سريزه

دين. اغلی فرانسس امايه په چارو کې دشويو د کورنيو بې

رو ملتونو د سر منشي استازی مل

رو ملتونو سازمان ورسره ينککيدوپه ياد پاتيدوهغه دنده چې د ملو، يمخ د ، د هغو افردو مالت دی چې د تاو تريخوالو لرونکو ج

خه د تيري او نورو زړه ب و په پايلو ږود بشر له حقونو نوونکو پير د خپل هېواد ل شوي، م خه جبرا ش وبو ا کې، له خپلو اصلي

سخت محروميتونه، هغوی د تل لپاره . د ننه ژوند کويد پولونې زغملي دي ونې سره د د . ستونزې او توپير لرونکې ک دې نن

ايه شويو په اړهېد کورنيو ب مقابلې په منظور وونکي الر . شوي دياصول جوړ

ولو پ ايه شويودا اصول په د حقونو او په اوونو کې د کورنيو بې

دا اصول د . هغوی پوري د مالت د اړوندو ضمانتونو پيژندنه کويايه ايه کيدو په جريان کيدو پر ضد ساتنهاجباري بې کوي، د بې

ی د بيرته ستنيدو، په امن او کې يې د مرستې او مالت بنس ايسره له . ای کيدو او استقرار لپاره يې د ضمانت وړانديز کويپر

ر د بشر د حقونو له دې چې د دې اصولو منل حتمې نه دي، ميوال بشري قانون او د پناه يوال قانون، له ن له قانون سره ېړن ون

.يکو ې يونغبراو سمون لري

١٩٩٢په له لوريد بشر د حقونو د کميسيون وروسته تر هغه چې دي ايه شويو په اړه دنده کالزي وسپارل کې ماته د کورنيو بې

رو ملتونو د عمومي مجمعې او د کميسيون ور ېپسشوه او د ملو کلونو په اوږدو کې ار له امله، د ين ه ليکونو د دا پريک

ونکي اصول جوړ شول تنه وشوه کې په پيل . الر خه غو له ما يوالو قوانينو کې د و د کورنيو بې کيدو پايلې ا و دليلونه، په ن

ايه شويو موقف، د اوسنيو رسمي ترتيباتو مطابق د کورنيو بې واب ويلو کچه او کورنيو بې ايه شويو اړتياوو ته د کورنيو بې

ه کولو چلندونه او له هغوی ايه شويو ته د مرستو د رسولو د نې الندې ونيسم ي .خه مالت تر

ايه شويو لپاره د اړتيا وړ حقوقي له همدې امله، د کورنيو بې

ته کولد يز چوکاټ بنس په خبرو اترو کې د په دې اړوند او ورا من د شريکولو په منظورله لرونکوالس اړوندو دولتونو او نورو

خه ليدنې زما د ماموريت لوی فعاليتونه تشکيل . يی د کهېوادونو يو يم په هما د حقوقي کار پوهانو د يوه ن يوالو ال مکارۍ، د ن

پو دايره تر ارزونې ايه شويو د د کورنيو بې قوانينو پوسيله. مې برابر ک"حقوقي نورمونو تحليل او تدوين" د اوالندې ونيوله

ايه وده په داسې حال کې چې شته قوانين، کورني بې نو و يه تر پو الندې راولي، نورې مهمې برخې هم شوي په پراخه تو

ايه شويو د شتون لري چې دا قوانين نه شي کولی د کورنيو بې په پايله کې، د . ي لپاره يو مناسب بنس برابر کې او مرستمالت

خه رو ملتونو مجمعې له ما بشر د حقونو کميسيون او د ملايه شويو لپاره يو مناسب قانوني و د کورنيو بې ه تنه وک غو

م ونکي اصولو د تسويدولو سبب شو د. چوکاټ جوړ ک ا کار د الند او د تيارو ر و(چې شته نورمونه يې انه کولو ) پ برخو د رو

ه کوي) خال(او تشي .د ډکولو ه

ون ايه شويو په اړوند الر ې کوروسته تر هغه چې ما د کورنيو بې دي ١٩٩٨اصول په ل، کال زي کې کميسيون ته وړاندې ک

ه زما دې اصود کمسيون رو ملتونو د سر منشي په تو لو او د ملولوې چپه پاملرنې سره قصد ته ېبيان شو اړوندو له دولتونو او

