ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir...

66
ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II PROGRAMI DESTEKLERİ

Transcript of ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir...

Page 1: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

ULUSAL VE ULUSLAR ARASI

MALİ DESTEKLER

“IPARD II PROGRAMI DESTEKLERİ”

Page 2: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

A – TKDK ‘NIN YAPISI VE GÖREVLERİ

Sayfa 2www.tkdk.gov.tr

Page 3: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

IPA BİLEŞENLERİ

Sayfa 3www.tkdk.gov.tr

İnsan

Kaynaklarının

Geliştirilmesi

Bölgesel

KalkınmaSınır Ötesi

İşbirliği

Geçiş yardımı

ve

kurumsal

yapılanma

Kırsal

Kalkınma

TKDK;

AB ’nin Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı IPA ’nın 5. bileşeninin

uygulayıcısıdır.

Page 4: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

TKDK YASAL MEVZUATI

• TKDK, Ulusal kalkınma plan, program ve stratejilerinde öngörülen ilke

ve hedefler çerçevesinde, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlardan

sağlanan kaynakları da kapsayacak şekilde, kırsal kalkınma

programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetleri gerçekleştirmek

amacıyla 18/05/2007 tarih ve 5648 sayılı kanunla kurulmuştur.

• TKDK, kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, özel

bütçeli, bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine

tabi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili kuruluşudur.Sayfa 4www.tkdk.gov.tr

Page 5: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

TKDK, IPARD PROGRAMINI UYGULAMAKTADIR.PROGRAM KAPSAMINDA TARIM, HAYVANCILIK, GIDAÜRÜNLERİ İLE KIRSAL ALANLARDA FARKLI EKONOMİKALANLARA YÖNELİK DESTEKLER SUNMAKTADIR.

Sayfa 5www.tkdk.gov.tr

Page 6: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

IPARD PROGRAMI ‘NIN HEDEFLERİ

Yeni iş imkanları oluşturmak,

Kırsal alanlarda kazancın çeşitlendirilmesini,

Kırsal alanlarda nüfusun ve iş gücü kapasitesinin artırılmasını,

Üreticilerin örgütlenmelerini,

Türkiye tarım ve hayvancılığının AB ile uyumlaştırılmasını,

AB standartlarında sürdürülebilir işletmelerin kurulmasını,

Kırsaldan göçün önlenmesini sağlamaktır.

Sayfa 6www.tkdk.gov.tr

Page 7: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

TKDK ‘NIN FAALİYET GÖSTERDİĞİ İLLER

Sayfa 7www.tkdk.gov.tr

Page 8: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

TKDK ERZURUM İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ

•TKDK Erzurum İl Koordinatörlüğü, İlimizde Ulusal Otoriteler ve AB Komisyonu tarafından akredite edilenilk ve tek kurum olma özelliğini taşımaktadır.

Sayfa 8www.tkdk.gov.tr

Page 9: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

IPARD I PROGRAMI 31 ARALIK 2016 TARİHİNDE TAMAMLANACAKTIR.

IPARD II PROGRAMI 2017-2023 YILLARI ARASINDA YÜRÜTÜLECEKTİR.

Sayfa 9www.tkdk.gov.tr

Page 10: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

DESTEKLENEN SEKTÖRLER

Sayfa 10www.tkdk.gov.tr

Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar

Tarım ve Balıkçılık Ürünlerin İşlenmesi ve Pazarlanması ile ilgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar

Çiftlik faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme Sektörleri

Kırsal Altyapı Hizmetlerine fiziki yatırımlar

Page 11: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

HANGİ HARCAMALAR DESTEKLENMEMEKTEDİR?

Sayfa 11www.tkdk.gov.tr

Arazi ve mevcut binaların alımıKiralama giderleriİkinci el makine/ekipmanCanlı hayvan alımıTraktörAyni katkılarİşletme giderleri vb…

Page 12: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

HANGİ HARCAMALAR DESTEKLENMEKTEDİR?

