VOLEYBOLCULARDA YOĞUN PLİOMETRİK ANTRENMANLARIN B …tez.sdu.edu.tr/Tezler/TT00677.pdf · 2020....
Transcript of VOLEYBOLCULARDA YOĞUN PLİOMETRİK ANTRENMANLARIN B …tez.sdu.edu.tr/Tezler/TT00677.pdf · 2020....
-
i
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SPOR BİLİMLERİ ANABİLİM DALI
VOLEYBOLCULARDA YOĞUN PLİOMETRİK ANTRENMANLARIN BİYOMOTORİK ÖZELLİKLER
ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI
Mustafa Umut UYSAL
YÜKSEK LİSANS TEZİ
TEZ NO: 74
Tez Danışmanı: Doç. Dr. FATİH KILINÇ
ISPARTA - 2011
SERVER 3Rectangle
-
iii
TEŞEKKÜR
Yüksek lisans eğitimim sürecinde bilgilerinden ve tecrübelerinden
faydalandığım, yüksek lisans tezimin hazırlanmasında katkılarını esirgememiş olan
tez danışmanım ve Sağlık Bilimleri Fakültesi Spor Bilimleri Bölüm başkanı Doç. Dr.
Fatih KILINÇ’a
İngilizce makalelerin çevirisinde yardımcı olan Mahmut ALP’e
Tez çalışmama yardımlarından ve katkılarından dolayı Mehmet AKGÜL’e
Teşekkür ederim.
Mustafa Umut UYSAL
Isparta – 2011
-
iv
İÇİNDEKİLER
Sayfa
KABUL ONAY SAYFASI ......................................................................................... ii TEŞEKKÜR .............................................................................................................. iii İÇİNDEKİLER ......................................................................................................... iv SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ........................................................... vi ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................. vii RESİMLER DİZİNİ ............................................................................................... viii TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................ ix 1. GİRİŞ ...................................................................................................................... 1 2. GENEL BİLGİLER ............................................................................................... 3 2.1. Voleybol Tanımı ................................................................................................... 3
2.2. Voleybolun Tarihçesi ve Özellikleri ..................................................................... 3
2.3. Pliometrik .............................................................................................................. 5
2.4. Pliometrik Antrenmanın Genel Yapısı .................................................................. 6
2.5. Pliometrik Antrenmanların Fizyolojik Yapısı ....................................................... 6
2.5.1. Kasılma Çeşitleri ................................................................................................ 6
2.6. Pliometrik Antrenman Modelleri .......................................................................... 7
2.7. Pliometrik Antrenman Çesitleri ............................................................................ 7
2.7.1. Alt Ekstremite Antrenmanları ........................................................................... 7
2.7.2. Üst Ekstremite Antrenmanları ......................................................................... 11
2.8. Pliometrik çalışmalarda göz önünde bulunması gereken noktalar ...................... 11
2.9. Biyomotorik Özellikler ....................................................................................... 11
2.9.1. Kuvvet .............................................................................................................. 12
2.9.1.1. Kuvvetin Sınıflandırılması………………………………………………….13
2.9.1.2. Kuvvet Antrenmanları…………………………………………………...…13
2.9.1.3. Genel Kuvvet Antrenmanı………………………………………………….14
2.9.1.4. Özel Kuvvet Antrenmanı…………………………………………………...14
2.9.1.5. Dinamik ve Statik Kuvvet Antrenmanları………………...………………..14
2.9.1.6. Maksimal Kuvvet Antrenmanları…………………………………………..15
2.9.1.7. Çabuk Kuvvet Antrenmanları………………………………………………17
2.9.1.8. Kuvvette Devamlılık Antrenmanı…………………………………………..17
-
v
2.9.2. Dayanıklılık ...................................................................................................... 17
2.9.3 Sürat .................................................................................................................. 18
2.9.4. Hareketlilik (Esneklik) ..................................................................................... 18
2.9.5. Beceri (Koordinasyon) ..................................................................................... 18
3. GEREÇ VE YÖNTEM ........................................................................................ 19 3.1. Araştırmaya Katılan Sporcular ............................................................................ 19
3.2. Ölçüm ve Testlerde Kullanılan Araçlar .............................................................. 19
3.3. Ölçüm ve Test Metotları ..................................................................................... 19
3.3.1. Boy-Vücut Ağırlık Ölçümü.............................................................................. 19
3.3.2. Dikey Sıçrama Testi ......................................................................................... 20
3.3.4. Esneklik Testi ................................................................................................... 21
3.3.5. 30 Metre Sprint Testi ....................................................................................... 21
3.3.6. 1RM Maksimal Testi ....................................................................................... 21
3.4. Uygulanan Antrenman Metodu ........................................................................... 22
3.5. İstatistik Analiz ................................................................................................... 24
4. BULGULAR ......................................................................................................... 25 4.1. Antrenman Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .................................. 25
4.2. Kontrol Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları........................................ 26
4.3. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Ön Test Karşılaştırmaları. ....................... 28
4.4. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Son Test Karşılaştırmaları ....................... 30
5. TARTIŞMA .......................................................................................................... 32 6. SONUÇ VE ÖNERİLER ..................................................................................... 37 ÖZET ......................................................................................................................... 38 SUMMARY .............................................................................................................. 39 KAYNAKLAR ......................................................................................................... 40
-
vi
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ
DS Dikey sıçrama
YMCA Young Men’s Christon Association- Genç Erkekler Hıristiyan Birliği
İETT İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü
M.S.S Merkezi sinir sistemi
KG Kontrol Grubu
AG Antrenman Grubu
CM Santimetre
KG Kilogram
MEF Modern Eğitim Fen
1 RM Bir Maksimum Tekrar
-
vii
ŞEKİLLER DİZİNİ
Sayfa
Şekil 1. Voleybol oyun sahası . .................................................................................... 5 Şekil 2. Pliometrik antrenman modelleri ..................................................................... 7 Şekil 3. Kuvvetin sınıflandırılması ............................................................................ 13 Şekil 4. Kuvvet Antrenman Çeşitleri ......................................................................... 13 Şekil 5. Maksimal Kuvvet Antrenmanları ................................................................. 15
-
viii
RESİMLER DİZİNİ
Resim 1. Yerinde sıçrama ............................................................................................ 8 Resim 2. Ayakta sıçrama ............................................................................................. 8 Resim 3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar ................................................................... 9 Resim 4. Sekmeler ....................................................................................................... 9 Resim 5. Kasa Drilleri ............................................................................................... 10 Resim 6. Derinlik Sıçramaları ................................................................................... 10 Resim 7. Dikey Sıçrama Testi ................................................................................... 20 Resim 8. Yatay Sıçrama Testi ................................................................................... 20 Resim 9. Esneklik Testi ............................................................................................. 21 Resim 10. 30 Metre Sprint Testi ................................................................................ 21
-
ix
TABLOLAR DİZİNİ
Sayfa
Tablo 1. İki Değişik Piramit Çalışması ..................................................................... 16 Tablo 2. Aylık Antrenman Planı ............................................................................... 22 Tablo 3. Birim (Mikro) Antrenman Planı ................................................................. 23
Tablo 4. Haftalık antrenman planı…………………………………………………..24
Tablo 5. Antrenman Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 25
Tablo 6. Antrenman Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 25
Tablo 7. Antrenman Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 26
Tablo 8. Kontrol Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 26
Tablo 9. Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .. 26 Tablo 10. Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .... 27 Tablo 11. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreleri Ön Test
Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 28
Tablo 12. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik Ve Sürat Ön Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 28
Tablo 13. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 29
Tablo 14. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreler Son Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 30
Tablo 15. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik Ve Sürat Son Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 30
Tablo 16. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Son Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 31
-
1
1. GİRİŞ
Tüm spor branşlarında amaç ilgili sporun gerektirdiği biyomotor özelliklerin
kronik metabolik adaptasyon sağlanarak geliştirilmesi yolu ile sporcunun
performansını arttırmaktır. Performansın artırılmasında bir çok yöntem olmakla
birlikte kombine antrenmanlar önem kazanmış (Kılınç, 2008) ve bunların iç
periyotlamasında da değişik yöntemler kullanılmaktadır.
Günümüzde yüzyılı aşkın bir geçmişe sahip olan voleybol sporu, dinamik,
sürekli değişen pozisyonlarla kompleks hareketler içeren, çok yönlü sportif beceriler
gerektiren bir takım oyunudur. Voleybolda sporcunun sahip olması gereken verim
öğelerine baktığımızda, genel ve özel dayanıklılık, reaksiyon sürati, patlayıcı kuvvet,
özel çabuk kuvvet, çabuk kuvvette devamlılık gibi önemli biyomotor özellikler ön
plana çıkmaktadır (Wulf 2007).
Voleybol, kısa süreli maksimal yüklenme ve uygun dinlenme periyotlarının
ardışık biçimde uygulandığı ‘interval özellikli’ bir spor dalıdır. Dikey sıçrama da, bu
spor dalında hücum ve savunma performansını etkileyen önemli motor becerilerin
basında yer alır. Voleybol temel tekniği içinde yer alan, blok, smaç ve file hareketleri
ani patlayıcı gücü gerektirir (Ergun ve ark. 1994).
Voleybolda antrenman alıştırmaları içinde sıçrama yüksekliğini geliştirmek
çoğu antrenörün ana hedeflerinden biridir. Bu nedenle gerek antrenman bilimciler,
gerekse de antrenörler sıçrama yüksekliğini geliştirici çalışma modelleri
geliştirmişlerdir. Bu çalışma modellerinin içerisinde yaygın olarak kullanılan
antrenman metodu pliometrik antrenmanlardır.
Pliometrik antrenmanının diğer güç antrenmanlarından farkı çalışmaların doğal
olarak yapılmasıdır. Sporcu ek bir dış yük kullanmadan kendi vücut ağırlığı ile
hareketin verimliliğinden bir şey kaybetmeden hareketi yapar (Brittenham 1992).
