დანართი №1

თევზსაჭერი გემის - ნავიგატორი /მეთევზე-მეზღვაური

პროფესიული სტანდარტი

სსიპ – განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრი

2017 წელი

1. დასახელება (ქართულად): თევზსაჭერი გემის ნავიგატორი -/მეთევზე-მეზღვაური

2. დასახელება (ინგლისურად): Fishing Vessel Navigator/Fishermen

3. პროფესიული სტანდარტის სარეგისტრაციო ნომერი: 10405-ს

4. პროფესიული სტანდარტის შესაბამისი კოდი „დასაქმების საერთაშორისო სტანდარტული კლასიფიკატორის“ (ISCO-08) მიხედვით: 6223

5. დასაქმების სფეროს აღწერა:თევზსაჭერი გემის ნავიგატორი/მეთევზე-მეზღვაური მართავს გემს შეზღუდულ და შეუზღუდავ ნაოსნობის რაიონებში, თევზის ჭერისა და რეწვის უზრუნველსაყოფად. ასევე, ახორციელებს მასთან დაკავშირებულ სხვა ფუნქცია-მოვალეობებს: გემის მართვისა და ექსპლუატაციისას წამოჭრილი პრობლემების განსაზღვრასა და მოგვარებას; უზრუნველყოფს გემის უსაფრთხოების დაცვას, ტვირთების და ჭერილის გადმოტვირთვა-ჩატვირთვას; თევზის მოძიებას, ჭერასა და პირველად დამუშვებას - რეწვას; მონაწილეობს ძებნა გადარჩენის ოპერაციებში; ეკიპაჟის წევრების მიერ უსაფრთხოების წესებისა და პროცედურების დაცვის, ასევე გემის სარემონტო სამუშაოების ტექნიკურ ზედამხედველობას.

თევზსაჭერ გემზე დასაქმებულ ეკიპაჟს მუშაობა უხდება არაერთგვაროვან, ექსტრემალურ პირობებში სხვადასხვა ხასიათის საფრთხეებთან, რის გამოც ეკიპაჟის ყოველი წევრი მუდმივ მზადყოფნაში უნდა იყოს საჭიროების შემთხვევაში დამოუკიდებლად გაატაროს ღონისძიებები გემის სიცოცხლისუნარიანობის შენერჩუნებისა და ზღვაზე სამაშველო ოპერაციების შესრულებისათვის, ამიტომ მეთევზე-მეზღვაურის პასუხისმგებლობის დონე არ შემოიფარგლება მხოლოდ კონკრეტულ ტექნოლოგიურ პროცესთან დაკავშირებული ფუნქციური მოვალეობის შესრულებით. გამომდინარე აქედან, თევზსაჭერი გემის გემთწამყვანის/მეთევზე-მეზღვაურის პროფესიული კვალიფიკაცია, პასუხისმგებლობას არ განიხილავს დაბალი ხარისხით.

6. სამუშაო გარემო და დასაქმების შესაძლებლობები:საზღვაო ტრანსპორტისა და მასთან დაკავშირებული ყველა სამსახურის საქმიანობა ნაციონალურ კანონმდებლობასთან ერთად რეგულირდება საერთაშორისო ნორმებით. საზღვაო ტრანსპორტის დარგში საერთაშორისო მარეგულირებელ ორგანიზაციას წარმოადგენს საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაცია (IMO). საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის დადგენილებების რეგულირებასა და კონტროლს საქართველოში ახორციელებს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს საჯარო სამართლის იურიდიული პირი საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტო, რომელიც გასცემს კანონმდებლობის შესაბამისად სერტიფიკატებს თევზსაჭერ გემზე დასასაქმლებლად.

საქართველოს კანონის „მეთევზე-მეზღვაურთა განათლებისა და სერტიფიცირების შესახებ“, თევზსაჭერი გემის ნავიგატორი/მეთევზე-მეზღვაურის სერტიფიცირების მოთხოვნათა დაკმაყოფილებისა და გემზე მუშაობის აღიარებული სტაჟის საფუძველზე თევზსაჭერი გემის ნავიგატორი/მეთევზე-მეზღვაური, შეიძლება დასაქმდეს მხოლოდ თევზსაჭერ გემებზე.

მეთევზე-მეზღვაურის სამუშაო გარემო მაღალი რისკის მომცველია, პროფესიული მოვალეობების დიდ ნაწილს ასრულებს ღია ცის ქვეშ და სხვადასხვა ამინდისა (პირდაპირი მზის, ქარის, წვიმის და ა.შ.) და საზღვაო სტიქიის პირობებში. სამუშაოს ხანგრძლივობა და გრაფიკიც მკვეთრად ცვალებადია, რაც დამოკიდებულია გემის ტიპზე. სამუშოს ხანგრძლივობა შესაძლოა გაგრძელდეს რამდენიმე კვირიდან თვემდეც კი.

7. აუცილებელი პროფესიული მოთხოვნები: სრული ზოგადი განათლება1

პროფესიასთან დაკავშირებული სხვა მოთხოვნები:

1 STCW-F კონვენციის მოთხოვნებით, სწავლის გაგრძელება უფრო მაღალ საფეხურზე, შესაძლებელია მხოლოდ სრული ზოგადი განათლების საფუძველზე.

2

ასაკი: სრული საშუალო განათლების საფუძველზე - არანაკლებ 17 წელი; ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობა (სავალდებულო სამედიცინო შემოწმება)2. 6 თვიანი დამტკიცებული ნაოსნობის სტაჟი შესაბამის თევზსაჭერ გემზე პროგრამის ფარგლებში.  

8. პროფესიული მოვალეობები და ამოცანები:№ პროფესიული მოვალეობა პროფესიული ამოცანა1. უსაფრთხო ნავიგაციის

უზრუნველყოფა1.1. უზრუნველყოფს უსაფრთხო სანავიგაციო ვახტას1.2. ახორციელებს გემის მართვა-მანევრირებას,1.3. ახორციელებს ინფორმაციის მიღება-გადაცემას

ინგლისურ ენაზე შუქების, ნიშნების და ხმოვანი სიგნალების საშუალებით და სხვა დამატებითი.

1.4. ახორციელებს/გეგმავს სანავიგაციო (თევზჭერის) მარშუტს

2 გემის ტექნიკური მომსახურება

2.1. ახორციელებს გემბანის მოწყობილობებისა და მექანიზმების, მათ შორის თევზსაჭერი, სარეწაო მოწყობილობებისა და ბადე-იარაღების უსაფრთხო ექსპლოატაციას/ მუშაობის კონტროლს

2.2. ასრულებს/აკონტროლებს სატაკელაჟო სამუშაოებს

2.3. უზრუნველყოფს სამღებრო სამუშაოებს3 სატვირთო ოპერაციებში

მონაწილეობა 3.1. უზრუნველყოფს გემის სათავსოებისა და მოწყობილობების (მათ შორის თევზსაჭერი მოწყობილობების) სისუფთავეს

3.2. მონაწილეობს/აკონტროლებს სატვირთო სისტემებისა და აღჭურვილობების მომზადებაში

3.3. მონაწილეობს/აკონტროლებს ტვირთის, მათ შორის ჭერილის, განათვსების ოპერაციებში, გემის მდგრადობის კრიტერიუმების დაცვით

4 თევზის რეწვასთან დაკავშირებული სამუშაოების მართვა

4.1. მონაწილეობს თევზჭერის ოპერაციებში4.2. იცავს თევზჭერისა და რეწვის ოპერაციებთან

დაკავშირებულ შრომის, ჰიგიენისა და ეკოლოგიურ მოთხოვნებს

4.3. უზრუნველყოფს ჭერილის პირველად დამუშავების კოორდინირებას და კონტროს

4.4. ამზადებს ბადეებს თევზჭერის ოპერაციებისთვის

5 გემზე უსაფრთხოების უზრუნველყოფა

5.1. იცავს შრომის უსაფრთხოებისა და ჰიგიენის წესებს

5.2. აღმოუჩენს - სამედიცინო მომსახურეობის გაწევას/დახმარებას

5.3. უზრუნველყოფს სახანძრო უსაფრთხოებას5.4. იყენებს ინდივიდუალურ და კოლექტიურ

სამაშველო საშუალებებს5.5. იყენებს საგანგებო/ავარიულ აღჭურვილობებს5.6. მონაწილეობს გარემოს დაბინძურების თვიდან

აცილების ღონისძიებებში5.7. იცავს უშიშროების ზომებს ვახტაზე დგომის დროს

6 პროფესიული განვითრებისათვის ზრუნვა

6.1. ზრუნავს პროფესიული კვალიფიკაციისა და ცოდნის მუდმივ განახლებაზე

6.2. აქვს სფეროს მარეგულირებელი აქტებსა და

2 საქართველოს კანონი „მეთევზე-მეზღვაურთა განათლებისა და სერტიფიცირების შესახებ“, მუხლი 11, პუნქტი 1, „ა“, „ბ“;

3

სიახლეებს მუდმივი განახლების უნარი6.3. აწარმოებს კონსულტაციებს პროფესიულ

კავშირებთან და კოლეგებთან

9. პიროვნული თვისებები: პუნქტუალური ორგანიზებული სწრაფი დაკვირვებული მშვიდი, გაწონასწორებული სტრესგამძლე

10.მატერიალური რესურსი: ა) ინვენტარი, აღჭურვილობა:

ნოქტაუზი მაგნიტური კომპასითა და აზიმუტალური სარკით; გიროკოკმპასი და პელორუსი; სასიგნალო დროშები, შუურები და ნიშნები; მორზეს სიგნალის ხმოვანი და ვიზუალური სიგნალის გამცემი აპარატი ან კომპიუტერული პროგრამული უზრუნველყოფა. თერმომეტრი, პსიქრომეტრი, ჰიგრომეტრი, ბარომეტრ–ანეროიდი, ბარგრაფი, ანემომეტრი ალდისის ფანარი,

ნავიგაციური აღჭურვილობები: კურსოგრაფი, ექოლოტი, რადიოლოკატორი, ეკმდის, ავტოპილოტი, ტელეგრაფი, GMDSS პანელი, GPS, AIS, ელექრტონული ლაგი, კლინომეტრი, კრენომეტრი.

