վրա (Հ ռո մեա ցի նե րի 8.19-21)։ Միայն Ք րիս տո սի խա չի մի ջո-ցով է, որ մեղ քը կա րող է քավ վել, և դ րա կոր ծա նա րար հետ ևանք նե րը կա րող են շտկվել։ Երկ րոր-դը՝ Ք րիս տո սի գոր ծը հաշ տութ յուն է բե րում ոչ միայն Աստ ծո և մար դու միջև, այլև մարդ կանց միջև։ Ի վեր ջո՝ Ք րիս տո սը խա ղա ղութ յուն կբե րի ամ բողջ տիե զեր քում։ Նա կաք սո րի ըն կած հրեշ տակ նե-րին և չփրկ ված մարդ կանց, որ պես զի նրանք այլևս պա ռակ տում և թշ նա մանք չա ռա ջաց նեն Աստ ծո ա րար չա գոր ծութ յան մեջ։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

91

ե. «Եվ ձեզ էլ, որ մի ժա մա նակ օ տա րա ցած և թշ նա մի էիք մտքով, չար գոր ծե րում» (խս. 21)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այն բա ռե րը, ո րոնք օգ տա գործ վում են՝ քրիս տոն յա յի նախ կին վի ճա կը նկա րագ րե-լու հա մար, ու ղիղ հա կա դարձ են հաշ տութ յա նը։ «Օ տա րա ցած» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա պալ լոտ րի ՛ոոա պալ լոտ րի ՛ոո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է, որ ինչ-որ մե կին ար գել վում է հա ղոր դակց վել և մ տե-րիմ հա րա բե րութ յուն ներ ու նե նալ մյու սի հետ։ «Թշ նա մի» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էխտ րո՛սէխտ րո՛ս» բա ռից, ո րը վե րա բե րում է թշնա ման քով, ա տե լութ յամբ լցված և հա կա ռակ վող մար դուն։

զ. « Հի մա հաշ տեց րեց Իր մսե ղեն մարմ նի մեջ Իր մա հի ձեռ քով...» (խս. 22)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս խոս քում աչ քի է ընկ նում եր կու ճշմար տութ յուն։ Ա ռա ջի նը՝ հաշ տութ յու նը հնա րա վոր է միայն Ք րիս տո սի քավ չա րար չար չա րան քի և մահ վան մի ջո ցով։ Երկ րոր դը՝ հա վա տաց յա լի հաշ-տութ յու նը՝ կա տար ված փաստ կամ ի րո ղութ յուն է։

է. «...որ ձեզ սուրբ և ան բիծ և ա նա րատ կանգ նեց նի Իր առջև» (խս. 22)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

92

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս տեղ նկա րագր ված է մեր հաշ տութ յան մե ծա գույն նպա տակ նե րից մե կը՝ լի նել սուրբ, ան բիծ և ար դար Աստ ծո առջև։ Սա վե րա բե րում է ոչ միայն հա վա տաց յա լի ան վա նա կան դիր քին Աստ ծո առջև՝ Ք րիս տո սում, այլև նրա փաս տա ցի և անձ նա կան վե րա փոխ մա նը։ Այն ըն թաց քը, ո րի մի ջո ցով Աստ ված վե րա փո խում է նրանց, ում Նա ար դա րաց րել և հաշ տեց րել է Իր հետ, կոչ վում է սրբա ցում (լա տի նե րե նում՝ «սանկ տի ֆի կա տիոսանկ տի ֆի կա տիո», «սանկ տուսսանկ տուս» = սուրբ + «ֆա սե րեֆա սե րե» = դարձ նել)։ Այս ըն թաց քը սկսվում է դար ձի պա հից, շա րու նակ վում է հա վա տաց յա լի ամ բողջ կյան քում և կա տար յալ է դառ նում, երբ հա վա տաց յա լը փա ռա վոր վում է Երկն քում։

93

Գ լուխ 16. Ք րիս տո սը՝ մեր հաշ տութ յու նըԳ լուխ 16. Ք րիս տո սը՝ մեր հաշ տութ յու նը

Մաս եր կու. Հաշ տութ յան ծա ռա յութ յու նը Մաս եր կու. Հաշ տութ յան ծա ռա յութ յու նը Նա խորդ գլխում մենք դի տար կե ցինք «հաշ տութ յուն» բա ռի ի մաստ նե րը, ու սում նա սի րե ցինք հաշ տութ-

յան վար դա պե տութ յան աստ վա ծաշնչ յան բա ցատ րութ յու նը և եր կու աստ վա ծաշնչ յան հատ ված, ո րոնք վե-րա բե րում են այս թե մա յին։ Այս գլխում մենք հան գա մա նա լից կու սում նա սի րենք ևս մեկ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված, ո րը լույս է սփռում Ք րիս տո սում ու նե ցած մեր հաշ տութ յան և՛ վար դա պե տա կան, և՛ գործ նա կան կար ևո րութ յան վրա, ինչ պես նաև ման րա մաս նո րեն ներ կա յաց նում է հաշ տութ յան ծա ռա յութ յու նըհաշ տութ յան ծա ռա յութ յու նը, ո րը վստահ վել է մեզ։ Ինչ պե՞ս Աստ ծո հետ հաշ տութ յուն ու նե նա լը պետք է ազ դի մեր կյան քի վրա։ Ինչ պի սի՞ն պետք է լի նի մեր ար ձա գանքն Աստ ծուց տրված հաշ տութ յան պարգ ևին։

1. Բ Կորն թա ցի նե րի 5.17-20-ը կար ևոր հատ ված է, ո րը վե րա բե րում է և՛ հաշ տութ յան վար դա պե տութ յա նը, և՛ հա վա տաց յալ նե րին վստահ ված հաշ տութ յան ծա ռա յութ յա նը։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա-կութ յա նը, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր մտքե րը հետև յալ պնդում նե րի վե րա բեր յալ։

ա. «...այն ա մենն Աստ ծուց է, որ մեզ Իր հետ հաշ տեց րեց Հի սուս Ք րիս տո սի ձեռ քով...» (խս. 18)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Հաշտ վել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կա տալ լա՛ս սոկա տալ լա՛ս սո» բա ռից (տե սե՛ք սահ մա-նու մը նա խորդ գլխում՝ «Ի՞նչ է հաշ տութ յու նը» են թա վեր նագ րի ներ քո)։ Այս հատ վա ծում կա ե րեք սկզբուն քա յին ճշմար տութ յուն։ Ա ռա ջի նը՝ հա վա տաց յալ նե րի հաշ տութ յու նը կա տար ված ի րո ղութ յուն է։ Երկ րոր դը՝ հաշ տութ յու նը Աստ ծո գործն է, ո րը Նա նա խա ձեռ նել և կա տա րել է. մարդն ան զոր է հաշ տութ յուն բե րե լու հար ցում։ Եվ վեր ջա պես, հաշ տութ յու նը տե ղի ու նե ցավ միայն Ք րիս տո սի Ան ձի և Ն րա կա տա րած գոր ծի մի ջո ցով։

բ. «...և մեզ հաշ տութ յան պաշ տո նը (կամ՝ ծա ռա յութ յու նը) տվեց» (խս. 18)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

94

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո հետ հաշտ ված մար դիկ մեծ պաշ տոն կամ պա տաս խա նատ վութ յուն են ստա-ցել՝ պատ մել Ա վե տա րանն այլ մարդ կանց, որ պես զի նրանք նույն պես հաշտ վեն Աստ ծո հետ։ Աստ-ված ո րո շել է հաշ տեց նել մարդ կանց Իր հետ Ա վե տա րա նը քա րո զե լու մի ջո ցով։

գ. «Ո րով հետև Աստ ված էր Ք րիս տո սում, որ աշ խար հը հաշ տեց րեց Իր հետ և ն րանց հան ցանք նե րը չհա մա րեց նրանց...» (խս. 19)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ա հա ևս մեկ ա պա ցույց Ք րիս տո սի աստ վա ծութ յան մա սին։ Ք րիս տո սում Աստ ված ե կավ այս աշ խարհ՝ մեր հաշ տութ յու նը ու ժի մեջ մտցնե լու հա մար։ Հաշ տութ յու նը հնա րա վոր է միայն, ո րով հետև Ք րիս տո սը հե ռաց րեց միակ մեծ խո չըն դո տը դե պի խա ղա ղութ յունն Աստ ծո հետ՝ մեր հան ցանք նե րը։ Նա կա տա րեց սա՝ մա հա նա լով Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար, բա վա րա րե լով Աստ ծո ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը և խա ղա ղեց նե լով Ն րա զայ րույ թը։

դ. «...և հաշ տութ յան խոս քը մեր մեջ դրեց» (խս. 19)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նը՝ Ն րա հաշ տութ յան գործն է։ «Դ նել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «տի՛ թե միտի՛ թե մի» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «նշա նա կել, հանձ նա րա րել կամ կար գել»։ Հա վա տաց-յալ նե րին վստահ վել է մեծ հանձ նա րա րութ յուն կամ պաշ տոն՝ քա րո զել Ա վե տա րանն ի րենց սերն դին։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՀԱՇ ՏՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

95

ե. «Արդ Ք րիս տո սի կող մից պատ գա մա վո րութ յուն ենք ա նում, իբրև թե Աստ ված է հոր դո րում մեզ նով» (խս. 20)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ված օգ տա գոր ծում է մարդ կանց, որ պես զի հայտ նի դարձ նի Իր հաշ տութ յան գոր ծը մյուս նե րին։ Սա թա գա վո րա կան կո չում է։ Ա վե տա րա նը քա րո զող մար դիկ՝ բարձ րաս տի ճան պաշ-տոն յա ներ են, ով քեր փո խան ցում են Աստ ծո կո չը մարդ կանց։

զ. «Ա ղա չում ենք Ք րիս տո սի տեղ, հաշտ վե՛ք Աստ ծո հետ» (խս. 20)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ա ղա չել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «դե ՛ո մայդե ՛ո մայ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ա ղեր-սել, պա ղա տել, խնդրել կամ ա ղա չել»։ Ա ղեր սե լով մարդ կանց հաշտ վել Աստ ծո հետ՝ մենք պար զա-պես կոչ չենք ա նում նրանց թող նել ի րենց թշնա մանքն Աստ ծո հան դեպ, այլ նաև՝ ըն դու նել Աստ ծո հաշ տութ յան ա ռա ջար կը Հի սուս Ք րիս տո սի Ան ձի և Ն րա կա տա րած աշ խա տան քի մի ջո ցով։ Աստ-ված պար զե լու է խա ղա ղութ յան ձի թե նու ճյու ղը միայն հստա կո րեն ո րոշ ված օ րե րի ըն թաց քում։ Այդ ա ռա ջար կը ետ կվերց վի ա մեն մար դու մահ վան պա հին և Ք րիս տո սի երկ րորդ գա լուս տի ժա մա նակ։ Մենք պետք է մեծ հրա տա պութ յամբ ա ղա չենք մարդ կանց ըն դու նել Ք րիս տո սին։ Պո ղոս ա ռաք յա լը հայտ նում է. «Ա հա հի մա է ըն դու նե լի ժա մա նա կը. ա հա հի մա է փրկութ յան օ րը» (Բ Կորն թա ցի նե րի 6.2)։ Կր կին, Եբ րա յե ցի նե րի թղթի հե ղի նա կը պնդում է. «Այ սօր, ե թե Ն րա ձայ նը լսեք, մի՛ խստաց րեք ձեր սրտե րը» (3.15, 4.7)։

96

Գ լուխ 17. Ք րիս տո սը՝ մեր Զո հը Գ լուխ 17. Ք րիս տո սը՝ մեր Զո հը « Զոհ» բա ռը լա տի նե րե նում «սա կեր ֆա սե րեսա կեր ֆա սե րե» բառն է («սա կերսա կեր» = սուրբ + «ֆա սե րեֆա սե րե» = «պատ րաս-

տել»)։ Եբ րա յե րեն և հու նա րեն լե զու նե րում հա մա պա տաս խա նա բար օգ տա գործ ված են «զե բազե բա» և «թու-թու-սի ՛ասի ՛ա» բա ռե րը։ Եր կու բա ռերն էլ նշա նա կում են այն պի սի բան, ին չը մորթ վել կամ սպան վել է՝ որ պես զոհ ինչ-որ մե կի փո խա րեն։ Աստ ծո ար դա րա դա տութ յու նը պա հան ջում է մե ղա վո րի մա հը. Զո հը սպան վում և մա տուց վում է մե ղա վո րի փո խա րեն՝ Աստ ծո ար դա րա դա տութ յու նը բա վա րա րե լու և Ն րա զայ րույ թը խա-ղա ղեց նե լու հա մար։

Հին կտա կա րա նում Օ րեն քի ա մեն մի խախ տու մը փո խա րի նող զոհ էր պա հան ջում։ Մի ան բիծ կեն-դա նի մորթ վում և զո հա բեր վում էր Աստ ծուն այն մար դու փո խա րեն, ով խախ տել էր Ն րա պատ վի րա նը։ Կար ևոր է նշել, որ «այ ծե րի և ց լե րի» ար յու նը ան կա րող է վերց նել մեղ քը (Եբ րա յե ցի նե րի 10.4)։ Այդ զո-հերն ըն դա մե նը մատ նան շում էին հետև յա լը. (1) մեղ քի լրջութ յու նը և դ րա պա տի ժը. « Մեղ քի վարձ քը մահն է» (Հ ռո մեա ցի նե րի 6.23), (2) փո խա րի նող զո հի անհ րա ժեշ տութ յու նը, ո րը կբա վա րա րեր Աստ ծո ար դա րա-դա տութ յան պա հանջ նե րը, (3) մեծ և վերջ նա կան զո հի անհ րա ժեշ տութ յու նը, ո րը պետք է ար վեր ան սահ-ման ար ժեք Ու նե ցո ղի՝ Աստ ծո Որ դու կող մից։

1. Կար դա ցե՛ք Եբ րա յե ցի նե րի 10.1-4-ը։ Ինչ պե՞ս է այս հատ վա ծը ցույց տա լիս, որ կեն դա նա կան զո հա բե-րութ յուն ներն ան կա րող են վերց նել մեղ քը։

ա. Հա մա ձայն 1ա խոս քի՝ ին չո՞ւ կեն դա նա կան զո հա բե րութ յուն նե րը, ո րոնք պա հանջ վում էին ըստ Հին կտա կա րա նի օ րեն քի, չէին կա րող վերց նել Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րը։

(1) Օ րեն քը՝ իր զո հա բե րութ յուն նե րով, ըն դա մե նը գա լիք բա րիք նե րի Շ__________ էր, ոչ թե դրանց հա տուկ Կ_______________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Շուք» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «սկի ՛ասկի ՛ա» բա ռից, ո րը կա րող է նշա նա կել շուք կամ ուր վա գիծ։ « Կեր պա րանք» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էյ կո՛նէյ կո՛ն» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ձև կամ պատ կեր»։ Հին կտա կա րա նի զո հե րը ըն դա մե նը ճշմա րիտ պատ կե րի՝ Ք րիս տո սի զո հի թույլ շող քը կամ կո պիտ ուր վա գիծն էին։

բ. Հա մա ձայն խոս քեր 1բ-2-ի՝ ին չո՞ւ Հին կտա կա րա նի կեն դա նա կան զո հա բե րութ յուն նե րը չէին կա րող վերց նել մեղ քը և մաք րել Աստ ծո ժո ղովր դին։

(1) Մ_______________ պա տա րագ նե րը պետք է մա տուց վեին ա մեն տա րի (խս. 1բ)։

(2) Ե թե դրանք վերց նեին մեղ քը, մար դիկ Կ_______________ դրանք մա տու ցե լուց (խս. 2)։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս տրա մա բա նութ յու նը դժվար չէ հաս կա նալ։ Ե թե կեն դա նա կան զո հա բե րութ յուն-նե րը կա րո ղա նա յին մաք րել Աստ ծո ժո ղովր դին, կա րիք չէր լի նի «ա մեն տա րի մա տու ցել միև նույն պա տա րագ նե րը»։ Մեկ ան գա մը բա վա կան կլի ներ։ Մա տուց վե լով տա րեց տա րի՝ այս զո հա բե-րութ յուն նե րը հի շեց նում էին մարդ կանց, որ ի րենց մեղ քը կամ հան ցան քը ջնջված չէ։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ

97

գ. Հա մա ձայն խոսք 4-ի՝ կեն դա նա կան զո հա բե րութ յուն ներն ան կա րող են վերց նել Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րը և մաք րել նրանց ա պա կա նութ յու նից։ Ըստ այն ա մե նի, ինչ մենք տե սանք նա խորդ խոս քե-րում՝ բա ցատ րե՛ք ձեր բա ռե րով, թե ին չու է այդ պես։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մար դը մե ղան չել է Աստ ծո դեմ. այդ պատ ճա ռով նա պետք է մա հա նա։ Զո հա բեր ման կեն դա նի նե րը ոչ մի դեպ քում չէին կա րող բա վա րա րել աստ վա ծա յին ար դա րա դա տութ յան պա հանջ-նե րը մար դու դեմ։ Միակ բա վա րար զո հը ան սահ ման կա տա րե լութ յուն և ար ժեք ու նե ցող Մարդն էր՝ Աստ ված- Մարդ Հի սուս Ք րիս տո սը։

2. Եբ րա յե ցի նե րի 10.5-10-ը՝ ա մե նա կար ևոր աստ վա ծաշնչ յան հատ վածն է Ք րիս տո սի զո հի գե րա զան-ցութ յան մա սին։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը և պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին:

ա. Հա մա ձայն խոս քեր 5,6-ի՝ ի՞նչ հայ տա րա րեց Ք րիս տո սը կեն դա նա կան զո հա բե րութ յուն նե րի վե րա-բեր յալ։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը չի ժխտում, որ Աստ ված նշա նա կել էր կեն դա նա կան զո հա բե րութ յուն նե-րը Մով սե սի Օ րեն քի ներ քո. Նա պար զա պես հայտ նում է, որ դրանք ան կա րող են վերց նել մեղ քը։ Դ րանց նպա տա կը՝ Ք րիս տո սին մատ նա ցույց ա նելն էր։

բ. Հա մա ձայն Ք րիս տո սի հայ տա րա րութ յան (խոս քեր 5-7)՝ ի՞նչն էր փո խա րի նե լու ա նարդ յու նա վետ կեն-դա նա կան զո հա բե րութ յուն նե րին։

(1) « Բայց մի Մ_______________ Պ____________________ Ինձ հա մար (խս. 5)։ Եբ րա յե ցի նե րի թղթի հե ղի նա կը մեջ բե րում է Սաղ մոս 40.6-ը Յո թա նա սու նից թարգ մա նութ յու նից (եբ րա յե րեն Հին կտա կա րա նի հու նա րեն թարգ մա նութ յու նը)։ Այս մար գա րեութ յու նը վե րա բե րում է Ք րիս տո սի մարմ նա վոր մա նը և Աստ ծո կամ քը կա տա րե լու բա ցար ձակ նվիր մա նը։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

98

(2) Ա հա գա լիս եմ... Քո Կ__________ Ա__________, ով Աստ ված (խս. 7)։ Այս խոս քը նշա նա կում է, որ Ք րիս տո սը ոչ միայն պատ րաստ էր կա տա րե լու Աստ ծո կամ քը, այլև լիար ժեք կեր պով կա տա րեց այն։

գ. Հա մա ձայն խոսք 10-ի՝ ո՞րն էր Աստ ծո կամ քը, և ի՞նչ այն ի րա կա նաց րեց։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո կամքն էր, որ Ք րիս տո սը մե կընդ միշտ զո հա բե րեր Իր մար մի նը՝ կրե լով Իր ժո-ղովր դի մեղ քը։ Ն րա կա տար յալ զո հը սրբեց Իր ժո ղովր դին, այ սինքն՝ սուրբ դարձ րեց նրանց Աստ ծո առջև (Ա Թե սա ղո նի կե ցի նեի 3.13)։

դ. Հա մա ձայն խոսք 9-ի՝ երբ Ք րիս տո սը մա հա ցավ Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար, ի՞նչ փո փո խութ յուն տե ղի ու նե ցավ Աստ ծո և Իր ժո ղովր դի հա րա բե րութ յուն նե րի մեջ։

(1) Ա_______________ դեն է գցում որ Ե_______________ հաս տա տի։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սի մարմ նա վո րու մը և փր կա րար աշ խա տան քը վերջ դրե ցին Հին կտա կա-րա նի զո հա բե րութ յուն նե րի հա մա կար գին՝ քա հա նա նե րով և ծե սե րով հան դերձ։ Ք րիս տո սը Հին կտա կա րա նի բո լոր խոս տում նե րի և խորհր դա պատ կեր նե րի Ի րա կա նա ցու մըԻ րա կա նա ցու մը և Նոր ուխ տի ՀիմքնՀիմքն է։ Ն րա մի ջո ցով հա վա տաց յա լը մո տե նում է Աստ ծուն։

3. Եբ րա յե ցի նե րի 9.11-14-ը ևս մեկ զար մա նա լի հատ ված է Ք րիս տո սի զո հի գե րա զան ցութ յան մա սին։ Ինչ պե՞ս է Ք րիս տո սի քա հա նա յութ յան և զո հի գե րա զան ցութ յու նը ի հայտ գա լիս այս խոս քե րում։

ա. Խոսք 11

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ

99

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հին կտա կա րա նի քա հա նա նե րը մուտք էին գոր ծում երկ րա յին սրբա րա նը կեն դա նի նե-րի ար յու նով։ Ք րիս տո սը զո հա բե րեց Իր Ան ձը Գող գո թա յի խա չի վրա և մուտք գոր ծեց ան մի ջա պես Աստ ծո ներ կա յութ յան մեջ։

բ. Խոսք 12

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Թա փե լով Իր ար յու նը Գող գո թա յում, Ք րիս տո սը հայտն վեց Աստ ծո առջև Երկն քում՝ որ-պես Իր ժո ղովր դի Ներ կա յա ցու ցիչ։ Այս խոս քը չի սո վո րեց նում, որ Երկն քում Ք րիս տո սը ներ կա յաց-րեց Իր ար յու նը Աստ ծուն։

գ. Խոս քեր 13,14

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ե թե կեն դա նի նե րի ար յու նը, ո րը մա տուց վում էր մե ղա վոր քա հա նա նե րի կող մից երկ-րա յին սրբա րա նում, ծի սա կան կամ ար տա քին մաք րում էր բե րում ան մա քուր նե րին, Ք րիս տո սի ար-յու նը կա րող է ա նել շատ ա վե լին։ Մեր բա րի գոր ծե րը չեն կա րող լռեց նել մեր խղճի խայ թը, ո րը հայ-տա րա րում է, որ մենք մե ղա վոր ենք՝ ան կախ ար դար լի նե լու բո լոր ա նօ գուտ փոր ձե րից։ Ք րիս տո սի մե կընդ միշտ մա տուցած զո հը կա րող է վերց նել ա մեն մի մեղք, ամ բող ջո վին մաք րել մեր խիղ ճը մեղ-քի զգա ցու մից և ա զա տել մեզ, որ ու րա խութ յամբ և խա ղա ղութ յամբ ծա ռա յենք Աստ ծուն։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

100

4. Ա մե նա կար ևոր ճշմար տութ յուն նե րից մե կը Ք րիս տո սի զո հի մա սին՝ հետև յալն է. այն մե կընդ միշտ մա-տուց վել է Աստ ծո ժո ղովր դի ա մեն մի մեղ քի հա մար։ Եբ րա յե ցի նե րի թղթում այս ճշմար տութ յու նը կրկնվող թե մա է։ Գ րե՛ք ձեր մտքե րը հետև յալ հատ ված նե րից ա մեն մե կի մա սին։

ա. Եբ րա յե ցի նե րի 9.25,26

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սի զո հի գե րա զան ցութ յու նը Հին ուխ տի զո հե րի հա մե մատ այն է, որ մեկ զո հը մե կընդ միշտ վերջ դրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քին։

բ. Եբ րա յե ցի նե րի 9.27,28

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սի զո հը մեղ քի հա մար այն աս տի ճան ամ բող ջա կան է, որ Նա վե րա դառ նա լու է, որ փրկութ յուն բե րի Իր ժո ղովր դին՝ ա ռանց որ ևէ կեր պով հի շա տա կե լու նրանց մեղ քե րը։

գ. Եբ րա յե ցի նե րի 10.12

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ

101

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Քա հա նա յա պե տը «ա մեն օր կանգ նած» է (խս. 11), իսկ Ք րիս տո սը «նստեց»։ Այն, որ Ք րիս տո սը նստեց Հոր աջ կող մը, վկա յում է, որ Ն րա աշ խա տանքն ա վարտ ված է։

դ. Եբ րա յե ցի նե րի 10.14

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո հետ ճիշտ հա րա բե րութ յուն ներ ու նե նա լու հա մար մար դը պետք է լի նի կա տար-յալ, լիո վին բա ժան ված մեղ քից և ա ռանձ նաց ված Աստ ծո հա մար։ Այն, ինչն ան կա րե լի է մե ղա վոր մար դու հա մար, հնա րա վոր է դար ձել Ք րիս տո սում։ Ով քեր վստա հում են Ք րիս տո սին և Ն րա զո հին, կա տար յալ, ան փո փոխ և հա վի տե նա կան դիրք են ստա ցել Աստ ծո առջև։ Ն րանց մեղ քե րը և ա նօ րի-նութ յուն ներն այլևս չեն հիշ վի (խս. 17)։

102

Գ լուխ 18. Ք րիս տո սը՝ մեր Գա ռը Գ լուխ 18. Ք րիս տո սը՝ մեր Գա ռը Ք րիս տո սի զոհ լի նե լը Աստ վա ծաշն չում սեր տո րեն առնչ վում է Ք րիս տո սը որ պես Աստ ծո Գառ հաս կա-

ցութ յան հետ։ Գա ռը կար ևոր դեր էր կա տա րում Իս րա յե լի պատ մութ յան և պաշ տա մուն քի մեջ։ Հին կտա կա-րա նի զո հա բե րութ յուն նե րի հա մա կար գի ներ քո ան բիծ գա ռը մա տուց վում էր որ պես ա մե նօր յա ա ռա վոտ յան և ե րե կո յան զոհ (Ե լից 29.38,39)։ Շա բաթ օ րե րին զո հա բե րութ յուն նե րի քա նա կը կրկնա պատկ վում էր (Թ վոց 28.9,10)։ Նույն պես գառ էին մոր թում Զատ կին՝ կրո նա կան տո նա կա տա րութ յան ժա մա նակ, ո րը հի շա տա-կում էր, որ Աստ ված փրկեց Իս րա յե լը Ե գիպ տո սի երկ րից և ստր կութ յան սար սա փե լի կա պանք նե րից։

Թեև գա ռան այ լա բա նութ յու նը են թադ րում է Ք րիս տո սի վար քին հա տուկ հե զութ յու նը և խո նար հութ յու նը, դրա գլխա վոր նշա նա կութ յունն այլ է։ Հին ուխ տի պատ մա կան լույ սի ներ քո Ք րիս տո սի պատ կե րը՝ որ պես « Գառ», ա ռա ջին հեր թին մատ նա ցույց է ա նում Ն րան որ պես քա վող զոհ Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ՝ ԶՈՀԱԲԵՐՎՈՂ ԳԱՌ

Գա ռը կար ևոր դեր էր կա տա րում Հին կտա կա րա նի զո հա բե րութ յուն նե րի հա մա կար գում։ Այ նո ւա մե նայ-նիվ, այդ զո հերն ըն դա մե նը շուք և խորհր դա պատ կեր էին, ո րոնք մատ նա ցույց էին ա նում այն Գա ռա նը, Ով գա լու էր, որ վերց ներ աշ խար հի մեղ քե րը։ Այդ Գա ռը Նա զով րե ցի Հի սուս Ք րիս տոսն է։

1. Ինչ պե՞ս է Հով հան նես Մկր տիչն ան վա նում Հի սու սին Հով հան նես 1.29 և 1.36 խոս քե րում։ Ի՞նչ ճշմար-տութ յուն ներ է դա փո խան ցում մեզ։ Գ րե՛ք ձեր մտքե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Լի նե լով քա հա նա յա կան ըն տա նի քից՝ Հով հան նես Մկր տիչն ա վե լի քան ծա նոթ էր զո-հա բեր ման գա ռան և Զատ կի գա ռան գա ղա փար նե րին։ Այն, որ Հով հան նե սի խոս քը կրկնվում է եր կու ան գամ (1.29,36), շատ կար ևոր է։ Հով հան նես Մկր տի չը չէր դի տար կում Հի սու սին՝ որ պես քա ղա քա-կան փրկիչ կամ ըն դա մե նը մարդ, ո րին կա րե լի է նմա նա կել, այլ՝ զո հա բեր ման Գառ, որ ո րոշ ված էր Աստ ծուց աշ խար հի մեղ քե րը վերց նե լու հա մար։ « Վեր առ նել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «աի՛ րոաի՛ րո» բա ռից, որն ինչ-որ բան բարձ րաց նե լու և հե ռաց նե լու գա ղա փար է փո խան ցում։ Այս բա յը ներ կա ժա-մա նա կով է և են թադ րում է շա րու նա կա կան գոր ծո ղութ յուն։ Ք րիս տո սի մահ վան զո րութ յու նը կամ արդ-յու նա վե տութ յունն ու ժի մեջ է մինչև աշ խար հի վեր ջը։ « Մեղք» բա ռը ե զա կի թվով է, քա նի որ խոսքն ընդ հա նուր առ մամբ ա մեն ձևի և տե սա կի մեղ քի մա սին է։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ

103

2. Ե սա յի 53.6,7-ը նկա րագ րում է Աստ ծո ժո ղովր դին և այն աշ խա տան քը, ո րը Մե սիան կա տա րեց նրանց փո խա րեն։ Ին չո՞վ է Ե սա յու նկա րագ րութ յու նը նման Հով հան նես Մկրտ չի խոս քե րին Հով հան նես 1.29-ում։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Մո լոր վել» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «տաահտաահ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «սխալ-վել, շեղ վել, թա փա ռել կամ ե րե րա լով քայ լել»։ Եր բեմն այն օգ տա գործ վում է հար բա ծութ յան ի մաս-տով։ Բո լոր մար դիկ մո լոր վե ցին Աստ ծուց և ն ման են հար բած նե րի, ո րոնք ե րե րա լով քայ լում են։ « Յու րա քանչ յուրն իր ճա նա պար հին դա ռավ» ար տա հայ տութ յունն ա պա ցու ցում է, որ բո լոր մար դիկ հետ ևել են այն պի սի ճա նա պար հի, ո րը ճիշտ էր թվում նրանց, բայց այդ ճա նա պար հի վեր ջը մահ-վան ճա նա պարհ ներ են (Ա ռա կաց 14.12)։ Մեզ փրկե լու հա մար անհ րա ժեշտ էր, որ Ք րիս տո սը կրեր մեր ա նօ րի նութ յու նը և մորթ վե լու տար վեր մեր փո խա րեն։ Մենք տես նում ենք, որ Հով հան նես Մկր տիչն ա ռա ջին մար գա րեն չէր, ով ան վա նեց Մե սիա յին Գառ, ո րը կրե լու էր Իր ժո ղովր դի մեղ քը։

3. Ա Պետ րոս 1.18-20-ում գրված է ա մե նա գե ղե ցիկ հատ ված նե րից մե կը ամ բողջ Աստ վա ծաշն չում Ք րիս-տո սի Ան ձի և Ն րա կա տա րած աշ խա տան քի մա սին։ Ինչ պե՞ս է Պետ րո սը խո սում Հի սուս Ք րիս տո սի և այն փրկա րար աշ խա տան քի մա սին, ո րը Նա կա տա րեց Իր ժո ղովր դի հա մար։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ-վա ծի բո վան դա կութ յա նը և գ րե՛ք ձեր մտքե րը հետև յալ խոս քե րի մա սին։

ա. Դուք չփրկվե ցիք ա պա կա նա ցու ար ծա թով կամ ոս կով ձեր հայ րե նա վանդ ու նայն վար մուն քից (խս. 18)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Փրկ վել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «լուտ րո ՛ոլուտ րո ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ետ գնել ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մե կին ստրկութ յու նից կամ գե րութ յու նից»։ Այս հա մա տեքս տում հա վա-տաց յա լը փրկված է ու նայն կամ դա տարկ կյան քից, ո րը նա ժա ռան գել է իր նա խա հայ րե րից։ Սա կա րող է վե րա բե րել թե՛ հե թա նոս նե րին, թե՛ հրեա նե րին։ Թե՛ հրեա նե րի, թե՛ հե թա նոս նե րի ա վան-դույթ նե րը, կրո նա կան ծե սե րը և բա րո յա կան չա փա նիշ նե րը չու նեն փրկե լու զո րութ յուն։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

104

բ. Այլ Ք րիս տո սի պատ վա կան ար յամբ, ինչ պես մի ան բիծ և ա նա րատ Գա ռան (խս. 19)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հա մա ձայն Ղև տա ցի նե րի 22.20-24-ի՝ զո հի հա մար անհ րա ժեշտ էր ու նե նալ գառ՝ ա ռանց որ ևէ ա րա տի։ Հա մա ձայն Պետ րո սի՝ Ք րիս տոսն է այդ Գա ռը։ Աստ ծո Խոս քը պնդում է. «Ո րով հետև թանկ է նրանց (մարդ կանց) ան ձե րի փրկան քը, և հա վիտ յան կդա դա րի (կամ՝ և նա (մար դը) պետք է հա վիտ յան վերջ տա այն վճա րե լու փոր ձե րին)» ( Սաղ մոս 49.8)։ Ոչ մի գին, որ մար-դը կա րող է վճա րել, բա վա կան չէ՝ իր ան ձը փրկե լու հա մար։ Բա վա կան է միայն Ք րիս տո սի կող մից թափ ված ար յու նը Գող գո թա յում, քա նի որ դրա ար ժեքն ան սահ ման է։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ՝ ԶԱՏԿԻ ԳԱՌ

Գառ էր մորթ վում նաև Զատ կի ժա մա նակ՝ այն կրո նա կան տո նա կա տա րութ յան, ո րը հի շա տա կում էր Իս րա յե լի փրկութ յու նը Ե գիպ տո սի երկ րից և ստր կութ յան սար սա փե լի կա պանք նե րից։ Այն գի շե րը, երբ Աստ ված դա տեց ե գիպ տա ցի նե րին, ա մեն ըն տա նիք Իս րա յե լում պատ վեր ստա ցավ՝ մի գառ մոր թել և ք սել դրա ար յու նը ի րենց տան դռան կո ղա փայ տե րին և ճա կա տա մա սին։ Երբ մահ վան հրեշ տակն անց-նում էր Ե գիպ տո սի մի ջով՝ դա տաս տա նի հա մար, նա անց նում էր Աստ ծո ժո ղովր դի վրա յով, երբ տես նում էր մորթ ված գա ռան ար յու նը։ Դժ վար չէ հաս կա նալ, թե ինչ ա ռու մով է Զատ կի գա ռը հա մար վում Ք րիս-տո սի խորհր դա պատ կե րը։ Մար դը խախ տել է Աստ ծո օ րեն քը և դա տա պարտ ված է մահ վան։ Ք րիս տո սը զբա ղեց րեց Իր դա տա պարտ ված ժո ղովր դի տե ղը՝ մա հա նա լով նրանց փո խա րեն։ Ն ման Հին կտա կա րա-նի Զատ կի գա ռա նը, Հի սու սի ար յու նը թափ վեց՝ Իր ժո ղովր դին մա հից ա զա տե լու հա մար։

1. Ե լից 12.1-24-ում գրված է այն մա սին, թե ինչ պես Զատ կի գա ռան մահ վան շնոր հիվ Իս րա յելն ա զատ-վեց Ե գիպ տո սից։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ա. Ինչ պե՞ս է նկա րագր վում Զատ կի գա ռը Ե լից 12.5-ում։ Ինչ պե՞ս է այս նկա րագ րութ յու նը հա մա պա-տաս խա նում Ք րիս տո սին՝ որ պես Աստ ծո Գա ռան։

(1) Գա ռը պետք է Ա_______________ լի նի։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «թա միյմթա միյմ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «լիար ժեք, ա ռողջ, ձեռք չտված և ան մեղ»։ Մեղ քի արդ յուն քում մար դը կոր ծան ված, ար ժեզրկ ված և մե ղա վոր է։ Ան բիծ գա ռը ան մեղ Ք րիս տո սի խորհր դա պատ կերն էր, Ով զո հա բե րե լու էր Իր Ան ձը Իր ժո ղովր-դի մեղ քի հա մար։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ԶՈ ՀԸ

105

բ. Հա մա ձայն Ե լից 12.21-ի՝ ի՞նչ պետք է ար վեր Զատ կի գա ռան հետ։ Ինչ պե՞ս է այս ճշմար տութ յու նը վե րա բե րում Ք րիս տո սին՝ որ պես Աստ ծո Գա ռան։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Մոր թել» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «շա խաթշա խաթ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «սպա նել» կամ «մոր թել»։ Զատ կի գա ռը մոր թե լը ցույց էր տա լիս Ք րիս տո սի մա հը և Իր ժո ղովր դի փրկութ յու նը։ Հայտ նութ յուն 5.9 խոս քում երկ նա յին զոր քե րը երկր պա գում են Ք րիս տո սին՝ ա սե լով. «Եվ նոր երգ են եր գում և ա սում. «Ար ժա նի ես առ նե լու այդ գիր քը և դ րա կնիք նե րը բա նա լու, ո րով-հետև մորթ վե ցիր և Քո ար յու նով մեզ գնե ցիր Աստ ծո հա մար ա մեն ցե ղից և լեզ վից և ժո ղովր դից և ազ գից»»։

գ. Հա մա ձայն խոսք 22-ի՝ ի՞նչ պետք է ար վեր Զատ կի գա ռան հետ։ Ի՞նչ պետք է ա ներ յու րա քանչ-յուր իս րա յել ցին ար յու նը իր տան դռան կո ղա փայ տե րին և ճա կա տա մա սին քսե լուց հե տո։ Ինչ-պե՞ս է այս ճշմար տութ յու նը վե րա բե րում Ք րիս տո սին՝ որ պես Աստ ծո Գա ռան։ Հա մա ձայն այս ճշմար տութ յան՝ ինչ պի սի՞ն պետք է լի նի յու րա քանչ յուր քրիս տոն յա յի ար ձա գան քը Ք րիս տո սին և հա րա բե րութ յուն նե րը Ն րա հետ։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ա ռա ջին հեր թին, անհ րա ժեշտ էր, որ իս րա յել ցի նե րը հա վա տա յին Աստ ծուն և վս տա-հեին այն փրկութ յան մի ջո ցին, ո րը Նա նա խա սահ մա նել էր։ Զատ կի գա ռան ար յունն էր, որ փրկե լու էր նրանց գա լիք դա տաս տա նից։ Նույն կեր պով, մենք պետք է հա վա տանք Աստ ծո վկա յութ յա նը Ն րա Որ դու մա սին (Ա Հով հան նես 5.9-12), որ Ն րա զո հը մեր մեղ քե րի հա մար՝ մեր փրկութ յան և Աստ-ծո հետ հաշ տութ յան միակ մի ջոցն է։ Երկ րոր դը՝ անհ րա ժեշտ էր, որ իս րա յել ցի նե րը մնա յին ի րենց տնե րում՝ ար յան պաշտ պա նութ յան ներ քո. տնից դուրս գտնվող նե րը մա հա նա լու էին։ Նույն կեր պով, հա վա տաց յա լը չու նի փրկութ յուն Ք րիս տո սից և Գող գո թա յում Ն րա քավ չա րար աշ խա տան քից դուրս։ Միայն «Ք րիս տո սում» է, որ Աստ ծո հետ նո րոգ ված հա րա բե րութ յուն նե րի բո լոր օրհ նութ յուն նե րը հաս նում են մար դուն։ Ու շադ րութ յուն դարձ րե՛ք, թե քա նի ան գամ է «Ք րիս տո սում» (կամ՝ «Ն րա նում», «Ն րա նով», «Ի րե նում», «Ք րիս տո սով», « Սի րե լիով») բառն օգ տա գործ վում Ե փե սա ցի նե րի 1.3-13-ում, ո րում Պո ղո սը նկա րագ րում է փրկութ յան օրհ նութ յուն նե րը (խս. 3,4,6,7,9,10 (եր կու ան գամ), 12,13)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

106

դ. Հա մա ձայն խոսք 23-ի՝ ին չո՞վ էր կար ևոր Զատ կի գա ռան ար յու նը։ Ինչ պե՞ս է այս ճշմար տութ յու նը վե րա բե րում Ք րիս տո սի զո հին և Աստ ծո դա տաս տա նին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ար յու նը՝ միակ տար բե րութ յունն էր Աստ ծո զայ րույ թով կոր ծան ված ե գիպ տա ցի նե րի և Ն րա դա տաս տա նից փրկված իս րա յել ցի նե րի միջև։ Նույն կեր պով, հա վա տաց յա լը փրկվում է Աստ ծո դա տաս տա նից ոչ թե իր բնա վո րութ յան կամ գոր ծե րի պատ ճա ռով, այլ՝ շնոր հիվ Ք րիս տո սի և այն ար յան, ո րը Նա թա փեց հա վա տաց յա լի հա մար Գող գո թա յում։

2. Ա Կորն թա ցի նե րի 5.7-ում մենք ան չափ կար ևոր հղում ենք տես նում Ք րիս տո սի մա սին։ Ի՞նչ է այն սո վո-րեց նում մեզ։

ա. Մեր Զ_______________ Մ_______________ մեզ հա մար՝ Ք րիս տո սը։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հատ վա ծում Սուրբ գիր քը պար զո րեն ցույց է տա լիս, որ Զատ կի գա ռը Հի սուս Ք րիս-տո սի և Գող գո թա յում Ն րա քավ չա րար աշ խա տան քի խորհր դա պատ կե րը և շուքն էր։ « Մորթ վել» բա-ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «թո՛ ւոթո՛ ւո» բա ռից, ո րը կա րե լի է թարգ մա նել «զո հա բե րել, սպա նել կամ մոր թել»։ Ա մեն քրիս տոն յա յի հա մար և ընդ հա նուր առ մամբ Ե կե ղե ցու հա մար Ք րիս տո սը «մեր» Զա տիկն է, ո րի ար յամբ մենք ար դա րաց ված ենք և փրկ ված ենք գա լիք բար կութ յու նից (Հ ռո մեա ցի-նե րի 5.9)։ Կար ևոր է նշել, որ Ք րիս տո սի՝ մեր Զատ կի զո հա բե րա կան մա հը նույն պես դրդա պատ ճառ է մեզ հա մար՝ սուրբ և մեղ քով չխո չըն դոտ վող կյանք վա րե լու: Իս րա յել ցի նե րին պատ վիր վել էր ու տել միայն անթթխ մոր հաց և հե ռաց նել ամ բողջ թթխմո րը (մեղ քի խորհր դա պատ կե րը) ի րենց տնե րից Զատ կի ըն թաց քում (Ե լից 12.15)։ Նույն կեր պով, քրիս տոն յա նե րը պետք է ձգտեն հե ռաց նել մեղքն ի րենց կյան քից՝ որ պես ճիշտ ար ձա գանք Ք րիս տո սին՝ մեր Զատ կի զո հին։

107

Գ լուխ 19. Ք րիս տո սը՝ մեր քա վութ յան այ ծը Գ լուխ 19. Ք րիս տո սը՝ մեր քա վութ յան այ ծը

ՔԱՎՈՒԹՅԱՆ ՕՐԸ

Քա վութ յան օ րը հրեա կան օ րա ցույ ցի ա մե նա սուրբ օրն էր, քա նի որ այդ օ րը մա տուց վում էր տա րե կան քա վութ յան զո հը ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար։ Դա տար վա միակ օրն էր, երբ քա հա նա յա պետն անց նում էր տա ճա րի քո ղով և մտ նում էր Սր բութ յան սրբո ցը, որ տեղ Աստ ծո ներ կա յութ յունն էր։ Այդ օ րը մա տուց վում էին տար բեր զո հեր, բայց դրան ցից մեկն ա ռա վել ու շագ րավ կեր պով է ցույց տա լիս Ք րիս տո սի քավ չա րար աշ խա տան քը։ Ընտր վում էր եր կու այծ, ո րոն ցից մե կը մորթ վում էր զո հա սե ղա նի վրա մեղ քի հա մար, իսկ մյու սը բաց էր թողն վում ա նա պատ՝ տա նե լով իր հետ Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րը։

Դժ վար չէ հաս կա նալ, որ և՛ զո հա բեր վող, և՛ քշվող այ ծը Ք րիս տո սի խորհր դա պատ կե րը և շուքն էին։ Մեկ զո հը չէր կա րող լիո վին պատ կե րել Ք րիս տո սի քավ չա րար աշ խա տան քի եր կա կի նպա տա կը։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, ա ռա ջին այ ծը մորթ վում էր զո հա սե ղա նի վրա՝ պատ կե րե լով Ք րիս տո սի զո հը, Ով մա հա ցավ, որ վճա րեր Իր ժո ղովր դի մեղ քի պարտ քը։ Մ յուս այ ծը, ո րը քշվում էր ա նա պատ՝ հե ռաց նե լու Աստ ծո ժո-ղովր դի մեղ քը, նույն պես պատ կե րում էր Ք րիս տո սին՝ որ պես մեղ քե րը Կ րող, Ով հե ռաց րեց Իր ժո ղովր դի ա նօ րի նութ յուն նե րը։

1. Ղև տա ցի նե րի 16.8-ում Ա հա րո նը պետք է վի ճակ գցեր այդ եր կու այ ծե րի հա մար։ Ծա նո թա ցե՛ք այս խոս քի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ա. Ի՞նչ նշա նա կութ յուն ու ներ Ա հա րո նի վի ճակ գցե լը։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ա ռա կաց 16.33-ում գրված է. « Ծոցն է գցվում վի ճա կը, բայց Տի րո ջից է գա լիս նրա ամ բողջ վճի ռը»։ Վի ճակ գցե լը ցույց էր տա լիս Տի րոջ ո րո շու մը կամ գե րիշ խա նութ յու նը վճռի հար-ցում։ Ան սահ մա նո րեն ա վե լի խո րը կեր պով Հի սուս Ք րիս տոսն Աստ ծո ընտ րութ յունն էր նույ նիսկ մինչև աշ խար հի սկիզ բը (Ա Պետ րոս 1.20)։ Նա Աստ ծո ընտր ված մի ջոցն էր փրկութ յուն բե րե լու հա-մար։ Գող գո թա յում Ք րիս տո սի մահ վան ա մեն ման րուք տե ղի ու նե ցավ ըստ Աստ ծո վճռի։ Պետ րոս ա ռաք յալը Ե րու սա ղե մում հրեա նե րին ազ դա րա րեց. «Ն րան, որ Աստ ծո սահ ման ված խորհր դով և Աստ ծո սահ ման ված խորհր դով և կան խա գի տութ յամբ կան խա գի տութ յամբ մատն ված էր, ա ռաք ա նօ րեն նե րի ձեռ քով, փայ տի վրա բևե ռած սպա նե ցիք» ( Գործք 2.23)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

