Verkeerskunde Trends 2014

verkeerskunde trends 2013

met vertegenwoordigers uit de

markt, belangenbehartiging

en wetenschap

11 interviews

extra uitgave december 2013, jaargang 3

Trends 2014Open data, nieuwe spelers

11 Paul van Koningsbruggen, TechnoloTion ‘De weg communiceert straks met slimme apparatuur in de auto. Het traditionele verkeer-management gaat hierdoor democratiseren’

12 FemKe bruggeman, volvo

‘De bestuurder kan straks tijdens het rijden pro-bleemloos de krant lezen, telefonisch vergaderen of misschien zelfs een dutje doen’

14 Jos van KleeF, goudaPPel ‘Big data zorgt voor efficiënte en betrouwbare keuzes. Neem nog een kop thee, don’t worry’

10 ido WenTinK, nedaP ‘Het denken in ITS krijgt verder vorm en binnen stedelijke agglomeraties zie je gebieden ontstaan met een eigen verkeersmanagement, zoals luchthavens’

6 Klaas groen, riJKsWaTersTaaT‘We zoeken steeds meer innovatieve oplossingen om met minder geld grote problemen op te los-sen, zoals klimaatverandering en veroudering van infrastructuur’

8 leo KusTers, Tno ‘Wij zoeken manieren om het verkeer betrouwbaarder, schoner en zuiniger te maken. Het beïnvloeden van menselijk gedrag is minstens zo belangrijk’

16 ruud Kymmell, ZiuT ‘Het lijkt een open deur dat informatie en apparaten betrouwbaar moet zijn. Maar wij zien regelmatig dat detectielussen niet goed functioneren’

17 Wim broeders, maP TraFFic managemenT ‘Er is een overgang van autobezit naar -gebruik. Symbool van vrijheid is niet meer de auto, maar het voortdurend verbonden zijn met de hele wereld’

18 marco van eenennaam, anWb ‘Al onze wegenwachten zijn komend jaar gecertificeerd monteur van elektrische auto’s en straks ook van kapotte oplaadpalen’

2 Inhoud


Trends 2014Open data, nieuwe spelers

4 luca berTolini, uva ‘Ik zou bij het aanleggen van een fietsstraat graag bestuderen wat de invloed is op leefstijl en mobiliteitsgedrag’

5 maarTen sTeinbuch, Tu eindhoven ‘Elektrisch rijden, slimme auto’s en schone vrachtwagens zijn de belangrijkste technische trends in 2014 op het gebied van automobiliteit’

De crisis lijkt voorbij, tenminste in de wereld van verkeer, vervoer en mobiliteit. In de vorige uitgave zong het woord ‘bezuiniging’ nog een onmiskenbare ondertoon en de Trendauteurs stelden hun verwachtin-gen van een nieuwe, betere wereld – die het jaar ervoor helder werd beschreven – fors bij. De bezuinigingen veroorzaakten overigens niet zozeer afstel van een grootse transitie, maar wel uitstel en fasering.

Nu zit de vaart er weer in. Het woord bezuinigingen komt in de hele uitgave niet eens meer voor. Gedaan met de crisis? Zo leuk is het nu ook weer niet. Maar de onmiskenbare trend, of ouderwetse, rode draad, in deze Trenduitgave, duidt op een nieuwe, gezamenlijke, onstuitbare drang om nu echt werk te maken van die nieuwe wereld, van die samenleving die schoner, veiliger, leefbaarder en mobieler is. Crisis of niet.

Hoe dat kan in een jaar tijd? Er lijken allerlei omwegen te ontstaan rond de belemmeringen van minder bestedingen, handen op de knip en stagnerende trajecten. Nieuwe spelers, en snellere verbindingen zetten opnieuw de vaart erin, buiten de gevestigde ordes en gebaande paden. Bedreigingen worden weliswaar ook in dit nummer genoemd: ‘de wegbeheerder raakt zijn controlpositie kwijt’, maar over bezui-nigingen hebben we het niet meer.

Sterker nog, ‘we’ gaan gewoon van start: op weg naar smart cities, met de huidige techniek, met gekoppelde data en met nieuwe menskracht: nieuwe spelers, nieuw elan, nieuwe paden; we gaan weer vooruit!

Trends 2014: Open data, nieuwe spelers

Nettie Bakker, [email protected]

Trends 2014Verschijnt 1 keer per jaar.Trends 2014 verschijnt als extra uitgave bij nummer 7/2013van het vakblad Verkeerskunde. Jaargang 3.Verkeerskunde wil een onafhankelijk platform biedenvoor het uitwisselen van wetenschappelijk verantwoorde informatie over verkeer en vervoer. Opvattingen uitgedragendoor auteurs, hoeven niet te stroken met de opvatting van de ANWB.

UitgeverANWB BV, Hoofdafdeling Algemeen Ledenbelang

RedactieNettie Bakker, hoofdredacteurT (088) 269 65 33, [email protected] Joske van Lith-de Vries, vakredacteur T (088) 269 75 28, [email protected] Jacques Lorsheijd, eindredacteurT (088) 269 79 56, [email protected] Hut, eindredacteur a.i.T (088) 269 79 56, [email protected] Verhoog, redactieassistentT (088) 269 76 63, [email protected]

Redactie-adresRedactie Verkeerskunde Postbus 93200, 2509 BA Den HaagT (088) 269 65 [email protected]

Aan dit nummer werkten meeANWB/AVD, Karin Broer, Rijkert Knoppers, Derk van der Laan, Heidi van der Marel, Leonie Walta

AdvertentiesANWB Media Sales, Martin van der Meulen, accountmanagerT (088) 269 7381, [email protected]

VormgevingStudio ANWB, Niek Wildeboer

DrukTen Brink Offset BV te Meppel

AbonnementenadministratiePostbus 2238, 5600 CE EindhovenVoor vragen over abonnementen en bestellingen:T (088) 2265266 (dagelijks van 09.00 tot 17.00 uur), [email protected]

Abonnementsprijzen Verkeerskunde 2014Binnenland € 109,10, België € 114,50, buitenland € 120,50, studenten € 51,75 (kopie studentenkaart opsturen), proefabonnement € 29,-, losse nummers € 13,15. Vermelde prijzen zijn excl. 6% btw. Abonnementen worden automatisch jaarlijks verlengd en tot wederopzegging aangegaan, met uitzondering van het proefabonnement. Opzegging kan uitsluitend telefonisch of schriftelijk plaatsvinden tot 2 maanden voor het einde van de lopende abonnementsperiode.

Abonnees ontvangen:• 7 keer per jaar het vakblad en 1 extra uitgave ‘Trends’• Onbeperkt toegang tot www.verkeerskunde.nl• De gratis digitale wekelijkse nieuwsbrief • Korting op deelname aan evenementen

© VerkeerskundeOvername van artikelen is alleen toegestaan metbronvermelding en na toestemming van de hoofdredacteur.Voor het kopiëren van artikelen is reprorecht verschuldigd.Zie voor meer info www.reprorecht.nl.

ISSN: 0377-8495

3 Voorwoord Colofon



4 Trend

CRISISCRITERIUM: MUlTIMoDAlE BEREIkBAARHEID VooRzIENINgEN

Luca Bertolini, UvA: ‘Lange termijn ruimtelijke en sociale trends vragen om beslissingen op korte termijn’

uimtelijke en sociale trends zoals verstedelijking en vergrijzing zijn van grote invloed op de mobiliteit, maar door uitmiddeling is dat in

het totaalbeeld nog niet zichtbaar. Aan het woord: Luca Bertolini, hoogleraar stedelijke en ruimte-lijke planning aan de Universiteit van Amster-dam. Om goede beslissingen te nemen voor de lange termijn, is het wel van belang om deze ontwikkelingen te onderkennen.’

