CzsÁ åAi ÀÄ - 2ªÀ¸Áº Àv ÀÄ D½ éP ÉA i ÀÄ° è P À£ Àßq À ª ÀiÁv À£Áq ÀĪ À ¥ Àæz Éñ ÀU À¼ ÀÄ

- ª ÉÆW À¯ï ¸Áª ÀiÁ æd å ¥ Àv À£ À - 18 £ Éà ± Àv Àª ÀiÁ£ Àz À° è ¨ sÁg Àv Àz À° è ¸ Àt Ú¥ ÀÄl Ö gÁdåU À¼ À GzÀAi ÀÄ z ÀQ ët ¨ sÁg Àv Àz À° è ,ª ÉÄ Ê¸ ÀÆj£ À Mq ÉAi ÀÄg ÀÄ , º ÉÊz ÀgÁ¨Ázï£ À ¤eÁª ÀÄg ÀÄ , ª ÀigÁo Àg ÀÄ , P À£ÁðnPï£ À £ ÀªÁ§ gÁdåU À¼ À GzÀAi ÀÄ - z ÉòÃAi ÀÄ ± ÀQ ÛU À¼ ÀÄ v Àª ÀÄ ä ºÁU ÀÆ Ai ÀÄÆg ÉÆæAi ÀÄ£ Àßg À £ Àq ÀĪ É PÁzÁl F ¸ ÀAz À¨ sÀðz À° è P À£ Àßq À ª ÀiÁv À£Áq ÀĪ À ¥ Àæz Éñ ÀU À¼ ÀÄ ª ÉÄ Ã°£ À ¥Á æz ÉòP À

± ÀQ ÛU À¼ À »rv ÀP ÉÌ M¼ ÀUÁz Àª ÀÅ . PÁ®P Àæª ÉÄ Ãt EªÀÅU À¼ À ª ÉÄ Ã¯ É EAV èõ Àg À »rv À GAmÁ¬Äv ÀÄ . »ÃUÁV

P À£ Àßq À ª ÀiÁv À£Áq ÀĪ ÀÅ ¥ Àæz Éñ ÀU À¼ ÀÄ £ ÀAv Àg À ª ÀÄ ÄA¨ ÉÊ ¥ Éæ¹q ɤ ìU É, ª ÀÄzÁ æ¸ï ¥ Éæ¹q ɤ ìU É ºÁU ÀÆ º ÉÊz ÀgÁ¨Á¢£ À ¤eÁª ÀÄ£ À D½ éP ÉU É M¼ À¥ Àl Öª ÀÅ .- P ÉÆq ÀU ÀÄ ºÁ¯ ÉÃj Cg À¸ Àg À D½ éP ÉU É M¼ À¥ Àn Öv ÀÄ .

ªÉÄʸÀÆgÀÄ 18 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ªÉÄʸÀÆj£À ¸ÉÊ£Áå¢üPÁjAiÀiÁzÀ ºÉÊzÀgÁ° ¥ÀæªÀzÀðªÀiÁ£ÀPÉÌ §AzÀzÀÄÝ ªÀÄgÁoÀjUÉ, ¤eÁªÀÄjUÉ ºÁUÀÆ £ÀªÁ§¤UÉ ¸ÀªÁ¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀܽÃAiÀÄ gÁdgÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ºÀUÉvÀ£À ©ænµÀgÀ ªÀÄzsÀå¥ÀæªÉñÀPÉÌ PÁgÀt.

ªÉÆzÀ® DAUÉÆèà ªÉÄʸÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝ: PÁgÀt: 1767 gÀ°è ªÀÄgÁoÀgÀÄ ºÁUÀÆ ¤eÁªÀÄ£ÀÄ ©ænµÀgÀ eÉÆvÉ ¸ÉÃj ºÉÊzÀgÁ° ªÉÄÃ É DPÀæªÀÄt ªÀiÁrzÀÄÝ. ºÉÊzÀgÁ° ZÁuÁPÀëvÀ£À¢AzÀ ªÀÄgÁoÀgÀÄ ºÁUÀÆ ¤eÁªÀÄgÀ£ÀÄß vÀ£Àß PÀqÉ M°¹PÉÆAqÀÄ ©ænõÀgÀ ªÀ±ÀzÀ°èzÀÝ ªÀÄzÁæ¹£À PÀqÉ zÁ½ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.

ª ÉÆz À® DAU ÉÆ èà ª ÉÄ Ê¸ ÀÆg ÀÄ Ai ÀÄ Äz ÀÝz À ¥ ÀjuÁª ÀÄU À¼ ÀĪ ÀÄzÁ æ¸ï M¥ ÀàAz Àz À

± Àg Àv ÀÄ ÛU À¼ ÀÄ :

DzÀg É £ ÀAv Àg À ª ÀÄgÁo Àg ÀÄ ª ÉÄ Ê¸ ÀÆj£ À ª ÉÄ Ã¯ É

zÁ½ª ÀiÁrzÁU À © ænµ Àg ÀÄ º ÉÊz ÀgÁ°Ai ÀÄ ¸ ÀºÁAi ÀÄP ÉÌ

§g À°® è. Ez ÀjAz À © ænµ Àg ÀÄ £ ÀA©P ÉU É Cº Àðg À® è JA§

wê ÀiÁð£ ÀP ÉÌ º ÉÊz Àgï §Az À£ ÀÄ .

