ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ ve · “Kruvaziyer Turizmi” diyebileceğimiz etkinlik de...

1

“DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ ve

KUŞADASI LİMANI”

DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI

2

İÇİNDEKİLER

Sayfa

Sunuş…………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1. Kruvaziyer Turizmi…………………………………………………………………………………………..… 4

2. Dünyada Kruvaziyer Turizmi……………………………….……………………….……..…………….. 5

3. Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi……………………………………………………………………………. 10

4. Kuşadası Limanı………………………………………………………………………………………………... 13

4.1. Kuşadası Limanı’nın Tarihçesi………………………………………………..……….…………… 13

4.2. Kuşadası Limanı ile İlgili Teknik Bilgiler……………………………………………………….. 14

4.3. Kuşadası Limanı İstatistikleri.……………………………………………………………………… 15

4.4. Kuşadası Limanı’nın Ticari Hayata Katkısı……………………………………………………. 19

5. Sonuç ve Değerlendirme……………………………………………………………………………………. 20

EKLER

EK-A: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliğine Üye Firmaların İletişim Bilgileri……….. 22

EK-B: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliğine Üye Firmaların Kruvaziyer Gemileri... 26

Kaynakça……………………………………………………………………………………………………………….. 34

3

Sunuş

Günümüzde turizm talebi içerisinde özellikle kruvaziyer gemilerle yapılan turizme olan talepte

hızlı bir atış gözlemlenmektedir. Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği (Cruise Lines

International Association, CLIA) tarafından yayımlanan rapora göre; 1990-2009 yılları arasında

kruvaziyer gemilerle seyahat eden yolcu sayısında % 7,2 oranında bir artış söz konusudur.

2010 yılında yaklaşık 14,5 milyon kişi kruvaziyer gemilerle dünyanın çeşitli destinasyonlarına

seyahat etmiştir. 2011 yılında ise 252 gemi ve 16 milyon yolcuya ulaşması, sektörün

büyüklüğünün 30 milyar dolara ulaşması beklenmektedir.

Kuşadası, ekonomisi turizme dayanan bir ilçedir. Kuşadası ekonomisi içinde ise kruvaziyer

turizminin ve Kuşadası Limanı’nın önemli bir yeri vardır. Kuşadası Limanı, gelen kruvaziyer

gemi sayısı ve deniz yolu ile gelen turist sayısı bakımından Türkiye’de liderdir. Bu nedenle, hem

ülke ekonomisi içinde, hem de ilçemizin ekonomik ve ticari hayatında önemli bir yere sahiptir.

Bu rapor, dünyada ve Türkiye’de kruvaziyer turizmindeki son gelişmeler hakkında bilgiler

sunmaktadır. Raporun ilk bölümünde kruvaziyer turizmi konusunda bilgiler sunulmaktadır.

İkinci bölümde geçmişten günümüze dünyada kruvaziyer turizminin gelişimi ortaya

konulmakta, üçüncü bölümde ise Türkiye’de kruvaziyer turizmi ele alınmaktadır. Dördüncü

bölümde ise Kuşadası Limanı’nın Türkiye turizmindeki yeri ve ilçe ekonomisindeki önemi

ortaya konulmaktadır. Rapor; sonuç ve değerlendirmeler ile sona ermektedir.

Odamız Araştırma-Geliştirme bölümü tarafından hazırlanan bu raporun faydalı olması

dileğiyle, bol kazançlı günler dilerim.

Serdar AKDOĞAN

Yönetim Kurulu Başkanı


4

1. Kruvaziyer Turizmi

1942 yılında Prof. Dr. Walter Hunziker turizmi “para kazanma amacına dayanmayan ve

devamlı kalış biçimine dönüşmemek kaydıyla, yabancıların bir yerde konaklamalarından ve bir

yere seyahatlerinden doğan olay ve ilgilerin tümü” olarak tanımlamıştır. Pek çok tanımı yapılan

turizmin OECD tarafından da kabul gören tanımı bu şekildedir.

Turizm sözcük olarak Latincede “dönmek” anlamına gelen “tornus” sözcüğünden türemiştir.

Sözcük kökeninden de anlaşılabileceği gibi “Başladığı yere geri dönecek şekilde dolaşarak

yapılmış bir hareketi” tanımlamaktadır.

Turizmin pek çok dalları var. Deniz turizmi bu dallardan bir tanesidir. Kruvaziyer turizm ise,

deniz temelli turizm kategorisi içinde yer almaktadır. Kruvaziyer turizminde; liman ziyaretleri,

limana yakın yerlerde ziyaret ve alışverişlerden oluşan aktiviteler vardır. Kruvaziyer gemilerin

uğradığı limanlar ve bu limanlarda, kruvaziyer turistlere sunulan turistik hizmetler, ev sahibi

ülkelerin ağırlıkla yatırım yaptıkları alanları oluşturmaktadır. Ancak, kruvaziyer turizmin

temelinde deniz ve gemi seyahati vardır. Gemi seyahati, gemide sunulan her türlü hizmet ve

liman ziyaretlerinden oluşan bir turistik ürün olarak kruvaziyer turizm, ayrıca diğer ulaştırma

ve konaklama hizmetlerinden de yararlanmaktadır. Kruvaziyer gemi seyahati belirli

limanlardan başlar. Belirli sayıda limanlar arasında ve belirli sürede sürecek olan seyahatin

öncesinde ve sonrasında, katılımcıların ulaşımı ve konaklaması, turistik ürünü diğer

bileşenleridir.

Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği (Cruise Lines International Association, CLIA)’ne göre

kruvaziyer gemileri; “Seyahati programlanmış, derin sularda iki gün ya da daha fazla kalan, en

az 100 yolcu kapasiteli gemidir.” Bu tanıma göre yük taşıyan gemilerle kısa mesafeli tur yapan

operatörler, feribotlar ve teknelerin kapsam dışı tutulduğu görülmektedir. Mesela Yunan

adaları arasında veya Yunan adalarıyla Türkiye limanları arasında günlük yolcu taşıyan ya da

kısa tur yapan teknelerin ya da feribotların, kruvaziyer turizme dâhil olması mümkün değildir.

