Vi~t & DQc

TuyE!n T~p 2003

l m u c u c • •

Ngo Ban Thlfe Hi~n 3

Viet & DQc Tån M<:tn ve N6i Hd Ngo Sik 4

www. v ietdoc. net Xuan Tro L<:ti Nguy~n Viin Clfdng 6

La Chuy~n Thi H<:tnh 7

thlfc hit;n & trlnh bay Con Trang Long M~ Khanh Ha 8

Dinh Ng9e can Chieu Cuoi Niim Doan Mai Tam 9

Que Xlfa Nguy~n NgQe Thu~n 11

thlfc hi~n trang nha CLfdi To Triim Tieng,

Dinh Ng9e can, Nguy~n Ng9e B6c Bai Tho Nhi~m Mau ThU'e Van Nguyen 12

Thu~n, Duong Kim, Thanh Hi~p, Cha Ta& Ta- Cha V<;j& Ta- D~p Dlfong Clf 14 Phi,lm Gia LQe, D~ng Ban, Niem Vui Khae Dlfong Kim 15

Mai Thao Cuoi Niim Nhd M~ Ph<:tm Dong Ng<:te 18

Th'ay Giao Tre Ph<:tm Dong Ng<:te 19 g6p bai/tranh Bang Khuang Dong Paris c6 Ngu 21

Tam Thanh, Hoai My, C6 Nglf, La Thlf vdi Ten Nguoi Nh~n Khong Nguy~n Viin Tha, Duong Kien,

Ro Rang va Th! NgQe Hlfong 22 D~ng Trinh, Khanh Ha, Cung Vinh Vi~n , Ph<,lm Dong Ng<,le, NNT,

Cui Tram Tam Thanh 24

Duong Kim, M<,leh Nha, Doan Mai Ta ve Thiim L<:ti .. ..

Tam, Th~ng Com, Nguy~n V~n Tieu-Ng<:to Hanh Dil.ng Trlnh 27

Clf<'Jng, D~ng Quang Chfnh, Tr<:ti T~p Trung V6 Hlnh Nguy~n Vil.n Tha 28

Nguy~n Ng9e Thu~n, True Thu , Bien Clfong Lanh Th6 Th~ng Com 32 Thi H<,lnh, Nguy~n Thi Thu True, Sang The Ky c6 Ngu 33 Co Non Stavanger, Duong Cl.f, La Du6i B~1t Thi H<:tnh 38 Binh Sa, Tran Thyy Minh, Nguy~n Gai Thoi D<:ti Co Non 38 Tien Thanh, Ho Xuan Hung, NVT,

Hoi LJe NNT 39 Ngo S~c, ThU'e Van Nguyen,

Chieu - Khi ve Cung Vinh Vi~n 40 Nguy~n Oslo

Nguoi Ban Saeh Tren Bai Bi€n Doan Mai Tam 40

trlnh bay trang nha SaiGon ... c6 Ngu 43

Duong Kim Cu Rue Dem Khuya Dlfong Kien 44 Ch<:~ Tinh Sapa Nguy~n Thj Thu True 47

bla: Trang Com D~n Long Nguy~n Viin Clfdng 48

Huynh TrQng Kim Bai Ca Sao M<:teh Nha 49 Thiim M~, Song Mon Nguy~n Tien Thanh 52

lien l~c Chon ca - Que Hlfong True Thu 53

vietdoe@world-online.no N~m Leu-

ho~c C6 5<:~ Thuong Luong Chiing? NVT 54

Dinh Ng9e can Nhln L<:ti Thang Ngay Qua D~ng Quang Chfnh 55

Utholtvn 46E vo so NVT 58 1053 Oslo, Norway Con Chim Sau Nho La Blnh Sa 59

Bo Hoai My 60 Tuy~n T~p Viet & D c;>c khong phai la ti eng Ngan Cay Lva Mdi Ha Huyen Chi 66 n6i cua doan thE! hay bal ky til chU'c nao.

M c;> i chi phi an loåt do Slf d6ng g6p cua cac Nh<:te - Em Mua Xuan Tran Thvy Minh 68 lh~ n htiu va b~n dc;>c. La Thlf Na-uy Nguy~n Oslo 77

NgO

Bl;Ul thån men.

Vao mOi dip Xuån ve, anh em Viet&DQC thuemg c6 th6i quen g6i ghem m()t s6 nhfing sang tac trong nåm cua nhfing ngum thich Viet tieng My ph'an nhieu o Na-uy chung vao m()t Tuy~n T~p d~ gm den nhfing ngum thich DQc tieng My.

ung vi~c tuy doi hoi thm gio va c<>ng suc, nhung bu l~i. trong su6t thm gian

nåm nåm k~ tir khi khm xuang cho den nay, chung t<>i thuemg xuyen nh~n duqc sl! khich 1~, c()ng tac tich Cl!C tir qui b~ Viet ciing nhu Sl! d6n nh~n nOng nhi~t tir qui b~ DQC. Ciing chinh bm Sl! th()i thuc qui bau nay rna Tuy~n t~p Viet&DQC 2003 ra mat dung hyn.

T uy~n T~p cac b~n dang dim tren tay, vån vm Sl! g6p m~t d'åy du cua nhfing cåy

viet quen thu()c tir nhfing nåm qua, va con CO Sl! g6p m~t l'ån d'åu CUa nhfing cåy viet mm nhu La Blnh Sa, True Thu va råt tre nhu Thi H~. Ben c~ nhfing cåy viet con c6 nhfing cåy CQ xuåt d'åu l() di~n nhu Huynh TrQng Kim, H<> Xuån Hiing.

Ve n()i dung, cac cåy viet da tlnh co: g~p nhau trong Tmh My nhu Con Trong

limg M~ cua Khanh Ha, Cu6i Niim Nhu M~ cua Ph~ D<>ng Ng~c, Thiim M~ cua Nguyen Tien Th'å.nh va con bang b~c trong Chieu Cu6i Niim cua Doan Mai Tårn, Ch6n Cii cua True Thu ... ; g~p nhau trong Tmh Yeu nhu Du di Bit, LiJ Chuy6J cua Thi H~, TaD~ limg, Xnan Trå lÆj.i cua Nguyen Van CUCm.g ... ; g~p nhau trong Tmh Yeu Que Huang nhu Qu~ Haang cua True Thu, Qu~ Haang .La.nh 1116 cua Thang Com, sai Gon .. cua C6 Ngu ... ; g~p nhau trong Thån Ph~n nhu Chieu, Khi W cua Cung Vmh Vien, Ta ve Thiim llj.i .. cua Dang Trlnh .... Va con nhieu khia c~ khac nua, nhung xin d'å.nh cho Sl! kham pha båt ngo noi B~ DQc.

T ruoc khi chung ta ciing nhau mo trang d'åu tien Tuy~n T~p Viet&DQC 2003

chung t()i chån th'å.nh cåm an qui b~ Viet, b~ DQC, cac van thi Sl ciing cac thån hiiu xa g'an da ung h() tinh th'an, v~t chåt. Men chuc cac b~n nåm mm Quy Miii an vui, h~ p hue.

Ban 1hgc Hi~n

Viet&DQc 2003 3

T hinh thoång åu'QC nghe mot di u

n6i ho cua thien h<;t, nhåt lå cua nhung nhan v~t long trQng trong nhung giay phut long trQng, suong H1m co. Cau vie't ho vui nhåt minh OQC du'<;lc lå trong cu6n 'Bac HeS voi van ngh~ si' (nxb Van HQc Ha Noi 1995) trong d6 c6 mot nhå van gai hanh di~n k€ la Bac yeu då u cua c6, khi toi Hå Nam Ninh, kh6ng di tham co quan N6ng hoi må vao thång co quan . o o phl;l nu, khie'n cho cac anh giai ghen låm. M~c k~ , vi "Bac quan tam tai co quan ph1.;1 nu nhi~u hon", c6 vie't noi trang 131. Cung trang d6 c6 tå b<;to: "Bac ra v~ lue dem da khuya ... Truoc elta co quan lå mot con su6i lOn, nu'oc ao ao cha y xie't" . N6i ho, theo Vi~t Nam Tt! Di€n cua Le Van Due & Le NgQc Tr1.;1lå 'V6 y n6i 10 lOi mot di~ u må minh mu6n giåu ' , con Vi~t Nam Tan Tt! Di€n cua Thanh Nghi la 'N6i qua vi~c dang n6i'. Ba c ng6i ch6m h6m tren dinh ca o tri tu~ loa i nguoi, tåt kh6ng c6 chuy~n nho nhoi åu'QC, con nhung ngu'oi vie't V~ Ba c cung nam måp me dinh cao, kh6ng ai r6i hoi må n6i lon. V~y phai hi€u lå cac ngai n6i ho. Di~u nay 't6t th6i'vi n6 phån ånh cai m~t ngu'oi, d~ me'n hon cai m~t vi d<;ti.

4 Vie't&D9c 2003

Ngo Såc

N6i, vie't ho thuong khie'n nguoi ta bu6n cuoi. Nhung kh6ng phåi chi la cuoi. Minh da g~p mot eau vie't sai gay båt ngo thu vi, phåi n6i la ky di~u. Sai day la sai chinh tå, tac giå kh6ng åinh 'giåu mot di~u thåm kin' nao. Trong mot cu6n h6i ky nQ cua mot nhan v~t må minh kh6ng bie't la ai tru'oc khi åQc va sau khi åQc thi minh thåy tren doi kh6ng con ai nua, tac giå åinh n6i "C6 Tia Lia bi båt quå tang. Lam nguoi quen ai cung ng<;tc nhien ... " danh may thanh "C6 Tfa Lia bj bit qua tang liun nglfdi." Minh OQC må slrng s6t- vi St! mai l<;t må eau vie't sai v6 tinh gay ra. Dåu 6c minh tu gia hån c6 Tia Lia trong sach å€ di theo c6 Tia Lia sach in sai, va loay hoay voi hang ta eau hoi. C6 Tia Lia lam gi a€ bi bat qua tang? C6 an v1.;1ng, lie'c trai ha y la tim noi cu6i gi6 danh råm? Må nhung vi~c nhu' the' tuy råt ngu'oi va ph6 bie'n, nhu'ng dau c6 phåi vi the' må ... nen nguoi du'<;! c. Con ne' u p hai lam nhung vi~c anh hung cai the' hay tu bi bac ai co bt! mai nen ngu'oi thl minh xin thua, vi mlnh thuoc co con ga con vit th6i, ne' u phåi tlf rinh å€ båt quå tang lam ngu'oi mot lån, se våt va lam. L<;ti tlf hoi lUe kh6ng len låm ngu'oi thi minh lam ca i gi6ng gi? Va ro rang

la CUQC song thllien tl;!C rna lam nguoi thl gi an do:;tn. Phåi len len, phåi choi u tim, p hå i rlnh r~p o€ bat quå tang chinh mlnh låm nguoi . .. Cu<?c doi nhu the' ch~ng khieu g(,'Ji sa o?

Trang m<?t the' gioi må ngu'oi ta song sau cac m~t n:;t , va phat ngon sau ong loa (phån nhi~u ong loa c6 nhan hi~u), n6i ho khong nhung cm la mQt våp vap nho, doi khi con lam co cho ffiQt giåy phut qui gia­giåy phut song thl;l'c. Trude linh cuu m<?t ba che't tre, ten thanh Maria, ong Trum, eling tu6i voi nguoi qua co, nghyn ngåo n6i "Chi Maria mai 41 tu6i da na doi V~ voi Chua. GiO dåy chung ta eling nhau hat bai M~ di hfiy dem con v€ Troi a€ du xin cho he't thåy chung ta theo chån chi Maria ... " Nghe må phat on. Nhung khi roi nhå XaC lai Xe V~ nha, cåm giac on on OUQC thay the' bang cåm giac båt dn. Rang ne' u ong Trum ngon lånh nhu' the', thl t:;ti sao mlnh p hå i hen. Mlnh nhån ga cho xe VQt len 160 km tren do:;tn duong toe c19 cho phep 80. Du chi trong ba muoi giåy thoi, nhung råt da. Sau c16 cåm giac båt dn chuy€n sang thanh thån, mlnh h:;t toe OQ xuong 80. Cåm giac SQ che't, St! boi roi giua song che't, St! li~u linh va thuc thii d~u lå nhung giåy phut song thl;l'c , khdi dåu tlr eau n6i ho ciia ong Trum.

May man, tren doi con c6 cai håp dån han Stf che't lå Stf låy VQ låy ch6ng Va sanh con de cai. Ch~ng lå mlnh du(,'Jc ong b:;tn mai quen moi ai an Cu'oi thang em VQ cua ong. Thåy m~t chu r€ d nhå tho rnlnh cu ngo ng(,'J khong bie't da g~p n6 a dau, cå bu6i l~ chiloay hoay voi eau hoi c16, lue khoan khoai nho ra n6 la cai thang dl;lng phåi xe mlnh d Sinsen va n6 dii hang qua, khie'n mlnh eling ca i hang khong kem, cai nhu' hai nguoi dl;lng xe ben Vi~t Nam, cai nhulåu ngay khong g~p c16ng hu'ong, them n6i tie'ng Vi~t cao cåp. Tåt nhien trang y phl;lc chu r€ trong n6 bånh bao khie'n xuyt mlnh nh~n khong ra. Bu6i chi~u ra nha hang, khi di cha o bån, mlnh trao phong bl må n6 vån khong nMn ra dich thii, vån cuoi du tåi; nhu' v~y eling do - n6 khong nho gl v~ m9t guong m~t 00 ga y va nhfi'ng SQi gån c6 CUa mlnh d nga nam (ha y tam?) Sinsen. Nhi~u nam sau

nå y tlnh co g~p l:;ti, n6 eling khong h~ nh~n ra mlnh lå ngu'oi da tll'ng cai nhau voi n6, di an cuoi va trao phong bl t~n tay n6, chu khong phåi trao cho ong anh r€ co b:;tc ciia n6 . Hay la n6 nh~n ra må lo di khong muon bat du(,'Jc quå tang mlnh låm nguoi- nguoi a cai m~t trai tårn thuong. Ne'u the' thl n6 sieu qua, rnlnh c6 di an cuoi n6 them båy lån nua eling khong phån nån. Nhung dang n6i v~ d~ ta i n6i ho thl mlnh phåi thu xe'p trd l:;ti d~ tai . Sola vi linh fil;! C chii 1~, c~ u ruQt cua co dau, tll' ben Hung-ga-ri sang, giång m9t bai råt duyen dang, sau eling ong n6i "D€ ke't thuc, cha muon t~ng hai con eau tho H6 Dze'nh låm hånh trang va o doi: EJoi het vui khi (/ff v~n ca u th€; Tinh chl (/~p khi con dang da' Mlnh ng~n ngo: hanh trang nay khong bie't co dau chu r€ c6 muon nh~n khong, va nh~n r6i mang di dau, me)t nguoi om cai dang, ffiQt nguoi om cai dd chia tay "anh di du'ong anh toi du'ong toi"? hay lå tie'n len ban tho th~ hua bll'a? Quå th~t da c6 ai tren doi dam d~t cho doi tan hon m9t thll' thach lOn nhu the'? The' må hai b:;tn tre da can dåm (hay li~u?) ch9n eau th~ m~c då u chu'a chac hQ tr9n eau th~ vl vll'a du(,'Jc cånh cao la ne'u v~n se he't vui. Suot thoi gian con l:;ti mlnh thåy ai eling vui tit, W nguoi da cuoi nhau toi rang long dåu b:;tc cho toi c~ p trai gai mai lie'c mat dua tlnh lån dåu tien, rnlnh dåm vui lay. L:;ti thåm trua cai trie't ly cua C~ U rUQt CO dau- Stf ngmch ly. Bdi vl stf ngmch ly låm cho mQi stf bot bi thåm, du la Stf bi thåm CUa ... hon nhån.

Nhung khong phåi cm CO linh ffil;!C mai bie't n6i ho dau nghe. Mlnh c6 di dt! l~ ky ni~m hai muoi nam thånh l~p Giao HQi Ph~t Giao t:;ti Na-uy. Trang bu6i l~ cac vi dung nhi~u chu Han qua, vi dl;! thay vl n6i 'xin moi qui thåy vui long chia lam hai hang p hå i trai ' thll:;ti n6i 'c ung thinh chu' t6n due hoan hl tå huu luong phan '. Nhung c6le nho ngon ngu cao sieu c16 rna ne' u cac thåy n6i ho rnlnh se khong bat quå tang du(,'Jc. V~y ma eling 'bat' OUQC eau n6i ho cua ong thåy MC. Khi gioi thi~u m9t vi hoa thu(,'Jng ben Due sang ong n6i 'Thu(,'Jng tQa T . .. tll' Due Quoc Xa". Mlnh nghi ngay tai cai duyen nghi~p oai oam gifta mQt ton giao chu tru'ong V:;tn v~t blnh d~ng va ffiQt che' OQ chu truong

Vie't&D<;>c 2003 5

phån bit%t chung t()c. Chi dam nam sau khi nhung nguoi Vit%t då u tien d~t chan tdi Na­uy da c6 ngt1oi dQn nha vao nghia trang, va bi de dQa trl;lc xua't. Ly do vl tren m() bia c6 då u hit%u Due Qu6c Xa. H6i d6 nguoi Vit%t mlnh quåy quån vdi nhau hon ba y gio nhi€u. H()i Nguoi Vit%t (lue d6 H()i PGVN/NU cht1a mua cai nhan dt1ong (5 Løvenstad d~ xåy chua) phåi cung m()t ba tren Sd Ti N(;ln hQp ban vdi Ban Quån Ly nghia trang d~ giåi thich Slf khac bit%t giua chG'V(;ln va chuTh~p Hitler. Phe ta c6 gång giåi thich ding chu V(;ln tt1<;1ng trt1ng banh xe luån h6i, theo tu di~n Han Vit%t cua Nguy€n Van Kh6n la 'mu6n due t6t lanh'; con chuTh~p Due Qu6c Xa xåu xa the' nao thl nguoi dan Na-uy da bie't. M()t trong hai ngt1oi trong Ban Quån Ly, m()t 6ng ldn tu6i, c6 ve to mo va thich tlm hi~u van h6a, ra ve dam chieu, ngåm nghi mai d~ tlm cach phån bit%t hai cai phu hit%u gi6ng nhau qua suc. Sau cung 6ng v6 vai mlnh n6i "T6i nghi ra r6i: Cai banh xe CUa bQn ClfC huu quay ben phai; cai banh xe cua Ph~t giao quay ben trai, phe cach m(;lng." Mlnh g~t gu khen 6ng c6 myo hay giup tri nhd, mai nå y ne' u ngt1oi dån lam bie'ng che't va vit%c mai tange' åm thl6ng nen xoay sang ngh€ go dåu may nh6c s6ng, kh6ng chung m€m hon. The' må thåm thoa t da hai chl;lc nam qua, h6m nay, m()t ngay thoi tie't ky 1(;1, mua d6ng ch6ng len mua thu, eau n6i ho cua 6ng thåy g<;li ky uc v€ vit%c nho xa xt1a, mlnh l<;li bang khuång nghi v€ slf ac va slf thit%n cach nhau trong dt1ong tO ke t6c. D<;lO nam trong cai ke d6.

( Xem tiep tran8 13 )

6 Vie't&D9c 2003

Xuan trO' lai

Em toi d(> ay tu6i trang ram Di le chua eau Ph~t Quan Åm H(>i tet xuån nay chang ding den Nam roi ngo t6i bu6'c am tham !

•

Mo chuong hoi cu6i tieng ngung em Kin dao co em rao mat tlm Xuån tru6'c ro rang chang dung dqi Du6'i gi~m hoa giay mai tåy bien.

M(>t fan ha hung t(;li em thoi Duang vang nguffi ta mu6n ngo lai Em ne ben le nhu co tranh Gia va con be lam, anh ai!

LOng buon nga ngån trå ve nha Ai thau tim em noi x6t xa CGng båi t(;li minh e thyn qua Xui ch~mg han doi m(>t nam qua.

Duang ve cåm thay nhu thu gan Cåy 6i tru6'c nha me c6ng sån Anh ay thån tha dang ng6ng dqi Em mung nhu th~ phao chao lån.

L6' chuyen

Anh con nh6' ngay nao em nga ngac

Mat tron den nhu l<;tc chon th! thanh Nga ba ducmg, ch6 den do den xanh Em ån hi~n gifta dong nguai tap n*p.

T trng chuyen xe dua nhau qua don d*p

Em ng*p ngung nhu la chuyen mlnh qua Ngu6'c nhln anh v6'i anh mat chan hoa Nhu tham hoi: "nguffi Vi~t Nam c6 phåi ? "

N ga y qua ngay em thanh co em gai

Cung anh rong chai khap neo Oslo Em quen dan v6'i nep song thu do Va thanh th<;to v6'i bien nguffi xu6i nguqc.

M ay nam troi, thang ngay kh6ng dung bu6'c

Em ra truang, tir gia kiep sinh vien Chi mlnh anh om ap n6i niem rieng Ma nam thang da han in d*m net.

Em ra di xa thu do hua h~n De quay ve v6'i net d~p mien que V6'i bien xanh, ba eat trang le the Vl nai d6 da sinh ra em ... nguai anh yeu men.

Cåtn ta •

Viet&D<;>c chån thanh cåm t<;t SlJ ung h(> tinh than ciing nhu d6ng g6p v*t chat cua tat cå cac thån hfru, tac giå va b<;tn d<;>c xa gan.

Ung h9 Tuyen t~p 2002: Ton That Thu m<)t may printer m'au , Uong Si Bau Kr 100, Ph~m Ninh Kr 200, Ngo Thanh Tam Kr 200, Tr'an Van Nho Kr 200, Nguyen Van

Cuang Kr 200. Nguyen Van ThJ!c Kr 200.

Thi Henh

Vie't&B9c 2003 7

, ' Thd KHANH HA

Duong dong bang trdn trcjt tren con do'c mua dong tirng bud c di th~n trQng m~ mang con trong long long m~ vui r()n rå con di con bie't khong m~ nghe tim con d~p nhung nhiP d~p d~u doi tir khi c hua tha' y m~ t m~ da thudng con r8i

Duong dong bang trdn trcjt tren con do'c mua dong tirng buoc di n~ng nhQc m~ d~ y chie'c xe no i tuye't trång bay d~y troi long m~ nghe a'm a p con b~p b~ noi cuoi lon len tirng ngay thang bang ngu8n sua tinh tuy€n m~ chia con sv so'ng

8 Viet&BQc 2003

Con

Trong

Lang

Me •

Tren con do'c mo sudng m~ dua con de'n trUong con nhu canh chim non t~p bay b~u troi r()ng m~ b8i h8i cåm d()ng dua con buoc vao doi m~ muo'n lå anh trang doi buoc con th~m l~ng lå mai nhå em a'm chC1 che con gio mua lå ngu8n suo'i trong lånh c ho con v€ tårn rna t tren duong doi gian nan m~ nang con tirng buoc khi con di vfi'ng vang m~ chan chun go'i moi

Cuo'i con do'c mua dong trong can phong duong la o m~ ngå y ngå y tv a cii'a nhln xuo'ng con duong xua m~ va con qua do bao nhieu mua nång mua nhln bong m~ ba y giO ng8i co ddn l~ng le con di con co toi tirng sang l~i tirng chi€u thoi gian nhu nuoc cha y m~ nhln l~i m()t doi bong h~nh phuc xa voi bu8n vui nhu gio thoang chl m()t di€u mai con lå con trong long m~

~· w

Chi~u CUOI nam

Duyen sanh con trai thieu thang, l~i eo u(>t, co bo vi~c buon ban d~ å nha cham s6c n6. Nhung horn nay ngay ba muai tet, cong vi~c buon ban cå nam chi trong cha vao may ngay cuoi nam nay, cho nen co danh gåi con d~ di lam. Tru6'c khi di, co dui vao tay rna y dua 16'n g6i kyo m~ch nha va dan coi em dang hoang. ·

Cong vi~c be b(>n, nhung co eling co gang thu xep d~ ve s6'm. Khi vua ve den nha

' co om v(>i la y con dang bo le la du6'i them xi mang len hon Iay hon d~. V o tinh co thay b~ng no, ngay å 16 ron SUng len m(>t Cl,lC to tU6'ng - ch6 tfm barn, ch6 mQng do- nhu muon loi ron ra. Co hoang hot, khong biet lam sao rna eling chång dam n6i v6i ai, sq n6 la cai c6' lam cho may ngay tet mat vui. M(>t lue sau, co am tham, lay khan trum thang be co d~ che mat ffiQi nguoi, be n6 ch~y thång den nha ba da. Co lap bap n6i v6i ba khong ra hai:

Ba eat ron cho con toi lam sao rna '

bay gio n6 b! sung len muon loi ruot thang be ra the nay! .

Ba da dang c~m c1,1i lam cong vi~c trong nha, b6ng dung c6 nguoi ch~y xo vao ci':ra an n6i nhU an V~, ba VQi vang choi:

Toi da de cho ch! gan cå nam nay roi, ba y gio con cht b! loi ru(>t ra the nao ai rna biet duqc.

Roi ba l~i tiep t1,1c cong vi~c dang lam nhu khong he c6 Duyen be con van xin eau cliu ba.

Du yen vån kien nhån be con dung dqi

DoanMai Tårn

va tl;T an ui the nao xong vi~c roi, ba cfing se giup da minh. Du the vån khong sao tran ap duqc nhfrng hoang mang boi roi trong long co: Ba cai chuy~n de con trai, con gai; de, khong ch!u de luon la dau moi sinh ra bao nhieu thu chuy~n råe roi trong gia dinh co.

Th~t ra, chång phai la hiem mu(>n gi, Duyen da c6 hai dua con gai roi. Va sau lan sanh nå thu hai, co d!nh c6 "ke ho~ch" vi chinh ban than co khong kham n6i nfra. Nhung gia dinh chong vån con n~ng dau 6c "tr9ng nam khinh nu" nen chua th~ d~ yen cho co thi hanh ke ho~ch duqc. Bo my chong cu leo nheo mai ben tai co rang: "Dan ba sanh nå c6 thl, con tre khong de di, gia roi lam sao de .. ". cu nghe bo ffiy chong n6i mai roi tu dung co cfing dam ra lo sq. Co cang lo sq han, khi da bo cac phuang cach phong ngua rna rna y nam roi khong thay c6 ket qua gi nfra. Va Duyen tl;T cho rang d6 la hau qua cua phuang phap phong ngua, va ch~a bao gia co thay eau "Dan ba sanh nå c6 thl lai " . dung v6'i truang hqp co cho bang lUe ay. Cho mai den nam ngoai co mai c6 them duac th~gbe~~ .

M(>t hoi lau, ba da quay ra vån con thay co be con dung dqi. Duyen tuång ba dung tay giup mlnh, lien nan ni:

Vang, toi biet ! Nhung xin ba chi coi sa qua xem chau n6 bi lam sao d~ . ' toi biet duong rna lo li~u.

Trong khi nghe Duyen nan ni, ba da nhln ra duong, troi da ch~p cho~ng toi, va nguoi qua

Vie't&B9c 2003 9

l~;ti ai ciing c6 ve v<)i vang, lam ba nåy sinh ra y dtJlh, du6i Duyen ra khoi nha d~ cho chuy~n xui xeo nåm cii khoi dåy dua sang nåm m6i Ba bao co:

Ch! cuon ch~t ron cua chau l~;ti, dl:rng dt,mg vao keo n6 b! sai, roi toi se chi cho ch! cach chfra m~o. Nay nha: Ch! dua chau den cho vang, d~t cho n6 nam xuong d6, roi den dung a xa xa d(,)C chin fån: " Sai ron oi hOi sai ron, nåm cung thang t~n sao con nai dåy". Xong, dua cha u ve ngu qua dem, ngay horn sau se c6 ket q u a.

Du yen dang d!nh ra di lam nhu lai ba da chi, nhung rna co chua biet di den cho nao, l~;ti hoi ba da:

C6 cho vang nao gan dåy khong, ha ba?

Ba da chep mi~ng: - Thl cu den cho ... ty dl;! nhu cai eau nha

ong chanh ~p a trong g6c lang kia chång h~;tn!

Duyen be con ra khoi nha ba da gifra lue nguai ta tl:r nhfrng x6m heo lanh trong lang huang ra phia chq d~ vui chai, m<)t mlnh co cam cui di nguqc chieu. Thinh thoang g~p nguai quen von va hoi, co ~m u cho qua chuy~n, chång n6i lay nua lai.

Khi da den eau, co nhln quanh quån nhung chång c6 cho nao an toan cho thang be nam. Co chan chl:r hoi låu roi d~t d~;ti con len eau. CU moi lan Duyen d~t con xuong l~;ti c6 chiec xe ch~;ty tm, co sq xe can vao thang be ho~c n6 gi~t mlnh te xuong con l~;tch a duai, co l~;ti v<)i vang den åm con len. Co phai lam di lam l~;ti nhieu lan mai duqc m<)t lan day du thu tl;!C nhU ba da da chi.

Du v~y, tren duang be con ve nha, trong long Duyen cu nghi nghi nga nga, khong biet lam nhieu lan chap noi nhu v~y c6linh nghi~m khong! Buac vao nha, nhfrng y nghl ay t~;tm thai lang xuong vi co b~n cho thang be di ngu, va mong sao cho ch6ng qua dem d~ nhln ket qua. Duyen ciing co gang ngu nhu khong con nha horn nay la ngay cuoi nåm gia dlnh, h<? hang, b~;tn be sum h(,)p d~ ng6ng cha xuån den. Nhung cang co ngu, Duyen cang rna thay nhfrng cånh ghe garn.

10 Viet&D9c 2003

Co rna thay thang be con co b! loi ru<)t ra giong nhu cai thang be b! chet vl mln rna co da nhln thay cach nay låu lam roi. Trong rna, Du yen het len m<)t tieng lam cho co gi~t minh tinh d~y. Co v<)i vang di ta y den va rna mieng vai bang bt;1ng con ra xem. Duai anh den dau la rna, Duyen thay cac v~t tim thåm dem l~;ti, va cac cho ffi(,)ng nuac 6ng len nhu muon va bung ra den nai. Co keu len khe khe: "D~ qua dem khong kheo thang be chet mat".

Trong can boi roi, co chqt nha ra ngum b~;tn hi~n dang lam y ta a chq lang ben. Duyen rat hy V(,)ng co ta se het long giup da VI moi thån tlnh tlr lue h(,)C chung lap nåm ti~U h9c ; roi "giai ph6ng" vao, hai dua khong thich "thay giao giai ph6ng" ,"bai h9c giai ph6ng" rna cung ru nhau bo h(,)C. Co nam v<)i lay so tien von chq trong tay phong khi bat trac phai dung den roi åm con ra di.

Tren duang, nhat la do~;tn ngang qua chq, dong nguai qua l~;ti nhu muon xo vao co. Va cuoi cimg, co ciing luon lach duqc tai truac cua nha nguffi b~;tn y ta. Co dt!ng sa ra a day m<)t hoi låu rna chång c6 ai d~ y, vl ffi(,)i nguffi dang mai an uong va chai bai. Cho mai den khi co dung hån vao ben trong cua nguffi b~;tn y ta mm nhin thay Duyen va la len: - Be con di dåu v~y, vao dåy cai da! Kinh nghi~m a nha ba da hoi chieu khien

Du yen khong dam von va, k~ l~ dai dong. Co ttJ nhu phåi n6i nang het suc blnh t!nh d~ lam sao cho nguffi b~;tn c6 cåm tuang chi rua va bang b6 m<)t vet thuang binh thuang thoi. Nhung trai l~;ti, nguai b~;tn y ta nh~n thay Duyen luong cuong, cu chi thieu binh t!nh, lien om lay vai b~;tn:

Utm gi rna m~t may hat ha hat hai nhu nguffi mat hon v~y?

Truac cu chi thuang men cua b~;tn , Duyen khong n6i duqc lai nao. Co b~t kh6c. Nguai b~;tn v<)i vang keo Duyen vai thang be tren tay vao phong. Khi biet ra ca SIJ, nguai b~;tn y ta lien chuån b! do nghe va tien hanh ngay vi~c rua vet thuang cho thang be. Vad~ cho cong vi~c duqc nh!p nhang, nhanh ch6ng, nguai y ta vl:ra dung keo k~p bong gon tham con, vl:ra huang dan Duyen d~t thang be

len b~m, n6i long bang sån sang dti cho minh dap bong len nhfrng ch6 barn tirn. Cu qu~t qua qu~t l~i duqc vai fan, mieng bong gon dinh chat gi nhu mau den thui, nguai y ta phåi thay mieng bong tham con m6i. Thay den mi eng bong gon thu ba, nguai y ta rat d6i ng~c nhien vi hinh nhu nhfrng vet thåm tim khong phåi la vet thuang, n6 chi Ut chat bån barn ngoai da. Nguai b~n y ta ngirng tay, keo cai den di~n l~i gan dti nhin cho th~t ro, roi m~nh tay cha mieng bong gon tham con len cu6ng r6n th~mg be lam b~t ra m(>t mieng bay nhay.

Khi r6n thang be da duqc rua s~ch se va chac chan n6 khong c6 vet thuang, nguai b~n y ta mirng ra n6i v6i Duyen:

Chuyen c6 v~y, rna may lam tao hoång, tucmg la chet den nai!

Duyen vån chua hoan hon, n~mg nh~t mieng bay nhay dua gan vao anh di~n cham chu xem xet. Thl ra, d6 la mieng k~o m~ch nha, rna sang nay truac khi di lam nang dui vao tay dua con Ian dti dl;l n6 a nha trong em. Bay gia Duyen mai th~t Sl! trut duqc n6i lo sq, nang vui mirng qua, dui nam tien von chq dang cam trong tay vao tui b~n. Nguai b~n y ta ngan v(>i lay tay Duyen gi~u:

Nha may gifr dti quång cao gium tao, y ta nay chi can rua m(>t cai 13. vet thuang lanh ngay l~p tue.

Hai ngum b~n giang co nhau, nuac mat rung rung gifra lue ffi9i nguai dang vui ve don giao thira.

Q!Lt XUA

X aque

con Vl;l con xoay Bay gia Tieu mu6i Mai quay dau ve Bao nam ån ai e che G6i chan vån l~nh Chua he thong dong Bao gia trai cilng l~ p dong Tuqng than h6a da M~c dong thm gian Chat ngån Nhån h~u d~ dang Chat chi Kh6 nu6t Be bang tri am Bitin que S6ng v6 am am Cåy da Bada Ngum thån nga ngang Do chieu thoi dqi ngum sang Gio Uto hanh nang, nh9C nhan que xua Neu nhu nhån ai da thl:ra ~nhu Xalam Minh vl:ra g~p dåy Quay ve tiep Kiep luu day Ben ly ruqu nh~t Nguai say kh~t khung Que huang thån H6a nguai dung.

Vie't&Dqc 2003 11

Thd Thuc V an N8uyen

cu~i

To Tram ·~ tteng

C ru€u lang nhang

chim chd nång vang cho con nguoi vui Chi€u kh6ng ti€n btiom ao canh tien nguoi mt1<,1n di chåi

Ra då u duong cuoi to tram tieng

yeu doi mlnh chång dn kinh thu Theo giong doi chång dn deo kieng nhln cut)c s6ng da nu

C ru€u thanh blnh c6 nhi€u måy d~u Thå mt)ng lanh xui VtiQt bien ctiång Chi€u trung blnh c6 troi rt)ng lt1<,1ng Che man som cho nguoi yeu nhau

T 6i chung nnh mai t6i mai 1~ Om nguy~t mlnh cut)i ghyo 16i th6i R6i sang toi chuong reo h6i hå Xu6ng cut?c doi mang du huång doi

12 Viet&D9c 2003

B6c bai thd

nhiem • ~ rna u

s ang sang anh thtiång em

c6 con chim vuon sau Sang sang anh thtiång em c6 con chim tlm så u rt?n rang keu nhau An lanh Stiång kh6i vua tan Htiång hoa nt?i co con Vtiång quanh giuong

T håm thl em yeu anh

La la y trong vuon trang Ng~p ngung lån htiång em moi len qua long anh NgQt ngao yeu anh Trang vang chan g6i nghi ngåi Huång thåm ngtfc moi l~i tu6n su6i ngu6n

N am muåi nam thuång nhau

Thå såu chtia Jqp dQng B6c bai thå nhi~m må u M~c chu6ng chua vQng dt)ng

( Tie p tran8 6)

Nghe ca c b~c vi VQng n6i ho thl bu6n cuoi; rna nghe nhung nguoi ngay tha n6i ho thi thay d~ thuang. Ai khong thay tam h6n tuai tre ra khi nghe ni-co Nghi Lam n6i ngay tha trude rn~t anh ch~mg lang tlt L~nh H6 Xung? Nhu'ng rninh con du'Qc chung kie'n nhi~u "Nghi Lam" bang xuang bang thit ngay t~i Oslo nay. C6 rn()t dl phuoc tu Vi~t Narn tdi tharn Na-uy, r6i c6 rn()t nha håo tam d~ nghi di nen nhan dip nay lam rnQt cu()c l~ c quyen nho giup nha dong. Theo slf trlnh bay cua di thi nha dong rnoi l~p rnQt co nhi vi~n, d~ c6 thu nh~p thern, da xoay du ngh~ nhu nuoi tam, d~t chie'u .. . "Nhung ca c Sa din v6n thern d~ phat tri~n ngh~ khac nila" nha håo tam bat dåu v~n d()ng. M9t d6ng huang hoi l~i "Ca c Sa tinh lam gl v~y?" Dl phuoc xinh dyp thanh th~t trå lOi "D~, chung em nuoi trai ~-"Ba c1,1 ng6i ben c~nh rnlnh thd dai "Giesu Maria! TC)i 16i nhu the' rna dam khoe, khong bie't h6 nguai." Di phu'oc khong nghe lOi låm bårn cua ba gia, h6n nhien "Chi em da mua du<;1c c ai h6 nu o i so lam ngQc trai, c6 tu'ang lai lam."

