Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de...
Transcript of Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de...
![Page 1: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/1.jpg)
Voeding en kanker
![Page 2: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 3: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/3.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 4: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/4.jpg)
Gezonde voeding
![Page 5: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/5.jpg)
NIEUW
1) Duurzaam
2) Onafhankelijk
3) Bruikbaar
VERANDERD
1) Omgekeerd
2) Weg met beweging
3) Kleurencode
4) Meer of minder, geen porties
5) Bonen zijn geen biefstuk
6) Olijfolie is geen boter
7) Nadruk op noten
8) Rode rommel
Gezonde voeding: nieuwe voedingsdriehoek
![Page 6: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/6.jpg)
3 basisprincipes
1) Eet meer plantaardige
dan dierlijke voeding
• Gezonder
• Lagere impact milieu
2) Vermijd ultrabewerkte
voeding zo veel mogelijk
• Veel suiker, vet en zout
3) Verspil geen voedsel en
matig je consumptie
• Schaden zowel
gezondheid als milieu
Gezonde voeding
![Page 7: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/7.jpg)
Dranken
![Page 8: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/8.jpg)
Waarom?
Dranken
• Vochtverlies aanvullen
• urine – faeces – zweten
• Afvalstoffen verwijderen
• Drink elke dag minstens 1,5 liter
![Page 9: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/9.jpg)
Voorbeelden
Dranken
• WATER is steeds de beste keuze
• Ter afwisseling
• koffie, thee, water met een smaakje
• Behoren tot de rode zone:
• fruitsappen, frisdranken, alcoholische dranken, melkdranken
• Zorg dat je steeds een flesje water bij de hand hebt
![Page 10: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/10.jpg)
Brood, volkoren graanproducten en
aardappelen
![Page 11: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/11.jpg)
Waarom?
Brood, volkoren graanproducten en aardappelen
• Bron van
• koolhydraten
• plantaardige eiwitten
• voedingsvezels
• vitaminen
• mineralen
• De hoeveelheid die je nodig hebt verschilt, afhankelijk van
• Leeftijd
• Geslacht
• Activiteit
![Page 12: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/12.jpg)
Voorbeelden
Brood, volkoren graanproducten en aardappelen
• Bij voorkeur BRUINE producten
• Deze bevatten meer vezels
• Snellere verzadiging
• Betere stoelgang
• Brood, granen, deegwaren, rijst, aardappelen
• Behoren tot de rode zone:
• frieten, kroketten, chips, croissant, koffiekoeken, gesuikerde
ontbijtgranen
![Page 13: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/13.jpg)
Voorbeelden
Brood, volkoren graanproducten en aardappelen
puree + botergekookte aardappelen puree
rijst deegwaren kroketten
![Page 14: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/14.jpg)
Voorbeelden
Brood, volkoren graanproducten en aardappelen
1 koffiekoek 2 sandwiches 5 sneden brood
![Page 15: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/15.jpg)
Groenten
![Page 16: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/16.jpg)
Waarom?
Groenten
• Bron van:
• Voedingsvezels
• Vitaminen
• Mineralen
• Groenten = hoofdrol in dagelijks menu
• Minstens 2x/dag
![Page 17: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/17.jpg)
Voorbeelden
Groenten
• VARIATIE• Verschillende soorten = verschillende vitaminen & mineralen
![Page 18: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/18.jpg)
Fruit
![Page 19: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/19.jpg)
Waarom?
Fruit
• Bron van:
• Koolhydraten
• Voedingsvezels
• Vitaminen
• Mineralen
• Eet 2 tot 3 stukken fruit/dag
• Variatie!
![Page 20: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/20.jpg)
Voorbeelden
Fruit
• Vers fruit• Diepvriesfruit
• Behoren niet tot de rode zone
• Vruchtenlimonade, confituur (met verlaagd suiker)
• Gebruik eens fruit bij de broodmaaltijden, als dessert of
tussendoortje
![Page 21: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/21.jpg)
Melk
![Page 22: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/22.jpg)
Waarom?