ايه الس لرونکو سره چې ماموريتونه او فعاليتونه يې د کورنيو بې

ه اصولو نهېددد بحثونو پر مهال ،شويو د اړتياوو په اړوند ديه ليک صادر کواخلم رو .، يو بريک همداراز کميسيون د ملې وملتون ه چې د ادارو تر من د دايمي کمې تصميم ته پاملرنه وک

ون ي ې اصول يې تاييد کالر يک و ک تشويقې ياو خپل غ ي ه په ې تو ان هغه له مديره پالوو او خپلو کارکوونکو سره، په ايه شويو په اړوند يې ي او د کورنيو بې سيمو کې شريک ک

يپلو پخ .فعاليتونو کې پلي ک

ايه کيدو په اړه اصول، بايد دولتونو، نورو واکمنو يونکالرد بې ايه شويو مقامونو، دولتي او نا دولتي سازمانونو ته، د کورنيو بې

وونې ي په اړوند فعاليتونو کې، عملي الر هيله من يم . برابرې که خپار وونې دا اصول په پراخه تو ه او په ساحه کې پلي چې د الر

.شي

کال د جون مياشت2001د

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

رو ملتون ايه کيدو په اړوند د مل ود کورني بې

اصول وونکيالر هاړخونه او موخ: سريزه

ووندا .1 ايه شويو يکالر ۍ کې د کورنيو بې وله ن اصول په

ياد شوي اصول د اجباري بې . يواب وايو ته اړتياو ويناايه کېدو پر مهال له هغوی ،ېو د ساتنکيدو نه د وايه د بې بل او مالت او همداراز د هغوی د بيرته ستنيدلو، ې مرست درهس

حقونوړه د ضمانتونو او په ااو بيا استقرارای ميشته کيدو .پېژندنه کوي

خه منظور، .2 ايه شويو هغه په دې اصولو کې له کورنيو بې ايونو، کسانو يا د کسان ن ډله ده چې له خپلو دايمي استو

خه پ هکورونو او سيمو ې ،ه جبري تو ه د ج ې تو ان په يدونکو زيانونو له وېرې، د خه د راپي ې په پايله کې يا له ج

ماتولو يا د له تاو تريخوالي له عمومي وضعې، د بشر د حقونو تې و له امله تي و او يا د بشر پوسيله د رامن ته پي طبيعې پي

ر ته اړ شوي، يوالې د يوه هېواد م خه نژيپله ن دل شوې پولې تي .نه وي او

يوالو بشري .3 يوالو حقونو د قانون يا د ن دا اصول د بشر د نا اصول د . يورسره سمون لرقوانينو انعکاس کونکي دي او

وونوجعا الندې مر :کويه ته الرايه شويو : الف د خپل ماموريت د ترسره کولو په الر کې د بې

په چارو کې د سر منشي استازی؛ هغه مهال چې د کورنيو مهاجرتونو له پديدې سره ، دولتونه:ب

ي؛ مخ کې

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

ولې نورې له کورن: ج ايه شويو سره په اړيکو کې، يو بې ادارې، ډلې او اشخاص؛ او

کورنيو بې د ېکله چ ،تي موسسېحکومغير او ييين الحکومت: د .ايه شويو چارو ته پاملرنه کوي

ه .۴ . خپاره او پلي شيدا اصول بايد په براخه تو

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

ی فصل لوم عمومي اصول

ى اصل لوم

ايه شوې ېکورني ب ـ١ خه او يو شان حقونوله ېدکسان آزاديو ه چې دهبرابرپوره په يوالو تو يو هيواد نور افراد د ملي او ن

ي، برخمن شي د له هغوى سره . قوانينو مطابق، ترې برخمن کيايه کيدو له امله د هغوى په حقونو او ازاديو کې د کورني بې ې

خه کار وا .خستل شينله توپير يوالو حقونو پر بنس د افرادو جرمي مسووليت، ـ٢ دا اصول د ن

ه د نسل وژنې په اړه، د بشر ضد جرمونه او رې تو ان په ي جرمونه نه ساقطوي .جن

دويم اصل

ولو ادارو، ډلوېددا اصول ـ١ او اشخاصو په وسيله، پرته د د خه رعايت او پرته له هر ډول ،هغوى حقوقي موقف ته له کتنې

خه تطبيق شي .امتياز يپر حقوقادارو، ډلو او اشخاصو کومو دد دې اصولو رعايتول بايد

يهاغيزحالت . ونکبه پدې ډول تفسير نه شي چي د بشرحقونو د ېد دا اصول ـ٢

يوالو سندونو حکمو ل شوى ن يوال بشري حقونه يا ورک نه يا ني .کورني حقونه؛ محدود، تعديل يا کمزوري ک