გემბანის მოწყობილობები (მისაბმელი, საღუზე, სატვირთო, საჭის და სხვ.), სისტემებისა და მექანიზმების, ძირითადი ნაწილები. ტივტივები, გვარლების, სალოცმანო ტრაპი, მასთან დაკავშირებული აღჭურვილობა, ტრაპის დასამაგრებელი ბაქანი და სამაგრი საშუალებები. ძირითადი სახეობის მისაბმელი, საბუქსირე და დამხმარე გვარლების, საღუზე და სატაკელაჟო ჟაჭვები.

ინდივიდუალური დამცავი საშუალებები: დამცავი სათვალე, ჩაფხუტი, ფეხსაცმელი, კომბინეზონი/დამცავი სამოსი, ხელთათმანები, ყურსაცვამი, რესპირატორი.

ინდივიდუალური სამაშველო საშუალებები: სამაშველო რგოლი, ჟილეტი, გასაბერი სამაშველო ჟილეტი, ჰიდროკოსტუმი, თერმოდამცავი კოსტუმი, თვითაქტივირებადი ბოლის სიგნალი (MOB Self Activated Smoke Signal), სამაშველო რგოლის თვით აქტივირებადი ლამფა (Selfigniting Lamp)სასიგნალო პიროტექნიკა: რაკეტა–პარაშუტების, ფალშვეიერების, მცურავი ბოლის სიგნალების(Buoyant Smoke Signal), თოკსატყორცნი აპარატები.

კოლექტიური სამაშველო საშუალებები: სამაშველო ტივი, სამაშველო ნავი.სამაშველო ნავისა და სამაშველო ტივის ავარიული ინვენტარი SOLAS კონვენციის მოთხოვნის შესაბანისად.

ხანძრსაწინააღმდეგო აღჭურვილობა: ხანძარსაწინააღმდეგო მუზარადი, ჟილეტი, შერვალი, ფეხსაცმელები და ხელთათმანები. ნაჯახი, ფანარი, უსაფრთხოების სარტყელი დამცავი ცეცხლგამძლე თოკით. შეკუმშული აირის ავტონომიური სუნთქვის აპარატი. ხანძართან ბრძოლის ინვენტარი: სახარძრო შლანგები, წყლის კომპაქტურიდა გაფრქვეული ჭავლის მიმწოდებელი სახანძრო ლულები, ხანძრის ყველა კლასის გადასატანი ცეცხლმაქრები (წყლის, ქაფის, ნახშირორჟანგის, ფხვნილის და სხვა); ფიქსირებული ხანძარსაწინააღმდეგო საშუალებები: წყალი, სხვადასხვა ჯერადობის ქაფი ან გემზე გამოყენეადი სხვა თანამედროვე საშუალებები.

თევზსარეწი და საჭერი დანადგარები და მოწყობილობები: ბადისერბური წყალგამწურავი და თევზსარეწი იარაღები: ქისა ბადე, მოსასმელი ბადე, პარაშუტისებრი ბადეები, კონუსური ბადეები, თევზსარეწი ტრალები, სახლართი ტიპის ბადეები, თევზმახეები, ხოლიხი, ჩასადგმელი იარუსები, ფაცერი, ანკესი, ბრაშპილი, ნიადაგის ხაპიები, კნეხტი, ამწის პორტალები, ტრალის საკიდი, ბადის მზიდი ბლოკები, სეინერის ბლოკები, ჯალამბარები, ღობურები, სატვირთო ისრები, ბადის დოლები და გორგოლაჭები, ბლოკებისა და ხაფანგების ამომტანები, და სხვ.

4

ბ) მასალა, ნედლეული:

პროფესიული საქმიანობისას საჭირო მასალები: გვარლები, ბაგირები, ნემსკავები, თოკები, სადეზინფექციო და ჰიგიენის საშუალებები, საღებავები.

11. სამომავლო ტენდენციები: ქვეყნის STCW-F კონვენციაზე მიერთება. კანონმდებლობის და საერთაშორისო რეგულაციებთან შესაბამისობის უზრუნველყოფა დასაქმების არეალის გაფართოვება ქვეყნის შიგნით და საერთაშორისო ბაზარზე. ადგილობრივ ბაზარზე გემთმშენებლობის (მცირე ტონაჟის) განვითარების ხელშეწყობა. თევზის რეწვის და საკონსერვო მრეწველობის განვითარება გემის ექსპლოატაციის ავტომატიზებული და მექანიზებული მართვის სისტემების

განვითარება.

12. პროფესიული ცოდნა და უნარები:№ მოვალეობა პროფესიული ცოდნა პროფესიული უნარები1. უსაფრთხო

ნავიგაციის უზრუნველყოფა

იცის: ნავიგაციის ძირითადი

ცნებები, ტერმინები, ერთეულები და განმარტებები;

ჰორიზონტის დაყოფის მეთოდები და ძირითადი (ჭეშმარიტი) მიმართულებების განსაზღვრის წესები;

უსაფრთხო სანავიგაციო ვახტის (სანავიგაციო ხიდურაზე, პორტში დგომისას, ღუზაზე დგომისას, რადიომორიგეობის) გაწევის წესები;

1972 წლის „ზღვაში გემების შეჯახების თავიდან აცილების საერთშორისო წესები“ (შინაარსი, მიზნები, ძირითდი ცნებები);

ხიდურზე არსებული მეტეოროლოგიური ხელსაწყოები და მათი პრაქტიკული გამოყენების წესები;

ამინდის მეტეოროლოგიური სისტემების მახასიათებლები და ჩანაწერებისა და მოხსენების გაკეთების

შეუძლია: ვახტის მიღება-ჩაბარების და

მისი მსვლელობის დროს დაწესებული ვალდებულებების შესრულება;

სწორი კომუნიკაცია ვახტის გაწევისას:

ბრძანებების ზუსტად გაგება/გაცემა/ მაკფიოდ გამეორება;

მკაფიო და ზუსტი კავშირი შიდასაკომუნიკაციო სისტემის

გამოყენება კომუნიკაცია

კაპიტანთან/ლოცმანთან/სამანქანე განყოფილებასთან

კომუნიკაცია სანაპირო სადგურებთან და გემებთან

დადგენილი მეთოდების მიხედვით მოხსენების გაკეთება მოძრაობის გამყოფ სქემებში და საზღვაო დერეფნებში

უსაფრთხო ვახტის წარმართვა;

უსაფრთხო ვახტის წარმოებისათვის საჭირო ინფორმაციის შეგროვება;

ხიდურაზე გუნდურ მუშაობაში მოაწილეობა;

ნავიგაციური შუქების, ხმოვანი სიგნალების და სხვა ობიექტების დროული აღმოჩენა ჰორიზონტის დაყოფის სხავადასხვა მეთოდებით;

ხიდურზე არსებული 5

წესები;

ხარისხის მართვის სისტემის პრინციპები და უსაფრთხო მართვის საერთაშორისო კოდექსის (ISM Code) ძირითადი მოთხოვნები;

საერთაშორისო კონვენციების (SOLAS, MARPOL, STCW, STCW – F, COLREG) მოთხოვნები უსაფრთხო სანავიგაციო ვახტის გაწევასთან დაკავშირებით;

სიგნალთა საერთშორისო კოდექსის ერთდროშიანი სიგნალების მნიშვნელობა და გამოყენების წესები;

ხიდურაზე არსებული ნავიგაციური მოწყობილობებისა და ხელსაწყოების დანიშნულება;

ავარიულ და არასტანდარტულ სიტუაციაში პირველადი მოქმედებები;

ცრუ განგაშის თავიდან აცილების მეთოდები და აუცილებელი მოქმედებები;

ასტრონავიგაციის გამოყენების მეთოდები ადგილმდებარეობის დასადგენად;

ხიდურზე გუნდური მუშაობის პრინციპები;

რადიოლოკაციური სადგურებისა და ავტომატური

მეტეოროლოგიური ხელსაწყოებიდან მიღებული მონაცემების სწორი ინტერპრეტაცია/ანალიზი/გამოყენება

შეგროვილი ინფორმაციის და მეთვალყურეობისას გამოვლენილი გარემოებების შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღება;

სანავიგაციო ხელსაწყოების გამოყენება ვიზუალური და სმენითი მეთვალყურეობისათვის;

ხიდურაზე არსებული რადიონავიგაციური მოწყობილობებიდან მიღებული ინფორმაციის გამოყენება.