‘De belangrijkste ruimtelijke trends zijn de aan-houdende trek naar de stad en de krimp in peri-fere gebieden,’ zegt Bertolini. ‘Deze ontwikkelin-gen zien we zowel op landelijke als regionale schaal. Mensen trekken weg uit provincies als Groningen, Zeeland en Limburg, en ook binnen die provincies trekken mensen naar de steden.’

ouderen hebben verschillende mobiliteitsprofielen‘Dit hangt sterk samen met de sociale trends dat jongeren minder autogericht en minder bezits-gericht zijn, en ouderen een steeds grotere groep gaan vormen. Jongeren trekken daarbij vaker naar de steden, terwijl ouderen meer de minder verstedelijkte gebieden opzoeken.’ Binnen die laatste groep zijn er overigens grote verschillen in het mobiliteitsprofiel. De wat jongere ouderen – de babyboomers – zijn relatief rijk en actief. Ze fietsen vaker, eventueel op een e-bike, en kopen ook steeds vaker auto’s. Voor de oudere ouderen speelt het probleem of ze voorzieningen nog wel kunnen bereiken.

‘Door de krimp in de landelijke regio’s waar veel ouderen wonen, wordt het aantal voorzieningen steeds minder en zijn deze ook nog eens vaak alleen maar per auto bereikbaar. Aan de andere kant liggen er in de stad weer veel kansen voor duurzame mobiliteit. Hoewel het in beide geval-len om langetermijnontwikkelingen gaat, is het belangrijk dat er op korte termijn de juiste keuzes worden gemaakt.’

Nieuwbouw, alleen bij multimodale bereikbaarheidBertolini ziet bij het maken van deze keuzes een kans in de huidige crisis. ‘Er liggen op dit moment te veel plannen voor kantoren en woningen. Voor slechts een deel daarvan is er geld om het uit te voeren. Het zou mooi zijn als de multimodale bereikbaarheid hierbij het belangrijkste keuze-criterium wordt. Maar de vraag is of mensen de

crisis zien als een intermezzo waarna alles weer terugkeert bij het oude, of dat ze deze aanpakken om echt iets te veranderen.’

Multimodale bereikbaarheid is voor Bertolini haast synoniem aan duurzaamheid. ‘Het gaat om meer dan de zorg voor het milieu. Het gaat vooral ook om het voorkomen dat je kwetsbaar wordt door onvoorziene omstandigheden. Met multimodale bereikbaarheid zorg je ervoor dat een locatie voor iedereen in de toekomst bereik-baar blijft. Er worden nu nog te vaak verkeerde beslissingen genomen, zoals het nieuwe regio-nale ziekenhuis in Scheemda dat op een auto-afhankelijke locatie wordt gebouwd, en de hoge-school in Heerlen die zo ver buiten de stad ligt dat deze voor studenten niet makkelijk met het ov of de fiets bereikbaar is.’

Meer kennisOm goede beslissingen te kunnen nemen, is er nog wel behoefte aan kennis. Zo zou Bertolini graag praktisch onderzoek willen doen naar de precieze invloed van sociaalruimtelijke trends op kansen en bedreigingen voor duurzame mobi-liteit en hoe je met schijnbaar kleine ingrepen grote veranderingen tot stand kunt brengen, zowel positief als negatief. ‘Ik zou graag betrokken zijn bij experimenten, bijvoorbeeld met de locatie van een school of het aanleggen van een fiets-straat, om te kunnen bestuderen wat de invloed is op leefstijl en mobiliteitsgedrag. Vergroot het experiment de duurzaamheid, dan kunnen we ermee verder, gebeurt dat niet, dan moeten we het anders proberen.’

klaar voor de toekomst‘Het gaat me erom te begrijpen wat de relaties zijn tussen verschillende ontwikkelingen. Dat vind ik belangrijk, maar uiteraard ook heel boei-end.’ Zelf verplaatst Bertolini zich al lange tijd multimodaal en is hij blij daarmee klaar te zijn voor de toekomst. (LW)

R

Jongeren trekken autoloos naar de steden en een groeiende groep ouderen woont in landelijke gebieden waar de toegang tot voorzienin-gen verslechtert. om, gegeven deze ontwikkelingen alle locaties voor iedereen bereikbaar te houden, pleit luca Bertolini, UvA, voor multimodale bereikbaarheid van voorzieningen.

5 Trend


Elektrisch rijden, slimme auto’s en schone vrachtwagens zijn volgens Maarten Steinbuch, TU Eindhoven, de belangrijkste technische trends in 2014 op het gebied van automo-biliteit. Vooral de elektrische auto wint terrein met nieuwe merken, meer laadpalen en goedkopere batterijen.

Maarten Steinbuch, hoogleraar TU/e ‘Deze tijd vraagt

om een anders soort ingenieur’

vrachtwagens soms wel eens ‘stofzuigers op wielen’, omdat in steden met veel luchtvervui-ling de uitstoot bij wijze van spreken schoner is dan de aanwezige lucht.’

Nieuwe ingenieur‘Door al deze technische ontwikkelingen is het vak automotive in de afgelopen jaren sterk ver-anderd. ‘De auto is een iPad op wielen geworden, en dat vergt een ander soort ingenieur dan vroe-ger. We spelen daar in Eindhoven op in met een bachelor en master Automotive die studenten op een systeemniveau leren nadenken. Dat het een technisch veelzijdig vak is blijkt ook uit de projecten waarmee Steinbuch zich in 2014 gaat bezighouden, zoals mobiele applicaties voor flexi-bel multimodaal vervoer, een proef met een vloot van 500 elektrische auto’s waarin het gebruik en gedrag van de bestuurder wordt gemeten, en een doorstromingstest met een peloton eenpersoons elektrische zelfrijdende voertuigen.’

Hoewel hij uitziet naar deze projecten maakt Maarten Steinbuch zich nog wel zorgen over de publieke opinie ten aanzien van elektrische auto’s. ‘Vanuit de oude industrie en de media overheerst een negatieve toon. Ik geef toe dat elektrisch rijden op dit moment nog niet voor iedereen een oplossing is. Maar het is wel belang-rijk om de publieke opinie positief te beïnvloeden om elektrisch rijden de kans te geven zich sneller te ontwikkelen.’ Door regelmatig met mensen testritjes te maken in zijn Tesla draagt Steinbuch hieraan zelf een steentje bij. (LW)

‘We gaan langzaam maar zeker wennen aan intelligente, ondersteunende systemen’

Als je het vraagt aan Maarten Stein-buch, hoogleraar Regeltechniek aan de Technische Universiteit Eindho-ven, dan zijn er nog volop techni-

sche mogelijkheden om auto’s schoner en veiliger te maken en files te voorkomen. In 2014 gaan we elektrische voertuigen, slimme auto’s en schone vrachtwagens dan ook steeds vaker op de weg tegenkomen.

Sterke groei‘Het aantal elektrische auto’s is dit jaar snel toe-genomen,’ zegt Steinbuch. ‘Naar verwachting rijden eind 2013 22.000 personenauto’s met een stekker (plug-ins) rond in Nederland. En er komen steeds meer nieuwe modellen bij. Nu zijn er zes of zeven merken die elektrische auto’s aanbieden, volgend jaar zijn dat er rond de 15 waaronder Volkswagen en Mercedes. Ook neemt het aantal laadpalen in ons land in 2014 toe van 3000 naar 5000, en komen er 100 snelladers langs de snel-weg.’