Wild & Dearing (2000, s.319)’e göre “kruvaziyer turizm; konukların, belli bir rotada işlemekten

ziyade değişik destinasyonları ziyaret etmek üzere, temel amacı normal olarak taşıma değil,

misafirleri ağırlamak olan bir gemiye, boş zamanlarını değerlendirmek için, bir ücret ödeyerek

binmek suretiyle yapılan seyahattir”. Buna göre, amacı taşıma veya ulaştırma değil, konukları


5

olan turistleri ağırlamak olan ve bu amaçla her türlü hizmet donanımına sahip bulunan büyük

gemilerle yapılan deniz seyahatleri, kruvaziyer turist ürünün ana eksenini oluşturmaktadır.

Kruvaziyer turistik ürün satın alan misafirler, gemiye hangi limanda ne zaman bineceklerini,

hangi limanları ne kadar süre içinde ziyaret edeceklerini, bu ziyaretler sırasında liman

ülkesinde, karada aktivitelere katılacaklarını, dönüşün hangi limana ne zaman olduğunu

normal koşullar altında bilirler. Örnek olarak İstanbul başlangıçlı bir kruvaziyer gemi ile bir

hafta süre ile Karadeniz de 5 liman ziyareti satın alan bir turist kendi olanaklarıyla İstanbul’a

gelir. Programlı seyahatine başlar bitince yine aynı limanda gemiden ayrılarak ülkesine geri

döner. Kruvaziyer gemiler yanaştıkları limanda ihtiyaçlarını karşılarlar. Gemi ve yolcuları için

giriş-çıkış işlemleri yapılır. Limanlarda genellikle saatli sürelerde kalınılır. Bu süre içinde;

eğlence, ziyaretler, alış-veriş ve bunun gibi olanaklar yolculara sunulur. Bu aktivitelere katılım,

genellikle kruvaziyer seyahat ücretine dâhil değildir. Yerel seyahat acenteleri önceden

anlaşılan fiyatlar üzerinden, çeşitli organizasyonları gerçekleştirirler.

Turizm amaçlı kruvaziyer gemi işletmeciliği farklı ve zor bir uğraş alanıdır. Özellikle kruvaziyer

gemiler sabit yatırımı, sermaye ve teknoloji açısından özellikli bir yatırımdır. Piyasadan talebin

iyi olduğu konjonktürde sorun olmayacak olan yatırımın geri dönüşümü, turizm gibi kırılgan bir

sektörde oldukça riskli olabilmektedir. 11 Eylül 2001 olayından sonra, genel olarak dünya

piyasalarında meydana gelen daralma, kruvaziyer turizm hareketlerine de yansımıştır. Bu

yansıma, doğal olarak işletmeleri, acenteleri, limanları ve kruvaziyer turizme hizmet veren her

kesim üzerinde hissedilmiştir.

2. Dünyada Kruvaziyer Turizmi

Deniz turizmi içinde değerlendirilen kruvaziyer gemilerle yolcu taşımacılığı ilk kez Albert Balin

tarafından 19. yy sonlarında 1890 yılında gerçekleştirilmiştir. O yıllarda yolcu ve yük gemileri

arasında tam bir uzmanlaşma olmadığından, bu yöntem dünya da büyük ilgi yaratmamıştır

(Kadıoğlu & Güler: 1988, s.44 ).

Bu tarihlerde ABD ile Avrupa arasında seyahat edecek zengin kişileri taşıma amaçlı yolcu

gemileri çalışmaya başlamıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra ABD’ye göçlerin

sınırlandırılması ve uçak teknolojisinin havayolu rekabetini geliştirmesi tarifeli transatlantik

seferlere talebi azaltmıştır. “Uçak rekabeti ile birlikte transatlantikler işlevlerini yitirmeye

başlamışlardır. Le Havre Southhampton-Newyork parkurunu 3,5 günde alabilen


6

transatlantikler uçakla çeyrek güne kadar inen seyahat süresi karşısında iki terminal arasında

tarifeli sefer yapmayı amaçlayan hizmet tarzlarını özde turizmi ve dinlenmeyi esas alan

kruvaziyer taşımacılığına kaydırmıştır.

“1930 yılında, kruvaziyer seferler devlet desteği sağlayan Almanya sayesinde, kruvaziyer

turizm çok büyük bir gelişme göstermiştir. Bu seferlere yoğun katılım sağlayabilmek için devlet

“Eğlen, güç kazan” (Kraft durch Freude- Strenght) sloganını yaymaya başlamıştır. Ancak II.

Dünya Savaşı’nın hemen ertesinde, Yunanistanlı armatörler, Adalar Denizi’nde kruvaziyer

seferleri başlattılar. Kruvaziyer gemi işletmeciliğinde stratejilerine ABD’lilerdeki gezme-görme-

dinlenme isteğini kruvaziyer turizm doğrultusunda yönlendirmede çok başarılı olmuşlardır.

Semiramis adlı gemi ile gerçekleştirilen bu seferler büyük ilgi görmüştür (Kadıoğlu ve Güler:

1998, s.44 ).

Dünyada genel olarak turizmin gelişmesini doğrusal çizgisinin kırılarak sıçrama yapıldığı

dönem, II. Dünya Savaşı sonrasına rastlar. Savaşın bitmesi, Avrupa’nın yeniden ekonomik

gelişmesinin hızlanması, yüksek gelirli sanayi toplumlarında, kitle turizmine katılım hususunda,

uygun bir zemin ortaya çıkarmıştır.

Daha sonra 1900’lü yıllardan itibaren 2. Dünya Savaşı’na değin İngiliz, Alman, Amerikan ve

Fransız şirketleri Avrupa ile Amerika kıtası arasında lüks yolcu gemileriyle en hızlı ulaşımı

sağlama yarışına girişmişlerdir. 14 Nisan 1912’de Titanic adlı 270 metre boyundaki dev

transatlantiğin buzdağına çarpıp batması ve yolcu ve mürettebattan 1502 kişinin hayatını

kaybetmesi (Ancak 705 can kurtarılabilmişti) bu hızı kesmemiştir. Hızın kesilmesi için 2. Dünya

Savaşı’nın patlak vermesi gerekecekti.

2. Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında yolcu gemileri yeniden eski popülaritesini yakalamıştır.

Bu dönemde ABD’nin United States transatlantiği (1952 yılında hizmete girmişti) ve İngilizlerin

ünlü Queen Elizabeth II transatlantiği (1967) en ünlü transatlantikler arasında yerini almıştır.

Kruvaziyer turizm bir kitle turizmi sayılmasa da, 1950li yıllardan itibaren, genel olarak turizm

hareketlerine katılımın yoğunlaşması, modern kruvaziyer turizmin de başlangıcı sayılabilir.