او تلوغو هدا اصول په نورو هيوادونوکې د پناه، توېنانپه خه د برخمن کيدلو حق نه ساقطوي .له هغه

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

دريم اصلايه شويو ـ١ ه د مرستو په برابرولو کې تملي ادارې کورنيو بې

ۍ د رجه دنده او مسووليت او پخپله خاوره کې د هغوى لوم .مالت پر غاړه لري

خه د مالت او بشري مرستو د ـ٢ ايه شوي لدې ادارو کورني بې تنې حق لرى تنې هغوى بايد د.ترالسه کولو د غو دې ډول غو

ورو .نيول شي نه الندې و سزا ورکولولو اوله امله تر

لورم اصل، دا اصول بايد ـ١ خه چي، د نژاد، رن پرته له هرډول توپير

جنسيت، ژبې، مذهب يا عقيدې، سياسي نظر يا نورو نظرونو؛ ولنيز، منشا هولنيزاو ملي، قومي، ، )سن(موقف، عمر حقوقي او

ت امعيوبيت، دا ډول نورو معيارونو، پر بنس وملکيت، پيداي .وي، تطبيق شي

ايه شوي اشخاص لکه، ـ٢ ي بې ې انگ ان ماشومان، په ه بې سرپرست ماشومان، حامله ميندې، له کوچنيو ماشومانو هتو

معيوب اشخاص ېسره ميندې، د کورنيو مسووليت لرونکې ر چي د هغوي مهغې مرستې او او د ډير عمر لرونکې دې د ال

و اړتياوو ان واب له حال سره سمون لري او د هغوي ته .ژندل شي، مستحق وپييويونکي و

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

دويم فصلايه کيدو د وړاندې د مالت اړوند اصول پر بي

م اصل پن

يوالولې ادارې او ونه دې د هغو شرايطو د مخنيوي او له ن بنسايه کيدو خه د ليرې والې په منظور؛ چي د افرادو د بي هغو خه يوالو قوانينو له هغې جملې د سبب شي، بايد خپل مکلفيتونه د ن

يوال بش د حقونو او د بشر ي قانون مطابق، په هر ډول شرايطورنېکې . رعايت او درناوې يې وک

م اصل شپنې له دا ـ١ و د خپلې استو کور يمي سيمې اوهر انسان حق لري

ايه کيدو پر وړاندې تر مالت الندې ونيول د مستبدانه خه بې .شي

ايه کيدو کې په په مستبدانه ـ٢ ايه کيدل بې الندې حاالتو کې بې ې :شاميلي

نويا مشابه چلندو) قومي پاکونې(اپار تايد هغه وخت چې د: الف د اغيزمن شويو افرادو په قومي، نژادي يا مذهبي ياپر بنس وي

بيا د دې ډول بدلونونو سب ترکيب کې د بدلون په موخه وي او ؛شيتو :ب و چې د ملکې ودا ر م په شرايطو کې، د وسلوالو ن

يخونديتوب ؛ يا قومي دليلونه دا ډول، هيله يا حکم وکچې د قانع کوونکو ېکصورت د پراخو پرمختايي پروژو په : ج

تو پربنس تو جيه شوې نوې ؛او مهمو دليلونو او د خلکو د يدو په صورت کې، : د چې د اغيزمن دار مد حوادثو د پي

؛ اود خونديتوب لپاره اړين ويشويو افرادو د روغتيايي حالت ه د هغه نه د چې کله : هـ ه واخستل ډليزې سزا ورکولو په تو .شي

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

ايه کيدل ـ٣ خه چې شرايط يې ايجابوي، بايد بې له هغه وخت ينه ډير دوام و .ک

اووم اصل

خه مخکې چې د افراد دـ١ ايه هر ډول تصميم له نيولو و بې ول ې کيدل الزمي کوي، اړوند ي چې ادارې بايد ډاډ تر السه ک

خه دبديلوممکن ايه کيدنې وليزې بې په منظور ي مخنونه له ول شي، د ب ول تدبيرونه ېد يلونو د نه شتون په صورت کې دول

ايه کيدو او د .د ناوړه اغيزو د کمولو لپاره ونيول شي هغو د بې ايه دا هغه ادارې چې ـ٢ تر ،، بايديه نيسکيدنه په عهدډول بې

