1 2

V¨n b¶n t¹m thêi vÒ chiÕn l−îc t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 1. Giíi thiÖu

Trong 10 n¨m qua, ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tùu trong c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, tõng b−íc c¶i thiÖn phóc lîi cho nh©n d©n, thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu ngµnh vµ lÜnh vùc kinh tÕ theo tÝn hiÖu cña thÞ tr−êng nh»m thiÕt lËp mét nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· nhËn ®−îc sù hç trî tÝch cùc cña céng ®ång quèc tÕ.

Tuy nhiªn, ViÖt Nam ®ang lµ mét n−íc nghÌo, cã møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi vµo lo¹i thÊp (GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi n¨m 2000 kho¶ng 400 USD). ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· nhËn thøc ®−îc ®iÒu nµy vµ coi t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao vµ bÒn v÷ng lµ kh¶ n¨ng chñ yÕu ®Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam so víi c¸c n−íc kh¸c trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, t¹o nguån lùc ®Ó t¨ng phóc lîi, c¶i thiÖn møc sèng nh©n d©n, gi¶m nghÌo ®ãi.

§Ó tiÕp tôc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng tr−ëng nhanh vµ bÒn v÷ng, thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®ang trong tiÕn tr×nh x©y dùng ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m 2001-2010, ChiÕn l−îc Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo 10 n¨m 2001-2010 vµ KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005. V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ v¨n b¶n cô thÓ ho¸ vÒ ®Þnh h−íng t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®Ó céng ®ång tµi trî hç trî ChÝnh phñ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo do ViÖt Nam so¹n th¶o. Néi dung V¨n b¶n gåm 5 phÇn:

I. Bèi c¶nh kinh tÕ, t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, thµnh tùu vµ th¸ch thøc.

II. Môc tiªu vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

III. C¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÜ m« thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, t¹o nguån lùc ®Ó gi¶m nghÌo.

IV. ChÝnh s¸ch ngµnh vµ c¸c gi¶i ph¸p t¹o c¬ héi, gi¶m kh¶ n¨ng tæn th−¬ng vµ hç trî ng−êi nghÌo.

V. LÞch tr×nh x©y dùng v¨n b¶n ChiÕn l−îc Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo toµn diÖn thêi kú 2001-2010.

I. Bèi c¶nh kinh tÕ, t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, thµnh tùu vµ th¸ch thøc.

1. Bèi c¶nh kinh tÕ.

Trong 10 n¨m qua (1991-2000) , nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· duy tr× ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng kh¸, b×nh qu©n 7,5%/n¨m, GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi n¨m 2000 t¨ng 1,8 lÇn so víi n¨m 1990. §êi sèng cña nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ.

S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh tùu næi bËt. ViÖt Nam tù tóc ®−îc l−¬ng thùc vµ xuÊt khÈu khèi l−îng lín, gãp phÇn quan träng vµo æn ®Þnh kinh tÕ x· héi vµ xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo. C«ng nghiÖp vµ dÞch vô tiÕp tôc ®−îc ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ.

Tû lÖ tiÕt kiÖm trong n−íc so víi GDP n¨m 2000 gÊp 2,5 lÇn so víi n¨m 1990. Thu ng©n s¸ch nhµ n−íc ®¹t kho¶ng 20% GDP.

NhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ- x· héi ®· ®−îc thùc hiÖn; hÖ thèng ng©n hµng, tµi chÝnh ®−îc chÊn chØnh vµ ®æi míi; m«i tr−êng kinh doanh b×nh ®¼ng, hiÖu qu¶ vµ cã tÝnh c¹nh tranh ®ang ®−îc t¹o ra ®Ó khuyÕn khÝch d©n c−, doanh nghiÖp trong n−íc vµ n−íc ngoµi bá vèn ®Çu t− ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh.

3 4

Nguån vèn ®Çu t− toµn x· héi, kÓ c¶ vèn ®Çu t− n−íc ngoµi t¨ng ®¸ng kÓ. Nguån vèn trong n−íc ®· ®−îc khai th¸c kh¸ h¬n, chiÕm trªn 60% tæng vèn ®Çu t−.

Tù do ho¸ th−¬ng m¹i vµ më réng thÞ tr−êng xuÊt khÈu thóc ®Èy kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng nhanh, sè l−îng c¸c doanh nghiÖp trong n−íc thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo xuÊt, nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng.

Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn ch−a v÷ng ch¾c. Tõ n¨m 1997, do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc, nhÞp ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ chËm dÇn. N¨m 1999, GDP chØ t¨ng 4,8%; n¨m 2000, dù kiÕn t¨ng kho¶ng 6,7%, chÆn ®−îc ®µ gi¶m sót, nÒn kinh tÕ cã chiÒu h−íng t¨ng lªn, song ch−a ®¹t møc t¨ng tr−ëng nh− nh÷ng n¨m gi÷a thËp kû 90. ChÊt l−îng ph¸t triÓn cßn thÊp, hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ ch−a cao, søc c¹nh tranh thÊp, nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, ngµnh s¶n phÈm ch−a ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh. ChËm ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ vµ ph−¬ng thøc qu¶n lý.

C¬ chÕ, chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn c¸c thÞ tr−êng: bÊt ®éng s¶n, vèn... ch−a theo kÞp víi yªu cÇu ®æi míi, ch−a ®ång bé, lµm cho viÖc huy ®éng, sö dông vµ qu¶n lý c¸c nguån lùc cña nÒn kinh tÕ cßn kÐm hiÖu qu¶. Nguån vèn trong d©n ch−a ®−îc huy ®éng ®óng møc, søc s¶n xuÊt ch−a ®−îc gi¶i phãng vµ ph¸t huy triÖt ®Ó.

2. C¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc ViÖt Nam vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

Ngay tõ khi ViÖt Nam giµnh ®−îc ®éc lËp (1945), Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· x¸c ®Þnh ®ãi nghÌo nh− lµ mét thø "giÆc", còng nh− giÆc dèt, giÆc ngo¹i x©m, nªn ®· ®−a ra môc tiªu phÊn ®Êu lµm sao ®Ó nh©n d©n lao ®éng tho¸t n¹n bÇn cïng, lµm cho mäi ng−êi cã c«ng ¨n, viÖc lµm, ®−îc Êm no vµ ®êi sèng h¹nh phóc.

Gi¶m nghÌo lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi c¬ b¶n, ®−îc Nhµ n−íc ViÖt Nam ®Æc biÖt quan t©m. T¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo tiÕp cËn víi viÖc lµm, tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô x· héi

nh− gi¸o dôc, y tÕ, ch¨m sãc søc khoÎ, nhÊt lµ ®èi víi phô n÷ vµ trÎ em. Cïng víi viÖc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch, ®æi míi kinh tÕ, t¹o ra nh÷ng ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ChÝnh phñ ViÖt Nam chñ tr−¬ng khuyÕn khÝch lµm giµu hîp ph¸p ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; võa t¨ng tr−ëng kinh tÕ, võa ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, tr¸nh sù ph©n ho¸ giµu nghÌo qu¸ giíi h¹n cho phÐp.

ChÝnh phñ ViÖt Nam lu«n chñ tr−¬ng thùc hiÖn tèt ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, nhÊt lµ ®èi víi vïng c¨n cø c¸ch m¹ng, vïng ®ång bµo d©n téc. X©y dùng vµ ph¸t triÓn Quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo b»ng nhiÒu nguån vèn trong vµ ngoµi n−íc, ®Çu t− ®óng ®èi t−îng vµ cã hiÖu qu¶. Môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo xuèng cßn 10% (*) vµo n¨m 2000.

Víi nh÷ng quan ®iÓm vµ chñ tr−¬ng trªn, trong nh÷ng n¨m qua, Nhµ n−íc ViÖt Nam ®· cô thÓ ho¸ b»ng c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ, ch−¬ng tr×nh, dù ¸n vµ kÕ ho¹ch nh»m tËp trung ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Nhµ n−íc cßn cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, th«ng tin, hÖ thèng giao th«ng n«ng th«n miÒn nói, hÖ thèng ®iÖn s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t... nh»m c¶i thiÖn, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ nh÷ng vïng cã nhiÒu khã kh¨n gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

§Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ môc tiªu xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ChÝnh phñ ®· phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo giai ®o¹n 1998-2000 (QuyÕt ®Þnh 133/1998/Q§-TTg) víi 9 néi dung (hç trî x©y dùng c¬ së h¹ tÇng x· nghÌo; hç trî ®ång bµo d©n téc ®Æc biÖt khã kh¨n; ®Þnh canh, ®Þnh c−, di d©n kinh tÕ míi; h−íng dÉn ng−êi nghÌo c¸ch lµm ¨n; hç trî tÝn dông; y tÕ; gi¸o dôc cho ng−êi nghÌo; hç trî ph¸t triÓn s¶n xuÊt ngµnh nghÒ; ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m

(*) Theo tiªu chuÈn ®ãi nghÌo hiÖn nay (chuÈn møc nghÌo l−¬ng thùc, thùc phÈm) cña ViÖt Nam ®−îc x¸c ®Þnh b»ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi theo hiÖn vËt: N«ng th«n, niÒn nói, h¶i ®¶o d−íi 15kg g¹o/th¸ng/ng−êi; n«ng th«n, ®ång b»ng trung du: d−íi 20kg/th¸ng/ng−êi; thµnh thÞ: d−íi 25kg/th¸ng/ng−êi.

5 6

nghÌo, c¸n bé chÝnh quyÒn c¸c x· nghÌo); Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n miÒn nói, vïng s©u, vïng xa (QuyÕt ®Þnh 135/1998/Q§-TTg); Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ viÖc lµm (NghÞ ®Þnh 120/CP); Ch−¬ng tr×nh 327 (sau nµy lµ Dù ¸n 5 triÖu hÐc-ta rõng). C¸c ch−¬ng tr×nh trªn ®Òu lµ nh÷ng chÝnh s¸ch lín cña ChÝnh phñ cã t¸c dông gióp cho c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

HiÖn t¹i, vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc coi lµ nhiÖm vô chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi träng ®iÓm cña toµn §¶ng vµ toµn d©n.

3. HiÖn tr¹ng ®ãi nghÌo.

ViÖt Nam ®−îc xÕp vµo nhãm c¸c n−íc nghÌo cña thÕ giíi, tû lÖ hé ®ãi nghÌo cßn kh¸ cao (*) . Theo kÕt qu¶ §iÒu tra møc sèng d©n c− (theo tiªu chuÈn nghÌo chung cña Ng©n hµng thÕ giíi), tû lÖ ®ãi nghÌo n¨m 1992-1993 lµ 58% vµ 1998 lµ trªn 37% (®ãi nghÌo vÒ l−¬ng thùc, thùc phÈm, th× tû lÖ hé ®ãi nghÌo n¨m 1998 lµ 15%). Theo tiªu chuÈn hiÖn nay cña ViÖt Nam, n¨m 1992-1993 tû lÖ ®ãi nghÌo kho¶ng 30%, n¨m 1999 lµ 13% vµ n¨m 2000, tû lÖ ®ãi nghÌo dù kiÕn cßn kho¶ng 11%.

§ãi nghÌo tËp trung chñ yÕu ë khu vùc n«ng th«n, trong ®ã chñ yÕu lµ ë c¸c hé gia ®×nh lµm n«ng nghiÖp thuÇn tuý. Trªn 90% sè hé nghÌo ph©n bè ë khu vùc n«ng th«n, chñ yÕu lµm nghÒ n«ng

(*) Nh÷ng th«ng tin hiÖn cã vÒ nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam rÊt phong phó so víi nhiÒu n−íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c. C¸c sè liÖu chi tiÕt vµ cã tÝnh ®¹i diÖn cho toµn quèc ®−îc thu thËp tõ c¸c cuéc ®iÒu tra vÒ møc sèng cña hé gia ®×nh ViÖt Nam (VLSS) n¨m 1992 - 1993 vµ 1997 - 1998 do Tæng côc Thèng kª tiÕn hµnh víi sù hç trî cña UNDP, SIDA vµ Ng©n hµng thÕ giíi. C¸c cuéc ®iÒu tra nµy ®−îc tiÕn hµnh trªn 4800 hé (cuéc ®iÒu tra 1992 - 1993) vµ 6000 hé (cuéc ®iÒu tra 1997 - 1998) víi nhiÒu c©u hái hé ®a d¹ng, toµn diÖn. Khèi l−îng th«ng tin nµy ®−îc bæ sung thªm b»ng c¸c ®¸nh gi¸ vÒ nghÌo ®ãi cã sù tham gia cña céng ®ång (PPAs) do ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n, miÒn nói cña ViÖt Nam vµ Thuþ §iÓn (MRDP), tæ chøc Action Aid ViÖt Nam, Oxfam Anh vµ Quü cøu trî trÎ em cña Anh tiÕn hµnh.

hoÆc kh«ng cã viÖc lµm æn ®Þnh, Ýt cã c¬ héi lµm viÖc phi n«ng nghiÖp; tr×nh ®é häc vÊn thÊp, vµ thiÕu kh¶ n¨ng tiÕp cËn nguån tÝn dông, kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt, c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n, c¸c th«ng tin vµ kü n¨ng chuyªn m«n bÞ h¹n chÕ, s¶n phÈm lµm ra khã tiªu thô.