ºÉÊz ÀgÁ° ºÁU ÀÆ © ænµ Àg À £ Àq ÀĪ É ‘ªÀÄzÁ æ¸ï ±ÁAw M¥ ÀàAz À‘

z ÉÆA¢U É ª ÉÆz À® DAU ÉÆ èà ª ÉÄ Ê¸ ÀÆg ÀÄ Ai ÀÄ Äz ÀÝ ª ÀÄ ÄPÁ ÛA i ÀÄ . ª ÀÄÆg À£ Éà ± ÀQ Û¬ÄAz À DP Àæª ÀÄtªÁzÁU À ¥ Àg À¸ Ààg À ¸ ÀºÁAi ÀÄ

ª ÀiÁq À¨ ÉÃP ÀÄ

ºÉÊzÀgÁ°: ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÉÊ£ÀåzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÉʤPÀ£ÁV ¸ÉÃjzÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝUÀ¼À°è ¸ÀzÁªÀPÁ±À ¥ÀqÉzÀÄ ¸ÉÊ£ÀåzÀ°è ªÉÄîÝeÉðUÉÃjzÀ. 1761 gÀ°è zÀ¼ÀªÁ¬Ä £ÀAdgÁdAiÀÄå£À£ÀÄß ¥ÀzÀZÀÄåw UÉƽ¹ vÁ£Éà ªÉÄʸÀÆj£À ªÉÄÃ É »rvÀ ¸Á¢ü¹zÀ zÀAUÉAiÉÄzÀÝ ¥Á¼ÉUÁgÀgÀ£ÀÄß ºÀzÀÄݧ¹Û£À°èlÄÖ, ©zÀ£ÀÆgÀÄ, ¸ÀÄAqÀ, ¸ÉgÁ, PÉ£ÀgÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ®¨ÁgÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀ£ÀÄ.

C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜ£ÁzÀgÀÆ GvÀÛªÀÄ DqÀ½vÀUÁgÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. ªÉÄʸÀÆj£À°è ªÉÆWÀ®gÀ PÀAzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ eÁjUÉ vÀAzÀ. zsÀªÀÄð ¸À»µÀÄÚ£ÁVzÀÝ. ªÉÆzÀ® ¢ªÁ£À ¥ÀÆtðAiÀÄå E¤ßvÀgÉ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ »AzÀƪÁVzÀÄÝ «±ÉõÀ.

ªÉÆzÀ® DAUÉÆèà ªÉÄʸÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝzÀ°è ªÀÄzÁæ¸ï vÀ®Ä¦zÀÝ JgÀqÀ£Éà DAUÉÆèà ªÉÄʸÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄgÀtªÀ£ÀߦàzÀ.

JgÀqÀÀ£Éà DAUÉÆèà ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝ: ¥sÉæAZÀgÀ ªÀ¸ÁºÀvÀĪÁ»zÀÝ ªÀiÁºÉ ºÉÊzÀgÁ°AiÀÄ ¤AiÀÄAvÀætzÀ°èvÀÄÛ. PÁgÀt: ‘EAVèõÀgÀÄ ªÀiÁºÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆArzÀÄÝ.‘

EAVèõÀgÀÄ + ªÀÄgÁoÀgÀÄ + ¤eÁªÀÄ «gÀÄzÀÝ ºÉÊzÀgÁ°1781 gÀ°è ¸Àgï Lgï PÀÆmï£À £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è EAVèÃµï ¸ÉÊ£Àå ºÉÊzÀgÁ°AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆð¹vÀÄ. £ÀAvÀgÀ ºÉÊzÀgÁ° ªÀÄgÀt n¥ÀÄà AiÀÄÄzÀÝ ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÀ. n¥ÀÄà«£À PÉÊ ªÉÄÃ®Ä 1784 gÀ°è ‘ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ±ÁAw M¥ÀàAzÀ‘zÉÆA¢UÉ F AiÀÄÄzÀÝ PÉÆ£ÉUÉÆArvÀÄ.

ªÀÄÆgÀ£Éà DAUÉÆèà ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝ:PÁgÀt: n¥ÀÄà wgÀĪÁAPÀÆj£À ªÉÄÃ É zÁ½ ªÀiÁrzÀÄÝF AiÀÄÄzÀݪÀÅ 1790 jAzÀ 1792 gÀ ªÀgÉUÉ JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ £ÀqɬÄvÀÄ.

ªÀÄÆgÀ£Éà DAUÉÆèà ªÉÄʸÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝzÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÉãÀÄ? ( ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt M¥ÀàAzÀzÀ µÀgÀvÀÄÛUÀ¼ÉãÀÄ? )1) 3 £Éà DAUÉÆèà ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝè 1792 gÀ°è ‘²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt M¥ÀàAzÀ‘ zÉÆA¢UÉ ªÀÄÄPÁÛAiÀĪÁ¬ÄvÀÄ.

2)3 £Éà DAUÉÆèà ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝzÀ°è n¥ÀÄà ©ænõÀgÀ «gÀÄzÀÝ wêÀæªÁzÀ ÉÆî£ÀÄß C£ÀÄ sÀ«¹zÀ£ÀÄ. ºÁUÁV ‘²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt M¥ÀàAzÀ‘

n¥ÀÄà«UÉ C¤ªÁAiÀÄðªÁVvÀÄÛ..3)n¥ÀÄà vÀ£Àß CzsÀðgÁdåªÀ£ÀÄß ©ænµÀjUÉ PÉÆqÀ ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ.4)AiÀÄÄzÀÝ ¥ÀjºÁgÀªÁV 330 ®PÀë gÀÆ. PÉÆqÀ¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ.5)¥ÀjºÁgÀ ¤ÃqÀĪÀªÀgÉUÉ vÀ£Àß E§âgÀÄ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß MvÉÛ ElÖ£ÀÄ.6)ªÉÄʸÀÆj£À C¢üãÀzÀ°èzÀÝ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À PÉ® ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄ®¨Ágï ©ænõÀgÀ ªÀ±ÀªÁ¬ÄvÀÄ.