Melk
• Bron van:
• Calcium
• Eiwitten
• Vitamine B2 en vitamine B12
![Page 23: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/23.jpg)
Voorbeelden
Melk
• Magere of halfvolle producten
• Melk, yoghurt, …
• Behoren tot de rode zone:
• IJscrème, milkshake, tiramisu, chocolademousse, room
![Page 24: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/24.jpg)
Kaas
![Page 25: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/25.jpg)
Waarom?
Kaas
• Bron van:
• Calcium
• Eiwitten
• Vitamine B2 en vitamine B12
![Page 26: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/26.jpg)
Voorbeelden
Kaas
• Magere of halfvolle producten
• Magere/light kaas, platte kaas, …
• Behoren tot de rode zone:
• Kaaskroket, zoute snacks met kaas, dipsaus met kaas
![Page 27: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/27.jpg)
Vlees
![Page 28: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/28.jpg)
Waarom?
Vlees
• Bron van:
• Eiwitten
• Vitaminen (onder andere B12)
• Mineralen (ijzer)
• Gebruik slechts bij 1 maaltijd per dag vlees
• Niet dagelijks! Afwisselen met vis, ei, of vleesvervanger
![Page 29: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/29.jpg)
Voorbeelden
Vlees
• Kies voor wit vlees• kip, kalkoen, …
• 2-3 keer per week
• Beperk rood vlees• biefstuk, kalfsvlees, varkensvlees …
• 1-2 keer per week
• Behoort tot de rode zone:
• Bewerkt vlees: vleessalades, hamburgers, …
![Page 30: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/30.jpg)
Vis
![Page 31: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/31.jpg)
Waarom?
Vis
• Bron van:
• Omega 3 vetzuren
• Vitamines
• mineralen
• 1x vis per week is voldoende
![Page 32: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/32.jpg)
Voorbeelden
Vis
• Wissel af tussen magere/vette vis• kabeljauw, tong, zalm, …
• schaal- en schelpdieren• Krab, garnalen, oesters, …
• Vergelijkbaar met magere vis
• Behoren tot de rode zone:
• Gepaneerde en gefrituurde vis
![Page 33: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/33.jpg)
Eieren
![Page 34: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/34.jpg)
Waarom?Eieren
• Bron van:
• Eiwitten
• Vitamines (B2, B12, A, D, …)
• Mineralen (ijzer, zink, fosfor, …)
• Maximaal 7 eieren per week
![Page 35: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/35.jpg)
Peulvruchten
![Page 36: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/36.jpg)
Waarom?
Peulvruchten
• Bron van:
• Eiwitten
• Pectine (cholesterolverlagend)
• Minstens 1x per week
![Page 37: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/37.jpg)
Voorbeelden
Peulvruchten
• Peulvruchten: kikkererwten, witte en bruine bonen, linzen,
…
• Tofu, tempé, seitan, …
• Snijbonen, sperziebonen, tuinbonen, doperwten en peulen
bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de
groenten!
![Page 38: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/38.jpg)
Oliën en vetten
![Page 39: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/39.jpg)
Waarom?
Oliën en vetten
• Bron van:
• Essentiële vetzuren (onverzadigde vetzuren)
• Vetoplosbare vitaminen (vit. A, D, E, K)
• Een mespuntje vetstof per snede brood
![Page 40: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/40.jpg)
Waarom?
Oliën en vetten
• Onverzadigde vetten
= goede vetten
= vis, olie, noten
• Verzadigde vetten
= slechte vetten
= dierlijke producten
![Page 41: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/41.jpg)
Voorbeelden
Oliën en vetten
• Minarine, margarine
• Bak- en braadvet
• Olie
![Page 42: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/42.jpg)
Noten en zaden
![Page 43: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/43.jpg)
Waarom?