Diğer taraftan, “1950li yıllarda kıtalar arası hava taşımacılığının ön plana çıkmasıyla Atlantik’te

yolcu taşımacılığına yönelik düzenlenmiş gemiler iş yapamaz hale gelmişlerdir. Bu durum

karşısında gemi şirketleri yeni bir Pazar oluşturmak zorunda kalmış ve gemilerin, gezi, tatil

amaçlı kullanılması fikrinin gelişmesiyle kruvaziyer turları doğmuştur.


7

Kruvaziyer turizmde 1950li yıllarda başlayan gelişme, daha sonra üzerinde geniş olarak

durulacak olan, dünyada başlıca iki bölgede ortaya çıkmıştır. Bu önemli iki bölge Akdeniz ve

Karaibler’dir. 1969 yılında Karaibler’de deniz turlarına 312.000 kişinin katıldığı, Akdeniz’de de

hemen hemen bir o kadar yolcunun aynı amaçla seyahat ettiği tahmin edilmektedir (Toskay:

1983, s.247). Buna göre 1970lerin başında 600.000 civarında bir turist kapasitesinin, kruvaziyer

endüstrisine, dünya genelinde bir katılımı olduğu anlaşılmaktadır.

Ancak havayolu taşımacılığındaki gelişmeler 1960’lı yıllardan itibaren deniz yolunu yolcu

ulaşımından çok bir dinlenme/eğlenme ve turizmin kelime anlamının “başladığı yere dönmek”

olmasından hareketle gerçek bir “turizm faaliyeti” haline getirmiştir. “Kruvaziyer Turizmi”

diyebileceğimiz etkinlik de aslında dünyada 1960’lı yıllardan itibaren başlamış ve asıl

popülaritesini bu dönemden itibaren yakalamıştır.

Bu yıllarda yapılan kruvaziyer gemileri tipik olarak 180 metre boyunda; 600–700 yolcu

taşıyacak kapasitede gemilerdir. Bu seçkin gemilerde yüzme havuzları, tiyatrolar, restoranlar,

lüks yolcu kamaraları vardı. Daha sonraları kruvaziyer gemilerine artan taleple birlikte;

gemilerin de boyları ve kapasiteleri artmıştır.

Örneğin; Princess Cruises tarafından 1984 yılında inşa ettirilen “Royal Princess” adlı dev

kruvaziyer gemi; 1970 li yıllardaki atalarının neredeyse iki katına yakın; 1250 yolcu

taşıyabiliyordu. Carnival Cruise Lines tarafından işletilen “Jubilee” ve “Celebration” adlı

gemiler ise 230 metre boyunda ve 1850 yolcu kapasiteli dev kruvaziyer gemilerdi.

Royal Princess Jubilee Celebration

Kruvaziyer gemilerde görülen patlama; 1990’lı yıllarda da devam etmiştir. Bu yıllarda

kruvaziyer gemiler artık yüzen dev eğlence merkezleri haline gelmiştir.


8

Freedom of the Seas

“Freedom of the Seas” adlı dev transatlantik; dünyanın en büyük kruvaziyer gemisi unvanını da

elinde bulundurmaktadır.

Freedom of the Seas denize inene kadar, dünyanın en büyük kruvaziyer gemisi unvanını 345

metrelik boyuyla Queen Mary II elinde bulunduruyordu. Freedom of the Seas, Queen Mary

II’den 6 metre daha kısadır ancak, 158 bin Gross Tonaj hacmiyle dünyanın en büyük kruvaziyer

gemisidir. Adeta yüzer bir şehir olan gemide sörf havuzu, buz pateni pisti gibi bir gemide

bulunması hayal edilemeyen ayrıntılar bulunmaktadır. Ayrıca gemide “dağcıların tırmanması

için” kayalardan oluşturulmuş yapay bir yamaç da vardır. 1850 yolcu kamarası olan geminin

toplam yolcu kapasitesi ise 4750’dir.

Yıllar itibarıyla kruvaziyer gemilerinin büyüklüklerinde ve yolcu kapasitelerindeki artış

nedeniyle de kuruvaziyer gemilerle seyahat edenlerin sayısında da önemli artışlar

gerçekleşmiştir. Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği’nin verilerine göre 1990-2009 yılları

arasında kruvaziyer endüstrisi yıllık ortalama % 7,2 oranında büyümüştür. 2009 yılında 13,5

milyon kişi, 2010 yılında ise yaklaşık 14,5 milyon kişi kruvaziyer gemilerle seyahat etmiştir.

2011 yılında ise 252 gemi ve 16 milyon yolcuya ulaşması, sektörün büyüklüğünün 30 milyar

dolara ulaşması beklenmektedir.

Aşağıdaki tablo ve grafik 1990-2009 yılları arasında kruvaziyer gemilerle seyahat edenlerin

sayısını göstermektedir. 1990 yılında 3 milyon 774 bin kişi kruvaziyer gemilerle seyahat

ederken, bu sayı 2009 yılında 13 milyon 442 bin kişiye ulaşmıştır. 2010 yılında ise 14,5 milyon

kişi kruvaziyer gemilerle dünyanın farklı destinasyonlarına seyahat etmiştir.


9

(Bin Kişi)

Kuzey Amerika Diğer Toplam

1990 3.496 278 3.774

1991 3.834 334 4.168

1992 4.023 362 4.385

1993 4.318 410 4.728

1994 4314 486 4.800

1995 4.223 498 4.721

1996 4.477 493 4.970

1997 4.864 516 5.380

1998 5.243 625 5.868

1999 5.690 647 6.337

2000 6.546 668 7.214

2001 6.637 862 7.499

2002 7.472 1.176 8648

2003 7.990 1.536 9.526

2004 8.870 1.590 10.460

2005 9.671 1.509 11.180

2006 10.078 1.928 12.006

2007 10.247 2.316 12.563

2008 10.093 2.912 13.005

2009 10.198 3.244 13.442

Kaynak: 2010 CLIA Cruise Market Overview


10

Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği’ne kayıtlı 26 kruvaziyer firması bulunmaktadır. Bu

firmaların iletişim bilgileri ve kruvaziyer filolarının listesi EK’te sunulmuştur.

3. Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi

Türkiye’deki kruvaziyer turizmi; “ülkemiz insanlarının kruvaziyer gemilerini turistik gezi amaçlı

kullanması”, “ülkemizin sahip olduğu kruvaziyer gemilerle dünya kruvaziyer turizmi

pastasından pay alması”, “üç yanı denizlerle çevrili ülkemizin kruvaziyer gemilerin uğrak limanı

olarak bu pastadan pay alması” olmak üzere 3 açıdan ele alınabilir altında toplanabilir:

Son yılarda ülkemiz insanlarının seyahat tercihlerine kruvaziyer gemi seyahatini ekledikleri

dikkat çekmektedir. 2008 yılında 18 bin olan Türk kruvaziyer yolcu sayısı 2009 yılında 30 bin

olmuştur.

Ülkemizin sahip olduğu bir kruvaziyer gemisinin olmaması, Türkiye’deki kruvaziyer turizmini

“ülkemizin sahip olduğu kruvaziyer gemilerle dünya kruvaziyer turizmi pastasından pay

alması” açısından değerlendirilmesini imkânsızlaştırmaktadır. Son kruvaziyer gemilerimizden

M/V Akdeniz’in emekli olması ve M/V Karadeniz’in ise özelleştirmesinden sonra Türk

bayrağından çıkmasından sonra elimizde hiç kruvaziyer tipi gemimiz kalmamıştır.

Akdeniz Gemisi

1990-1992 yılları arasında Denizyolları İşletmesi tarafından Tura Turizm ve Alman Phoenix

Turizm Şirketi tarafından kiralanan Akdeniz gemisi, kışın Cenova kalkışlı ve dönüşlü olarak 14

günlük Kanarya Adaları-Batı Afrika Sahilleri turu; yazın ise Bremerhaven kalkışlı ve dönüşlü

olarak bir haftalık Norveç Fiyordları-Shetland adaları- İskoçya turu yapmaktaydı.


11

Yine benzer bir şekilde kiralanmış olan M/V Karadeniz gemisi de; Denizyolları İşletmesi

tarafından özelleştirilmiş, satın alan firmada gemiyi bir Yunanlı firmaya satmıştır.

Kruvaziyer turizmi; “üç yanı denizlerle çevrili ülkemizin kruvaziyer gemilerin uğrak limanı

olarak bu pastadan pay alması açısından” incelendiğinde; Akdeniz çanağında ören yerlerine

yakın Kuşadası, Antalya, İstanbul gibi limanları ve denizlerinin temizliği ile ülkemizin önemli bir

potansiyeli olduğu görülmektedir.

Aşağıdaki grafikler, 2003-2010 yılları arasında ülkemize gelen kruvaziyer gemi sayılarını ve bu

gemilerle ülkemize gelen misafirlerimizin sayılarını göstermektedir.

2000’li yıllardan itibaren Türkiye'de kruvaziyer gemileri ile yapılan seyahatlere olan taleplerde

kayda değer bir artış gözlemlenmekte ve deniz hudut kapılarında yolcu trafiğinde geçmiş


12

yıllara göre yoğunluk yaşanmaktadır. Kruvaziyer gemilerinin Türkiye'de en çok uğradığı

limanlar Kuşadası, İstanbul, İzmir, Bodrum, Marmaris ve Antalya'dır.

Ulaştırma Bakanlığı’nın verilerine göre, 2010 yılında başta Kuşadası, İstanbul, Marmaris, İzmir,

Bodrum, Alanya, Antalya, Dikili ve Trabzon limanları olmak üzere ülkemize 1368 adet

kruvaziyer gemisi ile 1.719.098 yolcu giriş yapmıştır. Diğer bir ifadeyle, 2010 yılında dünyada

14,5 milyon kişinin kruvaziyer gemilerle seyahat ettiği dikkate alındığında, dünya kruvaziyer

yolcularının % 11,9’unun Türkiye’ye uğradığı söylenebilir.

Dünyaca ünlü kruvaziyer şirketlerinin programlarına Türkiye’yi de dahil etmelerinde, 2003

yılında yapılan bir düzenleme ile liman tarifelerinde kılavuzluk ve römorkörcülük dahil olmak

üzere yapılan % 50’lik indirim, kıçiteri bulunan gemilerin 2. römorkörden muaf tutulması gibi

önlemler etkili olmuştur.

Son yıllarda Türkiye'deki kruvaziyer limanlarımızın birçoğu özelleşmiş durumdadır. Bugün her

liman kendi trafiğini ve potansiyelini arttırmak için yenilenme ve yapılanma çalışmaları

içerisine girmiştir.

Mevcut şartları itibariyle özellikle İstanbul, Antalya, Alanya, İzmir ve Kuşadası yörelerinde

kruvaziyer turizmi açısından büyük bir potansiyel mevcuttur.

Aşağıdaki tablolarda 2011 yılında Limanlarımızda Türk ve yabancı bayraklı gemilerden alınan

ücretler ile yabancı bayraklı yolcu ve kruvaziyer gemilerden alınan navlun hasılat oda payı

tarifeleri gösterilmektedir.

2011 YILI YABANCI BAYRAKLI YOLCU VE KRUVAZİYER GEMİLERDEN ALINAN NAVLUN HASILAT ODA PAYI TARİFESİ

0 GRT 5000 GRT KADAR ÜCRETSİZ

5001 GRT 20000 GRT KADAR 50,00 $

20001 GRT YUKARISI 100,00 $

2011 YILI T.C. BAYRAKLI GEMİLERDEN ALINAN ÜCRETLER

GEMİ GROS TONU ÜCRET

0 500 GRT KADAR 25,00 TL


501 1500 GRT KADAR 65,00 TL

1501 2500 GRT KADAR 120,00 TL


13

2501 5000 GRT KADAR 180,00 TL

5001 10000 GRT KADAR 220,00 TL

10001 25000 GRT KADAR 250,00 TL

25001 35000 GRT KADAR 300,00 TL

35001 50000 GRT KADAR 350,00 TL

50001 GRT YUKARISI 380,00 TL

2011 YILI YABANCI BAYRAKLI GEMİLERDEN ALINAN ÜCRETLER

GEMİ GROS TONU ÜCRET


501 1000 GRT KADAR 125,00 TL

1001 1500 GRT KADAR 160,00 TL

1501 2000 GRT KADAR 210,00 TL

2001 2500 GRT KADAR 250,00 TL

2501 5000 GRT KADAR 300,00 TL

5001 10000 GRT KADAR 330,00 TL

10001 25000 GRT KADAR 360,00 TL

25001 GRT YUKARISI 390,00 TL

4.Kuşadası Limanı

4.1. Kuşadası Limanı’nın Tarihçesi

Zengin bir tarihi geçmişi ve doğal güzelliklerin yanında turizm ile erken tanışmış olması

Kuşadası’nı diğer turizm merkezlerinden farklı kılmaktadır. Efes, Artemis Tapınağı, Meryem

Ana Evi, St. John Bazilikası, Priene, Miletus, Didim, Claros gibi pek çok tarihi ve kutsal mekâna

sadece dakikalarla ölçülen sürelerle ulaşımın sağlanabildiği Kuşadası, Akdeniz’in en önemli

kruvaziyer turizmi noktalarından birisidir. 1960’lı yıllarda inşa edilen Kuşadası limanı, 2003

yılında özelleştirilmiş ve bu tarihten itibaren Ege Liman İşletmeleri A.Ş. (Ege Ports) tarafından

işletilmeye başlanmıştır.