ë khu vùc thµnh thÞ, tû lÖ ®ãi nghÌo tuy thÊp h¬n song chñ yÕu lµ sè d©n míi nhËp c−. Nh÷ng ng−êi d©n míi nhËp c− vµo thµnh thÞ th−êng kh«ng cã hé khÈu, kh«ng cã viÖc lµm hoÆc viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh, thu nhËp thÊp vµ thÊt th−êng, gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi. Ngoµi ra, ®ãi nghÌo cßn chiÕm tû lÖ cao trong c¸c ®èi t−îng kh«ng nghÒ nghiÖp, thÊt nghiÖp, lang thang vµ tÖ n¹n x· héi.

§ãi nghÌo mang tÝnh chÊt vïng kh¸ râ rÖt. §Æc biÖt vïng miÒn nói vµ vïng d©n téc thiÓu sè, tû lÖ ®ãi nghÌo kh¸ cao (trªn 20%). MiÒn nói phÝa B¾c, T©y Nguyªn, vïng B¾c Trung bé vµ duyªn h¶i MiÒn Trung lµ nh÷ng vïng nghÌo nhÊt. Cã tíi 70% ng−êi nghÌo sèng tËp trung ë 3 vïng lµ MiÒn nói phÝa B¾c, §ång b»ng s«ng Cöu Long vµ B¾c Trung bé. §©y lµ nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt, nghÌo tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi thÊp hoÆc th−êng ph¶i chÞu t¸c ®éng cña thiªn tai.

Sù ph©n cùc giµu nghÌo ngµy cµng t¨ng. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra, nhãm hé cã thu nhËp cao nhÊt so víi nhãm cã thu nhËp thÊp nhÊt (mçi nhãm 20% sè hé) chªnh nhau 7,3 lÇn (n¨m 1996) t¨ng lªn 8,9 lÇn (n¨m 1999). HÖ sè chªnh lÖch møc sèng gi÷a thµnh thÞ, n«ng th«n hiÖn nay vÉn cßn lín.

Mét sè chØ tiªu vÒ c¶i thiÖn ®êi sèng cßn rÊt thÊp, ®Æc biÖt lµ chØ tiªu vÒ tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n. N¨m 1999, sè trÎ suy dinh d−ìng vÉn cßn ë møc 36,7%, phÇn lín lµ thuéc c¸c gia ®×nh nghÌo; tû lÖ t¨ng d©n sè ë nhãm ng−êi nghÌo rÊt cao (sè con b×nh qu©n cña mét ng−êi mÑ trong nhãm 20% d©n sè cã thu nhËp thÊp nhÊt cao gÊp 1,3 lÇn møc trung b×nh vµ h¬n 1,5 lÇn cña nhãm 20% d©n sè cã thu nhËp cao nhÊt), riªng vïng nói vµ Trung du phÝa B¾c, T©y Nguyªn cßn rÊt cao (2,5 lÇn vµ 3 lÇn). Tû lÖ biÕt ch÷

7 8

ë c¸c vïng s©u, vïng xa chØ vµo kho¶ng 50%; ë n«ng th«n chØ cã kho¶ng 43% sè hé gia ®×nh ®−îc dïng n−íc s¹ch vµ 20% hè xÝ hîp vÖ sinh,...

Lý do ®ãi nghÌo kh¸ ®a d¹ng. C¸c hé ®ãi nghÌo th−êng lµ c¸c hé cã ®«ng con, Ýt lao ®éng, c¸c hé nghÌo lµ phô n÷ ®¬n th©n vµ phô n÷ lµ trô cét gia ®×nh, cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp, thiÕu c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c hé nghÌo nµy th−êng rÊt dÔ bÞ tæn th−¬ng bëi nh÷ng khã kh¨n mang tÝnh thêi vô vµ nh÷ng biÕn ®éng bÊt th−êng xÈy ra, thiªn tai, b·o lôt,... C¸c hé nghÌo th−êng bÞ r¬i vµo nh÷ng vßng nî luÈn quÈn. §¸ng chó ý lµ sè hé ®ãi nghÌo cã Ýt ®Êt hoÆc kh«ng cã ®Êt canh t¸c ®ang cã xu h−íng t¨ng, ®Æc biÖt lµ §ång b»ng S«ng Cöu Long, c¸c hé cã Ýt ®Êt vµ s¶n xuÊt ®éc canh cã Ýt c¬ héi t¹o thu nhËp æn ®Þnh. C¸c hé nghÌo ë vïng s©u, vïng xa th−êng bÞ c« lËp, khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn víi kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt, x· héi vµ th«ng tin. Ngoµi ra, nh÷ng yÕu tè phi kinh tÕ nh− ng−êi nghÌo thiÕu n¨ng lùc, kh«ng cã ý thøc v−¬n lªn vµ kh«ng chÞu khã lµm ¨n, kh«ng lµm chñ b¶n th©n... khiÕn cho hä cµng khã tho¸t c¶nh nghÌo.

Hµng n¨m sè ng−êi ph¶i cøu trî ®ét xuÊt do thiªn tai kho¶ng tõ 1 - 1,5 triÖu ng−êi. B×nh qu©n hµng n¨m, sè hé t¸i ®ãi nghÌo trong tæng sè hé võa tho¸t khái ®ãi nghÌo vÉn cßn lín, do cã mét sè bé phËn kh¸ lín sè hé ®ang sèng bªn ng−ìng ®ãi nghÌo vµ rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè rñi ro nh− thiªn tai, mÊt viÖc lµm, èm ®au,...

4. Nh÷ng thµnh tùu vµ th¸ch thøc.

4.1. Nh÷ng thµnh tùu:

Trong nh÷ng n¨m qua thµnh qu¶ xo¸ ®ãi nghÌo ®¹t ®−îc rÊt to lín, ®−îc céng ®ång quèc tÕ ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng n−íc ®· gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo tèt nhÊt.

Tû lÖ hé ®ãi nghÌo (theo tiªu chuÈn cña ViÖt Nam) gi¶m nhanh, tõ gÇn 30% vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90 xuèng cßn 20% vµo n¨m 1995 vµ dù kiÕn cßn 11% vµo n¨m 2000 (mçi n¨m b×nh

qu©n gi¶m ®−îc 300.000 hé, t−¬ng ®−¬ng 2%). Tû lÖ c¸c x· kh«ng cã hoÆc thiÕu c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu ®· gi¶m dÇn.

Chñ tr−¬ng cña ChÝnh phñ −u tiªn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n vµ thµnh c«ng trong lÜnh vùc nµy, nhÊt lµ vÒ s¶n xuÊt l−¬ng thùc ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo t¨ng thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng cña n«ng th«n.

ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¹o c¬ héi ®Ó ng−êi lao ®éng cã thÓ chñ ®éng t×m hoÆc tù t¹o viÖc lµm kÕt hîp víi sù hç trî cña Nhµ n−íc vµ cña céng ®ång. Ch−¬ng tr×nh quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm ®−îc triÓn khai thùc hiÖn ®¹t ®−îc nhiÒu kÕt qu¶. C¸c trung t©m xóc tiÕn viÖc lµm, trung t©m d¹y nghÒ, h−íng nghiÖp cña c¸c c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng ®· ho¹t ®éng tÝch cùc. ChÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc sù h−ëng øng tÝch cùc cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c tÇng líp nh©n d©n, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng, tæ chøc x· héi vµ c¶ b¶n th©n ng−êi lao ®éng; nhiÒu ho¹t ®éng cô thÓ ®· ®−îc triÓn khai gióp c¸c hé ®ãi nghÌo gi¶m bít khã kh¨n, tõng b−íc tù v−¬n lªn, tho¸t khái ®ãi nghÌo vµ æn ®Þnh cuéc sèng.

B×nh qu©n mçi n¨m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho kho¶ng 1,2-1,3 triÖu lao ®éng, trong ®ã khu vùc kinh tÕ t− nh©n, kinh tÕ hîp t¸c vµ hîp t¸c x· thu hót kho¶ng 90%. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ cßn nhiÒu khã kh¨n vµ ngay trong nh÷ng n¨m kinh tÕ bÞ gi¶m sót, ViÖt Nam ®· thùc hiÖn m¹nh mÏ h¬n c¸c chÝnh s¸ch b¶o ®¶m x· héi, nhÊt lµ vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, lao ®éng vµ viÖc lµm, gi¸o dôc, ®µo t¹o, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n, ch¨m sãc nh÷ng ng−êi tµn tËt, trÎ em lang thang c¬ nhì, æn ®Þnh ®êi sèng cho c¸c ®èi t−îng x· héi.

§êi sèng d©n c− nhiÒu vïng ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt, nhÊt lµ vïng n«ng th«n ngo¹i vi c¸c thµnh phè, thÞ x· vµ nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi, ®Êt ®ai ph× nhiªu. Møc tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ng−êi tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh t¨ng tõ 2,6 triÖu ®ång n¨m 1995 lªn 4,3 triÖu ®ång n¨m 2000.

9 10

Nguån lùc cho c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc t¨ng c−êng. MÆc dï Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cßn h¹n hÑp, song Nhµ n−íc ®· ®Çu t− cho c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia phôc vô xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo th«ng qua Ch−¬ng tr×nh 133 vµ Ch−¬ng tr×nh 135, chñ yÕu x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho c¸c x· nghÌo, ®Æc biÖt khã kh¨n, nhê ®ã, trªn 4.000 c«ng tr×nh ®· ®−îc triÓn khai ë 1.870 x· ®Æc biÖt khã kh¨n. Nguån tÝn dông cho ng−êi nghÌo ®· t¨ng nhanh. Ng©n hµng ng−êi nghÌo ®· ®−îc thµnh lËp nh»m cung cÊp tÝn dông −u ®·i cho ng−êi nghÌo. Nguån vèn huy ®éng cña céng ®ång d©n c−, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trong n−íc còng t¨ng ®¸ng kÓ.

C«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua ®· nhËn ®−îc sù gióp ®ì cña nhiÒu quèc gia, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ vÒ nhiÒu mÆt (kinh nghiÖm, kü thuËt vµ nguån vèn). §©y lµ yÕu tè rÊt quan träng, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nhanh c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

Tuy nhiªn, nh÷ng thµnh tùu cña Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cßn thiÕu tÝnh bÒn v÷ng. Trong khi ®ã sù chØ ®¹o vµ ®iÒu hµnh vÒ c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cßn lóng tóng, sù phèi hîp liªn ngµnh ch−a ®ång bé.

4.2. Nh÷ng th¸ch thøc:

Trong tiÕn tr×nh më cöa vµ héi nhËp, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc do ph¶i c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr−êng quèc tÕ, trong khi chÊt l−îng nÒn kinh tÕ cßn thÊp, hiÖu qu¶ ch−a cao, søc c¹nh tranh kÐm, nhÊt lµ gi¸ c¶ n«ng s¶n kh«ng æn ®Þnh vµ cã xu h−íng c¸nh kÐo gi¸ gi÷a hµng n«ng s¶n vµ hµng c«ng nghiÖp t¨ng lªn ¶nh h−ëng ®Õn thu nhËp cña n«ng d©n, nhÊt lµ ng−êi thu nhËp thÊp.

Sè lao ®éng ch−a cã vµ thiÕu viÖc lµm cßn lín vµ tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o cßn thÊp. Kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña x· héi cßn h¹n chÕ, trong khi ®ã d©n sè vµ nguån lao ®éng vÉn tiÕp tôc t¨ng víi tèc ®é cao lµm cho søc Ðp vÒ viÖc lµm t¨ng lªn.

Xu h−íng gia t¨ng chªnh lÖch vÒ møc sèng gi÷a thµnh thÞ - n«ng th«n, gi÷a c¸c vïng vÉn cßn lín (c¶ vÒ chªnh lÖch kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô vµ chi phÝ ph¶i tr¶ cho mét sè dÞch vô cßn cao), ®ßi hái ph¶i kÕt hîp hµi hoµ ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng ®Ó cã tèc ®é ph¸t triÓn cao, võa hç trî ®Çu t− nhiÒu h¬n cho c¸c vïng cßn nhiÒu khã kh¨n. Nh− vËy ph¶i võa x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ cã hiÖu qu¶ vµ n©ng cao søc c¹nh tranh, võa ph¶i hoµn chØnh mét b−íc c¬ b¶n hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, ®Çu t− thÝch ®¸ng cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, ®ång thêi võa ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc, t¹o nhiÒu viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

Nguån lùc trong n−íc cßn qu¸ h¹n hÑp, võa ph¶i ®Çu t− lín cho nguån lùc, ®Çu t− cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, trong khi ®ã viÖc khai th¸c c¸c nguån lùc ch−a ®−îc nhiÒu vµ ch−a cã hiÖu qu¶. C¸c nguån lùc cho ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo tuy cã t¨ng lªn theo thêi kú nh−ng vÉn cßn rÊt h¹n hÑp, ch−a ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c ®Þa ph−¬ng. §Þa bµn träng ®iÓm ®Ó thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo hiÖn nay lµ nh÷ng vïng cao, vïng s©u cã nhiÒu khã kh¨n, kÕt cÊu h¹ tÇng thiÕu vµ l¹c hËu, suÊt ®Çu t− cao, khã thu hót khu vùc t− nh©n tham gia ®Çu t−. §©y thùc sù lµ mét th¸ch thøc lín cho c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong thêi gian tíi.