Sayfa 12www.tkdk.gov.tr

Destek Kapsamındaki Harcama Başlıkları

Yapım İşleri

Makine ve Ekipman

Alımı

Genel Harcamalar

(Hizmet Alımları)

Tabela (Görünürlük)

Yapılacak alımlar KDV’den (Katma Değer Vergisi) muaftır.

Page 13: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

PROJE SÜRECİ NASILDIR?

Sayfa 13www.tkdk.gov.tr

PROJENİ HAZIRLA,

TKDK’YA BAŞVUR!

PROJEN

ONAYLANSIN!

YATIRIMA BAŞLA!

YATIRIMINI

TAMAMLA,

ÖDEMELERİNİ YAP!

YAPTIĞIN HARCAMA

TUTARININ %50-70

İNİ AL!

5 YIL BOYUNCA

İŞLETMENİ SÜRDÜR!

Page 14: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

ÖDEMELER NASIL YAPILIR?

Sayfa 14www.tkdk.gov.tr

TAKSİT SAYISI

1 Taksit• Uygun Harcama

tutarı 500.000 TL ve altındaki yatırımlar

2 Taksit• Uygun Harcama

tutarı 500.000 TL’den fazla olan yatırımlar

3 taksit

Uygun Harcama tutarı 2.500.000 TL’den fazla

olan yatırımlar

Uygun harcamalar arasında yapım işi var ise, bir bina/yapı taksitlere bölünemez (Farklı binalarfarklı taksitlerde yer alabilir)

3. Taksit sadece 103 ana tedbirinde uygulanır. 101 ve 302 tedbirlerinde en fazla 2 taksituygulanacaktır.

Page 15: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

GENEL KURALLAR

Sayfa 15www.tkdk.gov.tr

IPARD süresince bir faydalanıcının en fazla 4 adet projesi desteklenebilir.

Bir başvuru sahibi aynı çağrı döneminde 1 adetten fazla proje sunamaz.

Bir faydalanıcı, ancak bir yatırımı sona erdiğinde (nihai ödemeden sonra) IPARD desteğine tekrar başvurabilir.

Bir faydalanıcının bir ana tedbir kapsamında desteklenen tüm projelerinin uygun harcamaları toplamı ilgili ana tedbirin üst sınırını geçemez.

Page 16: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

BAŞVURUDA ARANACAK ŞARTLAR NELERDİR?

Sayfa 16www.tkdk.gov.tr

GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERDE

ARANACAK KRİTERLER

İŞLETMELERDE ARANACAK KRİTERLER

Başvuru sahibi, başvuru tarihinde 65 yaşın üzerinde

olmamalıdır.

İşletme yatırımın sonunda IPARD Programı

kapsamında belirtilen işletme sınırları arasında

olmalıdır,

Mesleki yeterlilik şartını sağlamalıdır, Tüzel kişilerde mesleki yeterliliği sağlayan bir kişi

istihdam edilmeli, temsil ve ilzam yetkisi verilmelidir,

Yatırımın yapılacağı arazi kiralıksa en az 5 yıl+proje

uygulama süresini kapsamalıdır,

İşletme yatırımın sonunda aranan Ulusal ve AB

kriterlerini taahhüt etmeli ve sağlamalıdır,

Yatırımın yapılacağı arazide ipotek, haciz vb

bulunmamalıdır.

Yatırım nihai ödemenin yapıldığı son tarih itibariyle 5

yıl boyunca koruyacağını taahhüt etmelidir.

Vergi borcu ve prim borcu bulunmamalıdır,

Adli sicil kaydı uygun olmalıdır.

