UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Jurriaan Schrofer (1926-1990): grafisch ontwerper, fotoboekenpionier, art director, docent,kunstbestuurder en omgevingskunstenaar

Huygen, F.C.

Link to publication

Citation for published version (APA):Huygen, F. C. (2013). Jurriaan Schrofer (1926-1990): grafisch ontwerper, fotoboekenpionier, art director, docent,kunstbestuurder en omgevingskunstenaar.

General rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s),other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, statingyour reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Askthe Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam,The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.

Download date: 25 Sep 2020

Jurriaan Schrofer, artikelen en geschriften

‘Inleiding’, tent.cat. Foto ’48, Amsterdam (Stedelijk Museum) 1948. Speciale editie van Kroniek van Kunst en Kultuur, zonder nummer, p. 3.

‘Foto ’48. Tentoonstelling Stedelijk Museum Amsterdam’, De Vrije Katheder 8 (1948) 6, p. 21.

‘A Caribean Rhapsody’, A.M.V.J. Maandblad voor jongeren 2 (1949) 7, p. 13.

‘Petrus Paulus Rubens’, A.M.V.J. Maandblad voor jongeren 2 (1949) 7, p. 20.

‘Film, werkelijkheid en film-werkelijkheid’, De brief 3 (1949) 2, p. 27-31.

‘De verbinding’, De brief 3 (1950) 8, pp. 21-23. ‘Uit gaan zitten’, De brief 4 (1950) 2, pp. 75-76. ‘Ultimatum: film van de maand’, De brief 4

(1951) 5, p. 223. ‘Beeldroman van het alledaagse’, Kerst-

nummer Drukkersweekblad en Auto-lijn 1954, Amsterdam 1954, pp. 59-66.

‘Duidelijkheid of de lof der dubbelzinnig heid’, Forum 15 (1960-61) 4, pp. 135-136.

‘Jurriaan Schrofer, ontwerper’, Kerstnum mer Drukkersweekblad en Autolijn 1961, p. 76.

‘Hoerenjongens en kleinkapitalen’, Kroniek van Kunst en Kultuur 21 (1961) 10, pp. 3-10; ook in: Huygen 2008, pp. 228-232.

‘Een kwestie van verhoudingen’, lezing voor de GKf, 8 mei 1965, uitgegeven door drukkerij Meijer Wormerveer en afgedrukt in Museumjournaal 11 (1966) 1-2, pp. 31-40.

‘Gelijk of ongelijk’, Museumjournaal 11 (1966) 1-2, p. 41.

Sleutelwoorden (voorwoord en keuze van citaten in een boekje over Piet Zwart bij zijn 80e verjaardag), Amsterdam 1966.

Samenstelling en presentatie van televisie-serie Letters, 1970, Openbaar Kunstbezit.

Tent.cat. Jurriaan Schrofer, Amsterdam (Museum Fodor) 1974.

Brief aan Hans Ferrée, 1 november 1977, in: Ferrée, Edith (red.), Kijk ’s, Hans Ferrée 1 februari 1952 – 1 februari 1977. Een keuze uit 25 jaar teksten & ideeën, bijeengebracht en van commentaar voorzien door vrienden & kennissen, Willeskop 1977, p. 56.

‘Het leven als een eeuwig-durende werkdag. Maak meer plaats voor kunst’, NRC Handels blad, 5 januari 1979.

‘Opwekkend voorwoord’, in: Vrie, Dingenus van de en Titus Yocarini, 10 jaar design-kritiek. Geknipt en gescheurd uit…, Nijmegen (Thieme projecten) 1980.

‘Eenheid en tegendelen’, toespraak ten afscheid als voorzitter van de Federatie van Kunstenaarsverenigingen, Amsterdam 1983.

‘De uitzondering als regel’, in: Kamp, M. van der en P.G.J. Leijdekkers e.a. (red.), De Lucaskrater. Historie en analyse van en meningen over het beeldende-kunstonderwijs aan de kunstacademies in Nederland, Assen 1984, pp. 275-276.

‘Voorwoord’ in: Huygen, Frederike, 100 Citroën-advertenties van Karel Suyling, Rotterdam 1987.

Letters op maat, Eindhoven (Lecturis documentaire), 1987.

Zienderogen, Amsterdam (Gerrit Jan Thiemefonds) 1988.

Artikelen over Schrofer en zijn werk, inclusief interviews (chronologisch)

Dooijes, Dick, ‘Een letterproef van een Nederlandse drukkerij. Drukkerij Meijer komt goed voor den dag’, Drukkers week-blad 42 (1954) 43, p. 865.

M., F. v.d., ‘Jurriaan Schrofer. Toegepaste psychologie voor reclame’, Revue der Reclame 18 (1958) 11, p. 499.

Dooijes, Dick, ‘Langs de weg geplukt’, Drukkersweekblad 47 (1959) 2, pp. 46-47.

Anoniem, ‘Jurriaan Schrofer uit wrevel: “we zijn bang voor elkanders kritiek”’, Ariadne 17 (1962) 3, p. 117.

Dooijes, Dick, ‘Langs de weg geplukt’, Druk-kersweekblad 50 (1962) 27, pp. 734-735.

Vinkenoog, Simon, ‘De internationale avant-garde tussen de twee wereldoorlogen – en avant-garde nu?’, Goed Wonen 16 (1963) 12, pp. 2-6.

Anoniem, ‘Expositie “Toegepaste grafische kunst”. Tien jonge grafici in Zaanlands Lyceum’, Ariadne 20 (1965) 1, pp. 18-20.

Mager, Rolf, ‘Kalender-typotectuur III. PTT-agenda en de beeld-spraak van Jurriaan Schrofer’, Ariadne 20 (1965) 4, pp. 130-132.

Dooijes, Dick, ‘Langs de weg geplukt: Voor en tegen “het systeem” – een gesprek met Jurriaan Schrofer’, Drukkersweekblad 53 (1965) 28, pp. 750-751.

Dooijes, Dick, ‘Langs de weg geplukt: Een interessante tentoonstellingscatalogus’, Drukkersweekblad 53 (1965) 43, pp. 1092-1093.

‘“Een kwestie van verhoudingen”. Over verhouding opdrachtgever-ontwerper’, Revue der Reclame 25 (1965) 11, pp. 466-467.

Mager, Rolf, ‘Rolf Mager bespreekt kalen-ders’, Ariadne 21 (1966) 8, pp. 186-188.

‘Wel vijftig goedverzorgde boeken, maar niet één vlekkeloze uitgave’, Drukkersweekblad 54 (1966) 37, pp. 1006-1007.

Mager, Rolf, ‘Rolf Mager bespreekt kalen -ders 2’, Ariadne 22 (1967) 4, pp. 112-114.

Pauw, Ally van der, ‘Reclame’, Gelderlander Pers, 22 juni 1968.

vK (Jan van Keulen), ‘Rijk en Gemeente voorbeeldig’, De Groene Amsterdammer, 22 maart 1969.

‘Visies, wensen en plannen van twee nieuwe bestuursleden van het GvR’, Revue der Reclame Expres 7 (1969) 30, z.p.

Rooy, Max van, ‘Toon me je house-style en ik zeg wie je bent’, Algemeen Handelsblad, 25 november 1969.

‘Schrofer. Niet helemaal een reclameletter’, Lectura Salutem (presentatiefolder Tetterode), Amsterdam z.j. [1969] z.p.

Bibeb, Jurriaan Schrofer, Nijmegen (Thieme) 1972.

Wijdeveld-Polée, T.J.R., ‘Vingeroefeningen van Jurriaan Schrofer’, ongepubliceerd typoscript z.j. [ca. 1972], archief Schrofer docdoos22.

Dooijes, Dick, ‘Twee boeken over Amster-dam’, Drukkerswereld 3 (1972) 15, pp. 372-373.

Cuypers, Mélanie, ‘Elk station krijgt eigen kunstenaar’, Cobouw magazine 2 (1974) 18, pp. 71-77.

Mager, Rolf, ‘Jurriaan Schrofer gaat het team van Total Design versterken’, Adformatie, 5 september 1974, pp. 4-5.

Ruyter, Martin, ‘Eigenlijk meer uitvinder dan kunstenaar’, de Volkskrant, 5 oktober 1974.

Kerkvliet, Gerard, ‘Werkgroep kunstzaken metro’, De Vorm, mei 1975 (nr 2), pp. 6-9.

‘Jurriaan Schrofer maakt borden in liftenhallen’, IA Interaktie Personeelskrant van het Ministerie van CRM 9 (1975) 21, p. 3.

‘Paspoort’, NRC Handelsblad, 21 november 1975 (rubriek Kunst & Co).

Ruyter, Martin, ‘De kunstenaar, de lood-gieter en de rand van de maatschappij’, de Volkskrant, 4 september 1976.

Wijtman, Barend, Hoezo socialistische kultuurpolitiek?, Amsterdam 1979.

Bos, Ben, ‘Speech bij uitreiking/verlening erelidmaatschap GVN’, 1 november 1982 (typoscript archief Bos).

Schippers, K. (inleiding), Ik ga maar en ben. Twaalf gedichten van J.C. van Schagen in papier gesneden door Jurriaan Schrofer, Arnhem 1984.

Vouwblad Teksten in papier, expositie Gemeentemuseum Arnhem 1984.

Nederveen, Hannadea van, ‘Letters en figuur op het scherp van de snede’, Outline 1 (1984) 1, z.p.

Wesseling, Janneke, ‘Poëzie in reliëf’, NRC Handelsblad, 27 januari 1984.

Haaren, Hein van, ‘Jurriaan Schrofer – teksten in papier’, openingsspeech en informatieblad Gemeentemuseum Arnhem, 11 februari 1984.

Schippers, K., Ik ga maar en ben, Arnhem 1984.