7)vÀÄAUÀ sÀzÁæ £À¢AiÀĪÀgÉV£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÁoÀjUÉ zÉÆgÉvÀªÀÅ8)§¼Áîj,PÀqÀ¥À, vÀÄAUÀ sÀzÁæ zÉÆÃ-D¨ï ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¤eÁªÀĤUÉ zÉÆgÉvÀªÀÅ.

£Á®Ì£Éà DAUÉÆèÃ-ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÀÝ : PÁgÀtUÀ¼ÀÄ: 1.¯Áqïð ªÉ Éè¹è eÁjUÉ vÀAzÀ ‘¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¸ÉÊ£Àå ¥ÀzÀÝw‘AiÀÄ£ÀÄß n¥ÀÄàwgÀ¸ÀÌj¹zÀ£ÀÄ. 2. ©ænõÀgÀ «gÀÄzÀÝ AiÀÄÄzÀÝPÉÌ vÀAiÀiÁj £ÀqɹzÀ£ÀÄ.3. vÀ£Àß gÁdzsÁ¤AiÀÄ gÀPÀëuÉUÉ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ.4. ¥sÉæAZÀjAzÀ vÀ£Àß ¸ÉÊ£ÀåPÉÌ vÀgÀ¨ÉÃw PÉÆr¹zÀ£ÀÄ.5. ¥sÁæ£ïì, lQð ªÀÄÄAvÁzÀ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¹ ¸ÀºÁAiÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä AiÀÄwß¹zÀ£ÀÄ.6. F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÉ Éè¹è n¥ÀÄà«£À ªÉÄÃ É AiÀÄÄzÀÝ ¸ÁjzÀ£ÀÄ.

£Á® Ì£ Éà ª ÉÄ Ê¸ ÀÆg ÀÄ Ai ÀÄ Äz ÀÝ :©ænµ Àg ÀÄ ¤eÁª ÀÄg À ¸ ÀºÁAi ÀÄz ÉÆA¢U É n¥ ÀÄ à«£ À gÁdz sÁ¤Ai Ài Áz À ² æÃg ÀAU À¥ Àl Ötª À£ ÀÄ ß £Á®Æ Ì P Àq ɬÄAz À ¸ ÀÄv ÀÄ Ûª Àg Éz Àg ÀÄ . n¥ ÀÄ à «ÃgÁª Éñ À¢Az À º ÉÆÃgÁr g Àtg ÀAU Àz À° èAi ÉÄ Ã ¸Áª À£ Àߦ àz À£ ÀÄ . ¥ ÀjuÁª ÀÄU À¼ ÀÄ : 1 . ª ÉÄ Ê¸ ÀÆg ÀÄ gÁdåz À ¥ Àæz Éñ Àª À£ ÀÄ ß © ænµ Àg ÀÄ ºÁU ÀÆ ¤eÁª ÀÄ º ÀAaP ÉÆAq Àg ÀÄ .2 . º À¼ Éà ª ÉÄ Ê¸ ÀÆj£ À ¨ sÁU Àª À£ ÀÄ ß ª ÀÄ Äª ÀÄ Ä är P Àȵ ÀÚgÁd Mq ÉAi ÀÄjU É M¦ ภÀ¯Á¬Äv ÀÄ .3 . n¥ ÀÄ à«£ À »rv Àz À° èz ÀÝ P ÉÆq ÀV£ À C£ ÉÃP À ¥ Àæz Éñ ÀU À¼ À£ ÀÄ ß P ÉÆq ÀV£ À gÁd¤U É ¤Ãq À¯Á¬Äv ÀÄ .

ªÉÄʸÀÆj£À D½éPÉ :¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ : AiÀÄzÀÄgÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀȵÀÚgÁAiÀÄ EªÀjAzÀ DgÀA¨sÀªÁV 1947 gÀ ªÀgÉUÀÆ £ÀqɬÄvÀÄ. gÁd MqÉAiÀÄgÀÄ 17 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è «dAiÀÄ£ÀUÀgÀzÀ ²æÃgÀAUÀgÁAiÀÄ £À£ÀÄ߸ÉÆð¹ ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖtªÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀÄ gÁdzsÁ¤ ªÀiÁrPÉÆAqÀ. PÀApÃgÀªÀ £ÀgÀ¸ÀgÁd MqÉAiÀÄgÀÄ ‘ aPÀÌzÉêÀgÁd MqÉAiÀÄgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRgÀÄ.

EªÀgÀ D½éPÉAiÀÄ PÁ®zÀ°è ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¸ÁÛgÀ ºÁUÀÆ C©üªÀÈ¢Ý PÀArvÀÄ. £Á®ér PÀȵÀÚgÁd MqÉAiÀÄgÀ PÁ®zÀ°è ªÉÄʸÀÆgÀÄ ‘gÁªÀÄgÁdå‘ JA§

QÃwðUÉ ¥ÁvÀæªÁ¬ÄvÀÄ. ZÁªÀÄgÁd MqÉAiÀÄgÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ gÁdåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CgÀ¸ÀgÀÄ.

ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ : ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? ©ÃzÀgï UÀÄ®âUÁð AiÀiÁzÀVj PÉÆ¥Àà¼À §¼Áîj gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ EªÀÅ ºÉÊzÀgÁ¨Á¢£À ¤eÁªÀÄ£À £ÉÃgÀ D½éPÉUÉ M¼À¥ÀnÖzÀݪÀÅ

ªÉÆWÀ®g À ¥Á æAwÃAi ÀÄ C¢ üPÁjAi ÀiÁVz Àz À º ÉÊz ÀgÁ¨Á¢£ À ¤eÁª ÀÄ Og ÀAUÁe Éç£ À £ ÀAv Àg À §Az À ¸Áª ÀiÁ ælg ÀÄ z Àħð®gÁVz ÀÝjAz À ¸ Àév ÀAv Àæ£Áz À£ ÀÄ . DU À z ÀR£ï ¥Á æAv Àåª É¯Á è ¤eÁª ÀÄ£ À P Éʪ À± ÀªÁ¬Äv ÀÄ . ¥ ÀjuÁª ÀiªÁV P À£ Àßq À ¨ sÁµÁ ¥ Àæz Éñ ÀU À¼ÁVz ÀÝ ©Ãz Àgï , U ÀÄ® âUÁð ª ÀÄv ÀÄ Û gÁAi ÀÄZ ÀÆj£ À ¥ Àæz Éñ ÀU À¼ ÀÄ ¤eÁª ÀÄ£ À D½ éP ÉU É M¼ À¥ Àl Öª ÀÅ . ºÉÊz ÀgÁ¨Ázï P À£ÁðlP À ¨ sÁU ÀP ÉÌ ¤Ãrg ÀĪ ÀÅ «± Éõ À ¸Á Ü£ Àª ÀiÁ£ À ¸ ÀA«z sÁ£ Àz À 371 e É «¢ üAi ÀÄrAi ÀÄ° è «± Éõ À ¸Á Ü£ Àª ÀiÁ£ À ¤Ãq À¯ÁVz É.

Ez Àg À£ ÀéA i ÀÄ P À£ÁðlP À ¸ ÀPÁðg Àª ÀÅ º ÉÊz ÀgÁ¨Ázï P À£ÁðlP À

¥ Àæz ÉñÁ© üª ÀÈ¢ Ý ª ÀÄAq À½Ai ÀÄ£ ÀÄ ß g Àa¹z É. Ez Àg ÀrAi ÀÄ° è F ¨ sÁU ÀP ÉÌ «± Éõ À ¸Ë®¨ sÀåª À£ ÀÄ ß ¤Ãq À®Ä ¸ ÀPÁðg À wê ÀiÁð¤¹z É.

F ¨ sÁU Àz À «zÁåyðU À½U É gÁdåz À J¯Á è ²P Àët ¸ ÀA¸ ÉÜU À¼ À° è

«zÁå¨ sÁ å¸ ÀPÁ ÌV ¤U À¢v À ¥ Àæª ÀiÁtz À ¹ÃlÄU À¼ À£ ÀÄ ß «Äø À°q À¯ÁVz É. gÁdå¸ ÀPÁðg Àz À £ Éê ÀÄPÁwAi ÀÄ° è £ Éê ÀÄPÁwU À¼ À° è ¤U À¢v À ¥ Àæª ÀiÁtz À

«Äø À¯Áw ¤U À¢¥ Àr¸ À¯ÁVz É. F ¥ Àæz Éñ Àz À ¸ Àª Àðv ÉÆê ÀÄ ÄR C©üª ÀÈ¢ ÝU É «± Éõ À Dz Àåv É ¤Ãq À¯ÁVz É.

©ænµÀg À ‘z Àv ÀÄ Û ª ÀÄP À̽U É º ÀQ Ì® è‘ ¤Ai ÀĪ ÀĪ À£ ÀÄ ß «g ÉÆâ¹ z ÉòÃAi ÀÄ ¸ ÀA¸Á Ü£ ÀU À¼ À £ÁAi ÀÄP ÀgÁz À Qv ÀÆ Ûg ÀÄ gÁt  Z À£ Àߪ ÀÄ ä, ¸ ÀAU Éƽ îgÁAi ÀÄt Ú ª ÀÄw Ûv Àg Àg ÀÄ ¥ Àæw¨ sÀn¹z Àg ÀÄ . Ez Àg À e ÉÆv ÉU É ¸ ÀÆ¥ À, ¸ ÀÄg À¥ ÀÄg À, £ Àg ÀU ÀÄAz À, zÁAq ÉðU À¼ À° è P ÀÆq À © ænµ Àg À «g ÀÄz ÀÝ ¥ Àæw¨ sÀl£ ÉU À¼ ÀÄ £ Àq Éz Àª ÀÅ . Ez Àg À £ÁAi ÀÄP Àv Àéª À£ ÀÄ ß ª ÀÄ ÄAq Àg ÀV © üê ÀÄgÁAi ÀÄ , ¨ sÁ¸ ÀÌg ÀgÁªï ¨ sÁª É (£ Àg ÀU ÀÄAz À) º À®U À°Ai ÀÄ ¨ ÉÃq Àg ÀÄ , ª ÉAP Àl¥ Àà£ÁAi ÀÄP À (¸ ÀÄg À¥ ÀÄg À ) ª À»¹z ÀÝg ÀÄ .