სიგნალთა საერთშორისო კოდექსის სიგნალების ამოცნობა-გამოყენება.

აუცილებლობიდან გამომდინარე ზედამხედველობა საგემბანო რიგით შემადგენლობაზე.

გემის ადგილმდებარეობის განსაზღვრა ასტრონავიგაციის გამოყენებით;

COLREG – 72 წესების გამოყენება, ზღვაში გემების შეჯახების თავიდან აცილების მიზნით;

რადიოლოკაციური და სადგურებიდან მიღებული ინფორმაციის ანალიზი/გამოყენება უსაფრთხო ნავიგაციის უზრუნვესაყოფად;

შეუძლია პროფესიულ საქმიანობაში სტანდარტული IMO ფრაზების გამოიყენება.

გავრცელებული გარემოებებიდან გამომდინარე კურსისა და სიჩქარის დროული და ეფექტური ცვლილება.

არსებული სიტუაციის რეალური შეფასება/ შესაბამისი

6

რადიოლოკაციური გავლების სისტემების მუშაობის პრინციპები;

გრადუსების ათვლის სისტემა;

გიროკომპასისა და მაგნიტური კომპასის გამოყენების წესები;

საჭის სხვადასხვა მართვის რეჟიმში გადაყვანის წესები (ხელის რეჟიმიდან ავტომატურზე და პირიქით);

საჭის ავარიული მართვის წესები;

შიდა საკომუნიკაციო საშუალებების დანიშნულება და გამოყენების წესები;

შიდა საკომუნიკაციო სისტემების და ავარიული სიგნალიზიაციის გამოყენების წესები.

საზღვაო და ნავიგაციურ რუკებთან, პუბლიკაციებთან მუშაობის წესები;

დედვეიტის, წყალშიგის, დიფერენტის, სიჩქარის, გემის კილქვეშა მარაგის, ჩაჯდომის, სამუხრუჭე მანძილის ზეგავლენა გემის მართვასა და მანევრირებაზე;

ქარის, დინების და მიმოქცევის ზეგავლენა გემის მართვასა და მანევრირებაზე;

საღუზე და მისაბელი ოპერაციების პროცედურები;

გემის საჭის მართვის წესები და

ბრძანებების გაცემა;

საზღვაო და ნავიგაციურ რუკებთან, პუბლიკაციებთან მუშაობა;

მართვა-მანევრირებისას სიტუაციის რეალური შეფასება/ანალიზი;

საჭის მოწყობილობისა და კურსის მაჩვენებლის კონტროლი;

გიროკომპასისა და მაგნიტური კომპასის გამოყენება საჭის მართვის დროს;

გემის გაყვანა მოცემულ კურსზე;

დასახული კურსის შენარჩუნება;

საჭის სხვადასხვა რეჟიმში გადაყვანა;

საჭის მექნიზმის გამართულობის შემოწმება SOLAS-ის მოთხოვნების გათვალისწინებით.

საჭის ავარიული მართვა სარუმპელე განყოფილებიდან შესაბამისი ავარიული კომუნიკაციის მეთოდის გამოყენებით.

შეუძლია ზედამხვედელობა გემმისაბმელი ოპერაციების მომზადება და შესრულება, კერძოდ: გემმისაბმელი

დანადგარების მომზადება; თაგვსაწინააღმდეგო

ფარებისგანლაგება; სასროლი ბაწრების,

გამცილებელი ბაწრის მომზადება და გამოყენება.

ბაგირის საჩერების დაფიქსირება;

გვარლების დამაგრება კნეხტზე სხვადასხვა მეთოდებითა და უსაფრთხოების ზომების დაცვით.

მისაბმელი გვარლების ურთიერთშეთავსება

7

თვისებურებები;

საჭის მოწყობილობის დანიშნულება, მისი ძირითადი შემადგენელი ნაწილები და მუშაობის ზოგადი პრინციპები;

საკმარისი ინგლისური ენა სანავიგაციო რუკების, პუბლიკაციების, მეტეოლოგიური ინფორმაციის, უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული საკითხებისა და კომუნიკაციისათვის

საჭის ავარიული მართვის წესები;

საერთაშორისო კონვენციების (SOLAS, COLREG) მოთხოვნები მართვა-მანევრირებასთან (საგანგებო სიტუაციების, ყინულოვან წყლებში, სხვადასხვა მეტეოროლოგიურ პირობებში, სამაშველო ოპერაციებისა და შტორმის დროს, თევზჭერის ოპერაციების შესრულებისას, მეჩხერ წყლებში, ჭერილის გადაცემისას გემიდან გემზე, საწვავის მიღებისას ზღვაში) დაკავშირებით;

თევზჭერის ოპერაციების დროს მანევრირებაზე მოქმედი გარემო ფაქტორები;

გემმისაბმელი

უსაფრთხო სამუშაო დატვირთვის გათვალისწინებით;

საღუზე მოწყობილობის საღუზე ოპერაციისთვის მომზადება/დამაგრება ზღვაში გასვლის წინ;

ღუზის ჯაჭვის ავარიული ჩახსნა;

საღუზე და მისაბმელი ოპერაციების ზედამხედველობა;

დამაგრებული გვარლებისა და ღუზის ჯაჭვის ზედმეტად მოშვების ან დაჭიმულობის კონტროლი ვიზუალური დაკვირვებით.

ერთ ან რამდენიმე ტივტივასთან გემის მიბმისა და ბუქსირების ოპერაციების შესრულება/ზედამხედველობა.

მანევრირებაში მონაწილეობა/მანევრირება: საგანგებო სიტუაციების, ყინულოვან წყლებში, სხვადასხვა მეტეოროლოგიურ პირობებში, სამაშველო ოპერაციების, შტორმის, თევზჭერის ოპერაციების, მეჩხერ წყლებში, ჭერილის გადაცემისას გემიდან გემზე, ზღვაში საწვავის მიღების შემთხვევებში, მათი თავისებურებებისა და დადგენილი მოთხოვნების გათვალისწინებით.

გემებისა და ნავიგაციური საშუალებების, შუქების, ნიშნების ამოცნობა.

ნავიგაციური შუქების საშუალებით გემის მიმართულების განსაზღვრა;

ნავიგაციური შუქების, ნიშნების, ხმოვანი სიგნალების მიხედვით გემის მდგომარეობისა და საქმიანობის განსაზღვრა;

სანაპირო და მცურავი გამაფრთხილებელი

8

სისტემები და მათთან დაკავშირებული პროცედურები: მისაბმელი და

საბუქსიერე გვარლების ფუნქცია-დანიშნულება;

მისაბმელი გვარლების სახეობები და დასახელება, მათი ურთიერთშეთავსების წესები, შემადგენლობა;

მისაბმელი გვარლების მოხსნა-დამაგრებისა და ურთიერთგანლაგების წესები.

გემმისაბმელი დანადგარების, აღჭურვილობის, გვარლების უსაფრთხო სამუშაო დატვირთვის ზღვრები.

საღუზე მოწყობილობის დანიშნულება, მისი შემადგენელი ნაწილები და მუშაობის პრინციპები;

ღუზის მოწყობილობის მომზადების წესები სხვადასხვა ოპერაციების ჩატარებისას.

გემის მიბმისა და ბუქსირების წესები;

უსაფრთხოების წესები გემმისაბმელი, საბუქსირე და საღუზე ოპერაციების დროს;

ჯალამბარებთან, ღუზის ჯალამბარებთან, ამწეებთან, ამწე-კრანებთან მუშაობისას განსაზღვრული ნიშან-სიგნალები და მათი გამოყენების წესები.

გემის ნავიგაციური

ნავიგაციური აღჭურვილობების დანიშნულებების განსაზღვრა

მათი მახასიათებლების მიხედვით;

მცურავი გამაფრთხილებელი ნავიგაციური აღჭურვილობების სახეობის ამოცნობა მათი მახასიათებლების შუქის, ნიშნის, ხმოვანი სიგნალის, ფორმისა და შეფერილობის მიხედვით(IALA Maritime buoyage system);

უბედურების სიგნალის (SOS) ამოცნობა/

უბედურების სიგნალის (SOS) გადაცემა მორზეს ანბანის საშუალებებით.

შუქურების ამოცნობა მახასიათებლების მიხედვით.

გემის ტიპის, საქმიანობის ამოცნობა მათი მახასიათებლების მიხედვით.

გემის წყალშიგის განსაზღვრა, მისი სატვირთო მარკის მიხედვით.

მარშუტისათვის საჭირო ინფორმაციისა და ნორმატიული აქტების მოძიება;

მოძიებული ინფორმაციის ანალიზის საფუძველზე თევზის რეწვის რაციონალური მარშუტის დაგეგმვა;

ხიდურაზე არსებული ნავიგაციური ხელსაწყოებისა და საშუალებების გამოყენება;

ნავიგაციური საშუალებებიდან მიღებული ინფორმაციების დამუშვება-ანალიზი;

გირო და მაგნიტური კომპასების ცდომილებების გამოთვლა;

გირო და მაგნიტური კომპასების ცდომილებების გათვალისწინებით კურსის და პელინგის კორექტირება;

გემის ადგილმდებარეობის

9

შუქების, ნიშნების და ხმოვანი სიგნალების დანიშნულება, და გამოყენების წესები.