Pliometrik çalışmalar, iskelet kaslarının doğuştan var olan germe
karakterlerinin nörolojik modüllerinin kullanımını gerektirir. Germe ve kısalma
eksantrik, pliometrik ve konsantrik kas hareketlerini içerir. Gerilme hızlı bir şekilde
meydana geldiği zaman birikmiş olan elastik enerji, myo-statik refleks hareketinin
toplamı ile güçlü bir konsantrik hareket oluşturur.
-
2
Pliometrik çalışmalarda kullanılan alıştırmalarda genellikle vücut ağırlığı ve
yerçekimi gibi fonksiyonlar ön plandadır. Pliometrik çalışmaları içeren alıştırmalar
ardışık olarak uygulanan sıçramaları (yerinde ve ayakta), atlamaları (kısa ve uzun
süreli), sekmeleri (kısa ve uzun süreli) ve derinlik sıçramalarını içermektedir (Foran
2001).
Pliometrik çalışma içinde yer alan egzersizler: durarak sıçrama, çoklu sıçrama,
kutu drilleri gibi bireyin farklı özelliklerini geliştirirken, DS(dikey sıçrama)
sporcunun spor branşlarına yönelik olarak başlangıç hızlarını dikey sıçramalarını ve
yön geliştirme özeliklerini geliştirir (Chu 1992).
-
3
2. GENEL BİLGİLER
2.1. Voleybol Tanımı
Voleybol, file ile ikiye bölünmüş bir oyun alanı üzerinde iki takım tarafından
oynanan bir spordur. Oyunun çok yönlülüğünün herkese sunulabilmesi amacıyla özel
durumlar için farklı uyarlamalar bulunmaktadır. Oyunun amacı, topu filenin
üzerinden göndererek rakip takımın oyun alanında yere değmesini sağlamak ve rakip
takımında aynı amaca ulaşmasını önlemektir. Takımların rakip alana gönderirken
topa üç kez vurma hakkı vardır (blok teması dışında).
Top oyuna servis ile sokulur, servisi atan oyuncu topu filenin üzerinden rakip
alana gönderir. Rally, topun oyun alanına değmesi, harice gitmesi veya bir takımın
hata yapmasına kadar devam eder.
Voleybolda bir rally kazanan takım bir sayı alır (Rally Sayı Sistemi). Servisi
karşılayan takım rallyi kazandığında bir sayı ve servis kullanma hakkı kazanır ve
oyuncuları saat yönünde bir pozisyon dönerler (www.tvf.org.tr. 2011).
2.2. Voleybolun Tarihçesi ve Özellikleri
Türkiye’ de voleybol ilk defa YMCA İstanbul Müdürü Dr. Deaves tarafından
1919 yılında oynatılmıştır. Burada oynatılan bu oyuna ilgi duyan Selim Sırrı Tarcan
beden eğitimi öğretmenliği yaptığı öğretmen okulu’ndaki öğrencilerine voleybolu
öğreterek ülkede yayılmasına önderlik etmiştir. (www.vedatsenturk.com 2011).
Her takım; Antrenör, Yardımcı Antrenör, Doktor, Masör ve 12 oyuncudan
oluşur. Her takımın 12 oyuncudan oluşan listesinde bir ‘ Libero’ belirtme hakkı
vardır. (Libero: Takımdaki diğer oyunculara göre farklı forma giyerek servis atma,
hücum yapma hakkı olmayan ve her hangi bir geri hat oyuncusunun yerini alabilir)
(Vurat 2000).
Altı ile sekiz hakemle yönetilen voleybol müsabakaları, 5 set üzerinden
oynanır. Bütün müsabaka boyunca hata yapan takımın sayı ve servis kaybettiği ilk 4
set en az iki fark olmak koşuluyla 25. sayıda sonuçlanır. Son set ise yine iki fark
olmak koşulu ile 15. sayıda son bulur. Takımlar ilk 4 sette 8 ve 16. sayıda olmak
üzere 90 sn lik iki teknik mola ve antrenörün aynı set içerisinde alacağı 30 sn lik iki
mola hakkı bulunur (Vurat 2000).
-
4
18’ e 9 metrelik sahayı ortasından bir file ile ikiye böler. Servis kazanan takım
saat yönünde, bir tur döner, sonra topu servis atışıyla oyuna sokar. Oyuncular arkada
3 pozisyon, önde de 3 pozisyon oynamak zorundadır. Oyuncular oyun anında servis,
manşet pas, parmak pas, hücum, blok, defans tekniklerini kullanırlar (Vurat 2000).
Voleybol filesi yüksekliği büyük erkeklerde, gençlerde ve yıldızlarda 2.43 m,
bayanlarda ise 2.24 m. dir (Vurat 2000).
Beden eğitimi öğretmeni William G. Morgan çok sayıda insanın yapması için
fazla yorucu olmayan, grupla oynanan, zevkli bir oyun tasarladı. Tenis ağını 1.80-
1.90 metre yüksekliğe gerdi. Basketbol topu iç lastiğini top olarak kullandı. Filenin
iki yanına geçen oyuncular bu topu kendi sahalarında yere düşürmeden karsı sahaya
atmaya çalışıyorlardı. Topa vuruşta kural yoktu. Bir süre sonra bu oyuna uygun özel
bir top yaptırdı. Bu top dışı deri içi lastik daha hafif ve daha küçüktü. Oyunda ne
saha sınırı vardı, ne de oyuncu sayısı. Oyuncular ikiye ayrılıyor, oyun alanını
istedikleri gibi belirliyor ve oyuna başlıyorlardı. Genç beden eğitimi öğretmeni
tehlikesi az, yoruculuğu ise oyuncu sayısını azaltıp çoğaltarak veya oyun alanını
küçültüp büyüterek ayarlanabilen, son derece eğlenceli bir oyun bulmuştur (Vurat
2000).
I. Dünya Savası’ nda voleybol, Amerikan ordusunun önemli bir eğlence sporu
olmuştur. Dünyanın çeşitli ülkelerine dağıtılan Amerikan birlikleri yanlarında
voleybol fileleri ve voleybol toplarını götürmüşlerdir. Böylece, voleybolun dünyaya
yayılmasına misyonerlerden sonra askerlerinde büyük katkısı olmuştur (Vurat 2000).
Türkiye’de voleybol önceleri bir okul sporu olarak görülüyordu. İlk voleybol
takımı 1927’de Fenerbahçe tarafından kuruldu. Voleybol Federasyonu 1936’da
oluşturuldu. İlk Türkiye Voleybol Şampiyonası 1948-1949’da düzenlendi. Milli
voleybol takımı ilk maçını 1953’te Yugoslavya ile yaptı. Bağımsız bir voleybol
federasyonunun oluşturulmasından (1958) sonra 1960’larda voleybola ilgi arttı ve
1971’de Türkiye deplasmanlı voleybol ligi kuruldu. Voleybol liginin ilk
şampiyonları Galatasaray ve İETT oldu. En fazla şampiyonluğu ise Eczacıbaşı
kazandı. Eczacıbaşı dokuz yıl üst üste lig birinciliğini elinde tuttu. Milli voleybol
takımının uluslararası alanda aldığı en iyi dereceler 1975 Akdeniz Oyunları’nda ve
1984 Balkan Voleybol Şampiyonası’nda üçüncülük oldu (Anonim 2007,Topuz
2008).
-
5
Şekil 1. Voleybol Sahası (www.vedatsenturk.com 2011).
2.3. Pliometrik
Pliometrik Latince kökenli olup bileşik bir kelimedir ve Plyo + metrics =
ölçülebilir artış anlamına gelmektedir (Bompa 2001).
Kasın mümkün olan en kısa zamanda maksimum kuvvetele kasılmasını
sağlayan antrenmanlar olarak tanımlanmaktadır. Pliometrik, kuvvetli kas kasılmasına
cevap olarak, hızlı, dinamik yüklenme veya içerilen kasta gerilim egzersizleri olarak
-
6
nitelendirilebilir. Pliometrik hareketler, kuvvetin kullanıldığı sporlarda geniş bir
şekilde yer almaktadır (Chu 1992, Tınazcı 1996).
Pliometrik, bireyin maksimal kuvvet, sürat ve patlayıcı gücünü geliştiren bir
antrenman metodudur. Diğer bir deyişle, pliometrik antrenmanlar kısa bir zaman
içinde, kuvvetli bir hareket üretmek için eksantrik kasılmadan konsantrik kasılmaya
geçerken kasın hızlı gerilmesini içeren direnç antrenmanlarıdır (Şimşek 2002).
2.4. Pliometrik Antrenmanın Genel Yapısı
Bir kutunun üzerine çıkar, daha sonra iner ve tekrar çıkıp sıçrama yapılabilecek
kadar sıçranırsa pliometrik bir hareket gerçekleştirilmiş olur. Ayaklar sıçramadan
sonra yere değdiği anda quadriceps ve kalça kaslarının gerilmesiyle sonuçlanacak
olan bir diz esnemesi söz konusudur. Dış merkezli ve dışta olan bu ani hareketlenme
ortak merkezli fakat zıt yöne olan bir kasılmayla devam eder. İste bu olay pliometrik
hareketlerin ana yapısını yani temelini oluşturur (Thomas et al 1994).
2.5. Pliometrik Antrenmanların Fizyolojik Yapısı
Pliometrinin fizyolojisini, açılamak için ilk olarak kasılma çeşitlerini
belirmekte fayda vardır. Dört temel kasılma türü vardır.
2.5.1. Kasılma Çeşitleri
• Konsantrik (İzotonik) Kasılma: Kontraktil element kısalırken, elastiki
element bir düzen içerisinde belli bir gerilimi ve uzunluğu korur. Ancak kasın
tümünde bir kısalma olur. Örneğin dambul kaldırma hareketinde biceps kası
(Karadeniz 1998).
• İzometrik (Statik) Kasılma: Gerilim artar fakat kasın uzunluğunda bir
değişiklik olmaz. İç ve dış kuvvetler birbirine eşittir. Örneğin duvarı itme
hareketi (Karadeniz 1998).
• Eksantrik Kasılma: Gerilim artarken kas uzar. Örneğin tepeden aşağıya inme
hareketi (Karadeniz 1998).
