Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych
description
Transcript of Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych
![Page 1: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/1.jpg)
Postępy wakcynologii
dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska
Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
![Page 2: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/2.jpg)
Wakcynologia (Vaccinology)- nauka o szczepieniach ochronnych
Bakteriologia/wirusologia
Technologia produkcji, warunki transportu i przechowywania
MedycynaImmunologia szczepień
![Page 3: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/3.jpg)
Odporność przeciw chorobom zakaźnym
C zynnaZakażenie
przechorow anie
B iernaPrzejście przeciw ciał
klasy IgGprzez łożysko
Naturalna
B iernaPodanie
sw oistych przeciw ciał
C zynnaSzczepienie
C zynno-bierna
Szczepienie+ podanie przeciw ciał
W ytworzonaSztucznie
![Page 4: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/4.jpg)
Wytworzona sztucznie odporność bierna - podawanie przeciwciał
Zalety: natychmiastowa ochrona, najskuteczniejsza możliwość leczenia niektórych chorób
Wady:
1. trwa krótko - do 6 tygodni,
2. upośledza czynną odpowiedź na wprowadzone w
tym czasie antygeny, w tym antygeny szczepionkowe
3. możliwość przeniesienia czynników zakaźnych
![Page 5: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/5.jpg)
Wytworzona sztucznie odporność bierna -podawanie przeciwciał Choroby w których podanie przeciwciał jest
najskuteczniejszą metodą leczenia: błonica, tężec, zatrucie jadem kiełbasianym, ukąszenie przez węża, noworodek matki chorej na ospę wietrzną
Zastosowanie uodpornienia czynno - biernego (surowica + szczepionka):
- wścieklizna
- tężec
- ekspozycja na HBV osoby podatnej
![Page 6: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/6.jpg)
Rodzaje przeciwciał stosowanych do uodpornienia biernego:IMMUNOGLOBULINA LUDZKA
Przygotowywana z surowicy zdrowych, dorosłych ludzi
Zawiera różnorodne przeciwciała Stosowana w ciężkich zakażeniach, szczególnie
u osób z zaburzoną odpornością
![Page 7: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/7.jpg)
Rodzaje przeciwciał stosowanych do uodpornienia biernego:SWOISTA IMMUNOGLOBULINA
Gamma globulina otrzymana od osób niedawno wyleczonych z choroby zakaźnej lub od hiperimmunizowanych (wielokrotnie szczepionych) ochotników
Przykłady:
immunoglobulina przeciw WZW B (HBIG)
ludzka immunoglobulina przeciw wściekliźnie (HRIG)
ludzka immunoglobulina przeciwko ospie wietrznej i
półpaścowi (HVIG)
![Page 8: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/8.jpg)
Rodzaje przeciwciał stosowanych do uodpornienia biernego:
ANTYTOKSYNA
ANTYTOKSYNA jest rodzajem swoistej immunoglobuliny
ANTYTOKSYNA to swoiste przeciwciała neutralizujące toksynę (truciznę). Uzyskuje się je podając zwierzętom (zwykle koniom) lub ludziom - ochotnikom toksynę i pobierając od nich surowicę, która jest opracowana poprzez zagęszczanie, eliminację innych białek, sterylizację
![Page 9: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/9.jpg)
Przykłady zastosowania antytoksyn
ANTYTOKSYNA przeciwko jadowi kiełbasianemu, przeciwbłonicza, przeciwtężcowa
ANTYWENINA przeciw ukąszeniom węży
![Page 10: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/10.jpg)
ANATOKSYNA
ANATOKSYNA (Toksoid) to inaczej toksyna
(trucizna) bakteryjna pozbawiona poprzez obróbkę
laboratoryjną właściwości toksycznych, ale
zachowujące swoje właściwości antygenowe.
