VÍAS VERDES, XESTIÓN HIDROLÓXICA E DOS …...Diciembre 2017 VÍAS VERDES, XESTIÓN HIDROLÓXICA E...
Transcript of VÍAS VERDES, XESTIÓN HIDROLÓXICA E DOS …...Diciembre 2017 VÍAS VERDES, XESTIÓN HIDROLÓXICA E...
Diciembre 2017
VÍAS VERDES, XESTIÓN HIDROLÓXICA E DOS
RESIDUOS, E PRESERVACIÓN DO SOLO RÚSTICO
“Os Concellos galegos ante o desafío da sustentabilidades ambiental”
Cátedra de Dereito Local
A Coruña, 21 de xuño de 2019 Joaquín Suárez López
SISTEMA DE AGUA URBANA – SANEAMIENTO EN EL RURAL
Y ALGUNAS REFERENCIAS PARA LA SOSTENIBILIDAD
1.- Unos datos iniciales
2.- Unos retos para avanzar hacia la sostenibilidad
3.- Una estrategia: Desarrollo urbano sensible al agua - DUSA
Unos datos iniciales …
1
La población
La población
La población
NÚCLEOS TOTALES POR PROVINCIAS
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
4.500
A CORUÑA LUGO OURENSE PONTEVEDRA
Rangos de
habitantes 0-100 100-200 200-300 300-400 400-500 500-600 600-700 700-800 800-900 900-1000 >1000
TOTAL %
A CORUÑA 2842 729 188 72 37 24 14 6 14 11 88 4025 39%
LUGO 1177 79 18 9 7 2 5 4 4 2 20 1327 13%
OURENSE 2142 278 77 41 12 9 4 5 4 1 13 2586 25%
PONTEVEDRA 1429 452 163 87 38 29 16 12 6 8 60 2300 22%
TOTAL 7590 1538 446 209 94 64 39 27 28 22 181 10238
La población
NUCLEO DE POBLACIÓN:
Conjunto de al menos 10 edificaciones,
que estén formando calles, plazas y
otras vías urbanas.
Podrá ser inferior a 10, siempre que la
población de derecho supere los 50
habitantes.
Se incluirán en el núcleo aquellas
edificaciones que, estando aisladas,
disten menos de 200 metros de los
limites exteriores del mencionado
conjunto […].
Página 12
Aglomeración de A Coruña
EIEL – Deputación da Coruña
EIEL – Deputación da CoruñaDatos EIEL 2017 (sin A Coruña, Ferrol y Santiago):
Actualidad:
5919 km de redes de saneamiento y drenaje (9100 de abastecimiento)
3336 km para aguas residuales.
Una media de 50 km en cada concello.
Una media de 10 metros por habitante (int. núcleos)
“Necesidades” – “Déficit” para
todos los núcleos sin red:
En interior de núcleos: 1903 km
En exterior de núcleos: 984 km
! Faltan unos 2900 km?
MEDIO ACUÁTICO NATURAL
MENOS SENSIBLE NORMAL SENSIBLEZONAS PROTEGIDAS
TIPOLOGÍAS DE SANEAMIENTO
SANEAMIENTO AUTÓNOMO
SANEAMIENTO COLECTIVODE PROXIMIDAD
SANEAMIENTOASOCIADO ANÚCLEO
AGLOMERACIÓNRURAL
18
ACTUALIZACIÓN DEL PLAN DE SANEAMIENTO DE
Se parte de núcleos de 50 habitantes
EXISTENTES +
PROYECTADAS
PLANIFICADAS
<1000 HE
PLANIFICADAS
>1000 HE TOTALA CORUÑA 126 617 29 772
LUGO 112 428 12 552
OURENSE 201 558 5 764
PONTEVEDRA 98 323 13 434
GALICIA 537 1926 59 2522
AGLOMERACIONES
A PSG 2008-2015 identificou 107 EDAR existentes na provincia da Coruña, e unhanecesidade de crear 675 novas aglomeracións, coas suas correspondentesdepuradoras (619 serían aglomeraciones menores de 1000 h-e).
Distribución de número de EDAR en función de rangos de habitantes-equivalentes.
Provincia de A Coruña
COSTES DE INVERSIÓN
COSTES DE INVERSIÓN
y = 892.23x-0.458
R² = 0.979
0
20
40
60
80
100
120
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000
Cost
es (
€/h-
e añ
o)
Habitantes-equivalentes
AJUSTE A COSTES TOTALES
COSTES TOTALES
Potencial (COSTES TOTALES)
COSTES DE EXPLOTACIÓN
24
Problemas detectados sistemáticamente en los sistemas de alcantarillado: Inexistencia o insuficiente cumplimiento de las Ordenanzas
Municipales que regulan el vertido al alcantarillado. Insuficiente consideración y gestión de las aguas en tiempo
de lluvia, que impiden en ocasiones el cumplimiento de los objetivos de calidad.