Kuşadası Limanın da içinde bulunduğu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı İller Bankası’nca

hazırlanmış olup 10.12.1984 ve 04.06.1985 tarihinde Belediye Meclisince uygun görülerek

20.06.1985 tarihinde Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nca onaylanmıştır.

Limanın 1. iskelesinin yapımı 1960’lı yıllarda Denizcilik İşletmeleri Genel Müdürlüğünce

gerçekleştirilmiş ve 1973 yılından itibaren hizmete açılmıştır.


14

Ancak yoğun yolcu ve ro-ro teknelerinin yanaşma taleplerinden dolayı 2. İskelenin yapımı

gündeme gelmiştir. İkinci iskelenin de yapımına 1990 yılında başlanılmış ve 1991 yılında

tamamlanarak işletmeye açılmıştır.

Zaman içinde artan talepler doğrultusunda 1. iskelenin boyuna 25 m. 2. İskelenin boyuna 50

m. ilave yapılmıştır.

4.2. Kuşadası Limanı ile İlgili Teknik Bilgiler

Koordinatları

Enlemi 37 52' 30" K, Boylamı 27 152 42" D olan Akburun ile Enlemi 37 48' 54" K, Boylamı 27

16' 12" d mevkiindeki Narderesi ağzından, Batı istikametine çizilen hatlar ile 27 14' 00" D

Boylamının iç kısmında kalan deniz havzasıdır.

Liman Alanı

Aydın ili, Kuşadası ilçesinde bulunan Kuşadası Liman'ında Kuşadası Kadastro Müdürlüğünce

01.02.2000 tarihinde mahallinde yapılan kadastro tespit çalışmaları neticesinde hazırlanan

kadastro paftasında Maliye hazinesi adına tapuda tescilli olan Camikebir Mahallesi, 48 ada, 1

parsel 12.587 metrekare olup, 6.609,34 metrekarelik bölümü kullanılmaktadır. Ayrıca limanın

kullanımında tescilsiz 12.884,24 metrekarelik dolgu alanı bulunmaktadır. Böylelikle toplam

liman sahası 19.593,58 metrekaredir.

Limanda mendirek ve Liman geri sahasında kapalı ambar ve sintine arıtma tesisi

bulunmamaktadır.

Rıhtım Su Vanaları ve Kapasiteleri

Yeni rıhtımda 3 adet ve eski rıhtımda 2 adet su vanası olup kapasitesi 25 ve 20 ton/saattir.

Toplam Rıhtım Uzunluğu(m)

Ortalama Derinlik(m)

Elleçleme Kapasitesi(Ton/Yıl)

Gemi Kabul Kapasitesi (Adet/Yıl)

Depolama Kapasitesi(Ton/Yıl)

1346 10 - 2400 -


15

Rıhtım No ve Adı Boyu(m) Derinliği(m)

1 No'lu 262 9

2 No'lu 225 9

4 No'lu 158 10

5 No'lu 235 10

6 No'lu 258 12

7 No'lu 208 12

Tesisin adı M2 Kat Durumu Açıklama

İdari Bina ve Yolcu Salonu 591 1 kat Hizmet Birimi(Tescilli Alanda)

Liman Tesisleri

Kullanma Suyu: Kuşadası Limanı’nda 7 gün / 24 saat süreli kullanım suyu temin edilebilir.

Kullanma suyu bir iskele üzerinde bulunan 11 vanadan sağlanmaktadır. Su temin kapasitesi

100 ton/saat düzeyindedir. Su ücretinin metrik tonu 13 ABD Dolarıdır. Limanda kullanılan

kullanma suyunun analiz raporu talep durumunda verilebilmektedir.

Atık Alım Hizmeti: Atık alım hizmeti 7 gün / 24 saat verilmektedir. Tüm tekneler MARPOL

73/78’e göre tasnif edilmiş çöp vermek zorundadırlar.

Evsel Atık Su, Sintine Suyu ve Yağlı Slac: Gemi varışından 48 saat önce bildirimde bulunmak

kaydı ile hizmet verilmektedir. Evsel atık su, Sintine Suyu ve Yağlı Slac tanker kamyonlar ile

alınmaktadır.

Onarım: Limanda kompresörler, pompalar v.b. ile ilgili küçük onarım hizmetleri verilmektedir.

Klavuz Hizmetleri: Klavuz Hizmetleri, 500 Groston üzerindeki tankerler için zorunlu olup 24

saat süre ile sağlanmaktadır. Varışlarda klavuzluk hizmeti için 1 saat önceden bildirimde

bulunulması gerekmektedir. Kalkış için teknelerin tahmini kalkış saatinde 1 saat önce

bildirimde bulunmak gereklidir.

Sağlık Hizmetleri: Liman alanında 1 ambulans ve acil durumlar için diğer gerekli ilk yardım

malzemeleri ile haftada 7 gün 24 saat esaslı hizmet verilmektedir.

Güvenlik: Kuşadası Limanı, Uluslararası Gemi ve Liman Tesisleri Güvenlik Kodu (ISPS Code,

International Ship and Port Facility Security Code) ile uyum sağlayan ilk limandır.


16

4.3. Kuşadası Limanı İstatistikleri

Aşağıdaki tablo 2003-2010 yılları arasında Limanlarımıza uğrayan Kruvaziyer gemi ve yolcu

sayılarının yıllık gelişimini göstermektedir. 2003 yılında 883 kruvaziyer gemisi ile 581.848 yolcu

ülkemize gelmiş, bu sayı 2010 yılında 1368 kruvaziyer gemisi ile 1.719.098 kişiye ulaşmıştır.