Haveman, Ben, ‘“Ik heb een hekel aan mensen die nooit een flater durven te slaan”’, de Volkskrant, 20 februari 1984.

Rotterdam, Rijk van, ‘Teksten in papier, zoeken naar beeldende spanning’, Arnhemse Courant, 25 februari 1984.

Barten, Walter, ‘Bontheid en verstilling in “typografisch Nederland”’, Het Finan-cieele Dagblad, 10 en 12 maart 1984.

Oosthoek, André, ‘Schrofer ontmoet Van Schagen’, Provinciale Zeeuwse Courant, 31 maart 1984.

Royers, Theo, ‘In gesprek met Jurriaan Schrofer. Over spelen, kunst, eenzaam-heid en ouder worden’, Leef tijd (1984) 7-8, pp. 27-29.

Hefting, Paul, ‘Jurriaan Schrofer’, Graphis (1985) 235, pp. 74-85.

Hoeneveld, Herman, ‘Interview Jurriaan Schrofer, voorzitter Amsterdams Fonds voor de Kunst’, P/F-Professionele Fotografie (1986) juli, pp. 8-11.

Ruarus, Peter, ‘De gulzigheid van Jurriaan Schrofer’, Graficus 69 (1987) 45, pp. 30-37.

Bibeb, ‘Jurriaan Schrofer: “Op het moment dat de ander je ziet, ben je niet meer alleen. Je reageert, je praat, terwijl het rampzalige gevoel doorgaat”’, Vrij Nederland, 30 januari 1988.

Schippers, K., Onvolmaakt geheugen. Jurriaan Schrofer, Zutphen (Bührmann-Ubbens Papier) 1988.

Lier, Bas van, ‘Grafische spelletjes Schrofer ten koste van leesbaarheid’, Adformatie, 4 februari 1988 (5), p. 29.

Hubben, Hub., ‘Intiem geheugen’, de Volks-krant, 6 februari 1988.

Wijers, Louwrien, ‘Jurriaan Schrofer op het snijpunt van vormgeving en kunst’, Het Financieele Dagblad, 6 en 8 februari 1988.

Kuitenbrouwer, Carel, ‘“Ik ben jaloers op mensen die met een paar lijnen iets neer kunnen zetten”’, De Groene Amsterdam-mer, 10 februari 1988.

Roodnat, Bas, ‘Lettertekens materiaal voor reliëfs en sculpturen’, NRC Handelsblad, 13 februari 1988.

Schoonen, Rob, ‘Ontwerper Jurriaan Schrofer: letters als beelden’, Nijmeegs Dagblad, 17 februari 1988.

Melis, Liesbeth, ‘Tekst en beeld ineen’, K & B 2 (1988) 2, z.p.

CN, ‘Eenheid in tegendelen’, de Stadskrant [Dordrecht], 12 september 1989.

Vonk, Hans, ‘Jurriaan Schrofer. Bouwstenen voor een alfabet’, Qwerty 2 (1990) 1, pp. 26-31.

Haaren, Hein van, Jurriaan Schrofer, 1990 (speech bij zijn overlijden).

Haaren, Hein van, ‘Jurriaan Schrofer (1926-1990)’, Vormberichten, 31 augustus 1990, pp. 6-7.

Stapel, C., ‘De jubileumbriefkaart van 1971’, De Postzak (1991) 169, pp. 317-328.

Holstege, Gert, Handboek postwaarden, Haarlem 1994, doorlopend aangevuld (deel 4, B63 over de IAO-zegels).

Middendorp, Jan, ‘Jurriaan Schrofer’, in: Dutch Type, Rotterdam 2004, pp. 124-126.

Heiden, Karin van der en Ada Stroeve, ‘Jurriaan Schrofer’, NAGONieuws (2004) 1, z.p.

Vrie, Dingenus van de, Haagse omslagen. Jurriaan Schrofer & de Ooievaarspockets 1958-1962, Amsterdam 2006.

Huygen, Frederike, Jurriaan Schrofer (1926-90). Restless Typographer, Londen 2013.

Geraadpleegde literatuur (niet elk gebruikt artikel is in deze bibliografie opgenomen; artikelen staan – op enkele uitzonderingen na – voluit in de noten)

Abbing, Hans, Een economie van de kunsten. Beschouwingen over kunst en kunstbeleid, Groningen 1989.

Adang, Marc, ‘i10, Arthur Lehning en de dagelijkse praktijk van een idealistisch tijdschrift’, De Gids 156 (1993) 4-5, pp. 386-405.

Anema, M.J., De praktijk der public relations, Utrecht 1959.

Anema, Taco en Dick Breebaart e.a. (red.), 50 jaar fotografie GKf 1945-1995, Amster-dam 1995.

Ariadne.Arnheim, Rudolf, Art and Visual Perception.

A Psychology of the Creative Eye, Berkeley/Los Angeles 1954.

Baarle, W.H. van, Reclamekunde en reclameleer, Leiden 1956.

Back, Jean en Viktoria Schmidt-Linsenhoff (red.), The Family of Man 1955-2001. Hum-an ism and Postmodernism. A Reappraisal of the Photo Exhibition by Edward Steichen, Marburg 2004.

Baetens, Jan en Joost de Bloois e.a., Cultu rele Studies. Theorie in de praktijk, Nijmegen 2009.

Baetens, Jan en Anna Gonzalez (red.), Le roman-photo. Actes du colloque de Calaceite 1993, Amsterdam/Atlanta 1996.

Bakker, Wibo, Droom van helderheid. Huis-stijlen, ontwerpbureaus en modernisme in Nederland 1960-1975, Rotterdam 2011.

Ban, Hans van den en Wijnand Galema e.a., In opdracht. Zestig jaar percentage rege-ling beeldende kunst bij Rijksgebouwen, Amsterdam 2011.

Barrett, Cyril, Op art, Keulen 1974.Barthes, Roland, Mythologies, Londen 1973.Barthes, Roland, Image – Music – Text,

New York 1977. Barthes, Roland, Camera Lucida. Reflect ions

on Photography, Londen 1982. Becker, Howard S., Art Worlds, Berkeley 1982. Beckman, Karen en Jean Ma (red.),

Still Moving. Between Cinema and Photography, Durham/Londen 2008.

Beeke, Anthon, ‘Otto Treumann in conver-sation with Anthon Beeke’, Affiche 3 (1993) 5, pp. 44-52.

Beenker, Erik, Max Bruinsma en Ritsaert ten Cate e.a., Benno Premsela, een vlucht naar voren, Utrecht 1996.

Beenker, Erik, Dries Ringenier en Geert Voskamp (red.), AKI, academie voor beel-dende kunst en vormgeving, Enschede. Vijftig jaar kunstonderwijs, Rotterdam 2002.

Begemann, Nienke, Victorine, Amsterdam 1988.

Behm, Maaike en Maarten Kloos (red.), Hertzberger’s Amsterdam, Amsterdam 2007.

Beirut, Michael en William Drenttel (red.), Looking Closer, New York 1994.

Beirut, Michael en William Drenttel, Steven Heller (red.), Looking Closer 4, New York 2002.

Bel, Jacqueline e.a. (red.), Uitgever Bert Bakker (1912-1969), Hoogstraten 2008 (themanummer Zacht Lawijd 7 (2008) 1).

Bemelman, Marieke en Hans Jansen Manenschijn e.a. (red.), Grafisch Neder-land 2007, Amstelveen 2007.

Bense, Max, Aesthetica. Einführung in die neue Aesthetik, Baden-Baden 1965.

Berghmans, Tamara, Ik kom in Saint Ger-main des Prés. Een eerste aanzet in het onderzoek naar het ontstaans- en publica-tieproces van Een liefdes geschie denis in Saint Germain des Prés van Ed van der Elsken, Leiden (masterscriptie fotografie) 2006.

Bertin, Jacques, Sémiologie graphique, Parijs/Den Haag 1973.

Bertin, Jacques, Semiology of Graphics. Diagrams, Networks, Maps, Redlands 2010.

Bezner, Lily C., Photography and Politics in America. From the New Deal into the Cold War, Baltimore 1999.

Bibeb, Otto Treumann, grafisch ontwerper, Nijmegen (Thieme) 1970.

Bleijleve, Donald, Marieke Hillen en Digna Sinke e.a., Kunst en beweging. 50 jaar Federatie van Kunstenaarsverenigingen, Abcoude 1996.

Blok, Cor, Over beoordeling van beeldende ingrepen in de omgeving, Amsterdam 1977.

Blok, Cor, P.H. van de Poel en C. Tempelaars, Oriëntatiemateriaal over wetenschap en kunst, Utrecht 1975.

Blotkamp, Carel, Na de beeldenstorm. Drie opstellen over recente beeldende kunst, Amsterdam 1970.

Blotkamp, Carel, Frans Haks en Marion Jobse e.a., P. Struycken, Utrecht/Antwer-pen 1974.

Boekraad, Hugues, Mijn werk is niet mijn werk. Pierre Bernard. Ontwerpen voor het publieke domein, Baden 2006.

Boekraad, Hugues en Paul Hefting, The Boundaries of the Postage Stamp. Marketing, Management and Design, Maastricht/Amsterdam 1993.

Boelaars, Bert, Benno Premsela 1920-1997. Voorvechter van homo-emancipatie, Bussum 2008.

Boer, Hubert de, Liesbeth Brandt Corstius en Cor Blok e.a., Kunst en omgeving. Beschouwingen en informatie over de inbreng van beeldende kunst in de omgeving, Den Haag/Amsterdam 1977.

Boers, Waling, Kunst, kunstenaars en het Staatsbedrijf der PTT, Amsterdam (scriptie sociologie UvA) 1986.

Bogner, Dieter, ‘Das gequälte Quadrat. Zum Streit der “Geometrien” in Theorie und Praxis’, Kunstforum International 105 (1990).