Redes de alcantarillado con infiltración o con incorporación de bajantes de tejados o incorporación de manantiales y arroyos.
Problemas en los sistemas de saneamiento y drenaje
Problemas detectados sistemáticamente en los sistemas de depuración: Desconocimiento de las labores necesarias para la
conservación de la planta. Carencia de personal especializado. Desidia de las autoridades municipales. Diseños no ajustados a las necesidades reales de la
población. Vertidos de efluentes ganaderos, infradimensionamiento de
las plantas Excesivo empleo de las fosas sépticas sin la adopción de
sistemas complementarios para mejorar su rendimiento. Falta de control de calidad y seguimiento de las obras
durante la fase de construcción. Falta de capacidad de los municipios para soportar la
explotación y mantenimiento. Impacto ambiental sobre el entorno: ruidos, olores, insectos,
…
Problemas en los sistemas de saneamiento y drenaje
Unos retos para avanzar
hacia la sostenibilidad …
2
Reducir la infiltración …
Reducir la infiltración …
Reciclaje de aguas grises …
• Ordenanza de Gestión y Uso Eficiente del Agua en la Ciudad de Madrid - ANM 2006/50:
“aguas residuales domésticas procedentes de lavabos, bañeras, duchas y lavadoras, quedando excluidas las de lavaplatos, fregaderos e inodoros”. - presentan materia orgánica en abundancia, y grasas y aceites.
• “Guía técnica española de recomendaciones para el reciclaje de aguas grises en edificios”, promovida por AQUA-España, define “agua gris bruta” a aquel agua residual doméstica “procedente de duchas, bañeras y lavamanos”, excluyendo específicamente las aguas procedentes de cocinas, bidets, lavadoras, lavavajillas, procesos industriales o con productos químicos contaminantes y/o un elevado número de agentes patógenos y/o restos fecales.
ORIGEN Y CARACTERÍSTICAS DE LAS AGUAS GRISES
“DEFINICIONES” DE “AGUAS GRISES”
De forma genérica se podría decir que aguas grises son aquellas aguas que “no son negras”, es decir, aguas que no proceden del inodoro; tampoco son “blancas”.
Se trataría de aguas residuales que no presentan residuos fecales en cantidades significativas.
ORIGEN Y CARACTERÍSTICAS DE LAS AGUAS GRISES
“DEFINICIONES” DE “AGUAS GRISES”
De forma genérica se podría decir que aguas grises son aquellas aguas que “no son negras”, es decir, aguas que no proceden del inodoro; tampoco son “blancas”.
Se trataría de aguas residuales que no presentan residuos fecales en cantidades significativas.
Reciclaje de aguas grises
Página 31
Reciclaje de aguas grises
Reciclaje de aguas grises
Reciclaje de aguas grises
Depuradoras basadas en tratamientos
extensivos … (SBN)
Proyectista: ICEACSA
Contratista adjudicatario: OBRAS Y VIALES DE GALICIA, S.L. (OVIGA)
Dirección de obra: E.P.O.S.H. – XUNTA DE GALICIA
A.T. Dirección de obra: APPLUS, IDOM
Control explotación: GEAMA – UDC
Presupuesto de licitación: 523.797,85 €
Humedal: 126.000.-€ / 200 h-e - 630 €/hab
TRAMEX
TUBO Ø160mm
PERFORADO DE TOMA DE MUESTRAS
ARQUETA
ENTRADA PISCINA
ARQUETA
SALIDA PISCINA
RELLENO MATERIAL SELECCIONADO (e=30cm)
Ø 160
TUBO REGULADOR DE NIVEL
PVC Ø 160
TUBO PVC Ø315
GRAVILLA LIMPIA 5 a 10mm
CANALETA Ø 315
Ø 200
MALLA IMPERMEABILIZADORA
RELLENO DE GRAVAS
CON MALLA DE SUJECIÓN
(PIEDRAS 40-80mm)
5%
EDAR de Dormeá (Boimorto)
Tratamientos extensivos: Humedales
Principales características:
1) Población de cálculo: 200 h.e.
2) Superficie necesaria para humedales: 3m2/h.e.
3) Fosa séptica de doble cámara: 45m3 y 22,5m3.
