VERGİ UYGULAMASINDA ENFLASYON MUHASEBESİ 21 Ocak 2004 Swissotel 13.30-18.00

#!@

VERGİ UYGULAMASINDAENFLASYON MUHASEBESİ

21 Ocak 2004Swissotel

13.30-18.00

VERGİ UYGULAMASINDAENFLASYON MUHASEBESİ

21 Ocak 2004Swissotel

13.30-18.00

#!@

ENFLASYON MUHASEBESİENFLASYON MUHASEBESİ

#!@

Enflasyonun Mali Tablolar Üzerindeki Etkisi

Enflasyonun Mali Tablolar Üzerindeki Etkisi

#!@

Örnek A.Ş.Örnek A.Ş.

Bilanço – 1 Ocak (Milyon TL)

Kasa 2,000 Sermaye 2,000

Toplam 2,000 Toplam 2,000

#!@


Bilanço – 31 Aralık (Milyon TL)

Kasa 2,000 Sermaye 2,000


#!@


1 Ocak tarihinde yatırılan sermaye

2,000,000,000 X

Enflasyon Katsayısı

1.70 =

Sermayenin 31 Aralık

tarihindeki değeri

3,400,000,000

#!@


Enflasyon muhasebesi uygulanırsa :


Kasa 2,000 Sermaye 3,400 D.Zararı (1,400)


#!@


Kasadaki nakit paranın 1 yıl boyunca %70 enflasyon karşısında uğradığı değer kaybı

2,000,000,000 x %70 = 1,400,000,000

Kasadaki nakit paranın 1 yıl boyunca %70 enflasyon karşısında uğradığı değer kaybı

2,000,000,000 x %70 = 1,400,000,000

#!@


Bilanço – 1 Ocak (Milyon TL)

Banka 2,000 Sermaye 2,000


#!@



Banka 3,400 Sermaye 2,000D.Karı 1,400


#!@



Banka 3,400 Sermaye 2,000Ödenecek vergi 420 (*)D.Karı 980


Gerçekleşmeyen karın vergisi !

(*) 1,400 x %30 = 420

#!@


Gerçekleşmeyen karın

dağıtılması !

Kar Dağıtım Tablosu

Dönem Karı 1,400

Vergi Karşılığı (420)

I.Tertip Yedek Akçe (100)

Dağıtılabilir Kar 880

II.Tertip Yedek Akçe (80)

Dağıtılacak Kar Payı 800

#!@


Enflasyon Muhasebesi Uygulanırsa:


Banka 3,400 Sermaye 3,400


#!@

Enflasyon Muhasebesini Düzenleyen Standartlar

Enflasyon Muhasebesini Düzenleyen Standartlar

#!@

ENFLASYON MUHASEBESİNİ DÜZENLEYEN

STANDARTLAR

ENFLASYON MUHASEBESİNİ DÜZENLEYEN

STANDARTLAR

– UMS 29-HİPERENFLASYONİST EKONOMİLERDE FİNANSAL RAPORLAMA

– MUY 14-MALİ TABLOLARIN YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN MUHASEBE STANDARDI

– SPK XI/20-YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE MALİ TABLOLARIN DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN İLKE VE KURALLAR HAKKINDA TEBLİĞ

–5024 NO’LU YASA

– UMS 29-HİPERENFLASYONİST EKONOMİLERDE FİNANSAL RAPORLAMA

– MUY 14-MALİ TABLOLARIN YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN MUHASEBE STANDARDI

– SPK XI/20-YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE MALİ TABLOLARIN DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN İLKE VE KURALLAR HAKKINDA TEBLİĞ

–5024 NO’LU YASA

#!@

5024 NO’LU YASA 5024 NO’LU YASA

VERGİ USUL KANUNU

GELİR VERGİSİ KANUNU

VE

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA

DEĞİŞİKLİK YAPILMASI

HAKKINDA KANUN

VERGİ USUL KANUNU

GELİR VERGİSİ KANUNU

VE

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA

DEĞİŞİKLİK YAPILMASI

HAKKINDA KANUN

#!@

ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMASI HANGİ DURUMDA BAŞLAYACAK?ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMASI HANGİ DURUMDA BAŞLAYACAK?

• TEFE’deki artışın;

- son 3 hesap döneminde % 100’ den ve

- son 1 hesap döneminde % 10’ dan

fazla olması halinde uygulanır.

• Her iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir.

• TEFE’deki artışın;

- son 3 hesap döneminde % 100’ den ve

- son 1 hesap döneminde % 10’ dan

fazla olması halinde uygulanır.

• Her iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir.

#!@

GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE ENFLASYON MUHASEBESİ HANGİ DURUMDA BAŞLAYACAK?

GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE ENFLASYON MUHASEBESİ HANGİ DURUMDA BAŞLAYACAK?

%100 ve %10 şartı üçer aylık dönemlerin son ayı %100 ve %10 şartı üçer aylık dönemlerin son ayı

dahil önceki 36 ay ve son 12 ay için uygulanır.dahil önceki 36 ay ve son 12 ay için uygulanır.

Herhangi bir geçici vergi döneminde uygulamanın Herhangi bir geçici vergi döneminde uygulamanın

zorunlu olması halinde aynı hesap dönemi içindeki zorunlu olması halinde aynı hesap dönemi içindeki

izleyen geçici vergi dönemlerinde ve hesap dönemi izleyen geçici vergi dönemlerinde ve hesap dönemi

sonunda da enflasyon düzeltmesi yapılır.sonunda da enflasyon düzeltmesi yapılır.

%100 ve %10 şartı üçer aylık dönemlerin son ayı %100 ve %10 şartı üçer aylık dönemlerin son ayı

dahil önceki 36 ay ve son 12 ay için uygulanır.dahil önceki 36 ay ve son 12 ay için uygulanır.

Herhangi bir geçici vergi döneminde uygulamanın Herhangi bir geçici vergi döneminde uygulamanın

zorunlu olması halinde aynı hesap dönemi içindeki zorunlu olması halinde aynı hesap dönemi içindeki

izleyen geçici vergi dönemlerinde ve hesap dönemi izleyen geçici vergi dönemlerinde ve hesap dönemi

sonunda da enflasyon düzeltmesi yapılır.sonunda da enflasyon düzeltmesi yapılır.

#!@

ORANLAR KONUSUNDA BAKANLAR KURULU’NUN YETKİSİORANLAR KONUSUNDA BAKANLAR KURULU’NUN YETKİSİ

Bakanlar KuruluBakanlar Kurulu

%100 oranını %35’e indirmeye%100 oranını %35’e indirmeye

%10 oranını %25’e çıkarmaya%10 oranını %25’e çıkarmaya

Bu iki oranı tekrar kanuni seviyelerine getirmeyeBu iki oranı tekrar kanuni seviyelerine getirmeye

yetkilidir.yetkilidir.

Bakanlar KuruluBakanlar Kurulu

%100 oranını %35’e indirmeye%100 oranını %35’e indirmeye

%10 oranını %25’e çıkarmaya%10 oranını %25’e çıkarmaya

Bu iki oranı tekrar kanuni seviyelerine getirmeyeBu iki oranı tekrar kanuni seviyelerine getirmeye

yetkilidir.yetkilidir.

#!@

ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMASI HANGİ DURUMDA SONA ERECEK?ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMASI HANGİ DURUMDA SONA ERECEK?

• %100 ve %10 şartının birlikte gerçekleşmediği

durumda uygulama sona erecektir.

• %100 ve %10 şartının birlikte gerçekleşmediği

durumda uygulama sona erecektir.

#!@

HANGİ MÜKELLEFLER ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ OLACAK?HANGİ MÜKELLEFLER ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ OLACAK?

Sadece kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden Sadece kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden

mükellefler enflasyon düzeltmesine tabi olacaklardır.mükellefler enflasyon düzeltmesine tabi olacaklardır.

İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerle İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerle

serbest meslek erbabı enflasyon düzeltmesine tabi serbest meslek erbabı enflasyon düzeltmesine tabi

olmayacaklar, ancak isterlerse amortismanları, olmayacaklar, ancak isterlerse amortismanları,

enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerler enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerler

üzerinden hesaplayabileceklerdir.üzerinden hesaplayabileceklerdir.

Sadece kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden Sadece kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden

mükellefler enflasyon düzeltmesine tabi olacaklardır.mükellefler enflasyon düzeltmesine tabi olacaklardır.

İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerle İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerle

serbest meslek erbabı enflasyon düzeltmesine tabi serbest meslek erbabı enflasyon düzeltmesine tabi

olmayacaklar, ancak isterlerse amortismanları, olmayacaklar, ancak isterlerse amortismanları,

enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerler enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerler

üzerinden hesaplayabileceklerdir.üzerinden hesaplayabileceklerdir.

#!@

ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ OLACAK MÜKELLEFLER HAKKINDA MALİYE BAKANLIĞI’NIN YETKİLERİ

ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ OLACAK MÜKELLEFLER HAKKINDA MALİYE BAKANLIĞI’NIN YETKİLERİ

Yasa’da Yasa’da Maliye Bakanlığı’naMaliye Bakanlığı’na mükellef veya meslek mükellef veya meslek

grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları

itibarıyla itibarıyla hangi tür mali tablolarınhangi tür mali tabloların enflasyon enflasyon

düzeltmesine tabi tutulacağını ve düzeltmesine tabi tutulacağını ve geçici vergi geçici vergi

dönemlerinde düzeltilip düzeltilmeyeceğinidönemlerinde düzeltilip düzeltilmeyeceğini belirleme belirleme

yetkisi verilmiştir.yetkisi verilmiştir.

Yasa’da Yasa’da Maliye Bakanlığı’naMaliye Bakanlığı’na mükellef veya meslek mükellef veya meslek

grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları

itibarıyla itibarıyla hangi tür mali tablolarınhangi tür mali tabloların enflasyon enflasyon

düzeltmesine tabi tutulacağını ve düzeltmesine tabi tutulacağını ve geçici vergi geçici vergi

dönemlerinde düzeltilip düzeltilmeyeceğinidönemlerinde düzeltilip düzeltilmeyeceğini belirleme belirleme

yetkisi verilmiştir.yetkisi verilmiştir.

#!@

2004/1. GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİNDE ŞARTLAR GERÇEKLEŞECEK Mİ?2004/1. GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİNDE ŞARTLAR GERÇEKLEŞECEK Mİ?

Mart 2001 TEFE Mart 2001 TEFE 3,035.53,035.5

Aralık 2003 TEFE Aralık 2003 TEFE 7,382.17,382.1

Artış Oranı (7,382.1 / 3,035.5)-1= Artış Oranı (7,382.1 / 3,035.5)-1= %143%143

Mart 2003 TEFE Mart 2003 TEFE 7,281.8 7,281.8

Aralık 2003 TEFE Aralık 2003 TEFE 7,382.1 7,382.1

Artış Oranı (7,382.1 / 7,281.8)-1= Artış Oranı (7,382.1 / 7,281.8)-1= % 1,4% 1,4

Mart 2001 TEFE Mart 2001 TEFE 3,035.53,035.5

Aralık 2003 TEFE Aralık 2003 TEFE 7,382.17,382.1

Artış Oranı (7,382.1 / 3,035.5)-1= Artış Oranı (7,382.1 / 3,035.5)-1= %143%143

Mart 2003 TEFE Mart 2003 TEFE 7,281.8 7,281.8

Aralık 2003 TEFE Aralık 2003 TEFE 7,382.1 7,382.1

Artış Oranı (7,382.1 / 7,281.8)-1= Artış Oranı (7,382.1 / 7,281.8)-1= % 1,4% 1,4

#!@

ŞARTLAR GERÇEKLEŞİRSE İLK GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİNDE ENFLASYON DÜZELTMESİ

ŞARTLAR GERÇEKLEŞİRSE İLK GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİNDE ENFLASYON DÜZELTMESİ

2004 yılında ilk geçici vergi döneminde 2004 yılında ilk geçici vergi döneminde

enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümlerin enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümlerin

dikkate alınması ihtiyaridir. Dileyen mükellefler dikkate alınması ihtiyaridir. Dileyen mükellefler

ilk geçici vergi döneminde beyan edilecek ilk geçici vergi döneminde beyan edilecek

matrahı eski hükümlere göre tespit matrahı eski hükümlere göre tespit

edebileceklerdir.edebileceklerdir.

2004 yılında ilk geçici vergi döneminde 2004 yılında ilk geçici vergi döneminde

enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümlerin enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümlerin

dikkate alınması ihtiyaridir. Dileyen mükellefler dikkate alınması ihtiyaridir. Dileyen mükellefler

ilk geçici vergi döneminde beyan edilecek ilk geçici vergi döneminde beyan edilecek

matrahı eski hükümlere göre tespit matrahı eski hükümlere göre tespit

edebileceklerdir.edebileceklerdir.

#!@

2004’TE İZLEYEN GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE ŞARTLAR GERÇEKLEŞİRSE2004’TE İZLEYEN GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE ŞARTLAR GERÇEKLEŞİRSE

Bakanlar Kurulu %10 oranını yukarıya çeker mi?Bakanlar Kurulu %10 oranını yukarıya çeker mi?

Maliye Bakanlığı geçici vergi dönemlerinde Maliye Bakanlığı geçici vergi dönemlerinde

uygulanmaması konusundaki yetkisini kullanır uygulanmaması konusundaki yetkisini kullanır

mı?mı?

Bakanlar Kurulu %10 oranını yukarıya çeker mi?Bakanlar Kurulu %10 oranını yukarıya çeker mi?

