Chương trình hấp dẫn - chiết khấu 35% bài PR trên báo mạng - Đặng Nhuận - 0934 618 418
Ứng dụng các mô hình tài chính trong việc xác định tỷ xuất chiết khấu cho...
Transcript of Ứng dụng các mô hình tài chính trong việc xác định tỷ xuất chiết khấu cho...
i
B_ GIÁO D _C VÀ ðÀO T _O TR _NG ð_I H_C KINH T_ TP.HCM-----------------
CÔNG TRÌNH D _ THI
GI_I TH _NG NGHIÊN C _U
KHOA H_C SINH VIÊN
“NHÀ KINH T _ TR_ – N ĂM 2010”
T
Ê
N
C
Ô
N
G
T
R
Ì
N
H
:
_NG DNG CÁC MÔ HÌNH TÀI CHÍNH
TRO
NG VI_C XÁC ðNH T_ SU_T CHI_T KH_U CH
O
CÁC DOANH NGHI _P
THU_C NHÓM NGÀN
H: KHOA H _C KINH T_
ii
TÓM T _T ð_ TÀI
1. Lý do ch _n ñ_ tài nghiên c_u
Hi n nay vi c xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p là 1 vi c vô cùng quan tr _ng và c n thi_t, nh_t
là trong quá trình mua bán sáp _nhp doanh nghi p di_n ra m_nh m_ như hi n nay.
ð_ xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p ta có th _ d_a trên _rt nhi_u nh_ng phương pháp như
phương pháp tài s_n, phương pháp chi_t kh_u dòng ti _n, phương pháp tài chính… m _i
phương phápñ_u có nh _ng ưu ñi_m cũng như nh_ng h_n ch_ trong vi c _ng d_ng.
Phương pháp chi_t kh_u dòng ti _n là ph ương pháp m_i và hi n nay ñ c s! d_ng khá
nhi_u ñ_ xácñ_nh ra giá tr_ c"a doanh nghi p. Tuy nhiênñ_ xácñ_nh ñ c giá tr_ c"a
doanh nghi p theo phương pháp chi_t kh_u dòng ti _n thì vi c quan tr_ng ñó là ta ph _i ñi
tìm ñ c t# su_t chi_t kh_u và ñây ñ c coi là b _c vô cùng quan tr _ng trong vi c xác
ñ_nh giá doanh nghip. Vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u là vi c ph_c t_p và khó kh ăn nh_t
là % th_ tr &ng Vi t Nam khi mà các thông tin trên th_ tr &ng không ñ c minh b_ch và
h th'ng thông kê chưa hoàn thi n. ða phn vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u là do th ương
lư ng ho(c kinh nghi m c"a ng &i th)m ñ_nh viên.
Hi_u ñ c v_ trí và t m quan tr_ng c"a xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u ñ'i v_i giá tr_ doanh
nghi p, do v_y tác gi_ quy_t ñ_nh ch_n ñ_ tài nghiên c_u “ *ng d_ng các mô hình tài
chính trong vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u cho các doanh nghi p”
2. M_c ñích nghiên _cu
Nêu phương pháp "ca như cách xácñ_ nh t# su_t chi_t kh)u c"a doanh nghi p
(r) - Xây d _ng mô hình t # su_t chi_t kh_u phù h p v_i t+ng hình th_c doanh
nghi p. - *ng d_ng các mô hình vào th_c t_ doanh nghi p.
-.Bài nghiên c_u có th _ làm tài li u tham kh_o h_u ích cho nh_ng nghiên c_u v_ h s' beta,
t# su_t chi_t kh_u và giá tr_ doanh nghi p trong nghiên c_u ti_p theo.
- Là ngu ,n tài li u tham kh_o cho các th)m ñ_nh viêc trong vic xácñ_nh t# su_t chi_t
kh_u trong vi c ñ_nh giá doanh nghip bên ngoài th_c t_.
iii
3. ð_i t _ng và ph _m vi nghiên _cu
ð_i t _ng nghiên _cu
ð'i tư ng nghiên c_u trong bài ñó là
- H s' beta c"a doanh nghi p.
- T# su_t chi_t kh_u doanh nghi p.
- Giá tr_ c"a doanh nghi p.
Ph_m vi nghiên _cu
Ph_m vi nghiên c_u ñó là nh _ng công ty ñang ho_t ñ-ng trên sàn giao d_ch ch_ng khoán
và các công ty chưa lên sàn giao d_ch ch_ng khoán _ti th_ tr &ng Vi t Nam.
4. Phương pháp nghiên_uc
ð_ ph_c v_ cho m_c ñích nghiên c_u thì tác gi_ ñã s ! d_ng các mô hình sau:
- Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (Capital asset pricing model _ CAPM)
- Lý thuy _t mô hình kinh doanh chênh l ch giá (Arbitrage pricing model_ APM)
- Lý thuy _t v_ s_ k_t h p gi_a mô hình CAPM và lý thuy _t M&M
5. N_i dung phân tích
N-i dung cơ b_n c"a bài nghiên c_u là phân tích và xây d _ng các mô hình xácñ_nh t#
su_t phù h p cho t+ng doanh nghi p. ð,ng th&i _ng d_ng các mô hình vào th_c t_ các
doanh nghi p. Trong bài tác gi_ s! d_ng d_ li u c"a công ty c . phn bánh k/o Biên Hòa
(Bibica) ñ_ _ng d_ng các mô hình xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u và phân tích xác ñ_nh t#
su_t chi_t kh_u phù h p v_i công ty ñ,ng th&i ñ_nh giá công ty.
6. H _ng phát tri_n c_a ñ_ tài
K_t qu_ phân tích
- ð'i v_i mô hình xác ñ_nh t# su_t chi_t kh_u khác nhau thì _s cho ta 1 t# su_t chi_t
kh_u khác nhau.
- Mô hình CAPM là mô hình tài chính ñ n gi_n s_ th_c hi n tuy nhiên mô hình này l_i d_a
trên quá nhi_u nh_ng gi_ ñ_nh và vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u cn ph_i có kinh nghi
m, cn ñi_u ch0nh h s' beta ñ_ k_t qu_ _c tính ñ c t't hơn. Mô hình CAPM thích h p ñ'i
v_i các doanh nghip lên sàn trong kho_ng th&i gian t+ 1-3 năm.
iv
- Vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u theo mô hình APM ñòi h 1i là s ' li u ñ u vào ph _i
nhi_u hơn, s! d_ng ph_c t_p hơn các mô hình CAPM và CAPM k_t h p v_i lý thuy _t
M&M. Tuy nhiên vic xácñ_nh theo mô hình APM thì k _t qu_ xét trên phương di n lý
thuy_t thì t't hơn các mô hình còn l _i vì nó ño l &ng ñ c nhi_u nhân t ' r"i ro hơn. Mô
hình APM phù h p các doanh nghip lên sàn trong kho_ng th&i gian trên 3 năm.
- Mô hình CAPM k _t h p v_i lý thuy _t M&M thì là mô hình xác ñ_nh t# su_t chi_t
kh_u r_t t't nh_t là ñ'i v_i các doanh nghip chưa ñ_ c niêm y_t trên sàn giao d_ch ch_ng
khoán tuy nhiên thì vic xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u theo mô hình này th &ng th_p hơn
các mô hình khác
- Giá tr_ c"a công ty c . ph n bánh k/o Biên Hòa (Bibica) t_i th&i ñi_m 31/12/2009 theo
như mô hình chi _t kh_u dòng c . t_c (DDM) là 549 t# 489 tri u ñ,ng.
Tuy nhiên trong bài nghiên_cu còn có nh _ng h_n ch_ như sau:
Bài nghiên c_u m_i ch0 _c tính t# su_t chi_t kh_u 1 doanh nghi p n_u như có thêm th&i
gian tâc gi _ s_ _c tính thêm các doanh nghip khác n_a. Do vi c h_n ch_ v_ m(t s' li u nên
còn m-t s' các nhân t' vĩ mô khác chưa ñ c vào trong mô hinh APM nh ư t'c ñ-tăng tr
%ng GDP, Ch0 s' b_t ñ-ng s_n, ch0 s' ni_m tin, ch0 s' th_p nghi p,… Bên c _nh vi c
xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u theo 3 mô hình trên thì hi n nay cón có các mô hình khác n_a
mà tác gi_ không ñ_ c_p ñó là mô hình phân tích nhân t '; mô hình CAPM ña nhân t'; mô
hình danh m _c ñ u tư hi u qu_ c"a Markowitz. ðây là nh _ng h_n ch_ c"a ñ_ tài và ñây c
ũng có th _ là nh _ng h _ng t't cho nh_ng nghiên _cu ti_p theo v_ t# su_t chi_t kh_u
doanh nghi p.
v
MC LC
ð t v!n ñ_ nghiên _cu ........................................................................................ Trang 1
1. Lý do ch _n ñ_ tài............................................... ................................................ Trang 1
2. M_c ñích nghiên c_u......................................................................................... Trang 1
3. ð'i tư ng và ph _m vi nghiên c_u..................................................................... Trang 2
4. Phương pháp nghiên_cu................................................................................... Trang 2
5. C_u trúc d_ ki_n bài nghiên c_u ....................................................................... Trang 2
CHƯƠNG 1 LÝ THUY _T V_ DOANH NGHI_P
VÀ T _ SU_T CHI_T KH_U...................................................... Trang 3
1.1 Lý thuy _t v_ doanh nghi p và giá tr_ doanh nghi p ........................................ Trang 3
1.1.1 Lý thuy _t v_ doanh nghi p ........................................................................ Trang 3
1.1.2 Lý thuy _t v_ giá tr_ doanh nghi p ............................................................. Trang 3
1.2 Lý thuy _t v_ t# su_t sinh l&i, r"i ro và t # su_t chi_t kh_u ............................... Trang 3
1.2.1 T# su_t sinh l&i .......................................................................................... Trang 3
1.2.2 R"i ro và ño l &ng r"i ro........................................................................... Trang 4
1.2.3 T# su_t chi_t kh_u ..................................................................................... Trang 7
1.3 T.ng quan v_ các mô hình xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u .................................. Trang 8
1.3.1 Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (Capital asset pricing model_CAPM) ........ Trang 8
1.3.2 Mô hình kinh doanh chênh l ch giá (Arbitrage pricing model_ APM) .... Trang 15
1.3.3 K_t h p mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (CAPM) và lý thuy _t cơ
c_u v'n Modigliani & Miller (M&M) ........................................................ Trang 17
1.4 T.ng quan v_ các phương pháp th)m ñ_nh giá tr_ doanh nghi p .................... Trang 20
vi
1.4.1 Phương pháp tài s_n .................................................................................. Trang 201.4.2 Phương pháp li th_ thương m_i............................................................... Trang 201.4.3 Phương pháp so sánh _thtr &ng (P/E) ..................................................... Trang 221.4.4 Phương pháp chi_t kh_u dòng ti _n ............................................................ Trang 22
1.4.5 Phương pháp giá_ trkinh t_ gia tăng (EAV)
và thu nh _p giá tr_ còn l _i ............................................................................ Trang 24
CHƯƠNG 2 KHUNG PHÂN TÍCH............................... ................................... Trang 26
2.1Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (CAPM) ........................................................... Trang 26
2.2 Mô hình kinh doanh chênh l ch giá (APM) .................................... ............. Trang 26
2.3 K_t h p mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (CAPM)
và lý thuy _t cơ c_u v'n Modigliani & Miller (M&M) ................................... Trang 28
CHƯƠNG 3 _NG DNG CÁC MÔ HÌNH TÀI CHÍNH XÁC ðNH
T_ SU_T CHI_T KH_U VÀ GIÁ TR CÔNG TY C # PH$N
BÁNH K %O BIBICA .................................................................... Trang 29
3.1 Phân tích công ty c . phn bánh k/o Bibica .................................................... Trang 293.1.1 T.ng quan v_ công ty c . phn bánh k/o Bibica ....................................... Trang 293.1.2 Phân tích môi tr &ng c_nh tranh c"a công ty .......................................... . Trang 34
3.1.3 Phân tích tài chính ...................... .............................................................. Trang 36
3.2Xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u c"a công ty.......................................... ................ Trang 44
3.2.1 Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (CAPM) ..................................................... Trang 44
3.2.2 Mô hình kinh doanh chênh l ch giá (APM) .................................... ....... Trang 473.2.3 K_t h p gi_a mô hình CAPM và lý thuy _t M&M .................................... Trang 50
vii
3.3 Xácñ_nh giá tr_ c"a công ty c . ph n bánh k/o Bibica b3ng mô hình
chi_t kh_u dòng c . t_c ...................................................................................Trang 52
3.3.1 _c tính t# l l i nhu_n gi_ l_i và t 'c ñ- tăng tr %ng l i nhu_n..............Trang 52
3.3.2 D_ báo 'tc ñ- tăng tr %ng v'n ch" s% h_u...............................................Trang 53
3.3.3 D_ báo 'tc ñ- tăng tr %ng l i nhu_n sau 3 năm .......................................Trang 54
3.3.4 _c tính dòng c . t_c ñ c chia hàng n ăm..............................................Trang 54
3.3.5 Phân tích ñ- nh_y c"a t# su_t chi_u kh_u ñ'i v_i giá tr_ doanh nghi p ..Trang 55
CHƯƠNG 4 K_T LU&N VÀ CÁC KI _N NGH ð_ XU_T ........................Trang 57
4.1 K_t lu_n ..........................................................................................................Trang 57
4.2 Các ki_n ngh_ ñ_ xu_t ......................................................................................Trang 58
4.3 H_n ch_ c"a ñ_ tài ............................................... ............................................Trang 59
Danh m_c tài li 'u tham kh(o .......................................................................... Trang -1-
Ph_ l_c ............................................................................................................... Trang -4-
Ph_ l_c 1 ............................................................................................................ Trang -4-
Ph_ l_c 2 ............................................................................................................ Trang -7-
Ph_ l_c 3 ............................................................................................................ Trang -12-
Ph_ l_c 4 ............................................................................................................ Trang -17-
Ph_ l_c 5 ............................................................................................................ Trang -22-
viii
MC LC CÁC HÌNH VÀ
ð)TH
Hình 3.1 Sơ ñ, b- máy qu_n lý c "a công ty c . ph n Bibica ................................
Trang 33
Hình 3.2 Bi_u ñ, doanh thu c"a công ty trong giai ño_n 2005................–2009
Hình 3.3 Bi_u ñ, l i nhu_n sau thu_ c"a công ty 2005 – 2009 ...........................
Hình 3.4 Bi_u ñ, cơ c_u tài s _n c"a công ty giai ño_n 2008......................-2009
Hình 3.5 Bi_u ñ, cơ c_u ngu,n v'n c"a công ty trong giai ñ......o_n2008-2009
Hình 3.6 Bi_u ñ, t# su_t sinh l i ch
t# su_t sinh l i c"a VN index theo tháng (01/2006.............–12/2009)
Hình 3.7 K_t qu_ h,i quy t#
Hình 3.8 K_t qu_ _c lư ng t
Hình 3.9 K_t qu_ _c lư ng cuv_i các nhân t' vĩ mô ................................................ ..............................
Trang 49
Hình 3.10 Bi_u ñ, v'n ch" s% h_u 2005-2009 ..................................................... Trang 53
ix
DANH MC B_NG VI_T T_T
STT Ký hi 'u Ý ngh ĩa
1 APM Arbitrage pricing model (Mô hình kinh doanh chênh l ch giá)
2 BBC Công ty c . phn bánh k/o Biên Hòa (Bibica)
3 CAPM Capital asset pricing model (Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n)
4 VCSH V'n ch" s% h_u
5 DCF Discount Cash Flow (Chi_t kh_u dòng ti _n)
6 DDM Dividend Discount Model (Mô hình chi _t kh_u dòng c . t_c)
7 DMDT Danh m_c ñu tư
8 EVA Economic Value Added (Giá tr_ kinh t_ gia tăng)
9 FCFE Free Cash Flow to Equity (Ngân l ưu t_ do c"a v'n ch" s% h_u )
10 FCFF Free Cash Flow to Firm (Ngân l ưu t_ do c"a doanh nghi p)
11 Goodwill L i th_ thương m_i
12 M&M Lý thuy _t cơ c_u v'n (Modigliani & Miller )
13 OLS Least squares (Phương pháp h,i quy sai s' bình phương nh1 nh_t)
14 RBBC T# su_t chi_t kh_u c"a Bibica
15 SLCP S' lư ng c. phi_u
16 TTCK Th_ tr &ng ch_ng khoán
17 USD ð,ng ñô la m 4
18 VND ð n v_ ti_n t Vi t Nam
19 β H s' beta
1
ð,T V_N ð_ NGHIÊN C _U
1. Lý do ch _n ñ_ tài nghiên c_u
Hi n nay vi c xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p là 1 vi c vô cùng quan tr _ng và c n thi_t, nh_t
là trong quá trình mua bán sáp _nhp doanh nghi p di_n ra m_nh m_ như hi n nay.
ð_ xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p ta có th _ d_a trên _rt nhi_u nh_ng phương pháp như
phương pháp tài s_n, phương pháp chi_t kh_u dòng ti _n, phương pháp tài chính… m _i
phương phápñ_u có nh _ng ưu ñi_m cũng như nh_ng h_n ch_ trong vi c _ng d_ng.
Phương pháp chi_t kh_u dòng ti _n là ph ương pháp m_i và hi n nay ñ c s! d_ng khá
nhi_u ñ_ xácñ_nh ra giá tr_ c"a doanh nghi p. Tuy nhiênñ_ xácñ_nh ñ c giá tr_ c"a
doanh nghi p theo phương pháp chi_t kh_u dòng ti _n thì vi c quan tr_ng ñó là ta ph _i ñi
tìm ñ c t# su_t chi_t kh_u và ñây ñ c coi là b _c vô cùng quan tr _ng trong vi c xác
ñ_nh giá doanh nghip. Vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u là vi c ph_c t_p và khó kh ăn nh_t
là % th_ tr &ng Vi t Nam khi mà các thông tin trên th_ tr &ng không ñ c minh b_ch và
h th'ng thông kê chưa hoàn thi n. ða phn vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u là do th ương
lư ng ho(c kinh nghi m c"a ng &i th)m ñ_nh viên.
Hi_u ñ c v_ trí và t m quan tr_ng c"a xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u ñ'i v_i giá tr_ doanh
nghi p, do v_y tác gi_ quy_t ñ_nh ch_n ñ_ tài nghiên c_u “ *ng d_ng các mô hình tài
chính trong vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u cho các doanh nghi p”
2. M_c ñích nghiên _cu
Tác gi_ th_c hi n ñ_ tài này v _i các m_c ñích như sau
- Trong vi c ñ_nh giá m_i doanh nghi p thì th &ng hay v _ng m5c trong v_n ñ_ xácñ_nh
h t# su_t chi_t kh_u. Qua bài nghiên c_u thì tác gi_ mu'n làm rõ cách _c tính t# s' này
cho các doanh nghi p t_i Vi t Nam.
- Bài nghiên c_u có th _ làm tài li u tham kh_o h_u ích cho nh_ng nghiên c_u v_ h s'
beta, t# su_t chi_t kh_u và giá tr_ doanh nghi p trong nghiên c_u ti_p theo.
- Là ngu ,n tài li u tham kh_o cho các th)m ñ_nh viêc trong vic xácñ_nh t# su_t chi_t
kh_u trong vi c ñ_nh giá doanh nghip bên ngoài th_c t_.
2
3. ð_i t _ng và ph _m vi nghiên _cu
ð_i t _ng nghiên _cu
- H s' beta c"a doanh nghi p.
- T# su_t chi_t kh_u doanh nghi p.
- Giá tr_ c"a doanh nghi p.
Ph_m vi nghiên _cu
Ph_m vi nghiên c_u ñó là nh _ng công ty ñang ho_t ñ-ng trên sàn giao d_ch ch_ng khoán
và các công ty chưa lên sàn giao d_ch ch_ng khoán _ti th_ tr &ng Vi t Nam.
4. Phương pháp nghiên_uc
K- thu.t thu th.p d/ li'u
Các 's li u s! d_ng trong ñ_ tài ñ c thu th_p t+ nh_ng trang website có uy tín, m _c ñ-tin
c_y cao và các s' li u t+ công ty th )m ñ_nh giá.
Phân tích d / li'u
ð_ ph_c v_ cho m_c ñích nghiên c_u thì tác gi_ ñã s ! d_ng các mô hình sau:
- Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (Capital asset pricing model _ CAPM)
- Lý thuy _t mô hình kinh doanh chênh l ch giá (Arbitrage pricing model_ APM)
- Lý thuy _t v_ s_ k_t h p gi_a mô hình CAPM và lý thuy _t M&M
5. C!u trúc d0 ki1n c_a bài nghiên c_u
Ngoài ph n ñ(t v_n ñ_ nghiên _cu thì k_t c_u c"a bài có nh _ng phn chính như sau:
Chương 1: Lý thuy _t v_ doanh nghi p và t # su_t chi_t kh_u
Chương 2: Khung phân tích.
Chương 3: *ng d_ng các mô hình trong vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u và giá tr_ công
ty c. phn bánh k/o Biên Hòa (Bibica_BBC).
Chương 4: K_t lu_n và các ki_n ngh_ ñ_ xu_t
3
CHƯƠNG 1 LÝ THUY _T V_ DOANH NGHI_P VÀ T _ SU_T CHI_T KH_U
1.1 Lý thuy 1t v_ doanh nghi'p và giá tr2 doanh nghi'p
1.1.1 Lý thuy 1t v_ doanh nghi'p
- Theo lu_t doanh nghi p thì c"a Vi t Nam 29/11/2005 thì “Doanh nghi p là m -t t.
ch_c kinh t_ có tên riêng, có tài s_n riêng, có tr_ % giao d_ch .n ñ_nh, ñ c ñăng ký kinh
doanh theo quy ñ_nh c"a pháp lu_t nh3m th_c hi n các ho_t ñ-ng kinh doanh.”
- Theo tiêu chu)n th)m ñ_nh giá qu'c t_ năm 2005 “Doanh nghi p là m -t t. ch_c
thương m_i công nghi p, d_ch v_ hay ñ u tư ñang theo ñu.i m-t ho_t ñ-ng kinh t_”
- Doanh nghi p là ñ n v_ kinh t_ có t ư cách pháp nhân, quy_t các phương ti n tài s _n v_t
ch_t và con ng &i nh3m th_c hi n các ho_t ñ-ng s_n xu_t, cung _ng, tiêu th_ s_n ph)m
ho(c d_ch v_, trên cơ s% t'i ña hóa l i ích c"a ng &i tiêu dùng, thông qua ñó t 'i ña hóa l
i nhu_n c"a ch" s% h_u, ñ,ng th&i k_t h p m-t cách h p lý các m_c tiêu xã h-i.
1.1.2 Lý thuy 1t giá tr2 doanh nghi'p
Theo tiêu chu)n th)m ñ_nh giá qu'c t_ năm 2005 thì “Giá tr_ doanh nghi p theo s. sách
k_ toán là t.ng tài s _n th_ hi n trên b_ng cân ñ'i k_ toán c"a doanh nghi p có ch _ ñ-k_
toán hin hành. Giá tr_ th_c t_ c"a doanh nghi p là t .ng giá tr_ th_c t_ c"a tài s _n h_u hình
và vô hình thu -c quy_n s% h_u c"a doanh nghi p tính theo giá tr_ th_ tr &ng th&i
ñi_m xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p”.
Th)m ñ_nh giá doanh nghip là vi c _c tính giá tr_ c"a doanh nghi p hay l i ích c"a nó
cho m -t m_c ñích nh_t ñ_nh b3ng cách !s d_ng các phương pháp phù h p.
1.2 Lý thuy 1t v_ t3 su!t sinh l_i, r_i ro và t 3 su!t chi1t kh!u
1.2.1 T3 su!t sinh l4i
T# su_t sinh l&i là quan h t# l (th &ng tính theo %) gi_a s' l i nhu_n thu ñ c và s ' v'n
b1 vào ñ u tư trong 1 kỳ h_n nh_t ñ_nh (năm, quý, tháng, v.v). T# su_t sinh l&i là h
s' ñ c các nhà ñ u tư r_t quan tâm khi quy _t tham gia ñ u tư vào 1 d _ án hay 1 kênh
ñ u tư b_t kỳ nào ñó.
4
G_i Pn Là m _c giá c"a c. phi_u năm th_ n
Pn-1 Là m _c giá c. phi_u năm th_ n-1
DIVt Là c . t_c chi tr_ vào cu 'i năm n
Như v_y t# su_t sinh l&i c"a c. phi_u k_ trên (re) _s ñ c mô hình hóa b %i công th _c như
sau:
re = (Pn – Pn-1 + DIVn) / (Pn-1)
M-t nhà ñu tư khi quy_t ñ_nh ñu tư th &ng ph_i r_t ñ5n ño, tuy nhiên thì h_ th &ng l_a
ch_n r_t nhi_u kênhñu tư l_i ñ_ gi_m thi_u r"i ro. M-t nhà ñu tư gi1i th &ng bi_t k_t h p
các danh m_c ñu tư khác nhau nh3m m_c ñích gi_m thi_u nh_ng r"i ro (phn r"i ro
s_ trình bày % phn ti_p theo).
Danh m_c ñu tư (portfolio) là s _ k_t h p c"a hai hay nhi_u ch_ng khoán ho(c tài s _n
trong ñu tư. Như v_y, m-t danh m_c ñu tư s_ có ít nh _t hai kho_n ñu tư (hai lo_i ch_ng
khoán).
T# su_t sinh l&i kỳ v_ng c"a danh m_c ñu tư ñ c xácñ_nh theo phương pháp bình quân
gia quy_n c"a t# su_t sinh l&i c"a các ch_ng khoán riêng7 ltrong danh m_c ñu tư.
nr
E∑firi
i 1
Trong ñó
rE là t # su_t sinh l&i kỳ v_ng c"a m-t danh m_c ñu tư.
ri là t # su_t sinh l&i kỳ v_ng c"a ch_ng khoán i (kho_n ñu tư i).
fi là t # tr_ng c"a kho_n ñu tư i trong t.ng ngu,n v'n c"a danh m_c ñu tư.
n: s' ch_ng khoán có trong danh ñu tư.
1.2.2 R_i ro và ño l 4ng r_i ro
R"i ro là s _ sai l ch c"a l i nhu_n th_c t_ so v_i l i nhu_n kỳ v_ng. Nh_ng kho_n ñu tư
nào có kh _ năng có s _ sai l ch càng l _n ñ c xem như có r "i ro l_n.
