W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa...

32
1 Biuro Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych 70-242 Szczecin, ul. Ks. Bogusława 30 czynne od poniedziałku do czwartku w godz. 8.00 - 16.00 w trzecią sobotę miesiąca w godz. 9.00 - 13.00 Sekretariat tel. 091 432-98-61 tel./fax: 091 432-98-68 e-mail: [email protected] Secjalista ds. administracyjno - biurowych tel. 091 432-98-67 Dyżury Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej w drugą środę miesiąca w godz. 14.00 - 16.00 Posiedzenie Komisji ds. kształcenia pierwszy wtorek miesiąca o godz. 13.30 Prezydium spotyka się co trzy tygodnie - w środę o godz. 13.00 Prawnik Izby I, III i V poniedziałek miesiąca w godz. 11.00 - 13.00 II, IV poniedziałek miesiąca w godz. 15.00 - 17.00 Wizyty proszę umawiać w sekretariacie Izby Komisja ds. położnych spotyka się w drugi czwartek miesiąca godz. 15.15 Sekretarz Rady tel. 091 432-98-62 poniedziałki w godz. 10.00 - 18.00 od wtorku do czwartku w godz. 8.00 - 16.00 Kasa Izby tel. 091 432-98-66 od poniedziałku do czwartku 8.30 - 15.00 wypłaty z kasy: poniedziałek, środa, czwartek 11.00 - 15.00 Główna Księgowa tel. 091 432-98-66 od wtorku do czwartku 8.00 - 16.00 Skarbnik tel. 091 432-98-67 poniedziałek, środa, czwartek w godz. 11.00 - 16.00 Dział prawa wykonywania zawodu tel. 091 432-98-65 poniedziałek 8.00 - 17.30, wtorek 8.00 - 15.00 środa 8.00 - 16.00, czwartek 8.00 - 17.00 Piątek jest dniem bez interesanta Nordea Bank Polska S.A. POB Szczecin II Nr konta: 49 1440 1332 0000 0000 0340 7567 Zachęcamy do korzystania z forum dyskusyjnego. Ma ono służyć wymianie wiedzy, doświadczenia oraz możliwości rozwiązywania bieżących zdarzeń. W mojej ocenie może być dla nas nieocenionym źródłem wszystkich wiadomości, którymi chcemy się podzielić z innymi. Forum to bedzie żyło tylko dzięki aktywności naszych grup zawodowych, dlatego zachęcam do pisania. Maria Matusiak Adres forum: http://sipip.phorum.pl Wydawca: Rada Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych 70-242 Szczecin, ul. Księcia Bogusława 30, tel. 091 432-98-61 tel./fax: 091 432-98-68 REGON 810026946 Redaguje zespół: Helena Gąsior, Izabela Piasecka, Ewa Kacprzak, Urszula Karpowicz, Gabriela Hofman. Zdjęcia: ze zbiorów redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania nadsyłanych materiałów oraz zmiany tytułów, nie zwraca materiałów nie zamówionych i nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń. Redakcja przyjmuje i zamieszcza odpłatnie wszelkie ogłoszenia i reklamy. Nakład 1600 szt. Druk ukończono: 30.11.2009 r. Do użytku wewnętrznego Egzemplarze bezpłatne dla członków SIPiP. W wolnej sprzedaży - 2,50 zł W numerze Spis treści: Kalendarium 2 Kto może wykonywać szczepienia 3 Korespondencja 4 Ważne dla poz 5 Sytuacja zasadowa pielęgniarek i położnych 6 Ważne dla poz 7 Wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru grupowych praktyk do korekty 8 Notatki ze spotkań 9 Ważne dla osó przechodzących na emeryturę 10 Pielęgnowanie chorych z niedokrwiennym udarem mózgu 11 Problemy pielęgnacyjne pacjentów ze stwardnieniem rozsianym 13 Świadoma zgoda pacjenta 15 Informacja 16 Opinie konsultantów krajowych 17 Moje spojrzenie na konferencję 18 Profilaktyka poekspozycyjna 19 Opinia prawna 24 Jubileusz 60-lecia Szpitala w Zdunowie 24 Konkurs Pielęgniarka Roku 2009 25 Stanowisko PTP 27 Atrakcyjna praca 29 Intuicja - dar natury 30 Sprawozdanie z konferencji 31 Kondolencje 31

Transcript of W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa...

Page 1: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

1

BiuroSzczecińskiej Izby

Pielęgniarek i Położnych70-242 Szczecin, ul. Ks. Bogusława 30

czynneod poniedziałku do czwartku

w godz. 8.00 - 16.00w trzecią sobotę miesiąca w godz. 9.00 - 13.00

Sekretariattel. 091 432-98-61

tel./fax: 091 432-98-68e-mail: [email protected]

Secjalista ds. administracyjno - biurowychtel. 091 432-98-67

Dyżury Okręgowego RzecznikaOdpowiedzialności Zawodowej

w drugą środę miesiącaw godz. 14.00 - 16.00

Posiedzenie Komisji ds. kształceniapierwszy wtorek miesiąca

o godz. 13.30

Prezydiumspotyka się co trzy tygodnie

- w środę o godz. 13.00

Prawnik IzbyI, III i V poniedziałek miesiąca

w godz. 11.00 - 13.00II, IV poniedziałek miesiąca w godz. 15.00 - 17.00

Wizyty proszę umawiać w sekretariacie Izby

Komisja ds. położnychspotyka się w drugi czwartek miesiąca

godz. 15.15

Sekretarz Radytel. 091 432-98-62

poniedziałki w godz. 10.00 - 18.00od wtorku do czwartkuw godz. 8.00 - 16.00

Kasa Izbytel. 091 432-98-66

od poniedziałku do czwartku 8.30 - 15.00wypłaty z kasy: poniedziałek, środa, czwartek

11.00 - 15.00

Główna Księgowatel. 091 432-98-66

od wtorku do czwartku 8.00 - 16.00

Skarbniktel. 091 432-98-67

poniedziałek, środa, czwartekw godz. 11.00 - 16.00

Dział prawa wykonywania zawodutel. 091 432-98-65

poniedziałek 8.00 - 17.30, wtorek 8.00 - 15.00środa 8.00 - 16.00, czwartek 8.00 - 17.00

Piątek jest dniem bez interesanta

Nordea Bank Polska S.A.POB Szczecin IINr konta: 49 1440 1332 0000 0000 0340 7567

Zachęcamy do korzystania z forum dyskusyjnego. Ma ono służyć wymianie wiedzy,

doświadczenia oraz możliwości rozwiązywania bieżących zdarzeń. W mojej ocenie

może być dla nas nieocenionym źródłem wszystkich wiadomości, którymi chcemy

się podzielić z innymi. Forum to bedzie żyło tylko dzięki aktywności naszych grup

zawodowych, dlatego zachęcam do pisania. Maria Matusiak

Adres forum: http://sipip.phorum.pl

Wydawca: Rada Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych

70-242 Szczecin, ul. Księcia Bogusława 30, tel. 091 432-98-61

tel./fax: 091 432-98-68

REGON 810026946

Redaguje zespół: Helena Gąsior, Izabela Piasecka, Ewa Kacprzak, Urszula Karpowicz,

Gabriela Hofman. Zdjęcia: ze zbiorów redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania nadsyłanych materiałów oraz zmiany tytułów,

nie zwraca materiałów nie zamówionych i nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń.

Redakcja przyjmuje i zamieszcza odpłatnie wszelkie ogłoszenia i reklamy. Nakład 1600 szt.

Druk ukończono: 30.11.2009 r. Do użytku wewnętrznego

Egzemplarze bezpłatne dla członków SIPiP. W wolnej sprzedaży - 2,50 zł

W numerzeSpis treści:Kalendarium 2Kto może wykonywać szczepienia 3Korespondencja 4Ważne dla poz 5Sytuacja zasadowa pielęgniarek i położnych 6Ważne dla poz 7Wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru grupowych praktyk do korekty 8Notatki ze spotkań 9Ważne dla osó przechodzących na emeryturę 10Pielęgnowanie chorych z niedokrwiennym udarem mózgu 11Problemy pielęgnacyjne pacjentów ze stwardnieniem rozsianym 13Świadoma zgoda pacjenta 15Informacja 16Opinie konsultantów krajowych 17Moje spojrzenie na konferencję 18Profilaktyka poekspozycyjna 19Opinia prawna 24Jubileusz 60-lecia Szpitala w Zdunowie 24Konkurs Pielęgniarka Roku 2009 25Stanowisko PTP 27Atrakcyjna praca 29Intuicja - dar natury 30Sprawozdanie z konferencji 31Kondolencje 31

Page 2: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

2

KALENDARIUM • KALENDARIUM • KALENDARIUM • KALENDARIUM • KALENDARIUM

KALENDARIUM • KALENDARIUM • KALENDARIUM • KALENDARIUM • KALENDARIUM

Listopad 2009

20 11 2009Spotkanie Kierowników NZOZ pielęgniarskich/położniczych śro-dowiskowych/medycyny szkolnej, osób prowadzących indywidu-alną/grupową praktykę pielęgniarską/położniczą z przedstawicie-lami ZOW NFZ w sprawie kontraktowania świadczeń na 2010r

19 11 2009Spotkanie Zespołu ds pielęgniarstwa chirurgicznego

19 11 2009Posiedzenie Komisji ds Domów Pomocy Społecznej

18 11 2009Posiedzenie Prezydium

17 11 2009Spotkanie Pielęgniarek Epidemiologicznych

16 11 2009Posiedzenie Komisji ds nadzoru nad wykonywaniem indywidual-nych/grupowych praktyk pielęgniarskich/położniczych

10 11 2009Posiedzenie Komisji ds pielęgniarstwa pediatrycznego

09 11 2009Spotkanie Zespołu ds medycyny szkolnej

05 11 2009Posiedzenie Komisji położnych

04 11 2009Spotkanie Pełnomocnych Przedstawicieli SIPiP

03 11 2009Posiedzenie Komisji ds szpitalnictwa

03 11 2009Posiedzenie Komisji ds kształcenia

03 11 2009Egzamin po przeszkoleniu przypominającym po 5-letniej przerwie w wykonywaniu zawodu

02 11 2009Posiedzenie Komisji socjalnej

październik 2009

30 10 2009Spotkanie z Kierowniczą Kadrą Pielęgniarską

29 10 2009Szkolenie Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej

28 10 2009Posiedzenie Prezydium SIPiP

19 10 2009Posiedzenie Komisji położnych

13 10 2009Posiedzenie Komisji ds pielęgniarstwa pediatrycznego

13 10 2009Posiedzenie Komisji Rewizyjnej

12 10 2009Posiedzenie Komisji położnych

07 10 2009Posiedzenie Prezydium SIPiP

06 10 2009Posiedzenie Komisji ds kształcenia i doskonalenia zawodowego pielęgniarek i położnych

06 10 2009Egzamin dla pielęgniarek i położnych po przeszkoleniu przypomi-nającym po przerwie w wykonywaniu zawodu

05 10 2009Posiedzenie Komisji socjalnej

02-04 10 2009Konferencja "Pielęgniarstwo zachowawcze XXI wieku - nowe wy-zwania", Pogorzelica, Hotel "Bocianie Gniazdo"