მცურავი გამაფრთხილებელი ნავიგაციური აღჭურვილობების სახეობები, დანიშნულება, მახასიათებელები და განლაგების კრიტერიუმები (IALA Maritime buoyage system).

შუქურების მახასიათებლები;

ნავიგაციური საფრთხეების შემოფარგვლის სისტემის დანიშნულება, შემოფარგვლის ზოგადი პრინციპები და სახეები;

გემის ტიპები, მათი დანიშნულება, აგებულება და ძირითდი ნაწილები.

გემის წყალშიგის განსაზღვრის წესები.

ჰორიზონტის დაყოფის მეთოდები და ძირითადი (ჭეშმარიტი) მიმართულებების განსაზღვრის წესები;

ხიდურზე არსებული მეტეოროლოგიური ხელსაწყოები და მათი პრაქტიკული გამოყენების წესები;

ამინდის მეტეოროლოგიური სისტემების მახასიათებლები და ჩანაწერებისა და მოხსენების გაკეთების წესები;

ხიდურაზე არსებული

განსაზღვრა ასტრონავიგაციის გამოყენებით;

სექსტანტის გამოყენება ციურ სხეულებზე დასაკვირვებლად.

ასტრონომიული დაკვირვების ცხრილების გამოყენება;

გემის ადგილმდებარეობის განსაზღვრა ელექტრონული ნავიგაციური საშუალებებით;

10

ნავიგაციური ხელსაწყოების გამოყენება, მუშაობის პრინციპები;

კანონმდებლობით განსაზღვრული თევზჭერის ზონები, სეზონები და დადგენილი პირობები;

სარეწაო თევზის სახეობები და თევზჭერის წესები;

ასტრონავიგაციის გამოყენების მეთოდები (ადგილმდებარეობის დასადგენად);

ასტრონომიული დაკვირვების ცხრილების გამოყენების წესები.

გემის ადგილმდებარეობის განმსაზღვრელი ელექტრონული ნავიგაციური საშუალებების გამოყენების წესები.

2. თევზსაჭერი გემის ტექნიკური მომსახურება

იცის: გემის კორპუსის -

კონსტრუქცია, კლასიფიკაცია და მდგრადობის საფუძვლები

თევზსაჭერი გემების კონსტრუქცია და კლასიფიკაცია;

თევზსაჭერი და სარეწაო დანადგარ-მოწყობილობების კლასიფიკაცია;

გემის მოწყობილობები, სისტემები, მექანიზმები, მათი დანიშნულება, მდებარეობა გემზე.

შეუძლია: გემის ღია ზღვაში

გასასვლელად მოსამზადებელ სამუშაოებში მონაწილეობა/ზედამხედველობა;

გემბანზე არსებული ტუმბოების სარქველების, ამწე-დანადგარების, სატვირთო ისრების მანიპულირება-გამოყენება.

გემმისაბმელი მექანიზმების (ჯალამბარების, შპილების, ბრაშპილების) და მათთან დაკავშირებული აღჭურვილობების საექსპლოატაციო სამუშაოებში მონაწილეობა/ზედამხედველობა;

ლუკების, წყალგაუმტარი 11

თევზსაჭერი, სარეწაო დანადგარ-მოწყობილობების და ბადე-იარაღების დანიშნულება, მდებარეობა გემზე.

გემის მოწყობილობების, სისტემების, მექანიზმების უსაფრთხო ექსპლოატაციის წესები.

თევზსაჭერი, სარეწაო დანადგარ-მოწყობილობებისა და ბადე-იარაღების უსაფრთხო ექსპლოატაციის წესები.

გემის ტრაპების ტექნიკური ექსპლუატაციის წესები.

ღუზის მოწყობილობის ტექნიკური ექსპლუატაციისა და მოვლის წესები.

უსაფრთხოების ტექნიკა ღუზის მოწყობილობასთან მუშაობისას.

გემმისაბმელი მოწყობილობის ტექნიკური ექსპლუატაციისა და მოვლის წესები.

უსაფრთხოების ტექნიკის მუდმივად შესრულების მოთხოვნები.

გემის ტექნიკური მომსახურებისა და უსაფრთხო ექსპლოატაცის კონტროლის მექანიზმები და პროცედურები;

ტექნიკური საშუალებების

კარების, ილუმინატორების საექსპლოატაციო სამუშაოების განხორციელებაში მონაწილეობა/ზედამხედველობა;

გემმისაბმელი გვარლების, ტროსების, ჯაჭვების და მათთან დაკავშირებული კონსტრუქციების მოვლა-გამოყენების უზრუნველყოფა/ზედამხედველობა;

სხვადასხვა გარემოებებში საღუზე მოწყობილობების ოპერირებისას მონაწილეობა/ზედამხედველობა;

ხარაჩოების (მათ შორის ჩამოსაკიდი) აწყობა -დაშლა;

სალოცმანო ტრაპებისა და მომზადების, დამაგრების, ჩაშვების, აწევის ოპერაციებში მონაწილეობა/ზედამხედველობა;

საგემბანე მექანიზმებისა და აღჭურვილობების მანიპულირება უსაფრთხოების მოთხოვნებისა და პროცედურების დაცვით.

გემბანის მოწყობილობებისა და მექანიზმების, მათ შორის თევზსაჭერი, სარეწაო მოწყობილობებისა და ბადე-იარაღების უსაფრთხო ექსპლოატაციისა და მუშაობის კონტროლი/ზედამხედველობა .

სარემონტო და პროფილაქტიკური სამუშოების შესრულება-ზედამხედველობა უსაფრთხოების მოთხოვნების დაცვით;

ხელსაწყო-დანადგარების შეზეთვა/შეპოხვის სამუშაოების უზრუნველყოფა/ზედამხედველობა უსაფრთხოების მოთხოვნების გათვალისწინებით.

პროფილაქტიკური სამუშოების განხორციელების

12

დაზიანებების კლასიფიკაცია (კოროზია; მექანიკური ცვეთა; დეფორმაციები; კონსტრუქციის მთლიანობის დარღვევა) და მათი პროფილაქტიკისა და შეკეთების მეთოდები.

ხელისა და ელექტროფიცირებული ხელსაწყოების უსაფრთხო გამოყენების წესები.

შესაზეთი და საპოხი მასალები, მოწყობილობები და მათი გამოყენების მეთოდები.

სატაკელაჟო მომარაგების საგნები და მასალები, მათი მახასიათებლები, შენახვის, მოვლისა და გამოყენების წესები;

ტაკელაჟთან მუშაობის წესები და უსაფრთხოების ტექნიკა.

კვანძების, წნულების დასამზადებელი ინსტრუმენტების გამოყენების წესები.

ხელით სამართავი ამწე სამარჯვების მოვლის, პროფილაქტიკის, შენახვის წესები.

ტილოს, ბრეზენტის, აფრისისგან სხვადასხვა ნაწარმის (შალითა, მცურავი ღუზა, ტენტი და სხვ.) დამზადებისა და შეკეთების მეთოდები.

ტროსებისა და გვარლების სტრუქტურა, კლასიფიკაცია და დანიშნულება;

ზედამხედველობა/კონტროლი.

ძირითდი საზღვაო კვანძების დამზადება.

სატაკელაჟო სამუშაოების შერულება უსაფრთხოების მოთხოვნების დაცვით.

საჩერების, კვანძების მიზნობრივი გამოყენება;

ბაგირების ერთმანეთზე გადაბმა.

სინთეტიკური/ბოჭკოვანი ბაგირების, ფოლადის ტროსების, საჩერების, სატაკელაჟო ჯაჭვების გამოყენება;

დადგენილი ტექნოლოგიის დაცვით სინთეტიკური/ბოჭკოვანი ბაგირების, ფოლადის ტროსების, საჩერების, სატაკელაჟო ჯაჭვების მარკირება- შენახვის პროცედურების უზრუნველყოფა.

მდგრადი და მოძრავი ტაკელაჟის პროფილაქტიკური სამუშაოების შესრულება;

სატაკელაჟო სამუშოების ზედამხედველობა.

სამღებრო სამუშაოების შესრულება საჭირო ინსტრუმენტების გამოყენებით;

ქიმიური საფარებით ცისტერნების (ავზების) შეღებვა.

ხელსაწყო დანადგარების შეღებვა-მარკირება;

ინდივიდუალური დაცვის საშუალებების გამოყენება.

გემზე სამღებრო სამუშოების ორგანიზება/ზედამხედველობა, შრომისა და უსაფრთხოების ნორმების დაცვით.

