Vizyinos Kardeşimi Kim Öldürdü

8/9/2019 Vizyinos Kardeimi Kim ldrd

1/26

Karde Eimi Kim 0 miirAtiZ

Garsonun odamrzda kurdu[u sade masada kardeqimlcaramda oturan annem:

"Bugtin bir somun ekmek yiyecelim ki td canrtnade[sin!" dedi. Kardegim kzgn:"Once ye, ondan sonra konuq, anne!" diye cevap vcrdi.

Qtinkii kag gtindtir annemin bir ttirlii gergeklegmeyen bugtizel niyetini dinleyip duruyordu.Kiigtik buna benzer grkrglanna alqkur olan an-


2/26

cereye dikerek her zaman yaptt$ gibi yavaq yavaE di.igiince-lere daldr.Bakrqlanm diktigi Bolaz zerafetdolu, akrp gidiyordu.Pek gok kayrk hrzla ugan hrlangtglar gibi rnavi sulan yara-rak karqrhkh gidip geliyorlardr. Annem gOderini ayrrma-

dan onlan seyrediyordu. Uzun bir sessizlikten sonra derinbir nefes alarak:"Gririiyor musun," dedi, "Ytllar nastl da gegiyor. Qo-culum geri gelmeyecek diyordum, dcinmeyecek ve onunhasretinden g6zlerim agtk Olecelim! Biittin giin yollanmgddtiyor, gelen gegenden seni soruyordum. Ak$arn oluncakapryr gece yanlanna kadar agtk btraktyordum. Kapaffna,Mihaile, belki gftagelir. Qoculum gelirse kapryr kapah bul-masn. Onca yrl gurbette yalrudft gektigr yeter zaten, bir dekdyiine ddntip de diinyada kimsesi, bir yolunu bekleyeniyokmuq gibi olmasrn. Yataltma gekilince riiyamda senigoriiyorum, sesini duyar gibi oluyor ve kalkp kaptyt aglyor-dum: --Geldin mi, yavrum? Sonra da yollan stipiirenrtizgOnn kapryr agtlglnr anlyordum.

Ve boylece gi.inler gi.inieri kovahyordu. Sekiz ytl gcative bir giin yedifim ekmek igime sinmedi. Qiinkii go-culumun ddndti[Unii gdrmeden 6lece[im, gozlerim agtkkalacak! derken gimdi kargrmdasrn! $imdi seni yant-baqrmda gOriiyorum da, sanki daha dtin gitmiqsin gibime ge-liyor! Sanki o acrlan, o korkulan ben gekmemiqim gibi!",. Konugmasrrun burasrnda yeme[ine devam edecekmiggibi birparga ekmek kesti. A[ana gdttirmeden gdzlerini ye-niden pencereye dikti. Durmadan aktp giden Bopaz'a, gur-betten d6nen gemilere bakfl. Uzgiin bir tavrrla derinden birig gekerek yine:"Yrllar nasrl da gegiyor! Korktuklanmrn hig biribaqrma gelmedi de tarn huzura erdim derken kdtii bir iq oldu!Sen yavrum, dtinyamn bir ucuna gittin, kaybolmadanddniip geldin. Bizim Hristakis beq saatlik yola gitti, h61692

ddnmedi!... E... ancak Oliiler ddnmez!"Ta Fota* yortusu arifesindeydi-- btiyle bayram giinle-rinde igim nasrl olur, bilirsin. Rahmetli babaru haurladlm.B0yle bir arife gecesi, ellerinde iivez dah sokaktan gegenle-re wran gocuklarr gOriince sen de si.ipiirgeyi kaprp babanavurmaya baqladm:"Surva! Surva!** Yerd kormt, yerd stavri, olo yd ked{nami ke to hron'yeril" Ktigtik oldulun halde bu s0zleri bi-liyordun. Bu babarun hoEuna gitti, seni kuca[ma ahp6ptf :"Allah seni esirgesin've bana balqlasn!" dedi. Qrkanpsana bir beqlik verdi ve beni diirterek: "Harum, adam olacakbu gocuk!" dedi. Ug ay soffa seni yetirn brrakacaltru nere-den bilsindi! Bdyle bayram gecelerinin gelip gegecelini,senin gurbete grkarak beni gdzyaqlanmla bagbaqa braka-calrnr nereden bilsindi !O arife gecesi de dyle oldu. Huyumu bilen Mihailos er-kenden da[a gidip iivez getirdi: yegil ve stk tanelerle dolubtiyiik bir dal."Anao bu iivez taneleriyle bu ak$am talihimize ba-katlz."Hristakis de eve ddntince ocaprn bagma oturup ate$iikiye ayrrdrk. Mihailos talihimize bakmak igin tivez tanele-rini krzgrn s.acm iizerine atxaya baElad. En baqta senin adt-m sdyledi. Uvez tanesini kopanp sacm tizerine koydu. Ko-

* Ta Fota: Ortodoks Htristiyanlarm mevlilt kunditi, yani isaPeygamber'in da{umunu kutlama. Kelime anlamt "tStklar" de'mek; Isa'run dodumuyla dtinyarun nura bogulmax...** Surva! Surva! Sadlam vticut, saglam iman (tam gevirisihallistavroz), htrkese giig ve salltk ve de sapltkh yillar." O ge-ce tivez dalryla vurmak ugur getiriyor; iivezin musmulaya ben'zeJen meyvasmtn tanelerini ateSe atarak yeni yilda talihininnas il g ide c e lin i d lr e ne biliy or s un. Tilr kg e' de ki " z rv a" ke lime -si, Y unanc a " surva" ( ilv ez)' den bozma olabilir.

93


3/26

1$,

yar koymaz tane gatlayp npladt ve ocalrn drgrna firladr. A1-\ahruzrolsun, Mihailo! dedim ona, bu akgam igimi agln:Babamz Yoryis sanki hayattaymrg gibi hepimiz iyiyiz! Son-ra benim adrmr siiyledi... E! Benim.iqim de rastgitti! SonraHristakis'i sOyledi-- ve ne gdrelim! Uvez tanesi hig ktmilda-madan sactn tizerinde kala kaldr, karardt, dumaru gftfi veyandr! --Hey isa, hey Meryem! tlayrr olsun, gocupum!de-bim ona, iyi tane seqmedin! Dah onun elinden ahp en iyi ta-neyi segtim. Ateqi yeniden egeleyip taneyi iizerine koy-duin... Biraz dumaru qtktt, karardt, btiztildt ve yerinde kalakaldr! O zaman Hristakis kahkahayla giildii ve bir odunlaateqi kangtrrrp dedi ki: "Ben sabtrlt insantm, ana, bilirsin.Oyie kolay kolay bir igin peqini brralanarn. Ver tivezi banada talihimi 96r!"Dah elimden aldt, ateqin iizerine koydu. Taneler tu-tu$tu, patlayrp zrplamaya baqla&."

$imdi sen ne istersen onu de' Alt tarafi iivez bunlar, bi-liyorum, iivez. Adet olmuq btiyle talih fahna bakmak, ashyok, o da do[ru. Ama bu kof patlamalarla bir kaq giin sonrai


4/26

ve Ug defa diqlerinin grcrdadr[rru duydurn, yavrum. Amasesi grkmadl! Yiizti igte oyle, tilfl yiizti gibi oldu! Dehgetekapddrfm, bahqlannda korku okundufunu g6rdiim. Kaga-mak kagamak elbiselerini, parmak aralanna vanncaya ka-dar sol elini inceliyordu. Sanki g6rmemizden korktulu birqeyler var&! Bu korkung ig mi.icadeleden sonra --Hey, Mer-yem!-- sanki can gekiqen biri gibi:"Eldlemin s0ziine inanma, kira! iyi irsarum ben!"dedi,elleriyle yiiztinti kapatarak iyi geceler dilemeden gfup grt-ti !... O zarnan Hristakis:

"G6rtiyor musun, anne? dedi, sana sdylerdirn de inan-mazdm. Adam dldtirdii, karuna girdi. Heftes 6yle diyor, seninanmryorsun. Onu denemek igin de olsa bir $ey yaptlgmima ettin mi, cinayeti kasbni$ni samyor..Samyor ki kan el-lerinde gdrtintiyor ve onu ele veriyor.""G6zlerinle gdrmedifiine gore, dedim Hristakis'e, sanane ki arkasrndan konuquyorsun? Her koyun kendi ba-ca[mdan asrlr.* Dedikleri dofruysa Allah var ve onun he-sabmr sorar. Yalntz, beni seviyorsan bu posta igine girme. Obu igi brakryorsa bir sebebi vardrr."Hristakis:"Dedigimi duymadn ml, anne?" dedi yeniden "Onukan tuttu! D0kiiEii kana u[radr, ona yol vermiydr. Evvelkigiin yan yoldan dOntip postayl brrakmak zorunda kaldr.Duydun mu? Kendisini g6zleyen birini gdrmtig. Hig. gtipheyok, ddkttifti kandr bu. Qiinkii adam dldiiren kiqi brgaktaki

karu yalamazsa ya kan onu tutar, ya da onu bir gi.in bo[ar, iti-raf edip asilrncaya kadar peqini brralanaz diyorlar."Hayrduamr almak istiyorsan, yavrun, yiirc[imi dahafazla kaldrrma. Ve Meryem Ana'run dualan da seninle o1-* Tilrkgeye ya daYunanca'ya kelimesi kelimesine Eevirilebile-cekyilzlerce ortak deyimden biri: Kdthz arni kremiite apo to fu1-yo tu podiri.