Diğer bir ifadeyle ülkemize gelen kruvaziyer gemi sayısı son 7 yılda % 55 oranında artmış, gelen

yolcu sayısı ise 3 kat artmıştır (% 195).

Kuşadası Limanı ise, Türkiye’de gelen kruvaziyer gemi sayısı ve deniz yolu ile

(kruvaziyer+günübirlikçi) giriş yapan yolcu sayısı bakımından Türkiye’de liderdir. 2010 yılı

verilerine göre, Kuşadası’na 517 adet kruvaziyer gemisi gelmiştir. Kuşadası’na deniz yoluyla

gelen yolcu sayısı (kruvaziyer+günübirlikçi) 529.722’dir. İstanbul Limanı’na ise 2010 yılında 342

gemi ile 508.246 yolcu gelmiştir. Kuşadası Limanı ülkemize gelen kruvaziyer gemi sayısı ve

yolcusu bakımından 1. sıradadır.

Kuşadası'na deniz yoluyla gelen turistlerin büyük çoğunluğunu Amerikalılar oluştururken, ABD

vatandaşlarını sırasıyla İngiltere, Kanada, Almanya, İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan, Güney

Kore ve Hollanda uyruklu turistler izlemektedir.

17

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu

Alanya 63 30737 106 56139 100 70190 114 80440 124 93937 84 57000 73 50285 2 1071

Antalya 92 48012 63 51049 40 30424 32 13015 34 15680 41 25057 23 12549 41 103859

Bartın 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 957 10 941 4 555

Bodrum 63 15416 79 33231 55 8921 66 10478 63 9892 126 52862 87 38414 89 31700

Çanakkale 23 3629 25 41191 33 7490 24 5008 23 5207 31 8776 33 8712 17 7670

Çeşme 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1819 1 817 16 9247

Datça 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 207 3 1041 3 778

Dikili 25 16661 23 6405 19 4444 23 3990 13 2631 29 10424 13 6592 26 15401

Fethiye 22 2532 21 3682 7 3157 67 3566 4 948 13 4217 8 2615 5 879

Göcek 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 1121 10 1532 16 2274

Güllük 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 19 2747 5 1172 1 279

İskenderun 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 819 2 1884 1 106

İstanbul 199 200079 141 114390 202 176768 306 273553 340 422896 404 489554 313 476541 342 508246

İzmir 5 3271 33 75394 39 66285 105 184797 122 287357 133 318451 129 315454 159 378266

Kaş 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 600 4 1341 8 1317

Kemer 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 37 0 0 6 602

Kuşadası 337 225330 348 221417 441 301105 471 368696 613 466677 601 518872 506 462746 517 493911

Marmaris 51 32977 74 74753 97 83094 83 65265 64 60039 70 101874 74 81472 84 146531

Mersin 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 941 3 1583 1 106

Mudanya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 482 4 1309 1 224

Samsun 0 0 1 257 3 1364 9 2661 8 186 5 596 9 1524 4 825

Sinop 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 3136 14 7861 7 7098

Taşucu 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 18 3 440 2 201

Trabzon 7 3204 13 3816 12 4351 17 4845 13 2950 15 4813 18 7369 14 7952

Tuzla 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 2 0

TOPLAM 887 581848 927 645264 1048 757563 1317 1016314 1421 1368400 1612 1605372 1328 1484194 1368 1719098

18

Aşağıdaki grafik, 2003-2010 yılları arasında Kuşadası Kruvaziyer Limanına gelen

kruvaziyer gemi sayılarını göstermektedir. Kuşadası limanına 2003 yılında 337

kruvaziyer gemisi gelirken bu sayı % 53,4 oranında artışla 2010 yılında 517’ye

ulaşmıştır.

KUŞADASI LİMANINA GELEN KRUVAZİYER GEMİ SAYISI

KUŞADASI LİMANINA GELEN KRUVAZİYER YOLCU SAYISI


19

Kuşadası Limanı, Kruvaziyer gemi sayısı ve denizyolu ile gelen turist sayısı bakımından

Türkiye’de liderdir. 2010 yılı verilerine göre, Türkiye gelen kruvaziyer gemilerin % 38’i

Kuşadası’na, % 25’i İstanbul’a ve % 12’si İzmir’e gelmektedir.

4.4. Kuşadası Limanı’nın Ticari Hayata Katkısı

Kruvaziyer turizmi, Kuşadası Limanı, hem ülkemize hem de ilçemizin turizmine ve

dolayısıyla ekonomik ve ticari hayatına önemli katkılar sağlamaktadır. Her yıl yüzlerce

büyük kruvaziyer gemisi ilçemize gelmekte, bu gemiler binlerce turisti ilçemize

getirmektedir.

Kuşadası Limanının ticari hayata katkısını gelen gemilerin ihtiyaçları ve yolcular ile

gemi personelinin yaptıkları alış-veriş açısından değerlendirilebilir.

Limana gelen gemiler; içme suyu, yiyecek, içecek gibi ihtiyaçlarını ilçemizden

karşılayabilmekte, bu da ekonomik olarak Kuşadası ticari hayatına katkı sağlamaktadır.

Ancak kruvaziyer turizminin ilçemize en önemli katkısı, gemi yolcusu ve personelinin

Kuşadası çarşısından halı, kuyum, deri, hediyelik eşya gibi ürünlerin satın alınmasıdır.

Bunun dışında yerel seyahat acenteleri de kruvaziyer turlar düzenlemektedir.


20

5. Sonuç ve Değerlendirme

Son yıllarda dünya turizm endüstrisi içinde kruvaziyer turizminde hızlı bir gelişme

gözlemlenmektedir. Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği tarafından yayımlanan

rapora göre 2000-2009 yılları arasında dünya kruvaziyer piyasası % 7,2 oranında

büyümüştür. 2010 yılında 14,5 milyon kişi kruvaziyer gemilerle seyahat etmiştir. Bu

rakamın 2011 yılında 16 milyon kişiye ulaşması beklenmektedir.

Kruvaziyer turizminde limana gelen her gemi ülke ekonomisine döviz girdisi

sağlamaktadır. Kruvaziyer turizmi sadece yabancı değil yerli turistlere de alternatif ve

farklı bir tatil deneyimi yaşama şansını sunmaktadır. Bu bağlamda ülkemiz kruvaziyer

turizminde gelişmeye ve büyümeye çok açık bir durumdadır.