Bolder, Ton en Joost Klinkenberg e.a., Typografie, Amsterdam 1991.

Bolkestein, G., D. van Egten en H. Herbers (red.), Kees Boeke, Purmerend 1954.

Boltendal, R., Boekmakers, Amsterdam 1965.

Bondt, Sara De en Catherine de Smet, Graphic Design. History in the Writing (1983-2011), Londen 2012.

Bool, Flip, ‘Ed van der Elsken en Frans Equatoriaal Afrika’, Boekenpost 20 (2012) 118, pp. 20-22.

Bool, Flip, Mattie Boom en Frits Gierstberg e.a. (red.), Dutch eyes. Nieuwe geschie-denis van de fotografie in Nederland, Zwolle 2007.

Bool, Flip e.a. (red.), Cas Oorthuys onderweg. Europa 1945-1965, Amsterdam 2001.

Boom, Mattie, ‘Parijse vrijerijen. Bij de her-uitgave van Een Liefde in St. Germain des Prés’, NFG Nieuwsbrief (2000) 28, pp. 20-21.

Boom, Mattie en Rik Suermondt, Foto in omslag. Het Nederlandse documentaire fotoboek na 1945, Amsterdam 1989.

Boon, M.E., Netwerkanalyse in de beeldende kunst, Amsterdam (rapport Boekman) 1975.

Boorstin, Daniel J., Het imago, of: Wat is er

met de Amerikaanse droom gebeurd?, Den Haag 1969 (vertaling van The Image 1961).

Boot, Carolien, ‘Mart Stam. Kunstnijver-heids onderwijs als aanzet voor een men-se lijke omgeving. Dessau-Amsterdam’, Wonen-TA/BK (1982) 11, pp. 10-21.

Borgdorff, Henk, The Conflict of the Faculties, Leiden 2012.

Borgdorff, Henk en Peter Sonderen (red.), Denken in kunst. Theorie en reflectie in het kunstonderwijs, Leiden 2012.

Bos, Ben, Benno Wissing, Amsterdam (BNO) 1993.

Bos, Ben, TD 63-73. Total Design and its Pioneering Role in Graphic Design. An Insider’s View, Londen 2011.

Boterenbrood, Helen, Weverij De Ploeg, Rotterdam 1989.

Boterman, Jan, 2 + 52. Charles Jongejans, Melle + de typografieklas, en Mart Stam, Amsterdam 2005.

Bourdieu, Pierre, The Field of Cultural Production. Essays on Art and Literature, Cambridge Mass 1993.

Bourdieu, Pierre, Opstellen over smaak, habitus en het veldbegrip, Amsterdam 1992.

Braber, Helleke van den, Geven om te krijgen. Literair mecenaat in Nederland tussen 1900 en 1940, Nijmegen 2002.

Brattinga, Pieter, Planning for Industry, Art & Education, Utrecht 1970.

Brett, David, On Decoration, Cambridge 1992.

Brett, David, Rethinking Decoration. Pleasure and Ideology in the Visual Arts, Cambridge 2005.

Broos, Kees, ‘PTT: niet alleen postzegels’, Museumjournaal 20 (1975) 5, pp. 193-199.

Broos, Kees, Ontwerp: Total Design, Utrecht 1983.

Broos, Kees en Paul Hefting, Grafische vormgeving in Nederland, een eeuw, Amsterdam/Antwerpen 1993.

Brouwers, Ruud, ‘Jan Kassies 60 – een voor-zitter in algemene dienst’, Wonen-TA/BK (1980) 10-11, p. 2.

Bruce, V. en P.R. Green, Visual Perception. Physiology, Psychology and Ecology, Hillsdale 1985.

Bruinsma, Max, Dick Elffers & de kunsten. Een leest heeft drie voeten, Amsterdam 1989 (m.m.v. Lies Ros en Rob Schröder).

Bruinsma, Max (red.), Stiff. Hans van Houwelingen’s Public Art, Amsterdam 2004.

Brummelen, Jeanette van en Erik Slot hou ber, De Rietveld Academie. Een akademie-gebouw als model, Amsterdam 1984.

Brunet, François, Photography and Literature, Londen 2009.

Burg, Fenna van den, De Vrije Katheder 1945-1950. Een platform van communisten en niet-communisten, Amsterdam 1983.

Burg, Fenna van den en Jan Kassies, Kunstenaars van Nederland! Om eenheid en zeggenschap. Het ontstaan van de Federatie van Kunstenaarsverenigingen en de Raad voor de Kunst 1942-1950, Amsterdam 1987.

Burg, Fenna van den en Hans van Dulken, Jan Kassies 1920-1955. Tussen politiek en cultuur, Amsterdam 1996.

Burgin, Victor, Family Romance, New York 1977.

Burgin, Victor, Thinking Photography, Londen 1982.

Burgin, Victor, The End of Art Theory. Crit-icism and Post-Modernity, Londen 1986.

Burkom, Frans van en Yteke Spoelstra,

Rapport categoriaal onderzoek Weder-opbouw 1940-1965, Amsterdam (ICN) 2007 (ook www.wederopbouwkunst.nl).

Calis, Piet, Gesprekken met dichters, Den Haag 1964.

Calis, Piet, Republiek der rivaliteiten. Neder-land sinds 1813, Amsterdam 2002.

Campany, David, Photography and Cinema, Londen 2008.

Carraher, Ronald G. en Jacqueline B. Thurs-ton, Optical Illusions and the Visual Arts, New York/Londen 1966.

Cartier-Bresson, Henri, The Decisive Moment, New York 1952.

Cataldo, John W., Graphic Design & Visual Communication, Scranton 1966.

Challis, Clive, Helmut Krone, the Book. Graphic Design and Advertising (Concept, Form and Meaning) after Advertising’s Creative Revolution, Cambridge 2005.

Cleven, Esther E., Image bedeutet Bild.Eine Geschichte des Bildbegriffs in der Werbetheorie am Beispiel der Nieder-lande, 1917-1967, Utrecht 1999.

Cleven, Esther E., Irrationeel. Grafische vormgeving en de context van de beeld-cultuur, Amsterdam (oratie UvA 2007) 2010.

Constant, ‘Opkomst en ondergang van de avant-garde’, Randstad (1963) 8, pp. 6-35.

Coumans, Anke, Als een beeld ‘ik’ zegt… Het dialogische betekenisvormingsproces van het publieke beeld, Leiden 2010.

Craeybeckx, A.S.H., ‘De fotografie als taal’, Encyclopedie voor fotografie en cinema-tografie, Amsterdam/Brussel 1959, pp. 21-25.

Daiter, Stephen, From Fair to Fine. 20th Century Photography Books that Matter I & II, Chicago 2006 en 2008.

Dam, P. van, H.A.P. Eijkelenboom en H. Kiviet (red.), De Herdersfluit. Jubileumuitgave ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van het bedrijf 1884-1959 (N.V. Boek- en Kunstdrukkerij v/h Mouton & Co.), Den Haag 1959.

Debat, Michelle e.a., La photographie et le livre. Analyse de leurs rapports multi-formes, nature de la photographie, statut de livre: essai collectif, Parijs 2003.

De Groene Amsterdammer. Denderen, Ad van en Leo Erken (tekst:

Rosan Hollak), Ata Kando Photographer, Amsterdam 2008.

Dewitz, Bodo en Robert Lebeck, Kiosk. Eine Geschichte der Fotoreportage 1839-1973/ A History of Photojournalism, Keulen (Museum Ludwig/Agfa Foto-Historama) 2001.

Diethelm, Walter en Marion, form + commu-nication, Zürich 1974.

Dijk, Hans van, ‘Forum’, in: Barbieri, S.U., Architectuur en planning. Nederland 1940-1965, Rotterdam 1983, pp. 145-165.

Dikovitskaya, Margaret, Visual Culture. The Study of the Visual after the Cultural Turn, Cambridge Mass./Londen 2005.

Dilnot, Clive, ‘The State of Design History’, part 1 en part 2, Design Issues 1 (1984) 1, pp. 3-24 en nr. 2, pp. 3-21.

Dirken, J.M., De ontwikkeling van punten-alfabetten, Delft (TH) 1972.

Dooijes, Dick, ‘Het stramien I. De museum -catalogi van Wim Crouwel’, Drukkers-weekblad 53 (1965) 9 april, pp. 404-405.

Dooijes, Dick, Traditie en vernieuwing. Tien jaar Nederlandse drukkunst 1945-1955, Amsterdam 1959.

Dooijes, Dick, ‘Typography for Today’, Delta 3 (1960) 2/Summer, pp. 17-52.

Dooijes, Dick, ‘Opnieuw: de stramien-typografie – ditmaal de mening van Otto

Treumann’, Drukkersweekblad 53 (1965) 8 oktober, pp. 1032-1034.

Dooijes, Dick, Over typografie en grafische kunst, Amsterdam 1966.

Drewes, Elsje, Willem Schrofer (1898-1968). Schilder, nonconformist, Zutphen 1998.

Drukkersweekblad. Dugan, Thomas, Photography between

Covers. Interviews with Photo-Bookmakers, Rochester 1979.

Duis, Leonie ten en Annelies Haase, De wereld moe(s)t anders/The World must Change. Grafisch ontwerpen en idealisme, Amsterdam 1999.

Dulken, Hans van, Jan Kassies en Rogier Valkman (red.), Op zoek naar cultuur. Verzamelde opstellen, Nijmegen 1980.

Dunk, H.W. van der, Terugblik bij strijklicht. Jeugdherinneringen, Amsterdam 2008.

Eijnde, Jeroen van den, Symfonie voor solisten. Ontwerponderwijs aan de afdeling Vormgeving in Metaal & Kunst-stoffen van de Academie voor Beelden de Kunsten te Arnhem tijdens het docent-schap van Gijs Bakker, 1970-1978, Arnhem 1994.