-
7
• İzokinetik Kasılma: Tekrar eden bir hareket esnasındaki eşzamanlı
kasılmadır. Örneğin serbest stil yüzmede kulaç hareketi (Karadeniz 1998).
Pliometrik bir hız-güç çalışmasıdır ve bu iki faktörün kombinasyonundan
oluşur. Pliometrik metodun temeli eksantrik ve konsantrik kasılmaların değişim
hızında yatmaktadır. Burada önemli olan kasın esneme pozisyonunda kasılma
pozisyonuna geçme hızıdır. Burada vurgulanan kasılma oranı ile hareketi sağlayan
kasın esnemesi ve gerilmesidir ki bu durum pliometrik çalışmalarda önemli yer tutar.
Kasların gerilim refleksi kısa süreli gerilim düzeninden oluşur (Stojanoviç et al.
2002).
2.6. Pliometrik Antrenman Modelleri
Şekil 2. Pliometrik antrenman modelleri (Baktaal 2008).
2.7. Pliometrik Antrenman Çesitleri
İki farklı bölge pliometrik antrenman uygulamaları bulunmaktadır. Bunlar alt
ekstremite için sıçrama egzersizleri ile üst ekstremite için sıçrama egzersizleri olarak
adlandırılır (Mann 1986 ; Radcliffe 1988 Chu 1992).
2.7.1. Alt Ekstremite Antrenmanları
1. Yerinde sıçrama (jumps in place) : Sporcu olduğu yerde sıçrar ve aynı
noktaya düşer. Bu egzersizler düşük şiddette yapılan ve amortizasyon süresini
kısaltma uyarısını geliştirmeyi amaçlayan egzersizlerdir.
-
8
Resim 1. Yerinde sıçrama (www.myfitnessdepot.com)
2. Ayakta sıçrama (standing jumps) : Maksimum eforla yatay ve dikey
doğrularak yapılan egzersizlerdir.
Resim 2. Ayakta sıçrama (www.speedpowerstability.com)
3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar (multiple hops and jumps): Durarak
sıçramayla ayakta sıçramanın kombinasyonu olan bu egzersizler 30 metreden az
mesafede yapılır. Bu egzersizin en ileri sekli kasa drilleridir.
-
9
Resim 3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar (www.biggerfasterstronger.mobil)
4. Sekmeler (bounds) : Adım uzunluğu ve sıklığını geliştiren egzersizlerdir.
30 metreden fazla mesafelerde yapılır.
Resim 4. Sekmeler (www.brianmac.co.uk)
5. Kasa Drilleri (box drills) : Çok yönlü atlama ve sıçramalar ile derinlik
sıçramalarının kombinasyonudur. Egzersizin şiddeti kasa yüksekliğine göre
ayarlanır.
-
10
Resim 5. Kasa Drilleri (www.coachrobbrogers.com)
6. Derinlik Sıçramaları (depth jumps) : Belirli yükseklikteki bir kasadan yere
düşüş ve hemen ardından yine yüksek kasaya sıçrayış yapılır. Derinlik sıçramaları
sporcunun hızını ve gücünü arttıran egzersizlerdir (Mann 1986; Radcliffe 1988; Chu
1992).
Resim 6. Derinlik Sıçramaları (www.coachrobbrogers.com)
Derinlik Sıçramalarında Yüksekliğin Belirlenmesi: Öncelikli olarak
sporcunun olduğu yerde, squat pozisyonunda adım almadan çıkabildiği kadar yukarı
sıçraması istenir ve sonra sporcunun ulaştığı yükseklik belirlenir. Daha sonra sporcu
45 cm’lik kasadan aşağı atlar ve tekrar çıkabildiği kadar yükseğe sıçrayarak ilk
denemede elde ettiği skora ulaşmaya çalışır. Eğer aynı skora başarılı bir şekilde
ulaşırsa daha yüksek bir kasaya geçer ve yeni kasanın yüksekliği bir öncekinden 15
cm yüksek olur. Yeni kasa yüksekliğinde işlem tekrarlanır. Bu sayede sporcunun
-
11
derinlik sıçraması için maksimum yüksekliği saptanır. Ancak eğer sporcu 45 cm’lik
ilk yükseklikte başarısız olursa, bu durum sporcunun kassal gücünün yetersiz
olduğunun ve derinlik sıçramasına henüz hazır olmadığının bir göstergesi olur
(Letzelter, 1986; Maarten, 1990).
2.7.2. Üst Ekstremite Antrenmanları
1. Kolları değiştirerek potaya sıçrama
2. Kasadan yere yerden potaya sıçrama
3. Sağlık topu ile mekik
4. Sağlık topu ile kasadan yere yerden potaya sıçrama
5. Sağlık topu ile tek ayak kasaya çıkma
6. Alçak post drili
Pliometrik antrenman esnasında kullanılabilecek olan araçlar; plastik huniler,
kasalar, engeller, bariyerler, merdivenler ve sağlık toplarıdır. Yıllık planlamada
pliometrik antrenman, anatomik adaptasyon sürecinden ve maksimal kuvvet
antrenmanlarından sonra gerçekleştirilmelidir (Chu, 1992).
2.8. Pliometrik çalışmalarda göz önünde bulunması gereken noktalar
• Pliometrikler dereceli bir şekilde ilerlemelidir. İlk olarak kolay sıçrama
egzersizlerini, sonra daha yüksek mesafeden sıçramalar ve en son olarak
derinlik sıçramaları gelmektedir.
• Güce ilişkin bir antrenman programı, pliometrik egzersizlerden önce gelmedir.
• Pliometrik kasların yüksekliği ilk olarak 70 cm veya daha altında olmalıdır.
• Ağırlıklı yelekler, kemerler veya kum torbaları ile derinlik sıçramaları
organizmada çok fazla baskıya neden olurlar ve çok büyük dikkatle
yapılmalıdır (Dolu 1994).
2.9. Biyomotorik Özellikler
Hemen hemen bütün fiziksel hareketler belirli bir yere kadar; hareketin
genişliği, çabukluğu, süresi ile karmaşıklığı gibi öğeleri ile belirlenir. Ayrıca kişi
hareketlerin uygulamasında, bireysel özelliklerin yanında kuvvet, hız, dayanıklılık ve
-
12
koordinasyon (eşgüdüm) gibi işlevsel bileşenleri de ayırımlaştırabilmektedir.
Antrenmana yönelik bakış açısından ele alırsak; kişi, hareketi kendiliğinden
yetkinleştirmek yerine, daha çok Biyomotor yetenekler olarak tanımlanan işlevsel
öğeler yoluyla yetkinlikleştirmekle ilgilenmektedir. (Bompa 2007)
Bir alıştırmayı gerçekleştirmek için bireyin sahip olduğu yetenek, neden
sayılırken hareketin görünümü ise sonuç olarak değerlendirilmektedir. Bu açıdan
kişinin başarılı bir sonuç yaratabilmesi için nedeni denetleyebilecek yeteneğe
gereksinimi olduğu açıktır. Bir nedenin temellerini oluşturan biyomotor yetenekler
daha çok genetik ya da kalıtıma bağlı yeteneklerdir. Bu yaklaşımın ışığında bu
bölümde, kişinin bir alıştırmayı gerçekleştirmek için sahip olduğu temeller, doğal
yetenekler ile belirli biyomotor yeteneklerinin birleşimlerinin bir sonucu olarak kabul
edilecektir. Esneklik, doğal olarak bir yetenekten çok hareket (lokomotor) aygıtının
anatomik bir niteliğidir. Buna karşın antrenmanda büyük öneme sahip olduğu için
esneklik de doğal bir yetenek gibi değerlendirilerek incelenecektir (Bompa 2007).
Bir biyomotor yetenek önemli ölçüde kendi nicel alanına bağlıdır. Bu nicel
alan; kuvvet, sürat ve dayanıklılık gibi bir fiziksel çalışmanın niteliğini belirleyen
özelliklerin büyüklük düzeyini belirlemektedir (Bompa 2007).
2.9.1. Kuvvet
Bir dirençle karşı karşıya kalan kasların, kasılabilme ya da direnç karşısında
belirli bir ölçüde dayanabilme yeteneğidir ( Sevim 2002).
Fizyolojik yaklaşımla Kuvvet, kas kasılması sırasında ortaya çıkan gerilimi
(tension) anlatır (Muratlı 2005).
Kuvvet biyolojik bir yaklaşımla bir kitleyi hareket ettirebilme, bir direnci
yenebilme ya da kas çalışması ile etkileme yeteneği olarak tanımlanır. Kas kuvveti;
sinir sistemi, endokrin sistem, yaş ve cinsiyet gibi çevresel faktörlerle yakından
ilişkilidir (Blimkie 1992).
Spor bilimi açısından ele alındığında ise kuvvet, bir kaldıraç sistemi gibi
düşünülen kemik, eklem ve kas yapısıyla oluşturulur. Kuvvet, kas kütlesiyle bu kas
kütlesinin ortaya koyduğu hızın bir bileşkesidir (Kale 1993).
-
13
Sevim “Sporda verimi belirleyen motorsal yeteneklerinden biridir. Genel
olarak bir dirence karsı koyabilme yeteneği ya da bir direnç karsısında belirli bir
ölçüde dayanabilme yeteneği” olarak tanımlar (Sevim 1995).
Akgün (1989) kas kuvvetini “Bir kas veya grubunun uygulayabileceği
maksimal kuvvet” olarak tanımlamaktadır (Akgün 1989).
Teorik açıdan kuvvet hem mekanik karakteristik hem de insan yeteneği olarak
tarif edilir (Ziyagil, Tamer, Zorba 1993).
2.9.1.1. Kuvvetin Sınıflandırılması
Şekil 3. Kuvvetin sınıflandırılması ( Sevim 2002).
2.9.1.2. Kuvvet Antrenmanları
Şekil 4. Kuvvet Antrenman Çeşitleri ( Sevim 1995).
