V. BERDINTASUN PLANA - santurtzi.net PLAN DE IGUALDAD D… · berdintasuna lortzea eta emakume...
-
Upload
nguyentuyen -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of V. BERDINTASUN PLANA - santurtzi.net PLAN DE IGUALDAD D… · berdintasuna lortzea eta emakume...
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
V. BERDINTASUN PLANA EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKOA SANTURTZIN
2018-2019
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
1
AURKIBIDEA
LEGE ESPARRUA
JARDUERA PRINTZIPIOAK
2014-2017RAKO IV. BERDINTASUN PLANAREN EBALUAZIOA
ARRETA JASO DUTEN EMAKUMEAK
EGINDAKO JARDUERAK
EMAKUMEEN EGOERARI BURUZKO DIAGNOSTIKOA
V. BERDINTASUN PLANAREKIN ESKU HARTZEKO ARDATZAK
BERDINTASUNERAKO GOBERNAMENDUA
JABEKUNTZA ETA PARTAIDETZA
GIZARTE ANTOLAKETA ERANTZUKIZUN PARTEKATUAREKIN
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIARIK GABEKO BIZIA
2018. ETA 2019. EKITALDIETARAKO AURREKONTUA
EKINTZEN KRONOGRAMA
PLANAREN KUDEAKETA SISTEMAK ETA EGITURAK
BERDINTASUNARI BURUZKO UDAL ORDENANTZA INPLEMENTATZEKO PROZESU BEREZIA
PLANA JARRAITU ETA EBALUATZEKO SISTEMA
PLANAREN JARRAIPENA
PLANAREN EBALUAZIOA ETA ADIERAZLEAK
ERANSKINA: PLANA EGITEAN GIZARTE ERAGILEEK PARTE HARTZEA
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
2
2018-2019RAKO SANTURTZIKO V. BERDINTASUN PLANAREN
LEGE ESPARRUA
Berdintasunerako eta ez-diskriminaziorako eskubidea nazioko eta nazioarteko hainbat
lege araudietan garatuta dago. Besteak beste, honakoa azpimarra daiteke:
emakumearen aurkako diskriminazio modu guztiak deuseztatzeko konbentzioa, 1979ko
abenduan NBEren Batzar Nagusian onartutakoa eta 1983. urtean Espainiako Estatuak
berretsitakoa.
Europar Batasunaren eremuan, 1999ko Amsterdamgo Itunak legez Estatu kideek
garatutako politika eta ekintza guztietan emakumeen eta gizonen arteko berdintasun
printzipioa zehazten du. Era berean, erkidegoaren beste zuzenbide arau batzuk kontuan
hartu behar dira, hala nola, 2002/73/CE Zuzentaraua, enplegua lortzeko, prestatzeko eta
lan-baldintzetarako gizonen eta emakumeen artean tratu berdinaren printzipioa
aplikatzeari buruzkoa; 2004/113/CE Zuzentaraua, ondasunak, zerbitzuak eta hornidurak
lortzeko gizonen eta emakumeen arteko tratu berdintasunaren printzipioa aplikatzen
duena; eta 2006/54/CE Zuzentaraua, enplegu eta lanbide gaietan gizonen eta
emakumeen arteko aukera eta tratu berdintasunaren printzipioa aplikatzeari buruzkoa.
Horri Tokiko Bizian Emakume eta Gizonen Berdintasunerako Europar Gutuna batu behar
zaio. 2006ko maiatzean onartu zen eta bertan xedatutakoaren arabera, oso
garrantzitsua da tokiko gobernuek berdintasun handiagoaren alde aginpideak erabiltzen
eta kooperatzen konprometitzea.
Estatuan, Konstituzioaren 14. artikuluak berdintasunerako eta sexuarengatik ez-
diskriminaziorako eskubidea aldarrikatzen du. Bestalde, 9.2. artikuluak aginte publikoei
indibiduoen eta taldeen berdintasuna egiazkoa eta eraginkorra izan dadin baldintzak
sustatzera behartzen die. Era berean, 3/2007 Lege Organikoak, martxoaren 22koak,
emakume eta gizonen berdintasun eraginkorrerako denak, xedatutakoarekin bat, toki
erakundeen kasuan, beren aginpideak gauzatzen dituenean berdintasunerako
eskubidea integratu behar du eta gainerako herri erakundeekin lankidetzan jardun ere
bai.
Bestalde, Euskadiko Autonomia Estatutuak 9.1. artikuluan berdintasunerako eta
sexuarengatik ez-diskriminaziorako eskubidea azaltzen du. Halaber, emakume eta
gizonen berdintasunerako 4/2005 Legeak, 2005eko otsailaren 18an Eusko Legebiltzarrak
onartutakoak, Euskadiko herri administrazioentzat lehentasunezko helburu estrategiko
modura finkatzen du emakume eta gizonen berdintasunari buruzko lorpena eta horien
artean tokiko administrazioa, erakunde autonomoak eta mendeko erakunde publikoak
edo horri lotutakoak sartzen dira.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
3
Emakunde, Emakumearen Euskal Erakundeak, berdintasun plan desberdinak egin ditu
eta gaur egun VI. plana dago indarrean. Hala eta guztiz ere, 2018-2021 denboraldirako
VII. plana oso aurreratua ageri da. Agenda XI. Legealdirako Gobernu Programaren
konpromisoekin1 lerrokatzen da eta egiteko orduan 4/2005 Legeak, otsailaren 18koak,
emakumeen eta gizonen berdintasunerako denak, 15. artikuluan xedatutako legezko
manuari erantzuten dio.
Emakume eta gizonen berdintasunaren arloan Euskadiko aginte publikoen jarduera
bideratzeko dokumentuak, Emakunderen berdintasun planak, esparru gidaria dira eta
jarduera eremu guztiak (kultura, egiturak, prozedurak eta herri administrazioaren
beraren prozesuak) lantzen dituzte, aldaketak bultzatu eta finkatzeko eta, bide batez,
erakunde eta gizarte eraldaketa bihurtzeko. Horren guztiaren helburua
berdintasunerako baloreak aldatzea da.
Erreferentziazko beste programa esparru batzuk honakoak dira: Garapen
Iraunkorrerako 2030 Agendaren helburuak2 eta 2016-2019 denboraldian Emakumeen
eta Gizonen arteko Berdintasunerako Europar Batasunaren Konpromiso Estrategikoa3.
1 XI. legealdirako gobernu programa honako helbidean kontsulta daiteke: https://programa.irekia.euskadi.eus/?locale=es 2Nazio Batuen bilera batean 2015eko irailean onartutakoa, garapen iraunkorrerako 2030 Agenda aurrerapauso nabarmena da generoaren ikuspegitik, , batetik, helburu berezitzat jotzen baita “genero berdintasuna lortzea eta emakume nahiz neska guztien jabekuntzara iristea” (5. helburua) eta, bestetik, genero berdintasuna eta emakumeen jabekuntza oinarrizko elementu bezala onartuak baitaude proposatutako gainerako helburuak lortzeko. 3Europar Batzordeak, bere programa estrategikoan, konpromisoa berretsi du eta, ondorioz, emakume eta gizonen berdintasuna sustatzeko lanean jarraituko du. Hala, bere politika lehentasunezko bost area tematikoetan oinarrituko du: lana eta independentzia ekonomikoa, ordainsari desberdintasunak eta pobrezia murriztea, erabakiak hartzea, genero indarkeriaren aurka joatea nahiz biktimak babestea eta emakume guztien eskubideak sustatzea.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
4
JARDUERA PRINTZIPIOAK
Santurtziko udal administrazioaren jarduera arautu eta bideratu behar duten egitura
printzipioak 4/2005 Legeak, otsailaren 18koak, Emakumeen eta Gizonen
Berdintasunerako denak, 3. artikuluan jasotzen ditu:
Tratu berdintasuna.
Aukera berdintasuna.
Aniztasuna eta desberdintasuna errespetatzea.
Generoaren ikuspegia integratzea.
Ekintza positiboa.
Sexuaren arabera rolak eta estereotipoak deuseztatzea.
Ordezkaritza orekatua.
Koordinazio eta lankidetza.
Bestalde, Emakunderen VII. Berdintasun Planaren zirriborroak dituen printzipioekin bat,
androzentrismoa, sexismoa eta matxismoa zeharkatua ez duten balore berriak eraiki eta
finkatu behar dira. Beraz, gizartean baloreen aldaketa sustatzeko ahalegina egin behar
da. Xede horrez, pertsona bakoitzak, banan-banan, berdina izateko eskubidea berea
duela onartu behar du eta balorea bera izango da emakumea edo gizona izanez gero,
egiaz botere eta aginte berdinak baititu. Baloreak aldatzeari esker, emakume eta
gizonen biziek, guneek, lanek, beharrek, ahotsek eta itxaropenek balio berdina izango
dute eta estereotipoek nahiz aurreiritziek ez dituzte zeharkatuko.
Baloreen aldaketarantz bideratutako esku-hartzeen estrategia ezinbestekoa da Euskadi
genero berdintasunean lehenengo europar herrialdeen artean mantentzeko.
Aurrekoaren harira, Eustatek eskuratutako datuen babesean, Genero Berdintasunerako
Europar Erakundeak (European Institute of Gender Equality) egin ostean, Europar
Batasunaren Berdintasunari buruzko Indizearen metodologiari jarraiki, Euskadik jada 5.
tokia zuen 2012. urtean 58,9 punturekin 1etik 100era bitarteko eskalan. Nolanahi ere,
balio hori europar batez bestekoaren (52,9) gainetik zegoen, baita, besteak beste,
honako herrialdeen gainetik ere: Belgika edo Erresuma Batua, 58,2 eta 58,0 punturekin,
hurrenez hurren.
Aurrekoaren ildotik, hainbat printzipio operatibo azpimarratu behar da, 2018-2019 bi
urterako V. Santurtziko Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasun Planaren lan
programak eta esku-hartzeak zuzentzera bideratuak baitaude:
Generoen artean desberdintasuna ikusgai bihurtzea, ikuspegi operatibotik
landu ahal izateko. Esku-hartzearen lerro hori arrazoizko ondorioa da,
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
5
berdintasunari buruzko ordenantza onartu berria dela kontuan hartzen badugu.
Hala, udal arlo desberdinekin lankidetzan arituko da generoaren ikuspegia beren
jarduera planetan, kontratazioetan eta genero indarkeriari buruzko aldez
aurretiko txostenetan sartzeko.
Generoaren ikuspegi eta bestelako desberdintasunen zeharkakotasun eta
elkargunea onartzea; bere aniztasunean emakumeak ere elkarren artean
desberdinak baitira. Lerro honek honako faktoreak aipatzen ditu: hizkuntza,
gizarte klasea, sexu aukera, etnia, adina eta aniztasun funtzionala. Horiek,
besteak beste, pertsona guztientzat berdintasuna lortzea eta giza eskubideez
(zibilak, politikoak, ekonomikoak, sozialak, kulturalak, etab.) baliatzea
baldintzatzen dute.
Emakume guztien jabekuntza sustatzea, helburu, bitarteko eta prozesu bezala.
Alderdi hau nahitaezkoa da berdintasunera iristeko eta bi urte hauetan
ahaleginik garrantzitsuenetarikoa izango da. Xede horrez, neurriak hartuko dira,
emakume guztiek biziaren maila desberdinetan (norberak, antolaketa, lana,
ekonomia, gizartea, kultura eta erakunde-politika) modu esangarrian beren
jabekuntza areagotzeko.
Berdintasunarekin egiazko konpromiso politikoa adieraztea eta, horretarako,
aurrekontu eta giza baliabideak nahiz bitarteko teknikoak eskura jartzea.
Halaber, herritarren aurrean gardentasuna izango da eta guztiaren berri emango
zaie, emakumeen mugimenduekin parte hartu eta solasean arituko da eta
Santurtziko Udaleko arlo nahiz sail guztiek erantzukizuna partekatuko dute.
Emakume guztien aurka indarkeria matxistaren modu orori aurre egitea,
ikuspegi guztietatik: fisikoa, sexuala, psikologikoa edo ekonomikoa, bai bizi
publikoan, bai pribatuan. Esku-hartze lerro horrek gizarte prebentzioa eta
sentsibilizazioa sendotzea dakar, indarkeria egoerak modu goiztiarrean
antzeman eta biktimei kalteen aurrean arreta eskaini eta horiek zuzentzearekin
batera.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
6
2014-2017RAKO IV. BERDINTASUN PLANAREN EBALUAZIOA
IV. Berdintasun Plana ebaluatzeko, azkeneko lau urteei buruzko datuak kontuan hartuko
dira, programen bilakaeraren ikuspegi panoramikoa izateko.
Esku-hartzeak hurrengo moduan banatzen dira: berdintasuna sustatzearen eremuan
“egindako jarduerak” eta “arreta jaso duten emakumeak” genero indarkeria, sexu
erasoak eta bestelako gizarte, psikologia eta lege kontsultak direla-eta, Zerbitzuko
azpiprograma desberdinetan izan diren emakumeak aipatzeko. Ondoren, atal
bakoitzean bilakaera aztertuko dugu.
ARRETA JASO DUTEN EMAKUMEAK
ARRETA MOTA 2014 2015 2016 2017
GIZ
AR
TE L
AN
GIL
EA
Lehenengoz arreta jaso duena 55 61 52 66
Aurreko espedienteak 61 28 42 42
Genero indarkeria 79 65 59 47
Etxeko indarkeria 15 6 9 4
Bestelakoak: sexu erasoak,
banaketak, ekonomikoak, osasun
mentala…
22 18 26 14
Emakumeak harrera egoitzan 2 3 4
Adingabeak harrera egoitzan 2 2 7
PSI
KO
LOG
IK
OA
K
Lehenengoz arreta jaso duena 41 39 28 27
Aurreko urteak 33 35 34 34
Genero indarkeria 58 65 53 55
Etxeko indarkeria 16 9 6 6
AB
OK
ATU
AK
Arreta jaso duten kontsultak 274 296 290 287
Genero indarkeria 24 35 24 21
Etxeko indarkeria 6 7 4 3
Sexu erasoak 1 1 1
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
7
Taulan ikus daitekeen bezala, agian, datuetatik aipagarriena urteetan arreta jaso duen
kasu kopuruaren konstantzia eta jarraipena da. Ehun emakume inguruan kokatzen da.
Atal desberdinetan aldaketa arinak daude, baina denbora igaro ahala genero indarkeria
ez dela murrizten ondoriozta dezakegu.
Aniztasunari eta beharrei erantzuteko ikuspegi integraletik genero indarkeriaren
biktimak diren emakumeentzat zerbitzu eskuragarriek hurrengo eremuak hartzen
dituzte:
Gizarte-aholkularitza
Lege aholkularitza
Aholkularitza psikologikoa
Lege eta polizia ekintzetan laguntza
Beste zerbitzu batzuekin koordinatu eta horietara bideratzea (Oinarrizko GZ,
Mendekotasunak, Osasuna, Enplegua, Poliziak, Epaitegiak, Aldundia, elkarteak,
etab.)
Udalaren harrera egoitza
Premiaz edo egonaldi ertainean hartzeko foru baliabideak
Alokairuko etxebizitzak eta etxebizitzak zuzenean esleitzea (Etxebide)
Babes aginduak
Tele-laguntza mugikorra
Familiaren topaketa gunea
Era berean, lau urte hauetan aurrerapausoak eman dira biktimak babesteari dagokionez,
genero indarkeriaren eta sexu erasoen biktimak diren emakumeei arreta eskaintzeko
erakundeen arteko jarduera eta koordinazio protokoloko Koordinazio Mahaiaren
bidez. Horri esker, biktimei arreta azkarrago eskaintzen zaie eta izapideak arintzen dira.
Hala, arreta eskatzen duten emakumeek gehiago sufritzea saihesten da. Horrez gain,
Bizkaiko Genero Indarkeriaren Behatokiko batzorde teknikoetan parte hartu da eta,
ondorioz, erakundeen arteko koordinazioa areagotu da.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
EGINDAKO JARDUERAK
Ondoren, taulan azkeneko lau urte hauetan egindako jarduerak ageri dira:
JARDUERA
2014. URTEA
2015. URTEA
2016. URTEA 2017. URTEA
Eskola programak
NAHIKO, Bihotz Gaztearen
Lehen Hezkuntzan.
Talde horietan guztietan 600
ikasle baino gehiago eta
beren irakasleak nahiz
familiak.
Ikastetxeko curriculumean sartutako jarduera.
Udalerriko ikastetxeetan afektibitate eta sexu
heziketa, bizikidetasuna eta genero indarkeria
prebenitzea
Gutxi gorabehera 800 ikasle partaide
Udalerriko ikastetxeetan afektibitate eta sexu
heziketa, bizikidetasuna eta genero indarkeria
prebenitzea programa
Gutxi gorabehera 900 ikasle partaide
Udalerriko ikastetxeetan afektibitate eta sexu
heziketa, bizikidetasuna eta genero indarkeria
prebenitzea programa
Gutxi gorabehera 1.000 ikasle partaide
BELDUR BARIK
lehiaketa eta urteko
sariak ematea
IV. “Actitud Beldur barik
jarrera” lehiaketa.
Santurtziko 7 lan.
V. “Actitud Beldur barik
jarrera” lehiaketa,
Santurtziko 30 lan.
VI. “Actitud Beldur barik
jarrera” lehiaketa,
Santurtziko 25 lan.
VII. “Actitud Beldur barik
jarrera” lehiaketa,
Santurtziko 30 lan.