Anatoksyny są stosowane w niektórych
szczepionkach np. anatoksyna błonicza, tężcowa
![Page 11: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/11.jpg)
Szczepionka jest to produkt pochodzenia biologicznego zawierający substancje zdolne do wywołania takich procesów immunologicznych, które prowadzą do powstania trwałej odporności przeciwko określonej chorobie zakaźnej
![Page 12: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/12.jpg)
Cele szczepień ochronnych
Zapobieganie zachorowaniu u osoby szczepionej Zmniejszenie liczby chorujących
( zapadalności) - odra Eliminacja choroby z danego obszaru -
poliomyelitis Eradykacja (wykorzenienie) choroby na świecie –
ospa prawdziwa
![Page 13: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/13.jpg)
Eliminacja drobnoustroju chorobotwórczego ze środowiska człowieka =
ERADYKACJA (wykorzenienie)
Możliwa tylko w odniesieniu do mikroorganizmów, których jedynym rezerwuarem jest człowiek
Szczepienie prowadzone we wszystkich krajach, w których występuje choroba, u co najmniej 90% podatnej populacji
Udany program eradykacji ospy prawdziwej (1979 r) Program WHO „świat bez polio”? - w założeniu
eradykacja Poliomyelitis do 2000 roku
![Page 14: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/14.jpg)
Ospa prawdziwa (Variola vera)
![Page 15: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/15.jpg)
Edward Jenner - zastosowanie wirusa ospy krowiej dla uzyskania odporności przeciwko wirusowi ludzkiej ospy prawdziwej
![Page 16: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/16.jpg)
Obawy przed stosowaniem szczepień ochronnych są tak dawne, jak same szczepienia
James Gillray, The Cow-Pock—or—the Wonderful Effects of the New Inoculation! (1802)
![Page 17: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/17.jpg)
Ospa prawdziwa (Variola vera)
Pierwsza choroba zakaźna, przeciwko której opracowano szczepionkę: Edward Jenner 1796 r
Pierwsza choroba zakaźna, którą zwalczono na świecie dzięki szczepieniom ochronnym - (ostatnie naturalne zachorowanie zarejestrowano 26.10.1977 roku w Somalii)
Ostatnie zakażenie laboratoryjne - 1978 rok, Uniwersytet Medyczny w Birmingham
Certyfikat globalnej eradykacji ospy prawdziwej - 9.12.1979
![Page 18: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/19.jpg)
Cechy idealnej szczepionki
Jednorazowa dawka antygenu Trwała odpowiedź (na całe życie) Pełna odporność u 100% szczepionych Nie wywołuje żadnych działań niepożądanych Niska cena (możliwość powszechnego stosowania)
![Page 20: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/20.jpg)
A crowd of people in Niger, West Africa awaiting vaccination during the Smallpox Eradication and Measles Control Program in the late 1960s or early 1970s. Image:
Dr. JD Millar/CDC.
![Page 21: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/23.jpg)
Drogi podania szczepionki
Najczęstsze: injekcja domięśniowa lub podskórna
Podanie doustne: szczepionka przeciwko polio OPV (Sabina), szczepionka przeciwko rotawirusom
Podanie donosowe (historyczne-ospa prawdziwa); grypa – zarejestrowana w USA)
![Page 24: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/24.jpg)
Program szczepień ochronnych na rok 2013
Ogłaszany w formie załącznika do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego
zawiera zasady przeprowadzania szczepień ochronnych przeciwko chorobom zakaźnym w 2013 roku.
PODSTAWY PRAWNEPODSTAWY PRAWNE
![Page 25: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/27.jpg)
I.A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku
I.B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie
II.A. Szczepienia zalecane – nie finansowane z budżetu państwa,
KALENDARZ SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH:
punkty I.A. oraz I.B. PSO
![Page 28: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/28.jpg)
Rodzaje szczepionek - w zależności od budowy składników antygenowych
1. Żywe drobnoustroje, rozmnażające się w organizmie człowieka
a. Naturalne (wirus krowianki)
b. Atenuowane (BCG, MMR, ospa wietrzna)
2. Pełne drobnoustroje, niezdolne do rozmnażania w organizmie człowieka
a. Pełnokomórkowe, zabite bakterie (krztusiec)
b. Inaktywowane wirusy (WZW A)
![Page 29: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/29.jpg)
Podział szczepionek w zależności od ilości antygenów
Monowalentne - zawierające jeden antygen
drobnoustroju np. szczepionka przeciw WZW B.
Poliwalentne - zawierają kilka serotypów tego
samego gatunku drobnoustroju np. szczepionka
przeciwko poliomyelitis (typ 1, 2 i 3); przeciwko
pneumokokom, grypie.
![Page 30: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/30.jpg)
Podział szczepionek w zależności od ilości zawartych gatunków drobnoustrojów
Pojedyncze (jeden gatunek drobnoustroju)
Skojarzone (kilka gatunków w jednej strzykawce
np. szczepionka błoniczo-tężcowo-krztuścowa
(DTP), szczepionka przeciwko WZW A i WZW B
(TWINRIX), odra+świnka+różyczka (MMR)
![Page 31: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/31.jpg)
Szczepionki bakteryjne pełnokomórkowe - martwe (zabite) lub żywe (atenuowane)
Szczepionki z zabitych bakterii produkuje się z hodowanych drobnoustrojów, które zostały zabite przez wysoką temperaturę lub odczynniki chemiczne (aceton, formalinę, tiomersal, fenol). Sposób zabicia musi być tak dobrany, aby zachować immunogenność preparatu czyli jego zdolność do wywołania swoistej odpowiedzi immunologicznej)
Żywe, atenuowane szczepionki przygotowuje się przez częste pasażowanie na sztucznych pożywkach
![Page 32: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/32.jpg)
Próby zapobiegania gruźlicy - szczepienie prątkiem bydlęcym metodą Kocha
![Page 33: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/33.jpg)
Atenuacja jest to proces pozbawiania właściwości chorobotwórczych drobnoustroju (zjadliwości bakterii, wirulencji wirusów) przy zachowaniu wszystkich składników antygenowych warunkujących immunogenność
![Page 34: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/34.jpg)
Ludwik Pasteur - zastosowanie sztucznych pożywek do hodowli bakterii, utrata zjadliwości (atenuacja)
![Page 35: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/35.jpg)
Rodzaje szczepionek - w zależności od budowy składników antygenowych
3. Fragmenty drobnoustrojów
a. Wielocukry otoczki
b. Antygen powierzchniowy (WZW B)
4. Toksoidy bakterii (błonica, tężec)
5. Rekombinanty DNA
a. Gen klonowany w komórkach (WZW A)
b. Geny wyrażane w wektorach
c. DNA (goły)
![Page 36: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/36.jpg)
Co to jest otoczka bateryjna?