Wrzesień 2009

28 09 2009Posiedzenie Komisji położnych

24 09 2009Posiedzenie Komisji ds Domów Pomocy Społecznej

23 09 2009Posiedzenie Rady SIPiP

22 09 2009Posiedzenie Komisji ds jakości w ochronie zdrowia

17 09 2009Spotkanie Zespołu ds pielęgniarstwa chirurgicznego

09 09 2009Spotkanie Kierowników NZOZ w sprawie podstawowej opieki zdro-wotnej

08 09 2009Spotkanie Pielęgniarek Epidemiologicznych

07 09 2009Posiedzenie Komisji socjalnej

02 09 2009Posiedzenie Komisji nadzoru nad wykonywaniem indywidualnych/grupowych praktyk pielęgniarskich/położniczych

01 09 2009Posiedzenie Komisji ds szpitalnictwa

01 09 2009Posiedzenie Komisji ds kształcenia

01 09 2009Egzamin po 5-letniej przerwie w wykonywaniu zawodu pielęgniar-ki/położnej

sierpień 2009

26 08 2009Posiedzenie Prezydium SIPiP

20 08 2009Posiedzenie Komisji ds położnych

05 08 2009Posiedzenie Prezydium SIPIP

04 08 2009Posiedzenie Komisji ds kształcenia i doskonalenia zawodowego

04 08 2009Egzamin po stażu przypominającym po 5-letniej przerwie w wyko-nywaniu zawodu pielęgniarki/położnej

03 08 2009Posiedzenie Komisji socjalnej

Page 3: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

3

KTO MOŻE WYKONYWAĆ SZCZEPIENIA

Page 4: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

4

KORESPONDENCJA

Page 5: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

5

WAŻNE DLA POZ

Page 6: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

6

SYTUACJA ZAWODOWA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH

Page 7: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

7

WAŻNE DLA POZ

Page 8: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

8

Page 9: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

9

Notatka ze spotkania w dniu 3 września 2009 roku Ministra Zdrowia Ewy Kopacz z przedstawicielami samorządu lekarskie-go, samorządu pielęgniarek i położnych, sądu lekarskiego, sądu pielęgniarek i położnych oraz przedstawicielem Rzecznika Praw Obywatelskich i Biura Rzecznika Praw Pacjenta. Z inicjatywy Ministra Zdrowia Ewy Kopacz, 3 września 2009 r. w Ministerstwie Zdrowia odbyło się spotkanie z przedstawicielami samorządu lekarskiego, samorządu pielęgniareki położnych, sądu lekarskiego, sądu pielęgniarek i położnych oraz przedstawicielem Rzecznika Praw Obywatelskich i Biura Rzecznika Praw Pacjenta, poświęcone zagadnieniom etyki zawodu lekarza, pielęgniarki i położnej.

Ministerstwo Zdrowia zorganizowało ww spotkanie w odpowiedzi na skargi pacjentów dotyczące służby zdrowia i doniesienia medial-ne o łamaniu praw pacjenta

W spotkaniu uczestniczyła Elżbieta Buczkowska – Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych oraz Wanda Marszał – Wiceprzewod-nicząca Naczelnego Sądu Pielęgniarek i Położnych

Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych zwróciła uwagę na problemy komunikacji w zespołach interdyscyplinarnych, brak opi-sów stanowisk pracy i zakresów kompetencji pielęgniarek i położnych, nie spełnianie standardów w zakresie obsad pielęgniarskich, co przyczynia się do niezadowolenia i skarg pacjentów Należy wzmocnić kształcenie ustawiczne kadr medycznych w zakresie prawa medycz-nego, odpowiedzialności zawodowej, praw pacjenta, dokumentowania świadczeń zdrowotnych Ważnym elementem jest wzmocnienie kadry w zarządzaniu pielęgniarstwem

(-)Elżbieta Buczkowska

Prezes NRPiP

Notatka ze spotkania w Ministerstwie Zdrowia w dniu 09.09.2009 r.

W dniu 09 09 2009r odbyło się spotkanie przedstawicieli Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z Podsekretarzem Stanu – Markiem Haberem

Ze strony NRPiP:- E Buczkowska – Prezes NRPiP- E Kin – Przewodnicząca Komisji ds kontraktowania świadczeń zdrowotnych- B Gościewska – członek Komisji - I Kowalska – członek Komisji- T Wadas – członek Komisji - M Nadziejko – Przewodniczący Komisji ds opieki długoterminowejNa wstępie odniesiono się do spotkania w dniu 28 07 2009r i informacji, jakie miały zostać przygotowane przez NFZ i przekazane

do MZ oraz NRPiP Miały one dotyczyć:- ilości indywidualnych, grupowych praktyk pielęgniarskich i NZOZ-ów, które złożyły do Oddziałów NFZ do 10 lipca oferty na reali-

zację świadczeń w zakresie świadczenia pielęgniarki poz finansowane metodą zadaniową, a z którymi Oddziały NFZ nie zawarły umów,

- przedstawienie propozycji rozwiązań w/w sytuacji,- kosztów świadczeń lekarza, pielęgniarki, położnej POZ oraz pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania za I półrocze 2009r

w stosunku do tych samych świadczeń realizowanych w I półroczu 2008r ,- kosztów wprowadzenia wskaźnika 3,0 do lekarza POZ za I półrocze 2009r ,- kosztów poniesionych w związku z kontraktowaniem świadczeń pielęgniarskich finansowanych metodą zadaniową w I półroczu

2009r Informacje powyższe nie zostały przekazane Komisji Na spotkaniu Podsekretarza Stanu – Marek Haber poinformował, że wykazy kosztów zostały przesłane do NRPiP W dalszej rozmowie Podsekretarz Stanu nie odniósł się do braku w/w informacji Komisja przedstawiła uwagi do Rozporządzenia MZ dot opieki długoterminowej i POZ wskazując na:- inną zawartość projektów przesłanych do opiniowania np opieka długoterminowa, a inną wydanego Rozporządzenia MZ,- braku uwzględnienia w Rozporządzeniu MZ postulowanych od ponad pół roku rozwiązań w zakresie świadczeń pielęgniarki POZ Przedstawiciele Komisji wyrazili zaniepokojenie z powodu trwających od ponad pół roku rozmów, które miały doprowadzić

do poszukania wspólnych rozwiązań w zakresie świadczeń pielęgniarki poz i świadczeń realizowanych w opiece długotermino-wej, a które w obecnej sytuacji nie doczekały się uwzględnienia

Komisja na najbliższym posiedzeniu NRPiP przedstawi sytuację i rozważy, czy dalsze spotkania i rozmowy z przedstawicielami MZ są wskazane wobec braku uwzględnienia do tej pory jakichkolwiek postulatów

Notatkę sporządziła Emilia Kin

NOTATKI ZE SPOTKAŃ

Page 10: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

10

Notatka z posiedzenia w dniu 20 października 2009 roku Senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, Komisji Zdrowia

W dniu 20 października 2009r odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Senackiej Komisji Zdrowia Tematem posiedzenia było finansowanie gwarantowanych świadczeń pielęgniarskich w domach pomocy społecznej W posiedzeniu brali udział przedstawiciele:- Ministerstwa Zdrowia: Marek Haber – Podsekretarz Stanu,- Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: Jarosław Duda – Sekretarz Stanu,- Narodowego Funduszu Zdrowia: Krzysztof Klichowicz, Krystyna Łakomska,- Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych: Elżbieta Buczkowska – Prezes

Na posiedzeniu Komisji omówiono aktualną problematykę dotyczącą zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych na rzecz mieszkańców Domów Pomocy Społecznej

Od 1 lipca 2009 roku Narodowy Fundusz Zdrowia wstrzymał zawieranie umów z pielęgniarkami, spowodowane brakiem środków fi-nansowych, co w sposób znaczący ograniczyło dostęp do świadczeń pielęgniarskich zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Prezes NRPiP przedstawiła aktualne dane statystyczne, wynikające z analizy informacji przekazanych w tym zakresie od pielęgniarek Dane uwzględniały kategoryzacje pacjentów

0-5 pkt w skali Barthel - 6 000 osób,6-40 pkt w skali Barthel – 17 300 osób,41-60 pkt w skali Barthel – 13 300 osób, łączna liczba 36 600 osób, która powinna być objęta wzmożoną opieka pielęgniarską 60 000 osób - to pozostała liczba mieszkańców dps z chorobami psychicznymi, dysfunkcjami intelektualnymi, która jest w stanie za-

spokoić potrzeby dotyczące samoopieki Prezes NRPiP zwróciła uwagę na fakt, iż nadal dyrektorzy domów pomocy społecznej zwalniają pielęgniarki oraz stosują zamianę sta-

nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań w zakresie zabezpieczenia przez 24 godziny,

przez 365 dni w roku świadczeń opiekuńczych oraz zdrowotnych wraz z ustaleniem zasad ich finansowania Senacka Komisja Zdrowia podjęła uchwałę zobowiązującą Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Narodo-

wy Fundusz Zdrowia, aby do 15 listopada 2009 roku przygotowano konkretne rozwiązania wraz z propozycją nowelizacji rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2009 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej oraz nowelizacją proponowanej ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy o pomocy społecznej

Uchwałę Senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej prezentujemy w załączeniu

Prezes(-) Elżbieta Buczkowska

UWAGA – WAŻNE!!!

Przypominamy osobom, które przeszły na emeryturę, iż należy ten fakt zgłosić do Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych wypełniając stosowny druk Druk znajdziemy na naszej stronie internetowej w linku – druki - prawo wykonywania zawodu -zaświadczenie dla osób

odchodzących na emeryturę Wypełnienie i złożenie w/w druku jest podstawą do otrzymania świadczenia Prawo do świadczenia dla osób odchodzących na emeryturę reguluje uchwała nr 8/V/09 z dnia 21 marca 2009r XVIII Okręgowego Zjazdu

Sprawozdawczego Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych, która mówi, iż:„Pielęgniarkom i położnym, członkom Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych odchodzącym na emeryturę i regularnie opła-cającym składkę członkowską przysługuje prawo do otrzymania świadczenia o wartości ekwiwalentu 300,00 zł. Świadczenie, o którym mowa, jest wypłacane na podstawie wniosku osoby zainteresowanej złożonym nie później, niż do 6 miesiąca od chwili przejścia na emeryturę. Nie zachowanie powyższego terminu jest równoznaczne z nie skorzystaniem z możliwości otrzymania

świadczenia i nie ma charakteru roszczeniowego.” Przypominamy Koleżankom i Kolegom o obowiązującej procedurze

Jednocześnie nadmieniamy, iż cyklicznie organizujemy w Izbie spotkania z osobami odchodzącymi na emeryturę, na których w miłej atmosferze spędzamy czas wspominając „stare dzieje”!

Miłym akcentem spotkania jest zawsze wręczenie listu gratulacyjnego wraz z ekwiwalentem oraz oczywiście – wspólna, pamiątkowa fotografia!!!

Sekretarz Rady - Helena Gąsior

Page 11: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

11

PIELĘGNOWANIE CHORYCH Z NIEDOKRWIENNYM UDAREM MÓZGU.

