Veri Tabanı-I 1.Hafta

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

1

2015-2016 Bahar Dönemi

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Burdur 2015

Yrd.Doç.Dr. M. İLKUÇAR

<imuammer@yahoo.com>

Kapsam

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

2

Bilgisayar ortamında kullanılan farklı tiplerdeki ( yazı, farklı sayılar,

resim, vb.) verileri;

Bütünlük içerisinde (birbiri ile ilişkili),

Düzenli (tablolar),

Güvenli (yetkisi kadar bilgiye ulaşabilme),

Hızlı,

Kaynakları daha iyi kullanan(gereksiz tekrarlardan arınmış),

gibi özellikleri dikkate alarak veri tabanı, tablo vb. işlemlerin yapılması.

Veri ve Veri Tabanı Nedir ?

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

3

Veri (Data) Tanımları:

Bir anlamı olan ve kaydedilebilen gerçekler. (Bir kişinin ismi, adresi,

telefon numarası vs.)

Olguların, kavramların veya talimatların, insan tarafından veya otomatik

yolla, iletişim, yorumlama ve işleme amacına uygun bir biçimde

ifadesidir (ANSI Tanımı)

Bilgisayarda işlenebilen her türlü bilgi (information)

Veri ve Veri Tabanı Nedir ?

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

4

• Veritabanı

•Sistematik erişim imkanı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir,

birbiri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen veriler kümesi.

•Veri tabanı (Database) temel olarak farklı tiplerdeki verileri düzenli bir

şekilde saklamamızı ve kullanmamızı sağlayan depolama ortamıdır. Bu

ortam içerisinde verileri saklayabilir, onlara kolay bir şekilde ulaşabilir ve

gerektiğinde bu verilerin üzerinde değişiklikler yapabiliriz.

Veri tabanı, veriler arasında bütünlük ve düzen sağlarken, veriye hızlı

erişim ve bakım kolaylığı da sunar. Bu sistemin kullanılması sonucu veriyi

hatasız ve sağlıklı bir biçimde işlemek de kolaylaşır (MS-AA).

•VeriTabanı Yönetim Sistemi(VTYS)

• Bilgisayarda saklanacak bir veri tabanının yaratılmasını ve bakımını

sağlayacak yazılım paketi

Veri Tabanı

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

5

Uygulama

Programlama

Mobil Yazılımlar

Sistem Yönetici

Web Programlama

Veritabanı(Database)

Veri (Data, Information) ve Hiyerarşik Yapısı

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

6

Bit ( 1/0)

Byte ( 8 bit)

Word ( 16 bit – 2 Byte)

Karakter ( ASCII- UNICODE vb.)

Kelime ( 1 veya birden çok karakter)

Kayıt ( Kelime topluluğu)

Database ( Kayıtlar Topluluğu )

Veri Ambarı (wherehose) ( Database topluluğu)

1 Ali Can

2 Mehmet Arda

3 Fadime Kara

… …

01000001

A

Ali

Veri tabanı Türleri ve Uygulamaları

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

7

• Sayısal ve Metinsel Veri tabanları

• Multimedya Veri tabanları

• Coğrafik Bilgi Sistemleri

• Gerçek-zamanlı ve Aktif Veri tabanları

Örnek veri tabanı uygulama alanları• Okul sistemleri

• E-Ticaret siteleri

• Telefon rehberi

• Online sözlükler

• Kütüphane sistemleri

• Ürün satış ve sipariş sistemleri

• Banka sistemleri

• Hastane sistemleri

vb. gibi sayabiliriz

Veri Tabanı Sistem Araçları

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

8

Veri tabanı yönetim sistemleri, aşağıdaki işlemleri yapabilmek için belli araçlar sunarlar

• Dosyalarda saklanan bilgilerin veri tabanına yüklenmesi (Veri dönüştürme araçlarını

da içerirler)