He't dam rna, dam cuoi, d~t da xay båo thap tren chua, rnlnh l~i di an thoi noi chau dich ton cua rn9t ong b~n. 6ng b~n nguoi Tåu, va khach khua da s6 nguoi Tåu r~t, nen rnlnh khong du'QC båo dåm du'QC nghe nhung eau n6i ho bang chuTåu lai nhu 'toi c6 nha y' (y rninh thl ton la 'dyp'), 'theo thi~n y cua ong' (y nguoi thl h~ la 'qn') ho~c 'ba ay lUng bang quang' (ml'ng gl tOi rnu6n b~ bQng? Chac dinh n6i 'bit ay dung nhln nhunguoi ngoai cu()c, bang quan' da y). V~ y rna ong Tå u eting rang n6i s i chu Tå u du'QC. Cu6i bua ti~c ong nQi rnoi n lo, c6 le vi cårn d()ng qua, n6i "Trong lue tang gia b6i r6i xin ni~rn tlnh tha thu." Da s6 ti~c tung la he't xoi r6i vi~c. khong ai d~ y co dau chu r~ c6 hoa thu~n khong, thang be cbiu phep thern suc c6 con giu d~o khong, cai ba vua t6 chuc l~ b~c hon ph6i linh dinh COn tie'p tl,lC du don VOi thang b6 nhi trong

sd khong, va nhung eau n6i ho eting chlrn va o quen lang . . . Nhung sau bua thoi noi cha u dich ton cua ong b~n. rninh cu ay nay V~ Slf an nguy CUa thang be bi Ong nQi Cu'ng cua n6 qud, cu di~n tho~i cho bO' ffiy n6 hoi thang be khoe rn:;tnh khong, bie't lam gi r6i. B6 n6 khoe n6 khoe rn~nh va pha nhu gi~c, rn()t rnlnh d~p he't gi an stereo. Nhu v~ y rninh yen tri rang nhung eau n6i ho, du c6 an rnarn an rnu6i, chång c6 gl xui xeo, khong chung con ga y nhung cårn hung 1~.

Nhac de'n vai eau n6i ho cua thien h~ rna quen nhi~u eau n6i bat hu cua chinh rnlnh thl thie'u song phång. C6 lån, h6i rnoi ra tru'ong, trong rn()t gi o sti'a lu~n, rninh vie't eau van CUa lTIQt hQC sinh len bång, r6i tr6 tai lam bua, chern vao rn()t chu d~ eau trd thanh linh d()ng, xong rnlnh dac y n6i voi tac giå, rn()t nu sinh rnuoi tam rnuoi chin gl d6 "Toi nhet vao nhu the', em c6 thay thoa man khong?" Ca c narn sinh pha len cuoi ho h6 rna ong thay tre v~n ngo ra, chång bie't at giap gl cå . Khong bie't nhu' the' la n6i ho hay n6i tårn b~y?

Viet&DQc 2003 13

ChoTa&Ta

T imDoi

den vang

trang då

dem mat

vang xanh

mo m{)ng

m{)ng mo Cho Va& Ta •

H oa råt xtta rna Xuan kh6ng ca

Mat xanh r6i mat då tlm Xuan

Tu nguyen dttong den nguyen am

Trong Nguyen Xuan c6 chan tam cua Ngttoi .

D~p

N håt sinh nhi, nhi quy nha't. . . la th~ t Måm sinh tu h~ t p hån, Ch6i la hoa

va trl,l d{)ng la nguyen nhan thu nha't

Va « tham thien » va « lttong dia >! la ba

Nguyen Xuan, di~ dang va cung Då u Suåt

Åm dttong- Ngttoi- trai va gai chan hoa .

14 Vie't&D9c 2003

N~111 Vui Khac Forskjellige Glæder

Nguyen t<ic: Camilla Collett Bån Vi~t ngu: Duong Kim

C amilla Jacobine Collett sanh nåm 1813 t/;li Kristiansand, mat nåm 1895. Bil Ja nhil van vil cilng Ja

nglfai tranh dau binh quyen cho phii nil: CUng vai nglfifi anh la HeMik Wergeland, bil Jan len t/;li lang

Cha Xli Eidsvold, nhlfng khi len mlfifi b6n tu&~ bil dlf9'C dlfa vilo vi~n giio huan Herrnhuterne tljli

Christiansfeld. Nan1 1814, ba My 6ng Peter Jonas Collet, nha chi5ng, ba c6 Sl/ dam me van chlf0'11g.

Chi5ng ba mat nåm 1851 va sau d6 ba da cho ra dlf9'c mØt vai c6ng trinh nhå. Nåm 1854-55 ba xu/it biin

cu6n Amtmandens Duttre (V6 Danh). Chi vai cu6n tie'u thuyet nil y th6i cilng da båo dåm cho ba mØt ch6

dling trang lich sil van h(;JC. D/iy Ja mØt vi~c Jam tio bljlo va mai me, vi du c6 vai nh11'9'c die'm vin d11'9'c coi

Ja mØt tie phim quan tr9ng trang van h9e Na l..(y. NØ i dung dlJ'a ra vi~e phii n[J e6 quyen fl/ do h6n nhan,

e6 iinh hlJ'(Yng den Ibsen(l), Kielland(2) va Lie(J). Ba la mØt bie'u tlf(_Yllg trang phong trao giåi ph6ng phi}

nil, nam n[J blnh quyen, e6 gii tri eå tram nam sau thai eua ba. Ba da xu/it biin d11'9'e khoång 20 tie phim.

Dili kji ni~m ba do Gustav Vigeland t/jlo dl/Ilg nåm 1991, d11'9'e eie nha van n[J#t tljli Slottsparken a Oslo.

Nåm 1977, Ada Madsen khae tlf9'ng ba, #t t/;li Eidsvoll.

N goai troi va trong nha deu I<,mh.

Nhung khi dau 6c u uat, tot nhat ta nen ra khoi nha, han la ngoi l~ng le v6'i n6i niem u uat ay. Toi ra ngoai, long day chan min. Nghl ll;li, dl;lO d6, toi dau CO gl p hai lo Hlng, rat nhieu

nguoi, nhieu Him, du h9 n6i xau toi ci1ng chi vi yeu thuang, t6'i nay hQ da mat, va ch~ng bao gio quay ve n\Ia- oi, ngru cho cung, dl;lO d6, mQi vi~c deu em am va sang sua; toi di vong quanh can phong 16'n am ap de chiu,

Vie't&BQc 2003 15

noi rna bao con tim n6ng bong våy quanh ta i; con båy gio! Phong toi l~nh va vang, tlnh nguoi thll~nh nh~t va the gi6'i thll~nh lung, nhu ngay mua dong nay dang våy phu thanh ph6. Toi nh6' giac rna dem qua. Toi thay nha toi trave mua cho tai m(lt b6 cui. Toi khong nhln nha toi, anh ay d1ng chi chu y den b6 cui thoi, xong l~i ra di. Giac rna l~ qua, nguoi ta c6 the, y nhu tre con, hai long cå chuy~n dang buon diu nhat rna l~i sau mu(ln ve m(lt chuy~n khong dåu. Toi a trong giac rna såu thåm nhu the, vång, t~n day long rung d(lng qua cånh nha toi mua cui cho tai. Nghl ve hanh d(lng giån dt nay, quå th~t toi cåm thay chan ngan 16i bay to m6i quan tårn va tlnh yeu, rna nha toi da cho toi thay, va chinh anh, oi, gio dåy di nhien anh eling mu6n bay to, neu nhu vi~c ay c6 the xåy ra th~t. B6 cui gia tam dong mark4, nhu ngay tru6'c, l~ thay, y nghl ay lån vao cåm giac cua tOi, ding hoi d6 it nhat nha tOi eling cho toi biet a dåu nguoi ta mua duqc v6'i cai gia d6. Toi nghi ngqi m9i dieu trong lue xu6ng ph6, re vao con duong dån t6'i khu vuon nha ba Gryning roi den Piperviken.

G6c duong, ngay ch6 con d6c båt dau, m(lt nguoi hanh khat dang dung; cach m(lt quang xa, tru6'c khi t6'i gan ong ta, toi c6 the nhln thay ong 16 mi[tt ra nhu the. Di nhien toi c6 thai gia cui mi[tt thap xu6ng, nguoi ta thuong mang b<? mi[tt nhu v~y khi di ngang qua m(lt nguoi an may. C6 the g9i nhu v~y la ve mi[tt nai tht tu. Chac hån b<? miflt nay ky d!; khong ai thay ro, ngo~i tru chinh nguoi an rna y. "Cho han di!" thåm tårn thl båo the ... "Dung cho han!" chinh quyen tht xa thl can diftn nhuv~y. "Cho han!" hoi tuang tham dan tu thm tha au, khi b6 m~ quå quyet cho la t6t, va cå lan dau b~n d9c CUOn truy~n bang hlnh mai CUa b<~m. "Cho han! Cho han di!" con tim keu g9i, "biet dåu han chång c6 bon dua con dang d6i a nha, c6 the lam chu ... "

"Tårn phao," kinh nghi~m båo the, "d6la do luoi nhu ch6 chång ai mu6n nh~n," - thi xa kh6 chiu, n6i them: "rna ta con phåi t6n carn nfra." Roi nguoi ta di ngang qua bang b<? mi[tt thi xa. Va toi eling di ngang qua, tuy~t v9ng trong nhfrng giac m(lng bu on, len con d6c t6'i

16 Viet&D9c 2003

Bankplassen. Trong khi len t6'i dinh cao cua con d6c roi, tOi nh6' den nguoi an may. Ånh mat ong van xin, rna tay chång dua ra, mi[tt tr<Y ra chfrng lQ Ve that v9ng, khi ong khong duqc m(lt ti gi. Gan nhu tOi g9i cai d6 la SIJ nhån nhl;lC VUi Ve, tiJa ho ong muon n6i: "Duang nhien la the ro i."

Va toi l~i roi vao nhfrng y nghi cua toi, toi nghl ngqi nhieu lam, trong d6 c6 niem vui, roi tOi l~i nghl: The thll~ thi~t, nhfrng nguai chung quanh toi n6i, d6 la nhfrng niem vui, va toi eling cho d6 la nhfrng niem vui, sau cung h9 mu6n chung to cho toi thay rang h9 nghl the nao la niem vui cho cå toi lån ho

·' nhung toi chång mu6n chung to gl cå., tom l~i - chung to i khong dong y. Gi a då y, ta i uac mu6n m(lt dieu gl d6; khong phåi la dieu nho nhi;it chång dang u6'c mu6n, rna khi nguoi ta rna uac dieu gl, phåi cho th~t dfch dang, toi mong uac m(lt dieu, rna toi nghl d6la niem vui, niem vui th~t siJ, con nguoi cåm thay hån hoan. Toi tin rang, d6 la n6i u6'c mu6n ngång mi[tt nhln len. TIJa nhu nguoi ta biet, a ch6 nguoi ta di eling chång c6 gl16'n lao lam de cha dqi a d6.

Va vl v~y toi thuong nhln len, theo th6i quen, tu khi con nho. Khi di tOi cham chu nhln len troi, cho den lUe toi dl;lng phåi tuong hay nhfrng cåy c(lt. Va xem kla! CUng m(lt cånh tuqng, toi da tråi qua, dang dien l~i a tren da y. Nai ay, tai dung vao dia vt ciia nguoi hanh khat, va toi thay Chua dang di t6'i. Ngai la nguoi toi mu6n xin, toi nghl the, Nguai rna thien h~ c6 the xin m(lt dieu gl dfch dang. Nhung Chua di qua; Ngai di qua, di qua xa roi; Nguoi c6 khuon mi[tt th! xa khat khe nhat. 6i, rat la phåi le, toi nghi v~y; chång ai g~t duqc Ngai, Ngai quen biet con dån cua Ngai. Ngai biet chinh chung ta khong mu6n c6 v6'i nhau niem vui th~t siJ. Neu Ngai cho gl, Ngai c ho bang tam long nhån ai tinh khiet. N gai thuang x6t chung ta. 6, neu Ngai thuang h~i b~n, Ngai di nguqc tra l~i , roi b6ng de m(lt m6n qua vao ta y b~n va n6i: "Då y la m(lt niem vui 16'n th~t SIJ, niem vui rna chinh con nghi la niem vui."

Roi t6i quay l~i, di nguqc tro ve, den ch6 6ng an rna y dt!ng lue nay. 6ng ta kh6ng con day nfra; nhung l~i dang dt!ng c~nh m(>t cai ci'ra hang nho sau m(>t ngum, ducmg nhu vua mua sam xong. 6ng ta an ta y vao tui cua mlnh lau th~t låu; m~t l(> ve day tin tuang. "Hån nhien! n6 con a trong d6," 6ng n6i, "mlnh kh6ng c6, va mlnh da kh6ng c6 nhieu hon chinh cåi thån the t(>i 16i nay, nhu h6m nay ... " Va cung lue d6, 6ng ta lay ra m(>t hao, hao ay de trå tien. T6i di t6i, cho 6ng m(>t dong mark. Khu6n m~t 6ng gan nhu bieu l(> ve sq hai; 6ng ta nhln t6i, nhln dong mark, sau cung 6ng nh~n ra t6i; 6ng ta tram ngåm nghieng dau, nhu nghl ngqi st;r lien h~ ngam gifra 6ng, dong mark va t6i. T6i hoi 6ng c6 vq con kh6ng.

Kh6ng, 6ng ta chång vq con chi cå. Ong ta da tung la thq chui 6ng kh6i; nhung 6ng kh6ng chtu n6i cai mui kh6ng khi trong 6ng kh6i; 6ng cåm thay dau 6c khac thubng; va gib då y 6ng ta tinh lam thq m(>c khi c6 "do nghe". Ong de danh tien mua "do nghe". T6i hoi 6ng ta da de danh tu hoi nao. 6i, c ung da lau roi, tu hoi con la thq chui 6ng kh6i; nhung 6ng kh6ng chtu n6i kh6ng khi trong rna y 6ng kh6i v.v ... Roi 6ng 16i ra m(>t cai b6p, nom nhu tru6c dåy lam btmg da, cho dong mark vao roi d6ng l~i dn th~n. Vi~c lam dang hoang v6i ve trang nghiem, tt;ra nhu lue ngubi ta d~t nen cho m(>t toa nha 16n khang trang. T6i n6i vai cåu v6i 6ng, rna thi xa c6 the thich, ke do, t6i l~i tuy~t v9ng Ve giac rna buon CUa minh, khi leo len con d6c. Gan nhu t6i quen di niem vui 16n rna t6i mong u6c; rna gib da y tru6c het t6i phåi lt;ra chQn, xem niem vui ay la ni em vui nao.

Lue gan t6i, t6i di tro l~i qua nai a y. Tren con dubng, cach ch6 ay khoång chl.rng ba muai bu6c p hia tru6c, t6i nhin thay m(>t bong dang dung ngay gi fra dubng, ha y n6i dung han, n6 chång a trong lang dubng ha y le dubng, n6 di d(>ng theo nhfrng dubng quanh ky 1~, tl.r le dubng nay qua le dubng kia, gi6ng nhu tre con dåy cai quå lac. Tho~t dau, t6i ng5' m(>t

ngubi dang tim kiem gi d6; nhung khi t6i di den gan hlnh dang a y, t6i nh~n ra d6 m(>t ngubi dan 6ng, tu con d6c, cai ngubi gom g6p "do nghe" ay rna. 6ng ta cung nh~n ra wi; g~t dau chao v6i nl;l cubi niem no nhat. Vång, quå th~t 6ng ta vui ve th4Jt Sf/.

Lue ay t6i phåi b~t cum, tieng cubi khai rna quyen lt;rc sau thåm trong hon t6i rna da tu la u, n6 nghen l~i , va xem kia, d/ly Ut niem vui th4Jt s~ rna a m(>t nai khac kh6ng c6; t~n da y lang t6i, t6i cåm t~ Thuqng De da cho t6i niem vui ay. T6i vui ve ve nha.

(l) Henrik Ibsen, nha viet kich, sanh nam 1828, mat nam 1906. (2) Alexander Kielland, nha van, sanh nam 1849, mat nam 1906. (3) Lie Jonas, nha van, sanh nam 1833, mat nam 1908. (4) Don vt tien xua cua Na Uy.

Viet&D9c 2003 l 7

Cu6i

Nhd

Me •

18 Viet&D9c 2003

G 6i nam lon3 ch9t ban3 hoan3

M~ di con v~n lan3 than3 xu nay

bay xa thoat cånh bun fåy

nhun3 lon3 con h~n m<)t n3ay 3ep nhau n3uoi buon cånh chån3 vui dåu vui bao nhieu. clin8 la s'åu bgy nhieu

m~ di. con nho m~ nhieu

n36i nha con dot nhlln8 chieu mua bay?

buon chi lam m~ heo 3'åy

thudn8 m~. thudn8 mai dieu nay m~ di nho xua m~ 36a con c6i

d6i quan8, cru 88nh su6t doi lo toan

khcS nhieu nhun3 m~ ch~n8 than mitn sao dan tre v~n toan la vui

3io dåy danh phåi n3fun n3ui at con chgp canh chan troi tha hudn8

lon8 m~ sanh nuac de.i-dudn8 dua con phieu bet tren duon3 toi dåy

hdi 6i c6n8 due cao cfåy biet bao 3io trå cho t'åy m~ di

cui xin Tam Båo ndi ndi

chut dn Phem Vu cho n3uoi m~ yeu ...

Th'ay giåo tre

Thay Ba ngoi dl;Ta lung vao vach quan,

muon ngu, than tri benh bong sau bua carn trua ngon mi~ng rna lau lam roi, thay moi c6 d!p thuang thuc. TrO'i n6ng nhu thieu, chq Phan Rang nhu co l<;li vOi may quan carn va ti~m t<;lp h6a nho nhoi, khiem ton. Thay nhln ra quoc 19 l dang boc hoi,nghl tham: -Gia nay rna ra quac d<;li m<;>t chiec xe do nao d6 roi nhay len xuoi Nha Trang thl ba, bon gi a chieu la toi nha.. .Nhung khong, thay ngoi b~t d~y, xin it nuoc th~t l<;lnh chat ra tir may cay da l<;lnh UOp trau, dap v<;>i len m~t, trå tien, dong chiec xe d<;lp chat linh kinh nao t~p va, phan viet, kyO banh, may h<;>p nhang du6i muoi, m<;>t h9p SO'n den, tinh ra thay da tieu het SO tien de danh mua thuoc chich gia Sllc roi ! Thay d<;lp ngU<JC ve giang SO'n CUa thay.

Giang SO'n d6la cai nha la duqc dl;Tng tl;Ta vao vach nui nho gifra nhfrng mai la ll;lp Xl;lp, rai råe quanh vung. Thay t~c lu6'i, vung chi rna ngheo den cai ten g<;>i cfing khong c6 not! Thay l<;li t~c lu6'i, roi b~t cuO'i, rna mlnh nao c6 phåi la giao vien tot nghi~p tu truO'ng su ph<;lm nao dau? Ong Cl;! nha xua kia h<;>c m<;>t doi nam nganh thu y & truO'ng Nong Låm Suc

Båo L(>c, dan dan d<;ly thay cach chich thuoc cho thu nuoi trong nha, tu ch6 meo den trau bo, c6 nhfrng lan di theo cha, thay da thay nhfrng con trau to khoe la the, rna chi sau tr~n d!ch la nam phoi thay, chu nha chi con nuoc vua xå thit vua kh6c.

Tu khi noi nghe cha, thay d<;lp xe rong ru6i, l~n l<?i hau het vung que tu Khanh Hoa ra Ph u Yen, l<;li c6 lan vao t~n Phan Thiet. Thay con nho lan d6, xong vi~c SOm, thay hoi do duO'ng, roi tlm den tham lau Ong Hoang, noi xuat phat bai tha Phan Thiet, bai tha da lam rung d<;>ng cai giai dat nay trong bao the h~, thay låm båm d<;>c:

Lau Ong Hoang, lm thien h<;l don vang Nai da kh6c, da yeu duang da diet O i trai o i la Phan Thiet.. .Phan Thiet... Ma tang thuoog con l<;li månh trang roi Ta den tham, nang ay vang lau roi nghia la chet tir muon trang the ky Trang vang ng<;>c, trang an tlnh chua phi Ta nhln trang khon xiet ng~m ngui trang Ta vai tung tha toi t~n cung Hang Tha phep tac b6ng gao len thåm thiet

Vie't&DQc 2003 19

Oi trai o i Et Phan Thiet, Phan Thiet...

Ve nha duqc it horn thl Phu Oit, Phu My b~ h;It, c6 nguai sq bay heo nha b~ d~ch, nhan thay ra. Den nai, ngoi nha b~ s~:~t dat, nghieng muon sap m~t xuong nu6'c. Ngay du6'i chån, nu6'c tir thuqng nguon d6 ve sam s~p. sung suc, nhu ham nhu do(;l. Oii nhanh sang vo d~nh nay, ngay thuang hien lanh nhu mi nhu m<)t co gai que, the rna hung mua c6 rna y horn lien tiep, b6ng hoa thanh m~:~ phu thuy hieu sat gam gir khien VQ' chong COn cai nguai ta phai quan men, ngoi tren mai tranh ... tiep khach. C6 tieng nguai dan 6ng VQng xuong: -Thay Ba p hai khong, cåm phien chich dum 6 heo sua du6'i nha, nua nu6'c rut, tinh sau, gia rna tui xuong, m~ con n6 lån xuong sang da! Thay Ba bu6'c lom bom v6 nha, dum dat, noi nieu, xoong chao båt dau troi len khen, nu6'c da ngap nghe khoi chån cai tu tha roi, tren b<? ngva, m<)t 6 heo khoang th~t d~p dang dung kieng chån ng6ng thay. Tue thl thay lai b<) do nghe ra, khong nhu l~ thuang, 6 heo xinh xan nay kh6ng can ai giu chån nam dmg gi, cu dung bat d<)ng dti thay chich, chung chi khe un in, moi khi b~ cåy kim ch(;lm vao mlnh th6i. Lue cuoi duang, loai nguai con phai buong xuoi, ph6 m~c, nua la loai thu? Xong vi~c, thay tro ra sån, cha o v9ng len, kieu tir, gi9ng nguai chu nha ri u rit nhu chim, hua hen: - Cam an thay nghen, ky sau ra chich dum con trå u ro i tinh tien l u on, roi mai thay a chai it bua, mlnh di thuyen ra sang Thu Bon chai, thay chua biet dau, trang ngoai d6, ni':ra dem xuong ngang tam chån may, thieu dieu quO' tay la sa duqc ... Thay phai ngat lai, - Thoi trau dau dti tui lam luon cho roi, tir trong ra dåy, d(;lp xe muon loi ban hQng, 6ng tuong gan sao? Gi9ng nguai dan ang ng~p ngirng: - a, a, trau tui gia khong c6 nha, tui tha n6 qua sang tru6'c, tui a dåy cha thay, thay coi, n6 dang l<?i kla. Nguai dan ang hua hua tay chi ve hu6'ng

sang, nai bong dem dang che kin gan m<)t nila, thap thoang cai dau va c~p sirng con v~t dang co ngoi vao ba, chung quanh n6, s6ng

20 Viet&D9c 2003

nu6'c trung trung, lap loang nhu tram nghln mfii kiem sac bua våy. Canh thuang tam qua, thay Ba dung nhln bat d<)ng, muon sa nu6'c måt, thay u6'c chi thay la chiec ghe, la con dl;li bang s6't duqc con trau d6 qua ba blnh an ... Roi trong nhiing lan hanh nghe chua Ch(;ly thuoc men cho dam trau bo, chinh nhiing dua be coi trau coi bo m6'i lam thay a y nay khong yen. Nhiing co, nhung chu be cowboys com coi n6i m<)t tieng, chi':ri the hai ba tieng m<)t cach rat U hon nhien d6 lam chang th~t Sl:f dau long! Thay da tlm g~p cha m~ cac em, mong u6'c dem cai kien thuc khiem ton cua mlnh ra giup cac em sl:ra d6i phan nao. The roi nguffi ta vao rirng don cåy, eat tranh ve ... Cai truang hoc moe len nhu trong m<)t can rna Ngay khai giang, dån khap vung dat dam cowboy ve dong nhu tråy h<)i lam thay vira sq, vira xuc d<)ng. H9c tro thl du m9i lUa tu6i, dung c hen cå vao ng(;lch cl:ra, lam s~p cai ci':ra bang phen. Giay but khong c6, nguffi ta ch(;ly di muqn cho thay may b6 dua, thay phat cho hQC Sinh moi dua m<)t chiec, chung tv d<)ng ngoi b~t xuong nen eat, ngu~ch ngO(;lC theo nhung mau tu a, b, c ... thay viet tren tam giay dau dan t;en vach thay cho tam bang. Gia hQC dau tien cua 16p hQC di en ra nhU v~y d6. Ben ngoai nguai ta dang con dung nhon nhao coi ch~t cå ci':ra, chqt m<)t ch~ tay am con, tay v~t dam dong chen vao hoi : Thay ai, tui h9c duqc hong thay? -Cha, ch~ mac con, lam sao h9c? - khong sao, tui thay t~:~i nho viet m<)t ta y coi b<? de qua, tui am con m<)t tay, m<)t tay viet cfing dUQ'C rna thay? Thay cho tui hQC, tui mang an. Hai me con ngoi xuong m<)t lat thi dua be kh6c, ~h~ bu6ng chiec dua xuong, am con bang cå hai tay, b~t may hang cuc ao, the la dua be rue dau vao ro i thiep di ... Bat nga qua, rna ll;li chi trong tac gang ... thay quay nhin ra ngoai, ngoai kia, bitin Phan Rang eling dang rung minh gqn s6ng! Bu6i hQC ll;li tiep t~:~c, nhung tay chi cung qua, chi barn mai chu y het suc , nhung hinh nhu . . '

dmg chu y thl dmg kh6 them, b6ng ch~ ngung viet, nhln thay khån khoan n6i: Thay giao lam an cam tay tui d~y tui viet thl:r, mac gi rna run qua, viet hoai khong duqc thay m.

Con ngan ng~i khong biet tinh sao thl m<;>t thanh nien ngoai cl:ra n6i VQng vao, nai ni: -Thay lam phUOC C am ta y d(:l,y C hO VQ' tui di thay, tui khong buon gi dau ...

Gi c hu vi~c nay thl c Nu, ai dam dun ta y nguOi d~m ba ph6 nglJc gifta ch6n dong nguOi, dang lue thanh thien b~ch nhl;l't nhu vay ha trai ?

p aris mua d6ng l~nh bu6t

Minh ta gifta trOi tuyet buong

dai Hang cåy tra canh nga ngac

Chiec la cu6i cung (mua thu cii) vua bay

Lenh denh lenh denh Tung bong tuyet troi vao dai ta

Thoi nhe Phai nhoa bao u6'c m<;>ng xa xoi

Nhin dong song troi chqt nh6' den nguai Song Seine cha nang ve nai cu6i trai

Tuyet wi Tuyet bay bay

Bu6i chieu l<;>ng gi6 cong vien 16i mon Tuqng da vuan tay dai thuang nh6'

Nghe nhu dåu d6 C6 nguai lam tha

Viet&B9c 2003 21

Lå Thll vdi ten nguOi nhan kh6ng rO rang

Toi lam cong nhan b6c vac d sd buu di~n Oslo. Khoang thang 7, ba xe'p phan ban truy

tårn dia chi dua cho t6i mot bl thu nhau nat chi c6 hang chu «Kinh gåi nha van Tam Thanh, Norway», a€ nho to i b6c ruot thu ra xem c6 da u chi gl c6 th€ p han ra dia chi cua nguoi nh~n, vl ba bie't toi la nguoi Vi~t Nam. Va', dQc xong la thuma chång c6 la y mot manh m6i nao v€ dia chi cå, to i bie't la sau khi da dung de'n bi~n p ha p cu6i c ung nhu the', buu di~n Na U y se gåi trå l<;1i Vi~t Nam, cho nen trude khi giao l<;1i cho ba xe'p k€ tren, toi da len sao l<;1i mot ban, a€ mai nå y hoi tham ra ong nha van rna giao cho ong. Kie'm cå nlta nam nay rna chång bie't ong ta c1 dau, rna la thul<;1i ha y ha y, c6 doi chut chut nMn dinh v€ ta c phåm G6 thtlc tren rilng, nen toi thli' gåi Vie't & DQc ban sao, bie't dau nho d6 l<;1i kie'm ra duoc ong nha van mai danh ån t!ch d6, va d6ng thoi doc gia ll;li c6 cai OQC cho vui ngay dåu xuan rna chång hl;li gl cho ong nha van . Toi yeu cåu Vie't & DQc chi trich ra phån la thu c6 no i dung van hQc.

Son Tay ngay 30. 6. 02

Anh Tam than me'n, Anh hån ng(;lc nhien U\m khi nMn duoc

thu cua em. Em la Huong, con bac Xi€n, trang truy~n Hlfc!ng xlfa, nhung nglfoi dan ba, ga'n d6, dang lom khom tlfdi rau, trong cai ke't co don cung cgc, cai co don cung cgc cu ngo da tu ngan nam cua than ph~n nguoi dan ba xuVi~t rnlnh, ba d6 kh6ng phai la em dau . Anh c6 mung kh6ng?

( ...... ) Truy~n Hlfc!ng xlfa d6 voi nhung må u

d6i tho(;li d?c thu, nhung tu cua con nit xu Bac, cu ngo anh vån con be tho nhu ngay nao. Anh da nho va con bie't dua ra sli' dt,mg

22 Viet&B9c 2003

chung trong truy~n, v~y rna em cu nghi rna y Chi,IC nam luu ll;lC XU nguoi anh da quen mat ti~t, vl ngay c1 rni€n Bac nay con nit khong con n6i cai ngon ngu d~ thuong a y nua. Thu h~n va dau tranh voi nhung thoi ky khung b6 nhu thoi ky khung b6/ c6 ten la cai cach ruc)ng dat da gie't che't tinh ngay tho cua cå nhung dua be, nhu anh, nhu em ngay xua a y. Hfl t na biet nhly. l N6 biet dc)n th6~ l Chj Sen ... chj ay ba o n6 m9c ch6 nfw phai Jay n61 ma up ... The/ ma sang ra ching thay n6 da u. Va r6i co ca y, ho a la: Nha anh kh6ng c6 ca y D§ng trude chl c6 ca y bang. Kh6ng

c6 bl'm bjp, m6ng rang, Ju'(Jj rin, mang ga, cut h;Jn, m6m ch6 ... caj caj gl' nua. L~i con hoa che, voi ngon ngG' tre tho ng9t nhu sua my con thom tren vanh mo i: Cha anh mang v6 Ha N9i l Dtlt va o quan h9 ... l Nhd phdj kh6 d6! l May ning? l Em chå Net. Ctl kh6 th6i

Ctl kh6 th6j la sa o? La tlf nhien d6! La tlf do d6! Cu kh6 thoi, cu nhåy, cu d(>n th6 nhu h~t na, nhu anh, nhu em, du lue a' y chinh chie'n da tran lan. Nhung chie'n chinh a y kh6ng an nhåm gl so voi nhG'ng då u tranh s~t mau, nhG'ng thoi ky khung bo', d6i khi khung bo' m(>t cach lich Slf. HQ kh6ng cho ctJ kh6 th6j, rna h9 b~t phai kh6, ho~c b~t phåi dåm dla rna u me theo y hQ. Va cai thoi kY tån el! a'y, kh6ng ngo l~i khdi dåu cho nhG'ng toi tå, chia ly c6 tårn co lich su: Hoa soan tren gac chu6ng, dlfc;!c ning, kh6J/flj, rdj li tå. Ning å y lå tu6i å u tho, rdl· li tå lå nhG'ng ngay mai v~n nuoc c6 anh va em, c6 em va anh. Nguoi ta tung he, pha tan tat cå. Nguoi ta luu day dan t<;>c mlnh ngay tren dåt nuoc mlnh.

Nhung anh Tam Thanh ai, Ci ben xu tlf do, noi Na Uy å y Con d6a hoa quf cua anh, n6 tu lue nhu måm, cu nhu måm th6i, cho toi lue kh6, ctJ kh6 th61~ an lanh dang doi ke't quå doi mlnh: Bong hoa da gl)c xu6ng, vl' chfn mid chtJ kh6ng aj ngit n6 cå. N6 dtlng nhlf m9t khat sl ctJj da'u. M9t dan se dang bu quanh g6c ca y, thay t6j tdj gan, bay len, r6l nghe kh6ng c6 gl' nguy hjem, J/jlj da p xu6ng de' llfc;!m nhung hfl t quf nha khat sl v§j xu6ng dat.

Chl khi nå o du<;Jc tlf do, con nguoi mai he't s<;J hai, nho d6 mai c6 du suc llfc, tri llfc, h(>i du dGng llfc d€ ham l~i cai tinh Åc cua mlnh, d€ cho giong doi tr6i, d€ cho con nguoi nhu n6 la. C u d€ con nguoi nhu n6 la lå buoc dåu cua con duong dån de'n h~nh phuc; nguoi ta tlf nguyc$n mang de'n h~nh phuc cho nhau, nh11n1,1 h6n cuaAmelia ngay kh6ng råt n~ng Sankthans, nhu cai chuyc$n l§n sau pmen t6j anh ctJ vj~c gj~t neu can tl1dng nhul~ t v~ t

Trong t~p truyc$n cua anh, truyc$n nao cGng dån de'n nhG'ng cai ke't th~t kheo v€ m~t van chuong, dåy minh tri v€ m~t tl1

tt.tdng, nhG'ng d€ ta i tl1 tudng råt lon c6 chi€u kich vTnh cG'u, vi dl,!,, d€ tåi thoi gian trong truyc$n Haj cmec bong, ho~ c vån d€ ca nhan va dam d6ng trong Ten nglfoj yeu ... Nhung d€ de'n du<;Jc nhG'ng ca i ke't nhu the', anh da su d1,1ng lo'i vie't d~c thu cua anh. Lo'i vie't cua anh: cach dån d~t truyc$n, cach chQn chG', nhG'ng må u do'i tho~i ... , d€u dtt<;Jm tinh g6p nh~ t ca t da, th~m c hl v6 mon quan, råt khoi khoi rna khoi md råt nhi€u ng5 ngach tam tl1. Hay n6i cach khac d6 la cach vie't cua m(>t con nguoi nhan h~u, h6m hlnh, l~i du tåi hoa d€ di~n tå ra dl.!<;JC cai nhan h~U, horn hlnh d6.

( ...... ) Em kh6ng bie't dia chi cua anh c6

dung! Nhung cu gdi d~i, bie't dau thu de'n dtt<;Jc tay anh, tr6ng nho vao nhG'ng cai linh cåm, nhung tårn lang thanh nhu trong truyc$n T~ng v?t cua anh.

Cho em gdi lai tham co Karin be' the:

Em ngay xua cua anh,

Vii Thi Ng9c Huong

( Truy~n liudn8 Xua va Con "D6a lioa Ql!.Y duc;)c de cap

den tron8 bue thu tren. cå hai deu o tron8 tap truy~n

n8ån G6 Thuc Tren Rlln8 cua Tårn Thanh do Van Moi

phat hanh Iie 2002)

Viet&B9c 2003 23

Ctii Tr~m

D å u tien to i nrang ctola mot ca i nå b~ng nhung do ai danh råi. Nbung khi toi lua ca y keo dt dam co cao thll() ra m()t bong boa d'm cbuong, khong pbåi cai nå. He nam nay toi chua Ol;lng tOi ca y co trong vuon, Vå trach nhy vai lån; nbung h6i nay khi thåy. toi di låy cay keo xen diy, nång l<:ti mia mai "Chuån bi d6n con Xuye'n, pbåi khong?" To i muon bo keo, trd vao be'p pha them cå-phe uong; nhung ngbi nbu v~y båu khong khi trong nba c6 tb€ trd nen n~ng n€ trong lUe c6 khach khua, toi danh im l~ng ra vuon. D€ chung to la to i khong et€ bl;lng ca u n6i khay CUa VQ b6i nay, toi go VåO Clra kinb nha be'p, våy ve) ra vuon.

"Em coi, cai hoa dyp khong?" "Dyp," VQ n6i, khong c6 ve gl la hao

hung nhu toi mong oc)i. Toi vån co gc)i : "Em c6 tbåy n6 dyp khac tbuong vl

mQc hoang khong?" "Em tr6ng d6 !"ve) n6i r6i di våo, låm

m6n gl d6 cho lat nua Xuye'n an. Toi ng6i b~t tren co ngam bong boa

m()t cach sa y sua nhum()t nguoi an m6n ngon thay cho nguoi vang m~t.

"Anh dang lam gl d6 ?"

24 Viet&B9c 2oo3

TåmThanh

To i gi~ t mlnh ngli'a m~ t len, thåy Xuye'n r<:tng ro, nbung c6 le m~t toi eling r<:tng ro, n6i nbu reo:

"Å! Xuye'n d6 hå? Em tdi lue nao anh khong ha y." Nhung r6i toi h6i tinb, cui xuong nhln hoa, dung hån, nhln bua va o m()t ca i gl d6 khong phåi la Xuye'n, mi~ng n6i than mat: "Em vao nha chåi, cbi dang cho." .

"Anh nhln cai gl cham chu v~y?" "Bong hoa ." Toi l<:ti ngli'a m~t len, thåy doi mat dyp

cua Xuye'n rna to ng<';tC nhien nh11 trong doi chua bao gio nhln thåy m()t bong hoa:

"T<:ti sao anh kham pha ra bong hoa mQc giua bl;li co nhu the' nå y?"

The' ra khong phåi bong hoa lam co ng<';tC nhien, rna St! "kham pha" cua toi. Toi tie' p:

"Tlnh co thoi, nhung anb thåy bong hoa Oyp VI cai ch6 dung cua n6 !"

"D<:t dung, em eling cåm thåy nhu the', nhung anb ngbi ra di€ u d6 ha y ghe !"