Wyleczenie z choroby jest najlepszą, choć nie jedyną formą opieki… jest hasłem, które motywuje naszą codzienną praktykę zawodową. Opty-malnym rozwiązaniem byłaby możliwość wyleczenia każdego pacjenta. Ponieważ w realnym świecie jest to niemożliwe, pamiętajmy o następu-jących regułach: wyleczyć czasem, pomóc często, opiekować się zawsze.

NIEDOKRWIENNY UDAR MÓZGU - EPIDEMIOLOGIAUdar mózgu i choroba wieńcowa to główne przyczyny zgonu i niepełnosprawności.Choroby naczyń mózgowych są drugą przyczyną śmierci na świecie i trzecią w krajach Europy Zachodniej.Udar niedokrwienny mózgu stanowi 80% całkowitej liczby udarów mózgu (krwotok mózgowy-15%, krwawienie podpajęczynów-kowe 3-5%).Wskaźnik udarów mózgu w Polsce wynosi 177/100 000 mężczyzn i 125/100 000 u kobiet.Największa śmiertelność z powodu chorób naczyń mózgowych występuje w Rosji, Mołdawii i Rumunii.Największe obniżenie śmiertelności z powodu udaru mózgu stwierdzono w Japonii./Dane z roku 2007/

Przykładem kraju, w którym zredukowano zarówno śmiertelność jak i zapadalność na udar mózgu, jest Finlandia Osiągnięto to głównie dzięki systematycznej pracy mającej na celu ograniczenie czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego poprzez zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych i soli, a zwiększenie spożycia owoców i warzyw, lepszej kontroli ciśnienia tętniczego krwi oraz zaprzestania palenia tytoniu /Dane z roku 2007/

Objawy ogniskowe:Zaburzenia równowagi - trudności w przyjęciu i utrzymaniu pionowej postawy Uogólnione zaburzenia czynności mózgu: - zaburzenia przytomności – od senności do patologicznej śpiączki- skoki ciśnienia tętniczego krwi,- podwyższony poziom cukru

CZAS TO MÓZG Zasady postępowania w ostrym okresie udaru mózgu są takie, jak w innych stanach nagłych Należy go traktować jako stan bezpośrednie-go zagrożenia życia

Podstawowe zasady leczenia udaru mózgu w okresie ostrym:Monitorowanie i podtrzymywanie podstawowych funkcji życiowych (oddech, tętno, ciśnienie tętnicze krwi, temperatura ciała) kontrola gospodarki wodno-elektrolitowej oraz metabolizmu glukozy Ocena neurologiczna: stan świadomości, nasilenie objawów ogniskowych, obecność zaburzeń połykania i zwieraczy Wykonanie badań diagnostycznych: TK, USG dopplerowskie tt Szyjnych, badania biochemiczne (morfologia, poziom cukru, kreatynina, mocznik, jonogram, gospodarka lipidowa, układ krzepnięcia, TSH) Leczenie przywracające krążenie Zgodnie z zasadą „czas to mózg”, Czas występujący od wystąpienia pierwszych objawów do interwencji lekarskiej, jest podstawowym czynnikiem decydującym o rozległości uszkodzenia Opieka na oddziale udarowym, gdzie pracuje odpowiednio przeszkolony personel, zmniejsza zarówno śmiertelność oraz zachorowalność, jak i liczbę powikłań ogólnomedycznych, a więc również czas pobytu w szpitalu i koszt leczenia

Pielęgnacja chorych z udarem mózgu wymaga wspólnego działania pacjentów, ich rodzin oraz fachowego personelu medycznego tworzącego zespół udarowy.Niezwykle ważne jest, aby zespół pielęgniarski posiadał odpowiedni zasób wiedzy na temat choroby i prezentował wysoki poziom przygotowania praktycznego, co pozwoli prawidłowo ocenić stan chorego oraz zaplanować i realizować opiekę pielęgniarską.

Zadania pielęgniarek należących do zespołu udarowegoWspółudział w postępowaniu ratującym życie – zarówno w intensywnym nadzorze, jak i w leczeniuZapobieganie powikłaniom udaru Uczestnictwo w rehabilitacji i psychoterapii Edukacja pacjenta w zakresie samoobsługi, samokontroli i prozdrowotnego stylu życia Edukacja rodziny w zakresie opieki nad chorym

PLAN DZIAŁANIA PIELĘGNACYJNEGO

Trzeba dostosować do stanu klinicznego pacjenta Najważniejszymi kryteriami oceny ciężkości stanu chorego z punktu widzenia pielęgniarskiego są:Stan przytomności kontakt werbalny Aktywność motoryczna Stopień niezależności w zakresie codziennych czynności Funkcje zwieraczy Zdolność połykania Skłonność do powstawania odleżyn Ocena stopnia trudności pielęgnacyjnych

I˚ - małe trudności pielęgnacyjne Pełna lub prawie pełna samoobsługa, chory chodzący, można nawiązać kontakt słowny > chorzy z tej grupy wymagają niewielkiej pomocy, ale podobnie jak inni pacjenci, dużego zainteresowania ze strony pielęgniarki > rozmowa i częsty kontakt z pacjentem pozwalają określić, jakie ma wątpliwości i trudności Nie należy go wyręczać w codziennych czyn-

KONFERENCJA - POGORZELICA 2-4 10. 2009 r.

Page 12: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

12

nościach, ale powinno się zachęcać do aktywności, instruować jak pokonać niesprawność oraz asekurować, aby pozbył się obaw i nabrał pewności siebie

II˚ - średnie trudności pielęgnacyjneBrak samoobsługi, chory nie chodzi, ma trudności w zmianie pozycji ciała, występują zaburzenia funkcjonowania zwieraczy, trudności w połykaniu, spowolnienie lub pobudzenie psychoruchowe Kontakt słowny z otoczeniem utrudniony lub zniesiony > Pacjenci wymagają pomocy pielęgniarki przy czynnościach codziennych, intensywnej pielęgnacji i obserwacji W tej grupie chorych występuje ryzyko odleżyn, infekcji i zakrzepicy żylnej W przypadku pacjentów pobudzonych konieczne jest założenie drabinek zabezpie-czających przed wypadnięciem z łóżka i urazami

III˚ - duże trudności pielęgnacyjne.Występują zaburzenia przytomności, brak aktywności ruchowej, brak możliwości połykania, zaburzenia funkcjonowania zwieraczy > chorzy są całkowicie zależni od otoczenia Wymagają intensywnej opieki i pielęgnacji, karmienia przez sondę, utrzymania drożności dróg oddechowych, założenia cewnika do pęcherza moczowego oraz intensywnego nadzoru podstawowych funkcji życiowych W tej grupie istnieje wysokie ryzyko odleżyn, infekcji i zakrzepicy żylnej Postępowanie pielęgniarskie w okresie pierwszych 48 godzin, w sytuacji zagrożenia życia Ułożyć pacjenta w łóżku w zależności od stanu klinicznego Zapewnić dostęp do żyły Podczas zakładania i przez cały czas utrzymania wenflonu należy przestrzegać zasad aseptyki Nie wolno zakładać wenflonu do porażonych kończyn Wenflon należy umocować tak, aby zapobiec jego pociąganiu i przemieszczaniu w czasie rehabilitacji, toalety czy zmiany bielizny Należy nadzorować wlew dożylny Chorzy z udarem mózgu często nie sygnalizują bólu spowodowanego przedostaniem się leku poza żyłę Ich reakcją na ból może być wyrwanie wenflonu i uszkodzenie żyły Monitorować ważne dla życia parametry Utrzymać drożność dróg oddechowych oraz utlenienia krwi Uwaga: rutynowe podawanie tlenu bez odpowiednich wskazań jest nieuzasadnione Kontrolować ilość wydalanego moczu Zidentyfikować zaburzenia połykania, zapobiegać zachłyśnięciom, ustalić odpowiedni sposób karmienia i rodzaj diety oraz kontrolować stan odżywienia Odpowiednio ułożyć chorego i zabezpieczyć zapobiegając następowym zmianom w stawach, przykurczom i upadkom Regularnie co 2 godziny (lub częściej) zmieniać pozycję ułożeniową chorego Podjąć działania zapobiegające zakrzepicy żył głębokich i innym powikłaniom zakrzepowo-zatorowym – wczesna rehabilitacja Szybko reagować na obniżone lub znacznie podwyższone stężenie glukozy we krwi Podwyższenie temperatury ciała, objawy infekcji, a także objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego

POSTĘPOWANIE W PIERWSZYCH 48 GODZINACH W PRZYPADKU PACJENTA BEZ UTRATY ŚWIADOMOŚCI

Należy zaspokoić wszystkie potrzeby bio-psycho-społeczne. Ułożyć pacjenta w łóżku, zapewnić spokój i ciszę Zapewnić dostęp do żyły Kontrolować parametry ważne dla życia Oceniać świadomość chorego, aby w porę wychwycić zmiany w jego zachowaniu Utrzymać drożność dróg oddechowych Kontrolować ilość wydalanego moczu i stolca Zapobiegać odleżynom Prowadzić wczesną rehabilitację bierną, bierno-czynną lub czynną Stosować udogodnienia i prawidłowe ułożenie porażonych kończyn Kontrolować stan odżywienia Współpracować z rodziną w procesie pielęgnowania Prowadzić edukację rodziny

Postępowanie w okresie stabilizacji objawów

W tym okresie pacjent wymaga szczególnej opieki, gdyż wówczas dociera do niego świadomość stanu, w jakim się znajduje>Należy:Zapewnić choremu maksimum spokoju ze względu na nadmierną drażliwość i labilność emocjonalną Stale nawiązywać kontakt, informować o wykonywanych czynnościach Kontrolować parametry ważne dla życia Dbać o drożność dróg oddechowych – prowadzić gimnastykę oddechową, dbać o czystość jamy ustnej Zapobiegać przykurczom i odleżynom Zapobiegać zakrzepom żylnym, wdrażać wczesną rehabilitację Prowadzić edukację pacjenta i jego rodziny

Ze względu na to, że pielęgniarka realizująca proces pielęgnowania nieustannie towarzyszy pacjentowi w trakcie prowadzonej terapii, pełni w zespole terapeutycznym najważniejszą rolę - „adwokata”, reprezentując chorego w stosunku do pozostałych człon-ków zespołu.