• Veri tabanının periyodik olarak yedeğinin alınması

• Veri tabanı dosya yapılarının yeniden organize edilmesi

• Rapor üretimi

• Performans izleme

• Veri tabanı verilerinin sıralanması

• Kullanıcıların izlenmesi

• Verilerin sıkıştırılması

Piyasada Kullanılan Bazı Veri Tabanları

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

9

İlişkisel Veri Tabanı Sistemleri1. MSSQL 2. MySQL3. Oracle DB4. IBM DB25. Sybase6. PostgreSQL7. Berkeley 8. Firebird9. Informix10. Interbase11. Progress…---------------------1. MS Access 2. FoxPro3. FileMaker Pro4. Paradox5. XML6. NoSQL(Not Only SQL)…

Veri Tabanı Dilleri

SQL (Structured Query Language)

PL/SQL (Procedural Language/SQL- Oracle

tarafından kullanılan)

T-SQL (MS SQLServer ve Sybase tarafından

geliştirilen)

OQL (OQL is a version of the Structured

Query Language (SQL) )

Veri Tabanı Sorgulama Dili SQL

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

10

SQL : İngilizce "Structured Query Language" kelimelerinin baş harfleri ile oluşturulmuş, Türkçesiyle Yapısal Sorgulama Dilinin kısa adıdır.

SQL herhangi bir veri tabanı ortamında kullanılan bir alt dildir.

SQL ile yalnızca veri tabanı üzerinde işlem yapılabilir.

SQL ‘e özgü cümleler kullanarak veri tabanına kayıt eklenebilir, olan kayıtlar değiştirilebilir, silinebilir ve bu kayıtlardan listeler oluşturulabilir.

PL/SQL : (Procedural Language/Structured Query Language –Oracle tarafından geliştirilmiştir)

T-SQL (Transact-SQL): Microsoft ve Sybase tarafından geliştirilmiştir SQL’ dir

OQL (Object Query Language): Object Orianted database için bir query languagestandardıdır.

Client-Server(İstemci-Sunucu)

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

11

Sunucular (server) : Belirli bir hizmeti birden çok istemciye servis yapabilen yapılardır. WEB FTP MAIL DATABASE(dosya) …

İstemcinin sunucuya bağlanması için gerekliliker:

Sunucu Bilgisi : Bilgisayar adı(sunucu adi), local(host), « . » , IP Numarası, alan adı Kullanıcı Bilgisi : sa, root, Admin, user Şifre Bilgisi : …. TCP/IP Port Bilgisi : 80(http), 21 (ftp), 25(e-mail), 1433(MS SQL), 3306(MySQL)

İstemciler(client)

• Sunucu kaynaklarına erişmek ve kullanmak için uygun arayüzler içerirler.

• Diskli veya disksiz bilgisayarlar olabilir. Diskli bilgisayarlarda sadece istemci yazılımı yüklüdür.

• Sunucuya bir ağ yardımıyla (yerel ağ, kablosuz ağ, internet vs.) bağlanırlar

Client-Server Mimarileri (İstemci-Sunucu)

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

12

İstemci Veritabanı Sunucusu

2 Katmanlı İstemci-Sunucu Mimarisi

İstemciVeritabanı SunucusuWeb (Uygulama) Sunucusu

3 Katmanlı İstemci-Sunucu Mimarisi

Kapsam

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

13

Farklı veri tiplerine ait verilerin aynı ortamda tanımlanması.