Kantauri institutuan DBH eta Batxilergoko ikasleekin hitzaldiak
Kaleko jazarpena
Maitasun erromantikoari buruzko mitoak
Argazki erakusketa
“Emakumeekiko indarkeriari buruzko egiak eta gezurrak”
Mamariga kultugunean
“Emakumeen genitalen mutilazioa prebenitzea” Mamaria kulturgunean
“Emakumearen kontakizunak”
XV. edizioa Gaia: “emakumearen
zeregina familiaren barruan”
XVI. edizioa Gaia: “emakumearen garrantzia herritarren
XVII. edizioa Gaia: “emakumearen
jabekuntza”
XVIII. edizioa
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
9
kontakizun laburren lehiaketa
Aurkeztutako 68 lan
9 euskaraz 59 gaztelaniaz
partaidetzan eta garapenerako laguntza”
Aurkeztutako 69 lan 7 euskaraz
62 gaztelaniaz
Aurkeztutako 92 lan
9 euskaraz 83 gaztelaniaz
Gaia: “beren lan eta ordainsari eskubideen alde emakume borrokalariak”
Aurkeztutako 77 lan
5 euskaraz 72 gaztelaniaz
Musika ikuskizuna “Emakumeen lanekin piano errezitala”
Musika Eskolaren laguntzaz
Emakume musikagileak: piano kontzertua eta
musikarekiko hastapena. Musika Eskolaren laguntzaz
Emakume musikagileak: musika eta dantza ikuskizuna
Musika Eskola, Aikoa akademia eta Ahots Zuriak Santurtziko abesbatzaren
laguntzaz
Antzezlana “Zapatos rojos” Emakume eta nesken giza
eskubideak urratzeari buruzko salaketa publikoa
“Mari Txotxo 2.0” Titiriteras
Horterasen eskutik
“Patris matrisek” amak izatea erabakitzen duten bi
emakumeen arazoak planteatzen ditu
“Macho Maris” Umorez erantzukizun partekatua, zaintza
partekatua, mikromatxismoak, gizonen pribilegioak, mintzairaren
erabilera sexista, maitasun erromantikoa… lantzen ditu.
“Baby boom en el paraíso” Umorez amatasunaren esperientzia lantzen du.
Erakusketak Gai feministarekin eranskailuak
Iñaki Sánchez “Pegatasek” bildutakoak Dorretxean
285 pertsona baino gehiago
Emakumea eta euskal pilota Dorretxean
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
10
Emakumeen euskal pilotari buruzko
jaialdia
Emakumeen pala eta eskuzko pilotaren bi partida
eskaini ziren
Genero indarkeriaren aurka I. film laburren
zikloa
8 Kresala aretoan.
40 pertsona
Berdintasunaren alde eta indarkeria
matxista baztertuz gizonen saioa
Udaletxearen aurrean 65 pertsona baino gehiago
Udaletxearen aurrean 40 pertsona baino gehiago
Udaletxearen aurrean 40 pertsona baino gehiago
Udaletxearen aurrean 70 pertsona baino gehiago
Berdintasunezko aitaren eguna
Berdinometroak banatzea eta “Aitak” filma ematea
Homofobiaren aurkako nazioarteko
eguna
Ikastetxeetan informazio kanpaina
LGTBfobia eranskailuak
banatzea
Erakunde adierazpena
Ikastetxeetan informazio kanpaina
LGTBfobia eranskailuak
banatzea
Erakunde adierazpena
LGTBI Urguiluaren Nazioarteko eguna
Urguiluaren Nazioarteko Eguna hainbat jarduerarekin
ospatzea: eranskailuak, semaforoak apaintzea,
hitzaldi eztabaidak, bandera altxatzea, kalejira…
Urguiluaren Nazioarteko Eguna hainbat jarduerarekin
ospatzea: Eranskailuak, aniztasunaren aldeko
bankua, bandera altxatzea, kalejira…
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
11
Genero indarkeria eta emakumeen eta gizonen arteko berdintasunari buruzko bideo-
foruma
Emakumeen elkarteen lokaletan
“Santurtzitik Bilbora” herri lasterketan
presentzia berezia
Puntu lilaz lasterkariei 4.000 eranskailu jartzea.
Puntu lilaz lasterkariei 4.000 eranskailu jartzea.
Puntu lilaz lasterkariei 4.000 eranskailu jartzea.
Azaroaren 25a: genero indarkeriaren
aurkako eguna
Urtero Gernika parkean egiten da. Partaideak: udalbatza, ikastetxeak eta emakumeen elkarteak nahiz berdintasunaren aldeko gizonen mugimendua.
Emakunderen laguntzaz
berdintasunerako eztabaida-gunean
parte hartzea
“Eztabaida-guneari dagokion autobusaren ikasgela
mugikorrean baldintzarik gabeko berdintasuna”
hitzaldi-eztabaida. 100 pertsona baino gehiago
“Sexismoa, maskulinotasuna eta gizonen askatasuna”
lantegia eztabaida-guneari dagokion autobusaren ikasgela mugikorrean.
110 pertsona baino gehiago
Ikasleentzako lantegiak eta “Mugekin ez dago
berdintasunik” hitzaldia eztabaida guneari dagokion
autobusaren ikasgela mugikorrean.
70 pertsona baino gehiago.
Eztabaida guneari dagokion autobusaren ikasgela mugikorrean eskola
lantegiak. Hizlaritzaren teknikekin
eskola eztabaidak. Sexu indarkeriaren aurkako
kartelen erakusketa. 200 ikasle baino gehiago
Martxoaren 8a: emakumeei omenaldia
3 emakumeren bitartez Santurtziko emakume
langileei omenaldia: Dolores Ibarruri, Emilia Zuza eta Aurora Pérez sardina-
saltzailea.
“Grupo 8 de marzo” kalean Santurtziko emakumeak
omentzea.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
12
Puntu lilarekin kartelak banatzea
5.000 banatzea 5.000 banatzea 5.000 banatzea 5.000 banatzea
Karmengo jaietan sentsibilizazio eta
prebentzio kanpaina
Hurrengo leloarekin 8.000
eranskailu eta 400 kartel
baino gehiago editatu ziren:
Jaia+errespetua=
Une oro dibertimendua. Lagunarte, txoznagune eta
jai batzordearen laguntzaz.
400 kartel editatzea eta
1.000 informazio-kit
banatzea, berdintasunezko
jaien alde sentsibilizatzeko.
Egun batean gazteen
taldeekin esku hartu zen.
Betaurreko bereziak erabili
ziren, lagunarteei indarkeria
matxistaren inguruko
hausnarketa egiten
laguntzeko.
“Egin aurre” kanpaina
Komikiaren formatua duten
5 olana 5 kale-argien
multzoetan zintzilikatuak jai
barrutitik hurbil dauden 3
guneetan.
“Emakume, ezagutu zure eskubideak” informazio karpa
Lege-aholkulari eta Zerbitzuko gizarte
langilearekin
Lege-aholkulari eta Zerbitzuko gizarte
langilearekin
Lege-aholkulari eta Zerbitzuko gizarte
langilearekin
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
13
Indarkeria eta berdintasunari
buruzko hitzaldiak
Abortatzeko emakumeen eskubidea
Gure seme-alaben
sexualitatea lagunduz
Emakumea familian
Egungo gizartean genero berdintasunaren garrantzia
Genero indarkeria: nola
hauteman? Nola jardun?
Biak Extremadurako
Zentroan, Tatiana Perez psikologoaren eskutik
Emakumea euskal pilotan
Zer da emakumearen
jabekuntza?
Kaleko jazarpena
Maitasun erromantikoaren mitoak hutsalduz
Sexualitatea eta afektibotasuna
Indarkeria matxista
komunikabideetan eta mikromatxismoak kulturan
Genero indarkeriari buruzko
legearen inguruan kode penalean aldaketak
Emakumearen ikasgela
Lepoko eta bizkarreko minak prebenitzea
Metodo hipopresiboa
Ezagutu zure emozioak
Jabekuntza perkusioaren
bitartez
Hipopresibo dinamikoak
Bachen loreak
Defentsa pertsonala emakumeentzat
Ezagutu zure mugikorra I eta II
Metodo hipopresiboa
Barre egiteko terapia
Dunba I eta II
Xaboiak egitea I eta II
Autoestimu praktikoa
Kosmetika naturala
Kubako dantza
Baratze ekologikoa
Baratzeak balkoian
Oinarrizko internet eta posta elektronikoa
Adimen emozionala
Mindfulness
Erlaxazio emozionala
Barre egiteko terapia
Dunba
Adimen emozionala: sendotasunak eta ahuleziak
Adimen emozionala:
gatazkak ebaztea
Jardun metamorfikoa
Erlaxazio emozionala
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
14
Genero indarkeriaren eta sexu erasoen biktimak
diren emakumeei arreta hobea eskaintzeko erakundeen arteko
jarduera eta koordinazio protokoloaren jarraipen
bilera
Azaroan Azaroan Azaroan
2011-2015 denboraldiaren ebaluazio azterketa
Azaroan
Berdintasun Taldearen bilera
2016ko apirilean sortzea eta hasierako bilerak udal
arlo bakoitzeko ordezkariekin
Ekarpenen analisi eta balioztapena
Bloga:
santurtzikoberdingunea.net
Inaugurazioa
50 sarrera baino gehiago
44 sarrera 27 sarrera
16.000 bisita orain arte
Osasun programa: emakumeentzat
antsietatea kontrolatzea
Psikoterapia programa, Mendekotasunen Zerbitzuaren eta
Osakidetzaren laguntzaz 25 emakume
Psikoterapia programa, Mendekotasunen Zerbitzuaren eta
Osakidetzaren laguntzaz 25 emakume
Psikoterapia programa, Mendekotasunen Zerbitzuaren eta
Osakidetzaren laguntzaz 25 emakume
Psikoterapia programa, Mendekotasunen Zerbitzuaren eta
Osakidetzaren laguntzaz 25 emakume
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
15
Emakumeen osasunari buruzko
hitzaldiak
Emakumeen gatazkak sendagaien bidez tratatzea: psikofarmakoak erabiltzea.
Pertsonen ongizatean
elikaduraren garrantzia
Pelbis zorua sendotzea Orbanak eta larruazala
zaintzea
Mindfulness: estresa kontrolatzeko teknikak
Adimen emozionala
Emakumeok gaizki elikatzen al gara?
Sexualitatea eta afektibotasuna
Koloneko minbizia
prebenitzea
Ahotsaren arazoak
Emakumeen talde eta elkarteen arteko
topaketak
Gizartia elkartea (Getxo)
Gallartako emakumeen elkartea
Avifes elkartea
Arte plastikoen Santurtziko elkartea
Argitan elkartea (Barakaldo)
Baobat kulturen arteko
elkartea
Bolunta elkartea
Berdindu elkartea
Santurtziko Bake Epaitegia
Alma&Lutsia elkartea
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
Urteen araberako jarduera taula horietan ikus daitekeen bezala, Emakume eta
Berdintasun Zerbitzuak denbora horretan lan handia egin du eta udalerriko emakume,
gizon eta ikasle askori iritsi zaio. Agian, bereziki azpimarra daiteke emakume elkarteen
etengabeko presentzia, bai jarduerak eta ikastaroak antolatzen, baita ekimen eta
topaketa desberdinetan Berdintasun Zerbitzuarekin lankidetzaren ikuspegitik ere.
Halaber, emakumeengan osasun, kultura eta kirolaren garrantzia nabarmen daiteke.
Horretarako, prestakuntza eta terapia ikastaro berezi ugari izan dira, kontakizun
laburren lehiaketa eta emakumeen tenis txapelketekin batera, beste ekimen batzuen
artean.
Aipamen berezia merezi dute data garrantzitsuen inguruan antolatutako jarduerek:
martxoaren 8a, emakumeen eguna; azaroaren 25a, emakumeekiko indarkeriaren
aurkako eguna; maiatzaren 17a, homofobiaren kontrako nazioarteko eguna; edo
ekainaren 28a, LGTBI urguiluaren nazioarteko eguna.
Halaber, Zerbitzuaren esku-hartzeak koordinazioaren eremu desberdinetara zabaldu
dira, bai Udalaren barruan, besteak beste, udal arloetan generoaren ikuspegia
zabaltzeko Berdintasun Taldea sortzearen bidez, bai kanpoan, berdintasun ekimenak
sustatzera bideratutako erakundeekin (Emakunde, Eudel, Aldundia, etab.) hainbat
eztabaida-gunetan parte hartuz.
IV. Santurtziko Berdintasun Planaren ebaluazioa amaitzeko, aurreko orrialdeek
zerbitzuen oso panorama zabala eskaintzen dute, agian, beste udalerri batzuen
antzekoa jarduerak antolatzeari dagokionez, baina azpimarragarria genero
indarkeriaren biktimak izan diren emakumeekiko arreta kontuan hartuta, gure
udalerriak biktimentzat programa integral osoa baitu, udalerriek tokian aipatu zerbitzua
eskaintzea nahitaezkoa ez izan arren. Horregatik, Santurtzi bere prestazioen bizitasun
eta hedadurarengatik, baita ibilbide luzearengatik ere nabarmen daiteke. Ildo horri
jarraiki, herritarren eskura Zerbitzua jarri zuen Euskadiko lehenengo udalerrietariko bat
izan zen.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
17
EMAKUMEEN EGOERARI BURUZKO DIAGNOSTIKOA
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIARI BURUZKO DATUAK
DATU SOZIODEMOGRAFIKO OROKORRAK ETA SANTURTZIKOAK
UDAL LANGILEEI BURUZKO DATUAK
BERDINTASUNA ETA GENERO DESBERDINTASUNAK
GIZARTE ZERBITZU, OSASUN ETA ANIZTASUN FUNTZIONALARI BURUZKO
ALDAGAIAK
HEZKUNTZA ALDAGAIAK
BESTELAKO DATU INTERESGARRIAK
Diagnostiko hau egiteko iturri desberdinetara jo da, bai Santurtziri buruz (betiere datua
eskura izan denean), bai Euskadin emakumeen egoerari buruz, alderaketa-ikuspegi
orokorraz baliatzeko. Beste udal sail batzuek eskuratutako informazioaz gain, EUSTAT,
INE, EUROSTAT, Emakunde, Lanbide eta abarrek eskaintzen duten informazioa kontuan
hartu da.
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIARI BURUZKO DATUAK Arestian ebaluazioan emandako datuez gain (udalerrian lau urte hauetan arreta jaso
duten emakumeei eskaini zaizkien prestazioen laburpen modura), egoeraren
diagnostikoa egin eta etorkizunean planifikatzeko, ikuspegi handiagoarekin aztertu
behar da Euskal Autonomia Erkidegoan emakumeen aurkako indarkeriaren eragina.
2016. urtean Ertzaintzak4 EAEn 2.797 emakume erregistratu zituen, beren bikote edo
bikote ohiek eraso ondoren; beste 746 emakume, ordea, beren familiako beste gizon
baten eskutik indarkeriaren biktima izan zen eta 231 emakumek famili eremutik kanpo
sexu indarkeria jasan zuen. Guztira, emakumeen aurkako indarkeriaren 3.774
emakume biktima izan dira urtebeteko denboraldian (aurreko urtean baino 225
emakume gutxiago).
4Datuek emakumeen aurkako indarkeriari buruzko informazio estatistikoa jasotzen dute. Aipatu datuak Ertzaintzak bere jarduera eta aginpideen eremuan ezagutu ditu eta polizia dokumentuetan erregistratua dago. Denboraldi batean biktima modura legez kanpoko jardun penala jasan duten emakumeak zenbatzen dira. Datuak gizonek (bikoteak, bikote ohiak, familiako kideak edo bestelako gizonak) erabilitako indarkeriari buruzkoak dira.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
18
BIKTIMIZAZIOAK ETA EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIAREN BIKTIMAK INDARKERIA MOTAREN ARABERA3. Absolutuak eta %. EAE, 2016 Bikote edo bikote ohiaren indarkeria, Familiaren barruko indarkeria, Sexu indarkeria; 4.693 indarkeria egoera: 3.598 egoera (% 77), 860 egoera (% 18), 235 egoera (% 5). 3.774 emakume: 2.797 emakume (% 74), 746 emakume (% 20), 231 emakume (% 6) Iturria: Segurtasun Saila, Segurtasunaren Koordinazio Zuzendaritza
Lau egoeratik hirutan baino gehiagotan (% 77) erasotzailea eta biktima sentimenduzko
loturarengatik elkarri egon dira (bikotea edo bikote ohia). % 18 familiaren barruko
indarkeria ekintza izan zen (bikoteak edo bikote ohiak egindakoa izan ezik). Gainerakoak
(% 5) sexu askatasunaren kontrako delituak ditugu: sexu erasoak, jazarpena, etab.
LURRALDE HISTORIKOETAN EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIAREN BIKTIMAK INDARKERIA MOTAREN
ARABERA. %. EAE, 2016
SEXU INDARKERIA; FAMILIAREN BARNEKO INDARKERIA (bikote/bikote ohiarena izan ezik); BIKOTE/BIKOTE OHIAREN
INDARKERIA
Iturria: Segurtasun Saila, Segurtasunaren Koordinazio Zuzendaritza.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
19
Emakume batzuei urte berean behin baino gehiago eraso zaie. Guztira 2016. urte osoan
Ertzaintzak 4.693 biktimizazio5 ezagutu zituen emakumeen aurkako indarkeriarengatik
(2015. urtean baino 404 kasu gutxiago).
Erregistratutako datuen arabera, batez besteko tasa EAEn 10.000 emakumeko 41,75
biktimizazioena da. Bizkaian (43,51) eta Araban (42,71) arinki gorago kokatzen da,
Gipuzkoan, berriz, azpian (38,49). 2016. urtean datuak udalerrien arabera banatzen
baditugu, biktimizazio kopuru handiena hiriburuetan eta udalerri handienetan kokatzen
da. Aipatu indizea oso erabilgarria izango da hurrengo urteetan Santurtziren egoera
balioztatzeko.
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIARENGATIK BIKTIMIZAZIOEN TASA UDALERRIAREN ARABERA. EAE, 2016
10.000 BIZTANLEKO TASA: 0,1etik 14,9ra, 15etik 29,9ra, 30etik 44,9ra, 45etik 59,9ra, 60 edo gehiago. Iturria: Segurtasun Saila, Segurtasunaren Koordinazio Zuzendaritza.