96

sun, sen bu iqlere kangma! Qiinkli bir memurun kulalrna gi-derse bel6m bulursun! Brrak bu postayl, postacrhfr, eksikolsun. Bir aile goculu gibi kendi iqine bak."Ama rahmetli kardegin- --nasrl bir insandr, bilirsin--oturdulu yere srfmazdr. Ona zenaatdlrettim, babamn yeri-ne geEsin diye iqyeri agttm! Gel gdr ki sokaklarda baqrboqdolaqmayr severdi!"Buradan Liileburgaz'a beq saatlik yol, dedi, onbeqgi.inde bir gidip gelecelim. Nigin baqkasma kaphrayrm?""Hayrr! Stiztimii dinle. Postacrhk yapmana izin ver-mem! Yapmayacalrna sdz ver bma, yoksa tiziiltriim." Ozunan:

"E, iyi!" dedi, "Yapmam. Bir iki ay rnektupsuz kal da,gdr bak '.asrl piqman olacaksrn."Bu sdderi bana dokundu. Senin mektuplann her za-man elime gegmiyordu, gtinkii yolda agryorlardr. iginde birqey brralcnadklan gibi agrlmrq olarak teslim etmekten kor-kuyorlardr. Ve bOylece ben senden haber alamryor, oturupalhyordum. Buna rafmen ona bir qey sdylemedim. Buncazarr'an katlandrm, yine sabredeyim diyordum.

Posta gtini.i gelince elinde konak'n torbasr, omuzundattifefi onun igeri girdifini g0rtiyorurn"Bundan sonra, ana, diyor, bahgiq yabancrya gi[neye-cek. Yann sana Yoryis'den mektup getirirsem bana verir-sin. Olur mu?Onu bir igten caydrnnaya gahqtrfrm giinden bu yanaoniki gtin gegmi$ti.Her zaman oldulu gibi o zaman da TaFota arifesindeki talih falrrun iqaretleri goktan unutulmugtu.Ama Mitakos'un o$unu, onu asla unutmadrm. Qoculunaklm geldi diye onu suglamaya baqladrm. Kardeqin iqi tize-rine ald! Ileri gelenlere ve kaymakam'a sdz verdi!Sdzlerimin kar etmedi[ini gortince ben de sanayazdrprm mektubu ona verdim ve "Akhru bagrna topla, yav-

97


5/26

rum, Yoryis'imizin mektubu kaybolmasrn!" dedim. Hdldg6zlerimin dniinde! Fesini grkanp elimi 6ptii ve gitti... Ah,bilseydim, hig brrakrr mrydrm onu!Ertesi giin yeni Despot* gelecekti..Ytineticiler ve ilerigelenler erkenden istasyona gittiler. O[retmenler ve slra

srra okul gocuklan. Papailar ve bagka k6ylerden gelenlerDespot'u yolda kaqrlamak igin erkenden bir kag saatlik yolagitmiglerdi. Mihailos da onlarla gitmigti. Sanki kdybogalmqn. Posta vakti geldi, ama Hristakis igin endigelen-miyordum. Muhakkak Despot'un yanrndakilerle birliktegelirdi. Hava giizeldi ve ben pencereden gozltiyordum.Uzaktan, geri ddnrnekte olan insanlan gdriince baqdrtiimiitakrp ben de Despot'un elini dpeyim diyerekten kOyiindrqma kadar grktrm. Uzaklardan kilisenin altm yaldrz iqle-meli sancaklan, onlann arkaslnda istavrozlan ve papazlannelbiseleri gtineqin rqrfr altrnda panldryordu. Daha arkadabir tarafta Despot'a g6tiiri.ilen, eleri altrn iqlemeli at segili-yordu. Ama vakti geldili halde Despot iizerinde delildi.Ba! Hayrrdrr! dedim igimden, huzursuz ve acele adrmlarla otarafa do!ru ilerlemeye baqladrm. Bayramhklanm giymiq,6nden 6nden koqan gocuklardan biri:

"Kag buradan, kira," dedi, "Geri don, gtinkii asker geli-yor! Duyrnadrn mr: Trenin dniinii kesip Despot'u tut-muqlar!"O anda ytire[iry hoplad! Savaq oldulu duyuluyordu,

ama Ruslar uzaktaydr. Ne bileyim? Balkanlar'da diyorlardrbize, oradan da 6tede. Ve qimdi kalkp da anszn trenin yo-lunu kessinler. "Gdrdtin mti," dedim, "goculun baqrna birhal gelecek!" Dizlerimin bafr q6ziildii, oldulum yerdekaldm. Kalabahk korkuyla kogar adrm yaklaqfl. Ve sancak-larla istavroz, elinde buhurdanhk papaz g6rtindti. D0rt kigiomuzlannda bir ceset ta$ryor, yanlarrnda Mihailos saglandannadaErn, gdzya$larrna bo[ulmug ytirtiyordu. Ah yav-

* Despot: Baspiskopos, bir bdlgenin enyiiksek din gorevlisi.98

rum! Yavrucu[um!... Bu da mr gelecekti bagma!!"Burada annemin titrek sesi hrghnla ve gdzyaglannabolnldu.O gtin ilk defa bOyle a[hyordu. Ve ben annemin kederi-nin igyiiziinii bildifimden ne sOziini.i kesiyor, ne de kar-

degimin kesmesine izin veriyordum. Kalbi acr doluydu vegiinde bir iki ya da iig kere igini ddlcneyince huzur bulamr-yordu. Bu korkung yara, iig yrh agkrn bir zaman 6nce zatengok acr gekmiq olan ailemizi peri$an ernigti. Az zaman oncebenim grkrp geliqirnle daha yeni kapanmrq olan yaralar yeni-den deqilmiqti. Benim ortahkta gdrtinmem, rahmetli kar-degimin yoklu[unu daha da hissettirir olmuqtu, gtinkii anne-min hakh olarak dedili gibi tam olarak sevinemiyordukarIrk. Zaten az olarak geride brraktrprm ailemi daha daazalmrq olarak buluyordum. Ne ben kardeqimi 6pebil-miqtirn, ne de doniiqiimii d6rt gdzle bekleyen o zavalhya busevinci paylaqmak nasip olmugtu! Ve talihsiz kadrn aphyorve sanki daha gegen giin olmuq gibi bu acfth hikdyeyi an-lauyordu.Dokttgii gOzyaqlanyla srzlayan kalbini biraz hafiflet-tiklen sonra, sanki dertlerini unuttuEunu mu sanlyorsunuz?Asla. Bu defa da iizi.intiisiiniin yerini, sevgili kardeqimizinkatiline kargr duydu[u amansrz krzgrnhk ahyordu. Yalnrz.ikimiz baqbaqa oldu[umuz anlarda Mihailos bana:"B azen," diyordu, "Hristakis'i unutmaya baqladllrnrsanlyorum, arna katilini unuttufunu hig g6rmedim."

Aradan o kadar zafiran gegmig olmasrna ra[men go-cufunun katilini bulsunlar diye ne despotu ne de kayma-kamr rahat brralcnrqtr. B aqlanglgta kardeqimin, Liileburgazistasyonuna yaprlan saldrnd4 grkan gafigma iginde kahpdldtigii sarulmrgtr. Qok gegmeden bunun ink0nsrz oldulukabul edildi. Yi.iksek rtitbeli din adamrru karqrlamaya gelen-ler istasyonu, hem de iki gtin dncesinden terkedilmiq --ki oandan itibaren baqkent ile her tiirlii irtibat kesilmiqti-- bul-

I3Ii

ii&iiltlTiil

99


6/26

mu$lar ve Ruslar'm kOyti hig savagmadan, ama bir dncekigtiniin gece yansma do!ru ele gegirdiklerini d[renmiqlerdi.Halbuki zavaLh kardegimi, despotu karqrlamaya gidenlerddnii$e, kOyiin gok uzafrndan gegen yolun tizerindekik0priiniin yanrnda, Ruslann geliqinden gok Oncedldi.ittilmtig olarak bulmuqlar&. Demek ki yanhghkla ya dagauqmada dldiiriilmemi$ti. Ana askerler veya haydutlar ta-rafindan soygun igin dldiiriilmtiq olmasr da imk6nsrzdr.eiinkii bunlar Oldtirtildi.iklerini soymadan ya da posta tor-basm el de[meden brrakmazlardr. Yapilan btitiin resmiara$tlrma ve soru$turmalar cinayetin soygun niyetiyledefil, pusu kurarak kasten iqlendilini gdsteriyordu. Onunigin annem katilin bulunup cezalandrnlmasmda israr edi-yordu. Kdtii bir kimse olarak tanrnan eski postacrnrn, butehlike[ iqi devralarak kendi yerine gegmesi igin hig bir qey-den qiiphelenmeyen geng kardeqirni ikna etrnekte tuttufuyolu annem, kendi sorugturmalannda bir ipucu olarakgdri.iyordu:

"Baqka tiirlfi olamaz," diyordu, "Katilin ona bir garozivardr ve firsat kolluyordu. Yoksa, posta iqini tizerine aldrfrdahailk gi.in pusuya yatlp onu beklcmezdi. Demek ki katil.hig kuqku yok, kdyiimiizdenya da civar kdylerden biri. Eskipostaclyl yakalayrp hapse attrklannda Allah miistehakrnrverdi, demiqtim. Ama iki giin sonra yine koyuverdiler, cina-yet iqlendi[irrde kdyde imi; o. Kirnbilir? Belki ynlancr qahitlik ettiler... Arna, gimdi sen madem ki dcindi.in, yavrurn, kar-deginin Ociinti almadan brrakma. Yiiztime 6yle bakrp sus-ma! Diinyada Eocuklanrn ohnasaydr saglanmr keser, erkekelbiseleri giyer, omzumda ttifek katilin izine dtiqerdim, ti kidldtirtilen insarun dciinii alana kadar. qunkii yavrum, katilibu topraklarda gezindikge 'zavalh llristakis'imiz huzur bul-maz, mezannda krvramr durur ve katilin ayak seslerini his-seder, yavrum! Dtinyarun 6biir ucunda da olsa, sanki kalbi-ne bauyormur; gibi hisseder! Onun iqin, intikam! intikamrahnmah!"100

I'1$

Ollunun dliimi.inden 6nce bu son derece temiz kalplianneyi tanlmaml$ olan biri onun kdtii ve kaba karakterli birinsan oldu[unu sarurdr; giinkii arflk, ben bile, bir zaman]aren ruhsuz yaradrhqta olanlan bile sayrp sevecek kadar son-suz insanhk sahibi olan amemi tarumakla gtigliik gekiyor-dum. Tawk kesilirken balcnaya tahammiil edemeyen biriy-di. Onun igin, evet, intikam derken bile en bagta adaleti kas-tediyordu. Ama, kendisini tatmin etmeyecek de olsa kanu-nun titremeyen eliyle yerine getirilecek adalet kavramrnranlamryordu.