Maliye Bakanlığı geçici vergi dönemlerinde Maliye Bakanlığı geçici vergi dönemlerinde

uygulanmaması konusundaki yetkisini kullanır uygulanmaması konusundaki yetkisini kullanır

mı?mı?

#!@

1.1.2004’TEN İTİBAREN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN UYGULAMALAR1.1.2004’TEN İTİBAREN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN UYGULAMALAR

-Yeniden değerleme uygulaması-Yeniden değerleme uygulaması-LIFO uygulaması-LIFO uygulaması-Finansman gider kısıtlaması uygulaması-Finansman gider kısıtlaması uygulaması-Maliyet artış fonu uygulaması-Maliyet artış fonu uygulaması-Elektrik şirketleri ile YİD modeli iş yapan -Elektrik şirketleri ile YİD modeli iş yapan şirketlerin sermaye değerlemesine uygulaması şirketlerin sermaye değerlemesine uygulaması

Ancak 2004/1. geçici vergi döneminde, yürürlükten kalkan bu hükümlerin uygulanması ihtimali vardır.

-Yeniden değerleme uygulaması-Yeniden değerleme uygulaması-LIFO uygulaması-LIFO uygulaması-Finansman gider kısıtlaması uygulaması-Finansman gider kısıtlaması uygulaması-Maliyet artış fonu uygulaması-Maliyet artış fonu uygulaması-Elektrik şirketleri ile YİD modeli iş yapan -Elektrik şirketleri ile YİD modeli iş yapan şirketlerin sermaye değerlemesine uygulaması şirketlerin sermaye değerlemesine uygulaması

Ancak 2004/1. geçici vergi döneminde, yürürlükten kalkan bu hükümlerin uygulanması ihtimali vardır.

#!@

AMORTİSMAN UYGULAMASINDA ÇOK ÖNEMLİ BİR DEĞİŞİKLİKAMORTİSMAN UYGULAMASINDA ÇOK ÖNEMLİ BİR DEĞİŞİKLİK

Amortisman Nispeti; Faydalı ömür esasına göre

Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilecek amortisman

oranları kullanılacaktır.

Bu uygulama 1.1.2004’den sonra iktisap edilecek sabit

kıymetler için geçerli olacaktır. 1.1.2004’den önce

alınan sabit kıymetler için, alındıkları yılda uygulanan

orana göre amortisman ayrılmasına devam edilecektir.

Amortisman Nispeti; Faydalı ömür esasına göre

Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilecek amortisman

oranları kullanılacaktır.

Bu uygulama 1.1.2004’den sonra iktisap edilecek sabit

kıymetler için geçerli olacaktır. 1.1.2004’den önce

alınan sabit kıymetler için, alındıkları yılda uygulanan

orana göre amortisman ayrılmasına devam edilecektir.

#!@

5024 No’lu Yasaya Göre Enflasyon Düzeltmesi5024 No’lu Yasaya Göre Enflasyon Düzeltmesi5024 No’lu Yasaya Göre Enflasyon Düzeltmesi5024 No’lu Yasaya Göre Enflasyon Düzeltmesi

Enflasyon Düzeltmesi

=

Enflasyon Muhasebesi

#!@

Enflasyon Düzeltilmesi Nasıl Yapılır?Enflasyon Düzeltilmesi Nasıl Yapılır?

1. Adım;

Bilanço üzerindeki kalemler,

• parasal kıymet

• parasal olmayan kıymet

ayrımına tabi tutulur.

1. Adım;


• parasal kıymet



#!@

Parasal KıymetlerParasal Kıymetler

•Türk Lirasının değerindeki değişmeler karşısında

nominal değerleri aynı kaldığı halde satın alma güçleri

fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kıymetlerdir.

•Yabancı paralar da parasal kıymet olarak dikkate alınır.

•Türk Lirasının değerindeki değişmeler karşısında

nominal değerleri aynı kaldığı halde satın alma güçleri

fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kıymetlerdir.

•Yabancı paralar da parasal kıymet olarak dikkate alınır.

#!@

Parasal Olmayan KıymetlerParasal Olmayan Kıymetler

•Parasal kıymetler dışındaki kıymetlerden oluşur.•Parasal kıymetler dışındaki kıymetlerden oluşur.

#!@

BİLANÇO

Parasal Kıymetler

Parasal Aktifler (P.A)

•Hazır Değerler

•Alış bedeliyle Değerlenmeyen Menkul Kıymetler

•Kısa ve Uzun Vadeli Ticari Alacaklar

•Diğer Kısa ve Uzun Vadeli Alacaklar

•Verilen Sipariş Avansları (*)

•Diğer Dönen ve Duran Varlıklar (*)

•Peşin ödenen vergiler

•Devreden KDV/İade alınacak KDV

Parasal Pasifler (P.P)

•Kısa ve Uzun Vadeli Finansal Borçlar

•Kısa ve Uzun Vadeli Ticari Borçlar

•Diğer Kısa ve Uzun Vadeli Borçlar

•Alınan Sipariş Avansları (*)

•Borç ve Gider Karşılıkları

(*) Bazı kalemler parasal olmayan özellik taşıyabilir.

#!@

Parasal Olmayan Aktifler (P.O.A)

•Stoklar

•Mali Duran Varlıklar

•Maddi Duran Varlıklar

•Maddi Olmayan Duran Varlıklar

•Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşi Maliyetleri

•Verilen Sipariş Avansları (**)

•Diğer Dönen ve Duran Varlıklar (**)

•Peşin Ödenen Giderler

Parasal Olmayan Pasifler (P.O.P)

•Alınan Sipariş Avansları (**)

•Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşi Hakedişleri

•Ertelenmiş Gelir

•Özsermaye

- Sermaye

- Emisyon Primi

- Yedekler

- Geçmiş Yıllar K/Z

(**) Bazı kalemler parasal özellik taşıyabilir.

Parasal Olmayan KıymetlerParasal Olmayan KıymetlerBİLANÇO

#!@


BİLANÇO

P.A aynen taşınır

P.O.A düzeltme işlemine tabi tutulur

P.P aynen taşınır

P.O.P düzeltme işlemine tabi tutulur

2. Adım

Yasa’da gelir tablosu ve diğer mali tabloların düzeltilmesine ilişkin bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bilanço dışındaki mali tabloların düzeltilip düzeltilmeyeceği Maliye Bakanlığı’nca belirlenecektir.

#!@

Düzeltme İşlemi Nedir?Düzeltme İşlemi Nedir?Düzeltme İşlemi Nedir?Düzeltme İşlemi Nedir?

Düzeltme işlemi; parasal olmayan varlık ya da

yükümlülüğün tarihi maliyetinin (düzeltmeye esas

alınacak tutarının) düzeltme katsayısıyla çarpılması

işlemidir.

#!@

Düzeltme İşlemi İçin Bilinmesi GerekenlerDüzeltme İşlemi İçin Bilinmesi GerekenlerDüzeltme İşlemi İçin Bilinmesi GerekenlerDüzeltme İşlemi İçin Bilinmesi Gerekenler

•Düzeltme Katsayısı

•Düzeltmeye Esas Alınacak Tarih

•Düzeltmeye Esas Alınacak Tutar

#!@

Düzeltme Katsayısı Nedir?Düzeltme Katsayısı Nedir?Düzeltme Katsayısı Nedir?Düzeltme Katsayısı Nedir?

Eylül 2002’de 1,5 Milyar Liraya satın alınan bir kıymetin 31.12.2003 tarihinde TL’nin alım gücü cinsinden karşılığı TEFE baz alınarak nasıl hesaplanır?

Eylül 2002 TEFE (6,024.6) 1,500,000,000

Aralık 2003 TEFE (7,382.1) X

#!@

Düzeltme Katsayısı Nasıl Hesaplanır?Düzeltme Katsayısı Nasıl Hesaplanır?Düzeltme Katsayısı Nasıl Hesaplanır?Düzeltme Katsayısı Nasıl Hesaplanır?

X = 1,500,000,000

Düzeltme KatsayısıAralık 2003 TEFE

------------------------

Eylül 2002 TEFE

Eylül 2002’nin parasıyla 1.5 Milyar Liranın Aralık 2003 parasıyla karşılığı

7,382.1

X = 1,500,000,000 ------------- = 1,837,990,000 TL

6,024.6

#!@

Düzeltme İşlemi-ÖrnekDüzeltme İşlemi-ÖrnekDüzeltme İşlemi-ÖrnekDüzeltme İşlemi-Örnek

Eylül 2002’de 1,5 Milyar Liraya satın alınan bir kıymetin 31.12.2003 tarihinde düzeltilmesi;

Düzeltmeye Esas Tutar x Düzeltme Katsayısı = Düzeltilmiş Tutar

1,500,000,000TL x 1.2253 = 1,837,990,000 TL

#!@

Düzeltme Katsayısı FormülüDüzeltme Katsayısı FormülüDüzeltme Katsayısı FormülüDüzeltme Katsayısı Formülü

Mali Tablonun Ait Olduğu Aya İlişkin Fiyat Endeksi

Düzeltme Katsayısı= -----------------------------------------------

Düzeltmeye Esas Alınan Tarihi

İçeren Aya Ait Endeks

#!@

Düzeltme İşleminde Esas Alınacak TarihlerDüzeltme İşleminde Esas Alınacak TarihlerDüzeltme İşleminde Esas Alınacak TarihlerDüzeltme İşleminde Esas Alınacak Tarihler

Defterlere kayıt tarihi itibarıyla düzeltilecek kalemler;

- İlk madde ve malzeme

- Ticari mallar

- Yarı mamul ve mamul stokların maliyetine dahil edilen unsurlar

- Yıllara sari inşaat ve onarım işlerinde maliyeti oluşturan

unsurlar

- Yıllara sari inşaat ve onarım hakedişleri

- Gelecek aylara ve yıllara ait giderler

- Maddi duran varlıklar

- Maddi olmayan duran varlıklar

- Özel tükenmeye tabi varlıklar

- Haklar ve şerefiyeler

#!@


Defterlere kayıt tarihi itibarıyla düzeltilecek kıymetlere mahsuben verilen veya alınan parasal olmayan avanslar ödeme veya tahsil tarihinden mahsup tarihine kadar düzeltilir.

#!@


Satın alma tarihi itibarıyla düzeltilecek kalemler;

-Mali duran varlıklar

-Alış bedeliyle değerlenen menkul kıymetler

Tahsil tarihi itibarıyla düzeltilecek kalemler;

-Parasal olmayan alınan depozito, teminat ve avanslar

-Nakit sermaye artışları

-Emisyon primleri

-Hisse senedi iptal karları

#!@


Ödeme tarihi itibarıyla düzeltilecek kalemler;

-Parasal olmayan verilen depozito, teminat ve avanslar

-Nakdi sermaye karşılığı alınan hisse senetleri

Borsa Rayiciyle düzeltilecek kalemler;

Borsada işlem gören hisse senetleri

Tescil tarihi itibarıyla düzeltilecek kalemler;

-Kar yedekleri, geçmiş yıl karları ve dönem karından artırılan sermaye

-Temettü karşılığı alınan hisse senetleri (iştirak edilen şirketin sermayesinin tescil tarihi)

#!@


Mülkiyetin intikal ettiği tarih itibarıyla düzeltilecek kalemler;

-Ayni sermaye olarak konulan kıymetler

-Ayni sermaye karşılığı alınan hisse senetleri

Parasal olmayan karşılıklar, ilgili olduğu kıymetin düzeltmeye esas tarihine göre düzeltilir.

#!@

Düzeltme İşleminde Esas Alınacak TutarlarDüzeltme İşleminde Esas Alınacak TutarlarDüzeltme İşleminde Esas Alınacak TutarlarDüzeltme İşleminde Esas Alınacak Tutarlar

Düzeltme işleminde, düzeltmeye tabi tutulacak kalemlerin Vergi Usul Kanununun değerleme hükümlerine göre tespit edilen tutarları esas alınacaktır.

-Amortismana tabi iktisadi kıymetler, arsalar, stoklar; maliyet bedeli,

-İlk tesis ve taazzuv giderleriyle peştemallıklar; mukayyet değerleri,

-Hisse senetleri; alış bedeli

üzerinden düzeltmeye tabi tutulacaktır.

#!@

Düzeltme İşleminde Esas Alınacak TutarlarDüzeltme İşleminde Esas Alınacak TutarlarDüzeltme İşleminde Esas Alınacak TutarlarDüzeltme İşleminde Esas Alınacak Tutarlar

Ancak, stokların, satılan malın ve maddi duran

varlıkların maliyet bedeline ve mali duran

varlıkların alış bedeline intikal ettirilen finansman

maliyetlerinin reel olmayan kısmının maliyet ya

da alış bedelinden düşülmesi gerekmektedir.

#!@

Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Temel YöntemTemel YöntemReel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Temel YöntemTemel Yöntem

Temel Yöntem; Her türlü borçlanmada borç tutarlarına borcun

kullanıldığı döneme ait TEFE artış oranının uygulanması

suretiyle hesaplanır.

Bu yöntemin uygulanabilmesi için maliyet ya da alış bedeline

eklenen finansman maliyetinin birebir hangi borçlanmadan

kaynaklandığının ve bu borçlanmaya ilişkin tüm detayların

bilinmesi gerekir.