13

ტროსებისა და გვარლების უსაფრთხო სამუშაო დატვირთვის და წყვეტის ძალის განსაზღვრის მეთოდები;

სატაკელაჟო აღჭურვილობების (ჯაჭვები, გამირები, კაუჭები, საღუზე ჯაჭვის მენჯი და სხვ.) დანიშნულება და გამოყენების წესები;

სამღებრო მასალების სახეები, სამღებრო სამუშაოების დანიშნულება, სამღებრო მასალების შენახვის წესები;

სამღებრო სამუშაოებისთვის საჭირო ინსტრუმენტების სახეები და გამოყენების წესები;

ზედაპირების დამუშავება და შეღებვის წესები.

ინდივიდუალური დაცვის საშუალებების გამოყენების წესები.

3. სატვირთო ოპერაციებში მონაწილეობა

იცის: გემზე სათავსოთა

მდებარეობის თავისებურებანი და საექსპლუატაციო ტექნიკური მახასიათებლები.

დახურულ სივრცეებში შესვლის, მუშაობის წესები და მოთხოვნები;

სატვირთო სათვსოების დასუფთავების წესები და უსაფრთხოების ნორმები.

შეუძლია: სატვირთო სათავსოების,

სივრცეების, მოწყობილობების (მათ შორის თევზსაჭერი მოწყობილობების) გაწმენდა-დასუფთვების ოპერაციებში მონაწილეობის მიღება.

გემბანის და გემის სათავსოების (სატვირთო, დახურული) დასუფთავება–დალაგებისა და ხელსაწყო-დანადგარების (მათ შორის თევზსაჭერი მოწყობილობების) მოვლის კონტროლი;

სასმელი და საბალასტო წყლის ცისტერნების მოვლა-გაწმენდის კონტროლი.

14

გემბანის დასუფთავება–დალაგების ორგანიზების წესები, დალაგებისათვის გამოყენებული ინსტრუმენტები, მასალები.

გემის კორპუსის, სათავსოების მოვლის წესები;

გემის თევზსაჭერი მოწყობილობების სუფთა მდგომარეობაში შენახვისათვის გამოყენებული ძირითადი მასალები და მათი გამოყენების წესები;

ჭერილისთის განკუთვნილი ტრიუმებისა და სათავსებისადმი დადგენილი სანიტარული მოთხოვნები;

სადეზინფექციო საშუალებები და დეზინფიცირების წესები.

სატვირთო სისტემებისა და აღჭურვილობების დანიშნულება, ძირითადი შემადგენელი ნაწილები და მუშაობის პრინციპები;

სატვირთო აღჭურვილობების მომზადების წესები სხვადასხვა ოპერაციების ჩატარებისას.

ტვირთებთან და მარაგთან დაკავშირებული ოპერაციების ჩატარების წესები და დადგენილი უსაფრთხოების

ჭერილისთის განკუთვნილი ტრიუმებისა და სათავსების მომზადება მის განსათავსებლად, ტრიუმის/სათავსოს:

ვენტილაცია რეცხვა-დასუფთავება დეზინფიცირება

გემზე დეზინფიცირების საჭიროების განსაზღვრა.

მონაწილეობის მიღება/ზედამხედველობა სატვირთო სისტემებისა და აღჭურვილობების მომზადებაში.

სატვირთო სამუშაოების შესრულება/კონტროლი;

კონკრეტული სახეობის ტვირთებთან დაკავშირებული უსაფრთხოების ზომების უზრუნველყოფა;

ტვირთებსა და და მარაგებზე დატანილი ეტიკეტების იდენტიფიცირება;

ტვირთის დამუშვება და განთავსება IMDG კოდექსის შესაბამისად ტვირთზე დატანილი მარკირების გათვალისწინებით;

სატვირთო ოპერაციებთან დაკავშირებული საშიშროების ამოცნობა/კონტროლი.

ტვირთის შემადგენლობის უსაფრთხოების შესახებ მონაცემთა ფურცლის (Material Safety DATA sheet) გამოყენება;

სარქველებისა და ტუმბოების, ამწეების, ამწე-კრანებისა და მათთან დაკავშირებული აღჭურვილობების გამოყენება უსაფრთხოების მოთხოვნების დაცვით.

15

პროცედურები და საექსპლუატაციო წესები;

სარქველებისა და ტუმბოების, ამწეების, ამწე-კრანებისა და მათთან დაკავშირებული აღჭურვილობების დანიშნულება და უსაფრთხო გამოყენების წესები;

საშიში, მავნე და საზიანო ტვირთებისა და მარაგების დამუშვებისა და განალაგების წესები და მათდამი დადგენილი უსაფრთხოების ნორმები;

კონკრეტული სახეობის ტვირთებთან დაკავშირებული უსაფრთხოების ზომები: IMDG კოდექსით განსაზღვრული მარკირებები; ტვირთის კლასიფიკაცია და მათთან დაკავშირებული საფრთხეები; ტვირთის დამუშავების ტექნოლოგია; სატვირთო ოპერაციებთან დაკავშირებული საფრთხეები და კონტროლის მეთოდები; ტვირთთან დაკავშირებული სპეციფიკური ინფორმაცია და მათთან მიმართებაში დასაცავი უსაფრთხოების ზომები;

სატვირთო ოპერაციების ავარიული გაჩერების წესები.

4. თევზის რეწვასთან დაკავშირებული სამუშაოების

იცის: თევზსაჭერი გემების

სახეობები და თევზჭერის მეთოდები;

თევზჭერისა და სარეწაო დანადგარების, იარაღების შემოწმებაში მონაწილეობა;

16

მართვა თევზჭერის სეზონები

და დადგენილი პირობები;

სარეწაო თევზის სახეობები და თევზჭერის წესები;

სარეწაო თევზის ანატომია, ფიზიოლოგია და ბიოლოგია;

თევზის გავრცელებული დაავადებები;

იქტიოლოგიის საფუძვლები;

სარეწაო თევზის სახეობების ადგილობრივი და მეცნიერული დასახელებები;

სარეწაო დაზვერვის ორგანიზების ტექნიკის მეთოდები;

თევზჭერისა და სარეწაო დანადგარების შემოწმების მეთოდები;

საბაზრო ეკონომიკის ძირითადი პრინციპები და თევზის რეწვის თანამედროვე საბაზრო ტენდენციები;

თევზსაჭერი იარაღები, მოწყობილობები, დამხმარე აქსესუარები, მათი სახეები, ტექნიკური და ხარისხობრივი მახასიათებლები და გამოყენების წესები;

გემის ძრავის სიმძლავრის შესაბამისი თევზსაჭერი იარაღების იდენტიფიცირებისა და კალკულაციის

სარეწაო დაზვერვაში მონაწილეობის მიღება;

თევზჭერის რაიონების შესახებ ინფორმაციის მოპოვება;

თევზჭერის ოპერაციების დაგეგმვისას თევზჭერის სეზონებისა და დადგენილი მოთხოვნების გათვალისწინება;

დანიშნულებისა და ტექნიკური მახასიათებლების გათვალისწინებით თევზსაჭერი იარაღების, მოწყობილობების, დამხმარე აქსესუარების გამოყენება;

თევზჭერის რაიონისა და კანონმდებლობის შეზღუდვების გათვალისწინებით თევზჭერის ოპერაციების დაგეგმვა;

გემის ძრავის სიმძლავრის შესაბამისი თევზსაჭერი იარაღების იდენტიფიცირება;

თევზის მოძიების ელექტრონული აპარატების გამოყენება;

აპარატიდან მიღებული სიგნალების სწორი ინტერპრეტირება.

ჭერილის რეაქციის გათვალისწინება თევზსაჭერი იარაღებისა და დანადგარების მიმართ.

თევზჭერის სქემების შედგენა მეთოდების შესაბამისად.

ბადე-იარაღების სამაგრი საშუალებების მაქსიმალურად უსაფრთხო სამუშაო დატვირთვისა და წყვეტის ძალის გამოთვლა.

თევზჭერისა და რეწვისადმი

17

მეთოდები;

თევზის მოძიების ელექტრონული აპარატების (ექოლოტები, სონარი) დანიშნულება და ექსპლოატაციის წესები.

ბადე-იარაღების სამაგრი საშუალებების ტიპები, მისი შემადგენელი დეტალები, დანიშნულება და გამოყენების წესები

ჭერილის რეაქცია სხვადასხვა თევზსაჭერი იარაღებისა და დანადგარების მიმართ.

თევზჭერის სქემების შედგენის მეთოდები თევზის სახეოებისა და გარემოპირობების გათვალისწინებით;

თევზჭერისა და რეწვისადმი დადგენილი ეკოლოგიური ნორმები.

თევზჭერის სამართლებრივი და უსაფრთხოების ნორმები;

თევზჭერისა და რეწვის ოპერაციების სანიტარულ-ჰიგიენური მოთხოვნები;

შრომის ჯანსაღი და უსაფრთხო პირობების უზრუნველყოფის წესები;

შრომის ორგანიზაციის მეთოდები

თევზის დამამუშავებელი იარაღებისა და დანადგარების

დადგენილი ეკოლოგიური ნორმების პროფესიული საქმიანობისას გათვალისწინება.

სამართლებრივი და ეკონომიკური ცოდნის გამოყენება კონკრეტული შემთხვევის დაგეგმვისას;

გემზე შრომის ჯანსაღი და უსაფრთხო პირობების უზრუნველყოფა;

თევზჭერისა და რეწვის ოპერაციების სანიტარულ-ჰიგიენური მოთხოვნების უზრუნველყოფა;

ინდივიდუალური დაცვის საშუალებების გამოყენება;

თევზის დამამუშავებელი იარაღებისა და დანადგარების უსაფრთხოდ მუშაობისა და გამოყენების კონტროლი.