5
R"i ro ñ c xem như là s _ không ch 5c ch5n hay s_ sai l ch c"a l i nhu_n th_c t_ so v_i l i
nhu_n kỳ v_ng, m-t bi_n c' có kh _ năng x_y ra và c ũng có kh _ năng không x _y ra. ð_
ño l &ng (ñánh giá)" ir ro ng &i ta s! d_ng phân ph 'i xác su_t v_i 2 tham s' là giá tr_ kỳ
v_ng và ñ- l ch chu)n
Như v_y chính s_ khác bit gi_u su_t sinh l i th_c v_i
r"i ro và r "i ro th &ng ño l &ng b%i phương sai hay
ñ-
su_t sinh l i kỳ v_ng chính là m _c
l ch chu)n.
Giá tr_ kỳ v_ng hay t# su_t sinh l&i kỳ v_ng ( r ) là giá tr_ trung bình tính theo phương
pháp bình quân gia quy_n c"a t# su_t sinh l&i có th _ x_y ra trong các tình hu'ng.
n
r ∑ p i r ii 1
Trong ñó: r i: T# su_t sinh l&i c"a kho_n ñ u tư % tình hu'ng i
pi: Xác su_t tương _ng v_i tình hu'ng i
n: S' tr &ng h p (s' tình hu'ng) có th _ x_y ra.
R"i ro ñ c xem xét thông qua vi c theo dõi phân b ' xác su_t c"a t# suât sinh l &i. T#
su_t sinh l&i càng phân tán, bi_n ñ-ng càng l _n thì r"i ro càng cao.
- Phương sai ( 2 ) là giá tr_ trung bình tính theo phương pháp bình quân quy_n c"a
các bình phương c"a ñ- l ch gi_a giá tr_ th_c t_ so v_i giá tr_ trung bình. ð- l ch bình
phương ño l &ng ñ- phân tán c"a phân ph 'i xác su_t.
n
2 ∑Pi (ri r )2
i1
Trong ñó: r i , pi : như trên.
r : T# su_t sinh l&i kỳ v_ng (trung bình).
- ð- l ch chu)n ( ) là c ăn b_c hai c"a phương sai. ð- l ch chu)n cũng ñ c dùng ñ_ ño
l &ng ñ- phân tán c"a phân ph 'i xác su_t. Khi áp d_ng ñ'i v_i t# su_t sinh l&i trong
ñ u tư nó cho bi _t m_c ñ- phân tán hay s_ bi_n ñ-ng c"a t# su_t sinh l&i (ri) xung
quanh t# su_t sinh l&i kỳ v_ng, t+ ñó ñánh giá _mc ñ- r"i ro c"a kho_n ñ u tư.
6
n
2∑Pi(rir)2
i1
N_u hai kho_n ñu tư có cùng t # su_t sinh l&i kỳ v_ng, kho_n ñu tư nào có ñ- l ch
chu)n càng cao thì m _c r"i ro càng l _n. Tr &ng h p n_u hai kho_n ñu tư có t # su_t sinh
l&i kỳ v_ng khác nhau thì không th_ ñ a ra k_t lu_n như trên, mà ph_i s! d_ng h s' bi_n
thiênñ_ ñánh giá _mc ñ- r"i ro.
- H s' bi_n thiên (C - Coefficient of variation) là th _c ño r"i ro trên m_i ñ n v_ t#V
su_t sinh l&i kỳ v_ng. H s' bi_n thiên càng cao m_c r"i ro càng l _n.
C V
r
M_i kho_n ñu tư (m-t ch_ng khoán)ñ_u có th _ g(p ph_i hai lo_i r"i ro: r"i ro h th'ng và r
"i ro phi h th'ng.
+ R"i ro h th'ng (systematic risk) là r "i ro do s_ bi_n ñ-ng l i nhu_n c"a ch_ng khoán, hay
c"a danh m_c ñu tư do s_ thay ñ.i l i nhu_n trên th_ tr &ng nói chung, ñ c gây ra b%i các
y_u t' như: tình hình n_n kinh t_, chính tr_, do chính sáchñi_u hành kinh t _ vĩ mô c"a Nhà
n _c trong t+ng th&i kỳ ho(c s_ thay ñ.i trong vi c cung c_p và s ! d_ng các ngu,n năng
lư ng trên th_ gi_i v.v. Lo_i r"i ro này tác ñ-ng ñ_n t_t c_ các lo_i ch_ng khoán, doñó
không th _ gi_m ñ c b3ng vi c ña d_ng hoá danh m_c ñu tư. Lo_i r"i ro này còn g _i là r
"i ro th_ tr &ng (market risk) và ñ c ño l &ng b3ng h s' bê-ta. (h s' beta s_ ñ c gi_i thi u
rõ h ơn trong phn ti_p theo)
+ R"i ro phi h th'ng (unsystemmatic risk) hay r"i ro riêng bit: Là lo _i r"i ro khi x_y ra
ch0 _nh h %ng ñ_n m-t, ho(c m-t s' lo_i tài s _n hay m-t ch_ng khoán (r"i ro v8 n , r"i ro
tín d_ng…). Lo _i r"i ro này th &ng do chính doanh nghi p gây ra, nh ư: do năng l_c
qu_n lý kinh doanh y _u kém, quy_t ñ_nh v_ cơ c_u tài s _n và ngu ,n v'n (s! d_ng ñòn b
)y kinh doanh và ñòn b )y tài chính) không phù h p... Lo_i r"i ro này có th _ gi_m ñ c
b3ng chi_n lư c ñu tư ña d_ng hoá.
T5ng r_i ro = R_i ro h' th_ng + R_i ro phi h' th_ng
7
1.2.3 T3 su!t chi1t kh!u
T# su_t chi_t kh_u là m -t h s' nh3m chuy_n hóa dòng thu nh _p c"a doanh nghi p trong
tương lai v_ hi n t_i hay t# su_t chi_t kh_u còn có tên g_i khácñó là su _t sinh l i c"a ch"
ñu tư khi ch_p nh_n ñu tư.
T# su_t chi_t kh_u trong th)m ñ_nh giá tr_ doanh nghi p bao g,m :
- Chi phí s! d_ng v'n c. phn (v'n ch" s% h_u ): là t # su_t l i nhu_n mong mu'n c"a c.
ñông th &ng ñ c kí hi u re. Ch0 s' này ñ c xácñ_nh b3ng nhi_u các mô hình tài chính
như mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (Capital asset pricing model_ CAPM) Mô hình kinh
doanh chênh lch giá (Arbitrage pricing model_ APM); Mô hình lý t huy_t M&M.
- M_i ngu,n v'n có chi phí s ! d_ng khác nhau, thông th &ng doanh nghi p ph_i ph'i h p
huy ñ-ng v'n cho ñu tư t+ nhí_u ngu,n khác nhau. Do v_y cn thi_t ph_i tính chi
phí s! d_ng v'n bình quân. Chi phí s ! d_ng v'n bình quân ñ c xácñ_nh theo phương pháp
bình quân gia quy_n mà quy _n s' là t # tr_ng các ngu,n v'n trong t.ng v'n mà doanh nghi
p huy ñ-ng. Chi phí s! d_ng v'n bình quân trong doanh nghi p ph_ thu-c vào 2 y _u t': Chi
phí s! d_ng c"a t+ng ngu,n v'n và t # tr_ng c"a t+ng ngu,n v'n.
G_i WACC là chi phí s ! d_ng v'n bình quân
fi là t # tr_ng ngu,n v'n th_ i (i = 1-n)
ri là chi phí s ! d_ng ngu,n v'n i
n
WACC = i 1 (fi x ri)
Tuy nhiên thông th &ng trong doanh nghi p huy
v'n ch" s% h_u và ngu ,n v'n vay. Do v_y chi th
&ng ñ c _c tính b3ng công th _c sau:
ñ-ng v'n b3ng 2 ngu,n chính là ngu ,n
phí s! d_ng v'n bình quân (WACC)
WACC = re* (E/(D+E )) + rd *(1-tc) * (D/( D+E ))
WACC: Chi phí s! d_ng v'n bình quân re: T# su_t sinh l&i
trên v'n ch" s% h_u
8
rd: T# su_t sinh l i mong mu'n c"a ng &i cho vay.
rd th &ng _c tính như sau
rd = (Chi phí lãi vay ) / (S ' ti_n vay n ph_i tr_ lãi)
tc : Thu_ su_t thu_ thu nh_p doanh nghi p.
E: Giá tr_ v'n c. ph n.
D: Giá tr_ c"a kho_n n .
V = E+D: T.ng giá tr_ c"a công ty.
ð_ _c tính WACC ta c n có các s' li u v_: giá tr_ v'n c. ph n ( E); giá tr_ kho_n n (D)
thu_ thu nh_p doanh nghi p; t# su_t sinh l i c"a ng &i ñi vay (rd) t# su_t sinh l i trên v'n
ch" s% h_u (re). Trong các ch0 s' trên thì _c tính re là vi c làm ph _c t_p và khó nh _t.
Trong bài nghiên c_u t_p chung vào cách _c tính h s' này.
1.3 T5ng quan v_ các mô hình xácñ2nh t3 su!t chi1t kh!u
Như ñã trình bày % trên thì hi n nay có khá nhi_u mô hình nh 3m xácñ_nh t# su_t sinh l
i (re) , ñáng ph_i k_ t_i như mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (Capital asset pricing model_
CAPM); Mô hình kinh doanh chênh l ch giá (Arbitrage pricing model_ APM) _s k_t h p
gi_a mô hình CAPM v _i lý thuy _t M&M.
1.3.1 Mô hình ñ2nh giá tài s(n v_n (Capital asset pricing model_ CAPM)
Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (CAPM) hi n nay ñ c s! d_ng khá ph. bi_n trong vi c
_c tính chi phí s! d_ng v'n (t# su_t chi_t kh_u) c"a doanh nghi p. Mô hình này do
William Sharpe phát tri_n t+ nh_ng năm 1960, m(c dù còn có m -t s' mô hình khác n_ l_c
gi_i thích ñ-ng thái th_ tr &ng nhưng mô hình CAPM là mô hình ñ n gi_n v_ m(t khái
nim và có kh _ năng _ng d_ng sát th_c v_i th_c ti_n.
Năm 1990, Sharpe, Markowitz và Merton Miller ñã nh _n ñ c gi_i Nobel kinh t_ c"a
ñ,ng gi_i Nobel khoa h_c do nh_ng ñóng góp tích c _c trong vi c phát tri_n lý thuy _t
CAPM và cho vi c phát tri_n n_n kinh t_ hi n ñ_i.
ð'i v_i m_i m-t mô hình thì th &ng có nh _ng gi_ ñ_nh ñ_ vi c _c tính ñ c d_ dàng hơn.
Mô hình CAPM c ũng v_y, mô hình CAPM c ũng d_a trên nh_ng gi_ ñ_nh như sau:
9
a. Các gi( ñ2nh c_a mô hình
- Không có chi phí giao d _ch t_c là vi c mua bán ch_ng khoán trên _thtr &ng không t 'n
b_t kỳ m-t kho_n chi phí nào.
- T_t c_ tài s _n có th _ ñ c chia nh1 và có th _ giao d_ch mua bán% trên th_ tr &ng.
- Các nhà ñ u tư là nh _ng cá nhân không ưa thích r"i ro nhưng luôn mu 'n t'i ña hóa l i
ích mong ñ i. T_c là, các nhà ñ u tư thích l_a ch_n ch_ng khoán có t# su_t sinh l i cao
tương _ng v_i r"i ro cho tr _c ho(c r"i ro th_p nh_t v_i t# su_t sinh l i cho tr _c.
- ð'i v_i các nhàñ u tư có th _ ñi vay và cho vay v _i cùng m-t m_c lãi su _t phi r"i ro.
- Thông tin trên th_ tr &ng là minh b _ch t_c là ai c ũng bi_t thông tin và h _ ñ_u có các kỳ
v_ng ñ,ng nh_t v_ su_t sinh l i.
- T# l vay trong th_ tr &ng cũng gi'ng như t# l cho vay, nghĩa là m _i nhà ñ u tư ñ_u
có cơ h-i lãi su _t như nhau trong vi c vay hay cho vay.
- Luôn có m -t s_ c' ñ_nh nh_ng lo_i tài s _n và s ' lư ng c"a chúng trong m-t kỳ nghiên
c_u ñ" l_n.
b. N_i dung chính c_a mô hình CAPM
Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n (Capital asset pricing model _CAPM) là mô hình mô t_ m'i
quan h gi_a r"i ro và l i nhu_n kỳ v_ng. Trong mô hình này, l i nhu_n kỳ v_ng c"a m-t
ch_ng khoán b3ng l i nhu_n không r "i ro (risk-free) c-ng v_i m-t kho_n bù ñ5p r"i ro
d_a trên cơ s% r"i ro toàn h th'ng c"a ch_ng khoánñó. Còn r "i ro không toàn h th'ng
không ñ c xem xét trong mô hình này do nhà ñ u tư có th _ xây d _ng danh m_c ñ u
tư ña d_ng hoáñ_ lo_i b1 lo_i r"i ro này.
Theo mô hình CAPM m 'i quan h gi_a l i nhu_n và r "i ro ñ c di_n t_ b%i công th _c sau:
Ri = Rf + βi (Rm – R f)
Rf: L i nhu_n không r "i ro.
10
Rm: L i nhu_n kì v_ng c"a danh m_c th_ tr &ng
β: H s' beta c"a c. phi_u j.
H s' beta (β) là h s' ño l &ng m_c ñ- nh_y c_m c"a su_t sinh l i c"a c. phi_u i so v_i
th_ tr &ng. T_c là khi su _t sinh l i c"a th_ tr &ng tăng lên 1% thì làm cho su_t sinh l i
c"a c. phi_u s_ thay ñ.i β. N_u ch_ng khoán có r"i ro nhi_u hơn (h s' β càng cao) thì nhà
ñ u tư s_ yêu cu t# su_t sinh l&i c"a ch_ng khoán ph_i cao hơn.
Khi βi = 0: L i nhu_n kỳ v_ng chính là l i nhu_n không r "i ro.
βi =1 : L i nhu_n kỳ v_ng chính là l i nhu_n th_ tr &ng.
βi <1 : M_c ñ- r"i ro c"a ngành kinh doanh ít h ơn so v_i th_ tr &ng
βi >1 : M_c ñ- r"i ro ngành kinh doanh cao h ơn so v_i thi tr &ng
Rf lãi su _t phi r"i ro và thông th &ng nó ñ c ño l &ng là trái phi_u chính ph" 10 năm
trên th_ tr &ng M4 còn % th_ tr &ng Vi t Nam do không có trái phi_u kỳ h_n 10 năm nên
thông th &ng ñ_ ñô l &ng lãi su _t phi r"i ro ñ c ñ c xácñ_nh d_a trên l i su_t trái
phi_u chính ph" kì h_n 5 năm.
Rm: Tính b3ng cách _ly trung bình c-ng su_t sinh l i l_ch s! trên th_ tr &ng.
Rf : L i su_t trung bình c-ng trái phi_u chính ph" kỳ h_n 5 năm.
β: Th &ng ñ c xácñ_nh b3ng cách dùng mô hình h,i quy d_a trên 's li u l_ch s!
Trong mô hình CAPM thì cái khó _c lư ng và c ũng khó xác ñ_nh nh_t ñó chính là h s' beta. Như v_y tác gi_ s_ gi_i thi u k4 h s' bêta% ph n d _i ñây.
c. H' s_ beta (β)
H s' bê-ta là m-t h s' ño l &ng r"i ro h th'ng c"a m-t tài s _n. Như ñã trình bày %
trên "ri ro bao g,m 2 ph n: r"i ro h th'ng và r "i ro phi h th'ng. R"i ro h th'ng
này ñ c ñ_nh nghĩa là r "i ro do tài s _n t,n t_i trên th_ tr &ng. Ngư c l_i, r"i ro phi
h th'ng là r "i ro liên quanñ_n ñ(c trưng c"a tài s _n và có th _ gi_m ñ c b3ng cáchña
d_ng hóa ñ u tư. Khác v_i r"i ro phi h th'ng, r"i ro h th'ng không th _ tránhñ c nh&
ña d_ng hóa ñ u tư.
11
Hi n nay m(c dù có nhi _u nh_ng tranh cãi ñang di_n ra xung quanh h s' bê-ta, nhưng hi n
nay mô hình CAPM v :n ñang ñ c s! d_ng r-ng rãi nh ư m-t công c _ tài chính ñ n gi_n,
d_ hi_u và d _ s! d_ng nh_t ñ'i v_i các nhà qu_n lý và các nhà ñ u tư s! d_ng vào các m_c
tiêuñ_nh giá,ñánh giáñ u tư ñ_ ra quy_t ñ_nh ch_n l_a các cơ h-i ñ u tư khác nhau trong
vi c l_p k_ ho_ch ngân sách v'n và trong qu _n lý danh m _c ñ u tư.
Có 3 ñi_m c n lưu ý khi dùng s ' li u l_ch s! ñ_ _c tính h s' beta ñó là:
- Ch_n ñ- dài giai ño_n _c lư ng: Trong mô hình h ,i quy ta th &ng s! d_ng s' li u trong
kho_ng 5 năm b%i vì ñây kho _ng th&i gian thích h p ñ_ xácñ_nh và 1 chu k ỳ kinh t_ hay
k_ ho_ch c"a chính ph" thông th &ng ñ_u kéo dài 5 năm. Tuy nhiên riêng Bloomberg
(Kênh th&i s_ tài chính c "a M4) thì s! d_ng th&i gian 2 – 3 n ăm.
- Ch_n kho_ng th&i gian tính su_t sinh l&i: Khi ch_n th&i gian su_t sinh l i ta có th _
ch_n theo phiên , ngày, tu n, tháng, quý, năm. Tuy nhiên 'tt nh_t hi n nay t_i th_ tr &ng
Vi t Nam thì ta nên !s d_ng s' li u theo tháng b%i vì th_ tr &ng ch_ng khoán "ca Vi t Nam
m_i hình thành trong kho _ng 10 năm n_u ta dùng s' li u theo năm thì s_ không ñ" d_ ki
n ñ_ _c tính beta.
- Ch_n ch0 s' th_ tr &ng: Ch_n ch0 s' c"a th_ tr &ng mà c . phi_u ñó ñang th_c hi n
nh_ng giao d_ch.
d. Các cách _c tính ch6 s_ beta
- Cách :1 H s' bê-ta th &ng ñ c _c tính b3ng cách h,i quy l i nhu_n c. phi_u v_i
l i nhu_n c"a ch0 s' ch_ng khoán trong m-t kho_ng th&i gian. Do ñó, khi ñ_nh giá c.
phi_u hay ñ_nh giá các doanh nghip ñang ñ c niêm y_t trên th_ tr &ng ch_ng khoán
(TTCK), ta có th _ d_ dàng xác ñ_nh h s' bê-ta "ca các doanh nghip này b 3ng vi c s! d_ng
thông tin l _ch s! giá .c phi_u trên TTCK.
Phương trình h,i quy như sau
Ri = βo + βi (Rm)
- Cách :2 Theo như tác gi_ Damodaran (2002) “Corporate Finance” thì h s' beta trong mô
hình h ,i quy bình phương nh1 nh_t (OLS) v_i s' li u l_ch s! v:n chưa hoàn toàn
12
chính xácñ_ _c tính beta. Do v_y sau khi h,i quy thì ông ñ_ xu_t ñi_u ch0nh h s' beta
như sau:
β hi'u ch6nh =
β
OLS / R
β OLS : h s' beta h,i quy (L_y trong phương trình h,i quy OLS)
R: H s' tương quan gi_a su_t sinh l i c"a c. phi_u i v_i su_t sinh l i c"a th_ tr &ng.
Trong mô hình h ,i quy OLS thì R2 có ý ngh ĩa r3ng bi_n ñ-ng c"a th_ tr &ng ñã gi _i
thích ñ c R2 s_ bi_n ñ-ng c"a c"a su_t sinh l i i. Còn l _i (1- R2) ñ c gi_i thìch b%i các
y_u t' bên ngoài th_ tr &ng. Theo như cách tính này thì vi c _c tính h s' beta s_ khá cao
(b%i vì h s' R giao ñ-ng trong kho_ng (-1; 1)) và h s' beta này s _ ñ_i di n cho t_t c_
các nhân t' tácñ-ng t_i su_t sinh l i c"a 1 c. phi_u nhưng ñi_u này r _t khó kh ;ng ñ_nh là
lúc nào cũng chính xác.ð_ chính xác thì ta s_ ño l &ng các nhân t' khác tácñ-ng t_i su_t
sinh l i và mô hình APM s _ giúp ta gi_i quy_t v_n ñ_ này.
- Cách 3: Bên c_nh các cách _c tính h s' beta như v_y thì hi n nay theo như các nhà kinh
t_ thu-c trung tâm nghiên c_u (CRIF _ Center Research In Finance) c"a tr &ng qu_n lý sau
ñ_i h_c Australian ñ_ su_t cách _c tính h s' beta như sau:
H s' beta _c tính t+ mô hình h ,i quy d_ng như sau:
Ri* = βo + βi x (Rm*)
Trong ñó
Ri* = (Ri - Rf): M_c bù r"i ro c"a c. phi_u i
Rm* = (Rm - Rf): M_c bù r"i ro th_ tr &ng
Rf : Lãi su _t phi r"i ro
Ri : T# su_t sinh l&i c"a ch_ng khoán i
Rm: T# su_t sinh l i c"a th_ tr &ng.
Như v_y ý t %ng c"a cách _c tính này ñó là ph n bù r"i ro c"a c. phi_u i ch_u tácñ-ng b
%i phn bù r"i ro c"a th_ tr &ng. H s' beta trong tr &ng h p này s _ ño l &ng m_c ñ-nh_y
c_m c"a phn bù r"i ro c"a c. phi_u i so v_i thi tr &ng.
13
Cách _c tính này khá gi'ng v_i cách _c tính beta theo phương pháp lúcñu, tuy nhiên vi c
xácñ_nh h s' này ñòi h 1i thông tin trên th_ tr &ng ph_i t't và thích h p v_i các
n _c có h th'ng d_ li u t't. V_i Vi t Nam thì vi c _c tính theo cách này găp khó kh ăn
b%i vì h th'ng thông tin ch ưa hoàn thi n nh_t là ñ'i v_i y_u t' lãi su _t chính ph". Và
theo cách _c tính theo tháng thì vi c xácñ_nh theo phương pháp này t1 ra vô hi u vì hi n
nay Vi t Nam chưa có lãi su _t phi r"i ro th'ng kê theo tháng.
- Cách :4 Theo như Dimson (1979) “Corporate Finance, Education Austra lia” ñ_ xu_t 1
phương pháp khácñ_ _c tính h s' beta khác g_i là h s' Dimson’s beta. Mô hình mà
Dimson ñ_ xu_t có d _ng như sau:
Rit = œi + βi-1*Rmt-1 + βi-2*Rmt-2 + ... + βi*Rmt + βi+1*Rmt+1 +βi+2*Rmt+2 +...
H s' Dimson’s beta ñ c _c tính như sau
β ( DIM) = βi-1 +βi-2 +...+ βi-k + βi + βi+1 + βi+2 +... + βi+k
Theo như phương pháp này thì t# su_t sinh l i c"a c. phi_u ph_ thu-c vào c _ nh_ng su_t
sinh l i c"a th_ tr &ng % trong quá kh_, hi n t_i và trong t ương lai. ði_u này c ũng h p lý
b%i vì khi _c tính su_t sinh l i thì ng &i ta th &ng nhìn vào quá kh_ và d _ báo ươtng lai.
Tuy nhiên thìñi_u này không ph _i là lúc nào c ũng ñúng ñ(c bi t là v _i th_ tr &ng ch_ng
khoán c"a Vi t Nam b%i vì các nhà ñu tư trên th_ tr &ng ña s' ñ_u t_p chung ñu tư theo
tâm lý ñámñông.
- Cách 5: M-t ý t %ng khác xácñ_nh h s' beta ñó là trong dài h _n thì h s' beta có xu h
_ng ti_n dn v_ 1 (β = 1) b%i vì trong tương lai thì các c. phi_u c"a công ty s _ ñi theo
nh_ng xu h _ng bi_n ñ-ng c"a th_ tr &ng. Do v_y theo Damodaran (2007) và Bloombreg
(kênh tin _tc tài chính c "a M4) thì khi _c tính ch0 s' beta trong dài h _n thì ñ_ xu_t ñi_u
ch0nh h s' beta như sau: H' s_ beta dài h _n = H' s_ beta OLS * 2/3 + 1/3
Phương phápñi_u ch0nh beta này có ý ngh ĩa như sau: Trong cách _c tính h s' beta ñu thì
h s' beta h,i quy (OLS) ñ c s! d_ng trong toàn b - th&i gian mà doanh nghi p ñó t,n t_i.
Tuy nhiên trong dài h_n thì beta có xu h _ng ñi theo bi_n ñ-ng c"a th_ tr &ng
14
(β = 1) do v_y tác gi_ Damodaran và Bloombreg ñã gi _ ñ a ra phương phápñi_u ch0nh
v_i gi_ ñ_nh r3ng trong 2/3 th&i gian ñu thì h s' beta trong mô hình h ,i quy s_ ñ_i di n
cho r"i ro c"a doanh nghi p còn l _i 1/3 th&i gian còn l _i là h s' beta ño b3ng 1. Như v_y
beta dài h _n là tr _ng s' c"a beta h,i quy (OLS) và β = 1.
Do ñó công th _c th_ hi n beta dài h _n như sau:
H' s_ beta dài h _n = H' s_ beta OLS * 2/3 + 1/3
Mô hình này xem ra khá h p lý và hi n nay ñ c nhi_u n _c ñang áp d_ng. Do v_y trong
bài nghiên c_u này tác gi_ xin ñ_ su_t _c tính beta ñi_u ch0nh theo như mô hình này cho
c. phi_u t_i th_ tr &ng Vi t Nam.
Như v_y có nhi _u phương pháp ch0 ra cách tính ch0 s' beta tuy nhiên trong bài nghiên
c_u này thì tác gi_ ch0 s! d_ng 2 phương pháp tính beta. (1) Beta +t h s' h,i quy OLS và
(2) beta có ñi_u ch0nh theo Damodaran và Bloombreg t _c là sau khi có h s' beta t+ mô
hình h ,i quy OLS thì tác gi_ s_ ñi_u ch0nh h s' beta ñó v _ h s' beta dài h _n.
Beta dài h _n = H' s_ beta OLS * 2/3 + 1/3.
Tuy r3ng mô hình CAPM ñ_a trên khá nhi_u nh_ng gi_ ñ_nh và cách th_c v_n hành c "a
th_ tr &ng. Tuy nhiên mô hình CAPM v:n ñ c s! d_ng nhi_u ñ_ xácñ_nh t# su_t chi_t
kh_u c"a doanh nghi p b%i vì lý do mô hình CAPM khá ñ n gi_n, d_ th_c hi n, các 's li u
thông tin ñu vào ít ch 0 cn có su _t sinh l i c"a ch_ng khoán và th_ tr &ng là ñã có th_
xácñ_nh và s ! d_ng mô hình CAPM.