Ng−êi nghÌo cßn gÆp nhiÒu h¹n chÕ trong viÖc tiÕp cËn vµ h−ëng thô c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n. Kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô, lîi Ých cña t¨ng tr−ëng vµ thµnh qu¶ do sù ph¸t triÓn mang l¹i cña mäi c«ng d©n mét c¸ch kh¸ch quan vµ c«ng b»ng ch−a cao. Nguy c¬ dÔ bÞ tæn th−¬ng cña ng−êi nghÌo tr−íc nh÷ng rñi ro trong cuéc sèng (èm ®au, thiªn tai, mÊt mïa, thÊt b¸t, mÊt ®i ng−êi trô cét trong gia ®×nh,...) cßn lín (*).

(*) Chi tiÕt vÒ thùc tr¹ng ®ãi nghÌo xin tham kh¶o ChiÕn L−îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo thêi kú 2001-2010 (*) Do Bé Lao ®éng- Th−¬ng binh vµ x· héi chñ tr× so¹n th¶o.

11 12

II. Môc tiªu vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

1. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010, ®−a GDP Ýt nhÊt lªn gÊp ®«i n¨m 2000. Ph¸t triÓn ®−îc mét b−íc quan träng tiÒm lùc kinh tÕ, c¬ së vËt chÊt - kü thuËt. N©ng cao râ rÖt hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ; b¶o ®¶m ®−îc nhu cÇu thiÕt yÕu cho tiªu dïng, mét phÇn ®¸ng kÓ cho s¶n xuÊt vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Trong 5 n¨m tíi (2001-2005), phÊn ®Êu t¨ng tr−ëng kinh tÕ víi nhÞp ®é cao vµ bÒn v÷ng. NhÞp ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ (GDP) b×nh qu©n hµng n¨m tèi thiÓu 7%.

2. ChÝnh phñ tiÕp tôc duy tr× æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, lµm lµnh m¹nh c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu gÊp trªn 2 lÇn tèc ®é t¨ng GDP vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ; kiÓm so¸t béi chi ng©n s¸ch, l¹m ph¸t, nî n−íc ngoµi trong giíi h¹n an toµn; t¨ng dÇn tû lÖ tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ.

3. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ mét c¸ch c©n ®èi vµ bÒn v÷ng gi÷a c¸c vïng. TiÕp tôc ph¸t triÓn l−¬ng thùc, b¶o ®¶m an toµn l−¬ng thùc quèc gia, gãp phÇn æn ®Þnh kinh tÕ, x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng cña n«ng d©n, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

4. Nhµ n−íc cïng x· héi t¨ng ®Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, cho vay vèn, trî gióp ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ ®µo t¹o nghÒ, cung cÊp th«ng tin, chuyÓn giao c«ng nghÖ, hç trî vÒ tiªu thô s¶n phÈm... ®èi víi nh÷ng vïng nghÌo, vïng khã kh¨n vµ nhãm d©n c− nghÌo, yÕu thÕ.

TiÕp tôc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo b»ng nhiÒu biÖn ph¸p nh−: x©y dùng c«ng tr×nh h¹ tÇng thiÕt yÕu cho c¸c vïng nghÌo, x· nghÌo; n©ng cÊp c¶i t¹o c¸c tuyÕn trôc giao th«ng g¾n c¸c vïng nghÌo, x· nghÌo víi c¸c vïng ®· ph¸t triÓn nh»m l«i kÐo vïng nghÌo, vïng khã kh¨n.

5. Nhµ n−íc t¹o m«i tr−êng thuËn lîi, khuyÕn khÝch mäi ng−êi d©n trong toµn x· héi v−¬n lªn lµm giµu chÝnh ®¸ng vµ

gióp ®ì nh÷ng ng−êi nghÌo. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó mét bé phËn ®ång bµo d©n téc miÒn nói kh«ng cã ®Êt canh t¸c vµ thiÕu c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tèi thiÓu, d©n c− ë c¸c khu vùc nguy hiÓm th−êng xuyªn xÈy ra thiªn tai (b·o lôt, lò quÐt, ®Êt sôt lë..) tíi ®Þnh canh, ®Þnh c− ë nh÷ng vïng cßn tiÒm n¨ng ph¸t triÓn theo quy ho¹ch phï hîp víi nguyÖn väng cña ng−êi d©n.

6. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p trî cÊp x· héi ®èi víi nh÷ng ng−êi cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n kh«ng thÓ tù lao ®éng vµ kh«ng cã ng−êi b¶o trî, nu«i d−ìng. Th−êng xuyªn cñng cè thµnh qu¶ xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo.

7. §i ®«i víi viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ph¶i rÊt coi träng viÖc h−íng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi (th«ng qua khuyÕn n«ng, khuyÕn ng−, phæ biÕn kü thuËt..) ®Ó d©n c− ë c¸c vïng nghÌo, x· nghÌo ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, t¨ng nhanh thu nhËp.

8. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 cßn kho¶ng d−íi 10% sè hé thuéc diÖn nghÌo theo tiªu chuÈn míi(*). N©ng dÇn møc sèng cña c¸c hé ®· tho¸t nghÌo, thùc hiÖn gi¶m nghÌo bÒn v÷ng vµ tr¸nh t×nh tr¹ng t¸i nghÌo.

III. c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÜ m« Thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, t¹o nguån lùc ®Ó gi¶m nghÌo.

1. T¹o m«i tr−êng kinh doanh b×nh ®¼ng, cã hiÖu qu¶, thóc ®Èy c¹nh tranh vµ cñng cè lßng tin ®Ó doanh nghiÖp vµ

(*) Theo tiªu chuÈn míi sÏ ¸p dông tõ n¨m 2001: Vïng n«ng th«n, miÒn nói, h¶i ®¶o: 80.000 ®ång/th¸ng, 960.000 ®ång/n¨m; vïng n«ng th«n ®ång b»ng: 100.000 ®ång/th¸ng, 1.200.000 ®ång/n¨m; vïng thµnh thÞ: 150.000 ®ång/th¸ng, 1.800.000 ®ång/n¨m. Nh÷ng hé cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi d−íi møc quy ®Þnh nªu trªn ®−îc x¸c ®Þnh lµ hé nghÌo

13 14

d©n c− tù bá vèn ®Çu t− ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh l©u dµi.

1.1. T¹o m«i tr−êng kinh doanh b×nh ®¼ng vµ cã tÝnh c¹nh tranh.

Nhµ n−íc t«n träng vµ ®¶m b¶o quyÒn tù do kinh doanh theo ph¸p luËt cña mçi c«ng d©n, tõng doanh nghiÖp; huy ®éng tèi ®a c¸c nguån vèn trong x· héi, gi¶i phãng triÖt ®Ó vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c nguån lùc s¶n xuÊt. TriÓn khai nhanh chãng vµ toµn diÖn nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña LuËt Doanh nghiÖp; tiÕp tôc xo¸ bá sè l−îng c¸c giÊy phÐp kinh doanh kh«ng cÇn thiÕt. Rµ so¸t ®Ó söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy trong hÖ thèng luËt ph¸p nh»m b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng trong h−ëng thô c¸c dÞch vô c«ng vµ c¬ héi ®Çu t− kinh doanh, t¹o m«i tr−êng b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®−îc tiÕp cËn vÒ vèn, tÝn dông, ®Êt ®ai, c«ng nghÖ, ngµnh nghÒ, th«ng tin vµ c¸c chÕ ®é −u ®·i hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc. X©y dùng vµ hoµn chØnh khung ph¸p lý ®¶m b¶o sù æn ®Þnh m«i tr−êng ®Çu t− vµ tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t−.

Ban hµnh c¸c NghÞ ®Þnh triÓn khai thùc hiÖn LuËt §Êt ®ai söa ®æi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn nh−îng, cho thuª, thÕ chÊp ®Ó vay vèn ng©n hµng vµ gãp vèn liªn doanh.

Ban hµnh c¸c quy chÕ cô thÓ cho phÐp c¸c ng©n hµng ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam ®−îc phÐp chÊp nhËn gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt lµm tµi s¶n thÕ chÊp.

1.2. TiÕp tôc c¶i c¸ch hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n−íc.

Thùc hiÖn c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc theo kÕ ho¹ch cña ChÝnh phñ, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n−íc, ®a d¹ng ho¸ së h÷u nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n−íc mµ Nhµ n−íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn.

Söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ chÝnh s¸ch nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc tù chñ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh.

X©y dùng c¬ chÕ nh»m lµnh m¹nh ho¸ vµ c«ng khai ho¸ t×nh

h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp nhµ n−íc, ®Æc biÖt t×nh h×nh nî vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. X©y dùng quy chÕ vÒ theo dâi, gi¸m s¸t t×nh h×nh kinh doanh vµ c«ng nî cña doanh nghiÖp Nhµ n−íc, tr−íc tiªn lµ nh÷ng doanh nghiÖp lín ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý vÊn ®Ò nî xÊu cña nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶. X¸c ®Þnh râ c¸c tiªu chÝ vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc. ChuyÓn ®æi ph−¬ng thøc qu¶n lý phÇn vèn thuéc së h÷u Nhµ n−íc theo kiÓu hµnh chÝnh sang kinh doanh vèn Nhµ n−íc. Ban hµnh NghÞ ®Þnh vÒ chuyÓn ®æi tõng b−íc c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc (bao gåm c¶ doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi) thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp.

X©y dùng quy chÕ thµnh lËp míi c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc trong nh÷ng lÜnh vùc cÇn thiÕt vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn. S¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ n−íc ho¹t ®éng c«ng Ých, Nhµ n−íc cã chÝnh s¸ch −u ®·i chung ®èi víi c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô c«ng Ých, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng c«ng Ých.

§æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ m« h×nh tæ chøc doanh nghiÖp Nhµ n−íc trong n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp theo h−íng ph¸t huy vai trß hç trî, gióp ®ì kinh tÕ hé vµ kinh tÕ hîp t¸c, hîp t¸c x·, ng−êi nghÌo trong s¶n xuÊt, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ tiªu thô s¶n phÈm.

§æi míi tæ chøc c¸c Tæng c«ng ty theo m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con, Tæng c«ng ty kinh doanh ®a ngµnh nghÒ, ®a nguån vèn, xo¸ bá bao cÊp cña Nhµ n−íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc; thùc hiÖn c¬ cÊu l¹i c¸c Tæng c«ng ty, chØ duy tr× Tæng c«ng ty ë nh÷ng ngµnh mµ Nhµ n−íc cÇn tæ chøc Tæng c«ng ty. ThÝ ®iÓm thµnh lËp TËp ®oµn kinh tÕ.

TiÕp tôc ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n−íc; më réng thÞ tr−êng vèn vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n, nh»m xo¸ bá h¹n chÕ quy m« n¾m gi÷ cæ phÇn; ®iÒu chØnh møc −u ®·i ®Ó khuyÕn khÝch ng−êi qu¶n lý giái, thay ®æi ph−¬ng thøc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp mang nÆng tÝnh hµnh chÝnh hiÖn nay sang ®Þnh gi¸ theo h×nh thøc ®Êu gi¸.

15 16

TriÓn khai m¹nh viÖc giao, b¸n, kho¸n, kinh doanh, cho thuª hoÆc gi¶i thÓ ph¸ s¶n nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n−íc quy m« nhá, thua lç kÐo dµi, kh«ng cæ phÇn ho¸ ®−îc, Nhµ n−íc kh«ng cÇn n¾m gi÷.

Thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî ng−êi lao ®éng mÊt viÖc lµm trong qu¸ tr×nh s¾p xÕp l¹i, chuyÓn ®æi së h÷u doanh nghiÖp Nhµ n−íc theo chÕ ®é hiÖn hµnh, nghiªn cøu vµ cho ¸p dông c¬ chÕ khuyÕn khÝch tù nguyÖn th«i viÖc ®−îc h−ëng møc trî cÊp hîp lý vµ c¬ chÕ xö lý nî ®èi víi c¸c doanh nghiÖp chuyÓn ®æi së h÷u trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n−íc.

1.3. T¹o ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai, hç trî s¶n xuÊt kinh doanh vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, hîp t¸c x·, c¸c trang tr¹i trong n«ng nghiÖp.

X©y dùng khung khæ ph¸p lý vµ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, trî gióp doanh nghiÖp võa vµ nhá. N©ng cao n¨ng lùc c¸c tæ chøc cña ChÝnh phñ qu¶n lý vµ hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá, t¨ng c−êng kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá. X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ nh−: t¹o m«i tr−êng s¶n xuÊt kinh doanh, hç trî tÝn dông, th«ng tin vÒ thÞ tr−êng, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cã chÝnh s¸ch ®Êt ®ai phï hîp,... ®Ó hç trî cã hiÖu qu¶ doanh nghiÖp trong mét sè ngµnh nghÒ, vïng nghÌo, x· nghÌo.

KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c hîp t¸c x· theo luËt hîp t¸c x· vµ c¸c h×nh thøc hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n trªn c¬ së t«n träng quyÒn tù nguyÖn, tù quyÕt ®Þnh cña ng−êi lao ®éng, d©n chñ, c«ng khai, cã hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña hîp t¸c x·. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn t− vÊn ph¸p lý cho c¸c tæ chøc dùa vµo céng ®ång vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc nµy qu¶n lý nguån lùc céng ®ång.

KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ b¶o hé l©u dµi kinh tÕ trang tr¹i, t¹o c¸c dÞch vô ®Çu vµo, ®Çu ra ®Ó hç trî n«ng d©n vÒ c«ng nghÖ, th«ng tin, kü thuËt canh t¸c, gièng c©y trång, vËt nu«i vµ

tiªu thô s¶n phÈm, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n«ng d©n tù bá vèn ®Çu t− ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ n«ng s¶n theo kh¶ n¨ng.

