UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI...
Transcript of UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI...
![Page 1: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/1.jpg)
Mr. Gordana Bejarović
UPRAVLJANJE RIZIKOMPRILIKOM SKLADIŠTENJA
ZRNASTIH POLJOPRIVREDNIH PROIZVODA
![Page 2: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/2.jpg)
SKLADI[TENJESKLADI[TENJE
Od sakupljanja hrane i njenog skladištenja prošlo je oko 10 000 godina (Pleistocena era).
�Cilj :� Zaštita semenki odgovarajuših biljaka do perioda setve� Zaštita žetve od prirodnih neprijatelja� Proces preventivne zaštite skladištenih proizvoda � na duži period
![Page 3: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/3.jpg)
KVALITET I SKLADIKVALITET I SKLADI ŠŠTENJETENJE
� Kontrola kvaliteta sirovina � Poštovanje STANDARDA i PROPISA� Obuka ljudi� Održavanje opreme� Uvoñenje novih tehnologija� Zaštita sirovina i okoline
![Page 4: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/4.jpg)
RIZICI I KVALITETRIZICI I KVALITET
� Rizik od kontaminacije� Rizici variraju u zavisnosti od vrste sirovina i procesa� Rizik tokom transporta� Rizici tokom skladištenja (silosi, podna skladišta, magacini � itd.)
![Page 5: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/5.jpg)
MINIMALNI RIZICI MINIMALNI RIZICI I KVALITET PROIZVODAI KVALITET PROIZVODA
� Poznavanje uzroka rizika� Rešavanje uzroka� Minimalni troškovi� Poštovanje zakonskih propisa
![Page 6: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/6.jpg)
SKLADISKLADI ŠŠTENJE TENJE ŽŽITAITA
� Kontaminacija insektima, mikroorganizmima, glodarima i � pticama � Hemijska i fizička kontaminacija�Zaštita od samozapaljivanja i eksplozija� Ekonomski gubici i pad kvaliteta� Preventivne mere� Mere zaštite� Zakonski propisi
![Page 7: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/7.jpg)
ZEMLJE DOMAZEMLJE DOMA ĆĆINIINI
� Azija : Proso, soja, pirinač� Bliski Istok i Afrika : Ječam, pšenica� Južna Amerika: Kukuruz
![Page 8: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/8.jpg)
TRADICIONALNA SKLADITRADICIONALNA SKLADI ŠŠTATA
![Page 9: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/9.jpg)
SAVREMENA SKLADISAVREMENA SKLADI ŠŠTATA
![Page 10: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/10.jpg)
GUBICI TOKOM SKLADIGUBICI TOKOM SKLADI ŠŠTENJATENJACEREALIJACEREALIJA
� AZIJA ……………… . 10 - 20%� AFRIKA(pirina č)………. 9 - 17%
Smanjenje gubitaka za samo 2%, bila bi ušteda od oko 4 miliona MT cerealija, što bi bilo dovoljno za ishranu oko 10 miliona ljudi ili ušteda od oko 800 miliona $/god.
![Page 11: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/11.jpg)
Kontrola kvaliteta Kontrola kvaliteta žžita i skladiita i skladišštenje u tenje u ekosistemuekosistemu
![Page 12: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/12.jpg)
Obrada i zaštita žita skladištenog u ekosistemu
![Page 13: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/13.jpg)
KONTROLAKONTROLA
� Kontrola sirovina (prometne, tehnološke, sanitarno-� zdravstvene vrednosti, GM, i dr.)� Kontrola zgrada, pogona i okruženja� Kontrola opreme� Kontrola uslova skladištenja � Konstatacija i otklanjanje nedostataka i kvarova
![Page 14: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/14.jpg)
-nastavaknastavak
� Kriti čne kontrolne tačke -HACCP(filt, temperature, itd.)� Mikroorganizmi (gljivice, kvasci, bakterije itd.)� Tragovi prisustva insekata, glodara i ptica� Kontrola i sprovodjenje zaštite okoline� Kontrola zdravlja, upotrebe zaštitnih sredstava i lične � higijene zaposlenih koji su u direktnom kontaktu � sa hranom
![Page 15: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/15.jpg)
KONTROLA PROCESAKONTROLA PROCESA
Kontrolišu se:
� Prijem sirovina (prometne vrednosti)� Obrada (sušenje, eleviranje, čišćenje, zagrevanje, hladjenje) � Transport i priprema (postavljanje magneta, aspiracija)� Skladištenje (uslovi skladištenja)
![Page 16: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/16.jpg)
ODRODRŽŽAVANJE OKRUAVANJE OKRU ŽŽENJAENJA
![Page 17: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/17.jpg)
Hla|enje
VentilatoriVentilatori
GrejaGrejač na gas Agregat
GrejaGrejaččii
Transport toplog Transport toplog vazduhavazduha
![Page 18: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/18.jpg)
KONTROLA SIROVINAKONTROLA SIROVINA
� Kontrola kvaliteta sirovina:� prometne vrednosti (vlaga, primese, hektolitar, količina)� tehnološki kvalitet (proteini, sedimentacija, gluten, broj padanja,
reološka svojstva itd.)� sanitaerno – zdravstvena ispravnost� radioaktivnost, prisustvo teških metala� GM (genetski modifikati)
� Kontrola pripreme sirovina ( čišćenje, pranje i kvašenje)� Kontrola na toksine� Radioaktivna kontaminacija� Kontaminacija na pesticide� Kontrola na prisustvo tragova insekata, glodara i ptica
![Page 19: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/19.jpg)
UZORKOVANJE UZORKOVANJE reprezentativni uzorak
![Page 20: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/20.jpg)
UZORKOVANJEUZORKOVANJEreprezentativni uzorak
![Page 21: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/21.jpg)
APARATIAPARATI
Aparat za odreAparat za odre ññivanjeivanjetvrdotvrdo ćće zrnae zrna
RazdeljivaRazdeljiva čč NIRNIR
VlagomerGMGM
Dokidž
SitaSita
![Page 22: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/22.jpg)
KRETANJE VLAGE U ZRNU PKRETANJE VLAGE U ZRNU P ŠŠENICEENICE(silosna ćelija)
![Page 23: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/23.jpg)
Ekplozija u silosnim Ekplozija u silosnim ććelijamaelijama
![Page 24: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/24.jpg)
INSEKTIINSEKTI
� U proizvodima koji se skladište može se naći 600 različitih vrsta insekata iz 34 familije.