Nh.n xét v_ mô hình CAPM
- Ưu ñi_m
+ CAPM ñ c coi là mô hình ñ n gi_n nh_t trong các mô hình nh3m xácñ_nh t# su_t
chi_t kh_u doanh nghi p.
+ S' li u và các thông tin ñu vào trong mô hình CAPM không nhi _u và d _ tính toán.
- H_n ch1
+ Mô hình CAPM ñã d _a trên quá nhi_u gi_ ñ_nh và c ơ ch_ v_n hành c "a th_ tr &ng.
15
+ Trong mô hình CAPM thì vi c ño l &ng r"i ro ch" y_u là nhân t ' su_t sinh l i th_ tr &ng
(Su_t sinh l i th_ tr &ng ch_ng khoán). Th_c t_ ñã minh ch _ng r3ng bên _cnh nhân t '
th_ tr &ng thì còn có nhi _u các nhân t' khác n_a tácñ-ng t_i su_t sinh l i c"a c. phi_u.
- ð_i t _ng áp d_ng
+ Mô hình CAPM ñ c áp d_ng khá -rng % h u h_t các qu'c gia trên th_ gi_i. Mô hình
thích h p ñ'i v_i các doanh nghip ñã lên sàn giao d_ch ch_ng khoán trong th&i gian t+
1 năm t_i 3 năm.
1.3.2 Mô hình kinh doanh chênh l'ch giá (Arbitrage pricing model_ APM)
Trong mô hình CAPM ta có th _ _c tính ñ c t# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán tuy nhiên
trong mô hình còn t ,n tài nhi _u nh_ng h_n ch_. Th_c t_ cho ta th_y r3ng t# su_t sinh l i
c"a ch_ng khoán ngoài ph_ thu-c vào t # su_t sinh l i th_ tr &ng còn ph _ thu-c vào các
nhân t ' khác n_a. Trong th_p niên 1970 S.A Rossñã phát tri_n mô hình có tên g _i là mô
hình kinh doanh chênh lch giá (APM) v_i ý t %ng ñó là t # su_t sinh l i c"a ch_ng khoán
ph_ thu-c vào nhi _u các y_u t' (ða nhân t ').
N_u như trong mô hình CAPM vi c quan tr_ng ñó là ta c n ph_i _c tính ch0 s' beta (β) là
công c _ ño l &ng r"i ro ch" y_u, tuy nhiên theo mô hình APM thì cho r3ng beta ch0 là
s_ b5t ñ u và t # su_t sinh l i c"a ch_ng khoán có liên h ch(t ch_ v_i các bi_n ñ.i c"a các
nhân t' vĩ mô.
N-i dung cơ b_n c"a mô hình APM ñó là t # su_t sinh l i c"a ch_ng khoán ch_u tácñ-ng
c"a các nhân t' vĩ mô theo 1 mô hình ña nhân t '.
Mô hình nhân t ' là m -t mô hình không ch 0 di_n t_ m_c ñ- _nh h %ng c"a các nhân t'
kinh t_ vĩ mô mà còn ñ a ra cho chúng ta d_ báo v_ t# su_t sinh l i c"a 1 s_ ñ u tư. Ta có
2 lo _i mô hình nhân t ' ñó là (1) Mô hình m -t nhân t '; (2) Mô hình ña nhân t '.
+ Mô hình m -t nhân t ' xem như là m -t mô hình ñ n gi_n nh_t, trong mô hình này ta
có t# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán ch_u tácñ-ng c"a m-t nhân t ' th_ tr &ng (Rm).
16
+ Mô hình ña nhân t ' là mô hình di _n t_ t# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán iñ c h p
thành b %i nhi_u nhân t ' Fj, ñ- nh_y c_m c"a ch_ng khoán i v_i nhân t ' Fj th_ hi n qua
các h s' beta (β). Các nhân t' Fj % ñây là các nhân t ' vĩ mô nh ư: t'c ñ- tăng tr %ng kinh
t_ , l_m phát, ch0 s' ni_m tin, lãi su _t,…
Công th _c _c tính su_t sinh l i c"a ch_ng khoán i theo mô hình APM ñ c th_ hi n như sau:
Ri = Rf + β1(R1 – R f) + β2(R2 - Rf) + β3(R3 - Rf)+ ... + βn(Rn - Rf)
Ri : T# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán i
Rf: L i nhu_n không r "i ro.
Rm: L i nhu_n kì v_ng c"a danh m_c th_ tr &ng
βn: Là h s' beta c"a nhân t ' vĩ mô Rn
H s' beta trong mô hình APM có ý ngh ĩa gi'ng v_i mô hình CAPM và nó ñ c _c tính
b3ng phương pháp h,i quy OLS như sau:
Ri = βo + β1*R1 + β2*R2+ ...+ βn*Rn
Các nhân t' vĩ mô % ñây ñ c mô t _ ñó là ch 0 s' l_m phát, ch0 s' th_t nghi p c"a qu'c
gia , ch0 s' ni_m tin, t'c ñ- tăng tr %ng kinh t_, ....
Nh.n xét v_ mô hình APM
+ Ưu ñi_m
Mô hình APM là s _ phát tri_n lên +t mô hình CAPM, mô hình APM có ít nh _ng gi_
ñ_nh hơn trong mô hình CAPM, mô hình APM ñ_t ñ c hi u qu_ t't hơn mô hình CAPM
vì nó ñã ño l &ng s_ nh_y c_m c"a v_i các nhân t' kinh t_ mà không ño l &ng ñ c b%i
ch0 s' th_ tr &ng.
- H_n ch1
Vi c _c lư ng mô hình APM khá ph_c t_p ñòi h 1i nhi_u thông tin kinh t _, h th'ng thông
tin ph _i hoàn h _o, s' lư ng m:u ph_i ñ" l_n.
- ð_i t _ng áp d_ng
17
Mô hình APM thích h p v_i các doanh nghi p ñã lên lên sàn giao _dch ch_ng khoán
trong 1 th&i gian dài (> 3 n ăm) và .n ñ_nh trên th_ tr &ng. H th'ng s' li u v_ doanh
nghi p và các nhân t' ph_i ñ" l_n.
1.3.3 K1t h_p mô hình ñ2nh giá tài s(n v_n (CAPM) và lý thuy 1t cơ c!u v_n
Modigliani & Miller (M&M)
< ph n trên tañã phân tích và tìm hi _u cách _c tính chi phí s! d_ng v'n v_i h s' beta
tr_c ti_p theo phương pháp h,i quy tuy nhiên v:n còn ph ương pháp khácñ_ ño
lương chi phí s! d_ng v'n ñó là k _t h p mô hình CAPM và lý thuy _t M&M.
Theo như mô hình này thì ñ_ xácñ_nh h s' bê-ta c"a các doanh nghip không niêm y_t là
ph ương pháp tính h s' bê-ta d_a trên h s' bê-ta c"a các doanh nghip có ñ(c trưng
tương t_. Theo phương pháp này, m-t h s' bê-ta bình quân c"a t_t c_ các doanh
nghi p ñ c niêm y_t trong cùng m-t ngành s _ ñ c s! d_ng như bê-ta "ca m-t doanh
nghi p không niêm y_t trong ngành ñó. Tuy nhiên, có hai ñi_u ch0nh c n quan tâm khi
xácñ_nh h s' bê-ta theo phương pháp này.
- Th_ nh_t, vì bê-ta c"a các doanh nghi p ñ c niêm y_t là bê-ta có ñòn b )y tài chính (L),
nghĩa là t # l n trên v'n ñã ñ c ph_n ánh trong h s' bê-ta c"a các doanh nghip này, nên
bê-ta "ca các doanh nghip này ph _i ñ c ñi_u ch0nh thành bê-ta không ñòn b)y tài chính
(U) b 3ng công th _c sau:
βU = βL / [1+(1-t)*(D/E) ]
- Th_ hai c n ph_i quan tâm là ph _i ñi_u ch0nh cho bê-ta bình quân không ñòn b )y tài
chính này tr % thành bê-ta có ñòn b )y c"a doanh nghi p không niêm y_t, nghĩa là làm cho
nó th _ hi n ñ c ñòn b )y tài chính c "a doanh nghi p không niêm y_t này. T # l n trên v'n
ñ c hi_u là t # l n trên giá _thtr &ng c"a v'n và ñ'i v_i doanh nghi p không niêm y_t s_
không có giá th_ tr &ng c"a v'n s=n có ñ_ tính toán nênñ ây là m -t v_n ñ_ khó khăn khi
áp d_ng phương pháp tính bê-ta này.
Tuy nhiên, Damodaran (1996) cho 3rng, m-t trong hai cách khác có th_ s! d_ng ñ_ tính
bê-ta như sau:
18
Th_ nh!t, gi_ ñ_nh r3ng t# l n trên giá _thtr &ng c"a v'n c"a m-t doanh nghi p
không niêm y_t tương ñ ng v_i t# l n trên v'n bình quân c "a ngành, bê-ta c"a m-t
doanh nghi p không niêm y_t có th _ ñ c tính b3ng công th _c sau:
βDN không niêm y1t = βU [1+(1-Thu1 su!t)x(T3 l' N_/V_n bình quân ngành)]
Th_ hai, n_u doanh nghi p có m -t t# l n trên v'n m_c tiêu hay doanh nghip có th _
_c tính ñ c t# l n trên v'n t'i ưu thì t# l này có th _ ñ c s! d_ng ñ_ tính bê-ta. M-t
t# l n trên v'n t'i ưu có th _ ñ c xem như m-t s_ k_t h p gi_a n và v 'n có th _ t'i ña
hóa giá tr_ c"a doanh nghi p ho(c t'i thi_u hóa chi phí v 'n c"a doanh nghi p.
β DN không niêm y1t =βU [1+(1-Thu1 su!t)x(T3 l' N_/V_n t_i ưu)]
Theo Damodaran (1996), ñ_ xácñ_nh h s' bê-ta theo phương pháp này cn ph_i th_c hi n b
_c ch_n l_a m-t s' các doanh nghi p tương t_, ñang niêm y_t c"a cùng ngành ngh_ kinh
doanh, cùng ch_u tácñ-ng c"a nh_ng l_c kinh t_ như doanh nghi p cn ñ c tính bê-ta. N_u
doanh nghi p cn xácñ_nh bê-ta ho_t ñ-ng trong nhi_u ngành thì có th _ ch_n các doanh
nghip tương t_ trong t+ng ngành kinh doanh; sau ñó tính h s' bê-ta bình quân c "a các
doanh nghip này ñ_ có ñ c h s' bình quân ngành c "a doanh nghi p.
S_ k_t h p gi_a mô hình CAPM và lý thuy _t M&M ñ c th_ hi n b%i ý t %ng và công
th_c như sau:
Chi phí s! d_ng v'n c"a công ty ho _t ñ-ng t_i th_ tr &ng Vi t Nam b3ng chi phí v'n c"a
công ty t ương t_ ho_t ñ-ng % Hoa Kỳ c-ng v_i m_c bù r"i ro qu'c gia và r "i ro t# giá.
E[R] VN = E[Rcùng ngành
]US + Rp + Rpc e
E[R]VN: Su_t sinh l i kỳ v_ng v'n c. phn c"a công ty ñang ho_t ñ-ng trên th_ tr &ng
Vi t Nam.
E[Rcùng ngành ]US: Su_t sinh l i kỳ v_ng v'n c. phn c"a m-t công ty t ương t_ ñang ho_t
ñ-ng trên th_ tr &ng Hoa Kỳ.
Rpc : Phn bù r"i ro qu'c gia chính là ph n chênh lch gi_a m_c lãi su _t mà chính ph "
Vi t Nam ñi vay n v_i lãi su _t chính ph" M4 tr_ .
19
Có 2 cách ñ_ ta có th _ _c lư ng phn bù r"i ro qu'c gia ñó là
- S! d_ng h_n m_c tín nhi m vay n do các .t ch_c ñánh giá_hn m_c tín nhi m vay n như:
Moody’s và S&P công b '. H_ng m_c tín nhi m vay n _ng v_i 1 m_c lãi su _t trái phi_u t_i
th&i ñi_m c_ th_. Phn bù r"i ro qu'c giáñ c xácñ_nh trên cơ s% chênh lch gi_a h_ng m_c
tín nhi m vay n c"a qu'c gia ñó v _i Hoa Kỳ.
- S! d_ng l i nhu_n trái phi_u qu'c t_ c"a nhà n _c ñang phát tri_n v_i nhà trái phi_u nhà
n _c c"a qu'c gia phát tri_n. Chênh lch gi_a lãi su _t trái phi_u này chính là ph n bù
r"i ro qu'c gia.
Rpe : Phn bù r"i ro h'i ñoái là chênh lch gi_a su_t sinh l i c"a m-t kho_n ñu tư b3ng n-i t
so v_i su_t sinh l i c"a m-t kho_n ñu tư b3ng USD. M-t cách tính th_c t_ là l _y chênh lch
gi_a lãi su _t ti_n g!i VND và lãi su _t ti_n g!i USD c"a m-t ngân hàng thương m_i hay
m_c bình quân c "a các ngân hàng thương m_i.
]US ñ c _c tính theo mô hình CAMP nh ư sau:US US US β
VN US
re = E[Rcùng ngành ] = Rf + L *(Rm - Rf)
H s' β c"a công ty M 4 ñ c c_p nh_t khá th &ng xuyên nên chúng ta_ dàng tìm ñ c. Tuy
nhiên các hs' β này _ng v_i nh_ng t# l n /v'n c. phn và thu _ su_t thu_ thu nh_p doanh
nghi p % Hoa Kỳ. Công ty % Vi t Nam có t # l n /v'n c. phn và thu _ su_t thu_ thu nh_p
doanh nghi p hoàn toàn khác nhau. Vì v_y, ñ_ tính toán m-t cách chính xácơhn ta ph_i
ñi_u ch0nh h s' beta. ði_u ch0nh h s' beta qua các giaiño_n như sau:
βLUS βU
US βLVN
βUUS = βL
US / [1+(1-tUS)*(D/E)US]
βLVN= βU
US*[1+(1-tVN)*(D/E)VN]
Nh.n xét v_ mô hình k 1t h_p CAPM và lý thuy 1t M&M
- Ưu ñi_m
Mô hình này khá m_i m7, ñ'i tư ng áp d_ng c"a mô hình này khá r-ng. Mô hình này khá
ñ n gi_n d_ th_c hi n, s' li u d_ thu th_p và có c ơ s% lý thuy _t v_ng ch5c.
- H_n ch1
+ Mô hình này c ũng d_a trên nhi_u gi_ thuy_t.
E[Rcùng ngành
20
+ Cách _c tính theo mô hình này th &ng cho ta t# su_t chi_t kh_u th_p hơn 2 phương
phápñu. B%i vì trong mô hình ñã có gi _ ñ_nh r3ng công ty c "a Vi t Nam ho_t ñ-ng trên
th_ tr &ng M4. Th_ tr &ng M4 v'n là th _ tr &ng tài chính khá .n ñ_nh do v_y mà r "i ro
c"a th_ tr &ng M4 th_p hơn r"i ro % th_ tr &ng Vi t Nam. Bên _cch ñó thì trong ph ương
pháp tính toán thì thông th &ng thì ta ch0 có th _ l_y h s' beta bình quân c "a ngành bên
M4. M(c dù trong mô hình c ũng ñã có ph n bù r"i ro qu'c giá và phn bù r"i ro t# giá tuy
nhiên nó v:n chưa ph_n ánh th_c s_ ñ c r"i ro % th_ tr &ng Vi t Nam.
- ð i tương áp dng
Mô hình CAPM k _t h p v_i lý thuy _t M&M có th _ áp d_ng cho t_t c_ các doanh nghip
trên th_ tr &ng. Tuy nhiên mô hình này phù h p nh_t ñ'i v_i các doanh nghip chưa lên sàn
giao d _ch ch_ng khoán ho(c m_i lên sàn trong th&i gian r_t ng5n.
1.4 T5ng quan các phương pháp th7m ñ2nh giá tr2 doanh nghi'p
1.4.3 Phương pháp tài s(n
Phương pháp tài s_n là ph ương pháp _c tính giá tr_ c"a doanh nghi p d_a trên giá_trth_
tr &ng c"a t.ng tài s _n c"a doanh nghi p.
Giá tr_ v'n ch" s% h_u c"a doanh nghi p ñ c _c tính b3ng cách _ly giá tr_ c"a toàn b - tài s _n c"a công ty theo giá th_ tr &ng tr+ các kho_n n c"a doanh nghi p.
VE = VA - VD
VE Giá tr_ th_ tr &ng v'n ch" s% h_u c"a doanh nghi
p VA Giá tr_ th_ tr &ng c"a toàn b - tài s _n
VD Giá tr_ th_ tr &ng c"a các kho_n n
1.4.4 Phương pháp xácñ2nh giá tr2 doanh nghi'p d0a l i th1 thương m i
ðây là ph ương pháp xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p có tính ñ_n l i th_ thương m_i c"a
doanh nghi p. Theo phương pháp này giá _trdoanh nghi p ñ c tính b3ng giá tr_ c"a các tài
s _n thun ñánh giá_ il theo phương pháp tài sran c-ng v_i giá tr_ l i th_ thương m_i. Giá
tr_ l i th_ thương m_i c"a doanh nghi p ñ c tính b3ng hi n giá c"a các kho_n siêu l i nhu_n
do l i th_ thương m_i (Tài s _n vô hình không phân ñ_nh c_ th_ ñ c) c"a doanh nghi p t_o
ra.
21
- Công th _c tính V0 = A + VGW
V_i V0 : Giá tr_ doanh nghi p
A : Giá tr_ tài s _n doanh nghi p
VGW : Giá tr_ l i th_ thương m_i.V_i giá tr_ l i th_ thương m_i ñ c _c lư ng như sau
VGW = (R1 – r*A 1) / (1+i) + (R2 – r*A 2) / (1+i)2 + … + (R t – r*A t) / (1+i)t
Rt : L i nhu_n năm t
At : Giá tr_ tài s _n năm t
r : T# su_t l i nhu_n “ bình th &ng”
Rt – r.At : Siêu l i nhu_n năm t
i: T# su_t chi_t kh_u ch0 ra kh_ năng sinh l&i có th _c nhi_u doanh nghi p.
Có khá nhi_u lý thuy _t v_ cách _la ch_n các ch0 s' Rt ; r , At tuy nhiên có 3 mô hình
chính như sau:
Mô hình r Rt At
1. UEC (hi p h- iChi phí s! d_ng v'n L i nhu_n tr _cT.ng tài s _n h_u d_ng
các nhà k_ toá trung bình các ngu,nthu_ (EBIT)
châu Âu) v'n (WACC)
2. Anglo – Saxons Chi phí s! d_ng v'n L i nhu_n thu n Giá tr_ tài s _n thu n (v'n
ch" s% h_u (re) ch" s% h_u) ñ c ñánh gi
l_i
3. CPNE (V'nChi phí s! d_ng v'nL i nhu_n sau(V'n th &ng xuyên ñ c
th &ng xuyên cntrung bình các ngu,nthu_ tr _c lãi vay tài tr b3ng các ngu,n .n
thi_t cho kinhv'n trung và dài h _n trung và dài h _n ñ_nh: v'n ch" s% h_u, v'n
doanh) (WACC) vay trung và dài h _n
22
1.4.5 Phương pháp so sánh 2thtrư4ng (P/E)
Phương pháp này là phương pháp d_a trên các quanñi_m các nhà ñ u tư trong tương lai
s_ ñánh giá chính xác giá_c "tra doanh nghi p thông qua giá c. phi_u c"a doanh nghi p.
V = L i nhu.n ròng * P/E
Trong ñó : P/E = P / EPS
V : Giá tr_ doanh nghi p P: Giá bán.cphi_u trên th_ tr &ng
EPS: Thu nh_p trên m_i c. ph n d_ ki_n và ñ c _c tính như sau:
EPS = L i nhu.n thu8n / S lư ng c5 phi1u ñang lưu hành
1.4.6 Phương pháp chi1t kh!u dòng ti n
a. Phương pháp chi1t kh!u dòng c 5 t c (Dividend Discount Model – DDM)
Mô hình ñ_nh giá c. phi_u là mô hình khá quan tr_ng trong vi c ñ_nh giá thông qua vi c
ñ_nh giá .c phi_u c"a công ty ta có th _ xácñ_nh giá tr_ v'n ch" s% h_u b3ng cách _ly
giá c. phi_u nhân v _i s' lư ng c. phi_u % th&i ñi_m hi n t_i.
Theo như lý thuy _t thì giá tr_ c. phi_u b3ng giá tr_ hi n t_i c"a ngân l ưu mà c . ñông k
ỳ v_ng s_ nh_n ñ c khi n5m gi_ c. phi_u. Giá tr_ này t ương ñ ng v_i giá tr_ hi n t_i
c"a t_t c_ c. t_c tương lai.
N_u g_i P là giá tr_ c. phi_u, DIV là c. t_c, re là su_t chi_t kh_u và t là th&i
gian Hi n nay ta có 3 mô hình d _a trên 3 gi_ thuy_t v_ tăng tr %ng c. t_c ñó là:
Mô hình 1: C . t_c tăng tr %ng v_i t'c ñ- không ñ.i mãi mãi.
Theo như mô hình này thì dòng c . t_c s_ tăng tr %ng v_i t'c ñ- không ñ.i và mãi mãi.
Như v_y khi ñó giá tr_ c"a c. t_c s_ là.
P = DIV / (re-g)
Mô hình 2: C . t_c tăng tr %ng v_i t'c ñ- không ñ.i trong 1 s' năm nh_t ñ_nh, sau ñó
chuy_n sang m-t t'c ñ- tăng tr %ng th_p hơn (và không ñ.i) t+ ñó cho ñ_n mãi mãi.
23
P = DIV1*(1+gh) / (1+re) + DIV2*(1+gh) / (1+re)2 + ... + Pn/(1+re)k
Trong ñó: Pn = DIVn / (re – g)
Mô hình 3: C . t_c tăng tr %ng v_i t'c ñ- không ñ.i trong 1 s' năm nh_t ñ_nh, sau ñó
tăng tr %ng v_i t'c ñ- gi_m d n trong m-t s' năm, r,i cu'i cùng thì gi_ nguyên 'tc ñ-tăng
tr %ng t+ ñó cho ñ_n mãi mãi.
T'c ñ- tăng tr %ng c"a c. t_c ( g) ñ c xácñ_nh b%i công th _c như sau
g = ROE * Reinvest
ROE: T# su_t sinh l i trên v'n ch" s% h_u
Reinvest: T# l l i nhu_n gi_ l_i v_i m_c ñích táiñ u tư
b. Phương pháp chi1t kh!u dòng t 0 do c_a v_n ch_ s9 h/u (FCFE)
Mô hình ngân l ưu v'n ch" s% h_u không khác bi t nhi_u so v_i mô hình chi _t kh_u dòng
c. t_c ( DDM). Mô hình FCFE là mô hình trong ñó ta chi _t kh_u dòng c . t_c ti_m năng
thay vì ta ñi chi_t kh_u c% t_c th_c t_.
Ngân l ưu t0 do c_a v_n ch_ s9 h/u (Free Cashflow to Equity – FCFE) =
FCFE = Thu nh.p ho_t ñ_ng (1 – thu 1 su!t) - (chi tiêuñ8u tư – Kh !u hao) -Thay
ñ5i v_n lưu ñ_ng ngoài ti _n m t + (N_ m_i huy ñ_ng – Hoàn tr ( n_ vay)
VE = FCFE1 /(1+re) + FCFE2 / (1+re)2 + . . . + FCFEn / (1+re)n
VE : Giá tr_ v'n ch" s% h_u
re : Su_t chi_t kh_u (Chi phí d! d_ng v'n)
c. Phương pháp chi1t kh!u dòng ti _n t0 do c_a doanh nghi'p ( FCFF)
Giá tr_ doanh nghi p ñ c tính b3ng cách chi_t kh_u dòng ti _n d_ ki_n c"a doanh nghi p
(dòng ti _n còn l _i sau khi tr+ thu_ và chi phí ho _t ñ-ng nhưng tr _c khi thanh toán n
vay) theo chi phí s! d_ng v'n bình quân (chi phí s ! d_ng các ngu,n tài tr c"a doanh nghi p
ñ c tính bình quân gia quy _n theo t# tr_ng giá th_ tr &ng c"a t+ng y_u t').
24
Trong ñó:
Dòng ti _n c"a công ty t (FCFF): dòng ti _n kỳ v_ng c"a công ty t _i th&i
ñi_m t WACC: Chi phí s! d_ng v'n bình quân.
Có hai cách tính dòng ti _n thu n c"a công ty (FCFF):
Cách :1 c-ng các dòng ti_n c"a nh_ng ng &i có quy _n ñ'i v_i tài s _n c"a công ty.
FCFF = FCFE + chi phí lãi vay *(1- thu _ su_t) + các kho_n tr_ n g'c – các ch_ng khoán n
m_i + c. t_c c. phi_u ưu ñãi
Cách :2 s! d_ng thu nh_p tr _c thu_ và lãi vay
FCFF =EBIT*(1 – thu _ su_t) + chi phí kh_u hao – chi v 'n – t ăng gi_m v'n lưu ñ-ng
d. Phương pháp vn hóa thu nh .p
Phương pháp v'n hóa thu nh _p Là ph ương pháp _c tính giá tr_ doanh nghi p, l i ích
thu-c s% h_u c"a doanh nghi p ho(c ch_ng khoán b3ng cách chuy_n ñ.i các l i ích d_
ñoán trong ươtng lai thành giá tr_ v'n.
Giá tr2 doanh nghi'p = Thu nh.p ròng/ T 3 su!t v n hóa
T# su_t v'n hóa là % dùng ñ_ chuy_n ñ.i giá tr_ thu nh_p tương lai thành giá tr_ v'n %
th&i ñi_m hi n t_i. Thông th &ng t# su_t v'n hóa ñ c s! d_ng là chi phí s ! d_ng v'n ch"
s% h_u/ v'n c. ph)n, ñó là t # su_t l i nhu_n kỳ v_ng re c"a nhà ñ u tư.
Phương pháp này áp _dng trên cơ s% gi_ ñ_nh doanh nghi p s_ ti_p t_c ho_t ñ-ng .n
ñ_nh và t _o ra thu nh_p vĩnh vi_n.
1.4.7 Phương pháp giá 2trkinh t1 gia tăng (EVA) và thu nh .p giá tr2 còn l i
a. Phương pháp giá 2trkinh t1 gia tăng (Economic Value Added_EVA)
Mô hình giá tr_ kinh t_ gia tăng (Economic Value Added) là mô hình ñ_nh giá xácñ_ nh
giá tr_ doanh nghi p ñ c tính b3ng giá tr_ s. sách c"a v'n ñ u tư c-ng thêm v_i ph n giá tr_ kinh t_ gia tăng thêm.