Izabela Piaseckapielęgniarka oddziałowa

Oddział NeurologiiSP Wojewódzki Szpital Zespolony

Szczecin

Page 13: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

13

Problemy pielęgnacyjne pacjentów ze stwardnieniem rozsianym piel. Krystyna Staszewska – Klinika Neurologii SPSK1 w Szczecinie

Stwardnienie rozsiane (łac Sclerosis multiplex, SM)• przewlekła, nieuleczalna choroba, która prowadzi do uszkodzenia struktur ośrodkowego układu nerwowego,• atakuje przeważnie ludzi młodych w przedziale wiekowym 20-40 lat,• częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn,• objawy neurologiczne pojawiają się nagle i uzależnione są od miejsca uszkodzenia OUN i/lub rdzenia kręgowego,• Choroba początkowo przebiega z rzutami i remisjami,• Najczęściej rzut w SM definiowany jest jako pojawienie się nagle ostrych zaburzeń neurologicznych (np osłabienie ręki, nogi, zaburze-

nia równowagi, zaburzenia widzenia) trwających powyżej 24 godzin Etiologia SM jest wciąż nieznana Uważa się, że jest to choroba przewlekła o podłożu immunologicznym, w powstawaniu której biorą udział czynniki egzogenne, środowiskowe oraz predyspozycje genetyczne Diagnostyka w SM• Tomografia rezonansu magnetycznego (TRM)• Potencjały wywołane: wzrokowe, słuchowe • Punkcja lędźwiowa i analiza płynu mózgowo-rdzeniowego Leczenie stwardnienia rozsianego - w zależności od stanu neurologicznego stosowane jest :• leczenie w rzucie choroby,• leczenie objawów SM,• leczenie rehabilitacyjne Najczęstsze objawy w SM:• pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego,• zaburzenia gałkoruchowe,• niedowłady kończyn,• zaburzenia móżdżkowe,• wzmożone napięcia mięśniowe – spastyczność,• zaburzenia zwieraczy,• skargi na drętwienia,• zawroty głowy,• zaburzenia równowagi,• uczucie przewlekłego zmęczenia Problemy pielęgnacyjne w SM uzależnione są od objawów chorobowych, do których zaliczyć można m in :• problemy ruchowe, tj zaburzenia równowagi ciała, unieruchomienie,• problemy wzrokowe (osłabienie ostrości wzroku, oczopląs, podwójne widzenie) • zaburzenia czynności pęcherza moczowego (nietrzymanie moczu, zatrzymanie moczu),• zaparcia,• dysfagia (zaburzenia w połykaniu),• zaburzenia poznawcze (zaburzenia pamięci, osłabienie myślenia, zaburzenia uwagi),• depresja Objawy, na które trzeba zwrócić uwagę w pielęgnacji chorego to:• obniżony nastrój,• brak zainteresowania w życiu codziennym,• spadek lub wzrost masy ciała,• nadmierna senność lub bezsenność,• uczucie zmęczenia, bądź utrata energii,• zmniejszenie sprawności myślenia,• zaburzenia uwagi, koncentracji, niemożność podjęcia decyzji,• nawracające myśli o śmierci,• myśli samobójcze,• podejmowanie prób samobójczych

Bardzo ważne jest, aby chory:• Miał dostęp do profesjonalnej opieki psychologicznej i medycznej • Korzystał z nowoczesnego leczenia SM, które może spowolnić postęp choroby • Myślał pozytywnie i był pozytywnie nastawiony do życia • Realizował swoje marzenia, był szczęśliwy • Aktywnie uczestniczył w życiu społecznym • Jak najdłużej mógł pracować zawodowo • Wraz ze swoją rodziną otrzymywał wsparcie od osób bliskich, a przede wszystkim od personelu medycznego

Zaburzenia poznawcze występujące w SM to:• Zaburzenia uwagi, koncentracji• Zaburzenia zapamiętywania i uczenia się• Osłabienie fluencji (płynność) słownejNajczęściej chorzy na SM mają problemy z pamięcią świeżą Sposoby radzenia z zaburzeniami poznawczymi • Pacjent powinien w notesie zapisywać ważne informacje,

Page 14: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

14

• Uczestniczyć w życiu towarzyskim, społecznym, czytać książki, słuchać radia,• Powinien prowadzić osobisty notes z adresami, z numerami telefonów,• Rzeczy, które łatwo się gubią np klucze powinny mieć stałe miejsce,• Większość działań wykonywać w czasie, w którym pacjent najlepiej funkcjonuje,• Pacjent powinien ustalić sobie samodzielnie tempo pracy,• Powinien planować przerwy na odpoczynek

ZmęczenieNadmierny wysiłek zwiększają poczucie zmęczenia u chorych, które negatywnie wpływa na jakość życia pacjenta, jego aktywność w życiu społecznym, rodzinnym W pielęgnacji pacjenta ważne jest, by nauczyć go efektywnego odpoczynku i relaksacji Chory powinien próbo-wać zachować równowagę pomiędzy aktywnością, a odpoczynkiem

Nietrzymanie moczu - zasady postępowania:• Korzystanie regularnie z toalety – trening pęcherza i kontrola oddawania moczu • Zaleca się wypijanie od 6 do 8 kubków płynu • Ograniczenie picia kawy, herbaty - wieczorem • Unikanie przeziębień pęcherza moczowego • Noszenie ciepłej bielizny • Farmakoterapia w przypadku zapalenia pęcherza moczowego• Noszenie wkładek higienicznych, pampersów • Pielęgnacja intymnych części ciała w zależności od potrzeb

ZaparciaStanowią poważny problem dla chorego, a także dla osób, które się nim opiekują Często zaburzenie te spowodowane jest unieruchomie-niem pacjenta, co wiąże się z brakiem ruchu Inną przyczyną tego problemu może być niedobór płynów oraz brak błonnika w diecie W die-cie należy uwzględnić owoce, warzywa, produkty zbożowe gruboziarniste Długotrwałe zaparcia mogą być przyczyną złego samopoczucia pacjenta i mogą prowadzić do poważnych schorzeń jelita grubego Stolec powinien być oddawany codziennie Wskazany jest ruch i masaż brzucha zgodnie z ruchem zegara Pacjent powinien pić 2500ml wody codziennie Jeżeli występują zaparcia, stosować co 3 dni leki przeczyszczające Należy pamiętać, że zaparcia oraz nietrzymanie moczu mogą być bardzo krępujące dla chorego, dlatego też bliskie osoby, a w szczególno-ści personel medyczny powinien pamiętać o tym w pielęgnacji chorego Postępowanie pielęgnacyjne zapobiegające wystąpieniu odleżyn:• stosowanie udogodnień w łóżku – np materac zmienno ciśnieniowy, zmiana ułożenia ciała co dwie godziny w zależności od potrzeb

chorego,• pielęgnacja skóry – utrzymanie jej w czystości i suchości, nacieranie skóry balsamami,• masaż i oklepywanie skóry,• bardzo ważne jest dokładne ścielenie łóżka, unikanie mokrej pościeli,• kontrola skóry po każdej zmianie pozycji,• stosowanie diety wysokobiałkowej

U pacjentów unieruchomionych, mogą wystąpić powikłania ze strony układu oddechowego Należy zachęcać pacjenta do głębokiego oddychania, aby wszystkie obszary płuca były regularnie wentylowane oraz zachęcać go do odkrztuszania wydzieliny Problemy pielęgna-cyjne u chorych na SM uzależnione są od objawów choroby, powikłań wynikających z tych objawów, a także od tego w jaki sposób pacjent przeżywa swoją chorobę i jak sobie z nią radzi W pracy z pacjentem należy pamiętać, że:• W chorobie przewlekłej, jaką jest SM występują również problemy związane z życiem rodzinnym, społecznym i zawodowym Nie są to

tylko problemy osoby chorej, ale i jej najbliższego otoczenia • Choroba przewlekła może zniszczyć związek partnerski lub go wzmocnić

Zadaniem pielęgniarki opiekującej się pacjentem i jego rodziną jest wspieranie emocjonalne w trudnych chwilach choroby.

/Piśmiennictwo – dostępne w SIPiP/

Page 15: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

15

ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA

mgr Zygmunt Sitko - Pielęgniarz Naczelny - Specjalistyczny Szpital im prof A Sokołowskiego Szczecin Zdunowo

Rozpoczynając rozważania na temat Świadomej Zgody Pacjenta na realizację świadczenia zdrowotnego wobec jego osoby przez perso-nel medyczny należy zwrócić uwagę na fakt, iż interwencja medyczna polegająca na ingerencji w organizm chorego zawsze powoduje naruszenie jego nietykalności cielesnej, także w przypadku zwykłych badań Lekarz, pielęgniarka przeprowadzając badanie lub udzielając świadczeń zdrowotnych, z punktu widzenia prawa cywilnego wkraczają w prawnie chronioną sferę pacjenta Z punktu widzenia przepisów prawnych problem ten regulowany jest zarówno przez przepisy prawa Międzynarodowego, Europejskiego jak również wewnętrznego naszego Państwa np Kodeks Cywilny, którego kilka fragmentów przytoczę poniżej dla zobrazowania zarówno praw człowieka do ochrony swoich dóbr oraz odpowiedzialności za ich naruszenie Art 23 Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, (…), pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach Art 24 § 1 Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne (…) Art 415 Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia W tym temacie jak wypowiada się Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w Artykule 5 Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego zapisano, iż „Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego Za wyjątkiem: zgodnego z prawem pozbawienia wolności osoby w celu zapobieżenia szerzeniu przez nią choroby zakaźnej, osoby umysłowo chorej, alkoholika, narkomana lub włóczęgi;” Z powyższego wynika możliwość ograniczenia praw człowieka, jeśli ich zachowanie może wpływać na innych ludzi w sposób negatywny, są one ściśle regulowane prawem wewnętrznym każdego państwa odrębnie Na tak postawione pytanie w serwisie Prawo i Zdrowie „Jakie zabiegi diagnostyczne i lecznicze wykonywane w szpitalu, wymagają osobnej, świadomej zgody pacjenta lub opiekuna prawnego ?”; odpowiedź może być tylko jedna - Każdy zabieg diagnostyczny i leczniczy wykona-ny w szpitalu wymaga osobnej zgody pacjenta lub opiekuna prawnego Zgoda pacjenta zawsze musi być zgodą poinformowaną Czym jest Zgoda Pacjenta, otóż zgoda pacjenta jest aktem świadomości jednostki, przejawem autonomicznego wyboru, który znajduje swoje potwierdzenie na piśmie lub w każdej innej formie Akt zgody poza nadaniem cech zgodności z prawem interwencji medycznej stanowi faktyczną akceptację zabiegu i związanego z nim ryzyka, ponoszonego przez pacjenta Podjęta w ten sposób zgoda pacjenta musi spełniać dwa podstawowe warunki: musi być powzięta - zgoda wewnętrzna i zakomunikowana - zgoda zewnętrzna Zgoda wewnętrzna stanowi akt świadomości jednostki, w którym zawiera się akceptacja zabiegu i związanego z nim ryzyka Po-wyższy akt pacjent musi w sposób wyraźny lub dorozumiany wyrazić, tak aby jego wola wewnętrzna stała się czytelna na zewnątrz Pacjent może zatem uzewnętrznić swoją decyzję odnośnie proponowanego leczenia w sposób pisemny, ustny lub dorozumiany Zgoda dorozumiana jest nią każde zachowanie polegające np na mimice, gestach, skinieniu głową lub czynach (np przyjście do gabine-tu, rozebranie się do badania lub zabiegu, przyjmowanie leków), które w danych okolicznościach towarzyszących danej sytuacji wyrażają w sposób dostateczny – niebudzący wątpliwości - wolę wywołania skutków objętych treścią aktu zgody pacjenta W taki sam sposób należy rozumieć sytuację, kiedy pacjent manifestuje swój sprzeciw poprzez odmowę współpracy (nie przygotowanie do badania lub zabiegu, fizyczne stawianie oporu, wyjmowanie cewnika, zdjęcie opatrunku, nie przyjmowanie leków itp ) Trzeba pamiętać, aby samo milczenie pacjenta, brak sprzeciwu, przyjmowany jako milczące przyzwolenie czy też inne bierne zachowanie nie zostało przez nas uznane za dorozumianą zgodę pacjenta Zgody dorozumianej nie należy również utożsamiać ze zgodą domniemaną – a priori przyjmowaną w sytuacjach nieznajomości woli rzeczywistej pacjenta Niedopuszczalne jest uznawanie zgody pacjenta na „hospitalizację, proponowane leczenie i zabieg operacyjny” uzyskiwane podczas przy-jęcia chorego do szpitala, jako zgody na wszelkie działania realizowane podczas hospitalizacji - można ją uznać dopiero po rozpoznaniu i zdiagnozowaniu wstępnym, kiedy pytanie powinno się ponowić i zapytać pacjenta o zgodę, przedstawiając mu przedmiot zgody, ryzyko i skutki danego zabiegu lub badania diagnostycznego Stopień szczegółowości informacji wyznaczany jest przede wszystkim przez rodzaj schorzenia, złożoność terapii zalecanej, a także zainteresowanie pacjenta lub jego najbliższych W praktyce medycznej funkcjonują różne określenia aktu zgody pacjenta np oświadczenie pacjenta, zgoda pacjenta, świadoma zgoda itp