#!@

Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Temel Yöntem-Yabancı ParaTemel Yöntem-Yabancı ParaReel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Temel Yöntem-Yabancı ParaTemel Yöntem-Yabancı Para

Yabancı Para Borçlanmalarda Temel Yöntem; Borcun

düzeltme tarihindeki Türk Lirası karşılıklarına, borcun

kullanıldığı döneme ait TEFE artış oranının uygulanması

suretiyle hesaplanır.

Bu düzenleme hatalıdır. Bize göre, TEFE artış oranının,

borcun alındığı tarihteki ya da borç önceki dönemlerde

alınmışsa dönem başındaki Türk Lirası karşılıklarına

uygulanması gerekir.

#!@

Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Alternatif YöntemAlternatif YöntemReel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespiti Alternatif YöntemAlternatif Yöntem

İlgili döneme ait TEFE artış Oranı

-----------------------------------------------------

Dönem Ortalama Ticari Kredi faiz Oranı

Toplam

Finansman

Maliyeti

X ROFM =

Bu yöntemde borçlanmaya ilişkin hiçbir detayın bilinmesine gerek

yoktur. ROFM ayrıştırmasının tespiti için sadece maliyete eklenen

finansman gideri tutarının bilinmesi yeterlidir. Kur farkı giderlerinin reel

olmayan kısımları da bu formülle ayrıştırılabilir.

Bu yöntemi seçen mükellefler, seçimi yaptıkları hesap dönemi dahil

üçüncü hesap döneminin sonuna kadar bu yöntemden dönemezler.

#!@

Reel Olmayan Finansman MaliyetininTespitiReel Olmayan Finansman MaliyetininTespitiVade FarklarıVade FarklarıReel Olmayan Finansman MaliyetininTespitiReel Olmayan Finansman MaliyetininTespitiVade FarklarıVade Farkları

>Belgelerde ayrıca gösterilen vade farklarının reel olmayan kısımları ile,

>3 aydan fazla vadeli olan ve vade farkı düzenlenen belge üzerinde

ayrıca gösterilmeyen işlemlerde alacak ve borç senetlerinin reeskont

işlemine tabi tutulmasında esas alınan TCMB faiz oranı kullanılarak

hesaplanan vade farklarının reel olmayan kısımları

düzeltmeye esas tutardan düşülür.

#!@

ROFM- Temel YöntemROFM- Temel YöntemÖrnekÖrnekROFM- Temel YöntemROFM- Temel YöntemÖrnekÖrnek

Bir üretim makinasının finansmanı için 1 yıl vadeli, yıllık %45 faiz oranıyla 500 Milyar Lira kredi kullanılmıştır. Kredi faizinin tamamı, 225 Milyar Lira, makinanın maliyet bedeline eklenmiştir.

Kredinin kullanıldığı süre içinde TEFE artışı %30 olarak gerçekleşmiştir.

Reel olmayan faiz gideri= 500 MTL *%30 = 150 MTL

Bu örnekte 150 Milyar Lira, üretim makinasının maliyet bedelinden düşülecek, kalan tutar düzeltmeye esas alınacaktır.

#!@

ROFM- Alternatif YöntemROFM- Alternatif YöntemÖrnekÖrnekROFM- Alternatif YöntemROFM- Alternatif YöntemÖrnekÖrnekAynı makina için alternatif yöntemle yapılacak hesaplamada bilinmesi gerekenler;

>Finansman gideri olarak maliyete eklenen tutar : 225 Milyar

>Finansman giderinin aktifleştirildiği dönemdeki TEFE artışı : %30

>Finansman giderinin aktifleştirildiği dönemin OTKFO : %50

Reel olmayan faiz gideri= 225 MTL x

Bu yöntemle üretim makinasının maliyet bedelinden düşülecek tutar 135 Milyar Lira olarak hesaplanmaktadır.

%30

------------ = 135 MTL

%50

#!@

Reel Olmayan Finansman Maliyetinin Tespiti Reel Olmayan Finansman Maliyetinin Tespiti Temel Yöntem-Yabancı ParaTemel Yöntem-Yabancı ParaÖrnekÖrnek


Bir üretim makinası 100,000 $’a satıcı firma finansmanıyla ithal edilmiştir. Makinanın ithal edildiği tarihte (2000 Şubat ayı içinde)kur 1$= 550.000 ödendiği tarihte (2000 Kasım ayı içinde) ise 1$= 685.000 dir. Vade sonunda 3.000$ vade farkı olarak ayrıca ödenmiştir. Kur farkı ve faizin tamamı makinanın maliyet bedeline eklenmiştir.

Buna göre;

Makinanın alındığı tarihteki maliyet bedeli : 55 MTL

Maliyet bedeline eklenen finansman giderleri toplamı : 15.5 MTL

Maliyet bedeline eklenen kur farkı : 13.5

Maliyet bedeline eklenen faiz gideri : 2

Toplam Maliyet Bedeli : 70.5 MTL

#!@



Bize Göre;

Reel olmayan faiz gideri= (100,000$ * 550.000) * %23 = 12.6 MTL

Düzeltmeye esas tutar = 70.5 MTL – 12.6 MTL = 57.9 MTL

Yasa’ya Göre;

Reel olmayan faiz gideri= (100,000$ * 1.395.835) * %23= 32 MTL

Düzeltmeye esas tutar = 70.5 MTL – 15.5 MTL = 55 MTL

Kredinin kullanıldığı süre içinde TEFE artışı % 23 olarak gerçekleşmiştir.

#!@

ROFM- Alternatif YöntemROFM- Alternatif YöntemÖrnekÖrnekROFM- Alternatif YöntemROFM- Alternatif YöntemÖrnekÖrnekAynı üretim makinası için alternatif yöntemle yapılacak hesaplamada bilinmesi gerekenler;

>Finansman gideri olarak maliyete eklenen tutar : 15.5 MTL

>Finansman giderinin aktifleştirildiği yılda TEFE artışı (2000) : %32.6

>Finansman giderinin aktifleştirildiği dönemin OTKFO (2000) : %65.4

Reel olmayan faiz gideri= 15.5 MTL x

Bu yöntemle üretim makinasının maliyet bedelinden düşülecek tutar 7.7 Milyar Lira; düzeltmeye esas tutar ise 62.8 Milyar Lira olarak hesaplanmaktadır.

%32.6

------------ = 7.7 MTL

%65.4

#!@

Toplulaştırılmış YöntemlerToplulaştırılmış YöntemlerToplulaştırılmış YöntemlerToplulaştırılmış Yöntemler

Yasa, mükellef ya da meslek grupları ya da aktif

toplamları veya ciroları itibarıyla bazı mükellefler

için toplulaştırılmış yöntemleri uygulatma

konusunda Maliye Bakanlığı’na yetki vermiştir.

#!@

Toplulaştırılmış Yöntemler Nelerdir,Toplulaştırılmış Yöntemler Nelerdir,Hangi Kalemler İçin Uygulanabilir?Hangi Kalemler İçin Uygulanabilir?Toplulaştırılmış Yöntemler Nelerdir,Toplulaştırılmış Yöntemler Nelerdir,Hangi Kalemler İçin Uygulanabilir?Hangi Kalemler İçin Uygulanabilir?

Basit ortalama yöntemi; Gelir tablosu kalemleri ve stokların

düzeltilmesi işleminde uygulanabilir.

Hareketli ağırlıklı ortalama yöntemi; Dönem sonu stok ve

dönem içi satılan mal maliyetinin düzeltilmesinde

uygulanabilir.

#!@

Basit Ortalama Yöntemi Nasıl Uygulanır?Basit Ortalama Yöntemi Nasıl Uygulanır?Basit Ortalama Yöntemi Nasıl Uygulanır?Basit Ortalama Yöntemi Nasıl Uygulanır?

Gelir tablosu kalemleri ve stoklar, düzeltmede esas alınacak tarihlere bağlı kalınmaksızın dönem ortalama düzeltme katsayısıyla çarpılmak suretiyle düzeltilir.

Bilanço tarihindeki endeks

= -------------------------------------------------------------------

(Bilanço tarihindeki endeks + önceki D.S Endeks)/2

Dönem Ortalama Düzeltme Katsayısı

#!@

Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi Nasıl Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi Nasıl Uygulanır?Uygulanır?Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi Nasıl Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi Nasıl Uygulanır?Uygulanır?

Dönem sonu stok ve dönem içi satılan mal maliyetinin enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarı, hareketli ağırlıklı ortalama düzeltme katsayısıyla çarpılır.

Hareketli ağırlıklı ortalama düzeltme katsayısı; enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş dönem başı stoğun ilgili dönemin sonuna taşınmış değeri ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerleri toplamının, dönem başı stok ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarlarının toplamına bölünmesi suretiyle tespit edilir.

#!@


Son Adım;

Düzeltme farkları yasal defterlere kaydedilir.

Son Adım;

Düzeltme farkları yasal defterlere kaydedilir.

#!@

Düzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe Kayıtları

Enflasyon Fark Hesabı; parasal olmayan kalemlerin düzeltme

işlemi sonrası değeriyle öncesi değeri arasındaki farkların

kaydedildiği hesaptır. Bilançodaki her bir parasal olmayan kalem

için ayrı bir enflasyon farkı hesabı açılır.

Enflasyon Düzeltme Hesabı; Parasal olmayan kıymetlerin

düzeltilmesi sonucu oluşan farkların kaydedildiği hesaptır.

Enflasyon fark hesaplarıyla karşılıklı çalışır. Bakiyesi gelir

tablosuna aktarılmak suretiyle kapatılır.

#!@

Düzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe Kayıtları

Parasal Olmayan Pasifler İçin Kayıt

BORÇ Enflasyon Düzeltme Hesabı XX

ALACAK Enflasyon Fark Hesabı XX

En Son Kayıt

Enflasyon düzeltme hesabının bakiyesi gelir tablosuna aktarılır.

Parasal Olmayan Aktifler İçin Kayıt

BORÇ Enflasyon Fark Hesabı XX

ALACAK Enflasyon Düzeltme Hesabı XX

#!@

Yıllara Sari İnşaat İşleri Maliyet ve Hakedişlerinin Yıllara Sari İnşaat İşleri Maliyet ve Hakedişlerinin

Düzeltilmesine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltilmesine İlişkin Muhasebe Kayıtları

Yıllara Sari İnşaat İşleri Maliyet ve Hakedişlerinin Yıllara Sari İnşaat İşleri Maliyet ve Hakedişlerinin

Düzeltilmesine İlişkin Muhasebe KayıtlarıDüzeltilmesine İlişkin Muhasebe Kayıtları

Yıllara sari inşaat ve onarım işlerine ait maliyet ve hakedişlere

ilişkin düzeltmeler, enflasyon düzeltme hesabı yerine yıllara

sari inşaat enflasyon düzeltme hesabına kaydedilir.

Bu hesap işin bitiminde kar zarar hesabına intikal ettirilir.

#!@

Düzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe Düzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıKayıtlarıDüzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe Düzeltme İşlemine İlişkin Muhasebe KayıtlarıKayıtları

Özsermaye kalemlerine ait fark hesapları kurumlar vergisi

mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir. Bu işlem kar dağıtımı

sayılmaz. Ancak özsermaye kalemleri dışındaki pasif kalemlere ait

enflasyon fark hesapları başka bir hesaba nakledildiği ya da

işletmeden çekildiği takdirde işlemin yapıldığı dönemde vergiye tabi

tutulur.

(Tebliğ taslağı, avans ve depozitolar ile hakedişler için oluşan fark

hesaplarının ilgili oldukları hesapla birlikte çekilmeleri halinde işlemin

vergilendirilmeyeceğini açıklığa kavuşturmaktadır).

#!@

Enflasyon Düzeltmesi Yapılan Dönemlerde Enflasyon Düzeltmesi Yapılan Dönemlerde Matrahın TespitiMatrahın TespitiEnflasyon Düzeltmesi Yapılan Dönemlerde Enflasyon Düzeltmesi Yapılan Dönemlerde Matrahın TespitiMatrahın Tespiti

>Amortismanlar ve itfa payları düzeltilmiş değerler üzerinden

hesaplanır.

>Kanunen kabul edilmeyen giderler ve istisnalar düzeltilmiş

tutarlarıyla dikkate alınırlar. (Yatırım indirimi istisnası için özel

hükümler mevcuttur).

>Sadece enflasyon düzeltmesi yapılmış dönemlerde oluşan mali

zararlar, düzeltilmiş değerleriyle dikkate alınır.

#!@

Yatırım İndirimi Uygulamasında Yapılan DeğişikliklerYatırım İndirimi Uygulamasında Yapılan Değişiklikler• Harcamanın yapıldığı yılda kazancın yetersiz olması

nedeniyle faydalanılamayan yatırım indirimi tutarı izleyen

dönemlerde yeniden değerleme oranı yerine, bu dönemlerin

TEFE artışı oranında artırılır.

• Enflasyon düzeltmesi uygulanan dönemlerde yatırım indirimi,

harcamanın yapıldığı dönem sonundaki düzeltilmiş tutarlar

üzerinden hesaplanır. İzleyen dönemlerde enflasyon

düzeltmesi nedeniyle oluşan farklar üzerinden ayrıca yatırım

indirimi hesaplanmaz.

• Harcamanın yapıldığı yılda kazancın yetersiz olması

nedeniyle faydalanılamayan yatırım indirimi tutarı izleyen

dönemlerde yeniden değerleme oranı yerine, bu dönemlerin

TEFE artışı oranında artırılır.