Vo = Giá tr2 s5 sách ca v n ñ8u tư + Giá tr2 kinh t1 tăng thêm (EVA)
25
Giá tr_ kinh t_ tăng thêm b3ng giá tr_ th(ng dư v'n ñu tư do su_t sinh l i trên v'n cao
hơn chi phí s! d_ng v'n.
EAV = EBIT(1-t) – WACC * (D+ E)
Ta có : ROC = EBIT*(1-t) / (D+E) (ROC : T# su_t sinh l i trên v'n ñu tư )
EVA = ROC*(D+E) – WACC*(D+E)
EVA = ( ROC – WACC) * (D+E)
(ROC – WACC) Là t # su_t sinh l i ph_ tr-i c"a doanh nghi p.
WACC : Chi phí s! d_ng v'n bình quân
b. Mô hình Thu nh .p giá tr2 còn l _i
Mô hình thu nh _p giá tr_ còn l _i là mô hình nh 3m xácñ_nh v'n ch" s% h_u c"a doanh
nghi p và ñ c _c tính b3ng cách _ly giá tr_ s. sách v'n ch" s% h_u c-ng v_i thu nh_p giá
tr_ còn l _i c"a ch" s% h_u.
VE = Giá tr_ v'n ch" s% h_u theo s. sách + Thu nh_p giá tr_ còn l _i
Thu nh_p giá tr_ còn l _i = L i nhu_n ròng – chi phí s ! d_ng v'n
Thu nh_p giá tr_ còn l _i = EAT – Chi phí s ! d_ng v'n
Thu nh_ph giá tr_ còn l _i = ROE * E – re* E = (ROE - re)*E
ROE: T# su_t sinh l i trên v'n ch" s% h_u.
re: Su_t sinh l i trên v'n ch" s% h_u (Chi phí s! d_ng v'n)
26
CHƯƠNG 2 KHUNG PHÂN TÍCH
Theo như các lý thuy_t trên ta th_y r3ng ñ_ _c tính t# su_t chi_t kh_u c"a doanh nghi p
thì ta có nh _ng mô hình nh ư : Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n ( Capital asset pricing
model_ CAPM); Mô hình kinh doanh chênh l ch giá (Arbitrage pricing model_ APM ); mô
hình CAPM k_t h p v_i lý thuy _t M&M.
2.1 Mô hình ñ2nh giá tài s(n v_n (Capital asset pricing model_ CAPM)
Ri = Rf + βi (Rm – R f)
V_i h s' β (beta) ñ c xácñ_nh t+ mô hình h ,i quy sau:
Ri = βo + βi (Rm)
Ri: T# su_t sinh l i c"a c. phi_u BBC và ñ c _c tính theo tháng. Ri
ñ c xácñ_nh như sau: Ri = (P t – P t-1)/ Pt-1
Rm: T# su_t sinh l i c"a VN index, s' li u l_y t+ giáñóng c !a c"a m_i tháng và ñ c
xácñ_nh như sau: Rm = (Pvn t – Pvn t-1)/ Pvn t-1
Theo như ph n lý thuy _t trình bày % trên thì nhi_u nhà kinh t _ th &ng l_a ch_n th&i gian
ñ_ _c tính beta kho_ng th&i gian t+ 2- 5 năm. Trong bài nghiên c_u tác gi_ s_ s! d_ng s'
li u l_ch s! trong 4 năm t+ 01/2006 – 12/2009. S ' li u v_ t# su_t sinh l i l_y m_c giá
ñóng c !a c"a tháng và ñ c t.ng h p t+ trang website cophieu68.com.
Mô hình h ,i quy trên tác _gis_ s! d_ng mô hình h ,i quy OLS và s _ ki_m ñ_nh các gi_
thuy_t c. ñi_n ñ_ xácñ_nh s_ ñúng ñ5n c"a mô hình.
Và theo nh ư lý thuy _t trình bày % trên thì tác _gis_ s! d_ng 2 cách _c tính h s' beta.
(1) Beta h,i quy t+ mô hình OLS và th _ (2) H s' beta ñi_u ch0nh dài h _n.
H' s_ beta dài h _n = H' s_ beta OLS * 2/3 + 1/3
2.2 Mô hình kinh doanh chênh 'lch giá (Arbitrage pricing model_ APM)
Theo như lý thuy _t thì mô hình kinh doanh chênh l ch giá (Arbitrage pricing model_ APM
) là s _ phát tri_n c"a mô hình CAPM trình bày % trên tuy nhiên trong mô hình này thì theo
có nh _ng nhân t ' vĩ mô tác ñ-ng vào t # su_t sinh l i c"a c. phi_u.
27
Ri = Rf + β1( R1 – R f) + β2 (R2 - Rf) + β3 (R3 - Rf)+ ... + βn (Rn - Rf)
Trong ñó các h s' beta ñ c xácñ_nh b3ng cách h,i quy phương trình sau ñây.
Ri = βo + β1*R1 + β2*R2+ ...+ βn*Rn
Theo như tác gi_ Trn Th_ Ng_c Di_m trong lu_n văn th_c sĩ kinh t_ (2008), “ *ng d_ng các
lý thuy_t hi n ñ_i trong vi c ño l &ng r"i ro c"a các ch_ng khoán liêm_yt t_i s% giao d_ch
ch_ng khoán thành ph' H, Chí M_nh.” Các nhân t' vĩ mô mà tác gi_ ñ_ xu_t cho vào mô
hình bao g ,m các nhân t' như sau: (1) T# su_t sinh l i c"a th_ tr &ng ño l &ng b%i t# su_t
sinh l i c"a ch0 s' Vn-index; (2) l_m phátño l &ng b%i ch0 s' giá tiêu dùng;
(3) Ch0 s' giá vàng ; (4) Ch0 s' giáñ,ng USD. Tuy nhiên trong bài nghiên _cu này tác gi_
xin b. sung thêm 4 nhân t' n_a ñó là: (5) Ch 0 s' giá du th_ gi_i; (6) Ch0 s' v_ t.ng m_c
bán 7l; (7) Ch0 s' ñu tư c"a chính ph" Vi t Nam; (8) Ch0 s' công nghi p. Các 's li u ñ c
s! d_ng l_y theo tháng vàñ c l_y t+ t.ng c_c th'ng kê Vi t Nam.
Theo công th _c như sau:
R = (Pn – Pn-1) / Pn-1
Như v_y mô hình APM mà tác gi_ s! d_ng s_ d_ng như sau:
Ri = Rf + βm (Rm-Rf) + βcpi (Rcpi-Rf) + βG (RG-Rf) + βus (Rus-Rf) + βO (Ro-
Rf) + βiv (Riv-Rf) + βb (Rb-Rf) + βc (Rc-Rf)
Rm: Su_t sinh l i c"a th_ tr &ng
Rcpi: Chênh lch % ch0 s' giá tiêu dùng tháng này so_ ivtháng tr _c
RG: Chênh lch ch0 s' giá vàng tháng này so _vi tháng tr _c
RUS Chênh lch ch0 s' ñ,ng USD tháng này so v_i tháng tr _c
Ro: Chênh lch % giá du tháng này so v_i tháng tr _c
Riv: Chênh lch % gi_a ngu,n v'n ñu tư tháng này so v_i tháng tr _c
Rb: Chênh lch % t.ng m_c bán 7l hàng hóa và d _ch v_ tháng này v_i tháng tr _c
Rc: Chênh lch % s_n lư ng công nghi p tháng này v_i tháng tr _c
28
β: H s' beta c"a nhân t ' vĩ mô i.
Các h s' beta ñ c _c tính b%i mô hình h ,i quy OLS như sau.
Ri= β + βm(Rm) +βcpi(Rcpi) + βGRG+ βus(Rus) + βO(Ro) + βiv(Riv) + βb(Rb) + βc(Rc)
+ Tác gi_ s! d_ng mô hình kinh t _ lư ng ñ_ ki_m ñ_nh các nhân t' trên có th_c s_ _nh
h %ng t_i t# su_t sinh l&i hay không và s _ lo_i b1 các nhân t' không th _c s_ _nh h
%ng t_i t# su_t sinh l i.
+ S' li u ñ c thu th_p t+ t.ng c_c th'ng kê và các trang website tin _cy, và s ' li u ñ c
ñ c thu th_p trong giai ño_n 01/2006 – 12/2009 theo tháng.
2.3 K1t h_p mô hình ñ2nh giá tài s(n v_n (CAPM) và lý thuy 1t cơ c!u v_n
Modigliani & Miller (M&M)
Theo như lý thuy _t ñã trình bày % trên thì _s k_t h p mô hình CAPM và lý thuy _t M&M
thì t# su_t sinh l i ñ c _c tính như sau:
reVN = E[R] VN = E[Rcùng ngành ]US + Rpc + Rpe
+ Các ch0 s' như phn bù r"i ro qu'c gia ( Rpc) ñ c xácñ_nh d_a trên h_n m_c tín nhi m
c"a t. ch_c Moody’s công b ' năm 2010.
+ Phn bù r"i ro t# giá h'i ñoái (Rpe)ñ c xácñ_nh d_a trên chênh chl lãi su _t gi_a ti_n g!i ñ,ng n-i t (VND) v_i ñ,ng ñô la M 4 (USD) tai trung bình các ngân hàng % th&i
ñi_m hi n t_i.
+ T# su_t reUS ñ c _c tính theo mô hình CAPM và ta s _ ti_n hành di _u ch0nh h s' beta
t+ beta c"a M4 sang h s' beta c"a các công ty Vi t Nam.
US US USβ
VN US
re = E[Rcùng ngành ] = Rf + L *(Rm - Rf)
βUUS = βL
US / [1+(1-tUS)*(D/E)US]
βLVN= βU
US*[1+(1-tVN)*(D/E)VN]
29
CHƯƠNG 3 _NG DNG CÁC MÔ HÌNH TÀI CHÍNH XÁC ðNH T_ SU_T
CHI_T KH_U VÀ GIÁ TR CÔNG TY C # PH$N BÁNH K %O BIBICA.
3.1 Phân tích công ty c 5 ph7n bánh k;o Bibica
3.1.1 T5ng quan v_ công ty bánh k;o Bibica_BBC
a. L2ch s< hình thành
Công ty c . phn Bánh k/o Biên Hoà có ti_n thân là phân x %ng k/o c"a nhà máy ð &ng
Biên Hoà (nay là Công ty c . phn ð &ng Biên Hoà)ñ c thành l _p năm 1990.
- Tháng 12/1998, phân x %ng Bánh - K/o - Nha ñ c chuy_n thành Công ty c . phn Bánh
k/o Biên Hoà theo quy_t ñ_nh s' 234/1998/Qð-TTg c"a Th" t _ng Chính Ph". Gi_y phép
ð ng ký kinh doanh s ' 059167 do S% K_ Ho_ch ðu tư T0nh ð,ng Nai c_p ngày
16/01/1999.
- V'n ñi_u l c"a Công ty là 154.207.820.000 VND.
- Tr_ s% chính c"a Công ty t _i 443 Lý Th &ng Ki t - Qu_n Tân Bình - Tp. H , Chí Minh
- Công ty ñã ñ c Gy ban Ch_ng khóan Nhà n _c c_p phép niêm _yt ngày 16/11/2001 và
chính th _c giao d_ch t_i Trung tâm giao d _ch ch_ng khoán TP.HCM +t ñu tháng
12/2001 v_i mã ch _ng khoán c"a công ty trên sàn là BBC.
- Các nhà máy công ty con và công ty liên k_t c"a công ty c . phn Bibica
Tênð2a ch6 ð n v2 thành viên
Nhà máy Bibica Biên Hòa
Nhà máy Bibica Hà N-i
Chi nhánh Công ty Bibica t_i Tp.HCM
Chi nhánh Công ty Bibica t_i ðà N =ng
Chi nhánh Công ty Bibica t_i Cn Thơ
KCN Biên Hòa 1, Tp. Biên Hòa, ð,ng Nai
KCN Sài ð,ng B, Q.Long Biên, Hà N-i 443
Lý Th &ng Ki t, Q.Tân Bình,TP HCM 267B,
ð'ng ða, Q.H_i Châu, TP ðà N =ng 5A1 ð
&ng 30/4, Q.Ninh Ki_u, TPCn Thơ
Công ty con
Công ty TNHH MTV Bibica mi _n ðông KCN M 4 Ph _c 1, Huy n B_n Cát, Bình Dương
Công ty liên k1t
Cty c. phn Công nghi p Th_c ph)m Hu_ 118B, Lý Thái T., TP Hu_, Th+a Thiên Hu_
30
b. Lĩnh v0c kinh doanh
Ngành ngh _ kinh doanh chính c"a công ty ñó là:
- S_n xu_t, kinh doanh trong và ngoài n _c, bao g,m các lãnh v_c v_ công nghi p ch_
bi_n bánh - k/o - m_ch nha – b -t dinh d 8ng – s _a và các s_n ph)m t+ s_a, s_a ñ_u nành
– n _c gi_i khát – b-t gi_i khát và các lo_i th_c ph)m ch_ bi_n khác.
- Xu_t nh_p kh)u: Nh_p kh)u các nguyên_vt li u, thi_t b_ ph_c v_ cho s_n xu_t kinh
doanh c"a Công ty. Xu _t kh)u các _sn ph)m: bánh - k/o - m_ch nha, các lo_i s_n ph)m và
hàng hóa khác.
- Kinh doanh các ngành ngh_ khác trong ph_m vi ñ ng ký và phù h p v_i quy ñ_nh c"a
pháp lu_t.- Xu_t kh)u các _sn ph)m bánh k/o và các hàng hoá khác.
Th_ tr &ng c"a công ty khá r-ng l_n. Ngoài cung c _p các _sn ph)m bánh k/o trong th_
tr &ng n-i ñ_a, công ty còn cung c _p m-t s' s_n ph)m sang n _c ngoài nh ư M4, ð_c,
Nam Phi...
c. Nh/ng nét chính v_ quá trình phát tri_n c_a công ty
- Ngày 16/01/1999, Công ty C . Phn Bánh K/o Biên Hòa v_i thương hi u Bibica ñ c
thành l _p t+ vi c c. phn hóa ba phân x %ng : bánh, k/o và m _ch nha c"a Công ty
ð &ng Biên Hoà. Ngành ngh_ chính c"a Công ty là s _n xu_t và kinh doanh các s_n
ph)m: bánh k/o, nha, rư u và v 'n ñi_u l Công ty vào th &i ñi_m ban ñu là 25 t 0 ñ,ng.
- ðu năm 2000, Công ty phát tri_n h th'ng phân ph 'i theo mô hình m _i. Các chi
nhánh _ti Hà N -i, ðà N =ng, thành ph ' H, Chí Minh, Cn Thơ ln lư t ñ c thành l _p.
ð,ng th&i, Công ty ñã ñu tư dây chuy _n s_n xu_t snack v_i công su _t 2 t_n / ngày b 3ng
thi_t b_ ñ c nh_p t+ Indonesia.
- Tháng 2 năm 2000, Công ty vinh d _ là Công ty ñu tiên trong ngành hàng bánh k/o
Vi t Nam ñ c c_p gi_y ch_ng nh_n ñ_t tiêu chu)n ISO 9002 c"a t. ch_c BVQI Anh Qu'c.
- Tháng 3 năm 2001, ð_i H-i c. ñông nh _t trí tăng v'n ñi_u l t+ 25 t0 ñ,ng lên 35 #t
ñ,ng t+ ngu,n v'n tích lũy có ñ c sau 2 năm ho_t ñ-ng d _i pháp nhân Công Ty C.
Phn.
31
- Tháng 7 năm 2001, Công ty kêu g_i thêm v'n c. ñông, nâng v 'n ñi_u l lên 56 0t ñ,ng. -
Tháng 9 năm 2001, Công ty ñ u tư dây chuy _n s_n xu_t bánh trung thu và cookies nhân
v_i công su _t 2 t_n / ngày và t .ng m_c ñ u tư 5 t0 ñ,ng.
- Ngày 16/11/2001, Công ty ñ c Gy Ban Ch_ng Khoán nhà n _c c_p phép niêm _yt trên
th_ tr &ng ch_ng khoán và chính th_c giao d_ch t_i trung tâm giao d _ch ch_ng khoán
thành ph ' H, Chí Minh.
- Cu'i năm 2001, Công ty l 5p ñ(t dây chuy _n s_n xu_t bánh Bông Lan kem cao c_p v_i
công su _t 1,500 t_n / năm v_i t.ng m_c ñ u tư lênñ_n 19.7 t# ñ,ng.
- Tháng 4 năm 2002, nhà máy Bánh K/o Biên Hoà II ñ c khánh thành t_i khu công nghi
p Sài ð,ng, Gia Lâm, Hà N -i.
- Tháng 10 năm 2002, Công ty chính th _c ñ a vào v _n hành dây chuy _n chocolate v_i
công ngh hi n ñ_i c"a Anh Qu'c
- Cu'i năm 2002, công ty b 5t tri_n khai th_c hi n d_ án m% r-ng dây chuy _n Snack v_i
công su _t 4 t_n / ngày.
- B _c sang năm 2004, công ty ñã ñ u tư vào h th'ng qu_n tr_ t.ng th_ doanh nghi p
ERP. ð,ng th&i, năm này c ũng ñã ñánh d_u m-t b _c chuy_n m_i cho h th'ng s_n
ph)m Công ty trong t ương lai. Công ty ñã kí k _t h p ñ,ng v_i vi n dinh d 8ng Vi t Nam
ñ_ ph'i h p nghiên c_u s_n xu_t nh_ng s_n ph)m giàu dinh d 8ng và phù h p mong mu'n
s! d_ng các _sn ph)m t't cho s_c kho7 c"a ng &i tiêu dùng.
- ð u năm 2005, Công ty v _i s_ tư v_n c"a Vi n Dinh D 8ng Vi t Nam cho ra ñ&i dòng
s_n ph)m dinh d 8ng : Bánh dinh d 8ng Mumsure dành cho ph _ n_ có thai và cho con
bú, b-t dinh d 8ng d_ng bánh Growsure dành cho tr7 em % ñ- tu.i ăn d(m. Các _sn
ph)m này ñ c s_ tư v_n và th ! nghi m lâm sàng b %i Vi n Dinh D 8ng Vi t Nam và trên
bao bì c"a t_t c_ các _sn ph)m “Light” ñ_u có con d _u c"a Vi n Dinh D 8ng.
- Gi_a năm 2005, công ty m % r-ng ñ u tư sang lĩnh v_c ñ, u'ng và cho ra ñ&i s_n ph)m
b-t ngũ c'c v_i thương hi u Netsure và Netsure “light”. ð,ng th&i, công ty ñã ñ u tư vào
dây chuy _n s_n xu_t bánh mì ươti t_i nhà máy Bánh K/o Biên Hoà II, Gia Lâm, Hà N-i.
32
- Cũng trong năm 2005, công ty ñã th _c hi n m-t s' d_ ánñu tư tài chính : ñu tư vào
c. phi_u c"a Công ty Gilimex, h p tác _sn xu_t v_i Công ty c . phn công nghi p th_c
ph)m Hu_ v_i 27% v'n c. phn và ph 'i h p s_n xu_t nhóm s _n ph)m Custard cake v_i
thương hi u Paloma.
- Sang năm 2006 công ty b 5t ñu xây d _ng h th'ng nhà máy m_i t_i khu công nghi p M4
Ph _c thu-c t0nh Bình Dương ñ_ s_n xu_t các _sn ph)m ch" l_c mà công su _t s_n xu_t
hi n t_i chưa ñ" ñáp_ng nhu cu th_ tr &ng. ð,ng th&i, công ty ñang t_p trung ñu tư xây
d _ng phân x %ng k/o cao c_p ñ_t tiêu chu)n HACCP, ñu tư dây chuy _n s_n xu_t
k/o cao c_p ñ_ ñáp_ng nhu cu tiêu th_ trong n _c và xu _t kh)u.
- Ngày 17/1/2007 công ty C . Phn Bánh K/o Biên Hòa chính th_c ñ.i tên thành "Công
Ty C. Phn Bibica".
- Trong năm 2007 công ty ñã ñ a Công ty thành viên BIBICA Mi_n ðông vào ho _t ñ-ng
v_i s_n ph)m Layer Cake mang nhãn hi u HURA thông th &ng và HURA GOLD ch _t
lư ng cao c_p (S_n ph)m cao c_p ñ c Ph" sôcôla, r 5c h_t . . . ) t+ tháng 10/2007. S_n
xu_t .n ñ_nh v_i năng su_t cao hơn năng su_t thi_t k_ t+ 10 ñ_n 30%.
- Mua toà nhà 443 Lý Th &ng Ki t - Ph &ng 8 - Qu_n Tân Bình vào tháng 10/2007 làm
nhà V ăn phòng Công ty BIBICA và cho Ngân Hàng TECHCOMBANK thuê 1 phn
(g,m tng 1A, 1B và t ng 2A). d.
B_ máy 5t ch_c c_a công ty
Các thành viên"ca H-i ñ,ng Qu_n tr_ c"a công ty
Tên Ch_c danh
Ông DONG JIN PART Ch " t_ch B. nhi m ngày 28/03/2009
Ông TR ƯƠNG PHÚ CHI _N Phó Ch " t_ch B. nhi m ngày 28/03/2009
Ông PHAN V ĂN THIJN Thành viên
Ông VÕ NG _C THÀNH Thành viên
Ông NGUY KN NG_C HÒA Thành viên
Ông SEOK HOON YANG Thành viên
Ông JEONG HOON, CHO Thành viên B . nhi m ngày 28/02/2009
33
- Các thành viên_ca Ban Giámñ_c ñã ñi_u hành công ty trong n ăm 2009
Tên Ch_c danh
Ông TR ƯƠNG PHÚ CHI N T.ng Giámñ'c
Ông PHAN V ĂN THIJN Phó T .ng Giámñ'c
Ông NGUY KN QULC HOÀNG Phó T .ng Giámñ'c
- Các thành viên Ban ki_m soát
Ông LÊ HOÀI NAM Tr ư%ng Ban Ki m soát
Ông TR MN QULC VIJT Thành viên
Ông TR MN LÊ VI JT HÙNG Thành viên
Hình 3.1 Sơ ñ, b- máy qun lý c "a công ty c . ph n Bibica
Ngu,n s' li u: http://www.bibica.com.vn
34
3.1.2 Phân tích môi tr 4ng c_nh tranh c_a công ty
a. Phân tích ngành bánh k;o
Ngành bánh k/o là ngành ñã hình thành t + r_t lâu ñ&i hi n nay, khi nh5c t_i nh_ng s_n
ph)m bánh k/o thì không ai còn xa l _ v_i các tênñó n _a. Trên th_ tr &ng ngày nay có r
_t nhi_u các _sn ph)m bánh k/o c"a nhi_u các qu'c gia trên th_ gi_i và c "a Vi t Nam.
Ngành bánh k/o có t 'c ñ- tăng tr %ng trên th_ gi_i % m_c 2%/ năm. Tuy nhiên% các n _c châu Á nói chung và Vi t Nam nói riêng thì t'c ñ- tăng tr %ng % m_c cao hơn t+
6%-7% năm. Nguyên nhân d:n t_i t'c ñ- tăng tr %ng c"a Vi t Nam tăng cao như v_y là
do các y_u t' như sau:
- Dân s ' c"a n _c ta % kho_ng trên 86 triu dân, ña phn là dân s ' tr7 nhu cu k/o c"a
nhóm ng &i này khá cao.
- M_c s'ng dân c ư trong khu v_c này ngày càng ñ c c_i thi n, kinh t_ phát tri_n ñi_u
này s _ làm cho nhu c u k/o c"a tăng lên.
- T# l kh'i lư ng k/o trênñu ng &i v:n th_p (1,25kg/ng &i/năm) so v_i các n _c phát
tri_n trên th_ gi_i. Xu h _ng tiêu dùng các_ns ph)m k/o có ch _t lư ng dinh d 8ng cao
ñang là nhu c u quan tr_ng tr_ng và c n thi_t hi n nay.
b. Phân tích các ñ_i th_ c_nh tranh trong ngành
Hi n nay % Vi t Nam ñã có trên 30 doanh nghi p s_n xu_t bánh k/o ñáng k_ t_i là các
doanh nghi p s_n xu_t bánh k/o như: công ty c . phn Kinh ðô; công ty c . phn Bibica, công
ty c . phn bánh k/o H_i Hà; cô ty c . phn H_i Châu; CTCP ch _ bi_n th_c ph)m Kinh ðô
Mi _n B5c, công ty ñ &ng Qu_ng Ngãi …
+ Công ty c 5 ph8n Kinh ðô
Khi nh5c t_i doanh nghi p s_n xu_t bánh k/o thì ta không th _ nh5c t_i công ty c . phn Kinh
ðô. Kinh ðô thành l _p 02/03/1993 và hi n nay ñang là công ty có th _ phn l_n nh_t trong
ngành bánh k/o v_i kho_ng 20%. Hi n nay công ty c . phn Kinh ðô ñang c_nh tranh r_t l_n
v_i Bibica % th_ tr &ng mi_n nam v_i các _sn ph)n bánh Bánh Cracker và bánh Cookie.
V_i h th'ng phân ph 'i g,m 130 ñ_i lý, s _n ph)m c"a Kinh ðô ñ c phân
35
ph'i trên kh5p th_ tr &ng Vi t Nam, ñ(c bi t t_i thành ph ' HCM. Kinh ðô r _t chú tr_ng
ñ_n các ho_t ñ-ng ti_p th_ v_i nhi_u bi n pháp như qu_ng cáo, khuy_n mãi, t # l chi_t
kh_u cho cácñ_i lý cao và ñ(c bi t là thi _t l_p h th'ng các bakery _ti thành ph ' HCM, th_
tr &ng chính c"a Công ty. Các s_n ph)m bánh k/o c"a Kinh ðô th &ng cao hơn so v_i các
_sn ph)m c"a các công ty khác trong ngànhñ,ng th&i trong giai ño_n hi n nay công ty
ñang có xu h _ng m% r-ng các ĩlnh v_c kinh doanh sang các ngành khác như
mua bán nông s_n th_c ph)m, công ngh ph)m, d_ch v_ thương m_i qu_ng cáo, b_t ñ-ng
s_n … Tuy nhiên ñây v :n có th _ nói r 3ng công ty c . ph n Kinh ðô v :n là công ty m
_nh trong ngành.