M()t cån gi6 mat bay qua vuon. Xuye'n la co gai rat dang t()i nghi~p.

Co du'c)c m()t c~u trai båo lanh sang theo di~n c~ p giåy. Ton ba tram ngan kroner, giao hyn lå qua du du'ong ai nåy di, nhu'ng ne'u hai ben thåy hc)p thl khong c6 gl trd ng<:ti

trang vi~c c~p doi thi~t. C~u trai du'<;ic gioi mai m6i trang chu'ong trlnh "Ra Di Trang Tr~t Tlf Moi" tan thuang vl khong lån 19n chuy~n tlnh cåm voi buon ban. Nhung lån nay khac: thåy nu'oc da trang ngån va c~p dui dai cua VQ giåy, c~u doi c~p thi~t. C~u giam long co trang nha, khong cho di dau cå, tru di ra tr~m y te', cånh sat ngo~i ki€u, va sau nay, nguoi dl cua Xuye'n la ba Tu. Chung t6i g~p c~p v9 ch6ng giåy nay lån dåu tien t~i nha ba Tu, nguoi cung que va cung tå u voi VQ toi. Toi bat tay c~u, nhucåm va o mQt ban ta y mai nhung då u d~u ph<;mg. N6i chuy~n voi VQ toi c6 m(?t lån, Xuye'n da tin c~ y, quy me'n ngay. D6i l~i, v9 cung the'. "Anh chi giup em," Xuye'n kin da o nan ni trang nhung lån g~p go sau, ho~c t~i nha ba Tu, ho~ c t~i nha chung to i. Nhung chung toi bie't gl må gi up. Cung lam la khuyen blnh tinh cha he't thoi gian quy dinh thl xin ly di. Rieng toi, m6i lån thåy hai ngu'oi di voi nhau, cang them tQi nghi~p co gai. C6 lån toi tha dai n6i voi VQ "Thlfdng thay ca y que/ gj[fa ding, de' cha thling man lhling mlfong n6 Jeo ... "V<;i eau may: "D€ cho anh leo nha?" Xuye'n c u' xii' kheo le o, khi ra duong he't su c 1€ phep chi€u chu<)ng ch6ng ho, m~c du trang nha co ngu phong 1ieng c6 kh6a. Vl the' c~ u trai me m~tma n€ vl, v9 giåy n6i gl cung nghe, cu6i cung c~u cung du thong minh a€ hi€ u rang nai li€u ep hoa la vo ich. Khong nhung c~u buong tha trang thlfc te' må con giup co ch6ng c6 giåy to dinh cu' nua. Tu khi c~ u trai v€ Vi~t Nam chuå'n bi m<?t hi~p mai, Xuye'n hay l~i chcJi voi VQ

ch6ng chung to i. Va chång bie't thien h~ rlnh r~ p tuba o gi o' da c6 sa u bå y ngu'oi nha o vo co ga i dyp, trang d6 b6n ngu'oi c6 y xa y dlfng dung dan- m<)t bac si Na-uy c6 v<;5, m<)t thu'ong gia Vi~t Nam g6a v9 b6n mu'oi ba tu6i va hai nguoi con trai Vi~t Nam. Xuye'n tu ch6i kheo hai nguoi då u, va horn nay tdi hoi y kie'n chung toi v€ hai ngu'oi sau, Dåm va Mich, må chung toi c6 bie't Sd tu tru'oc.

Hai nguoi dan ba rii'a chen bat xong, v<;Jlau tay, lå y m<?t tO giåy trang va ca y vie't ng6i xu6ng ban trang be'p. Toi pha ca phe xong, c ung ng6i ben, voi chu tam nghe nhi€u hon n6i.

"Da y! Thea em, ngu'oi ch6ng ly tuang cua em phåi c6 d~c tinh nhu' the' nao, em vie't ra di!"

"Thong minh." Co ga i vie't, chu khong dyp nhung dang tå. Nghe n6i co da hQc he't nam thu hai d~i hQC t6ng h<;ip, ban Anh ngu.

"Gl nua, em xu6ng hang, vie't tie' p di!" v9 n6i .

Xuye'n nham rna t l~ i o€ su y nghl. Hang mi den, toi doan la mi thi~t, cong vut. R6i co rna mat ra vie't, voi nhung ch~p suy nghi ngan:

"R9ng lu'<;ing, chi€u chu<)ng, trung thanh, khoe m~nh, tay åm ap må kho, nguoi cao ra o, lu'cJng thi~n, ngay thång, vui tinh, te' nhi, c6 ngh€ nghi~p chuyen mon."

"C6 m(?t ngu'oi dan ong the' nå y thl dem phong thanh, cha a€ låy v<;ilåm chi u6ng?" toi nghi thåm.

Cha Xuye'n bo but xu6ng, VQ keo tO giåy v€ phi a rnlnh, dQc m9t lat, r6i g~ch bo nhung di€u ki~n qua chi tie't nhu' "tay kho", gom nhung due tinh gi6ng nhau l~i, r6i l~p m<?t danh sach. V <;il~ i g~ch hai chu "trung thanh" va vie't thay va o "khong o€ y toi båt cu dan ba nao khac".

"Sao ky v~y, cb.i?" Xuye'n n6i . Em nghl trung thanh la du r6i ?"

"Dan ong mQt tram la gan, la a cung VQ

la toan cung nguoi . Xac hQ a voi mlnh, gQi la trung thanh d6, nhung long hQ ch~y rong noi khac. Mlnh phåi vie't ro khong o€ y tdi båt cu dan ba nao khac mai du'<;ic."

"Lam sa o chi bie't anh Luu ... quen, nguoi dan ong cua mlnh a€ y dan ba con gai khac?" Luu la ten to i, Trån Phong Luu.

"D€ <;i t," v9 trå lOi "thåy dan ba con gai, cai m~t hi hii'ng nhu' lan g~p phao." Toi dung len r6t them ca-phe, cho VQ tru'oc, khach sau. M<) t cach tu t6n må nghiem, vl to i khong mu6n gi6ng con lan. V 9 da tie' p lai:

"Thoi, toi a€ ngh.i di€u ki~n hang då u la 'khong xun xoe voi dan ba con ga i', tie' p thea mai tdi 'chi chu y toi v<;i'' r6i cung cho 'trung thanh' vao luon cho chac an." Khi n6i vit håm mang nhu, hai ch.i em hQ mai len xong cai danh sach nhu' sau:

l. Khong xun xoe voi dan ba con gai

Viet&D9c 2003 25

2. Chi chu y toi vrJ 3. Thong minh 4. Te' nm 5. R9ng lur)ng (vdi ve)) 6. Khoe m<;tnh 7. Vui tinh (vdi ve)) 8. Trung thanh 9. C6 ngh~ nghit%p 10. Uing m<;tn

D9c danh sach xong, toi gio ta y xin c6 y kie'n eling lue Xuye'n md mit%ng dinh n6i .

"Anh n6i trude di," co ta nhuong "tu nay tdi gio anh khong n6i nang gl he't tron."

Toi hång gi~ng, n6i: "Di~m l va 2, theo toi nghi cCing la mQt

thoi!" "Khac cha," ve) ngåt lOi "di~m l la tieu

cl,I'c, di~m 2 la tich cl,I'c." "Å, ra the'," toi chåm dut y kie'n, quay

sang Xuye'n "HBi nay em dinh n6i gl, n6i di!"

"D<;t, em chl dinh hoi la cm khong SQ mQt nguoi chBng 'lang m<;tn' sao?''

"Em chua c6 kinh nghit%m v~ CUQC s6ng lua doi, d~ cm n6i cho nghe: dan ang khi c hua

cudi thl lang m<;tn låm, cudi rBi kh6 nhu ng6i!"

Toi l<;ti gio ta y, n6i: "V~ y em nen md cai ngo~c don vie't 'vdi

ve)' sau 'lang m<;tn"' "Duong nhien! Cai gl cCing phåi hi~u

ngåm la 'vdi ve)'!" "Nhu v~y di~m 3 se thanh thong minh

vdi ve)?" VrJ u o m9t lat, dung d~y md til l<;tnh

låy dau tay d~t tren ban, chåc lad~ eau giO su y nghi tlm eau trå lai. To i nh6n trai to nhåt dua cho ve) , rBi trai to thu nhl cho Xuye'n. Hai nguoi eling mim cuoi trude khi dn ham rang trång trong vao nhung trai dau do tuoi.

"Dung! Di~m 3 cung phåi them 'vdi VQ' vao!"

"La sao?" "La bie't doan y vrJ." "Du ra duong doan cai gl cCing tr~t

låt?"

26 Viet&DQc 2003

"Anh n6i nghe tue cuoi!" Xuye'n n6i trong tie'ng cuoi trong treo.

"Bie't doan trung y VQ va ca ngl,I'a, du rBi," ve) tie'p. "Nhung thoi! Anh l<:tc d~ rBi, vit%c chinh la ap d~ng danh sach nay d~ giup y kie'n cho Xuye'n ch9n ll,I'a c~u Dåm hay c~ u Mich ne."

"Khoan da! Di~m 6 'khoe m<;tnh vdi ve)' la lam sao, anh khong ro?"

VQ "xi" m9t tie'ng, n6i : "V~y rna doi thong minh!" "Tl,I'u trung muoi di~m cua em quy vao

m9t la du." "Gl?" "Chi bie't VQ rna thoi !" VQ lam thinh g~t då u. Thåy toi dom dBng hB, Xuye'n n6i: "Anh chi chåc b~n, d~ em v~ ... " "Khong, anh coi dBng hB vl thåy mlnh

cån nhi~u thl gi o han cho vit% c can nhåc ch9n c~ u nao cho em. Bang lit%tke nay mdi chlla ly thuye't."

Lue d6 dBng hB chi sau giO kem nam, the' rna tdi khuya, an them to chao ga rna hai cm em h9 khong blnh båu dUQC C~U r~ tuong lai nao. Nhung eau chuyt%n xem ra cang V~ khuya cang hao hung, nhåt la tU khi toi dem ra hai chai Chardonnay. Xuye'n u6ng tdi låm. V Q thl cåm chung dur) c, nhung hlnh nhu khong d~ y la rUQU doi 1965. C6 lue Xuye'n n6c qn ly:

"Cå Dåm lån Mich khong anh nao d<;tt yeu cåu," co n6i. "Mane' u d<;tt dur)c thl chåc em khong dam lå y m9t nguoi nhu v~y dau."

"T<;ti sao v~y?" "Låy vao, chl d~ trong nha thoi. Ai rna

dam giåt mQt con rua ra ngoai duong!"

(Xem liep lran8 70)

Tha DÅNG lRINH

Ta ve thåm lai ... •

Ta ve tham l<:ti kinh thanh ay, Cåm xuc trao dang den ngh~n ngao. Ham may nam roi nhanh qua nhi! Qua dubng xua, chon cii nao nao ...

Ta ve tham l<:ti nO'i ho h~n, Nhung dau chan xua da nh<:tt nhoa. Duang la me bay thm mai lan, Ban be bao ke...tit mu xa ...

Ta ve x6m cii tham nha cii, Nhii'ng be thO' xua thoat...da gla! Tay be, tay bong tr6ng rat thåm, Kh6ng nguai quen cii nh~n ra ta.

Ta ve nhu the s6ng ve bien, Nghe vo tirng CO'n s6ng nao ne. Nhu the båy gib la c6 tich, Rang xua Tir Thuc c6 khi ve ...

Tieu - ng~o hanh Con m()t bfra, ha y rong chai m()t bfra, Con nua doi khoan tinh chuy?n mai sau!

*

Nguai xua coi h<:tc di xa khuat, De l<:ti ngan nam rna y trang bay. Thi-s1 6m trang, vui day nuac, Giong thO' Ly B<:tch vån con say.

Tir Thuc ve tran tir d<:to ay, Dau non in dau ke pham-phu. Clra d<)ng, hoa tr6i rna mtt b6ng Niem ri eng thao-thuc anh trang l u ...

Han nho vån day bao phong v!, Thoå chi nam-nhi cu<)c våy-vung. Ngat-nguang rong chO'i nguai Uy-vien, Bo vang nh<,lC nglJa thu phong-luu.

Vång tieng h<;> Cao cuai ng(,lo-nghe, Dam ba chen ruqu uong tieu sau . M<?t nhat guO'm dua. Dai the the .. . Kh6ng thanh thi c het, c6 sa o dau!

Uio ong Yen-do vui thu dieu, Ruqu cuc nam ba chen da say. Than the n6i chim theo v~n nuac, Ngo true con VUO'ng lan kh6i bay !

Thanh-phong, minh-nguy~t vui tran-the, Ruqu-che, trai-gai du tram khoanh. Du s6ng nay danen dong cå, Vt-xuyen con nha nguai nam xua.

M<)ng lan, m<)ng con deu du cå, lfau trai ciing da tung c6 phen. Ra tay boi bue du-do rach, Nui Tan, s6ng Da ai de quen?

H~u boi cui dau xin bcii-pht,JC Cac b~c phong-luu tlJ c6 lai Xem dai nhu the la cu<)c ruqu, Xem mlnh nhu the la lan gi6 ba y!

Vie't&D9c 2003 27

Tr~i np Trung VO Hlnh

Sang ngay hai muoi, thang Muoi hai,

nam 72, trung Li y William se l~i lai chiec F-111 oanh tac mot s6 m1,1c tieu quanh phi truong Gia Lam; chuyen tlnh nguy~n, du anh dangle da nghl phep v€ My mung l~ Giang sinh may horn truoc. Nhilng nguoi co mau ha o han cao b6i nhu thekh6ng phai la hiem trong quan doi etla nhilng nguoi it nhi€u vån con anh huang Thanh giao d~t n~ng Slf xa than vl d~i nghia. Nhung William kh6ng phai la lo~ i nguoi nhu the. Khi va o linh, du phai th€ nay th€ nQ, va nghe du thu lOi hi~ u tri~ u, ngay etla chinh v~ t6ng th6ng dudng kim trong ngay teft nghi~p, anh vån coi chuy~n anh di linh, gia nh~p llfc lu<;fng kh6ng quan, chl la mot c6ng vi~c, nhu bao nhieu c6ng viec khac. Anh mu6n thlfc hi~n them mot phl v~,~ nila, chång qua, vl trong phi v~,~_truoc, khi bay qua ngo~i 6 Ha Noi, anh thay mot s6 bong bong, nhilng lo~i bong bong anh chua tung thay trong doi, bay theo ~p, bay sat chiec phan llfc sieu thanh anh lai. Chung co hlnh d~ng ga, v~t, heo quay, ngG qua, hoa sen, voi ph1,1c, tr6ng c hå u ... Anh c u nghi mlnh bi ao giac, nhung phi c6ng, l~i la phi c6ng låi loai phi co chien dau t6i tan co F-111, thl ch~y~n a o giac do mat, ho~c vl suc khoe tam tri, thti lt.fc kem, la chuy~n kh6ng bao gio co. Tht.fc hu ra sao, phai bay them mot lån nila.

Ca c c u van si, thuoc the h~ ti€n chien a l~i mi€n B~c, keu troi kh6ng thau, VI b~

28 Vie"t&D9c 2003

mac vao tay b<;fm gia, m~c dåu cai tro b~p ay da tUng xay ra duoi du ffiQi h'inh thuc tu thoi loa i nguoi bo buoc phai s6ng gån nhau. Tinh ra thl da muon. Cac c1,1 chi du<;fc phep noi nhilng di€ u cac b~o chua cho phep. Cac bao chua ay v6n la dan nha que thu thi~t; rni~ng thl no i nhilng slf chan que, nhung l_ong thl venh vao lam. Venh vao VI cac b6 VO duoc nhilng ly thuyet rna cac b6 cho la co tå~ voc thoi dai, co tinh khoa h9c, co thti giai quyet m9i chuy~n nhan sinh W cai an cai mac cho toi tam tu con nguoi. Chuy~n trum ~G tru cho chång choi! Va trum lu6n cai g6c kh6ng co gl dang len lOp etla m'inh. Ca c dang rni~ng c u b6 b6 hai chil khoa h9c ay di nhien che bai, cam can ffiQi chuy~n phan khoa h9c.

Nhung l~i co mot chuy~n hoan toan phan khoa hQC xay ra nam 1970, a ngay Ha N6i thu d6 nuoc VNDCCH. Nguoi kti l~i slf·ca- phan khoa hQC a y la mot anh xftm vef~ la mot thåy ha y chil trong nhom Lam Nguo1. 6ng da tlf cho phep mlnh mu mat.: va sau do cu di da y di do hat xåm voi chi m6i mot bai: "Blnh v6i da y. Blnh v6i n~ng.Vatkh6ng d~ng bai ngu ngay. Het kho ngay thoi vat d~ng." Va 6ng da nghe va nho du<;fc cai chuy~n ly thu xay ra noi cai lang Bay Må u v6 h'inh v6 thanh nåm a ngo~i 6 HaNoi d~o a y. Ngoai ra co di€u la la chl co may dua con nit, nhilng ta y hat xåm nhu nha tri thuc kti tren, va nhilng ba d6ng ba c6t, nhilng d~a chu phu n6ng b~ day dQa den dien lo~n moi nghe

du'<;lc . Chuy~n xay ra nhu' sau: vao m9t dem khuya nam 1970, b6ng

nhung ke gan ra kti tren cua lang Bay Må u nghe c6 tie'ng xe, nglfa 6n ao ngoai d6ng. Dau nhu' tu tren troi sa xu6ng. Tie'ng mung ro riu rit cua nhung ngu'oi lau ngay xa nha tra V~. C6 ca tie'ng cac CI,J gia khao khao, tie'ng dan (mg, dan ba trung nien, va ca tie'ng con nitkh6c lq nha, lq ch6. Tie'ng du'<;lc tie'ng måt, ho~ c vi nghe nhu' tu m9t co i gån xa mo h6, ho~ c vi h9 dung m9t s6 tu lq nhu' chang, chia , m6, ay, uu ... va m(?t s6 tu Nom dung trong ca c tho van Nom tu doi Le traV~ tru'oc, ho~c trong cac va cheo c6. Thoi gian dåu xem ra doi s6ng trong cai lang vo hlnh åy c6 ve an nhan; c6 ca tie'ng tho.

Gi9ng tho, khi thi lq lung kh6 hitiu: Cain nå chiwg nay me m~ i Mo' a y chung chja X~ t.Ju di

Khi thi sang sang: Nam qu6c son ha Nam de/ c LI Ti~t nhien djnh ph~n t~i thien thll Nhll ha nghjch 16 lai xam ph~m NhfJ ding hanh khan thil b~i hl/ 1

(S6ng Ntii nllrJc Nam vua Nam d. Ro rang djnh ph~n t~i sach trai.

CrJ sa o g#c cllrJp sang xam ph~m? B9n bfiy se bj danh toi bai.)

Ho~c mo u'oc chon von: Xa tie lllong ho'i lao th~ch ma Son ha thien c6? di~n kim au 2

(Xa tie hai Mn m~t ngf/a da Non s6ng se mai dt;p au vang)

Ha y bi ai nao nu9t : Ngoili c it a hanh c ung co da i di u Ch~nh niem c6/ qu6c nghl mil dau ... 3

Doi lUe lqi ung dung thu' thai: Nhan dl phil van khan the/ Sl/ Yeu gi an trllang idem quåi thu phong 4

(Da y mat da'y may nh}n the/ Sl/ Ngang iLing idem the p gi6 thu trea)

Ho~c ngong nghenh: Ghe mat trang ngang thay bång trea, Ki'a den thai thti dt.Jng cheo leo! Vf da y d61 ph~n Jam trai dLICJc,

Sl/ nghi~p anh hung ha bay nhieu ? 5

va cu theo nhung måu chuy~n rna thåy xåm å y nghe du'<;lc tu m9i hqng ngu'oi trong trqi Bay Må u vo hinh åy thi, a am phu cu tram nam lqi c6 m9t lån dqi xa . Dqi xa thi khong dung hån, dung ra nhan dip bach nien dqi khanh ciia Troi, cac vi Nam Tao, Bac Då u lqi kitim tra dan s6. Va nham giai quye't nqn nhan man a coi am, hai vi cho phep ke nao da a am phu dai tram nam tra len, du'<;lc quy~n quye't dinh v~ m9t trai dia cåu khac. Dip dqi khanh d6 nham vao nam 1970, namNguytin SinhCung xu6ng amphu da du'<;IC gfrn hai nam.

(Xin n6i them ffiQt chut V~ am phu: Åm phu v6n chång phai m9t ch6n am u, rna tru qui bon, dåy kh6c 16c va nghie'n rang nhu' chung ta tuang. va ngu'oi ta hay n6i xu6ng am phu, nhu'ng thlfc ra am phu chång qua la m9t hanh tinh trong vG tr1,1, kh6 long rna n6i du'<;lc la n6 a tren, du'oi, ho~c ngang so vdi vi tri cua trai dåt. C6 le nen g9i d6 la m9t the' gidi khac. ft nhi~u gi6ng vdi the' gidi bl,li trån chung ta; nhu'ng boa la co cay, dåt da, chåt lcmg ... du'<;lc cåu tqo bang nhung nguyen t6 khac vdi nhung nguyen t6 trong bang tuån hoan nguyen t6 Mendeleev; tuy nhien con ngu'oi a dåy vån con du thåt tinh, l1,1c d1,1c, v6n la nhung nguyen t6 trong bang tuån hoan nhan tinh rna Ong Xanh vån tlf ha o la nhung cong trlnh tuy~t di~u cua rninh, khong thti thay the' du'<;lc du a båt cu the' gidi nao; chung la nhung s<;li nh<;l gi~t trong tu6ng mua r6i vG tr1,1 cua Ong.)

Trong coi am å y, doi s6ng thoai mai nhu' tren coi trån. Ca c vi du'<;lc tlf do llfa ch9n noi c u' trU; nhu'ng r6i ca c CI,J ong CI,J ba ngu'oi Vi~t, vi them nu'oc mam va them n6i n~ng n6i nhe voi nhau, nen lai ru nhau ta V~ ta . . tam ao ta trong m9t ca i bang am phu, c6 ten la bang Dqi Hung Vi~t, ngoqi tru m9t s6 tru'ong h<;lp nhu' tru'ong h<;lp cong chua Huy~n Tran- se n6i sau - va tru'ong h<;lp nhung be nh6m qua di h<;lm.

N9i cai ten bang Dqi Hung Vi~t cGng du bie't ca c Cl,l nho nu'oc thu'ong no i, Va hanh di~n V~ Cai tien d6 mlnh da gåy dlfng Vå tr6i l?i cho h~u the' nhu' the' nao. Cho nen, khi Nguy€n Sinh Cung, (a am phu, c6 chu

Viet&D9c 2003 29

tich chi dung ten eting com, chu khong dung ten HCM, khong biet t~i sao l~i nhu v~y,) xin nh~p h9 khåu vao bang Hung Vit%t, cac Cl;l d6n nh~n ngay, (chu khong xin dinh ct1 va o bang Xo viet nhu trong W di chuc.)

Ca c c1:1 d6n nh~n, vl Cung la nguoi Vit%t, Va Vl CaC Cl;l tlt khi XUang coi am nay long nhung trong ng6ng tin tue n9i tlnh nuoc Vit%t. Du c6 m9t sa Hinh tl;l mi~n Nam xuang am phu truoc Cung, va hQ da ca gang phan tich cho ca c Cl;l tlnh hlnh nuoc Vit%t lUe d6, nhung hQ n6i m9t thu ngon ngu, dua ra cac ly thuyet, rna CU theo kien thuc Ca Cl,I'U V~ the gioi cua cac Cl;l, cac Cl;l chång th€ hi€ u OUQC, vi dl;l nhu chien tranh n6ng, chien tranh l~nh, chien tranh y thuc ht% giua hai phe Quoc -C9ng. (Cac vi lanh t1,1 rni~n Nam d6 a trong m9t vi thekh6 c6 th€ n6i khac dt1<;5c). Nhung C ung, duong duong la vua dåt Gi a o Chi, khi n6i chuyt%n VOi cac Cl;l, l~i chi ChQn Ot1a ra nhung khung lich slr, nhung lai nhln lich sli' khong khac thoi cua cac Cl;l lam, 00 la Sl,l' chang ngo~i xam voi toan dan m9t long m9t d~, nen Cung da d~ dang khoi dt1<;5c long nho nt1oc thuong noi nam am y trong long cua CaC Cl;l hang tram, hang ngan nam, nht1 long nui llra oan o~i nhung lu6ng s6ng llra, chi cho la c dung m~ch, se phl;lt len ngan tång nham th~ch.

Thl,l'c v~y, trong m9t bu6i m~n dam voi cac ca anh hung xuVit%t, Cung da khien cho due Trån Hung D~o, van la m9t vi tuong c6 tieng tråm tinh nhåt trong cac danh tt1ong nuoc Vit%t thua xua, cilng p hai dl,l'ng toe, vung kiem, het to:

- BQn gi?c My xam lt1<;5c d6, ta th~ se phan thay tram manh nht1 ta da tung Xlr cai bQn Tha t Dat thua xua!

The la Hung D~o V trang dung ra t6 c hue h9i Di en H6ng dt% nbi ky: va ket qua la dong da o cac Cl;l, VU CO, van CO, th~ Se V~ Ca ht1ong danh tan gi?c My xam lt1QC.

Th~ t khong con di p nå o tat cho bang dip dt% ti ti khanh nh~t cua Nha Troi nham vao nam a y m9t chin ba y muoi. Cac Cl;l doi V~ nt10C ngay, m?c ChO quan O~ hlnh am phu cånh cao la m9t khi da tlnh nguyt%n h6i huong, thl cac Cl;l se khong OUQC phep va cilng chång c6 cach gl tra l~i am phu dai dt1<;5c nil'a.

30 Viet&D9c 2003

Cac am-phu-ki~u-yeu-nt1oc d6 dau c6 dn o€ y chuyt%n ay. T~i thuong nuoc nha, nho mieu duong t6 tong qua må! Va le nå o l~i cu o€ cho bQn b~ch qui d6 giåy xeo que huong giang noi Vit%t mai?

The lå cac Cl;l OUQC cac nha tråo lånh ngh~ (van kiep truoc la nhung tay t6 cong an) hQ tang XUang noi Ct1 tru rna CaC Cl;l yeu du; a y la ca do Thang Long muon thua då u yeu.

Nhung thit%t ph tro c due cho nhung nguoi a l~i am phu!

N6i gl rna kl Cl;lC v~y? Sa lå khi xuang tOi Ha N9i, cac Cl;l bi

ca c trao nha am phu, van la m6ng vuat nha no i cua nu o c VNDCCH khi con t~i the, thong d6ng voi quan d~ hlnh am phu, t~p trung cac Cl;l ong Cl;l ba eling than thich, tat thay va o trong d6ng Bay Må u, voi sach lt1<;5c tien nhu h~u cuong, truoc hi~n sau siet. Cho nen, thoi gian då u, tuy bi giam lang, cac am phu ki~u vån con an long vl nhil'ng Wi phu dl;l. Con com no, tho phu lai rai ngam vinh. C6 vi nht1 Ngo Quy~n, Trån Nhan Tong, Trån Hung D~o, Le Thai T6, Le Thanh Tong, Nguy~n Trai. .. l~i con doi di vao Bac B9 Phu o€ ban chuyt%n quac gia d~i Sl,l'.

Con khuya! K€ cå chuyt%n yeu du dt1<;5c di tham l~i

kinh do Thang Long må cac vi m9t thua da tro kiem xua gi?c hi€m, va cilng m9t thoi thai blnh au ca, lå u son gac tia, my nhan tho ngQt rt1<;5u tråm huong.

Va cac Cl;llUC båy gio moi VO m?t. VB m?t, nhung vån chua hi€u Cung lUa

hQ V~ cai lang Bay Må u nå y o€ rna lam gl. Tuy nhien vån con m9t sa thich a l~i am

phu, nhu nhung vua le phe ki€u Trån Dl;l Tong, va m9t sa cong nuong, cong chua mlnh muot mo dQng, gio tl,l'a ng6 sen, nht1 cong chua tlnh uot Huy~n Tran chång h~n.

GQi cong chua Huy~n Tran la cong chua tlnh t1ot lå vl cu theo loi k€ cua tien si doi Trån, Le Van Khiem, nguoi suu tårn, bien so~n cuan Dam Dam Chich Quai (da bi Truong Phl;l tich thau, dua v~ Tau dang cho duong kim hoang h~u), thl cong chua Huy~n Tran da phai long vua Che Man ngay cai ngay Chiem vuong tre ay den Thang Long du lam. Anh vua nay c6 dang di oan lt1<;5n

nhti bao dl;l'C den, va tha mui X~ dan 6ng lam c6ng chua phai nuot ntioc bQt, du c6ng chua da nup sau bue man gam cach xa d tram trtic;1ng ... Va nhung eau nhti æTie'c thay ca y que' giua rung. D€ cho thång Man thång Mtiong n6leo" chång qua la do nhung vtidng t6n c6ng tlr D~i Vi~t, xlu xlu, rna con ba y d~t ghen tue d~t ra. Åy la chtia k€ cai man ttiong Trån Khac Chung li~u mlnh cuu c6ng chua Huy~n Tran thl chlla chuy~n bia c6 tu doi vua Le Thanh T6n, nham danh bong cho y d6 etiop ntioc Cham cua thanh chua hQ Le rna th6i, boi le c6ng chua me Chiem Vtidng Che' Man nhti die' u d6, de'n che't van con yeu.

Dtidng khi Cl;l tie'n si ngh~ nga k€ nhti the', thl c6 tie'ng ctioi khuc khich cua ca c ti€ u thti ra chi~u tham y; nhting b6ng m<)t vi, tl;l' xting la quan to trong sl! quan tri~ u Nguy€n, d~p ban:

- Thi~t la v6 phep v6 tac! Ne'u kh6ng nho c6ng due cua c6ng chua thl cac tien Vtidng CUa m6 CO dau vung dat dia dftu lam ban d~p dl;l'ng nen nghi~p ca Bang Trong; sao rna ngai l~i can ro de'n nhti the' dtiQC nhl!?

Cl;l Le Van Khiem vån 1€ d<) : - Thtia ngai , thl cu cho la nhti v~y di,

nhting chång le ngai kh6ng bie't la, moi da y, c6ng chua Huy~n Tran da kh6ng chtu v~ l~ i Thang Long nay theo lOi hua hyn cua Cung, voi m<)t ly do rat gian di la c6ng chua muon o l~i am phu voi Che' Man, o D~i Chiem bang; hay n6i cach khac c6ng chua kh6ng muon V~ que song VOi cai bQn nam nhi ga che't rna d6c t6 nhti bQn ta. Ca i mui trai, cai ph6n thl;l'c cua Che' Man da cuu doi c6 a y, cac Cl;l ~. xtia kia va bay gio! ( N6i toi day Cl;l Le van Khiem tho dai thtion thtic;1t.) Than 6i, Nhan, Nghia , Bie' u, Trung rna chi, tat ca chllam cho bQn ta lufi'n quån trong vang kh6 luy mu6n kie'p chtia xong! Oi, ciing chinh vl cai Nhan Nghia Hie'u Trung cu dau dau tam can, rna chung ta, chi moi may bua chuy~n tro voi Cung, da bi mac lom! Chung ta cu dinh ninh han la m<)t vi thanh chua thtidng giong noi, cho nen, du da phai xuong coi am, chung ta nghe han n6i, ru<)t dau chin khuc ffiUOn V~ trftn g6p tay gie't gi~C cuu que htiong ngay. Vi tuy Xii Tie llfong

h6ilao th~ch mii, nhting chung ta vån mong c6 nga y San Ha thjen cd dj~n Jam a u.

M<)t Cl;l khac c6 ve la m<)t nha Sti uyen bac g6p chuy~n:

- Nam m6, ciing rna y t6 L~c Long eling cac vua Hung kh6ng cmu V~, ngo~i tru m<)t so thån dan long tong cua cac ngai. Ke hen nay cho la cac vi thoi ay kh6ng nhi€m cai lo~i Nho giao l~c neo nhti bQn ta, cho nen cac ngai da kh6ng bi sa vao cai båy Nho giao tr<)n voi m<)t mo quan ni~m nghe qua

ciing kha d~i nghla cua m<)t anh Le Nhin cua cai xu Nga xa la c xa ld nao d6, rna Cung giang ra . D~i nghia la m<)t cai 10 då y quye'n ru, cac Cl;l ~!Va n6i cho cung cai quan ni~m tq ntioc cua han ciing chi la quan ni~m Nho giao thay ten d6i hQ, va chap va linh kinh. Kh6 m<)t di~u la h€ c6 mui d~o Nho la cac hQC tro thfty Kh6ng nhti chung tame ngay. Chl c6 ngai Quang Trung, du da song trong cai thoi rna Nho giao da an r€ sau, van kh6ng chtu tro V~ Thang Long. Ciing c6 th€ cai 6ng Nguy€n Hu~ ay la dan ao vai cho nen kh6ng v<)i tin nhung rni~ng ltioi thuye't khach nhti Cung?

M<)t ba, hinh nhti nu si H6 X u an Htidng, vua qu~t phanh ph~ch, vua ctioi lich tich:

- Ciing chtia hån nhti the'! H6i cac Cl;l va t6i h6 hoi, phan khoi chuån bi h6i htiCing Thang Long, t6i nghe d6n la Cung, khi thay minh cang ngay cang dtic;1c n€ vi, ben gio tro i u6ng voi Ba c Cung hoang h~u6 . Hoang h~u con vi thd van, e de chtia dam mang, thi 6ng Thdm7 da ra quy~n n~n Cung m<)t tr~n me tdi. DI nhien la 6ng Thdm, voi cai tinh n6ng nhtillra cua 6ng, von da ga y thu chuoc oan kh6ng it voi dam am binh nhi~u b~n , ngay l~p Wc bi tong ngl;lc toi chin lån elta . Toi ngay chung ta nao nuc V~ Thang Long rna 6ng Thdm vån con nam trong ngl;lC.

( Xem liep trang 67)

Viet&D9c 2003 31

CUåNG,

LANH

TH6

than8 com

32 Vie't&D9c 2003

p hi Khanh thuc d~y rna xem

Nam Quan gia da ben them Tau No Ttr<J'ng quån h<;> Ly dt;rng ca Du6i quån Nguyen khoi ben ba nu6'c Nam

***

X ua con giu duac Nam Quan

Sao horn nay l~i trao sang Tau Phu Lay suc m~nh n6 hu, n6 d<;>a Thang em run ban t<;>a, ngoi thien Cho con Thuy tiflc het len Rang cong u6'c da v~ch bien cuang roi!! Chång nao nung, bån chai vai phat Li~u im mom, choa tat cho xem! Dung hong n6i : Dat nha em Hai bien eling chiem, d6 them quån vao Khap dån Vi~t lao xao ban tan Rang lu~t chai da c~n mang roi!! N6i gi tinh nghla: RANG, MOI CGng cung CHU NGHIA' buon cuai qua ta! Gib l!ch si'r, so qua so l~i Ghi ranh ranh tu Åi Nam Quan Ca Måu dat mfii bao nam Nam chåu cong nh~n Vi~t Nam chu nha Anh Trung c<)ng vua la, vua d<;>a Dång ta la ci'r t<;>a lam thinh Rang da y la dat nha Minh N6i roi! dl.rng de bt;rc minh a nghe Da gi~n roi vuot ve doi chut M~t trong binh cham mut lai rai Dång em, ta giu hoai hoai Ghe em, cu t<;>a chång ai tranh danh Dung la 6, n6i xang, nghe b~y Dl.rng a-dua, lay g~y d~p lung (ong) Thoi thi nhuang dat cho anh Mai sau ghe Sl;Jm, cho thån em nha

ThuHai

T6i nh6' Kim vin hay ren nhu the: Nhiing ng6n ta y cua Kim bau eling mang t6i, nhu phij tre; them va o nhjp dfly dua, rie( r6ng, thtic hoi. Ihuimg thuimg, nhiing ng6n ta y ay dan truim qua llfllg, len ga y, om Jay dau, nhan xu6ng, da'y Ju{Ji t6i ng~p ngh~n vao vimg vai, ngan cd, cuoi cimg fin tru binh yen giua doi mai n6ng flm cua Kim. T6i dilm sau xu6ng Kim 6' hai dau ca the: nl1u the; th# lau, trude khi bijC vlY, d1a0 nU6'c, cha y mem.

Budi sang, duic d~y, Kim da bo ra bien tir lau, nhlfllg con duimg do nhiing ng6n ta y V{lch dai, miet sau i{li då irng, ran rit tren 16p da thanh thj b~nh ho{lfl trang da bat dau irng chtit nang he cua t6i. M(Jt nam vai Jan, t6i bo ta( ca de' ve day tim Kim, tJ'm l{li can phong nho CO m9i CUa ]On eira be deu hu6ng ra bien. Kim g9i n6Ja "quin gi6", con t6i, Juan c6 ciim giac minh dang niim trang cii chai r6ng, Jenh denh giua bie'n r(Jng.

Anh mu6n båt d~lU truy~n ngan nhu v~y, khong phai de niu keo SI.J to mo cua d(>c gia nhu cai 16i van thuang lam cua m(>t s6 phim man ånh 16n, man ånh nho hi~n nay, rna vi, khong hieu sao, cåu ket cuå truy~n et! lOn van, am ånh anh ttr cå tuan truac.

MO' mat. Tieng ren vin ben tai. Nhiing hinh nhfm qulin qu{li, quan, xie( vao nhau tren man iinh. T6i nh6' Kim vin ren nbu the; nhlfllg 6' m(Jt nai cbon khac, m(Jt kh6ng gian khac.

C6Ngu

Bay giO; benb bong giua me va tinb, t6i cilng kh6ng ro Kim CO thl/C, thjt-da-XUO'I1g-t6c, ha y chi Ja ao iinh, bu6'c thilng tir hinh ding nhiing diln vien tran truong nghieng ngiia Ida vao giiia 6c tuång tm;mg tran ba va n6i c6 dO'IJ v6 cilng t~ cua t6i lue nay. Mat t6i chuye'n hu6ng nhin len tran nila, roi l{li nhin vao man :lnJJ, da den kjt v6i nl1iing dong chiJ trang keo nhau bo ch{ly. Nhlfllg tieng ren con mai, ren vang giiJa S9, va b6ng, b~t vang tir mi~ng t6i ha hoc.