• Enflasyon düzeltmesi uygulanan dönemlerde yatırım indirimi,

harcamanın yapıldığı dönem sonundaki düzeltilmiş tutarlar

üzerinden hesaplanır. İzleyen dönemlerde enflasyon

düzeltmesi nedeniyle oluşan farklar üzerinden ayrıca yatırım

indirimi hesaplanmaz.

#!@

Yatırım İndirimi Uygulamasında Yapılan DeğişikliklerYatırım İndirimi Uygulamasında Yapılan Değişiklikler

• 1.1.2004 tarihinden önce yapılan yatırım harcamaları düzeltilmiş değerleriyle dikkate alınmayacaktır..

• Düzeltilmiş tutarlar üzerinden yatırım indirimi hesaplaması yalnızca yeni yatırım hükümlerine (GVK 19. madde) tabi yatırım harcamaları için mümkün olabilecektir.

• Geçici 61’nci madde kapsamında yatırım indirimine tabi olan mükellefler 10 Şubat 2004 tarihine kadar vergi dairesine bildirimde bulunmak suretiyle tercihlerini değiştirebileceklerdir..

• Tercihlerini değiştirmeyen mükellefler, yatırım indirimi istisna tutarlarının tespitinde, enflasyon düzeltmesi farklarını dikkate alamayacaklardır.

• 1.1.2004 tarihinden önce yapılan yatırım harcamaları düzeltilmiş değerleriyle dikkate alınmayacaktır..

• Düzeltilmiş tutarlar üzerinden yatırım indirimi hesaplaması yalnızca yeni yatırım hükümlerine (GVK 19. madde) tabi yatırım harcamaları için mümkün olabilecektir.

• Geçici 61’nci madde kapsamında yatırım indirimine tabi olan mükellefler 10 Şubat 2004 tarihine kadar vergi dairesine bildirimde bulunmak suretiyle tercihlerini değiştirebileceklerdir..

• Tercihlerini değiştirmeyen mükellefler, yatırım indirimi istisna tutarlarının tespitinde, enflasyon düzeltmesi farklarını dikkate alamayacaklardır.

#!@

31.12.2003 TARİHLİBİLANÇONUN DÜZELTİLMESİ

31.12.2003 TARİHLİBİLANÇONUN DÜZELTİLMESİ

#!@

31.12.2003 TARİHLİ BİLANÇO DÜZELTİLMESİ31.12.2003 TARİHLİ BİLANÇO DÜZELTİLMESİ

31.12.2003 tarihli bilanço, hiçbir koşula bağlı olmaksızın 31.12.2003 tarihli bilanço, hiçbir koşula bağlı olmaksızın düzeltilecektir.düzeltilecektir.

Bu düzeltme 2004 ve sonrasında enflasyon düzeltmesi hiç Bu düzeltme 2004 ve sonrasında enflasyon düzeltmesi hiç yapılamayacak olsa bile zorunludur.yapılamayacak olsa bile zorunludur.

Bu düzeltme 2003 yılı vergi matrahına etki etmeyecektir. 2003 Bu düzeltme 2003 yılı vergi matrahına etki etmeyecektir. 2003 yılı kazancı, değişiklik öncesi hükümlere göre tespit edilecektir.yılı kazancı, değişiklik öncesi hükümlere göre tespit edilecektir.

Bu düzeltme bilançodaki geçmiş yılların K/Z hesabına etki Bu düzeltme bilançodaki geçmiş yılların K/Z hesabına etki etmekle birlikte, geçmiş yılların mali kar zararını etmekle birlikte, geçmiş yılların mali kar zararını etkilemeyecektir. etkilemeyecektir.

2003 yılında oluşan mali zararla, geçmiş yıllardan taşınan mali 2003 yılında oluşan mali zararla, geçmiş yıllardan taşınan mali zararlar 2004 ve sonrasında da mukayyet değerleriyle zararlar 2004 ve sonrasında da mukayyet değerleriyle (beyannamede gösterilen değerleriyle) dikkate alınacaktır.(beyannamede gösterilen değerleriyle) dikkate alınacaktır.

31.12.2003 tarihli bilanço, hiçbir koşula bağlı olmaksızın 31.12.2003 tarihli bilanço, hiçbir koşula bağlı olmaksızın düzeltilecektir.düzeltilecektir.

Bu düzeltme 2004 ve sonrasında enflasyon düzeltmesi hiç Bu düzeltme 2004 ve sonrasında enflasyon düzeltmesi hiç yapılamayacak olsa bile zorunludur.yapılamayacak olsa bile zorunludur.

Bu düzeltme 2003 yılı vergi matrahına etki etmeyecektir. 2003 Bu düzeltme 2003 yılı vergi matrahına etki etmeyecektir. 2003 yılı kazancı, değişiklik öncesi hükümlere göre tespit edilecektir.yılı kazancı, değişiklik öncesi hükümlere göre tespit edilecektir.

Bu düzeltme bilançodaki geçmiş yılların K/Z hesabına etki Bu düzeltme bilançodaki geçmiş yılların K/Z hesabına etki etmekle birlikte, geçmiş yılların mali kar zararını etmekle birlikte, geçmiş yılların mali kar zararını etkilemeyecektir. etkilemeyecektir.

2003 yılında oluşan mali zararla, geçmiş yıllardan taşınan mali 2003 yılında oluşan mali zararla, geçmiş yıllardan taşınan mali zararlar 2004 ve sonrasında da mukayyet değerleriyle zararlar 2004 ve sonrasında da mukayyet değerleriyle (beyannamede gösterilen değerleriyle) dikkate alınacaktır.(beyannamede gösterilen değerleriyle) dikkate alınacaktır.

#!@

ÖZEL HESAP DÖNEMİNE SAHİP MÜKELLEFLERDE İLK BİLANÇO DÜZELTMESİÖZEL HESAP DÖNEMİNE SAHİP MÜKELLEFLERDE İLK BİLANÇO DÜZELTMESİ

Özel hesap dönemi kullanan mükellefler için düzeltilecek ilk Özel hesap dönemi kullanan mükellefler için düzeltilecek ilk bilanço 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilanço 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilançodur.bilançodur.

Bu mükellefler için enflasyon düzeltmesi hükümleri, 2004 yılında Bu mükellefler için enflasyon düzeltmesi hükümleri, 2004 yılında başlayan hesap döneminden başlayarak geçerli olacaktır. başlayan hesap döneminden başlayarak geçerli olacaktır.

Örneğin 1 Temmuz – 30 Haziran özel hesap dönemine sahip bir Örneğin 1 Temmuz – 30 Haziran özel hesap dönemine sahip bir mükellef, 31Aralık 2003 tarihli bilanço yerine 30 Haziran 2004 mükellef, 31Aralık 2003 tarihli bilanço yerine 30 Haziran 2004 tarihli bilançoyu herhangi bir şarta bağlı olmaksızın tarihli bilançoyu herhangi bir şarta bağlı olmaksızın düzeltecektir. düzeltecektir.

Bu mükellef 1 Temmuz 2004 tarihinden itibaren geçici vergi Bu mükellef 1 Temmuz 2004 tarihinden itibaren geçici vergi dönemlerinde (ilk geçici vergi döneminde ihtiyari olmak üzere) dönemlerinde (ilk geçici vergi döneminde ihtiyari olmak üzere) ve hesap dönemi sonunda şartlar gerçekleştiği takdirde ve hesap dönemi sonunda şartlar gerçekleştiği takdirde enflasyon düzeltmesi yapmak zorunda kalacaktır. enflasyon düzeltmesi yapmak zorunda kalacaktır.

Özel hesap dönemi kullanan mükellefler için düzeltilecek ilk Özel hesap dönemi kullanan mükellefler için düzeltilecek ilk bilanço 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilanço 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilançodur.bilançodur.

Bu mükellefler için enflasyon düzeltmesi hükümleri, 2004 yılında Bu mükellefler için enflasyon düzeltmesi hükümleri, 2004 yılında başlayan hesap döneminden başlayarak geçerli olacaktır. başlayan hesap döneminden başlayarak geçerli olacaktır.

Örneğin 1 Temmuz – 30 Haziran özel hesap dönemine sahip bir Örneğin 1 Temmuz – 30 Haziran özel hesap dönemine sahip bir mükellef, 31Aralık 2003 tarihli bilanço yerine 30 Haziran 2004 mükellef, 31Aralık 2003 tarihli bilanço yerine 30 Haziran 2004 tarihli bilançoyu herhangi bir şarta bağlı olmaksızın tarihli bilançoyu herhangi bir şarta bağlı olmaksızın düzeltecektir. düzeltecektir.

Bu mükellef 1 Temmuz 2004 tarihinden itibaren geçici vergi Bu mükellef 1 Temmuz 2004 tarihinden itibaren geçici vergi dönemlerinde (ilk geçici vergi döneminde ihtiyari olmak üzere) dönemlerinde (ilk geçici vergi döneminde ihtiyari olmak üzere) ve hesap dönemi sonunda şartlar gerçekleştiği takdirde ve hesap dönemi sonunda şartlar gerçekleştiği takdirde enflasyon düzeltmesi yapmak zorunda kalacaktır. enflasyon düzeltmesi yapmak zorunda kalacaktır.

#!@

31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesine 31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesine İlişkin İlkelerİlişkin İlkeler31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesine 31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesine İlişkin İlkelerİlişkin İlkeler

Düzeltme işleminde esas alınacak tarihler;

1970 yılından önce aktife girmiş kıymetler 1970 yılında girmiş kabul edilir.

Uygulanacak katsayılar;

31 Aralık 2003 tarihli Bilanço düzeltmesinde kullanılacak katsayılar Tebliğ ekinde yer alacaktır. 1970 yılının Ocak ayından itibaren geçen her ay için düzeltme katsayıları Maliye Bakanlığı’nca Yasa’daki formüle göre tespit edilmiştir.

#!@


Reel olmayan finansman maliyetinin tespiti;

Reel olmayan finansman maliyetinin tevsik edilememesi halinde sadece son 5 hesap döneminde aktife giren kıymetlerin maliyet bedeline dahil edilen finansman giderlerinin reel olmayan kısımları ayrıştırılacaktır.

Sözkonusu 5 hesap döneminden önce aktife giren kıymetlerin maliyet bedeline dahil edilen finansman giderleri maliyet veya alış bedelinden düşülmeyecektir.

#!@


Finansman maliyetlerinin tevsik edilememesi halinde reel olmayan finansman maliyeti; maliyete eklenen finansman giderleri toplamına aşağıdaki formüle göre tespit edilen oranın uygulanması suretiyle hesaplanır:

Tebliğ ekinde 1970 yılından itibaren tüm yıllar için ortalama ticari kredi faiz oranları listesi yer alacaktır.

İlgili döneme ait TEFE artış oranı

-------------------------------------------------------------

İlgili döneme ait ortalama ticari kredi faiz oranı

#!@


Birikmiş amortismanların düzeltilmesi;

Birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltilir.

#!@

Birikmiş Amortisman Düzeltilmesi- ÖrnekBirikmiş Amortisman Düzeltilmesi- ÖrnekBirikmiş Amortisman Düzeltilmesi- ÖrnekBirikmiş Amortisman Düzeltilmesi- Örnekİ ktisap Tarihi Maliyet Bedeli Bilanço Değeri B.Amortisman Değeri

Şubat 2002 1.500.000.000 1.927.500.000 771.000.000

Maliyet Bedeli Katsayı Düzeltilmiş Maliyet Artış Oranı

1.500.000.000 1,39561 2.093.421.684 8,6%

B.Amortisman Değeri Artış Oranı Düzeltilmiş B. Amortisman

771.000.000 8,6% 837.368.674

Birikmiş Amortisman Düzeltmesi

Maliyet Bedeli Düzeltmesi

#!@


Öz sermaye kalemlerinin düzeltilmesinde 1.1.2004 tarihinden önce ayrılan;

> Yeniden Değerleme Değer Artış Fonu

> Maliyet Artış Fonu (*)

gibi fonlar öz sermayeden düşülür.

Bu fonların sermayeye ilavesi nedeniyle oluşan sermaye artışları dikkate alınmaz ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz.(*) Tebliğ taslağında belirtilmiştir.

#!@


31.12.2003 tarihli bilançonun düzeltilmiş aktif toplamından;

> düzeltilmiş sermaye

> düzeltilmiş hisse senetleri ihraç primleri

> düzeltilmiş hisse senedi iptal karları

> düzeltilmiş sabit kıymet yenileme fonu (*)

> düzeltilmiş özel fonlar (Vergi Barışı Kanunu ile eklenen fonlar) (*)

> borç toplamının

çıkarılması sonucu bulunan fark ‘’geçmiş yıllar kar/zararı’’

hesabında gösterilir.

(*) Bu kalemlerin düzeltilmiş değerlerinin esas alınacağı tebliğ taslağında belirtilmiştir

#!@


Tebliğ taslağında 31.12.2003 tarihli bilançodaki stokların

düzeltilmesi için öngörülen toplulaştırılmış yöntemler;

>Basit Yöntem

>Stok Devir Hızı Yöntemi

>Toplulaştırılmış yöntemler düzeltmeye esas tarih ve tutarın sağlıklı

olarak tespit edilememesi halinde uygulanabilecektir. Bu

düzenlemenin tebliğ taslağından çıkarılması gerekmektedir. Bu

haliyle toplulaştırılmış yöntemlerin kullanılmasında caydırıcı olacağı

düşünülmektedir.

#!@


Tebliğ taslağına göre basit yöntem;

Bilançodaki tüm stok kalemleri, dönem ortalama düzeltme

katsayısıyla çarpılmak suretiyle düzeltilebilecektir.