Zelf rijdt Steinbuch sinds kort in een Tesla Model S, een opvallende auto, maar ook een met lage variabele kosten. ‘Ik betaal nu 3 cent per kilome-ter terwijl ik met mijn vorige benzineauto 16 cent

per kilometer kwijt was. Een interessante ont-wikkeling is dat de prijzen van batterijen aan het dalen zijn. Daarmee wordt op termijn ook de aanschaf van een elektrische auto voordeliger.’

Wennen aan intelligente auto’sOndertussen zijn steeds meer auto’s – ook de goedkopere modellen – voorzien van slimme bestuurdersondersteunende systemen. Stein-buch: ‘Mercedes heeft al een auto op de markt die in de file deels zelf kan rijden. Dat kun je zien als een kleine opmaat naar volledig autonoom rijden. De ontwikkeling daarvan zal heel gelei-delijk gaan. We gaan steeds meer wennen aan intelligente systemen die ons assisteren, zoals bijvoorbeeld automatische remsystemen of Adaptive Cruise Control .’

De technische ontwikkelingen voor vrachtwa-gens spitsen zich toe op zuiniger motoren met minder uitstoot. Door de invoering van de Euro 6 norm op 1 januari 2014 stoten vrachtwagens straks substantieel minder NOx en roetdeeltjes uit dan volgens de Euro 5 norm. Steinbuch: ‘Daar-mee lijkt overigens wel een grens bereikt aan de ontwikkeling van schonere motoren. Veel scho-ner is nauwelijks mogelijk. Ik noem de Euro-6

iPADS EN STofzUIgERS oP WIElEN

6 Trend

Nóg slimmer samen-werken, goed koppelen, denken en handelen ‘met een integrale blik’ en meer samenhang tussen ‘nat’ en ‘droog’


7 Trend

Klaas groen geeft mede leiding aan het Cor porate i n novat iepro-gramma van Rijkswaterstaat waarin alle innovaties samen

komen. De uitvoering van het programma gebeurt in nauwe samenwerking met markt-partijen en kennisinstellingen. Op de vraag welke trends Groen ziet in de komende jaren als het gaat om verkeer en vervoer, antwoordt hij: ‘Veel meer samen doen met anderen, inno-veren. Dat wordt belangrijker.’

Concreet: ’Onze behoeften voor de periode 2015-2025 zijn sinds kort vastgesteld in de Innova-tieopgave. Belemmeringen die het innoveren in de praktijk tegenhouden, halen we weg via een ‘Beleidskader Innovatiegericht inkopen’. En in onze contracten geven we meer ruimte aan marktpartijen voor innovaties. Wij facili-teren goede innovatieve ideeën om verder te komen: van verkennen en ontwikkelen tot testen en invoeren. Marktpartijen krijgen hulp

bij het zichtbaar maken van maatschappelijke baten en expertise verzamelen, er is eventueel medefinanciering.’

Te oudMeer op de voorgrond komt ook slimmer en anders omgaan met de bestaande infrastruc-tuur. ICT is de ‘grote driver’ die zulke oplossin-gen mogelijk maakt. Daarnaast komt een nieuwe dominante factor naar voren: een groot deel van de infrastructuur in Nederland moet de komende decennia worden vervangen: tweederde van alle wegen en viaducten is ouder dan 30 jaar. De uitdaging is dat Rijkswa-terstaat duurzamer, veiliger en goedkoper pres-teert. De functionaliteit van bestaande infra-structuur moet aanzienlijk kunnen toenemen.

Andere trends zijn de uitdagingen van verdere verstedelijking die om oplossingen vragen. Daarbij speelt het concept ‘smart cities’ een rol. Beter benutten vergt ook aandacht zodat het aandeel van water en spoor in de modal split toeneemt. Ook worden burgers steeds beter betrokken bij verkeer en vervoer. Met behulp van ‘crowd sourcing’ en ‘data mining’ bijvoor-beeld, krijgen wegbeheerders meer informatie over knelpunten en kunnen zij gevaarlijke weg-situaties voor burgers wegnemen.

‘Rijkswaterstaat kijkt ook naar verkeerssyste-men in het buitenland om te zien wat Neder-land daarvan kan leren, bijvoorbeeld als het gaat om ICT-toepassingen in de Verenigde Sta-ten. Wat betreft technische toepassingen is stil, duurzaam en betaalbaar asfalt een speerpunt. Daarbij zijn al vorderingen gemaakt. Maar pro-

ducten zoals een verjongingscrème voor asfalt, die een aanzienlijke levensduurverlenging oplevert, zullen verder worden uitontwikkeld.’ Welke trends ziet we al in 2014?Groen: ‘Ik noem een aantal gebeurtenissen die we voorzien. Komend jaar worden testvlakken aangelegd voor het beproeven van asfaltver-jongingscrème. Bedrijven komen met nieuwe concepten om het asfalt te verbeteren en goed-koper te maken. Als grote opdrachtgever in de wegen waterbouw voelt Rijkswaterstaat zich mede verantwoordelijk voor het bouwverkeer. Wie hier goed organiseert, maakt grote slagen bij het terugdringen van files en het vermin-deren van CO2 en fijnstof. Wij innoveren hier in het ‘Platform Logistiek in de bouw’, samen met marktpartijen en kennisorganisaties. Milieuorganisaties werken aan de ambitie om van de A15 de eerste duurzame snelweg ter wereld te maken. Rijkswaterstaat is betrokken bij dit initiatief. Het goed in verbinding brengen van kennis en innovatie krijgt een stimulans. Zo zetten we nog meer in op samenwerking met universiteiten, zoals TU Eindhoven (in-car systemen), TU Delft (asfalttechnologie) en RU Groningen (planologie).”

Hoe speelt u daar met uw team op in? Groen: ‘Nog slimmer samenwerken, goed kop-pelen en met een integrale blik denken en handelen. Die ontwikkeling is al in gang gezet en wordt verder doorgezet. Daarbij krijgt ook de samenhang tussen de ‘natte’ en de ‘droge’ infrastructuur van Rijkswaterstaat meer aan-dacht.’ (DvdL)


‘We zoeken steeds meer innovatieve oplossingen om met minder geld grote problemen op te lossen, zoals klimaatverandering en veroudering van infrastructuur. Hiermee willen we projecten goedkoper, effectiever en duurzamer maken’, vertelt klaas groen, afdelingshoofd kennis en Innovatie van Rijkswaterstaat.

SMART CITIES, DUURzAME SNElWEgEN

Klaas Groen, Rijkswaterstaat: ‘Tweederde van alle wegen en viaducten is ouder dan 30 jaar’

8 Trend

‘Er bloeien duizend bloemen in het veld maar de juiste boeketten zijn nog niet samengesteld’

VooRloPIg BlIJfT DE SITUATIE oNoVERzICHTElIJk

Leo Kusters, managing director Mobiliteit en Transport TNO


9 Trend

Kusters verwacht dat connectiviteit steeds belangrijker wordt. ‘Verban-den leggen tussen allerlei hulp-middelen die via internet zijn te

koppelen, wordt een cruciale factor. De voor-spelling is dat wij in 2020 wereldwijd met vijf-tig miljard devices aan elkaar verbonden zijn, de helft daarvan heeft te maken met mobiliteit. De gebruiker kan steeds makkelijker de weg vinden in de mobiliteitswereld. Steeds soepeler en met minder zorgen kunnen we kiezen tussen verschillende vervoermiddelen, tussen multi-modaliteit.’