Turizm sektörünün de kruvaziyer gemilerinden azami şekilde faydalanması ve gemi

yolcularına yeni liman ve gezi olanaklarının sunulması ile beraber ülkemiz zaman

içerisinde dünyada kruvaziyer turizmine yönelik çok cazip bir merkez haline

gelebilecektir.

Kruvaziyer destinasyonlar içerisinde, son yıllara kadar Kuzey Amerika, Güney Amerika

ve tropik adalar ön planda iken, günümüzde Uzak Doğu, Kutuplar, Baltık Denizi Bölgesi,

Arap Yarımadası, Kızıldeniz, Karadeniz ve özellikle Akdeniz Bölgesi gerek pazarlama

stratejisi gerekse kruvaziyer destinasyonlarında yeni güzergahlar yaratması

bakımından dikkat çekmektedir. Akdeniz Çanağı kruvaziyer destinasyonları için giderek

yükselmekte olan bir yıldız olduğundan, Güney Amerika destinasyonundan sonra ikinci

sıraya yükselmiş ve son 3 yılda kruvaziyer turizmin gözdesi haline gelmiştir.

30 milyar dolarlık bir sektör olan dünya kruvaziyer turizminden ülkemizin ve ilçemizin

daha fazla pay alabilmesi için, kruvaziyer yatırımlarına ve tanıtıma önem verilmeli,

limanlarımızdaki sorunlar (hukuki, güvenlik, maliyetler - özellikle ayak bastı parası-

gibi) sorunlar çözülmelidir.

Kuşadası Limanı, ilçemizin ticari ve ekonomik hayatını canlandıran en önemli

değerlerden birisidir. Limana gemi geldiğinde ilçe ekonomisi canlanmakta, gemi

yolcularının ve personelinin yaptıkları halı, kuyum, deri, hediyelik eşya gibi ürünleri

satın almaları ile ticari hayat hareketlenmektedir.


21

Ülkemizin ve ilçemizin dünya kruvaziyer turizmi pastasından daha fazla pay almasını

sağlamak için şu önlemler alınmalıdır.

1-Ülkemize ucuz tur satın almış ekonomik seviye olarak alt grupta olan ve gemiye

ödediği ücretler dışında masraf yapmayı pek düşünmeyen kruvaziyer yolcularına ilave

olarak; lüks tüketime ve gittiği yerlerden hatıra eşyası almaya, harcama yapmaya

eğilimli üst gelir grubu kruvaziyer turistleri çekmeliyiz.

2-Turistin her yerde bulabileceği şeyleri almayacağını hesaba katarak, zaten limanda

kalış süresinin kısıtlı bir süre olduğu ve bir şeyler satın almaya çok az zamanının olacağı

da düşünüldüğünde; halı, deri vb. gibi ülkemizin karakteristik ürünlerinin özendirici

tanıtımı hedef kitleye daha gemiye binmeden yapılabilmelidir. Bunun için hedef

ülkelerde gerekli özendirici tanıtımın yapılarak potansiyelin önceden yaratılması

gereklidir.

3-Ülkemizde kaldığı az zaman süresi içerisinde yine ülkemizin karakteristik özelliklerini

taşıyan ürünlerin kolayca ve kaliteli sunumla turistlere sunulabilmesi için altyapı

kurulmalıdır.

4-Limanlarımızda can güvenliği ve acil kurtarma önlemleri arttırılmalı; yolcu

salonlarımız çağdaş görünüme kavuşturulmalıdır. Kaliteli kruvaziyer yolcusunu

ülkemize çekmenin liman tarifelerini düşürmek gibi önlemler yanında bir altyapı

meselesi olduğu unutulmamalıdır.

22

EK A: ULUSLARARASI KRUVAZİYER HATLARI BİRLİĞİ’NE ÜYE OLAN FİRMALAR VE

İLETİŞİM BİLGİLERİ


23


24


25

Kaynak: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği, 2010


26

EK B: ULUSLARARASI KRUVAZİYER HATLARI BİRLİĞİNE ÜYE FİRMALAR ve KRUVAZİYER GEMİLERİ

(01 Ocak 2010 İtibarıyla)

Sayı Gemi Şirket

1 ms Amacello

AMA WATERWAYS

2 ms Amadagio

3 ms Amadante

4 ms Amadolce

5 ms Amadouro

6 ms Amalegro

7 ms Amalyra

8 ms La Marguerite

9 ms Swiss Pearl

10 ms Tolstoy

11 American Eagle

AMERICAN CRUISE LINES

12 American Glory

13 American Spirit

14 American Star

15 Independence (06/10)

16 Queen of the West

17 Avalon Affinity

AVALON WATERWAYS

18 Avalon Artistry

19 Avalon Creativity

20 Avalon Felicity (03/10)

21 Avalon Imagery

22 Avalon Luminary (07/10)

23 Avalon Poetry

24 Avalon Scenery

25 Avalon Tapestry

26 Avalon Tranquility

27 M/V Santa Cruz

28 Royal Lotus

29 Victoria Anna

30 Victoria Jenna

31 Azamara Journey AZAMARA CLUB CRUISES

32 Azamara Quest


27

Sayı Gemi Şirket

33 Carnival Conquest

CARNIVAL CRUISE LINES

34 Carnival Destiny

35 Carnival Dream

36 Carnival Ecstasy

37 Carnival Elation

38 Carnival Fantasy

39 Carnival Fascination

40 Carnival Freedom

41 Carnival Glory

42 Carnival Imagination

43 Carnival Inspiration

44 Carnival Legend

45 Carnival Liberty

46 Carnival Magic (05/11)

47 Carnival Miracle

48 Carnival Paradise

49 Carnival Pride

50 Carnival Sensation

51 Carnival Spirit

52 Carnival Splendor

53 Carnival Triumph

54 Carnival Valor

55 Carnival Victory

56 Unnamed (spring 2012)

57 Celebrity Century

CELEBRITY CRUISES

58 Celebrity Constellation

59 Celebrity Eclipse (2010)

60 Celebrity Equinox

61 Celebrity Infinity

62 Celebrity Mercury

63 Celebrity Millennium

64 Celebrity Silhouette (2011)

65 Celebrity Solstice

66 Celebrity Summit

67 Celebrity Xpedition

68 Unnamed (2012)


28

Sayı Gemi Şirket

69 Costa Allegra

COSTA CRUISES

70 Costa Atlantica

71 Costa Classica

72 Costa Concordia

73 Costa Deliziosa (02/10)

74 Costa Europa

75 Costa Fascinosa (spring 2012)

76 Costa Favolosa (summer 2011)

77 Costa Fortuna

78 Costa Luminosa

79 Costa Magica

80 Costa Marina

81 Costa Mediterranea

82 Costa Pacifica

83 Costa Romantica

84 Costa Serena

85 Costa Victoria

86 Crystal Serenity CRYSTAL CRUISES

87 Crystal Symphony

88 Queen Elizabeth (10/10)

CUNARD LINE 89 Queen Mary 2

90 Queen Victoria

91 Disney Dream (2011)

DISNEY CRUISE LINE 92 Disney Fantasy (2012)