T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hé s¶n xuÊt kinh doanh tham gia vµo thÞ tr−êng. Cã chÝnh s¸ch qu¶n lý phï hîp, khuyÕn khÝch c¸c hé kinh doanh dÇn chuyÓn thµnh doanh nghiÖp.

1.4. KhuyÕn khÝch ®Çu t− n−íc ngoµi, coi ®Çu t− n−íc ngoµi lµ mét bé phËn kinh tÕ l©u dµi cña ViÖt Nam.

Thùc hiÖn LuËt §Çu t− n−íc ngoµi söa ®æi. Söa ®æi mét sè chÝnh s¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho viÖc thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi. Tõng b−íc b·i bá dÇn hÖ thèng hai gi¸ ®èi víi viÖc sö dông c¸c dÞch vô do Nhµ n−íc Ên ®Þnh cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi. N©ng cao tÝnh linh ho¹t vµ hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi. Quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña Nhµ n−íc vµ c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi vÒ ®Êt ®ai, c¬ së h¹ tÇng ®iÖn, n−íc, an ninh x· héi,...

Tõng b−íc thèng nhÊt khung khæ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ ®iÒu kiÖn hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n−íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi.

2. Duy tr× sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«.

2.1. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh, cñng cè hÖ thèng thuÕ, t¨ng diÖn thu thuÕ nh»m ®¶m b¶o c©n ®èi ng©n s¸ch v÷ng ch¾c.

TiÕp tôc c¶i c¸ch hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ theo h−íng nu«i d−ìng nguån thu, thùc hiÖn c«ng khai, minh b¹ch vÒ ho¹t ®éng kinh doanh vµ thu nhËp trong x· héi, gi¶i quyÕt hµi hoµ mèi quan hÖ lîi Ých gi÷a Nhµ n−íc vµ x· héi, kÝch thÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ b¶o ®¶m c«ng b»ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n−íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi vµ ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi theo h−íng thu hÑp dÇn c¸c møc thuÕ suÊt, ¸p dông c¸c s¾c thuÕ trùc thu nh−:

17 18

thuÕ thu nhËp c¸ nh©n thay cho thuÕ thu nhËp ®èi víi ng−êi cã thu nhËp cao. Thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ vÒ thuÕ. Tõng b−íc ¸p dông ph−¬ng thøc c¸c ®èi t−îng nép thuÕ tù kª khai, tù tÝnh thuÕ theo luËt ®Þnh, vµ nép thuÕ vµo kho b¹c, ®Ò cao tÝnh tù gi¸c, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp. T¨ng c−êng c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ, xö ph¹t nghiªm kh¾c c¸c vi ph¹m chÝnh s¸ch.

Duy tr× chÝnh s¸ch tµi chÝnh thËn träng, tõng b−íc thùc hiÖn c¸c khuyÕn nghÞ ®· ®−îc hai bªn nhÊt trÝ trong b¶n B¸o c¸o Chi tiªu c«ng céng. T¨ng c−êng chi cho c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi quan träng, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô x· héi then chèt, ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc tiÓu häc vµ dÞch vô y tÕ c¬ b¶n nh»m hç trî c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. TiÕp tôc thùc hiÖn c«ng khai thu chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý h¬n.

Duy tr× møc th©m hôt Ng©n s¸ch ë møc cã thÓ kiÓm so¸t ®−îc.

2.2. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tÝch cùc nh»m æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÓm so¸t l¹m ph¸t, hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ.

Thùc thi mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ phï hîp nh»m b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng; t¨ng c−êng qu¶n lý b»ng c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp thay thÕ dÇn c¸c c«ng cô trùc tiÕp. X©y dùng mét hÖ thèng ng©n hµng lµnh m¹nh, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong tiÕn tr×nh héi nhËp, tõng b−íc c¬ cÊu l¹i hÖ thèng ng©n hµng, xö lý nî tån ®äng, t¨ng c−êng c«ng t¸c thanh tra, gi¸m s¸t.

Ph¸t triÓn thÞ tr−êng vèn vµ tiÒn tÖ víi c¸c h×nh thøc ®a d¹ng thÝch hîp, bao gåm hÖ thèng ng©n hµng, thÓ chÕ tµi chÝnh phi ng©n hµng, c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c quü ®Çu t− vµ c¸c quü b¶o l·nh ®Çu t−... nh»m thu hót c¸c nguån vèn trong x· héi, më réng nguån vèn dµi h¹n vµ trung h¹n. Xo¸ bá c¸c h×nh thøc bao cÊp vÒ vèn, tÝn dông. TiÕp tôc x©y dùng vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng cña thÞ tr−êng chøng kho¸n nh»m thu hót vèn cña d©n c− vµ t¹o thªm nguån vèn cho ®Çu t− ph¸t triÓn.

C¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc, t¸ch ho¹t ®éng tÝn dông mang tÝnh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ra khái c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc, c¬ cÊu l¹i tµi chÝnh vµ n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng ®Ó c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc ho¹t ®éng trong m«i tr−êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng; g¾n tr¸ch nhiÖm qu¶n lý víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng.

C¬ cÊu l¹i vµ cñng cè c¸c ng©n hµng cæ phÇn. §ãng cöa hoÆc s¸t nhËp c¸c ng©n hµng yÕu kÐm.

TiÕp tôc thùc thi chÝnh s¸ch l·i suÊt c¬ b¶n nh»m h−íng tíi tù do ho¸ l·i suÊt. Thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tØ gi¸ linh ho¹t theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc, gi¶m dÇn tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ.

Thùc hiÖn hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam ¸p dông c¸c chuÈn møc quèc tÕ trong c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i, trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh vµ gi¸m s¸t ng©n hµng.

Thµnh lËp c¸c c«ng ty qu¶n lý nî vµ khai th¸c tµi s¶n ®Ó xö lý c¸c vÊn ®Ò nî, x©y dùng c¸c biÖn ph¸p xö lý c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cã tµi s¶n thÕ chÊp theo c¬ chÕ thÞ tr−êng.

2.3. ChÝnh s¸ch th−¬ng m¹i.

§Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ, thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c cam kÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp.

TÝch cùc chuÈn bÞ ®Ó tham gia vµo c¸c c¬ chÕ hîp t¸c song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng ®· cam kÕt. Tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp x©y dùng chiÕn l−îc, gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ quèc tÕ, më réng thÞ phÇn trªn nh÷ng thÞ tr−êng truyÒn thèng, t×m kiÕm thÞ tr−êng míi.

C¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®−îc tù do kinh doanh ngo¹i th−¬ng trõ nh÷ng ho¹t ®éng mµ ph¸p luËt kh«ng cho phÐp, bao gåm c¶ xuÊt, nhËp khÈu vµ mét sè ngµnh dÞch vô. Nhµ n−íc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, nhÊt lµ c¸c mÆt hµng chñ lùc cã lîi thÕ so s¸nh, th«ng qua vËn hµnh Quü hç trî xuÊt khÈu, Quü b¶o l·nh xuÊt khÈu còng nh− c¸c biÖn ph¸p hç

19 20

trî vÒ th«ng tin, t×m kiÕm kh¸ch hµng, tham dù triÓn l·m, héi chî,...

TiÕp tôc b·i bá dÇn hµng rµo phi thuÕ quan vµ gi¶m dÇn h¹n chÕ ®Þnh l−îng ®èi víi hµng nhËp khÈu.

TiÕp tôc bá c¸c h¹n chÕ ®èi víi doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu g¹o vµ nhËp khÈu ph©n bãn.

TiÕn hµnh t¨ng dÇn tû lÖ ®Êu thÇu quota xuÊt khÈu hµng may mÆc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c nhµ xuÊt khÈu (kÓ c¶ khu vùc t− nh©n) tiÕp cËn thÞ tr−êng.

N©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr−êng cña tÇng líp ng−êi nghÌo, nhÊt lµ ë vïng n«ng th«n, vïng cao, vïng xa, kÝch thÝch tiªu dïng, t¹o ra c¸c chî, hoÆc trung t©m bu«n b¸n, trao ®æi hµng ho¸ ë c¸c vïng nghÌo ®Ó hoµ nhËp tÇng líp nghÌo víi c¸c ®èi t−îng kh¸c cña x· héi, th«ng qua trao ®æi hµng ho¸ vµ kinh nghiÖm s¶n xuÊt ®Ó tiÕp cËn víi c¬ chÕ thÞ tr−êng.

3. Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc hç trî ng−êi nghÌo.

§a d¹ng ho¸ t¹o nguån lùc cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo, tr−íc hÕt lµ huy ®éng nguån lùc t¹i chç kÕt hîp víi nguån lùc cña nhµ n−íc vµ huy ®éng nguån lùc bªn ngoµi.

Ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®Çu t− nhiÒu h¬n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n ho¸ - x· héi cho c¸c vïng khã kh¨n vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi bøc xóc, nh− t¹o viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ng¨n chÆn, phßng ngõa c¸c tÖ n¹n x· héi, chó träng c«ng t¸c d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång,... Nhµ n−íc dµnh mét phÇn vèn tÝn dông cho ng−êi nghÌo víi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch −u ®·i.

Huy ®éng c¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp, d©n c−, céng ®ång vµ c¸c tæ chøc x· héi, tæ chøc phi chÝnh phñ cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. §ång thêi, t¨ng c−êng vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ (Héi Phô n÷, Héi N«ng d©n, §oµn Thanh niªn, Héi Cùu chiÕn binh,...) cïng víi c¸c tæ chøc x· héi

kh¸c vµ tæ chøc phi chÝnh phñ trong c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

ChÝnh phñ ViÖt Nam kªu gäi vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c tæ chøc quèc tÕ (c¸c tæ chøc chÝnh phñ, tæ chøc phi chÝnh phñ,...) gióp ®ì c¸c hé nghÌo, vïng nghÌo, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ng−êi nghÌo ®−îc h−ëng lîi Ých cña c¸c kho¶n hç trî trùc tiÕp tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ.

T¨ng c−êng ®Çu t− tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cho ph¸t triÓn x· héi, trong ®ã chó träng ®Õn lîi Ých cña ng−êi nghÌo, ®¶m b¶o thùc hiÖn s¸ng kiÕn 20/20 cña Héi nghÞ Th−îng ®Ønh Copenhaghen vÒ ph¸t triÓn x· héi.

C¶i tiÕn c¬ chÕ sö dông, ph©n bæ nguån vèn cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nh»m b¶o ®¶m c¸c môc tiªu chñ yÕu cña chi tiªu c«ng céng ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr−ëng, gióp ®ì nh÷ng ®èi t−îng bÞ tôt hËu trong qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng kinh tÕ, kh¾c phôc nh÷ng bÊt lîi do chªnh lÖch lín vÒ thu nhËp gi÷a d©n thµnh thÞ vµ n«ng th«n vµ b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng vÒ giíi th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l−îc ph¸t triÓn gi¸o dôc, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc... B¶o ®¶m nguån vèn cho c¸c lÜnh vùc thiÕt yÕu, cã ¶nh h−ëng m¹nh vµ trùc tiÕp ®Õn ng−êi nghÌo nh− chi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, chi cho c¸c dÞch vô khuyÕn n«ng, cho thuû lîi, cho c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn s¶n phÈm n«ng nghiÖp, cho gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ hç trî vÒ y tÕ ®èi víi ng−êi nghÌo.

N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña ch−¬ng tr×nh ®Çu t− ph¸t triÓn, c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. T¨ng c−êng ph©n cÊp vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ODA.

Phèi hîp lång ghÐp vµ tiÕn tíi hîp nhÊt c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu trªn ®Þa bµn, tõ n¨m 2001 hîp nhÊt Ch−¬ng tr×nh x©y dùng trung t©m côm x·, ®Þnh canh ®Þnh c−, hç trî d©n téc khã kh¨n víi Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n ë miÒn nói, vïng s©u, vïng xa.

21 22

T¨ng c−êng vai trß cña ®Þa ph−¬ng trong viÖc bè trÝ c¸c nguån lùc, triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n nh»m môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

4. C¶i c¸ch hµnh chÝnh

Môc tiªu tæng thÓ lµ phÊn ®Êu x©y dùng ®−îc mét nÒn hµnh chÝnh Nhµ n−íc trong s¹ch, ho¹t ®éng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y gän nhÑ, ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc vÒ c¬ b¶n cã phÈm chÊt, n¨ng lùc vµ tr×nh ®é ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc. C¶i c¸ch hµnh chÝnh ®−îc thùc hiÖn trªn 4 lÜnh vùc lµ: thÓ chÕ hµnh chÝnh; tæ chøc bé m¸y; x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc vµ c¶i c¸ch tµi chÝnh c«ng.

X¸c ®Þnh râ nh÷ng viÖc nhÊt thiÕt ChÝnh phñ ph¶i lµm, nh÷ng viÖc ChÝnh phñ vµ nh©n d©n, c¸c tæ chøc t− nh©n cïng lµm, nh÷ng viÖc chØ do nh©n d©n vµ tæ chøc t− nh©n lµm. Trªn c¬ së x¸c ®Þnh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña ChÝnh phñ, h−íng chung lµ thu gän ®Çu mèi c¸c Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, thùc hiÖn nguyªn t¾c Bé qu¶n lý ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc.

