Vermaatschappelijking van de zorg: is er een verschil tussen droom en realiteit?
-
Upload
adriaan-vermeersch -
Category
Healthcare
-
view
409 -
download
2
Transcript of Vermaatschappelijking van de zorg: is er een verschil tussen droom en realiteit?
Vermaatschappelijking van de zorg: is er een verschil tussen droom en realiteit?
Anja Declercq
Mantelzorg verlichten, niet verplichten!?
Brussel, 12 maart 2015
Vermaatschappelijking van de zorg verwijst naar het streven om mensen met beperkingen, chronisch zieken, kwetsbare ouderen, jongeren met gedrags- en emotionele problemen, mensen die in armoede leven, …., een eigen zinvolle plek in de samenleving te laten innemen, hen daarbij waar nodig te ondersteunen en de zorg zoveel mogelijk geïntegreerd in de samenleving te laten verlopen.
Bron: ‘De kracht van het engagement’, een publicatie van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Vermaatschappelijking van de zorg
Hoe doen we dat?
3
‘De visie van de Vlaamse overheid is helder en eenvoudig, namelijk een keuze voor de minst ingrijpende zorg, met name voor zelfzorg, mantelzorg en thuiszorg indien mogelijk. De mantelzorg komt eerst – de professionele zorg is aanvullend.’
Vlaams Ouderenbeleidsplan 2010-2014; Woonzorgdecreet; Dementieplan Vlaanderen
4
Eerst zelfzorg
Dan mantelzorg
En pas daarna: professionele/formele zorg
5
Maar blijft dit haalbaar?
6
In België en Europa: de familiale zorgindex
7
Groeiend aantal alleenwonenden Gezinsverdunning Veranderende patronen van huwen, samenwonen en
kinderen krijgen
Veranderingen aan de vraagzijde
8
Verhoging pensioenleeftijd Veranderende bereidheid tot zorgen? Veranderende familierelaties, ‘family of choice’
Veranderingen aan de aanbodzijde
9
Vlaanderen, 2003: meeste geregistreerde mantelzorgers tussen 40 en 75 jaar; 3 op 10 met vervroegd pensioen (Jacobs & Lodewijckx, 2004)
Nederland, 2008: 50% tussen de 45 en 65 jaar; groep van 65+ groeit (Oudijk et al., 2009)
Ook de mantelzorger wordt ouder
10
Motieven van beleid: mantelzorg is goedkoper, lagere kost voor de gemeenschap
Maar is dat wel zo?
Veel mantelzorgers: – gaan minder werken of stoppen vroeger met werken– verminderen of stoppen vrijwilligerswerk– hebben bijkomende uitgaven, zoals
vervoersonkosten
De kost van de mantelzorg
11
12
Plus
Vroege uittreding uit arbeidsmarkt kost OOK aan de overheid (verloren belastinggeld, kost uitkeringen, ...)
Gezondheidskosten voor overbelaste mantelzorgers
⇒ Berekenen kost mantelzorg is niet zo simpel
13
Berekende hoeveel de overheid per jaar spendeert aan de zorg voor 65-plussers: 7,5 miljard pond in 2010
Uit een bevraging bleek: 8% van de 65-plussers geven minstens 20u zorg per week
75 jaar en ouder: 15% geeft minstens 20u zorg per week
Als je dat zou omrekenen, tegen een prijs van 6,08 pond per uur, dan kom je tot 6,3 miljard pond vrijwillige, informele zorg (=84% van wat de overheid spendeert)
http://ageukblog.org.uk/2012/02/24/social-care-expenditure-in-the-context-of-informal-caring/
Age UK
14
Iets objectievere berekening, en positiever beeld
Maar ook daar haken en ogen aan
Kortom: niet alleen economische, maar ook sociale kost en die sociale kost laat zich niet zo gemakkelijk kwantificeren
15
Veranderingen in bereidheid om mantelzorg te geven
Veranderingen in wens van ouderen om zorg te krijgen van hun kinderen
Medische doorbraken met (sterk) effect op vraag naar zorg?
....
Demo + eco, maar ook maatschappelijke context
16
Mantelzorger worden (M. Broese van Groenou, 2012)
17
… een dynamisch proces
Waarin de mantelzorger ook moet worden ondersteund.
Mantelzorg is…
18
Wachtlijst? Duur? Behandelt formele zorg de mantelzorger als een
volwaardige partner in de zorg?
Kwaliteitsvolle thuiszorg vertrekt van wat er al aanwezig is bij de cliënt, steunt wat er is en vult aan waar nodig
Impact van het zorgsysteem
19
Verlichten
Ook in het buitenland
20
21
Living longer, living well (Samir Sinha, 2013) Eén van de aanbevelingen: meer steun bieden aan
mantelzorgers
Ontario, Canada
22
Verplichten
En
23
24
25
Mantelzorgers betrekken en uitnodigen, niet verplichten
Mantelzorgers ondersteunen
Mantelzorgers waarderen
Aanbevelingen
26
Vragen?
27