(SANTURTZI ETA BERE INGURUEN XEHETASUNA)
5 Biktimizazioak denboraldi tarte batean zehar emakumeek legez kanpoko jardun penala pairatu duten aldiak dira. Emakume berak biktimizazio bat baino gehiago jasan dezake.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
20
Erregistratutako kasuek azken urteetan gorantz egin dute. Dena den, 2016. urtean
biktimizazioen ia % 8 gutxiago izan zen, aurreko urteko datuekin erkatuz gero. Emakume
biktimen bolumenak, ordea, % 5 inguru egin zuen behera. Bikote edo bikote ohiaren
indarkeriak du murrizketarik nabarmenena.
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIAREN BIKTIMIZAZIOEI BURUZKO BILAKAERA. Absolutuak eta urteen arteko ehuneko hazkuntzak. EAE, 2010-2016 2010. urtea; 2016. urtea
Santurtzi erdian
dago EAEko beste
udalerri batzuekin
alderatzen
badugu.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
21
Iturria: Segurtasun Saila, Segurtasunaren Koordinazio Zuzendaritza.
2002. urtetik 2016. urtearen amaierara arte, guztira 40 emakume hil dituzte gure
Autonomia Erkidegoan.
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIARENGATIK EMAKUME HILEI BURUZKO BILAKAERA. EAE, absolutuak. 2002-2016 Iturria: Segurtasun Saila, Segurtasunaren Koordinazio Zuzendaritza.
Adinen arabera, ez dago biktimaren ereduzko profilik; emakume helduenek eta
gazteenek halako indarkeria mota jasaten dute. 2016. urtean jasan duen emakumeen
% 34,47k 30 urte edo gutxiago zituen, hau da, 3 emakumetatik 1 30 urtetik beherakoa
da. Adina kontuan hartuta, hurrengo moduan banatzen da:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
22
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA JASAN DUEN EMAKUMEEN BANAKETA ADINAREN ARABERA. Absolutuak eta %. EAE, 2016 14 urtetik beherakoa, 14 eta 17 urte bitartean, 18 eta 20 urte bitartean, 21 eta 30 urte bitartean, 31 eta 40 urte bitartean, 41 eta 50 urte bitartean, 51 eta 64 urte bitartean eta 65 urte edo gehiago. 18 urte baino gutxiago: % 7,55; 18 eta 30 urte bitartean: % 26,92; 31 eta 50 urte bitartean: % 50,50; 50 urte baino gehiago: % 14,92. *Adina ezezaguna den kasuak baztertu dira (% 0,11)
Iturria: Segurtasun Saila, Segurtasunaren Koordinazio Zuzendaritza.
Emakumeen jatorria kontuan hartuta, 2016. urtean indarkeria jasan zuen emakumeen % 53,63 EAEn jaioa zen eta % 12,8 beste autonomia erkidego batzuetan. Biak batera hartuta, guztiaren % 62,71 da. Atzerriko emakumeei erreparatuz gero, emakumeen aurkako indarkeria biktimen
% 33,56 da, gure Autonomia Erkidegoan Ertzaintzaren datuak kontuan hartuta. Dena
den, atzerrian jaiotako emakumeak EAEn bizi diren emakume guztien % 6,14 den
neurrian, emakume atzerritarren aurkako indarkeria nagusi da.
EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA JASAN DUTEN EMAKUMEEN BANAKETA JAIOTERRIAREN ARABERA. Absolutuak eta %. EAE, 2016 EAE, beste autonomia erkidego batzuk, atzerria; Europa, Afrika, Amerika, Asia, Ozeania. *Jaioterri ezezaguna duten kasuak baztertu dira (% 0,88) Iturria: Segurtasun Saila, Segurtasunaren Koordinazio Zuzendaritza.
Aipatu datuei buruz hurrengo zehaztapena egin behar da: atal honetako datuek hiru
eremu berezitan Ertzaintzak ofizialki erregistratu dituen emakumeen aurkako
indarkeriaren kasuak eta emakume kopurua adierazten dituztela: bikoteak edo bikote
ohiak emakumearen aurka erabili duen indarkeria, familiaren barneko indarkeria eta
familiaren eremutik kanpo sexu askatasunaren aurkako delituak. Indarkeriak horrela
adierazten dira, nagusiki eremu horietan oinarritzen baita erakundeen laguntza eta
arreta.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
23
Hala eta guztiz ere, emakumeen aurkako indarkeria egiturazko indarkeria da eta
emakumearen biziari dagokion testuinguru guztietan azaltzen da: eskolan, lanean,
gizartean, politikan, familian eta abarrean. Ildo horri eutsiz, erabiltzen duten gizonak
sufrimendu psikologiko, sexual, fisiko edo moralaz baliatzen dira eta bitarteko
desberdinetara jotzen dute: fisikoa, ahozkoa, keinuak, elektronikoa edo bestelakoak.
Beraz, datu hauetan ez dira agertzen salatu ez duten emakumeak edo indarkeriaren
aurka beste bide batzuk erabiltzen dituztenak: familiaren laguntza, emakumeen
elkarteak…
Diagnostikoaren atal honetatik esku-hartze programak diseinatzeko ondorio
garrantzitsuak ondorioztatzen dira. Ildo horri eutsiz, eskolan eta gazteen artean
matxismoa prebenitu behar da, ondoren, emakumeen aurkako indarkeria bihur
baitaiteke. Era berean, hautemate goiztiarraren sistemak sendotu behar dira eta bide
horretatik herritarrei sentsibilizatu behar zaie indarkeriaren lehenengo seinaleak
ezagutu eta kontuan hartzearen garrantziaz, aurrera ez egiten uzteko. Hirugarrenez,
ahal den neurrian, biktimekiko arreta hobetu behar da eta bigarren eta hirugarren
biktimizazioak saihestu behar dira. Hala, aniztasuna eta bakoitzean indarkeriaren
eraginak antzematea ezinbesteko da, erakundeen koordinazio protokoloa eguneratu
behar da eta errekuperazio psikosozialerako, enplegura iristeko eta banako nahiz bere
kargura dituen pertsonen kaltea konpontzeko zerbitzu eta baliabideen sistema integrala
zehaztu behar da.
BIZTANLEEN DATU SOZIODEMOGRAFIKOAK Oro har, Autonomia Erkidegoan, Santurtzin barne, gutxi gorabehera 70. hamarkadara
arte ehunekoetan orekatuak zeuden emakumeak eta gizonak. Une horretatik aurrera,
emakumeen bizi luzetasun zabalagoa argi eta garbi gelditzen ari da. Euskal emakumeen
bizi itxaropena 2015. urtean 86 urtetan kokatzen da; bien bitartean, gizonena 80,2n.
Datu hau garrantzitsua da emakume adinduen egoera eta beharrak kontuan hartzean,
hirugarren adinekoentzako zehazten diren neurriek (baliabideek, zerbitzuek eta
abarrek) gehiago eragiten baitizkiete.
Santurtzin, azkeneko urteetan biztanle guztien datuei erreparatuz, biztanleria,
etengabe baina jarraian, jaisten ari da:
2013 2014 2015 2016 2017
GUZTIZKOA 47.020 46.651 46.284 46.043 45.765
Emakumeak 24.201 24.036 23.569 23.789 23.684
Gizonak 22.615 22.415 22.254 22.081 22.019
Iturria: INE
Biztanleen piramideari dagokionez, 2017. urteko zifrak kontuan hartzen baditugu,
sexuen arabera honakoa da:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
24
Adina: gizonak, emakumeak; geografia eremua; biztanleak, adina, jaiotze urtea, emakumeak (% 51,8), gizonak (% 48,2), sexuaren ratioa (E/G), erreferentziazko data (2017/01/01), datu mota (ikusitako datuak)
Adin taldeak: adina, unitateak, guztira, emakumeak, gizonak, sexuaren ratioa. Guztizko biztanleriaren bilakaera: biztanleak
Iturria: Eustat. Demografia adierazleak. Biztanleen udal estatistika. Biztanleriaren proiekzioak.
Udalerriko migrazio mugimenduei dagokienez, 2013-2015 denboraldian hurrengo
datuak ditugu:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
25
Biztanleriaren migrazio mugimenduak. 2013-2015 denboraldia. Guztira, gizonak, emakumeak; immigrazioak, emigrazioak, kanpoko migrazio saldoa, jomuga bezala barne migrazioak, jatorri bezala barne migrazioak, barneko migrazio saldoa, guztira migrazio saldoa; 1.10. taula; Iturria: Santurtziko Udala. Pertsonen sarrera. 2007-2014 denboraldia. Immigrazioak, jomugako barne migrazioak.
2013-2015 (uztaila) denboraldian, kanpoko migrazio saldoa positiboa da, hau da, udalerrian immigrazioek emigrazioak gainditu dituzte.
Nolanahi ere, 2014. urtean saldoak hazkuntza garrantzitsua izan zuen. Izan ere, 2013. urtean 13 pertsonatik 2014ko 40 pertsonara pasa zen (atzerritik pertsona gehiago iritsi ziren Santurtzira).
2015. urtean, ordea, murrizketa antzeman da, uztailaren 1era arte kanpoko migrazio saldoa 35ekoa izan baita, nagusiki emakumeekin.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
UDAL LANGILEEI BURUZKO DATUAK Udalerrian berdintasun estandarrei buruzko bilakaeran alderdirik interesgarrienetarikoa udal langileen konposizioan bilakaera egiaztatzea da.
Ondorengo taulan ikus daitekeen bezala, agian, ondorio nagusia honakoa da: konposizioa ogibideak hautatzean generoaren lan estereotipoen
isla dela eta duela 20 edo 30 urte nagusi ziren ereduak jarraitzen direla. Nolanahi ere, orduan, gizonen eta emakumeen lan jarduera “tipikoak”
hautatzeko orduan, gizarte presioa sendoagoa zen (hezkuntzaren atalean egungo estereotipoak zehazten dira. Txikiagoak izan arren, oraindik
hor daude). Langileen taulan datu azpimarragarrienak aipatu nahi baditugu, Barne Araubidean gizon gehiago dago eta peoien, atezainen eta
langileen, udaltzainen eta behe titulazioko pertsonen artean gizonak nagusi dira.
Batez ere emakumeek honako lanbideetan dihardute: gizarte laguntzaileak, Gizarte Ekintza, orokorrean, eta konfiantzazko postuak.
“Paritariotzat” jotzen dira % 40 eta % 60 artetik gorako tarteetan ez dauden desberdintasunak.
2012 2017
Adierazlea Emakumeak Gizonak Guztira Emakumeak Gizonak Guztira
1. Udalbatza 10 % 48 11 % 52 21 11 % 52 10 % 48 21 Paritarioa
2. Gobernua 5 % 42 7 % 58 12 6 % 60 4 % 40 10 Paritarioa
5. Langileak 190 % 41 273 % 59 463 114 % 41 165 % 59 279 Gizon gehiago
8.1. Alkatetzea 13 % 52 12 % 48
25 7
% 64 4
% 36 11 Emakume gehiago
8.2. Zerbitzu Orokorrak 18 % 53 16 % 47 34 14 % 54 12 % 46 26 Paritarioa
8.3. Ogasuna 30 % 43 39 % 57
69 18
% 62 11
% 38 29 Emakume gehiago
8.4. Kultura 35 % 53 31 % 47 66 21 % 46 25 % 54 46 Paritarioa
8.5. Hirigintza-Ingurumena 13 % 77 4
% 33 17 9
% 64 5 % 36 14 Emakume gehiago
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
27
8.6. Gizarte Ekintza 21 % 78 6
% 22 27 18
% 75 6
% 25 24 Emakume gehiago
8.7. Obrak eta Zerbitzuak 8 % 18 36 % 82 44 9 % 26 26 % 74 35 Gizon gehiago
8.8. Barne Araubidea 52 % 29 129 % 71 181 18 % 19 77 % 81 95 Gizon gehiago
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
2012 2017
Emakumeak
Gizonak
Guztira
Emakumeak
Gizonak Guztira
9. Banaketa/Lanpostua:
9.1. Teknikariak 35 % 51 33
% 49 68 31
% 65 17
% 35
48 Emakume gehiago
9.2. Peoiak, atezainak eta langileak 15 % 44 19
% 56 34 4 % 21 15
% 79
19 Gizon gehiago
9.3. Administrazioa 73 % 62 44
% 38 117 84
% 45 102
% 55
186 Paritarioa
9.6. Gizarte laguntzaileak 15 % 94 1
% 6 16 10
% 100
% 0 10 Emakume gehiago
9.8. Irakasleak 22 % 62 14
% 38 36 10
% 50 10
% 50
20 Paritarioa
9.9. Udaltzainak 12 % 13 80
% 57 92 11
% 14 65
% 86
76 Gizon gehiago
9.10 Burutzak 6 % 35 11
% 65 17 3
% 43 4
% 57
7 Paritarioa
10.1. Konfiantzazkoak 5 % 56 4
% 44 9 5
% 71 2
% 29
7 Emakume gehiago
10.4. Lan kontratuko langileak 16 % 39 25
% 61 41 10
% 50 10
% 50
20 Paritarioa
10.5. Funtzionarioak 107 % 37 183
% 63 290 104
% 40 155
% 60
259 Paritarioa
11. Titulazioa eta maila:
11.1. Goi-mailakoak 27 % 49 28
% 51 55 14
% 50 14
% 50
28 Paritarioa
11.2. Ertainak 38 % 66 20
% 34 58 27
% 68 13
% 33
40 Emakume gehiago
11.3. Bigarren mailakoak 40 % 25 119
% 75 158 30
% 27 81
% 73
111 Gizon gehiago
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
29
Ordezkaritza orekatua izatea da berdintasunari buruzko ordenantzan, 2018ko urtarrilaren 25eko Udalaren Osoko Bilkuran onartutakoan,
berdintasun helburu bat. Ildo horri eutsiz, tokiko gobernu organoek alda ditzaketen mailei arreta berezia jarriko zaie, hala nola, konfiantzazko
langileei eta arloetako burutzei. Joera berdintasunerantz jotzea edo, bidezkoa bada, emakumeek ordezkaritza gehiago izatea da, erabakiak
hartzen ziren arloetan gutxi ordezkatuak egon ondoren, beren desberdintasunaren egoera historikoa zuzentzeko (9. artikulua, b paragrafoa).
11.4. Lehen mailakoak 40 % 32 86
% 68 126 36
% 46 42
% 54
78 Paritarioa
11.5. Eskola ziurtagiria 29 % 44 37
% 56 66 7
% 32 15 % 6
8 22 Gizon gehiago
12. Lanaldi mota:
12.1. Murriztua 38 % 47 43
% 53 81 4
% 57 3
% 43
7 Paritarioa
1.2. Jarraitua 183 % 41 263
% 59 446 110
% 40 162
% 60
272 Paritarioa
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
30
GENERO BERDINTASUNA
Generoaren berdintasun indizea adierazle sintetikoa da eta dimentsiorik gabeko eskalan (1
erabateko desberdintasuna eta 100 erabateko berdintasuna da) hainbat alderdi
garrantzitsutan oraindik gizon eta emakumeen artean dauden desberdintasunak laburtzen
ditu, horiek ongizate eta garapen pertsonalari eragiten badizkiote.
Genero Berdintasunerako Europar Erakundearen (EIGE) metodologia erabiliz egin da. Horri
esker, Euskadiko Autonomia Erkidegoan genero berdintasunean aurrerapausoak aldera
daitezke, Europar Batasunak eta bere 28 herrialdeek eskaintzen duten erreferentziarekin.
Konposizioan 26 adierazle daude eta hierarkikoki sei eremutan egituratuak ageri dira. Aldi
berean, 12 azpieremutan banatzen dira:
Euskadiko Autonomia Erkidegoa, EB-28, Espainia.
Genero berdintasunaren indizea; Enplegua: partaidetza, lanaren banaketa eta kalitatea; Dirua: finantza baliabideak,
egoera ekonomikoa; Ezagutza: hezkuntza maila, prestakuntza; Denbora: zaintzekin zerikusia duten jarduerak, gizarte
jarduerak; Agintea: aginte politikoa, aginte ekonomikoa; Osasuna: osasun egoera, osasunera iristea Iturria: Eustat. Egiturazko adierazleak. Generoaren berdintasun indizea
Euskal Autonomia Erkidegoan genero berdintasunean baliorik altuenak osasun, diru eta
enpleguan lortzen dira. Hala eta guztiz ere, 2012. urtean Europar Batasuneko herrialdeekiko
Euskadiren posizio erlatiboa hobea da osasunaren eta agintearen eremuetan. Horietan
lehenengo eta laugarren tokia izango luke, hurrenez hurren. EB-28ren batez bestekoa
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
31
kontuan hartuta, eremu guztietan Euskadiko Autonomia Erkidegoak aldeko balioa du,
enpleguan izan ezik. Horretan balioa 1,5 puntu txikiagoa da.
Generoaren berdintasun adierazleak eremuen arabera, Euskal Autonomia Erkidegoa, Espainia eta EB-28.2012
Enplegua, osasuna, dirua, agintea, ezagutza, denbora
EAE, Espainia, EB-28
Iturria: Eustat. Egiturazko adierazleak. Generoaren berdintasun indizea Iturria: EUSTAT
Generoaren desberdintasun indizea (EqualX) lurraldearen ikuspegitik generoaren
desberdintasun maila ezagutzeko diseinatuta dago. Hau da, eskualdeetarako eta
udalerrietarako kalkulatutako indizea da eta indizean sartzen den aldagai sozioekonomikoen
multzoa abiapuntutzat hartuta, lurralde bateko eskualde edo udalerrien artean dagoen
genero desberdintasunaren maila ezagutzea du helburu.