-
14
2.9.1.3. Genel Kuvvet Antrenmanı
Tüm kasların üretmiş olduğu kuvvettir. Yapılacak olan kuvvet antrenmanında
bu doğrultuda bütün kaslara hitap etmesi amaçlanır. Özel kuvvet çalışmalarının alt
yapısını oluşturmalıdır. Bu çalışmalarda dikkat edilecek hususlardan bir tanesi de
kişilere göre ağırlığın ayarlanmasıdır. Genel kuvvet antrenmanları için tavsiye edilen
istasyon çalışmalarıdır. Bütün grupla çalışılabilir, ekonomik ve çok yönlü çalışma
imkânı sağlar. Prensip olarak;
*8–10 istasyon olmalıdır. İstasyonların yerleşimi, daire, dikdörtgen veya “U”
düzenlerinde çalışabilinir.
*Yüklenme yoğunluk olarak % 40–60 olmalı.
*Tekrar sayısı her istasyonda 8–12 veya süre açısından 25–30 sn. sürmeli.
*Her istasyon arası dinlenme 40–50 sn. verilmeli.
*3–5 set çalışılmalı.
*Setler arası dinlenme 4–5 dk. Dinlenme verilmelidir ( Sevim 2002).
2.9.1.4. Özel Kuvvet Antrenmanı
Branşın tekniğine paralel çalışmaları kapsamalıdır. İstasyon veya dairesel
(circuit) çalışmalar yapılabilir. Genel kuvvet çalışmalarında 8–12 istasyon
bulunurken özel kuvvet çalışmalarında 3–4 istasyon bulunur. Biraz daha spesifik
diyebiliriz. Prensip olarak;
*3–4 istasyon olmalı,
*Maksimalin % 50–60 bir yoğunlukta olmalı,
*8–10 tekrar,
*Tekrarlar arası 40–50 sn. dinlenme verilmeli,
*3–5 set,
*Setler arası 4–5 dk. Dinlenme verilmelidir ( Sevim 2002).
2.9.1.5. Dinamik ve Statik Kuvvet Antrenmanları
Dinamik kuvvet antrenmanları hareketli çalışmaları gerektireceğinden istasyon
veya dairesel çalışmalarla bağdaştırılabilir. Statik çalışmalar da izometrik çalışma
formunda düzenlenebilir ( Sevim 2002).
-
15
2.9.1.6. Maksimal Kuvvet Antrenmanları
Bireyin istemli olarak en yüksek düzeyde ürettiği kas kuvveti olarak
belirtilmiştir. Maksimal kuvvet antrenmanları, çabuk kuvvetin ve kuvvette
devamlılığın alt yapısını oluşturacak şekilde organize edilmesi gerekmektedir.
Maksimal kuvvet liflerin sayısı ve kalınlıkları ile paraleldir. Yani sporcunun kas lif
sayısı ne kadar çok ve hipertrofiye uğramış ise o denli maksimal kuvveti yüksektir.
Maksimal kuvvet antrenmanlarının amacı kas liflerini hipertrofiye uğratmaktır.
Maksimal kuvvet antrenmanların da hipertrofinin gerçekleşmesi de iki temel özelliği
bağlıdır ( Sevim 1995).
• Supramaksimal (maksimalin üstü) ile maksimal arasında bir kas kontraksiyonu
ve uzun süreli bir gerilimi gerektirmektedir.
• Yüklenme şekli kısa süreli, patlayıcı ve yüksek yoğunlukta olmalıdır.
• Dr. Harre ve Feser’e göre maksimal kuvvet antrenman yoğunluğu % 80–100
arasında olduğu görüşündedirler (Sevim, 1995). Maksimal kuvvet antrenman
metotlarını dört ana grupta toplayabiliriz.
Şekil 5. Maksimal Kuvvet Antrenmanları (Sevim 1995).
Tekrar Metodu; Kasların hipertrofiye uğramasını ve intramusculer
koordinasyonun gelişmesini sağlar. Hazırlık dönemlerinde ve yeni antrene olacak
kişilerde tercih edilir.
Prensip olarak;
*Maksimalin % 50–60
*8–10 tekrar
*5–6 set
-
16
Tekrarlar ve setler arası dinlenme sporcunun durumuna ve uygun dinlenme
metoduna göre ayarlanır (Muratlı 2005).
Kısa Süreli Maksimal Yüklenme Metodu; Yüklenme yoğunluğu çok yüksek
tutulur. Genel de üst düzey sporcular için kullanılan bir metottur. Hipertrofiyle
birlikte nöromusculer gelişimde sağlar. Prensip olarak;
*% 80–100 yoğunlukta
* 1–5 tekrar
* 5–6 set
*Tekrarlar arası ve setler arasındaki dinlenmeler tam verilir.
Piramidal Metod; Yüklenme yoğunluğu orantılı olarak artırılırken tekrar
sayısı azalmaktadır. Set sayısı çalışmanın dönemine ve amacına göre ayarlanabilir
(Sevim 1995). Prensip olarak;
* % 100–1 tekrar
* % 95–2 tekrar
* % 90 – 3 tekrar
* % 85–4 tekrar
* % 80–1 tekrar
* Dinlenme yoğunluğun artması ile paralel seyreder,
* 3–5 set,
* Setler arası tam dinlenme verilir.
Tablo 1. İki Değişik Piramit Çalışması (Dündar 1994).
%100…...1 Tekrar
%95.........2 Tekrar
%90.........3 Tekrar
%85........5 Tekrar
%75–80...7 Tekrar
140 kg.....2 Tekrar
130 kg ....3 Tekrar
120 kg ....5 Tekrar
110 kg ....5 Tekrar
100 kg ....6 Tekrar
70 kg .....6 Tekrar
-
17
İzometrik Yüklenme Metodu; Statik bir kuvvet antrenman özelliği gösterir ve
tamamlayıcı bir niteliktedir. Organizasyonu kolay ve az zaman alır. Dezavantaj
olarak M.S.S (Merkezi sinir sistemi) yorgunluğu ve kalp-göğüs de basınç yapma
ihtimali bulunur.
2.9.1.7. Çabuk Kuvvet Antrenmanları
Çabuk kuvvet antrenmanlar kombine bir antrenman ve sportif oyunlarda etkin
olması nedeniyle önemlidir. Bu antrenmanlar da reaksiyon ve hareket hızı önemli bir
unsurdur. Bu nedenle çabuk kuvvet antrenmanlarının organizasyonu maksimal
kuvvete, sürate, iradeye ve tekniğe bağlı olarak dizayn edilmelidir. Çalışmalar
eksiksiz ve mümkün olduğunca düzgün bir ritim içinde yapılmalıdır.
Prensip olarak;
• İstasyon veya dairesel (Circuit) metotlardan istifade edilebilir,
• Hafif ve orta yükler seçilmelidir,
• Yüklenme yoğunluğu maksimalin % 40–60 arasında olmalı
• Yüklenme dinlenme ilişkisine göre dinlenmeler verilmelidir,
• 3–5 set çalışılabilir.
2.9.1.8. Kuvvette Devamlılık Antrenmanı
Bu antrenman iki temel biyomotorik özelliğin bileşkesidir (Kuvvet ve
dayanıklılık). Kassal dayanıklılık; uzun süre devam eden kassal çalışmada kasların
yorgunluğa direnç göstermesidir. Prensip olarak; yüklenme yoğunluğu düşük olacak
% 20-40 arası, tekrar sayısı 20-40 veya süre olarak 40-60 sn., dinlenme genelde
verimsel dinlenme verilir. Set sayısı da 5–6 arasında değişebilir. Metot olarak
istasyon, circuit veya piramidal metotlardan istifade edilebilir. (Sevim 2002).
2.9.2. Dayanıklılık
Organizmanın maruz kaldığı bir yüke, istenilen sürede karsı koyabilmesi ve
devam ettirebilmesi, sportif performans açısından en üst düzeyde verim
gösterebilmesidir (Özbek 2008). Bir dinamik çalışma sırasında sabit çalışma şiddetiyle laktik asit düzeyinde
yükselme olmadan yapılabilen bir çalışmanın, tüm organizmanın yorgunluğuna karsı
çalışabilme yeteneğine dayanıklılık denir (Dündar 1995).
-
18
2.9.3 Sürat
Sporda verimi belirleyen motorsal yetilerden biridir, fakat diğer yetilere göre
geliştirilmesi en sınırlı olan genellikle bireyin kalıtımsal olarak getirdiği fizyolojik
potansiyel üzerine çalışılıp iyileştirilebilen bir özelliktir. Gundlanch’a göre sürat, “en
büyük hızla ilerleyebilme yetisi” olarak, Zaciorskij ise sürati, motorik bir aksiyonu
mevcut bir ortamda en kısa süre içerisinde tamamlayabilme yetisi” olarak, Grosser
ise, sporda sürati “bir uyaran sonucu en kısa zamanda reaksiyon gösterebilme yetisi
olarak tanımlamışlardır (Dündar, 1996).
Bompa’ya göre sürat, sporcunun kendisini en yüksek hızda bir yerden bir yere
hareket ettirebilme yeteneği yada hareketlerin mümkün olduğu kadar yüksek bir
hızla uygulanması yeteneği olarak tanımlanabilir (Bompa, 1998).
2.9.4. Hareketlilik (Esneklik)
Hareketlilik; sporcunun hareketlerini eklemler aracılığı ile mümkün olan bir
genişlik içerisinde, bütün yönlere uygulayabilme yeteneğidir (Sevim, 2003).
Spor biliminde hareketlilik kavramı ya da hareket genişliği Bompa’ya göre,
hareketleri büyük bir genlikte uygulama yetisi esneklik çoğu zamanda hareketlilik
olarak tanımlanmaktadır. Bir kimsenin becerileri büyük açılarda ve kolay olarak
gerçekleştirilmesinde önde gelen temel gerekliliktir. Böyle hareketlerin başarılı
olarak gerçekleştirilmesi gerek duyulandan daha yüksek olması gereken eklem açısı
ve hareket genliğine bağlıdır (Bompa 1998).
2.9.5. Beceri (Koordinasyon)
Beceri, sporcunun daha az efor ile daha fazla is yapma olanağı sağlamaktadır.