Otoczka to sztywna struktura zewnętrzna komórki bakteryjnej
Otoczki są zbudowane z wielocukrów
Otoczki chronią przed fagocytozą, zapobiegają aktywacji dopełniacza na drodze alternatywnej
Ważną rolę w niszczeniu tych bakterii odgrywają komórki żerne śledziony (pochłanianie bez uprzedniej opsonizacji)
![Page 37: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/37.jpg)
Produkty pochodzenia bakteryjnego stosowane w szczepieniach - wielocukry otoczki Wielocukry otoczki Haemphilus influenzae to bardzo
małe antygeny, tzw. antygeny niekompletne: hapteny Hapteny mogą reagować z wytworzonymi
przeciwciałami, ale same nie są immunogenne Immunogenność uzyskuje się przez połączenie
(skonjugowanie) z nośnikiem Nośnikami w szczepionkach przeciwko HiB mogą być:
toksoid błoniczy, toksoid tężcowy (Hiberix, Act Hib), białko błony zewnętrznej meningokoków (Pedvax HiB)
![Page 38: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/38.jpg)
Szczepionki pneumokokowe
Polisacharydowa23v PPV
dla dorosłych i dzieci
z grup ryzyka
Koniugowana13v PCV
dla dzieci
![Page 39: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/39.jpg)
Streptocccus pneumoniae szczepionka 23 -walentna
nieskoniugowana
Jednakowe ilości (po 25 g) wielocukrów otoczki
pochodzących z 23 serotypów S. pneumoniae:
1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14,
15B, 17F, 18C, 19F, 19A, 20, 22F, 23F, 33F
![Page 40: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/40.jpg)
Streptocccus pneumoniae szczepionka 13-walentnaskoniugowana - Prevenar
13 serotypów wielocukrów otoczki, najczęściej powodujących choroby inwazyjne u małych dzieci
1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F, 23F
![Page 41: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/41.jpg)
Wrażliwa populacjaWrażliwa populacja
![Page 42: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/42.jpg)
Odporność gromadnaOdporność gromadna: : szczepienie zmniejsza częstość zachorowań szczepienie zmniejsza częstość zachorowań
x
x x
![Page 43: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/43.jpg)
Udowodniony mechanizm odporności gromadnej, szczepionki:
Pneumokokowa dla dzieci 6 tyg – 5 lat
Menigokokowa dla niemowląt
Rotawirusowa dla dzieci do 6 miesiąca życia
![Page 44: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/44.jpg)
Występowanie różnych grup serologicznych N. meningitidis na świecie
![Page 45: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/45.jpg)
Szczepionki chroniące przed sepsą meningokokową
Podobnie jak pneumokoki – wielocukry otoczki skonjugowane (sprzężone z białkami)
Tylko wielocukier serogrupy C Lub wielocukry serogrup A, C, Y W135
![Page 46: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/46.jpg)
Epidemiologia w Europie Serogroupy B i C stanowią 90%
Reference: EU-IBIS Network. Invasive Neisseria Meningitidis in Europe 2006 Health Protection Agency London 2006. Available from www.euibis.org
![Page 47: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/47.jpg)
Dystrybucja grup serologicznych Neisseria meningitidis wśród pacjentów z IChM w Polsce 2005-VI.2008 (n=628)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
1-11m 1 2 3 4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-44 45-64 >64
wiek
lic
zb
a p
rzy
pa
dk
ów
B
C
Dane KOROUN/BINetOpr. A.Skoczyńska
![Page 48: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/48.jpg)
Reakcje krzyżowe wykazane in vitro
Pomiędzy monoklonalnymi przeciwciałami przeciwko glikoproteinom otoczki meningokoków serogrupy B a:
glikoproteinami centralnego układu nerwowegoglikoproteinami mięśnia sercowegoglikoproteinami wątrobyglikoproteinami nerek
Robbins i wsp. 2008
![Page 49: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/49.jpg)
Czynniki wirulencji jako składniki szczepionek meningokokowych
OMV outer membrane vesicle
Otoczka
![Page 50: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/50.jpg)
Produkty pochodzenia bakteryjnego stosowane w szczepionkach
- toksoidy bakteryjne
Toksoidy są to preparaty toksyn (trucizn) bakteryjnych pozbawione właściwości toksycznych, ale o zachowanych własnościach immunogennych.