"Onun asrldrlrnr gdrmek istiyorum," diyordu, "ipiniellerimle gekeyim, sonra da 6leyim."Bu tabii ve cahil kadrn o qefkatli kalbinde briylesinedehqet verici intikam duygulan besliyordu! Zamanzarnafl,yanarl kalbindeki hiddeti yau$tmnak igin baqwrdulum bi-limsel kuru metotlar, iyice yanan bir ocak iizerinde kayna-yan sudan srgrayarak daha havadayken buhar olan su dam-lacrklan gibi boqa gidiyordu. O giin de 6yle. Kigilerin adaletkarqrsrndaki yeri tizerine uzun silren bir dersten sonra orulkatilin bulunup cezalandrnlmasr igin "altrnr gevirmedik tagbtrakmayaca[rma" soz verdim. Annem biraz da vahgi birmemnuniyetle:"Evet," dedi, "Onun asrldrfuu grinnek istiyorum. ipiniben gekeyim, sonra da dleyim!"Ama birden kapr gahndr ve aralanan kanadrn ar-kasmdan garsonun, yiiziinde tedirgin bir ifadeyle igeri uza-nan bagr gdriindii. Igeri girince ona:"Ne var, Lui?" diye sordum.Asrk surath annemi elilip seldmladrktan sonra:"Bir Ttirk kadtnl," diye cevap verdi, "Bir Tiirk kadrnl' ziy ar etirtze gelmi q. ""Bizim ziyaretrmize mi? imkdnsrz! Yanrlmrq ola-

101


7/26

caksm, Lui. Git! Tamdrlrmrz her hangi bir Tiirk yok."Bdyle sdyleyerek garsonu, tam da annemizin zevkine

gOre, kapr drgan etmeye galtgtrken, koridorda satki kavgaediliyormug gibi sesler duyuldu. Lui yine, ama bu defa beniikna etnek istercesine datra da gok e[ilerek bizi istediklerinisdyledi. Ve kapr biiyiik giiriiltiiyle Lui'yi itip kafa iistiidiiqi.irerek agildt, neredeyse bagtan aga$ 0rti.ilere biiriinmtiqyaqh bir Osmanh kadrnt hrgkrnklar ve gdzyaqlan arastndaannemin ayaklanna sanldr. Anlagrldrfrna gore oteldegahqanlar onu iger brrakmak istememi$ler, o da garesizkapryr zorlamrqfi. Sersemlemiq olan Lui kendine gelmig,kadrrun arkastndan srkrlgan bir tavrrla igeri giren Eok uzunboylu, agrk tenli softayr, yumruklarla dtqan Etkannayagahqryordu. Ama araya giren kardeqim, adamt gdrtirg6nnez garsonu azarladt ve sanki di.inyadaki en iyi arka-daqrymrq gibi btiyiik bir sevingle bu zayrf ve beyaz tenliTiirk'ti karqrlamaya ko$tu. Onu g6stererek bana:"Bizim Kamil!" dedi, "Bu da annesi olacak!" i

Annem, Osmanh kadrmyla kucaklaqmast biter bitmezbaqrm kaldrrarak garip bir gefkatle softamn sevimli yiiziinebak0 ve:

"Sen Kdmil de[il misin, yavrum?" diye sordu, "Nasrl-srn? iyi misin, iyi? Bu elbiselerinle seni tanryamadtm!"Tiirk, gdzlerinde yaq, e[ilerek annemin elini 0ptt."Allah ne muradm varsa versin, valide!" dedi, "Gecegiindiiz yalvanyorum, benim omrtimden kesip sana versindiye."Annem son derece melnnun g6rtiniiyordu. Mihailos se-vincinden uguyordu. Bir bu yeqil ctibbeli, zayff ve uzunboylu Ttirk'e, bir annesine bir yrfrn sorular soruyor, ilgileni-yordu. Sadece Lui ile ben gaqkmltk iginde sessiz dikilip du-ruyorduk. Sonunda kardeqimi bir yana gektim:

"Gel hele, brrak gu gtiltip durmayr.-Soyler misin bana,rcz

neler oluyor burada? Bunlar neyiniz sizin?"Kardegim daha da giilerek:"$imdi sdylerim sana," dedi, "$imdi sOylerim. Git,Lui! Qabuk iki kahve getir! Ama dikkat et, yine sizin oFransrz bulayk sulanna benzetme! A-la-turka olsun ve sa-

de! Duydun mu?"Ve b6yle dedikten sonra beni tutup yan odayag6tiirdii."Bu Tiirk var ya, hastahlrnda yedi ay annem ona evi-mizde baktr. Yarundaki de annesi, gimdi teqekktir etmey0gelmig!"Dedi kardeqim ve benim gaqkrn ytiztime bakrp giildii.Bense kaqlanmr gatrp hiddetle:"Annemin yedi ay evinde bakrp iyilegtirdipi bir Tiirk!Ve annemiz ne zamandan beri Tiirklerin hasta bakrcrsr?"dedim.Burada belirtmem gerekir ki Mihailos'un, annemizinzaafl.anyla, hem de btiyiik bir zevkle alay etrnek gibi birahqkanhlr vardr. Oyle ki durup dururken bu qakalara baqla-mak igin firsat kollardr. En gok hoguna giden gey, bir zaafrytiziinden krvranan annemi, sdzlerini daha da "komikleqti-rerek" kendisine has bir usl0pla taklit etnekti. Bu gakalandinlerken kendisi de gtilen saf annemizin sabn, Mihailos'unbu kdtii huyunda daha da gok gemi azrya almasrna nedenoluyordu. Bunun igin, onu dinlerken krzdrlrnr gortince:"Dinle, bak ne diyecelim," dedi, "Niyetin boyle surat

asrp dinlemekse bir gey anlatnryorum. Anlatacafirm geyi de$a$rrursln bana. En iyisi bu iqi baqka bir gtine brakahm, ozaman sen de doyasrya gtilersin ve hakh olarak gtinlerdiryiizii gi.ilmeyen zavalh annemizi de biraz giildilmi.iq olu-ruz." Bunun tizerine:"Gel gimdi!" dedim ona, "Annem ziyaretgilerden gokmemnun olmuqa benziyor, Tiirklenyle sohbete dahp ken-i

${103


8/26

dinden gegmi$. Onlar kahvelerini igip dinlenene kadar senbu iqin hikdyesini anlat bana.""Oyleyse dinle,o'dedi kardeqim, "Biliyorsun, sen gur-betteyken annemiz ne kadar endiqe igindeydi. Endiqe etti$yetmiyormug gibi milleti de rahat brrakmryordu. Yoldankim gegerse geviriyor, bir yerlerden birinin geldifiini du-yunca gidiyor ve seni gdrdiiler mi, duydular mr soruyordu.Bilirsin onu. Bir sabah erkenden tarlada kavunlan topluyor-duk. Birden yoldan gegen birini gdrtiyor. Qite koquyor,adam i6ine brrakmryor:-Yolun agrk olsun, dayr!-Altah uzun Omtirler versin, kira!-Avrupa'dan mr geliyorsun?-Yooo, kira, ktiytirnden. Nerdeymiq bu Avrupa?-Nah, biliyor muyum ki ben? Qocu$um orada. Qo-culumdan konuguldupunu duymadrn mr?-FLayrr, kira. Qocu[unun adr ne?-Sanki biliyor muyum? Yafnz babasl ona Yoryi admrverdi, 6z babasr igportacr Mihailios kocam olurdu. Ama go-cuflum, dinliyor musun, ilerledi ve takma isim aldr. $imdigazeteler onu yazlnca ben bile bilmiyorum: Qocu[umdanmr bahsediyorlar, yoksa bir frenkten mi?"Sabrrsrzhkla kardeqimin soztini.i kestim:"Sadede gel, Mihaile, buraya gelen Tiirk'iin hikdyesinianlat! ""Dur hele da!" dedi, "Hikdye bu konuqmadan sonrabaghyor. Bu konuqma bitince annem en iyi, en iri kavunukesti. Adama:-Bahqemizden bir kavun almaz mrsrn, day?-Teqekktir ederirn, kira, koyacak yerim yok.-Zaran yok, dayr, gekirdeklerini temizleyim, ye.-Teqekktirler, kira, kamnnr afntrr.-Gel, krrma beni. ginkii g6ri.iyorsun, gocu[um gurbet-

1-04

te ve igim yanlyor. Qoculuma g6nderemiyorum, bari senye. Sen de yabancrsrn. Belki biri grkar, goculuma da ikrameder.Adamrn sabn tilkendi:-insaf be, canum! Qoculun gurbetteyse benimgiinahm ne ki ag kamrna kavun yedirip beni hasta ennek is-tiyorsun? Canrmdan mr bezdim, sanryorsun? Yolumug0zleyen birkanm, elime bakan gocuklanm var. Kavununbir iqe yarasm istiyorsan onu ihtiyar Murtos'un hanma yolla.

Orada iig haftadrr ateqler iginde ecelle bofuqan biri var. inanbana, bu kavunu yer yemez Oliimden dciner, ateqi diiger kur-tulur."

105


9/26

fl!