Tebliğ taslağında ‘’Dönem Ortalama Düzeltme Katsayısı’’nın

tespitinde dönem olarak 2003 hesap dönemi yerine, 2003 yılının

son geçici vergi dönemi esas alınmıştır.

#!@


7,382.1

= ----------------------------- = 1,014

(7,382.1 + 7,173.3)/2


Aralık 2003 TEFE

= ------------------------------------------------------

Aralık 2003 TEFE + Eylül 2003 TEFE)/2

Tebliğ Taslağına göre dönem ortalama düzeltme katsayısı;

#!@


7,382.1

= ----------------------------- = 1,065

(7,382.1 + 6,478.8)/2


Aralık 2003 TEFE

= ------------------------------------------------------

Aralık 2003 TEFE + Aralık 2002 TEFE)/2

Yasa’ya göre dönem ortalama düzeltme katsayısı;

#!@


Tebliğ taslağına göre stok devir hızı yöntemi;

Bilançodaki tüm stok kalemlerinin düzeltilmesinde esas

alınacak tarihler, ortalama stokta kalma süresine göre

tespit edilecektir. Ortalama stokta kalma süresi, stok devir

hızı verilerinden hesaplanacaktır.

#!@


Tebliğ taslağına göre stok devir hızı yöntemi;

Stok devir hızı =

Dönem içi toplam SMM

-------------------------------

(DBS +DSS) / 2

Ortalama stokta kalma süresi =

Dönem gün sayısı

------------------------

Stok devir hızı

#!@

31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesi31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesi31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesi31.12.2003 Tarihli Bilançonun Düzeltilmesi

• SPK ve B.D.D.K düzenlemelerine göre 31.12.2003

tarihli bilançolarını düzeltmek zorunda olanlar, ayrıca

bir düzeltme yapmayabilirler.

• SPK ve B.D.D.K düzenlemelerine göre 31.12.2003

tarihli bilançolarını düzeltmek zorunda olanlar, ayrıca

bir düzeltme yapmayabilirler.

#!@

ENFLASYON MUHASEBESİENFLASYON MUHASEBESİÖRNEK ŞİRKETÖRNEK ŞİRKET

ENFLASYON MUHASEBESİENFLASYON MUHASEBESİÖRNEK ŞİRKETÖRNEK ŞİRKET

ÖRNEK A.Ş. ÖRNEK A.Ş.

#!@

Örnek A.Ş.Örnek A.Ş.Bilanço – 31.12.2003

(Milyon TL)

AKTİFLER PASİFLERI. DÖNEN VARLIKLAR I. KISA VADELİ BORÇLAR

A. Hazır Değerler 8.900 A. Finansal Borçlar 17.000

B. Kısa Vadeli Ticari Alacaklar 28.400 B. Ticari Borçlar 35.000

C. Stoklar 37.200 C. Borç ve Gider Karşılıkları 14.000

D. Gelecek Dönemlere Ait Giderler 6.000

II. DURAN VARLIKLAR II. ÖZSERMAYE

A. Mali Duran Varlıklar 13.000 A. Sermaye 110.000

B. Maddi Duran Varlıklar B. M.D.V. Yeniden Değerleme Fonu 6.200

1. Duran Varlıklar 105.668 C. Yedekler 2.000

2. Birikmiş Amortismanlar (-) (10.971) D. Net Dönem Karı 3.997

AKTİF TOPLAMI 188.197 PASİF TOPLAMI 188.197

#!@

Örnek A.Ş’nin 31.12.2003 Tarihli Bilançosunun Enflasyon DüzeltilmesiÖrnek A.Ş’nin 31.12.2003 Tarihli Bilançosunun Enflasyon Düzeltilmesi

1. Adım;


• parasal kıymet



1. Adım;


• parasal kıymet



#!@

Örnek A.Ş.Örnek A.Ş.Bilanço – 31.12.2003

(Milyon TL)








B. Maddi Duran Varlıklar B. M.D.V. Yeniden Değerleme Fonu 6.200

1. Duran Varlıklar 105.668 C. Yedekler 2.000

2. Birikmiş Amortismanlar (-) (10.971) D. Net Dönem Karı 3.997


#!@


BİLANÇO

P.A aynen taşınır

P.O.A düzeltme işlemine tabi tutulur

P.P aynen taşınır

P.O.P düzeltme işlemine tabi tutulur

2. Adım

Yasa’da 31.12.2003 tarihli mali tablolardan sadece bilançonun düzeltilmesi öngörülmüştür. Bu nedenle 2003 yılı gelir tablosu düzeltilmeyecektir.

#!@

Peşin Ödenen Giderlerin DüzeltilmesiPeşin Ödenen Giderlerin Düzeltilmesi

– Peşin ödenen ve cari dönemle ilgili olmayıp gelecek

döneme ve yıllara ait giderler defterlere kayıt tarihi

itibarıyla düzeltilir.

– Peşin ödenen ve cari dönemle ilgili olmayıp gelecek

döneme ve yıllara ait giderler defterlere kayıt tarihi

itibarıyla düzeltilir.

#!@

Örnek A.Ş. – Peşin Ödenen GiderlerÖrnek A.Ş. – Peşin Ödenen Giderler

31.12.2003 tarihi itibariyle gelecek dönemlere ait giderlerin defterlere kayıt tarihleri ve tutarları aşağıdaki gibidir.

Defterlere

Kayıt Tarihi Tutar

Peşin Ödenen Sigorta Şubat 2003 2.400

Peşin Ödenen Bakım Onarım Gideri

Haziran 2003 3.600

TOPLAM 6.000

#!@

Örnek A.Ş. – Peşin Ödenen Giderlerin DüzeltilmesiÖrnek A.Ş. – Peşin Ödenen Giderlerin Düzeltilmesi

Peşin ödenen giderlerin 31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Düzeltmeye

Esas Tarih

Düzeltmeye

Esas Tutar

Düzeltme

Katsayısı

Düzeltilmiş

Tutar

Peşin Ödenen Sigorta Şubat 2003 2.400 1,0463 2.511

Peşin Ödenen Bakım-Onarım Haziran 2003 3.600 1,0221 3.680

TOPLAM 6.000 6.191

#!@

Mali Duran Varlıkların DüzeltilmesiMali Duran Varlıkların Düzeltilmesi– Nakit karşılığı edinilen hisse senetleri; ödeme tarihi,

– 3. Şahıslardan satın alınan hisse senetleri; satın alma tarihi,

– Temettü karşılığı alınan bedelsiz hisse senetleri; iştirak edilen şirketin sermaye artışının

tescil tarihi,

– Ayni sermaye karşılığı edinilen hisse senetleri; sermaye olarak konulan kıymetin

mülkiyetinin intikal ettiği tarih

esas alınarak düzeltme işlemine tabi tutulur.

– Yeniden değerleme fonu ve maliyet artış fonunun sermayeye ilavesi suretiyle edinilen

bedelsiz hisse senetleri düzeltmiş işleminde dikkate alınmaz (sıfır bedelle gösterilir).

– Borsada işlem gören hisse senetleri borsa rayici ile düzeltilir.

– Nakit karşılığı edinilen hisse senetleri; ödeme tarihi,

– 3. Şahıslardan satın alınan hisse senetleri; satın alma tarihi,

– Temettü karşılığı alınan bedelsiz hisse senetleri; iştirak edilen şirketin sermaye artışının

tescil tarihi,

– Ayni sermaye karşılığı edinilen hisse senetleri; sermaye olarak konulan kıymetin

mülkiyetinin intikal ettiği tarih


– Yeniden değerleme fonu ve maliyet artış fonunun sermayeye ilavesi suretiyle edinilen

bedelsiz hisse senetleri düzeltmiş işleminde dikkate alınmaz (sıfır bedelle gösterilir).

– Borsada işlem gören hisse senetleri borsa rayici ile düzeltilir.

#!@

Örnek A.Ş. – Mali Duran VarlıklarÖrnek A.Ş. – Mali Duran Varlıklar

31.12.2003 tarihi itibariyle mali duran varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir.

TUTAR KAYNAK

5.000 Nakit Karşılığı

2.000 Temettü Karşılığı

3.000 Nakit Karşılığı (3. Şahıstan)

3.000 M.D.V. Değerleme Fonu

13.000

#!@

Örnek A.Ş. – Mali Duran Varlıkların DüzeltilmesiÖrnek A.Ş. – Mali Duran Varlıkların DüzeltilmesiMali duran varlıkların 31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Kaynak

Düzeltmede

Esas Alınan

Tarih

Düzeltmeye

Esas Tarih

Düzeltme

Katsayısı

Düzeltmeye

Esas Tutar

Düzeltilmiş

Tutar

Nakit Karşılığı Ödeme Ocak 1998 8,7976 5.000 43.988

Temettü Karşılığı Tescil Nisan 1999 5,1826 2.000 10.365

Nakit Karşılığı 3. Şahıstan Satın alma Eylül 1999 4,3404 3.000 13.022

M.D.V. Değerleme Fonu - Nisan 2002 - 3.000 0

13.000 67.375

#!@

Sermayenin DüzeltilmesiSermayenin Düzeltilmesi

– Nakit karşılığı artırılan sermaye; tahsil tarihi,

– Kar yedekleri, geçmiş yıl karları ve net dönem karından artırılan

sermayeye; sermaye artışının tescil tarihi,

– Ayni sermaye karşılığı artırılan sermaye; mülkiyetin intikal ettiği tarih


– Yeniden değerleme fonu ve maliyet artış fonundan sermayeye ilave

edilen tutarlar düzeltmiş sermaye içerisinde dikkate alınmaz (Sıfır

bedelle gösterilir).

– Nakit karşılığı artırılan sermaye; tahsil tarihi,

– Kar yedekleri, geçmiş yıl karları ve net dönem karından artırılan

sermayeye; sermaye artışının tescil tarihi,

– Ayni sermaye karşılığı artırılan sermaye; mülkiyetin intikal ettiği tarih


– Yeniden değerleme fonu ve maliyet artış fonundan sermayeye ilave

edilen tutarlar düzeltmiş sermaye içerisinde dikkate alınmaz (Sıfır

bedelle gösterilir).

#!@

Örnek A.Ş. – Sermaye Örnek A.Ş. – Sermaye

31.12.2003 tarihi itibariyle ödenmiş sermaye hesabının dökümü aşağıdaki gibidir.

TUTAR KAYNAK

15.000 Nakit

35.000 Karın Sermayeye İlavesi

40.000 Nakit

20.000 M.D.V. Değerleme Fonu

110.000

#!@

Örnek A.Ş. – Sermayenin DüzeltilmesiÖrnek A.Ş. – Sermayenin Düzeltilmesi

Sermayenin 31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Kaynak

Düzeltmede

Esas Alınan

Tarih

Düzeltmeye

Esas Tarih

Düzeltme

Katsayısı

Düzeltmeye

Esas Tutar

Düzeltilmiş

Tutar

Nakit Tahsil Haziran 1997 13,1028 15.000 196.542

Karın Sermayeye İlavesi Tescil Temmuz 2002 1,2904 35.000 45.164

Nakit Tahsil Ağustos 2003 1,0297 40.000 41.187

M.D.V. Değerleme Fonu - Ağustos 2003 - 20.000 0

110.000 282.893

#!@

Maddi Duran Varlıkların DüzeltilmesiMaddi Duran Varlıkların Düzeltilmesi

– Maddi duran varlıklar, defterlere kayıt tarihleri dikkate alınarak

maliyet bedelleri üzerinden düzeltme işlemine tabi tutulur.

– Maliyet bedeline dahil edilmiş olan finansman giderleri mevcut

ise, finansman giderlerinin reel olmayan kısmı maliyet bedelinden

düşülür.

– Düzeltme işlemine tabi tutulan varlığın yeniden değerlenmiş olup

olmadığının bir önemi yoktur. Düzeltme işleminde düzeltme

katsayısı, yeniden değerlenmiş tutara değil, tarihi maliyet

bedeline uygulanır.

– Maddi duran varlıklar, defterlere kayıt tarihleri dikkate alınarak

maliyet bedelleri üzerinden düzeltme işlemine tabi tutulur.

– Maliyet bedeline dahil edilmiş olan finansman giderleri mevcut

ise, finansman giderlerinin reel olmayan kısmı maliyet bedelinden

düşülür.

– Düzeltme işlemine tabi tutulan varlığın yeniden değerlenmiş olup

olmadığının bir önemi yoktur. Düzeltme işleminde düzeltme

katsayısı, yeniden değerlenmiş tutara değil, tarihi maliyet

bedeline uygulanır.

#!@

Örnek A.Ş. – Maddi Duran VarlıklarÖrnek A.Ş. – Maddi Duran Varlıklar

31.12.2003 tarihi itibariyle mevcut maddi duran varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir.

Türü

Deftere

Kayıt Tarihi

Maliyet

Bedeli

31.12.2003

Bilanço

Değeri

31.12.2003

Birikmiş

Amortisman

Bina 1.6.1997 7,300 96,399 4,814

Teçhizat 18.5.2002 370 475 190

Taşıt 7.7.2000 2,200 6,886 4,820

Taşıt Kredi Faizi 12.12.2000 90 90 56

Demirbaş 14.5.2001 890 1,818 1,091

Toplam 10,850 105,668 10,971

#!@

Örnek A.Ş. – Maddi Duran Varlıklar-ROFMÖrnek A.Ş. – Maddi Duran Varlıklar-ROFM

2000 yılında alınan taşıtın maliyetine eklenen finansman maliyetinin reel olmayan kısmı alternatif yöntem ile tespit edilmiştir.