ايه ې چيډ تر السه کډا، ي وي عملې چېايه پورهغه بې اى برابر ته شويو نې مناسب دا ډول ، يشپه پراخه کچه د استو

ايه کيدل د خونديتوب، ت ذيې، درملنې او روغتيا له پلوه په غبې ي يو له بل ېيوقناعت وړ شرايطو کې تر سره او د کورني غ

.خه جال نشيايه کيدنه، پرته له بيـ٣ تو هر کله چې بې نيو حاالتو، وسلوالو ن

خهيا حوادثو ي، بايد له الندې مانتونو سره مل ض تر سره کي :ويد هغې ادارې پوسيله چې د قانون د حکم له مخې د دې شان :الف

یانک ېدري د الزمو اقداماتو په اړوند تدبيرونو د نيولو واک ل ؛ي شنيولوتصميم

يه ا ېب ېهغه خلکو ته چ ېچکافي تدبيرونه دې ونيول شي : ب ېپه اړه او، که چيرپروسيجرايه کيدو د دليلونو او ې د بي کي

ايه کيدونکو د زيان جبران او ليېب ، دي ړ ود تطبيق و و ولد ؛ تضمين شيولورکپوره معلوماتو د ړه په اي خلکو هغود: ج ايه کي ېه دهوکنه هااآاو زادآ چې بې ؛ول شيول

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

ي زيانمن شوي افراد: د ه وک ې ،اړوندې ادارې دې ه ان په ه دولو په پالن ،ېتو خه بلې ته د هغو د لي له يوې سيمې

ي جوړولو او سازمان ورکولو ؛ کې شريک کي د واکمنو :هـ ايونو کې چې اړتيا ورته ليدل کي په هغو

؛ون د تطبيقولو لپاره اقدامات وشي د قانېحقوقي ادارو پوسيله د اوخه د ېد زيانونو د اغيزمن جبيره کولو حق، له هغ :و جملې

و ېد دقضايي مناسبو ادارو په وسيله ېدته ، ېبيا کتن ډول پريک .وشې یدرناو

اتم اصل

ايه کيدل بايد ايه شويو د ې چيه تر سره نش بې په داسبي بې ي عزت، ازادۍ،افرادو د ژوند .، او امنيت حق نقض ک

نهم اصلرانو، کليوالو خلکو او نورو دولتونه کيو، بز د بومي خلکو، ل

ايه کيدو او لري، د بې مکو سره ت د نه روپونو چې له خپلو ي مکلفيتونه لري ان . مخنيوي لپاره

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

دريم فصلايه کيدو په جريان کې په مالت پوري اړوند اصول د بې

لسم اصل

ه د. 1 ري چی بايد د قانون پوسيله ژوند حق ل هر انسان په ذاتي توو. وشيتتري مال خه ه تو يخپل سره ک بايد پهي له ژوند

ې تو هپايه شوي بايد کورني بې . شيایکبې برخې ن انو ه له الندې : خوندي پاتي شيخهپې

؛هنسل وژن: الف قتل؛: ب ؛ اومې له پخپل سر اعدامو لپر ته له محاک: جتون،ول ککجبري ور: د ي ت يا غير رسمي هله هغې جملې س

ي ول چې د تهديدول يا هغه تهديد،بندي کول .وژونې سبب کينو د و تحريکولاتر سره کولو لپاره تهديدول د پورته ذکر شويو ک

. منع شيدېايه شويو پر ضد بريدونه يا تاکورنيو ب د. 2 چې په ،الیترلخو وې

منيو کيل نه دي د کيل نه دي په نور او يا کې ه پ، کې خه بايد . کې منع ديهرډول شرايطو ايه شويو له کورنيو بې ې تو ان نو پروړاندې مال ت وشيپه :ه د الندې ک

و تريخوالي تابريدونه يا توپيره ېب مستقيم بريدونه يا: الفنې خه دل ،لرونکې ک له داسي سيمو ايجادول چې ه هغې جملې

ي؛نو زمينه مساعده و پرملکي افرادو د بريدوخههغو ه د: ب ه ييز چلند په تو ؛لتي ساږهغوی و ديوه جه پس ي موخو دد بريدونو پروړاندې د پو: ج د دفاع ،ر په تو

ې اخستنې او يا په منظور يا ي عملياتو د مخنيوي په د د پوخه خاطر ؛ستليه اخله هغوی

او ؛اندی بريدونهړايونوپر ود دوی د کمپونو او يا ميشت: دخه استفاده کول: ه مکنيو ماينو نو .د پرسونل ضد