Projeyi hayata geçirmek için gerekli öz kaynak

bulunmalıdır,

Page 17: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

MESLEKİ YETERLİLİK ŞARTI• Mesleki yeterlilik şartı hayvancılık yatırımlarında aranmaktadır ve mesleki yeterliliğe

haiz kişiler şöyledir;

Başvuru sahibi (gerçek kişi olması durumunda kendisi, tüzel kişiliklerde, tüzel kişiliğitemsil ve ilzama yetkili olan kişi)

1- Ziraat, veterinerlik veya ilgili diğer uzmanlık alanındaki bir ziraat meslek lisesi,meslek yüksekokulu veya üniversite diploması (master veya doktora dahil)

2- Ulusal kayıt sistemleri tarafından belgelenebilecek şekilde tarım ya da ilgilidiğer uzmanlık alanında minimum üç yıl çalışma deneyimi ile yeterliliğinikanıtlamalıdır. (Geçmiş tarihe yönelik en az 3 yıl HKS sisteminde kayıt)

Sayfa 17www.tkdk.gov.tr

Page 18: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

DİĞER ÖNEMLİ HUSUSLAR

Sayfa 18www.tkdk.gov.tr

• Kamu tüzel kişilikleri başvuramaz. (Kırsal Altyapı yatırımları hariç)

(Özel tüzel kişiliklerde % 25 ‘in altında ortaklığı bulunması durumunda başvuru yapılabilir)

• Adli sicil kaydının uygunluğu, (Hırsızlık, yağma, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflas,

sahtecilik, ihaleye fesat karıştırma, zimmet, irtikap veya rüşvet)

• İşletmeler başvuru aşamasında AB’ye ihracat numarasına sahip olmamalıdır. (103 ana tedbiri ve

katma değerli ürünler alt tedbiri)

• Kiralık arazilerde üst hakkı tapuya şerh edilmelidir.

• Yapı ruhsatları alınmış olmalıdır. (İnşaat ve tadilat işleri söz konusu ise)

• Mimari proje, statik projesi, elektrik projesi, sıhhi tesisat projesi olmalıdır. (İlgiliyse)

Page 19: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

HAYVANCILIK DESTEKLERİ

Sayfa 19www.tkdk.gov.tr

Page 20: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

20

101 Sektöründe Destek Verilen Yatırımlar

101

Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar (Yeni ve Mevcut İşl)

Süt Üretimi• İnek (10-120 baş Sağmal)

•Manda (5-50 baş sağmal)

•Koyun (50-500 baş)

•Keçi (50-500 baş)

Kırmızı Et•Sığır (30-250 baş)

•Manda (10-50 baş)

•Koyun (100-500 baş)

•Keçi (100-500 baş)

Kanatlı Eti•Broyler (5 Bin-50 Bin)

•Hindi ( 1.000-8.000)

•Kaz ( 350-3.000)

Yumurta Tavukçuluğu

(Kapasite artırımı olmaksızın sadece mevcut işl. modernizasyonu )

Tavuk (20 bin-100 bin)

Page 21: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

UYGUN HARCAMA TUTARI

SÜT ÜRETEN, KIRMIZI ET ÜRETEN, YUMURTA ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELER

20.000 – 1.000.000 EURO

BEYAZ ET ÜRETEN İŞLETMELER

20.000 – 500.000 EURO

Sayfa 21www.tkdk.gov.tr

Page 22: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 22www.tkdk.gov.tr

DESTEK ORANI

%60• Minimum

hibe oranı

%65• 40 Yaşından

küçük çiftçiler (gerçek kişiler)

%65• Dağlık alanda

yer alan yatırımlar için

%70• 40 yaşından

küçük çiftçiler ve

• Dağlık alandaki yatırımlar için

IPARD I

Minimum : %50

40 yaş altı: %55

Dağlık alan: %60

40 yaş altı + dağlık alan :

%65

Page 23: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

ÖNEMLİ!!!!

Sayfa 23www.tkdk.gov.tr

Atık madde depolama ve atık yönetimi konularında yapılanyatırımlar için sadece ilgili harcamalara ilave bir %10 destekverilebilecektir.

Page 24: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 24www.tkdk.gov.tr

SIRALAMA KRİTERLERİ

NO KRİTER PUAN

1 Yatırımın sonunda nihai kapasitesi, aşağıda belirtilen kapasite değerlerinden küçük olan tarımsal işletmeler Süt sektörü için; 50 süt ineği, 25 süt veren manda veya 250 süt veren koyun ya

da keçi. Kırmızı Et sektörü için; 100 sığır veya 250 koyun ya da keçi. Kanatlı sektörü için; 25,000 broyler, 4,000 hindi, 1500 kaz. Yumurta tavukçuluğu sektörü için; 50,000 yumurta tavuğu.