ROFM =

Toplam

Finansman

Maliyeti

X

İlgili döneme ait TEFE artış Oranı

-----------------------------------------------------

Dönem Ortalama Ticari Kredi faiz Oranı

ROFM = 90 X

%32,6

---------------- = 45

%65,4

#!@

Örnek A.Ş. – Maddi Duran Varlıkların DüzeltilmesiÖrnek A.Ş. – Maddi Duran Varlıkların Düzeltilmesi

Maddi duran varlıkların 31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Türü

Düzeltmeye

Esas Tarih

Düzeltmeye

Esas Tutar

Düzeltme

Katsayısı

Düzeltilmiş

Tutar

Bina 1.6.1997 7,300 13,1027 95,650

Teçhizat 18.5.2002 370 1,3401 496

Taşıt 7.7.2000 2,200 3,1141 6,851

Taşıt Kredi Faizi 12.12.2000 45 2,8111 127

Demirbaş 14.5.2001 890 2,0008 1,781

Toplam 10,805 104,905

#!@

Birikmiş Amortismanların DüzeltilmesiBirikmiş Amortismanların Düzeltilmesi

> Birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltilir.

#!@

Örnek A.Ş. – Birikmiş Amortismanların DüzeltilmesiÖrnek A.Ş. – Birikmiş Amortismanların Düzeltilmesi

Birikmiş Amortismanların 31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Türü

31.12.2003

Bilanço

Değeri

Düzeltilmiş

Tutar

Düzeltme

Sonrasında

Artış Oranı

31.12.2003

Birikmiş

Amortisman

Düzeltilmiş

Birikmiş

Amortisman

Bina 96,399 95,650 -%0,7 4,814 4,777

Teçhizat 475 496 %4,4 190 198

Taşıt 6,886 6,851 -%0,5 4,820 4,796

Taşıt Kredi Faizi 90 127 %41 56 78

Demirbaş 1,818 1,781 -%2 1,091 1,068

Toplam 105,668 104,905 10,971 10,917

#!@

Stokların DüzeltilmesiStokların Düzeltilmesi

İlk Madde

ve

Malzeme Ambarı

Tedarikçi

Yarı mamul

Maddi Duran Varlık

Mamul Giderler

Amortisman İşçilik

Amortisman İşçilik

G.Ü.G.

G.Ü.G.

İlk madde ve malzeme

İlk madde ve malzeme

#!@

Stokların DüzeltilmesiStokların Düzeltilmesiİlk Madde ve Malzeme

Yarı Mamuller

Ara Mamuller

Mamuller

İlk Madde ve malzeme

İşçilik

Genel Üretim Giderleri

- Enerji

- Endirekt İşçilik

- Ve benzeri

Amortisman

#!@

Örnek A.Ş. – StoklarÖrnek A.Ş. – Stoklar

31.12. 2003 tarihi itibariyle stokların dağılımı aşağıdaki gibidir:

İlk madde ve malzeme 14,900

Mamul Madde 22,300

Toplam 37,200

#!@


31.12. 2003 tarihi itibariyle mamullerin maliyet oluşumuaşağıdaki gibidir:

İlk madde ve malzeme %45

Direkt İşçilik %17

Genel Üretim Giderleri %35,5

Amortisman Gideri % 2,5

#!@


Mamul Maliyetinin Dağılımı

• İlk Madde Malzeme 10,030

• İşçilik 3,790

• Genel Üretim Giderleri 7,920

• Amortisman 560

22,300

Mamul Maliyetinin Dağılımı

• İlk Madde Malzeme 10,030

• İşçilik 3,790

• Genel Üretim Giderleri 7,920

• Amortisman 560

22,300

#!@


• İlk Madde Malzeme Ekim Kasım Aralık ayı

alımlarından

• Mamul Maddeler Kasım ayı üretiminden

• Mamul içindeki ilk madde malzeme Ekim ayı alımlarından

gelmektedir.

• İlk Madde Malzeme Ekim Kasım Aralık ayı

alımlarından

• Mamul Maddeler Kasım ayı üretiminden

• Mamul içindeki ilk madde malzeme Ekim ayı alımlarından

gelmektedir.

#!@

Örnek A.Ş. – Stokların DüzeltilmesiÖrnek A.Ş. – Stokların Düzeltilmesi

Düzeltmeye Düzeltme

Esas Tutar Katsayısı

Ekim alımları 3,260 1,0234 3,337

Kasım alımları 3,720 1,0063 3,743

Düzeltilmiş

Tutar

Aralık alımları 7,920 1,0000 7,920

14,900 15,000

İlk madde malzemenin 31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

#!@


Mamullerin 31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Türü

Düzeltmeye

Esas Tarih

Düzeltmeye

Esas Tutar

Düzeltme

Katsayısı

Düzeltilmiş

Tutar

İlk Madde Malzeme Ekim 2003 10,030 1,0234 10,265

Diret İşçilik Kasım 2003 3,790 1,0063 3,814

Genel Üretim Gideri Kasım 2003 7,920 1,0063 7,970

Amortisman (*) - 560 - 594

Toplam 22,300 22,643

(*)Düzeltilmiş amortisman payı, düzeltilmiş sabit kıymet değerleri üzerinden yeniden hesaplanmış amortisman giderinin mamul maliyetine pay verilmesi suretiyle belirlenmiştir.

#!@


Düzeltme Düzeltme

Öncesi Sonrası

İlk madde ve malzeme 14,900 15,000

Mamul 22,300 22,643

37,200

31.12.2003 tarihi itibarıyla düzeltilmiş stok tutarları şöyledir.

37,643

#!@

Örnek A.Ş. – Stokların Basit Ortalama Yöntemiyle DüzeltilmesiÖrnek A.Ş. – Stokların Basit Ortalama Yöntemiyle Düzeltilmesi

Stokların 31.12.2003 tarihi itibarıyla basit ortalama yöntemiyle düzeltilmesi ise aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Düzeltmeye

Esas Tutar

Dönem

Ortalama

Düzeltme

Katsayısı

Düzeltilmiş

Tutar

İlk Madde Malzeme 14,900 1,014 (*) 15,109

Mamul 22,300 1,014 (*) 22,612

TOPLAM 37,200 37,721

(*) Tebliğ taslağındaki formüle göre hesaplanan dönem ortalama düzeltme katsayısı kullanılmıştır.

#!@


> Parasal olmayan kıymetler düzeltilmiş değerleriyle, parasal kıymetler ise

düzeltmeye tabi tutulmaksızın bilançoya yerleştirilir.

> 31.12.2003 tarihli bilançonun düzeltilmiş aktif toplamından;

düzeltilmiş sermaye

düzeltilmiş hisse senetleri ihraç primleri

düzeltilmiş hisse senedi iptal karları

düzeltilmiş sabit kıymet yenileme fonu

Vergi Barışı Kanunu ile eklenen fonlar

borç toplamının

çıkarılması sonucu bulunan fark ‘’geçmiş yıllar kar/zararı’’hesabında gösterilir.

Son Adım

#!@

Örnek A.Ş.Örnek A.Ş.Düzeltilmiş Bilanço – 31.12.2003

(Milyon TL)








B. Maddi Duran Varlıklar B. Geçmiş Dönem Karı / (Zararı) (106.396)

1. Duran Varlıklar 104.905

2. Birikmiş Amortismanlar (-) (10.917)


+Düzeltilmiş Aktif Toplamı- Düzeltilmiş Sermaye- Borç Toplamı

#!@

Enflasyon MuhasebesiniDüzenleyen Standartlar

Enflasyon MuhasebesiniDüzenleyen Standartlar

#!@

UMS 29UMS 29

HİPERENFLASYONİST EKONOMİLERDE FİNANSAL RAPORLAMA

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu tarafından 1 Ocak 1990

tarihinde ve daha sonra hazırlanan mali tablolar için geçerli olmak üzere

yayınlanmıştır.

UMS 29 hiperenflasyonist bir ekonominin para biriminde hazırlanan

mali tabloların bilanço tarihinde cari olan ölçüm birimi ile yeniden ifade

edilmesini öngörmektedir.

HİPERENFLASYONİST EKONOMİLERDE FİNANSAL RAPORLAMA

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu tarafından 1 Ocak 1990

tarihinde ve daha sonra hazırlanan mali tablolar için geçerli olmak üzere

yayınlanmıştır.

UMS 29 hiperenflasyonist bir ekonominin para biriminde hazırlanan

mali tabloların bilanço tarihinde cari olan ölçüm birimi ile yeniden ifade

edilmesini öngörmektedir.

#!@

TMS 2 TMS 2

YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE FİNANSAL RAPORLAMA

Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (TMÜDESK –

2002 yılında Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ve Türkiye

Denetim Standartları Kurulu olarak iki ayrı çalışma grubuna

bölünmüştür) tarafından 1 Ocak 1997 tarihinden geçerli olmak

üzere yayınlanmıştır.

YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE FİNANSAL RAPORLAMA

Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (TMÜDESK –

2002 yılında Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ve Türkiye

Denetim Standartları Kurulu olarak iki ayrı çalışma grubuna

bölünmüştür) tarafından 1 Ocak 1997 tarihinden geçerli olmak

üzere yayınlanmıştır.

#!@

MUY 14 MUY 14

MALİ TABLOLARIN YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN

MUHASEBE STANDARDI

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından 1

Temmuz 2002 tarihinden itibaren banka ve konsolidasyon

kapsamındaki iştirak, müşterek yönetime tabi ortaklık ve bağlı

ortaklıkları için uyulması gereken muhasebe standartlarının bir

parçası olarak yayınlanmıştır.

MALİ TABLOLARIN YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN

MUHASEBE STANDARDI

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından 1

Temmuz 2002 tarihinden itibaren banka ve konsolidasyon

kapsamındaki iştirak, müşterek yönetime tabi ortaklık ve bağlı

ortaklıkları için uyulması gereken muhasebe standartlarının bir

parçası olarak yayınlanmıştır.

#!@

SPK XI / 20SPK XI / 20

YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE MALİ TABLOLARIN DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN İLKE VE

KURALLAR HAKKINDA TEBLİĞ

Halka açık olan ve açık sayılan ortaklıklar 31 Aralık 2003

tarihinden itibaren mali tablolarını bu tebliğde belirtilen usul

ve esaslara uygun olarak hazırlamaktadırlar.

YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMLERİNDE MALİ TABLOLARIN DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN İLKE VE

KURALLAR HAKKINDA TEBLİĞ

Halka açık olan ve açık sayılan ortaklıklar 31 Aralık 2003

tarihinden itibaren mali tablolarını bu tebliğde belirtilen usul

ve esaslara uygun olarak hazırlamaktadırlar.

#!@

5024 Sayılı Kanun 5024 Sayılı Kanun

ENFLASYON DÜZELTMESİ

30 Aralık 2003 Tarih ve 25332 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak bilanço usulü defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından 2004 yılında uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

ENFLASYON DÜZELTMESİ

30 Aralık 2003 Tarih ve 25332 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak bilanço usulü defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından 2004 yılında uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

#!@

Standartlar Arasındaki Farklar

Standartlar Arasındaki Farklar

#!@

Yürürlük TarihleriYürürlük Tarihleri

UMS

1 Ocak 1990

SPK

31 Aralık 2003

MUY

1 Temmuz 2002

VUK

1 Ocak 2004

#!@

Raporlama Tarihi – 31.12.2003Raporlama Tarihi – 31.12.2003

UMS

-

SPK

XI \ 20 – 14 hafta

XI \ 25 – 12 hafta

MUY

genel kurulu takiben 1 ay

(en geç 5 ay)

VUKİlk geçici vergi dönemi – ihtiyari

2. geçici vergi dönemi – zorunlu

#!@

Hiperenflasyonist DönemHiperenflasyonist Dönem

UMS

3 yıl kümülatif %100

SPK


Cari yıl %10

MUY


VUK


Cari yıl %10

#!@

Düzeltme işleminin başlangıcıDüzeltme işleminin başlangıcı

UMS

İlk giriş tarihi

SPK

1976

MUY

1970

VUK

1970

#!@

Düzeltme KatsayısıDüzeltme Katsayısı

UMS

TEFE – 1994 / 100

TEFE – 1987 / 100

SPK

TEFE – 1994 / 100

MUY

TEFE – 1994 / 100

VUK

TEFE – 1994 / 100

#!@

Düzeltmeye Esas TarihDüzeltmeye Esas Tarih

UMS

Genel olarak tanımlanmıştır

SPK

Bazı hesaplar için detaylı olarak tanımlanmıştır

MUY

Bazı hesaplar için detaylı olarak tanımlanmıştır

VUK

Hesap bazında detaylı olarak tanımlanmıştır

#!@

Aktifleştirilen Finansman GideriAktifleştirilen Finansman Gideri

UMS

Kullanıma hazır hale gelinceye kadarki reel finansman gideri

SPK

Kullanıma hazır hale gelinceye kadarki reel finansman gideri

MUY Kullanıma hazır hale gelinceye kadarki reel finansman gideri

VUKReel olmayan finansman

maliyetinin tevsik edilememesi halinde sadece son 5 hesap

dönemi için ayrıştırılır

#!@

Reel Faiz OranıReel Faiz Oranı

UMS

-

SPK

(1+ faiz oranı)

(1 + enflasyon oranı)