ºÀ®U À°Ai ÀÄ ¨ ÉÃq Àg ÀĺÀ®U À° ¨ÁU À®P ÉÆÃm É f¯ Éè ª ÀÄ Äz ÉÆü À vÁ®Æ èQ£ À ¥ ÀÄl ÖUÁ æª ÀÄ .

1857 g À §AqÁAi ÀÄz À ¸ ÀAz À¨ sÀðz À° è EAV èõ Àg ÀÄ ‘DªÀÄ ìð DPï Ö‘ eÁjU É v ÀAz Àg ÀÄ .

¯Éʸ É£ï ì E® èz À §Az ÀÆP ÀÄU À¼ À£ ÀÄ ß EAV èõ ÀjU É M¦ ภÀ¨ ÉÃQv ÀÄ Û.ºÀ®U À°Ai ÀÄ ¨ ÉÃq Àg ÀÄ v À¯ Év À¯ÁAv Àg À¢Az À ¨ ÉÃm ÉAi ÀiÁq À®Ä ª ÀÄ ÄP ÀÛªÁV §¼ À¹P ÉÆAq ÀÄ §A¢zÀÝ §Az ÀÆP ÀÄU À¼ À£ ÀÄ ß M¦ ภÀ®Ä ¹z ÀÝjg À°® è.

¨ÉÃq Àg ÀÄ v Àª ÀÄ ä §Az ÀÆP ÀÄU À¼ À£ ÀÄ ß G½¹P ÉƼ Àî®Ä © ænµ Àg À «g ÀÄz ÀÝ ¹rz Éz ÀÝg ÀÄ .

EªÀg ÉÆA¢U É ª ÀÄAlÆg ÀÄ , ¨ ÉÆÃzÁ¤, D®U ÀÄArAi ÀÄ ¨ ÉÃq Àg ÀÄ ¸ ÉÃjP ÉÆAq Àg ÀÄ .

EªÀg À §AqÁAi ÀĪ À£ ÀÄ ß º Àw ÛP ÀÌ®Ä EAV èÃµï ¸ Éã É £ Àª ÉA§gï£ À° è º À®U À°Ai ÀÄ UÁ æª ÀÄ v À®Ä¦, ¨ ÉÃq Àg À£ ÀÄ ß ¤µÁ Ìg ÀÄtåªÁV, Cv ÀåAv À z Àª ÀÄ£ ÀPÁjAi Ài ÁV º Àw ÛQ Ìv ÀÄ .

§AqÁAi ÀÄUÁg Àg À£ ÀÄ ß U À° èU ÉÃj¸ ÀĪ À ª ÀÄÆ®P À F §AqÁAi ÀÄ P ÉÆ£ ÉAi ÀiÁ¬Äv ÀÄ .

P À£ Àßq À ª ÀiÁv À£Áq ÀĪ À §¼Á îj , z ÀQ ët P À£ Àßq À ¥ Àæz Éñ ÀU À¼ ÀÄ 19 £ Éà ± Àv Àª ÀiÁ£ Àz À° è ª ÀÄzÁ æ¸ï ¥Á æAv Àåz À D½ éP ÉU É M¼ À¥ Àn Öz Àݪ ÀÅ . EP ÉÌÃjAi ÀÄ ª ÉAP Àl¥ Àà£ÁAi ÀÄP À£ ÀÄ 17 £ Éà ± Àv Àª ÀiÁ£ Àz À ¥Á æg ÀA¨ sÀz À° è z ÀQ ët P À£ Àßq Àª À£ ÀÄ ß ª À± À¥ Àr¹P ÉÆAq À£ ÀÄ . £ ÀAv Àg À ©z À£ ÀÆg À£ ÀÄ ß gÁdz sÁ¤Ai ÀÄ£Á ßV ª ÀiÁrP ÉÆAq À£ ÀÄ . ©ænµ Àg ÀÄ ª ÀÄv ÀÄ Û EP ÉÌÃj ª ÉAP Àl¥ Àà£ÁAi ÀÄP À£ À £ Àq ÀÄ«£ À ¨ÁAz sÀª Àå : 1 . © ænõ Àg ÀÄ ºÁU ÀÆ ª ÉAP Àl¥ Àà£ÁAi ÀÄP À£ À £ Àq ÀÄ«£ À ¨ÁAz sÀª Àå Gv ÀÛª ÀĪÁVv ÀÄ Û. 2. z ÀQ ët P À£ Àßq Àz ÉÆA¢U É EAV èõ Àg À ¸ ÀA§Az sÀ 1737 g À° è ¥Á æg ÀA¨ sÀªÁ¬Äv ÀÄ . 3 . ª ÉAP Àl¥ Àà£ÁAi ÀÄP À¤Az À EAV èõ Àg ÀÄ ©z À£ ÀÆj£ À° è ªÁ å¥Ág À C£ ÀÄP ÀÆ® ¥ Àq Éz Àg ÀÄ . 4. ª ÉÄt¸ ÀÄ ºÁU ÀÆ K®Q Ì ªÁ å¥Ág Àz À° è KP À¸Á éª ÀÄ åv ÉA i ÀÄ£ ÀÄ ß ¥ Àq Éz ÀÄP ÉÆAq Àg ÀÄ .

