ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi...
Transcript of ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi...
![Page 1: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/1.jpg)
Türkiye Balıkları
ve
Temel Morfolojisi
![Page 2: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/2.jpg)
Balıkların Sistematiği
• Regnum Animalia (Hayvanlar alemi)
• Subregnum Metazoa (Çok hücreliler alt alemi)
• Filum Chordata (Omurgalılar şubesi)
• Subfilum Vertebrata (Gelişmiş omurgalılar alt
şubesi)
• Clasis Pisces (Balıklar sınıfı)
– Osteichthyes (Kemikli Balıklar)
– Chondrichthyes (Kıkırdaklı Balıllar)
![Page 3: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/3.jpg)
Kemikli Balıklarla Kıkırdaklı
Balıklar Arasındaki Farklar • Kemikli balıklarda omurga yapısı kemiksi, kıkırdaklı
balıklarda ise omurga yapısı kıkırdaksıdır. • Kemikli balıklarda solungaçlar solungaç kapakları ile
örtülüdür, kıkırdaklı balıklarda ise solungaç açıklıkları su ile doğrudan temas hâlindedir.
• Kemikli balıklarda kuyruk yüzgeci (kaudal fin) iki tarafa eşit şekilde uzamıştır (homoserk). Kıkırdaklı balıklarda ise kuyruk yüzgeçinin bir tarafı uzun bir tarafı kısadır (heteroserk).
• Kemikli balıklarda anüs adı verilen basit bir boşaltım kanalı olduğu hâlde, kıkırdaklı balıklarda kloak adı verilen daha kompleks bir yapı mevcuttur.
![Page 4: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/4.jpg)
• Kemikli balıklarda cycloid, ctenoid, ganoid pul tipleri görüldüğü hâlde kıkırdaklı balıklarda görülen pul tipi placoid pul tipidir.
• Kemikli balıklarda burun açıklıkları görülmediği hâlde, kıkırdaklı balıklarda burun açıklıkları (spiraculum) görülür.
• Kemikli balıklarda yumurtalar dışarı bırakıldığı hâlde (ovipar üreme), kıkırdaklı balıklarda yumurta gelişimi içte olur ve çiftleşme görülür (ovovivipar üreme).
![Page 5: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/5.jpg)
Balıklarda Vücut Şekilleri
• Sırt ve karından yassılaşmış olanlar : Bu tipte vücut, sırttan ve karından (dorsalden ve ventralden) oldukça basılarak tıpkı bir yaprak şeklini almıştır. Böyle vücutlu form
• Yanlamasına yassılaşmış olanlar : Bu tipte vücut yanlardan iyice basılmış olup, yükseklik artmış, genişlik ise, daralmıştır. Bazı formlarda yassılaşma derecesi çok daha artarak vücut adeta bir disk şeklini almış ve yükseklik aşağı yukarı vücut uzunluğuna erişmiştir.Örneğin, dil balığı. Buna karşın bazı formlarda yanlardan yassılaşma daha az olup, vücut oval bir görünüş kazanmıştır ve daima boyu, yüksekliğinden daha fazladır. Örneğin, alabalık,sazan balığı vb.
![Page 6: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/6.jpg)
• Konik şekilli olanlar : Bazı balık türlerinde baş kısmı diğer vücut kısımlarına nazaran anormal şekilde büyüyerek önden arkaya doğru gidildikçe incelen bir görünüş hasıl olmuştur. Bu türlü vücut şekli pek yaygın olmayıp sadece bazı kaya balığı türlerinde gözlenir.
• Füze şeklinde olanlar : Bu tür vücut yapısını, bilhassa fazla hareketli olan balık türlerinde görmek mümkündür. Böyle formlarda vücut âdeta bir torpile benzer. Örneğin,uskumru, palamut,orkinos v.b
![Page 7: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/7.jpg)
• Yılan şeklinde olanlar : Burada vücut âdeta yılankavi bir görünüş kazanmış olup, genellikle ön kısmı silindirik, arka ucu ise, hafifçe yanlardan basıktır. Bu tip vücut şekli de Yılan balıkları,zargana balıkları gibi balıklarda gözlenir.
• Vücutları iğne şeklinde olanlar : Bazı formlarda vücut uzun şekilde olup, özellikle kuyruk tarafı âdeta bir iğne şeklinde sivrileşmiştir. Vücut şekli böyle olan balıklar nadir durumda olup, tatlı sularımızda sadece deniz iğnelerinde görülmektedir
![Page 8: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/8.jpg)
• Köşeli yuvarlak şekilli olanlar: Nadiren görülen vucut tipidir. Balon balıkları, ay balıklarında görülür.