+ Công ty c 5 ph8n bánh k;o H(i Hà
Công ty c . ph n bánh k/o H_i Hà thành l _p ngày 25/12/1960 ñây là công ty có l _ch s!
hình thành khá lâu ñ&i. ðây là công ty l _n th_ 3 trong ngành bánh k/o v_i th_ ph n chi_n
kho_ng 7,6% sau Kinh ðô và Bibica. S _n ph)m c"a công ty có khá nhi_u lo_i như bánh
cookies, bánh quy, k/o c_ng, k/o m_m và k /o d7o tuy nhiênñi_m m_nh c"a công ty v :n là
s _n ph)m k/o, ñ(c bi t là s _n ph)m k/o d7o. Hi n nay công ty ñang có h ơn 100 ñ_i lý
trong c_ n _c. Tuy nhiên th_ tr &ng ch" y_u c"a công ty là th _ tr &ng mi_n b5c và các
s_n ph)m c"a công ty th &ng manh nhi_u y_u t' mùi v_ hoa qu_ c"a mi_n b5c.
+ Công ty c 5 ph8n bánh k;o H(i Châu
Công ty C . ph n Bánh k/o H_i Châu, thành viên c"a T.ng Công ty mía ñ &ng I - B-
Nông nghi p và phát tri_n nông thôn, ti _n thân là Nhà máy H _i Châu ñ c thành l _p ngày
2/9/1965. Là m -t trong nh_ng Công ty hàng ñ u c"a Vi t Nam trong lĩnh v_c s_n xu_t
bánh, k/o, th_c ph)m v_i trên 35 năm phát tri_n, liên _tc ñ.i m_i công ngh và ñ u tư thi_t
b_ hi n ñ_i v_i qui mô phát tri_n ngày càng cao. Quy mô s _n xu_t kinh doanh c"a Công ty
t ăng lên hàng năm v_i t'c ñ- tăng tr %ng bình quân trên 20% năm, doanh thu s_n ph)m
hàng hoá trên 160#t VNð/năm .S_n ph)m c"a công ty c ũng r_t ña d_ng: bánh bích quy,
quy kem, lương khô t .ng h p, kem x'p, kem x'p ph" sôcôla, k /o c_ng, k/o m_m. Hi n nay
công ty có th _ ph n kho_ng 3% và c ũng gi'ng tương t_ như công ty c . ph n bánh k/o H_i
Hà th _ ph n ch" y_u c"a công ty là mi _n b5c.
36
+ Các công ty bánh ;ko khác
Bên c_nh các công ty l_n trong ngành bánh như trên hin nay cón có r _t nhi_u các công ty
có tri _n v_ng phát tri_n như công ty ñ &ng Qu_ng Ngãi , công ty bánh k/o Tràng An,
công ty ñ &ng Lam Sơn…
c. V2 th1 c_a công ty trong ngành
Công ty c . ph n Bibica là công ty hình thành trên 18 n ăm và hi n nay công ty ñã có r _t
nhi_u nh_ng thành t _u trong ngành s _n xu_t và ch _ bi_n bánh k/o. Thương hi u bánh
k/o Bibica ñã tr % lên quen thu-c ñ'i v_i ng &i tiêu dùng "ca Vi t Nam.
Bibica ñ c bình ch_n là 1 trong t .ng s' 100 thương hi u m_nh c"a Vi t Nam năm 2008 do
do báo Sài Gòn Ti_p Th_ bình ch_n, ñ,ng th&i thương hi u bánh Bibica là 1 trong 500
thương hi u n.i ti_ng do T_p chí Vi t Nam Business Forum th_c hi n.
Bibica luôn luôn là doanh nghi p ñ_ng trong t'p 5 c"a ngành bánh k/o c"a Vi t Nam v_i
th_ ph n công ty n ăm 2008 là 10% và th &ng gi_ v_ trí ñ_ng ñ u th_ tr &ng v_ s_n
ph)m bánh k/o.
Trong các năm qua công ty liên ti_p kí k_t nhi_u d_ án h p tác v_i các thương hi u n.i
ti_ng như: Trà Lipton unilever trong d _p Trung Thu; h p tác gia công s_n ph)m v_i
Imexpharm và D ư c H_u Giang, h p ñ,ng h p tác chi_n lư c v_i Công ty Lotte Hàn Qu'c.
3.1.3 Phân tích tài chính
3.1.3.1 Phân tích báo cáo thu nh.p
a. Doanh thu
Doanh thu t+ ho_t ñ-ng kinh doanh c"a công ty là ch 0 tiêu quan trong trong vic ñánh giá
k_t qu_ ho_t ñ-ng kinh doanh s_n xu_t c"a công ty . Trong năm 2009 tình hình doanh thu
c"a công ty là 626,954,153,074 t ăng 15,35% so v_i năm 2008 (544,419,275,651) Tuy t'c
ñ- tăng tr %ng doanh thu c"a công ty có gi _m so v_i năm 2008 nhưng mà ñây c ũng là
con s' khá 'tt trong tình hình kinh t_ như hi n nay. Bi_u ñ, th_ hi n doanh thu c"a công
ty th_ hi n như sau.
37
Hình 3.2 Bi_u ñ, doanh thu c"a công ty trong giai ño_n năm 2005 - 2009
700.000 627.997
600.000544.419
453.975500.000
400.000341.331
285.362
300.000
200.000
100.000
0Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Qua bi_u ñ, trên ta có th_ nh_n th_y 1 t'c ñ- tăng tr %ng doanh thu c"a công ty khá ñ_u
ñ(n qua các năm. ð(c bi t là công ty v _n gi_ ñ c t'c ñ- tăng tr %ng .n ñ_nh trong giaiño_n 2008-2009 khi mà n _n kinh t_ trong n _c và th _ gi_i có nhi _u nh_ng bi_n ñ-ng b_t
th &ng.
b. Phân tích l _i nhu.n c_a công ty
Như chúng ta ñã biêt l i nhu_n thu n t+ ho_t ñ-ng s_n xu_t kinh doanh c"a công ty ñ c
tính như sau
LNHðSX=DT thu8n – GVHB + DTH ðTC- CPTC - CPBH – CPQL
+ Chi phí giá v_n hàng bán (ð n v_ tính tri u ñ,ng)
2005 2006 2007 2008 2009
216,46 254,909 335,662 420,514 440,664
Ngu,n s' li u : cophieu68.com
Giá v'n hàng bán c"a công ty n ăm 2009 tăng nh/ % m_c 4,79% so v_i giá v'n hàng bán
c"a công ty n ăm 2008, ñi_u này c ũng h p lý b %i vì doanh thu c"a công ty n ăm 2009
ñã
tăng lên 15,35%.
38
+ Chi phí qu(n lý và chi phí bán hàng (ð n v_ tính tri u ñ,ng)
Ch6 tiêu 2005 2006 2007 2008 2009
Chi phí bán hàng 35,856 51,308 74,254 76,055 109,73
Chi phí qu_n lý doanh nghi p 14,267 16,092 21,061 28,102 33,588
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Trong năm 2009 chi phí qu_n lý doanh nghi p và chi phí bán hàng c"a công ty ñ_u tăng
19,52% và 44,28%. Khi doanh thu c "a công ty t ăng lên thì các chi phí nhưchi phí bán
hàng và chi phí qu _n lý doanh nghi p tăng lên là m-t ñi_u t_t nhiên. Chi phí bán hàng là
chi phí liên quan khá ch(t ch_ v_i doanh thu c"a công ty
+ L_i nhu.n t= ho_t ñ_ng s(n xu!t kinh doanh
B_ng th'ng kê l i nhu_n tr _c thu_ c"a công ty 2005-2009 ( ð n v_ tính tri u ñ,ng)
Năm 2005 2006 2007 2008 2009
L i nhu_n tr _c thu_ 16.016 25.332 33.325 21.925 64.435
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Nhìn vào b _ng trên ta nh_n th_y r3ng l i nhu_n tr _c thu_ c"a công ty t ăng r_t cao so v_i
năm 2008. th_m chí là cao nh _t trong vòng 5 n ăm tr% l_i ñ_y. ði_u này r _t ñáng
m+ng ñ'i v_i công ty. M _c l i nhu_n tr _c thu_ cao như v_y là do nguyên nhân sau:
- L i nhu_n g-p c"a công ty t ăng so v_i năm 2008 do công ty s ! d_ng t't nguyên liu
ñ u vào th _ hi n % giá v'n hàng bán tăng nh/.
- Công ty n ăm nay có l i nhu_n t+ ho_t ñ-ng tài chính khá cao (kho_ng 19 t# ñ,ng)
- Các kho_n chi phí như chi phí bán hàng, giá 'vn hàng bán, chi phí bán hàng ătng nh/ so
v_i năm 2008.
+ L_i nhu.n sau thu1 c_a công ty
Trong năm 2008 m-t s' d_ ánñ u tư m% r-ng c"a Công ty C . ph n Bibica (dây chuy _n
Socola, dây chuy _n s_n xu_t bánh mỳ tươi, dây chuy _n k/o viên nén và dây chuy_n k/o
39
d_p viên) v:n ñang trong th&i gian ñ c h %ng ưu ñãi mi _n gi_m thu_ 50% tính trên thu
nh_p ch_u thu_ tăng thêm.
Công ty TNHH m -t thành viên Bibica mi_n ðông (công ty con c "a Công ty C . ph n
Bibica) ñ c thành l_p theo gi_y phép s' 4604000132 ngày 21/9/2007 ñang trong giai
ño_n ưu ñãi ñ u tư: ñ c mi_n thu_ 100% trong 3 năm k_ t+ năm 2008, gi_m thu_ 50% trong vòng 7 n ăm ti_p theo và h %ng m_c thu_ su_t 15% trong vòng 12 n ăm.
Vì các nguyên nhân trên nên doanh nghipch0 còn ñóng thu _ ít hơn các năm tr _c và
ñi_u này làm cho l i nhu_n sau thu_ c"a công ty t ăng cao.
Hình 3.3 Bi_u ñ, l i nhu_n sau thu_ c"a công ty trong n ăm 2005 – 2009
60.00057.545
50.000
40.000
30.00019.183
24.44320.851
20.000 12.284
10.000
0Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Tuy nhiênñây ch 0 là y _u t' t_m th&i c"a doanh nghi p sau khi h_t h_n gi_m thu_ thì s'
thu_ c"a công ty s _ tăng tr% l_i. Doanh nghi p nên _tn d_ng th&i ñi_m này ñ_ kinh
doanh t't.
T+ k_t qu_ báo cáo tài chính "ca công ty ta có nh _ng nh_n xét như sau:
- Trong giai ño_n năm 2008 -2009 tình hình kinh t_ có nhi _u nh_ng b_t th &ng tuy nhiên
doanh thu và l i nhu_n c"a công ty v :n tăng tr %ng % m_c cao.
- Trong năm 2009 công ty ñã s ! d_ng h p lý các kho_n chi phí như giá v'n hàng bán, chi
phí qu_n lý, chi phí bán hàng,… ñi_u này ñã giúp cho công ty có ngu ,n l i nhu_n khá cao.
40
- Công ty n ăm 2009 ñã s ! d_ng h p lý ngu ,n v'n và nh _ng ưu ñãi c "a chính ph" kích
c u c"a chính ph" ñ_ gi_m thi_u ñ c chi phí tài chính.
- Công ty Bibica ngày càng th _ hi n là công ty có v _ th_ l_n trong ngành s _n su_t bánh
k/o c"a Vi t Nam.
3.1.3.2 Phân tích b (ng cân ñ_i k1 toán
a. Phân tích c ơ c!u tài s (n c_a công ty
B_ng th'ng kê .tng tài s _n c"a công ty 2008- 2009 ( ð n v_ tính tri u ñ,ng)
Ch6 tiêu 2008 2009
T5ng c_ng tài s (n 606.168 736.809
T.ng tài s _n c"a công ty n ăm 2009 tăng so v_i năm 2008 là 21,55% và m _c tăng ch"
y_u là do tài s _n dài h _n c"a công ty ( 93,87% so v _i năm 2008)
Hình 3.4 Bi_u ñ, cơ c_o tài s _n c"a công ty trong giai ño_n 2008 – 2009
100,00%
90,00% 33,64%
80,00% 53,65%70,00%
60,00%Tài s_n dài h_n
50,00%Tài s_n ng_n h_n
40,00% 66,36%
30,00% 46,35%20,00%
10,00%
0,00%2008 2009
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
T+ bi_u ñ, trên ta th_y r3ng trong năm 2009 cơ c_u tài s _n c"a công ty ñã có nhi _u thay
ñ.i so v_i năm 2008. Trong năm 2009 thì cơ c_u tài s _n dài h _n c"a công ty cao h ơn
tài s_n ng5n h_n trong khi ñó n ăm 2008 thì ngư c l_i.
Nguyên nhân làm cho cơ c_u tài s _n dài h _n cao hơn tài s _n ng5n h_n ñó là công ty ñã
ñ u tư thêm máy móc thi_ b_ th_ hi n tài s _n c' ñ_nh c"a công ty ñã t ăng lên g_p 2 l n
so v_i năm 2008. Trong khi ñó tài s _n ng5n h_n c"a công ty ñã gi _m so v_i năm 2008
là
41
15% và tài s _n ng5n h_n ch" y_u c"a công ty là ti _n m(t (chi_m kho_ng 59,96% trong tài
s_n ng5n h_n).
Như v_y vi c ñ u tư vào tài s _n c' ñ_nh c"a công ty là vi c làm t 't vì vi c ñ u tư này s _
giúp công ty m% r-ng quy mô s _n su_t, tăng năng su_t,… ði_u này s _ giúp công ty phát
tri_n, tăng s_c c_ch tranh và t ăng v_ th_ c"a công ty trong ngành.Vi c tài s _n ng5n h_n c"a công ty n ăm 2009 ch" y_u là ti _n m(t ñi_u này s _ làm t ăng kh_
năng thanh toán c"a công ty, ñi_u này vô cùng quan tr _ng giúp cho công ty vư t quan
th&i kỳ kh"ng ho_ng. Tuy nhiên khi mà kinh t_ .n ñ_nh thì công ty c n cân nh 5c l_i cơ
c_u tài s _n này.
b. Phân tích c ơ c!u ngu>n v_n c_a công ty
Hình 3.5 Bi_u ñ, cơ c_u ngu,n v'n c"a công ty 2008 - 2009
120%
100%
80%81,57% 71,02%
60%
40%
20% 18,43% 28,98%
0%2008 2009
N_ ph_i tr_ Ngu_n v_n ch_ s hu
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Trong năm 2009 thì cơ c_u ngu,n v'n c"a công ty không thay ñ.i nhi_u so v_i năm 2008.
Trong năm 2009 thì các kho_n n ph_i tr_ c"a công ty t ăng so v_i năm 2008 và trong cơ
c_u n ph_i tr_ thì ch" y_u v:n là các kho_n n ng5n h_n (73,61%). Trong khi
ñó n ăm 2009 ngu,n v'n ch" s% h_u c"a công ty c ũng tăng (5,83% kho_ng 28,82 t# )
và v'n ch" s% h_u v:n chi_m 1 t# tr_ng r_t cao (99,68%) trong t.ng ngu,n v'n ch" s%
h_u các ngu,n kinh phí và qu 4 chi_m 1 t# l r_t nh1.
42
Như v_y ta có th _ nh_n th_y r3ng công ty Bibica có t # tr_ng v'n ch" s% h_u cao là bi _u
hi n 1 cơ c_u tài chính v _ng m_nh và .n ñ_nh, r"i ro th_p và công ty có ti _m l_c m% r-ng
quy mô s _n xu_t.
Tóm l _i t+ vi c phân tích b _ng cân ñ'i k_ toán trên ta nh_ th_y r3ng cơ c_u v'n c"a
công ty Bibica r _t t't, cơ c_u v'n ñó th _ hi n m_c ñ- r"i ro th_p phù h p v_i hoàn c _nh
kinh t_ ñ y bi_n ñ-ng hi n nay và vi c công ty ñ u tư vào tài s _n c' ñ_nh s_ t_o ñi_u ki n
thu_n l i cho công ty phát tri_n trong các giaiño_n s5p t_i.
3.1.3.3 Phân tích các ch6 s_ tài chính
a. Phân tích kh ( năng thanh toán n_ c_a công ty
Ch6 tiêu 2009 ð n v2
T# s' thanh toán hin th&i 2,17 L n
T# s' thanh toán nhanh 1,61 L n
Kỳ thu ti_n bình quân 35,59 Ngày
S' ngày t ,n kho bình quân 64,32 Ngày
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
M-t v_n ñ_ quan tr_ng ñ'i v_i công ty ñó là ch 0 s' ño l &ng kh_ năng thanh toán c"a
công ty. Các ch0 s' này th _ hi n kh_ năng thanh toán các kho_n n c"a công ty t _i th&i
ñi_m hi n t_i.
Trong năm 2009, t# s' thanh toán hin th&i c"a công ty là 2,17 cho th _y r3ng c_ 1 ñ,ng n
ph_i tr_ s_ có 2,17 ñ,ng tài s _n b_o ñ_m, ch0 s' này khá cao cho th_y công ty có kh _
năng thanh toán các kho_n n c"a công ty. Ch 0 s' thanh toán _tc th&i c"a công ty 1,61
cho bi_t n_u như hi n t_i tr_ 1 ñ,ng thì s_ có 1,61 ñ,ng b_o ñ_m, ñi_u này cho th _y kh_
năng thanh toán c"a công ty là t 't, công ty hi n ñang duy trì 1 lư ng hàng t ,n kho cao.
Như v_y t+ nh_ng ch0 s' trên chúng ta có th_ nh_n th_y r3ng công ty Bibica trong n ăm
2009 có nhi _u kh_ năng ñáp_ng ñ c tính thanh toán n b3ng tài s _n lưu ñ-ng c"a công
ty.
43
b. Ch6 s_ ño l 4ng hi'u qu( ho_t ñ_ng c_a tài s (n
Vòng quay tài s _n ng5n h_n 1,69
Vòng quay các kho_n ph_i thu 10,12
Vòng quay tài s _n c' ñ_nh 2,32
Vòng quay hàng t ,n kho 7,98
Vòng quay v 'n ch" s% h_u 1,23
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Các ch0 s' ño l &ng hi u su_t s! d_ng tài s _n cho chúng ta bi_t r3ng c_ 1 ñ,ng b1 vào
cho lo_i hình tài s _n ñó s _ làm t ăng lên bao nhiêuñ,ng doanh thu. C_ th_ như sau:
trong năm 2009 thì khi ta b1 thêm 1ñ,ng vào tài s _n ng5n h_n thì s_ t_o ta cho ta ñ c
1,69
ñ,ng doanh thu, tương t_ như các kho_n m_c khác như v_y qua nh_ng ch0 s' này giúp ta
hi_u ñ c ph n nào tình hình hi u qu_ ho_t ñ-ng c"a tài s _n.
Tuy nhiên khi phân tích các ch0s' này chúng ta c n chú ý t_i 2 ch0 tiêu quan _tng ñó là
ch0 tiêu vòng quay các kho_n ph_i thu 10,12 và vòng quay hàng t ,n kho 7,98. 2 ch0 s'
này khá cao cho chúng ta 1 nh_n th_y r3ng hi n nay công ty ñang ñ_ lư ng hàng t ,n kho
và kho _n ph_i thu % m_c th_p và công ty có th _ tăng lư ng hàng t ,n kho và các kho_n
ph_i thu ñ_ m% r-ng ñ c th_ ph n.
c. Phân tích ch 6 tiêuño l 4ng hi'u qu( ho_t ñ_ng kinh doanh
L i nhu_n g-p biên 29,83%
L i nhu_n tr _c thu_ biên 10,26%
L i nhu_n ròng biên 9,16%
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Các ch0 s' trên ph_n ánh kh_ năng t_o l i nhu_n t+ 1 ñ,ng doanh thu. C_ th_ như sau
trong năm 2009 thì c_ 1 ñ,ng doanh thu tăng lên _s làm cho l i nhu_n g-p tăng lên 0,2983
ñ,ng ñ,ng th&i l i nhu_n tr _c thu_ c"a công ty c ũng tăng lên 0,1026ñ,ng và cu'i cùng là l
i nhu_n ròng c "a công ty t ăng 0,0916 ñ,ng.
44
d. Phân tích ch 6 s_ ño l 4ng kh( năng sinh l_i
ROA 7,81%
ROE 11,03%
Lãi c ơ b_n trên c. phi_u (EPS) 3.715
P/E 7
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
ðây là ph n quan trong nh_t ñ'i v_i công ty và các nhà ñu tư th &ng d_a vào các ch0 s'
này ñ_ xem xét xem có nênñu tư vào công ty hay không?. Ch 0 s' ROA = 7,81 % cho
chúng ta th_y r3ng cư 1 ñ,ng b1 vào tài s _n c"a công ty thì s _ t_o ra ñ c 0,0781 ñ,ng
l i nhu_n.
Tương t_ như v_y v_i ch0 s' ROE = 11,03% ñi_u này cho th _y c_ ñu tư thêm 1ñ,ng
vào công ty s _ t_o ra ñ c 0,1103 ñ,ng l i nhu_n.
EPS là ph n l i nhu_n mà công ty phân b . cho m_i c. phn thông th &ng ñang ñ c lưu
hành trên th_ tr &ng, năm 2009 công ty có ch 0 s' này là 3.715 ñi_u này th _ hi n trong
năm nay nhà n ăm gi_ c. phi_u s_ có th _ ñ c chia c. t_c là 3.715 ñ,ng /c. phi_u.
3.2 Xácñ2nh t3 su!t chi1t kh!u c_a công ty
3.2.1 Mô hình ñ2nh giá tài s(n v_n (CAPM)
Như ñã trình bày trong ph n lý thuy _t, t# su_t sinh l i c"a công ty c . phn bánh k/o
Bibica ñ c _c tính theo mô hình CAPM theo công th _c cơ b_n như sau:
RBBC = Rf + βi (Rm – R f)
- V_i lãi su _t c"a trái phi_u kỳ h_n 2 năm (Rf) là 9 %
- Lãi su _t bình quân th _ tr &ng ch_ng khoán trong giaiño_n (2001 – 2009) có m _c là
(Rm) 23,69 %.
- Lãi su _t phi r"i ro bình quân trong giai ñ_an 2001 – 2009 là 8,9 %.
(Các tính toán và's li u th'ng kêñ c ñính kèm trong ph_ l_c 1)
45
- _c tính h' s_ beta c_a Bibica
Hình 3.6 Bi_u ñ, t# su_t sinh l i ch_ng khoán Bibica (BBC) v_i t# su_t sinh l i VN –
index theo tháng (01/2006-12/2009)
.8
.6
.4
.2
.0
-.2
-.42006 2007 2008 2009
BBC RVN
T+ ñ, th_ trên ta có th_ nh_n th_y t# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán BBCñi theo xu h _ng
chung c"a th_ tr &ng. Khi th_ tr &ng có xu h _ng tăng thì t# su_t sinh l i c"a ch_ng
khoán cũng tăng. ði_u này giúp ta có th _ kh;ng ñ_nh h s' beta có d _u dương.
Theo như các lý thuy_t trình bày % ph n trên h s' beta ñ c _c lư ng tư mô hình h ,i quy
RBBC theo RM k_t qu_ _c lư ng t+ d_ li u t# su_t sinh l i c"a BBC và th _ tr &ng theo
tháng trong năm 2006-2009 như sau
Hình 3.7 K_t qu_ h,i quy t# su_t sinh l i c"a BBC theo ch0 s' VN- index
46
K_t qu_ c"a mô hình h ,i quy c"a mô hình trên khá 'tt và không b _ nh_ng hi n tư ng như:
Phương sai không ñ.i; ña c-ng tuy_n, t_ tương quan, phn dư phân ph 'i chu)n. H s' R2 =
55,61% ñi_u này th _ hi n r3ng nhân t ' t# su_t sinh l i th_ tr &ng ñã gi _i thích
ñ c 55,61% s_ thay ñ.i c"a t# su_t sinh l i c"a BBC.
Như v_y ta có ñ" ñi_u ki n k_t lu_n r3ng mô hình h ,i quy trên cho k_t qu_ t't và ch _p
nh_n ñ c. (ðính kèm các ki_m ñ_nh trên trong phn ph_ l_c 1).
T+ k_t qu_ _c lư ng OLS cho ta nh_n th_y r3ng h s' beta c"a BBC là ( βOLS) 1.0607
ñi_u này th _ hi n r3ng khi th_ tr &ng ch_ng khoán có t# su_t sinh l i tăng lên 1% thì
ch_ng khoán BBC _s tăng 1,0607%. Tuy nhiên h s' beta chưa ph_n ánhñúng h_t ñ c
s_ r"i ro t+ th_ tr &ng do v_y ta cn ph_i ñi_u ch0nh h s' beta.
Theo như tác gi_ Damodaran và Bloombreg thì h s' beta ñi_u ch0nh s_ là:
β dài h _n = 1,0607%*2/3 + 1/3 = 1,0405
Như v_y theo mô hình CAPM thì t # su_t sinh l i c"a công ty c . phn bánh k/o Bibica
ñ c _c tính như sau:
(1) Theo như cách _c tính beta t+ trong mô hình h ,i quy
RBBC = 9 % + 1.0607 * (23,69 % - 8,9 %) = 24,68 %
(2) Theo như cách _c tính beta ñi_u ch0nh dài h _n
RBBC = 9 % + 1.0405 * (23,69 % - 8,9 %) = 24,38 %
Theo như mô hình CAPM thì t # su_t sinh l i theo phương pháp beta không ñi_u ch0nh
cao hơn phương pháp _c tính beta dài h _n không nhi _u, tuy nhiênñi_u này ch 0 ñúng
ñôi v_i công ty Bibica. Trong tr &ng h p các công ty khác thì _s chênh lch này s _ r_t
khác.
Tuy nhiên vic s! d_ng v'n c"a công ty không ph _i ch0 có trong th &i ñi_m nh_t th&i mà
chi phí s! d_ng v'n th &ng ph_i _c tính cho dài h _n. Do v_y trong bài nghiên c_u này tác
gi_ xin ñ_ xu_t s! d_ng mô hình CAPM v _i phương pháp xácñ_nh h s' beta ñi_u ch0nh
trong dài h _n.
T_c là h ' s_ β dài h _n = 1,0405 v_i RBBC = 24,38 %
47
3.2.2 Mô hình kinh doanh chênh l'ch giá (APM)
Mô hình APM là 1 b _c phát tri_n c"a mô hình CAPM, trong mô hình APM bên c _nh t# su_t sinh l i c"a th_ tr &ng thì còn có thêm nh _ng nhân t ' vĩ mô khác có th_ tácñ-ng t_i
t# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán BBC.
Mô hình có d _ng Ri = Rf + β1(R1 – R f) + β2(R2-Rf) + β3(R3-Rf)+ ... + βn(Rn-Rf)Ri : T# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán i
Rf: L i nhu_n không r "i ro.