Elkins, James, On Pictures and the Words That Fail Them, Cambridge 1998.

Elkins, James, The Domain of Images, Ithaca/Londen 1999.

Elkins, James, Visual Studies. A Skeptical Introduction, New York/Londen 2003.

Elsken, Ed van der, Elsken: Paris 1950-1954, Tokyo 1985.

Elteren, M.C.M. van, Staal en arbeid. Een sociaal-historische studie naar industriële accommodatieprocessen onder arbeiders en het desbetreffend bedrijfsbeleid bij Hoogovens IJmuiden, 1924-1966, Leiden 1986.

Evans, Harold, Pictures on a Page. Photo-journalism, Graphics and Picture Editing, Londen 1978.

Evans, Jessica en Stuart Hall (red.), Visual Culture. The Reader, Londen 2010.

Fernández, Horacio, Fotografía Pública. Photography in Print 1919-1939, Madrid 1999.

Ferrée, Edith (red.), Kijk ’s, Hans Ferrée 1 februari 1952 – 1 februari 1977. Een keuze uit 25 jaar teksten & ideeën, bijeengebracht en van commentaar voorzien door vrienden & kennissen, Willeskop 1977.

Fleischmann, Gerd, Bauhaus drucksachen, typographie, reklame, Düsseldorf 1984.

Fletcher, Winston, Powers of Persuasion. The Inside Story of British Advertising: 1951-2000, Oxford 2008.

Foto in vorm. Grafisch Nederland, Amster-dam 1984.

Fotogeschichte 30 (2010) nrs. 116 en 117. Frampton, Kenneth, Moderne architectuur.

Een kritische geschiedenis, Nijmegen 2001.

Franke, Herbert W., Computer Graphics, Computer Art, Londen 1971.

Franke, Simon en Evert Verhagen (red.), Creativiteit en de stad. Hoe de creatieve economie de stad verandert, Rotterdam (Reflect nr. 5) 2005.

Friedman, Mildred en Phil Freshman (red.), Graphic Design in America. A Visual Language, tent.cat. New York (Walker Art Center, Minneapolis) 1989.

Fritz-Jobse, Jonneke en Frans van Burkom (red.), Een nieuwe synthese. Geometrisch-abstracte kunst in Nederland 1945-1960, Den Haag 1988.

Fritz-Jobse, Jonneke en Ineke Middag (red.), De Arnhemse School. 25 jaar monu men-tale kunstpraktijk, Arnhem 1994.

Frizot, Michel (red.), A New History of Photography, Keulen 1998.

Furman, David M., ‘The Development of Corporate Image. A Historiographic Approach to a Marketing Concept’, Corporate Reputation Review 13 (2010) 1, pp. 63-75.

Games, Naomi, Catherine Moriarty en June Rose, Abram Games. His Life and Work, New York 2003.

Gelder, Henk van, De rokende schoorsteen. Schrijvers in de reclame, Amsterdam 1996.

Gerstner, Karl, Programme Entwerfen, Teufen 1963.

Giannetti, Claudia, Ästhetik des Digitalen. Ein intermediärer Beitrag zu Wissen-schaft, Medien- und Kunstsystemen, Wenen/New York 2004.

Gielen, Pascal, Kunst in netwerken. Artis-tieke selecties in de hedendaagse dans en de beeldende kunsten, Heverlee-Leuven 2003.

Gierstberg, Frits, Oscar van Alphen, Haarlem 2008.

Gierstberg, Frits en Warna Oosterbaan (red.), De plaatjesmaatschappij. Essays over beeldcultuur, Rotterdam 2002.

Gierstberg, Frits en Rik Suermondt (red.), Het Nederlandse fotoboek. Een thema-tische selectie, na 1945, Rotterdam 2012.

Ginkel, Dirk van en Paul Hefting, Ben Bos. Design of a Lifetime, Amsterdam 2000.

Glatzer, Robert, The New Advertising, New York 1970.

Gombrich, Ernst H., The Sense of Order. A Study in the Psychology of Decorative Art, Londen 1979.

Graatsma, William, Piet Zwart. Normaliën-boekje (drukkerij Rosbeek 21), Nuth 1986.

Graatsma, William, William PARS Graatsma, Maastricht 2003.

Grafische vormgeving in de marge, speciaalnummer van Fodor 3 (1984) 8.

Grafische vormgeving verhoudt zich tot beeldende kunst, Eindhoven (Lecturis documentaire) 1990.

Gray, Cleve (red.), Hans Richter by Hans Richter. Pioneer of Dada and the Experimental Film, Londen 1971.

Gruson, Edith en Gert Staal, Copy Proof. A New Method for Design Education, Rotterdam 2000.

Grutzner, C.C., De opdracht, lezing voor de GKf op 8 mei, Den Haag 1965.

Gubbels, Truus, Passie of professie. Gale ries en kunsthandel in Nederland, Abcoude 1999.

Guercio, Gabriele, Art as Existence. The Artist’s Monograph and its Project, Cambridge 2006.

Haaren, Hein van, ‘Message Carriers: Dutch Postage Stamps’, Delta 15 (1972) 3/Autumn, pp. 33-47.

Haaren, Hein van, ‘De maatschappelijke betekenis van een kunst- en vormgevings-beleid bij PTT’, De Vorm (1976) 6, pp. 15-17.

Haaren, Hein van, ‘’t een en ’t ander’. Professionele omgang met postzegels van 1966 tot 1976’, Filatelie Informatief 27-2019, Alphen aan de Rijn z.j.

Haaren, Hein van, ‘50 jaar kunst en vorm-geving’, in: Thoomes, M. en J.G. Gaarlandt (red.), Verborgen collectie KPN, Den Haag 1995, pp. xii-xxv.

Hall, Stuart (red.), Representation. Cultural Representations and Signifying Practices, Londen 1997 (2003).

Hamilton, Peter, ‘Representing the Social. France and Frenchness in Post-war Human ist Photography’, in: Hall 1997, pp. 75-150.

Hammacher, A.M., Jean François van Royen 1878-1942, Den Haag 1947 [1948].

Hardy, Joop, Dirk van Sliedregt en Bernard Majorick, Wonen gisteren vandaag, Amsterdam 1957, pp. 4-58.

Have, Piet van der, Over de vormgeving van het Museumjournaal, Haarlem 2011 (eigen uitgave in fotokopie).

Hefting, Paul, ‘De Dienst voor Esthetische Vormgeving’, Kunst en beleid in Nederland 2, Amsterdam 1986, pp. 85-125.

Hefting, Paul, Art and Design, Past and Present. A Guide, Den Haag 1992.

Hefting, Paul, Benno Wissing, Amsterdam (Oeuvreprijs Fonds voor Beeldende Kunst, Vormgeving en Bouwkunst) 1996.

Hefting, Paul en Hugues Boekraad, The Boundaries of the Postage Stamp. Marketing, Management and Design, Maastricht/Amsterdam 1993.

Heiden, Karin van der en Esther Cleven, Archief Karel Suyling – Citroën, Utrecht/Eindhoven (NAGO) 2009.

Heins, Wil, Jan Elburg. Echt raak is dodelijk, ook voor de kunst, Zwolle 1999.

Hekking, Veronica, ‘Van werkboek tot document: “Een liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Prés”’, GKf-bulletin (1993) 3, pp. 17-22.

Hellema, Duco, Nederland en de jaren zeven tig, Amsterdam 2012.

Heller, Steven, Paul Rand, Londen/New York 1999.

Helmond, Toke van (red.), i10 sporen van de avant-garde, Heerlen 1994.

Hemels, Joan en H. Demoet (red.), Loodvrij en digitaal. Visies op innovaties in grafische communicatie, Alphen aan de Rijn 2001.

Heuvel, Jeroen van den, ‘De opleidingen’, in: tent.cat. Holland in vorm, Den Haag 1987, pp. 180-194.

Hilberdink, Koen, ‘Ik ben een vreemdeling. Ik sta apart’. Een biografie van Paul Rodenko (1920-1976), Amsterdam 2000.

Hinrichs, Jan Paul, The C.H. van Schoone-veld Collection in Leiden University Library, Leiden 2001.

Hirsch, Marianne, Family Frames – Photo-graphy, Narrative and Postmemory, Cambridge 1997.

Hitters, E., Patronen van patronage. Mecenaat, protectoraat en markt in de kunstwereld, Utrecht 1996.

Hofland, Henk, Tegels lichten, of Ware verhalen over de Autoriteiten in het Land van de Voldongen Feiten, Amsterdam 1972 [1986].

Hofstede, Bart, Fotografie als beroep. Over de professionalisering van fotografie als artistiek beroep, Rotterdam (doctoraal-scriptie sociologie) 1991.

Hofstede, Bart, ‘Dilemma’s van fotografen. Professionalisering en autonomie’, Boekmanstudies. Kunst en beleid in Nederland 7. Stilstaande beelden, ondergang en opkomst van de fotografie, Amsterdam 1995, pp. 55-79.

Holland, James, Minerva at Fifty. The Jubilee History of the Society of Industrial Arts and Designers 1930 to 1980, Westerham Kent 1980.

Hollis, Richard, Swiss Graphic Design. The Origins and Growth of an International Style 1920-1965, Londen 2006.

Holsbergen, Jan Willem en Sjoerd, Waar het gebeurde, Amsterdam 1984.

Holslag, Rens en Jaap van Triest, Bedrijfs-boek in beeld, Eindhoven (Lecturis documentaire) 2011.

Holslag, Rens, Jaap van Triest en Karel van der Waarde (red.), Visuele retorica

(lectoraat visuele retorica), Breda (AKV St. Joost) 2006.