Tht!Ba

Anh da dinh hinh duqc nhån v~t "Toi", tren dum bon muoi tu6i, dan ong thanh th!, d(>c thån dai h~n. nang d(>ng, thich nai on ao, nao nhi~t, s6ng khong d!nh huang. The con nhån v~t "Kim"? Chac chan phåi s6ng gan bien, nhung tre hay gia han "Toi", va da trang hay da mau? Anh loay hoay gan het ngay, cu6i cung thu de "Kim-con-gai-nhung-ng6-ngao­bat-can-dai" len tieng n6i:

Em quye( d.inh C{lO lr9C dau va m6c m(Jt khoen tron vao du6i chfm may trai. Dieu nay t{lo m(Jt cti s6c ngo{lfl mljc noi bom~ em, c6 tie d(Jng b(Ji phan so v6'i tin hai toa nha lau dw(Jc Trung tilm IhuO'ng m{li Qu6c te' 6' New }Ork Sljp vi khung bo iJoi thang cbfn VUa roi. Bonga ngoi xuong ghe' xa-16ng, chi ti 6' dur;c may tieng. M~ bil lu bil loa tir nha ngoai vao

Vie't&DQc 2003 33

nha trong. Cha cu6i cimg la bep, nai in tru tJJLIOng tri/C va Jf tmYng nhat CUa m~ ...

Thu Tu

Duqc nghi m9t ngay. Bu6i sang, anh dua thang cu ut den båe si N6 bi trai r<:t, n6i day ffil;ln do tren ngUOi, gai SOn SQt, tr6ng nhU con ch6 dom. Bu6i trua, lqi d1;1ng lue con ngu, anh 16i m6' giay ta, ho sa CU ra SO<:tn l<:ti, ban than hoi lau tru6'c may bai tuy but viet tu thai sinh vien. Loe len m9t y trang dau. Sao kh6ng dvog m9t "nhan v*t Kim" nam sinh vien, ngay di hQc, toi rang xe giao pizza kiem them tien tui? Sao kh6ng k~ ve m9t CUQC tlnh dong tinh? Sao kh6ng eat m9t do<:tn tuy but c6 s&n day, dan vao gifra truy~n, them chut chi tiet cho ph u hqp v& tinh cach nhån v*t, tram l~g, rna m9ng, giam minh trang vo oc ... , tom l<:ti, c6 nhieu di~m di bi~t so v6'i nhan v*t "T6i"? Thl:r chQn do<:tn nay xem:

Nhilng con gi6 mua tlw da quet Sf~Ch dim ngm'fi cua nga y he nao nlli~t. Biii bien da trO' l~ cai nhjp di~u tlurang nh(lt cua n6, cai nhjp di~u mil m(Jt tri~u mzm tru6c va m(Jt tri~u nam sau cua tudi bien, c6 le vin tlJe; vin Ja nhiing d<;>t s6ng b6c dong, vuon tiJ!mg, d(lp mfiDh, nat va tung t6e tren trien da Jam h~ vin Ja Jan nu6c m(in den tinh tv vuot ve ba eat mjn, Ja tieng gam gao cua gi6 d{f giua trai kh6ng ... To i chimg biet lom ca Dja Trung Hai c6 hie'u ng6n ngil cua dong lofii chung sang 6' D6ng Håi hay kh6ng, nlnmg t6i chac chifn m(Jt dieu rang, giila con tl1jnh n(J cua tl1uy than Poseidon ngv trj D?i Tay Duang hay tru6c c(Jt nu6c voi rang cua Long Vuong chon Thai Binh Duong, con nguai deu c6 cai khiep hii.i rirng rU run rly tir VfiDJdep COn ltlU tru yen trong con cuong bf~O CUa thien nJ1ien. Khi aY, anh, t6i, hifn, chung ta him deu cåm thay th(lt yeu du61, tlJ(lt vi ti {1/a m(Jt hfit eat v6 danlJ liin 16c ven ba bien tlJ!mJ, va nhilng hfit eat, du vi m6 ha y vi m6, giua chung, Sl/ khac bi~t c6 Ja ba o nhieu?

Ay v(ly mil chi&: vå oc tron trja t6i dang man me trong ta y l~ cluia ca m(Jt d~ duong tu tu6'ng. To i ham ho' khim p ha, to i ngf!p l (in giua nhiing d<;>t s6ng triet Jf va lL7 biii ghenh

34 Vie't&B9c 2003

chil nglliii, t6i tham mu6fl, qufmg tirng me Ju6i to gom ve day tran h9c thuyet. Nhung dau sao, t6i cflng vin mang danh Ja ke di fm mil y chil nghia, fm may 6' cai nghia h~p la ngira tay cha dc;i, hay 6' m(Jt cai nghia khac, 1617 r(Jng han, la gianh gi(lt, la tranh dau, dua chen ... Thanh ph6' t6i sang dang kj ni~m ba y tram nam ngay thanh J(lp truang d~ h9C. T6i, m(Jt tl1ang v6 danh tie'u t6l, vinh di! duc;c dting 6' cai c(Jt m6c ky i? ay de' nllln ve qua khti: Nhiing chang tu6i tre, nhilng ga n6ng n6i, cuong si, nl1iing nguai m(Jt thOi da khoac ao sinh vien cua bay tram, nam tram, m(Jt tram nam tru6c, nay 6' dau? H9 da de' l~ nhiing dau vet gi tren con duang ngifn ngui c ila m(Jt kiep nguai? Linh han cua h9 da tan bien vao ch6n hu v6 hay v(Ji trO' ve nh(lp than trong h(lu kiep? Phåi chfmg c6luan hoi? Phåi chfmg c6 thien duang, dja ngljC? Gi a o Jf nao mil chimg hu6ng con nguai ve chan-thi~n-m j, sa o the'gi6i vin con daydiy nhiingoan t11u, tranh chap, nhfing ten bf~O chua va nh{fng Jdep ltru vong? Thu911g De' ca o da y phåi chfmg da quen phan phat Sl/ binh dfmg cho cJ.inh m~nh cua mai con nguai, du ngay tir lue sa sinh kh6c buon chao Einh sang?

Gia gi chiec vå 6c tren ta y Ja m(Jt vien ng9c u6c, t6i se xin tiwc hi~n ngay m(Jt giac ma nho nhå. T6i muon ch9n m(Jt g6c nao d6 trong to i de' tan tha bien, de' ma thay bie'n bat nguon tir t6i, vi t6i thua biet minh c6 c(Ji g6c sa khai tir bien. Bien cua cha L{ic Long nh6 m~ Au Co; bien cua Thuj Tinh dang nu6c gay tuong tan huynh d~, bien cua Mj Chau hieiJ dong mau nong nan nu6i My trai ng9C, bie'n cua nam muai dong con li~t ngay ngay ch6ng ch9i cung bao tap mua sa, thuong Juong, ca di], bui t6c, xam minh, dil d(Ji mil bien kh6, t(ing cho ba o dai ca tuai mu6i trifng. Nhung bie'n cua t6i gia da y v(lt va xac chet thuyen nhan, mat m6' to doi giai oan, chu(Jc t(Ji. D6 c6 ai khac bon la bfifl be anl1 em, nguai than ke thu(Jc cua mai chung ta, phai dau nguai dung nu6c la? Bien cua t6i ba y gia la bien mau, Ja bien cbe{, Ja bai ngljC gi am hfim ba o o an bon u6ng tir... Con bien 6' dii y gi au sang, xa boa qua! T6i ng~ ngung tru6c bien, nhu l? nhu quen. Khi t6i dting xoay Jung ra

bie'n, trlf6c mat t6i sirng siing bao cao 6c tan

ky, bao sac miW l(jng fly, t6i f{IC fang, bO' VO' trang mt)t rirng id en true duimg net hu yen iio, nhllllg, khi t6i quay l{li dOi m~t vai biin, khi t6i hit ciing ngvc mui gi6 muOi, t6i b6ng quen hin n6i flu Jo va vin, t6i nhu bilt ch(/t g~p l{li mt)t nguifi quen, hay it ra Ja mt)t ciim giac thfin tlwt)c, cai ciim giac cua chti be con ldnh ng{lc trude Sl/ bao Ja vi d{li cuii trung duO'ng xanhngat ...

ThuNam

Khong c6 hung. Ca ngay, anh chång viet them duqc dong nao. Bt;rc b<)i, anh dyp tat cå qua m<)t ben, cå "Toi" , cå Kim, cå bien. Dem, sau khi yeu vq, anh mai chqt: thay lue nay minh hai la la vm "b6n ph~n cong dån". Muon to-tinh-t<;t-tQi, anh nghl, khong gi tot han la viet m<)t truy~n ngan kieu "chån dung tt;r ho<;t", roi d~m them m<)t b~t mau nhan nh<;tt, loang thoang khuon dang vq minh. The nao co ay cung se hai long.

Thu Sau

T6i chtii mui xu6ng trang sach. Rai tom vao va chim nghim. Lut dau. Viiy mai Ja truy~n clui. Nhai tirng chiJ, u6ng tirng cfiu, nu6t tirng do{lfl, ng6n ngfiu tirng trang. Da qua!

The'nay nhe! Truy~n mo ra sang choang den dom, may iinJ1 nhay flash Jia Jja, nh{IC valse cwl Strauss tung birng. Mt)t dfl ht)i tlllf(/Ilg ltm. Giai nhfin tili tir khoe ao quan, idnJ CUO'ng ng9c tfJ{ICh, Xe difi mai, chong diJi mai, nha vita mua, V9' vita t~u. Champagne chiiy nhu suOi, tran xu6ng cii ho bai. Ru91J nong sa y, nh{IC cuong quay, nguifi c ung xoay, xoay. ..

0JUO'ng hai ng~p nglja mui chiin gOi va ngon ngt)n nhiing tieng ren kh6ng kem che: Xic thjt hirng hl/C. Di~u valse con VUO'ng vfit dau dfiy. Dau 6c daa tron. Men ru91J. Men tlnh. Qj sel mfiy tri~u volt ch6i loe giiia trifi. Di nhien chang phcii playboy ngon lilnh va nang di~n nuac trude sau du cii, c6 phan h~u lnflh, l{li them khu6n m~t my nhfin hoa nhuimg nguy~t th~n. C6 ch?Y dling trai cung kh6ng thoat khoi Juai tinh lang Jt)ng!

Chuang thti ba dim mau tir dau den cu61. Bang diing thanh toan nhau. Chang l?flh l ung bifn chet cha nang, sau khi cha nang nhln tfim giet h{li anh chang. Nang the ruii nhijc. Chang quyet bao thu. Ru9t dudi nhau bling fri/C thiing va xe lira t6c hanh. NguOi rljng nhu sung, m{lflg re hO'n rua i. Chet dii qua, den n6i kh6ng nha ndi phe nila bj tdn thfit nhieu hO'n. 011 biet mau xjt c6 voi tir nhiing 16 d{lfl cua sting ilje hfim thanh lin tie'u-lien-thanh.

ChuO'ng tiep tl1eo danl1 cha hoi tuimg. Bao bong ma qui khti hi~n ve. Chang nha l {li nhung thang nam tudi tha khan kh6, dau duimg x6 ch9', diim thue chem mu6n, dflp m~t nhau dingo i len mil sang. R ai mt)t ngay, Sade nhu tiJdi hai tiep stie cha tirng hanh dt)ng cua chang. B{IO dfim, khd dfim, c u ang dfim, chang nem thir, nem du, mai me den chan chuimg ... Trang khi d6, nang Jan gi o tirng trang nh~t kf hoen le. Khu6n mat cuii me hien ra, mat . . . . thuimg xuyen bEinl lim, ma do d~ dau tay. l--a nang, nhiing J!m roi hlin ngang d9c tren da thjt tha d{li con mfii s~o trang han. NguOi cha hung b?o fly chet di, nang mat ha y du9'c? Anh sang Freud r9i vao, len Jach trang tirng g6c dm t6i Einl, soi to bao nhieu vu6ng viu mac mi u tir nhieu niinl nay. Nang ch(/t hie'u, chap ta y nguac mat nhln vao trai dem thiinJ thiinl. Mt)t v~t sa o vita tat. Bfing khufing ...

ChuO'ng cuOi cung han gifn vet thuO'ng chien tranh, x6a bo h~n tl1u. Peace and Love. Sau mt)t chu6i nhiing nglu nhien chong chfit, tinh det eo le ga y can ciim dt)ng toat mo hoi i{lflil, chang cung nang quyet djnh di den happy ending. Ciinh hoang h6n, sllO'ng Jam biing Jiing, h9 ngoi nep vao nhau tren cao, nhln m~t trifi chlnl dan vao thung liJng. Chang quang ta y, 6m lfijt ba vai nho nhifn cuii nang va h6n nh~ len mai t6c mu(/t6ng anh sang th0'111 mui shampooing hiio h{lflg. Nang ap ma vao viing ngvc rifn chac no nang cuii chang, tl1o the tinl1 lf/. Gi9ng nang nl1u v9ng len tir l ung sau, tir phi a du6i, viing viing xa:

Anh ai, xuong iin CO'l11. C6 thung sach mai nf1~ dU9'C, ro i mfit m~t ca nga y O tren do ha! An xong con nghl ngai, ngay mai lfiy stie mala ra mat sach niia chti! CO'I11 canh ngut)i ngat het trO'n roi, thi~t khd! 0Jong vai con l

Viet&D9c 2003 35

D<;>c xong truy~n, vq gi~n anh cå bu6i t6i, sau khi mia mai: "Anh chi gioi vi~c v;:tch ao cho nguo'i xem lung". Anh xem l;:ti vai ran truy~n ngan vira viet xong, mm het hon, nh~n thay nhån v~t "vq nha van'' hi~n ra kh6ng nhu hlnh ånh m(>t ba tien, rna th~t sv la m(>t ba chan! Vo may ta bån thåo nem vao thung råe, luang tårn can rUt, kh6ng biet phåi lam gl, anh mo truyen hlnh len xem ph6ng sv ve cach s6ng cua nhfrng nguO'i m(>t s6m m(>t chieu giau p hat len nha trung s6 ha y trung c6 phan chung khoan. Sao kh6ng den luqt minh nhi? Anh cuO'i, dung la lån thån, c6 mua may thu d6 bao gib' dau rna doi trllng?

Thu Bay va Chu Nh~t

Hirm! Sap het nam roi, rang len! Dang Jim bim khi nlri'n nhil'ng dau X xoi ngay lifn dan vao hang tlui ba cua tir ljch tluing muifi hai trea tren tuimg. Sing nila ciing v~y, Hien c6 th6i quen dinh m(H dau X len con s6 chl ngay ham trude, sau khi da chuin bj xong dau d6 bfla die'm tam. Dang di lam trl han V~ AniJ ngu }O' mO' tJJem chimg flUa tieng va cm rifi kiJoi giuifng kiJj mili ch9'f bal dU(/'C mui ca phe tlJ0111 limg tir bep loang ra. Tren biln da ba y sin ly nudc cam, l9 mrit dau va may lit binh ml mem. Dang ngoi vao chi&: ghe' d6i kiJi COn am hO'i V~ mat niJ]n tJ1ing vao fif Jjch trea tuimg. Nam ngay m6i tuan thuimg bat dau deu d4ifl n]JU the: 1Jni bay, chu nh# ho4fc ngay il c6 k11ic han chut it, nlJLrng cilng kh6ng vu9'{ ngoili klw6n kh6. Dang it n6i, Hi en cflng v~y, nha lfl.i kh6ng c6 tre con, thilnh fhir niJ[fng fieng dØng nghe fhay dU(/'C tiJUOng xuyen Ja tieng tru yen hJnh dua tin trang ngay lUe tinl gi& !61 ho4fc tieng hit tir nhil'ng cuøn bang cassette da bat dau nhao mil Hien v4ifl !di v4ifl Jui m6i khi Jam bep. Dang nhJn ta ljch mot Jan nfla trude khi dd chat nudc den thom nlic mili tirchiec blnh tlJuy tinh vao tich. Anh c6 th6i quen u6ng cil-phe kh6ng duimg, du vin phiii nhan m4ft khi f9'p ngljm ding dau tien. Net m4ft nhan nhu møt phim X~ tv nhien kh6ng the' tranh kJJoi, Ja cii duyen ngam, khien Hien phai chu j den anh giua din1 d6ng trang q u in c0111 sinh vi en. Tir d6 na y sinh mØt

36 Viet&D9c 2003

m6i tlnh tham l4iflg gifla hai ke tllam l4iflg, møt dim cudi dan giim va møt cuøc sang thuimg niJ~tem anlJudi~urondo. Nhil'ng ngay fhang CUa bai V(/ chong tr6i qua nlJaniJ qua va deu d4ifl qui, den n6i nhieu khi Dang kh6ng tlm duf!c mØt die'm m6c, mØt sv ki~n tuong d6i ding ni16' nila de' dinh dau cha su6t ca mØt khoimg thifi gian dili. NhU'Jlg chl tir giua nam nay, m9i vi~c da ddi khic. Dang ng6ng d9'i dau X phil len timg ngay. Het mØt tuan, het møt tlJing blnh yen Ja anh bat dau mat kien nhin, chl chvc d9'i lUe ta ljch cil bj xe di, tren tuimg hi~n len møt phong cimh mai vdi nhil'ng dong sa' cbua bj g~ch x6a, vrit bo lfl.i sau JU'Jlg. Dang mang cha nam mau het, cha n]Jil'ng xui xeo s6ng gi6 s6m qua, de' anh lfl.i c6 the' yen dn sang nlJU nhil'ng ngay thing cil. Hlnh nhu nam nay ky tudi anh, ca tir vi Tau lin tir vi Ta y deu day diy nhil'ng lai doin dfl. Lue dau, Dang chl cuOi xoa kh6ng fin. Nl1U'I1g den gifla thing sau, kie'm die'm lfl.i, anh m6i gi~t mlnh. Chi trang vang vai thing, anh df!ng xe hai Jan, bj m6c tui mØt Jan, om n4iflg mØt tr~n va suft mat ch6Jam vi cili nhau do m4ft tia tai vdi xep 16n a sO: Dang dam hoiing, kb6ng bie'u con bao nhieu dieu gbe r(/'n nfla se den vdi anh trang cii nam xui qua'y bj sao qua t~ chieu nil y. Anh phap phong timg ngay, co rut nguifi lfl.i de phong tli phii, cln th~n budc timg budc, u ang timg ngf!m, an nho nhe nhu meo liem sua. Hien d6i lue phJ cuai, d6i lue thuong x6t anh ra m4ft. Dang l4iflg le gap d6i, nlj cuai chl con phan nira, ga y sut hin di tir sau tr~ om, mai vin chua gu9'J1g lay lfl.i duf!c phong dØ cil. May thing cu6i tr6i qua ch~ ch~p bon ba o gi& het. Ch~, nl1U'I1g yen dn, kh6ng don d~p n]Jil'ng bien co nhu hoi dau nam. Dang vin kh6ng blnh tam, c li bj in1 imh vdi f nghi tl1e'nao cilng c6 mØt cu dØc dja, se h~ anh do vin trude khi tha tra anh ve vdi nl1il'ng nga y thing p bing l4iflg cua nam ngoii, niim Ida, niim trude nua ...

Dang Jan man vdi nhflng su y nghi vin va lo~g cho~g bay lU9'J1 trang dau, Dang djnh mer nap 19 mlit dau, ch(/'t thay chiec phong bl nl1o n!im khuat dudi rd binh ml. Anh d6c ngU(/'C. Møt tam ve qw va møt tam tlJi~p rai ra. "Mimg sinb nl1~t anh. Cbuc anh mau het nam b~, v~ xui. Qw ve, c6 trung duf!c hai dong, nhd cbia mØt dong cha em vdi nhe.

Hon anh. Hien" . Diing mlm cuiti, man me tfiin ve qw. Ro nham, dif dang trang m{lt 19 the'nay thi con mang gi ma trung sol Tuy v~y, anh vin tin min quaydau mu6ngcaphe, bat dau C{JO C{JO tren nam khung vu6ng. Khung tlui nhf[t hi~n ra con s61000000. Khung tlui hai: 50. Diing hif hiing C{JO sang khung thti ba. 4UJOOOOOO. Ta y anh bat dau run run.w ra ... Biet dau m9i cai xui tir dau nam den ba y giif Se dllf!C hoa giifi, bu trir blfng tfiin Ve nay? Vai l{li, h6m nay con Ja sinh nh~t cua minh n[fa ... Diing di mu6ng vao khung thti tu, khe khe C{JO, mat nhifm ch[ll. Roi anh ma he m(jt mat, hai mat, va th6i nh~. L6p phan tr6c ba y di, di 19 ro con so 50. Diing hai tiJat V9ng. Nhl111g ma ... con m(jt khung cu6i ... c6 thi se d:lo l (in het c:l m9i chuy~n. Anh se trting m(jt tri~u, se mua ngay ciin nha mai c6 vuim cå hifl hoi, kh6ng them cY cai chung Cl/ c [i kj on ao nay them m(jt ngay nao nuif. Hay anh se t(mg Hien chiec: nhin kim Clf(fflg ma le ra dif ph:li c6 trang ngay cuai. Ha y. .. m(jt chuyen du ljch vang quanh t1Je'gi6'i bu cha ba ngay trang m~t ngifn ngui 6' bien nam xua ... Bao nhieu Ja df/ djnh loing den da y trang tri Diing. Anh hoi h(jp, anh ngay ngat, anh ma. Tim anh d~p nhanh h(ffl. Lang ban ta y nh(ffl] nh6p mo hoi. Chiec mu6ng rai dinl1 keng xu6ng san nha. Dang Jly bly cui xuong, nhung anh kh6ng du kien nhin di mo tim n6 duai gam ban, trang cai inh sang ](y nhif cua bu6i binh minll dau d6ng hat vao tir eira s6. Anh dung m6ng tay minh C{JO Jay C{JO dikbung vu6ng cu6i eling. Tfiin ve bj hlin m{lnh xu6ng, nhu mu6n rich to{Jc. Diing thay hi~n dan ra sol, ro i so O, them so' O nuif. Mat anl1 hoa len. Tran nha tren dau cha o nghieng. Trung roi! Trting m(jt tri~u roi! Cban Diing ngoeo vao chan ghe; anh ngif v~t xuong san, tim dau tiJat.

Khi trcY vao phong ]f!C t}m SO di~n tf10{Ji cua Hien di bia tin, ba Cf! hang x6m tat bf!ng thay tfiin Ve C{J.O nlinJ Up dl16'i dat, ben C{lfl}J cii mu6ng ca phe. Ba v_in ta y vao chiec: ghe' dd, lom khom cui xuong, nh?t tfiin ve len, li&: mat nhin roi di n6 len ban, Jay rd binh mi ch(m xuong. Khe Ji1c dau, ba nghi tham, ra cai 6ng Diing nay c[Jng tiJich chai C{JO ve. T(ji nghi~p, tr~t lat ro i, hai 6 l 000000, hai 6 50 v6'i m(jt 6 100. Kh6 trting Jim, dimg c6 ham. 6, nhl111g dau CO biet dllf!C, riJi hen roi Sa O?

Ma cai ang nay, coi tre mang v~y, cilng dau tim bat tir, Jan dung ra d6, ma y con ctiu kjp. Hti han hti via! Chen oi, sap het nam roi ma con nlinl nha thlf(fflg!

Anh xoa ta y hai long. Truy~n viet xong. Vq d9C, h6n cho m(>t phåt len rna, khen: duqc! ~i c6 chut hoi huarn cuoi nåm, danh cho bao Tet. Anh len luai, gan truy~n va o fichier joint, ghi vai dong cho anh chu but: "Gu+ ?i anh truye".n nga('n vu+a' vie"'t xong, dde"? chua"?n bi. cho ba'o Xua"n. Tha"n quy"'. Vi thu gl:ri di roi, anh cu luån quån tren m~ng xem tin, d9c bao. Th~t ra, vm hy v9ng mong manh, anh dqi trå lai tu dau ben kia. Cau trå lai, cuoi cung cilng den, nhung kh6ng nhu anh chodqi: ''Tie"'c qua', ba'iky' na'y nha".n ddu+o+.c nhieA'u, ne"n ba'o Xua"n dda~ khoa' so"? tu+' dda"'u tuaA'n. Xin anh truye".n cho nhu+~ng so"' ba'o sau. Me"'n.". Anh ch~c luai. Chac anh chu but che truy~n mlnh då, nhung n6i kheo d~ khoi mich long. Di~u nay, chac tuan sau phåi trå l~i vai "Toi" va Kim qua! Nhin dong ho. Gan m(>t gib sang. Anh tt;r an ui, chu nh~t roi, vq kh6ng di lam, con kh6ng di h9c, duqc ngu tr~ them m(>t chut. Tat may, tat den, anh lån ra xa-long, khong muon vq con thuc giac giiia tieng go nghien keo kyt dum nhiing buac chån da kh6ng con nhy nh5m cua nguoi dan 6ng trung nien. Trong bong toi, anh nghe duqc tieng ren khe khe, deu deu. Den gib c~p vq chong tre å tang duai ho~t d(>ng roi dåy! Chuc h~nh phuc! Anh ngru tham va quay nghieng nham mat, co do giac ngu mu(>n.

Vie't&D9c 2003 37

Du6i bat

T 6c em dai g6i tn;m bån tinh ca

Xoa tung bay trong nhfrng chieu gi6 l(>ng D~ mo mang ru hon ta vao m(>ng R6t cho day men vi dang tinh yeu.

Em ngay tho nao c6 biet chi nhieu Ta khb' dl;li si em tl:r dl;lO a y D~ bao chieu ta tham muqn trang giay Ghi cho day bong dang ngub'i em yeu.

Cling c6 lue muon can dåm danh lieu Cho em biet cåm tinh ta om ap Nhung ra vao ngay nao minh eling g~p N6i bao dieu, gib' dieu ay n6i sao ?

Nha anh d6 nha em day chung vach Ta choi tro du6i bat lue ngay tho

Gib' em vån coi ta nhu anh l&n Nhung ta thi du6i bat bong hlnh em.

Neu biet the nguy~n trb'i ta dl:rng 16'n D~ choi hoai tro du6i bilt ngay xua.

Thi tlenh

38 Vie't&D9c 2003

Gai.ThffiDai

T o i la con gai thb'i nay

L6n len 6 dat Å u ta y sang giau Tieng anh, tieng no<;>c lau lau

•

Ao quan dung mot dung mau thai trang

Sang chieu hai bu6i lang thang Bl;ln be eling chång ai mang cong danh Di~m trang son phan hong xanh C6 ngay eling v6' duqc anh chong giau .

Thb'i nay da c6 ngub'i nao Ufy cong ngon hl;lnh lam dau chfr nhan Me cha du c6 an can D~n do, dl;ly do eling khong ghi lai .

Mai nay, tan m(>t kiep ngub'i Con chi d~ ll;li cho ngan db'i sau ????

Co Non

Hbi Uc

Phai den hai muai nam han trong

nhfrng bien co d6 ~p xuong trong cu(>c dai 6ng. Nhfrng g6t chån mi~t mai, n~ng nhQC le khap cac thanh pho nam chåu, bon bi~n. Nhfrng do:;m truang ve cu(>c dm nai van minh den thåm san cung coc. Nhfrng be tac, tri dQng gifra muu sinh va tri tu~ lam mu(>n mang bm tu6i tac va cu(>c song khong duqc may binh thuang.

Nhung bån nang m<:tnh me cua m(>t dm nguai bong k:hai gqi nai ong m(>t y nghla rna mang. N6 giong nhu m(>t lqch bån trong phim, k~ m(>t cu(>c dm så u lang. Nhfrng dan dlJilg trong phim. Nhfrng dien vien k:ha thuån lai cho su . . . hoan thanh. Va d<:to dien phåi do ong dan dlJng. SlJ danh gia lqch bån d6 tot hay xau, thanh cong hay that b<:ti, ong eling k:hong them d~ y tai. Ong chi nghi ding: n6 bat nguon tu nhfrng gi danh mat, båy gib' tlm l<:ti duqc.

Chieu horn d6, ong d~t chån vao phan dat cua que huang. Nuac mat cha y ra (J hai k:h6e, ong dua tay qu~t co che dau xuc d(>ng. M(>t thm la chien rna tung hoanh ngang dQC. Cai

NNT

chet chi tinh b~mg may rui nai tr~n d!a. Båy gib', ong tlJ nghl: May sinh ra khong dung thai! Gia nhu rna y duqc song nai då y vai tu6i giL. Giå nhu rna y duqc cong nh~n nhu la m(>t p han mau th!t cua que huang thl hang ngay, hang gib' may da thay k:hong phåi la v6 fch neu nguai ta can tm, mac dau chi la hat eat. Cuoi . . cung, 6ng vo ve bån thån la minh k:hong th~ x6a cai than ph~n da vang. 6ng chi ved~ tim l<:ti nhfrng dau tfch tuy~t vai cua m(>t dm ngum. M~c dau cu(>c song a dåy d6i mm. soi d(>ng, nh(>n nhip, gia t<:to, nhung trong tårn hon 6ng vån song mai vai hlnh ånh xa xua.

M(>t bua carn toi dQn ra tren cai måm dong. Hinh ånh gia dlnh tranh toi tranh sang nha chut anh duang ban ngay con l<:ti. Sau mi~ng an hang ngay nhu cai nui la nhung vq chong ong eling låy lat qua ngay, tuy k:hong bang nguai ta. Vq 6ng quåy ganh ca ban rong. Ong lam nghe kiem cui dQC giong song C6 Chien. Thang con cå di lam an xa, thinh thoång ve

( Ti6p theo tran& 76)

Viet&D9c 2003 39

Thd Cung Vi'nh Vien .....

CHIEU

~i buon toi lui vo rung

Kiem rieng m<)t cho ngoi bung cai dtm Tha ra roi lC;J.i tha vao

Vao ra eting van ngh~n ngao tha than.

C hieu rai. B~t tieng gi6 dan

Noi im vang nhac khe khang ben toi Dung oan trO'i, dung trach nguO'i

DQn tårn rna CC;J.n chen dO'i tan toan.

KHivf

- V e Vi~t N am c6 vui khong ?

Chao ai eau hoi eve long nhau chua Ve, khong thay dat trO'i xua

Thay mien man nhiing can mua cuoi mu

M~ gia thoi thop nam cha

Xa xam than tri v~t va xac thån Trm m<)t xa dat m<)t gan

Mong manh eat b1,1i tram luån kiep nguO' Ve dåy toi chi g~p toi

Dua con bat hieu thang nguO'i vong nhan

40 Viet&D9c 2003

R åo qua cac hang quan roi huang ve

phia bi~n, Thanh thay nai b~c xi-mang cuoi tiep giap bai eat m<)t nguO'i tan t~t dang kh6 nhQC dung canh tay duy nhat con lC;J.i gifr thang bang truO'n xuong. Trong anh ta giong nhu m<)t con c6c.

Ngoi duai cai du mat me vua thue, mat Thanh van khong rO'i khoi bong dang nguO'i ay dang len loi trong dam nguO'i di tam. Lung anh mang tui våi chua chung muai cuon sach; va con keo le tren eat them m<)t cai tui våi nfra eting toan sach; le let tung quang, tung quang ngan. Thanh cang cham chu quan sat, khi thay anh dang dm cui let den gan mlnh. Va, bat chqt ngång m~t len, bat g~p Thanh dang nhln mlnh, anh ta cuO'i rC;J.ng ra, d~ l<) ham rang trang, vang tran khoe vai may sqi t6c vat ngang rat ngh~ si Roi anh dung ban tay duy nhat loi m<)t cuon trong tui våi dang nam tren m~t eat va tu tu rna ra.

Anh dQC ten sach cung VOi lai giffi thi~u bang tieng Anh. Anh phat am tieng Anh rat chuån, khong thua kem gl nhfrng nguO'i Vi~t da sinh song låu nåm a nuac ngoai. Thanh than ph1,1c anh vo cung, chang thu th~t vai anh, trlnh d<) tieng Anh cua mlnh chi vua du d~ n6i dam ba eau, c hu chua du d~ thuang thti'c van chuang. Han nfra, Thanh da d9c bån goc bang tieng Vi~t cua n6 ngay khi vua mai phat hanh roi. Va qua d6, cho den lue bay gib', Thanh van con cåm thay rung mlnh ve nhfrng mat mat qua to lon cua nhfrng nguO'i tre trong cu<)c chien tranh da ket thuc hai muai may nam truac. N6 nhu ve ra trong tri Thanh cånh Phuang - nguO'i yeu cua Kien, nhån v~t chinh tren tau vao Nam - dang chC;J.y d9c theo toa tau tu ga Hang Co den nhfrng nai con tau phåi dt.rng lC;J.i vl bom d~ nhln nhau, gQi ten nhau, co keo dai cai giåy phut gan nhau. Con trong toa tau khi d6, "Kien trao nuac mat. Toan thån anh t.rlu xuong bai tinh yeu, long biet an, bai no i lo å u ... lan qua suc ch:ju dlJllg cua tårn hon ... Nhiing y nghi va tlnh cåm ro dC;J.i b~t d~y trong long Kien: Thoi thl vUt bo tat, khong c6 dC;J.i d<)i, khong

co ti~ u do an, khong co chien tranh nao het. .. ". Nhung rna, Kien khong th~ lam gi khac han duqc, danh c hi u d~ c ho con tau lo i di: " ... tau qua Phu Ly khong dtrng ll;ti, thuc len m<)t hoi coi nao nung. Du<mg ray cong nga ve hu6'ng bi~n. Nhu l:;tc tren du<mg vo d!nh, do an tau sam sam lao di. Va chång nhfrng Phu ly rna hinh nhu Nam D!nh va Ninh Binh deu da lui ve phia sau .. ".

Va, hinh ånh nhfrng nhån v~t trong sach nhu co rna h!c cu quanh quån ben bong dang nguai tan t~t mai, khien Thanh tlJ hoi, nguai tan t~t nay co phåi la "Kien" a m<)t phfa nao do trong cu<)c chien tranh? Thanh d<)ng long tr~k ån. Minh co nen bieu anh ta chut tien? Nhung khi Thanh moe tien ra d!nh dua, anh lien båo: "Ong lam phuac ch6 khac di! Tu hoi nao den gia tOi chua he nh~n tien cua ai". Cåu no i cua anh lam Thanh n1t d6i ng:;tc nhien, vi tl:r khi trinh giify thong hanh va o nuac, truac nhfrng nguai mang lon, d<)i mao d:;ti di~n cho cå m<)t quoc gia rna eling khong co duqc phong thai thanh tao nhu anh. Thanh danh mua m<)t cuon d~ anh vui long nh~n tien; nhung roi thay anh cu loay hoay moi het tui n<;> den tui kia, m<)t lUe sau anh thoi l:;ti tien va båo : " Toi chi nh~n du tien cuon sach thoi, phan con l:;ti xin gbi ong" .

-Doan Mai Tam

Tu horn a y, hlnh bong nguai tan t~t ban sach tren bai bien cu luån quån mai trong dau va roi theo chang ve tai Nauy; d~ roi neu co ai do la lai noi dieu gi khong rna y tot ve Vi~t Nam, Thanh co cåm tubng nhu dang xuc ph:;tm den anh, nguai ban sach khå kinh.

Sa di Thanh chu y den anh nhieu nhu v~y, co le m<)t phan eling do chang dang b! b~nh. M~c du b~nh cua chang chång den n6i nghiem tr<;>ng, nhung eling de dang chia se nhfrng thi~t thoi, kh6 sa vai anh. ~nh cua Thanh k~ ra nghe co ve khoi hai lam. Do la cu vao nhfrng thang mua dong da cua Thanh n6i len nhfrng dam ffil;ln do San SUi, CO khi la loet rna båe sl thuang khuyen chang nen di phai nang d~ chfra tr!. Nghe lai båe si khuyen Thanh låm båm chfra b~nh chi rna ky l:;t ton kem du v~y. Thanh cu c han c hu mai, rna y mua dong roi khong ch!u di; den khi ngua qua ch!u het n6i l:;ti dung ngay vao lUe hang het vi~c, chang mm nghl den lam theo lai khuyen cua båe si Di ph ai nång, Thanh da quyet d!nh - nhung a då u con tuy va o tui tien. Thanh ngoi truac hai cai gia ve m<)t di Gran Canaria va m<)t ve Vi~t Nam chang khong thay chenh l~ch nhau la bao. Thanh chep mi~ng, thoi, ve

Vie"t&D9c 2003 41

Vi~t Nam, trai ta, dåt ta, m(>t cong hai ba chuy~n!

Cong Thanh bo ra di p hoi nang d~ chfra b~nh c6 ket qua thay ro. Nhung n6 ciing chi c6 tac dt:mg duqc m(>t vai mua dong thoi. Mua dong ke tiep, b~nh cua Thanh tai phat ' chang tra l~i bai bi~n a Viet Nam may nam tru6c phai nang.