Beceri ile değişik kas grupları arasında iyi bir koordinasyon sağlanmaktadır.
Sporcunun hareketlerini doğru hedefli ve daha az bir efor ile uygulayabilmesini, yeni
ve her an değişkenlik gösteren oyun akısı içerisinde en uygun çözüm yolunu
bulabilmesi yeni hareketlerin en kısa zaman içerisinde öğrenilmesini mümkün kılan
bir özelliktir. Başka bir deyişle beceri, sporcunun daha az efor ile daha fazla is
yapma olanağı sağlamaktadır (Sevim, 2003).
-
19
3. GEREÇ VE YÖNTEM
3.1. Araştırmaya Katılan Sporcular
Araştırmaya Türkiye Erkekler Voleybol Birinci Liginde oynayan 24
profesyonel sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Sporculardan bir kısmı antrenman
(n=12) grubunu oluşturmuş; diğer sporcular ise kontrol (n=12) grubunu meydana
getirmiştir. Testler öncesinde sporculara araştırma ve testlerle ilgili genel bilgiler
aktarıldı.
Araştırmaya katılan sporcuların fiziksel özellikleri AG (antrenman grubu) yaş
ortalaması 28.2±4.4 yıl, KG (kontrol grubu) yaş ortalaması 27.6±4 yıl, AG
antrenman yaşı 16±3.7 yıl, KG antrenman yaşı 15.2±3.4 yıl, AG boy ortalaması
195.9±6.5 cm, KG boy ortalaması 192.8±3.9 cm, AG vücut ağırlığı ortalaması
89.7±10.1 kg, KG vücut ağırlığı ortalaması 78.4±6.1 kg bulundu.
3.2. Ölçüm ve Testlerde Kullanılan Araçlar
Testlere katılan sporcuların; boy uzunluk ölçümleri Holtain Ltd. UK. marka
stadiometre duvara monte edilerek ölçüldü. Vücut ağırlık ölçümleri Tanita TBF 401
A Japon marka baskül ile ölçüldü. Dikey sıçrama testleri duvara monte edilen
mezura ile ölçüldü. Durarak uzun atlama testleri zemine monte edilen mezura ile
ölçülmüştür. 30 metre sürat testleri New Test Fotosel Kronometre kullanılarak
ölçülmüştür. Bir 1 RM maksimal testleri (Jimsa) ve serbest ağırlık materyalleri
kullanılarak test edildi.
3.3. Ölçüm ve Test Metotları
3.3.1. Boy-Vücut Ağırlık Ölçümü
Deneklerin boyları çıplak ayak ile Holtain Ltd. UK. marka ölçüm aleti ile cm.
cinsinden ölçülmüştür. Vücut ağırlıkları ise, Tanita TBF 401 A Japon marka baskül
ile üzerlerinde sadece şort ve tişört kalacak şekilde kg. cinsinden kaydedilmiştir.
-
20
3.3.2. Dikey Sıçrama Testi
Bu ölçümde deneğin ayakta uzanabildiği yükseklik ile sıçrayarak
dokunabileceği nokta arasındaki mesafe cm cinsinden ölçülmüştür.
Resim 7. Dikey Sıçrama Testi (Örnekleme) 3.3.3. Yatay Sıçrama Testi (Durarak Uzun Atlama): Sporcular işaretlenmiş
çizginin arkasından çift ayak ile ulaşabildiği en uzak noktaya sıçramıştır. Başlangıç
çizgisi ile sporcunun çizgiye en yakın bıraktığı iz arasındaki mesafe (cm) cinsinden
kaydedilmiştir.
Resim 8. Yatay Sıçrama Testi (Durarak Uzun Atlama) (Örnekleme)
-
21
3.3.4. Esneklik Testi
Deneklerin üst gövde esneklik değerlerini belirlemek için uzan eriş testi
uygulanmış ve değerleri kaydedilmiştir.
Resim 9. Esneklik Testi (Örnekleme)
3.3.5. 30 Metre Sprint Testi
Deneklere New Test Fotosel Kronometre kullanılarak 2’şer deneme içeren 30
metre sprint koşuları yaptırılmıştır ve yapılan ölçümler kaydedilmiştir.
Resim 10. 30 Metre Sprint Testi (Örnekleme)
3.3.6. 1RM Maksimal Testi
Deneklerin kuvvetlerini ölçmek için maksimum ağırlık ile 1 tekrar yapabildiği
limit alınarak kaydedilmiştir.
-
22
3.4. Uygulanan Antrenman Metodu
Tablo 2. Aylık Antrenman Planı
1 PERIOD PERIOD I PERIOD II PERIOD III
2 AY AĞUSTOS EYLÜL EKİM 3 HAFTA 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
5 SAĞLIK
1 - - - 1 - - - 1 - - - KONTROLÜ
6 PERFORMANS 1 - - - 1 - - - 1 - - - TEST
7
HA
FTA
LA
RA
GÖ
RE
YÜ
KL
EM
E
ŞİD
DE
Tİ
100
90
80
70
60
50
40
8
GÜ
NL
ER
E G
ÖR
E Y
ÜK
LE
ME
ŞİD
DE
Tİ
100
90
60
50
40
9
HA
FTA
LIK
AN
TR
EN
MA
N
PLA
NI
PZT. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 SALI 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 Son Test M-I ÇRŞ. İlk Test 1 2 1 2 1 2 1 2 2 2 2 M-II PRŞ. 2 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 M-III
CUMA 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Son Test M-IV CMRTS. İlk-Test R R R R R R 1 1 1 1 R R1 PAZAR R P.M. R P.M. R P.M. R P.M. P.M. P.M. P.M. R R2
10
TO
PLA
M
ANT. GÜNÜ 6 6 5 6 6 6 6 7 7 7 7 5 75
11 MAÇ 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 10 NO
12 DİNLENME
1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 2 9 NO
13 ANTRENMAN 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 5 65 NO
14 ANT. 10 14 12 14 12 14 12 14 12 21 21 10 166 SÜRE
15
BİO
MO
TO
RİK
Y
ÜK
LE
NM
E
DAĞ
ILIM
I (%
) KUVVET % 20 30 50 20 50 30 30 30 20 30 30 20
MÜ
SAB
AK
A
SÜRAT (%) 10 40 10 20 10 10 20 10 10 10 20 10 DAYANIKLIK
% 50 10 20 40 20 20 20 20 30 20 20 30 TEKNİK (%) 10 10 10 10 10 20 10 20 20 20 10 10 TAKTİK (%) 10 10 10 10 10 20 20 20 20 20 20 30
16 TOPLAM % 100 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% TOPLAM
-
23
Çalışmada sporculara, 12 haftalık periyotlanmış pliometrik antrenman
programı uygulandı. Bu uygulamada kasa, engel, sürat, kuvvet, sıçrama dereceleri
yapılan testlerle belirlendi.12 haftalık bu yüklenmeler sonucunda bu yüklenmelerin
yatay ve dikey sıçrama, ,esneklik, sürat, kuvvet özelliklerine etkileri araştırıldı.
Tablo 3. Birim (Mikro) Antrenman Planı
Günlük Antrenman Planı
Süre Yoğunluk
(%) Sıklık Tekrar Sayısı Dinlenme
Isınma 10' 5 Streching 5' 5 Sıçramalar Pliometri 30' 40 3 Set 4 Tekrar Streching 3' 5 2' Isınmalar(Top'lu) 10' 10 Teknik, Taktik 60' 15 Jogging 2' 10 10' Streching 10' 10 10'
-
24
Tablo 4. Haftalık antrenman planı
3.5. İstatistik Analiz
Elde edilen verilerin istatistiki analizlerinin yapılmasında SPSS 13 paket
programı kullanıldı. Elde edilen verileri grup içi ve gruplar arası ön-test son-test
değerlerini karşılaştırmak için Bağımlı (Paired Sample) ve Bağımsız Örneklem
(Independent Sample) t-testleri kullanıldı
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar
SABAH Kuvvet
Antrenmanı %80–100 yoğunlukta 1–5 tekrar 5–6 set Tam dinlenme DİNLENME
Kuvvet Antrenmanı
Maksimalin % 50–60 8–10 tekrar 5–6 set Setler arası dinlenme 3’ DİNLENME
Kuvvet Antrenmanı
%100–1 tekrar % 95–2 tekrar % 90 –3 tekrar % 85–4 tekrar % 80–1tekrar 3-5 set Tam dinlenme
DİNLENME
DİN
LEN
ME
AKŞAM Voleybol
Antrenmanı Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma
Pliometri antrenmanları Deep jump (derinlik) çalışması % 70-80 5 tekrar 3 set setler arası 3’ dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma , takım çalışması
Voleybol Antrenmanı
Sürat çalışmaları 4x10m 4x20m 4x30m Tam dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas, manşet pas, hücum savunma,takım çalışması,servis karşılama
Pliometri antrenmanları Engel çalışmaları % 70-80 5 tekrar 3 set setler arası 3’ dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma , takım çalışması
Voleybol Antrenmanı
Teknik Antrenmanlar Parmak pas, manşet pas, hücum savunma,takım çalışması
Pliometri antrenmanları Sıçramalar Kanguru sıçraması sağ-sol bacak 3x10 Durarak uzun atlama 3x10 İp atlama 2x1’ Tam dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma , takım çalışması
DİN
LEN
ME
-
25
4. BULGULAR
4.1. Antrenman Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları
Tablo 5. Antrenman Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P
Yaş(yıl) Ön Test 28.2±4.4
Son Test 28.2±4.4
Antrenman Yaşı(yıl)
Ön Test 16±3.7 Son Test 16±3.7
Boy(cm) Ön Test 195.91±6.5 Son Test 195.91±6.5
Vücut Ağırlığı (kg)
Ön Test 89.7±10.1 4.1 7.9 0.000
Son Test 85.6.9±9.3
Tablo 5'e bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden
yaş, antrenman yaşı ve boy uzunluklarının istatistiksel önemli fark bulunamadı
(p>0.05).