93 Disney Magic

94 Disney Wonder


29

Sayı Gemi Şirket

95 Amsterdam

HOLLAND AMERICA LINE

96 Eurodam

97 Maasdam

98 Nieuw Amsterdam (2010)

99 Noordam

100 Oosterdam

101 Prinsendam

102 Rotterdam

103 Ryndam

104 Statendam

105 Veendam

106 Volendam

107 Westerdam

108 Zaandam

109 Zuiderdam

110 Finnmarken

HURTIGRUTEN

111 Fram

112 Kong Harald

113 Lofoten

114 Midnatsol

115 Nordkapp

116 Nordlys

117 Nordnorge

118 Nordstjernen

119 Polarlys

120 Richard With

121 Trollfjord

122 Vesteralen


30

Sayı Gemi Şirket

123 MSC Armonia

MSC CRUISES

124 MSC Fantasia

125 MSC Lirica

126 MSC Magnifica (03/10)

127 MSC Melody

128 MSA Musica

129 MSC Opera

130 MSC Orchestra

131 MSC Poesia

132 MSC Sinfonia

133 MSC Splendida

134 Norwegian Dawn

NORWEGIAN CRUISE LINE

135 Norwegian Epic

136 Norwegian Gem

137 Norwegian Jade

138 Norwegian Jewel

139 Norwegian Majesty

140 Norwegian Pearl

141 Norwegian Sky

142 Norwegian Spirit

143 Norwegian Star

144 Norwegian Sun

145 Pride of America

146 Insignia

OCEANIA CRUISES 147 Marina (01/11)

148 Nautica

149 Regatta

150 ms Paul Gauguin PAUL GAUGUIN CRUISES

151 Pearl Mist (2010) PEARL SEAS CRUISES

152 Unnamed (2011)


31

Sayı Gemi Şirket

153 Caribbean Princess

PRINCESS CRUISES

154 Coral Princess

155 Crown Princess

156 Dawn Princess

157 Diamond Princess

158 Emerald Princess

159 Golden Princess

160 Grand Princess

161 Island Princess

162 Pacific Princess

163 Royal Princess

164 Ruby Princess

165 Sapphire Princess

166 Sea Princess

167 Star Princess

168 Sun Princess

169 Tahitian Princess

170 Seven Seas Mariner

REGENT SEVEN SEAS CRUISES 171 Seven Seas Navigator

172 Seven Seas Voyager


32

Sayı Gemi Şirket

173 Adventure of the Seas

ROYAL CARIBBEAN INTERNATIONAL

174 Allure of the Seas (2010)

175 Brilliance of the Seas

176 Enchantment of the Seas

177 Explorer of the Seas

178 Freedom of the Seas

179 Grandeur of the Seas

180 Independence of the Seas

181 Jewel of the Seas

182 Legend of the Seas

183 Liberty of the Seas

184 Majesty of the Seas

185 Mariner of the Seas

186 Monarch of the Seas

187 Navigator of the Seas

188 Oasis of the Seas

189 Radiance of the Seas

190 Rhapsody of the Seas

191 Serenade of the Seas

192 Splendour of the Seas

193 Vision of the Seas

194 Voyager of the Seas

195 Seabourn Legend

SEABOURN CRUISE LINE

196 Seabourn Odyssey

197 Seabourn Pride

198 Seabourn Quest (2011)

199 Seabourn Sojourn (06/10)

200 Seabourn Spirit

201 SeaDream I SEADREAM YACHT CLUB

202 SeaDream II


33

Sayı Gemi Şirket

203 Prince Albert II

SILVERSEA CRUISES

204 Silver Cloud

205 Silver Shadow

206 Silver Spirit

207 Silver Whisper

208 Silver Wind

209 Douro Queen

UNIWORLD RIVER CRUISES, INC.

210 River Ambassador

211 River Baroness

212 River Beatrice

213 River Countess

214 River Duchess

215 River Empress

216 River Princess

217 River Queen

218 River Royale

219 River Tosca

220 Wind Spirit

WINDSTAR CRUISES 221 Wind Star

222 Wind Surf

Kaynak: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği, 2010

34

KAYNAKÇA

Cruise Lines International Association, 2010 CLIA Cruise Market Overview

Güler, N. & Kadıoğlu, M. (1998): “Türkiye’nin Uluslar arası Denizyolu

Taşımacılığına Genel Bir Bakış”, Dokuz Eylül Üniversitesi, National Marine

Tourism Symposium, 15 Mayıs 1998, İzmir

Ege Liman İşletmeleri A.Ş. (http://www.egeports.com)

İstikbal, Cahit (2006): “Dünyada ve Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi”, Denizcilik

Dergisi, sayı 27, Temmuz-Ağustos 2006.

Toskay, T. (1983): “Turizm - Turizm Olayına Genel Yaklaşım”, 1983, Der

Yayınları, İstanbul, s.21.

Üçışık, S. & Kadıoğlu, M. (2001): “Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi Geliştirme

Şartları”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 3, Cilt 1, s. 83-92

Wild, P. & Dearing, J. (2000): “Development of and prospects for cruising in

Europe”, Maritime Policy and Management. Vol: 27, No:4, pp: 315-333

http://www.egeports.com/

35

KUTO Araştırma Yayınları

Süleyman Demirel Bulvarı No:31 09400 Kuşadası / AYDIN

Tel: 0 256 612 57 63 Fax: 0 256 614 53 93 e-mail: [email protected] http://www.kuto.org.tr

ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ ve · “Kruvaziyer Turizmi” diyebileceğimiz etkinlik de...

Documents

Transcript of ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ ve · “Kruvaziyer Turizmi” diyebileceğimiz etkinlik de...