108

բ. Ինչ պե՞ս են նկա րագր վում եր կու այ ծե րը։

(1) Մեկ այ ծը Տ__________ հա մար է։

(2) Մ յուս այծն Ա__________ Ա__________ այծն է (կամ՝ քա վութ յան այ ծը)։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ըն դա մե նը մեկ զո հա բե րութ յու նը չի կա րող լիար ժեք պատ կե րել Ք րիս տո սի քավ չա րար աշ խա տան քի եր կու կող մե րը։ Այն այ ծը, ո րը « Տի րոջ հա մար» էր, մորթ վում և զո հա բեր վում էր՝ պատ-կե րե լով Ք րիս տո սի մա հը, ո րով Նա վճա րեց Իր ժո ղովր դի մեղ քի պարտ քը։ Մ յուս այ ծը, ո րը կոչ վում է «քա վութ յան այծ», քշվում էր ա նա պատ՝ պատ կե րե լով այն, որ Ք րիս տո սը կրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քը և հե ռաց րեց այն նրան ցից։ «Ա զատ ար ձակ վող այ ծը» կամ «քա վութ յան այ ծը» բա ռա ցիո րեն թարգ-ման վել է «այ ծը՝ ա զա զե լիա զա զե լի հա մար» ար տա հայ տութ յու նից։ «Ա զա զել» բա ռը մեկն վել է տար բեր կեր-պե րով պատ մութ յան ըն թաց քում։ Ո րոշ աստ վա ծա բան ներ հա մոզ ված են, որ այն ա ռա ջա ցել է եր կու եբ րա յե րեն բա ռե րից («ԷզԷզ» = այծ + «ա զալա զալ» = հե ռա նալ), և հաս կա նում են այն որ պես «այծ, ո րը հե-ռա նում է»։ Այլ աստ վա ծա բան ներ հա մոզ ված են, որ այն ա ռա ջա ցել է ա րա բե րեն «ա զա լաա զա լա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «վտա րել կամ հե ռաց նել»։ Մ յուս նե րը կար ծում են, որ այն սա տա նա յին վե րագր վող անձ նա նուն է։ Ըստ վեր ջին կար ծի քի՝ այ ծե րից մե կը զո հա բեր վում է Աստ ծուն, իսկ մյու սը՝ սա տա նա-յին, ին չը կոպ տո րեն հա կա սում է այն ա մե նին, ինչ Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է քա վութ յան մա-սին։ Պետք էր խա ղա ղեց նել ոչ թե սա տա նա յի, այլ ար դար և սուրբ Աստ ծո զայ րույ թը։ Թեև հնա րա վոր է, որ այս բա ռի ճշգրիտ ի մաստն այդ պես էլ ա նո րոշ մնա, ա մե նա հա վա նա կան ի մաստն այն է, որ խոս քը քա վութ յան այ ծի մա սին է՝ այն այ ծի, ո րին պետք է դուրս ա նեին ժո ղովր դի ճամ բա րից, որ-պես զի նա խորհր դա պատ կե րա յին ձևով ա նա պատ տա ներ ժո ղովր դի մեղ քե րը։

ԱՅԾԸ՝ ՏԻՐՈՋ ՀԱՄԱՐ

Աստ ված ար դար է. այդ իսկ պատ ճա ռով, Նա չի կա րող պար զա պես ան տե սել կամ մի կողմ դնել մեր մեղ քը՝ նախ՝ ա ռանց Իր ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը բա վա րա րե լու։ Մեղ քի հա տու ցու մը մահն է։ Ա ռա ջին այ ծը՝ « Տի րոջ հա մար», մորթ վում էր զո հա սե ղա նի վրա՝ պատ կե րե լով Ք րիս տո սին որ պես Զոհ, Ով մա հա ցավ, որ վճա րեր Իր ժո ղովր դի մեղ քի պարտ քը»։

1. Հա մա ձայն Ղև տա ցի նե րի 16.9-ի՝ ի՞նչ պետք է ար վեր Տի րոջ հա մար նա խա տես ված այ ծը։

ա. Այն պետք է զո հա բեր վեր որ պես Մ__________ Պ____________________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս ար տա հայ տութ յու նը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «չատ տաչատ տա» բա ռից, ո րը կա րող է վե րա բե րել մեղ քին կամ մեղ քի զո հին։ Այս հա մա տեքս տում այն նշա նա կում է Աստ ծուն մա տուց ված զոհ, ո րի նպա տակն էր՝ հե ռաց նել մեղ քի հան ցան քը և պա տի ժը։ Այն պար զո րեն խորհր դա պատ կե-րում է Ք րիս տո սի միակ ճշմա րիտ զո հը աշ խար հի մեղ քե րի հա մար։

2. Հա մա ձայն Ղև տա ցի նե րի 16.15,16-ի՝ ի՞նչ պատ վի րեց Աստ ված քա հա նա յա պե տին Տի րոջ հա մար նա-խա տես ված այ ծի վե րա բեր յալ։ Ինչ պե՞ս է դա պատ կե րում Ք րիս տո սին և Ն րա քավ չա րար աշ խա տան քը։

ա. Նա պետք է Մ_______________ այ ծը (խս. 15)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅԱՆ ԱՅ ԾԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅԱՆ ԱՅ ԾԸ

109

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Եբ րա յե րեն «շա խատշա խատ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «մոր թել կամ հար վա ծել»։ Այս բա ռը սո վո րա բար օգ տա գոր ծում էին զո հա բեր վող կեն դա նի նե րի վե րա բեր յալ։ Ե սա յի 53.7-ում Մե սիան նման էր մորթ վե լու տար վող ոչ խա րի (եբ րա յե րեն «տե վախտե վախ»)։ Նոր կտա կա րա նում Հի սու սը մորթ ված Գառն է ( Հայտ նութ յուն 5.6,9,12, 13.8)։

բ. Նա պետք է տա նի ար յու նը վա րա գույ րի Ն__________ (խս. 15)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Քա հա նա յա պե տը պետք է մուտք գոր ծեր Սր բութ յան սրբոց, որ տեղ Աստ ծո ներ կա յութ-յունն էր, որ պես զի մա տու ցեր ար յան զո հը ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար։ Եբ րա յե ցի նե րի թղթի հե ղի-նա կը հայտ նում է մեզ, որ Ք րիս տո սը, թա փե լով իր ար յու նը՝ որ պես զոհ մեղ քե րի հա մար, մտավ ան-մի ջա պես Աստ ծո ներ կա յութ յան մեջ Երկն քում (Եբ րա յե ցի նե րի 9.11,12)։ Երբ Ք րիս տո սը մա հա ցավ, տա ճա րի քո ղը պատռ վեց՝ եր կու կես լի նե լով, դա նշա նա կում է, որ ճա նա պար հը՝ դե պի Իր ժո ղովր դի լիար ժեք նե րու մը և Աստ ծո հետ ան խո չըն դոտ հա ղոր դութ յու նը, բաց վել էր ( Մատ թեոս 27.51)։

գ. Նա պետք է սրսկի ար յու նը Ք_______________ (կամ՝ Ո ղոր մութ յան ա թո ռի) վրա և դ րա առջև (խս. 15)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

110

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Քա վութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «կապ պո րետկապ պո րետ» բա ռից, ո րը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել որ պես «ո ղոր մութ յան ա թոռ» կամ «քա վութ յան վայր»։ Այն ոս կե կա փա րիչ էր՝ մո տա վո րա պես 115x70սմ չա փե րով, ո րը դրվում էր Ուխ տի տա պա նա կի վրա։ Քա վութ յան վրա եր-կու հրեշ տակ նե րի ար ձան ներ էին, ո րոնք քե րով բե ներ էին կոչ վում։ Ն րանց հա յացք ներն ուղղ ված էին ի րար, նրանց տա րա ծած թևե րի եզ րե րը դիպ չում էին ի րար՝ ամ բող ջութ յամբ ծած կե լով Ուխ տի տա պա նա կի վրա դրված կա փա րի չը՝ քա վութ յու նը: Այն դրված էր Տա ճա րում՝ Սր բութ յան սրբո ցում, որն Աստ ծո գա հի սրա հի երկ րա յին ներ կա յա ցուց չութ յունն էր (կար դա ցե՛ք Ե սա յի 6.1-3)։ Աստ ված խոս տա ցել էր, որ կհան դի պեր Իր ժո ղովր դին Ուխ տի տա պա նա կի վրա ե ղած քա վութ յան վրա յից (Թվոց 7.89)։ Հենց այդ տեղ էր սրսկվում զո հի ար յու նը, այդ տեղ էր ար վում քա վութ յու նը և այդ տեղ էր ստաց վում ո ղոր մութ յու նը։ Յո թա նա սու նից թարգ մա նութ յան մեջ ( Հին կտա կա րա նի հու նա րեն թարգ մա նութ յու նը) «կապ պո րետկապ պո րետ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հի լաս տե րիոնհի լաս տե րիոն» բա ռով, ո րը նշա նա կում է «քա վութ յան վայր կամ ա ռար կա»։ « Հի լաս տե րիոն» բառն օգ տա գործ վում է Հի սու սի վե րա բեր յալ Հ ռո մեա ցի նե րի 3.25-ում. «Ո րին Աստ ված ա ռա ջուց սահ մա նեց քա վութ յունքա վութ յուն լի նե լու հա-մար՝ հա վա տա լով Ն րա ար յու նով...»։ Ք րիս տո սի մա հը՝ քա վութ յուն էր, ո րը բա վա րա րեց աստ վա-ծա յին ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը և թույլ տվեց ար դար Աստ ծուն ո ղոր մութ յուն ցու ցա բե րել մե ղա վոր նե րին՝ ա ռանց փոխ զիջ ման գնա լու Իր աստ վա ծա յին ար դա րութ յան հետ։ Երկ րա յին տա-ճա րում քա վութ յան վրա սրսկած գա ռան ար յու նը խորհր դա պատ կեր կամ շուք էր, ո րը ներ կա յաց նում էր Ք րիս տո սի ար յու նը, ո րը թափ վեց, որ պես զի հաշ տեց ներ Իր ժո ղովր դին և թույլ տար մարդ կանց մուտք գոր ծել ան մի ջա պես Աստ ծո ներ կա յութ յան մեջ Երկն քում։

դ. Նա պետք է Ք_______________ ա նի (խս. 16)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Քա վութ յուն» բա ռը եբ րա յե րեն «կիպ պերկիպ պեր» կամ «կիպ պուրկիպ պուր» բա ռից է։ Այս բա ռի «կա-կա-ֆարֆար» բա յաձ ևը նշա նա կում է մաք րել, նաև՝ քա վութ յուն կամ հաշ տութ յուն ա նել։ Քա նի որ «ան կա րե լի է, որ նո խազ նե րի և ց լե րի ար յու նը մեղ քեր վեր առ նի» (Եբ րա յե ցի նե րի 10.4), ակն հայտ է, որ այս զո-հը, ո րը տա րեց տա րի կրկնվում էր, ըն դա մե նը Ք րիս տո սի մե կընդ միշտ ար վող զո հի խորհր դա պատ-կե րը կամ շուքն էր։

ՔԱՎՈՒԹՅԱՆ ԱՅԾԸ

Մենք դի տար կե ցինք Տի րոջ հա մար նա խա տես ված այ ծին, ո րը խորհր դա պատ կե րում էր Ք րիս տո-սի կող մից մարդ կանց մեղ քի պարտ քը վճա րե լը։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, մեկ այ ծը բա վա կան չէր՝ պատ կե րե լու հա մար Ք րիս տո սի ա պա գա աշ խա տան քի եր կա կի բնույ թը։ Այժմ կդի տար կենք «քա վութ յան այ ծին», որն ուղարկ վում էր ա նա պատ՝ որ պես խորհր դա պատ կեր, որ Ք րիս տո սը կրե լու էր Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅԱՆ ԱՅ ԾԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՄԵՐ ՔԱ ՎՈՒԹ ՅԱՆ ԱՅ ԾԸ

111

1. Ըստ Ղև տա ցի նե րի 16.21,22-ի՝ ի՞նչ պատ վի րեց Աստ ված քա հա նա յա պե տին քա վութ յան այ ծի վե րա բեր-յալ, և ինչ պե՞ս է դա խորհր դա պատ կե րում Ք րիս տո սին և Ն րա քավ չա րար աշ խա տան քը։

ա. «Ա հա րոնն իր եր կու ձեռ քե րը ողջ նո խա զի գլխին դնի և խոս տո վա նի նրա վրա Իս րա յե լի որ դի նե րի բո լոր ա նօ րի նութ յուն նե րը և ն րանց բո լոր հան ցանք նե րը ի րենց բո լոր մեղ քե րով, և ն րանց դնի նո-խա զի գլխին...» (խս. 21)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Սա հան ցան քի վե րագր ման (լա տի նե րեն «ին պու տա րեին պու տա րե», «ինին» = «մեջ» կամ «դե-պի» + «պու տա րեպու տա րե» = «հա մա րել») վար դա պե տութ յան ազ դե ցիկ և գե ղե ցիկ օ րի նակ է, ո րում Աստ-ված վե րագ րում է Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը մի ան մեղ զո հի, ո րը կրում է այդ մեղ քե րի պա տի ժը նրանց փո խա րեն։ Այն փաս տը, որ քա հա նա յա պե տը պետք է դներ իր եր կուեր կու ձեռ քերն այդ այ ծի վրա և խոս տո վա ներ դրա վրա Իս րա յե լի բո լորբո լոր հան ցանք նե րը, խորհր դան շում է ժո ղովր դի հան ցան քի ամ-ամ-բող ջա կանբող ջա կան փո խան ցումն այդ զո հին։ Ե սա յին մար գա րեա ցավ, որ Տե րը Մե սիա յի վրա է դնե լու մեր մեր ա մե նիա մե նի մեղ քը (Ե սա յի 53.6)։ Նոր կտա կա րա նը պար զո րեն հայտ նում է, որ մեր մեղ քը վե րագր վեց Ք րիս տո սին, իսկ Ն րա ար դա րութ յու նը վե րագր վեց մեզ (Բ Կորն թա ցի նե րի 5.21)։

բ. «Եվ նո խա զը նրանց բո լոր ա նօ րի նութ յուն ներն իր վրա մի անբ նակ եր կիր տա նի, և մարդն ա նա պա-տում թող տա նո խա զը» (խս. 22)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քը կրող այ ծը վտար վում էր Աստ ծո ներ կա յութ յու նից և միայ նութ յան մատն վում ա նա պա տում։ Գող գո թա յում Ք րիս տո սը կրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը և թողն վեց Աստ ծուց՝ նրանց փո խա րեն։ Ա հա թե ին չու Նա ա ղա ղա կեց խա չի վրա. «Իմ Աստ վա՜ծ, իմ Աստ վա՜ծ, ին չո՞ւ թո ղե ցիր Ինձ» ( Մատ թեոս 27.46)։ Ն ման քա վութ յան այ ծին, ո րը թա փա ռում էր ա նա-պա տում, և այն զո հա բեր վող կեն դա նի նե րի մար մին նե րին, ո րոնք այր վում էին քա ղա քի դար պա սից դուրս, Ք րիս տո սը չար չար վեց քա ղա քի դար պա սից դուրս և թողն վեց մա հա նա լու՝ կտրված Աստ ծուց և Աստ ծո ժո ղովր դից (Եբ րա յե ցի նե րի 13.11,12)։

112

Գ լուխ 20. Ք րիս տո սը թաղ վեց Գ լուխ 20. Ք րիս տո սը թաղ վեց Այս գլխում կդի տար կենք Ա վե տա րա նի ան չափ կար ևոր, բայց հա ճախ ան տես ված մի կողմ՝ Ք րիս տո սի

հա րութ յան կար ևոր նա խա պայ ման նե րից մեկը՝ Ն րա թա ղու մը։

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԹԱՂՈՒՄԸ

Աստ վա ծա շուն չը պնդում է Ա Կորն թա ցի նե րի 15.3,4-ում. «Ք րիս տոս մեր մեղ քե րի հա մար մե ռավ՝ գրքե-րի հա մե մատ... թաղ վեց... եր րորդ օ րը հա րութ յուն ա ռավ՝ գրքե րի հա մե մատ»։ Ք րիս տո նեա կան հա վատ քի այս եր կու սյու նե րի միջև՝ «Ք րիս տո սը մա հա ցավ» և «Ք րիս տո սը հա րութ յուն ա ռավ», գտնվում է Ն րա թա-ղու մը։ Այն ընդգրկ ված չէ այս հատ վա ծում պար զա պես այս եր կու նշա նա կա լի ի րա դար ձութ յուն նե րի կա պը ցույց տա լու հա մար, այլ՝ դրանք վա վե րաց նե լու նպա տա կով։ Ք րիս տո սի թա ղումն ա պա ցույց է, որ Նա իս-կա պես մա հա ցել է, ին չը, իր հեր թին, ա պա ցու ցում է նաև Ն րա հա րութ յան փաս տը։ Այն պես որ, Ք րիս տո սի թաղ ման փաս տը հաս տա տե լը կար ևոր էր Ա ռա ջին ե կե ղե ցու հա մար։

1. Ե սա յի 53.9-ում գրված մար գա րեութ յու նը տպա վո րիչ կեր պով ա պա ցու ցում է, որ Ք րիս տո սը՝ Հի սուս Մարդն էր, և որ նույ նիսկ Ն րա կյան քի ու մահ վան ա մե նաանն շան ման րա մաս նե րը հա մա պա տաս խա-նում են Աստ վա ծաշն չին։ Ի՞նչ է այս մար գա րեութ յու նը ազ դա րա րում ե կող Մե սիա յի մա սին։ Հա մա ձայն Մատ թեոս 27.57-60-ի՝ ինչ պե՞ս այս մար գա րեութ յու նը կա տար վեց Հի սու սի մա հով։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ո րոշ վեց» բա ռը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել «նշա նակ վեց» կամ «սահ ման վեց» բա-ռե րով։ Սո վո րա բար խաչ ված հան ցա գործ նե րի մար մին նե րը նե տում էին ինչ-որ փո սի մեջ, որ պես զի շնե րը կամ գի շանգ ղերն ու տեին։ Բայց Աստ ված ո րո շեց, որ Իր Որ դին պատ վով թաղ վի։ Հով հան նես 19.39-ում մենք կար դում ենք, որ Ք րիս տո սի թաղ ման ժա մա նակ օգ տա գործ վեց մո տա վո րա պես հար-յուր լիտ րի չափ զմուռս և հալ վե։ Ն ման քա նա կութ յուն օգ տա գոր ծելն ար տա ռոց եր ևույթ էր, քա նի որ այդ նյու թե րը շատ թանկ ար ժեին։

2. Բո լոր չորս Ա վե տա րան նե րի հե ղի նակ նե րը նկա րագ րել են Հի սու սի թա ղու մը ( Մատ թեոս 27.57-66, Մար կոս 15.42-47, Ղու կաս 23.50-56, Հով հան նես 19.38-42)։ Կար դա ցե՛ք այս պատ մութ յուն նե րը և գ տե՛ք այն ա պա ցույց նե րը, ո րոնք հաս տա տում են Ք րիս տո սի մահ վան և թաղ ման ի րա կան լի նե լը։

ա. Նա թաղ վեց Ա_______________ Հ_______________ ա նու նով մի մար դու կող մից ( Մար կոս 15.42,43)։ Այն մար դը, ով կազ մա կեր պեց Ք րիս տո սի թա ղու մը, և ում գե րեզ մա նում Նա թաղ վեց, եր ևե լի խորհր-դա կան էր այն Սի նեդ րիո նում, ո րը մահ վան դա տա պար տեց Ք րիս տո սին։ Ղու կա սը նշում է, որ նա «բա րի և ար դար մարդ» էր և հա մա ձայն չէր Ք րիս տո սի մահ վա նը ( Ղու կաս 23.50,51)։ Ն րա վկա յութ-

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ԹԱՂ ՎԵՑ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ԹԱՂ ՎԵՑ

113

յու նը մեծ կշիռ ու նի։ Նա ո չինչ չէր շա հում՝ Ք րիս տո սի հա մար պատ շաճ թա ղում կազ մա կեր պե լով. ընդ հա կա ռա կը՝ նա կա րող էր կորց նել ա մեն ինչ այդ պատ ճա ռով։ Հով սե փի ռիս կը ծնվեց Ք րիս տո-սի հան դեպ ու նե ցած սի րուց։

բ. Ն_______________ ու ղեկ ցեց Հով սե փին և օգ նեց նրան պատ րաս տել Հի սու սի մա հա ցած մար մի-նը թաղ ման հա մար ( Հով հան նես 19.39)։ Այդ մար դը փա րի սե ցի և հ րեա նե րի իշ խան էր ( Հով հան նես 3.1)։ Փա րի սե ցի նե րը դա վադ րութ յուն էին կազ մել Սի նեդ րիո նի հետ՝ Հի սու սին խա չե լու հա մար։ Ինչ-պես և Հով սե փը, Նի կո դե մո սը քննա դատ վում էր մյուս փա րի սե ցի նե րի կող մից Հի սու սին պատ վե լու հա մար։ Նի կո դե մո սի վկա յութ յու նը Ք րիս տո սի մահ վան մա սին և Ն րա թաղ մա նը մաս նակ ցե լը նշա-նա կա լի ա պա ցույց ներ են, ո րոնք հաս տա տում են այդ ի րա դար ձութ յուն նե րի ի րա կան լի նե լը։

գ. Պ_______________ թույլ տվեց Հով սե փին վերց նել Հի սու սի մար մի նը՝ թա ղե լու հա մար ( Հով հան նես 19.38)։ Հի սու սի մա հը հաս տատ վում է այն փաս տով, որ Պի ղա տո սը թույլ տվեց վերց նել այն միայն սպա ռիչ քննութ յու նից հե տո, երբ հա մոզ վեց, որ Հի սուսնն ի րա կա նում մա հա ցած էր ( Մար կոս 15.44,45)։

դ. Այն, թե ինչ պես Հի սու սի մար մի նը պատ րաստ վեց թաղ ման հա մար, նույն պես մեծ ա պա ցույց էր, որ Նա մա հա ցել էր։ Ամ փո փե՛ք Հով հան նես 19.38-40-ում գտնվող պատ մութ յունն այդ մա սին։ Ի՞նչ կեր պով է այն ցույց տա լիս, որ Հի սուսն ի րա կա նում մա հա ցած էր, ոչ թե պար զա պես ան գի տա կից վի ճա կում էր։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ե թե Ք րիս տո սը ողջ լի ներ, մի՞ թե Հով սե փը և Նի կո դե մո սը չէին հայտ նա բե րի դա։ Ով-քեր տե սել էին Ք րիս տո սի մար մի նը, հա մոզ ված էին, որ Նա մա հա ցած էր. հռո մեա ցի զին վոր նե րը ( Մար կոս 15.44,45, Հով հան նես 19.32-34), Հով սե փը ( Ղու կաս 23.50-53), Նի կո դե մո սը ( Հով հան նես 19.39) և այն կա նայք, ո րոնք ա կա նա տես էին ե ղել Ն րա խա չե լութ յա նը և թաղ մա նը ( Ղու կաս 23.55,56)։

Ո՞ՒՐ ԳՆԱՑ ՔՐԻՍՏՈՍԸ, ԵՐԲ ՄԱՀԱՑԱՎ

Կան բազ մա թիվ թյու րըմբռ նում ներ այն մա սին, թե որ տեղ էր Ք րիս տո սը Իր մահ վան և հա րութ յան միջև ե ղած ե րեք օր վա ըն թաց քում։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Սուրբ գիրքն ու շադ րութ յամբ ու սում նա սի րե լու դեպ քում կա-րե լի է տես նել բո լոր հե ղի նակ նե րի հա մա ձայ նութ յունն այս հար ցում։ Իր մահ վան և հա րութ յան միջև ըն-կած ժա մա նա կա հատ վա ծում Ք րիս տո սի հո գին չէր մնա ցել գե րեզ մա նում, և ոչ էլ դժոխք էր ի ջել։ Ք րիս տո սի իսկ խոս քե րով, ո րոնք ուղղ ված էին ա պաշ խա րող ա վա զա կին, Նա գնա ցել էր «Դ րախտ»՝ Իր Հոր փա ռա վոր բնա կա վայ րը ( Ղու կաս 23.43)։ Հա ջորդ է ջե րում կու սում նա սի րենք ա մե նա կար ևոր հատ ված ներն այս մա սին։

ՍԱՂՄՈՍ 16.10ՍԱՂՄՈՍ 16.10

«Ո րով հետև Իմ ան ձը չես թող նի գե րեզ մա նում (կամ՝ շեո լում), և Քո Սուր բին ա պա կա նութ յուն տես նել չես տա»։

« Շեոլ» բա ռը նույն եբ րա յե րեն բա ռի գրա դար ձութ յունն է և կա րող է թարգ ման վել որ պես «անդ րաշ-խարհ», «գե րեզ ման», «փոս» կամ «դժոխք»։ Այս հա մա տեքս տում սաղ մո սեր գուն պար զա պես պնդում է,

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

114

որ Աստ ված թույլ չի տա, որ Մե սիա յի մար մի նը են թարկ վի քայ քայ ման, այլ հա րութ յուն կտա նրան մե ռել-նե րից։ Այս խոսքն այս պես են մեկ նա բա նում Պետ րո սը ( Գործք 2.27-31) և Պո ղո սը ( Գործք 13.34,35)։

Գործք 2.27-ում Պետ րո սը մեջ բե րում է այս հատ վա ծը՝ ի պաշտ պա նութ յուն Ք րիս տո սի հա րութ յան. «Իմ ան ձը չես թող նի գե րեզ մա նում (կամ՝ «հա դե սում»)։ « Հա՛ դեսՀա՛ դես» բա ռը «շեոլշեոլ» բա ռի հու նա րեն թարգ մա նութ-յունն է և ու նի միև նույն ի մաս տը։ Այս հատ ված նե րի պար զա գույն ի մաստն այն է, որ Հայ րը թույլ չէր տա լու, որ Հի սու սի մար մի նը են թարկ վեր քայ քայ ման մահ վան կա պանք նե րում, այլ հա րութ յուն կտար Ն րան մե-ռել նե րից։ Չարլզ Հո ջը գրում է. «Այդ իսկ պատ ճա ռով, աստ վա ծաշնչ յան լեզ վով հա դես իջ նե լը պար զա պես նշա նա կում է իջ նել գե րեզ մա նը, անց նել տե սա նե լի աշ խար հից՝ ան տե սա նե լին, ինչ պես որ լի նում է այն մարդ կանց հետ, ով քեր մա հա նում և թաղ վում են»8։

ՀՌՈՄԵԱՑԻՆԵՐԻ 10.7ՀՌՈՄԵԱՑԻՆԵՐԻ 10.7

«Ո՞վ կիջ նի ան դուն դը (կամ՝ ա բիս սը), այ սինքն՝ Ք րիս տո սին մե ռել նե րի մի ջից հա նե լու հա մար»։ Հիմն վե լով հենց Պո ղո սի մեկ նութ յան վրա («մե ռել նե րի մի ջից հա նե լու»)՝ «ա բիսս» բա ռը վե րա բե րում

է մե ռել նե րի տի րույ թին, և հա վաս տիա ցում չէ այն մա սին, որ Ք րիս տո սը դժոխք է գնա ցել։ Մեթ յու Հեն րին գրում է. « Սա պար զո րեն ցույց է տա լիս, որ Ք րիս տո սի ան դունդ կամ «ա՛ բուս սոսա՛ բուս սոս» իջ նե լը ըն դա մե նը նշա-նա կում է լի նել մա հա ցած վի ճա կում»9։

ԵՓԵՍԱՑԻՆԵՐԻ 4.9ԵՓԵՍԱՑԻՆԵՐԻ 4.9

«Այն «վեր ե լավ»-ը ի՞նչ է, ե թե ոչ՝ որ ա ռաջ վայր ի ջավ երկ րի ցած կող մե րը»։ Այս հա մա տեքս տը են թադ րում է, որ Պո ղո սը գրում է Ք րիս տո սի մարմ նա վոր ման մա սին, ոչ թե դժոխք

իջ նե լու։ Այն Ք րիս տո սը, Ով վեր ե լավ Եր կինք (համ բարձ վեց), նույն Անձն է, Ով եր կիր ե կավ Երկն քից (մարմ նա վոր վեց)։ Ե սա յի 44.23-ում գրված է. «Ցն ծա ցե՛ք, ո՛վ եր կինք, ո րով հետև Տերն է ա րել. ցնծա լով ա ղա ղա կե՛ք, ո՛վ երկ րի խոր քեր. ու րա խա լից ձայ ներ հա նեք, ո՛վ սա րեր, ո՛վ ան տառ և բո լոր նրա մի ջի ծա-ռեր, ո րով հետև Տե րը փրկել է Հա կո բին, և Նա Իս րա յե լի մեջ փա ռա վոր ված է»։ Կր կին, այս հատ վա ծում «երկ րի խոր քեր» ար տա հայ տութ յու նը պար զա պես նշա նա կում է եր կի րը՝ ի հա կադ րութ յուն երկն քի։

Ա ՊԵՏՐՈՍ 3.18-20Ա ՊԵՏՐՈՍ 3.18-20

«Ո րով հետև Ք րիս տոսն էլ մեկ ան գամ մեղ քե րի հա մար չար չար վեց, այն Ար դարն ա նար դար նե րի վրա, որ մեզ մո տեց նի Աստ ծուն, որ թեև մե ռավ մարմ նով, բայց կեն դա նի ե ղավ հո գով։ Ո րով գնաց բան տում ե ղող հո գի նե րին էլ քա րո զեց, ո րոնք մի ժա մա նակ ապս տամբ էին, երբ որ Աստ ծո եր կայ նամ տութ յու նը համ բե րում էր նրանց Նո յի օ րե րում տա պա նը պատ րաստ վե լիս, ո րի մեջ քիչ, այ սինքն՝ ութ հո գի ջրից պրծան»։

Ո մանք մեկ նում են այս հատ վա ծը որ պես ուս մունք այն մա սին, որ Ք րիս տոսն ի ջավ դժոխք, երբ մա-հա ցավ, որ պես զի հռչա կեր Իր հաղ թա նա կը նրանց, ով քեր գտնվում էին այն տեղ։ Ա վե լի հետ ևո ղա կան մեկ նութ յունն այն է, որ Սուրբ Հո գին, Ով հա րութ յուն տվեց Ք րիս տո սին մե ռել նե րից, այն գոր ծիքն էր, ո րի մի ջո ցով Ք րիս տո սը խո սում էր Նո յի սերն դին։ Ք րիս տո սը խո սում էր նրանց Սուրբ Հո գով՝ Նո յի քա րո զի մի ջո ցով։ Ն րանք չհա վա տա ցին Ք րիս տո սի խոս քե րին, ո րոնք քա րո զում էր Նո յը. այդ իսկ պատ ճա ռով, նրանք մա հա ցան ի րենց մեղ քե րի մեջ և մինչև օրս բան տում են (այ սինքն՝ դժոխ քում)։

Ա ՊԵՏՐՈՍ 4.6Ա ՊԵՏՐՈՍ 4.6

«Ո րով հետև իսկ սրա հա մար մե ռել նե րին էլ ա վե տա րան վեց, որ մար դու կող մից մարմ նով դատ վեն, բայց կեն դա նի լի նեն Աստ ծո կող մից հո գով»:

8 « Հա մա կարգ ված աստ վա ծա բա նութ յուն», հտ. 2, էջ 6179 « Մեթ յու Հեն րիի մեկ նութ յու նը», հտ. 6, էջ 439

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ԹԱՂ ՎԵՑ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ԹԱՂ ՎԵՑ

115

Ոչ մի պատ ճառ չկա մեկ նա բա նե լու այս հատ վածն այն ի մաս տով, որ Ք րիս տոսն ի ջավ դժոխք, որպեսզի քա րո զեր Ա վե տա րանն այն տեղ գտնվող նե րին։ Աստ վա ծա շուն չը պար զո րեն սո վո րեց նում է, որ «...մարդ կանց մեկ ան գամ սահ ման ված է մեռ նել, և ն րա նից հե տո դա տաս տա նը» (Եբ րա յե ցի նե րի 9.27)։ Այս հատ վա ծը պետք է պար զա պես մեկ նա բա նել այն ի մաս տով, որ Ա վե տա րա նը քա րոզ վել էր ո րոշ մարդ-կանց, ով քեր Պետ րո սի գրե լու ժա մա նակ ար դեն մա հա ցել էին։

ՂՈՒԿԱՍ 23.43ՂՈՒԿԱՍ 23.43

«Եվ Հի սուսն ա սաց նրան. «Ճշ մա րի՛տ ա սում եմ քեզ, դու այ սօր Ինձ հետ դրախ տում կլի նես»»։ Ե թե Ք րիս տո սը չգնաց դժոխք, ա պա ո՞ւր գնաց։ Այս հար ցի լա վա գույն պա տաս խա նը Ք րիս տո սի խոս-

քե րին հա վա տալն է։ Հի սուսն ա սաց մա հա ցող ա վա զա կին. «Ճշ մա րի՛տ ա սում եմ քեզ, դու այ սօր Ինձ հետ դրախ տում կլի նես»։ Ք րիս տո սի մահ վան ժա մա նակ Ն րա հո գին ան մի ջա պես ան ցավ Աստ ծո ներ կա յութ-յան մեջ։ Հա րութ յան ժա մա նակ Ն րա մար մի նը և հո գին կրկին միա ցան։ Ակ նա ռու է, որ «դրախտ» բառն օգ տա գործ վում է ևս եր կու ան գամ Նոր կտա կա րա նում, և եր կու ան գամ էլ այն ակն հայ տո րեն վե րա բե րում է Երկն քին (Բ Կորն թա ցի նե րի 12.4, Հայտ նութ յուն 2.7)։

ՂՈՒԿԱՍ 23.46ՂՈՒԿԱՍ 23.46

«Եվ Հի սու սը մեծ ձայ նով կան չեց և ա սաց. « Հա՛յր, հո գիս Քո ձեռքն եմ ա վան դում», և այս ա սե լով հո գի տվեց»։

Այս կարճ, բայց ազ դե ցիկ հայ տա րա րութ յան մեջ կրկին ա պա ցույց ենք տես նում, որ մա հա նա լով՝ Ք րիս-տո սը գնաց Հոր մոտ։ Այս հայ տա րա րութ յան մեջ կա մեծ վստա հութ յուն՝ նման «այ սօր Ինձ հետ դրախ-տում կլի նես» պնդմա նը։ Մեթ յու Հեն րին գրում է. «[Ք րիս տո սը] ա վան դում է Իր հո գին Իր Հոր ձեռ քը, որ-պես զի այն ըն դուն վի դրախ տում և վե րա դարձ վի եր րորդ օ րը»10։

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ 20.17ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ 20.17

« Հի սու սը նրան ա սաց. « Մի՛ դիպ չիր Ինձ, ո րով հետև դեռ չեմ վեր ե լել Իմ Հոր մոտ։ Բայց դու գնա՛ Իմ եղ բայր նե րի մոտ և ն րանց ա սա՝ Ես վեր եմ ել նում Իմ Հոր մոտ և ձեր Հոր մոտ, Իմ Աստ ծո մոտ և ձեր Աստ ծո մոտ»»։

Եր բեմն վի ճարկ վում է, որ Ք րիս տո սը կա րող էր Եր կինք բարձ րա նալ այն ե րեք օր վա ըն թաց քում, երբ Իր մար մի նը գե րեզ մա նում էր՝ հիմն վե լով այս հատ վա ծի վրա, ո րում Նա խո սեց Մա րիամ Մագ դա ղե նա ցու հետ։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, ա վե լի ու շա դիր դի տարկ ման դեպ քում ակն հայտ է, որ չկա ոչ մի հա կա սութ յուն Ք րիս տո սի խոս քե րի մեջ՝ ուղղ ված ա վա զա կին ( Ղու կաս 23.43), և Ն րա խոս քե րի մեջ՝ ուղղ ված Մա րիամ Մագ դա ղե նա ցուն ( Հով հան նես 20.17)։ Ե րեք օր անց Ք րիս տո սը միա ցավ Իր երկ րա յին մարմ նին և հա րութ յուն ա ռավ մե ռել նե րից։ Մա րիա մը չհաս կա ցավ Աստ ծո ծրա գի րը և չի մա ցավ, որ Ք րիս տո սը կրկին համ բարձ վե լու էր (այս ան գամ՝ մարմ նով) դե պի Հոր աջ կող մը՝ որ պես Իր ժո ղովր դի Բա րե խոս։ Նա սպա-սում էր, որ Հի սու սը մնար երկ րի վրա և թա գա վո րեր որ պես երկ րա յին Մե սիա։ Մա րիա մի հետ խո սե լիս Ք րիս տո սը չէր ժխտում, որ Իր հո գինհո գին համ բարձ վել էր Հոր մոտ խա չի վրա մա հա նա լուց հե տո, այլ ա սում էր, որ Ին քը դեռ չէր համ բարձ վել մարմ նովմարմ նով։ Թեև Մա րիա մը չէր հաս կա նում դա, մարմ նով հա րութ յուն առ-նե լը բա ցար ձա կա պես անհ րա ժեշտ էր փրկութ յան աշ խա տանքն ա վար տին հասց նե լու հա մար։

10 « Մեթ յու Հեն րիի մեկ նութ յու նը», հտ. 5, էջ 830

116

Գ լուխ 21. Ք րիս տո սը հա րութ յուն ա ռավ Գ լուխ 21. Ք րիս տո սը հա րութ յուն ա ռավ Հա ճախ մար դիկ ամ փո փում են Ա վե տա րա նի ու ղեր ձը՝ ա սե լով. « Հի սու սը մա հա ցավ մեր մեղ քե րի հա-

մար»։ Սա կո պիտ սխալ է։ Հա մա ձայն Ա Կորն թա ցի նե րի 15.1-4-ի՝ Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րանն ըն-դա մե նը այն չէ, որ Նա մա հա ցավ Աստ ծո ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար, այլ՝ որ Նա հա րութ յուն ա ռավ մե-ռել նե րից եր րորդ օ րը։ Ք րիս տո սի հա րութ յու նը և մա հը՝ քրիս տո նեութ յան եր կու մեծ սյու ներն են։ Ա ռանց հա րութ յան՝ Ք րիս տո սի մա հը բա րի լուր չէր լի նի։

Հույ սի մե ծա գույն հռչա կու մը, ո րը հնչել է ցան կա ցած մահ կա նա ցո ւի կամ հրեշ տա կի շուր թե րից, «Ք րիս-տո սը հա րութ յուն է ա ռել» խոս քերն են։ Ն րա հա րութ յու նը մեծ ա պա ցույց է Ն րա աստ վա ծութ յան և Ան ձի ար դա րաց ման մա սին։ Հա րութ յու նը ե րաշ խիք է, որ Աստ ված ըն դու նեց Ք րիս տո սի մա հը՝ որ պես հա տու-ցում Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի։ Գո յութ յուն ու նեն ըն դա մե նը մի քա նի վար դա պե տութ յուն ներ, ո րոնք ա վե լի կար ևոր են, սա կայն ոչ մի վար դա պե տութ յուն այն քան հար ձա կում նե րի չի են թարկ վել ան հա վատ նե րի կող մից, որ քան Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը։ Ք րիս տո նեա կան հա վատ քի ար ժա նա հա վա տութ յու նը և հա վա տաց յալ նե րի փրկութ յու նը հիմն ված են այս վար դա պե տութ յան վրա։

ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆ

« Վեբս թե րի բա ռա րա նը» սահ մա նում է «պատ մա կա նութ յուն» տեր մի նը որ պես «պատ մա կան լի նե լու հատ կա նիշ՝ ի հա կադ րութ յուն դի ցա բա նա կա նի կամ ա ռաս պե լա կա նի»։ Աստ ծո Որ դու գալստ յան պատ-մութ յու նը, ո րը գրված է չորս Ա վե տա րան նե րում ( Մատ թեո սի, Մար կո սի, Ղու կա սի և Հով հան նե սի), մե ծա-պես տար բեր վում է ա ռաս պե լա կան պա տու մից այն բա նով, որ այդ ի րա դար ձութ յունն ի րա կա նում տե ղի է ու նե ցել մարդ կութ յան պատ մութ յան մեջ։ Աստ ծո Որ դին ի րա կա նում ե կավ այս աշ խարհ ո րո շա կի ժա-մա նա կում և ո րո շա կի վայ րում։ Նա ի րա կան, պատ մա կան Անձ էր, և Ն րա կյան քի պատ մութ յու նը գրի է առն ված այն մարդ կանց կող մից, ով քեր և՛ ճա նա չում էին Ն րան, և՛ Ն րա կյան քի և ու սու ցում նե րի ա կա նա-տես ներն էին։ Ն րանց հա մար Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը ո՛չ ա ռաս պել էր, ո՛չ խորհր դա պատ կե րա յին ի րա դար ձութ յուն, այլ՝ պատ մա կան ի րո ղութ յուն։ Հա րութ յու նը ի րա կան պատ մա կան ի րա դար ձութ յուն չհա-մա րե լը՝ նշա նա կում է մեր ժել Սուրբ գրքի վկա յութ յու նը։

1. Ղու կաս 1.1-4-ում մենք գտնում ենք ազ դե ցիկ ա պա ցույց այն մա սին, որ Ա վե տա րան նե րի հե ղի նակ նե րը լիո վին հա մոզ ված էին, որ ներ կա յաց նում էին պատ մա կան փաստ՝ հիմն ված կա՛մ ի րենց անձ նա կան վկա յութ յան, կա՛մ այլ մարդ կանց սպա ռիչ կեր պով ստուգ ված վկա յութ յուն նե րի վրա։ Ինչ պե՞ս է Ղու կա սի Ա վե տա րա նի նե րա ծութ յու նը ցույց տա լիս, որ Ղու կա սը հա վա տում էր, որ ի րա կան պատ մա կան դեպ քեր էր գրի առ նում։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅՈՒՆ Ա ՌԱՎ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅՈՒՆ Ա ՌԱՎ

117

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Վերս տին կար գել» ար տա հայ տութ յու նը (խս. 1) թարգ ման ված է հու նա րեն «ա նա տա՛ս-ա նա տա՛ս-սո մայսո մայ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ի մի բե րել՝ հա մա կար գե լու հա մար»։ Ղու կա սը պար տա վո րութ յուն էր ստանձ նել գրի առ նել հա ջոր դա կան և պատ մա կա նո րեն ճշգրիտ պատ մութ յուն Աստ ծո Որ դու մարմ-նա վոր ման և գոր ծե րի մա սին։ «Ա վան դել» բա ռը (խս. 2) թարգ ման ված է հու նա րեն «պա րա դի՛ դո միպա րա դի՛ դո մի» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «հանձ նել ինչ-որ բան մեկ ու րի շին՝ պահ պա նե լու կամ օգ տա գոր ծե լու հա մար. հանձ նա րա րել կամ վստա հել ինչ-որ բան ինչ-որ մե կին»։ Այն ա ռաք յալ նե րը, ով քեր Ք րիս տո սի հետ էին «սկզբից», հա վա տար մո րեն «ա վան դե ցին» ճշմար տութ յու նը Ն րա Ան ձի և գոր ծե րի մա սին։ «Ա կա նա-տես» բա ռը (խս. 2) թարգ ման ված է հու նա րեն «աու տո՛պ տեսաու տո՛պ տես» բա ռից, ո րը վե րա բե րում է ինչ-որ մե կին, ով իր աչ քե րով ինչ-որ բան է տե սել։ « Դիա հեր ձում» կամ «աու տոպ սիա» բժշկա կան տեր մի նը, ո րը նշա-նա կում է «ման րա մասն զննում», ա ռա ջա ցել է այս բա ռից։ «Ա կա նա տես նե րը» և « Խոս քին սպա սա վոր լի նող նե րը», հա վա նա բար, ա ռաք յալ ներն են։ « Հետ ևել» (կամ՝ «հե տաքն նել») բա ռը (խս. 3) թարգ ման-ված է հու նա րեն «պա րա կո լոու թե ՛ոպա րա կո լոու թե ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «հետ ևել» կամ «ինչ-որ մե կի հետ լի նել՝ ուր էլ նա գնա»։ Փո խա բե րա կան ի մաս տով, սա նշա նա կում է տե ղե կութ յուն հայ թայ թել ինչ-որ բա նի մա սին կամ հիմ նա վոր կեր պով հե տաքն նել դա։ «Ա մեն բա նե րին ճշմար տութ յամբ» ար տա հայ տութ յու-նը ցույց է տա լիս, որ Ղու կա սի քննութ յու նը և՛ սպա ռիչ էր, և՛ ջա նա սի րա բար ար ված։ Նա քննել էր բո լոր հա սա նե լի տվյալ նե րը։ Ն րա նպա տակն էր փո խան ցել պատ մա կան ճշմար տութ յու նը՝ ա ռանց այն ճո-խաց նե լու։ « Կար գավ» բա ռը (խս. 3) թարգ ման ված է հու նա րեն «կա թեք սեսկա թեք սես» բա ռից, ո րը նշա նա կում է հա ջոր դա կա նութ յուն և կարգ։ Այն պար տա դիր կեր պով չի նշա նա կում ժա մա նա կագ րա կան հա ջոր դա-կա նութ յուն, այլ՝ փաս տե րի տրա մա բա նա կան և հա մա կարգ ված հա մա ձայ նե ցում։ «Ս տու գութ յուն» բա-ռը (խս. 4) հու նա րեն «աս ֆա՛ լե յա» բա ռից է, ո րը նշա նա կում է հաս տա տու նութ յուն, կա յու նութ յուն և հս-տա կութ յուն։ Ղու կա սը գրում էր իր Ա վե տա րա նը, որ պես զի Թեո փի լեն լիար ժեք վստա հութ յուն ու նե նար այն ա մե նի վե րա բեր յալ, ինչ ու սու ցա նել էին ի րեն։

2. Գ րե լով Գործք ա ռա քե լոց գիր քը՝ Ղու կա սը սկսում է այն նե րա ծութ յամբ, ո րը նման է իր Ա վե տա րա նի նե-րա ծութ յա նը։ Ինչ պե՞ս է Գործք 1.3-ը ցույց տա լիս, որ Ղու կա սը, իր հա մոզ մամբ, պատ մա կան փաստ էր ար ձա նագ րում՝ գրե լով հա րութ յան մա սին։

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ա պա ցույց ներ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «տեկ մե րիոնտեկ մե րիոն» բա ռից, ո րը կա րե լի է թարգ մա նել նաև որ պես «հա մո զիչ ա պա ցույց» կամ «պարզ ցու ցում ներ»։ Նոր կտա կա րա նում գրված է Ք րիս տո սի հայտն վե լու տաս նե րեք դեպք՝ Իր հա րութ յու նից հե տո։ Ե թե Ք րիս տո սը հայտն վեր միայն մեկ մար դու՝ մեկ ան գամ և կարճ ժա մա նա կով, դա հնա րա վոր կլի ներ կաս կա ծի են թար կել, սա կայն քա ռա սուն օր վա ըն թաց քում մի քա նի ան գամ բազ մա թիվ մարդ կանց հայտն վե լը հաս տա տում է ա ռա-ջին ա շա կերտ նե րի վկա յութ յու նը։ «Աստ ծո ար քա յութ յան հա մար խո սե լով» ար տա հայ տութ յու նը խիստ

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

118

կար ևոր է։ Ք րիս տո սը պար զա պես չէր հայտն վում և ան հայ տա նում։ Նա ժա մա նակ էր անց կաց նում ա շա կերտ նե րի հետ և սո վո րեց նում էր նրանց այն պես, ինչ պես Իր մա հից ա ռաջ։ Ա ռաք յալ նե րը և ա ռա-ջին ա շա կերտ նե րը չէին հիմ նա վո րում ի րենց վկա յութ յու նը ուր վա կան հի շեց նող եր ևույթ ներ տես նե լու վրա։ Ն րանց հիմ քը հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո սի հետ ու նե ցած ի րա կան, անձ նա կան շփումն էր (կար-դա ցե՛ք նաև Ղու կաս 24.27)։

3. Գործք 10.38-42-ում գրված է Պետ րոս ա ռաք յա լի քա րո զը՝ ուղղ ված այն մարդ կանց, ով քեր լի նե լու էին ա ռա ջին քրիս տոն յա նո րա դարձ նե րը։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը և հետ ևե՛ք ա ռաք յա լի դա տո ղութ յուն-նե րին՝ Ք րիս տո սի հա րութ յան պատ մա կան լի նե լու վե րա բեր յալ խոս քեր 40-42-ում։

ա. Աստ ված Հ_______________ տվեց Ն րան Ե__________ օ րը (խս. 40)։ Ս րա նով Աստ ված հաս տա-տեց Նա զով րե ցի Հի սու սի Ան ձը և Ն րա կա տա րած աշ խա տան քը (Հ ռո մեա ցի նե րի 1.4)։ Ամ բողջ քրիս տո նեութ յու նը հիմն վում է այս ճշմար տութ յան վրա։ Ա հա թե ին չու է հա րութ յունն այդ քան հա-ճախ ազ դա րար վում Նոր կտա կա րա նում։