Ngay ngay d~m tra l~i, tuy khong h~n khong cha ai, rna sao trong long Thanh bon chon nhu dang ng6ng cha ai d6. CU låu låu, chang dua mat hu6ng nhin vao ba. Vao khoang gifra trua, khi c6 nhieu nguffi nu6c ngoai tir cac khåch s~n tua ra bai eat, chang thay c6 bong dang m(>t nguai tan t~t dangle let ra theo. Ciing hai cai tui vai dtJng sach, anh tan t~t d(> tru6c chu con ai? Thanh mirng tham nhu sap sua duqc gcflp l~i con nguai rna båy låu nay anh hay nghl t6i v6i long kinh ph1,1c. Thanh suy nghi lam cåch nao d~ anh ta vui long nh~n tien cua mlnh cho. Nhung cang suy nghi, nguai tan t~t cang barn sat vao nhfrng nguai nu6c ngoai di tam bi~n. Thanh d~ y, thåy nguai ta ciing nhu mlnh, khong mua sach va chi cho anh tien. Va chang to mo thay tien cua nguai ta la do la c6 hinh t6ng thong My dang hoang, chu khong phåi tien Vi~t Nam v6i hlnh Båe Ho den dui, nhau nat nhu cua mlnh. Nguffi tan t~t cum, han ha nh~n tien råt di~u ngh~, khong thay n6i cåu må y nam tru6c da n6i v6i chang: "Ong lam phu6c ch6 khåc di! Tir hoi nao den gia toi chua he nh~n tien cua ai ". M(>t cai gi d6 rat d~p bi Sl} p d6 tham h~i a trong long. Thanh cam thay nguai n6ng hirng htJc, chang khong biet t~i sile n6ng gifr ban trua hay t~i mau n6ng boc len dau. Thanh dm dau ch~y lao vao nhfrng dqt s6ng cuong n(> dang tir ngoai khai d6 vao ba.

Nu6c bi~n trong xanh, s6ng bi~n nhu nhfrng cånh ta y om Thanh vao long vuot ve, d6 danh . Mcftt nu6c menh mong, tråi r(>ng den nhfrng day nui rna xanh t~n cuoi chån trai. Va vang vång trong khong gian nhu c6 ai dang d~o dan ban Nha Trang Ngay Ve. Canh thien nhien phan nao gi up tårn hon con nguai r(>ng rna va de thong cåm v6i dong lo~i han.

42 Viet&D9c 2003

Sau m(>t hoi quan v6i s6ng bi~n, Thanh VOng VaO ba. Thoång nhln qua Clr chi Va di~u b(> cua nguai tan t~t, chang sinh ra nghi nga: C6 th~ nguai tan t~t nay giong anh tan t~t nam xua, l~i con dung cåc bao vai dtJng såch cua anh åy! Thanh hoi nguffi tan t~t nay, nhung chua hoi het cåu, han da.. ... : "D.M., cai khua d6i ra hQng rna con lam cao, nguai ta cho tien khong them lay. Chet d6i m~ n6

' A o 1" ro l.

Chi n(>i cai giQng 16 mang cua han ciing du chling to cho Thanh biet, han khong phai la anh - nguffi tan t~t ban såch a bai bi~n nay may nam tru6c. Thanh theo nguai ban sach nay v6i y dinh hoi tham them ve anh cho ra le, nhung thay han chång måy tha thiet. Han di chuy~n ch~m, nhung mat han l~i quan sat rat nhanh tren nhfrng dam nguai dang xu6ng bai a quang xa. Va khi di ngang qua ch6 nguffi dan ba ban cua lu(>c, han hat ham bao: "D6. Vq khua d6!"

Thanh lien chlJp ngay lay ca h(>i, hy VQng tlm ra manh moi. Nhung khi chang lån la l~i gan thay chi ban cua lu(>c c6 ve nghiem trang khac v6i nhfrng nguai ban hang rong blnh thuang, chang khong biet phai bat dau lam sao. Thanh cu mua het con cua nay, den con cua khac rna chång an con nao. Va cu m6i l'ån chi dinh quay ganh di ch6 khac , chang gQi gi~t l~i mua them m(>t con nfra nhu la m(>t cai c6 d~ niu keo chån chi. Vua lue ch! nh~n ra nguffi mua cua nay ciing c6 cai gl khac thuang lam chang bu(>t mi~ng: "Chi la vq cua nguai tan t~t ban sach tren bai bi~n nay måy nam tru6c? ". Ch! ng6 nguai ra, vi chi khong quen trå lai cåu hoi duang d(>t cua m(>t nguai xa 1~. Cach ttJ V~ phan X~ cua chi xua nay la im lcftng. Nhung cho du ch! c6 im lcflng di chang nfra, thi cai cåu hoi duang d(>t åy da qu~t trung vao cai vet thuang hai muai may nam roi rna van con dang ri mau trong long chi.

Chi im lcftng, nhung tai ch! l~i l u on lang nghe Thanh k~ ve chuy~n gcflp anh ban såch a dåy may nam tru6c. Va dong lo~t ch! con

nghe vang vång gi<,mg ke, chuy~n cua anh vai ch! tir may Chl;IC nam truac VQng ve: "Vq. .. ! Nguai ta gQi ch! nhu the, chu thvc ra, ch! chua he duqc anh cu&. Ngay cu& cua chic u b! dai het ngay nay den ngay khac, theo cai da cua thu do Mien Nam trong can hap hoi lue bay gia. Ngay quan Mien Bac tien vao Sai Gon eling la ngay ch! tim mQi phuang ti~n di tlm anh. Cbi tim anh a nhung noi rna chi vai tuan truac do don vi cua anh van con la nhii"ng con de vii"ng chac an ngu cac eira ng6 cua thu do. Ch! con dang trong CO'n tuy~t VQng giu cac dong quan trang quan dl;lng vat ng6n ngang thi ch! duqc nguai nha cua anh bao cho chi biet r~mg anh khong con a do nua, anh dang a trong nha thuang roi. Nhung, nha thuong bay gib dau con la cho cho anh; nguai ta du6i anh ra giua lue vet thuong dang trong con nguy ng~p. Nhung lUe tinh ra, anh thuang thi thao vm cht, em dirng vi anh rna dang da dm em .. "

Cau chuy~n dan dan co suc m~nh nhu m(>t eau than chu khien cho clli rut tir trong tui va rna ra truac m~t Thanh m(>t kho tang. Cai kho tang cua cht, a trong do co moi tam hinh cua anh vai chi. Tam hinh tuy da vang o roi, nhung Thanh van nh~n ra anh trong b(> quan phl;IC Mien Nam vm nl;l cum r~ng ra, anh mat yeu dai, vang tran khoe, mai toe bong benh ngh~ Sl thi khong the tr~t di dau dJ!O'C nua. Dung la anh roi - ngum tan t~t ban sach tren bai bien nay a day may nam truac.

saigon ...

m (>t ngay mua ao vai tr~n, Toi nha em xua, toe uat doi lan, Trua nang dung, may chao, chieu nuac d6, Tim cu rung, VQng mai nhii"ng phan van.

Hon say lå, dem nghieng vao ngay dl,l'Dg, Saigon uat mem, la khep rung rung, Toi dung a nga ba duang Khong den xanh den do, Xe lao ve phia nao, long eling thay non nao.

Sai-gon d~m tinh, mau dao hay nuac la, Nhii"ng b~n be ngoi ben ly bia uap da Nh<J nl;l CUOi hon nhien, M~ cha nha lai ru con tre, Em nha nhung con duang m(>t chieu Con toi nha via he dung tron nang Cha ao trang bay ngang.

Ai se nha ai, giua Sai-gon mua he chång con tieng ve r(>n ra? Giua coi xe va bt:Ii mu xoa dau nhung loi di? Toi xin nha em, mat van xanh mau la Du qua khu da chia ly, Hi~n t~i: canh chim di ...

Vie't&Dqc 2003 43

CU nic dem khuya

Khi di hc;>c, Nam van dung ba chii'

"x6m nha la" d~ chi hc;>c sinh håu lon thuong ngoi turn tl;lffi a cuoi l6p, dua ngh!ch nhu pha. Den nay, Nam m6'i cåm thay het y nghia cua ba chii' ay, tu ngay gia nh*p X6m chua v6'i nhii'ng mai nha l6n ch6m thap le te, con duong d(?c d<;to vua v~n hai nguoi thich canh nhau, sau hun hut.

Nam thue m<;>t can phong tren cai gac ll:rng cua ba Ba Lå, n6i la phong, thJ!c ra chi la m<;>t khoång gac duqc ngan bai hai tam "rideau", hai khoång hai ben con c6 hai ... gia dinh khac. Vt chi la c6 den ba "gia dlnh" chen chuc tren m(?t san gac r(?ng khong day ba thuac, dai d<? sau thuac, khong c6 cl:ra s6, nhu cåi non Up Chl;lp tren lil ngtrOi lue nhuc a dtrai.

Nam khong he d~ y den hang x6m cua ch~mg, chang di suot ngay, toi ve lan quay ra ngu. Horn nao oi gioi khong ngu duqc, Nam nam d*p mu6i den det, nghe tieng "la- do" ch6i ray tlr tu phia vc;>ng l<;ti, phia truac, phia sau, phia tå, phia hilu. Mm dau Nam khong

, ' the chtu n6i cai thu åm thanh h6n lo<;tn ay; nhung roi sau, b! hanh h<;t mai Nam ding quen dan.

Nhung c6 m<;>t dieu ky l<;t am ånh Nam mai la tieng rue o-e, c;>t yt, rau ri ay phat ra lam Nam tinh giac. Tieng rue khong xa H1m, c61Uc nhu ngay ben C<;tnh tai, nhung Nam van chiu mai khong doan duqc Ut tieng gl. Dem

44 Viet&D9c 2003

DucmgKien

sau, dem sau nfra cilng v*y. Nam de y tlm, thl ra tieng cu, con cu cua lao hang x6m a cung can gac vai Nam, lao Nam H6.

Uio Nam ngu gay o o, lan vai tieng cu rue rau ri lam Nam vua rqn nguoi, vua kh6 chtu. Nam khong hi~u t<;ti sao lao lai nuoi con cu hoi rinh tren can gac bi rt, kh6ng khi d~ tha cho nguoi cilng con chua du. Va Nam båt dau ac cåm v6'i lao, neu khong c6 mot bu6i kia... ·

Bu6i toi horn ay, khong hieu Nam an gi rna b1;1ng SOi sung Sl;lC, dau qu~n tlr dtrai dau len lam Nam ba chån bon dmg ch<;ty ra eau tieu cong c(?ng d(?c nhat cua khu x6m. Nam vua buac chån len chiec eau khi cheo leo thl c6 buac chån huynh huych cua lao Nam ch<;ty dang sau roi m<;>t canh tay xo bån Nam sang m<;>t ben khien chang suyt chui xuong bai sinh p hia duai. Uio Nam ch<;ty nhu ch<;ty gi~c, tong cl:ra vao nha eau.

Vua dau vua tue, Nam d!nh xong d<;ti vao, muon ra sao thi ra. Nhung bån tinh hieu hoa, Nam danh co nen, om b1;1ng tran con dau, troi khong n6ng rna mo hoi Nam toat ra cung minh. Nam l<;ti cang thay lao Nam dang ghet han.

Nhung cilng may, chua day nam phut lao Nam da tuai cuoi buac ra, v6 vai Nam

thån m*t: Thay Ba, xin l6i thay Ba nghen! N6lam

qua xa rna, khong c6 ch~u n6i ! Thay "lam"ly

ly roi ra quan lam vai ly cho am bl,mg, nghen

thay Ba!

Nam khong trå lm, buac v<)i vao trong. Sau khi nhy h~n nguoi, Nam thay sv btJc tUe eling nhy h~n di, nhat la khi buac ra Nam thay Uio Nam vån dung nai dra, hin hin cai mlii choNam.

Nam thay buon cuoi nhieu han tue. Nhat la ngam ky Hio Nam. Nam thay c6 m<)t ve khoi hai di;tc bi~t. Cai mlii to va san su va do nhu trai m~n tren cai mi~ng nhan nhum, chiec tran h6i nh~n b6ng tuang phan vill hai hang long may r~m, nhung sqi cuoi dai v~nh ra phia sau. Cåm lao chi la tha vai sqi råu nhung th~t dai va trang nhu cuac.

Uio cam tay va keo Nam di. Va horn ay, nhfrng ly de cay se, nhfrng con kho mvc dai nhach lam Nam say khu&.

Uio Nam khong c6 nghe ngong nhat d~. N6i ding lao that nghi~p eling khong dung h~n, lao von la ph u don dam rna. Nhung thinh thoång lao mai di m<)t dam, con ngoai ra lao song nhO SO tien trq cap vllao la ClJU chien binh, da di linh cho Phap tu hoi " eat t6, dit- quyt".

Doi v& Nam, lao theo "d<:to thanh hien" den het Tam Tv Kinh. Roi theo tieng g9i ho håi, lao bo nha di buon, suoi nguqc Nam Båe suot bao nhieu nam. Vao cai tu6i bong b<)t nhat, lao si me co dao thuqng thi;tng thua ay, co y

Han ca, chao oi, mui ai la mui! Nhung da sac, da tai eling da tlnh, y ga nhia vai lao chua day nl:ra nam huang lua thl da rli ao ra di, theo tieng g9i CUa CUQC dm gio bl;li. Uio that tlnh, dau kh6, gi~n låy cå cu<)c dm den b<:tc, lao dau linh sang Phap. Nam båy phen chet hl;lt, ba bon lan chlm n6i, vinh nh1:1c da nhieu, båy gib " lao h6" ve gia, thu nanh giau vuot nai X6m Chua hon d<)n nay.

Ngay ngay, lao thung thång ra chiec quan ll;lp Xl;lp dau ng6. Chiec quan cua anh

chu quan hien lanh mang cung cai ten vai ten tuang cuap khet tieng: Bm Lieu.

Uio ngoi tram ngån truac ly ca- phe tui, ma mang nha l<:ti thua vang son nao. Thang Sung, thang on con giup vi~c cho Bm Lieu, thinh thoångroi vi~c l<:ti hat vang len treu lao:

Ong Nam ai, bao gio thlong c6 bo? ... Uio "ha" m<)t tieng, khong ra cum eling khong ra nl;lt thang be, d~ ha b<) rang vang khe, khap kh~nh. Thuang thllao ru re ill9i ngum danh co tuang an tien. Nam phåi nh~n la lao danh th~t cao, nhung eling th~t ll;l. Si tuqng lao thi het, lao chi hay danh tot; rna danh th~t hay, nhfrng lue lua duqc tot vao cung u y hiep doi phuang, lao dac chi xoa cai dau nhån bong, cum ha ha:

- Si, tuqng quanh quån rue ben nach

ong tuang chi la do bo, doi nay vån the. Dl:rng

c6 khinh thang tot quen, n6 ch~m rna chac,

nhung phåi la tay c6 h<:tng mai sai n6i n6. Dm

nay vån the.

Thuang khi lao hien nhu dat, nhung khi men ruqu da ngam, lao ca kh~a tuot. Uio chua so sat v& ai bao gib, nhung lao thuang de thien h<:t:

- Nay ong ... sq thang nao dåu. Tåy den

rl;lCh rni;lt ong COn dam danh nhau tay doi tay

ba vai chung. Båy gib ong lam nghe chon

nguoi. Nhfrng dua nao song la ong n9, ba kia;

lue chet eling m<)t tay ong chon. Dua nao roi

cung vo horn tuot. 6ng sq gi thang nao!

Ai cfing chi cuoi. Khoai nhat la thang Strng, n6 cum ang i;lc, nhåy len chom ch6m, hat vang cå tiem:

Ong Nam ai, bao gib thi ong xuong '~ ? mo ....

Nam dan dan thay cåm tlnh vai lao Nam H6 th~t StJ, mi;lc du chang vån ghet cai mui hoi va tieng rue nao ru<)t cua con cu. Nam d~ bl;lng khi nao c6 d~p se hoi xem t<:ti sao lao l<:ti nuoi cu trong nha.

M<)t horn di qua quan Bm Lieu, Nam nghe

thay tieng Iao Nam om om:

- Lo<:tn the nay thllo<:tn! Hai ba thu gii;lc

thl lo<:tn roi con gi nfra! Nam liec nhin vao

Vie't&Dqc 2003 45

thay lao Nam dang cham chu d9c ta bao. Nam mim cuai diuh di thång thllao Nam da ngtrng len vay chang.

Thay Ba, vao nh?u lai rai cai da. Nam buoc vao. Tu ngay g~p lao Nam, Nam thinh thoång van di nh?u lai rai voi lao. Nam quen dan cai khong khf cua m<)t quan nuoc blnh dån, voi tieng dan" phung ph ung" trong chiec la do CU rfch V9ng ra, tieng hup Ca phe Sl;! P so~p tu nhfrng chiec <fia ...

- He, sao l~i c6 nhfrng ba thu gi~c, ha

thay Ba! ' - (j thl ngoai gi~c c<)ng sån, nuoc mlnh

con b! n~n ch?m tien va chia re. Nhfrng thu

nay cung nhu gi~c v?y rna. Uio Nam g?t gu cai d'fm ra ve hi~u. Anh Bai Lieu g6p them m<)t cåu khoi hai:

- Con gi~c Bai Lie u thl sa o!

- Cuap cha dåu phåi gi~c. o rna cuop

voi gi~c khac nhau the nao nhi? - Cfing the. - Cung the nao duqc! C6 ai n6i cuap ch?m

tien VOi CUOp chia re bao gia dåu. Uio Nam H6 va anh Bai Lien tiep tl;IC tranh lu?n ve gi~c va CUOp, Nam ngoi nham ly de vOi d?u phl;lng. Bong chang nhan m~t nh6 to~t xuong dat.

Gi the? Lac thoi. 6, trånh sao duqc. Dai cung the rna.

Ttru luqng cua Nam d<) nay cung kha hon truoc nhi'eu. Tuy chang chua uong duqc cå"xf' nhu lao Nam nhung cung la duqc vai ba ly. Caf sa y lang lang de ch!u. Nam thay nwi vi~c deu rna ao va nh~ nhang, sau CåU V9ng c6 tlr trong "la do" vang ra nghe cung mui man.

M<)t con de nhåy barn len c6 lao Nam, lao ch<)p lay låm båm:

De cho cu. Nhån tien Nam hoi:

Nay, bac Nam, sao bac l~i nuoi cu. Gam cai giong hoi rna nghe n6 rue thl rqn cå nguai.

Uio Nam cuai phun phe phe cå nuoc b9t: - Ay, tha hoi nhu cu rna ai cung ngui

thay con hon hoi rna l~i ra ve thom tho. Song

a dai doi khi cung muon rue len vai tieng cho

46 Viet&B9c 2003

da h?n. Khong rue duqc thi nha cu rue, c6

sao! Voi l~i, chu<)t sq cu, nuoi cu da chu<)t?

-cu thl hO'n gi chu<)t, tha chu<)t con hO'n.

-A. y, dang nao cung p hai ch!u m<)t trong

hai thu, toi ch!u n6i cu thay ch!u duqc chu<)t,

c6 sao! Uio l~i cuai hi hi, ham rang vang khe, khap kh~nh. Bon nguai ngoi trong quan bong vo tay dom dop tam tuang m<)t cåu hat mui trong " la­do"

May horn lien Nam ft thay lao Nam ra khoi "nha"; chang tuang lao om dau nen ven chiec man phån chia hai "nha" sang hoi tham.

- The nao, bac Nam, sao ft di nh?u v?y ? - A, toi dang b?n so~n m<)t ft "tai li~u" ,

quan tr9ng lam!

Nam ng~c nhien:

- Tai li~u gi v?y?

- "Thai binh th?p sach". Muai bf quyet

lam cho quoc thai dån an. Phai biet, quan

tr9ng lam. Nam d!nh cuai, chang cho la lao khoi hai. Nhung Nam ham k!P tieng cuai. Gi9ng lao nghiem trang khien chang båt bu<)c phåi tin la lao n6i th?t. Thanh ra tieng cuai chi moi kho khe trong cuong h9ng.

Xong, nho cho xem nghe båe Nam. Duqc, roi thay xem, phai biet, quan tr9ng lam!

Ba thu cha ba muoi thu gi~c chung n6 cung chet het!

Tu horn ay Nam c6 cai thu theo r6i Uio Nam viet "Thai Binh Th?p Sach". Chang cung thay thinh thoang c6 m<)t nguai con gai tre, kha d~p, khi m~c dam, khi ta nhung lue nao cung chåi chuot, den tham lao. Khong biet hai nguai n6i chuy~n gi VOi nhfrng CUQC g~p ga nao cung ngan ngui cå. Nam do hoi nguai trong x6m. Nhieu nguai n6i ding d6 la con gai Iao Nam. Thua tong quån sang Phap lao c6lay m<)t nguai vq dam, de duqc m<)t dua con gai. Vq lao chet trong tr?n the chien thu hai. Con gai theo lao ve Vi~t Nam. Nghe dåu hi~n gia nang dang lam chieu dai cho m<)t Snack-Bar tren Sai gon.

Nam cho la c6 ly, vi chang thay co ta c6 ve d~p lai hai dong mau.

Uio Nam da th~t slJ tro nen m<?t nhån v~t hoang duang trong cu<?c song thuang nh~t cua Nam.

Bång di it låu, Nam vån khong giflp lao Nam, c hang eling khong biet" Thai Binh Th~p Sach"vm chucmg trinh kinh bang te the cua lao di den dau.

Dung m<?t cai cå x6m don am len, nguai nQ truyen mi~ng nguai kia chuy~n " con gai lao Nam". Thi ra con gai lao Nam khong chong rna chi':ra, dua con de ra con lai hem cå m~ n6. Roi chång hieu vi ly do gi thuc dåy, nang nhån tårn b6p mfii dua con den chet, dem vUt di. Nhung nang b! bat.

Mm dau Nam khong tin, nhung roi bao dang hån hoi. Nam thay thuong lao Nam, thuong nguai con gai gian truån kia, thuong rna khong ghet.

Uio Nam a li trong nha, quan Bai Lieu vang hån bong Iao. Thing thoång lao g6i m<?t bQC !an, ra di lån lut, v<?t va. Chac hån lao dem do tiep te cho con gai.

Roi m<?t dem, lao ra di tu ch<;mg v~ng toi roi khong thay lao ve. Thi ra lao di uong say li'r co bq a dåu, mai ni':ra dem Hio mo måm ve den chiec eau khi chenh venh a dau ngo thl hl;lt chån nga xuong l~ch. Nu6'c khong såu nhung chac vi say qua, lao chet ng~p a trong bun. Mai sang horn sau nguai ta mai biet, " chuy~n lao Nam" thanh ra eau chuy~n thai SlJ cua XOffi.

Uio da chet, chet hån roi. The rna thang Sl:rng, thang on con a quan Bai Lieu, vån ngheu ngao hat:

- Ong Nam oi, båy gia thi ong xuong

mo! Tang tang tanh, tinh tinh tinh ...

Con cu cua lao Nam da b! dem vUt di.

Bay gia thi chång biet n6 rue a noi nao, tieng rue nao long cho lao Nam hå b6't noi hån ...

Chd T1nh SAPA .

c hq tinh se hQp toi nay

Lua yeu r<?n ra tung ngay dqi mong Hong nhan con gai H . MONG Say nhu ruqu ngam, am long hoi xuån Hoa long chl no m<?t lan V6'i tay khong hai, ngåi ngan la sao!? Duyen tinh c6 lue thap, cao Hoi Trm so ph~n khi nao mm phån

*** Doc len dinh nui them gan Thm trai da hQp may lan chq phien Anh den soi to nhån duyen Tinh yeu vån l~nh nhu dem dong dai Nui cao om lay tl:rng måy Rl:rng xanh tråi r<?ng moi cåy ngo dong Quanh nam khan g6i tang bong Biet tim dau lira thap hong dm trai.

*** Chq phien thu båy, dem dai Duyen tinh dua dåy gai trai mot nha Dinh trai thap sang Sapa Sao nhu on l~i tinh ta thua nao!!

N guyen thi Thu True

Vie't&D9c 2003 4 7

Ta Dan

•

long

Thd NGUYfN VAN CI10NG

T et nay nua anh them ran xa que

Em c6 le chua nhu nhii'ng nåm tru6'c Cau nguy~n cho mlnh giii vyn eau the De l<)c dau nåm canh luon xanh mu6't?

G iay do truac nha c6 hang tuai

Luong v~n th<;> con khoe huong sik m6'i Lån vao san c6 r<)n ra tieng cub'i Em danh cho anh nh6' thuong vb'i vqi ?

G oc b~ch dao truac nha c6 con khong

M<)t 16ng horn da thanh ca y tuoi tot Ky ni~m nao bang chinh tay anh trang 01 xuan ve hoa dam bong trang mu<)t.

C hieu mang m<>t em c6 qua nha anh

Bong khe chac nhieu chum hoa såm tim Giau vui buon trong canh la tuoi xanh N ai ban dau tlnh ta sau ky ni~m!

' V e u nhu mlnh con mai tu6i tha

Qua eau tre dang doi nghieng lat leo Moi hyn ho dyp ca m<)t u6'c mo Thuong ding thanh nt;~ xuan uarn rat kheo!

48 Viet&B9c 2003

Cu tin c6 mua xuan m6'i th~t xuan

Huong hong tharn v6'i hoa xua than ai Va nhiing do~n db'i noi nh6' bang khuang Ta d~n long, en dua thoi tro l~i.

Bai ca sao ( *)

& p. Nh6m d*Y· Len ngay. May buoc

dau con ntmg n~ng. Ngoai l:;ti, thay cai scooter nam ch6ng g<;mg rna thuang. Cuai n6 han mubi nam nay, tlnh nhu tri ky. Cai mu båo h(> mai nguyen nam phenh bl;lng ben chån c(>t den. Qua sinh nh*t han cho thang truoc. Lue nay xin xin, hlnh nhu han sem n6i ... 'may rna chai xi dau b~ dung lue. Toi thui. Ng6 tai phia truoc, lon nhon khoi den chen khoi xam. Di dåu båy gia?

Sao Tua chin cii 61 a nam ke. Thu{fflg em tir thua m~ ve Ja ve v6'i cha. Bua d6 cung t:;ti nåm cai Gins pha Tonic mai toe len, boc di~n tho:;ti re ra k~ han nghe chuy~n dbi xua. Hoi d6, må quay lung voi ong ba ngo:;ti, m(>t mlJc theo ba len Saigon. Trau eau gi dåu, chi c6 cai bau hai thang.

Sao Vua sau cai 61 a nam xa. Thll{fflg em tir thua ngmJi ra 6i a nguiri vao. Chung dåu A mubi m(>t tu6i mai biet m~t ong ba ngo:;ti. Ong ngo:;ti mm g~p da thay ghet roi. Cai m~t ham ham, keu: "Må may bl;lng lam d~ chiu. Trå gia dat cho cai th6i me trai." Ba ngo:;ti vuot t6c, kh6c than: "T(>i chau toi. Mo co i m~ tu c hua dl:rt sua.'' CUng ghet luon.

Mf:ichNha

Bå khong biet nho lOn tffi gi a cha u bå ky nhat bi nguai ta dl;lng ch~m tffi dau c6.

Sao MO' sau cii 61 a nam ch'fw. Sao Khue mfly cai 61 a nam dau? Ma, chac chan rna ra di long day cam gi*n. Con cung h*n ba. C6 dåu con con chua biet may d~p trong bl;lng må, 6ng da linh ra Ba Ria to te vffi gai. Gai d6 bån lanh. Må chua kiP sanh, ba da nhåy ve chiem hån m(>t buong, cam tam vq le. Nhung må ai, n6i må dung gi*n, bå coi v*y rna khong ac. Con an bå da d~ ba giu l:;ti cho con t*p nh*t ky må viet. Ba muO'i may nam nay song vffi må bang tårn tuang qua nhung dong nh*t ky nay dåy. Ba muai may nåm, må gia nay dang ngl:l phuang nao? Trbi khong trang, chi c6 sao muon loi.

Sao Khue chfn cai 6' a nam dili, thu{fflg em tir thua tinh ngoili tJ'nh ngoai nghJa trang. Tinh khi kho gi då u! Lam chung gan sau nåm trai, chi gioi ca kh!a nhau. Låu låu tl:rng, n6i rna y cåu dau chltng ra dau, duoi chltng ra duoi, da da Uang uang, dam da dam do. Nghia vqchong: c6 di~n. Nghla thay tro: nh*p tårn. Nglua dong nghi~p thi chua tung nghe qua. Ra m~t cha che, chong doi voi thang sep ua båt n:;tt nhån vien nu; St'ra gium eau cu trong

Viet&D9c 2003 49

may bai tucmg thu~t; Nan !:;ti v6i nhau tai chin muOi gib' dem giåi quyet cho xong dam b9 trong chuang trinh v.v. Khong g9i la nghia dong nghi~p thlla gl?

Sao Miing ntim cai Oi a nam ngang, tlurO'Ilg em tir tlwiY m~ mang Oi a da y Nmg. Tl:r bua d6 qch luon, khong d~;~ng t6i Gins pha Tonic nua. Xin thl xin chu, sao khong ke le chuy~n khac l<;ti dem nh~t ky rna ra tårn sJ!. Dom con mat han cå tuan sau con vuang thuang h<;ti rna tue. Hoi h~n eling da mu(>n. TJ! an ui: thoi thi chi c6 mlnh han biet.

Sao Vmm dtim cai 61 a nam tron, sao Tzr bon cai Oi a nam vu6ng. Ngay d6, con dub'ng rna di c6 m!t mu den the nay khong? Nao la måy, nao la suang, la gi6 muon trung. Buac ngan, buac dai, buac quanh, buac såi. Di mai vån chi thay lap lap, tang tang, nhu vo bien. Sao tuy sang nhung lap 16e nho nhoi, l<;ti trang giang xa khap. Ba muai may nåm roi, rna c6 con nghe duqc tieng con?

Sao Doi hai cai Oi a nam chong, thzrO'Ilg em tir tlwiY m~ bong, m~ bong mat ta y. Han dung la do am dau! Chång biet nghi sa o l<;ti di thåu nguyen cu(>n cassette sau muai phut chi c6 bai M(Jt Mlnh cua Thanh Tung. Thang cha nh<;tc sy d6 kh6c vq. Mai dau cfing ngåy tha xuc d(>ng. Sau nghe di nghe l<;ti mai, cang ngåm cang thay Xl;tO SJ!: " Vang em difi con t6i v6'i t6i... ThzrO'ng em ba va chfm trifi l {l, co dO'Il chon xa x6i...". å d6 rna tin db'i con to i vai toi! Ma cuoi db'i, b~nh tl:r tim tl:r mau b~nh ra. Sao doi, ba chong len di. Tay rna run l<;tnh, bat lJ!c truac n6i dau minh, n6i dau con. "Con rna ghe dau mung mu, ch6ng dit kh6c d<;t de. Ma yeu, khong åm n6i, chi biet di[tt sap con tren b~;~ng, th6i nhe nh~ c ho da nhuc.' ', khong phåi rna da ghi l<;ti nhu the sao.

Sao Hoa ba cai 61 a nam xoay, thzrO'ng em tir tlwiY dzrr;c va y 61 a Df! czrifi.

Glri cai i meo cho han bu6i sang, carn trua ve mai thay hoi åm. Han viet:

"Bi mang von nhung vui. Du sao cung nghe het c u on bang ro i p hai khong?''

50 Viet&D9c 2003

Nghi b~;~ng ten nay vl:ra ngoc vl:ra li, tong cho cai e-mail nua, dlia tai ben. The la cå bu6i chieu chång lam an gl, cu meo qua meo l<;ti, toan nhung eau nga ngån. Cuoi ngay, mang han: "Vo duyen chua tung thay!" Nhung cfing danh them cho dau ngoi[tc dan rna va hai dau c ham ( :.

Sao biing ba y vut 61 a va o difi, sa o sa rai xuong 61 a lang vui. T<;ti sao rna me ba? Me den nhu ong ngo<;ti n6i: phåi trå gia dat. Qua dat. Cu(>c db'i hai muai mot nåm ngan ngui cua rna c6 han bon nåm dinh liu vai ba. Bon nåm, rna sung suang duqc bao nhieu? Chång le chi vi cåu tan tra cua 6ng: Toe den llmg vita chirng em b6'i, dl chi dai bai r61long anh (* *) ... rna rna ch!u db'i dang ca y du v~y sao? Con con? Han meo nhieu eau con nhang nhit han ba m(>t tram lan, sao con khoai? Con c6 t<;>i vai rna, va vai chinh con. Han eling cung m(>t giu<;>c vai ba: dan ong leo mep. Con tha song vai dan ba, the khong d(>ng long me trai. Nhat quyet nhu the.

Sa o biing ngii xu6ng Oi a gam trifi, thzrO'Ilg em tt'r thuiY m~ ngoi m~ ngoi nghi xa. Nhung con hoi thi~t rna: Lam l<;ti tl:r dau, rna c6 ch9n ba khong? ... Sao con ng~i qua! Nh~t ky rna khong co nua lai oan 6ng. 6ng da mang nhung c6 tinh, ta y qua rna ta y khong bo. Trai tim rna bao dung hay yeu duoi?

Sao sa, sa xuong 61 a vzrim hoa, thzrO'ng em tir thuiY ngzrifi ta 61 a I{li gan. Dem nay vui, hut hai nhieu. B<;tn be dua nao eling ch!u chai. Nåm dua cua het ba chai do. Tinh rna them cai whisky, thay han nhån nh6 qua, chung tay. Di[tt cai chai xuong roi ra m(>t g6c ngoi thac mac. Mac chung gl tV dung l<;ti nhuqng b<;> han? Tue minh, loi thuoc ra dot. Biet han ngua mat cai kieu hut ca chan cua minh lam nhung k~. Ti~c cang den lue tan thl cang hut du. Han the nao eling a l<;ti sau rot. ~ thanh lue nao chång ro, truac gib' ti! nhien vån the, c6 sao dåu, chi d<;to gan dåy bay di[tt he cu ngh'i den dieu nay l<;ti gai gai te cå ngub'i.

Bua an chi dung to~m muong nia nh~,Ta rna cfing mat gan cå tieng dong ho mai dQn xong. Han c6 cai gl muon n6i thl phåi, cu luqn tai luqn lui, tang hang may b~n roi h;li im. M~c han, la t!t di. DQn le l~ con ve, trå cai nha s~ch l~i cho nho b~n tot bt;mg da cho muqn tu gia an nh~u. Gan ba gib sang, mat diu tai nai roi. Va l~i, han cu quanh quanh quån quån gan ben, c6 co cfing chång tinh ba mai duqc.

Sao H6m lap linl1 6i a dau limg, sao Mai Jap linb 6i a dau th6n. Ven ven, v~ch v~ch , luat mai den gib mai d~ y: trai sap sang roi. Sao chua l~n khuat da thay ung ung plua truac thoang hong hlnh quå tron. La m~t trai sao? La huang d6ng sao? Må! Må ai, må 1:J dåu?

Sa o H6m le 16i 61 a dau he, thu(jlJg em tir thuå em ve la ve v6i ai. Må ! Cuoi eling må da hi~n ra vai con. Ong lang ai, må tre mang! Phåi th6i, hoi di, må mai hai muO'i mot, con nam nay da ba muai ba. La rna, chinh må ngay tu dau da dua duang dan loi cho con tlm ve nai nay. Quå tron mau hong nhinh cao han chut nfra. D6ng Anh.

Sao Mai le 16i 61 a ng9n cay, thuO'ng em tir thuå ve xay {fj a t]n}J nguifi. Ba muO'i ba nam, het mum tam nam loa y hoay vai c6 khac nO'i trai Tå y, lan dau duqc ban tay må nam gift, dat dlu. Con tr6i theo må, mong mai mai va v6 t~n. Tieng må thoang thoång:

Ve tham 6ng ba ngo~i. Niu ch~t tay rna, con de dai:

Dåu cfing duqc, c6 må roi, con SQ' gi ai.

Sao Van xa tit 6i a dau trOi, sao Quanh cao ngÆt 6i a ngoili kiwi. Må cuai:

Th~t kh6ng? Bo di theo må, kh6ng sq n6 buon sao?

Sao Van mu6n cai 61 a mjt mung, t!Ju(jlJg em tir tlwi'! ngbin trung, nghin trung cach chia.

Chua Khanh Anh. Dung ngQ, thay trl,l tri khoan thai nh~p chanh di~n. Chu6ng mo d~p diu, le eau sieu bat dau. Han qui ngay sau lung ba. Mat huang ve trang tha, mi~ng låm båm: - Mai d6 roi di dåu?

Sao Quanh thea g6t 61 a nguOi di, thlf(jlJg em chl c6 trifi kbuya 61 a nb]n ve. Thay trl,l tri sua l~i mat kieng, cham chu ng6 xuong ta danh sach ghi ten tu6i va ngay tu tran cua cac vong hon. Cån th~n, thay d~n: - Xin gia quyen d~ y gium xem c6 sai s6t

chi tiet nao thl båo l~i d~ chung t6i dieu chinh.

Han c6 nghe gi dåu. Dang con b~n ngam ånh, mang yeu: - Cai m~t tai met rna chång bao gib ch!u

trang di~m .

Sao O'i, sao h6'i 61 a buon gL. Sao O'i, sao h6'i 6i a bu on chi... Thay trl,l tri låm råm khan dQc. Han cfing lam ba lam barn m<?t mlnh. May ngum quy ben chång ai thac mac, cho la han dang khan theo thay.

Sao chua chung lam cuc the! CUc, kh6i m!t rna che khuat mat em. Ba em v6 tlnh kh6ng biet hay quen mat blnh sinh em b! viem mfii d! ung, dåu c6 ch!u duqc mui kh6i nhang! Ho a hoet em cfing då u c6 ua, trU xuang rong.

Mai, mai d6 roi di dåu? Thay dang tl,lng ni~m thiet tha. Ba em cui

dau rfi t6c, de nen lai thuang x6t. Con t6i ... Dem d6, da 1:J tren dau luoi ... sa o kh6ng

ch!u n6i ra ... Gi~n chai xl dau qua, M ai.

(*) Nh~c phåm cua Ph~m Du y

(**) Ca dao

Viet&DQc 2003 51

Thd Nguyen Ti6n ThB.nh

Them.Me •

Ngay con ve

canh tay M~ run Thuang gi6 dua mui que

Tung mieng cam M~ nhin con an Lån nay nfra? ... ban khoan!

Thuoc M~ uong c6 dang vi con Troi giong bao

' l ... mon non .

Huang tram nam Con sq M~ tram nam Chieu xa nghe long kh6c 000 ve tham!