Dodatkowe elementy aktu zgody pacjenta

Uzupełnieniem aktu woli pacjenta jest ponadto: wskazanie lekarza odbierającego zgodę pacjenta, inne dodatkowe klauzule dotyczące zgody na wgląd w dokumentację medyczną, przekroczenia zakresu zgody, czy rozpowszechniania wizerunku pacjenta Zgoda pacjenta na udzielenie mu świadczenia zdrowotnego, aby złożona została poprawnie, musi spełniać szereg warunków Warunki te są - najogólniej rzecz ujmując – następujące: osoba udzielająca zgody musi być uprawniona do jej udzielenia, wyrażenie zgody, musi być wynikiem swobodnej decyzji osoby je składającej powstałej na gruncie należytego rozpoznania okoliczności faktycznych, zgoda powinna być wyrażona w stosownej, przewidzianej prawem formie (najlepiej forma pisemna, dopuszczana jest również ustna lub dorozumiana)

Co powinna zawierać pisemna zgoda pacjenta?Określenie rodzaju zabiegu, jakiemu ma się poddać pacjent wraz ze wskazaniem wybranej metody, a także oświadczenie pacjenta o zapo-znaniu go z typowymi i przewidywalnymi możliwymi powikłaniami, powikłaniami nietypowymi oraz ryzyku zabiegu i jego następstwach Akt zgody pacjenta powinien zamykać własnoręczny podpis pacjenta i lekarza odbierającego zgodę W przypadku niemożności podpisania zgody własnoręcznie przez pacjenta, powinny być na oświadczeniu podpisy osób potwierdzających wolę pacjenta ze wskazaniem przyczyny braku podpisu chorego Za przykład właściwie sporządzonej woli chorego może nam posłużyć „Oświadczenie dla służby zdrowia” przygotowane przez Świadków Jehowy – treść prezentowana poniżej „Ja, niżej podpisany, sporządzam niniejsze oświadczenie po powzięciu stanowczej decyzji Oświad-czam, że bez względu na okoliczności nie zgadzam się na żadną formę transfuzji krwi (przetaczanie krwi pełnej, krwinek czerwonych, krwinek białych, krwinek płytkowych), nawet gdyby w ocenie lekarza ich użycie było konieczne dla ratowania mojego zdrowia lub życia Przyjmę środki niekrwiopochodne zwiększające objętość osocza (takie jak dekstran, sól fizjologiczna, płyn Ringera czy hydroksyetylowana skrobia) oraz zgadzam się na inne metody leczenia alternatywnego bez podawania krwi Niniejszy dokument wystawiam zgodnie z moim prawem do wyrażenia lub niewyrażenia zgody na leczenie, odpowiednio do mych przekonań i uznawanych zasad Jestem Świadkiem Je-

Page 16: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

16

howy i chcę być posłuszny nakazom Biblii, a jeden z nich brzmi: „Powstrzymujcie się ( ) od krwi” (Dzieje Apostolskie 15:28, 29, Biblia Tysiąc-lecia) Mam lat i przestrzegam tego przykazania od roku życia Jestem też świadom(a) różnych zagrożeń związanych z transfuzją i postanawiam nie narażać się na te niebezpieczeństwa, a w to miejsce ponieść wszelkie ryzyko, jakie może wyniknąć z leczenia alternatyw-nego bez stosowania krwi Uwalniam lekarzy, anestezjologów oraz szpitale wraz z ich personelem od odpowiedzialności za wszelkie szkody, jakie mogłyby wyniknąć z mojej odmowy pomimo ich odpowiedniej opieki, dopełnionej pod każdym innym względem Osoby wymienione na odwrocie upoważniam do czuwania nad tym, by uszanowano moją wolę wyrażoną w niniejszym dokumencie oraz do udzielania odpowiedzi na wszelkie pytania, mające związek z moją kategoryczną odmową przyjęcia krwi” Tak sformułowana wola chorego nie pozostawia żadnej wątpliwości co do świadomości podjętych decyzji oraz odpowiedzialności, każdej ze stron świadczonej usługi zdrowotnej Chcąc odpowiedzieć na często zadawane pytanie kto ma udzielać szczegółowych informacji choremu o procesie leczenia i diagnostyki posłużę się wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 r , sygn II CK 303/04, OSP 2005/11/131, który wskazuje jednoznacznie, że "Ciężar dowodu wykonania ustawowego obowiązku udzielenia pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informa-cji, poprzedzającej wyrażenie zgody na zabieg operacyjny (art 31 ust 1 w zw z art 34 ust 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r o zawodzie lekarza, Dz U z 2002 r , Nr 21, poz 204 ze zm ), spoczywa na lekarzu " Jest to regulowane ustawą o zakładach opieki zdrowotnej i ustawami poszczególnych zawodów medycznych (jednym obowiązek informowania nakłada a drugim udzielania takich informacji zabrania) Co na ten temat nasze regulacje korporacyjne, jako najważniejsza z punktu widzenia realizacji „powołania” bycia pielęgniarką, położną jest Kodeks Etyki Pielęgniarki i Położnej Rzeczypospolitej Polskiej przyjęty na IV KZPiP w dniu 09 12 2003 r , którego fragmenty przytoczę:

Część Szczegółowa

I. Pielęgniarka/położna a pacjent

Pielęgniarka / położna pełniąc rolę zawodową zobowiązana jest do: (…) udzielania pacjentowi rzetelnej i zrozumiałej informacji dotyczącej procesu pielęgnowania (…) Pielęgniarka / położna obowiązana jest przestrzegać następujących zasad wynikających z praw pacjenta: respektować prawo pacjenta do intymności i godności osobistej podczas udzielania świadczeń medycznych, realizować świadczenia pielę-gniarskie za zgodą pacjenta, o ile jest on zdolny ją sformułować, poinformować pacjenta, w przypadkach odmowy wyrażenia przez niego zgody, o możliwych skutkach jego decyzji oraz podjąć próbę przekonania pacjenta, aby zmienił swoje zdanie Z kolei Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 05 07 1996 r w tym temacie zawiera następujące wypowiedzi w rozdziale 4 Zasady wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej Art 18 Pielęgniarka, położna wykonuje zawód zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, do-stępnymi jej metodami i środkami, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz ze szczególną starannością Art 20 1 Pielęgniarka, położna ma obowiązek poinformować pacjenta o jego prawach 2 Pielęgniarka, położna udziela pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawo-wemu informacji o stanie zdrowia pacjenta, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgnacyjnej 3 Pielęgniarka, położna ma obowiązek prowadzenia dokumentacji medycznej określonej odrębnymi przepisami Można powiedzieć, po co przywoływać zapisy ustawy, przecież je znamy, lecz czy stosujemy się do ich zapisów? Konkludując chciałbym znowu powrócić do zapisów Kodeksu Cywilnego Art 82 , który brzmi „Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyra-żenie woli Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych ”

Miejmy to zawsze na uwadze przystępując do realizacji świadczeń zdrowotnych wobec innych ludzi

Informacja

Uprzejmie informuję, że dnia 18 października 2009r odbyło się I robocze spotkanie zawiązywanego Oddziału Wojewódz-kiego w Szczecinie Katolickiego Stowarzyszenia Pielęgniarek i Położnych Zapraszam wszystkie osoby zainteresowane dzia-łaniem w tym stowarzyszeniu Ks Paweł Ostrowski

DIECEZJALNYDUSZPASTERZ SŁUŻBY ZDROWIA

Kontakt:Katolickie Stowarzyszenie Pielęgniarek i Położnychoddział wojewódzki w SzczecinieKuria Szczecińsko - KamieńskaWydział DuszpasterskiReferat ds służby zdrowiaul Papieża Pawła VI 4Szczecin

Page 17: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

17

OPINIE KONSULTANTÓW KRAJOWYCH

Opinia Konsultanta Krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego w sprawie zastosowania metody pobierania krwi u dzieci w oddziałach / szpitalach pediatrycznych

KRAJOWY KONSULTANT W DZIEDZINIEPIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO

WOJEWÓDZKI SPECJALISTYCZNY SZPITAL DZIECIĘCY 10-561 Olsztyn, ul Żołnierska 18, tel 089 5393455, fax 533-77-01

e-mail: piskorz@wssd olsztyn pl

Opinia w sprawie zastosowania metody pobierania krwi u dzieci w oddziałach / szpitalach pediatrycznych W związku z pojawiającymi się zapytaniami dotyczącymi pobierania krwi do badań u dzieci, informuję, co następuje: 1 Postępowaniem diagnostycznym zgodnym z aktualnym stanem wiedzy, zapewniającym bezpieczeństwo epidemiologiczne pacjenta

i personelu jest pobieranie krwi żylnej systemem zamkniętym 2 Uwzględniając specyfikę wiekową dzieci leczonych w oddziałach / szpitalach pediatrycznych, począwszy od wcześniaka, noworodka,

poprzez kolejne okresy rozwojowe do nastolatka, należy zastosować taką metodę do pobierania krwi, która zapewni pożądaną, mini-malną objętość krwi oraz skuteczne pobranie, bez narażania dziecka na ból, dodatkowy stres związany z powtórnymi próbami pobrań oraz uszkodzenie naczyń żylnych i wynaczynienie krwi

W przypadku małych dzieci, niemowląt, noworodków najbardziej pożądaną metodą zamkniętego systemu pobierania krwi jest metoda aspiracyjna Metoda ta umożliwia pobranie krwi z żył trudnodostępnych bądź kruchych, bez uszkadzania naczyń i wylewów krwawych

Krajowy Konsultant

w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego dr n med Krystyna Piskorz-Ogórek

Zalecenia konsultanta Krajowego w dz. Pielęgniarstwa w sprawie prowadzenia profilaktyki odleżyn u pacjentów hospitalizowa-nych , wprowadzone do praktyki pielęgniarskiej w roku 2001

Konsultant Krajowy w dz Pielęgniarstwa dr n biol Grażyna Kruk- Kupiec

Zalecenia konsultanta Krajowego w dziedzinie Pielęgniarstwa w sprawie prowadzenia profilaktyki odleżyn u pacjentów hospita-lizowanych, wprowadzone do praktyki pielęgniarskiej w roku 2001. Zalecenia obowiązują w lecznictwie stacjonarnym, w oddziałach gdzie są hospitalizowani pacjenci zagrożeni powstaniem odleżyn, jak również z już powstałymi zmianami odleżynowymi, zalecenia są oparte na standardzie wydanym w roku 1995 przez NRPIP w War-szawie