Kardegime:o'Sonunda," dedim, "Bu ig de bdylece kapan&. $irndihikdyeye bagla!"O ise krzgrnhkla:"Dur da!" diye cevap verdi, "Burayr Avrupa mr sandrn,

kemiksiz et satahm'? Sana her geyi oldulu gibi anlatmayagahqryorum. Hoquna gitmiyorsa, brrakahm. Igeri girip ha-numu gdrelim!" Ama sonra:"Orada olsaydrn da annemizin halini bir g6rseydin,"diye devam etti, "Adamrn sdzlerini duyunca 'Ya isa, yaMeryem, goculurn hasta!' diye bir grlhk attr. Kavun elin-den diiqtii, pide gibi oldu! Baq0rtiisiinii diizeltip yola koyul-du. Yeni ekilmiq, ekilmemiq demeden tarlalann iEine dald.Onu iyi tamdrfirm igin Oniine gegmedim. Ama, epey giuik-ten sorua yerimden kprdama&frmr gdriince geri drJndii vekrzgrnhkla:"Ne duruyorsun 6yle, bre hayrrsrz?" diye bafrrdr,"Ylirii dememi rni bekliyorsur, he?"Srkrysa dedifini yapma. Beni falakaya yatrracakgtiEteydi. Onun iizerine elimdeki iqi brrakrp peqine diiqtiim.Yetiqmek ne mtirnkiin! Bre dikenmig, bre hendekmiq, bregitmig, gdzi.i bir qey gOrmiiyordu. Tek gdrdiifii, uzakta tarla-lann ardrnda larmrzr gatrsl goriinen ihtiyar Murtos'un hanr

r06

idi.Yaklagtr[rmrzda annemin dizleri titremeye baqladr, bir

taqrn Uzerine oturdu:"Ya isa, ya Meryem, goculum hasta! Orada bir hastaoldulunu neden bana sdylernedin?""Ama neden s0yleyim? Doktor musun ki gidip iyileqti-resin? Duydufu halde papa-Dimos bile gidip ona bakmadt.

Qiinkii hasta Tfirkmiiq ve Ttirkler okuyup iiflemeye paratldemiyorlar dryor." Bunu duyunca annemin ytiziintin rengiyerine geldi ve:"Tiirk mii, dedin?" diye bafrrdr, "Tiirkse Allah'agtikiirler olsun!". Belki bu hasta bizim Yoryi'mizdir diyekorkuyordum!""Kegki sana daha 6nce sdyleseydim de, anne, milletinekilmig tarlasmt b0yle mahvetmeseydin ve ayaklanm di-

kenlerden kesilmeseydi. Senin korkundan pabuglanmr bilegiyemeden kogtum."Ama o arada seninki Murtos'un haruna do[ru hareketegegmigti bile. Haydi, ben yine peqine diiqtiim ve bir hen-delin iizerinden atlamak i.izereydim ki birinin dkstirdiiliiniiduyuyorum. D0niip baktyorum, yerde bir Tiirk. Yi.izti sa-rarmlg, g6zlerini kan biirtimfi$! Hayatta kolay kolaygiilmem ve bir hastanm haline asla gtilmemiqimdir. Ama ogiin kendimi tutamadtm; neden dersen: Bir taraftabdfiirtlen, 6biir tarafta yaban enginan vardt ve ortalanndabu Tiirk grrprnarak sayrkhyordu. Bir bOltifilene d6nilyor,

ternenna yaparak tath tath konuquyordu' bir yaban engi-nanna dOniiyor, diqlerini gtcrrdatarak bakryor' kiiftrler ede-rek elini kaldrnyor ve kafastnt kesecelini iqaret ediyordu!Bir taraftan bu hareketleri, 6btir yaldan halsizlifi' gtilmek-ten gatlardm. Ama annem gelip de beni gdrtince, bir ktzdt,bir krzdr ki Allah seni korusun!"Oyle durmuq da ne giiliiyorsun, bre ha ha? He, ne

TU


10/26

*!Ii

giiliiyorsun! Adam can gekiqiyor, hoquna mr gidiyor? Tutburasmdan! Al onu strtma ve taqr!""Ey Allahm kulu, bu adam benden bir buguk mislibiiyi.ik, sen kalkmrq onu srrtrmda ta$lmaml istiyorsun!"Sen olsan ne yapardrn? Bunun iizerine dedigi yerdenyakaladrm ve annemin yardrmryla Tiirk'ii slrtlma vurdum,sonra yola koyulduk.Hanm kaprsr oniinde gdbelini gi.ineqlemekte olan ihti-yar Murtos bizi bu halde gdri.ince kahkahayr bastr veba[rrdr:'oOre*, Oyle tek tragma eve bulaqrcr hastahk gOtiirmekigin debelenip duracafrna benim gu olti eqe[i tagrsan dahaiyi defil mi, hig olmazsa nallan senin olur?"Karqrlft vermedim, gtinkti anhyorsun ya, qakarlara ayr-racak nefesim kalmamrgtr. Ama annem, bilirsin annemizi,hastarun acrsr gegsin diye incil'den dualar okudu!Eve vardrllmrzda Hristakis'in yataEml serip hastayliizerine yatrrdrk. Rahmetli Hristakis o giinlerde mallannrata yiiklemiq kdy koy dolaqmaktaydr. Daha diikk,in ag-maml$tr. Eve bir hasta getirdifimizi duyunca gidip ceyze-mizin Krionero'daki** evine kepene[ini serdi. Annem onuyerinde durarr.:yor diye hep azaflardt zaten, rahmetli dedrganlarda kahnak ve kafasrna gdre yagamak igin bahaneleraraylp durdu. Hasta yedi ay evimizde kaldr ve Hristakis birkere olsun eve uframadr. Onun igin annem hastayr daha ta-mirniyle iyilegmeden benim yanrmda istanbul'a yollanakzorunda kaldr." Ben:"Nasrl olmuq dabizim koye diigmiig," diye sordum,"Nasrl hastalarunrg?"Kardegim bagrru kaqryarak:o'Hm!" dedi, "iqin bu tarafim ben de pek bilmiyorum.* Ore : More. bre .** Krione.ro: So(uksu, bir koy adt olsa gerek,

108

Annem istedigim soruyu sormama izin verdi mi ki Olrene-yim? Hepimiz insanrz diyordu, hastahklar insanlar igin.Vay haline, hastah[rnda bakacak kimsesi olmayanrn. Vekim bilir, qu anda Yoryi'miz de gurbette belki hastadrr, iiste-lik kimsesiz! Onun igin dyle ikide birde adam hakkrnda so-rular sorup durma bana, yeter ki 6nce iyileqsin!" Kar-deqim:"Kemil iyi, qok iyi bir insandir zavalh," diye sdzlerinedevam etti, "Kag defa bana nasrl hastalandrlrm anlatacakgibi oldu. Ama her alrlatrnaya kalkrgrnda da ateqi ytikseldi,anlatamadr."

O srrada annemin misafirleri ile iperi girmesi tizerinekonuqmamz kesildi. Krsa boylu ve biraz tombulca olan C)s-manh hammrrun baqmda kar gibi beyaz bir yaqmak vardr veal[ndan san papuglarr ancak g6rtinen uzun siyah feracesi-ni edepli bir tavrrla tutuyordu. Ama bcnde derin iz brrakanQlt Wy varsa o da Kdmif in solgun ve melankolik gehresiydi.Oyle huzur igindc, 6yle tathydr ki anrnda sempatimi ka-zandr. Bu, Ttirklere kan;r duydu[urn antipatiyi bilen anne-min gOziinden kagmamr$tl. Onun iEin KAmil'i banatarulrken ona qefkatle bakryordu."Bu bizirn talihsiz Kamil!" dedi, "Qok, gok iyi gocuk-tur. Koliva* yer, ayazma** iger. Papann elini de oper. Neyapsrn! IIep iyileqmek iEin."

Annemin gdzleri ya$annr$tl. Ben misafirlere kendi dil-lcrinde iki tig sOz sdyleyince iizerime, meqhur Tiirk nezake-tinin aqrilrlryla iyi dilekler, dualar ve Ovgiiler yafdrrmayabaqladrlar. Arna annem onlann bu gi.izel sdzler sa$anafrnrbirden kesiverdi:"$imdi oturun da ne yapmamz gerekiyor, bir bakahm.Yavrum, bu hanumissa'nln*** Zaptiye'de bir oflu var, enmpisirilertasure.** Ayazma: Katsal su.**x Hanumissa: Hantm

;).{ii1taI*

109


11/26


12/26

Obiir yandan, bu dua halimize uygun gibi g0rtindii bana.Onun igin annemi, nasrl istiyorsa Oyle yapsrn dtigiincesiylekendi haline brraktrm.Yanm saat kadar sonra Osmanh kadrm ile o[lu, gokaranan bir ganimet elde efiniq gibi annemle kardeqimi yan-lanna alarak gergek bir zafer havasr iginde oradan aynl


13/26

hesi yiiziinden bir iqe yaramadan dylece duruyordu. qiinkiimali giiglilkler yi.iztinden bu mahvolmug cephenin tamiriyapilamadr[r gibi, yan yanmlg tahtalar]a dylesine onanlmrqodalar da, iglerinde cirit atan rtizgArlar yiiztinden oturmayaelveriqli delildi.Hal b6yleyken bu ev yalruz yaqh arrnesi ile Kdmil'i, ka-labahk ailesiyle hdkirn efendiyi de[il, iistelik annemle kar-deqimi ve bizi dyarete gelen uzak-yakrn akrabalanmrzr dagatlsl altlnda banndrnyordu. Qiinkii dindar Kemil neredebir yakmrmrzrn kokusunu alsa izine di.iqiiyor, nerede otur-dulunu d$renip o kiqiyi, gerekirse zorla eqyalanyla birlikteannesinin evine getiriyordu. Iyi kalpli hanumissa bundanmelnnun oluyordu. "Qiink[i," diyordu, "iki huysuz insandi.inyaya srfmazken bin iyi insan bir ceviz kabupunda mu-habbet edsr!"Neredeyse ddrt hafla boyunca golu saatlerimi hig ak-saffiadan her giin gitlifiim bu evde geqirdim. Daha ben Di-van-yolu tarafindeur kapryr galmadan yagh Ttirk kadrrurunkafesli penceresi ardrndan bana yafdrrdrfr iltifatlarr duyu-yordum. Balkonda oturup yolumu g0zltiyorlardr. Bengortiniir gdriinmez evde, kilmesleri dntinde ofiaya grkan birsokak kedisinden tirken tavuklann qrkardrpr gtiriiltiiye ben-z.er bir tela; baqhyordu. HAkim efendinin, kendileriniyagmaksrz gdriirtim korkusuyla saklanmak igin apar toparharemlerine koqugan krz ve erkek gocuklarryla hanrm-lanrun sesleri duyulurdu. Kiigi.ik ve kar beyazt sanfr, uzunyegil ciibbesi, solgun ve sevimli yiizii, neredeyse avlununduvarlan kadar uzun boyuyla Kamil her geliqimde, dudek-lannda tath ve melfurkolik giiltiqii, yerlere kadar e[ilerekcandan temenna ile kapryr bana agardr. Her gidigirnde de ikiyaqh kadmr, sevdi[im tathlardan birini dniime Erkarmayayada bu tathlardan daha tath bir masah bana anlatmayahazrr bulurdum. En baEta Osmanh hammr bana bayrhyordu.Qtinkt, dediline gOre. onca bilgime ve tahsilime ralmen