բ. Եվ Հ_______________ ա րեց Ն րան (կամ՝ «տե սա նե լի դարձ րեց») (խս. 40)։ Ք րիս տո սի հայտն վե լը Աստ ծո ո ղոր մա ծութ յան դրսևո րումն էր Իր ժո ղովր դի հան դեպ։

գ. Ոչ թե ամ բողջ ժո ղովր դին, այլ Աստ ծուց ա ռա ջա գույն Ը_______________ Վ_______________ (խս. 41)։ Ինչ պես և Ն րա երկ րա յին ծա ռա յութ յան բո լոր հրաշք նե րը, Ք րիս տո սի հայտն վե լու դեպ քե րը Ն րա հա րութ յու նից հե տո գտնվում էին Աստ ծո գե րիշ խան ա ռաջ նոր դութ յան ներ քո և ու նեին հա տուկ նպա-տակ, ո րը Իր Ե կե ղե ցին կա ռու ցելն էր։ Ք րիս տո սը չհայտն վեց ան հա վատ նե րին՝ Ի րեն ար դա րաց նե-լու հա մար։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, սա տե ղի կու նե նա Ն րա երկ րորդ գա լուս տի ժա մա նակ։

դ. Մեզ, որ Կ__________ և Խ__________ Ն րա հետ Ն րա մե ռել նե րից հա րութ յուն առ նե լուց հե տո (խս. 41)։ Ք րիս տո սը չհայտն վեց որ պես ե թե րա յին ուր վա կան կամ ան ցո ղիկ տե սիլք. Նա հա ղոր-դակց վեց Իր ժո ղովր դի հետ և տ վեց նրանց հստակ ա պա ցույց ներ Իր մարմ նով հա րութ յան մա սին ( Հով հան նես 20.26,27, 21.9-14)։

ե. Եվ պատ վի րեց մեզ Վ_______________ դնել (խս. 42)։ Այս ար տա հայ տութ յու նը թարգ ման ված է հու-նա րեն «դիա մար տո՛ւ րո մայդիա մար տո՛ւ րո մայ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «վկա յել մեծ նա խան ձա վո րութ յամբ, լրջութ-յամբ և նույ նիսկ՝ խստութ յամբ»։

զ. Որ Ինքն է Աստ ծուց Ս_______________ Դ_______________ մե ռել նե րին և կեն դա նի նե րին (խս. 42)։ Հա րութ յու նը՝ ա պա ցույց է, որ Ք րիս տո սը Փր կիչ է ( Գործք 4.12), Տեր է ( Գործք 2.36) և Դա տա վոր է ( Գործք 17.31)։

է. Ինչ պե՞ս է այս հատ վա ծը ցույց տա լիս, որ Պետ րո սը դի տար կում էր Ք րիս տո սի հա րութ յու նը որ պես փաս տա ցի պատ մա կան ի րա դար ձութ յուն։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅՈՒՆ Ա ՌԱՎ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅՈՒՆ Ա ՌԱՎ

119

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

4. Ա Կորն թա ցի նե րի 15.3-9-ում գրված է ևս մեկ վկա յութ յուն, ո րը հաս տա տում է հա րութ յան իս կութ յու նը։ Լ րաց րե՛ք բաց թողն ված հատ ված ներն այն մարդ կանց ա նուն նե րով, ո րոնք տե սել են հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո սին՝ հա մա ձայն Պո ղո սի թվարկ ման։

ա. Կ_______________ (խս. 5)։ Խոս քը Պետ րո սի մա սին է ( Հով հան նես 1.42)։ Ք րիս տո սի հայտն վե լու այս դեպ քը, ո րի մա սին գրված է Ղու կաս 24.34-ում, տե ղի ու նե ցավ Ք րիս տո սի հա րութ յան օ րը։

բ. Տ_______________ (խս. 5)։ Թեև Հու դան այլևս ա ռաք յալ նե րի հետ չէր, և ն րանք ար դեն տասն մեկն էին, բայց դեռ «տաս ներ կուսն» էին կոչ վում։ Հի սու սը մի քա նի ան գամ հայտն վեց Իր ա շա կերտ նե րին հա րութ յուն առ նե լուց հե տո (կար դա ցե՛ք խս. 7), և սա այդ դեպ քե րից մեկն է։ Այս դեպ քը տե ղի ու նե-ցավ հա րութ յան ե րե կո յան, և այս մա սին գրված է Ղու կաս 24.36-43 և Հով հան նես 20.19-23 հատ ված-նե րում։

գ. Հ__________ Հ__________ ա վե լի եղ բայր նե րին մեկ ան գամ (խս. 6)։ Հա վա նա բար, սա հղում է Գործք 1.6-11 խոս քե րին։ Այն, որ Ք րիս տո սը հայտն վեց հինգ հար յուր վկա նե րի մեկ ան գամ (նույն ժա մա նակ և նույն վայ րում), խիստ ան հա վա նա կան է դարձ նում շփոթ մուն քի կամ զգա յա խա բութ յան վար կա ծը։ Հա մա ձայն Հին կտա կա րա նի օ րեն քի՝ «եր կու կամ ե րեք վկա նե րի բե րա նով հաս տատ-վի բա նը» (Երկ րորդ Օ րի նաց 19.15)։ Այն փաս տը, որ այդ հինգ հար յուր վկա նե րի մեծ մա սը դեռ ողջ էին Պո ղո սի գրե լու ժա մա նակ և կա րող էին հաս տա տել դա, է՛լ ա վե լի է հաս տա տում Պո ղո սի փաս-տարկը։

դ. Հա կո բին (կամ՝ Հա կո բո սին), (խս. 7)։ Խոս քը Հի սու սի խորթ եղ բոր մա սին է ( Մատ թեոս 13.55)։ Մինչև հա րութ յու նը նա չէր հա վա տում Հի սու սի մե սիա կան հայ տա րա րութ յուն նե րին ( Հով հան նես 7.5), սա կայն հա րութ յու նից հե տո նա միա ցավ ա ռաք յալ նե րին ( Գործք 1.14) և դար ձավ ա ռա ջին քրիս տոն յա նե րի ա մե նաակ նա ռու ա ռաջ նորդ նե րից մե կը ( Գործք 15.13 և այլն)։

ե. Մի Վ_______________ (խս. 8)։ Այս բա ռը հու նա րեն «է՛կտ րո մաէ՛կտ րո մա» բառն է, ո րը վե րա բե րում է վիժ մա-նը կամ մա հա ցած ծնուն դին։ Պո ղո սը ա ռա ջին տաս ներ կու ա շա կերտ նե րի թվում չէր, ով քեր քայ լում էին Ք րիս տո սի հետ Ն րա երկ րա յին ծա ռա յութ յան ըն թաց քում։ Նա դար ձի ե կավ ա վե լի ուշ, երբ Ք րիս-տո սը հան դի պեց նրան Դա մաս կո սի ճա նա պար հին ( Գործք 9.3-6,17)։

զ. Ձեր բա ռե րով բա ցատ րե՛ք, թե ինչ պես է այս հատ վա ծը ցույց տա լիս, որ Պո ղո սը հա րութ յու նը հա մա-րում էր փաս տա ցի պատ մա կան ի րա դար ձութ յուն։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

120

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Թ վար կե լով հա րութ յու նից հե տո Ք րիս տո սի հայտն վե լու դեպ քե րը ժա մա նա կագ րա կան հա ջոր դա կա նութ յամբ՝ Պո ղոս ա ռաք յա լը ցույց տվեց, որ ին քը դի տար կում էր Ք րիս տո սի հա րութ յու նը որ պես փաս տա ցի պատ մա կան ի րա դար ձութ յուն, ո րը հաս տատ վում էր ա կա նա տես նե րի կող մից։

ՀԱՐՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ՀԱՄԱՁԱՅՆ ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉԻ

Մենք կշա րու նա կենք խո սել Ք րիս տո սի հա րութ յան մա սին, բայց մինչ այդ օգ տա կար կլի նի դի տար կել մի շարք պատ մա կան ի րա դար ձութ յուն ներ այն պես, ինչ պես դրանք նկա րագր ված են Սուրբ գրքում։

Հի սու սի մահ վան եր րորդ օր վա ա ռա վոտն էր։ Կա նայք երկ չո տութ յամբ գնում էին դե պի այն պար տե զը, որ տեղ Ք րիս տո սի մար մի նը գե րեզ մա նի մեջ էր դրվել։ Ն րանք գնում էին ոչ թե հույ սով, այլ խղճա հա րութ-յամբ։ Ն րանք միայն ու զում էին պատ վել ի րենց սի րե լի Հի սու սի մար մի նը պատ շաճ թա ղու մով։ Ն րանց խո-սակ ցութ յու նը սահ մա նա փակ վում էր անն շան կազ մա կերպ չա կան հար ցե րով, օ րի նակ՝ «Ո՞վ կգլո րի քա րը» ( Մար կոս 16.2-4)։ Հա րութ յու նը՝ վեր ջին բանն էր, ին չի մա սին նրանք մտա ծում էին։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, նրանց խղճա հա րութ յու նը վե րած վեց վա խի, վա խը՝ ան մար հույ սի, իսկ հույ սը՝ ա նա սե լի և փա ռա վոր ուրա խութ-յան։ Ն րանք տե սան գլոր ված քա րը և դա տարկ գե րեզ մա նը և լ սե ցին Բա րի լու րի ա վե տու մը հրեշ տակ նե րից. «Ին չո՞ւ եք կեն դա նին մե ռել նե րի մեջ ո րո նում։ Այս տե՛ղ չէ, հա րութ յուն ա ռավ» ( Ղու կաս 24.5-8)։

Կա նայք ա րագ հե ռա ցան գե րեզ մա նից «վա խով և մեծ ու րա խութ յամբ» ( Մատ թեոս 28.8)։ Ն րանք վա-զե ցին՝ պատ մե լու Ն րա ա շա կերտ նե րին, բայց նրանց վկա յութ յու նը ցնորք եր ևաց այն մարդ կանց, ով քեր պետք է հա վա տա յին ( Ղու կաս 24.11)։ Դ րա նից հե տո, ա ռանց հույ սի՝ հու սա լով, Պետ րո սը և Հով հան նե սը վա զե ցին դե պի դա տարկ գե րեզ մա նը։ Կարճ և շ փո թեց նող ստու գու մից հե տո նրանք վե րա դար ձան մյուս-նե րի մոտ՝ ա ռանց որ ևէ հստակ տե ղե կութ յան, «ո րով հետև տա կա վին չգի տեին գիր քը, թե պետք է Նա մե-ռել նե րից հա րութ յուն առ նի» ( Հով հան նես 20.9)։

Ա րագ հե ռա նա լով՝ նրանք թո ղե ցին լաց լի նող Մա րիամ Մագ դա ղե նա ցուն, ով ա ռա ջի նը տե սավ հա-րութ յուն ա ռած Տի րո ջը։ Նա պատ վեր ստա ցավ՝ ևս մեկ ան գամ վե րա դառ նալ կաս կա ծող ա շա կերտ նե-րի մոտ և կր կին հաս տա տել Ք րիս տո սի հա րութ յու նը ( Հով հան նես 20.11-18)։ Ք րիս տո սը երկ րորդ ան գամ հայտն վեց գե րեզ մա նից վե րա դար ձող կա նանց ( Մատ թեոս 28.9,10), իսկ հե տո՝ Կ ղեո պա սին և մեկ այլ ա շա կեր տի Էմ մաու սի ճա նա պար հին ( Ղու կաս 24.13-32)։ Դ րա նից հե տո Նա հայտն վեց միայն Պետ րո սին ( Ղու կաս 24.34), և եր կու ան գամ՝ տաս ներ կու ա շա կերտ նե րին, սկզբում՝ ա ռանց Թով մա սի ( Հով հան նես 20.19-25), իսկ հե տո՝ նրա հետ ( Հով հան նես 20.26-29)։ Նա նույ նիսկ հայտն վեց Իր ան հա վատ խորթ եղ-բայր Հա կո բո սին (Ա Կորն թա ցի նե րի 15.7), ո րի կյանքն այն պես փոխ վեց այդ հան դի պու մից հե տո, որ նա դար ձավ ա ռաք յալ նե րի թի մի ան դամ ( Գործք 1.14) և Ե րու սա ղե մի ե կե ղե ցու սյու նե րից մե կը ( Գործք 15.13 և այլն)։ Ի վեր ջո, Նա հայտն վեց «մի վի ժա ծի» (Ա Կորն թա ցի նե րի 15.8)՝ Տար սո նա ցի Սո ղո սին (հե տա գա-յում՝ Պո ղոս), Դա մաս կո սի ճա նա պար հին ( Գործք 9.3-19)։ Գ րե թե ա վե լորդ է գրել այս հան դիպ ման և դ րա ազ դե ցութ յան մա սին։ Այն մար դը, ով ո րո շում էր կա յաց րել կոր ծա նել քրիս տո նեութ յու նը, դար ձավ դրա ա մե նակ րա կոտ քա րո զի չը և պաշտ պա նը ( Գործք 9.1,2, Ա Կորն թա ցի նե րի 15.10)։

Ի վեր ջո, մենք ու նենք Սուրբ գրքի հաս տատ խոս քը, որ համ բարձ վե լուց ա ռաջ մեր Տե րը հայտն վեց վկա նե րի մեծ բազ մութ յան՝ թե՛ ան հատ նե րի, և թե՛ «հինգ հար յու րից ա վե լի եղ բայր նե րի՝ մեկ ան գամ» (Ա Կորն թա ցի նե րի 15.6)։

121

Գ լուխ 22. Հա րութ յուն. մեր հա վատ քի հիմ քըԳ լուխ 22. Հա րութ յուն. մեր հա վատ քի հիմ քը

ՀԱՐՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԿԱՆ ԼԻՆԵԼԸ

Այս գլուխն ա մե նա կարճն է մեր ու սում նա սի րութ յան մեջ, բայց և ա մե նա կար ևոր նե րից մե կը, քա նի որ ներ կա յաց նում է հա վա տաց յալ նե րի հա մոզ մունք նե րը Ք րիս տո սի և Ն րա հա րութ յան վե րա բեր յալ։

Ք րիս տո նեութ յան թշնա մի նե րը ճիշտ են վար վում՝ կենտ րո նաց նե լով ի րենց հար ձա կում նե րը Ք րիս տո-սի պատ մա կան հա րութ յան վրա, քա նի որ, ինչ պես Պո ղո սը մատ նա ցույց է ա նում Ա Կորն թա ցի նե րի 15-րդ գլխում, մեր հա վատ քը լիո վին կախ ված է դրա նից։ Ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն չի ա ռել, մեր հա վատքն ու նայն կամ դա տարկ է (խս. 14,17)։ Ա վե լին՝ դրա նից տրա մա բա նո րեն հետ ևում է, որ քա րո զե լով հա րութ-յու նը՝ մենք Աստ ծո կեղծ վկա ներ ենք, քա նի որ վկա յում ենք, որ Նա հա րութ յուն է տվել Ք րիս տո սին մե ռել-նե րից, այ նինչ, Նա չի ա րել դա (խս. 15)։ Ի վեր ջո, ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն չի ա ռել մե ռել նե րից, մենք զա վեշ տա լի կեր պով վատ նում ենք մեր կյան քը. մենք ան տե ղի նե ղութ յուն ներ ենք կրում և ա տե լի ենք կեղծ մար գա րեի պատ ճա ռով, ով չու նի փրկե լու զո րութ յուն։ Ինչ պես գրում է Պո ղոս ա ռաք յա լը՝ «Ե թե միայն այս կյան քում ու նենք հույս Ք րիս տո սի վրա, ա մեն մարդ կան ցից ա վե լի ո ղոր մե լի ենք» (խս. 19)։

Մեր իսկ խոս տո վա նութ յամբ, հա րութ յու նը՝ ա մեն ինչ է քրիս տո նեա կան կյան քի հա մար։ Ե թե Ք րիս տո-սը հա րութ յուն չի ա ռել, մեր հա վատ քը կեղծ է։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, լավ կլի նի, որ մի շատ կար ևոր հարց տանք. «Որ տե ղի՞ց գի տենք, որ Ք րիս տոսն ի րա կա նում հա րութ յուն է ա ռել»։ Հա ջորդ եր կու գլուխ նե րում մենք կթող նենք ու սում նա կան ձեռ նար կի ձևա չա փը, որ պես զի դի տար կենք եր կու կար ևոր, բայց հիմ նո վին տար-բեր մի ջոց ներ, ո րոն ցով մենք հա մոզ վում ենք Ք րիս տո սի հա րութ յան մեջ։ Այն հայտն վումհայտն վում է մեզ Սուրբ Հո գու լու սա վո րող և վե րած նող աշ խա տան քի շնոր հիվ և հաս տատ վումհաս տատ վում է այս ի րա դար ձութ յան պատ մա կան վկա-յութ յան մի ջո ցով։ Ա ռա ջի նը լիո վին ան փո խա րի նե լի է։ Երկ րոր դը քրիս տո նեա կան հա վատ քի ազ դե ցիկ հաս-տա տութ յուն է և արդ յու նա վետ մի ջոց՝ ան հա վատ աշ խար հի հետ երկ խո սութ յուն վա րե լու հա մար։

ՍՈՒՐԲ ՀՈԳՈՒ ԱՇԽԱՏԱՆՔԸ

Բո ղո քա կան ե կե ղե ցին հա ճախ փոր ձում է հաս տա տել իր հա վատ քը հա րութ յան հան դեպ՝ մատ նա ցույց ա նե լով դա տարկ գե րեզ մա նը, այն, որ Ք րիս տո սի թշնա մի նե րը չկա րո ղա ցան գտնել Ն րա մա հա ցած մար-մի նը, փո փո խութ յու նը Ն րա ա շա կերտ նե րի մեջ և շատ այլ պատ մա կան և ի րա վա կան ա պա ցույց ներ։ Այ-նո ւա մե նայ նիվ, թեև այդ փաս տարկ նե րը ցույց են տա լիս, որ քրիս տո նեա կան հա վատքն անտ րա մա բա-նա կան կամ հա կա պատ մա կան չէ, դրանք չպետք է դի տարկ վեն որ պես քրիս տո նեա կան հա վատ քի հիմքհիմք կամ հե նա րանհե նա րան։ Մենք ցույց կտանք դա հետև յալ փաս տե րի մի ջո ցով։

Ա ռա ջի նը՝ ա ռաք յալ նե րը չէին օգ տա գոր ծում այս տե սա կի փաս տարկ ներ ի րենց քա րոզ ի մեջ։ Ն րանք ձգտում էին ոչ թե ա պա ցու ցել հա րութ յու նը, այլ՝ հռչա կել այն ( Գործք 4.2,33, 17.18, 24.21)։ Ն րանց վստա-հութ յու նը հիմն ված չէր ազ դե ցիկ փաս տարկ նե րի վրա, այլ՝ Ա վե տա րա նի փրկա րար զո րութ յան։ Ա հա թե ինչ գրեց Պո ղոս ա ռաք յա լը Կորն թո սի ե կե ղե ցուն ու ղարկ վող իր ա ռա ջին նա մա կում.

«Ո րով հետև խա չի խոս քը կո րած նե րի հա մար հի մա րութ յուն է, բայց մեզ՝ փրկված նե րիս հա-

մար, Աստ ծո զո րութ յունն է... Եվ ո րով հետև հրեա նե րը նշան են ու զում, և հույ ներն ի մաս տութ յուն են

խնդրում, մենք էլ խաչ յալ Ք րիս տո սը քա րո զում ենք հրեա նե րին՝ գայ թակ ղութ յուն, և հույ նե րին՝ հի մա-

րութ յուն։ Բայց այն կանչ ված հրեա նե րին և հույ նե րին Ք րիս տո սը քա րո զում ենք՝ Աստ ծո զո րութ յուն և

Աստ ծո ի մաս տութ յուն» (1.18,22-24)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

122

«Եվ ես էլ, եղ բայր նե՛ր, որ ձեզ մոտ ե կա, ոչ թե խոս քի կամ ի մաս տութ յան գե րա զան ցութ յամբ ե կա՝

Աստ ծո վկա յութ յու նը ձեզ պատ մե լու։ Ո րով հետև միտքս չէի դրած մի ու րիշ բան գի տե նալ ձեր մեջ,

բայց միայն Հի սուս Ք րիս տո սին, և այն էլ՝ խաչ վա ծին։ Եվ ես տկա րութ յամբ և վա խով և շատ դո ղով

ե ղա ձեզ մոտ։ Եվ իմ խոս քը և քա րո զութ յու նը ոչ թե մարդ կա յին ի մաս տութ յան պա տիր խոս քե րով

ե ղավ, այլ Հո գու և զո րութ յան ա պա ցու ցութ յամբ (կամ՝ ցու ցադր մամբ), որ ձեր հա վատ քը մարդ կանց

ի մաս տութ յամբ չլի նի, այլ՝ Աստ ծո զո րութ յամբ» (2.1-5)։

Երկ րոր դը՝ Ե կե ղե ցու պատ մութ յան մեջ քրիս տո նեութ յա նը դար ձի ե կած նե րի ճնշող մե ծա մաս նութ յու նը՝ նե րառ յալ ա մե նաակ նա ռու մտա վո րա կան նե րը, չեն ե կել հա վատ քի՝ ու սում նա սի րե լով հա րութ յան պատ-մա կան և ի րա վա կան ա պա ցույց նե րը, այլ՝ լսե լով հա րութ յան հռչա կու մը։

Եր րոր դը՝ ե թե մեր հա վատ քը հա րութ յան հան դեպ հիմն ված է պատ մա կան և ի րա վա կան ա պա ցույց-նե րի վրա, ինչ պե՞ս կա րող ենք բա ցատ րել ան թիվ հա վա տաց յալ նե րի կյան քը, ով քեր ապ րել են ի րենց հա վատ քով և մա հա ցել են դրա հա մար՝ չու նե նա լով նույ նիսկ անն շան գի տե լիք ներ այդ ա պա ցույց նե րի մա սին։ Ինչ պե՞ս մենք կա րող ենք բա ցատ րել ցե ղա յին հա սա րա կար գե րում քրիս տո նեութ յան դար ձած մարդ կանց վար քը, ով քեր հա զիվ են կա րո ղա նում կար դալ և չեն կա րող ներ կա յաց նել որ ևէ պատ մա կան փաս տարկ հա րութ յան մա սին, բայց ա վե լի շուտ պատ րաստ են կրել ա մե նից ար հա մար հա կան հա լա-ծանք նե րը և նույ նիսկ նա հա տակ վել, քան ու րա նալ այն հա վատ քը, ո րը նրանք չեն կա րող տրա մա բա նո-րեն պաշտ պա նել։ Այս ճշմար տութ յուն նե րի լույ սի ներ քո մենք պետք է եզ րա կաց նենք, որ թեև հա րութ յան պատ մա կան և ի րա վա կան ա պա ցույց ներն օգ տա կարօգ տա կար են շատ ա ռում նե րով, դա հա րութ յան հան դեպ մեր հա վատ քի հիմ քը չէհիմ քը չէ։

Այդ դեպ քում, ո՞րն է հա րութ յան հան դեպ հա վա տաց յա լի հա մոզ մունք նե րի հիմ քը։ Որ տե ղի՞ց նա գի տի, որ Ք րիս տո սը հա րութ յուն է ա ռել։ Աստ վա ծաշն չում մենք պար զո րեն տես նում ենք այս հար ցի պա տաս խա-նը։ Հա րութ յան հան դեպ գի տե լիք և ան սա սան հա վատք ու նե նա լու հա մար մենք պար տա կան ենք Սուրբ Հո գու վե րած նող և լու սա վո րող աշ խա տան քին։ Մեր հա մոզ մունք նե րը Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յան և ք րիս տո նեութ յան վա վե րա կա նութ յան վե րա բեր յալ գերբ նա կա նո րեն տրվում են մեզ վերս տին ծնվե լու պա-հին ( Հով հան նես 3.3)։ Մենք գի տենք, որ Ք րիս տո սը հա րութ յուն է ա ռել մե ռել նե րից, քա նի որ Սուրբ Հո գին լու սա վո րել է մեր միտ քը, որ հաս կա նանք Սուրբ գրքի ճշմար տութ յու նը, քա նի որ այն վկա յում է Ք րիս տո-սի մա սին ( Հով հան նես 5.39, Ա Հով հան նես 5.6-10)։ Կարճ ա սած՝ մենք հա վա տում ենք, քա նի որ Սուրբ Հո գին վե րած նում է մեր սիր տը՝ փո խան ցե լով հա վատք և սեր Ք րիս տո սի հան դեպ, Ով հայտն վել է մեզ։ Պո ղոս ա ռաք յա լը նկա րագ րում է Հո գու այս հրա շա գործ աշ խա տան քը Բ Կորն թա ցի նե րի 4.6-ում.

«Ո րով հետև Աստ ված, որ ա սաց, թե « Խա վա րից լույս ծա գի», Ին քը մեր սրտե րի մեջ ծա գեց րեց՝ Աստ-

ծո փառ քի գի տութ յան լու սա վո րութ յու նը տա լու հա մար Հի սուս Ք րիս տո սի դեմ քում»։

Այն մար դիկ, ով քեր վերս տին ծնվել են, այլևս չեն կա րող ժխտել Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը, ինչ-պես որ չեն կա րող ժխտել ի րենց իսկ գո յութ յու նը։ Աստ ծո ինք նիշ խան վճռով և Սուրբ Հո գու վկա յութ յամբ այն ա նա ռար կե լի ա պա ցույց է դար ձել նրանց հա մար ( Մատ թեոս 11.25)։ Ինչ պես որ նկա տե ցին քրիս տո-նեա կան հա վատ քի հա լա ծող նե րը, «Ք րիս տո սի կրո նով վա րակ ված նե րի հա մար այլևս բու ժում չկա»11։

Այն ճշմար տութ յուն նե րը, ո րոնք մենք ի մա ցանք, և՛ զգու շաց նում, և՛ ա ռաջ նոր դում են մեզ։ Թեև ջա տա-գո վութ յու նը (կամ՝ ա պո լո գե տի կան)12 ու նի իր տե ղը, Երկն քի թա գա վո րութ յու նը տա րած վում է հիմ նա կա-նում Ա վե տա րա նի հռչակ ման մի ջո ցով։ Մար դիկ հա վատ քի են գա լու ոչ թե ճար տար տրա մա բա նա կան փաս տարկ նե րի պատ ճա ռով, այլ՝ երբ մենք հա վա տար մո րեն հռչա կենք Հի սուս Ք րիս տո սի կյան քը, մա հը

11 Ա սում են, թե այս պես էին ա սում խորհր դա յին զին վոր նե րը, ո րոնք փոր ձում էին հե ռաց նել քրիս տոն յա նե րին կեն դա նի Ք րիս տո սի հան դեպ ու նե-ցած հա վատ քից։

12 Ջա տա գո վութ յու նը գի տա կան ճյուղ է, ո րի նպա տակն է՝ պաշտ պա նել քրիս տո նեա կան հա վատ քը։ Դ րա կողմ նա կից ներն օգ տա գոր ծում են տրա մա բա նա կան փաս տարկ ներ, որ պես զի ցույց տան սխալ մունք նե րը քրիս տո նեութ յան հա կա ռա կորդ նե րի հա կա փաս տարկ նե րի մեջ։

ՀԱ ՐՈՒԹ ՅՈՒՆ. ՄԵՐ ՀԱ ՎԱՏ ՔԻ ՀԻՄ ՔԸՀԱ ՐՈՒԹ ՅՈՒՆ. ՄԵՐ ՀԱ ՎԱՏ ՔԻ ՀԻՄ ՔԸ

123

և հա րութ յու նը։ Մենք եր բեք չպետք է մո ռա նանք, որ մեր ա ռա քե լութ յու նը ա նօ գուտ գործ կլի նի, և մեր աշ-խա տան քը ժա մա նա կի վատ նում կլի նի, ե թե Աստ ծո Հո գին չգոր ծի՝ լու սա վո րե լով մեզ լսող նե րի մտքե րը և վե րած նե լով նրանց սրտե րը։ Այս պատ ճա ռով, մենք պետք է հրա ժար վենք ա պա վի նել մարդ կա յին ի մաս-տութ յան կոտր ված գա վա զա նին (Ե սա յի 36.6)։ Փո խա րե նը, մենք պետք է հա րենք այն ճշմար տութ յա նը, որ միայն Ա վե տա րանն է Աստ ծո զո րութ յու նը, ո րը կա րող է փրկել ա մեն հա վա տա ցո ղի (Հ ռո մեա ցի նե րի 1.16)։

124

Գ լուխ 23. Ք րիս տո սի հա րութ յան ա պա ցույ ցըԳ լուխ 23. Ք րիս տո սի հա րութ յան ա պա ցույ ցը Մար դու հա վատ քը Ք րիս տո սի հան դեպ կախ ված չէ այն բա նից, թե արդ յո՞ք նա կա րող է թվար կել

Ք րիս տո սի հա րութ յան պատ մա կան կամ ի րա վա կան ա պա ցույց նե րը, և ո՛չ էլ այն բա նից, թե արդ յո՞ք նա կա րող է պաշտ պա նել դրա վա վե րա կա նութ յու նը՝ օգ տա գոր ծե լով ջա տա գո վութ յան կամ դա սա կան տրա-մա բա նութ յան սկզբունք նե րը13։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, կար ևոր է հաս կա նալ, որ քրիս տո նեա կան հա վատ քը հռչա կե լը չի հա կա սում պատ մութ յա նը կամ դա տո ղութ յան բարձ րա գույն և ա նա ղարտ գոր ծա ծութ յա նը։ Ճշ մա րիտ քրիս տո նեութ յու նը ոչ մի դեպ քում չի փոր ձում վե րա ծել ա ռաս պե լը խրա տա կան պատ մութ յան, որ պես զի ինչ-որ բա րո յա կան ար ժեք ներ ա ռա ջադ րի այս աշ խար հում։ Ընդ հա կա ռա կը՝ քրիս տո նեա կան հա վատ քը և հա մոզ վա ծութ յու նը Ք րիս տո սի հա րութ յան մեջ հիմն ված են փաս տա ցի պատ մա կան ի րա-դար ձութ յուն նե րի վրա, ո րոնք միան շա նակ կա րե լի է հիմ նա վո րել՝ օգ տա գոր ծե լով նույն տե սա կի ա պա-ցույց ներ, ո րոնք օգ տա գոր ծում են «աշ խար հիկ պատ մա բան նե րը»։

Կան մար դիկ, ով քեր հեր քում են քրիս տո նեութ յան պնդում նե րը՝ դրանք ոչ պատ մա կան կամ ա ռաս-պե լա կան հա մա րե լով։ Ն րանց կողմ նա կալ մո տե ցու մը թույլ չի տա լիս, որ ճշմար տութ յու նը խո սի իր փո-խա րեն։ Ինչ պես ա սում է Ռո բերտ Ռեյ մոն դը, նրանք ա նում են դա «խիստ վի ճար կե լի քննա դա տա կան և փի լի սո փա յա կան հիմ քե րի վրա, ո րոնց մի ջո ցով նրանք պար զա պես ա վե լի հար մա րա վետ են զգում ի րենց՝ հո գե բա նա կան կամ կրո նա կան ա ռու մով»14։ Այդ պի սի մար դիկ վտան գա վոր տրա մա բա նութ յուն ունեն. նրանք նա խա պես ո րո շել են, որ հա րութ յունն անհ նար է. այն պես որ, ցան կա ցած ա պա ցույց, ո րը խո սում է հօ գուտ այդ ի րա դար ձութ յան, պետք է որ սխա լա կան լի նի, և ա մեն մի պնդում դրա վա վե րա կա-նութ յան մա սին պետք է որ ան մի տի եզ րա կա ցութ յուն կամ խա բե բա յի գյուտ լի նի։

Մե ղա վոր մար դու հա կակ րանքն Ա վե տա րա նի հան դեպ ևս մեկ պատ ճառ է, որ ա ռանց Աստ ծո շնորհ քի և Սուրբ Հո գու վե րած նող աշ խա տան քի՝ ոչ մի մարդ չի ըն դու նի Ք րիս տո սի Խոս քը։ Մար դը կան տե սի այն ա մե նը, ին չը կկա րո ղա նա ան տե սել, կա ղա վա ղի այն ա մե նը, ին չը չի կա րո ղա նա ան տե սել, և կ հա կա ռակ-վի այն ա մե նին, ին չը չի կա րո ղա նա ա ղա վա ղել։ Այլ կերպ ա սած, նա ա վե լի շատ ու ժեր է ծախ սե լու ճշմար-տութ յու նը մեր ժե լու հա մար, քան այն դեպ քում, ե թե պար զա պես ըն դու ներ այն։

Թեև Ք րիս տո սի հա րութ յու նը հաս տա տող բո լոր ա պա ցույց նե րը դի տար կե լը չի մտնում այս գրքի շրջա-նակ նե րի մեջ, այս գլխում մենք կու սում նա սի րենք ո րոշ ի րա վա կան և տ րա մա բա նա կան ա պա ցույց ներ, ո րոնք ա ռա վել օգ տա կար են թե՛ հա վա տաց յալ նե րի հա մոզ մունք նե րի, թե՛ ճշմար տութ յու նը ո րո նող նե րի հար ցում նե րի հա մար։

ԿԱՆԽԱՍՎԱԾ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆ

Հի սուս Ք րիս տո սի մա հը և հա րութ յու նը ան կան խա տե սե լի ի րա դար ձութ յուն ներ չէին, ո րոնք հան կար-ծա կի վրա հա սան Ն րա կյան քում։ Գո յութ յուն ու նեին մար գա րեութ յուն ներ, ո րոնք պար զո րեն ցույց էին տա-լիս, որ դրանք անհ րա ժեշտ էին Աստ ծո կամ քի ի րա կա նաց ման հա մար։ Սա ակն հայտ է Հի սու սի խոս քե-րից ( Ղու կաս 24.25,26), ո րոն ցում Նա խո սեց Իր կաս կա ծամիտ ա շա կերտ նե րի հետ հա րութ յու նից հե տո.

«Ո՛վ ան միտ ներ և թու լա սիրտ ներ՝ հա վա տա լու այն բո լոր բա նե րին, որ մար գա րե նե րը խո սե ցին։ Չէ՞

որ պետք էր, որ Ք րիս տո սը այս չար չա րանք նե րը քա շեր և Իր փառ քը մտներ»։

Մե սիա յի հա րութ յու նը պար զո րեն հայտն ված էր Հին կտա կա րա նի մար գա րեութ յուն նե րում, ո րոնք գրվել էին Ն րա գա լուս տից հար յու րա վոր տա րի ներ ա ռաջ։ Դա վի թը կան խա սեց, որ Աստ ված չէր թող-13 Այս գա ղա փա րով ես պար տա կան եմ հո վիվ Չարլզ Լեյ տե րին14 «Ք րիս տո նեա կան հա վատ քի նոր հա մա կարգ ված աստ վա ծա բա նութ յուն», էջ 581

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸ

125

նի Մե սիա յին գե րեզ մա նում, և թույլ չէր տա, որ նրա մար մի նը քայ քայ ման են թարկ վեր ( Սաղ մոս 16.8-11)։ Ե սա յի մար գա րեն, ա ռաջ նա յե լով, տե սավ, որ Աստ ված մե ծա պես վար ձատ րե լու էր Մե սիա յին այն բա-նից հե տո, երբ Նա մինչև մահ չար չար վեր Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար (Ե սա յի 53.12)։ Ին քը՝ Ք րիս-տո սը կան խա սեց Իր մա հը և հա րութ յու նը Իր խա չե լութ յու նից շատ ա ռաջ։ Երբ ան հա վատ հրեա նե րը նշան կամ ա պա ցույց խնդրե ցին՝ հարց նե լով, թե ինչ իշ խա նութ յամբ Նա մաք րեց տա ճա րը, Նա հայ տա-րա րեց. « Քան դե՛ք այս տա ճա րը, և ե րեք օ րում կկանգ նեց նեմ այն» ( Հով հան նես 2.19)։ Երբ դպիր նե րը և փա րի սե ցի նե րը խնդրե ցին Նրան ա վե լի շատ ա պա ցույց ներ տրա մադ րել Իր մե սիա կան պնդում նե րի հա-մար, Ն րա հան դի մա նութ յունն ու ղեկց վեց Իր ա պա գա հա րութ յան խոստ մամբ.

« Չար և շ նա ցող ազ գը նշան է ու զում, և ն շան չի տրվի նրան, բայց միայն Հով նան մար գա րեի նշա նը։

Ո րով հետև ինչ պես Հով նա նը ե րեք օր և ե րեք գի շեր կե տի փո րում էր, այն պես մար դու Որ դին ե րեք օր

և ե րեք գի շեր երկ րի սրտում կլի նի» ( Մատ թեոս 12.39,40)։

Այս մար գա րեութ յուն նե րը ցույց են տա լիս, որ Ք րիս տո սի ա շա կերտ նե րը չհո րի նե ցին հա րութ յու նը՝ հու-սա հա տո րեն փոր ձե լով կեն դա նի պա հել մե սիա կան ե րա զան քը։ Ք րիս տոսն այն քան պար զո րեն և այն քան հա ճախ էր խո սում այս մա սին ( Մատ թեոս 16.21), որ նույ նիսկ Ն րա թշնա մի նե րը գի տեին, որ Նա կան խա-սել էր, որ կրկին հա րութ յուն էր առ նե լու.

«Եվ հետև յալ օ րը, որ ուր բա թից հե տո է, քա հա նա յա պե տե րը և փա րի սե ցի նե րը հա վաք վե ցին Պի ղա-

տո սի մոտ և ա սա ցին. « Տե՛ր, հի շում ենք, որ այն մո լո րե ցու ցի չը, դեռ կեն դա նի, ա սում էր՝ ե րեք օր հե-

տո հա րութ յուն կառ նեմ»» ( Մատ թեոս 27.62,63)։

ԴԱՏԱՐԿ ԳԵՐԵԶՄԱՆԸ

Հի սու սի մա հից հե տո ոչ միայն Ն րա ա շա կերտ նե րի, այլև Ն րա թշնա մի նե րի ու շադ րութ յունն ամ բող-ջութ յամբ ուղղ ված էր Ն րա մար մի նը գտնե լուն։ Այն պես որ, դա տարկ գե րեզ մա նը և չգտն ված դին հա րութ-յան ազ դե ցիկ ա պա ցույց ներ են։ Ա ռա ջին իսկ օր վա նից այն ա մե նը, ինչ անհ րա ժեշտ էր՝ քրիս տո նեութ յու նը ոչն չաց նե լու հա մար, Հի սուս Մար դու մա հա ցած մար մի նը ցու ցադ րելն էր։ Հ րեա ա ռաջ նորդ նե րը, ո րոնք պա հան ջե ցին Ն րա մա հը, և հ ռո մեա կան իշ խա նութ յուն նե րը, ո րոնք խա չե ցին Ն րան, ստու գո րեն գի տեին գե րեզ մա նի գտնվե լու վայ րը և Ն րա մար մի նը դուրս բե րե լու բազ մա թիվ հնա րա վո րութ յուն ներ ու նեին։ Ե թե գե րեզ մա նը դա տարկ չլի ներ, մեկ խի զախ քայ լը կա րող էր ա պա ցու ցել ամ բողջ աշ խար հին, որ Զատ կի ուղեր ձը խա բեութ յուն էր, իսկ ա ռաք յալ նե րը նենգ հան ցա վոր ներ էին, ո րոնք ա ռաս պել էին հո րի նել։ Ք րիս-տո նեութ յու նը կմա հա նար ծագ ման իսկ պա հից։ Ին չո՞ւ Ն րա մար մինն այդ պես էլ չցու ցադր վեց։

Քն նա դատ նե րը հո րի նել են ե րեք տե սութ յուն՝ ի պա տաս խան այս հար ցին, և ե րեքն էլ ան հե թեթ են։ Ա ռա ջի նը, ո րը հա ճախ կո չում են «Ու շագ նա ցութ յան տե սութ յուն» այն է, որ Հի սու սը չմա հա ցավ հռո-մեա կան խա չի վրա. Նա պար զա պես կորց րեց գի տակ ցութ յու նը և ս խալ մամբ մա հա ցած կարծ վեց։ Հե տա գա յում նրան դրե ցին զով քա րան ձավ-գե րեզ մա նը, ո րում Նա գի տակ ցութ յան ե կավ և փա խուս տի դի մեց։ Այս տե սութ յան դեմ առ կա փաս տարկ նե րը հիմն ված են խա չե լութ յան բնույ թի վրա. Ն րա կո ղը նի-զա կով խոց վեց հռո մեա ցի զին վո րի կող մից, և Նա մա հա ցած հայ տա րար վեց ու շա դիր մաս նա գի տա կան զննու մից հե տո ( Հով հան նես 19.31-34)։ Նույ նիսկ ե թե Նա ինչ-որ կեր պով կեն դա նի մնար այդ կտտանք նե-րից հե տո, հա զիվ թե այն պի սի վի ճա կում լի ներ, որ կա րո ղա նար գլո րել գե րեզ մա նի մուտ քը փա կող ծանր քա րը։ Ա վե լին՝ լա վա գույն դեպ քում ան հա վա նա կան է թվում, որ նման անձ նա վո րութ յու նը կա րող էր փախ-չել Պա ղես տի նի ան հայտ շրջան նե րից մե կը և ապ րել ան հայ տութ յան մեջ մինչև իր կյան քի ա վար տը։

Երկ րորդ տե սութ յունն այն է, որ ա շա կերտ նե րը գո ղա ցան Ն րա մար մի նը և թա ղե ցին ինչ-որ ան հայտ վայ րում։ Այս տե սութ յան դեմ առ կա փաս տարկ նե րը եր կու հիմք ու նեն։ Ա ռա ջի նը՝ հռո մեա ցի զին վոր ներն ան զու գա կան մար տիկ նե րի համ բավ ու նեին. նրանց պատ րաս տութ յան և արդ յու նա վե տութ յան մա սին ա ռաս պել ներ էին հյու սում։ Երկ րոր դը՝ Նոր կտա կա րա նում գրված է այն մա սին, որ Ք րիս տո սի մահ վան

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

126

ժա մա նակ և դ րա նից հե տո ա շա կերտ նե րը վա խե ցած էին։ Գր ված է, որ Ք րիս տո սի մա հից ան մի ջա պես հե տո քա հա նա յա պե տե րը և փա րի սե ցի նե րը խնդրե ցին Պի ղա տո սին հսկել գե րեզ մա նը հռո մեա կան պա-հա կա յին զո րախմ բով, որ պես զի թույլ չտա յին ա շա կերտ նե րին գո ղա նալ Ն րա մար մի նը և հա վեր ժաց նել ա ռաս պելն այն մա սին, որ Ք րիս տո սը հա րութ յուն էր ա ռել ( Մատ թեոս 27.64)։ Խիստ ան հա վա նա կան է, որ մի խումբ վա խե ցած ա շա կերտ ներ կա րող էին հաղ թա հա րել մի ամ բողջ հռո մեա կան պա հա կախմ բի և գո ղա նալ Հի սու սի մար մի նը։ Ա շա կերտ ներն ար դեն ցույց տվե ցին ի րենց ան հա մար ձա կութ յու նը՝ թող նե-լով Ք րիս տո սին խա չե լութ յան ժա մա նակ ( Մար կոս 14.27, Մատ թեոս 26.56), իսկ նրանց մի ջի ա ռաջ նոր դը՝ Սի մոն Պետ րո սը, նույ նիսկ չկա րո ղա ցավ կանգ նել մի ա ղախ նի առջև, երբ վեր ջինս ճա նա չեց, որ նա Ք րիս-տո սի հետ ևորդ նե րից էր ( Ղու կաս 22.55-62)։ Հա վա սա րա պես ան հա վա նա կան է, որ ամ բողջ հռո մեա կան պա հա կա խում բը քներ պա րե կութ յան ժա մին, ինչ պես ա սա ցին քա հա նա յա պե տե րը ( Մատ թեոս 28.11-15)։ Ի րա կա նում, պետք է ա վե լի շատ հա վատք ու նե նալ այս տե սութ յան հա մար, քան հա րութ յունն ըն դու նե լու։

Եր րորդ տե սութ յունն այն է, որ ա շա կերտ նե րը պար զա պես գնա ցին սխալ գե րեզ մա նի մոտ։ Սա նույն-պես խիստ ան հա վա նա կան է, քա նի որ գե րեզ մա նը պատ կա նում էր Ա րի մա թեա ցի Հով սե փին, ով Սի նեդ րիո նի խորհր դի ան դամ էր ( Մատ թեոս 27.57-61, Մար կոս 15.42-47, Ղու կաս 23.50-56)։ Նա և Նի կո դե մո սը, ով փա րի սե ցի էր և հ րեա նե րի իշ խան ( Հով հան նես 3.1), այն մար դիկ էին, ով քեր պատ րաս-տե ցին Հի սու սի մար մի նը թաղ ման հա մար և դ րե ցին այդ գե րեզ մա նի մեջ ( Հով հան նես 19.38-42)։ Ա վե-լին՝ գրված է, որ կա նայք, ով քեր Գա լի լեա յից հետ ևում էին Հի սու սին, ստու գո րեն գի տեին այդ գե րեզ մա նի գտնվե լու վայ րը ( Մատ թեոս 27.61, Մար կոս 15.47, Ղու կաս 23.55)։ Ե թե ա շա կերտ նե րը սխալ գե րեզ մա նի մոտ գնա ցած լի նեին, բնա կան է, որ թե՛ ըն կեր նե րը, թե՛ թշնա մի նե րը կմատ նան շեին այդ սխա լը, կբե րեին նրանց ճիշտ գե րեզ մա նի մոտ, կբա ցեին Հի սու սի մար մի նը և ցույց կտա յին այն15։ Կր կին, այս տե սութ յու նը միա նում է մյուս նե րին՝ իր ան հե թե թութ յամբ։

ԱՐԺԱՆԱՀԱՎԱՏ ՎԿԱՆԵՐ

Որ պես զի որ ևէ ի րա դար ձութ յուն հա մար վի պատ մա կան և ի րա կան, պա հանջ վում է ե րեք բան. (1) պետք է լի նեն ա կա նա տես ներ, (2) այդ ա կա նա տես նե րը պետք է լի նեն բա վա րար թվով, և (3) նրանք պետք է ար ժա նա հա վա տութ յուն ու ան կեղ ծութ յուն ցու ցա բե րեն16։ Ու շագ րավ է, որ Սուրբ գրքի վկա յութ յու նը Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յան մա սին հա մա պա տաս խա նում է այս ե րեք պա հանջ նե րին։

Ա ռա ջի նըԱ ռա ջի նը՝ Սուրբ գրքի վկա յութ յու նը հիմն ված է ա կա նա տես նե րի պատ մութ յուն նե րի վրա, ով քեր ան-ձամբ ներ կա էին Ք րիս տո սի ծա ռա յութ յան, հա րութ յան և համ բարձ ման ժա մա նակ։ Նոր կտա կա րա նի հե-ղի նակ նե րից յու րա քանչ յու րը կա րող է հա մա ձայ նել Պետ րոս ա ռաք յա լի հետ, երբ Բ Պետ րոս 1.16-ում նա հռչա կեց.

«Ո րով հետև մենք ոչ թե վար պե տութ յամբ հնար ված ա ռաս պել նե րի հետ ևե լով ցույց տվինք ձեզ մեր

Տեր Հի սուս Ք րիս տո սի զո րութ յու նը և գա լուս տը, այլ՝ ա կա նա տես լի նե լով Նրա մե ծա փա ռութ յա նը»։

Նոր կտա կա րա նի հե ղի նակ ներն ակն հայ տո րեն ըն դու նում էին ա կա նա տես լի նե լու կար ևո րութ յու նը։ Տասն մե կին միա նա լու հա մար Մա տա թիան պետք է լի ներ Ք րիս տո սի կյան քի և ծա ռա յութ յան ա կա նա տե-սը՝ սկսած Հով հան նե սի կող մից մկրտվե լուց մինչև հա րութ յու նը և այն օ րը, երբ Նա Եր կինք համ բարձ վեց ( Գործք 1.21-26)։ Գ րե լով իր Ա վե տա րա նը՝ Ղու կա սը շատ ջա նա սի րա բար շեշ տադ րել է, որ վերս տին կար-գել է «այն բա նե րի պատ մութ յու նը», ո րոնք «ա վան դե ցին սկզբից ա կա նա տես... լի նող նե րը» ( Ղու կաս 1.1-4)։ Հով հան նես ա ռաք յա լը սկսում է իր ա ռա ջին նա մա կը (խս. 1-4)՝ տպա վո րիչ և պեր ճա խոս կեր պով հաս-տա տե լով, որ բո լոր ա ռաք յալ ներն ար տոն ված են ե ղել ու նե նա լու անձ նա կան հա րա բե րութ յուն ներ Որ դու՝ Ք րիս տո սի հետ, և որ այդ հա րա բե րութ յու նը ձևա վո րել է նրանց վար դա պե տութ յան և քա րոզ ման հիմ քը.