Noten en zaden
• Bron van
• Onverzadigde vetten
• Eiwitten
• Vezels
• Vitaminen
• Mineralen
• Gebruik elke dag een handvol noten/zaden
![Page 44: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/44.jpg)
Voorbeelden
Noten en zaden
• Ongezouten noten en zaden
• Hazelnoten, walnoten, cashewnoten, …
• Zonnebloempitten, pijnboompitten, …
![Page 45: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/45.jpg)
Voeding buiten de voedingsdriehoek
![Page 46: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/46.jpg)
Waarom niet?
Buiten de voedingsdriehoek
• Niet nodig in een gezonde, evenwichtige voeding
• veel vet en/of veel suiker
• weinig of geen nuttige voedingsstoffen
![Page 47: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/47.jpg)
Voorbeelden
Buiten de voedingsdriehoek
• frisdranken, gefrituurde gerechten, chips, koffiekoeken,
croissant, snoep, bewerkt vlees, …
![Page 48: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/48.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 49: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/49.jpg)
Voedingsstof Voedingsmiddel
![Page 50: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/50.jpg)
Voedingsstof Voedingsmiddel
• Voeding is samengesteld uit voedingsmiddelen
• Bv: brood, eieren, melk, …
• Voedingsmiddel bestaat uit voedingsstoffen
• Voedingsstof = nutriënt
• Bouwstof, brandstof, beschermende stof
• Water, eiwitten, enkelvoudige en meervoudige koolhydraten,
vetten, voedingsvezels, vitaminen en mineralen
• Niet elke voedingsstof zit in elk voedingsmiddel en niet elk
voedingsmiddel bevat elke voedingsstof. Daarom variatie!
![Page 51: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/51.jpg)
Voedingsstof Voedingsmiddel
![Page 52: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/52.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 53: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/53.jpg)
Gezond lichaam
• BMI
• = Body Mass Index
• = gewicht / lengte2
![Page 54: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/54.jpg)
Gezond lichaam
![Page 55: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/55.jpg)
Gezond lichaam
• Buikomtrek
• BMI houdt geen rekening met de verdeling van vet over het
lichaam
• Belangrijke boosdoener: vet op de buik
• Buikomtrekwaarden:
• Vrouwen: - 80 cm, vanaf 88 cm verhoogd risico
• Mannen: - 94 cm, vanaf 102 cm verhoogd risico
![Page 56: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/56.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 57: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/57.jpg)
Voeding bij kanker: preventie
![Page 58: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/58.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 59: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/59.jpg)
Voeding tijdens de behandeling
• Ondersteunende functie
• Zorgt niet rechtstreeks voor genezing
![Page 60: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/60.jpg)
Optimale voeding tijdens de behandeling
• Gezwel reageert beter op behandeling
• Morbiditeit en mortaliteit dalen
• Bijwerkingen minder ernstig en minder lang
• Behandeling is minder toxisch
• Immuniteit verhoogd waardoor minder infecties
• Levenskwaliteit verbeterd
• Hospitalisatieduur minder lang
• Ongewenst gewichtsverlies of –toename vermijden
![Page 61: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/61.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 62: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/62.jpg)
Voedingsklachten
Eetpatroon veranderd
• tgv kankerproces
• Lokalisatie gezwel (bv. slokdarm)
• Verandering in stofwisseling (bv. oncontroleerbaar gewichtsverlies)
• Malaiseklachten (bv. vermoeidheid)
• tgv externe factoren
• Behandeling (bv. operatie spijsverteringsstelsel)
• Verstoring voedselvoorziening (bv. nuchter blijven voor
onderzoeken)
• Psychosociale probemen (bv. stress)
![Page 63: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/63.jpg)
Voedingsklachten
• Verschillen van persoon tot persoon!