Tablo 6. Antrenman Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P
Esneklik (cm) Ön Test 15.8±6.3
4.1 -5.7 0.000 Son Test 19.9±5.3
30m Sürat (sn) Ön Test 4.2±0.2
0.1 5.5 0.000 Son Test 4.1±0.1
Tablo 6'ya bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden
esneklik,30 m.sürat ve vücut ağırlıkları istatistiksel anlamlılık düzeyi P
-
26
Tablo 7. Antrenman Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P
Biceps Curl (kg)
Ön Test 53.0±7.5 18.5 -4.3 0.000
Son Test 71.5±8.7
Triceps Press (kg)
Ön Test 48.0±7.0 22.08 -4.9 0.000
Son Test 70.08±8.0
Shoulder Press (kg)
Ön Test 67.1±8.3 22.5 -56.7 0.000
Son Test 89.7±8.9
Squat (kg) Ön Test 186.2±22.3
23.0 -29.5 0.000Son Test 209.2±22.8
Bench Press (kg)
Ön Test 80.0±8.5 22.08 -70.6 0.000
Son Test 102.0±8.4
Dikey Sıçrama (cm)
Ön Test 73.0±8.6 10 -9.8 0.000
Son Test 83.0±11.2
Durarak Uzun Atlama (m)
Ön Test 2.48±25.2 16.5 -4.0 0.001
Son Test 2.65±23.8 Tablo 7'ye bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden;
Biceps curl, triceps, omuz press, squat, dikey sıçrama, durarak uzun atlama ve bench
press istatistiksel anlamlılık düzeyi P
-
27
Tablo 9. Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P
Esneklik (cm) Ön Test 12.9±5.2
1.5 -4.0 0.000Son Test 14.4±4.9
30 m Sürat (sn) Ön Test 4.3±0.2
0.1 -5.5 0.000Son Test 4.4±0.2
Tablo 9'a bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden
esneklik ve 30 m.sürat istatistiksel anlamlılık düzeyi P
-
28
4.3. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Ön Test Karşılaştırmaları.
Tablo 11. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreleri Ön Test Karşılaştırmaları.
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P
Yaş (yıl) Antrenman
Grubu 28.2±4.4 0.6 0.3 0.870 Kontrol Grubu 27.6±4.0
Antrenman Yaşı (yıl)
Antrenman Grubu 16.0±3.7 0.8 0.5 0.804
Kontrol Grubu 15.2±3.4
Boy (cm) Antrenman
Grubu 195.9±6.5 3.1 1.4 0.135 Kontrol Grubu 192.8±3.9
Vücut Ağırlığı (kg)
Antrenman Grubu 89.7±10.1 11.3 3.3 0.429 Kontrol Grubu
78.4±6.1
Tablo 11’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön test
değerlerinden yaş, antrenman yaşı, boy uzunlukları ve vücut ağırlıkları
karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.
Tablo 12. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test Karşılaştırmaları.
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P
Esneklik (cm) Antrenman
Grubu 15.8±6.3 2.9 1.2 0.233Kontrol Grubu 12.9±5.2
30m Sürat (sn) Antrenman
Grubu 4.2±0.2 0.1 -1.2 0.212Kontrol Grubu 4.3±0.2
Tablo 12’ye bakıldığında antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön test
değerlerinden esneklik ve 30 m. sürat testleri karşılaştırıldığında istatistiksel
anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.
-
29
Tablo 13. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1RM) Ön Test Karşılaştırmaları.
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P
Biceps Curl (kg)
Antrenman Grubu 53.0±7.5 10.7 4.2 0.000Kontrol Grubu 42.3±4.2
Triceps Press(kg)
Antrenman Grubu 48.0±7.0 2 0.8 0.000Kontrol Grubu 46±3.6
Shoulder Press (kg)
Antrenman Grubu 67.1±8.3 14.6 5.0 0.000Kontrol Grubu 52.5±5.4
Squat (kg)
Antrenman Grubu 186.2±22.3 24.6 3.3 0.003Kontrol Grubu 161.6±11.7
Bench Press (kg)
Antrenman Grubu 80.0±8.5 22.3 7.8 0.000Kontrol Grubu 57.6±4.9
Dikey Sıçrama (cm)
Antrenman Grubu 73.0±8.6 5 1.6 0.112Kontrol Grubu 68.0±5.9
Durarak Uzun Atlama (m)
Antrenman Grubu 2.48±25.2 32.4 4.0 0.001Kontrol Grubu 2.16±11.9
Tablo 13’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön test
değerlerinde biceps curl, triceps, omuz press, squat, durarak uzun atlama bench pres
istatistiksel anlamlılık düzeyi P
-
30
4.4. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Son Test Karşılaştırmaları
Tablo 14. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreler Son Test Karşılaştırmaları.
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P
Yaş (yıl) Antrenman
Grubu 28.2±4.4 0.6 0.3 0.740 Kontrol Grubu 27.6±4.0
Antrenman Yaşı (yıl)
Antrenman Grubu 16.0±3.7 0.8 0.5 0.619
Kontrol Grubu 15.2±3.4
Boy (cm) Antrenman
Grubu 195.9±6.5 3.1 1.4 0.176 Kontrol Grubu 192.8±3.9
Vücut Ağırlığı (kg)
Antrenman Grubu 85.6±9.3 5.7 2.0 0.429 Kontrol Grubu
78.9±6.2
Tablo 14’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son test
değerlerinden yaş, antrenman yaşı, boy uzunlukları ve vücut ağırlıkları
karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.
Tablo 15. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Son Test Karşılaştırmaları.
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P
Esneklik (cm) Antrenman
Grubu 19.9±5.3 5.5 2.5 0.233Kontrol Grubu 14.4±4.9
30 m Sürat (sn) Antrenman
Grubu 4.1±0.1 0.3 -3.5 0.017Kontrol Grubu 4.4±0.2
Tablo 15’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son test
değerlerinden esneklik istatistiksel anlamlılık düzeyi p>0.05, 30 m. sürat testleri
karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi p
-
31
Tablo 16. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Son Test Karşılaştırmaları.
PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P
Biceps Curl (kg)
Antrenman Grubu 71.5±8.7 26.5 9.5 0.008
Kontrol Grubu 45.0±4,1
Triceps Press (kg)
Antrenman Grubu 70.8±8.0 22.5 8.3 0.000
Kontrol Grubu 48.3±4.0
Shoulder Press (kg)
Antrenman Grubu 89.7±8.9 36 12.4 0.000
Kontrol Grubu 53.7±4.6
Squat (kg) Antrenman
Grubu 209.2±22.8 47.4 6.5 0.000Kontrol Grubu 161.8±11.5
Bench Press (kg)
Antrenman Grubu 102.0±8.4 41.6 12.4 0.000
Kontrol Grubu 60.4±7.9
Dikey Sıçrama (cm)
Antrenman Grubu 83.0±11.2 13.9 3.8 0.172
Kontrol Grubu 69.1±5.4
Durarak Uzun Atlama (m)
Antrenman Grubu 2.65±23.8 48.8 6.0 0.001
Kontrol Grubu 2.16±14.3
Tablo 16’ya bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son test
değerlerinin karşılaştırmalarında; Triceps, durarak uzun atlama, omuz pres, squat ve
bench pres p0.05 bulundu.
-
32
5. TARTIŞMA
Araştırmaya katılan 24 sporcu, Türkiye erkekler voleybol birinci ligi
oyuncularından oluşmaktadır. Sporcuların yaş ortalamaları, antrenman grubu (AG);
28,2±4.4 yıl, kontrol grubu (KG);27.6±4 yıl, spor yaşları; AG;16±3.7 yıl KG;
15.2±3.4 yıl, boy ortalamaları, AG;195.9±6.5 cm KG;192.8±3.9 cm, kilo
ortalamaları, AG; 89.7±10.1 kg, KG; 78.4±6.1 kg’dır. Voleybolcuların fiziksel
özellikleri homojendir.
Biyomotorik özellikler açısından bu çalışmada; esneklik ölçümlerinde ön test
15.8 cm son test 19.9 cm, 30 m sürat ölçümlerinde ön test 4.2 son test 4.1 saniye,
kuvvet ölçümlerinde; Biceps ölçümleri ön test 53.0 kg, son test 71.5 kg, Triceps
ölçümleri ön test 48.0 kg, son test 70.0 kg, Omuz pres ölçümlerinde ön test 67.1 kg,
son test 89.7 kg, Squat ölçümlerinde ön test 186.2 kg, son test 209.2 kg,Bench pres
ölçümlerinde ön test 80.0 kg,son test 102.0 kg, dikey sıçrama ölçümlerinde ön 73.0
cm, son test 83.0 cm, durarak uzun atlama ölçümlerinde ön test 2.48 m, son test 2.65
m bulunmuştur.Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre, sporcuların 12 haftalık
piramidal kuvvet ve pliometrik antrenman sonucunda, esneklik ölçümleri,
antrenmanlarda yapılan esneme ve germe egzersizlerinin yoğunluğu sonucu oldukça
gelişmiştir. Pliometrik antrenmanlarda yapılan sıçrama egzersizlerinin ve kuvvet
çalışmalarının sonucu olarak deneklerin sıçrama değerleri, patlayıcı kuvvetleri ve
hızlanma süreleri oldukça gelişmiştir.12 haftalık antrenman ve müsabaka süresince
kuvvet artışına bağlı olarak vücut yağ yüzdesi azalmış kas kütlesi artmıştır. Bunun
sonucunda deneklerde kas tonusu ve kuvvet artışı gözlenmiş olup verilerin istatistikî
sonuçları önceden yapılan çalışmalara paralel olarak oldukça anlamlı bulunmuştur
(p
-
33
Çalışmamızda 12 haftalık antrenman sonucunda durarak uzun atlama
ölçümleri ön test 2.48 m, son test 2.65 m bulunarak (p
-
34
Durarak uzun atlama ön test; 247.7 cm, son test 265.2 cm olarak ölçülmüştür. Bu
sonuçlar istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. P
-
35
Costello (1981) kısa mesafe koşusunun ve engelli koşunun pliometrik
antrenmanla ne kadar geliştiğini incelemiştir. İncelemeye göre, derin sıçrama
egzersizleri yapan sporcuların bacak gücü, fırlamaları ve ayak çabukluğu anlamlı
şekilde artış gösterdiğini bildirmiştir.