Mapan kolore argiek berdintasun handiena duten eskualdeak irudikatzen dituzte, kolore
ilunenek, ordea, genero berdintasun txikiena dutenak dira, betiere indizea kontuan hartuta.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
32
Bizkaiko eskualdeen mapa – 2010 urtea; Adierazlea: EqualX Eskualdeen sailkapenari buruzko legenda: mota eta (kopurua) Enkarterriak, Ezkerraldea, Bilbo, Eskuinaldea, Plentzia-Mungia, Gernika-Bermeo, Markina-Ondarroa, Durangaldea, Arratia-Nerbioi
Aurreko koadroan ikus daitekeen bezala, Ezkerraldea Bizkaian berdintasunaren erdiko
mailan dago. Beraz, ez da argi eta garbi negatiboa, baina bai pixkana hobetzen saiatzeko
erreferentzia.
EqualX indizea kalkulatzeko honako aldagaiak kontuan hartu dira:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
33
Datu basea: Bizkaiko genero berdintasuna Eskualdea: Ezkerraldea; Desberdintasun erlatiboen batez besteko maila; Urtea Atalen arabera gizon eta emakumeen banaketari buruzko datuak Alderaketa-grafikoa, gizonak, emakumeak, Bizkaia, maila Adierazlea: enplegu ordaindua (%), goi mailako ikasketak (%), sektoreen banaketa (%), 24 eta 34 urte bitarteko gazteak, enplegua bilatzea (%), enplegua bilatzea (%) (maila), udal zinegotzigoak Legenda: gizonak, gizonak (haztapen negatiboa), emakumeak, emakumeak (haztapen negatiboa)
Emakumea bultzatu eta sustatzeko, enplegurako SanturtziLan udal zerbitzu berriaren
ekimen eta jardueren barruan, Bizkaiko Lurralde Historikoan lanean sartzeko zailtasun
bereziak dituzten pertsonen enplegagarritasuna sustatzeko 2016ko ekainaren 14ko
110/2016 Foru Dekretuaren esparruan, guztira 26 prestakuntza ekintzetatik
emakumeentzat bi prestakuntza ekintza berezi garatu dira honako izenburupean:
EMAKUMEEN JABEKUNTZA ETA
AUTOENPLEGUA TREB. PERTSONALAK 20 ordu 2 ekintza
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
34
Prestakuntza ekintzen multzoari dagokionez, oro har, sexuen arabera honako moduan
banatzen da:
SEXUA ADINA GIZARTE ETA LAN EGOERA
≤30 31-45 ≥45 Langabetua Enplegua
hobetzea
Gizona 31 62 102 195 0
Emakume
a
14 99 109 222 0
GUZTIRA 45 161 211 417 0
Enplegurako Erakunde bezala SanturtziLanen funtzio berriaren barruan arreta berezia
eskatzen duten udalerriko pertsonatzat honako taldeak jotzen dira:
Emakumeak.
30 urtetik beherako gazteak.
45 urtetik gorakoak.
Luzaroan langabezian dirauten pertsonak.
Gizarteak baztertzeko arriskua duten pertsonak.
Zerbitzuaren helburua pertsona horiei lan merkatuan sartzeko erraztasunak ematea da eta,
horretarako, beren profil profesionaletara egokitzen diren enplegu aukerak eskaintzen
dizkiete. Sexuaren arabera banatuak, programa honetan hurrengo pertsonek parte hartu
dute:
ADINA GIZARTE ETA LAN EGOERA
SEXUA <30 30-45 >45 Langabetua Enplegua
hobetzea
Gizona 1 10 17 24 4
Emakumea 1 11 10 19 3
GUZTIRA 2 21 27 43 7
Orain arte, 43 pertsona horietatik kontratazioak 6 emakumek eta 2 gizonek lortu dituzte,
nahiz eta programak horiek guztiak lan merkatuan sartzeko lanean jarraitu.
Lan merkatuan sartze eta orientatze, prestakuntza, enplegu, ekintzailetza eta tokiko
sustapenari begira, BEHARGINTZA Santurtzik bereak dituen helburu guztietarako arreta jaso
duten pertsonen artean, sexuen arabera hurrengo moduan banatzen dira:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
35
ARRETA JASO DUTEN PERTSONAK,
SEXUAREN ARABERA
Gizonak 260
Emakumeak 196
GUZTIRA 456
IX. Ezkerraldeko eta Meatzaldeko Enpresa Ideien Bankuari buruzko Lehiaketaren
esparruan, emakume langabetu ugarik parte hartu du eta hona hemen kopuruak:
Erakundea Proiektuak Partaideak Gizonak Emakume
ak
Behargintza Santurtzi 27 44 13 31
Era berean, Emakume Ekintzailea proiektua udalerrian negozioak izan edo ipini nahi
dituzten emakumeentzat da eta guztira 35 emakumeri merkataritza eta finantza informazioa
eskaini zion oso emaitza onekin.
Azkenik, 2017KO ENPLEGUA SUSTATZEKO ASTEAREN testuinguruan emakumeentzako
lantegi bereziak garatu dira online estrategiari, banku negoziaketari eta prezio/ordu
balioztapenari buruz.
Laburbilduz, enplegua sustatzeko udal ahaleginek emakumeen behar desberdinak kontuan
hartzen dituzte eta, ondorioz, eurentzat ekintza bereziak garatzen dira, langabeziaren aurka
borrokatzearen esparruan, emakumeengan eragina handiagoa baita.
Ildo horri jarraiki, Emakundek VII. EAEko Emakume eta Gizonen Berdintasunerako Planari
dagokion zirriborroan aipatzen duen bezala, enplegua androzentrikoa da, pertsonen bizian
posizio zentrala du, arduraldi osoa eskatzen baitu, etenik gabe. Horregatik, diskriminazioak
sortu eta errepikatzen ditu eta lortu, iraun eta sustatzeko orduan, emakume eta gizonentzat
ez da berdina, besteak beste, lanaren sexu banaketak autonomia baliabide horren
ingurunean emakumeak diskriminazio eta desabantaila posizioan kokatzen baititu.
Emakunderen arabera, emakumeetan EAEn enplegu kolokatasuna handiagoa da eta,
ondorioz, pobrezia handiagoa ere emakumeena da. Horregatik, emakume guztien artean,
aniztasun funtzionala edo desgaitasuna dutenen artean barne, enplegua eta
enplegagarritasuna sustatzea bereziki garrantzitsua da, eremu horretan emakumeak eta
gizonak bereizten dituen tartea murrizteko.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
36
GIZARTE ZERBITZU, OSASUN ETA ANIZTASUN FUNTZIONALARI
BURUZKO ALDAGAIAK 4/2005 Legeak, otsailaren 18koak, emakumeen eta gizonen berdintasunerako denak,
gizarteratzeari buruzko 45. artikuluan hala dio: “Euskal herri administrazioek
emakumeengan pobrezia eta gizarte baztertzearen eragin handiagoari aurre egiteko
neurriak hartu beharko dituzte. Batetik, genero ikuspegia sektoreetako programetan sartu
behar dute, pertsona guztiek oinarrizko gizarte eskubideez gozatzen dutela bermatzeko eta,
bestetik, diskriminazio anitz jasaten dituzten emakume taldeentzat programa bereziak
diseinatu behar dituzte”.
Bestalde, Emakunderen VII. Emakume eta Gizonen Berdintasunerako Planak
lehentasunezko helburutzat du emakumeak pobrezia edota gizarte baztertze egoeran edo
arriskuan badaude, erakundeek eskaintzen dizkieten erantzunak eta baliabideak egokiagoak
izatea: gizarte zerbitzuak, gizarteratzeari buruzkoak, ekonomikoak, osasunaren ingurukoak,
hezkuntzakoak, kulturalak, enpleguari dagozkionak, justizia, segurtasuna eta etxebizitza.
Orokorrean, zeharka, aurrez ikusitako helburu eta jarduera bakoitza garatu, gauzatu eta
ebaluatzean, emakume eta gizon taldeen zehaztasunak kontuan hartu beharko dira eta,
bereziki, diskriminazio anitz jasaten duten emakumeei erreparatuko zaie, hala nola,
desgaitasuna duten emakumeei, droga-mendekotasunekin zerikusia duten arazoak
dituztenei, prostituzioan aritzen direnei, etorkinak direnei edo hirugarren adinean daudenei.
Halaber, bateratze nahiz erantzukizun partekatuaren lanetan eta ordaindu gabeko
zaintzetan emakumeek eta gizonek emandako denboran generoaren tartea murriztu behar
da. Aurrekoaren harira, pertsona ez-autonomoen zaintza-lanak egiten dituzten pertsonen
karga ekonomiko, soziologiko eta psikologikoak arindu behar dira. Izan ere, gehienak
emakumeak dira eta zeregin horietan aritzeagatik beren bizi sozial, pertsonal eta
profesionala murriztua dago, Emakunderen Planak aipatutakoarekin bat.
Erronka handi horiek kontuan hartuta, SANTURTZIKO GIZARTE ZERBITZUEK eskaintzen
dituzten zenbait zerbitzu eta prestazio aztertuko ditugu eta emakume nahiz gizonek aipatu
zerbitzuak desberdin erabiltzen dituztela antzemango dugu:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
37
Gizarte Larrialdiko Laguntzen pertsona eskatzaileen profilari dagokionez, aurreko irudian
ikus daitekeen bezala, Santurtziko udalerrian gehien bat emakumeak hurbiltzen dira
Oinarrizko Gizarte Zerbitzuetara GLLaren eskabidea gauzatzera. Pertsona atzerritarrei
buruzko datuak isolatuak aztertzen baditugu, berriz, eskabideak batez ere gizonek aurkeztu
dituzte.
gizonak emakumeak
Irudian ikus daitekeen bezala, gizon gehiago joaten dira gizarte jangeletara. Kasu honetan
zalantza honakoa da: emakumeak gizarte jangeletara ez al diren joaten horrek suposatzen
duen estigma publikoarengatik edo bestelako arrazoiengatik. Hala, ez dakigu behar-egoera
berdinak al dituzten edo non dagoen hain desberdintasun handiaren arrazoia (familia
laguntza dute, baliabideak bestelako moduan administratzen dituzte, etab.). Dena den,
guztizko kopurua txikia da (30 pertsona), beraz, aldakortasun estatistikoa handia da eta
ondorioak ateratzeko zailtasunak gehitzen dira.
Antzeko egoera gertatzen da udalerriko bi eguneko zentroetara (El Bullón eta El Villar)
joaten den pertsona kopuruari dagokionez. 2016. urtean 63 eta 55 pertsona joan zen,
hurrenez hurren, beraz, aldakortasuna handia da, hurrengo grafikoetan ikus daitekeenez,
sexuak kontuan hartuta banaketak kontrajarriak dira:
78%
22%
GIZARTE JANGELEN PERTSONA ERABILTZALEAK 2016AN
HOMBRES MUJERES
297
581
1
GIZARTE LARRIALDIKO LAGUNTZEN PERTSONA ESKATZAILEAK
GIZONAK EMAKUMEAK
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
38
EMAKUMEAK GIZONAK
Bestalde, Etxean Laguntzeko Zerbitzuak 2016. urtean 248 pertsonari eskaini dio arreta eta
sexuen arabera honako banaketa du:
EMAKUMEAK GIZONAK
Grafikoan hautemandakoaren arabera, arreta jaso duen pertsonen hiru laurden emakumea
da. Esangarria da, zerbitzua pertsona askok jasotzen baitu eta biziraupen tasarekin bat dator.
Nolanahi ere, emakumeengan gutxi gorabehera 70 urtetik aurrera altuagoa da.
Pertsona zaindariak laguntzeko ZAINDUZ programak antolatutako lantegiei dagokienez,
pertsona partaideen % 81 emakumea izan da, gizonen % 19ren aldean, emakumeei esleitzen
zaien gizarte rolaren ildotik. Beraiek zaintzen dituzte mendekotasunak dituzten
senitartekoak eta osasun arazoak dituztenak, atal honen hasieran aipatutakoaren arabera.
Santurtziko Nuestra Señora de Begoña hirugarren adinekoentzako egoitzan sexuen
arabera okupazioa kontuan hartuta, hurrengo grafikoak emakumeen eta gizonen arteko
desberdintasunak erakusten ditu:
82%
18%
BULLON EGUNEKO ZENTROA
MUJERES HOMBRES
80%
20%
VILLAR EGUNEKO ZENTROA
MUJERES HOMBRES
77%
23%
MUJERES
HOMBRES
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
39
ERABILTZAILEAK GUZTIRA 120
EMAKUMEAK 95
GIZONAK 25
Datuei erreparatuz, urtean zehar batez beste % 79,44 emakumea da, gizonen % 20,56ren
aldean eta, noski, arestian aipatu bizi-luzetasun datuekin bat dator. Ondorioz, arreta berezia
eskatzen du genero desberdintasunak egoitzan dauden pertsonen beharrak kontuan
hartuta.
Emakumeen osasun aldagai desberdinen artean 2016ko zifrak, Euskadin Emakumeak eta
Gizonak txostenetik eta 1993-2013 Denbora Aurrekontuen Galdeketa izenekotik abiatuta,
honakoa azpimarratu behar da:
EAEko emakume gehienen ustez (% 70,8), osasun ona edo oso ona du. Gizonen
kasuan, kopuru hori % 75,6ra iristen da.
65 urtetik gorako 25.500 emakumek eguneroko biziko oinarrizko jarduerak burutzeko
zailtasun handiak ditu edo zuzenean ezin ditu egin eta beste 26.900ek zailtasunen
bat ageri du. Gizonen artean kopuru horiek askoz txikiagoak dira: 12.400ek egiteko
zailtasun handia du edo gauzatzea ezinezkoa zaio eta 9.400ek zailtasunen bat
antzematen du.
EAEn emakumeen bizi itxaropena 86 urtekoa da (munduan bizi-itxaropen handiena
duten bigarrenak).
Emakumeak astean gizonak baino 40 minutu gutxiago ibiltzen dira.
Emakumeek gizonek baino ordubete eta 53 minutu gutxiago ematen dituzte beren
aisialdian ariketa fisikoa egiten.
Emakumeen % 43,7k ohiz ez du kirolik egiten gizonen % 31ren aldean.
2015. urtean 973 neskak (guztiaren % 40k) EAEn eskola kirolean parte hartu zuen.
Egoera berean 458 mila emakumek ez du inoiz kirolik egiten, 303 mila gizonen aldean.
Datu horietatik gizonen eta emakumeen behar desberdinak lantzeko ondorio garrantzitsuak
atera daitezke eta bereziki erreparatuko zaio emakume guztien bizi itxaropen osasuntsua
gehitzeari. Batetik, emakumeetan osasunaren pertzepzioa gizonetan baino txikiagoa da,
EGOILIARRAK
EMAKUMEAK
GIZONAK
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
40
hortaz, pertzepzio hori nola garatzen den ulertzeko jarduera bereziak behar dira. Halaber,
hobetzeko zer neurri hartu behar diren zehaztu beharko da. Bestetik, jarduera fisikoan eta
kirolean emakume guztiak eraginkortasunez nahasi behar dira, zalantzarik gabe, horiek
osasunerako onuragarriak baitira eta gizartean nahiz erkidegoan sartzeko aukera ematen
baitute.
Santurtziko neska eta mutilen artean drogen kontsumoarekin zerikusia duten osasun
faktoreei dagokienez, azpiko taulan 14 eta 17 urte bitarteko neska-mutilentzat tabako,
alkohol eta kannabisaren kontsumoaren ordena ageri da. 2010. urtetik 2015. urtera
bilakaera alderatu da.
Sexuaren arabera kontsumoak aztertzen ditugunean, substantzien lehentasunari buruz
eredu bera mantentzen da. Dena den, emakumeek tabakoaren eta alkoholaren
kontsumoan gizonek baino ehuneko handiagoa dute. Kannabisa kontsumitzeari
dagokionez, bai gizonek, bai emakumeek antzeko kontsumo ehunekoak dituzte 2010. eta
2015. urteetan.
SUBSTANTZIEN KONTSUMO-ORDENA, OROKORREAN ETA SEXUAREN ARABERA (ehunekoak)
2010-2015 BILAKAERA. ADINAK: 14-17 URTE
Santurtzi 2010
Santurtzi 2015
Mutilak 2010
Mutilak 2015
Neskak 2010
Neskak 2015
Bizian inoiz kontsumitzea
Tabakoa 48.7 35.1 39.8 29.4 57.7 40.6
Alkohola 81.4 72.1 84.2 66.4 85.2 77.6
Kannabis
a
26.6 32.8 23.6 33.2 29.7 32.4
Azkeneko 12 hilabeteetan inoiz kontsumitzea
Tabakoa 40.3 34.6 29.9 29 51.1 40.2
Alkohola 77.5 72.1 79.5 66.4 83.2 77.6
Kannabis
a
23.2 32.8 22.4 33.2 24.1 32.4
Azkeneko 30 egunetan inoiz kontsumitzea
Tabakoa 32.8 33.7 26.3 28.5 39.6 38.8
Alkohola 60.7 71.4 66.4 65.4 68.5 77.2
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
41
Kannabis
a
15.3 32.6 16.1 32.9 14.5 32.4
Iturria: 2010-2015 denboraldian Nerabeak eta Drogak azterlana. Gizarte Ekintza eta Berdintasun Arloa. Santurtziko Udala.
Santurtziko biztanle helduen osasunari dagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko batez
bestekoarekin erkatzen badugu, tabakoaren kontsumoan ez dago desberdintasun
aipagarririk. Arriskuko alkoholaren kontsumoa, ordea, Santurtziko emakumeen artean
EAEkoen artean baino txikiagoa da. Bestalde, gizonek barazki eta fruta gutxiago
kontsumitzen dituzte, EAEko batez bestekoa kontuan hartu gero.
Hiltzeko arrazoiei erreparatuz, sexuen arabera hurrengo moduan banatzen da:
HERIOTZAK (%) SEXUAREN ARABERA ETA ARRAZOIEN MULTZO HANDIAK KONTUAN HARTUTA GIZONAK: Asald. ment. eta port. (% 4), kanpoko arrazoiak (% 4), digestio sistema (% 4), nerbio sistema (% 4), arnas sistema (% 12), zirkulazio sistema (% 25), tumoreak (% 39) EMAKUMEAK: genit.-gern sistema (% 3), digestio sistema (% 5), nerbio sistema (% 6), arnas sistema (% 9), asald. ment. eta port. (% 8), tumoreak (% 27), zirkulazio sistema (% 30), bestelakoak (% 11) Iturria: Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila
Ikus daitekeen bezala, gizonetan arnas arrazoiengatik (batez ere, BGBK) heriotza tasa handia
da, bereziki, 75 urtetik gorakoenen artean, ziurrenik, tabakoa kontsumitu izanagatik.