Holstege, Gert, Handboek postwaarden, Haarlem 1994, doorlopend aangevuld (deel 4, B63 over de IAO-zegels).

Holzer, Anton en Ulrich Keller (red.), Fotobücher im 20. Jahrhundert, thema-nummer Fotogeschichte 30 (2010) 116.

Hooghiemstra, Daniela, De geest in dit huis is liefderijk. Het leven en De Werkplaats van Kees Boeke (1884-1966), Utrecht 2013.

Horak, Jan-Christopher, Making Images Move, Washington/Londen 1997.

Houston, Joe, Optic Nerve. Perceptual Art of the 1960s, Londen/New York 2007.

Hubben, Hub., Ontwerp: Total Design. De jaren tachtig, Wormer 1989.

Hubregtse, Sjaak, Het Nederlandse pocketboek. Oriënterend bibliografisch onderzoek terzake het goedkope serieboek in Nederland en Vlaanderen, Amsterdam (scriptie UvA) 1982.

Huygen, Frederike, 100 Citroën-advertenties van Karel Suyling, Rotterdam 1987.

Huygen, Frederike, Visies op vormgeving. Het Nederlandse ontwerpen in teksten deel 2: 1944-2000, Amsterdam 2008.

Huygen, Frederike, ‘Eigenzinnig en controversieel. De criticus Simon Mari Pruys’, deel 1 en deel 2, www.designgeschiedenis.nl, 4 juni 2009.

Huygen, Frederike, ‘Eenheid in veelheid: het vormgevingsbeleid bij Sikkens’, www.designgeschiedenis.nl, 6 december 2010.

Huygen, Frederike en Wibo Bakker, Archief Total Design – PAM, Eindhoven 2009 (NAGO).

Huygen, Frederike en Hugues Boekraad, Wim Crouwel, mode en module, Rotterdam 1997.

Huygen, Frederike en William Graatsma, Complot rond een vierkant, Rimburg 2010.

Huygen, Frederike en Dingenus van de Vrie, Crouwel-Van Toorn. Het debat, Eindhoven 2008.

Illés, Vera, ‘Hoe vind ik een gevonden voor-werp?’, NRC Handelsblad, 26 juli 1974 (CS).

Informatiebulletin van de Raad voor de Kunst. Inklaar, Frank, Van Amerika geleerd.

Marshall-hulp en kennisimport in Neder-land, Amsterdam 1997.

Jan Kassies, speciaal nummer gewijd aan Kassies, Notes. Maandblad over theater, dans en mime 10 (1995) 12.

Jansen, Wilma, Kunst in dienst van de architectuur. Ontstaan en uitvoering van de percentageregeling voor Rijks-gebouwen 1945-1960, Groningen 1989.

Jansen, Wilma, Kunstopdrachten van de Rijksgebouwendienst na 1945, Rotterdam 1995.

Janssen, Caspar, Proost Prikkels 70 jaar cabaret op papier (Prikkels nummer 459), 2005.

Jobse, Jonneke, De Stijl Continued. The Journal Structure (1958-1964). An Artists’ Debate, Rotterdam 2005.

Jongejans, Charles, ’45 ’80. Typografisch Nederland, Amsterdam 1984.

Jonker, Gert, Van metro tot beeldbuis. Beeldende kunst in de Amsterdamse metro, Amsterdam 1980.

Joustra, Eric (red.), Joop Hardy, cultuur-beschouwing, een anarchistische opvat-ting, Amsterdam 1987.

Juryrapporten Best Verzorgde Boeken sinds 1952.

Juryrapporten Best Verzorgde Jaarversla gen sinds 1965.

Kamp, M. van der en P.G.J. Leijdekkers e.a. (red.), De Lucaskrater. Historie en analyse

van en meningen over het beeldende-kunstonderwijs aan de kunstacademies in Nederland, Assen 1984.

Kassies, Jan, ‘Cultuurpolitiek – dilemma’s en een kentering’, Wonen-TA/BK (1980) 10-11, pp. 2-4.

Kassies, Jan, H. van Dulken, J. Rogier en O. Valkman, Op zoek naar cultuur: verzamelde opstellen, Nijmegen 1980.

Kemmerling, Alfred, Peter Struycken en het gebruik van de computer in de beeldende kunst, Amsterdam (doctoraalscriptie Kunstgeschiedenis UvA) 1990.

Kempers, Bram, ‘Kunst strandt op het Kurhausplein’, Wonen-TA/BK (1982) 6, pp. 8-24.

Kempers, Bram, 750 Jaarverslagen. Schilderkunst in Siena, vormgeving in Amsterdam, Eindhoven (Lecturis documentaire) 1986.

Kempers, Bram, Kunst, macht en mecenaat. Het beroep van schilder in sociale verhoudingen 1250-1600, Amsterdam 1987.

Kempers, Bram, ‘Van Maecenas naar mo-dern mecenaat. Twee millennia inhoud en illusie’, Tijdschrift voor literatuur weten-schap 3 (1998) 4, pp. 258-292.

Kempers, Bram, De schepping van Melle, Bussum 2008.

Kennedy, James C., Nieuw Babylon in aanbouw. Nederland in de jaren zestig, Amsterdam 1995.

Kepes, Gyorgy (red.), Struktur in Kunst und Wissenschaft, Brussel 1967.

Kepes, Gyorgy, Sprache des Sehens (Neue Bauhausbücher), Mainz/Berlijn 1970 (vertaling van Language of Vision uit 1944).

Kerstnummers Drukkersweekblad en Auto-lijn, vanaf 1945.

Kinross, Robin, Modern Typography. An Essay in Critical History, Londen 1992.

Koffka, Kurt, Principles of Gestalt Psychol-ogy, New York 1935.

Kress, Gunther en Theo van Leeuwen, Reading Images, Londen 1996.

Krogt, Th.P.W.M. van der, Professionalisering en collectieve macht, Den Haag 1981.

Kroll, Frank-Lothar, Das Ornament in der Kunsttheorie des 19. Jahrhunderts, Hildesheim/Zürich/New York 1987.

Kuijpers, Els, Ootje Oxenaar. Ontwerper en opdrachtgever, Rotterdam 2011.

Kuipers, Hans Jan, De wereld als Werkplaats. Over de vorming van Kees Boeke en Beatrice Cadbury, Amsterdam 1992.

Kuitenbrouwer, Carel en Koosje Sierman, Over grafisch ontwerpen in Nederland. Een pleidooi voor geschiedschrijving en theorievorming, Rotterdam 1996.

Kuitert, Lisa, Het uiterlijk behang. Reeksen in de Nederlandse literatuur, Amsterdam 1997.

Kunst en beleid in Nederland, serie boeken van de Boekmanstichting Amsterdam.

Kuyvenhoven, Fransje, De Staat koopt kunst. De geschiedenis van de collectie 20ste- eeuwse kunst van het ministerie van OCW 1932-1992, Amsterdam/Leiden 2007.

Lagerwey, Eric, Op zoek naar faamwaarde. Vijftig jaar public relations in Nederland, Houten 1997.

Lange, Barbara (red.), Printed Matter. Fotografie im/und Buch, Leipzig 2004.

Lauter, Marlene en Beate Reese (red.), Konkrete Kunst, Würzburg (Museum im Kulturspeicher) 2002.

Lauwen, Toon, Otto Treumann. Graphic Design in the Netherlands, Rotterdam 2001.

Leering, Jean, De rol van de beeldende kunst in de vormgeving van de leefomgeving,

rapport voor de Raad van Europa 1971, samengevat in: Museumjournaal 19 (1974) 4, p. 150.

Leering, Jean, ‘Praktijkonderzoek Beelden-de Kunst’, verslag/rapport, 14 mei 1976.

Lier, Bas van, Grafisch geluk. Steendrukkerij de Jong & Co (1911-1994), vrijplaats voor ontwerpers, Eindhoven 2011.

Ligtelijn, Vincent en Francis Strauven (red.), Aldo van Eyck: Collected Articles and Other Writings, Amsterdam 2008.

Linde, Maarten van der, Het visioen van Eijkman. Dr. J. Eijkman, de Amsterdamse Maatschappij voor Jongemannen en de vernieuwing van Nederland, Hilversum 2003.

Lindinger, Herbert (red.), Hochschule für Gestaltung Ulm. Die Moral der Gegen-stände, Berlijn 1987.

Lobinger, Katharina, ‘Facing the Picture – Blicken wir dem Bild ins Auge! Vorschlag für eine meta-analytische Auseinandersetzung mit visueller Medieninhaltsforschung’, Image (2009) 10, www.bildwissenschaft.org [geraadpleegd 24-12-2010].

Lommen, Mathieu, Bram de Does: letter-ontwerper & typograaf/typographer & type designer, Amsterdam 2003.

Loschacoff, M.J. en Jean Leering e.a., Kunst bij rijksgebouwen 1978-1985. 8 jaar kunstopdrachten van de Rijks gebouwen-dienst, Den Haag 1986.

Lupton, Ellen, ‘Modern Design Theory’, lezing 2009, www.elupton.com [geraad-pleegd 28-9-2010].

Lupton, Ellen en A.J. Miller (red.), The ABC’s of ▲■●: The Bauhaus and Design Theory, Princeton 1991.

Lupton, Ellen en Jennifer Cole Phillips, Graphic Design, The New Basics, New York 2008.

Maas, Nop, Werken voor de eeuwigheid. Een geschiedenis van het Letterkundig Museum, Amsterdam/Antwerpen/Den Haag 2004.

Mager, Rolf, ‘Praten over vormgeving van drukwerk voor de overheid of een avondje in Haagse kringen’, Adformatie, 23 februari 1978, pp. 27-28.

Marcou, David J., ‘All the Best. Britain’s Picture Post Magazine. Best Mirror and Old Friend to Many 1938-1957’, 2009, www.lacrossehistory.org.