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

يو ولسم اصل روحي او اخالقي ،هر انسان د انساني کرامت او د جسميـ ١

.تيوب حق لريخونديايه شويـ ٢ پرته له دې چې د هغوی ازادي محدوده ې دکورني بې

ان،نهشوې که نو پر د ه ې تو په وړاندې وساتل الندې ک :شيو بد د،جنسي تيری: الف غير انساني يا ،ورول ،ريکولپن دغ

او له فردي عزت سره ناسمې نورې ، چلند يا سزاد بتحقيرونکينې لکه جنس نور ل او هر ډوء جبري فحشا،و تريخوالیي تاک ؛ناوړه بريدونه

ېمريه توب يا : ب ،لو لپاره پلورل ودو لکه د،يې اوسن به اخيستل يا د ما او؛ جبری کارنوشوماجنسي

ايه شو: ج کې د ډار خپرولو په مقصد و په منيد کورينو بي نېتا .وتريخوالی لرونکې کنو دپورته ذکر شود ول هتر سره کولو لپاره تهديدول او يو ک .منع دي

دو لسم اصلوک بايد ،انسان د ازادۍ او شخصي امنيت حق لريهر -1 هي

ه پخپل سر .ونه نيول شي يا بندي نه شيي توايه شويو د ـ ٢ خه د بې په منظور رخمن کيدوبله دې ډول حق

يکه په استثناي. بند يا توقيف نه شيال هغوی په کمپونو کې ک،دېه اړ ېشرايطوک ه نه له هغ ،يوينه دا شان وضعه په مطلقه تو

تنې يشرايط ې چېد ي ې ه کو غو .ډير دوام ونه کايه ش -3 ايه کيدو په پابې وېير يله کې له توي دې د خپلو بې

. خوندي پاتي شيخهلو لرونکې نيونې او توقيفوايه شوي دې په هيچ حالت کې يرغمل و -4 نه نيول کورني ېې

شي

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

ديارلسم اصلايه شوـ ١ والو راز شرايطو کې په وسلپه هيچ ېدومان ماشيبې

و کې واکونو ي او په ج ون اجازه ن کې نه استخدامي ه د تنه و نه شي چې په غوخهي او بايد له هغوی ورکول کي

و يکې ج .ون وکايه شوي دې دـ ٢ ايه بکورني بي له امله په وسلوالو وديکې

پر نو و ککتو پير لروناستخدام د کې د روپونو يا واکونوه هر ډول بې . ې ونيول شيدوړاندې ترمالت الن رې تو ان په

نې کوغير انسانی او حقارت ،رحمانه استخدام ېچی د دنکې ک په هر ، ي نه اطاعت ته سزا ورکوې او يا يي کوياطاعت جبر

. منع دي،ډول شرايطو کې

وارلسم اصلاکلو ـ ١ ای د نې د ايه شوی د خپلې استو د او هر کورنی بې

يدو ر يدو را . حق لریۍ د آزادره ېانپه ـ ٢ ايه شو ، تو و په ازاده يکورني بې حق لري

ه په کمپ ي دايونو او نورو ميشت تو ر .ننه او بهر کې و

لسم اصل پنايه شوي الندې حقونه لري :کورني بې

ون حقد ه: الف ؛يواد په نورو بر خوکې د خونديتوب د لو دلو حق: ب ؛د خپل هيواد د پريتلو حقپنپه نور و هيواد ونوکې د : ج او ؛اه غو ازادي او ،تيوب هغوی ژوند، خوندي د چېپه هغو سيمو کې: د

ای کولو پر ،روغتيا په خطر کې وي د جبري ستنولو او بيا پر .وړاندې د مال ت حق

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

رلسم اصلشپاايه شوـ ١ ويول کورني بې شويو د خپلو ورکو حق لري

ای په اړه م خليک او دخپلوانو د بر لومات تر السه عاوسيدو د ي .ک

ايه شويو د او ويرنشويو کو اړوندې ادارې دې د ورکوـ ٢ بې ي او له اړوند سيد ه وک اکلو په منظور ه ای او برخليک و د

يوالو موسسو سره يو ن . چې دادنده پر غاړه لري همکاري وکخه دهغوی نژدې نو له پر مخت اړوندې ادارې دې دخپلو پل

ي او د خپل کار پايلې دې هغوی ته ابالغ تهخپلوانو اطالع ورکي .ک

و شويو افراداـ ٣ د موندلو جسدونويو د پاتړوندې ادارې دې د مياو تشخيصو ه وک و له ،لو لپاره ه نوو لو او جسدوپريک د غ