Thùc hiÖn m¹nh h¬n ph©n cÊp gi÷a Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng ®i ®«i víi t¨ng c−êng n¨ng lùc cña bé m¸y hµnh chÝnh ®Þa ph−¬ng, t¨ng c−êng c¬ chÕ tr¸ch nhiÖm kiÓm tra vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng t¹i c¬ së. Tõ ®ã bè trÝ tæ chøc bé m¸y cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng c¸c cÊp theo h−íng gän nhÑ, bít ®Çu mèi.

§¬n gi¶n ho¸ tèi ®a c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, thñ tôc ®¨ng ký kinh doanh, gi¶m c¸c chi phÝ giao dÞch phôc vô ho¹t ®éng xuÊt - nhËp khÈu, h¹n chÕ viÖc kiÓm so¸t c¸c thñ tôc cña hÖ thèng th−¬ng m¹i, ngo¹i hèi.

N©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña bé m¸y hµnh chÝnh, tÝnh tr¸ch nhiÖm vµ minh b¹ch trong c¸c ho¹t ®éng cña c¬ quan c«ng quyÒn vµ ph¸p quyÒn. §¶m b¶o tÝnh minh b¹ch trong qu¶n lý Ng©n s¸ch, ®Èy m¹nh chèng tham nhòng.

Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh, gi¸m s¸t, thanh tra cña c¬ quan Nhµ n−íc. Thùc thi cã

hiÖu qu¶ c¸c Quy chÕ vÒ thùc hiÖn d©n chñ ë c¬ së, ë c¬ quan, doanh nghiÖp Nhµ n−íc.

Ng−êi d©n ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ, c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vµ nguån tµi chÝnh cho c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn ë ®Þa ph−¬ng m×nh, ®−îc quyÒn tham gia, gãp ý kiÕn x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, tham gia thùc hiÖn, vËn hµnh, duy tu, b¶o d−ìng vµ ®ãng gãp c«ng lao ®éng, thÓ hiÖn vai trß chñ nh©n ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm trong sö dông vµ qu¶n lý c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng. Mét khu«n khæ ph¸p lý sÏ ®−îc t¹o ra ®Ó cho phÐp c¸c céng ®ång duy tr× vµ qu¶n lý nguån lùc ®−îc cung cÊp qua c¸c dù ¸n nµy.

T¨ng c−êng hÖ thèng th«ng tin hai chiÒu ®Ó truyÒn b¸ th«ng tin vµ lÊy ý kiÕn ph¶n håi th«ng qua mét sè biÖn ph¸p: n©ng cao chÊt l−îng c¸c kªnh truyÒn th«ng ®¹i chóng, truyÒn th«ng ®Õn tËn cöa, tiÕp cËn trùc tiÕp, sö dông ®µi vµ video cña céng ®ång, thùc hiÖn c¬ chÕ khuyÕn khÝch cho c¸n bé truyÒn th«ng tham gia c«ng t¸c truyÒn b¸ th«ng tin.

IV. ChÝnh s¸ch ngµnh, c¸c gi¶i ph¸p t¹o c¬ héi, gi¶m kh¶ n¨ng tæn th−¬ng vµ hç trî ng−êi nghÌo.

1. T¹o c¬ héi cho c¸c gia ®×nh nghÌo:

1.1. §Çu t− ph¸t triÓn c¸c c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu cho c¸c x· nghÌo, vïng nghÌo.

§Çu t− ph¸t triÓn c¸c h¹ng môc kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi, chó träng vïng n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa. Thay ®æi c¬ cÊu chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc theo h−íng bè trÝ nhiÒu h¬n cho x· nghÌo, vïng nghÌo.

§æi míi c¬ chÕ ®Çu t− ph¸t triÓn h¹ tÇng c¬ së cho vïng nghÌo, x· nghÌo, phÊn ®Êu tõng b−íc ®¶m b¶o hÇu hÕt c¸c x· nghÌo, x· ®Æc biÖt khã kh¨n cã c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo ph¸t triÓn s¶n xuÊt thuËn lîi, tiÕp

23 24

cËn nhiÒu h¬n c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n thuËn lîi víi chi phÝ thÊp. Thu hót ng−êi nghÌo tham gia x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu nµy, coi ®ã lµ mét h×nh thøc t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng−êi nghÌo. KÕt hîp viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng víi viÖc phßng chèng lò lôt, thiªn tai.

Chó träng ®Çu t− x©y dùng ®−êng giao th«ng n«ng th«n, nhÊt lµ giao th«ng t¹i c¸c x· nghÌo, vïng nghÌo. T¹o c¬ héi nhiÒu h¬n cho c¸c ®Þa ph−¬ng cã x· nghÌo, vïng nghÌo chñ ®éng trong qu¶n lý viÖc x©y dùng vµ b¶o tr× hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng n«ng th«n.

§Èy m¹nh c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña tõng vïng lµm c¬ së lËp quy ho¹ch x©y dùng, quy ho¹ch chi tiÕt sö dông ®Êt ®ai, s¾p xÕp l¹i d©n c− t¹o thµnh lµng xãm, quÇn d©n c− ®Ó cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi.

1.2. Ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ n«ng nghiÖp vµ ®a d¹ng ho¸ kinh tÕ n«ng th«n, coi ®©y lµ nÒn t¶ng chñ yÕu t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

ChuyÓn ®æi nhanh chãng c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n; x©y dùng c¸c vïng s¶n xuÊt hµng hãa chuyªn canh phï hîp víi tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ vÒ khÝ hËu, ®Êt ®ai, lao ®éng vµ nhu cÇu thÞ tr−êng cña tõng vïng, tõng ®Þa ph−¬ng. TÝch cùc khai hoang më réng diÖn tÝch canh t¸c ë nh÷ng n¬i cßn ®Êt hoang ho¸ ch−a ®−îc sö dông, ph©n bæ l¹i lao ®éng d©n c−; gi¶m nhÑ t¸c ®éng cña thiªn tai ®Õn s¶n xuÊt.

Tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ hé hoÆc n«ng tr¹i theo h−íng ch¨n nu«i quy m« lín ®Ó thu hót lao ®éng vµ viÖc lµm; t¨ng ®Çu t− c¶i t¹o ®µn gièng, c«ng t¸c thó y...

Trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n sÏ tËp trung c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cña c¸c ch−¬ng tr×nh cã môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµo viÖc gióp ng−êi nghÌo chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i cã gi¸ trÞ thÊp sang lo¹i cã gi¸ trÞ cao, thay ®æi ph−¬ng thøc canh t¸c truyÒn thèng sang hµng ho¸, ¸p dông c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi cã n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cao h¬n ®èi víi tõng lo¹i

canh t¸c. H−íng dÉn c¸c biÖn ph¸p tù ®¶m b¶o an toµn vÒ l−¬ng thùc, thùc phÈm ë quy m« hé gia ®×nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ s¶n phÈm l−¬ng thùc tõng n¬i. H−íng dÉn, phæ biÕn kiÕn thøc vÒ ®¶m b¶o dinh d−ìng phï hîp víi c¸c hé nghÌo ®Ó ®a d¹ng ho¸ khÈu phÇn thøc ¨n hµng ngµy b»ng c¸c nguån l−¬ng thùc, thùc phÈm t¹i chç.

KhuyÕn khÝch ng−êi d©n tham gia x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n ë ®Þa ph−¬ng m×nh, nhÊt lµ ®iÖn n«ng th«n, n−íc s¹ch, tr−êng häc, tr¹m x¸ y-tÕ, c¸c trung t©m côm x·, chî.... vµ tù qu¶n lý vµ vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh nµy.

§−a c«ng nghiÖp nhá vµo n«ng th«n, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn, nhÊt lµ chÕ biÕn thøc ¨n ch¨n nu«i, ph¸t triÓn c¸c c¬ së chÕ biÕn thÞt, s÷a,... vµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp. T¹o thªm c¬ héi ®Ó ng−êi nghÌo cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn viÖc lµm phi n«ng nghiÖp.

1.3. Gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo ë thµnh thÞ, t¨ng thu nhËp cho ng−êi nghÌo ë thµnh thÞ.

KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ bá vèn ®Çu t− ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ t¹o thªm nhiÒu chç lµm viÖc míi, t¹o thu nhËp cho ng−êi lao ®éng, nhÊt lµ ng−êi nghÌo, ng−êi yÕu thÕ ë thµnh thÞ.

Hç trî vµ t¨ng c−êng c¸c kh¶ n¨ng ®Ó ng−êi lao ®éng nghÌo cã c¬ héi ®i lao ®éng ë n−íc ngoµi th«ng qua viÖc cho vay tr−íc ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ nh−: häc nghÒ, lµm thñ tôc ®i lao ®éng ë n−íc ngoµi,...

T¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo ®i lµm c«ng, lµm thuª t¹i chç hoÆc ra khái n¬i sinh sèng, ®¶m b¶o cho hä cã thu nhËp ®Ó c¶i thiÖn cuéc sèng.

KhuyÕn khÝch c¸c chñ cöa hµng cöa hiÖu, c¸c chñ x−ëng s¶n xuÊt, t¨ng c−êng ®Çu t− ph¸t triÓn s¶n xuÊt nh»m thu hót sè lao ®éng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm t¹i chç vµ cã thu nhËp.

25 26

T¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi nghÌo ®−îc tham gia lao ®éng t¹i c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng t¹i c¸c ph−êng, quËn, thÞ trÊn ®Ó t¨ng thªm viÖc lµm, thu nhËp.

1.4. B¶o vÖ m«i tr−êng vµ duy tr× cuéc sèng lµnh m¹nh cho ng−êi nghÌo. T¨ng c−êng qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn. KÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ víi b¶o vÖ m«i tr−êng cã g¾n víi môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ c¶i thiÖn m«i tr−êng sèng cña d©n c−.

1.5. Më réng kh¶ n¨ng cña ng−êi nghÌo, nhÊt lµ phô n÷ trong viÖc tiÕp cËn c¸c nguån tÝn dông.

T¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo, nhÊt lµ −u tiªn cho phô n÷ cã nhu cÇu ®−îc vay vèn tÝn dông víi l·i suÊt hîp lý ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tr−íc m¾t, vÉn ¸p dông chÝnh s¸ch l·i suÊt thÊp cho ng−êi nghÌo, vµ vÒ l©u dµi sÏ chuyÓn dÇn sang t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo, cña phô n÷ víi hÖ thèng tÝn dông chÝnh thøc th«ng qua ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc h¬n lµ ¸p dông c¸c chÕ ®é −u ®·i vÒ l·i suÊt.

Hoµn thiÖn quy tr×nh cho vay, ®iÒu kiÖn cho vay, thñ tôc, møc vµ thêi h¹n vay ®Ó ®¶m b¶o cho ng−êi nghÌo thuËn lîi nhÊt khi vay vèn. Trong ®ã, chó träng viÖc cho vay trung h¹n, dµi h¹n phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt.

1.6. Cã chÝnh s¸ch ®Çu t− vµo c¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o, h−íng dÉn, cung cÊp th«ng tin cho ng−êi nghÌo, ®Æc biÖt lµ phô n÷ biÕt c¸ch lµm ¨n vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt.

§µo t¹o nghÒ, c¶i tiÕn h×nh thøc vµ ph−¬ng thøc ®µo t¹o nghÒ nh»m ®¶m b¶o ng−êi lao ®éng cã kiÕn thøc vÒ nghÒ, cã viÖc lµm vµ cã thu nhËp ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng. §µo t¹o vÒ kiÕn thøc qu¶n lý vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá.

Më réng ®−a tiÕn bé khoa häc vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi vÒ khu vùc n«ng th«n, thùc hiÖn khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng−, ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi trong s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång vµ

vËt nu«i, n©ng cao chÊt l−îng hµng ho¸ nh»m t¨ng thu nhËp cho hä.

Hç trî nghiªn cøu c«ng nghÖ chi phÝ thÊp, hiÖu qu¶ mµ ng−êi nghÌo cÇn vµ ®¸p øng nhu cÇu cña hä; khuyÕn khÝch trao ®æi kinh nghiÖm gi÷a c¸c nhµ nghiªn cøu víi n«ng d©n nghÌo ®Ó gióp hä t¨ng n¨ng suÊt c©y trång, vËt nu«i.

X©y dùng vµ phæ biÕn c¸c m« h×nh tù ph¸t triÓn ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cã hiÖu qu¶ ë c¸c vïng kh¸c nhau, tËp dÇn cho ng−êi nghÌo cã kh¶ n¨ng tù v−¬n lªn ®Ó tho¸t nghÌo hoµ nhËp cïng céng ®ång.

1.7. æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè.

X©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh vÒ æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng cho nhãm d©n téc thiÓu sè, dùa trªn ®Æc ®iÓm cña tõng ®Þa bµn. Tõng ®Þa ph−¬ng x©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ phï hîp ®Ó ®Çu t− ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ tõng b−íc n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cho ®ång bµo d©n téc thiÓu sè. Lµm tèt c«ng t¸c ®Þnh canh, ®Þnh c−, æn ®Þnh s¶n xuÊt, ®êi sèng cña ®ång bµo miÒn nói vµ d©n téc thiÓu sè phï hîp víi tËp qu¸n cña ng−êi d©n.

1.8. T¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi vÒ gi¸o dôc, y tÕ, ch¨m sãc søc khoÎ, nhÊt lµ ®èi víi phô n÷ vµ trÎ em.