15 Ռո բերտ Ռեյ մոնդ, «Ք րիս տո նեա կան հա վատ քի նոր հա մա կարգ ված աստ վա ծա բա նութ յուն», էջ 56616 Հեն րի Թեյ սեն, « Դա սա խո սութ յուն ներ՝ հա մա կարգ ված աստ վա ծա բա նութ յուն թե մա յով», էջ 246

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸ

127

«Այն, որ սկզբից էր, որ լսե ցինք, որ մեր աչ քե րով տե սանք, ո րին նա յե ցինք, և մեր ձեռ քե րը շո շա փե ցին՝

կյան քի Բա նի (կամ՝ Խոս քի) հա մար (և կ յան քը հայտն վեց, և մենք տե սանք և վ կա յում ենք և պատ մում

ենք ձեզ հա վի տե նա կան կյան քը, որ Հոր մոտ էր և եր ևաց մեզ)։ Այն, որ տե սանք և լ սե ցինք, պատ մում

ենք ձեզ, որ դուք էլ հա ղոր դութ յուն ու նե նաք մեզ հետ, և մեր հա ղոր դութ յու նը՝ Հոր հետ և Ն րա Որ դի Հի-

սուս Ք րիս տո սի հետ։ Եվ սա գրում ենք ձեզ, որ ձեր ու րա խութ յու նը կա տար յալ լի նի»։

Ցան կա ցած ան կողմ նա կալ դի տոր դի հա մար պետք է պարզ լի նի, որ ա ռաք յալ ներն անձ նա կան ու ան-մի ջա կան գի տե լիք ու նեին Ք րիս տո սի կյան քի, մահ վան և հա րութ յան մա սին, և հաս կա նում էին, թե որ քան կար ևոր էր հաս տա տել այդ փաս տը։ Ն րանք ու զում էին, որ ամ բողջ աշ խարհն ի մա նար, որ ի րենք չէին մո-լոր վել ա սե կո սե նե րով, այլ հպվել էին հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո սի ձեռ քե րին, ոտ քե րին և կո ղին ( Ղու կաս 24.39, Հով հան նես 20.27), հա ղոր դակց վել էին Ն րա հետ ( Ղու կաս 24.13-32,36-43, Հով հան նես 21.12-14) և ցու ցում ներ էին ստա ցել Ն րա նից ( Ղու կաս 24.44-49)։ Ի վեր ջո, նրանք երկր պա գել էին Ք րիս տո սին, երբ Նա Եր կինք էր համ բարձ վել՝ ան հայ տա նա լով նրանց տե սա դաշ տից ( Ղու կաս 24.50-53)։

Երկ րոր դըԵրկ րոր դը՝ պատ մա կան կամ ի րա կան հա մար վե լու հա մար, տվյալ ի րա դար ձութ յու նը պետք է բա վա-րար թվով ա կա նա տես ներ ու նե նա։ Պարզ ա սած՝ որ քան շատ են ա կա նա տես նե րը, այն քան ա վե լի ար ժա-նա հա վատ է ի րա դար ձութ յու նը։ Այս սկզբուն քը գրված է թե՛ Հին կտա կա րա նի Օ րեն քում, թե՛ Նոր կտա կա-րա նում՝ Ե կե ղե ցուն ուղղ ված պատ վեր նե րի տես քով։ Ցան կա ցած ի րա դար ձութ յուն պետք է հաս տատ վի առն վազն եր կու կամ ե րեք վկա նե րի կող մից (Երկ րորդ Օ րի նաց 17.6, 19.15, Մատ թեոս 18.16)։

Ք րիս տո սի հա րութ յան դեպ քում այս պա հան ջը նույն պես բա վա րար ված է։ Աստ վա ծա շուն չը հայտ նում է, որ ե ղել են հար յու րա վոր ար ժա նա հա վատ վկա ներ, ով քեր հան դի պել են հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո-սին տար բեր ի րա վի ճակ նե րում և հան գա մանք նե րում։ Հա րութ յան կի րա կի օ րը Նա հայտն վեց Մա րիամ Մագ դա ղե նա ցուն պար տե զում ( Հով հան նես 20.11-18) և մի քա նի կա նանց, ո րոնք վե րա դառ նում էին գե-րեզ մա նից ( Մատ թեոս 28.9,10)։ Նույն օ րը Նա միա ցավ Կ ղեո պա սին և մեկ այլ ա շա կեր տի, ո րոնք գնում էին Էմ մաուս տա նող ճա նա պար հով ( Մար կոս 16.12,13, Ղու կաս 24.13-32)։ Մինչև այդ օր վա ա վար տը, Նա նույն պես հայտն վեց Պետ րո սին ( Ղու կաս 24.34), իսկ հե տո՝ տա սը ա շա կերտ նե րին՝ վեր նա տա նը ( Ղու կաս 24.36-43, Հով հան նես 20.19-25)։ Հետև յալ կի րա կի օ րը Նա հայտն վեց բո լոր տասն մեկ ա ռաք յալ-նե րին և ու նե ցավ Իր հայտ նի զրույ ցը կաս կա ծամիտ Թով մա սի հետ ( Մար կոս 16.4, Հով հան նես 20.26-29, Ա Կորն թա ցի նե րի 15.5)։ Դ րա նից հե տո Նա հայտն վեց միան գա մից ա վե լի քան հինգ հար յուր վկա նե րի (Ա Կորն թա ցի նե րի 15.5) և Իր խորթ եղ բայր Հա կո բո սին (Ա Կորն թա ցի նե րի 15.7)։ Ինչ-որ ժա մա նակ, ո րը նշված չէ, Նա կրկին ե կավ Պետ րո սի, Հով հան նե սի և հինգ այլ ա շա կերտ նե րի մոտ, երբ նրանք ձկնոր-սութ յամբ էին զբաղ ված Գա լի լեա յի ծո վում ( Հով հան նես 21.1-14)։ Ի վեր ջո, Նա Եր կինք համ բարձ վեց Ձի թեն յաց սա րից՝ Իր ա շա կերտ նե րի ներ կա յութ յամբ ( Ղու կաս 24.50-53, Գործք 1.9-11)։

Սուրբ գրքի վկա յութ յան լույ սի ներ քո անհ նար է վար կա բե կել Ք րիս տո սի հա րութ յան պատ մութ յու նը՝ հիմն վե լով այն սուտ կար ծի քի վրա, որ հա րութ յու նը չէր ու նե ցել բա վա կա նա չափ ա կա նա տես ներ։ Մեծ անգ լիա ցի քա րո զիչ Չարլզ Ս փեր ջե նը պեր ճա խոս կեր պով վկա յում է այս մա սին.

« Մի՞ թե ձեզ չի ապ շեց նում այն փաս տը, թե քա նի՜ կար ևո րա գույն պատ մա կան ի րա դար ձութ յուն ներ

են ար ձա նագր վել պատ մութ յան մեջ, ո րոնք ար ժա նա հա վատ են հա մար վում, բայց ո րոնց ա կա նա-

տես նե րի թի վը հա վա սար չէ Ք րիս տո սի հա րութ յան ա կա նա տես նե րի թվի նույ նիսկ մեկ տաս նե րոր-

դին։ Հայտ նի պայ մա նագ րեր կնքե լը, ո րոնք ազ դե ցութ յուն են թո ղել ազ գե րի վրա, ար քա յազն ե րի

ծնունդ ներ, վար չա պետ նե րի ար տա հայ տութ յուն ներ, դա վա դիր նե րի ծրագ րեր և մար դաս պան նե րի

հան ցա գոր ծութ յուն ներ... բո լոր նման շրջա դար ձա յին պատ մա կան ի րա դար ձութ յուն նե րը եր բեք չեն

վի ճարկ վել, սա կայն քչերն են ա կա նա տես ե ղել դրանց... Ե թե այս փաս տը (այ սինքն՝ հա րութ յու նը)

մերժ վի, դա վերջ կդնի ա մեն տե սա կի վկա յութ յա նը, և մենք մի տում նա վոր կա սենք այն, ինչ Դա վիթն

ա սաց շփո թութ յան մեջ. «Ա մեն մարդ սուտ է»։ Եվ այ սօր վա նից յու րա քանչ յու րը պետք է այն աս տի-

ճան կաս կա ծա միտ դառ նա իր կող քի նի հան դեպ, որ չհա վա տա Նրան, ինչ ին քը չի տե սել իր աչ քե-

րով։ Հա ջորդ քայ լը կլի նի սե փա կան զգա յա րան նե րի վկա յութ յա նը կաս կա ծե լը, իսկ թե ու րիշ ինչ հի-

մա րութ յուն նե րի մար դիկ կա րող են դի մել դրա նից հե տո, ես չեմ էլ խի զա խի կան խա սել»17։

17 «« Մետ րո պո լի տեն Թե բեր նեքլ»-ի ամ բիո նը», հտ. 8, է ջեր 218,219

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

128

Վեր ջի նը Վեր ջի նը՝ պատ մա կան կամ ի րա կան հա մար վե լու հա մար, տվյալ ի րա դար ձութ յան ա կա նա տես նե րը պետք է ար ժա նա հա վա տութ յուն և ան կեղ ծութ յուն ցու ցա բե րեն։ Այլ կերպ ա սած՝ նրանք պետք է ա պա ցու-ցեն, որ ի րենց կա րե լի է վստա հել։ Գաղտ նիք չէ, որ քրիս տո նեութ յան ամ բողջ պատ մութ յան ըն թաց քում ան թիվ քննա դատ ներ լա րել են ի րենց բո լոր ու ժե րը՝ Նոր կտա կա րա նի վկա յութ յու նը վար կա բե կե լու հա-մար։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, նրանք այդ պես էլ չեն կա րո ղա ցել հեր քել այդ վկա յութ յան ան կեղ ծութ յու նը և ան վա-վեր ճա նա չել այն՝ բա րո յա կան կամ բա րո յա գի տա կան տե սանկ յու նից։ Այն պես որ, նրանք ստիպ ված են ե ղել կենտ րո նաց նել ի րենց հար ձա կում նե րը ինք նա խա բեութ յան կամ մաս սա յա կան հիս տե րիա յի վար կա-ծի վրա։

Ն րանք պնդում են, որ Ք րիս տո սի ա շա կերտ նե րը և ա ռա ջին դա րում ապ րող հրեա նե րից շա տե րը նա-խատ րա մադր ված էին հա րութ յա նը հա վա տա լուն. այդ իսկ պատ ճա ռով, նրանք պար զա պես տե սան այն, ինչ ու զում էին։ Այս տե սանկ յան կողմ նա կից ներն այս պես են մտա ծում. ա ռա ջի նը՝ հրեա ազ գը տա ռա պում էր Հ ռո մեա կան կայս րութ յան ան տա նե լի լծի ներ քո։ Այն պես որ, Հի սու սի օ րե րում ապ րող հրեա նե րը փա-փա գում էին Մե սիա յի գալստ յա նը և հեշ տո րեն կա րող էին խաբ վել։ Բազ մա թիվ հրեա ներ ար դեն հետ ևել էին կեղծ մե սիա նե րի, ո րոնք հայտն վել էին ժո ղովր դի մեջ ( Գործք 5.36,37), ինչն ա պա ցու ցում է, որ նրանք պատ րաստ էին հա վա տալ գրե թե ա մեն ին չի։ Երկ րոր դը՝ Հի սու սը շատ ան գամ էր կան խա սել Իր ա պա գա հա րութ յու նը։ Քա նի որ ա շա կերտ ներն ան չափ սի րում էին ի րենց Ու սուց չին, նման մար գա րեութ յուն նե րը կա տար յալ հող էին ինք նա խա բեութ յան և մաս սա յա կան հիս տե րիա յի ա ռա ջաց ման հա մար։

Գո յութ յուն ու նեն մի քա նի փաս տեր, ո րոնք հա կադր վում են այս տա րած ված տե սութ յուն նե րին։ Ա ռա ջի-նը՝ հրեա ազ գի ճնշող մե ծա մաս նութ յու նը մեր ժեց Նա զով րե ցի Հի սու սին՝ որ պես Մե սիա յի։ Ն րա երկ րա յին ծա ռա յութ յու նը և մա հը գայ թակ ղութ յան քար էին նրանց հա մար (Ա Կորն թա ցի նե րի 1.23)։ Իսկ հա րութ-յան մա սին լուրն ար դեն ա նար գա կան դար ձած խա չի ու ղեր ձին ա վե լաց նե լը ա վե լի հրա պու րիչ չէր դարձ նի Հի սու սի մե սիա կան պնդում նե րը հրեա նե րի հա մար։ Ա վե լին՝ այս տե սութ յու նը հաշ վի չի առ նում այն փաս-տը, որ ար դեն մի քա նի տաս նամ յակ անց հա վա տաց յալ նե րի ճնշող մե ծա մաս նութ յու նը բաղ կա ցած էր հե-թա նոս նե րից, ո րոնք չու նեին ոչ մի նա խատ րա մադր վա ծութ յուն՝ հա վա տա լու Ա վե տա րա նի հետ կապ ված ցան կա ցած բա նի։ Ինչ պես գրում են Լ յո ւի սը և Դե մա րես տը.

«Այս ի րա դար ձութ յու նը տե ղի ու նե ցավ սուր հա կադ րութ յամբ այն ա մե նի հան դեպ, ինչ նրանք (այ-

սինքն՝ հրեա նե րը) ակն կա լում էին աստ վա ծա բա նա կան տե սանկ յու նից, և իս կա կան բա խում ա ռա-

ջաց րեց այդ ժա մա նակ վա հա սա րա կա կան աշ խար հա յաց քի հետ։ Հ րեա յի հա մար դա գլոր ման քար

էր, իսկ հույ նի հա մար՝ անմ տութ յուն, քա նի որ այս ի րո ղութ յունն ըն դու նե լու հա մար նրանց աստ վա-

ծա բա նութ յան և տիե զե րա բա նութ յան մեջ պետք է Կո պեռ նիկ յան հե ղա փո խութ յուն տե ղի ու նե նար»18։

Երկ րոր դը՝ հրեա նե րը և հե թա նոս նե րը միա կը չէին, ով քեր նա խատ րա մադր ված չէին հա վա տա լու հա-րութ յա նը. նույ նը միան շա նակ կա րե լի է ա սել նաև ա շա կերտ նե րի մա սին։ Մա րիամ Մագ դա ղե նա ցին ա ռա ջի նը տե սավ Ք րիս տո սին հա րութ յու նից հե տո։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, սկզբում, տես նե լով դա տարկ գե րեզ-մա նը, նա կար ծեց, թե ինչ-որ մե կը գո ղա ցել էր Տի րոջ մար մի նը և ան հայտ տեղ էր տա րել ( Հով հան նես 20.2,13,15)։ Նույ նիսկ այն բա նից հե տո, երբ ի հայտ ե կան լու րե րը Ք րիս տո սի հա րութ յան մա սին, ա շա-կերտ նե րը դեռ չէին հա վա տում։ Ղու կա սը գրում է, որ Ք րիս տո սի հա րութ յան լու րը «ցնորք եր ևաց նրանց առջև» ( Ղու կաս 24.10,11), իսկ Մար կո սը գրում է, որ նրանք «չհա վա տա ցին» ( Մար կոս 16.11)։ Հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո սի հետ ա ռա ջին հան դի պում նե րի ժա մա նակ նրանք կար ծե ցին, թե Նա պար տիզ պան էր ( Հով հան նես 20.15), ուր վա կան կամ ո գի էր ( Ղու կաս 24.37), կամ հա սա րակ ճամ փորդ էր Էմ մաու սի ճա-

18 «Ին տեգ րա տիվ աստ վա ծա բա նութ յուն», հտ. 2, էջ 466։ Նի կո լայ Կո պեռ նի կո սը (1473-1543) ա ռա ջինն էր, ով ա ռա ջար կեց ար ևա կենտ րոն տիե-զե րա բա նութ յու նը՝ ա րե գակ նա յին հա մա կար գի այն պի սի մո դել, ո րում ոչ թե եր կի րը, այլ ա րե գակն է դիտ վում որ պես ա րե գակ նա յին հա մա կար-գի կենտ րոն: Ն րա տե սութ յունն ար մա տա կան շե ղում էր «ստա տուս քվո» հա մար վող աշ խար հա յաց քից։ Այն դար ձավ ու ղե նիշ ժա մա նա կա կից գի տութ յան պատ մութ յան մեջ, ո րը ներ կա յումս հայտ նի է որ պես « Կո պեռ նիկ յան հե ղա փո խութ յուն»։ Այս պի սով, ցան կա ցած տե սութ յուն, ո րը նույն քան ծայ րա հեղ է հա մար վում, ան վան վում է « Կո պեռ նիկ յան» կամ « Կո պեռ նիկ յան հե ղա փո խութ յուն»։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸ

129

նա պար հին ( Ղու կաս 24.13-16)։ Այս կո պիտ կամ նույ նիսկ ծի ծա ղե լի թյու րըմբռ նում նե րը հարթ վե ցին միայն այն ժա մա նակ, երբ Հի սու սը շա րու նա կեց հայտն վել նրանց և ման րա մաս նո րեն մեկ նել նրանց հա մար Օ րեն քը և Մար գա րե նե րը ( Ղու կաս 24.25-27,44-46): Մինչև Թով մա սի կաս կած նե րի փա րատ վե լը, նա անհ-րա ժեշտ էր հա մա րում տես նել մե խե րի հետ քե րը Ք րիս տո սի ձեռ քե րին, դնել իր մատն այդ վեր քե րի մեջ, ինչ պես նաև՝ մտցնել իր ձեռ քը Ն րա կո ղը ( Հով հան նես 20.24-29)։ Ք րիս տո սը նույ նիսկ «նրանց ան հա վա-տութ յու նը և քա րասր տութ յու նը հան դի մա նեց» ( Մար կոս 16.14) և կշ տամ բեց նրանց՝ որ պես «ան միտ ներ և թու լա սիրտ ներ՝ հա վա տա լու այն բո լոր բա նե րին, որ մար գա րե նե րը խո սե ցին» ( Ղու կաս 24.25)։ Հա զիվ թե այս փաս տե րը հաս տա տեն պնդումն այն մա սին, որ ա շա կերտ նե րը նա խատ րա մադր ված էին հա րութ յա նը հա վա տա լուն։

Վեր ջի նը՝ խա բեութ յու նը կամ զգա յա խա բութ յու նը սո վո րա բար տե ղի է ու նե նում ա ռան ձին ան հա տի հետ։ Այն միտ քը, որ հար յու րա վոր մար դիկ, ո րոնք պնդում էին, որ տե սել էին հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո-սին, միա սին նույն զգա յա խա բութ յունն էին ու նե ցել, չա փա զանց ան հա վա նա կան է։ Ա վե լին՝ մաս սա յա կան հիս տե րիան սո վո րա բար տե ղի է ու նե նում ազ դե ցիկ քա ղա քա կան կամ կրո նա կան հաս տա տութ յուն նե րի օ ժան դա կութ յամբ, ո րոնք մարդ կա յին զանգ ված ներ են կա ռա վա րում։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Ք րիս տո սի հա-րութ յան և Ա վե տա րա նի դեպ քում այդ օ րե րի ազ դե ցիկ հաս տա տութ յուն նե րը միա բան հա կա ռակ վե ցին այդ ու ղեր ձին և ա րե ցին այն ա մե նը, ինչ կա րող էին, որ վար կա բե կեին այն։ Այդ ու ղեր ձի ջա տա գով նե րը հիմ-նա կա նում ան կիրթ և ա նու սում մար դիկ էին ( Գործք 4.13) և չու նեին ոչ մի քա ղա քա կան, կրո նա կան կամ տնտե սա կան ա զդե ցութ յուն՝ ի րենց գոր ծի ա ռաջ խա ղաց մա նը նպաս տե լու հա մար։

ՍՈՒՏ՝ ԱՌԱՆՑ ԴՐԴԱՊԱՏՃԱՌԻ

Գո յութ յուն ու նի հա ճախ ան տես ված, բայց խիստ հա մո զիչ փաս տարկ հա րութ յան պատ մա կան ի րո-ղութ յան վե րա բեր յալ։ Ա ռաք յալ նե րը նվիր ված մնա ցին ամ բողջ կյան քում՝ չնա յե լով ի րենց կրած հա լա-ծանք նե րին և կո րուստ նե րին։ Ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն չէր ա ռել, և ա ռաք յալ նե րը պար զա պես հո րի նել էին այդ պատ մութ յու նը, մենք պետք է որ կա րո ղա նա յինք գտնել այդ խա բեութ յան դրդա պատ ճա ռը։ Ի՞նչ հույ սեր նրանք ու նեին, երբ տա րա ծում էին այդ սու տը։ Այն, որ ա ռաք յալ նե րը և ա ռա ջին ա շա կերտ նե րի ճնշող մե ծա մաս նութ յու նը մա հա ցան որ պես աղ քատ, ա նարգ ված, հա լած ված և ա տե լի մար դիկ, պատ մա-կան փաստ է։ Ինչ պես Պո ղոս ա ռաք յալն ա սաց՝ «Ինչ պես ա վե լուք ե ղանք աշ խար հին՝ ա մե նի ջնջոց լի նե-լով մինչև հի մա» (Ա Կորն թա ցի նե րի 4.13), և «Ե թե միայն այս կյան քում ու նենք հույս Ք րիս տո սի վրա, ա մեն մարդ կան ցից ա վե լի ո ղոր մե լի ենք» (Ա Կորն թա ցի նե րի 15.19)։

Ե թե այդ մար դիկ հո րի նած լի նեին հա րութ յան պատ մութ յու նը այն հա տուկ պատ ճառ նե րով, ո րոն ցով մար դիկ նման ստեր են հո րի նում և տա րա ծում՝ հարս տութ յան, համ բա վի և իշ խա նութ յան հա մար, նրանք կհրա ժար վեին դրա նից կամ կու րա նա յին դա, հենց որ տես նեին, որ չէին հաս նում ի րենց ցան կա լի նպա-տա կին։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, պատ մութ յունն ա պա ցու ցում է, որ նրանց մե ծա մաս նութ յունն ընտ րեց սար սա-փե լի հա լա ծանք ներ և նույ նիսկ նա հա տա կութ յուն, բայց չու րա ցավ հա վատքն Ա վե տա րա նի հան դեպ և Հի սու սի հա րութ յան հան դեպ, ո րի վրա էլ հիմն ված է Ա վե տա րա նը։ Միակ պատ ճա ռը, թե ին չու նրանք ցու-ցա բե րե ցին նման տո կու նութ յուն և հաս տա տա կա մութ յուն՝ բախ վե լով սաս տիկ հա լա ծանք նե րի և մահ վան, այն է, որ հա րութ յունն ի րա կան է, այն պատ մա կան փաստ է, և ա ռաք յալ ներն ու մյուս քրիս տոն յա նե րը պար զա պես փո խան ցում էին այն, ին չի ա կա նա տես ներն ի րենք ի րա կա նում ե ղել էին։ Ինչ պես գրում էր Հով հան նես ա ռաք յա լը. «Այն, որ տե սանք և լ սե ցինք, պատ մում ենք ձեզ» (Ա Հով հան նես 1.3)։

Եվս մեկ կար ևոր գոր ծոն, ո րը պետք է հաշ վի առ նենք, վկա յող կա նայք էին։ Նոր կտա կա րա նի ժա-մա նակ վա և մ շա կույ թի մեջ կա նայք օ րի նա վոր վկա ներ չէին հա մար վում դա տա կան վա րույթ նե րի ժա-մա նակ։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, բո լոր չորս Ա վե տա րան նե րում կա նայք ակ նա ռու դեր են կա տա րում՝ որ պես Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յան «ա ռա ջին վկա ներ» ( Մատ թեոս 28.1-10, Մար կոս 16.1-8, Ղու կաս 24.1-12, Հով հան նես 20.1-18)։ Մա րիամ Մագ դա ղե նա ցին ա ռա ջին անձ նա վո րութ յունն էր, որ վկա յեց այլ մարդ-

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

130

կանց Ն րա հա րութ յան մա սին։ Ի րա կա նում, նա պատ կեր վում է որ պես հե րո սու հի, քա նի որ նա հա վա տաց և հ նա զանդ վեց՝ չնա յած ա ռաք յալ նե րի ան հա վա տութ յա նը ( Մար կոս 16.9-11, Հով հան նես 20.11-18)։ Այն կա նայք, ով քեր կի րա կի ա ռա վոտ յան ու ղեկ ցում էին Մա րիամ Մագ դա ղե նա ցուն դե պի գե րեզ մա նը, հա-ջորդն էին, ով քեր տե սան Տի րո ջը, և ա ռա ջին ան ձիք էին, ո րոնց Նա հանձ նա րա րեց փո խան ցել այդ լուրն ու րիշ նե րին ( Մատ թեոս 28.8-10)։ Ե թե Նոր կտա կա րա նի հե ղի նակ նե րը փոր ձեին մո լո րեց նել հոծ զանգ-ված ներ, նրանք չէին օգ տա գոր ծի կա նանց՝ որ պես գլխա վոր վկա նե րի։ Փո խա րե նը՝ կընտ րեին տղա մարդ-կանց, ո րոնք շատ ա վե լի ար ժա նա հա վատ կհա մար վեին։

ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՇԱԿԵՐՏՆԵՐԻ ՄԵՋ

Ա մե նա մեծ խո չըն դոտ նե րից մե կը, ո րը Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը մեր ժող քննա դատ նե րը պետք է հաղ թա հա րեն, ա շա կերտ նե րի ակն հայտ վե րա փո խումն է։ Ե թե հա րութ յու նը պատ մա կան ի րո ղութ յուն չէ, կամ ա վե լին՝ ե թե այն կեղ ծիք է, ան կա րե լի է բա ցատ րել այն զար մա նա լի վե րա փո խու մը, ո րը տե ղի ու նե-ցավ ա ռաք յալ նե րի և հա րութ յան մյուս ա կա նա տես նե րի բնա վո րութ յան և գոր ծե րի մեջ։

Մինչև հա րութ յու նը ա շա կերտ նե րը երկ չոտ էին, վախ կոտ էին և ա ռաջ նորդ վում էին ինք նա պահ պան-ման զգաց մամբ։ Հի սու սի ձեր բա կա լութ յան ժա մա նակ նրանք թո ղե ցին Ն րան ( Մատ թեոս 26.56)։ Հի սու սի դա տա վա րութ յան ըն թաց քում նրանք ու րա ցան Ն րան ( Մատ թեոս 26.69-75)։ Ե րեք օր շա րու նակ Ն րա մա-հից հե տո ա շա կերտ նե րը թաք էին կա ցել՝ լցված ան հա վա տութ յամբ ( Մար կոս 16.14, Հով հան նես 20.19) և հու սա հա տութ յամբ ( Ղու կաս 24.17)։ Ն րանց հետ գտնվող կա նայք ա վե լի շատ տո կու նութ յուն և հույս էին ցու-ցա բե րում, քան այն տղա մար դիկ, ո րոնց Ք րիս տոսն ան ձամբ էր ա ռաք յալ ներ կար գել Իր հա մար։ Հենց կա-նայք էին, որ գնա ցին գե րեզ մա նը կի րա կի ա ռա վոտ յան, մինչ տղա մար դիկ վա խե ցած վեր նա տանն էին։ Հենց կա նայք ա ռա ջի նը հա վա տա ցին և հռ չա կե ցին հա րութ յու նը, մինչ տղա մար դիկ խլաց ված էին կաս կած նե րով։

Այ նո ւա մե նայ նիվ, հա րութ յու նից հե տո նույն տղա մար դիկ վե րա փոխ վե ցին՝ ի րենց հա վատ քի ան վե հեր և ան սաս տե լի պաշտ պան ներ դառ նա լով։ Գործք ա ռա քե լոց գրքից ի մա նում ենք, որ նրանք ընդ դի մա ցան այս աշ խար հին և «շփո թեց րին (կամ՝ շուռ տվե ցին)» այն ( Գործք 17.6)։ Երբ հրեա նե րի և հե թա նոս նե րի միջև գտնվող ա մե նաազ դե ցիկ կրո նա կան և քա ղա քա կան հաս տա տութ յուն նե րը «պատ վեր տվե ցին, որ ա մեն ևին չխո սեն, և ո՛չ էլ սո վո րեց նեն Հի սու սի ա նու նով» ( Գործք 4.18), ա շա կերտ նե րը մեր ժե ցին նրանց հե ղի նա կութ յու նը՝ անդրդ վե լիո րեն նվիր ված մնա լով Ք րիս տո սի Ան ձին և ու ղեր ձին։ Սա ակն հայտ է Պետ րո սի և Հով հան նե սի հայ տա րա րութ յու նից Սի նեդ րիո նում, Գործք 4.19,20-ում.

«Ե թե ար ժան է Աստ ծո առջև, որ ձեզ ա վե լի ա կանջ դնենք, քան թե Աստ ծուն, դուք դա տեք։ Ո րով-

հետև մենք չենք կա րող այն, որ տե սանք և լ սե ցինք, չխո սել»։

Թեև Ք րիս տո սի ա շա կերտ նե րը սպառ նա լիք ներ և ծե ծեր էին կրում, բան տարկ վում և նա հա տակ վում էին, նրանք հրա ժար վում էին ու րա նալ կամ դա դա րել հռչա կե լուց այն, ինչ ի րենք «տե սել և լ սել» էին (Ա Հով հան նես 1.1,3)։ Այդ տղա մար դիկ և կա նայք, ո րոնք խի զա խութ յամբ էին լցվել Հի սու սի հա րութ յան պատ ճա ռով, տա րա ծե ցին Ա վե տա րա նը հայտ նի աշ խար հով մեկ՝ ըն դա մե նը մեկ սերն դի ըն թաց քում ( Կո ղո սա ցի նե րի 1.5,6)։ Ն րանք չու նեին ոչ մի քա ղա քա կան, կրո նա կան կամ տնտե սա կան ազ դե ցութ յուն. նրանք չու նեին կրթա կան աս տի ճան ներ, բայց փո խե ցին աշ խարհն այն չա փով, ո րին չի հա վա սար վել ոչ մի քա ղա քա կան կամ ռազ մա կան ծրա գիր։ Ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն չի ա ռել, ինչ պե՞ս կա րե լի է բա-ցատ րել սա։ Ինչ պե՞ս հաս կա նալ նրանց ա ռա քե լութ յան հա ջո ղութ յու նը։ Ռ. Ա. Տոր րե յը գրում է.

« Պետք է որ խիստ ան սո վոր մի բան տե ղի ու նե նար՝ նման ար մա տա կան և ապ շե ցու ցիչ վե րա փո խու-

մը բա ցատ րե լու հա մար։ Սա կա րե լի է բա ցատ րել միայն հա րութ յամբ և այն բա նով, որ նրանք տե սել

էին հա րութ յուն ա ռած Տի րո ջը»19։

19 «Աստ վա ծա շուն չը և իր Ք րիս տո սը» («Old Tappan», Ն յու Ջեր սի, «Fleming H. Revell», տա րե թի վը բա ցա կա յում է), էջ 92։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ Ա ՊԱ ՑՈՒՅ ՑԸ

131

ԹՇՆԱՄԻՆԵՐԻ ԴԱՐՁԸ

Հի սուս Ք րիս տո սի հետ ևորդ նե րի ար մա տա կան վե րա փո խու մը քննա դատ նե րի միակ խնդի րը չէ։ Ն րանք դեռ պետք է բա ցատ րեն այն մարդ կանց հե տա գա դար ձե րը, ո րոնք հա կա ռակ վում էին Հի սու սին և հա լա ծում էին Ն րան հետ ևող շար ժու մը։ Ե թե չլի ներ հա րութ յու նը, ինչ պե՞ս քրիս տո նեութ յու նը կա րող էր ազ դե ցութ յուն թող նել իր ա ռա ջին և մե ծա գույն հետ ևորդ նե րից մի քա նի սի վրա, ո րոնց թվում էին Հի սու սի խորթ եղ բայր նե րը և վա տա համ բավ տար սո նա ցի Սո ղո սը։

Աստ վա ծա շուն չը պար զո րեն պնդում է, որ Հի սու սի կյան քի և ծա ռա յութ յան ըն թաց քում ո՛չ Հա կո բո սը, ո՛չ Հու դան ( Հի սու սի խորթ եղ բայր նե րը) չէին հա վա տում Ն րան, այլ բա ցա հայտ թշնա ման քով էին տրա մադր-ված Ն րա Ան ձի և ծա ռա յութ յան հան դեպ ( Հով հան նես 7.3-5)։ Ի րա կա նում, մեկ ան գամ Հի սու սի ըն տա նի-քը Նա զա րե թից Կա փառ նա յում գնաց, որ բռներ Ն րան, քա նի որ նրանք մտա ծում էին, որ Նա «գժվել» էր ( Մար կոս 3.21)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, հա րութ յու նից հե տո եր կու եղ բայր ներն էլ ար մա տապպես դարձի եկան ապ րե ցին և ա ռաջ նորդ ներ դար ձան Ա ռա ջին ե կե ղե ցում20։ Ն րանց նվի րու մը Ք րիս տո սին և հ նա զան դութ-յու նը Ն րա իշ խա նութ յա նը՝ եր ևում է նրանց նա մակ նե րի սկզբում, ո րոն ցում նրանք ան վա նում են ի րենց Տեր Հի սուս Ք րիս տո սի ծա ռա նե րը (կամ՝ ստրուկ նե րը, Հա կո բոս 1.1, Հու դա 1)։ Ն րանք վե րա փոխ վե ցին ան հա վատ հա կա ռա կորդ նե րից հա վա տա րիմ ստրուկ նե րի՝ հո ժա րութ յամբ հպա տա կեց նե լով ի րենց կյան-քը Ն րա իշ խա նութ յա նը։ Ինչ պե՞ս է նման վե րա փո խու մը հնա րա վոր՝ ա ռանց ըն դու նե լու Սուրբ գրքի վկա-յութ յու նը. ն րանք տե սե՜լ էին հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո սին (Ա Կորն թա ցի նե րի 15.7)։

Ա ռա ջին ե կե ղե ցու ևս մեկ թշնա մին, ո րի դար ձի գալը կշիռ է ա վե լաց նում ա ռաք յալ նե րի պնդում նե րին հա րութ յան մա սին, Տար սո նա ցի Սո ղոսն է (հե տա գա յում՝ Պո ղոս ա ռաք յալ)։ Գործք ա ռա քե լոց գրքում և իր իսկ վկա յութ յամբ, Սո ղո սը սկզբնա կան քրիս տո նեութ յան մե ծա գույն և ա մե նա կա տա ղի թշնա մի նե րից մեկն էր։ Իր ան գի տութ յամբ և ան հա վա տութ յամբ, նա հա մա րում էր, որ Նա զով րե ցի Հի սուսն ըն դա մե-նը խա բե բա և հայ հո յիչ էր, և կար ծում էր, որ Ն րա բո լոր հետ ևորդ ներն ար ժա նի էին բան տար կութ յան և մահ վան (Ա Տի մո թեոս 1.13)։ Ա ռա ջին ան գամ մենք հան դի պում ենք Ն րան Գործք ա ռա քե լոց գրքում, երբ նա ի սրտե հա վա նութ յուն էր տա լիս Ս տե փա նո սի նա հա տա կութ յա նը ( Գործք 7.58, 8.1)։ Դ րա նից հե-տո նա գնում է քա հա նա յա պե տի մոտ՝ «սպառ նա լիք և մահ շնչե լով Տի րոջ ա շա կերտ նե րի վրա» (9.1), և նա մակ ներ է խնդրում, «որ ե թե մե կին գտնի այն ճա նա պար հին հետ ևող՝ մար դիկ կամ կա նայք, նրանց կա պած բե րի Ե րու սա ղեմ» (9.2)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Դա մաս կո սի ճա նա պար հին Սո ղոսն ար մա տա պես վե-րա փոխ վում է: Նա հա մոզ վում է, որ Հի սու սը՝ Իս րա յե լի Մե սիան է։ Մկրտվում է Հի սու սի ա նու նով և ան մի-ջա պես սկսում է քա րո զել Ն րա մա սին ժո ղո վա րան նե րում՝ ա սե լով, թե « Սա է Աստ ծո Որ դին» (9.18-20)։ Մ յուս հրեա նե րը զար ման քով են ար ձա գան քում.

« Չէ՞ որ սա էր, որ Ե րու սա ղե մում հա լա ծում էր այս ա նու նը կան չող նե րին, և հենց նրա հա մար է այս-

տեղ ե կել, որ սրանց կա պած տա նի քա հա նա յա պե տե րի մոտ» ( Գործք 9.21)։

Այդ դեպ քե րից հե տո Հու դա յի բո լոր ե կե ղե ցի նե րում լուր տա րած վեց, որ նա, ով մի ժա մա նակ հա լա ծում էր և փոր ձում էր կոր ծա նել հա վատ քը, այժմ քա րո զում և ազ դա րա րում է այն ( Գա ղա տա ցի նե րի 1.22,23)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Սա վուղն այն քան դա ժա նա բար էր հա լա ծել ե կե ղե ցին, որ ոչ մի հա վա տաց յալ չէր հա-մար ձակ վում շփվել նրա հետ։ Բո լո րը վա խե նում էին նրա նից, մինչև որ Բառ նա բա սը բե րեց նրան ա ռաք-յալ նե րի մոտ և հաս տա տեց նրա վկա յութ յու նը ( Գործք 9.26,27)։ Այս պես տար սո նա ցի Սո ղո սը՝ քրիս տո-նեա կան հա վատ քի մե ծա գույն թշնա մին, դար ձավ դրա մե ծա գույն պաշտ պա նը և քա րո զի չը։ Վիլ յամ Նի լը գրում է.

« Պատ մա կա նո րեն ան վի ճար կե լի փաստ է, որ Նա զով րե ցի նե րի մո լե ռանդ կե ղե քի չը, ո րը հե ռա ցավ

Ե րու սա ղե մից՝ «սպառ նա լիք և մահ շնչե լով», մուտք գոր ծեց Դա մաս կոս՝ մտո վի տկա րա ցած և մարմ-

20 Հա կո բո սը ( Հա կո բոս 1.1, Գործք 1.14, 12.17, 15.13 և այլն, Ա Կորն թա ցի նե րի 9.5, 15.7, Գա ղա տա ցի նե րի 1.19, 2.9) և Հու դան ( Հու դա 1, Գործք 1.14, Ա Կորն թա ցի նե րի 9.5)։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

132

նա պես կու րա ցած, և կազ դուր վե լով՝ դար ձավ այն հա մոզ մունք նե րի ա ռա ջա տար կողմ նա կի ցը, ո րոնց

ձեռ նա մուխ էր ե ղել ոչն չաց նե լու»21։

Քա նի որ քննա դատ նե րը չեն կա րող ժխտել Սո ղո սի դար ձը և ար մա տա պես վե րա փոխ ված կյան քը, նրանք պար տա վոր են ող ջա միտ բա ցատ րութ յուն ա ռա ջար կել դրա հա մար։ Ար դեն եր կու հա զար տա րի է ան ցել, իսկ ե կե ղե ցին դեռ սպա սում է այդ բա ցատ րութ յա նը։

ԲԱԶՄՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ՝ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ

Ք րիս տո նեութ յան ա ռա ջին տար վա ըն թաց քում պատ վե լի փա րի սե ցի Գա մա ղիե լը մեծ ի մաս տութ յամբ խո սեց Սի նեդ րիո նի հետ՝ Հի սու սի հետ ևորդ նե րի վե րա բեր յալ։ Ար ժե մեջ բե րել նրա խոս քը.

«Ո՛վ Իս րա յել ցի մար դիկ, զգու շա ցե՛ք այս մարդ կանց հա մար, թե ինչ պի տի ա նեք։ Ո րով հետև այս

օ րե րից ա ռաջ Թեվ դա սը վեր կա ցավ՝ ա սե լով, թե ին քը մի բան է, որ թվով չորս հար յու րի չափ մար-

դիկ նրան հա րե ցին, որ ին քը սպան վեց, և ա մենքն էլ, որ նրան հնա զանդ վել էին, ցրվե ցին և ո չինչ

ե ղան։ Ն րա նից հե տո Գա լի լեա ցի Հու դան վեր կա ցավ աշ խար հագ րի օ րե րում և շատ ժո ղո վուրդ

քա շեց իր կող մը. նա էլ կո րավ, և ա մենքն էլ, որ նրան հնա զանդ վել էին, ցի րու ցան ե ղան։ Եվ հի մա

ա սում եմ ձեզ՝ հե ռո՛ւ կա ցեք այդ մարդ կան ցից և թո ղե՛ք դրանց, ո րով հետև ե թե այդ խոր հուր դը կամ

այդ գոր ծը մարդ կան ցից է, կքանդ վի, բայց ե թե Աստ ծուց է, չեք կա րող քան դել դա. մի գու ցե Աստ ծո

դեմ կռիվ ա նող էլ գտնվեք» ( Գործք 5.35-39)։

Մինչև Հի սուս Ք րիս տո սի գա լը եր կու կեղծ մե սիա ներ էին հայտն վել Իս րա յե լում, և ն րան ցից ա մեն մե-կը հետ ևորդ ներ էր շա հել։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, նրանց մա հից հե տո նրանց հետ ևորդ ներն ա րա գո րեն ցրվել էին, և այդ շար ժում նե րը մա րել էին։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, Գա մա ղիե լը եզ րա կաց րեց, որ ե թե Նա զով րե ցի Հի սուսն ըն դա մե նը մարդ էր, իսկ Ն րա հա րութ յու նը խա բեութ յուն էր, նրա հետ ևորդ ներն ար ժա նա նա-լու էին նույն ճա կա տագ րին։ Բա ցի այդ՝ Գա մա ղիելն ի մաս տուն կեր պով եզ րա կաց րեց, որ ե թե հա րութ-յան պատ մութ յու նը ճշմա րիտ էր, այ սինքն՝ Հի սու սը Մե սիան էր, այդ շար ժու մը կշա րու նակ վեր, և կ պարզ-վեր, որ դրան հա կա ռակ վող նե րը պայ քա րում էին Աստ ծո դեմ։ Վեր ջին եր կու հա զար տար վա ըն թաց քում պատ մութ յու նը կար ծես թե հաս տա տում է Գա մա ղիե լի փաս տար կը։

Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յան մե ծա գույն ա պա ցույց նե րից մե կը քրիս տո նեա կան հա վատ քի շա րու-նա կութ յունն է պատ մութ յան ըն թաց քում և ամ բողջ աշ խար հի ազ գե րի, ցե ղե րի և ժո ղո վուրդ նե րի մեջ։ Հա րութ յու նից ի վեր հար յուր մի լիո նա վոր մար դիկ վկա յել են, որ անձ նա կան հա րա բե րութ յուն ներ ու նեն Հի սուս Ք րիս տո սի հետ, և պն դել են, որ Նա շրջա դար ձա յին փո խել է ի րենց կյան քը։ Կար ևոր է նշել, որ այդ մարդ կանց խում բը չի սահ մա նա փակ վում որ ևէ ազ գա յին, քա ղա քա կան, տնտե սա կան կամ ա կա դե միա-կան են թախմ բով. ընդ հա կա ռա կը, այն ընդգր կում է ա մեն ազ գութ յան, հա սա րա կա կան խա վի և կր թա կան մա կար դա կի պատ կա նող մարդ կանց։ Ա ռա ջին ե կե ղե ցին բաղ կա ցած էր այն պի սի մարդ կան ցից, ով քեր այլ հան գա մանք նե րում ոչ մի դեպ քում չէին միա բան վի։ Ն րանց թվում էին հույ ներ և հ րեա ներ, թլփատ ված-ներ և անթլ փատ ներ, բար բա րոս ներ, սկյու թա ցի ներ, ստրուկ ներ և ա զատ ներ, բայց Ք րիս տոսն ա մենն էր և ա մե նի մեջ էր ( Կո ղո սա ցի նե րի 3.11)։ Նույ նը կա րե լի է ա սել քրիս տո նեութ յան մա սին այ սօր։

Նույն պես կար ևոր է նշել, որ ան թիվ տղա մար դիկ, կա նայք և ե րե խա ներ, ով քեր հետ ևել են Ք րիս տո սին, մեծ զո հե րի են գնա ցել դրա հա մար։ Հա մա ձայն ո րոշ հաշ վարկ նե րի՝ մինչև օրս նա հա տակ վել է ա վե լի քան հի սուն մի լիոն հա վա տաց յալ։ Մ յուս նե րը պնդում են, որ այդ թի վը շատ ա վե լի մեծ է։

Բո լոր այս ա պա ցույց ներն ա ռա ջադ րում են մի շարք մտա ծե լու նյութ տվող հար ցեր։ Ինչ պե՞ս կա րե լի է հիմ նա վո րել նման նվի րու մը և ինք նա զո հա բե րու մը։ Ինչ պե՞ս կա րե լի է բա ցատ րել ե կե ղե ցու հա րատ ևե լը՝ չնա յած ան թիվ թշնա մի նե րի, ո րոնք ուխ տել էին ոչն չաց նել այն։ Այս ա մե նը դրդում է մտա ծել, որ այն կի րա կի ա ռա վոտ յան, երբ պարզ վեց, որ գե րեզ մա նի քա րը գլոր ված էր, ի րա կա նում ինչ-որ բան էր տե ղի ու նե ցել։

21 « Նոր դար» Աստ վա ծաշն չի մեկ նութ յուն. Գործք ա ռա քե լոց, էջ 128։

133

Գ լուխ 24. Ք րիս տո սի հա րութ յան բնույ թըԳ լուխ 24. Ք րիս տո սի հա րութ յան բնույ թը Դի տար կե լով Ք րիս տո սի հա րութ յան պատ մա կան լի նե լը՝ այժմ կար ևոր է ու սում նա սի րել դրա նշա նա-

կութ յու նը Սուրբ գրքի լույ սի ներ քո։ Ի՞նչ բնույթ ու նի հա րութ յու նը։ « Հա րութ յուն» բա ռը լա տի նե րե նում «ռե-ռե-սուր գե րեսուր գե րե» բայն է («ռեռե» = «կրկին» + «սուր գե րեսուր գե րե» = «բարձ րա նալ»)։ Նոր կտա կա րա նում օգ տա գործ վում է հու նա րեն «ա նա՛ս տա սիսա նա՛ս տա սիս» բա ռը («ա նա՛ա նա՛» = «վեր, կրկին» + «ստա՛ սիսստա՛ սիս» = «կանգ նել»)։

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՊԱՐԶԱՊԵՍ ՎԵՐԱԿԵՆԴԱՆԱՑՈՒՄ ՉԷՐ