ეკიპაჟის/სამუშაო ჯგუფის შრომის ორგანიზება/დაგეგმვა თევზჭერისა და რეწვის ოპერაციებისას.

ჭერილის დახარისხება

თევზის სიგრძის გაზომვა

თევზის ასაკის დადგენა

თევზის დახარისხება ზომისა და სახეობის მიხედვით

თევზის დამამუშავებელი იარაღებისა და დანადგარების უსაფრთხოდ გამოყენება

თევზის პირველადი დამუშავება ტექნოლოგიური პროცესებისა (გაციება, შეყინვა, გაყინვა, - დახარისხება, - დამარილების მეთოდები და რეჟიმები, დამარილების სახეობები, დამარილებული თევზის შენახვა და თევზის)

18

უსაფრთხოდ მუშაობისა და მათი გამოყენების წესები.

გარემოსა და ზღვის დაბინძურების წყაროები და პრევენციული ღონისძიებები

თევზების სასიცოცხლო ციკლი და ასაკის დადგენის მეთოდები

თევზის გაზომვის მეთოდები

ინდივიდულური დაცვის საშუალებების გამოყენების წესები

თევზის პირველადი დამუშავების ტექნოლოგია (გაციება, შეყინვა, გაყინვა, გალღობა, გარეცხვა, დახარისხება, დანაწევრება, გამოშიგვნა, თავის მოცილება, დამარილების მეთოდები და რეჟიმები, დამარილების სახეობები, დამარილებული თევზის შენახვა და თევზის ხარისხის მოთხოვნები)

თევზის/ჭერილის შენახვის მეთოდები.

ხარისხის უზრუნველყოფის მეთოდები.

თევზჭერისა და რეწვასთან დაკავშირებული დოკუმენტაციისა წარმოების წესები

თევზსაჭერი იარაღები, სახეები, ქიმიურ-ფიზიკური, ტექნიკური

და ხარისხის მოთხოვნების დაცვით

თევზის შენახვა შესაბამისი მეთოდით მისი დაზიანების თავიდან აცილების და ხარისხის უზრუნველყოფის მოთხოვნების გათვალისწინებით

რისკების იდენტიფიცირება/ანალიზი.

თევზჭერისა და რეწვასთან დაკავშირებულ დოკუმენტაციის სწორად წარმოება

თევზსაჭერი იარაღების შეკეთება/ აწყობა / აღჭურვა

წყვეტის ძალის განსაზღვრა ბადის მასალისა და თოკის დიამეტრის მიხედვით

ბადის დასამზადებელი მასალის/მომწოდებლის შერჩევა

ბადის წესების დაცვით გამართვა/მოვლა/შენახვა

ბადის ნაწილების დაწნა სასურველი ფორმის მისაღებად

კონკრეტული დავალებისთვის მაქსიმალურად შესაბამისი ბადე-იარაღის შერჩევა

სათევზაო ბადე-იარაღების ზომების გამოთვლა ამოგდების ძალის, ტივტივას ჩაძირვის სიღრმის გათვალისწინებით

19

და ხარისხობრივი მახასიათებლები, დანომვრის სისტემები.

თევზჭერაში გამოყენებული ძირითადი კვანძებისა და წნულების სახეები

სხვადასხვა სახეობის თოკების განსხვავება მასალების მიხედვით

ბადე-იარაღების გამოყენების, მოვლისა და შენახვის წესები

ბადე-იარაღების შეკსაკეთებელი საშუალებები (სპეციალური ნემსები, სათითური და სხვ. ), ბადის მწარმეოებელი ფირმები

ბადის უჯრედის გაზომვისა და გამოთვლის წესები;

ბადე-იარაღების შეკეთების ხერხები (დაწვნა, გადაერთება, თასმით შეკვრა, გაჭრა, შეკერვა, ამოკემსვა, ამოქსოვა)

5. გემზე უსაფრთხოების უზრუნველყოფა

იცის: მეზღვაურთა

ჯანმრთელობის მდგომარეობისადმი წაყენებული სამედიცინო მოთხოვნები;

უსაფრთხოების ტექნიკის მუდმივად შესრულების მოთხოვნები;

სანიტარიისა და ჰიგიენის მოთხოვნები გემზე;

შრომის უსაფრთხოებისა და შრომის ნებართვის გაცემის წესები;

შეუძლია: შრომის უსაფრთხოებისა და

ჰიგიენის წესების დაცვა;

სიმაღლეზე მუშობა;

ბორტსგარეთა სამუშაოების შესრულება;

დახურულ სივრცეში მუშაობა;

სიმძიმეებთან მუშაობა.

ინდივიდუალური დაცვის საშუალებების გამოყენება;

ზრუნვა საკუთარ ჯანმრთელობასა და ჰიგიენაზე, პირადი და გემის უსაფრთხოების მიზნებიდან გამომდინარე.

20

ელექტროფიცირებულ ხელსაწყოებთან მუშაობისა და უსაფრთხოების წესები;

შრომისა და დასვენების ნორმები.

ინდივიდუალური დაცვის საშუალებების დანიშნულება და გამოყენების წესები;

პირადი ჯანმრთელობისა და ჰიგიენის შენარჩუნებისა და დაცვის წესები;

პირველადი აუცილებელი სამედიცინო დახმარების წესები და საშუალებები;

დაშავებულის ტრანსპორტირებისა და ევაკუაციის საშულებები და მეთოდები.

ძირითადი ცნებები ადამიანის ანატომიისა და ორგანიზმის ფუნქციების შესახებ;

სახანძრო უსაფრთხოების პრინციპები და მოთხოვნები;

ხანძარსაწინააღმდეგო მოწყობილობებისა და სახანძრო გასასვლელების განლაგება გემზე;

ხანძრის თავიდან აცილებისა და ხანძართან ბრძოლის მეთოდები;

ხანძარსაწინააღმდეგო საშუალებებისა და დანადგარების

დაშავებულის მდგომარეობის განსაზღვრა;

პირველადი აუცილებელი სამედიცინო დახმარების გაწევა დაზიანებიებისას (ჭრილობები, სისხლდენა, კუნთების დაჭიმვა, ამოვარდნილობები, მოტეხილობები, შოკი, დამწვრობა, ელექრტოტრამვა, მზის და სითბური დამწვრობა) და სიცოცხლისათვის საფრთხის მინიმუმამდე დაყვანა;

დაზარალებულის ევაკუაცია და ტრანსპორტირება დადგენილი პროცედურების დაცვით;

სახანძრო უსაფრთხოების უზრუნველყოფა;

ხანძარსაწინააღმდეგო საშუალებებისა და დანადგარების გამოყენება და იდენტიფიკაცია;

მონაწილეობა პერსონალისა და გემის უსაფრთხოების უზრუნვეყოფის პროცედურებში;

ინდივიდუალური სამაშველო საშუალებებით სარგებლობა;

კოლექტიური სამაშველო საშუალებების ჩაშვება, ამოყვანა, მართვა;

პირადი გადარჩენა სამაშველო ჟლეტის გარეშე;

წყალში მოხვედრილი ადამიანის გადარჩენა და პირველადი დახმარების გაწევა;

ძებნა-გადარჩენის ოპერაციებში მონაწილეობა

გემის დატოვების დადგენილი პროცედურის დაცვა.

გადარჩენის მიზნით პირადი უსაფრთხოები უზრუველყოფა;

განგაშის სიგნალების გამოყენება გადარჩენისა და ძიების ოპერაციების დროს;

პიროტექნიკური საშუალებების გამოყენება;

21

ექსპლოატაციის წესები.

სასუნთქი აპარატის გადარჩენისთვის და ცეცხლთან ბრძოლის დროს გამოყენების მეთოდები.

ძებნა-გადარჩენის ოპერაციების ორგანიზება და განხორციელება

ავარიული სიტუაციები და სიფრთხილის ზომები გემზე;

გემის დატოვებისა და წყალში გადარჩენის წესები ;

სამაშველო ოპერაციების დროს შესასრულებელი მოქმედებები და ბრძანებები;

ინდივიდუალური და კოლექტიური სამაშველო საშუალებების სახეები და გამოყენების წესები;

ჰიდროკოსტუმების/ თერმოდამცავი საშუალებებწბის გამოყენების წესები;

პირადი გადარჩენის მეთოდები და სოციალური პასუხისმგებლობის მოთხოვნები;

ავარიულ სიტუაციებისათვის განსაზღვრული უფლება-მოვალეობები, მოქმედებები და საგანგაშო სიგნალების სახეები;

ცრუ განგაშის სიგნალების თავიდან აცილება და განგაშის სიგნალის შემთხვევით

თანამგზავრული ავარიული რადიო ბუის–EPIRB გამოყენება

თანამგზავრული ავარიული რადიო ტრანსპონდერის–SART გამოყენება;

ეკიპაჟის სხვა წევრებთან ურთიერთშეთანხმებული მოქმედება.