TËp trung ph¸t triÓn gi¸o dôc c¬ b¶n vµ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o phi chÝnh quy, n©ng cao d©n trÝ, ®Æc biÖt lµ c¸c vïng nghÌo. Cñng cè vµ ph¸t triÓn kÕt qu¶ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ xo¸ mï, tiÕn tíi phæ cËp tiÓu häc ®óng ®é tuæi, ®Æc biÖt chó ý tíi c¸c vïng khã kh¨n.

Dµnh tû lÖ thÝch ®¸ng vèn ng©n s¸ch cho gi¸o dôc c¬ b¶n, tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch miÔn häc phÝ cho con em c¸c gia ®×nh nghÌo, më réng viÖc cho sinh viªn nghÌo vay vèn ®Ó trang tr¶i trong qu¸ tr×nh häc tËp. T¨ng c−êng gi¸o dôc tõ xa th«ng qua

27 28

c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng, hoµn thiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y bæ Ých h¬n cho ng−êi nghÌo.

Më réng viÖc cho c¸c ®èi t−îng häc sinh d©n téc Ýt ng−êi m−în s¸ch gi¸o khoa vµ c¸c lo¹i s¸ch thiÕu nhi.

Ph¸t triÓn y tÕ dù phßng, kh«ng ®Ó cho dÞch lín xÈy ra, tæ chøc phßng chèng chñ ®éng. TËp trung ph¸t triÓn y tÕ c¬ së, y tÕ ch¨m sãc cÊp céng ®ång, cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c dÞch vô y tÕ nh»m ®¶m b¶o viÖc ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu cho nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ ng−êi nghÌo. Duy tr× kÕt qu¶ lo¹i trõ b¹i liÖt vµ uèn v¸n s¬ sinh. TiÕp tôc thùc hiÖn tiªm chñng më réng 10 lo¹i v¾c xin cho trÎ em. Cã c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó cung cÊp tµi chÝnh hç trî cho c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ ng−êi nghÌo.

2. X©y dùng m¹ng l−íi an sinh x· héi cho ng−êi nghÌo, ng−êi bÞ rñi ro do thiªn tai g©y ra.

2.1. Bæ sung mét sè chÝnh s¸ch vÒ trî cÊp ®ét xuÊt vµ th−êng xuyªn ®Ó hoµn chØnh hÖ thèng trî gióp cña Nhµ n−íc ®èi víi ng−êi nghÌo, ng−êi tµn tËt, ng−êi dÔ bÞ tæn th−¬ng ®Ó t¹o c¬ héi tù t¹o viÖc lµm hoÆc ®i lµm thuª, cã thu nhËp ®ñ nu«i sèng b¶n th©n, tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng céng ®ång, tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi ®Ó h−ëng lîi tõ c¶i c¸ch kinh tÕ.

2.2. X©y dùng c¸c biÖn ph¸p ®Ó gióp ng−êi nghÌo c¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tham gia thÞ tr−êng.

Nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p b¶o qu¶n ®¬n gi¶n vµ khuyÕn khÝch s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ b¶o qu¶n víi chi phÝ thÊp ®Ó gióp ng−êi nghÌo, hé s¶n xuÊt nhá tù b¶o qu¶n n«ng s¶n ®Ó hä cã cã ®iÒu kiÖn b¸n s¶n phÈm vµo thêi ®iÓm cã lîi nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt, phï hîp víi hoµn c¶nh kinh tÕ cô thÓ.

Cung cÊp tÝn dông kÞp thêi cho ng−êi nghÌo khi gÆp rñi ro vÒ thÞ tr−êng kÐo dµi (gi¸ gi¶m, kh«ng b¸n ®−îc s¶n phÈm...) ®Ó cã kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng t¹i chç.

Nhµ n−íc gióp ng−êi nghÌo, ng−êi s¶n xuÊt nhá tù tæ chøc c¸c h×nh thøc kinh tÕ hîp t¸c gi¶n ®¬n phï hîp víi nhu

cÇu vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng vïng, tõng n¬i, tõng ®èi t−îng s¶n xuÊt. Tuyªn truyÒn cho ng−êi nghÌo hiÓu biÕt vÒ lîi Ých cña kinh tÕ hîp t¸c, hîp t¸c x· ®Ó x©y dùng cho m×nh h×nh thøc kinh tÕ hîp t¸c phï hîp vµ cã lîi.

2.3. X©y dùng chÕ ®é −u tiªn nh»m gióp c¸c ®èi t−îng yÕu thÕ cã ®iÒu kiÖn ®−îc thô h−ëng lîi Ých tõ c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ ph¸t triÓn x· héi. X©y dùng chÕ ®é −u ®·i vÒ gi¶m møc vµ c¸c kho¶n ®ãng gãp, nép lÖ phÝ vµ gi¸ c¶ ®èi víi ng−êi nghÌo, ng−êi yÕu thÕ trong c¸c quan hÖ giao dÞch x· héi vµ tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n, c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, gi¸o dôc vµ n©ng cao d©n trÝ.

2.4. T¨ng c−êng m¹ng l−íi b¶o trî vµ an sinh x· héi th«ng qua c¸c quü. Trî gióp nh©n ®¹o th−êng xuyªn ®èi víi ng−êi ®ãi nghÌo, ng−êi kh«ng cã søc lao ®éng vµ kh«ng n¬i n−¬ng tùa; tæ chøc, triÓn khai ho¹t ®éng cña c¸c quü nµy ngay t¹i nh÷ng céng ®ång lµng, x· n¬i tËp trung nhiÒu ng−êi ®ãi nghÌo, yÕu thÕ. Trong ®ã, chó träng c¸c h×nh thøc trî cÊp x· héi b»ng hiÖn vËt (g¹o, thùc phÈm, quÇn ¸o,...) ®èi víi nh÷ng ®èi t−îng r¬i vµo hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n ë c¶ n«ng th«n vµ mét sè thµnh phè.

Ph¸t triÓn c¸c trung t©m cøu trî x· héi ë nh÷ng vïng nghÌo, vïng gÆp rñi ro th−êng xuyªn ®Ó nu«i d−ìng c¸c ®èi t−îng mÊt kh¶ n¨ng vµ c¬ héi tù kiÕm sèng, tr−íc m¾t triÓn khai tèt nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña NghÞ ®Þnh sè 07/2000/N§-CP ngµy 09/3/2000 vÒ chÝnh s¸ch cøu trî x· héi trong 3 n¨m 2001-2003.

2.5. X©y dùng hÖ thèng gi¶i ph¸p cøu trî x· héi ®ét xuÊt h÷u hiÖu ®èi víi ng−êi nghÌo, ng−êi dÔ bÞ tæn th−¬ng khi gÆp rñi ro thiªn tai, tai n¹n vµ c¸c t¸c ®éng x· héi kh«ng thuËn lîi, hoµn thiÖn chÝnh s¸ch nµy trªn c¬ së triÓn khai c¸c gi¶i ph¸p cøu trî ®ét xuÊt gåm:

C¶i tiÕn c¬ chÕ h×nh thµnh vµ ®iÒu phèi Quü cøu trî ®ét xuÊt.

Gióp ®ì ng−êi nghÌo phßng chèng cã hiÖu qu¶ c¸c thiªn tai nh− b·o, lôt, nh÷ng biÖn ph¸p chèng h¹n h¸n, s©u bÖnh,...

29 30

b»ng tæ chøc tËp huÊn, chuyÓn giao nh÷ng kiÕn thøc, kinh nghiÖm cô thÓ vÒ phßng chèng thiªn tai. Hç trî mét phÇn kinh phÝ vËt chÊt (nÕu cÇn) ®Ó gióp hä t¹o ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt phßng chèng, vÝ dô t«n nÒn nhµ, lµm bÌ næi neo t¹i chç ®Ó cã thÓ sèng t¹m vµ x©y kho nhá chøa l−¬ng thùc, thùc phÈm khi gÆp lò lôt,...

Tæ chøc, chuÈn bÞ s½n sµng c¸c ph−¬ng tiÖn cøu trî ®Ó kÞp thêi, nhanh chãng øng phã vµ h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng xÊu cña thiªn tai, h−íng dÉn ng−êi nghÌo chñ ®éng cøu gióp lÉn nhau khi gÆp thiªn tai.

Tæ chøc vµ trî gióp ng−êi nghÌo kh¾c phôc c¸c thiÖt h¹i sau thiªn tai, nhanh chãng trë l¹i cuéc sèng, s¶n xuÊt b×nh th−êng nh− cung cÊp c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cÇn thiÕt (gièng, c©y, con, ph−¬ng tiÖn canh t¸c,...), gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng m«i tr−êng sau thiªn tai. X©y dùng c¸c tñ thuèc t¹i chç nh»m kh¾c phôc kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ bÖnh tËt do thiªn tai g©y ra. X©y dùng c¸c kho l−¬ng thùc, thùc phÈm, quÇn ¸o t¹i chç cña tõng céng ®ång n¬i th−êng x¶y ra thiªn tai nh»m cung cÊp kÞp thêi cho ng−êi gÆp n¹n trong thiªn tai.

Quy ho¹ch l¹i c¸c vïng d©n c−, c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt vµ x· héi thuËn lîi cho viÖc phßng chèng vµ cøu trî khi thiªn tai x¶y ra.

2.6. Më réng sù tham gia vµ n©ng cao vai trß cña c¸c tæ chøc x· héi, tæ chøc phi chÝnh phñ trong n−íc trong viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn m¹ng l−íi an sinh x· héi.

v. LÞch tr×nh x©y dùng v¨n b¶n ChiÕn l−îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo toµn diÖn thêi kú

2001-2010.

1. ViÖc chuÈn bÞ V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo cña ThÓ thøc §iÒu chØnh c¬ cÊu më réng (ESAF) tr−íc ®©y lµm c¬ së cho viÖc vay kho¶n tÝn dông −u ®·i thuéc ch−¬ng tr×nh T¨ng tr−ëng vµ Gi¶m nghÌo (PRGF) vµ TÝn dông §iÒu chØnh c¬ cÊu (SAC) b¾t ®Çu tõ th¸ng 4 n¨m 2000 víi viÖc Thñ t−íng ChÝnh phñ ViÖt Nam giao cho Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr× cïng víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan chuÈn bÞ. V¨n b¶n nµy ®−îc h×nh thµnh th«ng qua qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cña nhãm chuyªn gia trong n−íc víi sù hç trî, gióp ®ì cña Ng©n hµng ThÕ giíi, Quü tiÒn tÖ Quèc tÕ, UNDP, FAO vµ sù tham gia t− vÊn réng r·i cña c¸c Bé, c¬ quan liªn quan vµ ®¹i diÖn céng ®ång tµi trî cïng c¸c bªn tham gia kh¸c. V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (*) ®· ®−îc c¸c Bé, c¬ quan liªn quan, c¸c nhµ khoa häc, c¸c tæ

(*) TiÕn tr×nh x©y dùng V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· nhËn ®−îc sù ®ãng gãp, tham gia ý kiÕn réng r·i cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n−íc (trªn 60 ý kiÕn ®ãng gãp qua 3 héi th¶o quèc tÕ vµ nhiÒu héi th¶o trong n−íc), ®¸ng l−u ý lµ: c¸c ph©n tÝch nghÌo ®ãi trong V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo ®· ®−îc ®Ò cËp trong nghiªn cøu nghÌo ®ãi tiÕn hµnh n¨m 1999. Nghiªn cøu nµy do nhãm C«ng t¸c vÒ §ãi nghÌo cña ChÝnh phñ- C¸c nhµ tµi trî - C¸c tæ chøc phi chÝnh phñ h−íng dÉn vµ tiÕn hµnh ph©n tÝch sè liÖu kh¶o s¸t hé gia ®×nh bao gåm 6000 hé vµ bèn ®¸nh gi¸ vÒ nghÌo ®ãi cã sù tham gia cña céng ®ång bao gåm 1000 hé gia ®×nh. C¸c tæ chøc phi chÝnh phñ vµ ®¹i diÖn cña c¸c tæ chøc ®Þa ph−¬ng ®−îc mêi tham gia vµo c¸c cuéc häp nµy. Nhãm dù th¶o ®· chñ ®éng tæ chøc cuéc häp, ®Æc biÖt víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®Ó th¶o luËn vÒ tiÕn tr×nh vµ néi dung cña I-PRSP vµ cung cÊp ®Þa chØ E-mail ®Ó hä göi ý kiÕn ®ãng gãp b»ng v¨n b¶n cho nhãm so¹n th¶o. Dù th¶o V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo ®· ®−îc ph©n ph¸t vµ ®−îc c¸c ®¹i biÓu th¶o luËn t¹i Héi nghÞ c¸c Nhµ tµi trî th¸ng 12/2000.

31 32

chøc quÇn chóng, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ vµ céng ®ång c¸c nhµ tµi trî ®ãng gãp ý kiÕn trong c¸c cuéc Héi th¶o.

2. Sau Héi nghÞ Nhãm t− vÊn c¸c nhµ tµi trî th¸ng 12/1999, ChÝnh phñ ViÖt nam giao cho Bé Lao ®éng, Th−¬ng Binh vµ X· héi vµ ®Ò nghÞ Nhãm lµm viÖc vÒ vÊn ®Ò ®ãi nghÌo sö dông c¸c tµi liÖu nghiªn cøu ®· c«ng bè ®Ó h×nh thµnh ChiÕn l−îc Xãa ®ãi Gi¶m nghÌo toµn diÖn 2001-2010. Bé Lao ®éng, Th−¬ng Binh vµ X· héi ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn B¶n ChiÕn l−îc Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo toµn diÖn 2001-2010 vµ ®· tæ chøc nhiÒu Héi th¶o ®Ó lÊy ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c Bé, c¬ quan liªn quan, ®Þa ph−¬ng vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ.