40

2 Yatırımın uygun harcamalar toplamı 500.000 TL veya altında ise20

3 Başvuru sahibi veya tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişiler (tüzel kişilikler için) yatırımın yapıldığı ilçede ikamet ediyorsa 20

4 Başvuru sahibi veya tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişiler (tüzel kişilikler için) kadın ise

10

5 Yatırım yenilenebilir enerjiyi içeriyorsa 10

Toplam 100

Page 25: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

GIDA ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI DESTEKLERİ

Sayfa 25www.tkdk.gov.tr

Page 26: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

26

103 Sektöründe Destek Verilen Yatırımlar

101

103-Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması

Süt ürünlerinin İşlenmesi

Et Ürünlerinin İşlenmesi

Meyve Sebzelerin İşlenmesi

Su Ürünlerinin İşlenmesi

Page 27: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 27www.tkdk.gov.tr

DESTEK ORANI

% 50Atık yönetimi yatırımı yapan başvuru sahiplerine yardım oranına ek %10 (yalnızca bu

harcamalar için) yardım oranı verilecektir.

Page 28: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 28www.tkdk.gov.tr

Yatırım Konusu Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum UygunTutar

Maksimum Uygun Tutar

Süt Ürünlerininİşlenmesi (Mandıra vb.)

10 ton / gün 70 ton / gün

30 Bin Avro

3 milyon Avro

Süt Toplama Merkezleri

0 ton / gün 70 ton / gün1 milyon Avro

Süt Ürünlerinin İşlenmesiSektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

5 farklı yatırım adresinde süt toplama merkezi kurulabilecektir.

Page 29: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 29www.tkdk.gov.tr

Yatırım Konusu Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum UygunTutar

Maksimum Uygun Tutar

Kırmızı et kesimhaneleri

30500 sığır-manda / gün

30 Bin Avro 3 milyon Avro

504000 koyun-keçi / gün

Kanatlı eti kesimhaneleri

1000 5000 tavuk/saat

100 1000 hindi/saat

Kanatlı ve Kırmızı Et işleme

500 kg 5 ton/gün

Parçalama Tesisleri 500 kg 5 ton/gün

Et Ürünlerinin İşlenmesi Sektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

Page 30: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

30

Kanatlı kesimhanelerinde sadece kapasite artırımı olmadan mevcut işletmelerinyapacağı modernizasyon projeleri kabul edilecektir.

Yeni işletmelerin kurulması desteklenmeyecektir.

Et işleme tesislerinde sadece kapasite artırımı olmadan mevcut işletmelerin yapacağımodernizasyon projeleri kabul edilecektir.

Yeni işletmelerin kurulması desteklenmeyecektir.

Page 31: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

31

Kanatlı eti parçalama tesislerinde, kapasite artırımı olmadan mevcut işletmelerinyapacağı modernizasyon projeleri kabul edilecektir.

Yeni işletmelerin kurulması desteklenmeyecektir.

Yalnızca kırmızı et kesimhanesi ve parçalama tesislerinde mevcut ve yeniişletmeler desteklenecektir.

Page 32: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 32www.tkdk.gov.tr

Yatırım Konusu Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum UygunTutar

Maksimum Uygun Tutar

Meyve ve Sebzelerin İşlenmesi

- 10.000 m3 30 Bin Avro 1,5 milyon Avro

Meyve ve Sebzelerin İşlenmesiSektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

Meyve ve sebze üretimine yönelik olarak en fazla 10 bin m3 soğuk hava depoları destek kapsamındadır.