Zalecenie I

W sprawie organizacji pracy jak również działań podejmowanych przez kadrę zarządzającą na poziomie szpitala Na poziomie szpitala jest powołana komisja lub zespół ds profilaktyki odleżyn Zadania komisji ( zespołu ) : 1 Działalność edukacyjna nakierowana na pracowników oraz pacjenta i jego rodzinę 2 Opiniowanie wyników prowadzonej profilaktyki, na podstawie rejestru pacjentów zagrożonych oraz pacjentów, u których wystąpiły

zmiany odleżynowe 3 Opiniowanie wyposażenia oddziałów w środki oraz sprzęt mające zastosowanie w zapobieganiu odleżynom 4 Wnioskownie o zakup środków, sprzętu w ramach programu zapobiegania odleżynom 5 Proponowanie zmian organizacyjnych z zakresie realizacji programu zapobiegania odleżynom

Zalecenie II

W sprawie rejestru pacjentów zagrożonych oraz pacjentów z powstałymi odleżynami Na poziomie oddziałów, a następnie szpitala jest prowadzona analiza pacjentów zagrożonych oraz pacjentów z odleżynami Rejestr służy do miesięcznej ewidencji pacjentów z odleżynami oraz pacjentów zagrożonych powstaniem odleżyny Na poziomie szpitala jest prowadzona na bazie rejestrów z poszczególnych oddziałów, roczna ewidencja statystyczna

Zalecenie III W sprawie oceny zagrożenia ryzyka wystąpienia odleżyny Każdy nowoprzyjęty pacjent w okresie pierwszych 2 godzin swojego pobytu w oddziale zostaje oceniony pod kątem zagrożenia powstania odleżyn przy użyciu jednej ze skal (Norton, Waterlow, Douglas lub innej uznanej i mającej zastosowanie w ocenie stopnia zagrożenia) Ocena jest powtarzana wg przyjętego schematu w oddziale np 2 lub 3 razy w tygodniu lub częściej, gdy stan pacjenta wymaga intensyw-nej opieki pielęgniarskiej

Page 18: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

18

Zalecenie IV W sprawie dokumentacji Chorym, którzy uzyskują liczbę punktów klasyfikującą ich do grupy zagrożonych odleżynami, zakładana jest dokumentacja pacjenta zagro-żonego powstaniem odleżyn W sytuacji pacjentów z odleżynami zakładana jest dokumentacja pacjenta z odleżynami oraz dokumentacja pacjenta zagrożonego po-wstaniem odleżyn

Zalecenie V W sprawie stosowania środków o działaniu miejscowym na skórę pacjenta w ramach profilaktyki odleżynOddziały szpitalne, w których są hospitalizowani pacjenci z grupy ryzyka zagrożenia powstaniem odleżyn bądź pacjenci z powstałymi zmianami odleżynowymi, powinny być bezwzględnie zaopatrzone w środki do miejscowego stosowania na skórę o działaniu:• pielęgnacyjnym • antybakteryjnym • nawilżającym i natłuszczającym skórę • regeneracyjnym w sytuacji np maceracji naskórka• łagodzącym podrażnienia• przywracającym pH skóry

Zalecenie VI W sprawie stosowania materacy zmiennociśnieniowych stosowanych w profilaktyce odleżyn W oddziałach szpitalnych, gdzie są hospitalizowani pacjenci z grupy ryzyka powstania odleżyn bądź z powstałymi już odleżynami, powinny znajdować się materace zmiennociśnieniowe

Zalecenie VII W zakresie stosowania udogodnień W oddziałach szpitalnych, gdzie są hospitalizowani pacjenci z grupy ryzyka powstania odleżyn bądź z już powstałymi, powinny znajdować się następujące udogodnienia: • poduszki przeciwodleżynowe, zmiennociśnieniowe • specjalistyczne podkłady oraz pokrowce na materace mające zastosowanie w profilaktyce odleżyn • kółka z pianki • maty i podkładki do bezpiecznego przemieszczania chorych • podnośniki oraz inny nowoczesny sprzęt mający zastosowanie w profilaktyce i leczeniu odleżyn

Zalecenie VII w sprawie edukacji pacjenta Każdy pacjent z grupy ryzyka zagrożenia powstaniem odleżyn oraz w razie konieczności jego rodzina lub opiekunowie, przed wypisaniem z oddziału szpitalnego powinni posiadać wiedzę z zakresu zapobiegania odleżynom

Moje spojrzenie na konferencję…

Od 34 lat jestem położną W czasie mojej działalności zawodowej pracowałam na różnych odcinkach w szpitalu, aktualnie pracuję jako położna środowiskowa Praca daje mi satysfakcję, radość i przyjemność; wymaga stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych Czynię to między innymi poprzez uczestnictwo w szkoleniach, konferencjach Jestem także członkiem Komisji ds położnych działającej przy Szcze-cińskiej Izbie Pielęgniarek i Położnych

Ostatnio koleżanka, która jest w zespole redakcyjnym naszego biuletynu zaproponowała mi napisanie relacji z konferencji, która odbyła się w Pogorzelicy Stwierdziła, że należy zaktywizować koleżanki położne, gdyż jest mało informacji na temat ich działalności Wezwana niejako „do tablicy” postaram się wywiązać z zadania i jako uczestnik w/w konferencji piszę parę słów na jej temat

Przygotowanie konferencji nie jest łatwą sprawą O tym dobrze wiedzą Koleżanki z Komisji ds położnych, z którymi współpracujemy ustalając temat konferencji, miejsce, zapraszając wykładowców itp Przyznam szczerze, że w naszych działaniach zapominamy czasem, że dobrze byłoby zamieścić relację ze szkolenia, spotkania, czy konferencji w naszym biuletynie Biuletyn daje przecież możliwości wypowie-dzenia się na różne zawodowe i nie tylko tematy każdej pielęgniarce i położnej, która chce to uczynić Potem słyszy się różne opinie, że jest mało publikacji dotyczących pracy i działalności położnych, a to przecież nie jest prawdą

W dniach 23 – 24 października 2009r odbyła się konferencja w Pogorzelicy zorganizowana przez PTG we współpracy Komisji ds po-łożnych działającej przy SIPiP pod hasłem „Profilaktyka w położnictwie i ginekologii” Wszystkie wykłady były niezwykle interesujące, a ja przybliżę te, które szczególnie mnie zainteresowały

Prof Zbigniew Celewicz omawiał raka szyjki macicy Zwrócił uwagę na nieprawidłowe nazewnictwo „nadżerka szyjki macicy”, co jest niewłaściwym określeniem Jak wiemy, nadżerka jest ubytkiem, a w tym przypadku nie ma ubytku, tylko następuje przejście nabłonka jednowarstwowego walcowatego z kanału szyjki macicy na tarczę szyjki macicy, która pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim

Dr Małecka z Poznania omawiała temat szczepień u dzieci oraz kobiet ciężarnych Sygnalizuję to, co zostało podkreślone w tym wystąpie-niu, a więc że obowiązkiem położnych środowiskowych wykonujących wizyty patronażowe jest powiadomienie o szczepieniach obowiąz-kowych, ale również zalecanych, zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008r (Dz U Nr 234 z 2008r )

W dalszej części konferencji dr Nowakowski z Lublina dokonał ciekawej oceny szczepionek przeciwko brodawczakowi płaskonabłonko-wemu Słuchaczom wnioski nasuwały się same

Na zakończenie prof St Zajączek omówił badanie prenatalne przesiewowe nieinwazyjne refundowane przez NFZ kobietom ciężarnym powyżej 35 roku życia, które w przeszłości urodziły dziecko z zespołem Downa

Poruszane tematy były niezwykle ciekawe, zachęcam Koleżanki do uczestnictwa w konferencjach oraz wyrażania swoich opinii w tym temacie W kwietniu 2010r odbędzie się kolejna konferencja organizowana przez Komisję ds położnych Prosimy o nadsyłanie propozycji tematów, które interesują nasze środowisko położna Ewa Łodorzyńska

Page 19: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

19

PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA

Page 20: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

20

Page 21: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

21

Page 22: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

22

Page 23: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

23

Page 24: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

24

WYKONYWANIE ZAWODUOpinia prawna w sprawie zmiany grupy zaszeregowania i podwyższenia wynagrodzenia w przypadku podniesienia kwalifikacji zawodowych przez pielęgniarkę/ położną.

Przepisy prawa pracy, a w szczególności kodeks pracy, nie zawierają żadnych uregulowań nakazujących pracodawcy zmianę grupy zasze-regowania i podwyższenia wynagrodzenia pracownikowi, który uzyskał wyższe kwalifikacje zawodowe Jedynie regulamin wynagradzania jednostki zatrudniającej pielęgniarkę/ położną może stanowić, że uzyskanie wyższych kwalifikacji zawodowych jest podstawą do zmiany grupy zaszeregowania i uzyskania wyższego wynagrodzenia Regulamin wynagradzania może również określać wysokość podwyżki w zależności od uzyskanych przez pielęgniarkę/ położną kwalifikacji zawodowych Jeżeli regulamin wynagradzania jednostki organizacyjnej zatrudniającej pielęgniarkę/ położną nie zawiera uregulowań w powyższym za-kresie można zwrócić się z wnioskiem do zakładowej organizacji związkowej o ewentualną próbę zmiany regulaminu wynagradzania, w ten sposób, aby zawierał regulacje dotyczące zmiany grupy zaszeregowania oraz korzystniejszego podniesienia uposażeń osób mających wyższe kwalifikacje zawodowe Ponadto można zawsze podjąć próbę negocjacji wysokości wynagrodzenia Wydaje się, iż uzyskanie wyższych kwalifikacji zawodowych stanowi poważny argument przemawiający za podwyższeniem pracownikowi wynagrodzenia

Sporządził: mgr Marek Martyna, Zatwierdził: Iwona Choromańska, Radca prawny NRPiP