Հին կտա կա րա նում գերբ նա կա նո րեն հա րութ յուն ա ռան սա րեփ թա ցի այ րու որ դին (Գ Թա գա վո րաց 17.17-24) և սու նա մա ցի կնոջ որ դին (Դ Թա գա վո րաց 4.18-37)։ Նոր կտա կա րա նում հա րութ յուն ա ռան Ղա զա րո սը ( Հով հան նես 11.23-25,43,44), Հայ րո սի աղ ջի կը ( Մար կոս 5.41,42, Ղու կաս 8.54,55), ե րի տա-սար դը Նա յի նից ( Ղու կաս 7.14,15), Տա բի թան ( Գործք 9.36-43) և Եվ տի քո սը ( Գործք 20.7-12): Կար ևոր է նշել, որ բո լոր այս մար դիկ, ով քեր հա րութ յուն ա ռան մե ռել նե րից, դեռ մահ վան են թա կա էին, այ սինքն՝ նրանք կրկին մա հա նա լու էին։ Ք րիս տո սի հա րութ յու նը տար բեր վում էր այն ա ռու մով, որ Նա մա հա-ցավ մեղ քի հա մար մեկ ան գամ, բայց հա վիտ յան ապ րում է և այլևս չի մա հա նա լու։ Ինչ պես Նա հռչա կեց Հայտ նութ յուն 1.18-ում. «...և կեն դա նին, և Ես մե ռած էի և ա հա կեն դա նի եմ հա վիտ յանս հա վի տե նից...»։

ՔՐԻՍՏՈՍԸ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԱՌԱՎ ՄԱՐՄՆՈՎ

Սուրբ գիր քը և ամ բողջ ուղ ղա դա վան քրիս տո նեութ յու նը պար զո րեն սո վո րեց նում են, որ Ք րիս տո սը հա-րութ յուն ա ռավ մարմ նով։ Նույն մար մի նը, ո րը խաչ վեց, պա տան վեց և դր վեց գե րեզ մա նում, հա րութ յուն ա ռավ եր րորդ օ րը՝ հա մա ձայն Գր քե րի։ Թեև այս հա րութ յուն ա ռած մար մի նը նույն մա հա ցած մար մինն էր, այն նաև շատ տար բե րութ յուն ներ ու ներ։ Այն ցան վեց տկա րութ յան մեջ, բայց հա րութ յուն ա ռավ զո րութ-յամբ։

1. Կար ևոր է ճշտել, թե ինչ նկա տի ու նենք «հա րութ յուն» ա սե լով։ Սուրբ գիր քը սո վո րեց նում է, որ Հի սու սի հա րութ յու նը միայն հոգ ևոր չէր, այլև նյու թա կան, ֆի զի կա կան և մարմ նա կան։ Հա րութ յուն էր ա ռել Հի սու սի ի րա կան մար մի նը՝ Ն րա մի սը և ոսկ րը։ Ի՞նչ է սո վո րեց նում Ղու կաս 24.36-43-ը այս ճշմար-տութ յան մա սին։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին:

ա. Ինչ պե՞ս կա րե լի է մեկ նել խոս քեր 36,37-ը։ Արդ յո՞ք Ք րիս տո սը տուն մտավ գերբ նա կան ձևով։ Ի՞նչ է սա սո վո րեց նում մեզ Ն րա հա րութ յուն ա ռած մարմ նի մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

134

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հա մա ձայն Հով հան նես 20.19-ի՝ ա շա կերտ նե րը հա վաք ված էին «փակ ված» դռնե-րով տա նը՝ «հրեա նե րի վա խից»։ Այս փաս տը, ա շա կերտ նե րի վա խե ցած ար ձա գան քի հետ մեկ տեղ, ցույց է տա լիս, որ Հի սու սը ներս մտավ գերբ նա կան ձևով, և որ Ն րա հա րութ յուն ա ռած մար մի նը են-թարկ վում էր այլ օ րենք նե րի։ Այս ճշմար տութ յու նը նույն պես եր ևում է, երբ Հի սու սը հան դի պեց եր կու ա շա կերտ նե րի Էմ մաու սի ճա նա պար հին, որ տեղ Նա «ա ներ ևույթ ե ղավ նրան ցից» ( Ղու կաս 24.31)։ « Զար հու րած» և «վա խե ցած» բա ռե րը թարգ ման ված են հու նա րեն «պտոե ՛ոպտոե ՛ո» և «Է՛մ ֆո բոսԷ՛մ ֆո բոս» բա ռե-րից։ Եր կու բա ռերն էլ խիստ ուժ գին վա խի ի մաստ ու նեն։ Ն րանք մտա ծե ցին, որ ան մար մին հո գի էին տես նում։

բ. Հա մա ձայն խոս քեր 39,40-ի՝ ի՞նչ ա պա ցույց ներ կա յաց րեց Հի սու սը, որ հա մո զեր Իր ա շա կերտ նե րին, որ Ին քը հո գի չէր։ Ի՞նչ է սա սո վո րեց նում մեզ Ն րա հա րութ յուն ա ռած մարմ նի մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սու սը եր կու կար ևոր պնդում ա րեց Իր հա րութ յուն ա ռած մարմ նի մա սին. (1) որ նա միս և ոս կոր ներ ու ներ, և (2) որ Նա ան մար մին հո գի չէր, ինչ պես որ նրանք սկզբում կար ծե ցին։ Որ-պես ա պա ցույց՝ Հի սուսն ա ռա ջար կեց Իր ա շա կերտ նե րին տես նել Իր ձեռ քերն ու ոտ քե րը և նույ նիսկ դիպ չել։ Այն, որ Ք րիս տո սի հա րութ յուն ա ռած մար մի նը դեռ կրում էր խա չե լութ յան սպի նե րը, ա պա-ցու ցում էր, որ այն իս կա պես նույն խաչ ված մար մինն էր։ Այն փաս տը, որ Ք րիս տո սը ման րա մաս նո-րեն ա պա ցու ցեց, որ Ինքն ըն դա մե նը հո գի չէր, ցույց է տա լիս, որ Ն րա՝ մարմ նով հա րութ յան մա սին վար դա պե տութ յու նը ան չափ կար ևոր է։

գ. Ու րիշ ի՞նչ ա պա ցույց ներ ներ կա յաց րեց Հի սու սը խոս քեր 41-43-ում, որ պես զի ցույց տար Իր ա շա-կերտ նե րին, որ Ին քը հո գի չէր։ Ի՞նչ է սա սո վո րեց նում մեզ Ն րա հա րութ յուն ա ռած մարմ նի մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԲՆՈՒՅ ԹԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԲՆՈՒՅ ԹԸ

135

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սու սի հան կար ծա կի հայտն վե լը ա շա կերտ նե րի միջև մեծ զար մանք ա ռա ջաց րեց։ Ն րանք վստահ չէին ի րենց տե սա ծի և այդ պա հին տե ղի ու նե ցա ծի վե րա բեր յալ։ Սուրբ գիրքն ա սում է, որ երբ նա հա պետ Հա կոբն ի մա ցավ, որ իր որ դի Հով սե փը ողջ է, նա ար ձա գան քեց գրե թե ա շա-կերտ նե րի պես. «Ն րա սիր տը նվա ղեց, ո րով հետև չհա վա տաց նրանց» (Ծնն դոց 45.26)։ Ն րանց ան-հա վա տութ յան պատ ճա ռով, Ք րիս տո սը նույ նիսկ ա վե լի ա ռաջ գնաց՝ ա պա ցու ցե լու հա մար, որ թեև Իր մար մի նը զար մա նա լի կեր պով վե րա փոխ վել էր, բայց այն նույն մար մինն էր, ո րը գամ ված էր խա-չի վրա. Նա մի կտոր ձուկ խնդրեց և կե րավ նրանց աչ քի առջև։

2. Հով հան նես 20.19-23-ում կար դում ենք Հով հան նե սի պատ մութ յունն այն մա սին, որ Հի սու սը հայտն վեց ա շա կերտ նե րին, երբ Թով մա սը նրանց հետ չէր։ Հա ջորդ խոս քե րում (խս. 24-29) գրված է այն մա սին, որ Հի սու սը հայտն վեց բո լոր ա շա կերտ նե րին, նե րառ յալ՝ Թով մա սին։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը, իսկ հե տո պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ա. Հա մա ձայն խոս քեր 24,25-ի՝ ինչ պե՞ս Թով մասն ար ձա գան քեց, երբ մյուս ա շա կերտ ներն ա սա ցին նրան, որ տե սել են Տի րո ջը։ Ին չո՞ւ է Թով մա սի ար ձա գան քը կար ևոր։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Թով մասն ար ձա գան քեց կաս կա ծան քով և ան հա վա տութ յամբ, ինչն ա պա ցու ցում է, որ ա շա կերտ նե րը չէին ակն կա լում, որ Ք րիս տո սը հա րութ յուն կառ ներ։ Ն րանք չէին կա րող հո րի նել հա-րութ յան պատ մութ յու նը՝ ի րենց հույ սե րից դրդված, քա նի որ, ակն հայ տո րեն, սկզբում ի րենք էլ չէին հա վա տում դրան։ Սա նույն պես ցույց է տա լիս, որ նրանք դյու րա հա վատ մար դիկ չէին, ո րոնց կա րե լի էր հա մո զել ինչ-որ բա նում՝ ա ռանց բա վա րար ա պա ցույց նե րի։ Ա շա կերտ նե րը չհա վա տա ցին նույ-նիսկ այն բա նից հե տո, երբ ո մանք սկսե ցին խո սել Ք րիս տո սի հա րութ յան մա սին։ Ղու կա սը գրում է, որ Ք րիս տո սի հա րութ յան լու րը «ցնորք եր ևաց» նրանց ( Ղու կաս 24.9-11), իսկ Մար կո սը գրում է, որ նրանք «չհա վա տա ցին» ( Մար կոս 16.11)։

բ. Խոսք 26-ում Հի սու սը երկ րորդ ան գամ հայտն վեց ա շա կերտ նե րին, երբ Թով մա սը նրանց հետ էր։ Հա մա ձայն խոս քեր 27,28-ի՝ ի՞նչ Հի սու սը պատ վի րեց Թով մա սին, և ինչ պե՞ս Թով մասն ար ձա գան-քեց դրան։ Ի՞նչ է սա սո վո րեց նում մեզ Ք րիս տո սի հա րութ յան ի րա կան լի նե լու և դ րա բնույ թի մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

136

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այն փաս տը, որ Հի սու սը պատ վի րեց Թով մա սին ստու գել Իր մար մի նը, ցույց է տա լիս եր կու բան. (1) Թով մա սը չէր տես նում ինչ-որ պատ րանք, այլ՝ ի րա կան մար դու, ո րը կանգ նած էր իր առջև, և (2) Հի սու սը հա րութ յուն էր ա ռել նույն մարմ նով, ո րով խաչ վել էր. այն կրում էր խա չե լութ-յան և նի զա կի սպի նե րը։ Այն, որ Ք րիս տո սը հայտն վել էր նույն մարմ նով, ո րով խաչ վել էր, փո խեց Թով մա սի հա վատ քը։ Նա դա դա րեց պար զա պես հա վա տալ, որ Հի սու սը նա հա տակ ված մար գա րե էր, և հռ չա կեց Ն րան ա րար չա գոր ծութ յան Տեր և Աստ ված։

3. Ա Կորն թա ցի նե րի 15.42-44-ում Պո ղոս ա ռաք յա լը ներ կա յաց նում է տար բե րութ յուն նե րը մահ կա նա ցու մարմ նի և հա րութ յուն ա ռած մարմ նի միջև։ Այս հատ վա ծում մենք կսո վո րենք մի քա նի ճշմար տութ յուն Ք րիս տո սի երկ րա յին մարմ նի մա սին՝ Իր մա հից ա ռաջ և Իր հա րութ յու նից հե տո։ Լ րաց րե՛ք բաց թողն-ված բա ռե րը՝ հա մա ձայն աստ վա ծաշնչ յան խոս քե րի։

ա. Մար մի նը սերմ վում է Ա____________________ և հա րութ յուն է առ նում Ա____________________ (խս. 42)։ «Ա պա կա նութ յամբ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «էն ֆտո րա՛էն ֆտո րա՛» ար տա հայ տութ յու նից, ո րը բա ռա ցիո րեն նշա նա կում է «ա պա կա նութ յան մեջ»։ Ք րիս տո սի երկ րա յին մար մի նը են թա կա էր ծե րա նա լու, քայ քայ ման և մահ վան։ «Ա նա պա կա նութ յամբ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «աֆ-աֆ-տար սի ՛ատար սի ՛ա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է այն պի սի բան, ին չը են թա կա չէ ա պա կա նութ յան։ Ք րիս տո սի հա րութ յուն ա ռած մար մի նը են թա կա չէր քայ քայ ման և մահ վան. այն նա խա տես ված էր հա վի տե-նութ յան հա մար։

բ. Մար մի նը սերմ վում է Ա____________________ և հա րութ յուն է առ նում Զ____________________ (կամ՝ փառ քով), (խս. 43)։ «Ա նար գանք» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ատ մի ՛աատ մի ՛ա» բա ռից, ո րը նշա-նա կում է «խայ տա ռա կութ յուն» կամ «ա մոթ»։ Իր երկ րա յին ծա ռա յութ յան ըն թաց քում Ք րիս տո սը չու-ներ «կեր պա րանք» և «վա յել չութ յուն» (Ե սա յի 53.2), իսկ խա չի վրա Նա կրեց մե ծա գույն ստո րա ցու մը ( Փի լի պե ցի նե րի 2.8)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Ն րա մար մի նը հա րութ յուն ա ռավ զո րութ յամբ (կամ՝ փառ-քով)։ Այս բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «դո՛ք սադո՛ք սա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «փառք, պա տիվ և մե ծութ յուն»։

գ. Մար մի նը սերմ վում է Տ____________________ և հա րութ յուն է առ նում Զ____________________ (խս. 43, NASB. «...այն սերմ վում է տկա րութ յամբ. այն հա րութ յուն է առ նում զո րութ յամբ». այս հատ վա ծը բա ցա կա յում է հա յե րեն թարգ մա նութ յան մեջ)։ «Տ կա րութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «աս-աս-թե՛ նե յաթե՛ նե յա» բա ռից, ո րը կա րող է թարգ ման վել նաև «թու լութ յուն» բա ռով։ Մարմ նա վոր ման ժա մա նակ Ք րիս տո սը հա գավ այն պի սի մար մին, ո րը են թա կա էր ան կում ապ րած մարդ կանց բո լոր տկա րութ-յուն նե րին՝ քաղ ցին, ծա րա վին, ցա վին, հի վան դութ յա նը, տա ռա պան քին և մահ վա նը (Հ ռո մեա ցի նե րի 8.3)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Ն րա մար մի նը հա րութ յուն ա ռավ զո րութ յամբ։ « Զո րութ յուն» բա ռը թարգ ման-ված է հու նա րեն «դու նա մի՛սդու նա մի՛ս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «իշ խա նութ յուն, կա րո ղութ յուն և ուժ»։ Եբ րա-յե ցի նե րի թղթի հե ղի նա կը հայտ նում է, որ այժմ Ք րիս տո սին պատ կա նում է «ան վախ ճան կյան քի զո-րութ յու նը» (Եբ րա յե ցի նե րի 7.16)։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԲՆՈՒՅ ԹԸՔ ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԲՆՈՒՅ ԹԸ

137

դ. Սերմ վում է Շ_______________ մար մին և հա րութ յուն է առ նում Հ_______________ մար մին (խս. 44)։ «Շն չա վոր» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «պսյու քի կո՛սպսյու քի կո՛ս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «վե րա բե-րող բնա կան աշ խար հին և բ նու թագր վող թու լութ յամբ, քայ քայ մամբ և մահ վամբ»։ « Հոգ ևոր» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «պնեվ մա տի կո՛սպնեվ մա տի կո՛ս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «վե րա բե րող երկ նա յին աշ-խար հին և ա ռանձ նա հա տուկ ու ժով և հա վեր ժա կա նութ յամբ»։ Ք րիս տո սի հա րութ յուն ա ռած մար մի-նը հա կադր վում է շնչա վոր (կամ՝ «բնա կան») մարմ նին։ Կար ևոր է նշել, որ «հոգ ևոր մար մի նը» չի նշա նա կում «անն յու թա կան մար մին». խոս քը՝ վե րա փոխ ված և զո րութ յուն հա գած բնա կան մարմ նի մա սին է, ո րը հար մար է հա վի տե նութ յան և երկ նա յին աշ խար հի հա մար։

4. Փի լի պե ցի նե րի 3.21-ում կա շատ կար ևոր հղում՝ Ք րիս տո սի հա րութ յուն ա ռած մարմ նին։ Ի՞նչ է այն ցույց տա լիս։

ա. Փ_______________ Մ_______________։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել «փառ քի մար մին» ար տա հայ տութ յամբ։ Խոս քը նույն մարմ նի մա սին է, ո րը խաչ վեց տկա րութ յամբ, բայց այժմ գո յութ յուն ու նի մե ծար ված և փա ռա վոր ված վի ճա կում։ Ք րիս տո սի երկ րա յին պանդխ տութ յան ըն թաց քում Ն րա աստ վա ծութ յան փառ քը քո ղարկ-ված էր Ն րա մարդ կա յին մարմ նով, ու թեև Նա ան մեղ էր, Ն րա մար մի նը են թա կա էր մահ կա նա ցու մար դու տկա րութ յուն նե րին և մահ վա նը (Հ ռո մեա ցի նե րի 8.3)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, հա րութ յու նից հե տո Ք րիս տո սի մար մինն այլևս չէր քո ղար կում Ն րա փառ քը, այլ դրսևո րում և ցու ցադ րում էր այն։ Ք րիս-տո սի հա րութ յուն ա ռած մար մի նը հա կադր վում է մեր ներ կա «խո նարհ մարմ նին»։

138

Գ լուխ 25. Ք րիս տո սի հա րութ յան Գ լուխ 25. Ք րիս տո սի հա րութ յան

նշա նա կա լիութ յու նընշա նա կա լիութ յու նըԻն չո՞վ է նշա նա կա լի այն, որ Հի սու սը հա րութ յուն ա ռավ մե ռել նե րից։ Ի՞նչ է այն նշա նա կում այս աշ խար-

հի, ե կե ղե ցու, հա վա տաց յալ նե րի և ան հա վատ նե րի հա մար։ Այս գլխում կի մա նանք, որ խա չի հետ միա սին, Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը ան վի ճե լիո րեն մե ծա գույն ի րա դար ձութ յունն է մարդ կութ յան պատ մութ յան մեջ և ա մե նան շա նա կա լին՝ բո լոր մարդ կանց հա մար։

ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՐԴԱՐԱՑՐԵՑ ՀԻՍՈՒՍԻՆ

Ա ռա ջին ճշմար տութ յուն նե րից մե կը, որ մենք պետք է հաս կա նանք Հի սու սի հա րութ յան մա սին, հետև-յալն է. այն ցույց տվեց, որ Հի սու սի պնդու մը Մե սիա և Աստ ծո Որ դի լի նե լու մա սին՝ ճշմա րիտ է։ Հի սու սը չդար ձավչդար ձավ Աստ ծո Որ դի հա րութ յան ժա մա նակ. հա րութ յու նը ազ դե ցիկ կեր պով ցույց տվեց, որ Նա հա վիտ-հա վիտ-յանյան Աստ ծո Որ դին և Ք րիս տոսն էր։

1. Հա մա ձայն Հ ռո մեա ցի նե րի 1.3,4-ի՝ ինչ պե՞ս է Հի սու սի հա րութ յու նը ար դա րաց նում Ն րա պնդու մը Աստ-ծո Որ դին և Ք րիս տո սը լի նե լու մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Սահ ման վեց» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հո րի՛ զոհո րի՛ զո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «սահ մա նել, նշել սահ մա նագ ծե րը կամ ո րո շել»։ Հի սու սի մե ռել նե րից հա րութ յուն առ նե լու մի ջո ցով Աստ-ված ան ձամբ և հ րա պա րա կավ ցույց տվեց, թե ով է Հի սուսն ի րա կա նում՝ Աստ ծո Որ դին։ Հա րութ յու նը՝ Աստ ծո ազ դե ցիկ և հ րա պա րա կավ վա վե րա ցումն էր, որ Ք րիս տո սը Աստ ծո Որ դի է և Աստ ված։ Մենք կա րող ենք սա տես նել նաև ա ռա ջին ա ռաք յալ նե րի քա րոզ նե րում, ո րոն ցում շեշ տադր վում էր, որ հրեա-նե րը մեր ժե ցին Հի սու սին, իսկ Աստ ված ար դա րաց րեց Ն րան հա րութ յան մի ջո ցով. «...ա ռաք ա նօ-րեն նե րի ձեռ քով, փայ տի վրա բևե ռած, սպա նե ցիք, Ում Աստ ված հա րութ յուն տվեց» ( Գործք 2.23,24)։ «Եվ դուք այն Սուր բին և Ար դա րին ու րա ցաք և խնդ րե ցիք, որ մի մա հա պարտ մարդ շնոր հի ձեզ։ Իսկ կյան քի Ա ռաջ նոր դին սպա նե ցիք, Ում Աստ ված մե ռել նե րից հա րութ յուն տվեց, ո րի վկա ներն ենք մենք» (3.14,15)։ «Սր բութ յան Հո գու կող մից» ար տա հայ տութ յու նը ցույց է տա լիս, որ Աստ ված հա րութ յուն տվեց Հի սու սին Սուրբ Հո գու ազ դե ցիկ միջ նոր դութ յամբ։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ՆՇԱ ՆԱ ԿԱ ԼԻՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ՆՇԱ ՆԱ ԿԱ ԼԻՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

139

2. Ա Տի մո թեոս 3.16-ում գրված է ան չափ կար ևոր պնդում Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յան մա սին։ Հա մա ձայն այս խոս քի՝ ինչ պե՞ս է հա րութ յու նը հաս տա տում Ք րիս տո սի պնդում նե րը։

ա. Իր կյան քի և Իր հա րութ յան մի ջո ցով Հի սուսն Ա____________________ Հո գով։

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ար դա րա ցավ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «դի կա յո ՛ոդի կա յո ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է. «ազ դա րա րել, ցու ցա բե րել կամ ցու ցադ րել ինչ-որ մե կին՝ որ պես ճիշտ կամ ար դար»։ « Հո գով» բա ռը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել « Հո գու մի ջո ցով»։ Սուրբ Հո գին ար դա րաց րեց Հի սուս Ք րիս տո սի Ան-ձը և հաս տա տեց Ն րա խոս քե րը՝ Ն րա երկ րա յին ծա ռա յութ յան ըն թաց քում Ն րա մի ջո ցով հրաշք ներ և ն շան ներ գոր ծե լով ( Ղու կաս 5.17) և, ի վեր ջո, Ն րան մե ռել նե րից հա րութ յուն տա լով։

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏՈՒՄ Է ՄԵՐ ԱՐԴԱՐԱՑՈՒՄԸ

Հա րութ յու նը ցույց տվեց, որ Հայրն ըն դու նեց Հի սու սի զո հը՝ որ պես լիար ժեք հա տու ցում Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար։ Մենք գի տենք, որ մեր մեղ քե րի հա մար քա վութ յուն ար վեց, քա նի որ Ք րիս տո սը հա րութ-յուն ա ռավ։ Հա րութ յու նը՝ մեր ար դա րաց ման ա պա ցույցն է։

1. Ի՞նչ է սո վո րեց նում Հ ռո մեա ցի նե րի 4.25-ը այն մա սին, որ Ք րիս տո սի հա րութ յու նը հա վա տաց յալ նե րի ար դա րաց ման ա պա ցույցն է։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Եր կու դեպ քում էլ «հա մար» բա ռը Հ ռո մեա ցի նե րի 4.25-ում թարգ ման վել է հու նա րեն «դիա՛դիա՛» բա ռից, ո րը նշա նա կում է հիմք կամ պատ ճառ ինչ-որ բան ա նե լու կամ չա նե լու հա մար։ Այս բա ռը կա րե լի է թարգ մա նել նաև «պատ ճա ռով» կամ «հետ ևան քով» բա ռե րով։ Ի մաս տը հետև յալն է. Ք րիս տո սը մահ վան մատն վեց մեր ա նօ րի նութ յուն նե րի պատ ճա ռով, և Աստ ված հա րութ յուն տվեց Ն րան մե ռել նե րից այն պատ ճա ռով, որ ըն դու նեց Ն րա զո հը՝ որ պես լիար ժեք հա տու ցում մեր ա նօ րի-նութ յուն նե րի։ Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը մե ռել նե րից՝ մեծ նշան է, ո րը ցույց է տա լիս, որ մեր մեղ-քե րը լիո վին վճար ված են։ Ե թե Աստ ված չըն դու ներ Ք րիս տո սի զո հը որ պես հա տու ցում, Նա հա րութ յուն չէր տա Ն րան մե ռել նե րից։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

140

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐՈՒՄ Է ՄԵՐ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

Մեղ քի հա տու ցու մը մահ է։ Ք րիս տո սի հա րութ յու նը հաս տա տեց, որ Աստ ված ըն դու նեց Ն րա զո հը՝ որ-պես մեր մեղ քի պարտ քի մա րում, և մենք ա զատ վե ցինք մեր պատ ժից, այ սինքն՝ մա հից։ Ն րաՆ րա հա րութ յու-նը՝ մերմեր հա րութ յան հաս տա տու մը կամ ե րաշ խիքն է։ Դա տարկ գե րեզ մա նը ստու գո րեն հա վաս տիաց նում է հա վա տաց յալ նե րին, որ ար դա րա դա տութ յու նը բա վա րար ված է, և մեղ քը՝ պարտ ված։ Սա ա մեն մի հա վա-տաց յա լի մե ծա գույն հույսն է։

1. Ա վե տա րան նե րում և Նոր կտա կա րա նի թղթե րում կան մի շարք վեհ խոս տում ներ Հի սու սի հա րութ յան և Իր ժո ղովր դի վե րա բեր յալ։ Ու շադ րութ յամբ մտո րե՛ք հետև յալ խոս քե րի շուրջ և գ րե՛ք ձեր մտքե րը։

ա. Հով հան նես 14.19

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հա րութ յու նից հե տո Հի սու սը չհայտ նեց Ի րեն «ամ բողջ ժո ղովր դին, այլ մեզ՝ Աստ ծուց ա ռա ջա գույն ընտր ված վկա նե րիս» ( Գործք 10.40,41)։ Այն հա վա տաց յալ նե րի հա մար, ով քեր սկզբում տե սան Ն րան, և ն րանց, ով քեր հա վա տում են այդ ա կա նա տես նե րի վկա յութ յա նը, Ք րիս տո սի հա-րութ յու նը՝ ի րենց իսկ ա պա գա հա րութ յան մեծ հաս տա տութ յունն է։

բ. Ա Կորն թա ցի նե րի 6.14

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հայ տա րա րութ յան կար ևո րութ յու նը հաս կա նա լու հա մար, մենք միայն պետք է մտա ծենք այն մա սին, թե որ քան ան զոր կլի ներ խոս տու մը մեր հա րութ յան մա սին, ե թե Աստ ված հա րութ յուն չտար Ք րիս տո սին։ Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը Աստ ծո ե րաշ խիքն է մեզ, որ մեր հա-րութ յու նը հաս տատ է։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ՆՇԱ ՆԱ ԿԱ ԼԻՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ՆՇԱ ՆԱ ԿԱ ԼԻՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

141

գ. Բ Կորն թա ցի նե րի 4.14

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հա վա տաց յա լի վստա հութ յունն իր հա րութ յան մեջ բխում է այն անժխ տե լի փաս տից, որ Աստ ված մե ռել նե րից հա րութ յուն է տվել Հի սուս Ք րիս տո սին։

2. Ա ռա ջին Կորն թա ցի նե րի 15.20-23-ը մեկ այլ կար ևոր հատ ված է Ք րիս տո սի հա րութ յան և Իր ժո ղովր դին խոս տաց ված հա րութ յան մա սին։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը և գ րե՛ք ձեր մտքե րը ստորև գտնվող ա մեն մի բաժ նում։ Ի՞նչ ա ռու մով է Ք րիս տո սի հա րութ յու նը հա մար վում յու րա քանչ յուր հա վա տաց յա լի հա րութ յան և՛ օ րի նա կը, և՛ ե րաշ խի քը։

ա. « Բայց հի մա Ք րիս տո սը հա րութ յուն է ա ռել մե ռել նե րից, Ին քը ննջած նե րի ա ռաջ նեկ (կամ՝ ա ռա ջին պտու ղը) ե ղավ» (խս. 20)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սի հա րութ յու նը քրիս տո նեա կան հա վատ քի մե ծա գույն սյու նե րից մեկն է։ Այս ճշմար տութ յան վրա է հեն վում հա վա տաց յա լի հույ սը։ Ղև տա ցի նե րի 23.10-ում Սուրբ գիրքն ազ դա-րա րում է, որ իս րա յել ցի նե րը պետք է զո հա բե րութ յուն տա յին ի րենց հունձ քի ա ռա ջին մա սից։ Այդ «ե րա խայ րի նե րը» (կամ՝ ա ռա ջին պտու ղը) զո հե լով՝ մար դիկ դա վա նում էին, որ դրան հետ ևող հունձ-քը նույն պես պատ կա նում էր Տի րո ջը։ Ն մա նա պես, Ք րիս տո սի հա րութ յու նը հունձ քի ե րա խայ րին է և խորհր դան շում է ամ բողջ հունձ քը, ո րը հա վաք վե լու է Ի րե նից հե տո։ Ն րա հա րութ յու նը՝ Ն րա ժո ղովր-դի հա րութ յան նա խան շա նը և ե րաշ խիքն է։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

142

բ. «Ու րեմն, ո րով հետև մար դով ե ղավ մա հը, և մար դով էլ՝ մե ռել նե րի հա րութ յու նը։ Քա նի որ, ինչ պես Ա դա մով ա մե նը մեռ նում են, այն պես էլ Ք րիս տո սով ա մե նը կեն դա նա նում են» (խս. 21,22)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Անհ րա ժեշտ էր, որ մեղ քը և մա հը, ո րոնք մուտք էին գոր ծել մարդ կութ յան մեջ մեկ մար-դու մի ջո ցով, ետ դարձ վեին մեկ այլ Մար դու մի ջո ցով։ Ա դա մի մեջ բո լո րը մե ղան չե ցին՝ հայտն վե-լով դա տա պար տութ յան և մահ վան ներ քո։ Ք րիս տո սում բո լոր հա վա տա ցող ներն ար դա րա նում են և հա րութ յուն են առ նում։ Ք րիս տո սի հա րութ յու նը Իր ժո ղովր դի թե՛ ներ կա ար դա րաց ման, և թե՛ ա պա-գա հա րութ յան ե րաշ խիքն է։

գ. «Եվ ա մեն մեկն իր կար գում. ա ռա ջին պտու ղը՝ Ք րիս տո սը, և հե տո՝ Ք րիս տո սին նե րը, Ն րա գա լու ժա մա նա կում» (խս. 23)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Կարգ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «տա՛գ մատա՛գ մա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «զոր-քե րի կար գը կամ դա սա վո րութ յու նը»։ Հ նա րա վոր է, որ ո մանք Կորն թո սում ժխտում էին հա րութ յան վար դա պե տութ յու նը հետև յալ սխա լա կան տրա մա բա նութ յամբ. «Ե թե հա վա տաց յալ նե րը միա ցած են Ք րիս տո սին Ն րա հա րութ յան մեջ, ինչ պե՞ս է, որ Ք րիս տոսն ար դեն հա րութ յուն է ա ռել, մինչ դեռ մա-հա ցած հա վա տաց յալ նե րի մար մին նե րը շա րու նա կում են փտել հո ղի մեջ»։ Պո ղո սի պա տաս խանն այն է, որ ա մեն ինչ ու նի իր կար գը։ Ք րիս տո սը ե րա խայ րին է բո լոր հա վա տաց յալ նե րի, ո րոնք հա-րութ յուն կառ նեն վեր ջին օ րը։ Անհ րա ժեշտ է, որ Ք րիս տո սը գե րա կա յութ յուն ու նե նա ա մեն ին չում։ Պո ղո սը գրեց Կո ղո սիա յի ե կե ղե ցուն. «Եվ Նա է մարմ նի, այ սինքն՝ ե կե ղե ցու գլու խը, որ Նա է սկիզ-բը, մե ռել նե րի անդ րա նի կը, որ պես զի ա մեն բա նի մեջ Նա լի նի ա ռա ջի նը» ( Կո ղո սա ցի նե րի 1.18)։

143

Գ լուխ 26. Ք րիս տո սի հա րութ յան Գ լուխ 26. Ք րիս տո սի հա րութ յան

կար կար եվ ո րութ յու նըո րութ յու նըԱնհ նար է չա փից ա վե լի շեշ տադ րել Ք րիս տո սի հա րութ յան կար ևո րութ յու նը։ Սուրբ գիր քը ցույց է տա լիս,

որ այս պնդու մը չա փա զան ցութ յուն չէ։ Հա րութ յու նը՝ քրիս տո նեութ յան հիմ նա րար վար դա պե տութ յունն է և այն ճշմար տութ յու նը, ո րի վրա հեն վում է քրիս տո նեա կան հա վատ քը։ Այն էա պես կար ևոր վար դա պե տութ-յուն է և ան վի ճար կե լի ճշմար տութ յուն։ Ք րիս տո սի հա րութ յու նը ժխտե լը նշա նա կում է՝ մեր ժել Ա վե տա րա նը։

1. Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յունն այն աս տի ճան կար ևոր է քրիս տո նեա կան հա վատ քի հա մար, որ հա-րութ յուն ա ռած Տի րո ջը տես նե լը ա ռաք յալ լի նե լու պա հանջ նե րից մեկն էր։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը այս ճշմար տութ յան մա սին։

ա. Գործք 1.21,22

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Պետք է» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «դեի՛դեի՛» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «անհ րա ժեշ-տութ յուն», և կա րող է թարգ ման վել նաև «պար տա դիր» բա ռով։ Այս հատ վա ծում կա ա ռաք յալ լի նե լու եր կու պա հանջ։ Ա ռա ջի նը՝ Հի սու սի երկ րա յին ծա ռա յութ յան վկան լի նելն է, և երկ րոր դը՝ հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո սին տես նե լը։ Նույ նիսկ քրիս տո նեութ յան մե ծա գույն թշնա մի նե րը հար կադր ված են ըն-դու նել Ք րիս տո սի ար տա սո վոր կյան քը և մա հը՝ հա մա ձայն պատ մա կան փաս տե րի. այն պես որ, մե-ծա գույն պա տե րազ մը ծա վալ վում է հա րութ յան շուրջ։ Ա հա թե ին չու ա ռաք յա լը պետք է հե ղի նա կութ յուն ու նե նար՝ որ պես մի մարդ, ո րը տե սել էր հա րութ յուն ա ռած Տի րո ջը։ Ա ռաք յալ նե րը կանչ ված էին քա րո-զե լու Ք րիս տո սի ուս մունք նե րը և գոր ծե րը, ո րոնք վա վե րաց վում են միայն հա րութ յամբ։ Ն շա նա կում է՝ նրանք պետք է լի նեին այս մեծ և վճ ռո րոշ ի րա դար ձութ յան ա կա նա տես նե րը։

բ. Ա Կորն թա ցի նե րի 9.1

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

144

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Պո ղո սը վա վե րաց րեց իր ա ռա քե լա կան կո չու մը և իշ խա նութ յու նը՝ հի շեց նե լով կորն թա-ցի նե րին, որ ին քը տե սել էր հա րութ յուն ա ռած Տի րո ջը ( Գործք 9.1-9, 22.6-16, 26.12-18)։ Հա րութ յու նը այն վար դա պե տութ յունն է, ո րի վրա հեն վում են քրիս տո նեութ յան բո լոր պնդում նե րը։ Ա հա թե ին չու է հա րութ յու նը խիստ հար ձա կում նե րի են թարկ վում քրիս տո նեութ յան թշնա մի նե րի կող մից։

2. Բ Տի մո թեոս 2.8-ը կար ևոր խոսք է. այն ամ փո փում է Ա վե տա րա նը և ցույց է տա լիս Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յան կար ևո րութ յու նը Ա վե տա րա նի քա րոզ ման մեջ։ Գ րե՛ք ձեր մտքերն այն մա սին, թե ինչ ճշմար-տութ յուն է սո վո րեց նում այս խոս քը մեզ։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Հի շել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «մնե մո նե ՛ո ւոմնե մո նե ՛ո ւո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «հի շել, պա հել հի շո ղութ յան մեջ, մտա ծել ինչ-որ բա նի մա սին»։ « Հա րութ յուն ա ռած» բա յը թարգ ման ված է հու-նա րեն «է գեի՛ րոէ գեի՛ րո» բա ռից։ Այս բա յը՝ կա տար յալ ժա մա նա կով, ցույց է տա լիս Տի րոջ հա րութ յան շա րու նա-կա կան վի ճա կը։ Ք րիս տո սը հա րութ յուն ա ռավ մե ռել նե րից և հա վիտ յան կեն դա նի է։ «Իմ Ա վե տա րա նի հա մե մատ» ար տա հայ տութ յու նը ցույց է տա լիս, որ Հի սուս Ք րիս տո սի հա րութ յու նը հիմ նա րար փաստ էր ա ռաք յալ նե րի Ա վե տա րա նի հա մար։ Միակ Հի սու սը, ո րին ճա նա չում էին ա ռաք յալ նե րը, Աստ ծո հա-վի տե նա կան Որ դին էր, Ով մարմ նա ցավ՝ Դավ թի Որ դին դառ նա լով, մա հա ցավ խա չի վրա Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար և մե ռել նե րից հա րութ յուն ա ռավ։

3. Հա րութ յան կար ևո րութ յու նը նույն պես ի հայտ է գա լիս այն բա նով, որ դրան հա վա տա լը անհ րա ժեշտ է փրկութ յան հա մար։ Հա մա ձայն Հ ռո մեա ցի նե րի 10.9-ի՝ մար դը կա րո՞ղ է փրկվել՝ ա ռանց հա վա տա լու հա րութ յա նը։ Ինչ պե՞ս է այս հար ցի պա տաս խա նը ցույց տա լիս հա րութ յան կար ևո րութ յու նը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԿԱՐ ԵՎՈ ՐՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԿԱՐ ԵՎՈ ՐՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

145

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Դա վա նել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հո մո լո գե ՛ոհո մո լո գե ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ասել կամ խո սել նույն բա նը»։ « Բե րա նովդ» բա ռը վե րա բե րում է հրա պա րա կա յին դա վա նութ յա նը կամ նույ նաց մա նը Հի սու սի հետ՝ որ պես Տի րոջ։ Պո ղո սը նկա տի չու ներ մա կե րե սա յին դա վա նութ յուն կամ ըն դա մե նը հա վատ քի դա վա նան քի մտո վի ըն դու նում, այլ բա ցա հայտ և հ րա պա րա կա յին դա վա-նութ յուն, ո րը բխում է սրտի ան կեղծ հա մոզ վա ծութ յու նից։ «Սր տում» հա վա տա լը վե րա բե րում է հա րութ-յուն ա ռած Ք րիս տո սին խո րա պես և ճշ մար տա պես հա վա տա լուն։ Լիո վին անմ տութ յուն է, երբ ինչ-որ մեկն ա սում է, որ հա վա տում է Ք րիս տո սին, բայց չի հա վա տում Ն րա հա րութ յա նը։

4. Ձգ տե լով հաս կա նալ հա րութ յան մեծ կար ևո րութ յու նը՝ անհ րա ժեշտ է հաշ վի առ նել այն սար սա փե լի հետ ևանք նե րը, ո րոնք սպա սե լու էին մեզ, ե թե այս ի րա դար ձութ յու նը եր բեք տե ղի չու նե նար։ Հա մա ձայն Ա Կորն թա ցի նե րի 15.14-19,32 խոս քե րի՝ ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն ա ռած չլի ներ, ի՞նչ փաս տեր տրա-մա բա նո րեն կհետ ևեին դրան։ Գ րե՛ք ձեր մտքերն այդ փաս տե րից ա մեն մե կի մա սին։

ա. Ա վե տա րա նի քա րո զումն Ու__________ է (խս. 14)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ու նայն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կե նո՛սկե նո՛ս» բա ռից, ո րը բա ռա ցիո րեն նշա-նա կում է «դա տարկ»։ Այս բառն օգ տա գործ վում է՝ նկա րագ րե լու հա մար դա տարկ ա նոթ ներ կամ դա տարկ վայ րեր։ Փո խա բե րա կան ի մաս տով, այս բա ռը նշա նա կում է «այն, ինչն ան շա հա վետ, ա նօ գուտ, խա բու սիկ, կեղծ, ա նի մաստ և ան կար ևոր է»։ Այս ար տա հայ տութ յու նը զար մա նա լի է. քրիս տո նեութ յան քա րոզ ման վա վե րա կա նութ յու նը կախ ված է Ք րիս տո սի հա րութ յան վա վե րա կա-նութ յու նից։ Ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն չի ա ռել, ո չինչ քրիս տո նեա կան քա րոզ ման մեջ նույ նիսկ մեկ թել չար ժե։

բ. Ք րիս տո նեա կան հա վատքն Ու__________ է (խս. 14)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

146

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ու նայն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կե նո՛սկե նո՛ս» բա ռից (սահ մա նու մը՝ վեր ևում)։ Ք րիս տո սը՝ մեր հա վատ քի Ն պա տա կը, Զո րագ լու խը և Կա տա րողն է (Եբ րա յե ցի նե րի 12.2)։ Ե թե Նա հա րութ յուն չի ա ռել, հա վատ քը Ն րա հան դեպ՝ ու նայն և անն պա տակ է։

գ. Ձեր հա վատքն Ու_________ (կամ՝ ա նար ժեք) է (խս. 17)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ու նայն» բառն այս խոս քում թարգ ման ված է հու նա րեն «մա՛ տա յոսմա՛ տա յոս» բա ռից, ո րը նշա-նա կում է «ա նօ գուտ, ան վա վեր և ոչ ճշմա րիտ»։

դ. Ն րանք, ով քեր քա րո զում են Ա վե տա րա նը, Աստ ծո Ս__________ Վ_______________ են (խս. 15)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո օ րեն քը պատ վի րում է. « Քո դրա ցու դեմ սուտ վկա յութ յուն մի՛ ա րա» (Ե լից 20.16)։ Որ քա՜ն ա վե լի խիստ կլի նի նրանց պա տի ժը, ով քեր սուտ վկա յութ յուն են ա նում Աստ ծո դեմ։ Ա Թա գա վո րաց 2.25-ում գրված է. «Ե թե մար դը մար դու դեմ մեղք գոր ծի, նրա դա տաս տանն Աստ-ված կկտրի։ Բայց ե թե մարդ Տի րոջ դեմ մեղք գոր ծի, նրա հա մար ո՞վ ա ղա չանք կա նի»։

ե. Ք րիս տո սին հա վա տա ցող նե րը դեռ ի րենց Մ__________ մեջ են (խս. 17)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԿԱՐ ԵՎՈ ՐՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԻ ՀԱ ՐՈՒԹ ՅԱՆ ԿԱՐ ԵՎՈ ՐՈՒԹ ՅՈՒ ՆԸ

147

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հա րութ յու նը՝ մեծ ա պա ցույց է, որ Աստ ված ըն դու նել է Ք րիս տո սի զո հը, և որ Ն րա ար-դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը բա վա րար վել են (Հ ռո մեա ցի նե րի 4.25)։ Ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն չի ա ռել, չկա ոչ մի ա պա ցույց, որ մենք նե րում ենք ստա ցել, որ մեզ վե րագր վել է Աստ ծո ար դա րութ-յու նը, և որ մենք հա վի տե նա կան կյանք ու նենք։

զ. Ն րանք, ով քեր մա հա ցան՝ հա վա տա լով Ք րիս տո սին, Կ__________ (խս. 18)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Կո րել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա պո՛լ լու միա պո՛լ լու մի» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «կորս վել, կոր ծան վել կամ ոչն չաց վել»։ Ե թե մեր Փր կութ յան Հ րա մա նա տա րը չկա րո ղա ցավ հաղ թել գե րեզ մա նը, ի՞նչ հույս ու նենք մենք՝ Ն րա հետ ևորդ նե րը։

է. Ք րիս տո սին հա վա տա ցող նե րը մնա ցած բո լոր մարդ կան ցից ա վե լի Ո_______________ են (խս. 19)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «է լեեի նո՛սէ լեեի նո՛ս» բա ռից, ո րը նույն պես կա րող է թարգ-ման վել «խղճա լի» բա ռով։ Ե թե Ք րիս տո սը հա րութ յուն չի ա ռել, նշա նա կում է՝ քրիս տոն յա նե րը ո ղոր-մե լի ան միտ ներ են և զուր տե ղը վատ նում են ի րենց կարճ երկ րա յին կյան քը։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

148

ը. Ե կեք Ու__________ և Խ__________, ո րով հետև վա ղը մենք Կ_______________ (խս. 32)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս խոս քե րը Ե սա յի 22.13-ից են։ Ե թե չկա հա րութ յուն, նշա նա կում է՝ չկա հույս։ Մար դու հա մար այլևս ո չինչ չի մնում՝ բա ցի մարմ նի կրքե րը ե սա սի րա բար գո հաց նե լուց, մինչև որ մա հը կլա-նի ա մեն ինչ։

149

Գ լուխ 27. Որ դին՝ համ բարձ ված Գ լուխ 27. Որ դին՝ համ բարձ ված Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Հի սուս Ք րիս տո սը Աստ ծո հա վի տե նա կան Որ դին է, Ով թո ղեց երկ-

նա յին փառ քը, մար մին հա գավ, ծնվեց կույ սից և ապ րեց կա տար յալ կյան քով։ Նա գամ վեց խա չին՝ հա-մա ձայն Աստ ծո հա վի տե նա կան կամ քի։ Նա վերց րեց Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը, կրեց Աստ ծո զայ րույ թը և մա հա ցավ։ Եր րորդ օ րը հա րութ յուն ա ռավ մե ռել նե րից՝ ցույց տա լով, որ Ինքն Աստ ծո Որ դին է, և որ Իր մա հը փրկութ յուն է բե րել Աստ ծո ժո ղովր դին։ Հա րութ յու նից քա ռա սուն օր անց Ք րիս տո սը համ բարձ վեց Եր կինք, որ տեղ Նա նստեց Հայր Աստ ծո աջ կող մը և ս տա ցավ փառք, պա տիվ և իշ խա նութ յուն ա մեն ին չի վրա։ Այն տեղ՝ Աստ ծո ներ կա յութ յան մեջ, Նա ներ կա յաց նում է Իր ժո ղովր դին և խնդ րանք ներ ու ա ղա չանք ներ է բե րում Աստ ծո առջև նրանց հա մար։ Ք րիս տո սի մա հը և հա րութ յու նը Ն րա կա տա րած աշ խա տան քի եր կու փա ռա վոր սյու ներն են։ Ն րա համ բար ձու մը և մե ծա րու մը՝ այդ աշ խա տան քի փա ռա վոր բարձ րա կետն է։

ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄԸ

Սուրբ գիր քը սո վո րեց նում է, որ Ք րիս տո սը համ բարձ վեց Եր կինք Իր հա րութ յու նից քա ռա սուն օր անց, բազ մա թիվ ա կա նա տես նե րի ներ կա յութ յամբ։ Համ բար ձումն ա ռաս պել չէ. այն պատ մա կան ի րո ղութ յուն է, ո րը գրի է առն վել այդ ի րա դար ձութ յան ան մի ջա կան ա կա նա տես նե րի կող մից։ Համ բար ձու մը պատ մա-կան փաստ չհա մա րե լը նշա նա կում է մեր ժել Սուրբ գրքի վկա յութ յու նը։

1. Գո յութ յուն ու նի մեկ փաստ, ո րը մե ծա պես նպաս տում է Ք րիս տո սի համ բարձ ման ար ժա նա հա վատ լի-նե լուն՝ այն, որ համ բար ձու մը կան խաս ված ի րա դար ձութ յուն էր։ Ի՞նչ է սո վո րեց նում Հով հան նես 16.28-ը այս ճշմար տութ յան մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս մեկ խոս քում Հի սու սը խո սեց հա վի տե նա կան անց յա լում Իր փառ քի, Իր ներ կա մարմ-նա վոր ման և ա պա գա յում Իր համ բարձ վե լու մա սին։

2. Ղու կաս 1.1-4 և Գործք 1.1-3 հատ ված ներն ազ դե ցիկ կեր պով վկա յում են, որ Ա վե տա րա նի հե ղի նակ նե-րը հա մոզ ված էին, որ խո սում էին պատ մա կան փաս տի մա սին։ Ինչ պե՞ս է Գործք 1.9-11-ը ցույց տա լիս, որ նրանք նույն պես դի տար կում էին Ք րիս տո սի համ բար ձու մը որ պես պատ մա կան փաստ։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