Emakumeek, ordea, gaixotasun endokrinoengatik heriotza-tasa txikia dute. Aldi berean,
gaixotasun mental eta portaerazkoei dagokienez emakumeen heriotza-tasa bikoitza da.
Izan ere, hori kontuan hartzen da Osakidetza eta Bizkaiko Osasun Publikoarekin koordinatu
ostean, emakumeentzat jarduera eta lantegi bereziak diseinatzeko orduan.
Aurrekoari eutsiz, Antsietatea eta Psikofarmakoen Kontsumoa Kontrolatzeko Programa
azpimarra daiteke. Duela hamarkada bat berariaz emakumeentzat egiten da eta 2017.
urtean emaitza terapeutiko nagusiak ondorengo taulan azaltzen dira:
1. TALDEA AURREIKUSPENA AMAIERA JARRAIPENA
ANTSIETATE PSIKIKOA 20,3 11,9 10,4
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
42
ANTSIETATE SOMATIKOA 17 10,2 8,5
ANTSIETATEA GUZTIRA 37,3 22,1 18,9
2. TALDEA AURREIKUSPENA AMAIERA JARRAIPENA
ANTSIETATE PSIKIKOA 21,4 17,2 14,6
ANTSIETATE SOMATIKOA 19 16,2 14,6
ANTSIETATEA GUZTIRA 40,4 33,4 29,2 Iturria: Berariaz egina
Ikus daitekeenez, psikoterapia honetan parte hartu duten emakumeen antsietatea asko
murriztu da bi taldeetan. Mendekotasunen Zerbitzuaren datuak kontuan hartuta, gutxi
gorabehera emakumeen % 70k psikofarmakoak kontsumitzeari uzten dio edo erabilera
modu esangarrian murrizten du. Ondorioz, emakumeen ongizate psikosoziala eta
autoestimua areagotzeko ekimenak eta programak mantendu eta sendotzea garrantzitsua
da.
HEZKUNTZA ALDAGAIAK Orokorrean, nahiz eta EAEn neska-mutilen ikasketak aztertuz gero, berdintasunean asko
aurreratu, horiek hautatzean oraindik genero estereotipoen arabera bereizten dira. Hona
hemen datu aipagarri batzuk:
Goi mailako Lanbide Heziketan oraindik emakume gutxiago (% 40tik behera) daude,
nahiz eta maila ertaineko LHan baino handiagoa izan. Banaketa horizontala
mantentzen da, irudi pertsonalak, batetik, eta garraioak eta ibilgailuen mantentze-
lanek, bestetik, ia emakumeak eta gizonak besterik ez baitituzte, hurrenen hurren.
Haur Hezkuntza, Hizkuntza Moderno eta Kudeaketa, Erizaintza, Itzulpen eta
Interpretazio edo Pedagogiaren moduko graduek ikasgelatan ikasle nesken % 80
baino gehiago dute.
Hurrengo graduetan, matrikulen % 85etik gora gizonenak dira: Industria Elektronika
eta Itsas Ingeniaritza, Prozesu eta Produktuen Berrikuntzan Ingeniaritza, Industria
Elektronikan eta Automatikoan Ingeniaritza, besteak beste.
Aipatu datuak kontuan hartuta, lanbidea hautatu aurreko adinetan lan estereotipoen aurka
borrokatu behar da. Hortaz, DBHko mailatan berdintasuna sustatzeko programak sendotu
behar dira eta hala egiten ari da Berdintasun Saila Santurtziko ikastetxeetan.
Hain zuzen ere, Berdintasun eta Mendekotasunen Zerbitzuek ekimen koordinatua burutzeari
esker, Heziketa Afektibo eta Berdintasunerako Programa garatzen da ikastetxeetan
hurrengo ezaugarriekin (azkeneko ikasturtean):
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
43
Ikus daitekeen bezala, programan urtero ikasleen kopuru garrantzitsuak parte hartzen du
Lehen Hezkuntza eta DBHko ikastetxeetan. DBHn hurrengo ikasturtean helburu nagusiak
ondorengoak izango dira:
Erantzukizun partekatua etxean.
Errespetua harreman afektiboetan.
Emakume guztien aurkako indarkeria prebenitzea.
Heziketa eta lan orientabide ez sexista.
Azkenik, Gizarte Ekintza eta Berdintasun Arloak beste eskola programa batzuk ditu
generoaren ikuspegitik lantzeko eta ondorengoak azpimarra daitezke:
Interneten eta teknologia berrien arriskuak prebenitzea: beren intimitaterako
nesken arrisku handienak berariaz lantzen dira. Halaber, bestelako egoerei
erreparatzen zaie, hala nola, bikoteak mugikorra kontrolatzeari.
Gurasoen eskolak: saioetan seme-alaben zaintzak eta etxeko lanak partekatzearen
garrantzia lantzen da.
Drogen-alkoholaren, tabakoaren, kannabisaren eta abarren aurkako programak:
arestian aipatu dugun bezala, saioetan sexuaren arabera bereizita erabilerak eta
abusuak aztertzen dira, baita kontsumitzeko arrazoi desberdinak edo sexu
bakoitzean arazoak sortzen dituzten kontsumoak murrizteko argudiorik
eraginkorrenak ere.
Familia aholkularitzarako programa: oso garrantzitsua da generoaren ikuspegia, bai
gurasoen rolak lantzean, bai kontsultatzen den egoera problematikoa balioztatzean.
Programa horiek guztiak garrantzitsuak dira diagnostikoan, esku hartzeko programen
egungo egoera kontuan hartuta abiapuntu errealistatik hasten baikara eta beste informazio-
iturri batzuk aztertu ostean, antzematen diren beharrekin alderatzen baititugu.
BESTELAKO DATU INTERESGARRIAK
1993-2013 Denbora Aurrekontuen Galdeketa azterlanean, lehen aipatutakoan, aisialdiaren
erabilerari buruzko zenbait datu ageri dira eta ondoren azpimarratuko ditugu:
Emakumeek batez beste astialdi pasiboari (irakurri, TB, irratia, ikuskizunak, jokoak,
zaletasun artistikoak, etab.) egunero 2:52 ordu eskaintzen diote eta gizonek 3:05
ordu.
2016 - 2017
IKASTETXEE
N KOP. SAIOAK
GUZTIRA IKASLEAK GUZTIRA
IKASGELAK GUZTIRA
HEZIK AFEKTIBOA-BERDINTASUNA
12 22 1199 53
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
44
Emakumeek aisialdi aktiboari (kirola egitea, ibilaldiak, txangoak, ordenagailuak eta
internet erabiltzea, etab.) egunean 1:11 ordu eskaintzen diote eta gizonek 1:47. Hala
eta guztiz ere, ohiz interneten nabigatzen duten emakumeak hamarkada batean 188
milatik 540 milara igo dira.
Ohiz kirol ikuskizunetara bertaratzen den 38 mila emakume gizonen (85 mila) erdia
baino gutxiago da.
Emakumeen % 6,6 ohiz zinemara joaten da, gizonen % 5,4ren aldean.
Emakumeen % 41,6k ohiz literatura (eleberriak, antzezlanak, olerkia) irakurtzen du
eta gizonen % 27,2k egiten du gauza bera.
Laburbilduz, emakumeek aisialdi pasiboari denbora gutxiago eskaintzen diote, baina
berdina gertatzen da aisialdi aktiboarekin. Bestalde, gizonekin alderatuta, kirol
ikuskizunetara gutxiago joaten dira, baina gehiago zinemara. Gainera, gehiago irakurtzen
dute.
Berdintasun eta emakumeen aurkako indarkeriari buruz euskal pertsonen pertzepzioei6
dagokienez, honakoa positiboki adierazi behar da:
Euskal biztanleriaren % 75ek garrantzi handia ematen dio emakumeen eta gizonen
arteko berdintasunaren gaiari. Euskadin gizon eta emakumeen arteko berdintasun
mailari buruzko pertzepzioa 0tik 10era bitartekoa eskalan 6,4 puntukoa da. 2012.
urteko datuarekin alderatuta, pertzepzioak onera egin du, une hartan 5,6 puntu jaso
baitzituen.
Biztanleriaren % 90en ustez, gizonak bikotearen edo bikote ohiaren aurka erabilitako
indarkeria onartezina da eta betiere legez zigortu beharra dago.
Euskadi Europar Batasunaren batez bestekoaren gainetik ageri da emakumeen
aurkako indarkeria ez onartzeari dagokionez.
Hala eta guztiz ere, indarkeriari buruz oraindik hainbat mito faltsuk7 dirau eta eskola
prebentzioarekin nahiz bestelako ekimenekin errotik atera beharko da:
Emakumeen aurkako indarkeria matxistaren ekintza gehienen atzetik alkoholaren eta drogen abusua dago (% 62 oso edo nahiko ados).
Eraso gehienak estres maila altua denean edo une batean kontrola galtzen denean gertatzen dira (% 61 ados).
Emakumeen aurkako indarkeria kasuetan salaketa faltsu asko dago (% 39).
Etxean bortitza den pertsonak lanean edo bere lagunekin portaera bera izango du (% 38).
Indarkeriaren biktimak diren emakume gehienak etorkinak dira (% 27).
3 eta 4Euskadin Azterketa Soziologikorako eta Emakumeen aurkako Indarkeriarako Kabinetea: biztanleriaren pertzepzioa eta iritziak, Eusko Jaurlaritza, 2015.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
V. BERDINTASUN PLANAREKIN ESKU HARTZEKO ARDATZAK
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
V. BERDINTASUN PLANAREKIN ESKU HARTZEKO ARDATZAK
1 ARDATZA HELBURUAK EKINTZAK
EMAKUMEEN ETA
GIZONEN
BERDINTASUNERAKO
GOBERNAMENDUA
1.1. Emakumeen
aniztasuna eta
generoaren
ikuspegia sartzeko
erakundeak
ikastea
1.1.1. Udaleko Berdintasun Zerbitzuko teknikariei dagokienez, generoaren eta
berdintasun nahiz aniztasun politiketan etengabeko prestakuntza bermatzea.
1.1.2. Udal langileei mintzaira barneratzailea erabiltzeari buruz oinarrizko
prestakuntza eskaintzea.
1.1.3. Planifikatzean eta generoaren aurretiko eraginari (GAE) buruzko txostenak
egitean berdintasunaren ordenantza aplikatzeko udal arloei aholkuak ematea.
1.1.4. Enpresekin egindako kontratuetan, diru-laguntzetan, hitzarmenetan, sarietan
eta Udalaren omenaldietan berdintasunaren irizpideak sartzeko aurrerapausoak
ematea.
1.1.5. Berdintasunaren Udal Ordenantzak aurrez ikusten duen Berdintasun Taldearen
lan saioak antolatu eta dinamizatzea.
1.1.6. Diseinuan eta erabileran sistematikoki emakumeen aniztasuna (adina, jatorria,
aniztasun funtzionala, etab.) sartzeko aplikazio informatikoak eta datuen bilketa
sistemak berraztertzea, bai Udalean, baita kanpoko zerbitzuetan ere.
1.2. Erakundeen
arteko talde
teknikoetan parte
hartzea
1.2.1. EUDEL eta EMAKUNDEk antolatutako lan talde teknikoetan parte hartzea, bai
Berdintasunerako eta Indarkeriaren Aurkako Euskal Udalerrien Berdinsarearen
esparruan, bai Erakundeen Arteko Lan Talde Teknikoen esparruan.
1.2.2. Ebaluazioetan parte hartzea eta berdintasun politiken arloan beste erakunde
batzuetatik (bereziki, Emakunde, Bizkaiko Indarkeriaren Behatoki eta Europako
Udalerri eta Eskualdeen Kontseilutik) jasotzen diren galdeketei erantzutea.
1.2.3. Beste udalerri batzuetako Berdintasun Arloek egindako kontsultei erreparatzea
eta genero ikuspegia zeharkatzeko informazio nahiz metodologiaren trukea sustatzea.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
47
2 ARDATZA HELBURUAK EKINTZAK
EMAKUMEEN
JABEKUNTZA ETA
PARTAIDETZA
BALOREEN
ALDAKETAN
2.1. Udalerrian
emakumeen
partaidetza
sustatzea
2.1.1. Berdintasunaren arloan hausnarketa sustatzen eta bere berri ematen jarraitzea
Zerbitzuaren bloga hedatuz eta berdintasunaren egutegia eginez.
2.1.2. Irisgarritasunari buruzko irizpideetatik abiatuta, emakumeen elkarteetarako
lokalak lagatzen jarraitzea eta berdintasuna sustatzen duten elkarteei diru-laguntzak
ematea.
2.1.3. Feministak eta emakumeak elkar daitezen bultzatzea eta erakunde berria sortu
edo jada existitzen den elkarteren batean parte hartu nahi duten emakume
interesdunei aholkuak ematea.
2.1.4. Santurtziko Emakumeen Partaidetza Kontseilua garatzea, aniztasuna kontuan
hartuta eta Berdintasunaren Ordenantzak aurrez ikusitakoarekin bat.
2.1.5. Hizkuntza adierazpenari buruzko sustapen eta hedapen jarduerak gauzatzea eta
udalerriko emakumeen artean literatura sormena.
2.2. Tokiko historian
eta kulturan
emakumeen
ekarpenak
ikusaraztea
2.2.1. Balio sinbolikoa duten hiri elementuen bidez (kaleen izenak, eraikin esangarrien
izenak, monumentuak, etab.) Santurtziko historia eta kulturari emakume guztiek
egindako ekarpenak gorestea.
2.2.2. Hezkuntza, turismo, kirol, kultura, musika, eta abarren hedapen-jardueratan
emakume guztiak ikus daitezen sustatzea.
2.3. Jabekuntza eta
Osasunaren
Ikasgela finkatzea
2.3.1. Jabekuntza eta Osasun Ikasgelari dagokionez urteko prestakuntza eskaintza
diseinatu eta inplementatzen jarraitzea, banako eta taldeko ikaste- eta jabekuntza
prozesuak sustatzen laguntzeko eta emakume anitzen interes eta beharrak asetzeko.
2.3.2. Emakumeek askotan dituzten arazoei begira osasun ikastaro bereziak bultzatzea,
informatu edota horietara iristeko zailtasun handienak dituzten emakumeak kontuan
hartuta.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
48
3 ARDATZA HELBURUAK EKINTZAK
GIZARTE
ANTOLAKETA
ERANTZUKIZUN
PARTEKATUAREKIN
3.1. Ikastetxeetan
heziketa
partekatua,
erantzukizun
bateratua, sexu
berdintasuna eta
lan orientabide ez-
sexista sendotzea
3.1.1. Ikastetxeetarako heziketa partekatu, erantzukizun bateratu, sexu berdintasun
eta lan orientabide ez-sexistaren programa zabaltzea eta, bide batez, ikastetxe
partaideen kopurua gehitzea, baita familiak gehiago inplika daitezen sustatzea ere.
3.1.2. Udaleko beste sail batzuek bultzatzen dituzten programetan heziketa
partekatuari buruzko metodologiak sartzen jarraitzea.
3.1.3. Jabekuntza eta Osasunerako Ikasgelaren esparruan neska gazteentzat
jabekuntza gune berezia dinamizatzea, Udaleko beste gazteentzako zerbitzu
batzuekin koordinatuta eta, horretarako, ikuspegi barneratzaileaz baliatzea.
3.2. Bizikidetasunean,
aisialdian eta
kulturan
generoaren
estereotipoak eta
rolak deuseztatzea
eta, aldi berean,
emakumeen
aniztasuna sartzea
3.2.1. Martxoaren 8a dela-eta, urteko sentsibilizazio kanpainak antolatzea eta
Udalen nahiz emakumeen elkarte eta mugimendu feministen artean jarduerak
koordinatzea.
3.2.2. Feminismo, berdintasun eta balore aldaketei buruz eztabaidarako gune
mistoak antolatzea.
3.2.3. Euskararen sustapen programetan berdintasuna bultzatzeko ekintza
bateratuak antolatu eta gauzatzea.
3.2.4. Kirolean generoaren ikuspegia integratzeko programak sustatzea eta
Santurtziko emakume kirolariak ikusarazteari arreta berezia jartzea; halaber, nesken
artean eskola kirolaren jarduna finkatzea.
3.2.5. Udal liburutegiek eskaintzen dituzten jardueretan generoaren ikuspegia
sartzeko lankidetzan jardutea, bai literaturan emakumeekin zerikusia duten
jardueren bitartez, bai emakume egileen presentzia edo berdintasunarekin
zerikusia duten gaiak areagotzearen bidez.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
49
3.2.6. Jai eremuetan generoaren eta aniztasunaren ikuspegiak sartzeari buruzko
hausnarketa prozesua antolatzea, udalerriko emakumeen elkarteen eta jai
batzordeen laguntzaz.
3.3. Emakumeen
jabekuntza eta
autonomia
ekonomikoa
3.3.1. Pertsona ekintzaile eta enpresen datuak biltzen direnean, sexuen arabera eta
aniztasunetik udalerriko enpresa eta ekintzaileen sarea ustiatzeko eremuak sartzea.
3.3.2. SanturtziLan Zerbitzuarekin emakume enpresaburuen erakundeetara eta
emakumeen elkarteetara bideratutako ekintzak diseinatu eta abian jartzean
lankidetzan jartzea.
3.4. Etxean zaintzak
berdintasunez
banatzea
3.4.1. Familien zaindarietara bideratutako ikastaroetan generoaren eta
aniztasunaren ikuspegia sar dadin sendotzea.