Rn: Nhân t ' vĩ mô
βn: H s' beta c"a nhân t ' vĩ mô Rn
Các h s' beta ñ c _c lư ng theo mô hình h ,i quy OLS sau:
Ri = βo + β1*R1 + β2*R2+ ...+ βn*Rn
+ Tính beta c"a các nhân t'
Theo như ñã trình bày trong ph n khung phân tích thì các nhân t' trong mô hình bao g,m:
Su_t sinh l i c"a th_ tr &ng; Ch0 s' giá tiêu dùng; Ch0s' giá vàng; Ch0 s' giá USD; Ch0 s'
công nghi p; Chênh lch % giá du tháng này so v_i tháng tr _c; Chênh lch % gi_a ngu,n v'n
ñu tư tháng này v_i tháng tr _c; Chênh lch % t.ng m_c bán 7l
HH&DV tháng này v_i tháng tr _c.
- Ch0 s' giá tiêu dùngño l &ng m_c ñ- l_m phát c"a n_n kinh t_; khi m_c ñ- l_m phát cao
thì t# su_t sinh l i th_c t_ s_ gi_m. khi m_c l_m phát c"a n_n kinh t_ cao thì ñi_u này s_
làm gi _m th_c s_ t# su_t sinh l i c"a th_ tr &ng ch_ng khoán. như v_y nhân t ' ch0 s' giá
tiêu dùng cóươtng quan ngh_ch v_i t# su_t sinh l i c"a BBC.
- Ch0 s' ñ,ng ñô la M 4 (USD) ch0 s' USD th_ hi n m_c thay th_ th_ tr &ng ch_ng
khoán,ñây c ũng là nhân t ' quan tr_ng có th _ _nh h %ng t_i t# su_t sinh l i c"a BBC.
M'i quan h ch0 s' ñ,ng USD v_i t# su_t sinh l i c"a BBC là quan h ngh_ch.
- Ch0 s' vàng c ũng gi'ng như t# giá USD, vàng cũng là kênh ñu tư c"a qu'c gia. Bên
c_ch là kênh ñu tư vàng còn là ph ương ti n tích tr_ ñ c yêu thích c"a các nhà ñu tư khi
mà n _n kinh t_ có nh _ng bi_n ñ-ng b_t .n. Do v_y giá vàng v_i t# su_t sinh l i c"a ch_ng
khoán là quan h ngh_ch.
48
- Ch0 s' giá du là nhân t ' quan tr_ng ñ'i v_i n_n kinh t_, m-t s_ bi_n ñ-ng m_nh c"a giá du
s_ _nh h %ng m_nh t_i n_n kinh t_. Nh_ng cú s'c giá du th &ng có nh _ng tác
ñ-ng t_i n_n kinh t_. T# su_t sinh l i c"a ch_ng khoán có th_ ch_u tácñ-ng c"a nhân t '
vĩ mô này.
- Ch0 s' công nghi p ñây là nhân t ' vĩ mô quan tr _ng ñ'i v_i n_n kinh t_ nó th _ hi n t'c
ñ- phát tri_n c"a qu'c gia. Và ta luôn k ỳ v_ng r3ng ch0 s' này ngày càng t ăng ñi_u này
th_ hi n kinh t_ ngày càng phát tri_n ñi_u này s _ là t ăng t# su_t sinh l i c"a ch_ng
khoán. - Ch0 s' m_c bán 7l: ñây ch 0 s' th_ hi n cho s_c mua cho n_n kinh t_, khi s_c mua
c"a n_n kinh t_ tăng ñi_u này c ũng th_ hi n phn nào s _ phát tri_n c"a n_n kinh t_.
- Ch0 s' ñu tư nhà n _c: ñu tư nhà n _c là s ' ti_n mà nhà n _c ñu tư vào n _n kinh t_ thông qua các d_ án tài tr , ñu tư cơ s% h_ tng,... ch0 s' này có th _ có nh _ng tácñ-ng
nh_t ñ_nh t_i n_n kinh t_ qu'c dân.
Tóm l _i ch0 s' công nghi p; ch0 s' bán 7l; ch0 s' ñu tư nhà n _c ñ_u th_ hi n cho s_ phát tri_n c"a n_n kinh t_ c"a qu'c gia. Có th _ các nhân t' này s _ tácñ-ng t_i su_t sinh
l i c"a ch_ng khoán.
T_t c_ nh_n ñ_nh % trên là nh_ng nh_n ñ_nh ban ñu mang tính lý thuy _t do v_y tác gi_
s_ s! d_ng mô hình h ,i quy OLS ñ_ ki_m ch_ng các nhân t' trên có tácñ -ng t_i su_t sinh
l i c"a BBC hay không? Tác gi_ s_ lo_i b1 các nhân t' không th _c s_ tácñ-ng t_i BBC và
ki _m ñ_nh s_ ñúng ñ5n và t _o cơ s% v_ng ch5c cho mô hình APM.
Hình 3.8 K_t qu_ _c lư ng t# su_t sinh l i c"a BBC v_i các nhân t' vĩ mô
49
T+ k_t qu_ _c lư ng trên ta nh_n th_y có 1 vài nhân t ' không _nh h %ng t_i su_t sinh
l i c"a BBC, và nh ư ñã trình bày % phn trên tác _gis_ ln lư t b1 nhân t ' không th _c s_ tácñ-ng t_i su_t sinh l i BBC. K_t qu_ cu'i cùng như sau
Hình 3.9 K_t qu_ _c lư ng cu'i cùng t# su_t sinh l i c"a BBC v_i các nhân t' vĩ mô
T+ k_t qu_ trong b_ng trên ta nh_n th_y r3ng các nhân t' _nh h %ng t_i su_t sinh l i c"a
BBC bao g,m: T# su_t sinh l i c"a ch0 s' Vn-index ; Ch0 s' giá tiêu dùng CPI; Ch0s'
ñ,ng ñô la M 4 USD; Ch0 s' giá du.
Các nhân t' không tác ñ-ng t_i t# su_t sinh l i c"a BBC là ch 0 s' công nghi p; Chênh l ch
t.ng m_c bán 7l HH&DV ; T.ng m_c ñu tư, ch0 s' giá vàng.
K_t qu_ mô hình này khá phù h p và nó không vi ph _m nh_ng gi_ thuy_t c. ñi_n như hi
n tư ng t_ tương quan, ña c-ng tuy_n , phương sai thay ñ.i, b1 sót bi _n quan tr_ng , phn
dư phân ph 'i chu)n, d_u c"a các h s' h,i quy phù h p . Do ñó k _t qu_ _c lư ng là ñáng
tin c_y (Các ki_m ñ_nh ñính kèm trong ph_ l_c 2). K_t qu_ R2 = 0,6744 cho bi_t r3ng
các nhân t' vĩ mô ñã gi _i thích ñ c 67,44% s_ thay ñ.i c"a t# su_t sinh l i c"a
BBC và cao h ơn so v_i mô hình CAPM.
RBBC = 0,0614 +0,962*RVN – 0,04*R CPI +0,417*Roil - 0,0561 *RUSD
T+ k_t qu_ h,i quy trên ta nh_n th_y h s' beta c"a các nhân t' vĩ mô nh ư sau:
βOIL= 0,417 ; βCPI = - 0,04 ; βm = 0,962 ; βUSD = -0,0561
50
+ Th_ng kê trên 2thtr 4ng
- V_i lãi su _t c"a trái phi_u kỳ h_n 2 năm (Rf) là 9 %
- Lãi su _t bình quân th _ tr &ng ch_ng khoán trong (Rm) 23,69 %.
- Ch0 s' giá CPI bình quân trong 2000-2009 (R ) là 7 %CPI
- Ch0 s' giá du bình quân trong 2000-2009 (R OIL) là 12,29%
- Ch0 s' giáñ,ng USD trong năm 2000-2009 (RUSD) là 2,34%
- Lãi su _t phi r"i ro bình quân trong 2001 – 2009 ( Rf) là 8,9 %.
( T_t c_ các 's li u trênñ c thu th_p tính toán và ñính kèm trong ph n ph_ l_c 2 )
V_i các h s' beta % trên ta có th_ xácñ_nh h s' t# su_t sinh l i c"a công ty BBC là
RBBC = 9% + 0,962 * (23,69% - 8,9 %) - 0.04*(7 % -8,9%) – 0,0561*(2,34% -8,9%)
+ 0,417x( 12.29%-8.9%) = 25,1 %
Như v_y theo cách tính mô hình APM thì t# su_t chi_t kh_u c"a công ty c . ph n bánh
k/o Biên Hòa ( Bibica) là 25,1 %.3.2.3 K1t h_p mô hình CAPM và lý thuy 1t M&M
S_ k_t h p gi_a mô hình CAPM và lý thuy _t M&M là 1 s _ _c tính 1 cách gián_tip t#
su_t sinh l i c"a ch_ng khoánñ(c bi t là ñ'i v_i công ty ch ưa lên sàn giao d_ch ch_ng
khoán vàñây c ũng là cách _c tính th_ 3 trong vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u.
E[R] VN = E[Rcùng ngành
]US + RP + RPec
+ Su_t sinh l i phi r"i ro c"a M4 chính l i su_t trái phi_u chính ph" kỳ h_n 10 năm.
Theo s' li u th'ng kê thì trong tháng 3/ 2010 thì lãi su_t phi r"i ro c"a trái phi_u M4 kỳ
h_n 10 năm là: Rf = 3,88 %
+ Su_t sinh l i danh m_c th_ tr &ng c"a M4 ch0 s' này ñ c th_ hi n b3ng su_t sinh l i
trung bình c. phi_u m4 kỳ h_n 10 năm trong giai ño_n 1928-2009
+ Su_t sinh l i phi r"i ro l_ch s! c"a M4 ño l &ng b%i su_t sinh l i trung bình trái
phi_u chính ph", 1928-2009 Rf = 5,24 %
+ M_c bù r"i ro th_ tr &ng E(Rm) - Rf = 11.27 – 5.24 = 6,03 %
E(Rm) = 11,27%
51
M_c bù r"i ro ngo_i h'i RpE 01/2010 : lãi su _t ti_n g!i VND và USD k ỳ h_n 1 năm l n
lư t là 10,5 % và 4,50 % nên RPE = 10,5% – 4% = 6,5 %
+ M_c bù r"i ro qu'c gia. Theo t. ch_c Moody’s ñánh giá thì trongănm 2008 – 2009 ch 0
s' h s' tín nhi m m% m_c tri_n v_ng là .n ñ_nh % m_c Ba3 Rpc = 5,25%
+ Tính h s' beta
Theo nh_ng thông tin % th_ tr &ng tài chính M 4 (ñính kèm trong ph_ l_c). H s' beta
không vay n ñ c thu th_p t+ th_ tr &ng M4 áp d_ng cho BBC là UβUS (Ngành ch _
bi_n th_c ph)m_ Food Processing ) là 0,69.
Hi n nay m_c thu_ thu nh_p doanh nghi p mà chính ph " Vi t Nam ñang áp d_ng hi n
cho các doanh nghi p Vi t Nam là 25%.
T+ b_ng báo cáo tài chính "ca công ty c . ph n bánh k/o Biên Hòa (Bibica_BBC) năm
2009 ta có
D = vay n ng5n h_n + vay và n dài h _n = 213.556.430.725
E = V'n ch" s% h_u = 521.579.075.484
Như v_y h s' beta có vay n áp d_ng cho BBC là
βLBBC = βU *(1+(1-tc )*(D/E)BBC)
= 0.69*(1+(1-25 % )*( 213.556.430.725 / 521,579,075,484) = 0.902
Như v_y thì t# su_t chi_t kh_u tính theo mô hình k _t h p CAPM và lý thuy _t M&M là:
RBBC = 3.88% + 0.902*6,03 % + 5.25% + 6,5 % = 21,07 %
Theo cách _c tính theo mô hình CAPM và lý thuy _t M&M thì RBBC = 21,07 %.
Như v_y theo 3 cách tính #t su_t sinh l i c"a Bibica theo các mô hình CAPM ; APM và
CAPM k_t h p v_i M&M cho chúng ta k_t qu_ như sau:
Mô hình APM CAPM CAPM k 1t h_p M&M
RBBC 25,1 % 24,38% 21,07%
V_i 3 cách _c tính này cho ta th _y r3ng v_i các mô hình khác nhau thì ta _s có t # su_t
sinh l i khác nhau. Trong các mô hình trên thì thông th &ng mô hình APM s _ cho t# su_t
52
sinh l i cao hơn mô hình CAPM b %i vì mô hình APM ñ c phát tri_n t+ mô hình CAPM
và trong mô hình thì có nhi _u nhân t ' ño l &ng bi_n ñ-ng r"i ro tương ñ ng v_i ph n bù
cho các nhân t' ñó s _ làm cho t # su_t sinh l i cao hơn.
3.3 Xácñ2nh giá tr2 doanh nghi'p b?ng phương pháp chi1t kh!u dòng c 5 t_c (DDM)
3.3.1 _c tính t3 l' l_i nhu.n gi/ l_i và t _c ñ_ tăng tr 9ng l_i nhu.n
Theo như ph n trên phân tích thì trong năm 2009 t# su_t sinh l i trên v'n ch" s% h_u
( ROE) là 11,03% và theo quy _t ñ_nh c"a h-i ñ,ng c. ñông trong n ăm 2009 thì t# l chi
tr_ c. t_c _c tính là 12% trên m nh giá .c phi_u (10.000). (D_a theo ngh_ quy_t ñ_i h-i
ñ,ng th &ng niên năm 2009 ti_n hành 8h 30 ngày 28/03/2009)
- C. t_c ñ c chia năm 2009 là DIV = 12% *10.000 = 1.200 ( ñ,ng/c. phi_u)
- S' lư ng c. phi_u ñang lưu hành n ăm 2009 (Báo cáo thu nh_p) là 15.420.782 c . phi_u.
- Trong năm 2009 l i nhu_n sau thu_ c"a công ty (Báo cáo thu nh_p) là 57.292.527.028
(ñ,ng).
Như v_y s' ti_n chia c. t_c c"a công ty là: 1.200*15.420.782 = 18.504.938.400 ( ñ,ng).
T# l chia c. t_c c"a công ty trong n ăm 2009 là
18.504.938.400 / 57.292.527.028 = 32,3 %
Theo ngh_ quy_t c"a h-i ñ,ng c. ñông thì trong n ăm 2009 công ty s _ trích l_p qu4 d_
phòng tài chính 5% ; qu 4 ñ u tư phát tri_n công ty 15% ; qu 4 khen th %ng phúc l i c"a
công ty là 5%.
T# l l i nhu_n gi_ l_i ñ_ táiñ u tư c"a công ty n ăm 2009 s_ là:
1- 32,3% – 5% - 15% - 5% = 42,7 %
Trong bài nghiên c_u này tác gi_ gi_ ñ_nh t# l táiñ u tư dùng trong 3 năm ti_p theo c"a
công ty không ñ.i % m_c 42,7% và sau 3 n ăm công ty s _ duy trì m_c tài ñ u tư s_ là
45% và các t# l như trích l_p các qu4 v:n % m_c 25% (Trong ñó qu 4 d_ phòng tài
chính 5% ; Qu4 ñ u tư phát tri_n công ty 15%; Qu 4 khen th %ng phúc l i công ty 5%)
53
L i nhu_n sau thu_ c"a công ty trong giai ño_n 2005 – 2009 ( ð n v_ tri u ñ,ng)
Năm 2005 2006 2007 2008 2009
L i nhu_n sau thu_ 12.284 19.183 24.443 20.851 57.293
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
T'c ñ- tăng tr %ng l i nhu_n c"a công ty trong 2005 - 2009 là:
( 57.293 / 12.284) ^ (1/4) - 1 = 47,0 %
Theo nh_n ñ_nh thì vi c công ty có th _ duy trì v_i t'c ñ- hi n nay kéo dài trong vòng 3
năm. ði_u này c ũng h p lý b %i l_ tình hình kinh t_ x_u nh_t là n ăm 2008 và ñ u năm
2009, tuy nhiên công ty ñã v ư t qua khó kh ăn và ñ_t t'c ñ- tăng tr %ng l i nhu_n khá
cao. Trong tương lai 3 năm v_i s_ ñi_u hành c "a ban giámñ'c công ty và v _i tình hình
kinh t_ ngày càng .n ñ_nh thì vi c duy trì t'c ñ- tăng tr %ng là có th _ ch_p nh_n ñ c.
3.3.2 D0 báo _tc ñ_ tăng tr 9ng v_n ch_ s9 h/u
Hình 3.10 Bi_u ñ, v'n ch" s% h_u 2005-2009
600.000 521.579494.429
500.000
400.000
300.000206.996183.359
200.00096.771
100.000
0Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
Trong các năm ti_p theo v_i t# l l i nhu_n gi_ l_i chi_m 42,7% l i nhu_n sau thu_ c"a
công ty gi _ ñ_nh r3ng t# l này ñ c duy trì trong 3 năm ti_p theo. Do v_y ngu,n v'n ch"
s% h_u c"a công ty trong giai ño_n t+ năm 2010 – 2012 nh ư sau.
54
Ngu,n v'n ch" s% h_u c"a công ty trong 2010 – 2012 ( ð n v_ ñ,ng)
Năm 2010 2011 2012
Ngu>n v_n ch_ s9 h/u 557.531.246.522 610.365.389.095 688.008.728.592
3.3.3 D0 báo _tc ñ_ tăng tr 9ng sau 3 năm
Sau 3 năm theo như nh_ng gi_ ñ_nh % trên thì #t l l i nhu_n gi_ l_i ñ_ táiñ u tư c"a
công ty % m_c 45 %.
B_ng _c tính ROE c"a công ty trong 2010 -2012 ( ð n v_ ñ,ng)
Năm 2010 2011 2012
L i nhu_n sau thu_84.195.236.450 123.730.584.226 181.830.446.926
Ngu,n v'n CSH557.531.246.522 610.365.389.095 688.008.728.592
ROE15,10% 20,27% 26,43%
ROE bình quân 20,60%
Sau 3 năm n_a thì t'c ñ- tăng tr %ng l i nhu_n c"a công ty là:
g = ROE * Reinvest
g = 20.6 % * 45% = 9,27 %
Như v_y sau 3 năm tăng tr %ng nhanh thì l i nhu_n c"a công ty t ăng tr %ng ch_m l_i v_i
t'c ñ- 9,27 %.
3.3.4 _c tính dòng c 5 t_c ñ _c chia hàng n ăm
Như v_y trong các phn trên tañã _c tính ñ c l i nhu_n chia c. t_c hàng n ăm c"a
công ty c ũng như _c tính ñ c t'c ñ- tăng tr %ng c"a dòng c . t_c sau 3 năm. T+ nh_ng
s' li u % trên ta có dòng c. t_c c"a công ty hàng n ăm s_ là:
B_ng s' li u dòng c . t_c d_ ki_n c"a công ty Bibica n ăm 2010-2013 (ð n v_ ñ,ng)
Năm 2010 2011 2012 2013
DIV 1.763 2.592 3.808 5.198
55
3.3.5 Phân tích ñ_ nh_y c_a t3 su!t chi1t kh!u ñ_i v_i giá tr2 doanh nghi'p
Theo như k_t qu_ _c tính trong phn 3.2 % trên v_i 3 mô hình xác ñ_nh t# su_t chi_t
kh_u là CAPM ; Mô hình APM; k _t h p mô hình CAPM và lý thuy _t M&M thì cho ta 3
t# su_t chi_t kh_u như sau:
Mô hình APM CAPM CAPM k 1t h_p M&M
RBBC 25,1 % 24,38% 21,07%
V_i 3 t# su_t chi_t kh_u như v_y s_ cho ta ñ c 3 giá tr_ c"a v'n ch" s% h_u cũng như 3
giá tr_ công ty.
B_ng _c tính giá tr_ v'n ch" s% h_u và giá tr_ doanh nghi p theo 3 t# su_t chi_t kh_u
(ð n v_ tính ñ,ng)
Mô hình APM CAPM CAPM và M&M
RBBC 25,1% 24,38% 21,07%
Giá tr2 c5 phi1u (P) 21.784 22.952 30.196
S' lư ng c. phi_u lưu hành 15.420.782 15.420.782 15.420.782
Giá tr2 v_n ch_ s9 h/u (VE) 335.932.305.536 353.937.400.105 465.639.184.463
Giá tr_ c"a kho_n n (VD) 213.556.430.725 213.556.430.725 213.556.430.725
Giá tr2 công ty (Vo) 549.488.736.261 567.493.830.830 679.195.615.188
(Trong ñó giá tr_ c"a các kho_n n công ty tác gi_ xácñ_nh trên b_ng cân ñ'i k_ toán và
gi_ ñ_nh r3ng giá tr_ th_c t_ c"a các kho_n n b3ng v_i giá tr_ ghi trong s. sách k_ toán)
Như v_y ta có th _ nh_n th_y r3ng ñ'i v_i m_i mô hình xác ñ_nh t# su_t chi_t kh_u khác
nhau s_ cho ta nh_ng k_t qu_ khác nhau. Tương _ng v_i t# su_t chi_t kh_u khác nhauñó
thì s_ cho ta m-t giá tr_ doanh nghi p hoàn toàn khác nhau.
Giá tr_ c"a v'n ch" s% h_u c"a công ty theo 3 cách ti_p c_n v_ t# su_t chi_t kh_u giao
ñ-ng t+ 335 t# 932 tri u ñ,ng t_i 465 t3 639 tri u ñ,ng.
Giá tr_ c"a doanh nghi p v_i 3 cách ti_p c_n v_ t# su_t chi_t kh_u s_ giao ñ-ng trong m_c
549 t3 489 tri u ñ,ng t_i 679 t3 196 tri u ñ,ng.
56
V_i 3 phương pháp _c tính t# su_t chi_t kh_u ñ_u cho ta các #t su_t chi_t kh_u khác
nhau, do v_y vi c _c tính ra m_c giá .c phi_u cũng như giá tr_ doanh nghi p cũng khác
nhau ñ'i v_i các mô hình. Qua b_ng _c tính trên ta nh_n th_y r3ng giá tr_ c"a công ty c"a
công ty r _t nh_y v_i ch0 s' t# su_t chi_t kh_u, th_ hi n r3ng khi t# su_t chi_t kh_u thay
ñ.i nh1 cũng làm cho giá tr_ công ty thay ñ.i 1 giá tr_ r_t l_n.
Trong 3 phương pháp xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u thì phương pháp _c tính t# su_t chi_t
kh_u theo mô hình kinh doanh chênh l ch giá (APM) là mô hình là mô hình phù h p nh_t
ñ'i v_i công ty c . ph n bánh k/o Biên Hòa (Bibica_BBC). B%i vì công ty Bibica ñã lên sàn ch _ng khoán 1 th&i gian khá lâu (2001) và ñ" ñi_u ki n ñ_ áp d_ng phương pháp
này.
Như v_y giá tr_ v'n ch" s% h_u c"a công ty c . ph n bánh k/o Biên Hòa (Bibica_BBC) t_i
th&i ñi_m 31/12/2009 là 335 t# 932 tri u ñ,ng.
(Ghi b?ng ch/: Ba trăm ba mươi năm t3 chín trăm ba mươi hai tri'u ñ>ng)
Giá tr_ công ty c . ph n bánh k/o Biên hòa (Bibica) th&i ñi_m 31/12/2009 là 549 t3 489
tri u ñ,ng.
(Ghi b?ng ch/: Năm trăm b n mươi chín t3 b n trăm tám mươi chín tri'u ñ>ng)
Giá tr_ công ty ngày 31/12/2008 ñ c xácñ_nh b3ng phương pháp l i th_ thương m_i
(Goodwill) là 505 t # 772 tri u. Theo phương pháp DDM giá_trdoanh nghi p _c tính t_i
th&i ñi_m 31/12/2009 là 549 t # 489 tri u ñ,ng cao hơn giá tr_ công ty ñ c xácñ_nh
31/12/2008 ñi_u này c ũng khá h p lý vì:
- Trong năm 2009 tình hình công ty có nhi _u kh%i s5c th_ hi n trên báo cáo tài chính"ac
công ty r _t t't.
- Trong năm 2009 có th _ giá tr_ hi n t_i c"a công ty ñã t ăng thêm do công ty mua thêm
máy móc thi_t b_, ñ u tư,… ñi_u này làm cho giá tr_ tài s _n h_u hình c"a công ty t ăng
lên.
- V_i các cách_tip c_n phương pháp xácñ_nh giá tr_ khác nhau thì giá _trdoanh nghi p
cũng khác nhau.
57
CHƯƠNG 4 K_T LU&N VÀ CÁC KI _N NGH ð_ XU_T
4.1 K1t lu.n
Trong bài nghiên c_u này thì sau khi phân tích và s ! lý s ' li u thì tác gi_ rút ra ñ c m-t
s' k_t lu_n như sau:
- ð'i v_i mô hình xác ñ_nh t# su_t chi_t kh_u khác nhau thì _s cho ta 1 t# su_t chi_t kh_u
khác nhau.ði_u này r _t d_ hi_u b%i vì ñ'i v_i m_i mô hình thì ñ_u tuân theo nh ưng gi_
ñ_nh khác nhau và ñ_u có nh _ng ưu như c ñi_m khác nhau, 's li u dưa vào c ũng khác
nhau nên #t su_t chi_t kh_u s_ khác nhau.
- Vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u theo mô hình APM ñòi h 1i là s ' li u ñu vào ph _i
nhi_u hơn, s! d_ng ph_c t_p hơn các mô hình CAPM và CAPM k_t h p v_i lý thuy _t
M&M. Tuy nhiên vic xácñ_nh theo mô hình APM thì k _t qu_ xét trên phương di n lý
thuy_t thì t't hơn các mô hình còn l _i vì nó ño l &ng ñ c nhi_u nhân t ' r"i ro hơn các
mô hình khác. Do v_y vi c áp d_ng mô hình APM th &ng cho t# su_t chi_t kh_u cao.
- Mô hình CAPM là mô hình tài chính ñ n gi_n s_ th_c hi n tuy nhiên mô hình này l_i d_a
trên quá nhi_u nh_ng gi_ ñ_nh. Th_c t_ cho th_y vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u b3ng
mô hình CAPM ñòi h 1i cn ph_i có kinh nghi m và c n ñi_u ch0nh h s' beta ñ_ k_t qu_
_c tính ñ c t't hơn.