خه دې مخنيوی ورک ه وړلو دول دې ،يد له من د هغو ليت سره خاورو ېي دې خپلوانو ته اسانه او يانژ ته دې په درن .اريپوس

ايهيود کورنـ ۴ دې په هر ډول شرايطو کې ته ويو هدير شو بې ايه شوي .شي او د هغو ساتنه دې و شيدرناوی و کورني بې

. حق ولريسالسر و شويو خپلوانو هديرې ته دبايد د خپلو م

اوه لسم اصلو دـ ١ ژوند حق ته درناوی و کورن د هغه د هر انسان حق لري

.شيي نيود کور، حق د تحقق لپارهې ددـ ٢ ايه شويو د کورن غ بې

ود خپلو هيلومطابق يو له بل سره ژوند به اجازه و لري ي .وک

خه جال شوـ هغه کورن چې د ب٣ ايه کيدو له امله يو له بل يې ای دي، بايد په ډېر ژر ممکن صورت کې يو له بل سره يو

ای شي کې يو . ک ول مناسب تدبيرونه به د دې ډول کورنيو د چه هغه مهال چې ماشومان اره، ای کېدنې لپ ې تو ان په

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

و ېدمسوولې ادارې . مطرح وي، ونيول شي لخواد کورنيو د غتن ون او پو و ل بشري دي او کتسهيلنه د ورکو شويو غ

ای کولو لپاره کار ، ېدکار سازمانونو چې د کورنيو د بيرته يووي وکوي، .يکوورسره دی همکاري او ه

ي چې د اوسيدو لپاره په کمپونو کې ۴ ايه شويو کورنيو غ ـ د بې .ي شېای سره پاتيوکالبند شوي دي، حق لري چې

سم اصلاتلايه شوي ـ ١ .په مناسبه کچه د ژوند کولو حق لريول کورني بې ، د شرايطو له په پام کې نيولو او هر ډول ې دـ واکمنې ادارې٢

خه پرته، ايه حد اقل توپير الندې مواردو ته د کورنيو بې :ي کشويو السرسی تامين

لو اوبه؛: الف د خوړو اړين توکي او د نې : ب يزبند استو ای؛ ساک؛ او: ج مناسب پو .او اړين روغتيايي خدمتونهساتنه روغتيا : دو د ٣ يزو اړتياوو د پالن جوړولو او ويشلو په بهير کې د ـ د بنس

ې وشي ون په منظور، بايد الزمې ه .بشپ

نولسم اصلپيانـ ١ ايه شوي ، تر ې دوته او معيوبينو، ناروغانوول بې

هغه سرهن لېکچممکنې تر او ې پورېدازانورست ممکنې پرته له هر ،ي ړتيا ورته لررنه چی ال اوپامروغتيايي خدمتونهخه تامين وی،ړتيا پر بنسد روغتيايی ا يچر م،ډول توپير

ولنيزو . شي ايه شوي، رواني او د اړتيا پر مهال دې بې .خدمتونو ته السرسی ولري

خه ووو روغتيايي اړتياـ د ٢ ينه روغتيايي ، له هغې جملې د مور او : ي لکهته السرساو روغتياي خدمتونو کارکوونکو

ې اخيستنې او نورو روغتيا پالنهماشوم ، د نا جايزې جنسي

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

ته دې ، وناوړو چلندونو قربانيانو لپاره مناسبې مشورې ورکولې پاملرنه وشي .ان

ايه شوي ـ همداراز٣ د ساري او انتاني من کې پهود کورنيو بې ې پاملرنه ته دې مخنيوي ،ايدز له هغې جملې، ناروغيو ان .وشي

شلم اصل

وک حق لري ـ ١ ايونو کې د هر ولو چې د قانون پر وړاندې په ه وپيژندل شي .انسان په تو

ايه شويو د دې حق د تحقق لپارهـ د کورنيو بې٢ ، اړوندې دې ېدو : کهادارې اړين سندونه ل پاسپورت، د پېژندنې کارت، د زي

ې خه د هغوی د تصديق او نکاح خط له قانوني حقونو ي ه.اخيستنې لپاره ورته ورک ې تو ان د دې دا ادارې ، په

ايه کيدو پر مهال د ورکو شويو سندونو د نويو سندونو يا د بې خه شرايطو له تحميلولو يمنطقصادرولو زمينه د هر ډول غير

