VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)
-
Upload
bewegingnet -
Category
Education
-
view
353 -
download
1
Transcript of VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)
![Page 1: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/1.jpg)
Is de overheid nog in staat te (be)sturen?
Marc Hooghe (KU Leuven)
Vlaamse Sociale Week, Blankenberge, 14.X.2009
![Page 2: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/2.jpg)
De overheid bestuurt
Graadmeter: % BNP dat door overheid gecontroleerd wordt.
België: 48,7 % BNP (Eurostat, 2007)
Evolutie doorheen de tijd:
Invloed van de overheid op het leven van de burgers neemt nog toe (en zal verder toenemen)
40
42
44
46
48
50
52
2001 2003 2005
![Page 3: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/3.jpg)
De overheid verplaatst zich
Niet minder overheid, maar ‘verplaatsing van de politiek’ (Luc Huyse)
- Impact Europese Unie, G8, …- België: specifiek geval, toenemende invloed van
gewesten en gemeenschappen- Trend tot multilevel government- Proces van schaalvergroting is niet neutraal: rijkere
lobbygroepen succes-voller in Europese en multilevel context dan in context van natie-staat
- Grotere complexiteit geeft een voordeel aan actoren met meer hulpmiddelen
![Page 4: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/4.jpg)
Algemeen model
Burgers Politiek systeem(systemen?)
- Preferenties - Eisen - Vertrouwen
![Page 5: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/5.jpg)
Algemeen model
Burgers Politiek systeem(systemen?)
1. Partijen
2. Middenveld
3. Media
4. Niets: directe democratie
![Page 6: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/6.jpg)
Tussenschakels: 1. Partijen
0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000CVP/CD&V
SP/SP.A
PVV/VLD
VU
Agalev/Groen!
Vlaams Blok/Belang
N-VA
Spirit/Vl.Pro
LDD
Quintelier/Hooghe 2009
![Page 7: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/7.jpg)
1. Partijen
a) Minder leden: ‘partij als beweging’ verdwijnt (vooral bij jongeren)
![Page 8: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/8.jpg)
Weing vertrouwen in partijenBron: PartiRep Verkiezingsstudie 2009, Mariën/Hooghe
3
3.5
4
4.5
5
5.5
6
6.5
Vlaamseregering
VlaamsParlement
Federaalparlement
Federaleregering
Partijen Politici
![Page 9: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/9.jpg)
1. Partijen
a) Minder leden: ‘partij als beweging’ verdwijnt (vooral bij jongeren)
b) Professionalisering: tot en met ‘spin doctors’ en communicatie-adviseurs
c) ‘Rechtstreekse’ voorzittersverkiezingen als instrument van centralisering
d) Proces van de-ideologisering
![Page 10: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/10.jpg)
3. Mediaa) media-concentratie (verder bevorderd
door ICT-toepassingen)
b) Algemeen proces van ontlezing
Kranten in Vlaanderen, 2001-2008 naar opleidingsniveau, Vissers/Hooghe 2009
![Page 11: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/11.jpg)
3. Media
Radionieuws voor hooggeschoolden?
Radionieuws in Vlaanderen, 2001-2008, Vissers/Hooghe 2009
![Page 12: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/12.jpg)
3. Media
Televisienieuws voor laaggeschoolden?
Televisienieuws in Vlaanderen, 2001-2008, Vissers/Hooghe 2009
![Page 13: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/13.jpg)
3. Media
Zakken de media weg in moeras van commercialisering?
Bad news drives out the good news
Case study: week van 5 oktober 2009
UNDP studie over migratie: géén media-aandacht
JMDD “studie” over migratie: zes tv-interviews
![Page 14: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/14.jpg)
4. Directe democratie
a) Nadeel: participatie-paradox, hoe intensiever de participatie, hoe ongelijker de deelname. Participatie voor de happy few?
b) Mogelijkheid tot compromisvorming beperkterc) ‘Een referendum verlies je altijd’: tegenstem
gemakkelijker mobiliseerbaar dan pro-stemd) Informatieprobleem: waar haalt burger
informatie vandaan? (cfr. evolutie massamedia)
)e ideaal van deliberatieve democratie: besluitvorming na deliberatie
![Page 15: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/15.jpg)
4. Directe democratie
f) Moeilijk om te buigen tot collectieve actie en algemeen belang (cfr. werk van Elinor Ostrom, Nobelprijs Economie 2009)
![Page 16: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/16.jpg)
4. Directe democratie
g) Specifiek Belgisch probleem: te veel verkiezingen
- informatie-overload bij de burger
- permanente campagne-modus bij partijen
![Page 17: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/17.jpg)
2. Middenveld
Participatie Vlaanderen, 1998-2006: Quintelier & Hooghe
![Page 18: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/18.jpg)
2. Middenveld
a) Ledenbestand en legitimiteit blijven stabiel (wel zekere vergrijzing)
b) Belgische ‘succesformule’ uniek in wereld
c) Nadeel: nog steeds verzuiling/exclusieve banden? (aantasting vertrouwen door lage vetrouwensniveaus in partijen)
d) Nadeel: afwezigheid in media-debat
![Page 19: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/19.jpg)
Recapitulatie
Burgers Politiek systeem(systemen?)
1. Partijen
2. Middenveld
3. Media
4. Niets: directe democratie
Commercieel model: populistische verleiding?
![Page 20: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/20.jpg)
Recapitulatie
Burgers Politiek systeem(systemen?)
1. Partijen
2. Middenveld
3. Media
4. Niets: directe democratie
Balans directe democratie/populisme?
Beperkt vermogen belangenaggregatie/ compromisvorming
![Page 21: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/21.jpg)
Recapitulatie
Burgers Politiek systeem(systemen?)
1. Partijen
2. Middenveld
3. Media
4. Niets: directe democratie
Mengvorm: problematisch
![Page 22: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/22.jpg)
Uitdagingen
a) Verplaatsing politiek: invloed Europees niveau. Druk naar professionalisering en democratisch deficiet
b) Netwerkvorming: mogelijk vanuit verzuilde erfenis? Netwerkorganisatie impliceert afwezigheid bevoorrechte banden
c) Compromisvorming: verzoenbaar met directe democratie en/of populisme? Compromisvorming mogelijk op basis van legitimiteit
![Page 23: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: VSW2009 Is de overheid nog in staat te besturen marc hooghe (ku leuven)](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/5582f010d8b42a26168b4a87/html5/thumbnails/24.jpg)
Kwetsbaarheid
1) Participatieniveaus in Vlaanderen hoog en stabiel meeste andere Westerse landen
2) ‘Christelijke zuil’ (ruime betekenis van het woord) houdt goed stand meeste andere Westerse landen
3) Sociale bewegingen/arbeidersbeweging/ syndicalisatiegraad houdt goed stand meeste andere Westerse landen