Page 33: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 33www.tkdk.gov.tr

Yatırım Konusu Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum UygunTutar

Maksimum Uygun Tutar

Su ürünleri işleme 100 ton / yıl 2000 ton / yıl 30 Bin Avro 1,5 milyon Avro

Su ürünlerinin işlenmesi Sektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

Su ürünleri, balık yağı ya da yumuşakça, çift kabuklu ve kabuklu deniz ürünleri kurulu üretimi olmalıdır.(İnsan tüketimine yönelik ürünler)

Page 34: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 34www.tkdk.gov.tr

SIRALAMA KRİTERLERİNO KRİTER PUAN

1 Başvuru sahibi mevcut bir işletme ise 40

2 Başvuru sahibi üretici örgütü ise 25

3 Yatırım 3 milyon TL’den az ise 20

4 Yatırım atıkların veya yan ürünlerin işlenmesi veya yenilenebilir enerji üretilmesini içeriyor ise,

15

Toplam 100

Page 35: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

ÇİFTLİK FAALİYETLERİ İÇİN DESTEKLER

Sayfa 35www.tkdk.gov.tr

Page 36: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

36

302 Sektöründe Destek Verilen Yatırımlar

101

302-Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve İş geliştirme Sektörü

Bitkisel Üretimin

Çeşitlendirilmesi

Arıcılık ve arı ürünlerinin

üretimi, işlenmesi

Zanaatkarlık ve Katma

Değerli Ürün İşletmeleri

Kırsal Turizm Su Ürünleri Yetiştiriciliği

Makine Parkları

Yenilenebilir Enerji

Page 37: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 37www.tkdk.gov.tr

• 302 sektöründe yapılacak yatırımlar nüfusu 20.000’in altında olan yerleşimyerlerinde yapılmalıdır.

• Ancak yatırım yapacak kişi tarım dışında geliri olmayan çiftçi ise aşağıdaki alanlardayapacağı yatırımlar kırsal alanlarda olmak zorunda değildir.

1. Su ürünleri yetiştiriciliği (Kültür balıkçılığı)2. Arıcılık ve arı ürünleri üretilmesi, işlenmesi3. Bitkisel üretimin çeşitlerndirilmesi, işlenmesi. (Süs bitkileri, tıbbi aromatik bitkiler,

mantar, fide ve fidan, çiçek soğanı ve misel yetiştiriciliği)4. Zanaatkarlık ya da katma değerli ürünler

302 Sektörü Genel Uygunluk Kriterleri

Page 38: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 38www.tkdk.gov.tr

302 Sektörü Genel Uygunluk Kriterleri

• Desteklenecek işletmeler mikro ya da küçük işletmelerdir. Katma değerliürünler konusundaki yatırımlar için yalnızca mikro ölçekli işletmelerdesteklenecektir.

Mikro İşletmeler Tanımı: 10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık netsatış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 1 milyon Türk Lirasınıaşmayan işletmelerdir.

Küçük işletme Tanımı: 50 kişiden az yıllık çalışanı olan ve yıllık net satış hasılatıveya mali bilançosundan herhangi biri 8 milyon TL yi aşmayan işletmelerdir.

• Yenilenebilir enerji, zanaatkarlık ve katma değerli ürünler, makine parkları vekırsal turizm sektörlerinde yatırımcılar (Üretici birlikleri hariç olmak üzere)KOSGEB’e üye olmak zorundadır.

Page 39: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 39www.tkdk.gov.tr

Bitkisel Üretimin Çeşitlendirilmesi

1

Page 40: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 40www.tkdk.gov.tr

Yatırım Konusu Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite Minimum Uygun Tutar

Maksimum Uygun Tutar

Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği

Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte..

Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar,Sera büyüklüğü max. 1 hektar

5 Bin Avro 500 Bin Avro

Süs bitkileri yetiştiriciliği

Fide ve Fidan Üretimi

Mantar, misel, çiçek soğanı yetiştiriciliği

Bitkisel Üretimin Çeşitlendirilmesi Sektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

* Bitkisel üretim ve mantar söz konusu olduğunda ÇKS ’ye kayıtlı olmalı.