Mare, Heidi de, ‘Gedisciplineerd kijken. Van kunstgeschiedenis naar historisch formalisme’, Kunstlicht 20 (1999) 3-4, pp. 14-20.

Margolin, Victor, ‘A Decade of Design History in the United States 1977-1987’, Journal of Design History 1 (1988) 1, pp. 51-73.

Margolin, Victor, Design Discourse. History, Theory, Criticism, Chicago 1989.

Margolin, Victor, The Politics of the Artificial. Essays on Design and Design Studies, Chicago/Londen 2002.

Martineau, Pierre, Psychologie in de reclame, Utrecht 1965.

Martis, Adi, Voor de kunst en voor de nijver-heid. Het ontstaan van het kunstnijver-heids onderwijs in Nederland, Amsterdam 1990.

Mazur Thomson, Ellen, The Origins of Graphic Design in America 1870-1920, [New Haven/Londen] 1997.

McLean, Ruari, Magazine Design, Londen/Oxford 1969.

Meeberg, M. van de (red.), Nederlands Genootschap voor Public Relations, Den Haag 1964.

Meggs, Philip, A History of Graphic Design, Harmondsworth/New York 1983.

Mertz, Paul, ‘Institutionele reclame. Bedrijven zorgen veel te weinig voor een goede corporate image’, Revue der Reclame 22 (1962) 5, pp. 168.

Mertz, Paul, ‘Image-building in de praktijk. Succes hangt niet alleen van budget af’, Revue der Reclame 23 (1963) 13, pp. 480-481.

Mertz, Paul, ‘Image-building in de praktijk. Nederlandse radio en televisie kunnen van CBS nog veel leren’, Revue der Reclame 24 (1964) 4, pp. 140-141.

Metz, Christian, Film Language. A Semio-tics of the Cinema, Oxford 1974.

Middendorp, Jan, ‘Ha, daar gaat er een van mij!’. Kroniek van het grafisch ontwerpen in Den Haag 1945-2000, Den Haag/Rotterdam 2002.

Middendorp, Jan, Dutch Type, Rotterdam 2004.

Middendorp, Jan, De vorm van tekst, Amsterdam 2012.

Middleton, Michael, Group Practice in Design, Londen 1967, nawoord Misha Black.

Mitchell, W.J.T., Iconology. Image, Text, Ideology, Chicago/Londen 1986.

Mitchell, W.J.T., Picture Theory. Essays on Verbal and Visual Representation, Chicago/Londen 1994.

Mijksenaar, Paul, Heeft grafische vorm-geving nut?, Eindhoven (Lecturis documentaire) 1974.

Mijksenaar, Paul en Gerard Unger, ‘Over bewegwijzering’, Plan 4 (1974) 11, pp. 42-57.

Moles, Abraham A., Informationstheorie und ästhetische Wahrnehmung, Keulen 1971 [Franse uitgave 1958, Engelse editie 1968].

Moor, Christiaan de, Postzegelkunst. De vormgeving van de Nederlandse postzegel, Den Haag 1960.

Müller-Brockmann, Josef, Gestaltungs-probleme des Grafikers, Teufen 1961.

Mumford, E., The CIAM Discourse on Urbanization 1928-1960, Cambridge Mass./Londen 2000.

Nederveen, Hannadea van, ‘De percentage-regelingen voor beeldende kunst (I). Rijksgebouwendienst van Friedhoff tot Leering’, de Architect 14 (1983) 11, pp. 75-79; deel II: ‘De percentageregelingen bij WVC en PTT’, de Architect 14 (1983) 12, pp. 49-53.

Nieuwenhuys, W., Concern in beweging. Vijfenzeventig jaar Hoogovens, IJmuiden 1993.

Nijhof, Erik, 100 jaar geleide innovatie. De Nederlandse grafische industrie in de 20e eeuw, Amstelveen 2001.

NPO, Informatie!: 7 karakteristieken, Den Haag 1971.

Oerlemans, Chr., En toen ging er een lampje branden… Het beste uit 25 jaar Nederlandse reclame en grafische vormgeving, Amsterdam 1991.

Oltheten, Th.H., Over vorm en inhoud. Functie-onderzoek van de grafische communicatie, Eindhoven (Lecturis documentaire) 1975.

Oltheten, Th.H., Oltheten, Den Haag 1983. Oord, Kees van den, De Gruyter. Geschie-

de nis van een kruideniers imperium, Den Bosch (Noordbrabants Museum)/Zwolle 2000.

Oosterbaan Martinius, Warna, Schoonheid, Welzijn, Kwaliteit. Kunstbeleid en verant-woording na 1945, Den Haag 1990.

Oosterhuis, R., ‘Rivaliteit om kwaliteit. Over de positie van kunstadviseurs’,

Boekmancahier 3 (1991) 7, pp. 22-25.‘Ornament’, Oase 65 (2004).Parola, René, Optical Art. Theory and

Practice, New York 1969. Parr, Martin en Gerry Badger, The Photo-

book. A History, deel 1 en 2, Londen/New York 2004 en 2006.

Pentagram, Pentagram, the Work of Five Designers, Londen 1972.

Pentagram, Living by Design, New York 1978.

Peters, J.L.M., De taal van film. Wezen, werking, schoonheid en belang van het expressiemiddel film, Den Haag 1951.

Peters, J.L.M., Visuele communicatie en visueel onderwijs, Haarlem 1961.

Peters, J.L.M. en A.A.E. van Driel, De film in beeld, Purmerend 1954.

Petersen, Ad, Sandberg, vormgever van het Stedelijk, Rotterdam 2004.

Petersen, Ad, Sandberg, graphiste et directeur du Stedelijk Museum, Parijs 2007.

Petersen, Ad en Pieter Brattinga, Sandberg. Een documentaire, Amsterdam 1975.

Photo Monde, Album Officiel Biennale, mei 1955, nummer 45.

Pielkenrood, Ed, Maison d’Essence. Een huis met een luchtje, Wormer 2002.

Pilditch, James, Communication by Design. A Study in Corporate Identity, Londen/New York/Toronto 1970.

Plan 2 (1971) 6-7, themanummer over Milieuvorming.

Pol, D.F. van de, ‘Mr. J.F. Eekhout van weten-schappelijke uitgeverij Mouton: “best-sellers kennen we niet”’, Het Vaderland (weekjournaal), 26 augustus 1966.

Pollack, Peter, The Picture History of Photo-graphy from the Earliest Beginnings to the Present Day, New York 1958.

Pots, Roel, Cultuur, koningen en democraten. Overheid & cultuur in Nederland, Nijmegen 2006 [derde druk; 1e druk 2000].

Probst, Jörg en Jost Philipp Klenner (red.), Ideengeschichte der Bildwissenschaft. Siebzehn Porträts, Frankfurt am Main 2009.

Projectgroep moderne kunst, Kunst van nu. Encyclopedisch overzicht vanaf 1960, Amsterdam 1971 (werkgroep Universiteit Utrecht o.l.v. C. Blotkamp en F. Haks).

Pruys, Simon Mari, Signs and Design [manuscript, 1967, archief NAi].

Pruys, Simon Mari, Industriële vormgeving (Design Scripta), Amsterdam 1973.

Pruys, Simon Mari, Terug naar het natuur-lijke, Grafisch Nederland, Amsterdam 1975.

Putter, Mireille de, Ed van der Elsken. Tussen foto en film, Utrecht (doctoraal-scriptie kunstgeschiedenis) 1997.

Rampley, Matthew (red.), Exploring Visual Culture. Definitions, Concepts, Contexts, Edinburgh 2010.

Raupp, Juliana (red.), De ene Hemel is de andere niet. Gerrit Rietveld Academie 65 jaar, Amsterdam 1989.

Reader grafisch ontwerp/onderwijs, Breda (AKV St. Joost-Avans) 2012.

Reader onderzoek grafisch ontwerpen, Breda (AKV St. Joost-Avans) 2010.

Reader visuele retorica, Breda (AKV St.

Joost-Avans) 2007. Reijt, Vic van der, Elsschot. Leven en werken

van Alfons de Ridder, Amsterdam 2011. Reitsma, Lex, Ontwerpen en/of vormgeven,

Amsterdam (eindexamen Rietveld) 1983. Rennen, Ward, CityEvents. Place Selling in

a Media Age, Amsterdam 2007. Revue der Reclame. Rheeden, Herbert van, Om de Vorm.

Een eeuw teken-, handenarbeid- en kunstnijverheidsonderwijs in Nederland, Amsterdam 1989.

Risselada, Max en Dirk van den Heuvel (red.), Team 10 1953-1981. In Search of a Utopia of the Present, Rotterdam 2005.

Rixtel, Robert van en Wim Westerveld (red.), Letters – een bloemlezing over typografie, Eindhoven 2001.

Rodermond, Janny, ‘Crisis in de omgevings-kunst’, de Architect 15 (1984) 6, pp. 36-37.

Roholl, M.J., ‘De fototentoonstelling Wij Mensen – The Family of Man in het Stedelijk Museum van Amsterdam. Een Amerikaans familiealbum als wapen in de Koude Oorlog’, in: Haitsma Mulier, E.O.G., L.H. Maas, J. Vogel (red.), Het beeld in de spiegel. Historiografische verkenningen Liber Amicorum voor Piet Blaas, Hilver sum 2000, pp. 133-151.

Roodenburg-Schadd, Caroline, Expressie en ordening. Het verzamelbeleid van Willem Sandberg voor het Stedelijk Museum 1945-1962, Amsterdam/Rotterdam 2004.

Ros, Guus, Senior ontwerper gevraagd. Guus Ros in gesprek met…, Eindhoven z.j.

Roth, Andrew, The Book of 101 Books. Semi-nal Photographic Books of the Twentieth Century, New York 2001.