150

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Խոս քեր 9-10-ում Ղու կա սը գրում է, որ ա շա կերտ նե րը «նա յում էին» և «մտիկ էին տա լիս դե պի Եր կինք»։ Եր կու դեպ քում էլ Ղու կա սը մեջ բե րում է ա կա նա տես նե րի պատ մութ յուն նե րը իր Ա վե տա-րա նում։ «Մ տիկ տալ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա տե նի՛ զոա տե նի՛ զո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «հա ռել հա յացքն ինչ-որ բա նի, ու ղիղ նա յել ինչ-որ բա նի վրա, ակ նա պիշ նա յել»։ Նույն խոսքն օգ տա գործ վել է Ղու կաս 4.20-ում, երբ Աստ ծո Խոսքն ա սում է, որ «...ժո ղո վա րա նի մեջ ա մեն քի աչ քե րը Ն րան ( Հի սու սին) էին մտիկ տա լիս (կամ՝ «Ն րան էին սևեռ ված»)»։ Ա շա կերտ նե րը պար զա պես մի ակն թարթ չտե սան ինչ-որ բան՝ սխալ մամբ կար ծե լով, որ Հի սուսն էր։ Ն րանք բա վա կա նա չափ ժա մա նակ ու նեին՝ այդ ի րա դար-ձութ յու նը գնա հա տե լու հա մար, երբ ան մի ջա պես տես նում էին այն։ Խոսք 11-ում հրեշ տակ նե րը մեղ մո րեն հան դի մա նե ցին ա շա կերտ նե րին, քա նի որ նրանք շա րու նա կում էին եր կինք նա յել նույ նիսկ Հի սու սի հե-ռա նա լուց հե տո։ Կր կին, սա ցույց է տա լիս, որ նրանք լիար ժեք կեր պով ա կան տես էին ե ղել ամ բողջ այդ ի րա դար ձութ յա նը։ Քն նա դատ նե րը փոր ձել են վար կա բե կել Ղու կա սի պատ մութ յու նը՝ նշե լով, որ նրա կող-մից «վե րա ցավ» (կամ՝ վեր բարձ րա ցավ) բառն օգ տա գոր ծելն ան հա մա տե ղե լի է տիե զեր քի մա սին մեր գի տե լիք նե րի հետ։ Ն ման քննա դա տութ յունն ա վե լորդ է։ Ղու կասն օգ տա գոր ծում է նույն տեր մի նա բա նութ-յու նը, որն օգ տա գոր ծում են ժա մա նա կա կից գիտ նա կան նե րը՝ նկա րագ րե լով հրթի ռի վեր բարձ րա նա լը։

3. Ակն հայտ է, որ Նոր կտա կա րա նի գրող նե րը դի տար կում էին Հի սու սի համ բար ձու մը որ պես պատ մա-կան ի րա դար ձութ յուն։ Հա րութ յու նից քա ռա սուն օր անց Հի սու սը համ բարձ վեց երկ րից, բայց ո՞ւր գնաց։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը։

ա. Նա Վ_______________ էր (կամ՝ վեր էր տար վում) Եր կինք ( Ղու կաս 24.51)։ « Վե րա նալ» բա-ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա նա ֆե՛ րոա նա ֆե՛ րո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «վեր տա նել, վեր հա նել, վեր բարձ րաց նել»։ Այս հա մա տեքս տում «եր կինք» բա ռը (հու նա րեն՝ «օու րա նո՛սօու րա նո՛ս») վե րա բե րում է Աստ ծո բնա կա վայ րին։ Մեթ յու Հեն րին գրում է. « Նա չտար վեց Եր կինք ինչ-որ ու ժով. Նա Ին քը բարձ րա ցավ այն տեղ։ Նա հրե ղեն կառ քի և ձիե րի կա րիք չու ներ. Նա գի տեր ճա նա պար հը»22։

բ. Նա ան ցել է Ե_______________ (Եբ րա յե ցի նե րի 4.14)։ «Ան ցել է» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «դիե՛ր խո մայդիե՛ր խո մայ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «գնալ կամ անց նել ինչ-որ բա նի մի ջով, քայ լել կամ ճա նա-պարհ վել ինչ-որ վայ րով»։ Ք րիս տոսն ան ցավ բո լոր եր կինք նե րը, մինչև որ հա սավ բարձ րա գույն վայ-րը, որ տեղ Աստ ծո ներ կա յութ յունն է։

գ. Նա բո լոր եր կինք նե րից Ա__________ Բ__________ Վ_________ Ե__________ (Ե փե սա ցի նե րի 4.10)։ « Վեր ե լավ» բա ռա կա պակ ցութ յու նը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա նա բաի՛ նոա նա բաի՛ նո» բա ռից, ո րը նշա-նա կում է «վեր բարձ րա նալ, վեր մագլ ցել կամ վեր ել նել»։ Ք րիս տո սը վեր ե լավ բարձ րա գույն վայ րը ամ բողջ Երկն քում։

դ. Նա Վ_______________ Փ__________ (Ա Տի մո թեոս 3.16)։ « Վե րա ցավ» (կամ՝ վեր առն վեց) բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա նա լամ բա՛ նոա նա լամ բա՛ նո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «վեր ևից վերց նել կամ ըն-դու նել»։ Ք րիս տո սը համ բարձ վեց դե պի Աստ ծո փա ռա վոր բնա կա տե ղին։ Նա գնաց այդ վայ րը և փառ քով ըն դուն վեց։

ե. Նա համ բարձ վեց Եր կինք և նս տեց Աստ ծո Ա__________ կող մը ( Մար կոս 16.19)։ « Համ բարձ վեց» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «ա նա լամ բա՛ նոա նա լամ բա՛ նո» բա ռից (կար դա ցե՛ք սահ մա նու մը վեր ևում)։ Մեթ յու

22 « Մեթ յու Հեն րիի մեկ նութ յուն», հտ. 5, էջ 846

ՈՐ ԴԻՆ՝ ՀԱՄ ԲԱՐՁ ՎԱԾՈՐ ԴԻՆ՝ ՀԱՄ ԲԱՐՁ ՎԱԾ

151

Հեն րին գրում է. « Նա պար զա պես մուտք չգոր ծեց Իր թա գա վո րութ յու նը. Ն րան տրված էր, որ ա ռա-տութ յամբ մուտք գոր ծեր այն տեղ»23։ Համ բարձ վե լով՝ Ք րիս տոսն «Աստ ծո աջ կող մը նստեց»։ Չ կա մե-ծա րան քի ա վե լի բարձր վայր, քան Աստ ծո աջ կող մը՝ Ն րա բա րե հա ճութ յան և իշ խա նութ յան վայ րը։

զ. Նա գնաց Հ__________ մոտ ( Հով հան նես 14.28)։ Ք րիս տո սը վե րա դար ձավ Իր մե ծա գույն սի րո մոտ՝ Ն րա, Ում հա մար Նա կա տա րեց այս փրկութ յան մեծ աշ խա տան քը՝ Հոր մոտ։ Նա հա ճեց րեց Հորն ա մեն ին չում և վե րա դար ձավ տուն՝ Իր Հոր ան սահ ման հա վա նութ յամբ։

է. Նա Վ__________ Գ__________ ուր որ Ա__________ էր ( Հով հան նես 6.62)։ « Վեր գնալ» բա ռա կա պակ-ցութ յու նը հու նա րեն «ա նա բաի՛ նոա նա բաի՛ նո» բա ռից է, ո րը նշա նա կում է «վեր բարձ րա նալ, վեր մագլ ցել կամ վեր ել նել»։ Այս խոս քը եր կու բան է ցույց տա լիս. (1) Որ դու հա վի տե նա կան փառ քը՝ մարմ նա վո րու մից ա ռաջ, և (2) Որ դու վե րա դարձն Իր ա ռաջ վա փա ռա վոր ված վի ճա կին, այս ան գամ՝ որ պես Աստ ված- Մարդ։

ՄԵԾԱՐՈՒՄԸ

Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Հի սուս Ք րիս տո սը ոչ միայն համ բարձ վեց Եր կինք, այլև մե ծար վեց՝ ստա նա լով բարձ րա գույն պատ վի և իշ խա նութ յան դիր քը Աստ ծո աջ կող մում։ Ան չափ կար ևոր է նշել, որ այս մե ծա րան քը «նոր» կամ «օ տար» փոր ձա ռութ յուն չէր Աստ ծո Որ դու հա մար։ Սուրբ գիր քը պար զո րեն սո վո րեց նում է, որ Նա փա ռա վոր ված էր Հոր հետ և ու ներ միև նույն փառ քը, որ ու ներ Հայ րը, մինչև աշ-խար հի ա րա րու մը ( Հով հան նես 17.5)։ Որ դու վե րա դար ձը դե պի Իր մե ծար ված դիր քը ե զա կի է այն բա նով, որ այժմ Նա, Ով նստած է Հոր աջ կող մում, և՛ Աստ ված է, և՛ Մարդ։ Մարմ նա վոր ման ժա մա նակ Որ դին թո-ղեց Իր աստ վա ծութ յան փառ քը և ար տո նութ յուն նե րը (բայց ոչ՝ էութ յու նը), հա գավ Իր վրա մեր մարդ կա յին էութ յու նը և հ նա զանդ ե ղավ Հոր կամ քին նույ նիսկ մինչև մա հը խա չի վրա։ Ա հա թե ին չու Նա «ստա ցավ» Աստ ծո աջ կող մը նստե լու ի րա վուն քը։ Նա, Ով պսակ ված էր փառ քով և պատ վով Աստ ծո գա հի վրա, և՛ Աստ ված է, և՛ Մարդ։ Մե ծար ված Փր կի չը և Թա գա վո րը մեկ է Աստ ծո հետ և մեկ՝ Իր ժո ղովր դի հետ։

1. Ե սա յի 52.13,14-ում գտնվում է մի ազ դե ցիկ մար գա րեութ յուն Մե սիա յի մե ծար վե լու մա սին այն բա նից հե-տո, երբ Նա կրե լու էր Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը։ Ամ փո փե՛ք այս հատ վա ծի գլխա վոր ճշմար տութ յուն նե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Իմ ծա ռան» վե րա բե րում է Մե սիա յին։ Աստ ված ու նե ցել է միայն մեկ ճշմա րիտ Ծա ռա՝ Իր Որ դի Հի սուս Ք րիս տո սին։ «Ի մաս տութ յամբ վար վել» ար տա հայ տութ յու նը եբ րա յե րեն «սա կալսա կալ» բա ռից է, ո րը նշա նա կում է բար գա վա ճում կամ հա ջո ղութ յուն։ Այն Աստ ծո բա րե հա ճութ յան կամ օրհ նութ յան ի մաստ ու նի, և հա ճախ նշա նա կում է վար ձատ րութ յուն՝ հնա զան դութ յան հա մար ( Հե սու 1.8)։ Երբ ևէ չի ե ղել նույն քան հնա զանդ և աստ վա ծա հա ճո անձ, քան Ն րա Որ դին, Ով հնա զանդ էր մինչև խա չի մա հը (խս. 14, նույն պես կար դա ցե՛ք Փի լի պե ցի նե րի 2.8)։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, չի լի նի որ ևէ մե կը, ով կմե ծար-վի և կ բարձ րաց վի ա վե լի, քան Նա։

23 « Մեթ յու Հեն րիի մեկ նութ յուն», հտ. 5, էջ 572

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

152

2. Ե սա յի 53.10-12 խոս քե րում գրված է մեկ այլ ման րա մասն մար գա րեութ յուն՝ ե կող Մե սիա յի, Ն րա չար-չա րանք նե րի, ինչ պես նաև՝ Ն րա փա ռա վոր ման և մե ծար ման մա սին։ Ամ փո փե՛ք ձեր բա ռե րով ա մեն մի խոս քը և ցույց տվեք, թե ինչ պես է, հա մա ձայն այս խոս քե րի, Որ դին բարձ րաց վե լու Աստ ծո աջ կող մը։

ա. « Նա պի տի սե րունդ տես նի և օ րե րը եր կա րաց նի, և Տի րոջ հա ճութ յու նը պի տի հա ջող վի Ն րա ձեռ-քով» (խս. 10)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Որ դու հնա զան դութ յան արդ յուն քում Նա հա րութ յուն կառ նի և հա վիտ յան կապ րի ( Նա պի տի... օ րեր եր կա րաց նի), Նա հոգ ևոր սե րունդ կստա նա ( Նա պի տի սե րունդ տես նի), և Աստ ծո կամ քը կամ « Տի րոջ հա ճութ յու նը» կա տա րե լա պես «պի տի հա ջող վի» Ն րա մի ջո ցով։

բ. «Իր ան ձի աշ խա տութ յան (կամ՝ տա ռա պան քի) պտու ղը պի տի տես նի և կշ տա նա» (խս. 11)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Աշ խա տութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «ա մալա մալ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է ծանր աշ խա տանք, նե ղութ յուն, ծննդա բե րութ յան ցա վեր, տա ժա նա կիր աշ խա տանք, ա նա խոր ժութ յուն, թշվա ռութ յուն կամ ցավ»։ Մե սիան կրե լու էր այս բա նե րը մինչև Իր էութ յան խոր քը (մարմ նով, զգաց-մունք նե րով, մտքով և հո գով)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Ն րա տա ռա պան քի արդ յուն քում շա տերն ար դա րաց-ված էին լի նե լու, և Նա կշտա նա լու էր Իր վար ձատ րութ յամբ։ «Կշ տա նալ» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա-յե րեն «սա բասա բա» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «լի նել բա վա րար ված, հա գե ցած և լց ված՝ ա վել ցու կով»։

գ. «Ն րա հա մար Ն րան բա ժին պի տի տամ շա տե րի հետ, և Նա հզոր նե րի հետ ա վար պի տի բա ժա նի» (խս. 12)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ՝ ՀԱՄ ԲԱՐՁ ՎԱԾՈՐ ԴԻՆ՝ ՀԱՄ ԲԱՐՁ ՎԱԾ

153

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո կող մից շնորհ ված մե ծա րու մը և վար ձատ րութ յու նը Մե սիա յի՝ մինչև մա հը հնա-զանդ վե լու պտուղն էր։ Շա տե րի հետ բա ժին ստա նա լը և հ զոր նե րի հետ ա վար բա ժա նե լը խորհր-դան շում են Գող գո թան՝ որ պես խո շոր ռազ մա կան նվա ճում կամ զին վո րա կան հաղ թա նակ։ Հաղ թող Ք րիս տո սը ստա նում է Իր հաղ թա նա կի ա վա րը։

3. Փի լի պե ցի նե րի 2.6-11-ն Աստ վա ծաշն չի ա մե նա կար ևոր հատ ված նե րից մեկն է Աստ ծո Որ դու խո նարհ-վե լու և մե ծար վե լու մա սին։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր մեկ-նա բա նութ յուն նե րը հետև յալ խոս քե րից ա մեն մե կի վե րա բեր յալ։ Ո՞րն էր Ք րիս տո սի վար ձատ րութ յու նը Իր ինք նա կամ խո նար հութ յան կամ ցած րաց ման հա մար։

ա. «Ն րա հա մար էլ Աստ ված շատ բարձ րաց րեց Ն րան և Ն րան մի ա նուն շնոր հեց, որ ա մեն ա նու նից ա վե լի բարձր է» (խս. 9)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ն րա (կամ՝ դրա) հա մար էլ» ար տա հայ տութ յու նը կար ևոր է։ Աստ ված բարձ րաց րեց Հի սու սին ա մեն ա նու նից վեր՝ Ի րեն հո ժա րա բար հպա տակ վե լու «պատ ճա ռով» կամ «հետ ևան քով» (հու նա րեն «դի ՛ոդի ՛ո»)։ Հի սու սը ցույց տվեց Իր հպա տա կութ յու նը Իր մարմ նա վոր ման, հնա զան դութ յան և քավ չա րար մահ վան մի ջո ցով։ Եր կինք համ բարձ վե լով՝ Աստ ծո Որ դին և Մար դու Որ դին գրա վեց այն տե ղը, ո րը պատ կա նում էր Ի րեն աշ խար հը ստեղծ վե լուց ա ռաջ։ Հի սու սը մե ծար վեց ոչ միայն Աստ ված լի նե լու պատ ճա ռով. Նա նաև վաս տա կեց այդ դիրքն Իր կա տար յալ հնա զան դութ յամբ՝ որ-պես Մարդ։ « Շատ բարձ րաց նել» ար տա հայ տութ յու նը թարգ ման ված է հու նա րեն «հու պե րուպ սո ՛ոհու պե րուպ սո ՛ո» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «բարձ րաց նել ինչ-որ մե կին գե րա գույն դիր քի և իշ խա նութ յան»։ «Շ նոր հել» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «խա րի՛ զո մայխա րի՛ զո մայ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ինչ-որ հա ճե լի կամ դու-րե կան բան տալ մեկ այլ մար դու՝ ո ղոր մա ծա բար և ան հա տույց»։ «Ա մեն ա նու նից ա վե լի բարձր» ար-տա հայ տութ յու նը նշա նա կում է, որ Որ դին բարձր է ա մեն ա րա րա ծից երկն քում և երկ րի վրա։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

154

բ. «Որ Հի սու սի ա նու նով կրնկվի ա մեն ծունկ երկ նա վոր նե րի և երկ րա վոր նե րի և երկ րի տակ լի նող նե-րի, և ա մեն լե զու դա վա նի, թե Հի սուս Ք րիս տո սը Տեր է Հայր Աստ ծո փառ քի հա մար» (խս. 9)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ե սա յի 45.23-ում Աստ ված Իր մա սին հռչա կում է հետև յա լը. «Ին ձա նով եր դում ա րի, Իմ բե րա նից ար դա րութ յան խոսք դուրս ե կավ և ետ չի դառ նա, որ Ինձ պի տի կրնկվի ա մեն ծունկ, և ա մեն լե զու եր դում ա նի»։ Այն, որ այս խոս քը մեջ բեր վում է Ք րիս տո սի վե րա բեր յալ, Ն րա աստ վա-ծութ յան մեծ ա պա ցույց է։ Ծունկ կրնկե լը նշա նա կում է ճա նա չել ինչ-որ մե կի ար ժա նա պատ վութ յու-նը, պա տիվ տալ նրան և հ նա զանդ վել նրա իշ խա նութ յա նը։ Այս հատ վա ծը հա ղոր դում է եր կու մեծ ճշմար տութ յուն։ Ա ռա ջի նը՝ Ք րիս տոսն ար ժա նի է ամ բողջ պատ վին և հ նա զան դութ յա նը։ Երկ րոր դը՝ մեկ օր ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յու նը կճա նա չի և կըն դու նի Ք րիս տո սին՝ որ պես Տեր։

4. Ս տորև բեր ված խոս քե րը Նոր կտա կա րա նից՝ կար ևոր տե ղե կութ յուն են հա ղոր դում Ք րիս տո սի մե ծար-ման և դ րա նպա տա կի մա սին։ Գ րե՛ք ձեր մտքերն ա մեն խոս քի վե րա բեր յալ։

ա. Եբ րա յե ցի նե րի 1.3

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՈՐ ԴԻՆ՝ ՀԱՄ ԲԱՐՁ ՎԱԾՈՐ ԴԻՆ՝ ՀԱՄ ԲԱՐՁ ՎԱԾ

155

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Սր բութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կա թա րիս մո՛սկա թա րիս մո՛ս» բա ռից, ո րը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել «մաք րա գոր ծում» բա ռով։ Խոս քը Ք րիս տո սի քա վող աշ խա տան քի մա սին է Գող գո թա յում, ո րի շնոր հիվ Ն րա ժո ղո վուր դը մաքր վեց մեղ քից։ « Մե ծութ յան... բար ձունք նե րում» խոս քե րը վե րա բե րում են Աստ ծուն և Ն րա վե հութ յա նը։ Այն, որ Ք րիս տո սը նստեց Աստ ծո աջ կող մը, ցույց է տա լիս, որ Նա ստա ցավ բարձ րա գույն պատ վի և բա րե հա ճութ յան դիր քը՝ հա վա սար Աստ ծո դիր քին և կար գա վի ճա կին։

բ. Եբ րա յե ցի նե րի 2.9

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Կր կին, Ք րիս տո սի ցած րա ցու մը և քա վող մա հը դի տարկ վում են որ պես Ն րա մե ծար-ման պատ ճա ռը կամ հիմ քը։ Հա զիվ թե Եբ րա յե ցի նե րի թղթի հե ղի նա կը կա րո ղա նար ընտ րել ա վե-լի վեհ ար տա հայ տութ յուն, քան «փառ քով և պատ վով պսակ ված»-ը։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, նույ նիսկ այս խոս քերն ի զո րու չեն թե կուզ անն շան նկա րագ րել այն փառ քը, ո րը շնորհ վեց Ք րիս տո սին։

գ. Հայտ նութ յուն 3.21

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Հաղ թել» բա ռը հու նա րեն «նի կա ՛ոնի կա ՛ո» բա ռից է, ո րը նշա նա կում է «նվա ճել» կամ «հաղ-թա նակ տա նել»։ Ք րիս տո սի հպա տա կութ յու նը Հոր կամ քին և Ն րա կա տար յալ հնա զան դութ յու նը անհ րա ժեշտ նա խադր յալ ներ էին Ն րա մե ծար ման հա մար։ Իր հնա զան դութ յամբ Ք րիս տո սը հաղ թեց մեղ քը, սա տա նա յին և մա հը։ Ն րա մե ծա րու մը պատ կեր վում է որ պես վար ձատ րութ յուն Ն րա հնա-զան դութ յան հա մար։

156

Գ լուխ 28. Մեր Բարձր յալ Փր կի չը Գ լուխ 28. Մեր Բարձր յալ Փր կի չը Աստ ծո հա վի տե նա կան Որ դին զրկեց Ի րեն աստ վա ծութ յան փառ քից և մեզ պես մարդ դար ձավ։ Նա

ե կավ այս եր կիր և ապ րեց կա տար յալ կյան քով՝ ան սա սան հնա զանդ վե լով Աստ ծո կամ քին։ Հա մա ձայն Աստ ծո նա խա պես ո րոշ ված ծրագ րի՝ Նա բարձ րաց վեց և գամ վեց հռո մեա կան խա չին՝ ա նօ րեն մարդ-կանց ձեռ քե րով։ Խա չի վրա կրեց Իր ժո ղովր դի մեղ քը և ն րանց փո խա րեն Իր վրա վերց րեց Աստ ծո զայ-րույ թը։ Իր մա հով Նա բա վա րա րեց Աստ ծո ար դա րա դա տութ յու նը և հ նա րա վոր դարձ րեց, որ ար դար Աստ ված նե րեր Իր ժո ղովր դի մեղ քե րը և շ նոր հեր նրանց ար դար դիրք Իր առջև։ Իր հնա զան դութ յան շնոր հիվ մարմ նա վոր ված Որ դին հա րութ յուն ա ռավ մե ռել նե րից և բարձ րա ցավ Աստ ծո Որ դու աջ կող մը՝ որ պես Փր կիչ։ Միայն Նա է կրում Փր կիչ տիտ ղո սը, և միայն Ն րա ա նու նով է կա րե լի փրկութ յուն ստա նալ։

Աստ վա ծա շուն չը միան շա նակ ազ դա րա րում է, որ փրկութ յու նը միայն Հի սուս Ք րիս տո սի ան վան մեջ է։ Չ կա այլևս ոչ մի փրկիչ, միջ նորդ կամ մի ջոց, ո րով մար դը կա րող է ստա նալ իր մեղ քե րի նե րու մը և հաշտ վել Աստ ծո հետ. փրկութ յու նը հնա րա վոր է ստա նալ միայն Հի սուս Ք րիս տո սի Ան ձի և Գող գո թա յում կա տա րած աշ խա տան քի մի ջո ցով։ Սա քրիս տո նեութ յան ա մե նավր դո վե ցու ցիչ ճշմար տութ յունն է. այ նո ւա-մե նայ նիվ, այս ճշմար տութ յու նը նույ նիսկ անն շան չա փով չըն դու նե լը նշա նա կում է մեր ժել Աստ վա ծա շուն չը, նսե մաց նել Ք րիս տո սի փառ քը, ան վա վեր դարձ նել խա չը և դա շույն խրել Ա վե տա րա նի սրտի մեջ։ Ա վե տա-րա նի միակ ճշմա րիտ քա րո զումն այն է, երբ մար դիկ հա մար ձակ և պարզ հռչա կում են, որ Հի սուս Ք րիս-տո սը՝ Մեկ և Միակ Փր կիչն է։

1. Հով հան նես 14.6-ում Հի սու սը հա մար ձակ հայ տա րա րութ յուն ա րեց Իր մա սին՝ անդ րա դառ նա լով ճշմար-տութ յա նը, կյան քին և Աստ ծո հետ հաշտ վե լուն։ Ըստ Ք րիս տո սի խոս քե րի՝ հնա րա վո՞ր է գտնել ճշմար-տութ յու նը, կյան քը և փր կութ յու նը որ ևէ ան ձի, ա ռար կա յի կամ եր ևույ թի մեջ՝ Ի րե նից դուրս։ Գ րե՛ք ձեր մտքե րը հետև յալ պնդում նե րից ա մեն մե կի մա սին։

ա. Ես եմ ճա նա պար հը...

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը « Սուրբ ճա նա պարհն» է, ո րի մա սին գրված է Ե սա յու մար գա րեութ յան 35.8-ում, և «նոր և կեն դա նի ճա նա պար հը», ո րի մա սին գրված է Եբ րա յե ցի նե րի 10.20-ում։ Նա այն Ճա նա պարհն է, ո րի վրա մար դը հան դի պում է Աստ ծուն։ Մի գու ցե կան շատ ճա նա պարհ ներ, ո րոնք Հ ռոմ են տա նում, բայց կա միայն մեկ ճա նա պարհ, ո րը տա նում է դե պի մեղ քե րի նե րու մը և ճիշտ հա րա բե րութ յուն նե րը Աստ ծո հետ՝ Հի սուս Ք րիս տո սը։

ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՓՐ ԿԻ ՉԸ ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՓՐ ԿԻ ՉԸ

157

բ. Եվ ճշմար տութ յու նը...

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը պար զա պես ճշմար տութ յան ու սու ցիչ չէ. Նա հենց Ճշ մար տութ յուննՃշ մար տութ յունն է։ Նա ճշմար տութ յան մե ծա գույն հայտ նութ յունն է մարդ կանց։ Ն րա նում են հայտն վում այն չա փա նիշ նե րը, ո րոն ցով դատ վե լու են բո լոր մտքե րը, խոս քե րը և գոր ծե րը։ Ն րա ան ձը և ուս մուն քը ներ կա յաց նում է ճշմար տութ յան մե ծա գույն մարմ նա վո րու մը, ո րը երբ ևէ տրվել է մարդ կութ յա նը։ Ցան կա ցած ուս մունք, ո րը հա կա սում է Ք րիս տո սին կամ Ք րիս տո սից վեր է դա սում ի րեն, սուտ է։

գ. Եվ կյան քը...

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հով հան նե սը սկսում է իր Ա վե տա րա նը՝ հռչա կե լով, որ «Ն րա նով (այ սինքն՝ Որ դու մի-ջո ցով) էր կյան քը, և կ յան քը մարդ կանց լույսն էր» (1.4)։ Հով հան նես 5.26-ում Հի սու սը սո վո րեց նում է, որ կյան քը ոչ միայն Իր մի ջո ցով է, այլ որ Ին քը կյանք ու նի «Իր Ան ձում»։ Ա մե նասկզ բից Որ դին մարդ կանց տրված կյան քի Միջ նորդն էր՝ թե՛ ֆի զի կա կան, թե՛ հոգ ևոր ա ռու մով։ Նա է Ճշ մա րիտ Որ-թը, և միայն Նա է հոգ ևոր կյանք տա լիս այն մարդ կանց, ով քեր բնակ վում են Ի րե նում ( Հով հան նես 15.1-6)։ Ա ռանց Ն րա չկա ճշմա րիտ հոգ ևոր կյանք։

դ. Ոչ ոք չի գա լիս Հոր մոտ, ե թե ոչ Ին ձա նով։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

158

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Սա քրիս տո նեա կան հա վատ քի ա մե նավր դո վե ցու ցիչ փաստն է։ Ճշ մա րիտ քրիս տո նեութ-յու նը խիստ բա ցա ռիկ է այն ա ռու մով, որ սո վո րեց նում է, որ ոչ ոք չի կա րող Եր կինք գնալ՝ ա ռանց Ք րիս տո սի և Գող գո թա յում կա տա րած Ն րա քավ չա րար աշ խա տան քի։ Հին կտա կա րա նի սրբերն ար-դա րաց ված էին, քա նի որ հա վա տում էին Աստ ծո մա սին ի րենց ու նե ցած հայտ նութ յա նը և ա պա գա հույ-սի խոս տում նե րին, ո րոնք ի րա կա նա նա լու էին Մե սիա յի մի ջո ցով։ Այժմ, երբ Մե սիան ե կել և կա տա րել է Հին կտա կա րա նի բո լոր մար գա րեութ յուն նե րը և խոս տում նե րը, փրկութ յու նը միայն Ն րա ան վան և Ն րա փրկա րար աշ խա տան քի մեջ է։

2. Որ պես զի հա մոզ ված լի նենք, որ ճշտո րեն ենք մեկ նա բա նում Հի սու սի խոս քե րը, մենք միայն պետք է նա յենք մի քա նի հա մար ձակ պնդում նե րի՝ ա ռաք յալ նե րի քա րոզ նե րից կամ գրվածք նե րից։ Հա մա ձայն հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան խոս քե րի՝ ինչ պե՞ս էին նրանք մեկ նա բա նում Հի սուս Ք րիս տո սի Ան ձը և փր-կա րար աշ խա տան քը։ Նա բազ մա թիվ փրկիչ նե րից մե՞կնմե՞կն է, թե՞ միակմիակ Փր կիչն է։

ա. Գործք 4.12

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հա զիվ թե Պետ րո սը կա րո ղա նար ա վե լի պարզ նկա րագ րել Ք րիս տո սի և Ն րա փրկութ-յան ե զա կի բնույ թը։ Ն րա խոս քե րը հի շեց նում են Աստ ծո կող մից ար ված հայ տա րա րութ յուն նե րը, ո րոնք տրվել են Ե սա յի մար գա րեի մի ջո ցով. «Ես՝ Ես եմ Ե հո վան, և Ինձ նից ջոկ Փր կիչ չկա» (Ե սա յի 43.11) և «Ու րիշ Աստ ված չկա Ինձ նից ջոկ, ճշմա րիտ և փր կող Աստ ված չկա՝ բա ցի Ինձ նից» (Ե սա յի 45.21բ)։ Սա քրիս տո նեութ յան մեծ դրոշն է։ Որ քան էլ ո րո նենք ա րար չա գոր ծութ յան ցան կա ցած տի րույ թում, ան կա-րե լի է գտնել այն պի սի անձ նա վո րութ յան, որն ար ժա նի է Փրկ չի տիտ ղո սին՝ բա ցի Աստ ծո Գա ռից։

բ. Ա Կորն թա ցի նե րի 3.11

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ամ բողջ Աստ վա ծաշն չում Ք րիս տո սը կոչ վում է այն հիմ քը և անկ յու նա քա րը, ո րի վրա հեն վում է փրկութ յու նը և Ե կե ղե ցին (Ե սա յի 28.16, Մատ թեոս 21.42, Գործք 4.11, Ե փե սա ցի նե րի 2.20, Բ Տի մո թեոս 2.19, Ա Պետ րոս 2.6)։ Աստ ված դրել է միայն մեկ հիմ նա քար, ո րը Ք րիս տոսն է։ Միայն Նա է Աստ ծո կնի քը։

ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՓՐ ԿԻ ՉԸ ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՓՐ ԿԻ ՉԸ

159

գ. Ա Տի մո թեոս 2.5

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Վար դա պե տութ յու նը միայն Ք րիս տո սով փրկվե լու մա սին՝ հիմ քա յին է հա մար վում աստ վա ծաշնչ յան քրիս տո նեութ յան հա մար, ինչ պես և վար դա պե տութ յու նը միաստ վա ծութ յան մա սին (հա վատք առ այն, որ կա միայն մեկ Աստ ված)։ « Միջ նորդ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «մե-մե-սի՛ տեսսի՛ տես» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «միջ նորդ դա տա վոր կամ կա պակ ցող անձ»։ Մեր ներ կա հա մա-տեքս տում այն վե րա բե րում է միջ նորդ դա տա վո րի՝ Աստ ծո և մարդ կանց միջև։ Հի սու սին «մարդ» ան վա նե լով՝ այս խոս քը չի մեր ժում Ն րա աստ վա ծութ յու նը, այլ շեշ տադ րում է Ն րա մարդ կա յին էութ-յու նը, որ պես զի մխի թա րութ յուն բե րի հա վա տաց յալ նե րին։ Մեր Միջ նոր դը մեզ նման է, և Նա չի ա մա չում մեզ եղ բայր ներ ան վա նե լուց (Եբ րա յե ցի նե րի 2.11)։

դ. Ա Հով հան նես 5.12

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Կր կին, այս տեքս տի պար զութ յունն ան վի ճար կե լի է։ Ճշ մա րիտ հոգ ևոր կյան քը և հա վի տե նա կան կյան քի հույ սը՝ այն ա մե նը, ինչ մար դը ստա նում է՝ հաշտ վե լով Աստ ծո հետ, կախ-ված է Ք րիս տո սի հետ ու նե ցած հա րա բե րութ յուն նե րից։ « Միայն Ք րիս տո սում» ար տա հայ տութ յու նը Նոր կտա կա րա նի հե ղի նակ նե րի կա յուն սկզբունքն ու կար գա խոսն է։ Մար դիկ կա րող են չհա մա ձայ-նել նրանց վկա յութ յան հետ, որ Ք րիս տո սը՝ միակ Ճա նա պարհն է, բայց ոչ ոք չի կա րող ժխտել, որ նրանք վկա յում են հենց այդ մա սին։

3. Գործք 5.31 և 11.17,18 խոս քե րում կա եր կու պնդում այն մա սին, որ փրկութ յու նը միայն Ք րիս տո սում է։ Հա մա ձայն այս խոս քե րի՝ Ք րիս տո սին չի կա րե լի ան վա նել միայն հրեա նե րի Փր կի չը (այ սինքն՝ ոչ հե-թա նոս նե րի), և ո՛չ էլ՝ միայն հե թա նոս նե րի Փր կի չը (այ սինքն՝ ոչ հրեա նե րի), այլ՝ Նա Աստ ծուց ո րոշ ված Փր կիչն է բո լոր ժո ղո վուրդ նե րի հա մար։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

160

ա. Ի՞նչ է ա ռաք յա լը հայտ նում Գործք 5.31-ում Ք րիս տո սի և հ րեա նե րի վե րա բեր յալ։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ծո կող մից Հի սու սին բարձ րաց նե լը ա պա ցույց է, որ Նա Աստ ծո կող մից սահ ման-ված Փր կիչն է, Ով փրկութ յուն է տա լիս Իր հին ժո ղովր դին՝ հրեա նե րին։

բ. Հա մա ձայն Գործք 11.17,18-ի՝ ի՞նչ խոս տո վա նե ցին հրեա քրիս տոն յա նե րը այն բա նից հե տո, երբ լսե ցին Պետ րո սից, որ Աստ ված փրկեց հե թա նոս նե րին։ Արդ յո՞ք Ք րիս տո սը Աստ ծուց ո րոշ ված Փր-կիչն է միայն հրեա նե րի հա մար, թե՞ նաև հե թա նոս նե րի։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

4. Հ ռո մեա ցի նե րի 1.16-ում Պո ղոս ա ռաք յա լը շատ կար ևոր պնդում է ա նում այն մա սին, որ Հի սուս Ք րիս-տո սի Ա վե տա րա նը մարդ կութ յան փրկութ յան միակ մի ջոցն է։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը և գ րե՛ք ձեր մտքե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Անհ րա ժեշտ է մեծ զո րութ յուն (հու նա րեն՝ «դո՛ւ նա միսդո՛ւ նա միս»)՝ հոգ ևո րա պես մա հա ցած մարդ-կանց վե րած նե լու, մե ղա վոր նե րին ար դա րաց նե լու և ան մա քուր նե րին սրբե լու հա մար։ Ն ման զո րութ յուն ու նի միայն Ա վե տա րա նըմիայն Ա վե տա րա նը, ո րը մատ նա ցույց է ա նում միայն Ք րիս տո սինմիայն Ք րիս տո սին՝ միակ Փրկ չին, ո րով մար դիկ կա րող են փրկվել։

161

Գ լուխ 29. Մեր Բարձր յալ Միջ նոր դը Գ լուխ 29. Մեր Բարձր յալ Միջ նոր դը Ք րիս տո սի փրկա րար աշ խա տան քը չի ա վարտ վում Ն րա խա չի մա հով. այն շա րու նակ վում է Ն րա մե-

ծար ված և բարձր յալ դիր քում։ Ք րիս տո սը այն Քա հա նա յա պետն է, Ով մա տու ցեց կա տար յալ զո հը՝ Իր Ան-ձը, որ պես զի բա վա րա րեր Աստ ծո ար դա րա դա տութ յու նը և փր կեր Իր ժո ղովր դին բար կութ յու նից, բայց Նա նույն պես այն Մեծ Քա հա նա յա պետն է, Ով Երկն քում է Իր ժո ղովր դի փո խա րեն և հա վիտ յան ապ րում է, որ բա րե խո սի նրանց հա մար Աստ ծո առջև։ Մարմ նա վոր ման ժա մա նակ Որ դին հա գավ Իր ժո ղովր դի մարդ կա-յին էութ յու նը, որ պես զի մա հա նար նրանց փո խա րեն։ Այժմ Որ դին կանգ նած է Երկն քում՝ հա գած նույն մարդ-կա յին էութ յու նը, որն ար դեն փա ռա վոր ված է, և ներ կա յաց նում է Իր ժո ղովր դին Աստ ծո առջև՝ որ պես նրանց Միջ նորդ և Բա րե խոս (կամ՝ Դա տա պաշտ պան)։ Այս և հա ջորդ գլուխ նե րում ա վե լի ման րա մաս նո րեն կդի-տար կենք այս եր կու դե րե րը՝ Միջ նորդ (այս գլխում) և Բա րե խոս (կամ՝ Դա տա պաշտ պան, հա ջորդ գլխում)։

« Միջ նորդ» բա ռը լա տի նե րե նում «մե դիա րեմե դիա րե» բառն է, ո րը նշա նա կում է «լի նել մեջ տե ղում»։ Հու նա րե նում «միջ նորդ» բա ռը «մե սի՛ տեսմե սի՛ տես» բառն է (կազմ ված «մե սի տեո՛ ւոմե սի տեո՛ ւո» բա յից, ո րը նշա նա կում է «հա մա ձայ նութ յան գալ»)։ « Միջ նորդ» բա ռի հետև յալ սահ մա նում նե րը կօգ նեն մեզ հաս կա նալ այն։

« Նա, ով դրդում է կամ օգ նում է կող մե րին հա մա ձայ նութ յան գալ՝ ե րաշ խա վո րե լով նրանց պայ մա նա-

վոր վա ծութ յու նը» (« Լոո ւի և Նայ դա յի հու նա րեն բա ռա րան»)։

« Նա, ով կա պակ ցում է եր կու կող մե րը. նա, ով մի ջամ տում է՝ եր կու հա կա ռակ կող մե րը հաշ տեց նե-

լու հա մար. միջ նորդ դա տա վոր. հա ղոր դակ ցութ յան միջ նորդ եր կու կող մե րի միջև. միջ նորդ կողմ»

(« Մաուն սի հու նա րեն բա ռա րան»)։

Վեբս թե րը սահ մա նում է «միջ նորդ» բա ռը որ պես «նա, ով լիա զոր ված է և կա րող է մի ջամ տել եր կու կող մե րի միջև, որ պես զի հաշ տեց նի նրանց»։ Աստ ծո և մարդ կանց միջև պատ շաճ միջ նորդ լի նե լու հա-մար անհ րա ժեշտ էր, որ Նա զով րե ցի Հի սու սը լի ներ և՛ Աստ ված, և՛ Մարդ՝ մեկ Ան ձում։ Նա պետք է լիար-ժեք Մարդ լի ներ, որ դներ Իր ձեռ քը մար դու վրա, հայտ ներ Աստ ծուն և մ խի թա րութ յուն բե րեր։ Նա պետք է լիար ժեք Աստ ված լի ներ, որ դներ Իր ձեռքն Աստ ծո վրա, լի ներ աստ վա ծա յին մե ծութ յան լիար ժեք հայտ-նութ յու նը և միջ նոր դեր մարդ կանց հա մար։ Ն ման իշ խա նութ յու նը նույ նիսկ ա մե նա բարձր ա րա րա ծին վե-րագ րե լը ա մե նա սար սա փե լի հայ հո յութ յու նը կլի ներ։ Այն փա ռա հեղ սե րով բե նե րը, ո րոնք բնակ վում էին ան մի ջա պես Աստ ծո գա հի սրա հում, նույ նիսկ չէին հա մար ձակ վում ան վա նել ի րենց Ն րա ար տա ցոլ քը, ա ռա վել ևս՝ պար զել ի րենց ձեռ քե րը և ան վա նել ի րենց Ն րա միջ նոր դը։ Որ քան էլ վե հա շուք լի նեին, նրանք ըն դա մե նը հա մար ձակ վում էին խո նար հեց նել գլուխ նե րը, ծած կել ի րենց և ա ղա ղա կել, որ միայն Նա է սուրբ, սուրբ, սուրբ (Ե սա յի 6.2,3)։

Միջ նոր դութ յու նը վեր է ցան կա ցած ա րա րա ծի կա րո ղութ յու նից։ Այն պաշ տոն է, ո րը պատ կա նում է միայն Ք րիս տո սին։ Միայն Նա է լիա զոր ված կանգ նե լու Աստ ծո առջև մեր փո խա րեն, ո րով հետև միայն Նա է Աստ վա ծութ յան լիութ յու նը՝ մարմ նով։ Նա լիար ժեք Աստ ված է, և Նա նույն պես Մարդ է՝ մեզ նման, բայց՝ ա ռանց մեղ քի։

1. Ա դա մի ան կու մից ի վեր մարդ կութ յան մե ծա գույն կա րիքն այն էր, որ ինչ-որ մե կը ներ կա յաց ներ ի րենց Աստ ծո առջև և գոր ծեր որ պես միջ նորդ։ Ն ման ներ կա յա ցու ցի չը մար դու միակ հույսն էր՝ Աստ ծո հետ հաշտ վե լու հա մար։ Այս հի նա վուրց խնդի րը պար զո րեն պատ կեր վում է Հո բի գրքում։ Ո՞րն էր Հո բի ա մե-նա մեծ բո ղո քը Հոբ 9.29-33-ոմ։ Գ րե՛ք ձեր մտքե րը այս հատ վա ծից ար ված մեջ բե րում նե րի մա սին։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

162

ա. «Ես պի տի ամ բա րիշտ լի նեմ, ու րեմն ին չո՞ւ հա մար զուր տե ղը տանջ վեմ։ Ե թե ձյան ջրի մեջ լվաց վեմ և մոխ րաջ րով մաք րեմ ձեռ քերս, այն ժա մա նակ էլ ինձ փո սի մեջ կկո խեիր, և իմ հան դեր ձը կզզվեր ինձ նից» (խս. 29-31)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հո բը հաս կա ցավ եր կու կար ևոր ճշմար տութ յուն։ Ա ռա ջի նը՝ ինչ պես բո լոր մար դիկ, նա մե ղա վոր էր Աստ ծո առջև։ Երկ րոր դը՝ իր բո լոր ջան քե րը, Աստ ծո առջև ի րեն ար դա րաց նե լու հա մար, զուր էին։ Ե րե միա 2.22-ում Աստ ված հռչա կում է. «Ո րով հետև ե թե բո րա կով լվաց վես և շատ օ ճառ գոր ծա ծես, քո ա նօ րի նութ յու նը պի տի մնա Իմ առջև իբրև ա րատ»։ Սա սար սա փե լի ի րո ղութ յուն է այն մարդ կանց հա մար, ով քեր ինչ-որ պատ կե րա ցում ու նեն թե՛ Աստ ծո սրբութ յան, թե՛ ի րենց ծայր աս տի ճան բա րո յա կան անկ ման մա սին։ Ք րիս տո սից և Ն րա քա վող զո հից, Ն րա կող մից հաշ վեգր-ված ար դա րութ յու նից և Ն րա մշտա կան միջ նոր դութ յու նից ան ջատ՝ մարդն ան հույս է։

բ. «Ո րով հետև Նա ինձ նման մարդ չէ, որ պա տաս խա նեի Ն րան, միա սին դա տաս տան գնա յինք» (խս. 32)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հո բը հաս կա ցավ, որ Աստ ված սուրբ է՝ ա ռանձ նաց ված մե ղա վոր նե րից և ան հա սա-նե լի մարդ կանց հա մար։ Սա Աստ ծո ճշմա րիտ ճա նա չո ղութ յան հետ ե կող ա ռա ջին կամ հիմ նա րար ճշմար տութ յուն նե րից մեկն է։ Աստ ված ա սաց Մով սե սին. « Դու Իմ ե րե սը չես կա րող տես նել, ո րով-հետև մարդ չի կա րող Ինձ տես նել և ապ րել» (Ե լից 33.20)։ Հո բը հաս կա ցավ այս ճշմար տութ յու նը։ Նա նույ նիսկ չէր հա մար ձակ վի պատ կե րաց նել, որ կա րող էր մուտք գոր ծել Աստ ծո ներ կա յութ յան մեջ։ Այս հար ցը վե րա բե րում է թե՛ Հո բին, թե՛ մեզ. «Ինչ պե՞ս մենք կա րող ենք մո տե նալ Աստ ծուն»։ Անհ րա ժեշտ է միջ նորդ՝ այն պի սին, որն ա նար գել մուտք է գոր ծում Աստ ծո ներ կա յութ յան մեջ, և ո րի հետ մենք մխի թա րութ յուն կստա նանք։

ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՄԻՋ ՆՈՐ ԴԸ ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՄԻՋ ՆՈՐ ԴԸ

163

գ. « Մեր մեջ տե ղը միջ նորդ դա տա վոր չի լի նի, որ ձեռ քը մեր եր կու սի վրա դներ» (խս. 33)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Միջ նորդ դա տա վոր» բա ռա կա պակ ցութ յու նը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «յա կախյա կախ» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «միջ նորդ դա տա վոր կամ հաշ տա րար դա տա վոր»։ Հո բը հաս կա ցավ, որ միջ նոր դի կա րիք ու նի, ով լիա զոր ված է կանգ նե լու իր և Աստ ծո միջև։ Ա Թա գա վո րաց 2.25-ում գրված է. «Ե թե մարդ մար դու դեմ մեղք գոր ծի, նրա դա տաս տա նը Աստ ված կկտրի, բայց ե թե մարդ Տի րոջ դեմ մեղք գոր ծի, ն րա հա մար ո՞վ ա ղա չանք կա նի»։ Այս ճշմար տութ յու նը՝ Հո բի բո ղո քի հիմքն է։ Հար մար Միջ նոր դը պետք է Մարդ լի ներ, որ պես զի կա րո ղա նար դնել Իր ձեռ քը Հո բի վրա, բայց Նա նույն պես պետք է Աստ ված լի ներ, որ պես զի կա րո ղա նար դնել Իր ձեռքն Աստ ծո վրա։ Հի սուսն ու նի այս եր կու ո րա կա վո րում նե րը։ Նա Մարդ է, Ով կա րող է կա րեկ ցել մեր տկա րութ յուն նե րին, և Նա նույն պես Աստ ծո Որ դի է, Ով ան ցել է եր կինք նե րով, նստած է Աստ ծո աջ կող մը և ա մեն օր բա րե-խո սում է Իր ժո ղովր դի հա մար։