გარემოს დაცვისათვის საჭირო ძირითადი პროცედურების ჩატარება/ზედამხედველობა კომპეტენციისა და პროფესიული პასუხისმგებლობის ფარგლებში MARPOL-ის მოთხოვნების გათვალისწინებით;

გემის პორტის აკვატორიაში შესვლამდე დამცავი ხუფების სადრენაჟე სისტემებში დაყენება;

გემბანზე ნავთოპროდუქტების დაღვრის შემთხევაში მისი სალიკვიდაციო პოსტის დაყენება;

გემის ირვლივ - აკვატორიაზე და გემის სატვირთო სათავსოებზე და (გემის ნაოსნობის დროს) მუდმივი დაკვირვების წარმოება;

იზოლირებული ბალასტის და პორტში გადაღვრილი საბალასტე წყლის ხარისხის მუდმივი ვიზუალური კონტროლი;

აწარმოებს ჩამონადენი წყლების კონტროლს, მათი ბორტსგარეთ მოხვედრის თავიდან აცილების მიზნით.

გემის გამონაბოლქვისა და სატვირთე სათავსოებიდან გამოყოფილი ნავთოპროდუქტების აირების კონტროლი.

მონაწილეობა ნაგვის დადგენილი წესებით წყალში გადაყრის, მათი გემზე შენახვის, ნაწილობრივი უტილიზაციის და ნაპირზე შესაბამის სამსახურებზე გადაცემის პროცესებში.

აღმოჩენილი საფრთხის/დარღვევის შესაბამისი რეაგირება.

მეკობრეობასთან და შეიარაღებულ

22

ამოქმედებისას მისაღები ზომები;

განგაშის სიგნალებისა და საშუალებების გამოყენების წესები;

გარემოს დაბინძურების თავიდან აცილებისა მეთოდები და პროფესიული პასუხისმგებლობის მოთხოვნები;

გარემოს დაცვისათვის საჭირო საერთაშორისო და ნაციონალური პროცედურები და მოთხოვნები;

თევზჭერისა და რეწვის ეკოლოგიური ასპექტები.

გარემოს დაბინძურების თვიდან აცილების სისტემა-დანადგარების გამოყენების წესები;

ნაგვის გადაყრის, სეპარაცია/უტილიზაციის აღიარებულიმეთოდები.

გარემოს, მათ შორის მსოფლიო ოკეანის, დაბინძურების წყაროები.

უშიშროების განგაშის სიგნალები და მათი აქტივირების მეთოდები;

მეკობრეობასთან და შეიარაღებულ თავდასხმასთან დაკავშირებული საფრთხეების ამოცნობის მეთოდები.

თავდასხმასთან დაკავშირებული საფრთხეების ამოცნობა და შესაბამისი ქმედებების განხორციელება.

უშიშრების განგაშის სიგნალების აქტივირება.

6. პროფესიული განვითრებისათვის ზრუნვა

იცის: მუდმივი წვრთნისა და

ცოდნის განახლების მოთხოვნები;

შეუძლია: საკუთარი პროფესიული

განვითარების დაგეგმვა;

23

პროფესიული საქმიანობისა და თანამედროვე ტექნოლოგიების შესახებ ცოდნის მიღების გზები;

პროფესიასთან დაკავშირებული ინფორმაციის მოძიების პრინციპები

პროფესიის მარეგულირებელი აქტები (როგორც ნაციონალური, ისე საერთაშორისო) და მათი ძირითადი მოთხოვნები;

მარეგულირებელ აქტებსა და პროფესიულ სტანდარტებში შეტანილი ცვლილებების შესახებ ინფორმაციის მოძიების მეთოდები.

პროფესიის შესახებ ინფორმაციის, პროფესიული თვითგანვითარებისა და პროფესიული ზრდის მართვის მეთოდები.

კოლეგებთნ კომუნიკაციის წესები;

პროფესიული ეთიკის წესები.

ნორმატიული აქტების, სხვადასხვა პროფესიული გამოცემის საჭირო ინფორმაციის, პროფესიული სიახლეების მოძიება/გაცნობა.

მარეგულირებელ აქტებსა და პროფესიულ სტანდარტებში შეტანილი ცვლილებების შესახებ ინფორმაციის მოძიება/გაცნობა;

მარეგულირებელ აქტებსა და პროფესიულ სტანდარტებში შეტანილი ცვლილებების შესახებ სწორი ინტერპრეტირება;

მარეგულირებელ აქტებსა და პროფესიული სტანდარტების მოთხოვნებისა და მათში შეტანილი ცვლილებების საქმიანობისას გათვალისწინება.

პროფესიული თვითგანვითარებისა და პროფესიული ზრდის მართვა.

კოლეგებთან ურთიერთობისას პროფესიული ეთიკისა და სუბორდინაციის დაცვა.

13. პროფესიული სტანდარტის შემმუშავებელი ჯგუფის წევრები:

№ სახელი, გვარი ორგანიზაცია, პოზიცია

1დავით დევაძე სსიპ-საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტო, მეზღვაურთა

განათლების ზედამხედველობის სამმართველოს ყოფილი უფროსი

2 რევაზ ნაკაშიძე თევზსაჭერი იახტა „ნეპტუნი“, კაპიტანი3 ანა შოთაძე მოწვეული ექსპერტი, ეკოლოგი4 მერაბ ცეცხლაძე კაპიტნის უფროსი თანაშემწე5 გივი ციცქიშვილი კაპიტნის უფროსი თანაშემწე (შპს კოლუმბია შიპ მენეჯმენტი)6 ტარიელ ქოქოლაძე ნავთობტერმინალის დატვირთვების მენეჯერი7 გოჩა მესხიძე თევზსაჭერი გემი სსჩ 189, მოქმედი მეთევზე

24

8 მერაბ მესხიძე თევზსაჭერი გემი სსჩ 189, მოქმედი მეთევზე9 გოჩა გოგიტიძე სსიპ-განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული

ცენტრი, ფასილიტატორი10 მანანა მახარაშვილი სსიპ-განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული

ცენტრი, ფასილიტატორი

დასახელება: თევზსაჭერი გემის ნავიგატორი/მეთევზე-მეზღვაური

შეფასების სტანდარტი

ნაწილი 1. ზოგადი ინფორმაცია შეფასების სტანდარტის მიზნის შესახებშეფასების სტანდარტი გამოიყენება ფორმალური განათლების ან/და არაფორმალური განათლების ფარგლებში შეძენილი კომპეტენციების, ცოდნისა და უნარების აღიარების მიზნით. შეფასების სტანდარტი განსაზღვრავს პროფესიულ სტანდარტში ასახული კომპეტენციების, ცოდნისა და უნარების შეფასების ან/და დადასტურების აუცილებელ პირობებს:

1. შესაფასებელ კომპეტენციებს, რომლებიც გამოხატულია პროფესიული მოვალეობებსა და ამოცანებში;2. შესაფასებელი კომპეტენციების შეფასების კრიტერიუმებს, რომლებიც ასახავს აუცილებელ პროფესიულ ცოდნასა და უნარებს;3. შესაფასებელი კომპეტენციების დადასტურების შესაძლებლობებს;4. გამოცდის პროცესს და კომპონენტებს.

შესაფასებელი კომპეტენციების დადასტურება

შესაფასებელი კომპეტენციების დადასტურების გზები:

ა) ფორმალური განათლების გზით მიღწეული სწავლის შედეგების აღიარება (ჩათვლა);25

ბ) არაფორმალური განათლების გზით მიღწეული კომპეტენციების დადასტურება (ნამდვილობის დადასტურება) განათლების და მეცნიერების მინისტრის მიერ დადგენილი წესით;გ) მიღწეული კომპეტენციების დადასტურება ამ დოკუმენტით დადგენილი პრინციპებით ჩატარებული გამოცდის გზით.

ფორმალურ განათლებაში სტანდარტით გათვალისწინებული შეფასების პროცესის წარმართვასთან დაკავშირებული მოთხოვნები ასახულია სავალდებულო პროფესიულ მოდულებში.

ფორმალურ განათლებაში მიღწეული სწავლის შედეგების აღიარების (ჩათვლის) პროცესი

ფორმალური განათლების გზით მიღწეული სწავლის შედეგების აღიარების (ჩათვლის) პროცესი მოიცავს მიღწეული სწავლის შედეგების აღიარებას (ჩათვლას) საძიებელი კვალიფიკაციის მიზნებისათვის ქვემოთ მოცემული პრინციპების შესაბამისად: ა) დასაშვებია მიღწეული სწავლის შედეგების აღიარება (ჩათვლა) ნებისმიერი კვალიფიკაციის ფარგლებში, თუ სწავლის შედეგები თავსებადია საძიებელ კვალიფიკაციასთან და მათი მიღწევა დადასტურებულია, რაც გამოიხატება საგანმანათლებლო პროგრამის ფარგლებში მიღებული დადებითი შეფასებით და შესაბამისი კრედიტის მინიჭებით.