Dù th¶o ChiÕn l−îc Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo toµn diÖn ®· ®−îc tr×nh bµy tai Héi nghÞ nhãm t− vÊn c¸c nhµ tµi trî th¸ng 12/2000.

3. Tuy khèi l−îng c«ng viÖc kh¸ lín ®· hoµn thµnh, song vÉn ph¶i tiÕn hµnh vµ hoµn chØnh mét sè viÖc ®Ó chuyÓn V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo (I-PRSP) thµnh ChiÕn l−îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo toµn diÖn (PRSP hoµn chØnh). Hy väng nh÷ng c«ng viÖc nµy hoµn thµnh trong thêi gian 12 th¸ng tíi. Mét ch−¬ng tr×nh lµm viÖc chi tiÕt ®ang ®−îc chuÈn bÞ nªu râ tÇm quan träng cña nh÷ng vÊn ®Ò d−íi ®©y:

- TiÕp tôc cËp nhËp th«ng tin, ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ gi÷a ®ãi nghÌo víi c¸c yÕu tè t¸c ®éng, ¶nh h−ëng lªn qu¸ tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nh−: t¸c ®éng cña tù do ho¸ th−¬ng m¹i ®èi víi ng−êi nghÌo vµ nhãm ng−êi dÔ bÞ tæn th−¬ng; mèi quan hÖ gi÷a viÖc ph©n bæ nguån lùc víi kÕt qu¶ vÒ gi¶m ®ãi nghÌo...

- X¸c ®Þnh c¸c môc tiªu vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cho giai ®o¹n tíi. Nghiªn cøu, x©y dùng c¬ chÕ ®¸nh gi¸, theo dâi vÒ t×nh h×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mét c¸ch th−êng xuyªn vµ chÝnh x¸c, bao gåm c¶ viÖc ph©n tÝch c¸c sè liÖu ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng. C¸c chØ tiªu vÒ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña ChiÕn l−îc xo¸ ®ãi

gi¶m nghÌo sÏ ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua viÖc tham kh¶o ý kiÕn réng r·i.

- Cô thÓ ho¸ vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®· ®Ò ra trong V¨n b¶n t¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo g¾n víi qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi hµng n¨m, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005 vµ ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001-2010.

- ChÝnh phñ sÏ chØ ®Þnh c¬ quan chñ tr× ®Ó phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng .. x©y dùng V¨n b¶n ChiÕn l−îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo toµn diÖn (PRSP hoµn chØnh).

4. ChÝnh phñ ViÖt Nam hoan nghªnh sù tham gia réng r·i cña c¸c chuyªn gia, c¸c tæ chøc trong n−íc vµ quèc tÕ, bao gåm c¶ c¸c nhµ tµi trî, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tæ chøc ë ®Þa ph−¬ng vµ céng ®ång... trong viÖc x©y dùng ChiÕn l−îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo toµn diÖn (PRSP). ChÝnh phñ kªu gäi c¸c hç trî vÒ kû thuËt vµ tµi chÝnh cña céng ®ång c¸c nhµ tµi trî ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô trªn.

33 34

Phô lôc 1

ViÖt nam: Khu«n khæ kinh tÕ vÜ m« 3 n¨m 2001-2003

1. Môc tiªu cña ViÖt Nam trong 3 n¨m tíi lµ ®−a nÒn kinh tÕ t¨ng tr−ëng víi nhÞp ®é cao vµ bÒn v÷ng. PhÊn ®Êu ®¹t nhÞp ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m tèi thiÓu 7%.

2. Tõng b−íc n©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ ph¸t triÓn, t¨ng søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. TËp trung ph¸t huy nh©n tè con ng−êi, gi¸o dôc ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ. Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc vÒ viÖc lµm, c¬ b¶n xo¸ ®ãi vµ gi¶m m¹nh sè hé nghÌo, ng¨n chÆn vµ ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n.

3. T¨ng nhanh vèn ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, ®Çu t− thÝch ®¸ng cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, hç trî ®Çu t− nhiÒu h¬n cho c¸c vïng cßn nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ vïng s©u, vïng xa. §−a tû lÖ ®Çu t− so víi GDP lªn kho¶ng 29%-30%.

4. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng nhanh xuÊt khÈu, thu hót vèn, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi. Dù kiÕn kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng b×nh qu©n 16%/n¨m, kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng b×nh qu©n 14%/n¨m.

5. T¨ng tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh quèc gia, t¨ng nguån thu nhiÒu h¬n nh»m ®¶m b¶o c©n ®èi Ng©n s¸ch v÷ng ch¾c. PhÊn ®Êu thu Ng©n s¸ch Nhµ n−íc chiÕm 18%-19% GDP. Duy tr× tû lÖ th©m hôt Ng©n s¸ch ë møc cã thÓ kiÓm so¸t ®−îc (thÊp h¬n møc t¨ng tr−ëng kinh tÕ).

6. Thùc thi mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh»m h−íng tíi môc tiªu kiÓm so¸t l¹m ph¸t ë tû lÖ thÝch hîp. ChØ sè gi¸ hµng tiªu dïng ®−îc khèng chÕ ë møc kho¶ng 5%/n¨m.

Thùc hiÖn viÖc qu¶n lý tû gi¸ linh ho¹t, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó ph¸t triÓn h¬n n÷a thÞ tr−êng ngo¹i hèi liªn ng©n hµng.

7. Gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc;

Gi¶m tû lÖ sinh b×nh qu©n hµng n¨m 0,4�-0,5�; tèc ®é ph¸t triÓn d©n sè vµo n¨m 2003 kho¶ng 1,35%. T¹o viÖc lµm, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho kho¶ng 1,5 triÖu lao ®éng/n¨m; n©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn kho¶ng 25% vµo n¨m 2003.

Gi¶m tû lÖ hé nghÌo xuèng cßn 7%-8% theo tiªu chuÈn hiÖn nay vµo n¨m 2003 (tÝnh theo tiªu chuÈn míi kho¶ng 11-12%).

§¸p øng 35% nhu cÇu thuèc ch÷a bÖnh s¶n xuÊt trong n−íc ®Õn n¨m 2003; gi¶m tû lÖ trÎ em suy dinh d−ìng xuèng cßn 29% vµo n¨m 2003.

Kho¶ng 60% d©n sè n«ng th«n ®−îc dïng n−íc s¹ch vµo n¨m 2003.

35 36

Khu«n khæ kinh tÕ vÜ m« trung h¹n, 3 n¨m 2001-2003

ChØ tiªu 1999 ¦íc

2000

2001 2002 2003

Dù b¸o (1)

S¶n l−îng vµ gi¸ c¶

- Tèc ®é t¨ng GDP (%) (2)

ChÝnh phñ dù kiÕn: 4,8 6,7 7,5 (3) >7 >7

C¸n bé cña Quü: 4,2 5,5 5,0 6,0 7,0

- ChØ sè gi¸ tiªu dïng ( cuèi kú so víi th¸ng 12, %)

0,1 - 0,6 5,0 4 3,5

C¸n c©n v·ng lai (gåm c¶ kho¶n chuyÓn tiÒn cña CP)

4,5 2,1 -0,3 -4,3 -3,3

XuÊt nhËp khÈu

- Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ (%) (4)

23,2 25,2 7,0-16 12- 16 12- 16

- Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch nhËp khÈu hµng ho¸ (%)

1,1 34,5 11 19 11

Ng©n s¸ch nhµ n−íc /GDP (%)

- Thu ng©n s¸ch 19,8 20,4 20,3 20,0 19,7

- Tæng chi ng©n s¸ch (kh«ng bao gåm cho vay l¹i) (5)

20,6 22,2 23,1 23 22,8

- Béi chi ng©n s¸ch (kh«ng bao gåm cho vay l¹i)

-0,8 -1,8 -2,7 (6)

-3 -3,1

Dù tr÷ ngo¹i hèi (tÝnh b»ng tuÇn nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô phi yÕu tè)

8,1 8,2 8,3 8,9 9,3

Nguån: C¸c c¬ quan ViÖt nam vµ ®¸nh gi¸, dù b¸o cña Quü.

(1) Dù b¸o cña cña Quü vµ Ng©n hµng, trõ khi cã chØ dÉn kh¸c.

(2) Nh÷ng kh¸c biÖt gi÷a −íc tÝnh vµ dù b¸o cña ChÝnh phñ vµ cña c¸n bé IMF vÒ t¨ng tr−ëng GDP thùc ph¶n ¸nh c¸c c¸ch tÝnh ®· ®−îc dïng ®Ó −íc tÝnh GDP vµ cÊu thµnh cña GDP theo c¬ së chi tiªu.

(3) §−îc Quèc héi ViÖt Nam th«ng qua th¸ng 10/2000.

(4) Giao ®éng t−¬ng øng sè dù b¸o cña Quü vµ ChÝnh phñ.

(5) Bao gåm c¸c chi phÝ th−êng xuyªn vÒ chi phÝ c¶i c¸ch c¬ cÊu.

(6) ¦íc tÝnh c¨n cø vµo møc gi¸ dÇu thÕ giíi dÌ dÆt h¬n, ®Æt møc th©m hôt tæng thÓ ë møc 3,4% GDP.

37 38

Phô lôc 2

ViÖt nam: Khu«n khæ ChÝnh s¸ch V¨n b¶n T¹m thêi vÒ ChiÕn l−îc t¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi Gi¶m nghÌo

2001-2003

C¸c môc tiªu vµ lÜnh vùc C¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p trong 3 n¨m 2001-2003 A. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ chÝnh s¸ch c¬ cÊu ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh

tÕ, t¨ng thu nhËp vµ t¹o c¬ héi cho ng−êi nghÌo

I. T¹o ra mét m«i tr−êng kinh doanh b×nh ®¼ng, hiÖu qu¶ vµ cã tÝnh c¹nh tranh

1. T¹o m«i tr−êng kinh doanh b×nh ®¼ng cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ t¨ng tÝnh minh b¹ch.

Lo¹i bá c¸c c¶n trë vµ t¹o ®iÒu kiÖn b×nh ®¼ng cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp th«ng qua viÖc thùc hiÖn LuËt Doanh nghiÖp. TiÕp tôc lo¹i bá c¸c giÊy phÐp kinh doanh kh«ng cÇn thiÕt. T¹o m«i tr−êng b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®−îc tiÕp cËn vÒ vèn, tÝn dông, ®Êt ®ai, c«ng nghÖ, ngµnh nghÒ, th«ng tin vµ c¸c chÕ ®é −u ®·i hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc. X©y dùng vµ hoµn chØnh khung khæ ph¸p lý ®¶m b¶o sù æn ®Þnh m«i tr−êng ®Çu t− vµ tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t−. Söa ®æi mét sè chÝnh s¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho viÖc thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi. Tõng b−íc b·i bá dÇn hÖ thèng hai gi¸ ®èi víi viÖc sö dông c¸c dÞch vô do Nhµ n−íc Ên ®Þnh cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi Tõng b−íc thèng nhÊt khung khæ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ ®iÒu kiÖn hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n−íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi.

2. C¸c biÖn ph¸p më cöa th−¬ng m¹i, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, héi nhËp quèc tÕ vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh.

§Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ, thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c cam kÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp. TÝch cùc chuÈn bÞ ®Ó tham gia vµo c¸c c¬ chÕ hîp t¸c song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng ®· cam kÕt. Thùc hiÖn tho¶ thuËn th−¬ng m¹i song ph−¬ng víi Mü, t¹o c¬ héi gia nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO). C¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®−îc tù do kinh doanh ngo¹i th−¬ng trõ nh÷ng ho¹t ®éng mµ ph¸p

luËt kh«ng cho phÐp, bao gåm c¶ xuÊt, nhËp khÈu vµ mét sè ngµnh dÞch vô. TiÕp tôc bá dÇn hµng rµo phi thuÕ quan vµ gi¶m dÇn, trªn c¬ së ®a ph−¬ng, c¸c h¹n chÕ ®Þnh l−îng ®èi víi hµng nhËp khÈu. Tõ 2001 ®Õn n¨m 2003 sÏ bá dÇn c¸c h¹n chÕ vÒ ®Þnh l−îng 6 nhãm mÆt hµng (xi m¨ng-clinke, mét sè chñng lo¹i thÐp cßn l¹i, giÊy, kÝnh x©y dùng, dÇu thùc vËt vµ g¹ch èp l¸t b»ng ceramic vµ granit). B¾t ®Çu tõ n¨m 2001, sÏ bá c¸c h¹n chÕ ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o vµ nhËp khÈu ph©n bãn. Thùc hiÖn t¨ng dÇn tû lÖ ®Êu thÇu quota xuÊt khÈu hµng may mÆc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c nhµ xuÊt khÈu (kÓ c¶ khu vùc t− nh©n) tiÕp cËn thÞ tr−êng. N©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr−êng cña tÇng líp nghÌo, nhÊt lµ ë vïng n«ng th«n, vïng cao, vïng xa.

II. T¹o nguån vèn ®Çu t− vµ t¨ng hiÖu qu¶ cña c¸c kho¶n ®Çu t−

1. C¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc (DNNN) ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh.