2. Աստ վա ծա շունչն ազ դա րա րում է, որ մարդ կանց մե ծա գույն կա րիքն է՝ ու նե նալ այն պի սի միջ նորդ, ո րը կա րող է կանգ նել ի րենց և Աստ ծո միջև։ Աստ վա ծա շուն չը նաև սո վո րեց նում է, որ Աստ ված հո գա ցել է այս կա րի քը Հի սուս Ք րիս տո սի Ան ձում։ Ի՞նչ է հայտ նում Ա Տի մո թեոս 2.5-ը այս ճշմար տութ յան մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Մեկ Աստ ված» ար տա հայ տութ յու նը Իս րա յե լի և Ե կե ղե ցու մեծ դա վա նանքն է (Երկ րորդ Օ րի նաց 6.4)։ Ք րիս տո սին որ պես միակմիակ Միջ նորդ մեր ժե լը հա վա սար է Սուրբ գրքի Աստ ծուն որ պես միակմիակ Աստ ված մեր ժե լուն։ Ինչ պես նշված է վեր ևում, «միջ նորդ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «մե-մե-սի՛ տեսսի՛ տես» բա ռից, որն ու նի միջ նոր դի կամ միջ նոր դո ղի ի մաստ։ Այն նույն պես նշա նա կում է. «մարդ, ով

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

164

միջ նոր դում է եր կու կող մե րի միջև՝ խա ղա ղութ յուն հաս տա տե լու կամ վե րա կանգ նե լու, դա շինք կնքե լու կամ հա մա ձայ նութ յուն հաս տա տե լու հա մար»։ Ն շե լով եր կու կող մե րի (Աստ ված և մար դիկ) շաղ կապ վող հա րա բե րութ յուն նե րը՝ Պո ղո սը մատ նան շում է Միջ նոր դին ներ կա յաց վե լիք ե զա կի պա հանջ նե րը։ Նա պետք է ու նե նա աստ վա ծութ յան լիութ յու նը, որ պես զի մո տե նա Աստ ծուն և լի նի մեր Բա րե խո սը (կամ՝ Դա տա պաշտ պա նը, Ա Հով հան նես 2.1)։ Սա կայն Նա նույն պես պետք է լիար ժեք մարդ լի նի, որ պես զի ի րա վա բա նո րեն կանգ նի մեր տե ղում և քա վութ յուն ա նի մեր մեղ քե րի հա մար, չգե րա զան ցի մեզ Իր մե-ծութ յամբ, հայտ նի դարձ նի Աստ ծուն մեզ հա մար և կա րո ղա նա կա րեկ ցել մեզ մեր տկա րութ յուն նե րի մեջ (Եբ րա յե ցի նե րի 4.15)։ « Մարդ» բա ռը « Հի սուս Ք րիս տոս» ա նու նից ա ռաջ դնե լով՝ Պո ղոս ա ռաք յա լը չի փոր ձում ժխտել կամ նույ նիսկ նսե մաց նել Ք րիս տո սի աստ վա ծութ յու նը. նա պար զա պես շեշ տադ րում է Ք րիս տո սի մարդ կա յին էութ յու նը Միջ նոր դի դե րում, ո րի մի ջո ցով տկար մար դիկ կա րող են մո տե նալ Աստ ծուն։ Չ մեր ժե լով Ք րիս տո սի աստ վա ծութ յու նը՝ Պո ղո սը ցույց է տա լիս, որ Ք րիս տո սը մեզ նման է։

3. Աստ ծո Խոս քը սո վո րեց նում է, որ Հի սուս Ք րիս տո սը միակն է, Ով լիա զոր ված է՝ լի նե լու Միջ նորդ Աստ ծո և մար դու միջև։ Որ պես Աստ ված- Մարդ՝ Նա կա րող է լի նել եր կու կող մե րի ներ կա յա ցու ցիչ և հաշ տութ յուն բե րել նրանց միջև։ Ի՞նչ է սո վո րեց նում Եբ րա յե ցի նե րի 4.15,16-ը այս ճշմար տութ յան մա սին։

ա. «Ո րով հետև ոչ թե այն պի սի Քա հա նա յա պետ ու նենք, որ չկա րո ղա նա մեր տկա րութ յուն նե րի հետ կա րե կից լի նել, այլ մի այն պի սին, որ ա մեն բա նով փորձ ված՝ մեր նմա նութ յամբ, բայց՝ ա ռանց մեղ-քի» (խս. 15)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ք րիս տո սը՝ Մեծ Քա հա նա յա պետն է, ո րը ղևտա կան քա հա նա յա պե տութ յան խորհր դի վերջ նա կան և մե ծա գույն ի րա կա նա ցումն է (Եբ րա յե ցի նե րի 4.14)։ « Կա րե կից լի նել» բա ռը թարգ ման-ված է հու նա րեն «սում պա թե ՛ոսում պա թե ՛ո» բա ռից («սո՛ւնսո՛ւն» = «հետ + «պա՛ս խոպա՛ս խո» = տա ռա պել»), ո րը նշա նա կում է «կա րե կից լի նել մեկ այլ մար դու զգաց մունք նե րին կամ տկա րութ յուն նե րին»։ Աստ վա ծաշն չի « Ջեյմս թա գա վո րի թարգ մա նութ յան» (KJV) մեջ գրված է. «կա րեկ ցել մեր տկա րութ յուն նե րին»։ «Տ կա րութ-յուն ներ» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «աս թե՛ նե յաաս թե՛ նե յա» բա ռից («ա» = «ոչոչ», «ան» + «սթե՛ նոսսթե՛ նոս» = «ուժ»), ո րը նշա նա կում է «տկա րութ յուն, թու լութ յուն, նվա զութ յուն, ա նաշ խա տու նա կութ յուն կամ ան-կա րո ղութ յուն»։ Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Ք րիս տո սը ե կավ մե ղա վոր մարմ նի նմա նութ-յամբ (Հ ռո մեա ցի նե րի 8.3)։ Այս փաս տը չի նշա նա կում, որ Ն րա մար մի նը մե ղա վոր էր, այլ ըն դա մե-նը՝ որ այն են թա կա էր ան կում ապ րած մարդ կութ յան բո լոր տկա րութ յուն նե րին։ Ք րիս տո սի մար մի նը

ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՄԻՋ ՆՈՐ ԴԸ ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ՄԻՋ ՆՈՐ ԴԸ

165

մե ղան չու մից ա ռաջ փա ռա վոր ված ա դա մա կան մարմ նի պես չէր, ինչ պես մար դիկ հա ճախ սխալ-մամբ են թադ րում են։ « Փորձ ված» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «պեի րա՛ զոպեի րա՛ զո» բա ռից։ Դ րա կան ի մաս տով, այս բա ռը նշա նա կում է «փոր ձել կամ ստու գել՝ ինչ-որ բա նի ո րա կը ո րո շե լու հա մար»։ Բա ցա սա կան ի մաս տով, այն վե րա բե րում է մար դուն մեղ քի դրդե լուն կամ գայ թակ ղեց նե լուն։ Այս խոս քում պար զո րեն եր ևում է վեր ջին ի մաս տը։ Ք րիս տո սը գայ թակ ղութ յան էր են թարկ վում սա տա-նա յի կող մից ա մեն ին չով և սա տա նա յի տրա մադ րութ յան տակ ե ղած ա մեն մի ան կում ապ րած գոր-ծի քով (մարդ կան ցով և դ ևե րով)։ Կար ևոր է նշել, որ «պեի րա՛ զոպեի րա՛ զո» բա յը գրված է կա տար յալ ժա մա նա-կով։ Ք րիս տոսն ար դեն լիո վին փորձ վել է ա մեն ին չում, ինչ պես և մենք։ Սա չի նշա նա կում, որ մենք բախ վել ենք կամ կբախ վենք բո լոր հնա րա վոր գայ թակ ղութ յուն նե րին, բայց Նա ան ցել է այդ ա մե-Նա ան ցել է այդ ա մե-նովնով։ Ա հա թե ին չու Նա կա րող է օգ նել մեզ մեր բո լորբո լոր հան գա մանք նե րում։ Չ կա այն պի սի գայ թակ-ղութ յուն, ո րին Նա դեռ չի բախ վել, և ո րը չի հաղ թել։ Այդ պատ ճա ռով, Ն րա մա սին գրված է. «ա ռանց մեղ քի»։ Հա վա նա բար, սա Նա զով րե ցի Հի սուս Մար դու ա մե նից ապ շեց նող ա ռանձ նա հատ կութ յունն էր. Նա լիո վին ան մեղ էր։ Ք րիս տո սը միակ Անձ նա վո րութ յունն է ամ բողջ մարդ կութ յան մեջ, ո րի մա-սին կա րե լի է նման բան ա սել։

բ. «Ու րեմն, հա մար ձա կութ յամբ մո տե նանք շնորհ քի ա թո ռին, որ ո ղոր մութ յուն ըն դու նենք և շ նորհք գտնենք՝ պատ շաճ ժա մա նա կին օգ նե լու» (խս. 16)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Հա մար ձա կութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «պարր հե սի ՛ասպարր հե սի ՛աս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «ան կեղ ծութ յուն, ա զա տութ յուն, լիար ժեք հա մոզ վա ծութ յուն և նույ նիսկ՝ խի զա խութ յուն»։ Քա նի որ Ք րիս տո սը ճշմար տա պես մուտք է գոր ծել մեր ան կում ապ րած մարդ կա յին ի րա կա նութ յան մեջ, քա նի որ Նա հաղ թել է մեղ քը Գող գո թա յի մի ջո ցով, և քա նի որ Նա ճշմար տա պես կա րեկ ցում է մեր ցա վա լի դրութ յա նը, մենք կա րող ենք հա մար ձակ մո տե նալ Ն րան։ Դա տաս տա նի գա հը վե րած-վել է Շ նորհ քի գա հի։ Քա նի որ Ք րիս տո սը ե կավ մե ղա վոր մարմ նի նմա նութ յամբ (Հ ռո մեա ցի նե րի 8.3) և փորձ վեց ա մեն բա նում, բայց չմե ղան չեց, Նա միակն է, Ով կա րող է կա րեկ ցել մեր տկա րութ-յուն նե րին և օգ նութ յուն տրա մադ րել մեզ՝ ճիշտ այն տե սա կի և այն չա փով, ո րի կա րի քը մենք ու նենք, որ պես զի հաղ թա հա րենք մեր հա վատ քի ա մեն մի փոր ձութ յու նը և սա տա նա յի ա մեն մի գայ թակ-ղութ յու նը։

166

Գ լուխ 30. Մեր Բարձր յալ Բա րե խո սը Գ լուխ 30. Մեր Բարձր յալ Բա րե խո սը Որ պես Միջ նորդ՝ Ք րիս տո սը նաև Իր ժո ղովր դի Բա րե խոսն է (կամ՝ Դա տա պաշտ պա նը)։ « Բա րե խոս»

բա ռը լա տի նե րե նում «ադ վո կա տուսադ վո կա տուս» բառն է («ադադ» = «դե պի» + «վո կա րեվո կա րե» = «կան չել») և ն շա նա կում է «նա, ով կանչ ված է մեկ ու րի շի մոտ՝ նրա շա հե րը պաշտ պա նե լու հա մար»։ « Բա րե խոս» բա ռը թարգ ման-ված է հու նա րեն «պա րա՛կ լե տոսպա րա՛կ լե տոս» բա ռից։ Այն վե րա բե րում է ինչ-որ մե կին, ով կանչ ված է մեկ այլ մար-դու կող քին, որ պես զի օգ նի նրան կամ բա րե խո սի նրա հա մար դա տա վո րի կամ թա գա վո րի առջև։ Այս բա ռը նույն պես կա րե լի է թարգ մա նել «հայց վոր», «պաշտ պան», «խորհր դատ վութ յուն՝ պաշտ պա նութ յան հա մար» կամ «ի րա վա բան»։ Հի սուս Ք րիս տոսն Իր ժո ղովր դի Բա րե խոսն է, և Նա հա վիտ յան ապ րում է, որ բա րե խո սի Իր ժո ղովր դի հա մար Աստ ծո գա հի առջև։ Ք րիս տո սի բա րե խո սա կան դե րի լա վա գույն բա-ցատ րութ յուն նե րից մե կը կա րե լի է գտնել « Վեստ մինս տե րի Մեծ Վար դա պե տա րա նի» Հարց 55-ում.

Հարց Հարց. Ինչ պե՞ս է Ք րիս տո սը բա րե խո սում։

Պա տաս խան Պա տաս խան. Ք րիս տո սը բա րե խո սում է՝ շա րու նակ հան դես գա լով երկ նա յին Հոր առջև մեր մարդ-

կա յին բնութ յամբ և երկ րի վրա Իր հնա զան դութ յան ու զո հի ար ժա նի քով։ Նա ազ դա րա րում է Իր

կամ քը, որ ի րա կա նաց նի այն բո լոր հա վա տաց յալ նե րի կյան քում, պա տաս խա նում է նրանց դեմ ար-

ված բո լոր մե ղադ րանք նե րին և ն րանց հա մար ձեռք է բե րում հան գիստ խիղճ (չնա յած նրանց ա մե-

նօր յա ձա խո ղում նե րին), հա մար ձակ մուտք դե պի շնորհ քի գա հը և ն րանց ան ձե րի ու ծա ռա յութ յան

հա վա նութ յու նը՝ Աստ ծո կող մից։

Մինչև կշա րու նա կենք ու սում նա սի րել Աստ վա ծա շուն չը, կար ևոր է նշել հետև յա լը. Ք րիս տո սի շա րու նա կա-կան բա րե խո սութ յունն Իր ժո ղովր դի հա մար չի նշա նա կում, որ Նա ծնկել է Աստ ծո գա հի առջև և ո ղոր մութ-յուն է ա ղեր սում մեզ հա մար։ Ք րիս տո սը բա րե խո սում է՝ որ պես Նա, Ով նստում է Աստ ծո աջ կող մը, Ով ա մե նա գետ է և տեղ յակ է Իր ժո ղովր դի ա մեն կա րի քից, Ով նրանց փո խա րեն խո սե լու իշ խա նութ յուն ու նի, և Ով չեղ յալ է դարձ նում նրանց դեմ ուղղ ված ա մեն մի մե ղադ րանք։ Հետև յալ մեջ բե րում նե րը Ջ. Ի. Փա քե րից (1926-), Վիլ յամ Էյմ սից (1576-1633) և Լո ւիս Բերկ հո ֆից (1873-1957)՝ օգ տա կար կլի նեն մեզ հա մար.

«Ք րիս տո սի բա րե խո սութ յան էութ յունն է՝ մի ջամ տել մեր շա հե րի հա մար (Իր գա հից), ոչ թե ա ղա-

չանք ներ բարձ րաց նել մեր փո խա րեն (ա սես թե Նա խղճա հա րութ յուն է զգում մեր հան դեպ, սա կայն

չու նի փաս տա ցի իշ խա նա կան դիրք կամ կար գա վի ճակ)»24։

«Ն րա թա գա վո րա կան քա հա նա յութ յու նը մեզ հա մար խնդրելն է, ոչ թե՝ չար չար վե լով, խո նարհ ա ղա-

չանք նե րով և ծունր դնե լով, այլ՝ փա ռա վոր կեր պով հի շեց նե լով այն ա մե նը, ինչ Ին քը կա տա րել և

կ րել է»25։

«Ք րիս տո սը կանգ նում է Աստ ծո առջև՝ որ պես մեր Ներ կա յա ցու ցիչ։ Ն րա կա տար յալ մարդ կա յին

բնութ յու նը, Ն րա պաշ տո նա կան դիր քը և Ն րա կա տա րած աշ խա տան քը բա րե խո սում են մեզ հա մար

Աստ ծո գա հի առջև։ Որ դու ինք նութ յու նը՝ որ պես մարմ նա վոր ված Աստ ված, և Ն րա կա տա րած գործն

այս երկ րում մեզ հա մար էին, որ պես զի Աստ ված վե րա բեր վի մեզ նույն բա րե հա ճութ յամբ, ո րին ար-

ժա նի է Որ դին։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, Ն րա ներ կա յութ յու նը հա վեր ժա կան և գե րա զանց բա րե խո սութ-

յուն է Աստ ծո առջև Իր ժո ղովր դի հա մար, ո րը նրանց հա մար ա պա հո վում է Իր փրկութ յան բո լոր

ա ռա վե լութ յուն նե րը»26։

24 Ջ. Ի. Փա քեր, « Հա մա ռոտ աստ վա ծա բա նութ յուն», էջ 12825 Վիլ յամ Էյմս, «Աստ վա ծա բա նութ յան ոսկ րա ծու ծը», էջ 148 26 Լո ւիս Բերկ հոֆ, « Հա մա կարգ ված աստ վա ծա բա նութ յուն», հտ. 2, էջ 593

ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ԲԱ ՐԵ ԽՈ ՍԸՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ԲԱ ՐԵ ԽՈ ՍԸ

167

1. Եբ րա յե ցի նե րի 9.24-ը ցույց է տա լիս Ք րիս տո սի բա րե խո սա կան ծա ռա յութ յան զո րութ յու նը և արդ յու նա-վե տութ յու նը Իր ժո ղովր դի հա մար։ Հա մա ձայն այս խոս քի՝ ին չո՞վ է Ք րիս տո սի ծա ռա յութ յու նը տար բեր-վում Հին կտա կա րա նի քա հա նա նե րի ծա ռա յութ յու նից։ Որ քա նո՞վ է Ք րիս տո սը մոտ Աստ ծուն։ Ինչ պե՞ս է այս փաստն ա պա ցու ցում Ն րա բա րե խո սութ յան ազ դե ցիկ լի նե լը Իր ժո ղովր դի հա մար։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հին կտա կա րա նի քա հա նա ներն ա մեն տա րի մուտք էին գոր ծում երկ րա յին տա ճա րը, որ-պես զի մա տու ցեին կեն դա նա կան զո հա բե րութ յուն ներ և բա րե խո սեին ժո ղովր դի հա մար։ Մե կընդ միշտ մա տու ցե լով Իր Ան ձը որ պես ան սահ ման ար ժեք ու նե ցող զոհ՝ Ք րիս տո սը հա վիտ յան մուտք գոր ծեց ան մի ջա պես Աստ ծո գա հի սրա հը և այժմ ապ րում է, որ բա րե խո սի Աստ ծո առջև մեզ հա մար։

2. Ա Հով հան նես 2.1,2-ում գրված է ամ բողջ Աստ վա ծաշն չի ա մե նա կար ևոր հատ ված նե րից մե կը Որ դու դե-րի մա սին՝ որ պես մեր Բա րե խո սի (կամ՝ Դա տա պաշտ պա նի)։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա-կութ յա նը, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր կար ծի քը հետև յալ պնդում նե րի մա սին։

ա. «Իմ որ դի նե՛ր, սա գրում եմ ձեզ, որ չմե ղան չեք» (խս. 1)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այն փաս տը, որ մենք Բա րե խոս ու նենք Հոր առջև, չպետք է ան տար բեր և ան փույթ դարձ նի մեզ սրբութ յան և մեղ քի վե րա բեր յալ։ Ընդ հա կա ռա կը՝ այն, որ Աստ ծո Որ դին մեծ աշ խա-տանք է կա տա րել մեզ հա մար, պետք է հնա զան դութ յան դրդի մեզ։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

168

բ. «Եվ ե թե մե կը մե ղան չի, բա րե խոս ու նենք Հոր մոտ՝ Հի սուս Ք րիս տոս ար դա րին» (խս. 1):

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Նույ նիսկ ա մե նա հա սուն քրիս տոն յան դեռևս են թա կա է բա րո յա կան թու լութ-յան և մեղ քի, և այն փաս տը, որ մենք Բա րե խոս ու նենք Հոր մոտ, մեծ սփո փանք է մեզ հա մար։ « Բա րե խոս» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «պա րա՛կ լե տոսպա րա՛կ լե տոս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «օգ նա-կան» կամ «նա, ով կանչ ված է՝ խո սե լու մեկ ու րի շի փո խա րեն»։ Հի սու սը միակն է, որ լիա զոր ված է այս դե րի հա մար, քա նի որ Նա ար դար է և ար ժա նի է կանգ նե լու Աստ ծո առջև։

գ. «Եվ Նա քա վութ յուն է մեր մեղ քե րի հա մար, և ոչ միայն մե րին նե րի, բայց ամ բողջ աշ խար հի էլ» (խս. 2)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Քա վութ յուն» բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «հի լաս մոսհի լաս մոս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «խա ղա ղե ցում» կամ «բա վա րա րում»։ Այս բա ռը նկա տի ու նի այն պի սի զոհ, ո րը տրվել է՝ տու ժած կող մին խա ղա ղեց նե լու հա մար։ Ք րիս տո սը մեր քա վութ յունն է՝ այն ի մաս տով, որ Նա զո հեց Իր կյան քը մեր մեղ քե րի հա մար։ Ն րա զո հը բա վա րա րեց Աստ ծո ար դա րա դա տութ յան պա հանջ նե րը մեր հան դեպ և խա ղա ղեց րեց Ն րա բար կութ յու նը։ Ք րիս տո սի զո հը չի սահ մա նա փակ վում հրեա նե-րով կամ ցան կա ցած այլ ազ գա յին խմբով, այլ ընդգր կում է ա մեն ցե ղի, լեզ վի, ժո ղովր դի և ազ գի ( Հայտ նութ յուն 5.9)։

ՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ԲԱ ՐԵ ԽՈ ՍԸՄԵՐ ԲԱՐՁՐ ՅԱԼ ԲԱ ՐԵ ԽՈ ՍԸ

169

3. Հ ռո մեա ցի նե րի 8.33,34-ը մեկ այլ կար ևոր հատ ված է Որ դու բա րե խո սա կան ծա ռա յութ յան մա սին։ Հա մա ձայն այս հատ վա ծի՝ ո՞րն է Ն րա փրկա րար աշ խա տան քի և բա րե խո սա կան ծա ռա յութ յան արդ յուն քը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. «Ո՞վ է, որ Աստ ծո ընտր ված նե րի դեմ մե ղա դիր լի նի» և «Ո՞վ է, որ դա տա պար տի» հար-ցե րը նույնն են։ Աստ ված ա սես մար տահ րա վեր է նե տում ա մեն ա րա րա ծի տիե զեր քում՝ նե րառ յալ ան-ձամբ սա տա նա յին։ Պատ ճա ռը, թե ին չու Աստ ծո ընտր յալ նե րի դեմ ան կա րե լի է որ ևէ մե ղադ րանք կամ դա տա պար տութ յուն ներ կա յաց նել, եր կա կի է։ Ա ռա ջի նը՝ Աստ ված ար դա րաց րել է Իր ժո ղովր դին, այ-սինքն՝ ան թե րի ի րա վա բա նա կան դիրք է շնոր հել Իր առջև։ Սա տե ղի է ու նե ցել շնոր հիվ այն կա տար-յալ կյան քի, ո րով Որ դին ապ րեց, և այն մահ վան, ո րով Նա մա հա ցավ Իր ժո ղովր դի հա մար։ Երկ րոր դը՝ այժմ Որ դին նստած է Աստ ծո աջ կող մը՝ որ պես Իր ժո ղովր դի Բա րե խոս և Պաշտ պան։

4. Եբ րա յե ցի նե րի 7.23-25-ում Աստ վա ծա շուն չը նկա րագ րում է ոչ միայն Որ դու բա րե խո սութ յան զո րութ յու նը և արդ յու նա վե տութ յու նը, այլև դրա մշտատև բնույ թը։ Ամ փո փե՛ք այս հատ վա ծը ձեր բա ռե րով։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հատ վածն ինքն է բա ցատ րում ի րեն։ Իր ան վերջ կյան քի զո րութ յամբ Ք րիս տո-սը կա րող է հա վիտ յան փրկել նրանց, ով քեր մո տե նում են Աստ ծուն Իր մի ջո ցով։ Բա րե փո խող Ֆ րեն-սիս Տուր րե տի նը գրել է, որ Ք րիս տո սը հայտն վում է Երկն քում որ պես Գառ՝ «մորթ վա ծի նման» ( Հայտ նութ յուն 5.6), քա նի որ «Ն րա ար յու նը հա վերժ թարմ և կեն դա նի է և ու նի հա վի տե նա կան զո րութ-յուն և ազ դե ցութ յուն»27։

27 «Է լենկ տիկ աստ վա ծա բա նութ յան հի մունք ներ», հտ. 2, էջ 485

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

170

5. Թեև Աստ վա ծա շուն չը ճշգրտո րեն չի հայտ նում Որ դու երկ նա յին բա րե խո սութ յան բնույթն Աստ ծո գա հի առջև, կա րելի է գտնել ո րոշ «բա նա լի ներ» Ն րա « Քա հա նա յա պե տա կան ա ղոթ քի» մեջ, ո րը Նա ա ղո թեց Իր ա շա կերտ նե րի հա մար Իր երկ րա յին ծա ռա յութ յան ըն թաց քում ( Հով հան նես 17.1-26)։ Ս տորև այն խնդրանք նե րի ցու ցակն է, ո րոնք Ք րիս տո սը ներ կա յաց րեց Իր ժո ղովր դի հա մար այդ ա ղոթ քում։ Գ տե՛ք ա մեն մի խնդրան քին հա մա պա տաս խան աստ վա ծաշնչ յան հատ վա ծը։

_____ Հով հան նես 17.11,12 ա. Ք րիս տո սը բա րե խո սում է Իր ժո ղովր դի ա պա գա փա ռա վոր-ման հա մար

_____ Հով հան նես 17.13 բ. Ք րիս տո սը բա րե խո սում է Իր ժո ղովր դի միա բա նութ յան հա մար

_____ Հով հան նես 17.15 գ. Ք րիս տո սը բա րե խո սում է Իր ժո ղովր դի սրբաց ման հա մար

_____ Հով հան նես 17.17-19 դ. Ք րիս տո սը բա րե խո սում է Իր ժո ղովր դի պաշտ պա նութ յան հա մար բո լոր սա տա նա յա կան ու ժե րից (կար դա ցե՛ք նաև Ղու կաս 22.32)

_____ Հով հան նես 17.21-23 ե. Ք րիս տո սը բա րե խո սում է Իր ժո ղովր դի հա րատ ևութ յան հա մար

_____ Հով հան նես 17.24 զ. Ք րիս տո սը բա րե խո սում է Իր ժո ղովր դի ու րա խութ յան հա մար

171

Գ լուխ 31. Ք րիս տո սը՝ Թա գա վոր Գ լուխ 31. Ք րիս տո սը՝ Թա գա վոր Աստ վա ծա շուն չը սո վո րեց նում է, որ Աստ ծո Որ դին զրկեց Ի րեն Իր աստ վա ծա յին փառ քից և ար տո-

նութ յուն նե րից, հա գավ մեր հա մեստ մարդ կա յին էութ յու նը և ա նարգ կեր պով գամ վեց հռո մեա կան խա-չին՝ որ պես մեղ քի զոհ։ Աստ վա ծա շուն չը նույն պես սո վո րեց նում է, որ նույն Հի սու սը հա րութ յուն ա ռավ մե-ռել նե րից, համ բարձ վեց Եր կինք և բարձ րաց վեց մինչև Աստ ծո գա հը՝ որ պես թա գա վոր նե րի Թա գա վոր և տե րե րի Տեր։

Եր կինք համ բարձ վե լով՝ Ք րիս տո սը փա ռա վոր վեց այն փառ քով, ո րը Նա ու ներ Հոր մոտ մինչև աշ խար-հի սկիզ բը ( Հով հան նես 17.5)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Ն րա փա ռա վոր վի ճա կը՝ նախ քան մարմ նա վո րու մը, և Ն րա ներ կա մե ծար ված վի ճա կը Երկն քում՝ տար բեր վում են ի րա րից։ Ա ռա ջի նը՝ այժմ Ք րիս տոսն իշ խում է որ պես Աստ ված- Մարդ։ Նա, Ով նստում է տիե զեր քի գա հի վրա, մար մին է՝ Իր ժո ղովր դի մարմ նից, և ոսկր՝ Իր ժո ղովր դի ոսկ րից։ Երկ րոր դը՝ այժմ Ք րիս տո սը Փր կիչ Թա գա վոր է։ Իր մահ վան մի ջո ցով Նա ժո-ղո վուրդ է փրկել Իր հա մար՝ ա մեն ցե ղից, լեզ վից, ժո ղովր դից և ազ գից, ո րը հա վիտ յան կթա գա վո րի Իր հետ ( Հայտ նութ յուն 5.9,10)։

ՀԻՍՈՒՍ ՔՐԻՍՏՈՍԸ ԹԱԳԱՎՈՐ Է

Ա մե նասկզ բից կար ևոր է հաս կա նալ, որ Ք րիս տո սը պար զա պես թա գա վոր չէ կամ նմաննման չէ թա գա վո րի։ Նա միակմիակ Թա գա վորն է։ Ի րա կա նում, Նա երբ ևէ գո յութ յուն ու նե ցող միակ ճշմա րիտ Թա գա վորն է։ Մ նա ցած բո լո րը, ով քեր թա գա վո րել են կամ դեռ կթա գա վո րեն, պար զա պես Ն րա Ան ձի և պաշ տո նի անն շան շուքն են։

1. Կան բազ մա թիվ հինկ տա կա րան յան մար գա րեութ յուն ներ, ո րոնք կան խա սում էին, որ Մե սիան մեծ թա-գա վոր էր լի նե լու և իշ խե լու էր ազ գե րին։ Գ րե՛ք ձեր մտքե րը հետև յալ մար գա րեութ յուն նե րի վե րա բեր յալ։

ա. Ծնն դոց 49.10

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Դա վիթ թա գա վո րը և ն րան հա ջոր դող թա գա վոր նե րը Հու դա յի ցե ղից էին։ Մե սիան պետք է գար Դավ թի տոհ մից (Բ Թա գա վո րաց 7.12-17)։ Նա զով րե ցի Հի սու սը Դավ թի ժա ռանգն էր ( Մատ թեոս 1.1,6, Հ ռո մեա ցի նե րի 1.3)։ Եբ րա յե րեն «սե լով» բա ռը պար զա պես տա ռա դար ձութ յուն է բնագ րից։ Գ րե թե բո լոր աստ վա ծա բան նե րը թարգ մա նում են « Մինչև որ Սե լո վը գա» հատ վա ծը որ-պես՝ «մինչև որ գա նա, ում դա պատ կա նում է», և մեկ նա բա նում են այն որ պես հղում Մե սիա յին՝ մեծ Թա գա վո րին։ Դա վիթն ըն դա մե նը Ն րա ա ղոտ շու քը կամ խորհր դա պատ կերն էր։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

172

բ. Թ վոց 24.17,18

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Բա ղաա մի վերջ նա կան խոս քում Աստ ված հայտ նութ յուն տվեց նրան հե ռա վոր ա պա-գա յում Մե սիա յի ծագ ման մա սին։ Նա ոչ միայն գրա վե լու էր Մո վա բը և Ե դո մը և իշ խե լու էր նրանց, այլև տի րե լու և իշ խե լու էր բո լոր ազ գե րին։

գ. Մի քիա 5.2

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Մի քիա մար գա րեն կան խա սեց, որ մե սիա կան «Իշ խա նը» ծնվե լու էր նույն քա ղա քում, ինչ Դա վիթ թա գա վո րը (Ա Թա գա վո րաց 16.1-13)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, Մե սիան Դավ թից ա վե լի մեծ էր լի նե լու։ Թեև Նա լի նե լու էր Դավ թի սերն դից, Նա նույն պես Աստ ված էր, ո րի ել քը վա ղուց՝ հա վի տե-նա կան օ րե րից է։

2. Բ Թա գա վո րաց 7.16-ում Դավ թին և Ն րա տա նը (այ սինքն՝ նրա սե րունդ նե րին) շատ հա տուկ խոս տում է տրված նրա թա գա վո րութ յան հաս տատ ման և հա րատև ման վե րա բեր յալ։ Ղու կաս 1.31-33-ում ակն-հայտ է, որ այս խոս տու մը կա տար վեց Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով։ Կար դա ցե՛ք եր կու հատ ված ներն էլ. բա ցատ րե՛ք այն, որ Հի սուս Ք րիս տո սը՝ Դավ թին տրված խոստ ման ի րա կա նա ցումն է։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԹԱ ԳԱ ՎՈՐ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԹԱ ԳԱ ՎՈՐ

173

3. Ե՛վ Հին, և՛ Նոր կտա կա րա նի հե ղի նակ նե րը Թա գա վոր են ան վա նում Նա զով րե ցի Հի սու սին։ Այ նո ւա մե-նայ նիվ, կար ևոր է հարց նել, թե ի՞նչ էր սո վո րեց նում Ին քը՝ Հի սուս Ք րիս տոսն այս մա սին։ Հով հան նես 18.37-ում ի՞նչ հռչա կեց Նա Պի ղա տո սին։ Որ քա նո՞վ են կար ևոր Ն րա խոս քե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

4. Աստ վա ծաշն չում ա նու նը կամ տիտ ղո սը հա ճախ կար ևոր ճշմար տութ յուն ներ է հայտ նում այն կրո ղի մա-սին։ Ի՞նչ ա նուն ներ կամ տիտ ղոս ներ են տրված Հի սուս Ք րիս տո սին հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ-ված նե րում, և ի՞նչ են դրանք ցույց տա լիս Ն րա թա գա վոր լի նե լու մա սին։

ա. Հ__________ Թ_______________ ( Մատ թեոս 2.2)։ Հի սու սը Հու դա յի ցե ղին պատ կա նող Դա վիթ թա-գա վո րի ժա ռանգն էր։ Թեև հրեա նե րի մեծ մա սը մեր ժեց Ն րան, Նա, միև նույն է, Աստ ծո կող մից նշա-նակ ված Իս րա յե լի Թա գա վորն է ( Սաղ մոս 2.6, Հով հան նես 1.49)։

բ. Ե__________ Թ_______________ վրա Բ_______________ ( Սաղ մոս 89.27)։ Մե սիա յի թա գա վո րա-կան ի րա վա սութ յու նը չի սահ մա նա փակ վում Իս րա յե լով, այլ ընդգր կում է աշ խար հի բո լոր ազ գե րը և նույ նիսկ այս աշ խար հից դուրս գտնվող բո լոր ու ժե րը։

գ. Ե__________ Թ_______________ Ի__________ ( Հայտ նութ յուն 1.5)։ Այս երկ րի մե ծա գույն թա գա վոր-նե րը լա վա գույն դեպ քում Ն րա տե ղա կալ ներն են։ Ն րանք պար զա պես գոր ծադ րում են այն իշ խա-նութ յու նը, ո րը ստա ցել են Ք րիս տո սից։

դ. Թ_______________ Թ_______________ ( Հայտ նութ յուն 17.4, 19.16)։ Չ կա ա վե լի մեծ տիտ ղոս՝ տրված Ք րիս տո սին, ո րը պատ կե րում է Ն րա գե րա զան ցութ յու նը ամ բողջ ա րար չա գոր ծութ յան հան-դեպ, և Ն րա իշ խա նութ յու նը, այս պես կոչ ված, «իշ խա նութ յուն նե րի» վրա։

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԹԱԳԱԴՐՈՒՄԸ

« Թա գադ րում» բա ռը լա տի նե րե նում «կո րո նա րեկո րո նա րե» բառն է, ո րը նշա նա կում է «թա գադ րել կամ զար դա-րել ծաղ կեպ սա կով»։ Հա մա ձայն Սուրբ գրքի՝ Ք րիս տո սը, Ով մա հա ցավ Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար, հա րութ յուն ա ռավ մե ռել նե րից և բարձ րաց վեց Հոր աջ կող մը։ Նա թա գադր վեց որ պես երկն քի և երկ րի մեծ Թա գա վոր, և Ն րա գա վա զա նը իշ խում է բո լո րին։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

174

1. Լի նե լով Հի սուս Ք րիս տո սի Համ բարձ ման ա կա նա տես նե րը՝ ա ռաք յալ նե րը հա մար ձակ քա րո զում էին ճշմար տութ յու նը նրանց, ով քեր ու զում էին լսել։ Գործք 2.36-ում գրված է շատ կար ևոր հռչա կում Պետ րո սի կող մից։ Ի՞նչ է այն սո վո րեց նում մեզ Ք րիս տո սի իշ խա նութ յան մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Տիե զեր քի ա մե նա կա րող Աստ ված կար գել էր Նա զով րե ցի Հի սու սին և՛ Տեր, և՛ Ք րիս տոս։ Ն րա ո րո շու մը չեղ յալ չի դարձ վի ( Սաղ մոս 2.1-6)։ Հի սուսն է Իս րա յե լի Մե սիան և բո լո րի Տե րը։

2. Սաղ մոս 110.1-ը կար ևոր մար գա րեութ յուն է այն մա սին, որ Մե սիան բարձ րաց վե լու է Հոր աջ կող մը՝ որ պես Տեր և Թա գա վոր28։ Մ տո րե՛ք այս խոս քի շուրջ, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր մտքե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Տե րը ( Յահ վե հը) խո սեց Դավ թի Տի րոջ ( Մե սիա յի) հետ՝ շնոր հե լով Ն րան Իր աջ կող մը նստե լու և Իր հետ իշ խե լու ի րա վուն քը։ Այս փաս տը ոչ միայն ցույց է տա լիս, որ Մե սիան գե րա զան ցում է Դա վիթ թա գա վո րին, այլև ա պա ցու ցում է, որ Նա մե ծար ված է՝ որ պես երկն քի և երկ րի Տեր։ Դ րա հետ մեկ տեղ, այն հա վաս տիաց նում է մեզ, որ, ի վեր ջո, Ք րիս տո սը պար տութ յան կմատ նի բո լոր ու ժե րը, ո րոնք ընդ դի մա նում են Ի րեն և Իր ժո ղովր դին։

3. Դա նիել 7.13,14-ը Աստ վա ծաշն չի ա մե նա փա ռա վոր հատ ված նե րից մեկն է այն մա սին, որ Ք րիս տո սը մե ծար վե լու է՝ որ պես Թա գա վոր։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը, իսկ հե տո գրե՛ք ձեր մտքե րը դրա ա ռան ձին մա սե րի վե րա բեր յալ։

28 Հի սու սը բա ցատ րում է այս խոս քը Մատ թեոս 22.41-45-ում։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԹԱ ԳԱ ՎՈՐ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԹԱ ԳԱ ՎՈՐ

175

ա. «Եվ տես նում էի գի շեր վա տե սիլք նե րում, և ա հա երկն քի ամ պե րով գա լիս էր Մար դու Որ դու նման, և մինչև Հի նա վուր ցը ե կավ, և Ն րա առջև մո տեց րին Ն րան» (խս. 13)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սու սը՝ Մար դու Որ դին է ( Մատ թեոս 26.64, Մար կոս 14.62)։ Ե թե «հի նա վուրց» բա ռը վե րա բե րեր մար դուն, այն կնշա նա կեր մաշ վա ծութ յուն, տկա րութ յուն և թու լութ յուն։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, երբ այս բա ռը վե րա բե րում է Աստ ծուն, այն մատ նան շում է Ն րա հա վի տե նա կան էութ յու նը, ի մաս-տութ յու նը և զո րութ յու նը։

բ. «Եվ Ն րան տրվեց իշ խա նութ յուն և պա տիվ և թա գա վո րութ յուն, որ բո լոր ժո ղո վուրդ նե րը, ազ գե րը և լե զու նե րը Ն րան ծա ռա յեն» (խս. 14)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս տեղ մենք տես նում ենք Ք րիս տո սի գե րիշ խա նութ յան ընդ լայ նու մը։ Բո լոր այս բա ռե րը միա սին ցույց են տա լիս, որ Ք րիս տո սը ստա ցավ ամ բողջ ամ բողջ իշ խա նութ յու նը բո լորբո լոր ժո ղո վուրդ նե րի վրա։

գ. «Ն րա իշ խա նութ յու նը հա վի տե նա կան իշ խա նութ յուն է, որ չի անց նի, և Ն րա թա գա վո րութ յու նը չի քանդ վի» (խս. 14)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

176

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս տեղ մենք տես նում ենք Ք րիս տո սի գե րիշ խա նութ յան հա վի տե նա կան բնույ թը։ Նույն ան սահ ման գե րիշ խա նութ յու նը, ո րը Բա բե լո նի թա գա վոր Նա բու գո դո նո սո րը վե րագ րեց Բարձր յալ Աստ ծուն ( Դա նիել 4.34,35), այժմ վե րագր վում է Մար դու Որ դուն՝ Նա զով րե ցի Հի սու սին։ Այս ի րո-ղութ յան հե տաքրք րա կան զու գա հեռ նե րից մե կը Հով սե փի մե ծա րումն է փա րա վո նի կող մից Ծնն դոց 41.44-ում։ Հով սե փը դուրս բեր վեց բան տից և բարձ րաց վեց Փա րա վո նի աջ կող մը, որ ոչ ոք չկա րո-ղա նար բարձ րաց նել իր ձեռ քը կամ ոտ քը ամ բողջ Ե գիպ տո սի երկ րում՝ ա ռանց նրա թույլտ վութ յան։ Ն մա նա պես, բայց ան սահ մա նո րեն ա վե լի լայն ի մաս տով՝ Հի սու սը հա րութ յուն ա ռավ մե ռել նե րից և նս տեց Աստ ծո աջ կող մը Երկն քում, որ պես զի ոչ ոք չկա րո ղա նա բարձ րաց նել իր ձեռ քը կամ ոտ քը ամ բողջ տիե զեր քում՝ ա ռանց Ն րա թույլտ վութ յան։

177

Գ լուխ 32. Ք րիս տո սը՝ Տեր Գ լուխ 32. Ք րիս տո սը՝ Տեր Ք րիս տո սի թա գա վո րա կան դիրքն ան մի ջա կա նո րեն առնչ վում է Ն րա իշ խա նութ յան հետ։ Նա պար զա-

պես դրա ծո չէ. Նա տի րում է բա ցար ձակ իշ խա նութ յամբ և ան վերջ զո րութ յամբ, և Ն րա տի րա պե տութ յունն ան սահ ման է։ Չ կա այն պի սի վայր կամ ա րա րած, ո րին Ն րա գա վա զա նը չհաս նի։ Ինչ պես որ Պետ րո սը հա մար ձակ հռչա կեց Պեն տե կոս տեի օ րը՝ « Հի մա թող ստույգ գի տե նա Իս րա յե լի ամ բողջ տու նը, որ Աստ-ված Ն րան Տեր և Օծ յալ ա րեց, սույն այս Հի սու սին, ո րին դուք խա չե ցիք» ( Գործք 2.36)։ Մեկ օր ա մեն ծունկ կծալ վի և ա մեն լե զու կդա վա նի, որ Հի սուս Ք րիս տոսն է Տե րը։

1. Աստ վա ծաշն չում ա նու նը կամ տիտ ղո սը հա ճախ կար ևոր ճշմար տութ յուն ներ է հայտ նում այն կրո ղի մա-սին։ Ի՞նչ ա նուն ներ կամ տիտ ղոս ներ են տրված Հի սուս Ք րիս տո սին հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ-ված նե րում, և ի՞նչ են դրանք ցույց տա լիս Ն րա գե րա գույն իշ խա նութ յան մա սին։

ա. Տ__________ ( Հով հան նես 13.13, Գործք 2.36, Հ ռո մեա ցի նե րի 10.9, Բ Կորն թա ցի նե րի 4.5)։ Այս բա ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կյո՛ւ րիոսկյո՛ւ րիոս» բա ռից, ո րը նշա նա կում է «իշ խա նութ յուն ու նե ցող անձ, օ րի նակ՝ ղե կա վար, տեր կամ սե փա կա նա տեր»։ Այն հա ճախ օգ տա գործ վում է որ պես հար-գա լից դի մե լաձև, ինչ պես «պա րոն» բա ռը։ Նոր կտա կա րա նում այս բա ռը փո խան ցում է հրեա կան գա ղա փարն այն մա սին, որ Աստ ված Տեր է։ Այն նույն պես օգ տա գործ վում է Աստ ծո անձ նա կան ա նու նը ( Յահ վեհՅահ վեհ կամ Ե հո վաԵ հո վա) թարգ մա նե լու հա մար ( Մատ թեոս 1.22, 5.33, Մար կոս 5.19, Ղու կաս 1.6,9,28,46, Գործք 7.33)։

բ. Ա__________ Տ__________ ( Գործք 10.36, Հ ռո մեա ցի նե րի 10.12)։ Այս տիտ ղո սը ցույց է տա լիս Ք րիս-տո սի գե րիշ խա նութ յան հա մընդգր կուն բնույ թը. ո չինչ դուրս չի մնում Ն րա տի րա պե տութ յան սահ-ման նե րից։

գ. Տ__________ Տ__________ ( Հայտ նութ յուն 17.14, 19.16)։ Մե ծա գույն նե րը մարդ կան ցից, հրեշ տակ նե-րից և դ ևե րից՝ են թա կա են Ք րիս տո սին։ Նա նստած է շատ ա վե լի բարձր ա մեն իշ խա նութ յու նից, պե-տութ յու նից, զո րութ յու նից և տե րութ յու նից (Ե փե սա ցի նե րի 1.20,21)։

դ. Փ__________ Տ__________ (Ա Կորն թա ցի նե րի 2.8)։ Այլ խոս քե րում Աստ ված է ան վան վում Փառ քի Թա գա վոր ( Սաղ մոս 24.7-10) և Փառ քի Աստ ված ( Սաղ մոս 29.3, Գործք 7.2)։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, այս տիտ ղո սը վե րա բե րում է ոչ միայն Ք րիս տո սի գե րիշ խա նութ յա նը, այլև Ն րա աստ վա ծութ յա նը։

ե. Մ_______________ և Կ_______________ Տ__________ (Հ ռո մեա ցի նե րի 14.9)։ Այս խոս քում գրված է ճշմար տութ յունն այն մա սին, որ չկա այն պի սի վայր կամ տի րույթ, ո րը հա սա նե լի չէ Ք րիս տո սի տի-րա պե տութ յան հա մար։ Նույ նիսկ մա հը չի ա զա տում Ն րա տի րա պե տութ յու նից։

զ. Ա մեն Ի________________ և Պ_______________ Գ__________ ( Կո ղո սա ցի նե րի 2.10)։ «Գ լուխ» բա-ռը թարգ ման ված է հու նա րեն «կե ֆա լեկե ֆա լե» բա ռից։ Փո խա բե րա կան ի մաս տով, խոսքն այն պի սի անձ-նա վո րութ յան մա սին է, որն իշ խան, ղե կա վար կամ ա ռաջ նորդ է, կամ ու նի են թա կա ներ։ Օգ տա գոր-ծե լով «իշ խա նութ յուն» և «պե տութ յուն» բա ռե րը՝ Պո ղո սը կրկնա կի շեշ տադ րում է, որ ցան կա ցած տե սա կի և ձ ևի իշ խա նութ յուն են թա կա է Ք րիս տո սին։

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

178

է. Ի__________ և Տ__________ ( Հու դա 4)։ «Իշ խան» տիտ ղո սը թարգ ման ված է հու նա րեն «դես պո՛-դես պո՛-տեստես» բա ռից, ո րը վե րա բե րում է ինչ-որ մե կի, ով ու նի ամ բող ջա կան կամ բա ցար ձակ իշ խա նութ յուն մեկ այլ անձ նա վո րութ յան հան դեպ։ Այն օգ տա գործ վում է Աստ ծո վե րա բեր յալ Ղու կաս 2.29, Գործք 4.24 և Հայտ նութ յուն 6.10 խոս քե րում։

2. Մատ թեոս 28.18-ում հա րութ յուն ա ռած Ք րիս տո սը կար ևոր հայ տա րա րութ յուն ա րեց Իր ա շա կերտ նե րին մինչև Եր կինք համ բարձ վե լը։ Ի՞նչ է այն սո վո րեց նում մեզ Ն րա իշ խա նութ յան մա սին։ Ի՞նչ հետ ևութ յուն-ներ կա րող ենք ա նել դրա նից։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