Page 41: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 41www.tkdk.gov.tr

Arıcılık ve Arı Ürünleri Üretilmesi, İşlenmesi

2

Page 42: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 42www.tkdk.gov.tr

Yatırım Konusu Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum Uygun Tutar

Maksimum Uygun Tutar

Arıcılık 30 Kovan 500 Kovan 5 Bin Avro 500 Bin Avro

Arıcılık ve Arı Ürünleri Üretilmesi, İşlenmesiSektörü

Kapasite ve Harcama Tutarları

Page 43: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 43www.tkdk.gov.tr

Zanaatkarlık ve Katma Değerli Ürün İşletmeleri

3

Page 44: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 44www.tkdk.gov.tr

Hayvan Türü Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum Uygun Tutar

Maksimum Uygun Tutar

Zanaatkarlık

Alt ve üst sınır yok. Ahşap işi, Metal işi, Cam eşya, Seramiklerin Üretimi, Çanak çömlek (toprak eşya, çömlek yapma), Çinicilik, Dokumacılık, Hasır işi, Sepet dokuma, Müzik aletleri yapımı,Keçe yapımı, Kilimcilik, Halıcılık, Semer yapımı, Taş işleme, Kağıt sanatları (hattatlık (kaligrafi),ebru sanatı, tezhip) vs…

5 Bin Avro 500 Bin Avro

Katma Değerli

Ürün

Zanaatkarlık ve Katma Değerli Ürün Sektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

* Katma Değerli Ürün söz konusu olduğunda başvuru sahibi Kosgeb’e kayıtlı, mikro işletme olmalı.

Page 45: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

45

HANGİ HARCAMALARA DESTEK VERİLİYOR ?

3-Zanaatkarlık ve Katma Değerli Ürün İşletmeleri

ZANAATKARLIĞIN ADI1 Ahşap işi

2 Metal işi

3 Cam eşya

4 Seramiklerin Üretimi

5 Çanak çömlek (toprak eşya, çömlek yapma)

6 Çinicilik

7 Dokumacılık

8 Hasır işi

9 Sepet dokuma

10 Müzik aletleri yapımı

11 Keçe yapımı

12 Kilimcilik

13 Halıcılık

14 Semer yapımı

15 Taş işleme

16 Dekoratif taş işi

17 Sedef döşeme

18 Kağıt sanatları (hattatlık (kaligrafi),ebru sanatı, tezhip)

19 Saraçlık

20 Folklorik bebek ve giysi yapımı

21 Yorgancılık

22 Tarak yapımı

23 Alçı işleri/tandır yapımı

24

Dikişçilik, giysi dekorasyonu, nakış işleme, örgü

25 Süpürge yapımı

Page 46: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

46

•Katma değerli ürün; Bir ürünün fiziksel durumunda ya da görünümünde meydana gelen değişikliği ifade eder, örneğin çilekten çilek reçeli yapmak gibi.

•Bitkisel ürünlerin 1.derecede üretimi uygun olmayıp uygun gıda ve işlemler aşağıdakilerle sınırlıdır; Gıda Ürünleri1-Et işleme (en fazla 0,5 ton/gün işleme kapasitesi) ve Süt İşleme (en fazla 10ton/gün işleme kapasitesi)2-Meyve Ve Sebze İşleme (Biber Salçası, Püre, Pekmez, Marmelat, Reçel, Pestil, Turşu, Sofralık Zeytin, Zeytin Mamulleri)3-Kurutulmuş Meyve ve Sebzelerin İmalatı 4-Boza,5-Salep6-Bakliyat (İşleme ve Paketleme)7-Mısır Kurutma 8-Yerel Yiyecek (Yemek, Börek, Tatlı, Şekerlemeler, Unlu Mamuller) 9-Baharatlar 10-Kaya Tuzu11-Bitki Çayları ve Aromatik Kahveler12-Pamuk Yağı, Defne Yağı, Susam YağıGıda Olmayan Ürünler13-Sabun14-Gülsuyu