52 Vie"t&D9c 2003

cMng mon

S6ng vo mien man, ben l<:mh tenh, Con thuyen buong lai kiep lenh denh. l..a rai XaO X<_lC thu ngi:rng bUGC. Gi6 th6i vi vu, trang b6ng xien. Dem rqn cu keu cha d6n ru6'c, Hon ai xoa t6c ngam trang len. Thay rna troi gifra dong lo lfrng. Nguon c(>i la dau, coi V<_ln nien.

Thd True Thu

Ch6n cti

Bao nåm xuoi nguqc duang xa

B~c mon vai ao, t6c da diem suang Chieu nay tro l~i que huong L6i xua con d6, huy~n duang noi dau?

Tren ban huong nh~n giång sau M~ oi, m~ hai! Ngan dåu khua't roi LOng d6n dau mai khon thoi Kinh dång len m~ doi lai nh6' thuong.

Toi di bo l~i que huong

C6 mui m~ m6'i, c6 huang lua dong Nh6' tu6i nho thuang vien vong Mo thanh canh gi6 bay rong khap trai Horn nay da 16'n khon roi Bu6'c di m(>t bu6'c xa xoi muon trung Que huang chon cii m!t mung C6 con mui mc;t, lua dong nåm xua?

Viet&B9c 2003 53

NhmL~u

L a chd nhung n6t nh~c dem qua nåm cho

L~ng long lanh chång n6i gl nhi€u Thåm sau mat em n6i nho

Moi dem qua da y thoi thåm thl con mua h~ NC1 bung nhung chie'c la tu tam råt l~ Moi dem qua day thoi lOi v6 ngon vlfc sau DC)ng long boa cå va thien h~ D6ng hoang anh nha nh~c nghln eau Anh trum chan ran de khe su6i Cho lao xao pha vo nhi~m må u

La hung nhung thien thau dem qua Tråi duong gan tram la Va anh nam da y Våt vudng dau dau

NVT

54 Vie"t&D9c 2003

C6

Sd •

Thu6ng

Lu6ng

Chang? C 6 nguoi l~n xu6ng bign sau

Tlm rong re u C6 nguoi tlm V \fe sa u dQc kinh giua tie'ng chim keu Mua xuan nhi~m må u Nguoi the' quen dån hoi thC1 quen doi mlnh co la qua mau

Doi khi nghe s6ng lan tren rna lan v€ nhung neo duong xu'a: chu6ng, co d~i, chie'n truong Xong xao v~ch duong R6i khep elta SQ ho

Th6i thl thoi trd l~i trang kinh dQc m()t mlnh Ma blnh rninh sao keo kie't

6i nhung ke xam mlnh l~n c6 SQ thu6ng lu6ng chang?

NVT

Bay giO', ngum 16n n6i chuy~n rna su dlfng di~n tich nhu " Tir Thuc l~c thien thai " chac tre con khong hi~u n6i. Ngay den nguai IOn, c6 th~ c6 ngum con lån lon vai ong Tao Thuc nao d6. Dirng n6i tre em duai 15 tu6i, thanh nien khoång tu6i 30, viet duqc tieng Vi~t khong sai nhieu 16i da la dieu dang mirng ! D6i vai thanh nien do tu6i vira n6i . ' que huang cua hQ la dat nuac Na Uy nay. Chuy~n ve Vi~t Nam cua hQ khong nhu la chuy~n cua ong Tir Thuc nao d6. Ong Tir Thuc khi xua, sau nhieu nam xa cach tran the, lue tro li:ti que huang ... vui mirng khong bao nhieu rna n6i x6t xa, tiec nha l~i cang dång trao manh li~t ! ! ... con hQ tro l~i que huang cua cha m~ hQ, c6 th~ chi thay nai d6 la m(>t chon an c hai re tien ...

Hai muai båy nam da troi qua ! Vi v~y, n6i den vi~c d~y tu6i tre hQc tieng m~ de; do CO phåi la vi~c Can duqc Sl! quan tårn cua ngum lon tu6i chang ? Phan toi, toi nha ro dm giac thoåi mai va su thac mac nO'i toi, vao ngay thu tu cua tuan l~ truac khi hQC tro nghi mua thu. Thoåi mai VI 4 gi a d~y hQC bu6i Sang da tro i qua .. J~i tro i qua 2 lap khac nhau. Thac mac vi khong biet se dung vai tro thong dtch ve de tai gi ... va g~p ga nhung ai. Chua den 11 :45, co giao phlf trach gia n6i chuy~n VOi cha m~ hQC tro ve van de gift gin suc khoe trong nha truang da hat hai ch~y t&. Co ta xin 16i vi hai tr~ - m(>t chut xiu -bm mai huang dån lap cua co ta tir m(>t nha hat ve truO'ng. Tuy m~t nhung co ta

D~g Quang Chinh

da lang xang eling toi chuån bi moi thu cho bu6i n6i chuy~n. Thay duqc s~ tich eve cua co ta, Sl! hang hai cua toi ci1ng tang len. Sau khi sv chuån bt t~m du, co ta trao d6i v& toi SO' qua ve n(>i dung nhfrng gi CO ta se n6i. Khi n6i, thinh thoång co ta duO'ng nhu con nghe ng6ng d(>ng t'inh ben ngoai, c6 ve e ng~i cha ffi~ hQC tro se khong kiem ra duqc phong rna hQ se vao hQp.

Nhung, roi ... 15 phut nua da troi qua. 12:15 roi rna chång thay m(>t bong nguO'i lai vang. Co giao ltch Sl! cho rang c6 le cha m~ cac em chua nh~n duqc thu hay la da nh~n thu qua tr~.

Toi n6i, khong phåi hau het cha m~ cua cac em hQC tro Vi~t Nam deu di lam ... nhung, c6 kha dong ngum lam vi~c theo nhu eau ( chu gQi di~n tho~i khi can them ngum ) nen c6 le da khong ktp thong bao stJ b~n vi~c d6. Neu bu6i hQp da di~n ra nhu dtJ tru, chac toi

vån con am uc ! Dieu chua 6n la cha m~ hQC tro c ho rang chuy~n y te hQC duang la chuy~n cua nha truang.

Ngoai ra, m(>t s6 gia dlnh toi da tro chuy~n, c6 Sl.J ng(> nh~n dang tiec. Con cua hQ n6i nang c6 ve ranh rQt, nghe rat van chuang khien chung ta tuang nhfrng dieu nay do cha m~ chung d~y, ai ngO' chung n6 hQc theo nhfrng phim Hong Kong duqc xem a nha. Doi khi nghe chung n6i c6 ve "di luang", toi hoi ky ... ho a ra, chung n6 chång biet ngh'ia th~t Sl.J cua chfr hay cåu n6i d6. C6 le chung nghe cåu d6 nhieu lan, gan vai nhfrng dnh khoi hai ... nen thu(>c long; roi tubng rang dnh

Vie't&D9c 2003 55

trong phirn phu hqp v6i khung cånh lue chung dang n6i chuy~n, nen chung b~t ra m<)t cach tl! d<)ng ! ! . The rna cha m~ chung cho ding phirn Hong Kong cilng c6 ich lqi cua n6, it nhat o di<Sm da giup con em hQ hQc n6i duqc tieng Vi~t!

Nguqc l~i v6i suy nghi d6, doi gia dinh khong d~y con hQc n6i tieng Vi~t. HQ bu<)c con phåi n6i chuy~n v6'i hQ btmg tieng bån xu, du o trong gia dinh, vi hQ sq con hQ, vi yeu tieng Na Uy, se b! thi~t thoi trong vi~c hQC t~p. Ly le nay nhu duqc Sl! dong tinh m~nh me va gian tiep tir chinh quyen, khi hQ ngung chuang trinh d~y tieng m~ de trong cac truang hQC tir nåm 1992. Nhung, dan da, qua thai gian, nhieu cong cu<)c khåo ct!u da chung minh nguqc l~i. Tre em, trong truang hqp binh thuang, c6 th<S hQc hai, ba ngo~i ngu khac, ngoai tieng m~ de rna khong b! cån tro gi trong vi~c hQC t~p CUa chung Nhirng tre em viing vang v6'i tieng m~ de, eling dong thai tiep thu nhanh ch6ng ngon ngu bån xu. StJ lqi, h~i eling khong chi nam o van de ngon ngu. Tre em trong thai gian truong thanh, khi giu duqc sac thai co hiiu CUa minh, toi thicSu la qua vi~c Slr dt,mg duqc tieng m~ de, se it c6 nguy ca tro thanh nhung nguai b!-va-gåy roi lo~n trong xa h<)i. Dieu vira n6i c6 th~ b! coi la ly thuyet, khong c6 nhirng h~ quå nghiem trQng trong m<)t qu6c gia da van h6a va nhieu sac dån. Nhung, h~ quå nai moi sac dån c6 thcS se c6 nhirng khoi hai nghiem trQng. Bån thån nguai viet chua dl! m<)t di~n dan va bu6i hQp m~t chung nao c6 tinh cach toan the gi6'i cua H<)i chuyen gia Vi~t Nam. Nhung, nghe m<)t ngum da tham dtJ thu~t l~i, tac giå cåm thay kha khoi hai Danh xung la chuyen gia Vi~t Nam rna khi g~p nhau l~i phåi su dt,mg tieng Anh, deS n6i chuy~n ve nhirng van de Vi~t Nam trong hi~n tinh va tuang lai sa p den ! ... N6i cho cung, khi Vi~t Nam c6 dån chu va da nguyen th~t slJ di nua, bao nhieu phan tram trong s6 chuyen vien d6 se tl! nguy~n ve nu6'c, song va lam vi~c v6'i soluang giong nhu cua chuyen gia nu6'c nha ?.

The nao la nguai Vi~t chinh cong ?

56 Vie't&DQc 2003

Cåu trå lai phat xuat tir chinh gia dinh moi nguai. Neu cha m~ cua 16'p thanh thieu nien khong ap u duqc m<)t tinh yeu que huang doi v6'i nai chon rau eat run, neu hQ va con cai khong c6 duqc m<)t slJ lien h~ gi v6'i t~p thcS nguai Vi~t nai hQ dang sinh song ... thl phep l~ nao c6 th~ t~o nen tinh yeu que huang nai 16'p tre va cai gi se giup dam thanh thieu nien nay gifr viing duqc nhung sac thai rieng bi~t cua dån t<)c? MQi nguai deu thay ro dieu d6. M<)t ch! giao vien m<)t 16'p Vi~t ngu t~i vung dong nu6'c Phap (*) de ngh! Cl;l thcS: cha m~ phåi danh thai gian gan glii con han, ha y n6i chuy~n nhieu VOi cac con han ve phong tl;IC, t~p quan nguai Vi~t, chuy~n an uong ( m6n an thuan tuy Vi~t) to Clr chi tri u men, t~p cac em dQc va viet tieng Vi~t them nai gia dinh .. v .. v ... Chung ta them vao de ngh! ay nhu sau: neu it c6 ca h<)i gan glii v6'i con cai ... t~i sao chung ta khong thcS glri gam con cåi vao nhiing sinh ho~t cua cåc doan thcS nguai Vi~t ? ft nhat la khuyen khich tre tham dtJ va o cac ho~t d<)ng cua nhirng nh6m thieu nien trong khuon kh6 nha tha hay chua la nhung nai rna ånh huong CUa sinh ho~t t~p thcS doi v6i vi~c hQC tieng m~ de cua chung, c6 thcS thay duqc.

N6i den sinh ho~t t~i chua hay nha tha, chung ta khong th~ khong n6i den nhfrng no llJC Ve Vi~c d~y tieng Vi~t cua hai ton giao nay. Nha tha, han Chl;IC nåm qua, da c6 nhirng 16'p d~y tieng Vi~t trong d!p he rat b6 ich cho thieu nien. Chua eling c6 16'p d~y tieng Vi~t cuoi tuan. Nhung, c6 le xa trung tårn ph6 nen hQc tro tham dtJ khong duqc dong lam Nhån lan tham chua Nhu Lai, Colorado o Hoa Ky thång 4 vira qua, toi thay vi~c hQc tiengVi~t o d6 soi n6i lam. Khi gia giao ly cho mQi ngum cham dtit, cac gib hQC tieng Vi~t duqc bat dau ngay. L6'p cao c6 nguai 16'n, c6 huynh truong 16'n tu6i phl;l trach. L6'p ca bån tieng Vi~t, nhat la doi v6'i cac em nho, duqc hu6'ng dån bm cac anh ch! huynh truang nho tu6i han m<)t chut; c6 khi chinh la m<)t trong nhiing anh, ch! CUa CåC em hQC tro do. Khong khf hQC t~p c6 ve vui ve, tich ClJC .. Gia dlnh cua m<)t s6 em, c6 nha o cach xa chua gan cå tieng xe hai. Dieu quan trQng la cha m~ cua cac em c6 thay duqc y nghia va lqi ich cua vi~c hQC tieng Vi~t hay khong. Neu con hQ hQc xong m<)t

nghe. Co i nhu thanh tai. The la xong ! ...

....... Nhung, con van de d~o due ? Då y khong phåi la van de don giån. Song t~i Vi~t Nam, nguai ta da thay kh6 khan trong vi~c tim ra m<)t rna u mvc hqp tinh hqp ly c ho van de d6 ... .. huong ho, song t~i xu nguai, v6i dm song duqc v~t chat h6a cao d<), li~u h<;> c6 th~ giåi quyet duqc van n~n d6 khong ...

Gan dåy, toi hai e de khi g~p a ngoai pho nhung nguai trong c6 ve dong !mang. Toi hau nhu b! nhiem bai thai d<? cua nhfrng nguai Vi~t rna toi da g~p ga truac dåy. Thay nhau ngoai ph6, h<;> tranh m~t, ho~c lam nga ... hay giå do nhu la m<)t ngum Chåu A nao d6 Nguai lan rna con ne tranh ve bån sac dån t<)c cua mlnh nhu the, dung trach cac thieu nien nho tu6i.

LJp thanh nien nhu da rai xa con duang rna the h~ dan anh da di ba y låu nay. Cha m~ cac em thieu nien hån nhien se phån vån khong biet giao con mlnh cho sinh ho~t cua Wp ngum nao ??! ... Th~t ra, tlnh tr~ng nay cung c6 th~ dieu chinh, neu t~i d!a phuang h<;> a c6 nhung ho~t d<)ng cua t6 chuc Huang D~o.Tot hon nfra la c6 t6 chuc HD cua nguai Viet. Chuy~n truac mat cua ta ngay nay va chuy~n cua dån t<)c Tå y T~ng han 50 nam ve truac, a m<)t khia c~nh va mue d<? nao d6, cilng khong khac nhau lam. Sau khi chiem duqc Tåy T~ng vao nam 1950, Trung C<)ng bat cac tre em sang Trung Quoc, phåi h<;>c t~p t~i m<)t nai duqc g<;>i la Truang cua cac quoc gia a Bac Kinh. H<;> dimg m<;>i cach d~ rua 6c b<;>n tre, lam s~ch het nhiJng due tin ton giao va truyen thong van h6a, roi nhet vao day nhung tu tuang mai ve d<)c tai cua quoc gia. Nhung, tinh than quoc gia cua tre em Tå y T~ng khong b! tieu di~t nen nguai Trung quoc van tiep tl;JC rna ra nhieu truang khac tuong tv a vung bien giai. D~ thvc hi~n nhanh ch6ng sv dong h6a dån t<)c Tåy T~ng ,

vai nam sau, Trung C<)ng hat nhung dua tre mai sinh ra chi c6 vai tuan, dem sang Trung Hoa, d~ chung se duqc truang thanh trong c<)ng dong Tåy T~ng Trung C<)ng . Nhung chung da khong b! tiem nhiem nhu y muon cua nguai Trung c<)ng. Due D~t Lai L;tt Ma da phan khai vl due tin såu xa cua nhung

ngum tre Tå y T~ng nay. Tuy nhien, ngai eling thay rang, th~t la khong thtJc te khi nghi rang nhfrng dua tre b! giao dl;IC tU khi con be l~i khong tra thanh C<)ng sån khi lan len, neu C<)ng sån Trung Hoa con ton t~i låu dai. Nhu v~y, den the h~ sau, nhung dua tre Tå y T~ng a ben An D<) c6 th~ la nhung ngum rat quan tr<;>ng, m<)t cai nhån cua dai song tårn 1inh hoa binh rna dån t<)c Tåy T~ng mong moi con duy trl duqc. V6i tam nhln chien luqc d6, nguai Tå y T~ng da thanh l~p nhung truang n<?i tru, duai nhfrng chån doi gan bien giai, ben kia nuac An D<), d~ nuoi d~y cå ngan tre em, ngay khi h<;> mai sang t! n~n t~i quoc gia nay. Chung duqc h<;>c nhieu mon, nhung cac mon chinh van la h<;>c chfr Tåy T~ng, ton giao va l!ch sl:r Tåy T~ng. Do d6, han 50 nam qua, duai sv lanh d~o cua Due D~t Lai L;tt Ma, cac the h~ tre tu6i duqc tiep noi theo tinh than nay, da cung ngai ben bi lam m<)t cu<)c v~n d<)ng day y nghia va het suc lan lao.

Ngay horn qua, tren duang xuong pho t6i da chling kien m<?t dua be d<? chung l O tu6i, v6i cåy du nho xiu va ba lo sau lung, da tv mlnh di den nha tha Hoi giao (Moske). T~i d6, c6 th~ em se h<;>c giao ly, dong thai cung h<;>c tieng m~ de, vao m<)t ngay blnh thuang trong m<)t tuan le. Th~t la dieu dang suy gam. St! lan manh cua c<)ng dong nguai Pakistan ngay nay la c6 d~i bi~u trong hai dång chinh tri ... va c6 cå d~i bi~u trong Quoc h<?i Na Uy nua. Dieu nay la m<)t trong nhung yeu to d~ giåi thich t~i sao h<;> da c6 duqc nhfrng cu<)c bi~u tlnh ram r<). Nhung cu<)c bi~u tlnh nay duqc thtJc hi~n d~ doi hoi chinh quyen du y trl vi~c d~y tieng m~ de va cac van de van h6a va tin nguang khac cua h<;>.

Trong khi chung ta den dat nuac nay vm tu cach ty n~n chinh tri, gan 30 nam qua, da c6 nhung thanh cong nhu the nao. Ve h<;>c van, ti l~ thanh nien Vi~t Nam c6 trlnh d<? cao dång va d~i h<;>c dling vao hang thu hai, sau c<)ng dong Sri Lanka. Ve kinh te, ta eling c6 nhung ti~m, quan Wn nho trong thanh ph6. Nhung, hlnh nhu ta khong th~ song t~p trung nhu nguai Pakistan duqc. Va d~c bi~t nhat la hlnh thai h<?i doan, d?i di~n chinh thuc cho c<)ng

Vie't&D9c 2003 57

dong nguai Vi~t hlnh nhu di dan den ch6 tri~t tie u ! ! ... H<?i do~m khong c6, m<?t ta ba o p han anh tieng n6i chung cua c(>ng dong khong c6. Trong tUO'ng lai, huang di cua c(>ng dong chung ta se ve dåu?

M<?t hQC gia Vi~t cho rang lue nao tieng Vi~t con thl dån t(>c Vi~t vån con. M<?t cach khac, chung ta c6 th~ n6i rang, hon thieng song nui, tinh than dån Vi~t con ton t~i chinh la nhb' ngon ngfr vån con duqc bao ton va su dl,mg; nhat la v& nhfrng the h~ tiep n6i sau nay cua nhfrng di dån Vi~t Nam tren the giai. C6 n6i duqc tieng Vi~t, hi~u duqc Su Vi~t, nguai ta mai c6 th~ nh~n ra duqc dåu la ban sac cua dån t(>c. C6 duqc sv tv hao mai dam g~n lQC nhfrng cai hay cai da cua ngub'i.

Toi mong rang, neu toi con tiep tl;JC huang dån Iap h<;>c d6, m<?t ngay kia, lap h<;>c nay se hat duqc bai" Vi~t Nam, Vi~t nam ". Tir ch6 hat duqc, den ch6 hi~u duqc .. .l~i them SV hi~u biet ve l!ch SU nuac nha ... m(>t lue nao d6, cac em h<;>c tro tv cåm thay thån ph~n mlnh dinh lien nhieu it vai hai chfr Vi~t Nam "Vi~t Nam- Vi~t Nam nghe tir vao db'i Vi~t Nam hai cåu n6i tren vanh moi ... "

Khong Chl la SV gan bo, hQ COn CO th~ la nhfrng nhån to lam nen SV kieu hanh CUa con ngub'i Vi~t Nam tren the gi& "Vi~t Nam tren dub'ng tuang lai

Lua thieng soi toan the giai" H<;> se tlm cach ph6 bien den m<;>i dån t(>c, cai dai s6ng tårn linh hoa blnh, cua nhfrng con nguai c6 cha 6ng, da m(>t lan lieu bo dat nuac thieu tv do ra di, d~ xåy dvng l~i tlnh nguai.

" Tv do då y la khi giai Tlnh thuang dem ve muon nO'i

Vi~t Nam då y tieng n6i di xåy tlnh nguai ... "

D~ng Quang Chinh

58 Viet&D9c 2003

voso

N hung vo so

mon moi diu dang elta bi€n Nhung dttong cong vinh vi~n an bai nhtt mu6n loa i cua bi€n Ltt<;1n eat trang Linh h6n rut ru()t phoi

Cong c6ng ang måy l~ng T6c my hai mua mua nang ganh tu6i troi nang loa bai dttong xanh Thuy~n thung xoay quanh Nhung cM t v~ t den Kinh cåu tri~n mien Ca tom con cai M() trang di~p trung Bi€n xanh låi nhåi

NVT

7

CON CHIM ~ÅU NHO

M 6i bu6i æn8 nhln qua khun8 clla seS.

Con chim såu nhåy nhot tren canh cåy

Mau l6n8 xanh hin pha tron3 mau la Ch~m chu tlm chu såu nh6 con con.

!Ju()n hay vui rna chu cgt tien8 hol

GQi b1;1n duon3 hay th6t tien3 tho than.

Cu~ doi nay bao fån tron3 mot kiep.

Chu duc;)c vui don tiep b1;1n d6n3 san3?

Chu v6 tu mec troi cao xanh biec.

0\!.en m3i n3ay æn du6i bQn såu con. Khi 8io mua ven kien tri tlm kiem.

Mot n3ay no hao suc ven kh6n8 san.

Chu kh6n8 ham dua tranh von3 danh l<;Ji.

Chuy~n tr'ån 3ian. the sl} the 3ian lo. Ai båo chu n3u n3d hay kho d1;1i.

Chu mim cuoi kh6n8 mot tien8 so do

T ron3 c6 ddn ai bu()n ai than oan

Chu ddn c6i kh6n3 dam trach mQt loi.

i)uc;)c mot kiep lam con chim såu nh6.

Chu an lon3 kh6n8 phudn8 h1;1i den n3uoi.

!Jiet h6m nay n8ay qua di la du.

Chuy~n h6m mai. cu de mec h6m mai. Chu kh6n8 lo chuy~n tudn8 lai qua khu. Thån le b'åy an phan voi nh6 nhoi.

La Binh ~a Hakadal

Viet&D9c 2003 59

Cu nghi cånh bo thån gia dan d<;>c nai

q~e nha, toi l~i cang dau long x6t d~. Bai v~y bo vua dung tu6i tieu chuån, toi l~p tue n<;>p dan xin båo lanh theo di~n doan tl;l gia dinh rna lu~t phap Na Uy da qui dinh: Cha hoac m~ g6a bl;la, tren 60 tu6i va kh6ng ngubi. nu6i duong.

Bo con toi a vao m<;>t trong nhilng truang hqp von duqc uu tien dai ng<;>. Han nila toi l~i da c6 sån nha dra, cong an vi~c lam. Do d6 dieu con l~i duy nhå:t cua toi la sua so~n tinh than de d6n bo.

Ngay xua m~ toi, sau ba lan hfru sinh vo du6'ng, da danh long bo bo con toi lai tran the rna ve ... trai, lue toi vua tron lO tu6i . .Ke tu ngay d6 bo da anh dling chap nh~n thån ph~n ga trong nuoi con. Vi~c m<;>t nguai dan ba g6a chong quyet thu tiet nuoi con ke ra eling ... thuang thoi a xu An Nam ta, nhung neu m<;>t nguai dan ong g6a va rna nhat dinh khong tl;IC hu yen vi con minh, hån phåi la ~ot SlJ phi thuang, dang ne. D6 chinh la trua~g hqp cua bo toi v~y. Tuy nhien dung viing duqc nhu the khong phåi d~, bo da phåi dau tranh khong ngl:rng vai chinh bån thån va vai cå ngo~i cånh nila. Bo con tre l~i tuang ta coi ngon lanh, lam sao tranh khoi nhilng cuoc giuang dong kich tåy cua ... dan ba. Chång ia khi bo con toi thuang xuyen duqc cham s6~ ky' de u c hi duqc ba nay dua c ho nieu ca kho de' anl1 Hai nem thir, ba kia dem den to canh c hua de' anh Hai ... htip chO'i, ba no rinh lai dia suan nuang de' anh Hai lai rai ba sc;i. D6 la

60 Vie't&D9c 2003

Horu My chua ke nhilng ban tay thinh thoång l~i dui b~o vao ttii toi nhilng dong b~c cåc dong thbi. kem theo m<;>t su di~p: Con ve n6i di hoi tham ba va mifi ba qua nha choi. Tuy nhien bo toi lue nao eling de cao cånh giac, giil vilng l~p truang: Khong buac di buac nila! Ly do rna bo van tuyen bo vai... toi nghe th~t dan giån: Bo' khan§ tin tu6ng cac ba m~ ghe!

Ay eling nha due hy sinh cua bo rna toi duqc an hQc dang hoang, lan len trong slJ cham s6c va tinh thuang d~t dao cua nguai cha. Truang hqp cua bo mai dung tram phan tram cåu c6ng cha nhu ntii Tluii son. Phån lam con, duang nhien toi phåi cåm d<;>ng ~a tårn ni~m ding minh eling phåi giii HrEU vai bo du a bat cu hoan cånh nao.

Sau ngay mien Nam that thu, thay toi tai truang thi it rna man mo nai 'thuy lqi' thi nhieu, bo lac dau, tha dai. Bo am tham tirn duang cho toi vuqt bien. Khi da chac an, bo ban nha tren thanh pholay tien mua vang n<;>p cho chu ghe roi khan g6i ve que lam ru<;>ng. Toi chi duqc biet toan bo ke hoach cua bo vao phut ch6t, khong con .thai gib phån Ung. Truac lue chia tay bo thi tham nhu the troi tran: Ra di ma xay dvng tuong lai! Trong nhiing gib' phut lenh denh tren d~i duang toi da tlJ the Song thi thlJC hi~n lai bo cho bang duqc, chet thi dem theo xuong ... bi~n.

Khi nh6m t6i duqc tau Na Uy vat, biet chac da song s6t,? to i tiec vo c ung da khong c6 bo ben qnh. o trong tr~i t! n~n toi cang nha bo da diet. Trong m<;>t lue cåm khai ve

tinh phl;l ti':r t6i da nha m<?t thang b<;tn xåm vao bap ta y dong chfr Xl que huong - thuong cha gi il.

Den Na Uy d~h ett, nha lm bo d~n do trttac lue ra di, t6i khå'i sl,T ngay vi~c hQc. Ngoai ra toi khong quen vi~c lien l<;tc thtt tu deu d~n vai bo. Trong thtt toi tl,T ... t~ng cho minh sarn han thai h<;tn ra trttang bang cap nay hay chUC Vl;l nQ va kem theo ffiQt vai tam hinh rna khi Chl;lp t6i da kheo dan cånh trltOC. Quå tinh t6i kh6ng co y khoe khoang hay phinh g<;tt rna m1:1c dich chi muon bo dttqc vui, dttQ'C an tårn rna song. Neu bo co dttQ'C giåy phut nao hanh di~n ve Sl,l' ... thanh c6ng qua chi tieu cua thang con a nttac ngoai khi dem ånh di khoe ba con loi xom thi, theo toi nghi, c ung chiing c het... thang N a Uy nao khien lttang tårn phåi rue ria!

Thinh thoång danh dl;Jm duqc it tien toi l<;ti mua qua dong thung gi':ri ve bieu bo. Nha ti tien com do rna bo da song qua ngay do<;tn thang, nhat la giåi quyet d~p dttqc nhieu van & khån trttang nm phvang, qu~n. A. y cung theo dttang loi, ke ho<;tch do rna ho sa xin xuat cånh cua bo da 'ch<;ty' l~ han th6ng 1~.

Ngay don bo a phi trttang, toi khoc nhtt thuå' xtta con gai vån nuc nå' trttac lue ve nha chong. Toi coi thien h<;t nhtt pha, khoc cho suang cai da, vi dåu nga bo con toi co ngay tai ng<? the nay. Sau mttm may nam xa cach! Bo t6i eling chap chap c~p mat da rl;lng het long mi, ram ram giQt 1~. Toi khong nga bo thay d6i nhieu qua; toe råu b<;tC Sl;lCh, rang Tl;lng g'ån het, da de nhan nheo nhu th~ chi dfnh ha tren b<? xttang. Thttang bo t6i l<;ti cang khoc han nfra.

Trong dem tårn sl,T, bo båo vi tinh ph l;! ti':r, vi thuang t6i c6i cut nai dat khach que ngttai nen bo mai phåi can rang (du bo da...mom) bo l<;ti xom lang rna qua vai t6i. M<?t dieu an ui cho bola trtt6'c khi ra di, bo da dttqc nha nttac chap thu~n co dieu ki~n cho boc m<? m~ roi dem theo hu tro hai cot cua m~. Bo båo the' la m(J: may lue nito cilng a cfUlh bo! Bo chung tinh den the thi thoi. Chac a tren trm, linh hon m~ t6i hiin ... sung sttang b<?i ph'ån. Ve phttang di~n thuy chung duy nhat, toi thua bo xa.

D~ danh dau ngay doan tl;l, cach rieng d~ bo co b<;tn nai xu ngttai, toi t6 chuc m<?t bfra ti~c rna thanh ph'ån chu ll,Tc thl,Tc khach gom toan cac bac lOn tu6i. Toi tinh nguy~n dong vai chieu dai, thay dia nao g'ån s<;tch thi tiep te them moi, ly nao sap C(;ln l<;ti SOt sang 'chåm' day chat men, låu låu l<;ti khfch l~ tinh th'ån: MOi bie soi! ho~c: Dz6 chti bie!

Sau khi nghe bo k~ chuy~n d6i mai a Vi~t Nam, cac bac ciing thi dua tvang thu~t nhfrng 'kinh nghi~m xttang mau' cua thuå' ban d~lU d~t c hån den xu 'sau thang mua dong' nay. Bac Tho<;ti noi vm bo:

- Ong Hai nen sua SO(;ln tinh th'ån hQC tieng Na Uy di la vua. No kho gi dåu!

Bo 19 ve khiem nhttqng: -To i m<?t chfr can lam do i thi hQC vai

hanh gi duqc. Vå l<;ti eling g'ån dat xa trai roi, song dttqc bao låu nfra d~ noi tieng ngttffi ta rna bao hQC.

Nhttng cac bac khac deu xac nh~n minh lue dau eling nghl nhtt the, tuy nhien khong 6n. Bac B6n, nguai co le lon tu6i han cå, giåi thich:

-Ngo<;ti kieu nao den dåy du muon hay khong, ho~c a tu6i nao hay trinh d<? nao ciing phåi hQc xong 590 gia tieng Na Uy. Chfnh phu coi dåy la Sl,l' dai ng<) bat kha tU choi.

Roi bac h<;t giQng noi nhtt th~ muon khich 1~ bo:

-Th~t ra tu6i anh em minh rna con p hai cap sach den trttang k~ ra cfing ... khoi hai da y, hQc trttac quen sau. Nhttng thåy k~, ong Hai, minh di hQc dåy khong phåi d~ biet tieng hau ... cai nhau vm Na Uy, nhttng minh nham vao hai dieu lqi Cl;J th~ khac; thU nhat, tffi lap g~p ngum dong huang noi dam ba cåu chuy~n ba lap vm nhau con han nam cheo kheo a nha; thU hai d~ hang thang minh dttQ'C cap the xe buyt mi~n phi, co cai 'ciing' rna di dåy di do, khoi phien con chau p hai lai xe dtta don.

Bo nång ly, g~t gu roi noi: -Cac ong anh chac gia noi tieng Na

Uy gioi lam roi chu gi? Cac bac deu pha len cuai. Bac Nhan

tiep lai: -Phåi, gioi! Gioi den ... moi cå tay m8i

l'ån dl;Jng tr~n. HQC may khoa roi rna cuoi cung chi nha co ja Ut co, neila khong, takk la cam

an ha y c ung lam god dag d~ ch~w. Chu thay l~i trå thay, nuac m~ gl.

Båe Ti~p h~ dua xuong ban, bung ta y: -Toi dam ca ong Hai då y th~ nao cGng

l~i h<;>c co Kari 'Dt,mg'. Bo nhuang c~p mat da båt dau d6i

sang mau do: -Co ay la nguo'i Vi~t hå? -Khong , nguai No<;>c. 'Dt,mg' dåy

lL.dt,mg dåu h<;>c do. Co nay chuyen ve 16'p gia, d~y theo loi truyen khåu, khong dm theo sach va, MP gi d~y nay.

Båe Trang chen vao: -Ay ciing vi v~y rna lap gia chung toi

phåi m<?t bua ta hoa tam tinh. Ong Hai biet horn do chung toi h<;>c gi khong?

Di nhien lam sao bo biet duqc nen lac dau roi lang tai nghe båe kia phan:

-H<;>c num vu! Khong rieng gi bo rna cå ban ti~c l~p

tue nin thinh. -To i no i thi~t rna. Bua do co Kari

khong kiem duqc nguai giG' tre, danh dem dua con theo den truang. Chac hoi horn con khoc, khong so~n bai duqc nen co ap dt,mg lo i .. .' dl,lng' theo thoi quen. Dau tien co dua num VU ... cao SU d~y cå 16'p dQC, roi khi thay ta cho COn, CO l~i båt cå 16'p hQC Ve ta COn nit, sau do co be dua thang be len, chi mat, mGi, tay chån va cå ... cai ay cua no rna d~y chung toi h<;>c tieng.

Båe Tu cuai cuai: -May cho cac Cl,l day. -Sao, may? -Co lay cua dua con ra d~y con da,

chu lay ... cua co thi ... phien qua! Tieng cuai dong lo~t p ha len. Toi ngoi

a xa cGng khong ttJ che n6i, phåi ha mi~ng .. . cuai tham. Thi ra khong rieng gi b<;>n tre, cac Cl,l rUqu vao cung biet tieu låm lam chu. Tu6i gia co chut 'hoa la canh ', thay de thuang lam sa o!

Båe B6n phat bi~u tiep: -Dung la khoi hai! Cåc ong ba 16'n tu6i

v~y, ai cung da co chau n<?i, chau ngo~i cå dan rna phåi hQC ve num vu vai ta lot! Toi thay nguai Na Uy d~y tieng khong thtJc te. L6p toi tuan roi chU dåu, bua trUaC hQC ten cac mon an cao luang my v!, horn sau hQC ve cao t6 hQ hang. Ong thay hoi hi~u khong, cå

62 Viet&D9c 2003

lap minh toi gia tay noi hi~u, hi~u het. Tan gia, ai cGng than bai kho, råe roi roi nha toi giång l~i bang tieng Vi~t. Toi båo toi cGng co hi~u m~ gi dåu! May nguai do ng~c nhien: 'Sa o a trong 16'p, ong thay mai giång, båe da båo hi~u het tran tr<;>i?'. Lue do toi mai trå lai: 'Minh gia roi, såp xuong 16 nay mai, mac rna chi phåi hQC ten cac ong CaO t6, CO nQi! Mon an thi co bao gia minh sai may thu cao luang dåu. Noi d~i hi~u roi d~ ong thay thong qua 1~, d~y bai khac thtJc te han. Toi no i v~y dung khong nao?

M<;>i nguai dong thanh: Xin nhf{t tri v6i bie!

Trong so cac båe thtJc khach chi co båe Hi~u ngoi ben tay trai bo la co vi~c lam, thanh thl:r båe co du tu cach d~ thuyet minh ve cai SlJ 'lao dQng la vinh quang' a XU nguai:

-Lam vi~c a ngo~i quoc no khac vaia Vi~t nam minh. Nhieu sang thuc d~y, toi chi muon nam luon. Ngum nhu dau n~ng , xuang c9t long leo cå ra, toi thay lam bieng de sq. Å y the rna khi t6'i sa, dl;]ng vao vi~c, minh l~i lam nhu tråu! Lai cac Cl,l xua noi 'khon nha d~i chq' sao rna dung ghe!

Tue thi cåu chuy~n l~i duqc chuy~n ve chu de 't~i sao sang d~y l~i ... m~t ? ' Vo tinh Cl;) ba duqc nhac den nhu m<?t thu 'dich danh thu ph~, khien båe vua k~ kinh nghi~m bån thån phåi do m~t, nguqng ngung y nhu m<?t chang trai mai 16'n lan dau duqc cam tay con nho bo.

Sau khi ti~c tan, toi lai xe dua tUng båe ve t~n nha. Ai cGng noi: Lfiu lifm m6i dlllJe mf)t bua ngoae din eau. Vui dl te! Tuy nhien phåi noi thång rang bo mm la nguai p han khm nhat d~ roi sau ngay do bo co nhung b~n hien d~ lui tai tårn SlJ.