3.4.2. Emakumeen profil desberdinen beharrak antzemateko azterketak egitea: 60
urtetik gorakoak, aniztasun funtzionala dutenak, behar bereziekin, etab. halaber,
jarduera neurriak zehaztea.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
50
4 ARDATZA HELBURUAK EKINTZAK
EMAKUMEEN
AURKAKO
INDARKERIARIK
GABEKO BIZIA
4.1. Ikastetxeetan
GIaren
prebentzioa
indartzea
4.1.1. Ikastetxeetan emakumeen aurkako indarkeria prebenitzeko programari
jarraipena ematea.
4.2. Genero
indarkeriarekiko
herritarren
sentsibilizazioa
eta hautematea
sendotzea
4.2.1. Azaroaren 25a, emakumeekiko indarkeriaren aurkako nazioarteko eguna, dela-
eta sentsibilizazio kanpainak diseinatu eta garatzea; xede horrez, udalerriko
emakumeen elkarteekin lankidetza estua izatea eta indarkeria modu guztiak sartzea.
4.2.2. Lesfobia, homofobia eta transfobiaren aurka sentsibilizazio kanpainak diseinatu
eta garatzea; LGTBI talde desberdinen eskubideak aldarrikatzeko datak ospatzean
nahasitako erakundeekin koordinatzea.
4.2.3. Jaietan indarkeria prebenitzeko urteko kanpainekin jarraitzea eta horiei buruz
hausnarketa egitea, bai erakundeetatik, bai emakume eta feministen elkarteetatik,
baita udalerriko jaien batzordeetatik ere.
4.3. Genero
indarkeriaren
plangintza, arreta
eta jarraipen
mekanismoak
hobetzea
4.3.1. Etxearen eremuan tratu txarrak jasotzen dituzten emakume biktima guztiekiko,
baita sexu indarkeriaren biktimekiko ere arreta hobetzeko erakundeen arteko
koordinazio protokoloa eguneratzea eta udal erakundeen eta udalaz gaindikoen
artean informatu eta datuen trukea finkatzea.
4.3.2. Datuak bildu eta kasuak jarraitzeko irizpideak homogeneizatzea eta, bide batez,
indarkeriaren biktima guztiak kontuan hartuta arreta zerbitzuek egindako deribazioei
eta ibilbideei buruz informazio gehiago izatea.
4.3.3. Jabekuntza eta Osasunerako Ikasgelaren esparruan indarkeriaren emakume
biktima guztientzat truke eta autolaguntza guneak eskaintzea.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
51
4.3.4. Puntu beltzen mapa eguneratzea eta emakumeek hiria modu seguru eta
irisgarrian erabil dezaten sustatzea.
4.3.5. Genero indarkeriaren emakume biktimen egoera eta beharrak oso-osorik
lantzea eta, horretarako, gizarte lanen, aholkularitza psikologikoaren, lege
aholkularitzaren eta bere kargura dauden senitartekoen maila desberdinetan
zabaltzen den arreta eskaintzea, baita gizarteratzea eta ondorengo ekonomia
sustatzea ere.
4.3.6. Genero indarkeria eta bestelako sexu erasoak jasan dituzten emakume
biktimak jarraitu eta laguntzeko sistema garatzea; helburua integrazio prozesu
guztian laguntza izatea da.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
2018. ETA 2019. EKITALDIETARAKO AURREKONTUA
KONTZEPTUA 2018
LEGE ETA PSIKOLOGIA AHOLKULARITZA ZERBITZUA 35.000 €
NAZIOARTEKO EGUNEN JARDUERAK 6.600 €
EMAKUMEEN ELKARTEEI DIRU-LAGUNTZAK 8.800 €
BERDINTASUN ETA JABEKUNTZA IKASGELA
(IKASTAROAK) 20.000 €
EMAKUMEEN ANTSIETATEA KONTROLATZEKO
PROGRAMA 3.600 €
BERDINTASUNERAKO HEZKUNTZA PROGRAMA (DBH) 4.000 €
TEKNOLOGIA BERRIEN ETA GENEROAREN ARRISKUAK
(DBH) 2.000 €
KANPAINAK 5.500 €
HARREA EGOITZAK 2.500 €
KARMENGO JAIAK ETA GENEROA AZTERLANA
(Emakunderen esku) 3.000 €
PUNTU BELTZEN MAPARI BURUZKO AZTERLANA
(Emakunderen esku) 5.000 €
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
53
ZERBITZUAREN BLOGA ETA NEWSLETTERRA 250 €
BESTELAKOAK 775 €
EMAKUMEEN ELKARTEEKIN KOORD. BILERAK Gastu
orokorretan
BELDUR BARIK LEHIAKETA - IKASTETXEAK Gastu
orokorretan
GENERO INDARKERIAREN KOOR. PROTOK.
EGUNERATZEA
Gastu
orokorretan
ARLOKA BERDINTASUNAREN ORDENANTZA
APLIKATZEA
Gastu
orokorretan
GENERO INDARKERIAREN KOOR. PROTOK.
EGUNERATZEA
Gastu
orokorretan
ARLOKA BERDINTASUNAREN ORDENANTZA
APLIKATZEA
Gastu
orokorretan
GUZTIRA 97.025 €
Egiazta daitekeen bezala, aurreko urteetakoen antzeko aurrekontua da. Hala ere, jarduera
batzuetan zenbatekoak gutxi gorabeherakoak dira, definituko diren ekintza zehatzen
arabera.
2019. urteari buruz, zenbatekoak eta jarduerak alda daitezke, arrazoizkoa denez, asko
egiteko 2018. ekitaldiko ebaluazioari eta hurrengo hilabeteetan antzemandako beharrei
erreparatu behar baitzaie. Aipamen berezia merezi dute Emakundek finantzatzea espero den
bi azterlanek. Dena den, 2019. urterako oraindik zehaztu gabe daude.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
EKINTZEN KRONOGRAMA
1. ARDATZEKO EKINTZAK 2018 2019
1.1.1. Udaleko Berdintasun Zerbitzuko teknikariei dagokienez, generoaren eta berdintasun nahiz
aniztasun politiketan etengabeko prestakuntza bermatzea.
1.1.2. Udal langileei mintzaira barneratzailea erabiltzeari buruz oinarrizko prestakuntza eskaintzea.
1.1.3. Planifikatzean eta generoaren aurretiko eraginari (GAE) buruzko txostenak egitean
berdintasunaren ordenantza aplikatzeko udal arloei aholkuak ematea.
1.1.4. Enpresekin egindako kontratuetan, diru-laguntzetan, hitzarmenetan, sarietan eta Udalaren
omenaldietan berdintasunaren irizpideak sartzeko aurrerapausoak ematea.
1.1.5. Berdintasunaren Udal Ordenantzak aurrez ikusten duen Berdintasun Taldearen lan saioak antolatu
eta dinamizatzea.
1.1.6. Diseinuan eta erabileran sistematikoki emakumeen aniztasuna (adina, jatorria, aniztasun
funtzionala, etab.) sartzeko aplikazio informatikoak eta datuen bilketa sistemak berraztertzea, bai
Udalean, baita kanpoko zerbitzuetan ere.
1.2.1. EUDEL eta EMAKUNDEk antolatutako lan talde teknikoetan parte hartzea, bai Berdintasunerako
eta Indarkeriaren Aurkako Euskal Udalerrien Berdinsarearen esparruan, bai Erakundeen Arteko Lan Talde
Teknikoen esparruan.
1.2.2. Ebaluazioetan parte hartzea eta berdintasun politiken arloan beste erakunde batzuetatik (bereziki,
Emakunde, Bizkaiko Indarkeriaren Behatoki eta Europako Udalerri eta Eskualdeen Kontseilutik) jasotzen
diren galdeketei erantzutea.
1.2.3. Beste udalerri batzuetako Berdintasun Arloek egindako kontsultei erreparatzea eta genero
ikuspegia zeharkatzeko informazio nahiz metodologiaren trukea sustatzea.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
55
2. ARDATZEKO EKINTZAK 2018 2019 2.1.1. Berdintasunaren arloan hausnarketa sustatzen eta bere berri ematen jarraitzea Zerbitzuaren bloga
hedatuz eta berdintasunaren egutegia eginez.
2.1.2. Irisgarritasunari buruzko irizpideetatik abiatuta, emakumeen elkarteetarako lokalak lagatzen jarraitzea
eta berdintasuna sustatzen duten elkarteei diru-laguntzak ematea.
2.1.3. Feministak eta emakumeak elkar daitezen bultzatzea eta erakunde berria sortu edo jada existitzen den
elkarteren batean parte hartu nahi duten emakume interesdunei aholkuak ematea.
2.1.4. Santurtziko Emakumeen Partaidetza Kontseilua garatzea, aniztasuna kontuan hartuta eta
Berdintasunaren Ordenantzak aurrez ikusitakoarekin bat.
2.1.5. Hizkuntza adierazpenari buruzko sustapen eta hedapen jarduerak gauzatzea eta udalerriko emakumeen
artean literatura sormena.
2.2.1. Balio sinbolikoa duten hiri elementuen bidez (kaleen izenak, eraikin esangarrien izenak, monumentuak,
etab.) Santurtziko historia eta kulturari emakume guztiek egindako ekarpenak gorestea.
2.2.2. Hezkuntza, turismo, kirol, kultura, musika, eta abarren hedapen-jardueratan emakume guztiak ikus
daitezen sustatzea.
2.3.1. Jabekuntza eta Osasun Ikasgelari dagokionez urteko prestakuntza eskaintza diseinatu eta
inplementatzen jarraitzea, banako eta taldeko ikaste- eta jabekuntza prozesuak sustatzen laguntzeko eta
emakume anitzen interes eta beharrak asetzeko.
2.3.2. Emakumeek askotan dituzten arazoei begira osasun ikastaro bereziak bultzatzea, informatu edota
horietara iristeko zailtasun handienak dituzten emakumeak kontuan hartuta.
4. ARDATZEKO EKINTZAK 2018 2019 4.1.1. Ikastetxeetan emakumeen aurkako indarkeria prebenitzeko programari jarraipena ematea.
4.2.1. Azaroaren 25a, emakumeekiko indarkeriaren aurkako nazioarteko eguna, dela-eta sentsibilizazio kanpainak diseinatu
eta garatzea; xede horrez, udalerriko emakumeen elkarteekin lankidetza estua izatea eta indarkeria modu guztiak sartzea.
4.2.2. Lesfobia, homofobia eta transfobiaren aurka sentsibilizazio kanpainak diseinatu eta garatzea; LGTBI talde desberdinen
eskubideak aldarrikatzeko datak ospatzean nahasitako erakundeekin koordinatzea.
4.2.3. Jaietan indarkeria prebenitzeko urteko kanpainekin jarraitzea eta horiei buruz hausnarketa egitea, bai erakundeetatik,
bai emakume eta feministen elkarteetatik, baita udalerriko jaien batzordeetatik ere.
4.3.1. Etxearen eremuan tratu txarrak jasotzen dituzten emakume biktima guztiekiko, baita sexu indarkeriaren biktimekiko ere
arreta hobetzeko erakundeen arteko koordinazio protokoloa eguneratzea eta udal erakundeen eta udalaz gaindikoen artean
informatu eta datuen trukea finkatzea.
4.3.2. Datuak bildu eta kasuak jarraitzeko irizpideak homogeneizatzea eta, bide batez, indarkeriaren biktima guztiak kontuan
hartuta arreta zerbitzuek egindako deribazioei eta ibilbideei buruz informazio gehiago izatea.
4.3.3. Jabekuntza eta Osasunerako Ikasgelaren esparruan indarkeriaren emakume biktima guztientzat truke eta autolaguntza
guneak eskaintzea.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
56
3. ARDATZEKO EKINTZAK 2018 2019 3.1.1. Ikastetxeetarako heziketa partekatu, erantzukizun bateratu, sexu berdintasun eta lan orientabide ez-sexistaren
programa zabaltzea eta, bide batez, ikastetxe partaideen kopurua gehitzea, baita familiak gehiago inplika daitezen sustatzea
ere.
3.1.2. Udaleko beste sail batzuek bultzatzen dituzten programetan heziketa partekatuari buruzko metodologiak sartzen
jarraitzea.
3.1.3. Jabekuntza eta Osasunerako Ikasgelaren esparruan neska gazteentzat jabekuntza gune berezia dinamizatzea, Udaleko
beste gazteentzako zerbitzu batzuekin koordinatuta eta, horretarako, ikuspegi barneratzaileaz baliatzea.
3.2.1. Martxoaren 8a dela-eta, urteko sentsibilizazio kanpainak antolatzea eta Udalen nahiz emakumeen elkarte eta
mugimendu feministen artean jarduerak koordinatzea.
3.2.2. Feminismo, berdintasun eta balore aldaketei buruz eztabaidarako gune mistoak antolatzea.
3.2.3. Euskararen sustapen programetan berdintasuna bultzatzeko ekintza bateratuak antolatu eta gauzatzea.
3.2.4. Kirolean generoaren ikuspegia integratzeko programak sustatzea eta Santurtziko emakume kirolariak ikusarazteari
arreta berezia jartzea; halaber, nesken artean eskola kirolaren jarduna finkatzea.
3.2.5. Udal liburutegiek eskaintzen dituzten jardueretan generoaren ikuspegia sartzeko lankidetzan jardutea, bai literaturan
emakumeekin zerikusia duten jardueren bitartez, bai emakume egileen presentzia edo berdintasunarekin zerikusia duten
gaiak areagotzearen bidez.
3.2.6. Jai eremuetan generoaren eta aniztasunaren ikuspegiak sartzeari buruzko hausnarketa prozesua antolatzea, udalerriko
emakumeen elkarteen eta jai batzordeen laguntzaz.
3.3.1. Pertsona ekintzaile eta enpresen datuak biltzen direnean, sexuen arabera eta aniztasunetik udalerriko enpresa eta
ekintzaileen sarea ustiatzeko eremuak sartzea.
3.3.2. SanturtziLan Zerbitzuarekin emakume enpresaburuen erakundeetara eta emakumeen elkarteetara bideratutako
ekintzak diseinatu eta abian jartzean lankidetzan jartzea.
3.4.1. Familien zaindarietara bideratutako ikastaroetan generoaren eta aniztasunaren ikuspegia sar dadin sendotzea.
3.4.2. Emakumeen profil desberdinen beharrak antzemateko azterketak egitea: 60 urtetik gorakoak, aniztasun funtzionala
dutenak, behar bereziekin, etab. halaber, jarduera neurriak zehaztea.
4.3.4. Puntu beltzen mapa eguneratzea eta emakumeek hiria modu seguru eta irisgarrian erabil dezaten sustatzea.
4.3.5. Genero indarkeriaren emakume biktimen egoera eta beharrak oso-osorik lantzea eta, horretarako, gizarte lanen,
aholkularitza psikologikoaren, lege aholkularitzaren eta bere kargura dauden senitartekoen maila desberdinetan zabaltzen
den arreta eskaintzea, baita gizarteratzea eta ondorengo ekonomia sustatzea ere.
4.3.6. Genero indarkeria eta bestelako sexu erasoak jasan dituzten emakume biktimak jarraitu eta laguntzeko sistema
garatzea; helburua integrazio prozesu guztian laguntza izatea da.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
PLANAREN KUDEAKETA SISTEMAK ETA EGITURAK
4/2005 Legeak, otsailaren 18koak, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako denak, 10.
artikuluan xedatutakoarekin bat, tokiko administrazioaren egiturek moldatu behar dute,
gutxienez emakumeen eta gizonen berdintasun politikak bultzatzez, programatzez,
aholkatzez eta ebaluatzez arduratzen den administrazio unitate edo zerbitzua egoteko.
Bestalde, duela gutxi Berdintasunari buruzko Ordenantza onartu da eta bertan jasoa dago.
Bere funtzioen artean, besteak beste, hurrengoak azpimarra daitezke:
a) Berdintasunaren arloan programazioa edo plangintza diseinatzea; gauza bera egitea
jarraipen eta ebaluazio mekanismoekin.
b) Erabakiak hartzeko tokiko eremu desberdinetan emakumeen partaidetza ahalbidetzen
duten ekintza positiboari buruzko neurri bereziak diseinatu eta bultzatzea.
c) Administrazioaren politika, programa eta ekintza guztietan, maila eta fase orotan,
generoaren ikuspegia sar dadin bultzatzea.
d) Emakume eta gizonentzat berdintasunaren eremuan udal arloekin eta administrazioaren
mendeko erakunde eta organoekin lankidetza eta aholkularitza.
e) Lurralde eremuan bizi diren herritarrak emakume eta gizonen arteko desberdintasun
egoerari buruz eta berdintasuna sustatzeko neurriei dagokienez sentsibilizatzea,
diskriminazio anitzaren egoerak kontuan hartuta, generoaren indarkeria barne.
f) Diskriminazio anitza jasaten duten emakumeek oinarrizko gizarte eskubideak lortzen
dituztela bermatzeko, administrazioek programa eta zerbitzu bereziak bultzatzea eta xede
berez aipatu programak eta zerbitzuak egokitu eta sortzea. Funtzio hau eta aurrekoa
betetzeko, Zerbitzuaren zeregina beste arlo batzuen zereginarekin koordinatuko da,
bakoitzaren aginpideak kontuan hartuta.
g) Gizarte eta erkidegoko baliabide eta zerbitzuak sor eta molda daitezen bultzatzea eta
proposamena egitea, emakumeen eta gizonen artean norberaren, lanaren eta familiaren
bizia bateratzeari begira.
h) Lurraldearen eremuan izan daitezkeen diskriminazio egoerak antzematea eta errotik
ateratzeko neurriak diseinatu eta bultzatzea.
i) Erakunde publiko eta pribatuekin partaidetza eta lankidetza harremanak eta bideak
zehaztea, beren helburuak edo funtzioak kontuan hartuta, emakumeen eta gizonen
berdintasuna lortzen laguntzen badute. Zerbitzuak bereziki bultzatuko du pertsonen
hezkuntzan, prestakuntzan eta gizarteratzean diharduten erakunde eta organismoekin
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
58
loturak sortzea, balore, eredu eta erreferentzia berri zuzenagoak sustatu eta bultzatzeko
berariaz gaitutzat jotzen baititu.
j) Berdintasunaren arloan administrazioari atxikitako emakume eta gizon langileen
prestakuntza beharren diagnostikoa egitea eta kasu bakoitzean behar den prestakuntza
mota eta bertara iristeko irizpide eta lehentasunak proposatzea.
k) Emakume eta gizonen berdintasunaren arloan erakunde, organo eta unitate eskudunekin
eta, bereziki, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundearekin, Eudel-Euskadiko Udalerrien
Elkartearekin eta Bizkaiko Foru Aldundiarekin solasean jardutea.
l) Emakumeen eta gizonen berdintasuna garatzeko orduan gizonen partaidetza eta
inplikaziora bideratutako neurriak abian jartzea.
m) Feminitate eta maskulinotasun eredu berriak sortzera bideratutako estrategiak
diseinatzea, berdintasun kulturaren baloreak eta jarrerak sustatzen badituzte eta, bide
batez, pertsona guztientzat udalerria gune partekatu, bateratzaile eta bizigarri bihurtzen
bada.
n) Udalerriaren historian eta garapenean emakumeek egindako lana ikusi eta goresteko
neurriak eta estrategiak diseinatu eta abian jartzea eta, bereziki, tokiko oroimena
kontserbatu eta hedatzera bideratutako elementuetan (kale izendegia, monumentuak,
etab.) emakumeen presentzia sustatzea.