1r4

dinden grlanamrgtrm ama biitiin kalbimle efsanelere inant-yordum! Yalnrz iki gik0yeti vardt benden: Birincisi,biiydciili.i[iin rnucizeleri hakkrnda en ktigiik sdz dinlemekistemeyiqimdi. Ikincisi ise, fakirhanesinin gatlsl altrnda birgece olsun gegirmeyi daha kabul etmemiq olmamdr. Ger-gekten de birinci konuda anlaqmamz irnkdnsrzdr; ikincisin-de ise sonunda anlagtrk.ller geEen gtin hdkim efendinin ddnmesini bekliyor-duk. O giine kadar yirmi kadar sanrlr, taqradaki makamlanniqe kanqinasrnr Onlernek iqin, davauntzn topluca ele ahndtltistanbul'daki hapishanelere kapatrntqh. llantrnefendi ye,oflu ddniince evinde yatrya kalabilecefiimi sdyledim.Yarulmryorsam, iiE giin sonra hdkim efendi eve ddnrniiqtii.Ama ondan bir giin once yola grkan kardeqim yantma u!ra-yarak bana hAkim efeirdinin yorucu gerhqrnalan ile ilgili pekgok gey anlattr.

"Oyleyse, yann akgam tizeri efendinin orada olaca[rsaatte gelirim," dedim. "Beni daha erken beklemeyin."Ertesi giin Eski K0prii'de duran ve rnti;teri bekleyen a1-

lardaur biriyle, biitiin yol boyunca ter iEinde, uysal ve htzhatrn kuyrulu peqinde koqan yiizti giineq yamft, ayaklartErplak atqlya acimayt di.iqilmneden, verdifim saatlcn gok6nce eve vardtm. Onun igin bu defa Ttirk kadrnrmn kafeslipencere ark asrndan iltifatl anm duymarn ak beni q aqt rtmadt.Ama kapryr, solgun yiiztindcki o bitmez tiikenmez mel0n-kolik giiliiqiiyle yerlere kadar temannalar ederek K0rnil'indefil, kiigiik bir Ttirk gocu[unun agtlglru gbrtince ne$emkagtr ve kendimi bir anda garip ve yabancr hissettim. Avlu-da gocuktan baqka kimseler yoktu! Sabnsrzltkla annerle,kardegime seslendim, cevap alamadun. Kilerin arkastndabahgeye agrlan kapr ahrgrlmrgrn tersine arahktr. Haremdeki-lerin salondan gekilip gekihnediklerinden emin olmadanmerdivenleri qrkamayacalrmdan gekine gekine kaptyako$tum ve bagtmt uzatrp bahgeye bakttm.

115


14/26

Osmanh hanrmr ile annem yanlarrnda bagr agrk,pejmtide lohkh ve pis gOriintiglii yaghca bir Rum gingenesi,yani anadili Rumca olan bir gingene kadrru ile sarmagrkkaph yiiksek duvann g6lgesinde oturuyorlardr. eingenekadrm dtekilerden daha yiiksekge bir yerde ba[daq kurmugoturuyor, kucalnda bir elek tutuyordu. Osmanh kadrnr ileannem elelin iizerine efilmig, hayret ve gagkrnftk iginde birgeyler anlamaya gahgryorlardr. Uzun bir sessizliklen sonragingene, kendisinden emin bir ifadeyle:"Sana s0yledilim gibi katil yakmrmrzda,'? dedi, "Et-rafrmzda ddniip dolaqryor. Uzakta aramayln."Armem bir zafer kazanmrq gibi sevingle:"Hah!" yaptr, "Demek ki yakalandr. Hdkim efendininkelepge vurup getirdipi saruklardan biri olacak. Sana s6yle-meyi unuttum, saruklar istanbul'a getirildi."Kaba falcr sinirlenerek:"Bsn sonnadan bir qey sdyleme dedim sana, yoksattlsmr bozacaksm!" dedi ve eleli ludr hrzh sallayarak igin-deki baklalarrn grkardr[r sesi dintedi. Osmanh kadmr:,"Gel, azarlama!"dedi, "Birkere daha atahm da venidenbak." Qingene:"Hmrnl'n yap[, "Allah'rn hakkr iigtiir! iyi! Ama ben sor-madan hig bir qey sdylemeyin. Her ne hal ise baklalar siiyleronu. Bak, kokona, bak. Katili yine grkardrm!"Ve eleklen grkardrfr bir kara baklayr beddua ederek ar-kasma attl, sonla:'l$imdi," dedi, "Siz de saym, ben sorayrm."Annem ele[i aldr, baklalan eteEine d


15/26 II


16/26

{$

fdtliltigi giin ryrgma ef3rdr ve suglular cezalanm gekecek_lerdir. Ama, kardeginizin katili bulunamadr. ya, iluslannsardlnsl srrasmda Oldiiriilmtiq olmah, yada suglu o eski pos_lT:lT ":Li nosjaclyu3iinden akhmr kagrracalrm. pehgokKoru.r$re parmall oldulu ofiaya grktr; zavalh kardeginizinkatili olmasr ihtimali de gok kuvvetli. Ama onu bulamryo_T,l!^I*l"na

yapr$amryoryml Bu sabah getirgetmez goksilc emrrter verdim. Onun bagkentte saklandrlindan emi_nim. Bilirsin: "Gdzltifiine konan sineli yastrllnda uruyunyaqh kadm" hesabr. Ama, valide totlonaya lana Uir'qeys0yleme. Mihailos'a da tembih ettim. Valideniz Uu saUahPTU r:..O"gunda, g


17/26

tiziim ve tath vardr. Karqrma gegip oturduktan sonra:"AnladrErm kadanyla," dedi, "Bana 0yle geliyor ki es-kimig ve kokugmuq qeyleri atmaya ve yeni bir ruha, yeni fi-kirlere ihtiyacrmrz var. "Btiyle diyerek btiytik bir ustahkla kadehlerimizi dol-durdu. I$te o zaman, Jdn Tiirklerin yeni ruhtan neyi kastet-

tiklerini anladrm: ispirto ruhu! Bu efendilerden golunungizli gizli igki igtiklerini biliyordum. Ama bir insarun krsabir zaman iginde, hem de susuz, bir okka mastika* igebile-celine riiyamda gdrsem inanmazdrm!Bizi yemele ga[rrmaya geldiklerinde, duvardan duva-ra yalpalayan bu iyi kalpli insana bakmca partisinin niginilerleme yolunda yerinde saydr[rnr anladrm ve igimdengiilmek geldi. Arna annesi Osmanh haumrun meyus halineve annemin ytizUndeki sarsrlmrq ifadeye bakrp onlann, igle-rinde gizli bir tiziinttiyle efendinin kekelemesine aldr-rmadrklannr goriince bilmedifim esrarengiz bir duyguylatirperdim. Ne de olsa, efendinin sarhoqlufundan daha datiziicti bir qeyler ohnaktaydr. Saatler gegtigi halde ne kar-deqim ne de KAmil yemefe gelmemiglerdi. Annembakrglarrmdaki sorulara cevap vermekten kagrnryordu;onun iqin yemelime ara vererek:"Mihailos nerede, anne?" diye sordum. Acfth bir ses-le:"Neredeyse gelir, yavrum." diye cevap verdi. Ben yi-ne: "Ya KAmil?" dedirn.Annem pannafrnr dudaklanna gdtiirerek Allah aqkrnasus! demek istercesine bir iqaret yaptl. BaSl dniine e[ik, an-latrlamayacak kadar kederli g6riinen Osmanh kadm o!lu-nun adrru duyunca irkilip titrali. Sonra yine kendisine geldi;zoraki gtili.imsemeye gahgarak:

* Mastiku: Saku raktstr22

"iqtallm kagrma, sultantm," dedi, "Merak edecek birqey yok. Kemil drqan grktr, d0nmekte gecikti. Bir geyyok."' Bunu duyunca ben derin bir nefes ahp:"Allah'a giiktirler olsun!" dedim, "Yoksa hastalandr mrdiye korkmu;tum. Madem ki bir qeyi yok, neredeyse grkargelir."Yaqh kadm da derin bir ig qekiqle:"Allah'a qiiktir! " diye tekrarladr.Sanki hava gok srcalcmq gibi, arflk bana ahgmrq oldu[udlgtide yaEmafrm agtl" bir ucuyla ytiztinii yellemeyebagladr. iri ve derin gdzleri dolu dolu olmugtu. Solgunytiztini.in qarkhlara has giizellifii gimdi afift belli belirsiz se-giliyordu."Qocufum o kadar dayanrkh," dedi, "Allah'a yineqiiktir'ler olsun!"Ben onu teselli etmek igin:"Sadece yijz.jbiraz solgun," dedim, "Yoksa sa[hklrgocuk." Kadrn:'"Dayamkh," diyerck igini qekti, "Saflrkh, ama neyeyarar! IEinde kalbini kemiren bir kurt var! Bazen 6yle bir

baqma vuruyor ki Allah 6nce herkesin evlddrni, sonra da be-nimkini korusun!" Yaqh kadrn qik0yet edercesine: "Karasevda diyorlar," diyerek konugmasrnr stirdiirdti, "Ve bizim-ki de kara sevda. Qiinkii .v rrl anarun yure[i kavruldu, az mrdelikanh bu yiizden kara topraEa diiqtii! Kokona bana,Ksanthulis'in krzr igin Zehir igen Psomathia'daki*kdyliintiztin hikAyesini anlatn. $arkrsmr bile yapnrglar, so-kaklarda okuyorlarmrg. Allah gocu[umu korusun ! "Kdyliimtiztin hikdyesini biliyordum. Hammrn bu tistiidrtiilii s6zlerinden bedbaht Kdrnil'in derdini anladrm. Sol-gun yiizii, derin ve bo$ bakrqlan, melankolik hali. biittin* Psomathia: Samatya123


