VAI TRÒ CÙA NGUÒI PHU NÙf

TRONG NÒ GIÀ DÌNH NGHÉ CÀ NGHÉ AN

DóTln MinhOi'fe

Khoa Dja Ly

Truimg DHSP - DHQG Ha Nói

Trong tbirc tidn a nude la bièn nay, niìng siiài lao dóng xà boi con Ibip, Ibi vai Irò cùa

ngudi pbii nù tnmg nen san xuài xà bòi, cùng nhu trong già dình va cdng ddng rài \ón, dii ràng

ddi khi nguiti la khóng eóng khai Ihìra nhan tbye td này.

Trong khu vite iighd cà d niri'tc la Ining qua trình chuyen ddi sang kinb te Ihj truimg.

cbuydn tu nghd ci quy mó nhi) sang nuhd ca qiiy md h'tn, timg bude tach ra Ihành cdng nghiép

ea. Ibi và'n dd vi vai trò cua ngiròi pini nù trong già cfinh va cdng ddng, cùng nhir su tbay ddi vi

tbd cùa hg rit edn dirge qiiaii Lini, de co the phàl irien nghd ca ben vimg va dàm bào pbal trien ed

vd kinb tdvà xàbdi.

Nghién cim này cùa chùiig lói dira Irèn vice khdo sii eie eóng dóng nghd eó. cùa Ibi xà

eira Ld, eie buyèn Nghi Lgc, Qu>uh Lim va Didn Chiù. Mae dù ed nhfmg dac didm ed ti'nb ebài

dia pbuong, nbung cùng ed ihe ihà'y dirge nhfmg nel chung vd vai Irò cùa pbii nù trong già dình

vi cdng dóng nghd cà cùa iiirdc la ndi chung.

I. Vai trò kinb léciia phii nfr tnmg hg già dình nghc cà

Thirimg ngudi ta bay càm nhin nìng trong hg già dinh nghd ci , ngiriii pbii nù boàn toàn

phu thuóc vào nguiti dàn óiig. Khi ngircri dàn óng ra kbói, thi nguiri phu nù ebù yeu là ebd nguiti

cbdng trd vi an toàn va tióng noni con cài. Mot Hong nhfmg bàn khoàn cùa eie cip ebi'nh quydn

d dja pbiriJng là làm Ibc ii.io ile ed the thu bùi dirgc nhiéii lao dóng nù hitii. Phin ti'cb bang dui'ti

day giùp la hieu rò bim vai tri) kinb te cùa ngudi phu nù trong già dinh nghd ci.

Bang 1 : Nglie cùa lao ddng mi trong hg nghè ed

Nghd nghiép

Biidn ci

Chd bidn bài sin

Djcb vu thiiy san

Làm mudi

Trdng trgt, eban nudi

Dan va ludi Ibué

Budn bin, djch vii ngoài Ihuy san

Can bd dja pbuong

Ndi trg

Khac

Tdng sd

Sd lirgng

49

12

7

3

36

6

23

11

34

5

186

Phin tram tdng sd

26,3

6,5

3,8

1,6

19,4

3,2

12,4

5,9

18,3

2,6

1()(),()

Ngiión: Kè'l qua khdo sdt kinh tè- xd ligi iighé ed cùa idc già ndm Ì997-I99S

31

Nghc nghiép khóng tao ra thu nhap

Lao dóng cùa ngifdi nói tra:

Trong danh miie. nói trg dirge eoi là nghc khóng tao ra thu nhap, so này ehidm 18,3%.. So

luctng này là cao bay thap, didu này pbài càn cir vào dac irung nghd nghiép cùa già dình. Dinh

bit c i ngoài bidn là nghd vai va, day riii ro va vi vay ciré ky hié'm imcmg hgp phu nù cùng ebóng

di dinh ci . Trong didu tra cùa chung tói duy nhat ed mot tmdng hgp phu nù di danh ci . Phin Idn

tàu thuyén dinh c i cùa Nghè An là tàu thuydn dinh cà nhó, danh d trong long là ebfnb. Vi vày

ma bg tbudng ra bidn vào quàng 3-4 già sang va vd vào quàng 4-5 gid cbiéu cùng ngày. Khi

duge boi nbùng ngudi dàn dng thuòng tra lìti ràng, nghd danh ci nang nhge Idm, sdng to, gid Idn

phu nù khdng ebju ndi, va lai can ed nguiti cham lo vice nhà, trdng con, bàn c i khi thuydn vd, va

ludi eho thuydn nhà va chiuìn bi cho chuyen di. Neu nhu khdng mua gom cùa nbùng nhà kbàe

ma ehi giài quydt eho Ihuydn cùa nhà thi nhfmg eóng vice nhu Irén duge coi là nói trg. Vay thi

nói trg d day boàn loàn khàc so vói nói irò d ihành phó.