Explosie van nieuwe toepassingenIn de komende overgangsperiode ziet Kusters vooralsnog de explosie aan nieuwe applicaties en navigatiesystemen verder toenemen. ‘Er bloeien duizend bloemen in het veld, maar het duurt nog wel even voor de juiste boeketten worden samengesteld. Dat gebeurt wanneer het individu kan profiteren van nieuwe toepas-singen die zelf kunnen leren wat de gebruiker wenst. En die zo een heel gebruiksvriendelijk hulpmiddel worden. Daarnaast benutten ook wegbeheerders deze gegevens collectief voor een optimaal verkeer- en vervoermanagement.’

Pas na volgend jaar verbetering‘Ik verwacht meer landelijke coördinatie bij alle initiatieven die rond ICT en verkeersma-nagement nu overal opbloeien, eigenlijk te hooi en te gras’, aldus Kusters. ‘Een echte consolida-tieslag die zorgt dat daarin meer eenheid ont-staat, zie ik komend jaar nog niet gebeuren. Voorlopig blijft de situatie voor de betrokkenen onoverzichtelijk. Maar voor 2015 lijkt het per-spectief beter.’

Databronnen koppelen voor transparantieKusters: ‘Samen met het ministerie van IenM en het bedrijfsleven bekijken wij de mogelijk-heden om diverse databronnen aan elkaar te

koppelen zodat bijvoorbeeld de geldende maxi-mumsnelheden doorzichtiger worden gepre-senteerd. Doel is om op een eenvoudige manier informatie te bieden zodat de weggebruiker steeds weet welk snelheidsregime geldt. We denken aan een systeem dat betrekking heeft op het gebruik van (matrix)borden, DRIPs, smartphones plus navigatiesystemen.’

Andere trends voorziet Kusters ook. ‘Er is meer interesse om mobiliteitsinformatie te koppelen aan logistieke systemen en andersom. Het zoe-ken naar individuele bediening zonder zorgen voor de consument, maar wel met meer bunde-ling van vervoerstromen. Drie keer per dag een bestelbusje voorrijden willen we niet meer. Daarnaast wordt in grootstedelijke omgevin-gen het ov en de fiets belangrijker. Het belang van autobezit en -gebruik neemt af, autodelen neemt toe. De zelfrijdende auto komt een stukje dichterbij invoering. Het gaat nu eerst om deel-automatiseringen zoals een toepassing die zorgt dat de auto vanzelf goed in de rijstrook blijft.’

kinderen op de wegEr is volop onderzoek gaande naar meer veilig-heid voor fietsers en voetgangers. ‘Een kind met een smartphone is vanuit een rijdende vracht-auto met steeds meer zekerheid en betrouw-baarheid te detecteren. Daarom komt er een systeem dat de chauffeur waarschuwt wan-neer een kind de weg oploopt. Voor ouderen zijn hulpmiddelen op komst die hen bijvoor-beeld waarschuwen voor achteropkomend verkeer. De oplossingen die wij in Nederland hebben voor problemen met de fiets, vooral in de Randstad, zijn steeds interessanter om naar het buitenland te brengen. In talloze steden daar neemt fietsgebruik immers toe.

2014: preventie nog belangrijker‘Volgend jaar besteden we in ons onderzoek minder aandacht aan bijvoorbeeld passieve verkeersveiligheid en krijgt preventie hogere prioriteit. In plaats van de vraag ‘hoe krijg je na een ongeluk iemand zo goed mogelijk uit de auto?’ komt de focus op bijvoorbeeld ‘hoe maken we een automatisch remsysteem voor een vrachtauto zodat hij niet meer hard op andere auto s botst?’ (DvdL)


‘Wij zoeken manieren om het verkeer betrouwbaarder, veiliger, schoner en zuiniger te maken. In samenwerking met

overheden en bedrijven richten wij ons uiteraard op technologi-sche innovatie’, aldus leo kusters, managing director Mobiliteit

en Transport bij TNo. ‘Maar het beïnvloeden van menselijk ge-drag en de relaties hiertussen is minstens zo belangrijk.’


10 Trend

SMART CITy, goED CoNCEPT, NU DE TECHNologIE

Ido Wentink, manager marketing en communicatie Nedap/AVI

Wentink: ‘Wij zijn een internationaal opererende ontwikkelaar van RFID (Radio Frequency Identi-fica-tion) systemen voor identificatie

en detectie. Dat betreft zowel voertuigen als personen. De systemen hebben vooral tot doel om de verkeersdoorstroming te optimaliseren, monitoren en beheren. Ook kan de verkeers-veiligheid centraal staan, of het beveiligen van bedrijfsgebouwen of bedrijventerreinen. Wij bedenken de hardware voor de readers en de sensoren en zorgen voor de integratie binnen totaaloplossingen die in de praktijk het werk doen. Nederland is de thuisbasis voor verkoop-kantoren in de VS, Italië, Dubai en Singapore. Welke trends ziet Nedap/AVI in de komende jaren als het gaat om verkeer en vervoer?‘Het parkeren in brede zin krijgt steeds meer aandacht binnen stedelijke mobiliteit. De bewustwording dat het straatparkeren hierbij een belangrijk beleidsinstrument kan zijn, neemt verder toe. Terwijl in dorpen en steden de meeste parkeerplekken op straatniveau zijn, ontbreken de data over het gebruik ervan. Dat zal snel veranderen met innovatieve techno-logie. Wij beschikken over draadloze grondsen-soren die per parkeerplek detecteren of er een

auto staat en hoe lang. Nadat we er in 2006 een innovatieprijs voor wonnen, zijn er verschil-lende pilots gehouden en projecten gestart. De laatste jaren zie ik dat meer gemeenten mee-gaan in deze ontwikkeling. Ik verwacht dat deze trend doorzet.’

‘In plaats van bijvoorbeeld te besluiten een nieuwe parkeergarage te bouwen, is het de moeite waard om eerst integraal het beschik-bare parkeerareaal in beeld te brengen. En ver-volgens te kijken hoe dat aanbod optimaal kan worden benut. In Kortrijk (België) bijvoorbeeld, worden automobilisten effectief verwezen naar een parkeerplek op straat, gratis en vlak voor de winkel, wanneer ze binnen een half uur weg zullen zijn. Wie langer nodig heeft, krijgt een plaats in de parkeergarage. Wereld-wijd neemt de belangstelling toe voor onze sensorsystemen. In New York loopt bijvoor-beeld een heel spannende pilot ‘way finding’.’

Welke trends ziet u al in 2014?‘Ik zie meer aandacht komen voor het concept Smart City. Dat zijn veelbelovende vergezich-ten, waar de bijbehorende concrete technologie nog voor ontbreekt. Ook krijgt het denken in Intelligent Transport Systems (ITS) verder vorm. Meer op elkaar inspelende technologie in infrastructuur en in voertuigen, vooral toe-gepast binnen stedelijke omgevingen.’

‘Binnen stedelijke agglomeraties neemt de belangstelling toe voor specifieke gebieden die een eigen verkeersmanagement krijgen. Lucht-havens bijvoorbeeld, zijn vaak kleine steden op zich. Of neem grote ziekenhuizen die het ver-keer vaak in piektijden moeten verwerken. Of universiteitsterreinen die zich willen ontwik-kelen tot een echte campus. Komend jaar beste-den wij meer aandacht aan het creëren van draagvlak voor deze toepassingen.’

‘Daarnaast komen steeds meer creatievere par-keerconcepten op de markt. Neem het truck-vervoer. Je kunt chauffeurs informatie bieden langs snelwegen of op haventerreinen en hen verwijzen naar beschikbare parkeerterreinen voor trucks. Zij kunnen dan vlot laden en lossen, en toch voldoen aan de wettelijke eisen van bijvoorbeeld de rusttijden.’

‘Een potentieel Nederlands exportproduct is stadstoegang. We hebben intussen al veel erva-ring opgedaan met het effectief en selectief toelaten van verkeer in voetgangersgebieden en verwante locaties.’