- Mô hình CAPM k _t h p v_i lý thuy _t M&M thì là mô hình xác ñ_nh t# su_t chi_t kh_u
r_t t't nh_t là các doanh ngh0 p chưa ñ_ c niêm y_t trên %s giao d_ch ch_ng khoán tuy
nhiên thì vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u theo mô hình này th &ng th_p hơn các mô
hình khác b%i vì 2 nguyên nhân cơ b_n như sau: (1) Gi_ ñ_nh mô hình hình ñó là xác
ñ_nh t# su_t chi_t kh_u v_i công ty Vi t Nam ho_t ñ-ng trên th_ tr &ng M4, th_ tr &ng
M4 v'n là th _ tr &ng có l _ch s! hình thành và phát tri_n r_t lâu ñ&i h th'ng tài chính và
pháp lu_t khá hoàn thi n trong khi ñó Vi t Nam là th _ tr &ng m_i hình thành do v _y %
th_ tr &ng Vi t Nam s_ có nh _ng r"i ro ti_m tàng cao h ơn là % M4. Tuy r3ng ñã có
nh_ng phn bù r"i ro t# giá và qu'c gia nhưng v:n chưa ñ" ñ_ nói h _t ñ c nh_ng r"i ro
c"a công ty. (2) Vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u c"a công ty l _y theo ngành. Thông
58
th &ng % th_ tr &ng M4 .n ñ_nh hơn do v_y h s' beta c"a ngành th &ng không ph _n
ánhñúng ñ c m_c ñ- r"i ro c"a 1 công ty ñ n l7. Tuy nhiên _s k_t h p v_i mô hình
CAPM và M&M v _n là m -t mô hình t 't ñ_ xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u c"a công ty.
- Giá tr_ c"a công ty c . phn bánh k/o Bibica theo như cách _c tính t+ mô hình chi _t
kh_u dòng c . t_c (DDM) v_i 3 phương pháp xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u giao ñ-ng
trong 549 t3 489 tri u ñ,ng t_i 679 t3 196 tri u ñ,ng.
- V_i 3 mô hình xác ñ_nh t# su_t chi_t kh_u khác nhau cho giá_trcông ty khác nhau. Tuy
nhiên vic xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u theo mô hình APM là phù h p nh_t v_i công ty c.
phn bánh k/o Biên Hòa (Bibica). Như v_y giá tr_ công ty c . phn bánh k/o Bibica t_i
th&i ñi_m 31/12/2009 là 549 t# 489 tri u ñ,ng.
4.2 Nh/ng ki1n ngh2 ñ_ xu!t
- V_i m_i cách _c tính t# su_t chi_t kh_u thì ta s_ nh_n ñ c m-t t# su_t chi_t kh_u và ta
có th _ ch_n l_a t# su_t chi_t kh_u n3m trong kho_n giá tr_ _c tính ñ_ phù h p v_i t+ng
công ty c _ th_ và v _i t+ng m_c ñích c_ th_ khi xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p.
- ð'i v_i các công ty chưa lên sàn giao d_ch b_t ñ-ng s_n thì ta v:n có th _ _c tính t# su_t
chi_t kh_u ñ c b3ng s_ k_t h p gi_a mô hình CAPM và lý thuy _t M&M. Tuy nhiên như
trình bày % trên vi c xácñ_nh theo mô hình này có nh _ng h_n ch_ % trên do v_y tác gi_
có 3 ki _n ngh_ v_ mô hình nh ư sau:
(1) Ta cn nghiên _cu s_ chênh lch v_ s_ t# su_t chi_t kh_u c"a các công ty theo mô hình
CAPM và s _ k_t h p mô hình CAPM và lý thuy _t M&M. ð_ có th _ ñi_u ch0nh tăng
ho(c gi_m t# su_t chi_t kh_u cho phù h p v_i m_c ñích c"a vi c th)m ñ_nh.
(2) Ta cn nghiên _cu thêm _s chênh lch gi_a ch0 s' beta theo mô hình CAPM và s _ k_t h
p CAPM và lý thuy _t M&M. N_u như có s _ khác bit này thì r _t d_ xácñ_nh ñ c h s'
beta c"a công ty ch ưa lên sàn và s_ d_ dàng tính ñ c t# su_t chi_t kh_u phù h p.
(3) Trong tương lai ta cn ph_i xácñ_nh _c tính h s' chi_t kh_u c"a ngành và trung bình
ngành.
59
- Khi ti_n hành nghiên c_u bài nghiên c_u này tác gi_ g(p nh_ng khó kh ăn trong vi c tìm
s' li u và tìm nh _ng tài li u liên quan. Do v_y tác gi_ ñ_ su_t ki_n ngh_ các công ty th)m
ñ_nh giá cn có h th'ng thông kê các ch0s' ñ_ vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u ñ c t't
hơn.
4.3 H_n ch1 c_a ñ_ tài
- Trong bài nghiên c_u tác gi_ m_i ch0 ñi _c tính t# su_t chi_t kh_u cho m-t công ty ñó
là công ty c . phn bánh k/o Biên Hòa (Bibica) n_u như có thêm th&i gian tác gi_ s_ có
th_ _c tính thêm #t su_t chi_t kh_u cho các doanh nghi p trên th_ th_ tr &ng.
- Trong nghiên c_u này tác gi_ m_i ch0 ñ_ c_p t_i các phương pháp ch_ chưa nêuñ c
nh_ng s_ chênh lch gi_a các phương pháp.ðây có th _ là bài nghiên c_u r_t t't cho
nh_ng nghiên c_u ti_p theo v_ h s' beta và t # su_t chi_t kh_u.
- Vi c xácñ_nh giá tr_ doanh nghi p tác gi_ chưa ñ_ c_p nhi_u mà ch 0 mang tính ch_t
gi_i thi u các mô hình th)m ñ_nh giá tr_ doanh nghi p.
- Do vi c h_n ch_ v_ m(t s' li u nên còn m-t s' các nhân t' vĩ mô khác chưa ñ c vào trong
mô hinh APM nh ư t'c ñ- tăng tr %ng GDP, Ch0 s' b_t ñ-ng s_n, ch0 s' ni_m tin, ch0 s'
th_p nghi p,… ñây c ũng là ph n m_i cho nh_ng nghiên _cu ti_p theo v_ mô hình APM.
- Bên _cnh vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u theo 3 mô hình trên thì hi n nay cón có các
mô hình khác n_a mà tác gi_ không ñ_ c_p ñó là mô hình phân tích nhân t '; mô hình
CAPM ña nhân t '; mô hình danh m _c ñu tư hi u qu_ c"a Markowitz. ðây là 3 mô hình
m_i ñ c áp d_ng không lâu và có th _ hi u qu_ trong vi c xácñ_nh t# su_t chi_t kh_u c"a
doanh nghi p.
- 1 -
DANH MC TÀI LI _U THAM KH_O
1. Alex Frino, Zhianchen, Amelia Hile, Carole comerton- Forde and Simone Kelly
(2006) Introduction to corporate finance, Education Australia.
2. B_ng k_t qu_ ho_t ñ-ng s_n xu_t kinh doanh c"a công ty Bibica (3/2010)
http://www.cophieu68.com
3. B- tài chính / c _c qu_n lý giá, Tài li u b,i d 8ng ki_n th_c ng5n h_n chuyên ngành
th)m ñ_nh giá, Nhà Xu_t B_n Hà N -i.
4. Damodaran (2007) Estimating Risk Rarameters, Working paper , Stern Shool of
Business, NYU.
5. Damodaran (2002);Corporate Finance 1st Edition, McGraw- Hill.
6. Damodaran (2002) Investment Vuluation, 2nd Edition, McGraw- Hill.
7. Damodaran online, truy c_p ngày 10/4/2010 t _i ñ_a ch0
http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/
8. ðoàn V ăn Tr &ng, Các phương pháp th)m ñ_nh gía tài s _n, NXB Th'ng Kê
9. Hay sinh (2008) Tài li u môn h _c Th)m ñ_nh giá tr_ doanh nghi p, Gi_ng viên tr
&ng ñ_i h_c Kinh T_ TP.HCM
10. Ngô Kim Ph ư ng, Lê Th_ Thanh Hà, Lê M_nh Hưng, Lê Hoàng Vinh (2007) Phân
tích tài chính doanh nghi p Tr &ng ð_i H_c Ngân Hàng TPHCM
11. Nguy_n T_n Bình, (2008) Phân tích ho _t ñ-ng doanh nghi p, NXB Th'ng Kê
12. Nguy_n Th_ Liên Hoa. Nguy_n Th_ Ng_c Trang, (2007) Phân tích tài chính doanh
nghi p, Tr &ng ð_i H_c Kinh T_ TP.HCM, NXB Th'ng Kê.
13. Nguy_n Vĩnh (2008), *ng d_ng phương pháp ARCH cho d_ báo su_t sinh l i và r "i
ro c"a VN-index, lu_n văn t't nghi p.
- 2 -
14. Nguy_n Xuân Thành (2009), bài gi _ng 20: Mô hình ñ_nh giá tài s_n v'n CAPM,
Chương trình gi_ng d_y Kinh t_ Fulbright.
15. Nguy_n Xuân Thành (2009), bài gi _ng 12: ð_nh giá trái phi_u, Khóa ng 5n h_n
Chương trình Gi_ng d_y Kinh t_ Fulbright.
16. Nguy_n Minh Hoàng (2006) , Nguyên lý chung ñ_nh giá tài s_n và giá tr_ doanh
nghi p, NXB Th'ng Kê Hà N-i.
17. Lý thuy _t ñ_nh giá kinh doanh chênh chl ( 2007), www.saga.vn
18. Ph_m Văn Dư c (2008), Phân tích ho _t ñ-ng kinh doanh, Tr &ng ð_i H_c Kinh T_
TP.HCM, NXB Th'ng Kê
19. Phùng Thanh Bình (2009) bài gi _ng _c lư ng t# su_t chi_t kh_u, gi_ng viên khoa
KTPT Tr &ng ñ_i h_c Kinh T_ TP.HCM.
20. Thông tin v _ công ty Bibica (3/2010) http://www.bibica.com.vn
21. T.ng c_c th'ng kê Vit Nam(3/2010), http://www.gso.gov.vn
22. Tr n Ng_c Thơ (2005) Tài chính doanh nghi p hi n ñ_i, Tr &ng ð_i H_c Kinh T_
TP.HCM, NXB Th'ng Kê.
23. Tr n Th_ Ng_c Di_m (2008), “ *ng d_ng các lý thuy_t hi n ñ_i trong vi c ño l &ng
r"i ro c"a các ch_ng khoán liêm_yt t_i s% giao d_ch ch_ng khoán thành ph' H, Chí
M_nh.” Lu _n văn Th_c S4 Kinh T_.
24. Tr n Ti_n Khai, Trương ðăng Th_y; Lương Vinh Qu'c Duy, Nguy_n Th_ Song An,
Nguy_n Hoàng Lê (2008) Phương pháp nghiên_cu kinh t_, Khoa KTPT tr &ng ðH Kinh
T_ TP HCM.
25. S' li u su_t sinh l i c"a ch_ng khoán Hoa Kỳ:
http://www.ustreas.gov/offices/domestic-finance/debt-management/interest-rate/
yield.shtml
- 3 -
26. S' li u su_t sinh l i ch_ng khoán: http:// cophieu68.com.
27. S' li u du thô th _ gi_i: http://tonto.eia.doe.gov/dnav/pet/
28. Steven R Rishop, Harrey R Cracpp, Robert Faff, Garry J Twite, (2000) Corporate
Finance, Education Australia.
- 4 -
PH LC
Ph_ l_c 1 : Mô hình ñ2nh giá tài s(n v_n (CAPM)
1.1 B(ng s_ li'u
1.1.1 B(ng s_ li'u v_ t3 su!t sinh l_i c_a ch_ng khoán bibica và Vn index theo tháng
TR
BBC Rvn TR
BBC Rvnth1-06 4,57% 1,56% th1-08 -18,50% -8,94%
th2-06 4,80% 25,10% th2-08 0,00% -21,42%
th3-06 54,17% 28,90% th3-08 -15,95% -22,07%
th4-06 31,08% 18,25% th4-08 -17,52% 1,06%
th5-06 -24,74% -9,50% th5-08 -25,84% -20,73%
th6-06 1,92% -4,32% th6-08 -35,56% -3,55%
th7-06 -22,04% -18,08% th7-08 -20,74% 13,02%
th8-06 25,52% 16,29% th8-08 41,59% 19,43%
th9-06 1,65% 7,23% th9-08 -25,08% -15,28%
th10-06 -6,76% -2,89% th10-08 -30,84% -24,00%
th11-06 3,19% 23,77% th11-08 -6,37% -9,33%
th12-06 17,98% 18,75% th12-08 -3,40% 0,29%
th1-07 22,62% 38,51% th1-09 -4,93% -3,93%
th2-07 12,62% 9,26% th2-09 -22,22% -18,96%
th3-07 12,07% -5,84% th3-09 30,48% 14,25%
th4-07 -24,15% -13,76% th4-09 18,98% 14,57%
th5-07 19,68% 17,06% th5-09 62,58% 27,99%
th6-07 -10,17% -5,25% th6-09 14,72% 8,92%
th7-07 22,64% -11,39% th7-09 6,91% 4,13%
th8-07 19,23% 0,04% th8-09 18,15% 24,44%
th9-07 30,32% 15,25% th9-09 -0,78% 1,07%
th10-07 8,91% 1,74% th10-09 -6,82% -14,14%
th11-07 -5,45% -8,70% th11-09 -12,11% -1,84%
th12-07 -3,85% -4,67% th12-09 -8,65% -2,59%
Ngu,n s' li u: T.ng h p t+ trang Web cophieu68.com
- 5 -
1.1.2 B(ng s_ li'u lãi su !t trái phi1u chính ph_ và su !t sinh l_i c_a VN-index
Năm VN-IndexLãi su !t
Năm VN-IndexLãi su !t
TPCP 2 năm TPCP 2 năm
2001 13,81% 6,85% 2006 144,48% 8,60%
2002 -22,12% 7,33% 2007 23,31% 8,10%
2003 -8,94% 8,20% 2008 -65,95% 15,30%
2004 43,34% 8,30% 2009 56,79% 8,81%
2005 28,51% 8,42% Trung bình 23,69% 8,9%
Ngu,n s' li u: cophieu68.com
1.2 K1t qu( h>i quy t3 su!t sinh l_i c_a BBC theo t3 su!t sinh l_i c_a Vn index
Unstandardized StandardizedCoefficients Coefficients Collinearity Statistics
Model t Sig.B Std. Error Beta Tolerance VIF
1 (Constant) ,006 ,022 ,272 ,787
rvn 1,061 ,140 ,746 7,592 ,000 1,000 1,000
1.3 Các ki_m ñ2nh trong mô hình trong mô hình h >i quy t3 su!t sinh l_i c_a BBC
theo t3 su!t sinh l_i ch_ng khoán Vn index
1.3.1 Ki_m ñ2nh phương sai thay ñ5i ( ki_m ñ2nh White)
Ch0 s' Obs*R-squared = 4,113 v_i giá tr_ Pvalue = 0,1279 > 0.05. Như v_y v_i m_c m_c
ñ- tin c_y 95% ta có th _ nh_n ñ_nh r3ng mô hình trên không b _ hi n tư ng phương sai
thay ñ.i.
1.3.2 Ki_m ñ2nh hi'n t _ng t0 tương quan (Ki_m ñ2nh Breusch – Godfrey)
- 6 -
Ch0 s' Obs*R-squared = 0,4276 v_i giá tr_ Pvalue = 0,8075 > 0.05. Như v_y v_i m_cm_c ñ- tin c_y 95% ta có th _ nh_n ñ_nh r3ng mô hình không b _ hi n tư ng t_ tương quan.
1.3.3 Ki_m ñ2nh ph8n dư phân ph _i chu7n
10Series: ResidualsSample 1 48
8 Observations 48
Mean -2.89e-186 Median -0.004145
Maximum 0.341352Minimum -0.351376
4 Std. Dev. 0.146531Skewness 0.017077Kurtosis 3.284910
2Jarque-Bera 0.164680Probability 0.920959
0-0.4 -0.3 -0.2 -0.1 -0.0 0.1 0.2 0.3
T+ bi_u ñ, trên ta nh_n th_y phn dư c"a mô hình OLS phân ph 'i tương ñ'i chu)n.
Như v_y t+ k_t qu_ h,i quy và các ki_m ñ_nh trên ta nh_n th_y r3ng mô hình h ,i quy
r_t phù h p và m _c ñ- tin c_y cao.
- 7 -
Ph_ l_c 2 Mô hình kinh doanh chênh 'lch giá (APM )
2.1 B(ng s_ li'u s< d_ng trong mô hình APM
2.1.1 B(ng s_ li'u v_ mô hình h >i quy
Th4i gianR
BBC CPI OIL Rvn USD vàng BUY CN Investth1-06 4,57% 1,20% 10,78% 1,56% 0,00% 4,00% -4,44% -13,23% -54,12%
th2-06 4,80% 2,10% -4,41% 25,10% 0,10% 5,40% -5,41% 1,51% -2,14%
th3-06 54,17% -0,50% 3,07% 28,90% -0,10% 1,80% 2,38% 8,09% 44,51%
th4-06 31,08% 0,20% 13,21% 18,25% 0,10% 4,80% -8,85% 5,26% -8,77%
th5-06 -24,74% 0,60% -0,68% -9,50% 0,80% 17,60% 1,71% 2,46% 7,98%
th6-06 1,92% 0,40% -1,75% -4,32% -0,30% -5,60% 11,12% -1,72% 8,34%
th7-06 -22,04% 0,40% 7,45% -18,08% -0,20% -3,10% 12,02% 2,07% -4,74%
th8-06 25,52% 0,40% -0,60% 16,29% 0,10% 2,30% -6,02% 1,85% 14,67%
th9-06 1,65% 0,30% -15,39% 7,23% 0,10% -2,90% 11,87% 2,45% -4,29%
th10-06 -6,76% 0,20% -6,70% -2,89% 0,20% -3,10% -5,27% 0,81% 2,94%
th11-06 3,19% 0,60% 1,64% 23,77% 0,20% 1,70% 3,64% 0,45% 13,83%
th12-06 17,98% 0,50% 6,31% 18,75% 0,00% 3,20% 7,22% 8,05% 10,73%
th1-07 22,62% 1,10% -14,07% 38,51% -0,10% -1,10% -1,09% -2,62% -11,19%
th2-07 12,62% 2,20% 7,23% 9,26% -0,20% 2,10% -2,36% -18,98% -14,80%
th3-07 12,07% -0,20% 7,80% -5,84% -0,10% 2,60% -6,52% 13,33% 42,39%
th4-07 -24,15% 0,50% 8,77% -13,76% 0,10% 1,10% 6,84% 4,28% -4,73%
th5-07 19,68% 0,77% -0,41% 17,06% 0,20% 2,30% 6,46% 3,30% 11,59%
th6-07 -10,17% 0,90% 5,71% -5,25% 0,30% -2,00% -1,63% 4,07% -1,38%
th7-07 22,64% 0,94% 8,28% -11,39% 0,20% -0,60% 1,76% 0,32% 3,06%
th8-07 19,23% 0,55% -8,02% 0,04% 0,20% 1,50% -12,20% 1,72% 1,16%
th9-07 30,32% 0,51% 9,06% 15,25% 0,60% 1,90% 19,78% -3,85% 12,48%
th10-07 8,91% 0,74% 6,70% 1,74% -0,60% 6,04% 2,15% 0,55% 3,33%
th11-07 -5,45% 1,23% 12,23% -8,70% -0,30% 8,90% 12,41% 4,27% -3,08%
th12-07 -3,85% 2,91% -1,60% -4,67% 0,20% 2,10% 0,18% 7,37% 3,98%
th1-08 -18,50% 2,38% 1,37% -8,94% -0,26% 5,07% 6,58% -5,50% -35,70%
th2-08 0,00% 3,56% 3,05% -21,42% -0,10% 5,90% -13,72% -9,37% -0,26%
th3-08 -15,95% 2,99% 9,11% -22,07% -1,50% 6,50% 17,27% 17,05% -17,95%
th4-08 -17,52% 2,20% 5,24% 1,06% 1,20% -2,10% -3,92% -1,96% 6,01%
th5-08 -25,84% 3,91% 12,59% -20,73% 1,02% 3,90% 6,22% 1,05% 21,14%
- 8 -
th6-08 -35,56% 2,14% 7,75% -3,55% 4,69% 4,36% 0,01% 2,17% 24,62%
th7-08 -20,74% 1,13% 0,30% 13,02% 1,83% 3,20% 1,40% -0,61% -0,39%
th8-08 41,59% 1,56% -14,68% 19,43% -2,96% -2,96% 2,77% -0,35% -1,05%
th9-08 -25,08% 0,18% -14,14% -15,28% -0,75% -6,36% -31,80% -0,91% -1,10%
th10-08 -30,84% -0,19% -26,38% -24,00% 0,05% 3,21% 56,33% -0,16% 17,37%
th11-08 -6,37% -0,76% -26,73% -9,33% 2,10% -5,80% 2,66% -0,52% 28,11%
th12-08 -3,40% -0,68% -23,83% 0,29% 1,14% 0,78% 6,83% -7,14% -24,72%
th1-09 -4,93% 0,32% 4,41% -3,93% 1,48% 3,64% 3,08% -1,45% -32,83%
th2-09 -22,22% 1,17% 3,86% -18,96% 0,91% 5,74% -13,52% 14,94% -3,97%
th3-09 30,48% -0,17% 7,48% 14,25% 0,19% 5,44% 3,87% -8,58% 35,07%
th4-09 18,98% 0,35% 7,77% 14,57% 1,25% 1,40% 1,81% 4,23% 4,52%
th5-09 62,58% 0,44% 14,19% 27,99% 1,25% 0,61% 1,97% 1,98% -0,03%
th6-09 14,72% 0,55% 18,15% 8,92% 1,05% 0,09% 2,89% 3,21% 51,66%
th7-09 6,91% 0,52% -4,55% 4,13% 0,85% -0,43% 1,72% 1,18% 1,71%
th8-09 18,15% 0,24% 10,53% 24,44% 0,13% 1,75% 2,18% 3,35% -9,04%
th9-09 -0,78% 0,62% -4,98% 1,07% -0,23% 2,04% 3,35% 3,68% 12,42%
th10-09 -6,82% 0,37% 4,85% -14,14% -0,35% 5,01% 3,89% 0,75% 6,82%
th11-09 -12,11% 0,55% 7,07% -1,84% 1,45% 10,08% 8,11% 1,00% 13,85%
th12-09 -8,65% 0,96% -4,05% -2,59% 3,19% 10,49% 5,74% 2,54% 36,68%
Ngu,n s' li u: cophieu68.com và www.gso.gov.vn
2.1.2 B(ng s_ li'u su!t sinh l_i th2 tr 4ng và ch 6 s_ USD ; CPI ; d8u thô theo n ăm
Năm Ch6 s_ giá USD CPI Ch6 s_ d8u thô VN-index Rf2000 1,70% -0,60% 60,31%2001 2,30% 0,80% -18,26% 13,81% 6,85%2002 2,50% 4,00% -2,49% -22,12% 7,33%2003 1,69% 4,30% 18,79% -8,94% 8,20%2004 1,57% 7,80% 32,34% 43,34% 8,30%2005 0,56% 8,40% 28,49% 28,51% 8,42%2006 0,95% 7,50% 12,94% 144,48% 8,60%2007 0,62% 8,30% 6,90% 23,31% 8,10%2008 2,35% 23,00% 37,03% -65,95% 15,30%2009 9,17% 6,88% -53,18% 56,79% 8,81%
Trung bình 2,34% 7,0 % 12,29% 23,69% 8,9%
Ngu,n s' li u: cophieu68.com ; www.gso.gov.vn ;http://tonto.eia.doe.gov/dnav/pet/
- 9 -
2.2 K1t qu( h>i quy mô hình APM
2.2.1 K1t qu( h>i quy t3 su!t sinh l_i c_a BBC theo các nhân t_ vĩ mô l 8n ñ8u
2.2.2 K1t qu( h>i quy t3 su!t sinh l_i c_a BBC theo các nhân t_ vĩ mô l 8n cu_i
Trong các nhân t' b_ lo_i trong mô hình h ,i quy trên có nhân t': ch0 s' công nghi p ; ch0
s' vàng ; ch 0 s' ñu tư nhà n _c ; ch0 s' t.ng m_c bán 7l HH&DV. ðáng quan tâm ñó là
ch0 s' bán 7l HH&DV.
- 10 -
Ch0 s' HH&DV là ch 0 s' vĩ mô ñ_i di n cho t.ng m_c bán 7l và hang hóa c "a 1 qu'c gia.
Trong 1 ñ_t n _c thì bao g,m r_t nhi_u ngành, ngành bánh k/o ch0 là 1 ph n r_t nh1 trong
toàn b - ngành c "a qu'c gia. Do v_y t.ng m_c HH&DV c"a ngành bánh k/o cũng chi_m
t# l khiêm 'tn trong toàn b - ngành. Khi t .ng m_c b_n l7 HH&DV c"a ngành bánh k/o
tăng tuy nhiên .tng m_c hàng hóa bán l7 c"a qu'c gia không thay ñ.i nhi_u.
ði_u này có th _ làm ch 0 s' t.ng m_c bán 7l hàng hóa c "a qu'c gia không tác ñ-ng m_nh
t_i su_t sinh l i c"a c. phi_u Bibica.
2.3 Các kim ñ2nh trong mô hình APM
2.3.1 Ki m ñ2nh hi'n tư ng phương sai thay ñ5i trong mô hình
Ch0 s' Obs*R-squared = 11,31 v_i giá tr_ Pvalue = 0,6616 > 0.05. Như v_y v_i m_c m_c
ñ- tin c_y 95% ta có th _ nh_n ñ_nh r3ng mô hình trên không b _ hi n tư ng phương sai
thay ñ.i.
2.3.2 Ki m ñ2nh hi'n tư ng t0 tương quan trong mô hình APM
Ch0 s' Obs*R-squared = 0,5078 v_i giá tr_ Pvalue = 0,7758 > 0.05. Như v_y v_i m_c
m_c ñ- tin c_y 95% ta có th _ nh_n ñ_nh r3ng ñi_u này cho th _y mô hình trên không
b_
hi n tư ng t_ tương quan.
- 11 -
2.3.3 Ki_m ñ2nh ph8n dư thay ñ5i trong mô hình APM
6
5
4
3
2
1
0-0.2 -0.1 -0.0 0.1 0.2 0.3
Series: ResidualsSample 1 48Observations 48
Mean -4.63e-18Median -0.014865Maximum 0.323649Minimum -0.247494Std. Dev. 0.125498Skewness 0.511938Kurtosis 3.241018
Jarque-Bera 2.212827Probability 0.330743
T+ bi_u ñ, trên ta nh_n th_y phn dư c"a mô hình OLS phân ph 'i tương ñ'i chu)n.