Roth, Andrew, The Open Book. A History of the Photographic Book from 1878 to the Present, Göteborg 2004.

Ruiter, Frans en Wilbert Smulders, Literatuur en moderniteit in Nederland 1840-1990, Amsterdam/Antwerpen 1996.

Sachs-Hombach, Klaus (red.), Bildwissen-schaft. Disziplinen, Themen, Methoden, Frankfurt am Main 2005.

Sachs-Hombach, Klaus (red.), Bildtheorien. Anthropologische und kulturelle Grund-lagen des Visualistic Turn, Frankfurt am Main 2009.

Sandeen, Eric, Picturing an Exhibition. The Family of Man and 1950s America, Albuquerque 1995.

Schilt, Jeroen en Jouke van der Werf, Genootschap Architectura et Amicitia 1855-1990, Rotterdam 1992.

Schober, Herbert en Ingo Rentschler, Waarneming en werkelijkheid. Optische misleidingen in wetenschap en kunst, Baarn 1973.

Schouten, Martin, ‘Een wandeling door de tijd’, Foto in vorm. Grafisch Nederland, Amsterdam 1984, pp. 80-91.

Schouten, Wim, Een vak vol boeken. Herinneringen aan veertig jaar leven in en om de uitgeverij, Amsterdam 1988.

Schreurs, Wilbert, Collectieve reclame in Nederland, Leiden/Antwerpen 1991.

Schreurs, Wilbert, Geschiedenis van de reclame in Nederland, Utrecht (eerste druk 1989, tweede gewijzigde druk 2001).

Schröder, Klaus Albrecht (red.), Victor Vasarely, München 1992.

Schumacher, Rogier, Neo-avant-garde in Nederland. Museumjournaal als forum van een nieuw kunstbegrip 1961-1973, Amsterdam 2010.

Schuyt, Kees en Ed Taverne, 1950. Welvaart in zwart-wit. Nederlandse cultuur in Europese context, Den Haag 2000.

Sekula, Allan, ‘The Traffic in Photographs’, Art Journal 14 (1981) 1, pp. 77-101.

Seret, A., Public relations. Plaats en taak, Utrecht/Antwerpen 1968.

Seventer, Daan van, Verplichte autonomie. Evolutie en revolutie op de Gerrit Rietveld Academie 1967-1999, Amsterdam (doc-toraalscriptie Culturele Studies) 2003.

Shannon, Claude en Warren Weaver, The

Mathematical Theory of Communication, Urbana/Chicago 1949.

Shaughnessy, Adrian, Herb Lubalin: American Graphic Designer 1918-81, Londen 2012.

Sierman, Koosje, Kroon op, kroon af. Een schets van 75 jaar best verzorgde boeken, Den Haag/Amstelveen (Museum van het Boek/Grafische Cultuurstichting) 2001.

Simon Thomas, Mienke, Versieren volgens voorschrift 1850-1930, Amsterdam 1996.

Slothouber, Erik e.a., De kunstnijverheids-scholen van Gerrit Rietveld, Amsterdam 1997.

Slothouber, Jan en William Graatsma, Cubische Vormgeving 1955-1970, docu-mentaire map over CCC, Heerlen 1976.

Sluyterman, K.E., Winnen met papier. Vijftig jaar uit de 250-jarige geschiedenis van Proost en Brandt, 1942-1992, Diemen 1992.

Smets, Gerda (met Onno van Nierop), Vormleer. De paradox van de vorm, Amsterdam 1986.

Smithuijsen, Cas (red.), De hulpbehoevende mecenas. Particulier initiatief, overheid en cultuur, 1940-1990, Amsterdam/Zutphen 1990.

Snodin, Michael en Maurice Howard, Ornament. A Social History since 1450, New Haven/Londen 1996.

Sontag, Susan, On Photography, New York 1973.

Sparke, Penny, Consultant Design. The History and Practice of the Designer in Industry, Londen 1988.

Spies, W., Victor Vasarely, Keulen 1971. Spitz, René, hfg ulm. Der Blick hinter den

Vordergrund. Die politische Geschichte der Hochschule für Gestaltung (1953-1968), Stuttgart 2002.

Spoelstra, Yteke m.m.v. Frans van Burkom, Rapport Kunsthistorische waarde-stellingen kunst in de metrostations, Amsterdam (dienst IVV) 2012.

Staal, Gert en Hester Wolters (red.), Holland in vorm. Vormgeving in Nederland 1945-1987, Den Haag 1987.

Stada, Jillis, De geschiedenis van de Vereniging Instituut voor Kunst nijver-heids onderwijs, Gerrit Rietveld Academie 1924-1970, Amsterdam (doctoraalscriptie kunstgeschiedenis UvA) 1982.

Stafford, Andy, Photo-texts. Contemporary French Writing of the Photographic Image, Liverpool 2010.

Stapel, C., ‘De jubileumbriefkaart van 1971’, De Postzak (1991) 169, pp. 317-328.

Stempel, Barbara en Susanne Eppinger Curdes (red.), Rückblicke. Die Abteilung Visuelle Kommunikation an der hfg Ulm 1953-1968, Ulm 2010.

Stokkink, Theo (red.), De cultuur elite van Nederland. Wie maken en breken de kunst, Amsterdam 1989.

Stott, William, Documentary Expression and Thirties America, New York 1973.

Strauven, Francis, Aldo van Eyck, relativiteit en verbeelding, Amsterdam 1994.

Suermondt, Rik, ‘Een liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Prés. Cultboek van Ed van der Elsken herdrukt’, Foto (2000) januari-februari, pp. 20-25.

Suermondt, Rik, Reader fotoboek!, Breda (AKV St. Joost) 2006.

Swaan, Abram de, Kwaliteit is klasse. De sociale wording en werking van het cultureel smaakverschil, Amsterdam 1986.

Szarkowski, John, Mirrors and Windows. American Photography since 1960, New York 1978.

Tas, J.M. van der, Kunst als beroep en roeping, Zeist 1990.

Tent.cat. Benno Premsela, een vlucht naar voren, Utrecht (Centraal Museum) 1996.

Tent.cat. Bouwen voor een open samen-leving, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 1962.

Tent.cat. Cubics. Cubic Constructions Com-pendium/Een compedium over cubische constructies, Deventer 1970 [Biennale Venetië]

Tent.cat. Design for Industry, ontwerpen voor een drukkerij, Amsterdam (Stedelijk Museum) 1962.

Tent.cat. Design in the Public Service. The Dutch PTT 1920-1990, Londen (Design Museum) 1990.

Tent.cat. Foto ’48, Amsterdam (Stedelijk Museum) 1948.

Tent.cat. Fotografía Publíca. Photography in Print 1919-1939, Barcelona (Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía) 1999.

Tent.cat. Fotografie in Nederland 1940-1975, Amsterdam (Stedelijk Museum) 1978.

Tent.cat. Graphic Design in America. A Visual Language History, Minneapolis/New York (Walker Art Center) 1989.

Tent.cat. Graphiek + grafiek, Amsterdam (Stedelijk Museum) 1960 (Liga Nieuw Beelden).

Tent.cat. Hans Richter 1888-1976. Dadaist, Filmpionier, Maler, Theoretiker, Berlijn (Akademie der Künste) / Zürich (Kunst-haus) / München (Städtische Galerie im Lenbachhaus) 1982.

Tent.cat. Holland in vorm. Vormgeving in Nederland 1945-1987, Den Haag 1987 (Stedelijk Museum Amsterdam etc).

Tent.cat. Konkrete Kunst, Bazel (Kunsthalle) 1944.

Tent.cat. La photographie humaniste 1945-1968. Autour d’Izis, Boubat, Brassaï, Doisneau, Ronis…, Parijs (Bibliothèque Nationale de France) 2006.

Tent.cat. Le Musée Didactique Vasarely au Château de Gordes, Gordes (Musée Didactique de Gordes) 1973.

Tent.cat. Nul = 0. De Nederlandse Nul-groep in een internationale context, Schiedam (Stedelijk Museum) 2012.

Tent.cat. Ontwerpen Jan van Toorn, Breda (De Beyerd) 1986.

Tent.cat. Op Art, Frankfurt (Schirn Kunst-halle) 2007.

Tent.cat. Ornament und Abstraktion, Riehen (Fondation Beyeler) 2001.

Tent.cat. P. Struycken komputerstrukturen, Heerlen (Jac. Eyck) 1970.

Tent.cat. Positions, Attitudes, Actions. Engagement in de fotografie, Rotterdam (Foto Biennale) 2000.

Tent.cat. Struktuur, een thema, een methode, Leiden (De Lakenhal) 1972.

Tent.cat. Vasarely, Brussel (Galerie Veran-neman) 1971.

Tent.cat. Vormen van de kleur, Amsterdam (Stedelijk Museum) 1966.

Terwindt, Eugène, ‘Vijftien jaar omgevings-kunst. Van compositie naar analyse’, de Architect 15 (1984) 6, pp. 38-43.

Thijsen, Mirelle, Drukkerij Meijer NV Wor mer veer. Het bedrijfsfotoboek. Krachten spel tussen tekst, fotografie en vormgeving, Utrecht (doctoraalscriptie kunstgeschiedenis) 1986.

Thijsen, Mirelle, Het bedrijfsfotoboek 1945-1965. Professionalisering van fotografen in Nederland, Rotterdam 2002.

Thoomes, M. en J.G. Gaarlandt (red.), Verborgen collectie KPN, Den Haag 1995.

Timmer, Petra (red.), Waar kleur een speci-

fieke rol speelt. Sikkensprijs, Blaricum/Sassenheim 1997.

Timmermans, Raymond, ‘Hein van Haaren zegt na tien jaar DEV…:’, Aangetekend, personeelskrant PTT 9 (1976) 204, pp. 10-13.