Wat doet u volgend jaar anders dan in 2013? ‘Wij stappen niet af van activiteiten die we momenteel doen, we zetten daar juist steviger op in.’ (DvdL)

‘Ik zie meer aandacht voor het concept Smart City. Veelbelovende verge-zichten, waarvoor de bijbehorende concrete technologie nog ontbreekt. Het denken in Intelligent Transport Systems (ITS) krijgt verder vorm en binnen stedelijke agglomeraties zie je gebieden ontstaan met een eigen verkeers-management, zoals luchthavens, grote ziekenhuizen of campussen.’ Aan het woord Ido Wentink, manager marketing en communicatie bij Nedap/AVI.

‘Een potentieel Nederlands exportproduct is stadstoegang’

11 Trend


‘DE kloof TUSSEN INDUSTRIE EN WEgBEHEERDER IS TE gRooT’

Paul van Koningsbruggen, programmamanager Technolution:‘De wegbeheerder die altijd de command- en controlpositie had, raakt zijn positie kwijt’

‘Wat betekenen de ontwikkelingen van de toekomst voor ons bedrijf, welke kant beweegt de mobili-teit op? Ik houd me in toene-

mende mate bezig met consortiumvorming, de samenwerking zoeken zowel met andere bedrij-ven, met adviesbureaus als met universiteiten en overheden.’

Connected navigatie is niet te stoppenDe ontwikkelingen op het gebied van connected navigatie gaan door, zo stelt Van Koningsbrug-gen. ‘De weg communiceert straks met slimme apparatuur in de auto. Het traditionele verkeers-management gaat hierdoor democratiseren. De wegbeheerder die vanouds de command- en controlpositie heeft, raakt die positie kwijt. Ver-

keerskundigen moeten zich gaan voorbereiden op de komst van slimme navigatie, op nieuwe producten van serviceproviders. Ik denk dat ze wat dat betreft de afgelopen jaren iets teveel achterover hebben geleund.

geen alleenrecht meerVan Koningsbruggen: ‘De tijd dat de wegbeheer-der het alleenrecht op verkeersmanagement had, is voorbij. De nieuwe systemen worden nu zo snel volwassen, dat gaat hun wereld echt veranderen. In het verkeer ligt het optimum voor het individu vaak net even anders dan het optimum voor de doorstroming van het hele netwerk. Dus als een serviceprovider voor het individu het optimum zoekt, kan dat strijdig zijn met wat voor het netwerk als geheel de beste oplossing zou zijn. Wegbeheerders moeten daarom met serviceproviders samenwerken zodat er ook voor het grotere netwerk betere prestaties uitkomen. Ook moeten we dichter op de gemeten data gaan zitten. Kijk naar wat er nu gebeurt in de Praktijkproef Amsterdam. Door koppelingen die worden gemaakt, begrijpen we steeds beter hoe we de kiemen van een ver-keeropstopping kunnen detecteren en beïnvloe-den.’

Publiek-private innovatie ‘We zijn in een buitenlandse stad betrokken bij wat men daar publiek-private innovatie noemt. Daarbij zetten bedrijven en ambtenaren met elkaar in groepjes de mogelijkheden van een idee op een rij. Doel is om straks een reeks inno-vaties te hebben, waarbij we zeggen: dit is wat er kan, wat past bij jouw stad? Kies maar waar

De autonoom rijdende auto, dy-namische rijstrookbegeleiding, bij veel spannende ontwikkelingen is Technolution één van de inno-vatiepartners. op het gebied van technische informatiesystemen in de verkeerswereld is het bedrijf uit gouda een toonaangevende speler. Programmamanager Paul van ko-ningsbruggen kijkt daarvoor voort-durend naar wat er gaat gebeuren in de wereld van overmorgen.

je straks mee verder gaat. Zo kunnen we versnel-len. In Nederland is door de aanbestedingspro-cessen een kloof ontstaan tussen wat de indus-trie aanbiedt en wat de wegbeheerder wil. Daar is te weinig discussie over en daardoor komen innovatieprocessen niet verder. Het is nu de tijd om door samenwerking verder te komen.’

2014: een boeiend jaar!‘We hebben heel veel kennis uit Europese pro-jecten ontwikkeld, maar veel van die kennis wordt nog niet benut. Wegbeheerders doen er nog te weinig mee, hoewel er uitzonderingen zijn: Deventer, Helmond. Ik heb een buiten-landse expert horen zeggen: Helmond heeft waarschijnlijk meer ITS-systemen dan inwo-ners. Helmond is een voorbeeld van een gemeente die zich heel nadrukkelijk heeft ver-diept in de mogelijkheden.’ ‘Ik denk dat een toenemend aantal servicepro-viders apps op de markt gaat brengen en andere slimme diensten om automobilisten te gelei-den. Ik verwacht ook dat komend jaar nog een stap wordt gezet in het beter afstemmen van werktijden, dat mensen vaker een uurtje later gaan beginnen, een dagje thuis werken. Ik denk dat het een buitengewoon boeiend jaar wordt: de Praktijkproef Amsterdam gaat de tweede fase in, dynamische rijsrookbegeleiding gaan we beproeven. Ik denk dat in 2014 voor alle wegbeheerders de noodzaak duidelijk wordt om zich in deze nieuwe technologieën te ver-diepen.’ (KB)

12 Trend

VolVo INVESTEERT IN AUToNooM RIJDEN EN VEIlIgHEID

De auto van de toekomst rijdt autonoom. De bestuurder kan straks tijdens het rijden probleemloos de krant lezen,

telefonisch vergaderen of misschien zelfs een dutje doen. Dat is de verwachting van Volvo

Cars, die zich nu al aan het voorbereiden is op deze in haar ogen ‘onvermijdelijke ontwikkeling’. Aan het woord is

femke Bruggeman, PR Manager van Volvo

‘In 2020 vallen er geen doden of gewonden meer waar een Volvo bij betrokken is. Een zeer ambitieuze doelstelling, die je toch waar moet maken! Daar werken we dan ook aan.’


13 Trend

Niet alleen het comfort, ook de veilig-heid zal dankzij het autonoom rij-den toenemen, voorziet Brugge-man, ‘bovendien is er een forse

brandstofbesparing te verwachten als auto’s straks zelf sturen, remmen en accelereren. Om van een soepel doorstromen van het verkeer maar te zwijgen.’‘Autonoom rijden zal waarschijnlijk niet op elk traject van het Nederlands wegennet kunnen gebeuren’, vervolgt Bruggeman, ‘want de infra-structuur heeft behoorlijk wat aanpassingen nodig, het zal vast niet gebeuren dat de over-heid voor elke secundaire weg de benodigde investeringen doet. Maar wie bijvoorbeeld op de A2 van Maastricht naar Amsterdam wil rijden, zal dat op termijn letterlijk op de auto-maat kunnen doen.’

generatie na ons wil zichzelf bedienende auto’sAl eerder – in 2012 – heeft Volvo in het Europese project SARTRE (Safe Road Trains for the Envi-ronment) aangetoond dat automatisch be-stuurde auto’s veilig achter elkaar kunnen rijden, hierbij bleken snelheden tot 90 km per uur haalbaar. ‘Je kunt wel zeggen dat je een dergelijke ontwikkeling niet wilt, bijvoorbeeld omdat je liever ziet dat iemand twee handen aan het stuur heeft, maar de generatie die na ons komt denkt daar waarschijnlijk heel anders over’, verduidelijkt Bruggeman, ‘uit verschil-lende studies blijkt bijvoorbeeld dat ongeveer de helft van de automobilisten tussen 18 en 35 jaar belangstelling heeft voor zichzelf bedie-nende auto’s, omdat ze dan tijdens het rijden andere dingen kunnen doen, bijvoorbeeld mobiel bellen of internetten.’