Toksoid przygotowuje stosując wysoką temperaturę lub formalinę.
Podanie toksoidu = wytworzenie przeciwciał tylko przeciw tej toksynie
![Page 51: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/51.jpg)
Znaczenie szczepionek zawierających toksoidy bakteryjne
Uodpornienie toksoidem jest skuteczne przez rok lub dłużej.
Konieczne są szczepienia przypominające. Przedłużenie działania bodźca antygenowego i
wzmocnienie jego immunogenności uzyskuje się poprzez dodanie adiuwantów (łac. adiuvare -pomagać).
Przykład: anatoksyna błonicza i tężcowa adsorbowane na wodorotlenku glinu szczepionki DT lub Td
![Page 52: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/52.jpg)
Antygeny bakterii Antygeny bakterii Bordetella pertussisBordetella pertussiszawartezawarte w szczepionkach w szczepionkach
bezkomórkowych (aP)bezkomórkowych (aP)
![Page 53: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/53.jpg)
Liczba iniekcji wg kalendarza szczepień u dzieci
w krajach EU 7- 8 Polska - 15
Szczepionki skojarzone
![Page 54: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/54.jpg)
Wiele chorób – jedno ukłucieWiele chorób – jedno ukłucie
Szczepionki skojarzone przeciwko:Szczepionki skojarzone przeciwko: błonicy,błonicy, tężcowi,tężcowi, krztuścowi (acellularna)krztuścowi (acellularna) polio (inaktywowana)polio (inaktywowana) Haemeophilus infuenzae Haemeophilus infuenzae typu b typu b
![Page 55: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/55.jpg)
• wysoka efektywność i bezpieczeństwo
• redukcja liczby iniekcji, zwłaszcza w pierwszym roku życia dziecka
• mniej bólu i stresu dla niemowląt i rodziców
Nowoczesne szczepionki skojarzone
z acellularną komponentą krzuścową
INFANRIX –IPV-HiB, Pentaxiom, DTaP (SSI)
![Page 56: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/56.jpg)
Szczepionki chroniące małe dzieci przed biegunką rotawirusową
![Page 57: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/57.jpg)
Drogi szerzenia się Rotawirusów
Fekalno-oralna Na rękach do kilku godzin Na stałych powierzchniach do
kilku tygodni W wodzie do kilku tygodni
Inne drogi szerzenia Kropelkowa
![Page 58: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/58.jpg)
Zmienność antygenowa rotawirusów
Genom rotawirusów to podwójna nić RNA złożona z 11 segmentów (każdy z nich koduje odrębne białko VP)
W przypadku współzakażenia łatwo dochodzi do reasortacji genów między szczepami rotawirusów
(ludzkich ale także ludzkich i zwierzęcych)
![Page 59: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/59.jpg)
Szczepionki przeciw biegunkom rotawirusowym dostępne w Polsce
Żywa,doustna, pięciowalentna - zawierająca atenuowany wirus bydlęcy + wirus ludzki (PRV)
Żywa,doustna, monowalentna – zawierająca
atenuowany szczep ludzki- RIX 4414
<
24h
2 mż 3-4 mż 5-6 mż 7 mż 8-12 mż 13-14 mż 16-18 mż
2-5 lat 6 lat 10 lat 11-12 lat 14 lat 19 lat 20-54 lat 55-64 lat >65 lat
RV RV RV
PCV PCV PCV PCV PPV PPV
Ospa wietrzna
![Page 60: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/60.jpg)
Źródła informacji
Zarządzenia ogólne Ministra Zdrowia, coroczne
komunikaty Głównego Inspektora Sanitarnego
www.mz/gov.pl/
Dane liczbowe na temat realizacji kalendarza
szczepień ochronnych w Polsce: Państwowy Zakład
Higieny www.pzh.gov.pl
![Page 61: Wakcynologia (Vaccinology) - nauka o szczepieniach ochronnych](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081506/5681470b550346895db4443c/html5/thumbnails/61.jpg)
Źródła informacji
Rekomendacje AAP dotyczące szczepień Centers for Disease Control and Prevention– www.cdc.gov (MMWR Recommendations and Reports)
Zalecenia dotyczące szczepień i zalecenia profilaktyczne dla wyjeżdżających za granicę World Health Organisation www.who.int. (international travel and public health)