2.3.4 Ki_m ñ2nh b@ sót bi 1n quan tr_ng trong mô hình APM
Ta có giá tr_ F = 2,83 v_i giá tr_ Pvalue = 0,0998 >0,05 như v_y v_i m_c ý ngh ĩa 95% ta
có th _ k_t lu_n r3ng mô hình h ,i quy không b 1 sót bi _n quan tr_ng.
2.3.5 Ki_m ñ2nh hi'n t _ng ña c_ng tuy1n trong mô hình APM
Unstandardized Standardized CollinearityCoefficients Coefficients Statistics
Model t Sig.B Std. Error Beta Tolerance VIF
1 (Constant) ,061 ,028 2,218 ,032
rvn ,962 ,129 ,676 7,435 ,000 ,915 1,093
oil ,417 ,194 ,198 2,151 ,037 ,891 1,122
usd -5,610 1,705 -,288 -3,290 ,002 ,986 1,014
cpi -3,998 2,024 -,188 -1,975 ,055 ,839 1,192
T+ k_t qu_ ki_m ñ_nh trên ta nh_n th_y các ch0 s' VIF < 5 như v_y ta có th _ k_t lu_n r3ng
mô hình APM không b _ hi n tư ng ña c-ng tuy_n.
- 12 -
Ph_ l_c 3: S0 k1t h_p mô hình CAPM và lý thuy 1t M&M
T3 su!t sinh l_i c_a th2 tr 4ng ch_ng khoán M-, t3 su!t sinh l_i c_a lãi su !t trái
phi1u chính ph_ kỳ h_n 10 năm
Năm C. phi_u Trái phi_u Năm C. phi_u Trái phi_u
1928 43,81% 0,84% 1970 3,56% 16,75%
1929 -8,30% 4,20% 1971 14,22% 9,79%
1930 -25,12% 4,54% 1972 18,76% 2,82%
1931 -43,84% -2,56% 1973 -14,31% 3,66%
1932 -8,64% 8,79% 1974 -25,90% 1,99%
1933 49,98% 1,86% 1975 37,00% 3,61%
1934 -1,19% 7,96% 1976 23,83% 15,98%
1935 46,74% 4,47% 1977 -6,98% 1,29%
1936 31,94% 5,02% 1978 6,51% -0,78%
1937 -35,34% 1,38% 1979 18,52% 0,67%
1938 29,28% 4,21% 1980 31,74% -2,99%
1939 -1,10% 4,41% 1981 -4,70% 8,20%
1940 -10,67% 5,40% 1982 20,42% 32,81%
1941 -12,77% -2,02% 1983 22,34% 3,20%
1942 19,17% 2,29% 1984 6,15% 13,73%
1943 25,06% 2,49% 1985 31,24% 25,71%
1944 19,03% 2,58% 1986 18,49% 24,28%
1945 35,82% 3,80% 1987 5,81% -4,96%
1946 -8,43% 3,13% 1988 16,54% 8,22%
1947 5,20% 0,92% 1989 31,48% 17,69%
1948 5,70% 1,95% 1990 -3,06% 6,24%
1949 18,30% 4,66% 1991 30,23% 15,00%
1950 30,81% 0,43% 1992 7,49% 9,36%
1951 23,68% -0,30% 1993 9,97% 14,21%
1952 18,15% 2,27% 1994 1,33% -8,04%
1953 -1,21% 4,14% 1995 37,20% 23,48%
1954 52,56% 3,29% 1996 23,82% 1,43%
1955 32,60% -1,34% 1997 31,86% 9,94%
1956 7,44% -2,26% 1998 28,34% 14,92%
- 13 -
1957 -10,46% 6,80% 1999 20,89% -8,25%
1958 43,72% -2,10% 2000 -9,03% 16,66%
1959 12,06% -2,65% 2001 -11,85% 5,57%
1960 0,34% 11,64% 2002 -21,97% 15,12%
1961 26,64% 2,06% 2003 28,36% 0,38%
1962 -8,81% 5,69% 2004 10,74% 4,49%
1963 22,61% 1,68% 2005 4,83% 2,87%
1964 16,42% 3,73% 2006 15,61% 1,96%
1965 12,40% 0,72% 2007 5,48% 10,21%
1966 -9,97% 2,91% 2008 -36,58% 20,10%
1967 23,80% -1,58% 2009 25,92% -11,12%
1968 10,81% 3,27% Bình quân 11,272% 5,243%
1969 -8,24% -5,01% Bù r i ro th2 trư4ng 6,03%
Ngu>n tài li 'u: http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/
3.2 B(ng ñ2nh m_c tín nhi'm c_a t5 ch_c Moody’s n ăm 2009 t_i châu Á
Long-Term Adj. Default Total Risk Country RiskCountry Rating Spread Premium Premium
Cambodia B2 550 12,75% 8,25%
China A1 90 5,85% 1,35%
Fiji Islands B1 450 11,25% 6,75%
Hong Kong Aa2 60 5,40% 0,90%
India Ba2 300 9,00% 4,50%
Indonesia Ba2 300 9,00% 4,50%
Japan Aa2 60 5,40% 0,90%
Korea A2 105 6,08% 1,58%
Macao Aa3 75 5,63% 1,13%
Malaysia A3 120 6,30% 1,80%
Mongolia B1 450 11,25% 6,75%
Pakistan B3 650 14,25% 9,75%
Papua New Guinea B1 450 11,25% 6,75%
Philippines Ba3 350 9,75% 5,25%
- 14 -
Singapore Aaa 0 4,50% 0,00%
Taiwan Aa3 75 5,63% 1,13%
Turkey Ba3 350 9,75% 5,25%
Thailand Baa1 160 6,90% 2,40%
Vietnam Ba3 350 9,75% 5,25%
Ngu>n tài liêu:http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/
3.3 B(ng lãi su !t c_a ngân hàng Vietcombank (01/2010)
Kỳ h_n
Lãi su !t
VND (%/năm) USD (%/năm)
12 tháng 10.499 4
24 tháng 10.499 4.2
Ngu,n s' li u: laisuat.vn
3.4 B(ng th_ng kê 'h s_ beta không vay n _ c_a các ngành c_a M-
UnleveredNumber Beta
of Average Market D/E Unlevered Cash/Firm correctedIndustry Name Firms Beta Ratio Tax Rate Beta Value for cash
Advertising 36 1,6 72,76% 13,01% 0,98 11,92% 1,12
Aerospace/Defense 67 1,19 22,94% 20,05% 1 7,90% 1,09
Air Transport 44 1,06 70,74% 17,63% 0,67 11,84% 0,76
Apparel 56 1,3 23,61% 16,54% 1,09 6,95% 1,17
Auto & Truck 22 1,72 154,47% 13,25% 0,74 11,75% 0,83
Auto Parts 54 1,75 51,24% 12,09% 1,21 12,38% 1,38
Bank 481 0,75 198,22% 17,50% 0,28 10,36% 0,32
Bank (Canadian) 7 0,86 16,44% 14,94% 0,76 7,37% 0,82
Bank (Midwest) 39 0,96 110,54% 20,65% 0,51 9,63% 0,57
Beverage 41 1,04 16,92% 12,12% 0,9 3,20% 0,93
Biotechnology 121 1,1 14,78% 4,46% 0,96 14,59% 1,12
Building Materials 53 1,45 83,80% 14,56% 0,84 5,48% 0,89
Cable TV 24 1,69 85,22% 21,86% 1,02 4,02% 1,06
Canadian Energy 10 1,18 30,86% 26,99% 0,96 2,32% 0,98
Chemical (Basic) 17 1,27 20,37% 21,59% 1,1 6,74% 1,18
Chemical (Diversified) 31 1,37 19,85% 20,84% 1,19 4,73% 1,25
Chemical (Specialty) 97 1,29 29,01% 12,86% 1,03 4,17% 1,08
Coal 21 1,67 23,68% 13,15% 1,39 4,31% 1,45
Computer 333 1,02 5,61% 10,12% 0,97 10,34% 1,08
- 15 -
Software/Svcs
Computers/Peripherals 129 1,29 10,93% 8,65% 1,17 12,20% 1,33
Diversified Co. 121 1,2 138,78%18,93
% 0,57 11,12% 0,64
Drug 337 1,11 12,58% 5,62% 0,99 7,79% 1,07
E-Commerce 56 1,18 8,74%13,50
% 1,09 11,63% 1,24
Educational Services 38 0,75 7,21%24,06
% 0,71 8,58% 0,78
Electric Util. (Central) 23 0,79 102,89%32,27
% 0,47 2,31% 0,48
Electric Utility (East) 24 0,73 75,74%33,77
% 0,49 1,70% 0,5
Electric Utility (West) 14 0,75 89,99%32,45
% 0,47 4,25% 0,49
Electrical Equipment 87 1,41 16,91%14,07
% 1,23 7,16% 1,33
Electronics 183 1,16 26,37%10,63
% 0,94 14,90% 1,1
Entertainment 95 1,81 56,83%11,78
% 1,21 6,56% 1,29
Entertainment Tech 35 1,32 11,72% 6,28% 1,19 22,36% 1,53
Environmental 91 0,97 49,42%14,27
% 0,68 2,49% 0,7
Financial Svcs. (Div.) 296 1,39 305,02%16,53
% 0,39 15,76% 0,47
Food Processing 121 0,86 29,31%17,29% 0,69 3,79% 0,72
Foreign Electronics 9 1,13 29,12%10,71
% 0,9 22,65% 1,16
Funeral Services 5 1,19 56,52%24,34
% 0,83 3,51% 0,86Furn/Home
Furnishings 35 1,52 38,54%17,48
% 1,16 6,12% 1,23Healthcare
Information 33 0,97 13,57%17,80
% 0,87 6,85% 0,94
Heavy Construction 14 1,42 7,58%33,76
% 1,35 16,86% 1,63
Homebuilding 28 1,45 102,34% 1,42% 0,72 26,11% 0,98
Hotel/Gaming 74 1,74 85,90%12,93
% 1 6,19% 1,06
Household Products 23 1,15 22,36%24,87
% 0,98 2,23% 1
Human Resources 30 1,38 13,17%23,63
% 1,25 14,81% 1,47
Industrial Services 168 1,07 33,96%17,89
% 0,84 8,10% 0,91
Information Services 29 1,28 23,68%19,37
% 1,08 3,91% 1,12
Insurance (Life) 31 1,38 36,81%22,47
% 1,07 38,96% 1,75
Insurance (Prop/Cas.) 85 0,92 24,03%15,68
% 0,76 23,51% 1
Internet 239 1,04 2,28% 5,94% 1,02 9,53% 1,13
Investment Co. 19 0,76 59,26% 0,00% 0,48 72,09% 1,71Investment
Co.(Foreign) 16 1,39 9,38% 2,10% 1,27 6,84% 1,36
Machinery 130 1,32 46,80%20,41
% 0,96 6,70% 1,03
Manuf. Housing/RV 15 1,21 3,98%14,80
% 1,17 13,51% 1,35
Maritime 53 1,38 159,57% 9,70% 0,57 6,93% 0,61
Medical Services 162 0,97 43,09%18,84
% 0,72 10,96% 0,81
Medical Supplies 264 1,04 11,36%11,24
% 0,95 6,57% 1,02
Metal Fabricating 36 1,54 18,80%18,10
% 1,33 11,77% 1,51
Metals & Mining (Div.) 79 1,23 14,78% 7,41% 1,08 2,81% 1,11
Natural Gas (Div.) 32 1,29 47,84%25,01
% 0,95 2,44% 0,97
Natural Gas Utility 24 0,68 80,53%24,87
% 0,42 2,69% 0,43
- 16 -
Newspaper 15 1,94 55,65% 27,26% 1,38 3,68% 1,44Office Equip/Supplies 25 1,19 56,84% 22,62% 0,83 6,73% 0,89Oil/Gas Distribution 19 0,89 61,46% 7,15% 0,56 1,83% 0,58Oilfield Svcs/Equip. 113 1,45 25,97% 22,05% 1,21 4,77% 1,27Packaging & Container 31 1,2 61,31% 18,18% 0,8 4,26% 0,83Paper/Forest Products 39 1,63 86,48% 7,70% 0,91 5,49% 0,96Petroleum(Integrated) 24 1,24 14,44% 33,00% 1,13 6,13% 1,21Petroleum (Producing) 198 1,16 27,01% 11,27% 0,94 3,10% 0,97Pharmacy Services 21 0,88 20,07% 24,36% 0,76 3,23% 0,79Power 77 1,23 103,58% 7,00% 0,63 9,56% 0,69Precious Metals 78 1,18 8,49% 8,41% 1,1 2,94% 1,13Precision Instrument 98 1,24 15,02% 10,50% 1,09 12,53% 1,24Property Management 20 1,63 191,86% 9,03% 0,59 5,94% 0,63Public/Private Equity 9 2,4 169,66% 0,80% 0,89 12,16% 1,02Publishing 30 1,43 70,33% 15,54% 0,9 4,27% 0,94R.E.I.T. 143 1,6 67,45% 0,72% 0,96 5,72% 1,01Railroad 15 1,29 32,95% 27,39% 1,04 2,31% 1,07Recreation 65 1,43 49,77% 16,86% 1,01 5,05% 1,06Reinsurance 8 1,07 17,69% 4,17% 0,91 28,41% 1,28Restaurant 68 1,34 22,48% 19,86% 1,14 2,52% 1,17Retail (Special Lines) 157 1,43 16,08% 18,49% 1,27 8,52% 1,38Retail Automotive 15 1,46 44,57% 32,68% 1,13 2,65% 1,16Retail Building Supply 7 0,95 19,12% 27,05% 0,83 1,34% 0,85Retail Store 43 1,35 26,98% 18,42% 1,1 4,55% 1,16Retail/Wholesale Food 32 0,73 26,17% 30,39% 0,62 3,01% 0,63Securities Brokerage 30 1,18 281,05% 20,49% 0,36 34,11% 0,55Semiconductor 125 1,56 8,06% 10,85% 1,45 12,95% 1,67Semiconductor Equip 14 1,93 7,28% 16,66% 1,82 14,50% 2,13Shoe 19 1,34 3,55% 22,11% 1,3 11,41% 1,47Steel (General) 20 1,61 30,81% 22,29% 1,3 7,65% 1,4Steel (Integrated) 15 1,85 39,30% 22,94% 1,42 7,93% 1,55Telecom. Equipment 115 1,15 10,90% 13,79% 1,05 21,02% 1,33Telecom. Services 140 1,1 47,03% 12,80% 0,78 5,75% 0,83Thrift 227 0,73 21,74% 11,90% 0,61 14,51% 0,72Tobacco 12 0,78 22,93% 26,03% 0,67 5,57% 0,71Toiletries/Cosmetics 19 1,23 26,33% 26,27% 1,03 6,89% 1,1Trucking 33 1,3 85,30% 30,87% 0,82 4,84% 0,86Utility (Foreign) 5 1,07 101,26% 12,11% 0,57 4,80% 0,59Water Utility 15 0,82 87,95% 31,16% 0,51 0,77% 0,51Wireless Networking 60 1,5 19,83% 9,92% 1,28 5,01% 1,34Total Market 7036 1,17 49,99% 14,07% 0,82 9,49% 0,9
Ngu,n s' liêu: http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/
- 17 -
Ph_ l_c 4 Báo cáo tài chính_ca công ty c 5 ph8n bánh k;o Biên Hòa(Bibica)
4.1 B(ng cân ñ_i k1 toán _ca công ty (2005 – 2009) (ð n v_ tính Tri u ñ,ng)
Ch6 tiêu 2009 2008 2007 2006 2005
Tài s (n ngBn h_n 341.515 402.269 179.079 156.307 100.172
Ti_n và các kho_n tương ñ ng ti_n 47.756 30.533 44.423 22.569 11.170
Các kho_n ñu tư tài chính ng 5n h_n 162.000 196.055 14.055 35.000 0
Các kho_n ph_i thu ng5n h_n 44.902 80.918 30.318 33.167 26.584
Hàng t ,n kho 70.036 86.640 86.851 63.823 61.231
Tài s _n ng5n h_n khác 17.660 8.123 3.432 1.748 1.187
Tài s (n dài h _n 395.576 203.899 200.093 86.670 77.688
Các kho_n ph_i thu dài h _n 0 0 0 0 0
Tài s _n c' ñ_nh 366.591 173.676 149.435 64.627 71.262
B_t ñ-ng s_n ñu tư 0 0 0 0 0
Các kho_n ñu tư tài chính dài h _n 14.234 18.208 38.499 9.753 3.720
Tài s _n dài h _n khác 14.751 12.015 12.159 12.290 2.706
T5ng c_ng tài s (n 737.930 606.168 379.172 242.977 177.860
N_ ph(i tr( 212.208 111.738 172.177 59.618 81.089
N ng5n h_n 129.863 101.122 141.006 56.439 76.179
N dài h _n 82.345 10.616 31.170 3.179 4.910
V_n ch_ s9 h/u 523.252 494.429 206.996 183.359 96.771
Ngu,n kinh phí và qu 4 khác 2.217 2.747 1.624 866 217
T.ng c-ng ngu,n v'n 737.930 606.168 379.172 242.977 177.860
Ngu,n tài li u: cophieu68.com
- 18 -
4.2 B(ng báo cáo1kt qu( ho_t ñ_ng kinh doanh (2005-2009) (ð n v_ Tri u ñ,ng)
Ch6 tiêu 2009 2008 2007 2006 2005
T.ng doanh thu ho_t ñ-ng kinhdoanh 633.005 545.208 456.850 343.061 287.092
Các kho_n gi_m tr+ doanh thu 5.008 788 2.875 1.731 1.730
Doanh thu thun 627.997 544.419 453.975 341.331 285.362
Giá v'n hàng bán 440.664 420.514 335.662 254.909 216.460
L i nhu_n g-p 187.334 123.906 118.313 86.422 68.902
Doanh thu ho_t ñ-ng tài chính 25.928 31.517 14.190 9.011 220
Chi phí tài chính 6.702 32.509 4.427 3.324 3.153
Chi phí bán hàng 109.730 76.055 74.254 51.308 35.856
Chi phí qu_n lý doanh nghi p 33.588 28.102 21.061 16.092 14.267
L i nhu_n thun t+ ho_t ñ-ng kinhdoanh 63.242 18.757 32.762 24.710 15.846
Thu nh_p khác 3.497 3.721 1.223 1.160 560
Chi phí khác 2.304 553 659 538 390
L i nhu_n khác 1.193 3.168 564 622 170
T.ng l i nhu_n k_ toán tr _c thu_ 64.435 21.925 33.325 25.332 16.016
Chi phí thu_ TNDN 6.890 1.074 8.882 6.149 3.732
L i nhu_n sau thu_ thu nh_pdoanh nghi p 57.293 20.851 24.443 19.183 12.284
EPS 3.715 1.527 1.747 2.063 0
P/E 7 9 57 20 0
Giá giao d_ch cu'i quý 28,5 14 100 42 22
Kh'i lương 15420782 15420782 13522925 12.74040 0
Ngu,n tài li u: cophieu68.com
- 19 -
4.3 Báo cân d_i k1 toán công ty c5 ph8n bánh k;o Biên Hòa 31/12/2009
TÀI S _N 31/12/2009 VND 01/01/2009 VNDA. TÀI S _N NG_N HCN 341.515.700.876 402.269.093.607I. Ti_n và các kho(n tương 204.756.220.545 30.533.213.3801. Ti_n 12.756.220.545 30.533.213.3802. Các kho_n tương ñ ng ti_n 192.000.000.000II. Các kho(n ñ8u tư tài chính 5.000.000.000 196.055.000.0001. ðu tư ng5n h_n 5.000.000.000 196.055.000.000III. Các kho(n ph(i thu ngBn h_n 43.236.261.723 80.917.979.4751. Ph_i thu khách hàng 32.991.133.877 33.028.740.6002. Tr_ tr _c cho ng &i bán 5.360.517.843 40.659.113.4095. Các kho_n ph_i thu khác 5.316.011.913 7.683.887.3956. D_ phòng ph _i thu ng5n h_n khó -431.401.910 -IV. Hàng t >n kho 70.835.265.816 86.639.874.1661. Hàng t ,n kho 72.217.736.499 86.639.874.1662. D_ phòng gi _m giá hàng t,n kho -1.382.470.683V. Tài s (n ngBn h_n khác 17.687.952.792 8.123.026.5861. Chi phí tr_ tr _c ng5n h_n 1.038.462.369 1.080.100.3792. Thu_ GTGT ñ c kh_u tr+ 7.544.602.320 3.262.181.1433. Thu_ và các kho_n ph_i thu Nhà 875.758.606 3.045.114.1284. Tài s _n ng5n h_n khác 8.229.129.497 735.630.936B. TÀI S _N DÀI H CN 395.293.498.110 203.898.542.811II. Tài s (n c_ ñ2nh 366.590.815.113 173.675.668.7641. Tài s _n c' ñ_nh h_u hình 166.013.429.442 139.456.865.452- Nguyên giá 315.204.470.260 269.806.513.479- Giá tr_ hao mòn l ũy k_ (*) -149.191.040.818 -130.349.648.0273. Tài s _n c' ñ_nh vô hình 1.944.205.019 2.316.713.715- Nguyên giá 3.042.539.152 2.922.764.328- Giá tr_ hao mòn l ũy k_ (*) (1.098.334.133) -
4.Chi phí xây d _ng cơ b_n d% dang 198.633.180.652 31.902.089.597
IV. Các kho(n ñ8u tư tài chính 14.161.955.163 18.207.958.4002. ðu tư vào công ty liên k_t, liên 2.774.805.000 2.774.805.0003. ðu tư dài h _n khác 25.990.583.763 40.132.797.5134. D_ phòng gi _m giáñu tư tài -14.603.433.600 (24.699.644.113)V. Tài s (n dài h _n khác 14.540.727.834 12.014.915.6471. Chi phí tr_ tr _c dài h _n 14.540.727.834 12.014.915.647
T#NG CDNG TÀI 736.809.198.986 606.167.636.418
- 20 -
NGU)N VEN 31/12/2009 VND 01/01/2009
A. NF PH_I TR_ 213.556.430.725 111.738.289.876
I. N_ ngBn h_n 157.211.102.969 101.122.358.030
1. Vay và n ng5n h_n 43.658.720.078 16.974.584.354
2. Ph_i tr_ ng &i bán 75.147.492.654 57.437.412.268
3. Ng &i mua tr_ ti_n tr _c 3.413.381.311 4.137.188.167
4. Thu_ và các kho_n ph_i n-p Nhà 4.569.796.010 7.630.195.818
5. Ph_i tr_ ng &i lao ñ-ng 1.265.608.831 690.714.6686. Chi phí ph_i tr_ 23.357.036.009 11.409.880.180
9. Các kho_n ph_i tr_, ph_i n-p ng5n 5.799.068.076 2.842.382.575
II. N_ dài h _n 56.345.327.756 10.615.931.846
3. Ph_i tr_ dài h _n khác 1.487.536.000 1.547.536.000
4. Vay và n dài h _n 53.999.998.016 8.210.602.106
6. D_ phòng tr c_p m_t vi c làm 857.793.740 857.793.740
B. VEN CHG S_ HHU 523.252.768.261 494.429.346.542
I. V_n ch_ s9 h/u 521.579.075.484 491.682.668.359
1. V'n ñu tư c"a ch" s% h_u 154.207.820.000 154.207.820.000
2. Th(ng dư v'n c. phn 302.726.583.351 302.726.583.351
6. Chênh lch t# giá h'i ñoái -713.800.5037. Qu4 ñu tư phát tri_n 14.018.170.003 10.587.588.608
8. Qu4 d_ phòng tài chính 4.291.431.382 3.291.431.38210. L i nhu_n sau thu_ chưa phân ph 'i 47.048.871.251 20.869.245.018
II. Ngu>n kinh phí và các qu- khác 1.673.692.777 2.746.678.183
1. Qu4 khen th %ng, phúc l i 1.673.692.777 2.746.678.183
T#NG CDNG NGU)N VEN 736.809.198.986 606.167.636.418
Ngu,n s' li u: http://www.bibica.com.vn
- 21 -
4.2 Báo cáo1 tk qu( ho_t ñ_ng s(n su!t kinh doanh c_a công ty 31/12/2009
Ngu,n s' li u: http://www.bibica.com.vn
- 22 -
Ph_c l_c 5 B(ng _c tính giá tr2 công ty c 5 ph8n bánh k;o Bibica (31/12/2009)
B_NG TÍNH TOÁN XÁC ð NH GIÁ TR CÔNG TY C # PH$N BÁNH K %O BIÊN HÒA (BIBICA_BBC)
Năm 2009 2005 Thư giáT# l chia c
L i nhu_n sau thu_ 57.292.527.028 12.284.000.000 trên thư giáV'n ch" s% h_u 521.579.075.484 SLCPT'c ñ- tăng l i nhu_n 47,0% S' ti_n chia c
LNST năm 2009
Mô hình APM CAPMCAPM k_t h p
T# l chia cM&MRBBC 25,10% 24,38% 21,07% T# l trích qu
ReinvestReinvest n
Năm 2010 2011 2012 2013D_ báo li nhu_n cty 84.195.236.450 123.730.584.226 181.830.446.926 267.212.117.653L i nhu_n táiñ u tư 35.952.171.038 52.834.142.574 77.643.339.497 120.245.452.944S' ti_n chia c. t_c 27.194.256.300 39.963.795.595 58.729.495.698 80163635296DIV 1.763 2.592 3.808D0 báo _tc ñ_ tăng tr 9ng v_n ch_ s9 h/u
Năm 2010 2011 2012V'n ch" s% h_u 557.531.246.522 610.365.389.095 688.008.728.592ROE 15,10% 20,27% 26,43%ROE bình quân 20,60%T# l táiñ u tư 45,00%g dài h _n 9,27%
- 23 -
B(ng tính giá tr2 công ty Bibica
Năm 2010 2011 2012 2013DIV 1.763 2.592 3.808RBBC (APM) 25,10%g dài h _n 9,27%PV(DIV) 1.410 1.656 1.945Giá tr_ k_t thúcPV(giá tr_ k_t thúc) 16.774PV(DIV) 1.410 1.656 18.719Giá tr_ c. phi_u (P) 21.784SLCP 15.420.782VE 335.932.305.536VD 213.556.430.725Vo 549.488.736.261
Phân tích ñ- nh_y c"a t# su_t chi_t kh_uMô hình APM CAPM CAPM và M&M
RBBC 25,10% 24,38%Giá tr_ c. phi_u (P) 21.784 22.952SLCP 15.420.782 15.420.782VE 335.932.305.536 353.937.400.105 465.639.184.463VD 213.556.430.725 213.556.430.725 213.556.430.725Vo 549.488.736.261 567.493.830.830 679.195.615.188
Như v_y giá tr_ công ty c . phn bánh k/o Biên Hòa ( Bibica_BBc) t_i th&i ñi_m 31/12/2009 là: 549.488.736.261 ( ñ,ng)