ñ) 4/2005 Legeak xedatzen duen beste edozein, bere aginpideen eremuan agintzen
bazaizkio.
Aurreko funtzioez gain, aipamen berezia egin behar zaie genero indarkeriaren arretari
buruzko funtzioei. Nolanahi ere, atal horretan Santurtziko Udalak, Gizarte Ekintza eta
Berdintasun Arloaren bitartez, genero indarkeriaren biktimekiko arreta, babes eta laguntza
programa osoa gauzatzen du eta bertan sartuak daude gizarte nahiz lege arretaren inguruko
zerbitzuak, laguntza psikologikoa, familian gizarte esku-hartzea eta harrera baliabideak.
Sistemak seme-alaba adingabeak kontuan hartzen ditu, baita mendekotasunak dituzten
adinduak eta adingabeak edo zaintzape eta babespean edota guraso-ahalpean daudenak
ere, indarkeriaren zeharkako biktimak diren neurrian.
Berdintasun Zerbitzuak aipatu funtzioak bere gain hartzen ditu, astelehenetik ostiralera
lanaldi osoan diharduen Talde Tekniko bereziaren bitartez. Beren lana garatzeko plan honek
eta indarreko araudiak esleitutako funtzioei erreparatzen diete. Talde Teknikoa Arloko
zinegotziaren eta Gizarte Zerbitzuetako zuzendariaren erantzukizunpean dago eta honako
irudi profesionalak ditu:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
59
Antolaketa egitura horrez gain, Berdintasun Zerbitzuak Berdintasunerako Talde
Teknikoaren laguntza du. 2016ko apirileko alkatetzaren dekretuaren bitartez sortu zen eta
bere funtzioak hurrengoak lortzeko pentsatuak daude: arlo desberdinen lankidetza eta
aholkularitza teknikoa, generoaren zeharkakotasuna Udalaren maila guztietara iristeko.
Era berean, Berdintasunari buruzko Ordenantzak xedatutakoaren arabera, Santurtziko
Emakumeen Kontseilua sortu behar da, erakundeekin partaidetza eta lankidetza bitartekoak
zehazteko, beren helburuen eta funtzioen artean emakume eta gizonentzat berdintasuna
lortzea badago. Azken helburua gune erkidea egituratzea da, proposamenak, hausnarketa
eta ekarpenak egiteko eta, ondorioz, Santurtziko emakume eta gizonentzat berdintasunean
aurrerapausoak emateko. Kontseilua V. Berdintasun Plana indarrean sartu eta lehenengo
hilabeteetan eratuko da, politika publikoak garatzeko funtsezko elementu bezala eta
Santurtziko emakumeen elkarteek nahiz emakumeek beren kabuz parte har dezaten.
ARDURADUN TEKNIKOA
GIZARTE LANGILEA
LEGE AHOLKULARIA
AHOLKULARI PSIKOLOGIKOA
ADMINISTRARI LAGUNTZAILEA
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
60
BERDINTASUNARI BURUZKO UDAL ORDENANTZA
INPLEMENTATZEKO PROZESU BEREZIA
Berdintasunari buruzko Udal Ordenantza Udalaren Osoko Bilkurak 2018ko urtarrilaren
25ean onartu zuen eta udal antolaketaren egitura eta funtzionamenduan berdintasun
politikak inplementatzeko orduan mugarria da.
Udalei dagokie 4/2005 Legeak, otsailaren 18koak, Emakumeen eta Gizonen
Berdintasunerako denak, xede horretarako bere artikuluetan aurrez ikusten dituen funtzioak
garatu eta aplikatzea eta horietatik abiatuta atera da ordenantza hau eta egiturak,
programak eta prozedurak moldatzearen beharra. Nolanahi ere, generoaren ikuspegia
tokiko administrazioan integratu behar da.
Onartu ostean, udal arloei laguntzeko prozesua ireki da, funtzionamenduan eragindako
duten berrikuntzak nola sartu aholkatzeko. Orokorrean, Berdintasunaren Ordenantzarekin
lan jardunak aldatuko dira, lege arautegia onartu eta generoaren ikuspegia sartzeko. Hala,
udal langileei honako alderdietan prestatuko zaie:
1. Aurrekontuaren kudeaketan eta plangintzan generoaren ikuspegia sartzea eta,
horretarako, helburu orokorrak eta bereziak, urtekoak edo programari buruzkoak,
emakumeen eta gizonen arteko berdintasun ikuspuntuaren adierazle eta
estandarrekin berraztertu eta alderatzea. Lan prozesu honi jarraiki, udal arlo
bakoitzarekin genero ikuspegian sartzeko ustezko arruntenen adibide eta egoera
desberdinak batera aztertuko dira, ordenantzak 13. artikuluan eta horren III Titulutik
kasu bakoitzean bidezkoak diren kapituluek xedatutakoarekin bat.
2. Funtzioan Generoaren Eraginaren Aldez Aurretiko Ebaluazioari buruzko txostenak
egitea. Beste administrazio egintza batzuen artean udal arauak, dekretuak,
hitzarmenak eta plan estrategikoak sustatzen dituzten administrazio organoek
egingo dituzte. Udal arloekin lan prozesuak 4/2005 Legeak 19. artikulutik 22.
artikulura aurrez ikusitako baldintzak landuko ditu. Ebaluazioaren barruan adibide
eta kasu erkide aplikagarriak aztertuko dira eta eredu bereziak jorratu ere bai,
Ordenantzak 12. artikuluan xedatutakoaren babesean.
3. Generoaren ikuspegia administrazio klausuletan, adjudikazio irizpideetan eta
kontratazio publikoa gauzatzeko baldintzetan sartzea, Berdintasunaren
Ordenantzak 22 eta 24. artikuluen bitartean aipatzen dituen azalpenen arabera; era
berean, generoaren ikuspuntua diru-laguntza eta hitzarmen publikoetan sartuko da,
ordenantzak 25. artikulutik 27. artikulura xedatutakoarekin bat. Berriz ere udal
arloekin lankidetzan arituko da, artikulu horiek aplikatzeko; batetik, langileei
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
61
prestatuko zaie eta, bestetik, kasu arruntenetarako ereduak eta adibideak
eskuratuko dira.
4. Mintzaira Ez Sexistaren Eskuliburua eta aniztasun funtzionala duten pertsonekiko
tratu jarraibideak hedatzen eta aplikatzen laguntzea, udal langileen komunikazio
eta jarraibide publikoaren alderdi guztietan ordenantza aplikatzeko osagarri modura.
Eskuliburua eta komunikazio nahiz tratu jarraibideen multzoa eskuratuko dira, beste
gaitasun funtzional batzuk dituzten pertsonekin erabiltzeko.
Aurrekoaz gain, Berdintasun Zerbitzuak Santurtziko Emakumeen Kontseilua eratzea
sustatuko du eta bere funtzioak Berdintasunaren Ordenantzak III. Ataleko 6. artikuluan
xedatzen ditu. Helburua emakumeen elkarteen partaidetza eta lankidetza bultzatzea da,
Santurtziko emakume eta gizonentzat berdintasunean aurrerapausoak emateko.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
PLANAREN JARRAIPEN ETA EBALUAZIO SISTEMA
PLANAREN JARRAIPENA
Planak aurrez ikusten dituen jarduerak egiten direla etengabe ikuskatzeko, funtsezko urratsa
da arestian aipatu diren ardatz desberdinen barruko ekintza bakoitza nola doan berariaz
jarraitzea. Xede horrez, fitxa berezia dago eta edukia ondoren zehazten da:
EKINTZAK BETETZEN DIRELA JARRAITZEKO FITXA
I. BLOKEA. EKINTZA KOKATU ETA DESKRIBATZEA
Ardatza:
Programa:
Jarduera:
II. BLOKEA. JARDUERARI LOTUTAKO OINARRIZKO ELEMENTUAK DESKRIBATZEA
Enuntziatua
Deskribapena (ekintza deskribatzea, oinarrizko alderdiak kontuan hartuta, hala nola, faseka
garapena, lan tresnak, helburua, etab.)
Sail eta pertsona arduraduna/k (identifikatu sail edota zerbitzu arduraduna/k eta ekintza
inplementatzez arduratuko diren pertsonen izenak)
Jardueraren izaera (adierazi hasierarik eta amaierarik ba al duen edo urte guztian zehar
garatzen al den) (aipatu urtero gauzatzen al den edo bakarrik aurten)
Finalista/Jarraitua
Urtero/aurten
EKINTZAREN BETETZE MAILA
Erabat Zati batean Nulua
Ekintzaren hasiera hilabetea eta aurrez ikusitako iraupena
Ekintzaren hasiera hilabetea eta egiazko iraupena
Urteko programazio agirian ekintza gauzatzeko kalkulatu den aurrekontua
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
63
Ekintza egiteko erabili den aurrekontua
Esperotako emaitzak (definituko diren betetze adierazleen arabera espero den
kuantifikazioa)
Lortutako emaitzak (definituko diren betetze adierazleak jarraitzean lortutako
kuantifikazioa)
Ekintza inplementatzeko zailtasunak (programatutakoaren eta gauzatutakoaren arteko
desberdintasunaren arrazoiak)
Nahiz eta 2019. ekitaldirako jardueren aurreikuspen orokorra azaldu, jarraipen ekintzen
emaitzak erabakigarriak izango dira mantendu, aldatu edo, bidezkoa bada, deuseztatzeko.
Laburbilduz, aurrekotik abiatuta ekitaldi bakoitza egituratu behar da, helburuek jarraipena
izateko, baina planaren asmoak behar diren tokira eraman daitezen ekintzekin malgua izan
behar da.
PLANAREN ADIERAZLEAK EBALUATZEA
Jarraipenetik abiatuta, ebaluazioa planaren betetze maila eta gauzatutako ekintzen
eraginaren irismena zehazteko oinarrizko prozesua da.
Garrantzitsua da kontuan hartzea Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundeak 4/2005
Legeak, Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunerako denak, 5.d artikuluan xedatutako
eginbeharra duela, hau da, Udalek gauzatzen dituzten berdintasunerako politikak ebaluatu
behar dituela. Horregatik, urtero berdintasunerako planak gauzatzeari buruzko informazioa
eskatzen du. Beharrezkoa da informazio hori aurkeztea, ebaluazioak leialki
berdintasunerantz guztiek egindako lana jasotzeko.
Ebaluazioa estrategia plural eta malgutik landuko da. Ildo horri eutsiz, plana inplementatzen
den bi urteetan une desberdinetan honakoak konbinatuko ditu:
Plana gauzatzeari buruzko balioztapen zehatz eta orokorra, nagusiki, kontuak
ematera eta betetze mailaren balioztapen orokorra egitera bideratua.
Alderdi bereziei erreparatzen dien analisi ardaztua egitea, berdintasun politiken
eraginerako funtsezkoak jo eta ikasi nahiz hobetzeko oso erabilgarriak badira.
Prozesuan hainbat estrategia konbinatuko da eta horiei esker, emakumeen eta gizonen
berdintasunari buruzko politiken eremuan ebaluazioaren funtsezko gaien inguruan
hausnarketa burutuko da.
Urtero, jada aipatu den jarraipen egokiaren bidez, eta planaren indarraldia amaitzean egingo
da, xede horrez zehazten diren adierazleetan oinarrituta. Planaren indarraldiaren azkeneko
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
64
urtean, urteko informazioa biltzeaz gain, denboraldi guztiko informazioa jaso beharko da,
hurrengoei buruzko ondorioak lortzeko: planifikatutakoaren zer ehuneko gauzatu da eta zer
emaitza izan dira (pertsona onuradunak, sortutako azpiegiturak, etab.), betetze adierazleak
kuantifikatu ondoren.
Koherentzia ebaluatzea:
Metodologia kualitatiboa erabiliz garatuko da eta udalerrian emakumeen eta gizonen
berdintasunari buruzko politiken kontzeptua eta funtsa landuko dira, beraz, jardueren
gauzatze hutsetik urrunago, edukiak balioztatu eta eraldaketaren kalitate nahiz
ahalmenaren inguruan hausnarketa egingo da.
Prozesua ebaluatzea:
Inplementazio prozesuan bertan, baita antolaketa eta operazioaren ikuspegitik hedaduran
ere sakontzen oinarritua dago; nagusiki, ikuspuntu pluraletik inplikazioa duten eragileen
balioztapenei erreparatuko die, eskura dituzten laguntza-tresnekin eta erabilgarritasunari
buruzko pertzepzioarekin euren asetze-maila identifikatu du. Ondorioz, ikastean eta
hobetzean oinarri handia duen ebaluazio mota da eta erabakiak hartzeko alderdi kualitatibo
garrantzitsuak sartzeko aukera emango du.
Eragina ebaluatzea:
Berdintasun politikek dituzten ondorioak, esperotakoak eta espero ez direnak, aztertuko
ditu. Hurrengo galderak erantzungo ditu: nola aldatu da berdintasun politiken talde
hartzaileen egoera? Nola aldatu da emakume eta gizonen desberdintasun egoera
Santurtziko gizartean, orokorrean?
Ahal den neurrian, datuak biltzeko sistemak beste sistema orokorrago batzuetara moldatzen
saiatuko da, gainerako europar erakundeek eskuratutakoen antzera.
Hurrengo orrialdeetan Planaren ekintza bakoitzerako aurrez ikusten diren adierazlerik
esangarrienak aurreratzen dira:
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
EKINTZAK ADIERAZLEAK
1.1.1. …Berdintasun Zerbitzuko teknikarien etengabeko prestakuntza IKASTARO KOP., ORDUAK, PRESTATUTAKO PERTSONA KOP.,
PRESTAKUNTZAREN GAIAK, BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
1.1.2. …Udal langileek batzeko erabiltzen duten mintzairari buruzko
oinarrizko prestakuntza
UDAL ARLOEN KOP., PRESTATUTAKO PERTSONA KOP.,
ENTREGATUTAKO LIBURUXKA KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
1.1.3….Berdintasunari buruzko Ordenantza aplikatzeko Arloak aholkatzea ORDUAK, ARLOEN KOP., GENERO ERAGINAREKIN BALIOZTAPEN
KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
1.1.4.…Enpresekin kontratuetan, diru-laguntzetan… berdintasun irizpideak AHOLKATUTAKO KONTRATU ETA DIRU-LAGUNTZEN KOP.,
AHOLKATUTAKO PERTSONEN KOP., NAHASITAKO ENPRESA KOP.
1.1.5…Berdintasun Taldearen lan saioak EGINDAKO SAIOEN KOP., LANDUTAKO GAIAK, BALIOZTAPEN
KUALITATIBOAK
1.1.6…Area eta zerbitzuetan emakumeen aniztasunari buruzko datuak
biltzea
AHOLKATUTAKO DATU SISTEMEN KOP., NAHASITAKO PERTSONA
KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
1.2.1…EUDEL eta EMAKUNDEren lantaldeetan parte hartzea PARTE HARTUTAKO BILEREN KOP., LANDUTAKO GAIAK,
BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
1.2.2…Emakunde, Bizkaiko Indarkeriaren Behatokiaren ebaluazioak… EBALUAZIOEN KOP., KOORDINAZIOEN KOP., SARTUTAKO ALDAKETA
EDO HOBEKUNTZAK
1.2.3…Beste udalerri batzuen kontsultak, generoaren ikuspegia zeharkatzea KONTSULTA KOP., GAI NAGUSIAK, KOORDINAZIOAK ETA
INFORMAZIO SISTEMAK
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
66
EKINTZAK ADIERAZLEAK 2.1.1…Zerbitzuko bloga hedatzea eta berdintasunari buruzko egutegia egitea EGUTEGIAREN HARTZAILEAK ETA BALIOZTAPENAK, BLOGERA BERRIEN
KOP., BLOGAREN HARTZAILE KOP. ETA BALIOZTAPENAK
2.1.2…Emakumeen elkarteetarako lokalak… eta diru-laguntzak LOKALEN KOP., EMAKUME ERABILTZAILEEN KOP., LOKALETAN
PRESTAKUNTZEN KOPURUA, DIRUZ LAGUNDUTAKO ELKARTEEN KOP.
ETA ZENBATEKOAK
2.1.3…Emakumeen elkartzeko joera… erakunde berria sortzeko
aholkularitza…
SUSTAPEN EKINTZEN KOP., DERIBATUTAKO EMAKUME KOP., JASOTAKO
KONTSULTA KOP.