18/26

davraruql anndaki dalrrukhk, zam an zamut hummaya rutul-mas ve bir ttirlti diizelmeyen salhlrna baknca bunu tahminefnek zor delildi."Demek Kamil garesiz bir derde diiqmiig?" Annesi:"Hem de timitsiz birdert!" diyerek bir ah gekti, "Qiinkiisevdili kangrk artrk evlendi de.""Aaa!" dedim, "Bu hoquma gitrnedi. K6mil'e yardrmetrneliyiz, ne yaplp yaplp unutturmah onu."Zavalh kadm, qarkta 6det oldulu iizere aqur, ama tdgdniilden gelen dualara, civgi.ilere, beni yticeltici s0zlerebaqla&. Sonunda:"Bana bu iyili[i yapaman," dedi, "Sana kul kOle olu-rum. saglanmla evinin eqi[ini siipiiri.irtim."

Sonra anlatrnaya baqlaft :"istanbul'da tiitiin monopolisi * baqlamadan Onceydi.Kdmil softa olacak ve gimdi gdrdtiliin gibi kollannrgdlsiinde ballayrp oturacak gocuk de[ildi. Bir orta$rylaiqletti$i benzeri bulunmayan bir tUtUn ticarethanesi vardr.Orta$ Istanbul'daperakende satl$ yaplyor, o$um KAmil iseta$raya grkrp ekicisinden toptan tiiti.in ahyordu. iqte, taqradabir giftginin olluyla arkadaq oldu, Benim Kdmif im dylesine

tath bir gocuktu ki herkes onu severdi. Ama giftginin olluKamil'i gok seviyordu. Kdmif im de onu gok seviyordu veahp yarunda Istanbul'a getirdi. Ve bir imamm huzurundaher biri Obtirtiniin kestifi damardan akan kanr yalayarakkankardagr oldular. Birbirlerini bu kadar gok sevdiklerin-den arkadagr ona:"Gel seni bana eniqte yapallm," dedi, "Eftli[imizdegtizellerin giizeli bir krzkardegim var. Bir gOrsen akhn 'baqmdan gider."Eh, bizim Kdrnil de geng, iyi huylu ve diirtist gocuktu.Ama krzm babas -KAmil'i severdi sevmesine- ama onu da-mathla istemedi. Qtinkii kendilerinin Sultani** yani pa-digahn kdlelerinden dolmuq biri oldu$unu soyltiyor krzrmbir beye, bir paEaya vermek istiyordu. Ama iki geng igi piqir-miqlerdi. Krz -lanet olsun ona!- Kamil'i o kadar seviyordu kibabasmm elinden, dudaklannl lslnp susmaktan baqka bir* Tiitiin Monopolisi: Tcket idaresix* Sultani: Saraylr,

I!{iii

124 n5


19/26

$ey gelmiyordu. Qiinkii Nazile'den baqka krzr yoklu ve onuilzmek isterniyordu. B6ylece yiiziik takrp niganlandrlar.Kimbilirbelki de evlenip Istanbul'a tagrnacaklardr! Ama gelgdr ki o srrada tiittn monopolisi kuruldu, btitiin tiittinciidtikkAnlan kapandr ve pek gok insan iqsiz kaldr. Kdmil'imde gok 'zarur etti ve iqsiz kald. Bunun iizerine o da kayrnr ilebirlikte giftgilik yapmak igin kayrnpederine gitti ve artrk"babasmm yarundan aynlmak istemeyen niqanhsmm hatrrigin taqrada yerlegmeye karar verdi."KAmil, yavrum," dedim ona, "Alacrndan diiqmeyenmeyva daha ham sayrhr. Baba evinden aynlmak istemeyenkrz da kadmlfa hazrr de[ildir."

Ama krzr seven K6^mil o ne derse yapryordu. Dtifi.ingtinii yaklaqrften KAmil ile kardeqlili atlanna binip ahq ve-riq yapmak igin Istarbul'a geldiler. Tren yolu yakrndr, amaatlan seven iki geng altrn diifmeli yelekleri, bellerinde ku-burlan* ve ornuzlannda karabinalan** ile at srrtrnda istan-bul'a girmek istemiqlerdi. Boylece, daha sonralarryakmmda kardeqinizin dldtirijldiiEii Ltileburgaz kdprtisiinekadar gehnigler. Oralan gdrmtiq olan hdkiln efendinln banas6yledi$ine gdre kdprti ytiksek ve dar imiq. Altrndaki nehirderin ve akrntft; bir krysr grplak, 6bi.ir krylsr ise, daha ileri-deki onnana kangan sdltitler ve bagka afaglarla kaph."IIAI0 sarhoq olan hOkirn efendi bu tarif do!ru mu. delilmi, ldfa kanqrp sdyleyecek dururnda defildi. Saatlerdir nra-saya kapanmrq horlayrp duruyordu. Yaph kadur:"K6priiniin ortasma geldikleninde," diye soziine de-

vam etti, "Oflurn K0mi1 strfiitlerin arasrnda bir alevgoriiyor ve bir tiifek sesi duyuyor. Daha ne oldulunu anla-maya kalmadan arkadagrnrn yaralanlp yere yrfrldr$rm far-kediyor. KAmil'in bu olanlardan iirken aI bir d0niig yaplyorve kdprtiniin kork-uluEunu krrarak srtmda yavrumla birlikte* Kubur: Tabancu**Karabina: Tiifekt26

nehre yuvarlamyor! Allah herkesi gdriinmez kazadan bel0-dan saklasrn! Kimbilir kag saat dliimle pengeleqiyor! Amagoriiyorsun, daha vadesi dolmarnrgtr. At 6liiyor, o kufiulu-yor. Sana giiki.irler olsun, yarabbi! Bdylece kurtuldu[u iginbir kere daha qiiki.irler olsun! Ug giin baygrn yatryor. Birazkendine gelmeye baqlayrnca bir delinnende bulundulunugdrtiyor. Atm kolaruna takillp ne kadar uzaklara siiriiklen-miq! En son arunda defiirmenci yetiqip onu kurtarmasaydr-brrakahm orasmr! De[imenci de pek iyi bir insan delilmiqya, boqver. Qiinkii o$um kendine gelince belindeki kemeridepirmencinin grkanp almq oldulunu gdrmiiq. Ama sesgtkarmamrq. Zaten 6yle almasayrnrq bile kendi eliyle vere-celcniq. Derken, elinden geldilince adama tegekktir ederekkardeqlifine bir qey olup ohnadr[m anlamak ve haber ver-mek tizere kayrnpederinin giftliline dofru yola qrkrnrg.Ama, yan olii bir halde onun kaprsrna vannca adar-n onu iqe-ri almamg. Onu gdnnemek igin bar;rru dtrtir yana gevirip sa-dece:"Ti.ifefini bile ateqlerreden kardeqlilini dldiirmelerinegdz yumdun ve katilin kellesini getinneden ne ytizle evimegeliyorsun? Erkek de[ilsin sen! Ilainsin!" demiq.

Ve KAmil'i drgarr atrp kapryr kapatlyor! Qoculumunbedeninde can, cebinde para yok! $ansr yavergidip sizinkdye dtigmese ve onu evine ahp bakan bu miibarek adur, va-lide annenizi bulmasaydr, kirnbilir hangi tarlada kemikleri-ni brrakrrdr! Biz Ttirkler btittin Ihristiyanlann cehennemegideceklerini sOyleriz; ama annenizin yaptrlr iyili[idiigi.iniiyorum da vicdanunrn gOyle dedigini duyuyorum:Eler bu Hrristiyan kadrru cerurete gitrnezse hangi Tiirk gi-der, bilmiyonun! Oyle olsun, bakahm! Allah'm iqlerine akrlsrr ermez!

Gtinler gegiyor ve ben Kdmil'i artrk kaybettipimizidiigi,intiyordum. Sizin o cinayeti duymugtuk, ama hdkimefendi o zamanlar dahaZaptiye'de defildi. Kdmil'in bir za-127

rI


20/26

t5{manlar kayrnpederi olacak olan Sultani de onu bir daha hicgtirmedilini sOylemi;ti. B0ylece K6mil,in Oldti[Une kinaat getirdik. Kardeqin, bir deri bir kemik ve yiizii Otti yUziigibi solgun KAmif i yanma ahp bana getirince onu me_zar.rndan grlcnrg sandrm. O giin 6yle bir sevindim ki, go_cufum, Allah da sizi hayatrmz boyunca hep sevindirjin!poET,iyrlegmesi gok zaman aldr, ama sonunda iyilegti yav_rum. Iyileqir iyileqmez de evden gitmeye kalktr:"Nereye gidiyorsun, yavrum?""Niganlrna, arure, kayrnpederime.,'"Bdyle kayrnpedere gidilir mi, ollum? Brak onu, ek_sik olsun!""Hayrr, anne, olmaz. Hain ve korkak olmadrErmrdlrenmesi gerek. Onunla konugmahyrn.,'Bdyle dedi ve gitti.Iki iig hafta sonra hig beklemedilim bir anda geri geldi.Aylbambaqka bir insan olmug! Nereye gitti, ne iuptr, Oir"tek bir sriz sdylemedi. Sadece, gelir gelmez ateglei igindeyataaa dU$tU. Aylardan Ocaktr._ _ "Kr$ kryamette yola grlana derredim mi sana, ollum?Bak, yine hastalandm!"