Het zal volgens Bruggeman nog wel 15 jaar duren voordat dit toekomstbeeld tot uitvoer komt, wat niet wegneemt dat Volvo nu al volop bezig is de technieken te ontwikkelen die voor de introductie van autonoom rijden noodzake-lijk zijn. Zoals de Adaptieve Cruise Controle, een techniek die de nieuwe generatie Volvo’s eind 2014 standaard aan boord zal krijgen. Het systeem zorgt ervoor dat de bestuurder auto-matisch in de rijbaan blijft, waarbij de auto precies het rijgedrag van de voorganger kopi-eert. Ook het project rond de ‘zelfparkerende’ auto ligt in het verlengde van dezelfde gedach-tegang. Het idee hierbij is dat een auto zelfstan-dig een vrije parkeerplek zoekt, terwijl de bestuurder is uitgestapt bij binnenkomst van een parkeerterrein. De techniek van autonoom

rijden is hierbij gecombineerd met een techno-logie om voetgangers en andere weggebruikers te detecteren.

Wereldprimeur: voetgangersdetectie bij nachtHet registreren van andere weggebruikers komt ook aan de orde binnen het Pedestrian Detection project. Volgens Volvo gaat het hier om een wereldprimeur, waarbij detectieme-thoden en automatische remtechnieken het mogelijk maken om in het donker op de aan-wezigheid van voetgangers, maar ook van fiet-ser en auto’s te reageren. ‘Dat systeem hadden we al eerder bij de Volvo S60 geïntroduceerd, maar die techniek werkte alleen overdag,’ ver-telt Bruggeman, ‘het blijkt dat tot 40 procent van de ongelukken wereldwijd in het donker gebeurt. Vandaar dat wij hebben gezegd dat dergelijke systemen ook in het donker moeten werken.’

2014: binnen de ‘strepen’ rijdenEen techniek waarbij het verbeteren van de veiligheid nog meer voorop staat is het detec-tiesysteem Road Edge Detection dat Volvo van 2014 wil gaan toepassen. Dit systeem legt vast wanneer een auto te dicht bij de kant van de weg dreigt te komen, vervolgens kan een ‘stuur-assist’ ingrijpen en ervoor zorgen dat de auto weer terug naar de rijbaan gaat. Het bijzondere hierbij is dat het detectiesysteem ook werkt bij wegen waar geen wegmarkering aanwezig is.

2020: geen doden en gewonden ‘Als je aan mensen vraagt waar Volvo voor staat, dan is het vooral veiligheid’, aldus Brug-geman. ‘Wil je die positie waarmaken, dan moet je blijven investeren op dit gebied. Dat is bijvoorbeeld te zien bij de Volvo XC90, die eind 2014 op de markt komt, en die met tal van dit soort baanbrekende veiligheidstechnieken zal zijn uitgerust. We hebben daarnaast ook een visie gepubliceerd dat er in 2020 geen doden of gewonden meer zullen vallen waar een Volvo bij betrokken is. Dat is een zeer ambiti-euze doelstelling, die je toch waar zal moe-te n m a k e n! D a a r werken we dan ook aan.’ (RK)

Femke Bruggeman, PR Manager,

Volvo Cars Nederland BV


14 Trend


‘Een 24-uurs ‘hackathon’ markeerde de interne start van het nieuwe IT-bedrijf van goudappel’

14 Trend 15 Trend


15 Trend

EffICIëNTE, BETRoUWBARE MoBIlITEITSkEUzES DooR BIg DATA

Jos van Kleef, directeur Goudappel Groep: ‘Verkeerskunde wordt een driepoot van ordening, gedrag en technologie’

‘Good morning, auto of fiets, dadelijk of over drie kwartier? Smart-phone, tablet of phablet informe-ren over wanneer en waarmee je

het beste naar je werk kunt gaan. Big data zorgt voor efficiënte en betrouwbare keuzes. Neem nog een kop thee, don’t worry. De belangrijkste trend in mobiliteit is zonder meer big data’, zegt Jos van Kleef, algemeen directeur van Goudappel Groep.

Van Kleef is 10 tot 15 jaar actief op het gebied van verkeersmanagement en intelligente transport-systemen, ITS. ‘De mogelijkheden van big data zijn enorm. Het wordt hét overkoepelend thema voor de toekomst, ook voor verkeer en vervoer. Wat je met data kunt, neemt enorm toe, onder meer op het gebied van verkeersmodellen. Voor ons met een marktaandeel, uitermate interes-sant. De big data zullen ook een nieuwe generatie verkeersmodellen voortbrengen, waarbij de nauwkeurigheid van de modellen enorm wordt vergroot en de actualiteit toeneemt. Ook bij modellering van de lange termijn neemt de pre-cisie toe.’

Verdergaande individualisering Data koppelen aan individualiseren (ook een trend), is een andere ontwikkeling, vervolgt Van Kleef. ‘Inzichten in huidige of toekomstige ver-keers- en vervoerstromen kunnen worden gebruikt voor individuen. Die hebben behoefte aan specifieke informatie. Bijvoorbeeld over het riool dat in Utrecht openligt. Je meldt je aan via je smartphone en krijgt op maat gesneden infor-matie over de toestand op de weg. Daarmee is de

mobilist gebaat en de overheid. Zo wordt de capa-citeit beter benut en maakt de informatie betere planning mogelijk.’

ordening en gedrag blijven Van Kleef ziet in 2014 drie pijlers ontstaan in het vakgebied, ieder met een belangrijke positie van big data. ‘Het vak is uiteraard groot geworden door ‘ordening’. Dat heeft de planning en infra-structuur opgeleverd waar Nederland beroemd om is. Daarnaast heeft slimme technologie inmiddels een zelfstandige positie gekregen. De derde pijler is het domein van de sociale weten-schap over gedragsbeïnvloeding. Ook die pijler blijft belangrijk, zowel grootschalig als kleinscha-lig.’

Kleef vervolgt: ‘Klein’ is het nieuwe groot. We doen steeds vaker kleinschalige interventies voor en met een specifieke doelgroep, rond een school bijvoorbeeld. Een groter, maar specifiek doel-groepgericht project is Spitsmijden in Utrecht. Deelnemers worden eerst beloond voor het bui-ten de spits reizen. Daarnaast worden alternatie-ven geboden. En wat blijkt? Ook zonder beloning mijdt 50 procent van de deelnemers de spits. Dit betekent dat het instrument, dat overheidsge-stuurd van start is gegaan, ook toekomst heeft bij kleinere budgetten.’

Nieuwe ordening van partijenEen volgende tendens ziet Van Kleef in het verder doorzetten van meer marktwerking. ‘We zitten in een transitie, in een overgang naar een nieuwe ordening van partijen. Nieuwe partners zijn bij-

voorbeeld Ikea en Snowworld in Zoetermeer. Deze bedrijven kunnen hun voordeel doen met het inzetten van sturingsinstrumenten op het gebied van verkeer.’