ბ) თავსებადობის დადგენისთვის, შინაარსობრივი შესწავლის მიზნით, ამღიარებელი დაწესებულება ეყრდნობა პროფესიულ სტანდარტს ან/და პროფესიული საგანმანათლებლო პროგრამის ჩარჩო დოკუმენტს, რომლის საფუძველზეც არის შემუშავებული გავლილი პროფესიული საგანმანათლებლო პროგრამა ან პროგრამის კომპონენტი, არსებობის შემთხვევაში - პროფესიულ საგანმანათლებლო პროგრამას ან/და სილაბუსებს, ან/და პროფესიული საგანმანათლებლო პროგრამების კატალოგს. ამღიარებელი დაწესებულება უფლებამოსილია აღიარების მიზნებისათვის შესაფასებელ პირს მოსთხოვოს გავლილი საგანმანათლებლო პროგრამის/სასწავლო კურსების პროგრამების (სილაბუსების) გამოთხოვა საგანმანათლებლო დაწესებულებებიდან და წარდგენა.

გ) სწავლის შედეგების თავსებადობის განსაზღვრის მიზნით, აუცილებელი არაა მათი ფორმულირება იყოს იდენტური. თავსებადად ჩაითვლება სწავლის შედეგები, რომლის/რომელთა ერთობლიობაც, შინაარსის თვალსაზრისით, ეროვნული საკვალიფიკაციო ჩარჩოს შესაბამისი საფეხურის აღმწერის გათვალისწინებით, შესაძლოა მიჩნეულ იქნას ანალოგიურად.

ნაწილი 2. მითითებები შესაფასებელი პირისა და შემფასებლისთვის

შეფასების დაწყებამდე გაეცანით:

პროფესიულ სტანდარტს შეფასების ინსტრუმენტებს დაინტერესებული/შესაფასებელი პირის კომპეტენციების აღიარებასთან

დაკავშირებულ შესაძლებლობებს შემფასებლის ჩანაწერების ფორმებს შეფასების პირობებს შეფასების წესებს შეფასების კრიტერიუმებს

შეფასების პროცესში:

პირადად დააკვირდით დავალებების შესრულების/შეფასების პროცესს თითოეული შესაფასებელისათვის აწარმოეთ შეფასების ჩანაწერების ფორმები თუ აუცილებელია, შესაფასებელს დაუსვით დამატებითი შეკითხვები დავალებასთან

დაკავშირებით შეაფასეთ თითოეული კრიტერიუმი

შეფასების დასრულებისას:

26

შესაფასებელს მიეცით განმარტება შეფასებასთან დაკავშირებით შეაჯამეთ შეფასების შედეგები დაადასტურეთ შეფასების შედეგები ხელმოწერით შეფასების ჩანაწერები გადაეცით სათანადოდ უფლებამოსილ პირს

ნაწილი 3. შეფასების პროცედურა

მიღწეული კომპეტენციების დადასტურებისთვის გამოცდის ორგანიზების პროცესი და კომპონენტები

მიღწეული კომპეტენციების დადასტურებისთვის გამოცდის ჩატარების პროცესი მოიცავს დასადასტურებელი კომპეტენციების შესაბამისად გამოკითხვისა და პრაქტიკული დავალების შესრულების ეტაპებს.

მიუხედავად იმისა, დასტურდება თუ არა კვალიფიკაციით გათვალისწინებული კომპეტენციები, შეფასების სტანდარტის ნაწილი 1-ის „შესაფასებელი კომპეტენციების დადასტურება“ „ა“ და „ბ“ პუნქტებით გათვალისწინებული შესაძლებლობებით, შეფასების პროცესი მოიცავს სავალდებულო კომპონენტს (გამოცდას), რომლის შეფასება შესაბამისი კვალიფიკაციის მინიჭების წინაპირობას წარმოადგენს.

ქვემოთ მოცემულია გამოკითხვისა და პრაქტიკულ დავალებაზე დაკვირვების პროცესის მოთხოვნები, ასევე შეფასების სავალდებულო კომპონენტები.

ნაწილი 4. თეორიული გამოკითხვის და პრაქტიკული დავალების/დავალებების თემატიკა

გამოკითხვა

გამოკითხვის ფორმა:

შესაფასებელი პირის გამოკითხვა ხორციელდება ტესტის და ზეპირი შეკითხვების სახით; ტესტი უნდა მოიცავდეს როგორც ღია, ისე დახურული ტიპის შეკითხვებს.

გამოკითხვის პროცესის მონიტორინგი:

არსებითია გამოკითხვის პროცესზე შემფასებლის მიერ ზედამხედველობის განხორციელება;

მოპოვებული მტკიცებულებები

მტკიცებულებები უზრუნველყოფილია შესაფასებლის მიერ მომზადებული წერილობითი ნაშრომით/შესრულებული ტესტით ან/და პრაქტიკული დავალების დროს დამატებით, დამაზუსტებელ შეკითხვებზე პასუხებით.

თეორიული საგამოცდო თემატიკა:

დასადასტურებელი კომპეტენციების შესაბამისად საგამოცდო თემატიკა შეიძლება მოიცავდეს შემდეგ საკითხებს:

ა) თევზსაჭერი გემის უსაფრთხო ნავიგაცია;ბ) თევზსაჭერი გემის ტექნიკური მომსახურება;გ) თევსაჭერი გემის სატვირთო ოპერაციების ზედამხედველობა;დ) თევზჭერა თევზსაჭერი გემით;ე) უსაფრთხოების უზრუნველყოფა თევსაჭერ გემზე.

27

სავალდებულო კომპონენტის (გამოცდის) საკითხების შერჩევა ზემოთ მოცემული საკითხებიდან წარმოადგენს შემფასებლის პრეროგატივას.

ნაწილი 5. პრაქტიკული დავალების/დავალებების ნიმუში შესრულების/შეფასების კრიტერიუმების მითითებით

პრაქტიკული დავალების შესრულებაზე დაკვირვება

საგამოცდო გარემო:

შესაფასებელი პირის შეფასება ხორციელდება პრაქტიკული დავალებების სახით.საგამოცდო პროცესის მონიტორინგი:

საგამოცდო პროცესის მონიტორინგს ახორციელებს შემფასებელი/შემფასებლები (ნეიტრალური კომისია) წინასწარი დადგენილი წესისა და პროცედურების დაცვით.

მოპოვებული მტკიცებულებები:

მტკიცებულებები უზრუნველყოფილია შემფასებლის მიერ შევსებული ჩანაწერების ფორმით.

საგამოცდო პრაქტიკული დავალებების ჩამონათვალი:

დასადასტურებელი კომპეტენციების შესაბამისად სტუდენტმა უნდა შეასრულოს დავალება: რომლებიც შეიძლება მოიცავდეს შემდეგს:

ა) პირველადი სამედიცინო დახმარების აღმოჩენა;ბ) ინდივიდუალური და კოლექტიური სამაშველო საშუალებების გამოყენება;გ) საგანგებო ავარიული აღჭურვილობის გამოყენება;დ) სახანძრო უსაფრთხოების აღჭურვილობის გამოყენება;ე) თევსაჭერი გემის მართვა და მანევრირება;ვ) ინფორმაციის მიღება და გადაცემა შუქების, ნიშნების და ხმოვანი სიგნალების საშუალებით;ზ) სანავიგაციო აღჭურვილობის გამოყენება;თ) გემბანის მოწყობილობებისა და მექანიზმების, მათ შორის თევზსაჭერი და თევზსარეწი აღჭურვილობებისა და ბადე იარაღების უსაფრთხო ექსპლუატაცია და მუშაობის კონტროილი;ი) ჭერილის შენახვა;კ) ჭერილის პირველადი დამუშავება.

გაითვალისწინეთ:1. შესაფასებელი პირის მიერ შესრულებული სამუშაოს წარმოებისას ეკონომიური,

ხარისხის უზრუნველყოფის, გარემოს დაცვის, სამართლებრივი, უსაფრთხოების წესების დაცვის, ჰიგიენის დაცვის მიდგომების, სამუშაოს შესრულების თანამიმდევრობის შეფასება წარმოადგენს ზემოთჩამოთვლილ დავალებებზე დაკვირვების თანამდევ პროცესს და მასზე დამატებითი დროის გამოყოფა არაა რეკომენდებული;

2. შემფასებლის მიერ დამატებითი კითხვების დასმის შემთხვევაში შესაფასებელი პირი პასუხობს მათ და საჭიროებისამებრ მოჰყავს საკუთარი ქმედების/ გადაწყვეტილების შესაბამისი არგუმენტები;

3. სავალდებულო კომპონენტის (გამოცდის) საკითხების შერჩევა ზემოთ მოცემული საკითხებიდან წარმოადგენს შემფასებლის პრეროგატივას.

ნაწილი 6. საჭიროების შემთხვევაში დამატებითი ინფორმაცია

შემფასებლის ჩანაწერების ფორმები შესაფასებელი პირის სახელი, გვარი:

28

შეფასების თარიღი:

შეფასების ადგილი:

შემფასებლის სახელი, გვარი:

დადასტურებული კომპეტენცია

მტკიცებულებები

ფორმალურიგანათლებისაღიარება (დანართი N)

არაფორმალურიგანათლებისაღიარება(დანართი N)

გამოცდა (დანართი N)

შედეგი: დადასტურდა ------/ არ დადასტურდა ----------

შემფასებლის კომენტარი:დადასტურება:

29