JUBILEUSZ 60-LECIA

SPECJALISTYCZNEGO SZPITALA IM. PROF. ALFREDA SOKOŁOWSKIEGOOpera na Zamku 22 10 2009 r była miejscem obchodów uroczystości z okazji 60 – lecia istnienia Specjalistycznego Szpitala im prof A Sokołowskiego Szczecin Zdunowo Patronat Honorowy nad obchodami objął Pan Marcin Zydorowicz – Wojewoda Zachodniopomorski oraz Pan Władysław Husejko – Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Wśród zaproszonych gości nie zabrakło przedstawicieli władz samorządowych i miasta, dyrektorów szczecińskich szpitali, a także instytucji ściśle współpracujących z naszą jednostką Największą grupę stanowili pracownicy związani obecnie oraz w przeszłości z placówką w Zdunowie Podczas uroczystości Pan Władysław Husejko – Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego na ręce Dyrektora dr hab n med Tomasza Grodzkiego prof ndzw PAM, przekazał Odznakę Honorową Gryfa Zachodniopomorskiego dla Szpitala, natomiast Pan Marcin Zydorowicz – Wojewoda Zachodniopomorski wręczył pracownikom naszej jednostki nadane przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Złote i Srebrne Medale za Długoletnią Służbę Dyrektor placówki dr hab n med Tomasz Grodzki prof ndzw PAM uhonorowany został Złotym Krzyżem Zasługi Wśród odznaczonych również byli pracownicy, którzy otrzymali Odznakę honorową Ministra Zdrowia „Za zasługi dla ochrony zdrowia” medale pamiątkowe „Zasłużony dla Szpitala” Na uwagę zasługuje fakt, iż w trakcie obchodów wojewoda przekazał Pani Bożenie Prządce powołanie na stanowisko konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego – teraz będzie musiała sprostać kolejnym trudnym zadaniom, powodzenia !!! W czasie uroczystości Dyrektor Szpitala wręczył również wyróżnienia w postaci dyplomu uznania dla pracowników pracujących w naszej jednostce przez wiele lat Uroczystość zakończyła się wspólnym obejrzeniem spektaklu „Kraina uśmiechu” Franza Lehara Wśród osób wyróżnionych znaczącą grupę stanowiły pielęgniarki, których w Zdunowie pracuje ponad 200 Złotym medalem „Za długoletnią służbę” zostały odznaczone Karpiniec Elżbieta, Pięciurek Teresa, Róż Zdzisława, Brewińska Halina; Srebrnym medalem „Za długoletnią służbę” zostali odznaczeni Jurczak Barbara, Janowska Elżbieta, Czekała Irena, Dudzińska Stanisława, Sych Ireneusz, Fabiańska Marzena, Odznaczenie „Za zasługi dla ochrony zdrowia” odebrali Sitko Zygmunt, Prządka Bożena Wszystkim pielęgniarkom należą się podziękowania za codzienny wkład pracy wnoszony na rzecz budowy atmosfery Szpitala Zdunowo, a tym wyróżnionym w sposób szczególny

Pielęgniarz Naczelny Zygmunt Sitko Zdjęcia z uroczystości znajdują się na trzeciej stronie okładki

Page 25: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

25

Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa PielęgniarskiegoKoło Liderów Pielęgniarstwa przy ZG PTP

serdecznie zapraszają do udziału

w V Ogólnopolskim Konkursie „Pielęgniarka Roku 2009”

Celem Konkursu jest wyłonienie i nagrodzenie pielęgniarek liderów, osób o najlepszym przygotowaniu zawodowym, etycznym i zaanga-żowaniu na rzecz środowiska pielęgniarskiego

Zapraszamy do udziału w Konkursie

Liczymy na rozpropagowanie informacji we wszystkich zakładach opieki zdrowotnej na terenie działania Oddziałów PTP

Konkurs odbywać się będzie w trzech etapach według następującego harmonogramu;

•wyłonienie uczestników Konkursu w poszczególnych ZOZ - ach do dn. 31.01.2010r •eliminacje w Oddziałach Wojewódzkich PTP dn. 5.03.2010 r. godz. 12.00 •III etap – prezentacja własna (szczegóły Komunikat nr 2, strona www.ptp.na1.pl)

Dodatkowe informacje:

Dorota Jacynatel (0-22) 861-02-46kom 0-509-759-219e-mail: dorotajacyna@gmail com

W załączeniu: Regulamin KonkursuKarta Zgłoszenia Uczestnictwa Konkursu

RegulaminV Ogólnopolskiego Konkursu „Pielęgniarka Roku 2009”

1 Uczestnictwo w Konkursie jest dobrowolne Mogą w nim wziąć udział pielęgniarki zatrudnione w publicznych i niepublicznych zakła-dach opieki zdrowotnej

2 Do Konkursu mogą przystępować osoby biorące udział w poprzedniej edycji Konkursu oraz jego laureaci

3 Konkurs przeznaczony jest dla pielęgniarek sprawujących bezpośrednią opiekę nad pacjentem z wyłączeniem kadry kierowniczej – dyrektorów ds pielęgniarstwa, pielęgniarek naczelnych, przełożonych, oddziałowych oraz koordynujących

4 Uczestnicy Konkursu zgłaszani są na podstawie obowiązujących w zakładach opieki zdrowotnej kryteriów np oceny okresowej, zaan-gażowania w pracę zawodową, wysokiego poziomu wiedzy zawodowej, wzorowej postawy etycznej itp

5 Kartę Zgłoszenia Uczestnika, potwierdzoną pieczątką imienną bezpośredniego przełożonego oraz pielęgniarki kierującej kadrą pie-lęgniarską w zakładzie opieki zdrowotnej, należy przesłać do Oddziału Wojewódzkiego PTP adres na stronie: http://www ptp na1 pl/ - PTP - struktura w terminie do dnia 31 01 2010 r Uczestnicy Konkursu z Województwa Mazowieckiego proszeni są o przysyłanie zgłoszenia na adres sekretariatu Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego (biuroptp@gmail com; fax 022 398 18 51) Biuro czynne pn, śr, pt – 10 00-15 00

6 Oddziały Wojewódzkie PTP w terminie do 15 02 2010 r przesyłają do Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego imienną listę uczestników Konkursu

7 Oddziały Wojewódzkie PTP są odpowiedzialne za zapewnienie odpowiednich warunków do przeprowadzenia eliminacji, a także do wyłonienia dwóch członków do komisji konkursowej II etapu

8 Eliminacje w Oddziałach Wojewódzkich będą polegały na testowym sprawdzianie z zakresu ogólnej wiedzy zawodowej, zasad etyki zawodowej pielęgniarki i położnej Rzeczypospolitej Polskiej, historii zawodu i działalności Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego

9 Egzamin testowy odbędzie się pod przewodnictwem przedstawiciela Głównej Komisji Konkursowej, który w dniu egzaminu dostarczy do Oddziału Wojewódzkiego karty egzaminacyjne wraz z kluczem do ich sprawdzenia

Page 26: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

26

10 Z przebiegu II Etapu Konkursu zostanie sporządzony protokół

11 Wyniki II Etapu Konkursu zostaną ogłoszone najpóźniej w dniu eliminacji

12 Nie przewiduje się podawania do wiadomości publicznej punktacji uzyskanej podczas II Etapu Konkursu

13 Do III etapu Konkursu przechodzi osoba z największą liczbą uzyskanych punktów W przypadku uzyskania tej samej liczby punktów przez więcej niż jedną osobę do Finału ww Konkursu przechodzą wszystkie osoby, które uzyskały jednakową liczbę punktów

14 Termin i miejsce III etapu zostanie podane w Komunikacie Nr 2

15 Koszty przejazdu i pobytu uczestnika III etapu pokrywają Oddziały Wojewódzkie PTP, sponsorzy lub zakłady pracy

16 „Pielęgniarka Roku 2009” zostanie uhonorowana pucharem przechodnim, który zostanie przekazany macierzystego zoz i który w na-stępnym roku Konkursu zostanie przekazany kolejnemu laureatowi Konkursu

17 Informacje dotyczące Konkursu będą zamieszczane na stronie www Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego www ptp na1 pl

KARTA ZGŁOSZENIA UCZESTNIKA KONKURSU

„PIELĘGNIARKA ROKU 2009”

1 Imię i nazwisko

2 Data urodzenia

3 Adres zamieszkania

4 Miejsce pracy

5 Stanowisko

6 Staż pracy w zawodzie

7 Przynależność do Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego

Tak * od kiedy

Nie*

8 Działalność na rzecz pielęgniarstwa {przynależność do towarzystw naukowych, sekcji zawodowych, czynne uczestnictwo w konferen-cjach naukowych, itp } z wyłączeniem obligatoryjnej przynależności do samorządu pielęgniarskiego

Tak* jaka

Nie* *odpowiedź zaznacz krzyżykiem

…………………………………………………… podpis i pieczęć przełożonego podpis kandydata

Data

Page 27: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

27

Page 28: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

28

Page 29: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

29

Page 30: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

30

INTUICJA- DAR NATURY

,,Stojąc w drzwiach, zaglądam Do środka- waham się czy wejść, czy wyjść? A może wyjść tyłem?" W Wharton

Niewyobrażalna, nienamacalna, ulotna a zarazem trwała wypełnia nas po brzegi To intuicja Właściwie nie można podać ścisłej definicji W przybliżeniu określamy ją jako zachowanie i funkcję umysłu ludzkiego Według objaśnień słowniko-wych to przeczucie, zdolność przewidywania, twórcza wyobraźnia, uchwycenie pragnień, myśli i zachowań dzięki wewnętrz-nemu przekonaniu, bez pomocy rozumowania lub doświadczenia Intuicja i przeczucia wychodzą z naszej podświadomości Masz ją w sobie, ofiarowaną przez los, wraz z twoim przyjściem na świat Może nawet nie wiesz, że intuicję posiadasz i wy-korzystujesz w codziennym trudzie życia Wszelkie przeżycia o silnym zabarwieniu emocjonalnym zapadają w nas głęboko i utrwalają na całe życie Proces silnego przeżycia trwa nadal w człowieku i rozwija się Silny odbiór niezwykłego wrażenia, wstrząsające przeżycia często ożywają we wspomnieniach, snach z większą wyrazistością Intuicja pod względem swej treści i możliwości przenikania jest bogatsza od telepatii tzn przekazywania na odległość myśli, wzruszeń, przeżyć, nastrojów Prze-jawia się w różnych formach Doświadczenie i długoletnie obserwacje wykształcają w nas odruchy bardziej subtelne Podąża-my za impulsami tak delikatnymi, że nie do uchwycenia dla większości osobników Sami się nieraz dziwimy dlaczego akurat o tej godzinie i w tym miejscu się znaleźliśmy Dlaczego robimy pewne rzeczy nieraz sami siebie nie rozumiejąc? To wysoko zaawansowana intuicja Bywa i tak, że każdy przejaw przeczucia lub wewnętrznej przestrogi zostaje skwitowany kpiącym frazesem, niedowierzaniem, żartem, śmiechem, lekceważeniem Czasami nasz zdrowy rozsądek jest zaskoczony nieprawdo-podobieństwem danej sytuacji W imię zdrowej logiki protestuje przeciw niektórym okolicznościom towarzyszącym danemu wydarzeniu Irracjonalne zachowania stanowią o wartości i osobowości człowieka W większości ludzie nie przywiązują do swych uzdolnień żadnej wagi Nasze nogi nas noszą, ręce się same wyciągają, a uszy nasłuchują, nos łowi zapachy, oczy ob-serwują bez ustanku Noga stąpnie w nieoczekiwanym miejscu, ręka otwiera drzwi, których nie powinna Oko widzi nawet w ciemności to czego na zdrowy rozsądek nie powinno się zauważyć Ucho wyczulone jak radar Każdy szmer, ruch, dźwięk inny niż zawsze prowadzą nas do punktu, który jest nam nieznany Idziemy inną drogą, niż pierwotnie zamierzaliśmy Nos wabią zapachy tak subtelne, że nie umiemy nieraz zrozumieć co czujemy Jakieś niepokojące, dziwne lub intrygujące bodźce docierają do nas Nie wszyscy jednakowo mówimy, chodzimy i przeżywamy Tylko jedna rzecz jest istotna, że jesteśmy i czu-jemy Ale nasza grupa zawodowa ma w tym kierunku szczególne predyspozycje Intuicja jest wybitną pomocą dla każdego człowieka w jego życiu i zawodzie Jest wyjątkowym atrybutem jedynie ludzkim Intuicja połączona z instynktem i wyostrze-niem zmysłów jest idealnym orężem służby zdrowia Bez intuicji nie osiągniemy pozytywnych wyników w pracy, inspiracjach twórczych, w swych dociekaniach o sensie życia Wszelkie wyczucie intuicyjne jest nieomylne, wielostronne, opiera się na porównywaniu, refleksji, subiektywnej kom-binacji Chroni nas przed błędami lub mylnymi ocenami, a niekiedy tragicznymi posunięciami Rozwój cywilizacji, zmienia-jąc środowisko i warunki bytowe człowieka, zmienił również jego osobowość Częściowo zatracił dzisiejszy,, homo sapiens" instynkt, jak i intuicję Można patrzeć, nie widzieć Widzieć nie patrząc, ale wszystkie przedmioty, których dotknie choćby przelotnie nasz wzrok , pozostają odbite w nas na zawsze A nasze oko nigdy nie widzi przedmiotu tylko pojedynczego Tak samo nasza myśl obejmuje jednocześnie wiele spraw Olbrzymie dziedziny świata psychiki ludzkiej, jej wszechstronne funkcje pozostają nadal dla nas głębią tajemnicy Nie ma sposobu do ostatecznego określenia człowieka, do powiązania jego stosun-ku ze światem zewnętrznym Jest wciąż nieodgadniętą do końca osobowością dla siebie samego Cudownym zbiorem komó-rek również tych niezbadanych pod mikroskopem Intuicja występuje w innym wymiarze, na innej płaszczyźnie, rozumowo nieuchwytnej W tych zjawiskach występują inne kryteria ocen, inne kategorie myślowe To rodzi w nas osobiste przeżycia, idee, doznania W ciągu całego życia gromadzimy i magazynujemy liczne obrazy świata zewnętrznego Odczucia uchwycone zmysłami pozostają niezniszczalne Podświadomość w najmniej oczekiwanej chwili podąża z pomocą Z twojej prywatnej skrzynki wyciągasz narzędzie, które jest ci najbardziej potrzebne Intuicję