3. Փոր ձե լով ըմբռ նել Ք րիս տո սի գե րիշ խա նութ յան չա փը, ո րի մա սին Նա հայ տա րա րեց Մատ թեոս 28.18-ում՝ օգ տա կար է դի տար կել մի քա նի աստ վա ծաշնչ յան խոս քեր, ո րոնք խո սում են Աստ ծո բա ցար ձակ գե րիշ խա նութ յան մա սին։ Հետև յալ հատ ված նե րի լույ սի ներ քո հա մա ռոտ նկա րագ րե՛ք, թե ինչ է նշա նա-կում այն պնդու մը, որ Հայ րը լիա զո րել է ամ բողջ իշ խա նութ յունն Իր Որ դուն։ Ո՞րն է Որ դու գե րիշ խա նութ-յան և զո րութ յան չա փը։

ա. Բ Մ նա ցոր դաց 20.6

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հար ցե րը հռե տո րա կան են։ Հով սա փատ թա գա վո րը բո լո րո վին չէր կաս կա ծում Աստ ծո բա ցար ձակ գե րիշ խա նութ յան մեջ. ընդ հա կա ռա կը, նա ազ դա րա րում էր դա։

բ. Հոբ 23.13

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՏԵՐ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՏԵՐ

179

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Նա մեկ մտքի վրա է» ար տա հայ տութ յու նը բա ռա ցիո րեն նշա նա կում է՝ « Նա մեկ է»։ Դա կա րող է վե րա բե րել Աստ ծո ե զա կի լի նե լուն կամ այն ճշմար տութ յա նը, որ Նա ան փո փոխ է։ Ա մեն դեպ քում, ակն հայտ է, որ ոչ ոք չի կա րող ար գե լել Աստ ծուն ա նել այն, ինչ Նա ո րո շել է։

գ. Սաղ մոս 103.19

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

դ. Սաղ մոս 115.3, 135.6

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ե. Ե սա յի 46.9,10, Ե փե սա ցի նե րի 1.11

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

4. Նոր կտա կա րա նի հե ղի նակ նե րը պար զո րեն գրում էին մե ծար ված Ք րիս տո սի գե րիշ խան թա գա վո րա-կան դիր քի մա սին։ Ինչ պե՞ս են ստորև բեր ված հատ ված նե րը նկա րագ րում Ն րա իշ խա նութ յու նը։

ա. Ե փե սա ցի նե րի 1.20-22, Ա Պետ րոս 3.22

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

180

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Կր կին, Պո ղոս և Պետ րոս ա ռաք յալ ներն ա մեն կերպ փոր ձում են ցույց տալ, որ ա մեն տի րույ թում գտնվող ա մեն ա րա րած են թա կա է Ք րիս տո սի իշ խա նութ յա նը։

բ. Փի լի պե ցի նե րի 2.9-11

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

5. Սաղ մո ս 2-րդ գլ խում գրված է Աստ վա ծաշն չի ա մե նա վեհ մար գա րեութ յուն նե րից մե կը Մե սիա յի թա գա-վո րա կան պաշ տո նի մա սին։ Գ րե՛ք ձեր մտքերն այս Սաղ մո սի ա ռան ձին հատ ված նե րի վե րա բեր յալ։ Ի՞նչ է այս մար գա րեութ յու նը սո վո րեց նում մեզ Ք րիս տո սի գե րիշ խա նութ յան մա սին, և այն մա սին, որ խիստ անհ րա ժեշտ է պատ շաճ կեր պով ար ձա գան քել դրան։

ա. Խոս քեր 1-3

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս հատ վա ծում սաղ մո սեր գուն պատ կե րում է ազ գե րի ապս տամ բութ յու նը և դ րանց ան զի ջում թշնա ման քը Աստ ծո գե րիշ խա նութ յան և Ն րա ընտ րած Թա գա վո րի դեմ։

բ. Խոս քեր 4-6

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ազ գե րի ապս տամ բութ յու նը զուր է՝ հաշ վի առ նե լով Աստ ծո ան սահ մա նա փակ իշ խա-նութ յու նը և ան սահ ման զո րութ յու նը։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՏԵՐ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ՏԵՐ

181

գ. Խոս քեր 7-9

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Խոսք 7-ը չի ժխտում Որ դու հա վի տե նա կան գո յութ յու նը. այն խո սում է Որ դու թա գադր-ման մա սին՝ որ պես մե սիա կան թա գա վո րի։

դ. Խոս քեր 10-12

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

6. Հ ռո մեա ցի նե րի 14.7-9-ը ան չափ կար ևոր հատ ված է Հի սուս Ք րիս տո սի իշ խա նութ յան մա սին։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը և պա տաս խա նե՛ք հետև յալ հար ցե րին։

ա. Հա մա ձայն խոսք 9-ի՝ ո՞րն էր Ք րիս տո սի մահ վան և հա րութ յան մե ծա գույն նպա տակ նե րից մե կը։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Հա մա ձայն խոս քեր 7,8-ի՝ ի՞նչ է Ք րիս տո սի իշ խա նութ յու նը հա վա տաց յա լի հա մար։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

182

Գ լուխ 33. Ք րիս տո սը՝ Դա տա վոր Գ լուխ 33. Ք րիս տո սը՝ Դա տա վոր Մենք սո վո րե ցինք, որ Սուրբ գիր քը հա մար ձակ հռչա կում է, որ Հի սուս Ք րիս տո սը թա գա վոր նե-

րի Թա գա վորն է, և որ Ն րա ա նու նը միակն է, ո րով մար դիկ կա րող են փրկվել։ Այս գլխում կտես նենք, որ հա մա ձայն Սուրբ գրքի՝ Ք րիս տո սը բարձ րաց վեց Աստ ծո աջ կող մը նաև՝ որ պես բո լոր մարդ կանց Դա տա վոր։ Թեև այս պաշ տո նը կա րող է հա մար վել Ն րա թա գա վո րա կան դե րի կող մե րից մե կը, Սուրբ գիրքն այն քա՜ն ակ նա ռու կեր պով է խո սում Ք րիս տո սի դա տա վոր լի նե լու մա սին, որ ար ժե ա ռան ձին դի-տար կել սա։ Գա լու է մեկ օր, երբ ամ բողջ մարդ կութ յու նը՝ ա ռանց բա ցա ռութ յան, դատ վե լու է, և բո լոր մարդ կանց հա վի տե նա կան ճա կա տագ րե րը ո րո շե լու է միայն Հի սուս Ք րիս տոս Մար դը։ Ա ռանց այս ճշմար տութ յան, ան կա րե լի է հաս կա նալ Ա վե տա րա նը։

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԴԱՏԱՍՏԱՆԸ ԵՎ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

Ան չափ կար ևոր է հաս կա նալ, որ վար դա պե տութ յու նը դա տաս տա նի մա սին՝ ճշմա րիտ Ա վե տա րա նի ան բա ժա նե լի մասն է։ Աստ ծո Խոս քը հա վա տար մո րեն հռչա կե լու հա մար մենք պետք է քա րո զենք Ք րիս-տո սին, Ով ե կավ՝ մա հա նա լու Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար, և գա լու է երկ րորդ ան գամ, որ դա տի և դա տա պար տի նրանց, ով քեր մեր ժե ցին Իր փրկա րար աշ խա տան քը։

1. Ճշ մար տութ յունն այն մա սին, որ Ք րիս տո սը վե րա դառ նա լու է մարդ կանց դա տե լու հա մար, ոչ մի դեպ-քում երկ րոր դա կան չէ. այն ճշմա րիտ Ա վե տա րա նի ան բա ժա նե լի մասն է։ Ինչ պե՞ս են Պո ղո սի խոս քե րը Հ ռո մեա ցի նե րի 2.16-ում հաս տա տում այս ճշմար տութ յու նը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

2. Սուրբ գիր քը պար զո րեն ցույց է տա լիս, որ Ք րիս տո սին որ պես Դա տա վոր հռչա կե լը և ա պա գա դա տաս-տա նի մա սին խո սե լը երկ րոր դա կան չեն. դրանք վճռա կան դեր են կա տա րում։ Գործք 10.42-ի Պետ րո սի հռչա կու մը ի՞նչ է սո վո րեց նում այս ճշմար տութ յան մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԴԱ ՏԱ ՎՈՐ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԴԱ ՏԱ ՎՈՐ

183

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԱՍՏԾՈՒՑ ՆՇԱՆԱԿՎԱԾ ԴԱՏԱՎՈՐԸ

Կար ևոր է հաս կա նալ, որ Ք րիս տո սը ստանձ նեց դա տա վո րի պաշ տո նը Աստ ծո նշա նակ մամբ։ Ըստ Աստ ծո հա ճութ յան և գե րիշ խան ո րոշ ման՝ աշ խար հը պետք է դատ վի կա տար յալ ար դա րութ յամբ՝ Իր Որ դի Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով։ Սա ևս մեկ օ րի նակ է այն մա սին, որ Հայր Աստ ված մշտա պես հա ղոր դակց-վում է տիե զեր քի հետ Իր Որ դու միջ նոր դութ յամբ. Հայ րը ստեղ ծեց տիե զեր քը Որ դու մի ջո ցով, Նա կա ռա-վա րում է տիե զեր քը Որ դու մի ջո ցով, և մեկ օր Նա դա տե լու է ամ բողջ մարդ կութ յա նը Որ դու մի ջո ցով։

1. Ինչ պե՞ս է Պո ղոս ա ռաք յա լը նկա րագ րում Տեր Հի սուս Ք րիս տո սին Բ Տի մո թեոս 4.1-ում։ Գ րե՛ք ձեր մտքերն այս հռչակ ման կար ևո րութ յան մա սին։

ա. Նա, Ով Դ_______________ է Կ_______________ և Մ_______________։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Կեն դա նի նե րին և մե ռել նե րին» ար տա հայ տութ յունն ընդգր կում է ամ բողջ մարդ կութ-յու նը։ Քա նի որ Ք րիս տո սը «մե ռել նե րի և կեն դա նի նե րի» Տերն է (Հ ռո մեա ցի նե րի 14.9), Նա նույն պես նրանց Դա տա վորն է։ Նույ նիսկ մա հը՝ փա խուստ չէ Ն րա գե րիշ խան դա տավճ ռից։

2. Ինչ պես ար դեն աս վեց, Հայր Աստ ված վճռել է, որ ար դա րութ յամբ դա տե լու է աշ խար հը Իր Որ դի Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով։ Ի՞նչ է սո վո րեց նում Հով հան նես 5.22-27-ը այս մա սին։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը և գ րե՛ք ձեր մտքե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

184

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հի սու սը չի ժխտում այն փաս տը, որ Հայ րը դա տում է. Նա բա ցատ րում է, որ Հայրն ի րա-կա նաց նում է դա տաս տա նը Որ դու մի ջո ցով (Հ ռո մեա ցի նե րի 2.16)։ Հայ րը տվել է Որ դուն զո րութ յուն և իշ խա նութ յուն՝ ամ բողջ մարդ կութ յա նը դա տե լու հա մար։ Որ դուն շնորհ ված այս մեծ պա տի վը ցույց է տա լիս Ն րա աստ վա ծութ յու նը, ինչ պես նաև պար զա բա նում է, թե ին չու մենք պետք է զգու շա նանք, որ տանք Որ դուն այն պա տի վը, ո րին Նա ար ժա նի է։ Հա մա ձայն խոսք 23-ի՝ բա ցի այն, որ Հայ րը դա տում է Որ դու մի ջո ցով, մարդ կութ յու նը պատ վում է Հո րը, երբ պատ վում է Որ դուն, Ում Նա Դա տա վոր է նշա-նա կել։ Հա մա ձայն Դա նիել 7.13,14-ի մար գա րեութ յան՝ Մար դու Որ դին ( Մե սիան) ստա նա լու է իշ խա-նութ յուն, պա տիվ և թա գա վո րութ յուն. բո լոր ժո ղո վուրդ նե րը, ազ գե րը և լե զու նե րը ծա ռա յե լու են Ն րան։ Ն րա իշ խա նութ յու նը հա վի տե նա կան է լի նե լու. այն չի անց նե լու և չի քանդ վե լու։ Այդ Մար դու Որ դին Հի սուսն է։

3. Գործք 17.31-ը ևս մեկ ազ դե ցիկ խոսք է այն մա սին, որ Ք րիս տո սը բո լոր մարդ կանց Դա տա վոր է նշա-նակ վել Աստ ծո կող մից։ Ծա նո թա ցե՛ք այս խոս քի բո վան դա կութ յա նը և գ րե՛ք ձեր մտքե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Աստ ված Իր գե րիշ խա նութ յամբ ո րո շել է մեկ օր, ո րում ամ բողջ մարդ կութ յու նը դատ վե լու է, և մարդ կութ յան պատ մութ յու նը շտա պում է դե պի այդ օ րը։ Այդ դա տաս տա նը չի լի նե լու կա մա յա կան կամ ա նար դար. այն ա ռանձ նա նա լու է կա տար յալ ար դա րա դա տութ յամբ։ Աստ ված ո րո շել է ոչ միայն Դա տաս տա նի օ րը, այլև այն Մար դուն, Ում մի ջո ցով Նա ի րա կա նաց նե լու է այդ դա տաս տա նը։ Այդ Մար դը՝ Իր Որ դին է (կար դա ցե՛ք նաև Գործք 10.42)։ Նա զով րե ցի Հի սու սի հա րութ յու նը և համ բար ձու մը ա պա ցու ցում և վա վե րաց նում է, որ Նա է Ք րիս տո սը՝ Աստ ծո Որ դին, տիե զեր քի Գե րա գույն Տե րը և Դա տա վո րը։

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԴԱ ՏԱ ՎՈՐ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԴԱ ՏԱ ՎՈՐ

185

ԱՐԴԱՐ ԵՎ ԱՄԵՆԱԿԱՐՈՂ ԴԱՏԱՎՈՐ

Իր դա տաս տան նե րի մեջ անս խա լա կան լի նե լու հա մար, Աստ ված պետք է լի նի կա տա րե լա պես ար դար (ա ռանց նույ նիսկ անն շան բա րո յա կան սխա լի) և ա մե նա գետ (լիո վին տեղ յակ ա մեն մի փաս տի մա սին)։

«Ար դար» բա ռը թարգ ման ված է եբ րա յե րեն «ցադ դիկցադ դիկ» բա ռից և հա մա պա տաս խա նա բար՝ հու նա րեն «դի՛ կա յոսդի՛ կա յոս» բա ռից։ Եր կու բա ռերն էլ նշա նա կում են «Աստ ծո ար դա րութ յու նը, ճշգրտութ յու նը կամ բա րո-յա կան գե րա զան ցութ յու նը»։ Հա մա ձայն Աստ ծո Խոս քի՝ Աստ ված բա ցար ձա կա պես ար դար Էակ է, և Ն րա գոր ծե րը կա տա րե լա պես հա մա պա տաս խան են Իր էութ յա նը։ Նա եր բեք չի ու նե նա այն պի սի դիր քո րո-շում և չի ա նի այն պի սի բան, ին չը կար դա րաց նի ցան կա ցած ա նօ րի նութ յուն։ Այն օ րը, երբ Աստ ված դա տի բո լոր մարդ կանց Իր Որ դի Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով, նույ նիսկ դա տա պարտ ված նե րը կխո նար հեց նեն գլուխ նե րը և կ խոս տո վա նեն, որ Ն րա դա տաս տանն ար դար է։

«Ա մե նա գետ» բա ռը լա տի նե րե նում «օմ նի սիենս» բառն է («օմ նիսօմ նիս» = «բո լո րը» + «սիենսսիենս»՝ «սի րեսի րե» բա-ռից = «ի մա նալ») և ն շա նա կում է ամ բողջ գի տե լիքն ու նե նա լու հատ կա նիշ։ Աստ ծո ա մե նա գետ լի նե լը նշա-նա կում է, որ Նա գի տի ա մեն ինչ անց յա լում, ներ կա յում և ա պա գա յում՝ ան մի ջա պես, ա ռանց ջանք թա-փե լու, միա ժա մա նակ և ս պա ռիչ կեր պով։ Չ կա ո չինչ՝ թաքն ված Աստ ծուց։ Երբ ևէ չի ե ղել նույ նիսկ անն շան տար բե րութ յուն Աստ ծո գի տե լի քի և ի րա կա նութ յան միջև։ Նա գի տի այն ա մե նը, ինչ տե ղի է ու նե ցել, և Նա մեկ նա բա նում է ա մեն ինչ կա տար յալ ի մաս տութ յամբ։ Դա տաս տա նի Մեծ օ րը Ք րիս տո սը դա տե լու է ա մեն մար դու՝ ըստ Իր կա տար յալ գի տե լի քի՝ բո լոր փաս տե րի մա սին, այ սինքն՝ ոչ մի մեղք թաքն ված չի մնա և չի մո ռաց վի։ Ա մեն ստեղծ ված, ա մեն գործ և ա մեն միտք Ն րա առջև են՝ բաց գրքի պես։

1. Աստ վա ծաշն չում ա նու նը կար ևոր ճշմար տութ յուն ներ է հայտ նում այն կրո ղի մա սին։ Ի՞նչ ա նուն ներ են տրված Հի սուս Ք րիս տո սին հետև յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րում, և ի՞նչ են դրանք ցույց տա լիս Ք րիս տո սի դա տաս տա նի ար դար լի նե լու մա սին։

ա. Ս__________ և Ա__________ ( Գործք 3.14)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Ա__________ Դ_______________ (Բ Տի մո թեոս 4.8)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

186

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

2. Գործք 17.31-ում գրված է կար ևոր խոս տում այն մա սին, թե ինչ պի սին է լի նե լու Աստ ծո դա տաս տա նը Իր Որ դի Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով։ Կար դա ցե՛ք այս խոս տու մը և բա ցատ րե՛ք, թե ին չու է այն կար ևոր։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

3. Որ պես զի Ք րիս տո սի դա տաս տա նը կա տա րե լա պես ար դար լի նի, Նա պետք է լի նի և՛ ար դար, և՛ ա մե-նա գետ։ Նա պետք է կա տա րե լա պես տեղ յակ լի նի ա մեն մար դու կյան քից։ Արդ յո՞ք Ք րիս տոսն ու նի բա-վա կա նա չափ գի տե լիք՝ բո լոր մարդ կանց ար դա րութ յամբ դա տե լու հա մար։ Ի՞նչ են սո վո րեց նում հետև-յալ աստ վա ծաշնչ յան հատ ված նե րը Ք րիս տո սի ա մե նա գետ լի նե լու մա սին։

ա. Ինչ պե՞ս է Ք րիս տո սը նկա րագ րում Ի րեն Հայտ նութ յուն 2.23-ում։ Ի՞նչ է այս նկա րագ րութ յու նը հայտ-նում մեզ Ն րա դա տաս տա նի հիմ նա վոր և ճշգ րիտ լի նե լու մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

բ. Ինչ պե՞ս է Պո ղոս ա ռաք յա լը նկա րագ րում Ք րիս տո սի դա տաս տա նը Ա Կորն թա ցի նե րի 4.4,5-ում։ Ի՞նչ է այս նկա րագ րութ յու նը հայտ նում մեզ Ն րա դա տաս տա նի հիմ նա վոր և ճշգ րիտ լի նե լու մա սին։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԴԱ ՏԱ ՎՈՐ Ք ՐԻՍ ՏՈ ՍԸ՝ ԴԱ ՏԱ ՎՈՐ

187

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

գ. Ի՞նչ է Պո ղոս ա ռաք յա լը հռչա կում Հ ռո մեա ցի նե րի 2.16-ում Ք րիս տո սի դա տաս տա նի հիմ նա վոր և ճշգ րիտ լի նե լու մա սին։ Արդ յո՞ք որ ևէ բան ծածկ ված կմնա Ք րիս տո սից այն օ րը, երբ Նա դա տի աշ-խար հը։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

188

Գ լուխ 34. Վե րա հաս դա տաս տա նը Գ լուխ 34. Վե րա հաս դա տաս տա նը Մենք կա վար տենք Ա վե տա րա նի ու սում նա սի րութ յու նը՝ խո սե լով դա տաս տա նի ստու գութ յան մա սին և

այն ամ փոփ նկա րագ րե լով։ Ընդ հա նուր առ մամբ, մարդ կութ յու նը ձգտում է շրջան ցել և նույ նիսկ մեր ժել աստ վա ծաշնչ յան ճշմար տութ յունն ա պա գա դա տաս տա նի մա սին։ Նույ նիսկ ո րոշ քրիս տոն յա ներ հակ-ված են մեր ժե լու այն՝ վա խե նա լով մարդ կանց վի րա վո րե լուց։ Ա հա թե ին չու մենք պետք է մշտա պես և հիմ նա վոր կեր պով պնդենք, որ հա մա ձայն Աստ վա ծաշն չի և Հի սուս Քիս տո սի ուս մունք նե րի՝ լի նե լու է դա-տաս տան, ո րը ո րո շե լու է ա մեն մար դու հա վի տե նա կան ճա կա տա գի րը։ Ինչ պես ար դեն նշվեց, որ պես զի հա վա տար մո րեն հռչա կենք Աստ ծո Խոս քը, մենք պետք է քա րո զենք այն Ք րիս տո սին, Ով ե կավ՝ մա հա նա-լու Իր ժո ղովր դի մեղ քե րի հա մար, և գա լու է երկ րորդ ան գամ, որ դա տի և դա տա պար տի նրանց, ով քեր մեր ժե ցին Իր փրկա րար աշ խա տան քը։

ՀԱՍՏԱՏ ԵՎ ՄՈՏԱԼՈՒՏ ԴԱՏԱՍՏԱՆԸ

Աստ վա ծա շուն չը հայտ նում է, որ աշ խար հի գա լիք դա տաս տա նը՝ Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով, և՛ հաս-տատ է, և՛ մո տա լուտ։ Դա տաս տա նը հաս տատհաս տատ է, քա նի որ Սուրբ գրքում նույ նիսկ կաս կա ծի նշույլ չկա՝ արդ յոք այն տե ղի՞ է ու նե նա լու, թե՞ ոչ։ Դա տաս տա նը տե ղի է ու նե նա լու, և ա մեն մարդ՝ ա ռա ջի նից մինչև վեր ջի նը, կանչ վե լու է այդ դա տաս տա նին։ Նույն պես, դա տաս տա նը մո տա լուտմո տա լուտ է, քա նի որ այն կա րող է տե ղի ու նե նալ ցան կա ցած պա հի։ Մի ակն թար թում, և երբ մար դիկ ա մե նա քի չը կսպա սեն դրան, Ք րիս տո-սը կհայտն վի երկ րորդ ան գամ։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, այս ան գամ նպա տա կը չի լի նի, որ Նա տա Իր կյան քը որ պես զոհ մեղ քի հա մար, այլ՝ որ դա տի այս աշ խարհն ար դա րութ յամբ և բա ժա նի Իր ժո ղովր դին նրան-ցից, ով քեր հրա ժար վե ցին հա վա տալ։ Ա հա թե ին չու է Աստ վա ծա շուն չը լի զգու շա ցում նե րով այս Մեծ օր վա մա սին, և այն մա սին, որ բո լոր մար դիկ պետք է պատ րաստ վեն հան դի պել ի րենց Աստ ծուն։

1. Այն, որ այս աշ խար հի դա տաս տանն ի րա կա նա նա լու է Աստ ծո կող մից նշա նակ ված մեկ Մար դու մի ջո ցով ( Գործք 17.31), ան փո փոխ ճշմար տութ յուն է։ Ի՞նչ է սո վո րեց նում Հ ռո մեա ցի նե րի 14.10-12-ը այս մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Խոսք 11-ում Աստ ված երդ վում է Իր Ան ձով և ան վամբ, որ բո լոր մար դիկ ոչ միայն կդատ-վեն, այլև կխո նար հեց նեն ի րենց ծնկնե րը և կ խոս տո վա նեն, որ Ին քը դա տե լու իշ խա նութ յուն ու նի, և որ Իր դա տաս տանն ար դար է։

ՎԵ ՐԱ ՀԱՍ ԴԱ ՏԱՍ ՏԱ ՆԸ ՎԵ ՐԱ ՀԱՍ ԴԱ ՏԱՍ ՏԱ ՆԸ

189

2. Կար ևոր է հաս կա նալ, որ բո լոր մարդ կանց դա տաս տա նը Հի սուս Ք րիս տո սի մի ջո ցով նույն քան մո տա-լուտ է, որ քան և հաս տատ է։ Աստ ծո դա տաս տա նը մո տա լուտ է այն ի մաս տով, որ այն կա րող է տե ղի ունե նալ ցան կա ցած պա հի։ Այս ճշմար տութ յունն ազ դե ցիկ կեր պով պատ կեր վում է Հա կո բոս 5.9-ում։ Ի՞նչ է հայտ նում այս խոս քը Ք րիս տո սի մո տա լուտ վե րա դար ձի և դ րան հետ ևող դա տաս տա նի մա սին։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս խոս քում Ք րիս տոս Դա տա վո րը պատ կեր վում է դռան ետ ևում կանգ նած և պատ րաստ՝ հրե լով բա ցե լու այն և ներս մտնե լու՝ ա ռանց որ ևէ զգու շաց ման։ Այս ճշմար տութ յու նը ցույց է տա լիս այն հրա տա պութ յու նը, ո րով քրիս տոն յա նե րը պետք է քա րո զեն կորս ված նե րին, և ո րով մար դիկ պետք է ձգտեն հաշտ վել Աստ ծո հետ։

ԴԱՏԱՍՏԱՆԻ ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉՅԱՆ ՆԿԱՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

Գո յութ յուն ու նեն մի քա նի աստ վա ծաշնչ յան հատ ված ներ, ո րոնք նկա րագ րում են Ք րիս տո սի երկ րորդ գա լուս տը և դ րան հետ ևող դա տաս տա նը։ Շ նոր հիվ այս հատ ված նե րի՝ մենք պատ կե րա ցում ենք կազ-մում այն Մեծ օր վա մա սին, ո րը գա լիս է այս աշ խար հի վրա։ Կար ևոր է նշել, որ Սուրբ գիր քը չի խո սում Դա տաս տա նի օր վա մա սին փո խա բե րա կան ի մաս տով. այն նկա րագ րում է փաս տա ցի ի րա դար ձութ յուն, ո րը կհան գեց նի պատ մութ յունն իր ա վար տին և կո րո շի ա մեն մար դու հա վի տե նա կան ճա կա տա գի րը։

1. Մատ թեոս 16.17-ը կարճ, բայց ազ դե ցիկ նկա րագ րում է Ք րիս տո սի երկ րորդ գա լուս տը և յու րա քանչ յու րի դա տաս տա նը։ Կար դա ցե՛ք այս հատ վա ծը, մտո րե՛ք դրա բո վան դա կութ յան շուրջ և գ րե՛ք ձեր մտքե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

190

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. « Մար դու Որ դի» տիտ ղո սը վե րա բե րում է Մե սիա յին կամ Ք րիս տո սին ( Դա նիել 7.13,14, Հով հան նես 5.26,27)։ Այս աշ խար հի պատ մութ յու նը կտրուկ կա վարտ վի Տեր Հի սուս Ք րիս տո սի գա լուս-տով, Ով կդա տի կեն դա նի նե րին և մե ռել նե րին։ Հու դա 14,15-ում Աստ վա ծա շուն չը հայտ նում է, որ Տե րը կվե րա դառ նա Իր հա զա րա վոր սրբե րի հետ։ Այդ ժա մա նակ Ք րիս տո սը կդա տի ա մեն մար դու՝ հա մա-ձայն նրա ա մեն մի մտքի, բա ռի և գոր ծի։ Այն մար դիկ, ով քեր հա վատ քով ար դա րաց ված չեն լի նի, կդա-տա պարտ վեն։

2. Մատ թեոս 25.31-33-ում գտնվում է Ք րիս տո սի երկ րորդ գա լուս տի և դ րան հետ ևող դա տաս տա նի ա մե նա-վեհ նկա րագ րութ յուն նե րից մե կը։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը և գ րե՛ք ձեր մտքե րը։

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ինչ պես ար դեն նշել ենք, « Մար դու Որ դի» տիտ ղո սը վե րա բե րում է Մե սիա յին կամ Ք րիս-տո սին ( Դա նիել 7.13,14, Հով հան նես 5.26,27)։ Պն դում ներն այն մա սին, որ Որ դին գա լիս է Հոր փառ-քով ( Մատ թեոս 16.27) և Իր փառ քով (25.31), չեն հա կա սում ի րար, քա նի որ Որ դին Իր Հոր փառ քի լույսն է (Եբ րա յե ցի նե րի 1.3)։ Այս հատ վա ծում, ինչ պես և Մատ թեոս 16.27-ում, մենք տես նում ենք, որ Հի սու սը կվե րա դառ նա հրեշ տակ նե րի շքախմ բով և զո րութ յան ու փառ քի տպա վո րիչ ցու ցադր մամբ։ Վե րա դառ նա լով, Նա կհաս տա տի Իր բա ցար ձակ իշ խա նութ յու նը, և ա մեն անձ նա վո րութ յուն՝ Ա դա մից մինչև երկ րի վրա ծնված վեր ջին մար դը, կժո ղով վի՝ կանգ նե լու Ն րա ատ յա նի առջև։ Չի լի նի ոչ մի ազգ, ցեղ, ժո ղո վուրդ կամ ան հատ, ով բա ցա կա կլի նի։ Այդ ժա մա նակ մարդ կութ յան այդ ահ ռե լի զանգ վա ծը կբա ժան վի եր կու հստակ խմբի՝ (1) Աստ ծո ժո ղո վուր դը, ո րը կժա ռան գի «աշ խար հի սկզբից» իր հա մար պատ րաստ ված հա վի տե նա կան թա գա վո րութ յու նը (խս. 34), և (2) ա նօ րեն նե րը, ո րոնք կվտար վեն «հա-վի տե նա կան կրա կի մեջ, որ պատ րաստ ված է սա տա նա յի և ն րա հրեշ տակ նե րի հա մար» (խս. 41)։

3. Հայտ նութ յուն 20.11-15-ում գրված է Դա տաս տա նի օր վա ա մե նա զար մա նա լի և ամ բող ջա կան նկա րագ-րութ յու նը Սուրբ գրքում։ Մենք չենք կա րող լիո վին հաս կա նալ Ք րիս տո սին որ պես Դա տա վո րի՝ ա ռանց դի տար կե լու այս հատ վա ծը։ Ծա նո թա ցե՛ք այս հատ վա ծի բո վան դա կութ յա նը և գ րե՛ք ձեր մտքե րը հետև-յալ պնդում նե րից ա մեն մե կի վե րա բեր յալ։

ա. «Եվ տե սա մի սպի տակ մեծ ա թոռ և ն րա վրա Նս տո ղին» (խս. 11)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՎԵ ՐԱ ՀԱՍ ԴԱ ՏԱՍ ՏԱ ՆԸ ՎԵ ՐԱ ՀԱՍ ԴԱ ՏԱՍ ՏԱ ՆԸ

191

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ո՞վ է նստած գա հի վրա։ Աստ ծո Խոս քից մենք գի տենք, որ և՛ Հայ րը ( Հայտ նութ յուն 4.2,9, 5.1,7, 6.16, 7.10,15, 19.4, 21.5), և՛ Որ դին (Եբ րա յե ցի նե րի 1.3, Հայտ նութ յուն 3.21) նստում են գա հի վրա։ Մենք գի տենք, որ այդ գահն ան վան վում է Ք րիս տո սի ատ յա նը (Բ Կորն թա ցի նե րի 5.10, Հ ռո մեա ցի նե րի 14.10)։ Մենք գի տենք, որ Հայր Աստ ված ո րո շել է մեկ օր, երբ Նա դա տե լու է աշ-խարհն ար դա րութ յամբ՝ Ք րիս տոս Հի սուս Մար դու մի ջո ցով ( Գործք 17.31)։ Այս մեծ հայտ նութ յու նը չու նի Հո րը Որ դուց տար բե րա կե լու նպա տակ. Հայ րը ո րո շել է դա տել բո լոր մարդ կանց Իր Որ դու մի-ջո ցով։ Այս հայտ նութ յան նպա տակն է՝ ա պա ցու ցել, որ, ի վեր ջո, մար դը հան դի պե լու է ան ձամբ Աստ-ծո հետ։

բ. «Ո րի ե րե սից եր կին քը և եր կի րը փա խան, և տեղ չգտնվեց նրանց հա մար» (խս. 11)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Հին աշ խար հի կար գը, ո րը պղծված էր մեղ քով և դ րա ա պա կա նութ յամբ, կանց նի, և նոր եր կինքն ու եր կի րը կզբա ղեց նեն դրա տե ղը։

գ. «Եվ տե սա մե ռել նե րը՝ մեծ և փոքր, կանգ նած ա թո ռի առջև» (խս. 12)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸԲԱՑԱՀԱՅՏԵԼ ՓԱՌԱՎՈՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ

192

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ոչ ոք այն քան մեծ չէ, որ հրա ժար վի կանգ նել Աստ ծո գա հի առջև, և ոչ ոք այն քան փոքր և անն շան չէ, որ թաքն վի դրա նից։ Այդ Մեծ օ րը բո լո րը՝ ա ռանց բա ցա ռութ յան, այդ տեղ են լի նե լու։

դ. «Եվ գրքեր բաց վե ցին, և մի ու րիշ գիրք էլ բաց վեց, որ է Կ յան քի գիր քը, և մե ռել նե րը դատ վե ցին այն գրքե րում գրված նե րից՝ ի րենց գոր ծե րի հա մե մատ» (խս. 12)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Ն րանք, ով քեր հրա ժար վել են Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նի մի ջո ցով ա ռա ջարկ վող նե րու մից, կդատ վեն ի րենց գոր ծե րի հա մե մատ։ Ու շագ րավ է, որ «ի րենց գոր ծե րի հա մե մատ» ար-տա հայ տութ յու նը կրկնվում է նաև խոսք 13-ում։ Այն պի սի տպա վո րութ յուն է, որ Հով հան նես ա ռաք-յալն ա մեն ջանք ա նում էր, որ արթ նաց ներ մարդ կանց խիղ ճը, որ պես զի նրանք հաս կա նա յին ի րենց գոր ծե րի բա ցար ձակ մեղ սա լիութ յու նը և այն ճշմար տութ յու նը, որ ի րենք, ան կաս կած, դատ վե լու էին դրանց հա մե մատ։

ե. «Եվ ծովն իր մի ջի մե ռել նե րը տվեց, և մա հը և դ ժոխ քը ի րենց մի ջի մե ռել նե րը տվե ցին, և ա մեն մեկն իր գոր ծե րի հա մե մատ դատ վեց» (խս. 13)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՎԵ ՐԱ ՀԱՍ ԴԱ ՏԱՍ ՏԱ ՆԸ ՎԵ ՐԱ ՀԱՍ ԴԱ ՏԱՍ ՏԱ ՆԸ

193

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Դա տաս տա նի Մեծ օ րը չի լի նի մի տեղ, որ տեղ հնա րա վոր կլի նի թաքն վել։ Աստ վա ծա-շուն չը հայտ նում է, որ մար դիկ կկան չեն, որ սա րե րը և ժայ ռերն ընկ նեն ի րենց վրա, որ պես զի թաքն-վեն գա հի վրա Նս տո ղի ներ կա յութ յու նից ( Հայտ նութ յուն 6.16)։ Այ նո ւա մե նայ նիվ, նրանց ա ղա չանք-ներն ան պա տաս խան կմնան։ Ոչ մի թաքն վե լու վայր չի լի նի։

զ. « Մա հը և դ ժոխ քը գցվե ցին կրա կի լճի մեջ. սա երկ րորդ մահն է։ Եվ ե թե մե կը գրված չգտնվեց Կ յան-քի գրքի մեջ, կրա կի լճի մեջ գցվեց» (խս. 14,15)։

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________

ՆՇՈՒՄՆԵՐ. ՆՇՈՒՄՆԵՐ. Այս ող բեր գա կան ա վար տը սպա սում է նրանց, ով քեր կմեր ժեն Աստ ծո կամ քը և Ն րա փրկութ յան ա ռա ջարկն Իր Որ դու մի ջո ցով. հա վի տե նա կան բա ժա նում Աստ ծո բա րե հա ճութ յու նից դժոխ քում։

194

Հա յացք «HeartCry» Մի սիո նե րա կան ըն կե րութ յա նը. Հա յացք «HeartCry» Մի սիո նե րա կան ըն կե րութ յա նը.

«HeartCry» Մի սիո նե րա կան ըն կե րութ յու նը հիմ նադր վել է 1988 թվա կա նին Պե րո ւի Հան րա պե տութ յու նում։ Մենք ցան կա նում էինք ա ջակ ցել տե ղա ցի մի սիո ներ նե րին՝ ի րենց ժո ղովր դին հաս նե լու և աստ վա ծաշնչ-յան ե կե ղե ցի ներ հիմ նե լու հա մար։ Այդ ժա մա նակ վա նից ի վեր Տերն ընդ լայ նել է մեր սահ ման նե րը. ներ-կա յումս մենք աշ խա տանք ենք ի րա կա նաց նում ոչ միայն Լա տի նա կան Ա մե րի կա յում, այլև Աֆ րի կա յում, Ա սիա յում, Եվ րա սիա յում, Եվ րո պա յում և Մեր ձա վոր Ար ևել քում։

Մեր ծա ռա յութ յան նպա տակն է՝ օ ժան դա կել տե ղա ցի մի սիո ներ նե րի աշ խա տանքն ամ բողջ աշ խար հում։ Մեր ռազ մա վա րութ յունն ու նի չորս հիմ նա կան ուղ ղութ յուն. ֆի նան սա կան ա ջակ ցութ յուն, աստ վա ծա բա նա-կան ու սու ցում, Աստ վա ծաշն չե րի և հոգ ևոր գրա կա նութ յան տա րա ծում և ցան կա ցած մի ջոց նե րի տրա մադ-րում, ո րոնք անհ րա ժեշտ են Մեծ Հանձ նա րա րա կանն ի րա կա նաց նե լու հա մար։

Ներ կա յումս ա ջակ ցում ենք մո տա վո րա պես 234 մի սիո նե րա կան ըն տա նի քի աշ խար հի 39 երկր նե րում։

Ծա նո թա ցում «HeartCry»-ի հետ Ծա նո թա ցում «HeartCry»-ի հետ

«HeartCry» Մի սիո նե րա կան ըն կե րութ յու նը հիմ նադր վել է և մինչև օրս գո յութ յուն ու նի չորս հիմ նա կան նպա տակ ի րա գոր ծե լու հա մար.

Փառք բե րել Աստ ծուն Ծա ռա յել մարդ կանց Հիմ նել աստ վա ծաշնչ յան ե կե ղե ցի ներ Հայտ նել Աստ ծո հա վա տար մութ յու նը

1. Փառք բե րել Աստ ծուն1. Փառք բե րել Աստ ծուն

Մեր ա ռա ջին գլխա վոր նպա տա կը՝ Աստ ծուն փառք բե րելն է Մեր ա ռա ջին գլխա վոր նպա տա կը՝ Աստ ծուն փառք բե րելն է։ Ա մե նից ա ռա վել ցան կա նում ենք, որ Ն րա ա նու նը մե ծար վի ազ գե րի մեջ «ա րե գա կի ել քից մինչև մուտ քը» ( Մա ղա քիա 1.11), և որ մորթ ված Գա ռը ստա նա Իր չար չա րանք նե րի լիար ժեք վար ձատ րութ յու նը ( Հայտ նութ յուն 7.9,10)։ Մեր գլխա վոր նպա տա-կը և դր դա պատ ճա ռը ո՛չ մարդն է, և ո՛չ նրա կա րիք նե րը, այլ՝ Աստ ված, Ն րա նվիր վա ծութ յունն Իր փառ քին և մեր աստ վա ծա տուր ցան կութ յու նը, որ Նա երկր պա գութ յուն ստա նա բո լոր ազ գե րից, ցե ղե րից, ժո ղո-վուրդ նե րից և լե զու նե րից։ Մենք վստա հում ենք ոչ թե այն փաս տին, որ Ե կե ղե ցին ի զո րու է կա տա րել Մեծ Հանձ նա րա րա կա նը, այլ՝ որ Աստ ված ու նի ան սահ մա նա փակ և ա նար գել զո րութ յուն, որ պես զի ի րա կա-նաց նի այն ա մե նը, ինչ ո րո շել է։

195

2. Ծա ռա յել մարդ կանց2. Ծա ռա յել մարդ կանց

Մեր երկ րորդ գլխա վոր նպա տա կը՝ կորս ված և մահ վան մատն ված մարդ կանց փրկութ յունն է Մեր երկ րորդ գլխա վոր նպա տա կը՝ կորս ված և մահ վան մատն ված մարդ կանց փրկութ յունն է։ Այն քրիստոն յան, ով ճշմար տա պես ձգտում է փա ռա վո րել Աստ ծուն և վս տահ է, որ գե րա գույն իշ խա նութ յու-նը պատ կա նում է Ն րան, ան տար բեր չի լի նի ամ բողջ աշ խար հում ապ րող մի լիար դա վոր մարդ կանց հան դեպ, ով քեր դեռ պետք է լսեն Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նը։ Ե թե մենք ճշմար տա պես նման ենք Ք րիս տո սին, մարդ կութ յան կորս ված բազ մութ յուն նե րը կա ռա ջաց նեն մեր մեջ գթասր տութ յուն ( Մատ թեոս 9.36), նույնիսկ՝ մեծ տրտմութ յուն և չ փա րատ վող վիշտ (Հ ռո մեա ցի նե րի 9.2)։ Մեր քրիս տո նեա կան դա-վա նութ յունը պետք է վի ճար կե լի հա մա րել, ե թե մենք չենք ցան կա նում ա նել այն, ինչ կա րող ենք, որ պես-զի հայտ նի դարձ նենք Ք րիս տո սի ա նունն ազ գե րի մեջ և կ րենք ա մեն բան Աստ ծո ընտր յալ նե րի հա մար (Բ Տի մո թեոս 2.10)։

3. Հիմ նել աստ վա ծաշնչ յան ե կե ղե ցի ներ3. Հիմ նել աստ վա ծաշնչ յան ե կե ղե ցի ներ

Մեր եր րորդ գլխա վոր նպա տա կը՝ աստ վա ծաշնչ յան ե կե ղե ցի ներ հիմ նելն է Մեր եր րորդ գլխա վոր նպա տա կը՝ աստ վա ծաշնչ յան ե կե ղե ցի ներ հիմ նելն է։ Թեև գի տակ ցում ենք, որ մարդ կութ յունն ու նի բազ մա թիվ կա րիք ներ և ապ րում է տա ռա պան քի մեջ, մենք հա մոզ ված ենք, որ այդ ա մենն ու նի մեկ պատ ճառ. մար դու սիր տը խիստ ա պա կան ված է, թշնա մա բար է տրա մադր ված Աստ-ծո հան դեպ և մեր ժում է ճշմար տութ յու նը։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, մենք հա վա տում ենք, որ մարդ կանց ծա-ռա յե լու լա վա գույն մի ջոցն է՝ քա րո զել Ա վե տա րա նը և հիմ նել տե ղա կան ե կե ղե ցի ներ, ո րոնք կհռչա կեն Աստ վա ծաշն չի ամ բողջ խոր հուր դը և կ ծա ռա յեն հա մա ձայն Աստ ծո Խոս քի պատ վի րան նե րի, դրույթ նե րի և ի մաս տութ յան։ Այս պի սի աշ խա տան քը չի կա րող կա տար վել մարդ կա յին ու ժե րով, այլ միայն Աստ ծո գերբ-նա կան կան խա տես մամբ և այն մի ջոց նե րով, ո րոնք Նա սահ մա նել է՝ Աստ ծո Խոս քի քա րո զու մը, բա րե խո-սա կան ա ղոթ քը, զո հա բե րող ծա ռա յութ յու նը, ան պայ մա նա կան սե րը և ճշ մա րիտ քրիս տո սան մա նութ յու նը։

4. Հայտ նել Աստ ծո հա վա տար մութ յու նը4. Հայտ նել Աստ ծո հա վա տար մութ յու նը

«HeartCry» Մի սիո նե րա կան ըն կե րութ յան չոր րորդ և վեր ջին գլխա վոր նպա տակն է՝ ցույց տալ Աստ ծո «HeartCry» Մի սիո նե րա կան ըն կե րութ յան չոր րորդ և վեր ջին գլխա վոր նպա տակն է՝ ցույց տալ Աստ ծո ժո ղովր դին, որ Նա ճշմար տա պես կա րող է և ցան կա նում է հո գալ մեր բո լոր կա րիք ներն Իր հարս տութ-ժո ղովր դին, որ Նա ճշմար տա պես կա րող է և ցան կա նում է հո գալ մեր բո լոր կա րիք ներն Իր հարս տութ-յան չա փով, փառ քովյան չա փով, փառ քով։ Ծա ռա յութ յան կա րիք նե րը լրաց ված կլի նեն ա ղոթ քի մի ջո ցով։ Մենք չենք պատ-րաստ վում մի ջոց ներ ձեռք բե րել ինք նա գո վազդ ման մի ջո ցով, և ո՛չ էլ Ք րիս տո սի մեջ մեր եղ բայր նե րին և քույ րե րին պար տադ րե լով կամ շա հար կե լով։ Ե թե այս ծա ռա յութ յու նը Տի րո ջից է, ու րեմն Նա էլ կլի նի մեր Հո վա նա վո րը։ Ե թե Նա մեզ հետ է, Նա կա ռաջ նոր դի մարդ կանց՝ մեզ մի ջոց ներ տրա մադ րե լու հա մար, և մենք կբար գա վա ճենք։ Ե թե Նա մեզ հետ չէ, մենք հա ջո ղութ յուն չենք ու նե նա և չ պետք է ու նե նանք։ Պետք է խոս տո վա նենք, որ այս ծա ռա յութ յան գո յութ յան տա րի նե րի ըն թաց քում մեր հա վատ քը ոչ բա վա րար և թույլ է ե ղել, բայց Աստ ված միշտ հա վա տա րիմ է ե ղել։ Ինչ պես մի հրա շա լի եղ բայր ա սում է. « Մեր Աստ ծուն հա ճե լի է պաշտ պա նել նույ նիսկ նվա զա գույն վստա հութ յու նը, որն ու նեն Իր զա վակ նե րը»։

Կոչ Կոչ

Որ պես քրիս տոն յա ներ՝ մենք ու նենք կո չում, հանձ նա րա րութ յուն և պատ վի րան՝ նվիրաբերե լու մեր կյան քը, որ պես զի Ա վե տա րա նը քա րոզ վի երկն քի տակ ապ րող ա մեն ստեղծ վա ծի։ Աստ ծուն սի րե-լուց հե տո սա պետք է լի նի մեր երկ րորդ «մո լուց քը»։ Չ կա ա ռա վել ազն վա գույն ա ռա ջադ րանք, ո րի հա-մար ար ժե տալ մեր կյան քը, քան Աստ ծո փառ քը տա րա ծե լը, այ սինքն՝ մարդ կանց փրկութ յան բե րե լը

196

Հի սուս Ք րիս տո սի Ա վե տա րա նի քա րոզ ման մի ջո ցով։ Ե թե քրիս տոն յան ճշմար տա պես հնա զանդ է Մեծ Հանձ նա րա րա կա նին, նա կա՛մ կտա իր կյան քը՝ հան քը իջ նե լու հա մար, կա՛մ կպա հի իջ նո ղի պա րա նը ( Վիլ յամ Քե րի)։ Եր կու դեպ քում էլ անհ րա ժեշտ է նույն վճռա կան նվիր վա ծութ յու նը։

Ի մա ցե՛ք ա վե լին. Ի մա ցե՛ք ա վե լին.

Այ ցե լե՛ք մեր «heartcrymissionary.com» կայ քը, որ պես զի ի մա նաք ա վե լին մեր ծա ռա յութ յան մա սին՝ այն, թե որն է մեր նպա տա կը, ին չին ենք հա վա տում և ինչ պես ենք գոր ծում։ Բա ցի այդ՝ դուք կա րող եք ծա վա-լուն տե ղե կութ յուն ներ ստա նալ այն մի սիո ներ նե րի մա սին, ո րոնց մենք ծա ռա յե լու ար տո նութ յուն ու նենք։