To i da thay da so cac Cl,l ra nuac ngoai, phan khong co vi~c lam, phan khong hi~u ngon ngu, l~i sq l~nh H~o nen toi ngay tl:r thu trong nha, CUOi cung thay CUQC song a ngo~i quoc nh~t nheo nhu nuac oc; ho~c khi thay con chau, dua di lam, dua di h<;>c, khong con ai a nha quan quit ben minh, cac Cl;) l~i h~n dm den b~c, trach moe con chau bat hieu. La y kinh nghi~m do, toi kiem cac vi~c l~t v~t cho bo lam d~ bo co d~p ho~t d<?ng chån ta y. Nao toi mua hoa ve cho bo trong, kiem h~t giong

rau thO'm cho bo trO'm. N~w toi nha bo sO'Il cho bue tu<mg, sua ll;li chån ghe gay. CO'm nu6'c, ao quan toi d~ bo d(>c quyen ... quan ly. Gin nha cua t6i nha c6 ban ta y di~u ngh~ cua bo m6 vao, nhln mat mat hån ra, khac m(>t trai m(>t VlJC v6'i thai toi song m(>t mlnh.

Thay bo vui la toi mirng. Toi chång ng(;li chuy~n d~ bo lam vi~c nay, chuy~n nQ la m(>t hlnh thuc hat ep bo. Qua th~t la die u 'nhan Cl1 vi ba't...ti~n' neu d~ CaC dang cao nien nhung con suc khoe sang toi chi an no ll;li nam ho~c ngay ngay het tha thån di ra ll;li than tha di vao, ho~c coi het nhfrng b(> phim chuang nay ll;li t6'i cac b(> kiem hi~p khac.

Toi eling cam an trai da cho bo toi m(>t cai tårn dl;li luqng, m(>t d'fm 6c hi~u biet. Bo nang ho(;lt d(>ng va phan nhieu ttJ ngh'i ra cac vi~c lam linh kinh. Chi tru nhfrng gl dinh dang den ngon ngfr d!a phuang bo m6'i chao thua, con thl khi phai di dåy di d6, bo tl! tue ttJ cu<mg. Ciing xong!

cu cach m(>t ngay bo ll;li m(>t ran cap sach t6'i tru<mg hQc tieng Na Uy. Bo bao qua th~t nghe co giao giang y nhu v!t nghe sam, nhung duqc cai vui la duqc MP cac båe ay! Ngoai ra bo con tham gia h'fm nhu IDQi h(>i doan cua ngum Vi~t hi~n c6 a d!a phuang nay, nao h(>i lao nien, h(>i tUO'ng te, nao h(>i bao V~ van h6a va ca h(>i ... CUu quoc nfra! MI,IC dich eling chi d~ c6 d!p g~p ga nhfrng nguai cung tu6i d~ n6i v6'i nhau dam ba eau tårn tlnh.

Boluon luon vui ve, yeu dai. Doi v6'i bo, cai gl eling 'xa va' nen tinh than bo thoai mai thoi. Bo thuang n6i cu coi nhu dai bo da 'poanh phi nan' ro i, khong co ly do gl d~ phåi than thån trach ph~n, con ll;li ngay thang nao, bo muon song c ho con c ho cha u, can c hi då u!

To i hi~ u chfr 'song c ho' cua bo. Y bo muon n6i SlJ hi~n di~n CUa bo ben C(;lnh con chau la m(>t yeu to gåy niem hl;lnh phuc va nguqc l(;li, bo eling ao u6'c duqc thay con chau su6'ng vui. B6 tuy it hQc nhung hi~u dm, khong he doi con chau phai lam cai nay, cai nQ cho mlnh. Bo quan ni~m chfr Hieu linh d(>ng lam CO' nen toi de tha. C6 lan bo n6i: Kh6ng phåi chi bu(Jc con cii giiJ hieu v6i cha mr;:, nlnrng chinh cha mr;: cilng c6 trich nl1i~m phåi chu toiln dOi vai con cii. Toi chiu nhat eau sau nay CUa bo, coi nhl1 khuon vang thl16'C ngQC d~ mai mot ap d~,Ing v6'i con cai mlnh: Cti yeu

thu011g, th6ng ciim, d~ lm;mg v6i con thi e gi con n6 kh6ng c6 hieu v6i minh!

Nhieu lue nh6' ll;li nhfrng bai hQc trong b(> Nh! Th~p Tu Hieu toi khong khoi gi~t mlnh. Tieng ong thay gia nhu con vang nhu l~nh va ben tai: May tro h9C eie gllO'Ilg hieu thao d6 roi ve ring ma bat chl16c tJwc hilnh theo!Hoi nho hQc den nhån v~t Tau nao trong t~p c6 thu d6 toi ll;li ph1,1c sat dat: Nao Diem Ti':r dam gia huO'U con d~ len du6'i b1,1ng huO'U cåi rna vat sfra dem ve cho m~ mlnh uong. Nao Quach Cl! lieu chon con ru(>t mlnh d~ nhuang phan cO'm cho m~. Nao Ngo Manh m6'i tam tu6i dau da biet can dam khoa thån cho mu6i dot mlnh thay vl hut mau cha m~.

Nao Vuang Tu<mg ch!u phai thåy a ba song l(;lnh gia d~ chl;Jp ca tuai ve cho m~ ghe sai! .. .

Thay giao truyen cho dam hQC tro COn hoi mui sfra chung t6i phai ' rang rna bat chu6'c' - thl rieng ca nhån toi, toi cling ... rang day, nhung may man cho toi vo eling t~n, bo m~ to i rna ne u eling 'rang bat chu6'c' cac dang cha m~ Tau trong Nh! Th~p Tu Hieu thl ... tieu toi roi con gl! M~ toi thua sinh thm thu(>c lo(;li lieu yeu dao tO' du rang ba xuat thån tir dong doi lao d(>ng n~ng, thuang xuyen trong tlnh tr(;lng sang xuc dau Nh! Thien Du<mg, 1J)la thoa dau Con H6, toi ll;li C(;lO gi6 xon x(>t. Åy v~y rna m~ toi khong he than tha, chång doi uong sfra bo, sfra de gl ca. N6i vi dl;l , m~ toi rna gia chung, muon nem sfra CQP thl thi':r hoi lam sao t6i c6 th~ tang hlnh vao sa thu rna b6p vu CQp lay sfra? Ngay nhu tam guang de nhat (?) la bat chu6'c Ngo Manh ch!u cho mu6i d6t kh6ng xua d~ chung khong ba y sang tan cong thån xac cha m~, toi eling khong thanh cong n6i, khong phai vl ch6 gia dlnh toi a thieu mu6i, nhung toi nao eling v~y, toi chua k!P chqp mat, m~ da dap men cho toi, ch~n mung ky luang khong d~ con mu6i nho nao xåm lang lan da non cua toi. Trong cac bua cO'm, t6i chi thay bom~ nhu<mg cho toi mieng th!t n(;lC, khuc ca ngon, COn nhfrng Xl10'Ilg XfrU, rau mam ... thl bo ID~ xilay ve phan mlnh. Horn nao toi an them duqc m(>t chen cO'm ho~c ch!u 'thanh toan d~p' cac thuc an my lam, toi thay my vui ra m~t.

~ tir khi c6 tri khon, hi~u biet chut dinh, toi nghi~m duqc rang tam gtrO'Ilg rna toi

Vie't&D9c 2003 63

phåi noi theo chinh la b6 m~ minh! Toi quan ni~m hieu rna phi nhån bån, nhån v~, nhån phåm, nhån quyen thl khong phåi la 'D:~to', trai l~i chi la hlnh thuc 'nglfy' rna thoi!

Nay b6 toi da gia, v6n l~i nhieu nam co d(>c, duong nhien b6 khong tranh khoi nhfrng giåy phut...ch~nh long ho~c nhfrng kh6 khan nay nQ. The rna chång bao gia thay b6 than thån trach ph~n ha y nhån danh chu hieu bUQC toi phai giiJ dieu nay, thl;IC hi~n Vi~c kia. Toi l~i thu d~t thi dlf, neu vi sq b6 buon, toi bat chuac Uio Lai 70 tu6i, dau toe b~c pho, mat rna rang n,mg, m~c ao s~c sa roi nhåy mua dong thai giå do nga nhu con nit cho b6 nhin thay rna.. .cuai, hån la to i lam khong n6i. C6 hieu thl toi cilng ttJ cåm thay mlnh c6 ti chut roi da y, nhung toi khong c6 mau teu cua cac tay he thuqng th~ng. Nguqc l~i, chac chan b6 eling khong doi toi phåi lam Uio Lai mua ao, nhung chi mu6n toi an vui, rna y man, h~nh phuc .. .la b6 sung suang tung trai lb dat roi!

M<?t horn di lam ve, toi båt g~p b6 dang dti'ng thiln nguai nhln cånh mua roi ngoai khung dra s6. Toi tien l~i gan:

-B6 buon hå? B6 lac nh~ dau, nhung toi vån ... bat

mach: -Chac b6 nha Vi~t nam? B6 chi cuai cuai, n6i lang chuy~n

khac: -Sang c6 vi~c len ph6, nhån ti~n ghe

ti~m ong Cat, thay rna tom cang tuoi, tao mua ve tårn b<?t chien bo.

Toi han ha: -Tuy~t!

-Trong khi rna y rua m~t, tao v~n lo cho n6ng l~i.

Toi vl:ra di vao phong tam vl:ra n6i VQng ra:

-Khui chai Hennessy, nha b6. C6 moi ngon l~i trai mua the nay, u6ng ruqu chac da, b6 nhi.

-Tao eling dang tinh nhu v~y. The la b6 con toi l~i .. . tåm dau y hi~p.

Dia tom tårn b<?t chien vang b6c mui thom phuc. B6 va toi ngoi nhåm nhi va n6i chuy~n dm. Chqt b6 nhln toi hoi ky, hoi nho:

-May biet hoi nay tai sao b6 dung ... nhln trai mua khong?

64 Vie't&B9c 2003

-B6mom(>ng! B6 nång ly ruqu, u6ng tJC roi n6i tiep: -B6 nha ... m~ may! Den luqt t6i xuc d<?ng. Toi nång ly

ruqu, u6ng ve, cuai mim chi, dua: -Con thay b6 c6 ... hieu vffi m~ ghe! M~

mat da hon hai ChlfC nam roi, the rna b6 vån nha me mui måm.

GiQng b6 ngui ngui: -Chi khi nao b6 nham mat xuoi tay,

rna y ra lue d6 b6 mai ... quen duqc. -Con hoi th~t b6 dieu nay nha. Ti dlf,

neu m~ mat khi b6 con tre rna a ngo~i qu6c vai cai khong khi l~nh leo nhu the nay, li~u b6 c6 tlfc huyen khong?

-Neu b6 n6i 'khong', at may c6 quyen nghi nga, nhung ne u b6 n6i 'co'' hån rna y eling thay thuang thoi, phåi khong nao? Nhung nay, b6 eling thång than trå lai eau hoi cua may: Chi m~ rna y mai duy nhat xung dang la.. .nguai tlnh ly tubng cua b6!

M(>t tay toi nåm lay ban tay n6i day gån cua b6, tay kia nang ly ruqu:

-Con ch~u b6 qua! Dzo b6! Lue sau b6 n6i; giQng b6ng chung hån

xu6ng: -Tinh den horn nay b6 qua Na Uy v~y

la duqc b6n nam, båy thang roi day. Toi chång chut nghi ngqi, vui ve tiep

lai: -Thm gian di l~ qua, b6 nhi. Nguqc l~i, b6 thoang 19 ve dam chieu,

n6i nhu th~ d~ m(>t minh mlnh nghe: -B6 thay the la.. .qua du ro i. Toi nguac nhln b6, khong hi~u ro b6

d~h n6i gl. B6 ch~m rai tiep: -Nhån bua nay ... vui, b6 cho may biet

luon m(>t quyet d~h cua b6. B6 se ve Vi~t nam s6ng!. .. May d~ yen b6 n6i het da. Th~t ra thl b6 da su y tinh tir lå u roi, gia ti~n th~ n6i ra, c hu khong p hai do ngåu hti'ng ha y bm 'ruqu n6i' dau nha .. . Chac may con nha ngay nao, b6 n6i vl thuong may coi cut b6 mai qua dåy doan tlf. Sau m(>t thai gian, b6 thay rna y vung vang va da trubng thanh trong xa h<?i nay. B6 an tårn.

Toi nghe giQng mlnh hlnh nhu eling da l~c hån di:

-B6 n6i v~y chu ... c6 b6 ben qnh vån hon.

-May phai song CUQC dai rieng cua may, con ':l· Da cåm doi khi cfing khong tot dåu. Va l<:ti, bo cfing da thay ... nh6 Vi~t nam lam roi. Cang å låu nu6c ngoai, bo cang nghi~m ra rang khong noi nao bang chinh que cha dat t6 cua mlnh.

-Nhung Na Uy cfing xung dang de nh~n lam que huang thu hai chu.

-B6 dong y o Qua dung xu nay ... het så y. Dån ban xu von c6 tir tårn, thuang tir cåy co den con tri:mg thu v~t, n6i chi den con nguai. Khong ai b! bo d6i. Dot duoc cfing chftng tim ra hanh khat. Han nfi'a m9i nguai deu duqc doi xu blnh dftng truac p ha p lu~t. Thai tu ch<:tY xe qua toe d(> an d!nh b! canh sat ch~n ll;li, van lanh giay ph<:tt. T6ng truång, dån bieu vi ph<:tm lu~t l~ giao thong, b~ thu bang lai la chuy~n thuang. Thu tu6ng cfing vac khay, dung xep hang cha t6i luqt mlnh mua phan an trua. N6i chung, bo thay CUQC song å xu nay tuy ben ngoai tram l~ng th~t day, c6le do thai tiet l<:tnh leo l<:ti nhieu nui, H1m rirng, nhung duqc cai khong xo bo, nao nhi~t qua d(>. Tom l<:ti, theo bo nghi dåy la dat song ly tuång. Tuy nhien bo la m<;>t thu cåy da duqc trong låu nam å que nha, da quen dat, quen nu6c va phong th6 tren phan dat mlnh 16n len, khong dt gl thay d6i duqc dau.

-Nhung con thay bo thich nghi cfing ... ngon lanh lam chu.

-D6 la be ngoai thoi. Di nhien bo da phai CO gang lam da y, rna Sl:f CO gang keo dai mai dt lam cho nguai ta m~t moi cå the chat lan tårn than. Con con tre l<:ti an hQC tir nho å dåy, thanh thu vi~c h<;>i nh~p v& moi truang bao gib' cfing dt dang va tl;f nhien han. Tu6i bo, cac Cl;J XUa n6i da tffi lue nhU la rl;Jng ve c(>i, nu6c trå ve nguon. Bo them nang å que nha, them duqc ba hoa v6i nhfi'ng nguai cung tu6i bang tieng my de, them duqc buac ra khoi nha lue nao va di dåu thl di, va nhat la them mai nay khi ong ba gQi, duqc gui thån xac vao chinh nai chon nhau eat ron cua mlnh.

Toi cfing trå nen tran1 ngåm: -Con ... hieu bo. -The la tot. Mai nay hoi huang, bo se

dem my may ve theo. Noi nao c6 bo, tat phåi c6 ffiy may va nguqc ll;li.

Hai moi toi mim l<:ti de ngan can xuc d(>ng. Bo cfing l~ng thinh. C6 le thay bau khi

b6ng nghiem tr9ng, bo nhln toi, g~t gu dau , d6i giQng vui ve:

-Nay, bo thay may cfing dL.l6n b(>n roi, neu may da nham dam nao, n6i bo nghe, bo thira suc lo cho may tru6c khi trå ve Vi~t nam.

Toi hieu ngay y bo, nhung van lam b(> ... ngåy tha:

h~ 'b •'? - ... n am g1 o. Bo b~t cuai: -Dirng lay vai thua che milt thanh! Bo

di guoc trong bl;lng may, con ':l· Toi danh cuai trir, nhap nhap ly ruqu: -Thl ... tuy bo quyet d!flh. -Tuy sa o duqc, ngay xua ne u rna y do i

lay vq s6m, tao cfing chftng chi tay kieu cha my d~t dåu con ngoi d6, huong ho ngay nay. Va l<:ti, may lay vq chu dåu phai bo ma...tuy bo. Van de chinh la may phai tl;f ch9n lay ngum vq nao hqp v6i may.

-Vang! Nhung ... bo Cl;ln ly nay da roi con phat bieu.

l:fC. Ca hai bo con t6i cung Cl;ln ly m(>t luqt, cung 'a' m(>t tieng ra chieu khoai khåu. Sau d6 toi xoa hai ban tay vao nhau, th6 l(>:

-Bo a, di nhien con se lay vq, nhung thua th~t v6i bo, chi khi nao con tlm duqc m(>t ngum con gai c6 nhfi'ng due tinh nhu my, con mai cu& de sau nay con cfing duqc trå thanh m(>t nguai chong Jf tlflYng nhu bo.

Toi thay doi mat cua bo ch6p ch6p -doi mat nay tuy dang do nhu son chung quanh vien vl men ruqu, nhung neu con long mi nhu ngay xua hftn la dyp lam - dan ba, con gai dirng hong qua m~t bo! 6 nai bo c6 m(>t diem yeu, ay la m6i khi bo xuc d(>ng dieu gl, mat bo I<:ti ch6p ch6p.

Toi cam ly ruqu len, dua tru6c m~t: -Bo, con thuang bo nhat dm!

Mat bo ch6p lia l~a.

(de' nluf ngay do{Ul tang bo' -97)

(Trich w Tap Truy~n Ngån ~ V di Bi~n Cå cua Hofii My)

Viet&D9c 2003 65

Ngån cåy lva mdi

66 Viet&DQc 2003

Xuan bong trang ngan nhulva mdi

L6ng nhu ruc;)u cam toi tan han Trao nhau h<;mh phuc cung san duoi U6ng ngQt mai ngudi nghia sat son

Xuan ghe non cao tinh noi s6ng Rung lay rat nh~ gi6 th€mh thang Han khang ti true ma vang VQng Nha nh<;Ic thang tram di~u han mang

Xuan day mua, khi dang nfu giu Tinh thang hoa tU h<;It mdi udm f)a huu qu<;Inh khang huu qu<;Inh nua Mua nong nan tUng tr~n mua tuan

Xuan ho h~n nhung xuan khang tdi Canh m(>ng kia biet c6 trd ve Ta xe tiep ngan cay l va mdi C6 khi nao em lang tam nghe?

Ha huyen Chi

( Tiep lheo lran8 31)

- Thl cilng may cho ong ffy! - Khong bie't co may th?t khong, hay

l(,l.i phåi vfft vå, vl cach da y rna' y horn, toi co nghe rna' y thång trå o nha, v6n vån con dttong day lien l(,l.C voi quan d~ hlnh am phu, hay de'n ch6 toi ong bttom ve van, khao nhau la, chu tich Cung cua bQn no, sau khi lUa dtt<;fc bQn ta qui c6 httong, dtt<;fc rånh ta y, ben bat dåu chie'n dich xich hoa am phu ... rna xich hoa la cai quai qui gl anh C6ng Quynh nhl?

- Anh da y cilng chång bie't! Doi ngttoi tl,l'a bong eau, tlm hi~u lam quai gl cho m~t xac!

Tfft cå nhil'ng chuy~n då u cua tai nheo tren da y, toi, m9t ba c si tam ly lam vi~ c t(,l.i vi~n tam thån San Bemadino, ghi ll,li tu m9t t?p Vd nhap vie't dd dang lem nhem CUa nha thd qua c6 Nguy€n Ta\ m9t b~nh nhan dtt<;fc di~u tri d vi~n. OngTfft l(,l.i con ghi chu them bång but do, a phån cu6i cu6n va, la nhil'ng di~u ong vie't k~ tren la t6ng h<;fp nhil'ng gl ong nghe dtt<;fc tu m<)t thuy~n nhan van si di tu rni~n Bac, va ong van si rni~n Bac nay chinh la con cua anh xåm ha y chil' k~ tren.

Toi ll,li con dtt<;fc nghe trl,l'c tie'p loi th6 19 cua ong William Grady, cilng la m9t b~nh nhan cua vi~n. trude la si quan khong quan co tham chie'n d Vi~t Nam. Ong tak~ ll,li la ong da thffy mQt 16 bong bong nhtt k~ tren bay len tu m<)t vung ngo(,l.i thanh Ha nQi. Thffy nhi~u lån. (Cac bl,ln d6ng ngil ci1ng thffy, nhttng khong dam trlnh ba o ca' p chl hu y. ) va ong thffy tren m6i chie'c bong bong ffy l(,l.i co nhil'ng hang chil' rna ong cho la chu Tau. va toi khong bie't t(,l.i sao ong William ll,li cu nhfft dinh cho do Et nhil'ng tin hi~u cåu cuu ki~u nhtt SOS.

Save Our Soul! -Xin cuu vot chung toi khoi ch6n tråm luan!

Chång ai tin lOi ong William va cu cho ong ta vttong phåi cai hQi chung Vi~t Nam.

Nhttng con trai cua ong, mQt tay co då u

oc sang kie'n kinh doanh, nghe chuy~n. da dl,l'a the o nhil'ng die n tå c u a cha mlnh v~ nhil'ng chie'c bong bong ll,l do, da nh(,l.i theo, va dåu tien san xufft nhil'ng lo(,l.i bong bong hlnh ca heo, httdu cao c6, voi, tr6ng tr?n ... , r6i tie'p theo lå chu9t Mickey, Turtles, Batman .... bat då u tu cu6i th?p nien 70 cho tOi nay. va h6t b(,l.C.

Chång thffy cai bong bong nao tren thi trttong co cai tin hi~u sos cå.

Co le vl ban khong ch(,l.y.

(l) Nam qu6c ... : Tho cua Ly Thttong Ki~t (2) Xa tåc ... : Tho cua Trån Nhån Tong./ Nguy€n Van Tha dich. Xa: dan te'Thån Dfft; Tik: dan te'Thån Nong; Xa Ta c chl DfftNttoc l Kim: vang, au: chen; kim au: chen vang, cilng d~ chl Dfft Nttoc. (Han Vi~t Tu Di~n Hi~n Dl,li, nxb The' Gioi) (3) Ngoai cli'a .. : Tho cua H6 Xuan Httong (4) Nhan d~ ... : Tho cua Nguy€n Du/ Nguy€n Van Tha dich (5) Ghe mat: Tho cua H6 Xuan Httong (6) Bac Cung Hoang h?u: NgQc Han cong chua. (7) Thom: Ten khac cua vua Quang Trung.

Vie"t&B9c 2003 67

EJTJ JTJua xuan Thd .. ocro'ng x;e'n Nh<~c : Trin Th1,1y Minh

Slow 3

~~øJjJJJ:FJ il C6 mqt ehut em d~m trong n.ing .\m. Em mua xuan lam thctm cå m6i

l J J 1'

J J p J l J J

J anh. C6 mqt chUt ngh~n ngao trong tuy~t

"~ FJ IJ. J iJ J J l J. s '--../

tr.ing. 3 Anh mua thu

JjJJJ Dll hOn th9eh thao lenh denh.

<}y ilJil Jt9J?ll C6 mqt lue dem dai ehlln gbi åm. Em ehQ't vui vl su6i ehåy quanh

3

l J J J J J f] l j=J) ~, f) l em. C6 mqt lUe dem hOng tu'o'l ånh n~n . Anh chQ't

= 90

J J vui lam subi chåy quanh em. C> i ddi

~ ja J J l j J vui vl

. ;:_./ suoi ehay quanh nhau. Em mua

~ j# J J l J J l r l j J xuiln, m6i hdng tho'm n.ing. Anh mua

~ ## j J l J J l J l J J thu, d6 la m6ng menh. Anh mua

~# J J J J J l J * 11 ~ e

thu thlfdng vang lå m6ng menh.

~ j j J J J J l J l 1 tg lj. ) _j li ,)q C6 mqt lue 1\m thåm dem trOng ving. Em ehQ't bu6n du h9nh phue då y

'~ ;J * IJJJJJAI~=~~ PJI ta y. C6 mqt lue mila bu6n anh nh6' nling. Anh danh

3

; :J JBO l J s 1JJJJat11 vui du quanh qu.§n bao nllm. C6 m<:~t lue nghe 101 thd anh

'~ J l j i?) lj. J li? J J l J s vi~t. Em chQ't buOn ehQ't nh6' anh trllng vui.

68 Viet&D9c 2003

'~JØ)JD I LJ 7 f) I J };JJd Co mQt lue ving trang tru'a anh nhå'. Anh gu'Q'ng vui du da m,\t ngay

?_-- - -- -----3ft$ l 11 ~ 2 -+-j -1~1 +--l J+-... · - ··~J

• j

::J Ta gu'Q'ng vui vui . du da måt v~ng

l ] l l j •

~ ~

1 W-- r - ~ trang. Ta danh vui du quanh quÅn tram

s l J J l J l l J J fl nåm. Anh mua thu thu'dhg

~t ' · ·-- "!'---- t)

ro'i. Em mua xuan vu'dng n~ng tho'm moi J=eo 3

l~ j - d ~ ~ ~ ~ h6ng. C6 mQt phut em v~ qua i6i

Jf]WJi J eG. Em ng.}m ngili chQ't nho lue ben nhau.

~ ~ Jj jgJ J1ILJ11 f) IJ C6 mqt phut md dlu em 16i eG. Anh chQ't vui nhqt chi~c la trao

J= 90

' ~ J. t il jB ~ d J l j J l J J. :h em. Oi dm vui la m9t phOt mong

~ J s l J J lg J J manh. Em du sa o cGng con mqt chut

4 j# J s l J J l J J l J J nho Anh, r6i mai , h6n da xanh

4 j# j $ l J J l J 4 l j J l j s li reu .. . Mai , r6i anh , h6n da re u xanh.

Vie't&Dqc 2003 69

( Ti6p lheo lrang 26)

Co nay b~o m6m b~o rni~ng ghe. Chac nr<;1u n6i cho khong phai Xuye'n n6i. Va ci1ng men n1QU khie'n VQ nghe, bdi vl nghe co gai Vl ngu'ai dan ong ly tu'dng la con rua rna VQ khong phan ung gl tan kh6c cå, chl kb€ kha:

"Rua con nuoi du'Qc, ong buom chl c6 nu'oc v~t canh." VQ ch1,1m nhung ng6n tay lam nhu xe con buom.

"Anh cm h~nh phuc thay m6 !" Xuye'n n6i, nhln VQ ch6ng toi, m~t va cå h6ng len. Nh~n xet "Anh cm h~nh phuc" khong nhung chlla m9t lOi blnh phåm rna doi lue con la m9t eau thuc tinh thån. Th~t v~y, hai VQ ch6ng dang h1,1c h~c nhau rna nghe nguai ngoain6inhuthe'cGngphainguoingoaidi, hu6ng h6 VQ ch6ng toi lUe nay dang VUi Ve, va giQng n6i Xuye'n l~i chan thanh.

"Coi v~y rna khong phai v~y dau em," VQ n6i on, du ro rang la thich cm. "Y quen! Con rna y cai banh gio Xuye'n dem toi, chu'a an."

"Thoi, d~ mai anh chi an sang." "Ån ba y gia cho n6 tu'oi. Anh Lu'u thlch

an banh gio lam." Chung toi vila an banh gio gia cong vila

ban sang cai th6i an såi a thl cua nguai mlnh. Banh trai lUe moi ra thl ngon lanh, rna cang du'Qc nhi€u ngu'ai chie'u c6 thl cang t~ di; it ngu'ai nghi toi vi~c cåi tie'n phåm chat rna chi nghi tdi tang gia, danh lila khach hang.

"Y nhu' hon nhan v~y!" VQ ke't lu~n. "Em vi von gu'Qng ep." "Ma dung." "Ne' u dung thl dau phai 16i m9t ben." "Thuang dan ong ga y ra då vo. Dan ong

moi hay c6 moi noi eG." Xuye'n nhln d6ng h6 tay, n6i: "Che't, m9t gia khuya r6i, em xin phep

anh cm em v€. May gia c6 xe buyt v€ ph6, c hi?"

"D~ anh Lu'u dua em v€," VQ n6i an cån. GiQng an cån cua VQ khie'n toi dung len,

n6i v6n va:

70 Vie't&DQc 2003

"D~ anh di la y xe." N6i xong toi moi bie't la le ra khong nen v6n va nhu' the'. Con lån.

Toi ra gara ae'cai xe Audi, khong nå. C6 le t~i d~ la u qua khong di. Thuang ngay toi di cai Subaru cua sd, cai xe trtfc d1,1ng hai ch6 ng6i, dung d~ di cong ta c nhung chd v<J di ch<J cGng du'<Jc. Toi vo nha ba o ca o:

"Che't r6i! C ai xe Audi khong nå, em oi !" "Vi~c gl phai che't!" v<J blnh tinh hon toi.

"Xe Audi khong nå thl anh la y cai Subaru." "Subaru lam sao chd ba ngu'ai du'Qc?" "Thl em d nha." Thay toi luong ltf, Xuye'n

xen vao: "Thoi d~ em di xe buyt. May gia c6

chuye'n v~y, chi?" "Chu nh~t gia nay chua chac con xe.

Nhung rna t9i gl phai di xe buyt; cu d~ anh Lu'u chd em v€. Thoi, hai anh em ra xe l u on di!"

Cai Subaru ca tang cua Sd nam ngay ngoai duang trude nha. Toi md cl'ra ben phai, p? u i ghe', cha cho Xuye'n len, d6ng dn th~n, roi moi vong sang ben kia ng6i vao tay lai .

Dem he Bac Å u sang nhu' ban ngay. Tlf nhien toi dam ngu'Qng ng~p, nhat la til khi y thuc m9t di€u la cai ghe' ben c~nh til sau ba y nam nay chua bao gia c6 ai ng6i, ngoai v<J. Xuye'n phai co c~ p gio dai len, nghieng sang ben toi, vl ghe' d6i voi co c6 ve hoi ch~t.

Chung toi eling im l~ng va Stf im l~ng cang keo dai cang n~ng n€ va kh6 pha tan. Toi phai lam ra ve tt! nhien bang huyt gi6 "Du mai em dua anh v€ noi khong mai tranh xa xoi l~nh lung, m9t dem c6 anh sao trai ca o tim nao nao, du'ang v€ xon xao .... "

"Bai gl v~y, anh?" "Anh khong nho tt!a d€ , cGng khong

nho cua ai." "Anh hat lai em nghe !" "Anh hat da lam." "Em bie't giQng anh hat ha y 1a:m." Toi hat l~i til då u, r6i tie'p: "R6i day anh dua em v€ noi vui am

em trang soi då y th€m, nhln nhau ... khe n6i eau thai gian troi qua mau, huong phai l~t dau ... "

Khi toi hat xong bai, Xuye'n reo : "D6, em bie't rna, giQng anh gi6ng

giQng Ng9c Bao."

"Anh chång bie't NgQc Båo la ai." "Ong ca si C3 Vi~t Nam, lOn tu6i ma

hat con phong d() låm." "Anh ... lOn tu6i lam sao?" "Khong, anh khong lOn tu6i ta c, nhung

giQng hat... gia gii;ln, åm ap." "Ca si trong nudc anh khong bie't. Anh

båt chudc SI Phu ngay xua d6 ." "Em l~i khong bie't ong nay." Toi chuy~n d~ tai: "Hom nay anh chi chång giup gl du<;1c

cho em." "D~, giup chd." "Giup gl dau nao?" "Nho anh chi phan tich, em quye't dinh

se låy anh Dåm." Tu ngay quen va bie't ro hoan cånh cua

Xuye'n, toi vån mong co ta kie'm du<;1c tåm ch6ng xung dang. Nhung khi bie't phen nay co se lå y ch6ng thi~t, thl toi dam bu6n trong bt,mg. To i khong hi~u t~i sa o, khong bie't ben dudi cai bån nang tham lam ich ky cua dan ong, con cai gl sau xa thåm kin hein khong? Sang nay, khi dm keo ra vuon, tlf nhien toi da c6 cåm giac bu6n phi~n . De'n khi nhln thåy "cai nei" toi lien tudng tdi stf danh reli, Sl! måt mat. Sau d6 la cåm giac vui ve khi trao d6i vdi Xuye'n vai eau ngån ngui . Nhung loi CUa VQ V~ due tinh SfJ ffiQt CUa nguoi d~tn ong la "Chi bie't v<;1" khie'n to i loa y hoay nghl V~ mi;\t ngUQC l~i "Due tinh sfJ m(}t cua nguoi dan ba la gl?" Toi nhd tdi ong Phu<;1ng, nguoi b~n vong nien rna trong bt,mg toi ton lam su ph ~;l V~ hai phuelng di~n- Ca U Ca Va chuy~n dan ba. M6i lån di eau ong chi k~ cho toi nghe m()t eau chuy~n tlnh cua ong, v~y rna b6n nam eau ca chua he't chuy~n. Mua thu nam ngoai, toi hoi trong ngån åy ba, ong yeu ai nhåt, yeu tdi khong bao giO quen du<;jc, ong trå lOi "M1;1 Suelng". "La ba nao, to i quen r6i ?" "Ca i ba a Tra Vinh, c6 tie'ng cuoi thuy tinh d6". "Vang, toi nhd r6i, ong che E1 da ngam ngam nhu lai Mi en, nhung truong mi, phåi khong?" Ong g~t då u, keo len con ca n1;1c kha to, n6i "Dung, cai ffil;l rna horn moa låm cåm d6ng ca y dinh ngUQC dåu, m1;1 cuoi ngåt va di;lt ten cho moa la Dång Sang T~o." Ong dQc du<;1c n1;1 cuoi che' nh~o cua toi, n6i "Moa bie't mlnh khoai nhu the' la ngu, nhung bie't lam gl hein du<;1c? Vua

chua xua eling sung ai nhung ba nhu the'." Bay gio to i mdi y thuc t~i sa o sang nay trong vuon toi khoan khoai khi nghe Xuye'n cu m<?t di~u "Anh kham pha" hai di~u "Anh nghi ra". Va toi mdi bie't mlnh chiu ånh hudng "su ph1;1" de'n mue nao. Toi nghi thång Dåm th~t c6 phudc.

"Chuc mung! Nhung t~i sa o em chQn Dåm?"

"Dåm h()i du cac yeu ciu nhu chi neu ra," thinh thoång Xuye'n con dung m()t vai tUrna cå Chl;lC nam to i vån COn di ung, nhung toi bie't co (J Vi~t Nam qua chua bao la u. Co thuong n6i 'sau giåi ph6ng' ha y 'ng1;1y' m<?t cach råt h6n nhien, nhu 'Ong ba c si d6 gioi lam, N gl) y rna! ' Co tie' p: "Dåm la nguoi em nghi rang cm bie't VQ."

"Dåm c6 ... 'sang t~o' khong?" "Anh n6i gl?" "Å khong c6 gl.. . Anh chi thac mac t~i

sao Dåm?" "N6i chung, em nhat trfvdi chi la mu6n

h~nh ph u c, em mu6n n6i ca i h~nh p hue blnh yen, thl em nen lå y Dåm."

Xe ch~y vao duong håm Oslo Tunnel, neli rna m6i lån di qua toi d~u lien tudng tdi hlnh ånh ngQC va blnh reli cua Diana trong cai quanh co cua håm doi.

"Nhung em c6 yeu nguoi d6 khong?" "D~, khong." "V~y nguoi yeu cua em phåi nhu the'

nao?" Xuye'n da p khong do dlf: "Nhu anh d6 !"

Toi khong tin vao tai mlnh. Phåi cho khi ra khoi duong håm åm u, toi mdi n6i du<;jc m()t eau:

"V~ y rna c hi c u co i anh nhu khuc cui ffil;lC thoi!"

* Dem horn d6, m()t dem giua thang sau,

båu troi lam ngQC cua Oslo c6 nhung dam may nhu6m ca hoang hon lån blnh minh cung m()t thoi khac, bång cai må u ngQt ngao nhåt -ll)a vang. To i vua dua Xuye'n V~, trd l~ i nha, VQ chua len giuong. Nang au ye'm hoi:

"Duong xa m~t khong?"

Vie't&D9c 2003 71

"Co gl rna xa !" "Å ha, xa c ung thanh gån rna!" "Em ngQt nhc;tt lam chi! Thoi, mlnh di

ngu !" "Khoan, noi chuy~n chut r6i hang

ngu," vcj ng6i xu6ng ca i ghe' sa-long. To i ng6i xu6ng ghe' å6i di~n, r6i lc;ti å6i ch6, lc;ti ng6i sat ben vCJ. Toi dl. y ngay khong sc} che't åling, thung thång:

"Chuy~n gllong trQng v~y?"

"Co bao gio anh md cU'a xe cho em c hua?"

"Co cha!" "Co? Da thanh ... huy~n thoc;ti r6i." "Å ... å." "H6i nay em thåy anh md cU'a xe cho

con Xuye'n." Toi bie't trude rna, toi linh cåm la vo

åling trong nha be'p quan sat thåy he't cU' chi ga-lang cua toi.

"Thl, anh nghi la xe 1~, no khong bie't md, mlnh md cho no."

"Ca i c lia xe, co gl rna khong bie't md! Phai chi cai ket såt!"

"Do la cai phan ung tlf nhien cua mot nguoi hie'u khach."

"Mot nguoi xun xoe voi dan ba con ga i!"

"D~ tai nay xua qua r6i em oi." "Nhung lue nao no eling åucjc ... c~p

nh~t hoa. Do, hai chai Chardonnay noi å<i danh ti~c b6n muoi cua em, anh dem khui åa i nguoi dung; md va dong elta xe cho nguoi dyp."

"Co gl quan trQng dau nao!" toi cO' cai buong. "Do chl la cai tinh dzen-ta-lo-man båm sinh cua anh thoi, chinh em eling n6i tie'ng hie'u khach."

"The' sao voi ngu'oi khac, nhu 6ng Binh, 6ng Phucjng, anh khong ... 'hie'u' nhu the'?"

''CJ kla! Voi måy lao gia d!ch do cån gl da 1~. Em khong å<i y la ba ctJ Trlnh len xe anh eling md cU'a åong elta l!ch slf chu dao hay sao?"

"Nguoi gia chan ye'u ta y m~m anh lam nhuthe'la phai . Con con do åa que Cl;lt dau?"

"Em khong nen tru eo nguoi ta." "L~ i benh nua !"