Wioleta Startek Szpital Zdunowo

Bibliografia1 O A Cz Klimuszko Moje widzenie świata Instytut Prasy i Wydawnictw,, Novum" W-wa 1989r 2 E Sobol red tomu Słownik Wyrazów Obcych Wyd Naukowe PWN W-wa 1996 r

Page 31: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

31

„MEDYCYNA - OŚWIATA BLIŻEJ DZIECKA”- SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI SZKOLENIOWEJ

W dniu 27 października odbyła się III w województwie zachodniopomorskim, a II w Szkole Podstawowej nr 74 i Gimnazjum 29 w Szczeci-nie - Konferencja Szkoleniowa w tym roku Tematem konferencji były „Współczesne zagrożenia cywilizacyjne” Pomysł utworzenia takiego cyklu szkoleń dla pielęgniarek medycyny szkolnej, pedagogów i dyrektorów szkół był strzałem w dziesiątkę Zainteresowanie konferencją było ogromne, przyjechały pielęgniarki szkolne z całego okręgu zachodniopomorskiego: z Choszczna, Barlinka, Nowogardu Osobiście bardzo się z tego cieszę, ponieważ jestem głównym pomysłodawcą tego przedsięwzięcia Konferencja była podzielona na II moduły Pierwszy moduł pedagogiczno – prawny zawierał trzy wystąpienia:1 „Władza rodzicielska i problemy związane z eurosieroctwem” Zmiany w Kodeksie Rodzinnym – Marzena Łabuń, przewodnicząca VIII

Wydziału Sądu Rodzinnego i Nieletnich 2 „Cyberdżungl@ - wyprawa w nieznane” – Andrzej Szrajber, KMP w Szczecinie, Wydział Prewencji 3 Subkultura „pro – Ana” Psychologiczna analiza zjawiska anoreksji – Beata Dobińska, psycholog w Szkole Podstawowej Nr 74 Podczas drugiego modułu medycznego głos zabrało dwóch lekarzy psychiatrów: 1 „Zaburzenia psychiczne – bulimia, anoreksja u dzieci i młodzieży” – lek psych Barbara Moręgiel - Naprawa 2 „Agresja rówieśnicza wśród dzieci i młodzieży” – lek psych Wojciech Klukowski Największym zainteresowaniem cieszył się wykład Pani Beaty Dobińskiej pt „SubkulturaPro – Ana” Wykład dotyczył analizy zjawiska anoreksji Po wystąpieniu posypały się pytania ze strony słuchaczy skierowane do pani psycho-log Anoreksja to bardzo powszechne zjawisko wśród dorastających dziewcząt ze szkół podstawowych, szkół gimnazjalnych czy licealnych, toteż temat był bardzo bliski słuchaczom Zgromadzeni jednomyślnie sądzą, że takiego typu Konferencje Szkoleniowe są bardzo przydatne oraz przyczyniają się do promocji zdrowia Czekamy na to, aby inne szkoły podejmowały inicjatywę organizowania takiego rodzaju spo-tkań Każde spotkanie to krok ku poszerzeniu naszej wiedzy na temat medycznych i psychologicznych aspektów rozwoju naszych dzieci

lic pielęgniarka Mariola Budziach specjalista medycyny szkolnej

KONDOLENCJE

„Zatrzymaj upływający czas we wspomnieniach,A przede wszystkim pamiętaj o pięknych chwilach,By nigdy nie poszły w zapomnienie” Phil Rosmans

Naszej drogiej Koleżance Ani Dyrda wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Taty Składają koleżanki z Zespołu pielęgniarek epidemiologicznych

„Nie umiera ten, kto żyje w sercach i pamięci innych…”

Naszej drogiej Koleżance Ani Dyrda wyrazy głębokiego współ-czucia z powodu śmierci Taty składają Naczelna Pielęgniarka oraz pielęgniarki i pielęgniarze z SP Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w SzczecinieAniu, jesteśmy z Tobą myślami…

„Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą…”

Pani Annie Dyrda – członkowi Okręgowego Sądu Pielęgniarek i Po-łożnych wyrazy z serca płynącego współczucia składająPrzewodnicząca Rady, Przewodniczący organów, członkowie Rady i organów SIPiP oraz pracownicy Biura

Page 32: W numerze Spis treści · nowisk pielęgniarek na opiekunki, co jest niezgodne z przepisami prawa Aktualnie trwają prace dwóch resortów w sprawie wypracowania strategii i rozwiązań

32

„Moja droga dobiegła końca,a z nią skończył się mój ból i cierpienie.Wszystko ważne, co po mnie zostało,to Wasza miłość i pamięć o mnie”

Takimi słowami żegnała się ze mną moja Mamusia Słowa tak znaczące bardzo i kochane…Serdecznie dziękuję wszystkim Koleżankom i Kolegom za słowa współczucia, otuchy i pociechy Dziękuję za to, że byliście i jesteście ze mną w tak trudnych dla mnie chwilach Wielkie ukłony i podziękowania dla personelu Oddziału Ratunkowego i Oddziału XC Kardiologii SP Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego za opiekę nad moją Mamusią Tamara Karpeta

„Czas zapamiętać Twoje krokii Twoje dłonie; zapach chleba,by kiedy przyjdzie Sen głębokiruszyć za Tobą w stronę Nieba…”

Drogiej Koleżance Barbarze Gradel wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Mamy składają koleżanki z Oddziału IVC SP Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Szczecinie

„Jest taki ból, o którym lepiej nie mówić,bowiem najlepiej wyraża go milczenie.”

Naszej drogiej Koleżance Bożenie Krochmal wyrazy najgłębszego współczucia z powodu śmierci Syna składająNaczelna Pielęgniarka wraz z pielęgniarkami i położnymi z SPSK 2 w Szczecinie

„Bywa nieraz, że stajemy w obliczu prawd, dla których brakuje słów”

Jan Paweł II

Koleżance Bożenie Krochmal wyrazy współczucia z powodu śmierci Syna składają Koleżanki z Zachodnio-pomorskiego Zespołu Pielęgniarek Epidemiologicznych

„Jedne drzwi otwierają się, inne zamykają, a my musimy żyć dalej…” Pani Bożenie Krochmal – członkowi Okręgowego Sądu Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych wyrazy najgłębszego współczucia i słowa otuchy z powodu śmierci Syna składają: Przewodnicząca Rady, Przewodnicząca Okręgowego Sądu SIPiP oraz członkowie organów Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych

„Są ludzie niezastąpieni, a nam przychodzi żyć bez nich …” Naszej drogiej Koleżance Marioli Pastuszyńskiej wyrazy głębokie-go współczucia z powodu śmierci Taty składają pielęgniarki i położne ze Szpitala Św Jerzego w Kamieniu Pomorskim

„Odeszłaś cicho i bez pożegnania,jak ten, co nie chce swym odejściem smucić,jak ten, co wierzy w chwili rozstania,że ma niebawem z dobrą wieścią wrócić…”

Z wielkim smutkiem zawiadamiamy, że odeszła nasza Koleżanka Pielęgniarka Beata Jałowik Jeszcze nie tak dawno była wśród nas… Pamięć o Niej pozostanie na zawsze w naszych sercach Pielęgniarka Oddziałowa i koleżanki z Oddziału VI – Chirurgii Urazowo – Ortopedycznej Specjalistycznego Szpitala w Zdunowie

„Nikt z nas nie pomyślał, że możesz odejść i JESTEŚ zmieni się w głuche BYŁAŚ…”

Z ogromnym żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci naszej Koleżanki Pielęgniarki Beaty Jałowik Każda śmierć przychodzi nie w porę, lecz w tym przypadku przyszła o wiele, wiele za wcześnie… Łączymy się z Rodziną myślami i wyrazami otuchy Naczelny Pielęgniarz wraz z pielęgniarkami i pielęgniarzami ze Specjalistycznego Szpitala im prof A Sokołowskiego w Szczecinie Zdunowie

„Zatrzymaj upływający czas we wspomnieniach,a przede wszystkim pamiętaj o pięknych chwilach,by nigdy nie poszły w zapomnienie.”

Koleżance Izabeli Napieracz – Trzosek serdeczne wyrazy współczucia z powodu śmierci Mamy składają koleżanki z SP ZOZ w Dębnie wraz z koleżankami ze studiów

„Rozłąka jest naszym losem.Spotkanie naszą nadzieją”.

Naszej drogiej Koleżance Alicji Marat- Pielęgniarce Oddziałowej Oddziału V Ogólnopsychiatrycznego wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Teścia składają współpracownicy z Oddz V SPS „Zdroje”

„Człowiek nigdy nie umiera, w inny wymiar czasu przechodzi.I choć rozpacz serce rozdziera, musisz się z tym pogodzić…”

Drogiej Koleżance – Barbarze Młyńskiej z serca płynące wyrazy współczucia z powodu śmierci Syna składają pielęgniarki i położne z WOMP i ZCLiP w Szczecinie

„Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych”

Wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Męża Koleżance Joannie Rawluk składają pielęgniarki oraz kierownictwo z NZOZ Medical Care

„Jest taki ból, o którym lepiej nie mówić,Bowiem najlepiej wyraża go milczenie”

Najgłębsze wyrazy współczucia z powodu śmierci Męża Koleżance Beacie Szychta składają pielęgniarki oraz kierownictwo z NZOZ Medical Care