1763 gÀ°è ºÉÊzÀgÁ°¬ÄAzÀ ©zÀ£ÀÆgÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀ±À. £ÀAvÀgÀ EAVèõÀgÀÄ ºÁUÀÆ ºÉÊzÀgÁ°AiÀÄ £ÀqÀÄ«£À AiÀÄÄzÀÝ¢AzÁV ©zÀ£ÀÆgÀÄ ©ænµÀgÀ ªÀ±ÀªÁ¬ÄvÀÄ. £ÀAvÀgÀ n¥ÀÄà«£À ¥ÀæªÉñÀ¢AzÁV ©ænµÀgÀÄ ©zÀ£ÀÆj¤AzÀ »AzÉ ¸ÀjzÀgÀÄ.

PÉÆqÀV£À zÀAUɬÄAzÁV zÀQët PÀ£ÀßqÀzÀ C£ÉÃPÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ vÀvÀÛj¹zÀªÀÅ.

£ÀAvÀgÀ £ÀqÉzÀ «¨sÀd£É M¥ÀàAzÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ©ænµÀgÀÄ PÉʪÀ±ÀªÁ¬ÄvÀÄ.

1862 gÀ°è PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀzÀ GvÀÛgÀQÌgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¨ÉÊ ¥ÁæAvÀåPÉÌ ªÀUÁð¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

§¼Áîj, zÀQët PÀ£ÀßqÀ ªÀÄzÁæ¹£À D½éPÉUÉ M¼À¥ÀlÖªÀÅ.

ªÀÄÄA¨ÉÊ PÀ£ÁðlPÀ : ¨É¼ÀUÁ«, ©eÁ¥ÀÄgÀ, zsÁgÀªÁqÀ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀPÀ£ÀßqÀ (PÉ£ÀgÁ ¥ÀæzÉñÀ) EªÀÅ ªÀÄÄA ÉÊ ¥ÁæAvÀåzÀ D½éPÉUÉ M¼À¥ÀnÖzÀݪÀÅ.«dAiÀÄ£ÀUÀgÀ gÁdå ¥ÀvÀ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ PÉ£ÀgÁ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ÀܽÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ ¸ÀévÀAvÀægÁzÀgÀÄ.

£ÀAvÀgÀ ©eÁ¥ÀÄgÀzÀ ¸ÀįÁÛ£À EzÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀ£ÀÄ.£ÀAvÀgÀ ªÉÆWÀ®gÀ C¢üãÀPÉÆ̼ÀUÁ¬ÄvÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV ÉÆÃAzÀ ªÀÄvÀÄÛ ©zÀ£ÀÆj£À £ÁAiÀÄPÀgÀÄ ªÉÆWÀ®gÀ C¢üãÀgÁV PÀ¥ÀàPÁtÂPÉ C¦ð¹zÀgÀÄ.

1700 gÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄgÁoÀgÀÄ PÉ£ÀgÁ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÀÄ.1763 gÀ°è ºÉÊzÀgÁ° ©zÀ£ÀÆgÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀ£ÀÄ. EzÀjAzÀ ÉÆÃAzÀ ºÁUÀÆ PÀgÁªÀ½ CªÀ£À C¢üãÀPÉÆ̼ÀUÁ¬ÄvÀÄ.

n¥ÀÄà EAVèõÀgÀ «gÀÄzÀÝ AiÀÄÄzÀÝ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ºÉÆ£ÁߪÀgÀ PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀ£ÀÄ.n¥ÀÄà«£À ªÀÄgÀtzÀ £ÀAvÀgÀ ©ænµÀgÀÄ ¸ÉÆÃAzÁªÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÀÄ.1861 gÀ°è ¸ÉÆÃAzÁ ºÁUÀÆ PÉ£ÀgÁzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¨ÉÊ ¥ÁæAvÀåPÉÌ ªÀUÁð¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÁV PÉ£ÀgÁ ¨sÁUÀªÀÅ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ ºÁUÀÆ zÀQët PÀ£ÀßqÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁV «¨sÀfvÀªÁzÀªÀÅ.

zsÁgÀªÁqÀzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ©eÁ¥ÀÄgÀzÀ ¸ÀįÁÛ£ÀgÀÄ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÀÄ.£ÀAvÀgÀ EzÀÄ ªÉÆWÀ®gÀ C¢üãÀPÉÌ M¼ÀUÁVvÀÄÛ.£ÀAvÀgÀ ºÀħâ½î ‘ zsÁgÀªÁqÀUÀ¼ÉgÉqÀÆ ªÀÄgÁoÀgÀ DPÀæªÀÄtPÉÌ M¼ÀUÁzÀªÀÅ.

£ÀAvÀgÀ EªÀÅ ºÉÊzÀgï ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀÄà«£À ªÀ±ÀªÁzÀªÀÅ.£ÀAvÀgÀ ¥ÀÄ£À: ªÀÄgÁoÀgÀÄ 1817 gÀªÀgÉUÀÆ vÀªÀÄä ªÀ±ÀPÉÌ ¥ÀqÉzÀgÀÄ.ªÀÄgÁoÀgÀ ¥ÀvÀ£ÀzÉÆA¢UÉ EªÀÅ EAVèµÀgÀ ªÀ±ÀªÁzÀªÀÅ.1836 gÀ°è zsÁgÀªÁqÀ¢AzÀ ¨É¼ÀUÁ«AiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸À¯Á¬ÄvÀÄ.1857-58 gÀ°è £ÀgÀUÀÄAzÀ £ÁAiÀÄPÀjAzÀ EAVèµÀgÀ «gÀÄzÀÝ ¥Àæw¨sÀl£É £ÀqɬÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß £ÀgÀUÀÄAzÀzÀ §AqÁAiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

F §AqÁAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ £ÀgÀUÀÄAzÀªÀ£ÀÆß ¸ÀºÀ ©ænµÀgÀÄ ¸Áé¢üãÀ¥Àr¹PÉÆAqÀgÀÄ.