د سندونو د السته راوړلو لپاره د معمولي اوسيدنې : پرته، لکه . يه کای ته د هغوی بيرته ستنول، برابر

ې او نارينه ٣ ه حق ېدـ و دا ډول اړين وپه برابره تو لري ي و دا سندونه د هغوی په وېد او حق سندونه تر السه ک لري .خپل نامه صادر شي

يو ويشتم اصل

وک١ خه نه شي ـ هي پخپل سرله ملکيت او په هغه کې له تصرف .بې برخې کيدای

خه ٢ ايه شويو له ملکيت او شتمني ولو ېدـ د کورنيو بې په ه د الندې مواردو پر وششرايطو کې مالت ې تو ان ي، په

:وړاندېول : الف )غارتول(لو

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

رې تاو خه بريدونه يا نو) تفکيک(مستقيم يا پرته جال کولو : بنې؛ تريخوالي لرونکې ک

ه: ج ي موخو يا عملياتو پر وړاندې د سپر په تو ې ترد پو استفاده؛

استفاده؛ او ېتر د ترسره شوي عمل د غچ اخيستنې په منظور: ده يې له د ډليزې سزا په ډول : هـ ه وړل يا په غير قانوني تو من

.اخستل

دوه ويشتم اصلايه شويوکورنيله ، پرته له دې چې په کمپونو کې ېره دو س بې

خه په برخمن کېدو کې تو ير ونه پژوند کوي يا نه، له الندې حقونو :شي

بيان د ازادۍ حق؛، نظر او د فکر، ضمير، مذهب يا عقيدې: الفون او په اقتصادي فعاليتونو کې : ب د کاري فرصتونو د ازادانه ل

ون حق؛ د ولنيزو چارو کې د براب: ج ون حق؛ په ې او ازادانه رې ونون او رايې ورکولو حق، له : د په دولتي او عامه چارو کې د

خه خه د استفادې په منظور اړينو وسيلو هغې جملې لدې حق ته د السرسي حق؛ او

.په هغې د پوهيدلو او پوهولو حق يپوهيپکومه ژبه چې : هـ

درويشتم اصلې حق لر١ .يـ هر انسان د زده کايه شويو د دې حق د تحقق په منظور، اړوندې ٢ ـ د کورنيو بې

ې ان ي چې دا ډول اشخاص، په ادارې بايد ډاډ تر السه کخه وونې او روزنې له حق ايه شوي ماشومان، د ه بې تو

ن دوره کې اجباري او وړيا وي، زده . رخمن شيبچې په لومي ه ې بايد داسې وي چې د هغوی فرهن ويت، ژبې او مذهب ک

.ته درناوی وشي

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

و او نجونو له بشپ او برابر ـ ٣ و په برنامو کې بايد د د زده کې وشي ې ه ان خه د ډاډ تر السه کولو په منظور، .ون

وانانو۴ حو او ه د ې تو ان ايه شويو، په ،ـ د کورنيو بې د وشرايطد ، ي يا نه اوسيياوسيپه کمپونو کې که ، ې دلپاره

و مرکزونو ته د هغوی د دسمدستي تعليمي اوسره سمون زده ک .السرس زمينه برابره شي

لورويشتم اصل

ولې بشري مرستې دې د بشرپالنې١ او مطابق ناپلوۍ د اصولو اوـ خه تر سره شيپرته له .توبير

ايه شويو لپاره په پام کې نيول شوې بشري ٢ ـ د کورنيو بې ي دليلونو له مخېدی، مرستې ه د سياسي يا پو ې تو ان ، په

ي .نورو اشخاصو ته نه ورکول کې

ه ويشتم اصل پنايه شويو ته د بشري مرستو د رسولو لو١ دندهن مـ کورنيو بې

.ۍد د ملي ادارو پر غاړه وليتئمساو يوال بشري سازمانونه او ن٢ و ارېوـ ن ړوندې ادارې حق لري

يکورنيو ب ايه شويو ته خبل خدمتونه وړاندې ک د دې .ې متونو وړاندې کول دې د غير دوستانه عمل او يا د يوه هېواد دخ

ندويه ر ه نيت ل شي او د په کورنيو چارو کې السوهنه ونه ل شي و تر سره کولد له دې امله د دې ډول فعاليتونو .دې و

ه نه ډه وډبايد پخپل سر نه توافقله لپاره ې تو ان شي، په هغه وخت چې اړوندې ادارې نه شي کولی او يا نه غواړي