Çavdar yaptığı çalışmada, düzenli yapılan pliometrik antrenmanların, deri altı
yağ oranları üzerinde anlamlı sayılabilecek düzeyde etkili olmadığını; ancak sıçrama,
kuvvet ve esneklik verilerini yüksek oranda anlamlı olarak etkilediğini göstermiştir
(Çavdar 2006).
Savucu araştırmasında, 3 ay süreyle klasik basketbol antrenmanlarına ilaveten
yapılan pliometrik antrenmanın genç basketbolcuların bacak kuvvetleri, anaerobik
güçleri ve vücut kompozisyonları üzerinde olumlu bir değişim ve gelişmeye neden
olduğunu bildirmiştir ( Savucu 2001).
Akgün (1989); Elde edilen bulgulardan, 8 hafta süre ile düzenli uygulanan
pliometrik antrenman programının, voleybolcu gençlerin bacak güç gelişimleri
üzerinde anlamlı düzeyde katkısı olduğu belirlenmiştir. Sağ ve sol bacak sıçrama
becerilerine göre özel hazırlanmış 14 haftalık antrenman uygulamasına katılan
voleybolcuların çift bacak sıçrama dereceleri daha fazla gelişme göstermiştir.
Diallo et al. (2001); pliometrik antrenmanın sıçrama performansı üzerindeki
etkilerini araştırmak amacı yaptıkları çalışma sonucunda deney grubunun dikey
sıçrama, hareket halinde dikey sıçrama, tekrarlayan sekme ve uzun atlama
değerlerinde anlamlı artışlar bulmuşlardır.
Stojanovic and Kostic (2002) ; sekiz haftalık pliometrik egzersizin
voleybolcuların smaç sıçraması, blok sıçraması ve yatay sıçrama üzerine etkisinin
araştırıldığı çalışmasında kontrol grubu ile çalışma grubunun sıçrama değerleri
karsılaştırıldığında çalışma grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar
bulmuştur.
Luebbers et al. (2003) ; çalışmasında 4 ve 7 haftalık olarak uygulanan
pliometrik çalışmanın dikey sıçrama yüksekliği, dikey sıçrama gücü ve anaerobik
performans üzerinde istatiksel olarak anlamlı fark yaratmadığı sonucuna
ulaşmışlardır. Ancak her iki sürecinde dikey sıçrama üzerine olumlu etkisi olduğunu
saptamışlardır.
-
36
Koçak (1991), 17-18 yas grubu antrenmanlı ve antrenmansız askeri erkek
öğrenciler ile yaptığı 6 haftalık pliometrik antrenman sonucunda anaerobik kuvvet
üzerindeki değişimi araştırmıştır. Çalışma sonucunda deneklerin dikey sıçrama
değerlerinde kontrol grubuna göre anlamlı fark bulunmuştur.
Turner et al. ( 2003) ; altı haftalık pliometrik antrenmanın etkisi üzerine
yaptıkları çalışmada denek grubunda sıçrama yüksekliği açısından istatistiksel
anlamda bir farklılık bulamamışlardır.
Messner et al. (1999) ; pliometrik çalışmaların bayan voleybolcular üzerindeki
etkilerini araştırmak amacıyla yaptıkları çalışma sonucunda dikey sıçrama
performanslarında anlamlı artışlar bulamamışlardır. Bunun sebebi olarak sporcuların
sezon içerisinde maksimum seviyede dikey sıçrama yapmış olduklarından dolayı
olabileceğini öne sürmüşlerdir.
-
37
6. SONUÇ VE ÖNERİLER
Bu doğrultuda çalışmamızda elde edilen ön-test ve son-test verilerine
dayanarak yaptırılan yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özellikler
üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşturduğu ortaya konmuştur. Özellikle
hazırlık dönemi ve müsabaka dönemi ilk periyotlarında yoğun olarak yapılan
pliometrik antrenmanların voleybolcuların performanslarını olumlu etkilediği
görülmüştür. Bu çalışma sonuçlarıyla pliometrik antrenman çalışmalarının,
biyomotorik özelliklere etkinliğini incelemek ve voleybolcuların güç
performanslarının gelişiminde spor bilimlerine katkı sağlamak amacıyla kullanılması
tavsiye edilebilir.
Ayrıca pliometrik antrenmanlar ile ilgili araştırmalara yardımcı olacağı
düşünülebilir.
-
38
ÖZET
Voleybolcularda yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özellikler
üzerine etkisinin araştırılması.
Bu çalışmanın amacı voleybolcularda dikey sıçramaya yönelik olarak yapılan
yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özellikler üzerine etkilerini
araştırılmasıdır.
Araştırmaya katılan 24 erkek sporcudan 12 si Türkiye Erkekler Voleybol
Birinci Liginde yer alan MEF (Modern Eğitim Fen) Okulları Spor Kulübü, diğer 12
erkek voleybolcu ise Galatasaray Spor Kulübü oyuncularından seçildi. Antrenman ve
kontrol grubu olmak üzere iki grup oluşturuldu. Antrenman grubunun ortalama yaş
28.2±4.4 yıl, spor yaşı 16.0±3.7 yıl, vücut ağırlığı 89.7±10.1 kg ve boyları da
195.9±6.5 cm.dir. Kontrol grubu ortalama yaş 27.6±4.0 yıl, spor yaşı 15.2±3.4 yıl,
boy 192.8±3.9 cm ve vücut ağırlığı ortalaması 78.4±6.1 kg dır. Araştırma 8 hafta
boyunca genel voleybol antrenmanının yanı sıra periyotlanmış pliometrik antrenman
protokolü olarak düzenlendi.
İstatistiki analizler de SPSS 13 paket programı kullanıldı. Elde edilen verileri
grup içi ve gruplar arası ön-test son-test değerlerini karşılaştırmak için bağımlı
(Paired Sample) ve bağımsız Örneklem (Independent Sample) t-testleri kullanıldı.
Anahtar sözcük: Pliometrik , biyomotor özellik , voleybol
-
39
SUMMARY
Being researched of effects on heavy plyometrical tranings’ biomotorical
features for volleyball players.
The aim of this study to be searched that effects of heavy plyometric trainings
that be done intenden for vertical skipping for volleyball players.
12 of 24 male sporters attended attended to the researching from Modern
Education Science (MEF) Schools Sports club taking part Turkey Man Volleyball
First League, another 12 man volleyball players from Galatasaray Sports Club are
choosed. Two groups are put together that are training group and control group.
Average age of the training group is 28.2±4.4 years,sport age is 16.0±3.7 years, body
weight is 89.7±10.1 kg and also height is 195.9±6.5 cm. Average age of the control
group is 27.6±4.0 years, sport age is 15.2±3.4 years, height is 192.8±3.9 cm. and
also average body weight is 78.4±6.1 kg. The researching was holded as periodized
plyometrical training protocol alongside general volleyball training during the 8
weeks.
It is used toSPSS 13 package programme in statistical analysis To compare the
procured datas, in-group and intergroup pretest-posttest values, Paired Sample and
Indepented Sanple t-tests are used.
Key Words: Plyometric, Biomotoric Features, Volleyball.
-
40
KAYNAKLAR
AKGÜN, N. (1989), Egzersiz Fizyolojisi, 4. Baskı, Gökçe Ofset Matbaacılık, Ankara.
AKGÜN N.(1989), Egzersiz Fizyolojisi Başbakanlık Gençlik Ve Spor Genel Müdürlüğü Ankara
ANONİM.( 2007), Dünya Voleybol Tarihçesi [http://www.ödevindir.net], Erişim Tarihi:20.05.2007.
ATES M., ATESOĞLU U.(2007), Pliometrik Antrenmanın 16-18 Yas Grubu erkek Futbolcuların Üst ve Alt Ekstremite Kuvvet Parametreleri Üzerine Etkisi: Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, BAKTAAL, DEVRİM GÖKMEN.(2008), ÇÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Adana BAYRAKTAR B.(2008), Voleybolcularda sağ ve sol bacak sıçrama derecesi farklılıklarına göre periyotlanmış pliometrik antrenmanın çift bacak sıçrama performansına etkisi [The effect of plyometric training planned via left and right leg jumping skill differences on double-leg jumping performance of volleyball players] Ankara Üniversitesi Sağlık bilimleri enstitüsü Yüksek Lisans Tezi BEREKET, S. (1994), Pliometrik antrenman programının yarışmacı bayan voleybolcuların dikey sıçrama ve 20m koşu zamanlarına etkisi. Orta Doğu Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi BEREKET S, TUNCEL F. ( 1994), Pliometrik antrenman programının yarısmacı bayan voleybolcuların dikey sıçrama ve 20 m kosu zamanlarına etkisi. III. Ulusal Spor Bilimleri Kongresi, Ankara BLİMKİE CJR. (1992), Resistance Training During Prand Early Puberty: Efficacy, Trainability, Mechanisms, and Persistance. Can J Sport Sci BOMPA T.O. (2007), Antrenman Kuramı ve Yöntemi ”Dönemleme” Spor Yayınevi ve Kitapevi Ankara
BOMPA, T.O. (2001), Sporda Çabuk Kuvvet Antrenmanı. Bağırgan Yayımevi.