ªÀÄÄA¨ ÉÊ-P À£ÁðlP À º ÉÃU É © ænµ Àg À ª À± ÀªÁ¬Äv ÀÄ? «± Éèö¹.

¨É¼ ÀUÁ«, ©eÁ¥ ÀÄg À, z sÁg ÀªÁq À ºÁU ÀÆ GvÀÛg ÀP À£ Àßq À (P É£ ÀgÁ ¥ Àæz Éñ À) - EªÀÅ ª ÀÄ ÄA¨ ÉÊ ¥Á æAv Àåz À D½ éP ÉU É M¼ À¥ Àn Öz Àݪ ÀÅ .

n¥ÀÄ à EAV èõ Àg À «g ÀÄz ÀÝ Ai ÀÄ Äz ÀÝ ª ÀiÁq ÀÄw Ûz ÀÝ ¸ ÀAz À¨ sÀðz À° è º ÉÆ£Á ߪ Àg À P À¼ Éz ÀÄP ÉÆAq À£ ÀÄ .

n¥ÀÄ à«£ À ª ÀÄg Àtz À £ ÀAv Àg À © ænµ Àg ÀÄ ¸ ÉÆÃAzÁª À£ ÀÄ ß ª À± À¥ Àr¹P ÉÆAq Àg ÀÄ .

1861 g À° è ¸ ÉÆÃAzÁ ºÁU ÀÆ P É£ ÀgÁz À GvÀÛg À ¨ sÁU Àª À£ ÀÄ ß ª ÀÄ ÄA¨ ÉÊ ¥Á æAv ÀåP ÉÌ ª ÀUÁð¬Ä¸ À¯Á¬Äv ÀÄ .

ªÀÄgÁo Àg À ¥ Àv À£ Àz ÉÆA¢U É º Àħ â½ î ‘ z sÁg ÀªÁq ÀU À¼ ÀÄ EAV èµ Àg À ª À± ÀªÁz Àª ÀÅ .

£ Àg ÀU ÀÄAz Àz À §AqÁAi ÀÄz À £ ÀAv Àg À £ Àg ÀU ÀÄAz Àª À£ ÀÆ ß ¸ Àº À © ænµ Àg ÀÄ ¸Á é¢ üã À¥ Àr¹P ÉÆAq Àg ÀÄ .

»ÃU É ª ÀÄ ÄA¨ ÉÊ P À£ÁðlP Àª ÀÅ © ænµ Àg À ª À± ÀªÁ¬Äv ÀÄ .

PÉÆqÀUÀÄ :¸ÀĪÀiÁgÀÄ JAlÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À PÁ® PÉÆqÀUÀ£ÀÄß D½zÀªÀgÀÄ- ZÉAUÁ¼ÀégÀÄ.£ÀAvÀgÀ ¥ÀæªÀzsÀðªÀiÁ£ÀPÉÌ §AzÀªÀgÀÄ ºÁ¯ÉÃj CgÀ¸ÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀ EzÀÄ ºÉÊzÀgï ºÁUÀÆ n¥ÀÄà D½éPÉUÉ M¼À¥ÀnÖvÀÄ. gÁdå PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀ ºÁ¯ÉÃj CgÀ¸ÀgÀÄ ©ænµÀgÀ£ÀÄß D±Àæ¬Ä¹zÀÝgÀÄ.n¥ÀÄà«£À ªÀÄgÀtzÀ £ÀAvÀgÀ ºÁ ÉÃj CgÀ¸À «ÃgÀgÁd PÉÆqÀV£À CgÀ¸À£ÁzÀ.FvÀ£À ªÀÄgÀtzÀ £ÀAvÀgÀ FvÀ£À gÁt gÁdåªÁ½zÀ¼ÀÄ.£ÀAvÀgÀ °AUÀgÁd C£ÀAvÀgÀ aPÀÌ «ÃgÀgÁd C¢üPÁgÀ ¹éÃPÀj¹zÀgÀÄ. aPÀÌ«ÃgÀgÁd PÀÆæjAiÀÄÆ, ¥ÀæeÁ¦ÃqÀPÀ£ÀÆ DVzÀÝjAzÀ ©ænµÀgÀÄ EªÀ£À£ÀÄߥÀzÀZÀÄåwUÉƽ¹ UÀr¥ÁgÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀ FvÀ£À PÀÄlÄA§zÀªÀgÀÄ©ænµÀgÀ §½ EnÖzÀÝ oÉêÀt ºÀtªÀ£ÀÄß ©r¹PÉƼÀî®Ä EAUÉèArUÉ vÉgɽ C°èAiÉÄà C¸ÀĤÃVzÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆgÀUÉ PÁ°lÖ ¥ÀæxÀªÀÄ zÉòÃAiÀÄ zÉÆgÉ aPÀÌ«ÃgÀgÁd.