Can bg phu nù d dia phuitng coi day là nbùng nguiti phu nù ehira ed vice làm. Thu nhap lìr

nghd ci cùa ngudi chóng Ihuimg khóng cao, nói Irg khóng ed thu nhap, vi vay ma ed vice làm

eho thu nbàp là didu chi em ludn lo Idng.

Trong quali ly tdi eliinh:

Nguiti phu nfr tn)ng hg già dình nghd ca ndm rat virng tinh trang lai ebfnb cùa già dình,

bòi vi nguiti chóng sau khi di bien vd, kd cà trong Iriritng http hg ed bàn cà b ngoài khai, hg deii

giao tidn cho va quàn ly. Ngiriti vg - ha chù khóng chi lo thu xep tidn cho eie nhu yé'u pbfìm

trong nhà, eho chuyen an hoc cùa con cài, ma con lo cho vice dd dành mua sdm luc'ti, tu sita tàu

thuydn, mua nhién liéii, ihire phàni cho chuyen di hicii... Thiritng ihì nguiti chóng chi ndm mot

càch "dai euong" kbà nàng lai chfnh cùa già dinh. Riti llie, ed le eàii nói dàn gian "Chóng là cài

gid, vg là cài hom" Ihat dùng cho hg nghc cà.

Ngudi vgkièm soat dirgc tình hình lai chfnh Irone già dình nèn hg co vai Irò rat Idn trong

vice quydt dinh mua sdm, chi liéu trong già dình. Thiritng ibi càc khoàn nhó hg ly quyet djnh, va

khodn Idn Ibi hai vg chóng, ed khi eó cà con trai li'tn, cùng bàn bae quyel dinh. Nhir vay, ed the

nói, màe dù d the phu ihiióc, nbung ngay cà nbùng ngirìti phu nù nói trg cùng dà ci') duge vj the

khi bình ddng trong hg nghc cà.

Cdc nghè elio thu nhdp:

Phó bidn h<tn cà là buon bàn cà - 26.39; so iriritng hitp. Do ph.in h'tn tàu thuydn di trong ngày, pbuong tièn irdp dà. doiig lanh rài haii che, nen ngiriti phu nù phai lo bàn cà, tóm (nhat là eà) that nhanh chóng, de liành cà hi intn, han che hi ép cip, ép già. Phàn h'tn trong so ho cùng thiim già vào mang ludi ihii gom hai san dd bàn eho càc dai ly, càc dàu nàu, lire là eie tu tbuimg eó vdn Idn bitn, eó kbà nang tièu thu san pham d ihi imitng xa, eie thành phó U'm nhu Ha Nói... Ngày trong he thóng lièu Ihii san phàm này, chung lói dà licp xùc vi'ti mot so dai ly, dàu nàu cùng là phu nfr.

Che bien hai san. chù yen là làm nude mdm va phiti sà'y eà, lóm, mire là hoal dóng thu bùi lao dóng nù va lao dóng Ire em didn hình ó eóng dóng nghd eà. Day cùng là eóng vice kbà nàng nhge. Nguiti phu nù khóng chi lo cho san xuài ma ó day, hg con pbài lo eho eie vàn de ve sinb mói iruttnc.

% 1

Viéc làm djch vu thuy san (cung ùng dà, diu md, vàt tu thuy san) tbudng thu hùt eà bai vg cbdng, nbung viéc cung ùng dà, diu md d Nghè An cùng do phu nù ndm là ebfnb. Nbùng phu nù trong càc bó ngu din nghèo con làm nghd va ludi tbué. Cd nbùng trudng hgp, eie ed gài tré tu eie vùng khic ddn cdng ddng nghd ci vi ludi tbué, va sau dd dà làp già dinh, tbye sy trd thành thành vién cùa cdng ddng (eie bà tbudng ndi vui: "Cd i'y di dan ludi rdi bj ddng ludi ludn").