ي .الزمې بشري مرستې ترسره کولې اړوندې ادارې دې د ازادانه بشري مرستو د تر سره کولو ٣ ـ

ي او هغو اشخاصو ته چې د دې ډول مرستو په زمينه برابره کايه شويو ه لري، کورنيو بې ته د هغوی د وړاندې کولو کې ون

ي ه برابره ک که تو خه په چ .السرس زمينه پرته له ممانعت

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

شپ ويشتم اصل

، د هغوی هغه اشخاص چې په بشري مرستو کې دخيل دي ترانسپورتي وسيلو او مالونو ته دې درناوی وشي او مالت دې تر

نو يد د بريدونو او دنور تاو تريخواليهغوی با. وشي لرونکو کول شيموخه ون ر .ه

اووه ويشتم اصل

يوال ١ ايه شويو ته د مرستو د برابرولو پرمهال، ن ـ کورنيو بې بشري سازمانونه او نورې اړوندې ادارې بايد د هغوی حقوقي ي او په اړه دې اړتياوو او بشري حقونو ته الزمه پاملرنه وک

ي دا فعاليتونو د ترسره کولو پرمهال، د دې. مناسب اقدامات وکي يوال معيارونه او اخالقي موازين رعايت ک .سازمانونه بايد ن

يوالو سازمانونو ٢ ۍ فقره د ن د مالتـ د دې اصل لوممسوليتونو چې په همدې منظور ماموريت لري او د حکومتونو پر

ي، اغيز نه لري .له خوا يې د خدمتونو د وړاندې کولو هيله کې

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

م فصل پن استقرار پوري اړوند ااو بيميشته کيدو ی ا ل بنيدو، بيرته ست

اصول

اته ويشتم اصلايه شويو ـ ١ لپاره د هغو شرايطو او واکمنې ادارې د کورنيو بې

ۍ درجه مسووليت او دنده پر غاړه لري وسيلو د برابرولو لومو په داوطلبانه، خوندي او عزتمنه ي چې هغوی برالسي ک

ه د خپلو اوسيد و دايمي سيمو ته ستانه شي او يا د هېواد په توي و د . نورو سيمو کې ژوند غوره ک ه کوي دا ادارې ه

ايه شويو ته اسانتياوو د برابرولو زمينه هغه شمير کورنيو بې ای شوي، سچې بيرته ای پر تانه شوي يا په نورو سيمو کې ي .برابره ک

ايه شويو له ٢ ې واون بشپ ـ د کورنيو بې د هغوی له ونخه د او بيا استقرارای ميشته کيدو بل ، يرته ستنيدوباخيستنې

کولو لپاره کې د ډاډ د ترالسهد بهير په پالن جوړولو او تنظيمولوې ې ه ان .وشي دې

نهه ويشتم اصل

ايه شوي چې خپلو کورونو او دايمي ـ ١ هغه شمير کورني بې ايونو ته ستانه شوي ن دي او يا يې د خپل هېواد په نورو استو

ايه کېدو له امله دې له ي دي، د بې سيمو کې اوسيدل غوره کهغوی حق لري په عامه چارو کې . عيض ونه شيبره تسهغوی

ولو کچو ه په ه واخلي او عامه خدمتونو ته په برابره تو ون .برابره السرسي ولري

و هغه شمير ک٢ ايه شوي ـ واکمنې ادارې مکلفې دي ورني بې چې بيرته د خپلو اوسيدو سيمو ته ستانه شوي دي او يا په نورو ای شوي دي، تر ممکنه بريده د هغو ای پر سميو کې خه پاتي وو او يا يې د ملکيتونو د مستردولو په اړه، چې له دوی

وونکي رو ملتونو الر ايه کيدو په اړوند د مل اصول د کورني بې

خه وتلي وو، له هغوی سره ايه کيدو پر مهال له واک بې ي صورت کې چې د دې ډول ملکيتونو په هغه. همکاري وک

ه ممکنه نه وي، واکمنې ادارې دې د مناسبې او بيرته ورکي .منصفانه خسارې د جبرانولو زمينه ورته برابره ک

ديرشم اصل

يوالو سازمانونو او نورو ،ولې اړوندې ادارې دې بشري بشري نانونو ته د هغوی د اړوند ماموريت په جريان کې، بې کورنيود ار

استقرار په او بياای ميشته کيدو بل ايه شويو د بيرته ستنيدو، خه کې السرس زمينه هغوی ته برخه کې، پرته له ممانعت د چ

ي .برابره ک