� Sa ekonomskog aspekta samo nekoliko vrsta insekata ima veliku važnost.
![Page 25: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/25.jpg)
ZARAZARA ŽŽENOST INSEKTIMAENOST INSEKTIMA
![Page 26: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/26.jpg)
ŽŽII ŽŽAKAK
Familija Curculiondae
� PIRINČANI ŽIŽAK - Sitophilus oryzae � ŽITNI ŽIŽAK - Sitophilus granarius� KUKURUZNI ŽIŽAK - Sitophilus zeamais
![Page 27: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/27.jpg)
LEPTIRICE I MOLJCILEPTIRICE I MOLJCI
Familija :
� PIRALIDAE (Plodia interpunctella, Cadra Cantella)� GELECHIDAE (Sitrotroga cerealella )
![Page 28: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/28.jpg)
ZAZA ŠŠTITATITA
� Kontrola � Preventivna zaštita (uklanjanje ostataka hrane, vode, otpada itd.)� Fizičko uništavanje (zamke, vakum sistem itd.)� Korišćenje sredstava sa regulaciju razvoja insekata (Hidropren)� Korišćenje hemijskih sredstava (borna kiselina, avermecitin)� Insekticidna sredstva
![Page 29: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/29.jpg)
ZAŠTITA
![Page 30: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/30.jpg)
ZAZA ŠŠTITNA SREDSTVATITNA SREDSTVA
![Page 31: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/32.jpg)
GLODARIGLODARI
� Uzrokuju 1/5 gubitaka svetske proizvodnje hrane� Prenose mnoge bolesti (Tifus, Leptospiroze, Salmoneloze idr.)� Uništavaju, oštećuju i kontaminiraju zna čajne količine � svetskih zaliha hrane� Domaćini su mnogim parazitima� Uništavaju električnu instalaciju, � oštećuju opremu isl.
![Page 33: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/33.jpg)
GLODARI
� DOMAĆI MI Ć-(Mus Musculus)� VELIKI SIVI PACOV-(Rattus Norvegicus)� SIVI PACOV- (Rattus Rattus)
� Noću se kreću� Dobri su plivači� Lako se penju� Izvrsno im je čulo mirisa i sluha� Lako grizu razli čite materijale (Al, drvo, žicu itd.)� Lako prolaze kroz male otvore
![Page 34: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/34.jpg)
ULASCI ULASCI -- GLODARIGLODARI
Vrata
Žica
VentilacijaOtvori
Kanalizacija
Skladišta
![Page 35: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/35.jpg)
GLODARI
HRANA
SKLONI[TE
VODA
Kre
tanj
e
Kre
tanj
eKretanje
KLOPKA
STOPGLODARI
STOPGLODARI
Eliminacija
EliminacijaEliminacija
Gas -Leglo
![Page 36: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/36.jpg)
KONTROLA GLODARAKONTROLA GLODARA
� Poboljšanje higijenskih uslova� Kontrola na prisustvo tragova glodara (miris-urin, izmet,
oštećenja hrane i objekata, rupe isl.)� Redukcija populacije
![Page 37: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/37.jpg)
ZAŠTITA OD GLODARA
� Uklanjanje otpada i ñubriva� Uklanjanje nepotrebnog zelenila oko zgrada i objekata� Eliminisanje potencijalnih skloništa i ulaza� Pravilno skladištenje i održavanje higijene� Upotreba fumigicida za glodare i� Lepka i klopki
ZAMKE
![Page 38: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/38.jpg)
PTICE PTICE I NJIHOVA KONTROLAI NJIHOVA KONTROLA
� Pojedu velike količine zrnaste hrane� Kontaminiraju velike koli čine hrane� Kontaminiraju okruženje, objekte� Prenose veliki broj bolesti na ljude i životinje� Gnezda su izvori mnogih zaraza� Ptice su domaćini mnogim EKTOPARAZITIMA
(stenice, muve idr.)� Opasnost za avione itd.