Thùc hiÖn mét ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch DNNN trung h¹n 3 n¨m 2001-2003 víi c¸c môc tiªu hµng n¨m ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ vµ gi¶m thua lç cho khu vùc nµy. PhÊn ®Êu cæ phÇn ho¸, b¸n kho¸n cho thuª vµ ®ãng cöa, gi¶i thÓ kho¶ng 1.800 DNNN. Ban hµnh NghÞ ®Þnh vÒ chuyÓn ®æi doanh nghiÖp nhµ n−íc (bao gåm c¶ doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ-x· héi) thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp. Söa ®æi NghÞ ®Þnh 44/1998/N§-CP vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n−íc. Thµnh lËp nhãm c«ng t¸c gåm ®¹i diÖn Bé tµi chÝnh, Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt nam, Bé Lao ®éng- Th−¬ng binh vµ x· héi vµ Ban ChØ ®¹o ®æi míi vµ ph¸t triÓn DN ®Ó tÝnh to¸n chi phÝ cho c«ng cuéc c¶i c¸ch c¸c DNNN vµ hÖ thèng Ng©n hµng th−¬ng m¹i quèc doanh, x¸c ®Þnh nguån trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ nµy. Nghiªn cøu c¬ chÕ khuyÕn khÝch tù nguyÖn th«i viÖc ®−îc h−ëng møc trî cÊp hîp lý trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n−íc. X©y dùng vµ thùc hiÖn thÝ ®iÓm kÕ ho¹ch c¬ cÊu l¹i mét

39 40

sè Tæng c«ng ty ®−îc lùa chän (kho¶ng 3 TCT). T¨ng c−êng tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c Tæng C«ng ty. X©y dùng quy chÕ vÒ theo dâi, gi¸m s¸t t×nh h×nh kinh doanh vµ c«ng nî cña doanh nghiÖp Nhµ n−íc, tr−íc tiªn lµ nh÷ng doanh nghiÖp lín ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶, c¸c kho¶n nî khã ®ßi, khã tr¶. X©y dùng c¬ chÕ gi¸m s¸t hµng quý 200 DNNN cã sè nî lín. Thùc hiÖn kiÓm to¸n ®èi víi mét sè DNNN lín.

2. C¶i c¸ch khu vùc ng©n hµng ®Ó huy ®éng c¸c nguån tiÕt kiÖm trong n−íc vµ c¶i thiÖn ho¹t ®éng cña c¸c trung gian tµi chÝnh.

X©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch c¬ cÊu l¹i 4 ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc phï hîp víi khu«n khæ tæng thÓ c¶i c¸ch ng©n hµng. Söa ®æi QuyÕt ®Þnh sè 284 ®Ó ®−a viÖc ph©n lo¹i nî vµ trÝch lËp dù phßng rñi ro theo c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ, cho phÐp ®¸nh gi¸ thùc tÕ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng. Thùc hiÖn kiÓm to¸n tµi chÝnh hµng n¨m cho mçi ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc do c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp thùc hiÖn. T¸ch c¸c ho¹t ®éng tÝn dông cã tÝnh chÊt −u ®·i, chÝnh s¸ch ra khái c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc, ®Æt c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc ho¹t ®éng trong m«i tr−êng c¹nh tranh. C¬ cÊu vµ cñng cè l¹i c¸c ng©n hµng cæ phÇn, ®ãng cöa hoÆc s¸t nhËp c¸c ng©n hµng yÕu kÐm. H−íng dÉn NghÞ ®Þnh triÓn khai thùc hiÖn LuËt §Êt ®ai söa ®æi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn nh−îng, cho thuª, thÕ chÊp ®Ó vay vèn ng©n hµng vµ gãp vèn liªn doanh. H−íng dÉn c¸c quy chÕ cô thÓ cho phÐp c¸c ng©n hµng ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam ®−îc phÐp chÊp nhËn gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt lµm tµi s¶n thÕ chÊp.

III. B¶o vÖ sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« b»ng c¸ch duy tr× c¸c chÝnh s¸ch thËn träng cho c¸c khu vùc ®èi ngo¹i, tiÒn tÖ vµ ng©n s¸ch.

1. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh hîp lý ®Ó ®¶m b¶o mét kh¶ n¨ng æn ®Þnh bÒn v÷ng trung h¹n.

Cñng cè hÖ thèng thuÕ, t¨ng diÖn thu thuÕ theo h−íng nu«i d−ìng nguån thu vµ cã hiÖu qu¶ h¬n, Tõng b−íc thùc hiÖn c¸c khuyÕn nghÞ ®· ®−îc hai Bªn nhÊt t Ý t B¶ B¸ ¸ hi tiª « é T¨ −ê hi h

2. T¨ng tÝnh minh b¹ch ng©n s¸ch ®Ó c¶i thiÖn c¬ së th«ng tin cho viÖc ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh vµ ®Æt môc tiªu.

C¶i thiÖn hÖ thèng gi¸m s¸t thu, chi ng©n s¸ch, t¨ng c¸c luång th«ng tin ë tÊt c¶ c¸c cÊp. TiÕp tôc thùc hiÖn c«ng khai thu chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý h¬n.

3. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ thËn träng ®Ó kiÓm so¸t l¹m ph¸t

KiÓm so¸t tiÒn tÖ vµ tÝn dông nh»m môc tiªu t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸nh tiÒn tÖ vµ ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu ®Ò ra TiÕp tôc thùc thi chÝnh s¸ch l·i suÊt c¬ b¶n nh»m h−íng tíi tù do ho¸ l·i suÊt.

4. C¸c chÝnh s¸ch ngo¹i hèi ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, tù do ho¸ tµi kho¶n v·ng lai.

T¨ng tÝnh linh ho¹t, minh b¹ch cña c¬ chÕ ngo¹i hèi. Ph¸t triÓn thÞ tr−êng ngo¹i hèi liªn ng©n hµng. Thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tØ gi¸ linh ho¹t theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc, gi¶m dÇn tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ.

5. C¸c chÝnh s¸ch nî n−íc ngoµi ®Ó duy tr× møc nî cã thÓ thanh to¸n ®−îc.

Gi¸m s¸t tÊt c¶ c¸c kho¶n nî kÓ c¶ nî cña ChÝnh phñ hoÆc cña DNNN, hoÆc do chÝnh phñ b¶o l·nh, nî cña c¸c c«ng ty liªn doanh (kÓ c¶ c¸c kho¶n nî ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi) vµ c¸c kho¶n nî cña khu vùc t− nh©n.

6. C¶i thiÖn thèng kª kinh tÕ vÜ m«

T¨ng c−êng c¬ së d÷ liÖu thèng kª. Giíi thiÖu trang th«ng tin vÒ ViÖt Nam vµo cuèn Thèng kª Tµi chÝnh Quèc tÕ cña IMF.

B. C¸c chÝnh s¸ch ngµnh ®Ó c¶i thiÖn sù tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo ®èi víi nguån vèn, t¨ng c−êng sù c«ng b»ng, gi¶m møc ®é dÔ bÞ tæn th−¬ng.

IV. T¹o c¬ héi cho c¸c hé gia ®×nh nghÌo. 1. §Èy m¹nh ph¸t triÓn n«ng th«n vµ t¨ng thu nhËp trong n«ng nghiÖp.

TiÕp tôc tù do ho¸ thÞ tr−êng ®Çu vµo (ph©n bãn) vµ thÞ tr−êng ®Çu ra (g¹o). Hoµn thiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp theo nhu cÇu thÞ tr−êng, t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt hîp lý, cã hiÖu qu¶. KhuyÕn khÝch ®Çu t− cña mäi thµnh phÇn vµo lÜnh vùc n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh, phæ biÕn m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ n«ng nghiÖp. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ph¸t triÓn ngµnh nghÒ vµ kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n, t¹o thªm viÖc lµm míi, viÖc lµm phi n«ng nghiÖp.

41 42

2. T¨ng c−êng b¶o vÖ m«i tr−êng

T¨ng c−êng qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn. Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ y tÕ liªn quan ®Õn « nhiÔm m«i tr−êng.

3. Gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo thµnh thÞ vµ t¨ng thu nhËp cho ng−êi nghÌo ë thµnh thÞ.

T¹o sù tiÕp cËn tíi c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n cho tÊt c¶ d©n c− thµnh thÞ. T¹o c¸c biÖn ph¸p gióp ng−êi nghÌo cã viÖc lµm thÝch hîp ë thµnh thÞ.

4. N©ng cao n¨ng suÊt vµ c«ng b»ng cña m¹ng l−íi dÞch vô h¹ tÇng c¬ së cã hiÖu qu¶ ®Õn c¶ c¸c vïng n«ng th«n.

KhuyÕn khÝch c¶ khu vùc t− nh©n vµ nhµ n−íc tham gia cung cÊp c¸c dÞch vô h¹ tÇng c¬ së nh»m ®¶m b¶o c¬ së h¹ tÇng ë c¸c vïng thµnh thÞ vµ n«ng th«n. §¶m b¶o viÖc cung cÊp æn ®Þnh, hiÖu qu¶ vµ c«ng b»ng n¨ng l−îng, cÊp n−íc vµ vÖ sinh vµ më réng sù tiÕp cËn ë khu vùc n«ng th«n.

V. §¶m b¶o c«ng b»ng

1. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhãm x· héi tham gia ®Çy ®ñ vµo t¨ng tr−ëng kinh tÕ.

Thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ mét c¸ch c©n ®èi vµ bÒn v÷ng gi÷a c¸c vïng. KhuyÕn khÝch c«ng b»ng vÒ giíi, n©ng cao vai trß tham gia cña phô n÷ trong c¸c cÊp l·nh ®¹o. §¶m b¶o c¸c khu vùc thiÓu sè miÒn nói ®−îc h−ëng lîi tõ qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng. §¸nh gi¸ vµ phæ biÕn c¸c m« h×nh hç trî c¸c vïng khã kh¨n vµ d©n téc Ýt ng−êi, khuyÕn khÝch hä tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi tham gia c«ng t¸c gi¶m nghÌo ®ãi. T¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo tíi c¸c dÞch vô hç trî vÒ ph¸p lý. Gióp ng−êi nghÌo n©ng cao nhËn thøc vÒ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi ph¸p luËt ®−îc h−ëng T¨ng c−êng hÖ thèng th«ng tin hai chiÒu gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vµ c¸c hé nghÌo. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ NghÞ ®Þnh d©n chñ cÊp c¬ së, t¹o m«i tr−êng cho c¸c hé nghÌo tham gia vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Þa ph−¬ng.

2. §Çu t− vµo con ng−êi vµ khuyÕn khÝch c«ng b»ng x· héi.

N©ng cao chÊt l−îng, c«ng b»ng, hiÖu qu¶ vµ sù thÝch øng cña hÖ thèng gi¸o dôc Cñng cè vµ ph¸t triÓn kÕt qu¶ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ xo¸ mï, tiÕn tíi phæ cËp tiÓu häc ®óng ®é tuæi, ®Æc biÖt chó ý tíi c¸c vïng khã kh¨n. Dµnh tû lÖ thÝch ®¸ng vèn ng©n s¸ch cho gÝao dôc c¬ b¶n, tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch miÔn häc phÝ cho con em c¸c gia ®×nh nghÌo, më réng viÖc cho sinh viªn nghÌo vay vèn ®Ó trang tr¶i trong qu¸ tr×nh häc tËp.

Më réng viÖc cho c¸c ®èi t−îng häc sinh d©n téc Ýt ng−êi m−în s¸ch gi¸o khoa vµ c¸c lo¹i s¸ch thiªó nhi.

N©ng cao chÊt l−îng, c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ cña hÖ thèng ch¨m sãc y tÕ: TËp trung ph¸t triÓn y tÕ c¬ së, y tÕ ch¨m sãc cÊp céng ®ång, cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c dÞch vô y tÕ nh»m ®¶m b¶o viÖc ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu cho nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ ng−êi nghÌo. Duy tr× kÕt qu¶ lo¹i trõ b¹i liÖt vµ uèn v¸n s¬ sinh. TiÕp tôc thùc hiÖn tiªm chñng më réng 10 lo¹i v¾c xin cho trÎ em. Cã c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó cung cÊp tµi chÝnh hç trî cho c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ ng−êi nghÌo.

VI. Gi¶m kh¶ n¨ng dÔ bÞ tæn th−¬ng

1. Gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng x· héi tíi ng−êi nghÌo trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh.

Gi¶m thiÓu c¸c ¶nh h−ëng tiªu cùc ®èi víi ng−êi nghÌo do nh÷ng c¶i c¸ch ®ang ®−îc tiÕn hµnh. Th«ng b¸o réng r·i nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch ®Ó cho n«ng d©n thay ®æi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

2. Gi¶m thiÓu t¸c ®éng thiªn tai ®èi víi ng−êi nghÌo

X©y dùng gi¶i ph¸p cøu trî x· héi ®ét xuÊt h÷u hiÖu ®èi víi ng−êi nghÌo, ng−êi dÔ bÞ tæn th−¬ng khi gÆp rñi ro thiªn tai, tai n¹n

3. Gi¸m s¸t t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi

Thu thËp c¸c d÷ liÖu chÊt l−îng cao vÒ ®iÒu tra hé gia ®×nh vµ ®¶m b¶o th«ng tin nµy ®−îc phæ biÕn vµ sö dông th−êng xuyªn.