Trilling, James, The Language of Ornament, Londen 2001.

Trilling, James, Ornament. A Modern Perspective, Seattle/Londen 2003.

Tromp, G.H.M., ‘Kunstbeleid en vertegen-woordiging’, Namens 1 (1986) 6, pp. 339-344.

Türr, Karina, Op art – Stil, Ornament oder Experiment, Berlijn 1986.

Uitvlugt, Martijn en Ton Haak, ‘Nogmaals: over bewegwijzering’, Plan 4 (1974) 5, pp. 55-61 (met naschrift van Mijksenaar/Unger).

Vegt, Jan van der, De man met de drietand. Leven en werken van Jan G. Elburg 1919-1992, Amsterdam 2012.

Vergiat, A.M., Les rites secrets des primitifs de l’Oubangui, Parijs 1951.

Verstegen, Ian, .... Arnheim, Gestalt and Art. A Psychological Theory, Wenen/New York 2005.

Vitz, P.C. en A.B. Glimcher, Modern Art and Modern Science. The Parallel Analysis of Vision, New York 1984.

Vos, C. e.a., Hermanus Berserik 1921-2002. Werk, Den Haag 2009.

Vreede, Mischa de, De status van de kun-ste naar. Verslag van studiedagen over ‘Aanbevelingen inzake de status van kunstenaars’ UNESCO, Den Haag 1982.

Vrie, Dingenus van de, Kwadraat-bladen. Een serie experimenten in druk op het gebied van de grafische vormgeving, beeldende kunst, literatuur, architectuur en muziek, 1955-1974, Den Haag/Amsterdam 2005.

Vrie, Dingenus van de, Haagse omslagen. Jurriaan Schrofer & de Ooievaarspockets 1958-1962, Amsterdam 2006.

Vrie, Dingenus van de, Paul Hefting en Koosje Sierman, Benno Wissing. Grafi sche & ruimtelijke ontwerpen, Rotterdam 1999.

Vrie, Dingenus van de en Titus Yocarini (red.), 10 jaar designkritiek, Amsterdam 1979.

Vries, Han de, Foto grafie, Kerstnummer Drukkersweekblad en Autolijn 1963.

Vries, Jan de, Hoogovens IJmuiden 1918-1968. Ontstaan en groei van een basis industrie, Amsterdam 1968.

Waldmann, Geneviève, De activiteiten van Pieter Brattinga. Een tijdsbeeld, Tokyo/Den Haag 1988.

Walker, John A., Design History and the History of Design, Londen 1989.

‘Warffum 220562. PTT P.R.-campagne gaf creativiteit de vrije hand’, Revue der Reclame 22 (1962) 15, pp. 616-617.

Weidemann, Kurt, An International Survey of Press Advertising, Londen 1966.

Wells, James en P.M. Handover e.a., Ander-halve eeuw boektypogafie 1815-1965 in Amerika, Engeland, Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Italië, België en Nederland, Nijmegen 1965.

Wells, Liz (red.), Photography: A Critical Introduction, Londen/New York 1997.

Wells, Liz (red.), The Photography Reader, Londen/New York 2003.

Weringh, Koos van, ‘Nieuwsgierigheid en scepsis als vorm van realisme’, Wonen TA/BK (1980) 10-11, pp. 4-5.

Werkgroep, Het overheidsbeleid in Neder-land ten aanzien van het experiment in de beeldende kunst, Amsterdam (kunstgeschiedenis UvA) 1979.

Werkgroep Forum, TU Delft 1974.Werkgroep Kunstzaken Metro, Van metro

tot beeldbuis. Beeldende kunst in de Amsterdamse metro, Amsterdam 1980.

Werner, Y. en M. Dekeukeleire (red.), Alle in vijftig jaar verschenen 400 Proost Prikkels, Amsterdam 1985.

Wertheimer, Max, Laws of Organization in Perceptual Forms, A Source Book of Gestalt Psychology, New York 1938 (eerste druk in het Duits 1923).

Wesseling, Janneke (red.), See it Again, Say it Again. The Artist as Researcher, Amsterdam 2011.

Whiting, John R., Photography is a Language. The Photographer’s and Editor’s Guide to Creative Camera Work and the Picture Story, Chicago/New York 1946.

Whyte, Lancelot Law (red.), Aspects of Form. A Symposium on Form in Nature and Art, Londen 1951 en 1968.

Wiener, Norbert, Cybernetics, or Control and Communication in the Animal and the Machine, Cambridge Mass. 1948 [2e druk 1961].

Wieringa, W.J., Ten dienste van bedrijf en gemeenschap. Vijftig jaar Boekdrukkers-organisatie uitgegeven door de Federatie der Werkgeversorganisatiën in het Boek drukkersbedrijf in het jaar 1959, Amsterdam 1959.

Wijk, Kees van, Internationale Revue i10, Utrecht 1980.

Wijtman, Barend, Hoezo socialistische kultuurpolitiek?, Amsterdam 1979.

Wilk, Christopher (red.), Modernism. Designing a New World 1914-1939, Londen (V&A) 2006.

Willems, Wim, Cultuur en migratie in Nederland. De kunst van het overleven. Levensverhalen uit de 20e eeuw, Den Haag 2004.

Wingler, Hans, The Bauhaus. Weimar, Dessau, Berlin, Chicago, Cambridge Mass./Londen 1978.

Winkel, Camiel van, Moderne leegte. Over kunst en openbaarheid, Nijmegen 1999.

Winkel, Camiel van, Het primaat van de zichtbaarheid, Rotterdam 2005.

Wit, Dirk de, 60 + 40 is waarschijnlijk honderd. Ahrend: passers, pennen, potloden en projecten, Zwolle 1996.

Witte, Arnold en Esther Cleven, Design is geen vrijblijvende zaak. Organisatie, imago en context van de PTT-vormgeving tussen 1906 en 2002, Breda/Rotterdam 2006.

Wolf, Karl Lothar en Robert Wolff, Symme-trie, Münster/Keulen 1956.

www.kranten.kb.nl Yocarini, Titus, Vak in beweging 1 + 2/1904-

1991. VANK GKf VRI GVN bNO, Eindhoven (Lecturis documentaire) 1992 (eerste deel uit 1976).

Zijlstra, Sybrand en Jaap van Triest, Galei-slaven en rekentuig. Drukkers, ontwerpers en de vooruitgang, Eindhoven 1997.

Zwart, Piet, ‘Tekst en illustratie’, Kerst-nummer Drukkersweekblad 1950, z.p.

Interviews met:

Wim Alings, 4 maart 2009.Oscar van Alphen, 20 oktober 2010. Erna van den Berg, 20 september 2010. Jan Brand, 30 november 2011.Arlette Brouwers, 28 september 2011. Wim Crouwel, 7 april 2010. Wim Crouwel en Judith Cahen,

2 november 2009. Huib Ebbinge, 13 december 2012. Chris van Egmond, 15 november 2010.Michèle Elburg-Gaarkeuken,

23 februari 2009.Joost Elffers, 14 maart 2013. Ko Feekman, 13 december 2010.Hans Ferrée, 14 oktober 2009. Hanneke Frenkel-Sneep, 24 oktober 2009. Hein van Haaren, 19 april 2010,

10 december 2011. Herman Hertzberger, 16 januari 2013. Florian Huckriede, 21 augustus 2010. Ata Kando, 18 augustus 2010. Ad van der Kouwe, 11 maart 2011. W.P. Kruseman, 6 juni 2011. Marlies Levels, 12 februari 2012. Ton Limburg, 27 november 2012.Evert Maliangkay, 30 november 2011.Karel Martens, 14 november 2011. Paul Mertz, 4 juli 2011. Paul Mijksenaar, 16 juni 2011. Kees Nieuwenhuijzen, 25 februari 2009,

15 maart 2011, 2 maart 2012. Tiny de Nijs, 25 oktober 2010. Betty Prins, 24 februari 2013. Jon van Rood, 12 maart 2010. Guus Ros, 26 maart 2010.Will van Sambeek, 13 april 2012. Loek van der Sande, 8 september 2011. Annemarie en Frans Schrofer,

15 februari 2012. Barbara Schrofer, 17 december 2010. Gilian Schrofer, 29 maart 2010,

10 november 2012. Janwillem Schrofer, 24 februari 2012. Matthijs Schrofer, 17 oktober 2011. Tamar Schrofer, 10 november 2012.Jan Willem Smeets, 3 december 2011. André Toet, 9 augustus 2011. Jan van Toorn, 21 februari 2012. Gerard Unger, 10 februari 2012. Tineke van de Weijer, 28 oktober 2011. Oscar Wibaut, 4 maart 2008.Barend Wijtman, 17 november 2011. Titus Yocarini, 1 juni 2012.

Geraadpleegde archieven:

Art Institute Chicago; Bijzondere Collecties Universiteit van

Amsterdam (UvA); Bijzondere Collecties/Prentenkabinet,

Universiteit Leiden; De Bezige Bij, Amsterdam;

Gemeentearchief Delft; Gemeentearchief Rotterdam; Gemeentearchief Weesp; Gemeentearchief Zaanstad; Hoogovens/Tata Steel, IJmuiden; Internationaal Instituut voor Sociale

Geschiedenis (IISG), Amsterdam; Letterkundig Museum, Den Haag; Museum voor Communicatie (Muscom),

Den Haag; Nederlands Architectuurinstituut (NAi/Het Nieuwe Instituut), Rotterdam; Nederlands Foto Museum (NFM), Rotterdam; Raad voor Cultuur, Den Haag; Rijksbureau voor Kunsthistorische Docu-

mentatie (RKD), Den Haag; Smithsonian Institute, Washington; Stadsarchief Amsterdam (SAA); Stedelijk Museum, Amsterdam (SMA); Streekarchief Midden-Holland, Gouda.