..."B0yle acr gelanektense soluktan 0leyim daha iyi, an_ne!"Bana tek sdzii bu oldu ve niqanlandrklannda Sulta-ni'nin krana yollamrg oldulumuz takrlan bana verdi. Has-tahlrrun ne oldulunu o zaman anladrm! O kancrk Al-lahrhdan bulsun! Yavrumun giinahrnr boyriuna aldr! Nehallere dtigtti, gOriiyorsun! Kederinden gu yakrnrmdaki tek-keye gidip yaz:-Jdt. Her cuma oraya gidiyor, derviqlerle af-yon yiyip onlarla diz g0kiiyor, barsaklan kanayncaya ka_dar inliyor, ddvtiniiyor. Sonra bayrlmrq bir halde onu ara-lanndan grkanyorlar. Yalruz bu kadarla kalsa neyse. Qiinktiderviglerin $eyhi onu gok seviyor, onun igin bana o[iumun

r28

bir giin evliya olacalrm sdyledi. Ama bazan 6ylekOtiileqiyor ki bir gtin akhmr oynatacafrm! Onu gdrdiin,nasd sakin, tath ve sessiz! Daha 6nce bagrna gelenlerdengok, sevgilisinin evlendilini dlrenince b6yle oldu. Ama za-man zaman bir vahqileqiyor ki elbiselerine srfamryor, neyaptrEm bilmiyor! Bugtin de 6y1e. Biz Sultan ile arkadabahgedeyken birden deli gibi igeri girdi, dolaptan bir geyahp grktr gitti. Biz gdrmedik. Ama, senin yolunu gtizlesindiye kaprya koydulumuz Mihailos gOrmiiq, kollanru agarakoniine gegmekistemig. Ama Kemil $eytan gOrmtiq gibi Mi-hailos'u yere yrkarak gekip gitmiq! Onun igin kapryr sanabugiin ba;kas agtr. Onun igin seni buyur edecek kimse bula-rnadrn. Qiinkii, Mihailos kendini toparlar toparlamazKdmif in peqine tak{mrq ama yetiqememiE. Ve tbylece gerid6nmtig, olanlan bize anlattr ve belki K0mil'i denizkrytsmda bir yerlerde bulurum diye yeniden aramaya grktr...Ama, Allah yavrumu denizden korusun!"Kadrnca[rz bdyle diyerek derin bir ah gekti vegtizyaglannr koyuverdi.

Ben o giinkii alqam yemefinde nelerummuqtum, nelerbuldum! O, tuttulunu koparmaya hazr, gahgkan ve o anakadar kendisini kontrol etmesini bilen, hayatrm halkrn hiz-metine adamrE Omek bir memur sandr[rm h6kim efendiqimdi kOr kiittik sarhog, karqrmda horlayrp duruyordu. Oteyandan, evinde kalacalun gece beni en zengin Tiirk eflen-celeriyle a$rlamak igin gtinler dncesinden hazrrhklara gi-rigmig olan yaEh Osmanh kadlm, annemin tath ve gefkat do-lu sOderinde bile teselli bulamayacak kadar iiziinti.iler igin-deydi. Hatrrr igin dindaqlannakargr duydu[um soluklulubana unutturan o soluk kanft KAmil, ayazma, igen ve pa-pann elini Open o akrlh K0mil birden gOziime o en fanatik129


21/26

derviglerden, belki talihsiz bir agk belki de agm seviqmektenakli dengesi bozulmuE ve zaman zaman kendini kaybedenbiri olarak gOriindti! Yine de br an igin ben de gidip onu ara-map dtigiind{im. Nerede arayacalrmr bilmedilim bir yana,daha sonra onun utangag ve dindar karakterini hatrrladrm vebenim gibi sevip say&fr bir insanrn onu k0tii durumdagdrrnesiyle ruhunda nasrl girkin bir yara agrlacalr akhmageldi. Saatler gegtili halde ne Kamil ne de kardqim d6nrne-dili iqin kadrnlara:"Akllma bir fikir geldi," dedim, "Mihailos Kdmif i mu-hakkak bulmugtur, ama Kdmil bu olanlar yi.iziinden bendenutandtlr igin eve ddnmek istememigtir." Annem:"iyi sdyledin!" dedi, "Belki sokaklarda dolagryor vegeri dOnmek igin evdeki ryrklann sdnmesini bekliyorlardrr.Hayde, yavrum, hanumissayr daha fazla iizmemek igin gelde sana yatacafrn yeri gOstereyim."

Osmanh'ya pek faydasr olmayan bir kag teselli sozii etitikten sonra annem elinde ktigi.ik bir yaf kandili 6ne diigtt,ben de arkasmdan ytiriidiim. Merdivenleri inerken an-nem:"Sana k0gkte bir yatak serdik. Senin uykun hafif ve go-cuklar erken uyamp giirtiltti yaparlar diye koqke serdik." de-di.Annem kameriyenin kaplsrm aglnca bumuma buhur-danlkta yakrlmrq 6d alacrmn kokusuymug gibi bir kokugeldi. Bu ktigiik evdeki her gey son derece temiz ve di.izen-liydi. Ama [zerimdeki keyifsizlik yiiziinden hig bir qeyedikkat edecek halde de[ildim. igimde belli belirsiz bir hu-zursuzluk vardr; gidi bir onsezi bilinmeyen kdtii bir qey ola-cakrnry gibi kalbimi kemiriyordu. Onun igin, annem katilleilgili olarak h6kim efendinin bana neler anlattrfrm sonnayabaqlaynca ona kary, hdlA haurhyorum, elimde olmadan tigbeq sdzle bilmece gibi cevaplar vererek tiztilmesine sebepoldum.

130

Annem aynldrktan sonra algak sofarun ktrmtzt minde-rinde bafdag kurup oturdum ve kandilin donuk tgfmda,uzun zaman, qimdi adm hatrrlayamadtlm birkitabt okuya-rak diigiincelerimi ve hayAlimdeki gOriinflileri baqmdan de-fetmeye gahgtrm. Ama haydller Ontimdeki sayfalardan dahaparlak bir qekilde kitapla arama giriyor ve okumak benimiqin gOzlerimi bir makina gibi satrrlar iizerinde gezdirmekhalini ahyordu. Iki yada iig kere misk kokulu mindere uza-narak gdderimi yumdum, arna nafileydi. Elde oriilmiigyastrklardan yayrlan o kadar hog ve baq ddndiirticii bu miskkokusu bile heyecaruml yatl$tlrmaya yetmiyordu. BigareKdmil etiyle kemiliyle gdzlerimin Oniinde beliriyordu.$imdiki, yalmdrlr seven, sessiz ve bu yiizden de can stktctbir softa olan KAmil bir zamanlar ne kadar da insanlarla kay-naqan, tath sOzlii biri olmahydr ki o haliyle, Osmanh aris-tokrasisinin en bencil srrufiru teqkil eden Sultanilerden biri-nin kalbini fethetmigti! Hig qilphesiz geng Sultani bu dost-lukta, sradan dostluklarda rastlanmayan bir mutluluk bul-mu$ ve bu dostlulu, gok sevdipi krzkardeqiyle de paylagmakisterniqti. $imdi Kdmif in, niqanhsr olacak o ktza beslediligizli sevgide, duygusal kalbi igin pek tabii, ama soy-daglanndan pek gopunun yabanclst oldu[u ne gibi heyecan-lar ve duygular tatml$ olabilecelini dtgtintiyordum. Yineqimdi KAmif i, srrhnda taqra genglilinin reng0renk giysilerive panldayan sil0hlanyla, yarunda kardeqlifi, ma[rur attntdorl nala siirerken goderimin Oniine getiriyordurn. Az son-ra ise onu, korkudan Etlgtna ddnmtiq atlnl zaptetmeyeqahqrrken yiiksek kdprilden aqa[r yuvarlamrken ve bir yan-da atrnrn grlgrnlfr, 6btir yanda ise nehrin hergeyi kaptpgdttiren korkung akrntrsryla ve annemin dedigi gibi ecelleboluqurken ayalr iizenginin kayrqrna takrlmrq, bo$ulan au-yla halsiz ve kendinden gegmig bir halde ktzgm sulann biroyuncalr gibi siirtiklenirken haydl ediyordum. Ve sonrakrzrnrn, yarr olii halde evine gelen niqanltstnr kapt dtqaneden o vtizii kara. insanhktan voksun bencil Sultani! Der-

131


22/26

ken, merhametsizce terkedildili ihtiyar-Murtos'un hanryakmlannda ate$ler iginde krvranan ve gecenin sofuluylagiiniin srca[r altrnda cinnet getirip-belki niganftsr sandrlr -bir bOliirtlenden merhamet dilerken - belki kardegli[ininkatili sandrlr - bir yabeur enginanm dldtirmekle tehdit edenKamil!Talihsiz geng, katili nasrl bulsun? 6ldtru1en kar-deqlilinin Ociinii nasrl alsrn? Yoksa katili buldu ve 6ci.iniialdr mr? Niganhsrnrn kardeqinin dctinti aldrysa, qimdiniqanlsrm kat kat daha qok sevmesi gerekirken nigin terket-ti? Do!rusu, Kdmil'in uysal karakteri bdylesine zor ve kanlrbir vendettayr* yerine getirerek oc almaya elveriqli defildi.Srf o kalpsiz kayrnpederini tatrnin etnek igin cinayet iqle-mektense, bi.itiin mutlulu[unu altiist etmek partrasma kendikalbindcki agkr Oldtirmeyi tercih etti. B6yle yapmayrp ger-gek bir Osrnanl gibi davranarak, kanunlann bile 96z yurn-dulu ve dtinyada temeli insan sevgisine dayah tek din olanHrristiyanhlrn bile Hrristiyanlar arasmda hdlA kdktinti kazr-yamadrpr bu barbarca suEu igleyip kardeglilinin ociinfi al-saydr belki daha iyi olurdu.Ben biiyle haydllere ve diiqiincelere dahnrqken kameri-yenin giriginde duyulan ayak sesleri ile yerimden firladrm.Kameriyeye ilk girigimde yerde baqka yataklar dagOrmiigttim. Burada yatmaya gelen birisi olmahydr. Belkide gelen kardegimdir diye diiqiinerek kapryr agtrm. Korido-run alaca karanhfrnda, bagrnda fosfordanmrg gibi beyazsanfr ve neredeyse tavana varan boyuyla KAmil'in siltieti

segiliyordu. Kendi huzursuzlufumu gizlemeye gahgarak:"Evdekiler geldilini biliyorlar mr, KAmil? Annen me-rak iginde," diye sordum. Kamil hig krprrdamadan tarifiirnkAnsrz acayip bir sesle:"$imdi igim bitti artrk!" dedi, "Kdtiiltik de sona erdi. O* Vendetta: Kan davax (italyanca)

r32

da rahat ben de rahat!"Ben onu benimle birlikte odaya girmesi igin cesaretlen-dirmeye gahgarak:"iyi, Kdmil!" dedim, "Biliyorum, akrlh gocuksun sen.Biliyorum ki bu sonuncu defadrr."Kamil kendisinden emin:"Evet," dedi, "Son defa.".Ama onu odamda g