![Page 39: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/39.jpg)
Jato ptica
Gnezdo
GLAVNE VRSTEGLAVNE VRSTEPTICAPTICA
� GOLUB� VRABAC� ČVORAK
![Page 40: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/40.jpg)
PTICE I BOLESTIPTICE I BOLESTI
� HISTOPLAZMOZA� ORNITOZA (Psittacosis)� SALMONELOZA� GASTROENTERITIS� ENCEFALITIS� PSEUDOTUBERKULOZA
![Page 41: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/41.jpg)
ZAZA ŠŠTITA OD PTICATITA OD PTICA
� MEHANI ČKE METODE� HEMIJSKE� VIZUELNE� MIRIS� ZVUCIMA
� Uklanjanje izvora hrane, vode i skloništa� Uklanjanje gnezda� Mehaničko uništavanje� Postavljanje zamki od žica (čelične)� Elektri čno napajanje žica� Koriščenje hemijskih sredstava (gel, pasta, sprej, naftalin itd.)� Postavljanje toksičnih zamki (kukuruz tretiran strihninom,
Avitol, Ornitol, te čni deterdžent –Tergitol itd.)� Iznenadno korišćenje jakih, neobičnih zvukova (puška, alarm,
puštanje snimljenih zvukova itd.)� Vizuelni efekti (Fleš-svetlo, baloni itd.)
![Page 42: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/42.jpg)
ZAZA ŠŠTITA OD PTICATITA OD PTICA
![Page 43: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/43.jpg)
MIKROORGANIZMIMIKROORGANIZMIU HRANI I STOU HRANI I STOČČNOJ HRANINOJ HRANI
Živa bića, veoma mala, vide se samo pod mikroskopom/elektronski mikroskop. Jedna ćelija je jedan organizam.
� VIRUSI� BAKTERIJE� GLJIVICE I KVASCI
![Page 44: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/44.jpg)
FAKTORI KOJI UTIFAKTORI KOJI UTI ČČU NA RAZVOJ U NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMAMIKROORGANIZAMA
� “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama� Aktivnost vode aw� Temperatura� Kiseonik� pH
![Page 45: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/45.jpg)
MIKROORGANIZMI I EFEKTI MIKROORGANIZMI I EFEKTI NJIHOVOG DELOVANJANJIHOVOG DELOVANJA
� Uzrokuju kvarenje hrane, razgradnju, fermentaciju� Trovanje hranom (Botulizam, Salmoneloza)� Korisne su u proizvodnji hrane –fermentacija
(mleko, sir, hleb, pića itd.)
![Page 46: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/46.jpg)
MIKOTOKSINIMIKOTOKSINI
� Sekundarni proizvodi metabolizma nekih vrsta gljivica� Mogu biti uzročnici nekih obolenja pa čak su i smrtonosni, nakon� konzumiranja kontaminirane hrane ili stočne hrane
EFEKTI DELOVANJA MIKOTOKSINA
� MIKOTOKSIKOZE kod ljudi i životinja� Smrtnost� Ekonomski gubici
![Page 47: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/47.jpg)
MIKOTOKSI NI
TOKSIN GLJIVICE ZRNASTI PROIZVODI
DON Fusarium granarum
Pšenica, ječam, ovas, kukuruz, seme pamuka
T-2 Fusarium spp. Pšenica, ječam, kukuruz
ZEARALENON Fusarium granarum
Pšenica, ječam, ovas, kukuruz, sorgum
FUMONISIN F. moniliformeF. proliferatinF.nyagmei
Kukuruz
AFLATOKSIN Aspergilus flavus
A. parasiticus
Kukuruz, jezgrasto voće, seme pamuka
OHRATOKSIN A. ochraceus Penicillium viridicatum
Kukuruz, pšenica, ječam, ovas
![Page 48: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/48.jpg)
FAKTORI KOJI UTIFAKTORI KOJI UTI ČČU NAU NASTVARANJE MIKOTOKSINASTVARANJE MIKOTOKSINA
� Supstrat (promene na aminokiselinama, � masnim kiselinama i Zn)� Vlaga - aw� Temperatura� Oštećenje zrna
![Page 49: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/49.jpg)
UMESTO ZAKLJUUMESTO ZAKLJU ČČKAKA
Izostanak stalne kontrole sirovina, procesa i okruženja neminovno dovodi do pada kvaliteta, velikih ekonomskih gubitaka i narušavanja ekologije okruženja.
![Page 50: UPRAVLJANJE RIZIKOM PRILIKOM SKLADIŠTENJA · PDF fileGLJIVICE I KVASCI. FAKTORI KOJI UTI ČU NA RAZVOJ MIKROORGANIZAMA “HRANA” je izvor ishrane mikroorganizama Aktivnost vode](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022050804/5a780f6b7f8b9aa3618e733b/html5/thumbnails/50.jpg)
ZAHVALJUJEMZAHVALJUJEMSE NA SE NA
STRPLJENJUSTRPLJENJU