2014: een nieuw bedrijf, vol ervaringWat Goudappel in 2014 anders doet dan in 2013? ‘Wij gaan met een nieuw bedrijf de markt op: DAT.Mobility. Nieuw, en al vol ervaring. We bun-delen namelijk al onze expertise rond IT en mobi-liteit in deze groeikern. Dat zijn nu al zo’n 40 IT-specialisten die samen met hun collega’s van andere bedrijfsonderdelen werken aan slimme, geïntegreerde producten, systemen en diensten. Denk bijvoorbeeld aan reisinformatiediensten, big data-analyses, realtime verkeersmodellen en slimme apps. Daarbij blijven we een breed palet bieden en betreden ook nieuwe toepassingsge-bieden, namelijk de logistieke sector. De wereld van vrachtverkeer en goederentransport kan veel profijt hebben van inzichten opgedaan in ver-keersmanagement.’ (HvdM)

Jos van Kleef, directeur Goudappel Groep


16 Trend

‘AANBoD VAN INfoRMATIE NEEMT ToE’

Ruud Kymmell, accountmanager Ziut: ‘Het leven van de weggebruiker wordt steeds gecompliceerder’

‘We doen beheer en onderhoud en beschikken over een City control room. Als een wegbeheerder een VRI voorziet van communica-

tiemiddelen en een licentie zodat die VRI met ons communiceert, kunnen wij het verkeers-management doen en VRI`s beheren en aan-sturen. Deze control room kent een continue bemensing.’

Bewaak je kennis‘Bij opdrachtgevers zie ik kennis weglekken door de vergrijzing van het personeel en het toenemen van combifuncties’, vertelt Kym-mell. ‘Je ziet bijvoorbeeld meer en meer dat een civiele medewerker de openbare verlichting erbij moet gaan beheren. Een andere trend is een toenemende clustering onder de wegbe-heerders. Zij gaan vaker samenwerkingsver-banden aan voor inkoop of voor gemeenschap-pelijk beheer. Of ze zijn actief om systemen aan elkaar te koppelen. Overheden hebben daar-naast vaker verschillende denkbeelden over de verkeersafwikkeling. Zo wil de ene gemeente het autoverkeer zo snel mogelijk door een gebied loodsen, terwijl de andere gemeente ze meer wil tegenhouden. Dat betekent dat voor de weggebruiker een minder congruent ver-keersbeeld ontstaat.’

gratis of toch niet?Een interessante trend is de verdere ontwikke-ling van voertuig-voertuigcommunicatie en van voertuig-walcommunicatie. ‘Bij deze laat-ste toepassing is sprake van een wederkerige beïnvloeding. De opmars van in-cardata levert aantrekkelijke mogelijkheden op om heel lokaal het verkeer anders te regelen. Auto`s kunnen bijvoorbeeld bij nadering van een kruispunt de VRI beïnvloeden. Duurdere types van Audi bieden nu al de mogelijkheid om ver-keersborden te herkennen. Het introduceren van zelfrijdende auto’s kan andere geldstromen genereren op het gebied van mobiliteit. En er kan discussie ontstaan of de overheid zulke sturingsinformatie wel of niet gratis moet leve-ren. Kan de consument niet extra voor zulke voorzieningen betalen?’ Het wordt er niet makkelijker op‘Op de markt komen meer maatoplossingen. Een voorbeeld hiervan is een installatie voor toeritdocering bij een rotonde in Woudenberg.

Een bepaalde richting krijgt langer rood om het aantal voertuigen op de rotonde te kunnen verminderen. Daarnaast zorgen toenemende verschillen tussen regimes van verschillende wegbeheerders ook voor meer verwarring. Het aanbod van informatie neemt toe, maar dat maakt het leven van de weggebruiker gecom-pliceerder. Wie een gemeentegrens passeert, ziet steeds meer afwijkende kleuren, masten en symbolen. Functioneel en beheertechnisch is dat lastig. Het verschuiven van kennis van overheden naar marktpartijen, inclusief het inkrimpen van overheidsapparaten, stimuleert efficiency op straat. Het accent ligt meer op levensduurverlenging en total costs of owner-ship. Ik voorzie dat wegbeheerders minder nadruk leggen op laagste prijs.’

Systemen moeten betrouwbaar zijn en blijvenVoor 2014 wil Kymmell een stevig pleidooi hou-den voor goed onderhoud. ‘Het lijkt een open deur dat informatie en apparaten betrouwbaar moeten zijn. Maar in de praktijk zien wij bij-voorbeeld dat detectielussen niet goed functi-oneren en te laat worden hersteld. Wanneer deze installaties onderdeel zijn van grotere netwerksystemen, presteert het hele systeem minder. Dat komt de doorstroming niet ten goede. Het verder weglekken van kennis bete-kent dat overheden hun wegbeheer meer op afstand zetten. We gaan meer doen aan oplei-dingstrajecten en zetten ons in voor het behoud van kennis. Ik voorzie meer projecten met betrekking tot de hele levenscyclus van syste-men. Niet goedkoop inkopen en na een jaar veel moeite doen om het geheel op te lappen, wel iets duurders aanschaffen dat drie keer zo lang meegaat. Tot slot verwacht ik dat we onze control room meer kunnen inzetten.’ (DvdL)

ziut is specialist in de buitenruimte op het gebied van licht, zicht en mobiliteit. ‘Verlichting, verkeerssystemen en camerabewaking, vanaf de tekentafel tot en met de uitvoering realiseren wij projecten’, aldus accountmanager Ruud kymmell. Hij denkt dat wegbeheerders meer op kwaliteit en minder op kosten gaan letten.

‘De introductie van zelf-rijdende auto’s kan nieuwe geldstromen genereren’

17 Trend


NIET WACHTEN, MAAR AAN DE SlAg MET BESCHIkBARE TECHNologIE

Wim Broeders, directeur MAP Traffic Management:‘Behoefte aan Trusted Third Party die samenwerking organiseert’

‘Technologie gaat een nog grotere vlucht nemen’, begint Broeders. ‘Dat is een belangrijke ontwik-keling. Technisch kan er veel.

Maar meer informatie en meer systemen vra-gen wel om het organiseren ervan. Dat kan met apps en slimme connecties in de auto. Omdat alle info voor de doorsnee mobilist niet han-teerbaar is, zullen er services worden ontwik-keld die je hierbij helpen en adviseren wat je moet doen. ‘Stap over 20 minuten in dé auto’. En nee, niet in jé auto. Dat is een andere trend-breuk die er aankomt. Jongeren vinden auto-bezit minder belangrijk. Er is een overgang van autobezit naar -gebruik. Symbool van vrijheid is niet meer de auto, maar het voortdurend verbonden zijn met de hele wereld.’

Wie betaalt de rekening? ‘Een ander aspect van de inzet van technologie is het verdienmodel, wie betaalt de rekening voor de services? De transportsector heeft veel te winnen bij het beter benutten van informa-tietechnologie. Denk aan kortere reistijden, minder brandstofgebruik, minder uitstoot en milieuwinst. Ook krijgen we te maken met een verandering van rollen en andere spelers. Deze trend is niet alleen het gevolg van een terugtre-dende overheid, maar ook van nieuwe spelers op het gebied van mobiliteit.’

‘De overheid dient duidelijkheid te geven over beleid, condities en randvoorwaarden. Opera-tionele zaken kunnen vervolgens meer aan marktpartijen overgelaten worden. Vergelijk het met sectoren als de gemeentereiniging en openbaar vervoer. Mobiliteit is wel een kwets-baarder terrein. Dat is het spannende van ver-keersmanagement: wanneer het goed gaat, hoor je niemand erover. Vanzelfsprekend. Maar wanneer er iets misloopt ….’

Trusted third Party‘De rol van de overheid wordt meer en meer om partijen bij elkaar te brengen. Het verder organi-seren van mobiliteit (inclusief verkeersmanage-ment) zal gezamenlijk met de marktpartijen georganiseerd moeten worden. Ook zullen nieuwe spelers toetreden, zoals Google en Apple. De autonome, zelfrijdende Google-auto is al ‘onderweg’. Voor je het weet, worden verschil-lende systemen en standaards ontwikkeld. Een ‘Trusted Third Party’ die de samenwerking orga-niseert en de verschillende belangen afstemt, is nodig.’

