Verbos en q'Eqchi'

2
VERBOS EN Q’EQCHI’. Wa’ak uk’ak ilok wark hilank(chunlaak) ab’ink Aatinak k’a’uxlak b’eek xaqliik b’oqok k’uluk Kub’eek taqe’k xajok elk wulak k’ulunk Kisik ch’u’uk k’otak yaab’ak iximak xiwak K’uub’ank k’alek aq’ink awk q’olok payok K’uxuk aanilak aakanak eelelik ajk kamk Kaqalik xorok xokok xuxb’ak xerok t’upuk T’aqaak mesok mesunk pisk’ok se’ek b’ichank Sum’aatinak diálogo. Alo(ani) ma wan qawa’ (está don?..) K’a’ raj ru (Qué se ría?) Ma wan qana’ (está doña?..) K’a’ ru taawaj (qué quiere?) twaj raatinankil (quiero hablarle) Ani taawaj raatinankil (a quien quiere hablar) joq’e wanq (cuando estará) Taawoyb’eni (espere un rato) b’ar wan xko’o (a dónde se fue?) Maa’ani wan (No está) Aajel ru tchalq arin (es urgente que se venga acá) Wanq toj…(estará hasta…) taaye re (hay le dice)

description

Verbos escritos en idioma Q'eqchi'

Transcript of Verbos en q'Eqchi'

VERBOS EN QEQCHI

VERBOS EN QEQCHI.Waak

ukak

ilok

wark

hilank(chunlaak)abink

Aatinakkauxlakbeek

xaqliik

boqok

kuluk

Kubeektaqek

xajok

elk

wulak

kulunk

Kisik

chuukkotak

yaabakiximak

xiwak

Kuubankkalek

aqink

awk

qolok

payok

Kuxukaanilak

aakanakeelelik

ajk

kamk

Kaqalikxorok

xokok

xuxbakxerok

tupuk

Taqaakmesok

mesunkpiskokseek

bichank

Sumaatinak

dilogo.Alo(ani)

ma wan qawa (est don?..)Ka raj ru (Qu se ra?)

Ma wan qana (est doa?..)Ka ru taawaj (qu quiere?)

twaj raatinankil (quiero hablarle)Ani taawaj raatinankil (a quien quiere hablar)joqe wanq (cuando estar)Taawoybeni(espere un rato)

bar wan xkoo (a dnde se fue?)Maaani wan(No est)

Aajel ru tchalq arin (es urgente que se venga ac)Wanq toj(estar hasta)

taaye re (hay le dice)

Benwaleb(en la tarde)

tento tboqoq chaq (debe llamar ac)

Wulaj(maana)

tchalq wulaj (que se venga maana)Kabej (pasado maana)

tchalq kabej (que se venga pasado maana)Oxej (tras pasado maana)

tchalq oxej (que se venga traspasado maana)Chi ru li xamaan jun chik (la otra semana)tchalq chi ru li xamaan jun(que se venga la otra semanaChi ru li po jun chik (el otro mes)

Maaani chik arin (ya no est aqu)

Inka chik nakanjelak arin: (ya no trabaja aqu)

Pasado

presente

presente

futuro

Reciente

habitual

progresivo

cercano

Xinwaak

nakinwaak

yookin chi waaktinwaaq

Xatwaak

nakatwaak

yookat chi waaktat waak

Xwaak

nawaak

yook chi waakt waak

Xoowaak

nakoowaak

yooko chi waaktoo waak

Xexwaak

nakexwaak

yookex chi waaktex waak

Xewaak

nakewaak

yookeb chi waakte waak