![Page 9: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/9.jpg)
Balık Anatomisi
Anteriör : Baş taraf. Bir nesnenin veya canlının baş tarafı ya da ön kısmı
Posteriör : Arka taraf
Dorsal : Sırt taraf
Lateral : Yan taraf
Median : Orta kısımlar ve civarı
Ventral : Karın kısmı ve civarı
Dorso-ventral : Sırt ve karın istikametinde
Vertikal: Dikey, dikine
Horizontal : Yatay
![Page 10: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/15.jpg)
Dünyada Avcılık ve Kültür Balıkçılığı
![Page 16: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/16.jpg)
Türkiye deniz ürünleri üretimi çoğunlukla avcılık yoluyla sağlanmakla birlikte yetiştiricilik yoluyla üretim 2002 yılından beri kayda değer gelişme göstermektedir. 2002 yılında üretimin %90 avcılık yoluyla ve %10 yetiştiricilik yoluyla sağlanmaktaydı. (Kaynak: FAO) 2011 yılında, balıkçılık toplam üretimin %73. 2 avcılıktan ve %26,8 yetiştiricilikten temin edilmiştir. 2011 yılında Avcılık üretimi %5.93 ve yetiştiricilik üretimi 12.95 arttı. (TUİK)
![Page 17: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/17.jpg)
Akdeniz Ülkeleri Balık Avlama Oranları
![Page 18: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/18.jpg)
Karadeniz Ülkeleri Balık Avlama Oranları
![Page 19: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/19.jpg)
Türkiye’de Avlanan Ekonomik Türler
![Page 20: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/20.jpg)
Türkiye’de Balık İthalat - İhracat
![Page 21: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/21.jpg)
Hamsi
![Page 22: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/22.jpg)
Lüfer
![Page 23: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/23.jpg)
Mezgit
![Page 24: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/24.jpg)
Kültür Balıkçılığı • 1990'lı yılların başında avlanan balık miktarı 600 bin ton/yıldan, 300 bin ton/yıl miktarına
düşmesi kültür balıkçılığının ivme kazanmasına neden olmuştur. 2004 yılında Türkiye'de 644 bin ton su ürününün 94 bin tonu kültür balıkçılığından elde edilmiştir. Türkiye'de kültür balıkçılığında %97 balık, %3 diğer su ürünleri üretilir.
• Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın doğal olarak yaşamasına ve yetiştirilmesine uygundur. 1124 km kıyı uzunluğuna sahip Muğla ilinde tatlı sularda ve denizde kültür balıkçılığına uygundur. Türkiye'de en fazla kültür balıkçılığının yapıldığı Muğla'da yetiştirilen balıkların çoğu Avrupa'ya ihraç edilir. İhracatın yapıldığı ülkeler; Hollanda, İtalya, Yunanistan, İngiltere, Fransa, İsrail, Almanya ve Lübnan'dır. Ege bölgesinde turizmcilerle kültür balıkçılarının karşı karşıya gelmesi Karadeniz bölgesini öne çıkarmaktadır.
• Türkiye'de kişi başına yıllık balık tüketimi 8 kg/yıldır. Avrupa birliği ortalaması 16-20 kg arasındadır. Türkiye avcılık ve kültürden elde ettiği toplam balık miktarı açısından Avrupa'da 5. sırada yer almasına rağmen tüketimde sonuncu sıradadır. Türkiye şartları kültür balıkçılığına uygun, balık tüketimi yetersiz olmasına karşın, kültür yetiştiriciliği beklenen ölçüde gelişmemiştir.
• Türkiye'de 1985 yılında başlayan kültür balıkçılığında, üretilen 165 bin ton ürünün 80 bin tonu levrek ve çipura gerisi alabalıktır. Türkiye'de yıllık üretimin %80'i avcılık, %20'si yetiştiricilikten sağlanır. Türkiye dünyada 29. Avrupa'da 5. sıradadır.
• Kültür balıkçılığı üretiminde Muğla %41 ile açık ara liderdir. İzmir %13 ile ikincidir. Bilecik, Çanakkale, Kayseri, Antalya, Çanakkale, Aydın illeri %3 ile %4 oranlarıyla İzmir'i takip eder. Bu illeri her birinin toplam üretimdeki payları %1,5-2 olan Trabzon, Ordu, Rize, Samsun, Denizli, Isparta, Kahramanmaraş, Burdur takip eder.
![Page 25: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: ve Temel Morfolojisi - DEUkisi.deu.edu.tr/bulent.cavas/ders/balik.pdf · • Güney Ege Denizi kıyıları topoğrafya, hidrografya ve ekolojik özellikleri levrek ve çipuranın](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040320/5e4d76c2b28e4b6ad52aa2b1/html5/thumbnails/26.jpg)
Teşekkürler