• Voedingsadvies individueel naargelang de klachten
• bv. Onderbuik-, long-, halsbestraling, chemo
![Page 64: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/64.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 65: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/65.jpg)
Aanvullende voeding
• gewone voeding niet (meer) lukt
• gewone voeding niet (meer) voldoende is
• Bijvoeding: aanvulling op de gewone maaltijden
• Vervangvoeding: wanneer er niets anders meer gegeten
wordt
![Page 66: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/66.jpg)
Aanvullende voeding
• Drinkvoeding
• Sondevoeding
• (T)PN
![Page 67: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/67.jpg)
Aanvullende voeding
Drinkvoeding
• Bijvoeding, astronautenvoeding
• Levert extra kcal en/of eiwitten, vitamines en mineralen
• Poeder - drankje - pudding
![Page 68: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/68.jpg)
Aanvullende voeding
Sondevoeding
• Vloeibare voeding
• Via sonde (dun slangetje) meteen in maag of darmen
• Bevat KH, EW, vet, vit, min, water, meestal ook vezels
• Kan enkele weken, maanden of levenslang nodig zijn
• Toedieningswegen
• Neus-maag (nasogastrische- of neussonde)
• Neus-dunne darm (jejunum) (nasojejunale- of neusjejunum sonde)
• Buik (PEG sonde, Percutaan Endoscopische Gastrostomiesonde)
• langs huid in buik
• Buik (PEJ sonde, Percutaan Endoscopische Jejunosonde)
• langs huid in dunne darm• …
![Page 69: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/69.jpg)
Aanvullende voeding
Sondevoeding
![Page 70: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/70.jpg)
Aanvullende voeding
(T)PN
• (Totale) parenterale voeding
• Parenteraal = buiten de darm
• Komt meteen in de bloedbaan
![Page 71: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/71.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 72: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/72.jpg)
Voeding na kanker
![Page 73: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/73.jpg)
Voeding na kanker
• Aantal bijwerkingen kunnen blijvend zijn
• Individueel advies
• BASIS: gezonde, evenwichtige voeding
![Page 74: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/74.jpg)
Inhoudstafel
▪ Gezonde voeding
▪ Voedingsdriehoek + aanbevelingen
▪ Voedingsstoffen – voedingsmiddelen: soorten + functie
▪ Gezond lichaam: BMI + buikomtrek
▪ Voeding bij kanker
▪ Preventie
▪ Voeding tijdens de behandeling
▪ Voedingsklachten
▪ Aanvullende voeding
▪ Voeding na kanker
▪ Feiten en fabels
![Page 75: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/75.jpg)
Fabels en feiten na kanker
Mijn behandeling is achter de rug, nu kan ik terug alcohol
drinken
• NIET WAAR
![Page 76: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/76.jpg)
Feiten en fabels na kanker
Voedingssupplementen zullen mij beschermen tegen herval
en/of een nieuwe kanker
• NIET WAAR
![Page 77: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/77.jpg)
Feiten en fabels na kanker
Ik heb kanker en overgewicht. Ik moet op vermageringsdieet.
• NIET NOODZAKELIJK
![Page 78: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/78.jpg)
Feiten en fabels na kanker
Pompelmoes beïnvloed de werking van chemotherapie
• DAT KAN
![Page 79: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/79.jpg)
Feiten en fabels na kanker
Suiker bij kanker voedt de tumor
• ONVOLDOENDE BEWIJSKRACHT
![Page 80: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/80.jpg)
Feiten en fabels na kanker
Zodra de behandeling stopt, krijg ik mijn gewone smaak
terug.
• NIET NOODZAKELIJK
![Page 81: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/81.jpg)
WONDERDIËTEN (moerman-, houtsmuller,…)
• Vaak verwerkingsstrategie
• Geen wet. bewijs
• Vaak onder druk van fam./vrienden
• Overleg met diëtiste
lage kcal densiteit
tekort aan noodzakelijke en gezonde voedingstoffen
eentonig, vermoeidheid, irritatie
sociaal isolement
tijd innemend
![Page 82: Voeding en kanker - Boekeenafspraak€¦ · bevatten minder eiwit => daarom behoren ze tot de groenten! Oliën en vetten. Waarom? Oliën en vetten • Bron van: • Essentiële vetzuren](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022052500/5f0f39e27e708231d4431c92/html5/thumbnails/82.jpg)
Voedingssupplementen
• Nooit zomaar gebruiken!
• Altijd in samenspraak met arts
• Kan in interactie gaan met medicatie/behandeling