EzÁzÀ £ÀAvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉà gÀPÀÛ¥ÁvÀ«®èzÉ PÉÆqÀUÀÄ ©ænµÀgÀ PÉʸÉÃjvÀÄ.PÉÆqÀUÀ£ÀÄß «AUÀr¹ PɼÀ PÉÆqÀUÀÄ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ªÀÄzÁæ¸ï ¥Éæ¹qɤìUÉ ¸ÉÃj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÀ D ¨sÁUÀzÀ gÉÊvÀgÀÄ,ºÉaÑ£À PÀAzÁAiÀÄzÀ ±ÉÆõÀuÉUÉ M¼ÀUÁzÀgÀÄ. ÉêÁzÉëUÁgÀjAzÀ ¸Á® ¥ÀqÉzÀÄ PÀAzÁAiÀÄ ¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÁzÀ ¹ÜwUÉ vÀ®Ä¦zÀgÀÄ.

PÀAzÁAiÀÄ ¥ÁªÀw ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ºÀÆqÀÄwÛzÀÝ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ RmÉèUÀ½AzÀ, ªÀQîjAzÀ ±ÉÆõÀuÉUÉ M¼ÀUÁUÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ºÁ ÉÃj CgÀ¸ÀgÀ »vÀaAvÀPÀ ¸Áé«Ä C¥ÀgÁA¥ÀgÀ J£ÀÄߪÀ ¸À£Áå¹AiÀÄÄ ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÝ gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹ §A¢ü¸À®àlÖ.

FvÀ£À C£ÀÄAiÀiÁ¬Ä PÀ¯Áåt ¸Áé«ÄAiÀÄÄ gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀ PÁAiÀÄð ªÀÄÄAzÀĪÀgɹ ©ænµÀjUÉ ¸ÉgɹQÌ UÀ°èUÉÃj¸À®àlÖ£ÀÄ.

- ¥ÀÄlÖ§¸À¥Àà JA§ £ÁAiÀÄPÀ£À£ÀÄß PÀ¯Áåt ¸Áé«Ä JAzÀÄ ©A©¹ ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀÄ ºÉÆÃgÁl ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÀgÀÄ. CªÀÄgÀ¸ÀļÀåzÀ ¥Àæ¨sÁ« gÉÊvÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÁzÀ PÉzÀA¨Ár gÁªÀÄUËqÀ£ÀÄ PÀ¯Áåt ¸Áé«ÄUÉ D±ÀæAiÀÄzÁvÀ£ÁV ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÝ ºÉÆÃgÁlªÀ£ÀÄß gÀƦ¹zÀ£ÀÄ.

1837 gÀ°è ¸ÀļÀå¢AzÀ gÉÊvÀgÀ ¸ÉÊ£ÀåªÀÅ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹ C°è «dAiÀÄzsÀéd ºÁj¹vÀÄ.

PÁ¸ÀgÀUÉÆÃr¤AzÀ ªÀÄÄ°ÌAiÀĪÀgÉUÉ, ¸ÀļÀå¢AzÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£ÀªÀgÉV£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è 13 ¢£ÀUÀ¼À PÁ® vÀªÀÄäzÉà ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ gÉÊvÀ ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀÄ D½éPÉ £ÀqɹzÀgÀÄ.

PÉÆqÀV£À zÀAUÉAiÀÄ°è UÀÄqÉØêÀÄ£É C¥ÀàAiÀÄåUËqÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «ªÀj¹?1. PÉÆqÀV£À M¼ÀUÀÆ PÀÆqÀ UÀÄqÉØêÀÄ£É C¥ÀàAiÀÄåUËqÀ£À £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ºÉÆÃgÁl £ÀqɬÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß ©ænõÀgÀÄ vÀªÀÄä PÉÆqÀV£À ¢ªÁ£ÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀwÛQÌzÀgÀÄ.

2.ªÀÄzÁ湤AzÀ §AzÀ ¸ÉÊ£ÀåªÀÅ ªÀÄAUÀ¼ÀÆj¤AzÀ ºÉÆÃgÁlªÀ£ÀÄß »ªÉÄänÖ¹vÀÄ. EzÀ£ÀÄß ©ænµÀgÀÄ zÀAUÉ JAzÀÄ ©A©¹zÀgÀÄ.

3.ºÉÆÃgÁlzÀ ¥ÀæªÀÄÄRgÀ°è PÉ®ªÀgÀ£ÀÄß £ÉÃtĺÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ.4.PÉ®ªÀgÀ£ÀÄß §A¢ü¹ UÀr¥ÁgÀÄ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.5.F ºÉÆÃgÁlªÀÅ 1857 gÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlQÌAvÀ ªÉÆzÀ Éà dgÀÄVvÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ UÀªÀÄ£ÁºÀð.

PÉÆqÀV£À°è ¸ÀvÁåUÀæºÀ ºÉÆÃgÁl: ¥ÀAzÀåAqÀ ¨É½îAiÀÄ¥Àà, ZÉ¥ÀÄàrgÀ, ¥ÀÆtZÀÑ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ªÀÄvÀÄÛ UÁA¢üÃfAiÀĪÀjAzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀgÁV ©ænµÀgÀ «gÀÄzÀÝ ¸ÀvÁåUÀæºÀ PÉÊUÉƼÀÄîvÁÛgÉ.

©ænµÀgÀÄ EªÀgÀ£ÀÄß §A¢ü¹zÀgÀÆ EªÀgÀÄ JzÉUÀÄAzÀ°®è.- ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlPÁÌV gÉÊvÀgÀ£ÀÄß , d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ£ÀÄß MUÀÆÎr¹ £ÀqÉzÀ F ¸ÀvÁåUÀæºÀ ºÉÆÃgÁlªÀÅ C«¸ÀägÀtÂÃAiÀĪÁVzÉ.