TCNO Pozitif tamsayı Numeric

Adı soyadı Alfabetik String

Boyu Küçük tamsayı Tinyint

Doğum tarihi Tarih DateTime

Mesai saati Kesirli Sayı Real

Maaşı Para Money

Resmi Binary image

TCNO Adı Soyadı Boyu Doğum tarihi Mesai saati Maaşı Resmi /

Bir öğrenci node bilgisi

Bağlı Dizi (Linked Link) Gösterim

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

14

Tablo ( ogrenci )

Numara Ad Soyad Vize

1 Ali Can 80

2 Ayşe Kara 76

…

N Arda Tatlı 89

Numara Ad Soyad Vize Numara Ad Soyad Vize Numara Ad Soyad Vize

ogrenci

… /

Node-NN. Kayıt

Node-22. Kayıt

Node-11. Kayıt

Numara Ad Soyad Vize Numara Ad Soyad Vize Numara Ad Soyad Vize

ogrenci

/

Node-NN. Kayıt

Node-22. Kayıt

Node-11. Kayıt

2.Kayıt’ı silmek için aşağıdaki gibi Node-2 ‘yi gösterene link değiştirilir.

Sunucu.Database.Tablo .Alan/Kayıt İlişkisi

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

15

Database( MYO)

Tablo ( ogrenci )

Numara Adi Soyadı Vize

1 Ali Can 80

2 Ayşe kara 76

3 Arda Kaya 89

Alan Adı (vize)

L112_SERVER . MYO . ogrenci . vize

SQL Sunucu(L112_SERVER) Kayıt

Sunucu.Database.Tablo.Alan İlişkisi

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

16

S

Numara Adi Soyadı Vize

1 Ali Can 80

2 Ayşe kara 76

3 Arda Kaya 89

SQL Sunucu (L112_SERVER)

Database ( MYO)

Tablo ( ogrenci )

Alan Adı (vize)

L112_SERVER . MYO . ogrenci . vize

Kayıt

Tablo ve Yapısı

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

17

Numara Adi Soyadı Vize

1 Ali Can 80

2 Ayşe Kara 76

3 Arda Reci 89

4 Fadime Taşkın 57

Bir Kayıt (record)

Tablo Alan Adları (Columns-Fields)

Kayıtlar (rows)

Tablo, verileri düzgün kayıtlar şeklinde belirli bir düzene göre kalıcı ortamlarda bir veri tabanında bir isim altında saklayan, veriler üzerinde SQL yardımıyla ekleme, silme, güncelleme ve listeleme yapılabilen bir veri tabanı nesnesidir.

Örnek Tablo

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

18

Numara Ad Soyad Adres Ders Vize Final Harf Not Yıl Dönem

101 Ali Can Burdur Matematik 80 60 CB 2012 2

101 Ali Can Burdur Fizik 30 45 DC 2011 1

101 Ali Can Burdur Fizik 70 75 CC 2012 1

111 Fatma Kara Muğla Fizik 28 36 FD 2011 1

111 Fatma Kara Muğla Kimya 60 90 BA 2012 2

…

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

19

Veri Tabanı Yönetimi ArayüzProgramları

Veri Tabanı Yönetim (Database Management )

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

20

Veri Tabanı Yönetimi Programları Örnekleri

Microsoft SQL Server Management Studio

O Sql ( MS SQL konsol )

TOAD for ( MS SQL-Server, Oracle, MySQL, DB2)

Navicat (MS SQL, MySQL Manager)

MySQL Front

aspMyAdmin (internet Tabanlı MS SQL)

phpMyAdmin (internet Tabanlı MySQL)

…

Microsoft Managmanet Studio

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

21

Client-Server(İstemci-Sunucu)

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

22

Managmanet Studio programı ile MS SQL Server Bağlantı Sunucu Bilgisi : IP, numarası, sunucu adı Kullanıcı Bilgisi : sa, Windows Authentication Şifre Bilgisi : ….

NaviCat SQL Management Tools

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

23

http://www.navicat.com/products/navicat_sqlserver/sqlserver_overview.html

TOAD SQL Management Tools

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

24

http://toadworld.com/SQLSERVER/tabid/760/Default.aspx

Client-Server(İstemci-Sunucu)

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

25

Soru ve Önerileriniz …

5.1

0.2

01

5M

uh

amm

er

İLK

UÇ

AR

, MA

KÜ

-20

11

BU

RD

UR

26

?