Viéc budn bin ebay cbg, làm càc djcb vu ngoài thuy san cùng là boat ddng dàc trung cùa phu nù cdng ddng nghd ci (12,4% sd trudng hgp cùa nù va ehié'm 85%) sd ngudi làm budn bin, djch vu ngoài thuy san).

Càc boat dóng ndng nghiép, do dac didm cùa càc vùng nghd ci là tbidu dit làm ndng nghiép, nén tàp tmng ebù yé'u vào eban nudi (Ign, gà) va cùng thu hùt tói l9,4%o lao ddng nù.

Nbùng khào sit cùa ebùng tdi eho Ihiy, phu nù Nghè An trong già dình nghd ci ludn tim

mgi cich dd ed tbém thu nhip eho già dinh. Ndu trìr sd ngudi ndi trg, ibi ty le này là 38%o lye

lugng lao ddng cùa eóng ddng nghd eà.

2. Càc dir àn làm tang thu nhap va nàng cao vi thè nguìii phu nfr nghé cà a Nghè An

Viéc tao ra viéc làm, tang tbém thu nbàp cho lao ddng nù d eie vùng nghd ci ludn là vin dd thu hùt sy chù y cùa eie cip ebfnb quydn, doàn thè va càc td el)ùc qude te dang boat ddng tai Viét Nam. Boi vi, nd khdng ehi giùp cài thién tinh trang kinb te cùa ngu dàn, cài thién didu kién kinh td - xà bòi cùa cdng ddng, phàl buy ngudn lue tai ebd, ma edn giùp viéc nàng cao vj tbd cùa nguòi phu nù trong già dình va cdng ddng, ddng thiti gdp phin vào cdng tic dàn sd, ke boach boi già dình do viéc tfeb hgp cdng tic DS-KHHGD vào càc dy àn va do ngudi phu nù duge xà bdi boa han.

Ò nbùng vùng trgng didm nghd-ci cùa tinh nhu Didn Ngge, Didn Bfch (Eìién Chiù), ed eie bdn ci cùa vjnh Dién Cbàu, tinh cùng vói lUCN dà md càc dy in cài tidn quy trình làm nude mdm va nhin rdng quy md san xuit nude mdm. Nhu vày là eie nghd ebd bien tmydn thdng dà duge quy boach lai, ddm bào phàl tridn quy md lón han, mdi trudng ve sinb han, thu hùt duge gin 82 lao ddng tbudng xuyén va bìmg tram lao ddng mùa vu. Ngudi phu nù khdng ehi lo che bidn ma edn lo toàn bg càc kbàu d diu vào (nguyén liéu, lao ddng) va dàu ra (bin d diu, ehit lugng san pham...), vi vi the hg dà eó tic dóng ra khdi pham vi cùa cdng dóng noi bg sinb song. Ò nhfmg vting ed tmydn thóng vd nudi ihuy san va ed didu kién ty nhién thuàn Igi nhu d Quynb Bang (Quynb Luu), lai ed càc dy in ve nudi thuy sin thim canb vi bàn tbàm eanh, ket hgp vdi trdng rùng ngàp man de bào ve mdi trudng, thu hùt 150 lao ddng, trong dd ed 50 lao ddng nfr.

Didu rat càn nhin manh là thdng qua eie boat ddng cùa Dy in, mi Hdi phu nù dà ed tidng ndi tfeb cyc han ddi vdi eie cip chfnh quydn (ma phàn Idn eie thành vién trong co ei'u chfnh quydn lai là eie "bàc mày ràu"), vi day là mot td ebùc quin ebùng rdng rài. Hdi phu nù co sd tham già tnre tié'p vào eie cdng tic tài ebfnb cùa dy in, tham muu vd viéc djnh tiéu ebuin ebo eie bd dirgc vay vdn, lo vice thu hdi vdn va lai bang quy. Cùng thdng qua boat ddng cùa Hdi phu nù, ma vai trd cùa Hdi doi vói ehj em duge khdng djnh rò han vi Hdi dà quan tim den nhfmg vin dd thidt thin cùa phu nù d cdng dóng, boat ddng cùa Hdi gdp phin cài thién ddi sdng cùa phu nù vi tré em, tic ddng den phàn li'm htm trong càc thành vién cùa bd già dình, tu dd tic dipng ddn toàn bó cdng ddng.

(.xeni tié'p trang 43)

33