72 Viet&B9c 2003

C u nhu the', chung to i din nhan, thanh minh, su y ra, tan va o, moe chuy~n th~p nien trude ra, 16i chuy~n "gia tudng" tram nam sau vao, nhu phån lOn nhung cuoc cai v~t vCJ ch6ng. Cu6i eling cay måt qua, toi thu toi bua å<i di ngu, noi:

"Anh nh~n la åoi khi dzen-td-kf-mfin hoi qua mot c hu t. Nhung do la t~ t... båm sinh cua dan 6ng con trai."

Lc;t låm, no i chuy~n v€ dem, båt c u hu hl ha y håm hu, nguoi dan ba hQ tinh ru:

"Anh noi sai bet! Anh thuong khoe la g6c nong dan nhu 6ng Nguy~n Binh la 'Tha'y bu m}nh vdi chting m}nh chfin que '. Ca i thoi n!nh dåm la anh hQC mot sau nay tu ngay len tinh do cha!"

B6ng thåy nång len fl!c ro ngQn thong, nhln å6ng h6 åa ba gio sang, toi noi chl con mfty tie'ng nua phai åi lam, VQ thuong h~i cho len giuong. Nhung noi åay toi phai tråi qua mot CUOC tra khao thu nhl å<i chung minh mot cach ClJ th<i rang khi dua Xuye'n xu6ng ph6, to i khong theo len phong va khong lam gl cå, du la trong nam muoi phut. Nång som doi tren da th!t vcj nhu tren con nglfa trång tung vo tren å6ng xanh. ThU"c giåc åa muoi gio sang, toi åi~n tho~i toi sd xin lam bu bu6i chi~u .

Trude khi di v6 sd toi mu6n ghe h6 bai cho gian gan c6t.

"Horn nay em eling lam chi~u, di bai voi anh khong?"

"Su6t dem khong cho nguoi ta ngu, m~t qua, khong di åucjc!"

"Dung co å6 thua nghe khong. Ai khong c ho ai ngu ?"

"Cho anh di mot mlnh do," VQ noi , giQng nhua nhlfa no du, r6i nung ninh di so~n å6 tårn cho toi. V6 vao mang toi tren th~m nha, noi: "Khong åucjc t~p bai cho må y con my xi xoQn, nghe khong?"

H6 tårn c hl co sa u ba y nguoi, trong do co hai nguoi dan ba a åong. Toi uon nglfc, nhao tMt åyp xu6ng nuoc, bai hai vong thl hai nguoi dan ba leo len ng6i nghl tren thanh h6. Hai nguoi kha tre, nuoc da trång tnin cua hQ khie'n toi hlnh dung ra Xuye'n, va co nhung y nghi vån vo. To i nghi co ba o gi o to i eling co ta bai d da y? Toi mo nguoi dan ba kia bie'n thanh Xuye'n va lan tom xu6ng h6

va toi se cuu nang nhu cai anh chang cå quynh kia trong phim xi-ne cuu Bo Derek ngoai bi€n.

Toi v~ to i l~ i phåi "chung to" nhu dem qua. Va ro rang la VQ eling "chung to" nang khong thua båt cu con ffil,l nao. L~i con ll,IC soa t nguoi to i th~ t ky' ky han la nhan vi en an ninh trong cac phi truong My sau ngay 11.9. Phån co th€ nao ducjc kham xet xong thl due) c tudng thudng bång d9ng ta c v6 v~. Toi buong thå, hudng th1,1. Toi khong nghi, khong b~n tam båt cu vi~ c gl tren doi, du la sd toi såp di chuy€n sangTh1,1y Di€n, du con trai t6i mdi tlnh nguy~n di phl,lc Vl,l ben Afghanistan, ha y gio nay m9t trong hai nguoi dan ba trong h6 bai che't duoi. To i quen he't, k€ cå vi~c vc)loay hoay qua laud "ch6 d6", nhu de'm tung SQi, nhu go nhung SQi XOan xit, nhu våy vo, ngbich ngc)m. Giua lUe toi de me thl VQ ng6i d~y ll,IC tlm cai gl. trong ban phån. R6i t6i dau ngat di.

Khi tinh l~i, toi thåy ml.nh nam tren giuong, tay trong tay ve).

"Em xin 16i anh!" ve) me'u mao. Toi chc)t hi€u rång ml.nh dang nam

trong nha thuong Vl bi eat cua quy o Toi vung vång rut tay khoi tay VQ, lu6n XUOng duoi m~n - m9t c~,~c bang dåy c9m khie'n toi khong th€ bie't ducjc "n6" con hay mat. St! cay dang, tui nhl,lc khie'n t6i nghyn lOi. V9 nhon nhen:

"N6 con!"

Nguyen la khi thay tai h9a ranh ranh, VQ hoång h6n, CUong gult keu Xe CUU thuong chd toi vao b~nh vi~n cho bac si khau l~i. Kip. Toi chua c6 di p thlr xem n6 c6 ho~t d9ng bl.nh thuong khong thl. p hå i theo ve) di ba c si phan tam. (Do Slf thu xe'p cua h9i Phl,l Nu thanh pho, hai CO nu cånh sat Va linh ffil,IC tuyen ti y Vi~t Nam, v9 thoat khoi bi tru y to v~ t9i hanh hung ch6ng).

Ba bac si tr~c tu6i VQ toi, m~c cai ao vest mau den khoac ngoai cai ao giay deo rna u nga r9ng c6. Ba da c6 chan chim d duoi mat, nhung nudc da nau nhu g~ch nung, tOi c6 d.m tudng ch~m va o c6 th€ bong ta y. Ba hoi nhung eau rna toi nghi la ba da phåi d~t ra trong hai lån trude khi ve) di m9t ml.nh.

C6 ve nhu ba chi muon to i nghe l~ i ca u chuy~n.

"Xin ba k€ l~i vi~c gl xåy ra," ba bac si n6i.

ngu. "Toi thåy m9t sc)i long d ... " ve) ngån

"Ba dung ng~i gl. cå. S9i long d dau?" "Toi muon n6i sc)i long d tren dåu.

Tie'ng Na-uy ky qua, C1 dau eling keu bang long. Tie'ng Vi~t t6i c6 chu ri eng d€ chi long tren då u- t6c." V9 n6i m9t chu tie'ng Vi~t, r6i tie'p bång tie'ng Na-uy. "Toi thåy m9t 'sc)i long då u' dan ba xoan va o long dan ong cua ch6ng toi."

"Sao ba bie't la sc)i long då u dan ba d6 khong phåi cua ba?" ba bac si hoi, måt nhln cham chu VaO mo toe ngån CUa VQ toi.

"N6 dai låm, l~i må u den, nen toi con bie't la cua ai nil'a kia."

"Cua ai?" "Cua m9t nguoi con gai ten X., t~m

gQi nhu v~y." "X. c6 lien h~ the' nao vdi ong ba?" "M9t nguoi nguong m9 ch6ng toi." Toi ng~c nhien V~ con mat tinh doi cua

dan ba; khi h9 muon. T~i sao vcjl~i bie't la Xuye'n nguong m9 toi? C6 khi nao co ta n6i trude m~t ve) nhung eau nhu "Anh gioi qua! Anh sang kie'n qua !" va nhåt la "Muon c6 nguoi yeu nhu anh!" dau?

"Sao ba bie't cai long då u d6la cua co X.?" ba ba c si hoi.

~ " ve. "Dem horn trude ch6ng toi dua co ta

Toi dung b~t d~y, phån doi: "Khong! To i khong dl,lng tdi co d6 !" "V~y sc)i t6c den d dau ra?" ve) n6i

tie'ng Vi~t vdi to i. "Anh ... khong bie't," to i do dlf. "Nhung

ne'u cua co ta thl. n6 da rot måt sau dem d6 anh vdi em ... "

"Anh do dlf, tue la c6 cai gl r6i." V9 mdi qua tay vdi toi, nen b~ gl. lue nay eling phåi lep ve', toi yen tri nhu the'. Nhung nang vån con gi~n, m9t cach phåi chang. "Con d6 n6 c9t va o anh d€ lam .. . ky ni~m! Em go mai n6 khong ra, thl tam råa lam sao rot ra due) c!"

"Troi! Lam gl c6 chuy~n d6. Anh th~ la khong h~ dl,lng tdi co ta. Em khong nhd

Viet&D9c 2003 73

la sau dem chu nh~t, anh v€ con nay nQ voi em chan che, r6i sang thu hai anh tam, ky CQ ... " to i SlfC nghl ra va bie't nen n6i gl. "Dung r6i! Anh con di tam h6 nu a ... R6i, anh nghi

~. " ra ra1... "Ra ca i gl?"

"Ra cai nay: S<;li t6c d6la anh vuong phåi trong nuoc h6 tam!"

Ba ba c si ng6i nghe chung to i n6i tie'ng Vil$t nhubap rang, cGng xen vao:

"Ong ba n6i tie'ng Na-uy cho toi nghe voi, Ou'QC khong? Va moi 6ng ng6i xu6ng!"

Toi ng6i xu6ng, rang thd d€u a€ nha phan tam chuyen xem m~t ma bat hinh dong nay khoi suy ra toi la nguoi hung hang va c6 th€ chinh toi da khieu khich a€ bi theo.

"D6 la SQi t6c vuong va o khi toi di h6 tam." Toi quay l~i n6i tie'ng Na-uy.

Ba bac si va v<;f ra chi€u suy nghi, nhung v<;f len tie'ng truoc:

"Anh tam c6 m~c quån khong?" "Khong le tam tru6ng?" "V~ y SQi toe kh6 ng th€ ... c hui va o

dl1<;fc. Ma n6 chui vao lam gl trang d6?" "Em hoi .. . n6 d6 cho. Con anh, anh

nghi c6 th€ vl cai quån em mua cho anh, xu6ng nu'oc n6 dinh sat vao ngu'oi, thinh thoang anh phåi keo ra cho nuoc n6 thong, chac t6c ai theo vao ... "

"Ba tin dl1<;fc loi giai thich cua ch6ng toi khong, bac si?"

"Quan trQng la ba c6 tin hay khong. Toi ha y nguoi khac tin khong quan trQng."

V Q di u xu6ng: "Em c6 th€ tin anh du<;fc khong?" "Em p hai tin anh. Thu nhåt vl slf th~ t

la anh khong h€ gian diu voi ai ca, thu hai vl. .. "

"Vl ca i gl?" "Vi anh chi yeu mlnh em thoi." Toi thåy v<;f xuc d()ng, run giQng: "Thil$t hon?" "Anh th€ !"

"Em ... eat, anh khong gi~n sao?'' To i c ho rång C1 do i c6 nhCi'ng hlnh ph~ t

khong tu'ong xung voi t()i 16i, vi dl,l trl1ong h<;fp nay, toi c6 lam gl tl$ h~i a€ dang måt cai ma ong chu linh m~,IC CUa toi gQi la cai "cu t()i" dau . Tuy nhien, toi cGng tin rang m()t t()i nh~ a trong bong t6i, ne'u c6 bi ph~t

7 4 Vie't&B9c 2003

n~ng han ngoai anh sang, c ung chila Slf cong bang, sieu hlnh. Nhung y nghi vo vån khi toi dua Xuye'n v€ nha; cai nhln tr()m va chut mo tudng khi nhln hai nguoi dan ba trang h6 bai ... ne' u c6 m()t "Dång T6i cao thong bie't mQi slf" thl chac chång th€ qua mat Ngai . Khong chung toi bi ph~t d€n v€ ca nhCi'ng y nghi thåm kin! Lang toi diu xu6ng toi bay phån. T6in6i voi VQ:

"Cua em, em eat hay a€, tuy cho." V Q cang cam d()ng han. Ba ba c si rnim

cuoi, hai cai chan chim coi ro duyen, hoi: "T~i sao ba eat?" "Ba dung hoi nCi'a. Toi da xin 16i r6i." "Khong, toi khong dinh n6i 16i phåi,

nhung chi mu6n bie't d()ng llfc nao khie'n ba eat 6ng."

"Ma lam. Thil$t d6 !"To i c ung nghi ra du<;~ c t~i sa o to i c()t s<;fi t6c r6i , ma! "Lue thåy SQ toe dan ba Vu'ong VaO chfl 00, toi gi~n lam, nhung khong gi~n toi d() tinh lam dau ch6ng toi. Toi khong dam rut SQi t6c ra, la vl SQ anh å y dau d6 ma! Toi dinh lå y keo a€ eat, a€ cach ly SQi t6c do day ra khoi nhCi'ng SQi ... Khong ngo, khi cåm cay keo trong tay, toi quan sat ky l~i, thåy dung la c6 ai c()t s<;~i t6c va o ba s<;~i lang, tlf nhien toi cam thåy khong nhCi'ng mlnh bi phån b()i ma COn bi treu gh~o, bi lam nhi,IC, toi khong tlf chu du<;~c nua, toi bo keo, dm con dao c~ o ra u ma eat. Tu'dng chi cua m()t ti cho da gi~n, nhung c6 ma llfc dua con dao di luon. Vang, vG khi c6 mal !fe. Mu6n khong ph~m t()i a c, dung dm n6 trong tay."

"Ba bie't v~y hay lam," ba bac si blnh phåm.

VQ tie'p: "Lat da o d6 cua va o trai tim to i r6i.

Nhung truoc d6 nhCi'ng clr chi cua anh cGng lam toi dau don lam."

Yen l~ng bao trum can phong. Tu hom bi n~n toi nay tam slf to i th~ t la ng6ng ngang - kinh hai p ha lån tue gi~n; lo lang p ha lån an h~n. N6i ban khoan lOn nhåt la lil$u toi c6 måt l u on kha nang sinh ly khong. To i tlm OQC cu6n h6i ky cua nguoi bi ho~n cu6i eling cua tri€u Thanh ben Tau -khong sang sua gl han. Bay gio nghe VQ n6i n6i dau cua nang, toi thl1ong x6t, va cang an h~n han. Toi tha thie't:

"Anh dau c6 d~nh lam dau long em." "D6 la em nghi nhu' the'. Thåy anh cu

san d6n nguoi ta, em nghi anh c6 th~ lam cai gl hdn nua trang bong t6i."

"Ngoai sang ha y trang t6i, da bao anh chl quan tam tdi em th6i. Nhung et! chl an cån d6i voi ngu'oi khac, n6i cho cung, chlla m()t phan ung tlf nhien cua m()t ngu'oi c6 nam tinh m<:tnh." Ba ba c si nhuong rna y, kh6ng bie't ba c6 cho la toi xam ph<:tm lanh VlfC CUa ba, ho~c gia t6i n6i di€u gl sai tr~t sach va ghe gom.

''Thi~t h6n d6?" VQ n6i giQng nung n~u. Cai chu m6i cua VQ thåy thu'dng qua.

T6i nghi toi V<:tt nång tren mlnh con nglfa b<:tCh nhåp nh6 tren d6ng xanh, va cåm thåy CO ffiQt lu6ng di~n, nht:;, Ch<:ty d vung d6t s6ng cu6i cung. T6i d<:tt tay len dui v<;j:

"Thi~t cho sa o kh6ng thi~t. Con ca i vi~c anh san d6n an cån voi ngu'oi khac thl em nen hanh di~n cho. Em c~ u m()t nguoi ch6ng l~ch thi~p hay m()t ngu'oi ch6ng cu lån?"

"Em chl c~u anh th6i ." T6i nho m()t lån, muoi lam nam trude,

VQ da n6i eau nay, Va chl ffiQt lån, r6i thoi, kh6ng ba o gi o nhac l<:ti nua. Cung kh6ng ba o gio n6i m()t eau tu'ong tlf nhu' ... Xuye'n n6i ngoai vu'on va trang du'ong håm du'oi bi~n Oslo.

"V~ y rna anh tu'dng d6i voi em anh chi la ffiQt... khuc cui ffii,IC."

"Khuc cui ffii,IC?" ba bac SI xen vao. "Nb da ... m1,1c tu trude sao?''

"D<:t dau c6 !" VQ bu()t mi~ng, r6i lam thinh, ben len.

T6i ng6i ngay ngan l<:ti cho v6n lie'ng tie'ng Na-uy du'QC huy d()ng t6i da:

"Vi~t nam t6i c6 thanh ngu, d~ t6i c6 d~ch 'CtJj m1,1c ba al trang nfong, h! aj d1,1ng tdj tra1n hl/ang ctia ba'. Ba hi~ u cho? Vang. T6i c6 cåm giac VQ t6i chl bie't trQng t6i khi c6 dan ba khac d1,1ng toi t6i."

"Vl the', 6ng tlm cach 'ga-lang' voi dan ba khac d~ keo Slf chu y cua ba, CO phai kh6ng?"

"Chac v~y," toi thu nh~n. VQ quay sang tie'ngVi~t, n6i nhu'kh6c: "Lue nao anh chång la tråm hudng!" A! C6 the' chu, it nhåt v9 cung phai

n6i ra di€u nay m()t lån.

Ba ba c si th~t la to mo, båt mai t6c, nghieng då u, hoi:

"Ba n6i gl v~y, 6ng l~ p l<:ti bang tie'ng Na-uy cho t6i nghe voi du'<;jc kh6ng?"

T6i thich lOi khen, nhu'ng khi du'QC khen thll<:ti d€ mac co, nen kh6ng mu6n nhåc l<:ti eau n6i cua VQ. Nguoc mat nhln len tu'ong, thåy bue tranh hai huoc ve Freud voi cai "libjdo"tren m~t, t6i l<:ti thåy m()t lu6ng di~n te te ben du'oi. T6i ng<:tC nhien qua SUc, tru'oc day dau c6 bao gio t6i nh~y cåm v€ m()t hlnh anh kh6ng dang nhu' the' nay? Tri~u chung t6t hay xåu da y? Th6i, sau nay hay hay, ba y giO t6i phai trå lOi ba bac si da. T6i dtch bta loi v<;j:

"VQ t6i thåc mile rang kh6ng bie't ne'u sau nay thåy dan ba dt:;p to i kh6ng them nhln thl CO phai la tri~ U chung ... cai d6la cui ffii,IC kh6ng."

VQ nguyt dai, do m~t.

Vie"t&B9c 2003 7 5

( Tiep lheo Lran3 39)

voi it tien dan tui. Hai dua con gai khong nghe nghi~p, khong hQc h~mh. Di xin vi~c thl b! che la gia dlnh khong trong s~ch. Sl.J trong s~ch a då y khong c6 nghla la dån tr(>m cuap, giet ngm'>'i, rna la khong phai nguai cua chu ngllla hi~n t~i. Thang con Dt cu nang n~c doi a v6'i ong. N6 n6i gifr phan huang hoa, nhang kh6i cho t6 tien 6ng ba va trong chung cha m~ khi tu6i gia c6 d(>t ng(>t ra di thl c6 thang con trai a ben c~nh d~ vuot mat. N6i thl c6 hieu ghe lam, nhung thvc te ong chång thay di~m nao vtra y ong. Nhieu khi gi~n, ong n6i: Thay con c6 hieu qua, ba mung, nhung dai con dai H1m con~· Con ha y lo cho nen ngum la ba mtrng roi. Cai cånh nha va xa h(>i hi~n t~i bu(>c 6ng phai suy tinh d~ tlm duang thoat thån. Nhung nhu mo kim du6'i day bi~n, va 6ng cu d~ cho dtnh m~nh dua dåy. M<;>t ngay thang muai nam 84, ong va thang con ut dang lui cui v6't cui a dQC ba s6ng thl c6 m(>t s6 nguai ao ao tran xu6ng c~nh ba nai ong dang vat cui. 6ng nga ngac ching biet hQ dang lam gl, nhung c6 m(>t anh thanh nien m~p m~p tr~c 37 tu6i, x6ng t6'i

76 Vie't&DQc 2003

tr6i ong va tbang ut l~i. Xong, anh ta n6i : T6ng c6 hai dua xu6ng ghe keo b! l(>. Cåu n6i gQn gang nhu the da quyet dtflh dai 6ng. Cu(>c dai båy gib la khong p hai a nai chon nhau eat ron rna a t~n m(>t chån trai xa xam 6ng chua quen biet. Va sau 5 nam gia dlnh ong da c6 m~t day du a dat khåch. Ong di tlm nhfrng nguai b~n xa xua. C6 ngum da nam xu6ng nO'i ngh'ia d!a, c6 nguai lang thang di tlm cu(>c muu sinh nai rtrng gia khi hu, sau khi cua nå lan luqt khong canh rna bay. Su6t ngay say ruqu bi ti. G~p nhau, kh6c nhu dam tang. C6 thang nhem nhuoc, råu ria xom xoam, dau t6c nhu cai 6 qu~, chån tay moe thech, loang 16 nhfrng vet th~o keo da th!t cang l~i. The rna sau khi tran tr6i dung nhln nhau nhu nguai vo cåm, bu lu bu loa kh6c, lai le xoen xo~t nhu cai tr6ng dong l~i vang len Tao tuang may b! Ha ba gQi di nai song Co chien roi, ai nga mlnh l~i g~p nhau. Chen ruqu tharn phuc, thoat ra quy~n mui nep dau mua, dt,mg vao nhau tru6'c khi dua len mo i. Hon t~p ky ni~m hai thai gian kh6 tranh cai chet, the rna ciing qua! Roi cGng qua m(>t l'ån g~p ga. N6 nhu m<;>t can mua cho hai ngum tru dl;lt, het mua roi ra di.

Nhfrng con duang l~n ng1;1p ong vua di qua, roi n6 cGng se quen di nhu da tung quen trong qua khu. Ong lac dau, nhln dong nu6'c d1;1c ngau, d~c s~t cua con kinh Nhieu LQc hlnh nhu khong c6 st;r doi luu.

La thu Na-uy

Nguy~n Oslo

B~n ta oi !

N ~m qua kh f h~u Na-uy th ~t l ~ lung. Mua he den mu(>n, thang bay qua la m(>t mua dong ... xanh,

mlfa suot ca thang lam dan nghi he chi biet g i ~m chan th an Trd i va hoi h~n vi la d ~ i khong d~t ve di

nghi he o nlfdc ngoai. VU'a tro l ~ i vao sd lam dau thang tam thl 6ng Trdi d t cd g9i n~ng ve va cU' the

nhiing ngay he tlfng bU'ng keo den mai den trung tuan thang chfn; ngay nao trdi eling n ~ ng tat va

n6ng nhlf he ... da do v~y.

Nhlfng mua dong den v(> i qua, b~n ~! Tuyet b~t dau roi da tU' thang mlfdi, den cuoi n~m thl dlfdng

xa da ng~p tuyet va che mat hang rao cao hon m(>t thlfdc trlfdc nha. Ca i l ~ nh B~c ClfC phu trum de

n ~ ng ca vung B~c Åu. Thuy ngan trong nhi ~t ke sang nao ran l ~m thl eling let len den con sa 15 dlfdi

O la cung. Cai l ~ nh kh~c ng hi ~t keo dai chU'ng nhlf bat t~ n va den gid la da gan cuoi thang gieng

nhlfng vån chlfa c6 tien doan kha quan nao tU' dai kh f tlf<;Jng bao hi ~ u nhiing ngay am ap hon . C6 le

ta phai danh trum chi1n them vai thang niia cho tr9n giac dong mien. V~y ma may h(> i bao V~ moi

sinh cU' lai nhai d9a r~ng trai dat dang bl ham n6ng va mai day Oslo se khong c6 tuyet roi niia ...

Ta tlf an ui r~ ng day chi la m(>t ml:1 a dong bat bl nh thlfdng, chU' neu ni1m nao ma kh f h ~ u eling nhlf ri

thl phai tfnh l ~ i cho du da la hU'a xin nh~n noi nay lam que hlfong.

N6i ve thdi Slf the gidi n~m 2002 thl cang nan long them, bU'c tranh the gidi kh6ng thay c6 digm nao

kha quan: vån mai de d9a khung bo tU' nh6m Hoi dan qua khfch ngay m(>t lan r(>ng, vån mau nhu(>m

Jerusalem hang tuan va cu(>c chien d~m mau khong lai thoat o Trung Dong, vån nhiing ldi de d9a

phat tri gn va khf h ~t nhan tU' Han c(> ng va nglfdi My l ~ i dang chuån bl m(>t cu(>c chien mdi danh 1-r~c.

Trong khi å6 Cl Na-uy, å21i s6ng vån blnh 1<\(ng tro i (m<\(c du lau lau eli ng c6 xåo tn?n bCi i m9t va i an

m~ng ma khi nghe den ta ph~p phong lo r~ ng thu ph~m la nglfdi ngo~ i kieu). Hi~n gid, nglfdi dan

cua xU' Sd hoa blnh nay dlfong b~ n tam den nhiing chuy~n thlfc te hon: Gia di ~ n , n ~ n that nghi ~p

dang ti1ng m~nh trong nganh tin hQC, gia bat d(> ng san dang tu (>t doc ...

Viet&D9c 2003 77

XU' di~n Na-uy

. . ... .... ~

Na-uy n6 i tieng la quoc gia diit do nhat nhl the gicl i,

du y chl c6 di ~ n la re 50 vcl i cac mrclc khac o Åu chau. D6 la nhd vao thien nh ien L(U da i cho xU' nay dlf<;JC ta i nguyen thuy di~ n phong phu. Nhung d6 la lu e nha

mrclc con d9c qu yen cung cap di ~ n . May ni1m gan day, gi a di~ n dlf<;JC thå n6 i theo mU'c CU ng eau, giong nhlf

tat cå cac m6n hang khåc trong m9t thj trlfdng tlf do tlf bån. C6 dieu khi gia thj trlfdng cho m6n hang khong

thg thieu dlf<;JC nay ti1ng gap hai gap ba Jan trong mQt mu a IC;l nh thl ch~ ng con ai buon nhcl den ly do t(;l i sao phåi din c6 q nh tranh tren thj trlfdng cung cap di~ n

va tC;l i sao nha nuclc khong tiep ttJ c d9c quyen.

Cac cong ty sån xuat di ~ n d6 ho r~ ng gla di~ n ti1ng la

do mlfc nlfclc trong ho tnf xuong thap han blnh thlfdng. Cha thap sao dlf<;Jc trong khi h9 da dem nuclc lam di(!n ban het ra nuck ngoai vao mua he vcl i hy

VC? ng mlfa nhieu va llf<;Jng nlfclc Thuy Tinh vao mu a thu. Nha nuclc co n ban den giåi phap het sU'c phi ly la

cup di~ n dg giåm ml'rc trieu thtJ . XL'r nay rn a cup di~ n thl chet chk

Ngay nao, tren bao chl va cac dai truyen hlnh OeU

nghe ban den v i~c tiet ki~m di~ n d€ gia di~ n c6 thg giåm xuong. Nha nlfclc cung dua ra nhieu de nghj giup

dan: keu g9i tiet ki~m b~n g cac dot cu i hay dau (du may thU' nay c6 lam hlf hi;l i moi sinh), giåm nhi~t d9 tro ng nha, t~t belt den, t~m It IC;l i, ngu nhieu them, dlfng

them i1 n m6n nlfclng, m6n chien, ra vi1n phong xa h9 i eau CU'U ... nhLJ'ng Xem ra khong de nghj nao nghe h<;Jp

ly va tlfong xU'ng vcl i 50 tien bC;lC ty nha mrclc bat ngd

thu du<;Jc. Bo i cac co ng ty san xuat di ~ n phan lcl n do nha nlfclc va cac cong xa lam chu (85%) va khi khong

nha nuclc dlf<;Jc gom dlf<;Jc m6n tien lcln qua thue tieu

dung.

Tiet k i ~m di~ n b~ ng cach nao du<;Jc khi nhi~t d9 ngay

nao cung xuong thap han 1 o d9 am. Mo lo SLfOi het ga con run IS'y bS'y day. BC;l n dlfng them nghe ld i khuyen

nay hay b~t chuclc may ba gia Na-uy bo ngudi ch(;ly lay cua, khong dam dung lo SLJ'Oi dg l(;lnh qua trong nha den d6i phåi om tien xuong ben kia the gicli. Xuong

dlf<;JC ducl i ay roi h6ng chlfng b(;l n IC;l i dien dau vl ca i

n6ng .. .

78 V iet&D 9c 2003

Cau IC;J.c b9 thU' nåm

Cau lfic b9 thtf ndm la chuong trl nh TV i1n khach nhat

cua dai TV2 trong ni1m vlfa qua. Chuong trlnh nay

dlf<;JC phat hl nh trlfc tiep tlf m9t bar rlf<;JU o Oslo vao to i thU' ni1m hang tuan, digm qua thd i slf trong tuan b~ ng

c~ p m~ t rat gi@u ddi cua may n gh~ sT hai dang n6i tieng o Na-u y hau mua vui cho thien h(;l. Ngoai nhli"ng

chuy~ n c6 trnh cach thd i slf, nhieu nhan v~t thlfdng xuyen dlf<;Jc nh~c nh6 den la gia dlnh nha vua, nhli"ng nglfd i c6 lien quan gan xa den gia dlnh nha vua, cåc

chlnh gia ti;l i chU'c va cac nhan v~t thlch anh den cong

c/? ng. Lo i mua vu i nay c6 ve rat My, rat trlfC tiep, khong che d~y giau giem va do i khi hoi t[J C tTu neu

dem djch qua m9t ngon ngli" A-dong.

DT nhien la thu tuclng thl ong Bondev ik tro thanh n(;l n nhan thlfdng xuyen cua chlfong trl nh Cau IC;lC b9 thl'r

ni1m. Nhat la tlf khi ong len tieng chl trlch n9i dung

chlfong trlnh, cho r~ ng n6 mang trnh d9c åc, hen hi;l khi dem ca i yeu, cå i b~nh cua nglfd i khac ra lam tro Clfd i m9t cåch het sU'c tho bC;lO va tan nhån. Khong nhli"ng the, ong con dung the llfc cua ml nh dg ep dai

TV2 khong dlf<;JC phat IC;li chlfong trlnh rna ong gili" ...

va i chlnh .

C6 thg sau khi tu yen chien vcl i Cau l(;lc b9 ngay thU' ni1 m, ong da cåm thay ml nh di sa i nlfclc Cd. Cai di;l i cua

ong O day la ong len tieng benh VlfC nhli"ng nfin nhJn

cua Cau l (;le b9 ngay thU' ni1m sau khi chlnh ong bj dem ra lam tro CL(d i. Khong phåi ong n6 i cho ong dau, day

la ong quan tam va lo l ~ ng den nhli"ng n(;l n nhan ng~ n

c6 be mi~ ng khåc d6 tho i! Ai tin du<;Jc ld i ong? Phai chi ong len ti eng benh VlfC h9 sclm han va i tuan thl hay biet may! Dg bay gid khi nhln den dang m(;lo dC;lO dU'c

måu mlfC CUa ong rna nglfdi ta khong phåi lien tlfdng den m9t ca i gl d6 phu du gia t(;lo.

Slf dC;l i d9t cua ong Bondevik chl mang den ap-phe nglf<;JC va VO tlnh ong da lam quang CaO khOng tien thu

lao cho ... ke thu , giup TV2 di;l t ky IlJ e nglfdi xem may tuan lien tiep. Va dT nhien ong IC;l i thu ... vai chlnh trong

may tuan d6. M6i toi thU' ni1m ngudi xem hoi h9p chd

d<;Ji con dao dao phu se rclt xuong ch6 nao tren nglfdi

6ng ...

Måm cdm chay cua ong Lars Rise

Ong Lars Rise la m<?t nhan v~t tlfong doi quen thu9c vdi c9ng dong nguoi Vi~t bdi ang to ra quan tam den tlnh tr(:l ng nhan quyen cua m<?t va i vi lanh d(:lo tan giao d Vi~t nam. Den Vi~t nam th~m cac vi nay, ang bi b9n cang an Vi~t c<?ng lam kh6 d~ dieu tra n9 kia den may ngay mdi buang tha. ve l<:t i Na-uy thl v~ n xui vån bam lay ang khien ang g~p va i chuy~ n h~c am.

Ong bi bao chf phanh phui vy mua xe gium cha nguoi nha lam ang phai mat cang thanh minh vdi v~n phong thue vy. Them nlia, ang co n phai ra toa lanh an vl t9 i lai xe qua toe d9, ang da nhan ga den 133 km/g io trang duong ham tren Åu 19 so 6 vd i toe d9 cha phep la ao km/g io.

Chuy~ n m9t tai xe (cha du tai xe d6 la m9t dan bie!'u Quoc h91 di nlia) lai xe qua toe llfc di' nhien la chuy~n ... ch6 d n, khang c6 gl dang ban. Trang chung ta, ai ma chiing hon m<? t lan ch<:ty xe qua toe llfc, ngay cå ang hoang Harald con phai bi cånh sat th6i vao le trang lue ang dang nhan ga tht'r m<?t trang 30 chyc chiec xe trang b9 slfU tam xe hoi d€ trang cung. Dieu lam nguoi ta chu y den vy ang Lars Rise la vl l ~ p lu ~ n

bi~ n h9 d€ tu choi an ph<:t t 14 ngay tLJ cua ang nghe rat ch6i tai va ch:ing ... Na-uy tf nao. Ong lo r~ng an ph<:t t nay se can trd budc dlfong ngo(:li giao cua ang, 5<;1 mai mot nha cam quyen cua nhieu quoc gia khang lfa ang se lqi dyng phot nay d€ bac don xin chieu khan.

Ong la m<?t dan bie!'u Quoc H9i, la m<?t trang nhling nguoi phe chuån nhling b9 lu ~t hi~ n hanh. Neu ang khang thE!' tuan hanh lu ~t nudc thl ai se? Da pha lu ~ t do chfnh mlnh duy~t chuån ang l<:t i con gia mom bao chlia, toan lqi dyng cht!c vy cua mlnh de\' xin mi~n an. 6 ng lam tai nhd den m<?t eau g i ~u cua nhan v~t quan huy~ n trang m9t tuong d i luong: Than nau chafj ai dn cha y thi dn, than dn m; n.

Nhling nglldi b~n tf hon

Phai cang nh~ n mua dang Na-uy dai th ~t b<:t n nh i? Ca i eau Thang mu'Cfi chtfa Cu'Oi da toi sao ma dung tung chli! Khang nhling thang mlfoi ma cå va i thang sau va trude thang mlfoi nlia, dem mit mung dai d:ing va cu9c

song dai khi te nh<:t t chång tlm thay y nghia. Vl the c6 vl l<:t dau khi nguoi Na-uy tieu thy thuoc yeu doi

(lykkepiller) ngay m9t nhieu?

Khang hie\'u khi nao buon va chan da trd thanh ... b~ nh. Bay gio, båe si' sgn sang ke toa phåt thuoc yeu do i cho b~nh nhan con hon la ngoi nghe binh chu than van, kE!' lE!'. Theo thong ke, luqng thuoc chong buon chan duqc ban ra dang t~ng nhanh theo da tien tri€n cua xa h<? i. Xa h9i cang v~n minh, con nglfoi cang nhan r6i, thl ta cang can den nhling nguoi b(:ln b~ ng vien nho xfu nay.

Gan nhlf n ~m nao cu ng thay xuat hi~ n m9t lo<:t i thuoc chong buon mdi vl day la mo tien cac cang ty duqc dang muon khai thac toi da. Thuoc tung ra ban cho b~nh nhan lfa chan doi vd i lo i ht!a h~ n ch~c nich: dung thuoc cang hi~u cua hang tai b(:l n se het tu y~t V9ng va doi se tlfOi trd l<:t i. V~t chat thua thai va gio ranh r6i nhieu qua la nhling ly do sinh ra cht!ng b~nh

bu on chan l<:t ky. Ca i ki E!'u toi buon kh6ng biet vi sao toi buon hay sang nay thti'c d~y kh6ng con thay loai ngtfif~ kh6ng con thay m; t tro i ...

Khang biet may lo<:t i thuoc yeu doi nay c6 tlm duqc duong den Vi~t nam hay khang? å d6, nguoi ta b~n r9n suy nghi tlm mieng ~ n cho ngay ham sau. Cu<?c song chyp g i ~t bap benh tfnh tung ngay tung blia. Nguoi dan ai cung dau t~t m~t toi mdi mong no byng, ai r6 i hoi du thoi gian dE!' ma buon ma chan. Khang bi nha nudc kiem k~p, cang an dE!' yen cho lam ~ n da la m<?t h(:l nh phuc ldn roi, can gl tdi thuoc mang den h<:t nh phuc cht!!

Thai nhe, tai chi c6 bay nhieu muon chia se vd i b<:tn lan nay. Du dang d dau d6 noi Xlf nglfoi hay t(:li que huong Vi~t nam, xin eau chuc b(:ln luan tlm dlfQC cho ml nh y nghi'a cua doi song va nhling niem vui nho nho trong ngay.

Nguy~n Oslo

Viet&D9c than chuc to~m th€ cac

than hifu g6p m~t trong tuy€n t~p Viet&D9c 2003 va b~n d9c kh~p noi m<)t n~m mdi an khang thi nh vugng.

TÅ:.\11 THA. TH

Tam Thanh la rnc)t trong nhfrng nha v~n viet khae nhat å hai ngo~i hi~n nay. Ta c6 dm tlfång nhlf ong viet th~l d~ dang ve du mQi åe lai, bal k€ khong gian th<'Ji gian, chi can ong d~t bul xu6ng hf hoay .. . Tht.tc ra, d~ng sau 11'16i mQt tac ph~m sang t~o la Stf quan sat tinh te va tat ca Stf tran li'Qng, ong mi~t mai lam vi~c nhlf nglf<'Ji thQ kim hoan kho tanh ti mi mai giua tlfng goc c~nh tren nhfrng vien ngQC quy cho den khi hoan hao ...

Nguy~n Oslo

Viet&D9c han h<:tnh gidi thi~u den b<:tn d9c

G6 thU"c tren nmg Tac phåm truy~n ng~n thU' hai cua nha van Tam Thanh.

Van Mdi xuat ban va phat hanh (gia ghi tren bia 12 My-kim). Ye chi tiet mua sach, xin lien l(:lC tac gi å qua dja chf

Korshagen 17, Skedmokorset 2020, Norway

ho~c cucu@online.no