23/26

mektir. Tam tig yrldr bu hortlak pegimi brrakrmyor ve kim-seler beni ondan kurtaramadr. Panayra* giderim, kargrmagftar. Pazara giderim, onu kargrmda bulurum... t0 ki benicammdanbezdirdi. igimi brrakum ve gidip softa oldum. iyide yaptm! Qtinkii sana sdziinii etti[im geyhimiz beni kur-tardr. Dualanm bizden esirgemesin! "Sen onun dldtirtilenkigiye benzedi$ne bakma" dedi bana, "Hortlak dedilin birtulum dolusu kandrr. Bana siyah sapli bir brgak getir. seninigin okuyayrm. Hortlalr bir daha gordtiltinde sapla brgafir,kam aksrn! Ondan sonra artlk bir daha karglna grkmaz".iEte, o anda Kdmil'in ellerinin kan iginde ve elbiseleri-nin kirlenmig oldulunu gdrdi.im. Her tarafimdan soluk ter-ler bogandr!"Ah, Karnil, kan mr d6kttin!""Hayrr, sadece hortlafrn, Oldtiriilen kiqiye benzeyenhortlalrn kanl bu."Ben elim ayalrm titreyerek:"Ve hangi dldtiriilenin hortlalr bu?" diye sordum.K0mil:"Kardeqli[imi Oldiirenin," diye cevap verdi,"Oyleyse, kardeginin katilini kim dldtirdii? "Ve Tiirk neredeyse beni tiksindirecek bir tavrrlagdlsiinii kabartarak:"Benden baqka kimin boynunun borcu ki bu?" dedi.Bunun iizerine ben elimde olmadan, bir makina gibi:, "Ama nasrl olur? Cinayet bu!" diye kekeledim. Tiirk:"Hmm!" yaptl, "Sizin kitabrnrzda yazmlyor mu:Brgakla vuran brgakla vurulur diye? Katile kurgun srkanteytan bir kurqun da ondan intikam alana srkar. Onun igin,dinle bak. Kardeqli[imi cildiirenin beni tehlikeye sok-tulunu, bir defirmenci tarafindan soyulmama, kayrnpede-

* Panayr: Bayram, bayram yeri134

rimin evinden kovulmama ve hasta bir halde sizin k0yediiqmeme sebep oldulunu belki bilmiyorsundur. Oyleyseanlatayun da Olren qimdi. Sizin evden aynhp isanbul'a git-tilimde kendimi iyileqmig hissediyordum. Ttife[imi ahpbeni yan baygn bir halde sudan grkarmrg olan delirmenci-ye gittim. Ona: "Igindriki begyiiz florinle birlikte kemerimigaldrn" dedim, "Beq para etmeyen hayatrmr kurtardrn. Sensrk sft nehrin kryrsrnda dolaqan birisin ve beni drgangrkardrlrn gtin kardeglifimi dldiireni de muhakkakgOnntigsi.indiir. Bak, parma[rm tiife[imin tetilinde! B anasriylersen, ben de sana benden galdrklanru bafrglanm. Amagizlersen camndan olursun!. Oyle dedim ona ve iyi deyaptm. De$irmencilursrdrk msh ehp satan ytireksiz biriy-di ve srkqtrlrru anlaynca: "Defirmenirnde cinayet igleme-yece[ine soz ver bana'i dedi, "Ben de sana adammr gdstere-yim". S0z verdim. "Buraya, arkaya saklan" dedi, "Neredey-se, koltu[unun altrnda posta torbasr ve omuzunda ttife[iyleburaya biri gelecek. KardeElilin Sultaneli'nin katili o, igte.Adt Haralambis, Mitakos'un o!lu. Her onbeq gtinde bir, se-nilt atrnla nehre yuvarlandrlrn kdprtiden geger."Kulaklanm ululduyordu. Tdrk sozlerine devam etti:"Ama ben saklanmaya kalmadr, tam bana tarif edildigigibi, nah, o k6pek igeri girdi. Tiifepimin horozu kalkrktr, gelg0r ki delirmenciye sOz vetmiqtim. Katil giiphelenir des0ziimii bozmak zorunda kahnm diye gok korktum. Hemendrqan grktrm ve kdprtye do!ru koqtum. Defirmenci onunoradan gegecelini sdylemiqti. Orada, Oldtirtilmeden oncekardeqlifimin durdu[u noktada postacryr beklemeyebagladtm. Derken k0prilye do!ru geldi[ini gOrdtim. Amamevsirnlerden krqtr ve alaglar grplaktr. iginde giiphe oldu$uigin beni g0rtnce korktu, kdpri.iniin ortasna varmadan geriddniip kagmaya bagladr. B.litiin giictimle pegine dtigttim.Ama benden daha hdrydr. Uzerine iki.el ateq ettim ve ikisi-ne de ateqle kargilrk verdi kdpek! "Oyle olsun!!" dedim,

r35


24/26

"Nereye gidersen git, yine buradan gegeceksin!"Ah! Talilxiz kardeqimin anneme sdztini.i ettigi kan tut_masr buydu demek: Kemil,bir haydlet gibi katilin yolunag{


25/26

Daha gocuk yaqlarda evden aynldrlrm o geceden iig yrl ka-dar sonra ilk defa kOyiimi.ize giriyordum. Bu zaman igindebagrmza gelen yeni yeni pek gok talihsizlikler, bir bakrma,kardeqimin dldiiri.ilmesi olayrnr gdlgede brrakmrgtr.Ama evimize yaklaqtrkga onun acrkh hikdyesi yrllann 6te-sinden yeniden canlanlyor ve belirginleEiyordu. Gergektende kim olsa, mutlu ve crvrl crvd seslerle hayat dolu olarakgeride btrakmrq oldufu bir yeri, yrllar sonra btttn bunlanyitirip 6liim sessizli[ine g6mtilmiig ve harabeye ddnmiigolarak bulunca igi burkulur ve iiztinttiye kaprhr. Kapah pen-cereler, delik degik duvarlar, igini ot biiriimiig ve her yanragrk bir avlu... Nasrl oldupunu bilmiyorum ama bana garipbir mutluluk verdi biitiin bunlar. Qtinkii burasr Mitakos'unve o$u eski postacr Lambis'in eviydi. Ve bu postacryr kar-degimin Oliimi.inden sorurnlu tutmamak elimde defildi.Gergek katil mahkemedeki ilk sorugturmada, kardeqli[ininkatili niyetiyle srktr[r kurqunun aslmda kimin kalbini del-dilini dlrenince g0zlerimin 0niinde akhm oynatmrgtr. Amatiifeklen grkan kurgun, asd hedefi olan Mitakos'un Allah'tankorlanaz ulursuz o$unun biittin kumazh$tyla, yalruz boyuve ytirtiytigiiyle defil, iizerindeki elbiseleriyle de kendisinebcnzeyen zavalb kardeqimin gdlsiinti delmiqti. Nitekim,sadece bu kdtii niyetle, postacilrk igini kabul etmesi igin safgenci aldatllr mahkemede anlaqrlmrg ve kardeqimin baqmagelecek felAketi seving iginde Onceden tahmin edecek kadarkendi ilreng kumadr[mn vereceli sonugtan emin oldupud[renilmiqti!Evimize vardrlrmrzda pagavralara btirtinmilg yahna-yak bir dervigin avludan gftfilrru ve koqarak merdivenlerinbagmdaki kapryr agtrEm hayretle g6rdiim. Bana:138

"Aman Sultanrm! Kokona bilmesin!" dedi.Butiin bedenim dehgetle titredi. Mahkemede deK0mil'in, akhm oynatmrq gibi ayaklanma kapanarak s6yle-miq oldufu yegdne s


26/26

Delirdi bigare!"Kamil boq bakrqlanru ufka dikiyor, gevresinde olan bi-tenlerden habersiz gortiniiyordu. Baqrndaki koyu yeqil der-vig kiilAhr onu gtilting bir hale sokuyordu. Qi.iriimiig viicu-dundan mensup oldufu tarikatm kaftanr sarkryordu. Yrrtrkelbiselerinderr dirsekleri drgan firlaml$tl, ama belinde, to-

kasr Mekke'den getirilmig iri ve segkin bir akik taEryla stisliiparlak, deri bir kemer vardr. Yiizii, ya qimdi siirmekte ol-dulu miskin hayattan, ya da gtineEin etkisinden gimdi dahayaElanmg goriiniiyordu.Annem merhametle ona bakarak:"Kahrolsunlar!" dedi, "Onu evliya yaptrlar! Delirdi.evliya oldu. Elini dptiyorlar, ona yemek ve elbise veriyorlar.Kaynakamrn evine g

Vizyinos Kardeşimi Kim Öldürdü

Documents

Transcript of Vizyinos Kardeşimi Kim Öldürdü