MUY

-

VUK•Kredi Faiz Oranı-TEFE Oranı

•TEFE Artış Oranı / Dönem Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı

#!@

Amortisman YöntemiAmortisman Yöntemi

UMS

Kıst Usulü

SPK

Kıst Usulü

MUY

Kıst Usulü

VUK

Yıllık

#!@

Amortisman OranıAmortisman Oranı

UMS

Ekonomik Ömür

SPK

Ekonomik Ömür

MUY

Yasal kayıtlarda yer alan amortisman yöntemi

VUK

Maliye Bakanlığı’nın Ekonomik Ömürleri dikkate alarak

açıklayacağı oranlar

#!@

Yabancı Para İştiraklerYabancı Para İştirakler

UMS

Endekslenir

SPK

Endekslenir

MUY

Endekslenmez,

dönem sonu kurundan TL’ye çevrilir

VUK

Endekslenir

#!@

Değer Düşüklüğü KarşılığıDeğer Düşüklüğü Karşılığı

UMS

Endekslenmiş tutar varlığın değerini aşıyorsa değer düşüklüğü

karşılığı ayrılır

SPK



MUY



VUK

-

#!@

Maliyet Artış Fonundan TransferMaliyet Artış Fonundan Transfer

UMS maliyet artış fonunun sermayeye ilave edilmesi ortaklar tarafından konulan sermaye olarak dikkate

alınır

SPK maliyet artış fonunun sermayeye ilave edilmesi ortaklar tarafından konulan sermaye olarak dikkate

alınır

MUY maliyet artış fonunun sermayeye ilave edilmesi ortaklar tarafından konulan sermaye olarak dikkate

alınır

VUK maliyet artış fonunun sermayeye

ilave edilmesi enflasyon düzeltmesinde dikkate alınmaz

#!@

Kayıt DüzeniKayıt Düzeni

UMS

-

SPK

Enflasyona Göre Düzeltme Defteri

MUY

Enflasyona Göre Düzeltme Defteri

VUK

Enflasyon Fark Hesapları

Enflasyon Düzeltme Hesabı

#!@

Kar DağıtımıKar Dağıtımı

UMS

-

SPKMaliyet esasına göre

Enflasyona göre düzeltilmiş

Düşük Olanı

MUYMaliyet esasına göre

Enflasyona göre düzeltilmiş

Düşük Olanı

VUK

Türk Ticaret Kanunu

?

#!@

Ertelenmiş VergiErtelenmiş Vergi

UMSEnflasyon farkları ertelenmiş vergi

kapsamında dikkate alınır

SPKEnflasyon farkları ertelenmiş vergi

kapsamında dikkate alınır

MUYEnflasyon farkları ertelenmiş vergi

kapsamında dikkate alınmaz

VUK

-

#!@

GENEL DEĞERLENDİRME:Sorunlar ve Çözüm ÖnerileriGENEL DEĞERLENDİRME:

Sorunlar ve Çözüm Önerileri

#!@

İLK GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİNDE ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMAMASININ SONUÇLARI

(1)


(1) Yeniden değerleme, MAF uygulaması, LIFO ve

finansman gider kısıtlaması 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırıldı.

İlk geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi şartları sağlansa bile, isteyen mükellefler düzeltme yapmayıp kaldırılan hükümleri uygulayabilecekler.

Eğer şartlar sağlanmaz, enflasyon düzeltmesi söz konusu olmazsa, eski hükümleri uygulamak mümkün mü?

Yeniden değerleme, MAF uygulaması, LIFO ve finansman gider kısıtlaması 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırıldı.

İlk geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi şartları sağlansa bile, isteyen mükellefler düzeltme yapmayıp kaldırılan hükümleri uygulayabilecekler.

Eğer şartlar sağlanmaz, enflasyon düzeltmesi söz konusu olmazsa, eski hükümleri uygulamak mümkün mü?

#!@


(2)


(2) Bizce, geçici 1’inci madde enflasyon düzeltmesi

yapılabildiği durumda uygulanabilir.

Enflasyon düzeltmesi şartları oluşmasa bile ilk dönemde eski hükümlerden yararlanılabilir diye yorum yapılırsa, daha sonraki dönemlerde uygulama sorunları doğar mı?

Örneğin, tamamen veya kısmen itfa olmuş bir sabit kıymet satılırsa, MAF uygulamasında sadece sabit kıymetin maliyeti düzeltilecek, Birikmiş Amortismanlar düzeltilmeyecektir.

Bizce, geçici 1’inci madde enflasyon düzeltmesi yapılabildiği durumda uygulanabilir.

Enflasyon düzeltmesi şartları oluşmasa bile ilk dönemde eski hükümlerden yararlanılabilir diye yorum yapılırsa, daha sonraki dönemlerde uygulama sorunları doğar mı?

Örneğin, tamamen veya kısmen itfa olmuş bir sabit kıymet satılırsa, MAF uygulamasında sadece sabit kıymetin maliyeti düzeltilecek, Birikmiş Amortismanlar düzeltilmeyecektir.

#!@


(3)


(3) Sonraki dönemlerde enflasyon düzeltmesi

yapıldığında, MAF uygulaması yapılmamış mı kabul edilecek, satış karı yeniden mi belirlenecek? Yoksa sonraki dönemlerde de mi MAF vergiye tabi olmayan bir kar kalemi olarak bilanço da muhafaza edilecektir?

Aynı şekilde ilk dönemde yapılacak yeniden değerleme, sonraki dönemde yapılmamış mı kabul edilecektir?

Sonraki dönemlerde enflasyon düzeltmesi yapıldığında, MAF uygulaması yapılmamış mı kabul edilecek, satış karı yeniden mi belirlenecek? Yoksa sonraki dönemlerde de mi MAF vergiye tabi olmayan bir kar kalemi olarak bilanço da muhafaza edilecektir?

Aynı şekilde ilk dönemde yapılacak yeniden değerleme, sonraki dönemde yapılmamış mı kabul edilecektir?

#!@


(4)


(4) Yeniden değerleme, MAF uygulaması, LIFO ve

finansman gider kısıtlamasının 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılması Özel Hesap Dönemi (ÖHD) 2004 içinde bitenlerde neyi ifade ediyor?

Kanunda, ÖHD olanlar için bu hükümlerin yürürlüklerinin devam ettiğine yönelik bir düzenleme yok.

Zorlama (ama gerekli) bir yorumla geçici 25. Madde (k) bendinin söz konusu hükümlerin ortadan kalkması ile ilgili olarak da uygulanacağı söylenebilir.

Yeniden değerleme, MAF uygulaması, LIFO ve finansman gider kısıtlamasının 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılması Özel Hesap Dönemi (ÖHD) 2004 içinde bitenlerde neyi ifade ediyor?

Kanunda, ÖHD olanlar için bu hükümlerin yürürlüklerinin devam ettiğine yönelik bir düzenleme yok.

Zorlama (ama gerekli) bir yorumla geçici 25. Madde (k) bendinin söz konusu hükümlerin ortadan kalkması ile ilgili olarak da uygulanacağı söylenebilir.

#!@

ENFLASYON DÜZELTMESİNİN GEÇİCİ 28 UYGULAMASINA ETKİSİ

ENFLASYON DÜZELTMESİNİN GEÇİCİ 28 UYGULAMASINA ETKİSİ

31 Aralık 2003 tarihli bilançoda düzeltmeye tabi

tutulan iştirakler ve gayri menkullerin satışında satış karı nasıl hesaplanacak? Sermayeye ilave edilebilecek satış karı nedir? Düzeltilmiş maliyet mi, yoksa düzeltme öncesi maliyet mi dikkate alınacak?

Düzeltilmiş maliyetlerin, satış bedelini aştığı durumda geçici 28’den KDV, BSMV ve Tapu Harçları açısından yararlanılamayacak mı?

Aynı sorular geçici 29 uygulaması için de sorulabilir.

31 Aralık 2003 tarihli bilançoda düzeltmeye tabi tutulan iştirakler ve gayri menkullerin satışında satış karı nasıl hesaplanacak? Sermayeye ilave edilebilecek satış karı nedir? Düzeltilmiş maliyet mi, yoksa düzeltme öncesi maliyet mi dikkate alınacak?

Düzeltilmiş maliyetlerin, satış bedelini aştığı durumda geçici 28’den KDV, BSMV ve Tapu Harçları açısından yararlanılamayacak mı?

Aynı sorular geçici 29 uygulaması için de sorulabilir.

#!@

31 ARALIK 2003 BİLANÇOSUNUN BDDK VEYA SPK DÜZENLEMELERİ UYARINCA DÜZELTMESİNİN

SONUÇLARI

31 ARALIK 2003 BİLANÇOSUNUN BDDK VEYA SPK DÜZENLEMELERİ UYARINCA DÜZELTMESİNİN

SONUÇLARI 31 Aralık 2003 tarihli bilançolarını SPK ve BDDK

düzenlemeleri uyarınca düzeltenler, ayrıca geçici 25’inci maddeye göre düzeltme yapmayabilirler.

VUK ile SPK ve BDDK düzenlemeleri arasında özellikle değerleme ölçüleri ve amortisman uygulamaları açısından önemli farklar vardır. İki düzeltme çok farklı sonuçlar verebilir.

SPK ve BDDK düzeltmeleri üzerine Maliye Bakanlığı düzeltmelerini yapmak, elmalarla armutların toplanmasına benzer bir sonuç yaratacaktır.

31 Aralık 2003 tarihli bilançolarını SPK ve BDDK düzenlemeleri uyarınca düzeltenler, ayrıca geçici 25’inci maddeye göre düzeltme yapmayabilirler.

VUK ile SPK ve BDDK düzenlemeleri arasında özellikle değerleme ölçüleri ve amortisman uygulamaları açısından önemli farklar vardır. İki düzeltme çok farklı sonuçlar verebilir.

SPK ve BDDK düzeltmeleri üzerine Maliye Bakanlığı düzeltmelerini yapmak, elmalarla armutların toplanmasına benzer bir sonuç yaratacaktır.

#!@

BORSADA İŞLEM GÖREN HİSSE SENETLERİNDE DÜZELTME

BORSADA İŞLEM GÖREN HİSSE SENETLERİNDE DÜZELTME

Enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde, borsada işlem gören hisse senetlerinin borsa rayici ile değerleneceği, ayrıca düzeltme yapılmayacağı belirtilmiştir.

VUK 279’da bir düzenleme yapılmadan sadece enflasyon düzeltmesi yapıldığında değerleme ölçüsünü değiştirmenin bir anlamı yoktur.

Kaldı ki vergi uygulamasında hisse senetlerinin borsa rayici ile değerlenmesi, kısa vadeli dalgalanmalara bağlı fiktif kar ve zararların ortaya çıkmasına neden olabileceğinden, doğru değildir.

Enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde, borsada işlem gören hisse senetlerinin borsa rayici ile değerleneceği, ayrıca düzeltme yapılmayacağı belirtilmiştir.

VUK 279’da bir düzenleme yapılmadan sadece enflasyon düzeltmesi yapıldığında değerleme ölçüsünü değiştirmenin bir anlamı yoktur.

Kaldı ki vergi uygulamasında hisse senetlerinin borsa rayici ile değerlenmesi, kısa vadeli dalgalanmalara bağlı fiktif kar ve zararların ortaya çıkmasına neden olabileceğinden, doğru değildir.

#!@

MALİ DURAN VARLIKLARDA DÜZELTME UYGULAMASI

MALİ DURAN VARLIKLARDA DÜZELTME UYGULAMASI

VUK iştiraklerin alış bedeli ile değerlenmesini öngörmektedir.

Maliye Bakanlığı’nın uzun yıllardır alış bedeli tanımı finansman giderlerini dışarıda bırakmaktadır. Bu giderlerin aktifleştirilmeyerek doğrudan gider yazılması gerektiği kabul edilmektedir.

Bu defa, mali duran varlıklara ilişkin reel olmayan finansman giderlerinin ayrıştırılarak, reel finansman giderleri dahil maliyet bedelinin düzeltilmesi yerleşik uygulamaya terstir.

VUK iştiraklerin alış bedeli ile değerlenmesini öngörmektedir.

Maliye Bakanlığı’nın uzun yıllardır alış bedeli tanımı finansman giderlerini dışarıda bırakmaktadır. Bu giderlerin aktifleştirilmeyerek doğrudan gider yazılması gerektiği kabul edilmektedir.

Bu defa, mali duran varlıklara ilişkin reel olmayan finansman giderlerinin ayrıştırılarak, reel finansman giderleri dahil maliyet bedelinin düzeltilmesi yerleşik uygulamaya terstir.

#!@

31 ARALIK 2003 BİLANÇOSUNUN DÜZELTMESİNDE VADE FARKLARININ REEL OLMAYAN KISIMLARINA

İLİŞKİN BİR HESAPLAMA YAPILMAMALIDIR

31 ARALIK 2003 BİLANÇOSUNUN DÜZELTMESİNDE VADE FARKLARININ REEL OLMAYAN KISIMLARINA

İLİŞKİN BİR HESAPLAMA YAPILMAMALIDIR

Geçici 25. Maddede, 31 Aralık 2003 tarihli bilançoların düzeltilmesinde, belgelerde ayrıca gösterilen veya gösterilmeyen reel olmayan finansman giderlerinin düşülmesine yönelik bir hüküm yoktur.

Basitlik ve uygulama kolaylığı açısından bu yaklaşımı doğru buluyoruz.