2.1.4…Santurtziko Emakumeen Partaidetza Kontseilua sortzea PROZESUAN EMAKUME PARTAIDEEN KOP., BALIOZTAPEN
KUALITATIBOAK
2.1.5. Hizkuntza azalpena sustatzea eta emakumeen artean literatura
sormena
IKASTAROEN KOP., EMAKUME PARTAIDEEN KOP., SORTUTAKO LAN EDO
KONTAKIZUNEN KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
2.2.1…Emakumeen ekarpenak kaleen, eraikinen, monumentuen eta abarren
izenetarako
EGINDAKO ALDAKETA KOP., HIRIGINTZA ELEMENTU BERRIEN KOP.,
BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
2.2.2…Emakumeak ikusaraztea, hezkuntza, kirol, kultura, musika eta
abarrean hedatzea.
IKUSARAZITAKO EMAKUMEEN KOP., NAHASITAKO KIROL EDO
JARDUEREN KOP., BERRI EMANDAKO PERTSONEN KOP., BALIOZTAPENAK
2.3.1. Jabekuntza eta Osasunerako Ikasgelaren eskaintza… emakumeen
beharrak eta interesak
IKASTAROEN KOP., EMAKUMEEN KOP., ORDUAK, BALIOZTAPEN
KUALITATIBOAK
2.3.2…Osasun ikastaroak, informatzeko edota sartzeko zailtasunak dituzten
emakumeak barne
IKASTARO KOP., EMAKUME KOP., DESGAITASUNAK KONTUAN HARTUTA
EKINTZEN KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
EKINTZAK ADIERAZLEAK 3.1.1…Baterako hezkuntza, sexu berdintasun eta lan orientabide ez-sexistari
buruzko programa ikastetxeetarako
IKASTE HARTZAILEEN KOP., IKASTETXEEN KOP., ORDUAK,
IKASGELA KOP., EBALUAZIO OBJEKTIBO ETA SUBJEKTIBOAK
3.1.2…Baterako hezkuntza metodologiak, beste sail batzuek sustatutako
programak
KOORDINAZIOEN KOP., NAHASITAKO PROGRAMEN KOP.,
TEKNIKARIEN KOP., HARTZAILEEN KOP.
3.1.3…Neska gazteen jabekuntza, jende gaztearentzat beste udal zerbitzu
batzuekin koordinatuta
IKASTAROEN KOP., NESKEN KOP., BALIOZTAPEN
KUALITATIBOAK, NAHASITAKO ARLO/ZERBITZU KOP.
3.2.1…Martxoaren 8ko kanpainak emakumeen elkarteekin ELKARTEEN KOP., EKITALDIEN KOP., KOORDINAZIOEN KOP.,
BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
3.2.2…Feminismo, berdintasun eta balore aldaketei buruz eztabaidatzeko gune
mistoak
GIZONEN KOP., EMAKUMEEN KOP., BILEREN KOP.,
PRESTAKUNTZA ORDUAK, BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
3.2.3…Euskara sustatzeko programetan berdintasuna bultzatzea PRESTAKUNTZA EKINTZA KOORDINATUEN KOP., IKASLE
HARTZAILEEN KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
3.2.4. Generoa kirolean…kirolariak ikusaraztea…eskola kirola neskentzat IKUSARAZTEKO EKINTZEN KOP., IKASLE PARTAIDEEN KOP.,
PRESTATZE BILEREN KOP.
3.2.5…Generoa udal liburutegietan… literatura… berdintasunari buruzko
emakume egileak
EKINTZA KOORDINATUEN KOP., PERTSONA HARTZAILEEN
KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
3.2.6…Generoa jaien eremuetan, emakumeen elkarteekin eta jai batzordeekin PERTSONA ANTOLATZAILEEN KOP., SUSTAPEN EKINTZEN KOP.,
PERTSONA HARTZAILEEN KOP.
3.3.1…Udalerriko enpresa sarearen eta ekintzaileen datuak sexuen arabera
biltzea
EKINTZEN KOP. SEXUAREN ARABERA BANATUTA, LORTUTAKO
ZERRENDA KOP. ETA MOTA, BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
3.3.2…SanturtziLanekin lankidetza emakume enpresaburu eta emakumeen
elkarteetarako ekintzetan
PRESTAKUNTZA EKINTZEN KOP., EMAKUME PARTAIDEEN
KOP., ELKARTEEN KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
3.4.1…Familien zaindarietara bideratutako ikastaroetan generoa eta aniztasuna EGINDAKO EKINTZEN KOP., KOORDINAZIOEN KOP.,
BALIOZTAPENAK, PERTSONA ONURADUNEN KOP.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
68
3.4.2…60 urtetik gorakoak, aniztasun funtzionala dutenak, etab., beharrak
aztertzea eta izan daitezkeen jarduera neurriak
AZTERLANEN KOP., TALDEEN KOP., PERTSONA/TALDEEN KOP.,
TEKNIKARIEN KOP., BALIOZTAPENAK
EKINTZAK ADIERAZLEAK 4.1.1…Ikastetxeetan emakumeen aurkako indarkeria prebenitzen jarraitzea ZENTROEN KOP., IKASLEEN KOP., EBALUAZIO
KUANTITATIBOAK ETA KUALITATIBOAK, IKASTORDUEN KOP.
4.2.1…Azaroaren 25eko indarkeriaren aurkako kanpainak emakumeen
elkarteekin
KANPAINEN KOP., KOORDINAZIOEN KOP., ELKARTE
PARTAIDEEN EMAKUME KOP.
4.2.2…Lesfobia, homofobia eta transfobiaren aurkako kanpainak LGTBI taldeekin KANPAINEN KOP., ELKARTEETAKO PARTAIDEEN KOP., BILEREN
KOP., BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
4.2.3…Jaietan indarkeria prebenitzeko kanpainak, emakume eta jai batzordeekin PERTSONA ANTOLATZAILEEN KOP., SUSTAPEN EKINTZEN KOP.,
PERTSONA HARTZAILEEN KOP.
4.3.1…Biktimen Protokoloa eguneratzea eta koordinazioa finkatzea BILEREN KOP., ERAKUNDE PARTAIDEEN KOP.,
PROTOKOLOAREN ALDAKETA KOP. ETA MAILA,
BALIOZTAPENAK
4.3.2…Datuak biltzeko eta kasuak jarraitzeko irizpideak homogeneizatzea JASOTAKO SISTEMEN KOP., BILEREN KOP., TEKNIKARI
PARTAIDEEN KOP., KASU ONURADUNEN KOP.
4.3.3…Jabekuntza eta Osasunerako Ikasgelan indarkeriaren biktimekiko
autolaguntza
EMAKUME PARTAIDEEN KOP., EGINDAKO EKINTZEN KOP.,
BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
4.3.4…Puntu beltzen mapa eguneratzea, hiri seguru eta irisgarrirako PRESTATZE BILEREN KOP., EKINTZA ETA ALDAKETEN KOP.,
ELKARTEEN BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
4.3.5…Indarkeriaren biktimak diren beharren lantze osoa… kargura dituzten
senitartekoekin laguntzea… gizarteratzea eta, ondoren, ekonomian sartzea
KASU ONURADUNEN KOP., PERTSONA ONURADUNEN KOP.,
EGINDAKO GIZARTERATZE EKINTZEN KOP.
4.3.6…Indarkeria biktimak jarraitu eta laguntzeko sistema… integrazio prozesuan
laguntza
LAGUNTZA EKINTZEN KOP., ALDAKETAK ETA BERRIKUNTZAK,
BALIOZTAPEN KUALITATIBOAK
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
69
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
ERANSKINA:
GIZARTE ERAGILEEN PARTAIDETZA
PLANA EGITEAN
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
71
Plana diseinatu, kudeatu eta ebaluatzean esku hartzen duten eragile guztien inplikazioa
lortzea funtsezkoa da, ez bakarrik teknikarien mailan, baita Udalbatzan ere.
Bestalde, herritarrei dagokienez, banaka edo taldean, gizarte partaidetzarako prozesuak
egituratzea oso garrantzitsua da eta arreta berezia jarriko zaio emakumeen elkarte sareari.
Emakumeen partaidetza organoak eta guneak aktibatzeari esker, honakoak lor daitezke:
Genero diagnostikoaren zereginetan sakontzea.
Herritarren behar praktiko eta estrategikoak definitzeko adostasun handiagora
iristea.
Berdintasun plana inplementatu eta jarraitzean konpromiso kolektiboa finkatzea.
Bestalde, emakumeen jabekuntzaren helburu estrategikorantz aurrera egitea ahalbidetzen
du. Hala, udal egituretara hurbiltzen ditu eta prozesuan baliozko solaskide bezala onartzea
sustatu ere bai.
Gizarte eragileen topaketa eta partaidetzarako, baita planaren onarpen prozesu orokorra
garatzeko ere une desberdinak ondorengoak dira:
1. Nahasitako sektoreentzat deialdia: alderdi politikoak, emakumeen elkarteak, beste
udal elkarte batzuk, osasun zerbitzuetako profesionalak, hezkuntzakoak eta
gizartekoak, etab.; zirriborroaren dokumentua bidaliko zaie eta ekarpenak egingo
dituzte.
2. Erakunde eta profesionalekin bilera desberdinak egitea.
3. Partaidetza guneetatik egindako ekarpenak eta beste idatzizko ekarpen batzuk
aztertu eta, bidezkoa bada, sartzea.
4. Behin betiko plana prestatu eta Udalean izapidetzea.
5. Baliozkotzeko Emakunderi bidaltzea.
6. Hala badagokio, Udalaren Osoko Bilkuran onartzea.
7. Behin betiko dokumentu berria komunikabideei eta herritarrei aurkeztea.
8. Planean aurrez ikusitako ardatzak eta jarduerak abian jartzea.
9. Aplikazioa etengabe jarraitu eta ebaluatzea.
10. Azken ebaluazioa eta lortutako balioztapenekin plan berria egiten hastea.
Prozesu zirkularra da eta ebaluazio nahiz programazioaren artean atzeraelikatzea
ahalbidetzen du. Ildo horri eutsiz, ebaluazioaren ondorioak plangintza ziklo berrian sartzen
dira.
ESKU-HARTZE ARDATZEN ZIRRIBORROARI EKARPENAK
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
72
Ondoren, behin betiko idaztera arte, lehen aipatu diren gizarte eragileek planaren zirriborroari egindako ekarpenak adierazten dira:
EGINDAKO EKARPENAK PLANEAN KONTUAN HARTZEA
Fekoor desgaitasunak dituzten pertsonak defendatzeko elkarteak ekarpen ugari egin ditu eta harremanen bitartez nahiz bilera bereziekin garatu dira.
4 ekintza ardatzak idazteko gomendio guztiak sartu dira. Helburua emakume guztien beharrak eta aniztasuna kontuan hartzea zen.
Gizonak integratzea, estereotipoak zuzentzen laguntzeko jarraibideak eskaintzea.
Ahalik eta eremurik zabalenean integratuta, bereziki, Gurasoen Eskoletako programetan (7.000 familia).
Komunikazioan mintzaira ez-sexista eta bateratzaileagoa sustatzea.
Planaren alderdi askotan eta hainbat ekintzatan kontuan hartzen da.
Sexu erasoen aurka “larrialdiko botoiaren" app-a hedatzea.
App-aren baliozkotasun eta erabilgarritasunari buruz EUDELek esandakoaren zain dago.
Emakumeen elkarteen jarduerak gehiago zabaltzea.
Emakume guztientzat jardueren hedapen handiagoa sartuta dago eta, xede horrez, posta elektronikoa eta komunikazio sare berriak (newletters…) erabiliko dira.
Zerbitzua baliabide nahikoez hornitzea, zehazki, berdintasun teknikariaren lanpostuaz.
Estaltzeko hautespen prozesuaren zain dago.
Konpromisoak ekonomikoki banatzea. Aurkezten den planaren bertsio eguneratuan banatu dira.
Besteak beste, jaietan eta hirigintzako puntu beltzen arloan egiazko egoerari buruzko estatistikak eta azterlanak egitea.
Bi gaiek (jaiek eta puntu beltzek) azterlan espezializatuak dituzte.
2014-2017. urteetako balioztapena gehiago zehaztea.
Ekintza batzuk gehiago zehaztu dira.
Diru-laguntzen hornidurari buruz, nahikoak al dira 8.800 euroak?
Zenbatekoak azkeneko urteetan elkarteen proiektuak estali ditu.
Emakumeentzako ikastaroen eskaintza gehitzea.
Jabekuntza Ikasgelan ikastaroen kopurua eta horien hedapena nabarmenki hazi da.
Udaltzaingoan diskriminazio sexista dago. Horregatik salaketak izan direnik ez dago idatziz jasoa. Edozein salaketa berehala ikertuko da.
Neskak eta mutilak modu berean hezi behar dira.
Berdintasunerako hezteko eskola programa berriaren barruan etxean heziketa desberdintasunak eta lan itxaropen desberdinak lantzea aurrez
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
73
ikusia dago, beste alderdi batzuen artean.
Gazteetan matxismoak gorantz egin du. Aurreko ekarpenaren antzera, berdintasunerako heziketa programan gazteen matxismoa landuko da.
Bloga ez da parte-hartzailea eta ez dago eguneratua. Herriko emakumeen elkarteei ireki beharko litzaieke. Ebaluatu al da?
Bloga oso modu zabalean hedatu da, aldizkako newsletter sistema berriaren bidez. Berdintasun Zerbitzuak elkarteek blogari egindako ekarpenak jasotzen ditu.
Lokal batzuetan irisgarritasun arazoak daude, lokal egokia eskatu da, baina ez dago erantzunik.
Joera, jada hasitakoa, lokal guztietan hesiak deuseztatzearena da. Puntualki beste lokal bat eskaintzen da, hala eskatzen denean.
Zein da Berdintasunari buruzko Ordenantzaren edukia? Nola sortuko da Santurtziko Emakumeen Partaidetza Kontseilua?
Egia da berdintasunari buruzko arautegia zabaltzeko ahalegin handiagoa egin behar dela. Hemendik guztira Emakumeen Kontseilu onartu berria (2018ko urtarrila) sortzeko prozesuari ekingo zaio.
Nola lortuko dira emaitzak? Plangintzarik ba al dago?
Plangintza osoa dago, Plan honetan adierazten den bezala, ekintzak eta denborak zehaztuak baitaude.
Plana aurrera eramateko metodologiak behetik gorakoa izan beharko luke.
Metodologia zehatz-mehatz deskribatua dago eta behetik gorantz joan da; bi kontsulta prozesu (idatziz eta bileren bitartez) burutu dira eta proposamen gehienak erantsi ere bai.
Bakarrik “Sardinera Eguna” egiten da, baina Santurtziko emakumeen lana gehiago ikusarazi beharko litzateke.
Ardatzen 2.2.1. puntuan emakumeen lana askoz gehiago ikusaraztea aurrez ikusten da.
Nola egingo dira jabekuntza eta osasunaren ikastaroak?
Ekainera arteko programazioa dago eta udaren ondoren (aurten) beste bat egingo da. Hedapena eta edukiaren zehaztasuna sendotuko da.
Udala eta elkarteak koordinatuta, sexu erasoen aurrean erantzute protokoloa faltan botatzen da.
Emakumeen elkarteen eta Udalaren arteko koordinazioa zehaztuta dago, nahiz eta neurri bateratuak adosteko azkartasuna hobetu ahal izan.
Eskolaren eremuan Gurasoen Elkarteak sartu behar dira beraiekin lan egiteko.
Eskola programen barruan, Gurasoen Elkarteekin lankidetzak presentzia handia du Gurasoen Eskoletan generoaren ikuspegiarekin programak eskaintzen direnean.
V. EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUN PLANA SANTURTZIN (2018-2019)
74
Zein da hezkuntza afektibo eta berdintasunerako programa? Guri bidaltzerik ba al dago?
Eskatu duenari jada bidali zaio programaren kopia osoa, ikasturte honi dagokion bertsioan.
Beste udal sail batzuekin baterako hezkuntzaren metodologiak bidaltzea nahi dugu.
Planaren garapen prozesuaren barnean dago xede horrez beste udal arlo batzuekin erabakiak zehaztea.
Interesgarria, baina delikatua da (“ez daude bi aukera”) jabekuntza eskaintza neska gazteei iritsaraztea.
Adituekin koordinatuta, prestakuntza eskaintza berezi hori gauzatuko da.
Urtean zehar sentsibilizazio kanpaina gehiago egin behar dira, ez bakarrik martxoaren 8an. Eta hartzaile berrientzat: familiak, lagunarteak…
Berdintasunaren alde eta emakumeekiko indarkeriaren aurka mezuak sendotzeko une gehiago daude, bereziki, hezkuntza sistemaz baliaturik eta jende asko biltzen den ekitaldiak aprobetxatuz.
Feminismo, berdintasun eta balore aldaketei buruzko eztabaida guneak gehiago zabaltzea. Eta modu erakargarriagoan egitea.
Ikastaro eta hitzaldien eskaintza zabala da, baina betiere ez du nahi adina eraginik. Egia da gune horiek erakargarriagoak izan behar dutela.
Euskaraz gain, berdintasuna zabaltzeko beste arlo batzuk sartzea, hala nola, aisialdia, bide heziketa edo beste asko.
Udal politiken zeharkakotasun eta genero ikuspegiaren barruan, udal jarduera guztian berdintasuna sartzea zabalduz joango da.
Argi, polizia… gehiagorekin puntu beltzak zuzentzea.
Arestian aipatu den azterlanaren prozesuan, alderdi nagusia da eta neurri zehatzak eskatuko ditu.
Datuak aditzera ematea eta konfidentzialtasuna zaintzea.
Urtero arreta izan duten kasuen estatistikak argitaratzen dira eta pertsonen intimitatea babesten da.
Mutil bortitzen familia ingurunea lantzea.
Lan ildo interesgarri hori Familia Aholkularitzari buruzko Zerbitzuan sartuko da eta ikastetxeetan nahiz familietan zabalduko da.