BOMPA T.O. (1998), Antrenman Kuramı ve Yöntemi Ankara
BRİTTENHAM.G.(1992), Plyometrik exercise: a world of caution joperd january
BROWN M.E.,MA YHEW,Y.H BOLEACH,L.W. (1986), Effect of Plyometric Training of Vertical jump Performance in Hıgh Schooll Basketball Players”.The journal of Sports Medicine and Phsyical Fitness BRUCE-LOW S, SMITH D. (2007), Explosive Exercises In Sporrt Training: Acritical Rewiew. JEP online
CHU.(1992), Jumping into plyometrics champaing il leisure pres London
-
41
CİCİOĞLU, İ, GÖKDEMİR, K, EROL, E. (1996), Pliometrik antrenman 14-15 yaş grubu basketbolcuların dikey sıçrama performansı ile bazı fiziksel ve fizyolojik parametreler üzerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi COSTELLO F. ( 1981), Drills and weight training flexibility and plyometric for sprinters and hurdler, Track and Field Quarterly Review. ÇAVDAR K.(2006), Pliometrik antrenman yapan öğrencilerin sıçrama performanslarının incelenmesi [A study on jumping performances of the students performing plyometric exercises] Marmara üni.salık bili.ens.y.lisans tezi.İstanbul DOLU, E. (1994), ‘’ Yüksek Antrenmanın Sıçrama Evresi ve Pliometrikler’’. Atletizm Bilim ve Teknoloji Dergisi
DÜNDAR, U. (1995), Antrenman Teorisi ,2.Baskı Bagırgan Yayınevi, Ankara.
DÜNDAR U.( 1996), Antrenman Bilgisi Ankara
ERGUN N,BALTACI G, YILMAZ D.( 1994), ‘ Elit bir voleybol takımının fiziksel yapı, uygunluk ve performansdüzeyinin analizi’ , Voleybol bilim ve teknoloji dergisi, Ankara,
FORAN BİLL.(2001), Hıgh Performance Sports Condıtıonıng. Human Kinetics
GÜNAY, M., SEVİM Y., SAVAŞ, S., EROL, E. (1994) Pliometrik çalışmaların sporcularda vücut yapısı ve sıçrama özelliklerine etkisi. H.Ü. Spor Bilimleri Dergisi GÜR ERCAN.(2001), Özel Düzenlenmiş Plyometrik Antrenmanların Genç Futbolcuların Anaerobik Güçlerine Etkisi F. Ü. Sağ. BiL Ens. Yüksek Lisans Tezi ELAZIĞ
KALE R. (1993), Sporda Dayanıklılık, Sağlık Antrenman ve Biyofizyolojik Temeller. istanbul, Alai Ofset Ltd
KARADENİZ, Ç. (1998), Yarışmacı erkek voleybolcularda polimetrik çalışma programının dikey sıçrama ve belirlenmiş model çalışma süresine etkisinin araştırılması. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Yüksek Lisans Bitirme Tezi.
KILINÇ, F (2008), An Intensive Combined Training Program Modulates Physical, Physiological, Biom)otoric And Technical Parameters in Basketball Player Women, The Journal of Strength and Conditioning Research, November, Volume 22, Issue 6.
KOÇAK S. ( 1991), The Effect of Plyometric Training Program on Anaerobic Power of 17-18 Years Old Trained and Untrained Male Students. ODTÜ Yüksek Lisans Tezi. Ankara KOTZAMANİDİS, C. (2006), Effects of plyometric training on running performance and vertical jumping in prepubertal boys. Journal of Strength and Conditioning Research
LETZELLER H. (1986) Kraft Training
MAAN R ( 1986) Plyometrics, Northern Arizona University
MAARTEN FB. (1990) Durpo jumping as a training methot for jumping abiliyt. Sports Medicine
-
42
MARKOVİC, GORAN. (2007)b. Does plyometric training improve vertical jump height? A metaanalytical review. British Journal of Sports Medicine MESSNER B., GUYER S., HOLDER J., SKELTON M.( 1999), Effect of Plyometric Training on Strength, Vertical Jump, Flexibility and Range of Motıon ın Volleyball Players.:Medicine and Science In Sportsand Exercise MURATLI S.\ŞAHİN G.\KALYONCU O.( 2005) Antrenman ve Müsabaka – Yaylım Yayıncılık İstanbul
MYER, G.D, K.R. FORD, J.L. BRENT, T.E. (2006), HEWENT. The effects of plyometric vs. dynamic stabilization and balance training on power, balance and landing force in female athletes. Jorunal of Strength and Conditioning
Research
O.DİALLO, E. DORE, P. DUCHE, E. VAN PRAAGH.( 2001), Effects of Plyometric Training Followed by a reduced training programme on physical performance in prepubescent soccer players: Journal Sports Medicine Physical Fitness ONAY M. ( 1993) Artırmalı Direnç Antrenman Metodu ile Maksimal Kuvvet Antrenman Metodunun Kuvvet Gelişimine Etkileri ve Metotları Arasındaki Farklılıklar. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi
ÖZBEK,SALİH. 15 -17 Yas Grubu Erkek Basketbolcularda Hazırlık Dönemi ve Üst Ekstremite Kuvvet Antrenmanlarının Bazı Parametrelere ve Sut isabetine Etkisi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi
PAUL E. LUEBBERS, JEFFREY A. POTTEIGER, MATHEW W. HULVER, JOHN P.THYFAULT, MICHAEL J. CARPER AND ROBERT H. LOCKWOOD.(2003), Effects of Plyometric Training and Recovery on Vertical Jump Performance and Anaerobic Power.Journal of Strength and Conditioning Research
PAUL, E., JEFFREY, A., MATHEW, W., JOHN, P., MICHAEL, J. & ROBERT, H. (2003), Effects of plyometric training and recovery on vertical jump performance and anaerobic power, Journal of Strength and Conditioning Research
RADCLIFFE J. ( 1988), Producing power through plyometrics, Sport Science RIMMER, E, SLIEVERT, G.(2000), Effect of a plyometrics intervention program on sprint performance, Journal of Strength and Conditioning Research
SAGIROGLU İ.(2008), Genç basketbolcularda pliyometrik antrenmanların anaerobik performans ve dikey sıçrama yüksekliğine etkisi [Effect of plyometric training on vertical jump hight and anaerobic performance in young basketball players] DEÜ İzmir
SAVUCU Y.(2001), Özel düzenlenmiş plyometrik antrenmanların genç basketbolcuların anaerobik güç performansına etkisi [Effects of regular specific plyometric training on anaerobic power of young basketball players], F. Ü. Sağ. Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Elazığ
SEVİM, Y. (2003), Basketbolda Kondisyon Antrenmanı, 1. baskı, Nobel Yayınevi, Ankara.
-
43
SEVİM Y.( 2002), Antrenman Bilgisi - Nobel Yayın Ankara
SEVİM, Y. (1995), Antrenman Bilgisi, Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
SPURRS R. W, MURPHY A.J, WATSFORD M.L.( 2003), The Effect of Plyometric Training on Distance Runnıng Performance: European Journal of Applied Physiology
STOJANOVİC T, KOSTİC R.( 2002), Effect of Plyometric Training Model on the Development of Vertical jump Voleyball Players.Facta Universtatıs Series:Physical Education and Sport
ŞİMŞEK, B.(2002), Bayan voleybol oyuncularının sıçramada etkili alt ekstremite parametrelerinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması. Ankara üniversitesi. Yüksek lisans bitirme tezi. TINAZCI, C. (1996), Çoklu Sıçrama Testinin Güvenirliliği ve Geçerliliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi
THOMAS R. BAECHLE, END, CSCS.(1994), Essentials of Strength Training and Conditioning
TOPUZ F 2008 Özel Pliometrik Çalışmaların Genç Voleybolcuların Bacak Güç Gelişimine Etkisi Kırıkkale üniversitesi yüksek lisans tezi
TOUMI H., BEST, T. M., MARTIN, A., POUMARAT G., (2004). Muscle plasticity after weight and combined (weight + jump) training. Medicine and Science in Sport Exercise
TRİCOLİ V., LAMAS L., CARNEVALE R., UGRİNOWİTSCH.(2005), Short-term effects on lower-body functional power development: weightlifting vs vertical jump training programmes. Journal Strength and Conditioning Research TURNER A.M., OWINGS M., SCHWANE J. A.(2003) Dmprovement in Runnıng Economy After 6 Weeks of Plyometric Training: Journal of Strength and Conditioning Research VURAT M ( 2000) Voleybol Teknik, Bağırgan Yayınevi, Ankara
WULF, G.(2007), Attention and motor learning, Human Kinetics, Champaign, IL
YESSİS M, HATTIELD F ( 1986) Plyometric training, achieving explosive power in sports, fitness system, Scholastic Coach YÜKTAŞIR, B., ŞİMŞEK, Ö., ÇOKNAZ, H., MİRZEOĞLU, D., MİRZEOĞLU., N.(2000), A-2 liginde oynayan bir bayan voleybol takımının sezon öncesi hazırlık dönemi antrenmanlarının, voleybol oyuncularının fiziksel ve fizyolojik özelliklerine etkisi. Voleybol ve Teknoloji Dergisi ZİYAGİL, M., TAMER, K., ZORBA, E.(1993), Beden Egitimi ve Sporda Temel Motorik özelliklerin ve Esnekligin Gelistirilmeli, Ankara.
www.vedatsenturk.com/voleybol/voleyboun kısa tarihi Erişim tarihi:25.05.2011
www.tvf.org.tr Erişim tarihi 25.05.2011
www.myfitnessdepot.com Erişim tarihi 25.05.2011
-
44
www.speedpowerstability.com Erişim tarihi 25.05.2011
www.biggerfasterstronger.Mobil Erişim tarihi 25.05.2011
www.brianmac.co.uk Erişim tarihi 25.05.2011
www.coachrobbrogers.com Erişim tarihi 25.05.2011
-
45
ÖZGEÇMİŞ
16.08.1978 yılında Aydın’da doğdu. İstanbul’da ikametgâh etmekte.
İlköğretimini Dr. Reşit Galip İlkokulu’nda; Ortaöğretimini Hürmüz Ayaydın Orta
Okulu’nda; Lise öğrenimini İncirliova Lisesi’nde tamamladı. Lisans öğrenimini
Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Okulu Antrenörlük Bölümü’nde
bitirdi.2008 yılında Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Bilimleri Anabilim Dalı’nda
yüksek lisansa başladı. Halen öğrenime devam etmektedir. Voleybol Erkekler 1. Ligi
Galatasaray Spor Kulübünde yardımcı antrenör olarak görev yapmaktadır.