4) Diseño de humedales: Dos balsas de 250 m2 y 340 m2.
5) Tipo de plantas: Phragmites y Typhas.
Tratamientos extensivos: Humedales
Efluente final – Humedal de Boimorto
Parámetro Unidad 25 /06 / 2018 21 / 11 / 2017 6 / 07 / 2017 OV-2 Convenc.
Hora 11:30 11:05 11:15
pH 6,5 8,17 7,01 5.5-9.5
Turbidez UFT 5 12,5 5
CE S/cm 393 715 415
SS mg/L 5 6 2 80 35
SSV mg/L 5 6 2
DBO5 mg/L 24 34 30 40 25
DQO mg/L 79 47 60 160 135
NT mg/L 18,3 51,3 19,3
N-NH4+ mg/L 15,1 35,8 14,9
N-NO2- mg/L 0,019 0,028 0,023
N-NO3- mg/L 0,254 0,433 0,390
PT mg/L 2,85 4,68 3,25
OD mg/L 1,21 1,40 1,25
Sat. (temp.) % (ºC) 13.4(17.8) 12.8(9.3) 13.8(17.5)
C. Totales ufc/100 mL 4,2E+07 7,0E+05 NM
E. Coli ufc/100 mL 2,0E+06 11:05 11:15
Tratamientos extensivos: Humedales
Características de las aguas residuales de la
EDAR de Dormeá (Boimorto)
Los rendimientos globales promedios
observados han sido:
DBO5 = 93 %
DQO = 94 %
SS = 96 %
Tratamientos extensivos: HumedalesCOSTES DE INVERSIÓN
“TECNOLOGÍAS DE DEPURACIÓN ADECUADAS A PEQUEÑAS POBLACIONES”. Autores: CEDEX-CENTA (2010)
0
10
20
30
40
50
60
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000
Co
ste
(€
/h-e
.añ
o)
Habitantes equivalentes
HUMEDALES ARTIFICIALES FV
HUMEDALES ARTIFICIALES FH
FILTROS DE TURBA
AIREACIONES PROLONGADAS
FILTROS INTERMITENTES DE ARENA
CONTACTORES BIOLÓGICOS ROTATIVOS
LECHOS BACTERIANOS
Costes de explotación (€/h-e.año)
COSTES DE EXPLOTACIÓN
Tratamientos extensivos: Humedales
Los SUDS y las
Técnicas de Drenaje Urbano Sostenible
…
Tratamientos extensivos: Humedales
43
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
MEDIDAS ESTRUCTURALES:
Implican actuaciones físicas (acciones estructurales).
Actuaciones que se enmarcan en el concepto SUDS (sistema urbano de drenaje sostenible) que se basa en… o … limitar el volumen de escorrentía o … aprovechamiento y puesta en valor del agua pluvial o … evitar la generación de escorrentía contaminada y atenuar la movilizada. … y todo ello intentado aproximarse al ciclo hidrológico natural previo a la actuación urbanística.
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
Source: LID Center
Source: Larry
Gavin
Source: City of Portland, OR
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
Cantidad(Velocidad de los flujos de inundación y volúmnes)
Calidad del agua
Ocio
Biodiversidad
JER
AR
QU
ÍA D
E G
ES
TIÓ
N D
E L
AS
AG
UA
S P
LU
VIA
LE
S
SUDS y Técnicas de Drenaje Sostenible
Una estrategia..
El Desarrollo Urbano
Sensible al Agua… DUSA
3
Página 55
beneficios ambientales beneficios económicos
beneficios socialesHoban, A., and Wong, T.H.F., (2006) “WSUD resilience to Climate Change”, 1st international Hydropolis Conference, Perth WA, October 2006.
J.S
UÁ
RE
Z,2
01
7a
da
pta
da
DESARROLLO URBANO SENSIBLE AL AGUA
J.S
UÁ
RE
Z,2
017
adapta
da
DESARROLLO URBANO SENSIBLE AL AGUA
DESARROLLO URBANO SENSIBLE AL AGUA
DESARROLLO URBANO SENSIBLE AL AGUA
GOBERNANZA
DESARROLLO URBANO SENSIBLE AL AGUA
QUÉ ENTENDEMOS POR “DUSA”
PROCESO flexible, participativo e iterativo que integra los
elementos del SISTEMA DE AGUA URBANA con el DESARROLLO
URBANO y la GESTIÓN DE LA CUENCA FLUVIAL para maximizar los
beneficios económicos, sociales y ambientales de manera
equitativa.