Page 47: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 47www.tkdk.gov.tr

Kırsal Turizm ve Rekreasyonel Faaliyetler4

Page 48: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 48www.tkdk.gov.tr

Yatırımın Türü Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum Uygun Tutar

Maksimum Uygun Tutar

Konaklama Tesisleri ,

Yeme-İçme Tesisleri ve

RekreasyonelFaaliyetler

- 25 yatak odası

5 Bin Avro 500 Bin Avro

Dağ bisikleti, rafting, at biniciliği vb. gibi açık alan aktiviteleri

Kırsal Turizm ve Rekreasyonel FaaliyetlerSektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

Page 49: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 49www.tkdk.gov.tr

Su Ürünleri Yetiştiriciliği5

Page 50: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 50www.tkdk.gov.tr

YatırımınTürü Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum Uygun Tutar

Maksimum Uygun Tutar

Su ürünleriyetiştiriciliği

10 ton / yıl 200 ton / yıl 5 Bin Avro 500 Bin Avro

Su Ürünleri Yetiştiriciliği Sektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

Page 51: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 51www.tkdk.gov.tr

Genel Sıralama Kriteri Puan

40 yaş altı 10

Dağlık veya ormanlık alandaki çiftçi 10

Kadın girişimci 10

İlgili alanda eğitim sertifikası, diploma, 3 yıllık tecrübe 10

Onaylanmış Yerel Kalkınma Stratejisine uygun proje 20

Üretici örgütü, birlik veya kooperatif 10

302-7 dışındakilerde yenilenebilir enerji yatırımı varsa 10

Page 52: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 52www.tkdk.gov.tr

Alt-sektör Sektörel Sıralama Kriteri Puan

Bitkisel üretim, işleme, paketleme

Mevcut işletme ve organik üretim/iyi tarım uygulamaları 10

Tüm üretim, işleme, paketleme bileşenleri varsa 10

ArıcılıkMevcut işletme ve organik üretim/iyi tarım uygulamaları 10

Tüm üretim, işleme, paketleme bileşenleri varsa 10

Zanaatkarlık ve katma değerli ürünler

Coğrafi İşaretli ürün 20

Kırsal turizm Mevcut işletme 20

Su ürünleri Alabalık, sazan, çipura, levrek dışındaki türlerinyetiştiriciliği

20

Makine parkları Tamir veya kiralama hizmeti veren mevcut işletme, üretici örgütü, birlik, kooperatif

20

Yenilenebilir enerji Gerçek kişi, yatırımın bulunduğu alanda yaşıyorsa 20

Page 53: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 53www.tkdk.gov.tr

Makine Parkları

6

Page 54: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 54www.tkdk.gov.tr

Yatırımın Türü Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum Uygun Tutar

Maksimum Uygun Tutar

Makine Parkları Alt ve üst kapasite limiti yok 5 Bin Avro 500 Bin Avro

Makine ParklarıSektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

1163, 1581, 5200, 5996 veya 6964 sayılı kanunlar kapsamındaki üretici örgütleri, kooperatifler, birlikler, ziraat odaları da başvurabilir.

Ancak , söz konusu birlik ya da kooperatiflerin Ana sözleşme veya genel kurul kararına göre makine

parkı kurmaya, işletmeye uygun/yetkili olması gerekmektedir.

Page 55: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 55www.tkdk.gov.tr

Yenilenebilir Enerji Sektörü7

Page 56: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 56www.tkdk.gov.tr

YatırımınTürü Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Minimum Uygun Tutar

Maksimum Uygun Tutar

Yenilenebilir Enerji

(Elektrik Üretimi)- 1 megawatt 5 Bin Avro 500 Bin Avro

Yenilenebilir Enerji Sektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

Page 57: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 57www.tkdk.gov.tr

Güneş Enerjisi

Rüzgar Enerjisi

Jeotermal Enerji

Biyo- Kütle Enerjisi

Hidrolik Enerji

Dalga Enerjisi

BAŞLICA YENİLENEBİLİR ENERJİ

KAYNAKLARI

Page 58: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 58www.tkdk.gov.tr

• Yenilenebilir enerji tesislerinin inşası,

• Yenilenebilir enerji tesislerinin sabit makine-ekipmanı,

• Trafo, enerji nakil hatları, devre kesici vb. olmak üzere elektrik şebeke bağlantıları için yapılacak harcamalar,

• Tesisler için gerekli bilgi teknolojisi donanımı ve yazılımı.