Geçici 25. Maddede, 31 Aralık 2003 tarihli bilançoların düzeltilmesinde, belgelerde ayrıca gösterilen veya gösterilmeyen reel olmayan finansman giderlerinin düşülmesine yönelik bir hüküm yoktur.

Basitlik ve uygulama kolaylığı açısından bu yaklaşımı doğru buluyoruz.

#!@

YABANCI PARA ÜZERİNDEN BORÇLANMALARDA KUR FARKI GELİRLERİNİN MALİYETTEN DÜŞÜLMESİ

ENFLASYON DÜZELTMESİNİ NASIL ETKİLEYECEKTİR? (1)



Son yıllarda TL’nin değer kazanması borçlanmalar nedeniyle kur farkı geliri elde edilmesine neden olmuştur. Yatırımlarla ilgili finansman giderlerinin aktifleştirilmesini tercih edenler, bu tercihin bir sonucu olarak kur farkı gelirlerini de aktifleştirmiş, yatırım maliyetinden düşmüşlerdir.

Bu durumda olan mükelleflerin reel olmayan finansman gideri tespitinin nasıl yapılacağı belli değildir.

Son yıllarda TL’nin değer kazanması borçlanmalar nedeniyle kur farkı geliri elde edilmesine neden olmuştur. Yatırımlarla ilgili finansman giderlerinin aktifleştirilmesini tercih edenler, bu tercihin bir sonucu olarak kur farkı gelirlerini de aktifleştirmiş, yatırım maliyetinden düşmüşlerdir.

Bu durumda olan mükelleflerin reel olmayan finansman gideri tespitinin nasıl yapılacağı belli değildir.

#!@





Düzeltmeye esas alınacak tutarın kur farkı gelirinin düşüldüğü tutar mı yoksa düşülmeden önceki tutar mı olduğu açıklanmalıdır.

Bizce, kur farkı düşülmeden önceki tutar düzeltmeye esas alınmalıdır.

Düzeltmeye esas alınacak tutarın kur farkı gelirinin düşüldüğü tutar mı yoksa düşülmeden önceki tutar mı olduğu açıklanmalıdır.

Bizce, kur farkı düşülmeden önceki tutar düzeltmeye esas alınmalıdır.

#!@

YIL İÇİNDE İŞİNİ BIRAKANLARDA ENFLASYON DÜZELTMESİ

(1)


(1) Kanun, enflasyon düzeltmesinin hangi durumda

yapılacağını, hesap dönemi ve geçici vergi dönemini esas alarak, bu dönemlerde ve bu dönemlerden önce gelen dönemlerdeki enflasyon oranına göre belirlemektedir.

Hesap dönemi veya geçici vergi dönemi içinde herhangi bir tarihte işin bırakıldığı, devir veya birleşme yoluyla infisah olunduğu durumda enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığının nasıl tespit edileceği belli değildir.

Kanun, enflasyon düzeltmesinin hangi durumda yapılacağını, hesap dönemi ve geçici vergi dönemini esas alarak, bu dönemlerde ve bu dönemlerden önce gelen dönemlerdeki enflasyon oranına göre belirlemektedir.

Hesap dönemi veya geçici vergi dönemi içinde herhangi bir tarihte işin bırakıldığı, devir veya birleşme yoluyla infisah olunduğu durumda enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığının nasıl tespit edileceği belli değildir.

#!@


(2)


(2)

Örneğin, 30 Nisan 2004 tarihinde devir olan bir kurumun, 1 Ocak - 30 Nisan 2004 dönemi için enflasyon düzeltmesi yapması gerekecek midir? Bu durumda 30 Nisan 2004 tarihinden itibaren geriye doğru son 12 ve 36 ayın enflasyonuna mı bakılacak?

Örneğin, 30 Nisan 2004 tarihinde devir olan bir kurumun, 1 Ocak - 30 Nisan 2004 dönemi için enflasyon düzeltmesi yapması gerekecek midir? Bu durumda 30 Nisan 2004 tarihinden itibaren geriye doğru son 12 ve 36 ayın enflasyonuna mı bakılacak?

#!@

ENFLASYON DÜZELTMESİNE İLİŞKİN MUHASEBE KAYITLARI


Mükerrer 298. Maddede enflasyon düzeltmelerinin ilgili kıymetlere ait fark hesaplarına ve düzeltme hesabına kaydedileceği, düzeltme sonucu bulunan tutarların, izleyen dönemde enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, izleyen dönemin başlangıç değeri olarak dikkate alınacağı belirtilmektedir.

Ayrıca, öz sermaye kalemlerine ait fark hesaplarının sermayeye ilave edilebileceği belirtilmektedir.

Mükerrer 298. Maddede enflasyon düzeltmelerinin ilgili kıymetlere ait fark hesaplarına ve düzeltme hesabına kaydedileceği, düzeltme sonucu bulunan tutarların, izleyen dönemde enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, izleyen dönemin başlangıç değeri olarak dikkate alınacağı belirtilmektedir.

Ayrıca, öz sermaye kalemlerine ait fark hesaplarının sermayeye ilave edilebileceği belirtilmektedir.

#!@



Maddedeki bu düzenlemeler, fark ve düzeltme

hesaplarının mevcut kanuni defterlere kaydedileceği anlamına gelmektedir. Oysa tebliğ taslağında ayrı bir enflasyon muhasebesi defteri tutulması öngörülmüştür.

Enflasyon defterindeki öz sermaye fark hesabı kanuni defterlerdeki sermayeye nasıl ilave edilecektir?

Maddedeki bu düzenlemeler, fark ve düzeltme hesaplarının mevcut kanuni defterlere kaydedileceği anlamına gelmektedir. Oysa tebliğ taslağında ayrı bir enflasyon muhasebesi defteri tutulması öngörülmüştür.

Enflasyon defterindeki öz sermaye fark hesabı kanuni defterlerdeki sermayeye nasıl ilave edilecektir?

#!@

KAR DAĞITIMI HANGİ KAR TUTARI ÜZERİNDEN YAPILACAK?

KAR DAĞITIMI HANGİ KAR TUTARI ÜZERİNDEN YAPILACAK?

Esasen enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş mali tablolara göre ortaya çıkan karın dağıtıma tabi tutulması gerekir.

TTK’da enflasyon düzeltmesine bir atıf yapılmamış olması, kanunla yürürlüğe konulan enflasyon muhasebesi sonuçlarının yok sayılmasını gerektirmez.

Kaldı ki, aksi bir uygulama vergilendirilmemiş karların dağıtılması sonucunu da doğurabilir.

Esasen enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş mali tablolara göre ortaya çıkan karın dağıtıma tabi tutulması gerekir.

TTK’da enflasyon düzeltmesine bir atıf yapılmamış olması, kanunla yürürlüğe konulan enflasyon muhasebesi sonuçlarının yok sayılmasını gerektirmez.

Kaldı ki, aksi bir uygulama vergilendirilmemiş karların dağıtılması sonucunu da doğurabilir.

#!@

TTK AÇISINDAN SERMAYENİN VARLIĞINI KORUYUP KORUMADIĞI HANGİ KAYITLAR ÜZERİNDEN TESPİT

EDİLECEKTİR? (1)


EDİLECEKTİR? (1)

Aynı şekilde, TTK uyarınca sermayenin varlığını koruyup korumadığının ve teknik iflas durumunun tespitinde hangi kayıtlar esas alınacaktır?

Bizce, yasal muhasebe uygulamasının dayanağını VUK’undaki değerleme, amortisman ve benzeri düzenlemeler oluşturmaktadır.

Aynı şekilde, TTK uyarınca sermayenin varlığını koruyup korumadığının ve teknik iflas durumunun tespitinde hangi kayıtlar esas alınacaktır?

Bizce, yasal muhasebe uygulamasının dayanağını VUK’undaki değerleme, amortisman ve benzeri düzenlemeler oluşturmaktadır.

#!@


EDİLECEKTİR? (2)


EDİLECEKTİR? (2)

Nasıl ki, amortisman uygulamasında faydalı ömre geçilmesi ile ilgili değişiklikler TTK uygulamaları açısından da sonuç yaratıyorsa, enflasyon düzeltmesi de aynı sonucu yaratmalıdır.

Zaten bu nedenle de enflasyon düzeltmesine ilişkin hesapların kanuni defterlere kayıt edilmesi gerekir.

Nasıl ki, amortisman uygulamasında faydalı ömre geçilmesi ile ilgili değişiklikler TTK uygulamaları açısından da sonuç yaratıyorsa, enflasyon düzeltmesi de aynı sonucu yaratmalıdır.

Zaten bu nedenle de enflasyon düzeltmesine ilişkin hesapların kanuni defterlere kayıt edilmesi gerekir.

#!@

PARASAL OLMAYAN KIYMETLER İÇİN VUK’A AYKIRI OLARAK AYRILAN KARŞILIKLAR ENFLASYON

DÜZELTMESİNE TABİ TUTULABİLİR Mİ? (1)



Tebliğ taslağında, “düzeltme işlemine tabi olacak karşılıklar da VUK hükümlerine göre ayrılması mümkün olan karşılıklardır” İfadesi yer almaktadır.

VUK’na uygun olmayan karşılıklar da düzeltmeye tabi tutulmalıdır, düşüncesindeyiz. Aksi halde, bilanço kalemlerinin bir kısmının cari değerlere getirilmesi mümkün olmayacak, bazı kıymetler tarihi değerleriyle kalacaktır.

Tebliğ taslağında, “düzeltme işlemine tabi olacak karşılıklar da VUK hükümlerine göre ayrılması mümkün olan karşılıklardır” İfadesi yer almaktadır.

VUK’na uygun olmayan karşılıklar da düzeltmeye tabi tutulmalıdır, düşüncesindeyiz. Aksi halde, bilanço kalemlerinin bir kısmının cari değerlere getirilmesi mümkün olmayacak, bazı kıymetler tarihi değerleriyle kalacaktır.

#!@





Önemli olan vergi uygulamasında kabul edilmeyen bu karşılıkların vergi hesaplamasında da düzeltilmiş değerleriyle indirim veya ilave olarak dikkate alınmasıdır, bilançoda düzeltilmiş veya düzeltilmemiş olmasının sonuca bir etkisi yoktur.

Önemli olan vergi uygulamasında kabul edilmeyen bu karşılıkların vergi hesaplamasında da düzeltilmiş değerleriyle indirim veya ilave olarak dikkate alınmasıdır, bilançoda düzeltilmiş veya düzeltilmemiş olmasının sonuca bir etkisi yoktur.

#!@

GEÇMİŞ YILLARA AİT KAYITLAR BULUNAMADIĞI DURUMDA DÜZELTME NASIL YAPILACAK?

GEÇMİŞ YILLARA AİT KAYITLAR BULUNAMADIĞI DURUMDA DÜZELTME NASIL YAPILACAK?

Kanuni defterler VUK’a göre 5 yıl, TTK’ya göre 10 yıl saklanır.

Kanunda ve tebliğde, kayıtları saklanmayan yıllarda işletmeye dahil olan kıymetlerde, düzeltme tarihi ve tutarlarının nasıl belirleneceği hususu açıklanmamıştır.

Bizce, mevcut kayıtlara göre kanıtlanabilecek tarihler dikkate alınmalıdır. Genel olarak, 31.12.2003 bilançosunun düzeltilmesi vergisel bir sonuç yaratmayacağından, bu sorun hoş görülebilir.

Sonraki yıllarda vergi matrahını azaltıcı etki yaratmamasına dikkat edilmelidir.

Kanuni defterler VUK’a göre 5 yıl, TTK’ya göre 10 yıl saklanır.

Kanunda ve tebliğde, kayıtları saklanmayan yıllarda işletmeye dahil olan kıymetlerde, düzeltme tarihi ve tutarlarının nasıl belirleneceği hususu açıklanmamıştır.

Bizce, mevcut kayıtlara göre kanıtlanabilecek tarihler dikkate alınmalıdır. Genel olarak, 31.12.2003 bilançosunun düzeltilmesi vergisel bir sonuç yaratmayacağından, bu sorun hoş görülebilir.

Sonraki yıllarda vergi matrahını azaltıcı etki yaratmamasına dikkat edilmelidir.

#!@

ENFLASYON DÜZELTMESİ KONUSUNDA GERİYE DÖNÜŞ OLABİLİR Mİ?

ENFLASYON DÜZELTMESİ KONUSUNDA GERİYE DÖNÜŞ OLABİLİR Mİ?

Olabilir...

Ancak, enflasyon yüzde 10’nun altında kalsa bile uygulanmasını sağlamak üzere yüzde 10 oranının yüzde 5’e indirilmesi düşünülüyormuş.

1 milyonun üzerinde mükellefi kapsayacak bu uygulama konusunda Maliye Bakanlığı tarafından etkili bir eğitim ve bilgilendirme sağlanamazsa ciddi bir direnç oluşabilecektir.

Olabilir...

Ancak, enflasyon yüzde 10’nun altında kalsa bile uygulanmasını sağlamak üzere yüzde 10 oranının yüzde 5’e indirilmesi düşünülüyormuş.

1 milyonun üzerinde mükellefi kapsayacak bu uygulama konusunda Maliye Bakanlığı tarafından etkili bir eğitim ve bilgilendirme sağlanamazsa ciddi bir direnç oluşabilecektir.

VERGİ UYGULAMASINDA ENFLASYON MUHASEBESİ 21 Ocak 2004 Swissotel 13.30-18.00

Documents

Transcript of VERGİ UYGULAMASINDA ENFLASYON MUHASEBESİ 21 Ocak 2004 Swissotel 13.30-18.00