De inzet van technologie voor op-timale mobiliteit. Dat is de belang-rijkste trend volgens directeur van MAPtm, Wim Broeders. organisatie is daarbij het sleutelwoord. Want zowel de informatie als de samen-werking tussen marktpartijen moeten worden georganiseerd. Daarvoor is een betrouwbare inter-mediair nodig die met de verschil-lende belangen kan dealen, aldus Broeders.

2014: wegbeheerder geeft dagelijkse operatie uit handenOver StadsDRIPs in Den Haag: ‘Op de dynami-sche borden krijgen automobilisten online informatie over de drukte op de weg en reisad-vies. Trendbreuk in 2014 wordt dat andere par-tijen voor de dagelijkse operatie verantwoor-delijk worden in plaats van de wegbeheerder.’ Een andere uitdaging ligt in afstemmen van blauwe en groene golven. ‘Op vaarwegen is nog veel capaciteit. Ze zijn echter vaak inefficiënt door bruggen en sluizen. In de afstemming met het wegverkeer is winst te halen. Begin met automobilisten te informeren over de tijdstip-pen van een volgende opening. Een mooi voor-beeld van informatie beschikbaar maken, delen en optimaliseren. Dat laatste kan overi-gens lastig zijn, want er zijn verschillende belangen.’

Nu aan de slag met wat we hebbenWat gaat MAPtm anders doen in 2014? ‘Met onze drieënhalf jaar zijn we een jong bedrijf. We zijn technisch georiënteerd en onze priori-teit is om meer op het organisatorische verhaal te focussen. Belangrijke vraag is: ‘Hoe ziet het nieuwe samenwerken eruit?’.’ Een andere focus is implementeren. ‘Een van de grootste risico’s is om alleen maar vooruit te blijven kijken en niets te doen. Het is nooit klaar en ontwikke-lingen gaan snel. Tien jaar geleden hadden we niet gedacht dat de mobiele telefoon zo snel door smartphone en apps ingehaald zou wor-den. We moeten nu aan de slag met wat we hebben en niet langer afwachten.’ (HvdM)

18 Trend 18 Trend


‘NU MoETEN WE DooRPAkkEN’

Marco van Eenennaam, business developer ANWB Elektrisch:‘Onze wegenwachten kunnen straks elektrische auto’s én oplaadpalen repareren’

‘Het is momenteel erg spannend, we hebben een trend waarin we geloven maar waarvan we niet met zekerheid kunnen zeggen

of en wanneer die doorzet’, aldus Van Eenen-naam. Nederland gunstig voor de elektrische autoHoe snel komt een ontwikkeling de markt op, dat is de centrale vraag, zo meent Van Eenen-naam. ‘Nederland loopt voorop op het gebied van elektrische mobiliteit. Dat is bewust over-heidsbeleid. In Nederland is het stimuleren ervan bovendien makkelijker dan in bijvoor-beeld Duitsland of Amerika; de afstand tussen steden is relatief klein, je komt hier niet snel stil te staan met je elektrische auto. Daarbij hebben we in Nederland geen echte auto-indu-strie. We vormen daardoor geen bedreiging voor autoproducerende landen, dus bijvoor-beeld Duitse, Japanse en Amerikaanse auto-bedrijven testen hier graag hun elektrische modellen. Zo heeft onze toeleveringsindustrie

weer kansen om nieuwe producten en dien-sten rondom de elektrische auto te ontwik-kelen. En juist in die toeleveringsindustrie is Nederland groot. ‘

Durven we door te zetten?De samenwerking tussen overheid, kennisin-stellingen en markt loopt tot nu toe gesmeerd. Daardoor hebben we voorsprong op andere landen gerealiseerd. Van Eenennaam: ‘Nu is het de vraag of we de voorsprong gaan uitbou-wen en benutten of dat we stil komen te vallen en andere landen ons voorbijstreven. De over-heid moet met een meerjarenstrategie komen voor stimuleringsmaatregelen. Momenteel zijn er bijvoorbeeld alleen subsidies voor zake-lijke rijders en milieusubsidies voor bedrijven. Willen we de massamarkt bereiken, dan moe-ten we naar de consumentenmarkt kijken. Krijgt de particuliere koper ook subsidie? Op de lange termijn zijn er veel voordelen voor de consument. Via zonnepanelen kan de consu-ment zelf stroom opwekken voor zijn auto en zo autonoom worden. Dat beïnvloedt de over-heidsinkomsten (bijvoorbeeld accijnzen): wat doet de overheid als deze die inkomsten mis-loopt? En praktisch gezien: gemeenten liggen soms nog dwars bij aanvragen om een oplaad-punt in de openbare ruimte. Het is dus de vraag of we – en vooral de overheid – stappen durven te zetten.’

Computer op wielenDe veranderingen in automobiliteit beperken zich niet alleen tot een elektrische aandrijving. De auto verandert momenteel in rap tempo in een computer op wielen. Van Eenennaam: ‘Ik

kan nu al via een app een kwartier voor vertrek de verwarming in mijn auto aanzetten en onderweg zie ik in een oogopslag welke oplaad-paal vrij is. Door alle toenemende communi-catie ontstaat een scala aan nieuwe mogelijk-heden. Je kunt bijvoorbeeld overal en altijd communiceren met andere auto’s waardoor autodelen weer een stuk makkelijker wordt. Sowieso komt er een generatie aan die bekend is met autodelen en dat als norm gaat stellen.’ overal opladen in 2014‘Van 2014 verwachten we veel. Zo zal naast elk pompstation een snellaadstation komen en er komen elektrische auto’s met een actieradius van 450 kilometer. Voor de ANWB wordt 2014 ook spannend. Al onze wegenwachten zijn komend jaar gecertificeerd monteur van elek-trische auto’s. Ze repareren niet alleen de auto’s, ze verleggen ook hun werkterrein rich-ting kapotte oplaadpalen. Samen met onze partner GreenFlux realiseren wij zelf komend jaar 30 snellaadvoorzieningen op goed bereik-bare plekken langs snelwegen, zoals op par-keerterreinen van Van der Valk en La Place. Voorop staat dat we onze leden zo onafhanke-lijk en goedkoop mogelijk in hun mobiliteit willen kunnen voorzien. Dus als dat betekent dat we straks ook zonnepanelen moeten ver-kopen, doen we dat.’

‘Elektrisch rijden rukt op, en snel ook. Alleen al in 2013 steeg het aan-tal elektrische auto’s van 5000 naar 20.000’, vertelt Marco van Eenen-naam, business developer ANWB Elektrisch. ‘We zijn momenteel be-zig de ANWB opnieuw uit te vinden rondom de elektrische auto.’

18 Trend


19 Trend

‘Het kan best zijn dat we straks zonne-panelen bij onze oplaadpalen verkopen’

Hét multimediale platform voor verkeerskundigen

in 2014:

Het magazine met Spraakmakende interviews, inspirerende rubrieken, ontwikkelingen in het vakgebied en nieuwe vakkennis

www.verkeerskunde.nl met onder meer: • Kennisdossiers • Kamernieuws • Congresagenda • Producten en dienstenoverzicht

De wekelijkse nieuwsbrief

Twitter: @verkeerskunde

Vakdebatten

Nationaal verkeerskundecongres

www.verkeerskunde.nl

Verkeerskunde

Meepraten op dit platform? Blijf op de hoogte! Nog geen abonnee? Stuur een mail naar [email protected] of kijk op de site

i

Verkeerskunde Trends 2014

Documents

Transcript of Verkeerskunde Trends 2014