Page 59: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 59www.tkdk.gov.tr

• Yenilenebilir enerji yatırımının yapılacağı adres ile tüketimin olduğu yer aynı

parselde olacaktır.

• Yatırım yapılacak yerin ilgili kuruluş tarafından statik onayı verilmiş çatı üstü ya da

arazi olmasında bir engel yoktur.

• Yatırım kapsamında sadece yeni işletmeler kabul edilecek olup, modernizasyon söz

konusu değildir.

• Bağlantı Anlaşması ile başvuru yapıldığında, bağlantı anlaşmasının en az 1 yıl

geçerlilik süresi olması gerekmektedir. 1 yıldan az bağlantı anlaşması süresi olan

projeler kabul edilmeyecektir.

• Başvuru Çağrı Mektubu olmayan projeler kabul edilmeyecektir.

Page 60: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

KIRSAL ALT YAPI YATIRIMLARI

Sayfa 60www.tkdk.gov.tr

Page 61: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 61www.tkdk.gov.tr

YatırımınTürü Minimum Kapasite

Maksimum Kapasite

Maksimum Uygun Tutar

Destek Oranı

Kırsal Altyapı Yatırımları

(Öztüketim İçin)-

1megawatt

1,2 milyon

Avro%100

Kırsal Altyapı Yatırımları (Kar

amaçlı) -1

megawatt

1,2 milyon

Avro%50

Yenilenebilir Enerji Sektörü Kapasite ve Harcama Tutarları

Page 62: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 62www.tkdk.gov.tr

301 - Kırsal Altyapı Hizmetlerine Fiziki Yatırımlar Tedbiri kapsamındasadece belirli Kamu Tüzel Kişilikleri başvurabilecektir.

• Belediyeler,

• Köy İdareleri,

• İl Özel İdareleri,

• Organize Tarım Bölge Yönetimi,

• 5355 No’lu yasaya göre kurulan Birlikler,

bağımsız Yenilenebilir Enerji Tesislerinin kurulumu için desteksağlanacaktır.

• 301 Tedbiri kapsamında yatırımlar sadece nüfusu 10.000 kişininaltında olan yerleşim yerlerine yapılabilecektir.

• Bu tedbirin Destek Oranı %100 olacaktır.

Page 63: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

Sayfa 63www.tkdk.gov.tr

Yatırımlar, nüfusu 10 bin altında olan belediye sahalarında yapılacak

olup, nüfusu 10 binin üzerinde olan belediyelerde, nüfusu 10 bin altında

olan belediye arazilerinde yatırım yapabilirler.

Yerleşim yerlerinin 10 bin altı nüfus sorgulamasında 31.12.2012 tarihin

önceki TÜİK verileri esas alınacaktır

Başvurular öz tüketim içeriyorsa, yani kurulu güç kadar bir başvuru yapılmışsa hibe oranı %100, kar amacı güdülüyor ise hibe oranı %50’dir.

Yatırım adresi tek bir yerde olup (aynı parsel), tüketim adresi aynı aboneliğe bağlı olarak pek çok yer olabilir.

Page 64: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera
Page 65: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

İletişim Bilgileri

SORULARINIZ İÇİN…

65

ERZURUM İl Koordinatörlüğü Yardım Masası

Tel: 0 442 235 15 83

444 85 35

Page 66: ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MALİ DESTEKLER IPARD II … · Bitki Yetiştiriciliği Sürdürülebilir ve karlı olacak büyüklükte.. Açık arazi büyüklüğü max. 2 hektar, Sera

SAMET DALMIŞ

İLETİŞİM UZMANI

TEŞEKKÜRLER……Sayfa 66www.tkdk.gov.tr