Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

45
World Resources Institute 6 - 8 Nisan 2011 - Green Park Mountain Resort Hotel -Kartepe/ İZMİT SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM 2011 WWW.PPP.ORG.TR Av. Dr. Ahmet T. KEŞLİ (LL.D., LL.M.)

description

Ahmet Keşli'nin 8 Nisan 2011 günü Sürdürülebilir Ulaşım 2011 Kocaeli'de yaptığı sunum.Presentation done by Ahmet Keşli on 8 April 2011 during Sustainable Transport 2011 Kocaeli, Turkey

Transcript of Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

Page 1: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

World Resources Institute6 - 8 Nisan 2011 - Green Park Mountain Resort Hotel -Kartepe/ İZMİT

SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM 2011ŞWWW.PPP.ORG.TR

Av. Dr. Ahmet T. KEŞLİ (LL.D., LL.M.)

Page 2: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı
Page 3: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

2010-2023 ARASI TÜRKİYENİN ALTYAPI YATIRIM İHTİYACIALTYAPI YATIRIM İHTİYACI

• 300 – 350 MİLYAR $• 500 MİLYAR TL• 500 MİLYAR TL

•• Türkekul DoğanTürkekul Doğan, , Turkey – PPP Background and Future Outlook, Istanbul 30 Nisan 2010.

Page 4: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

BİR PROJENİN FİNANSMANI

1. ÖZ SERMAYE (KAMU-ÖZEL)

2. PROJE ORTAKLARI

•DOĞAL ORTAKLAR

•SERMAYE YATIRIMCILARI

3. BANKA KREDİLERİ

4. SERMAYE (EQUITY) YATIRIM FONLARI

5. SUKUK FONLARI VE YATIRIMCILARI

6. ALTYAPI YATIRIM FONLARI

7 SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI7. SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI

8. HİBELER

Page 5: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PPP TanımıPPP Tanımı

• Kamu ile özel sektör arasında,

• Kamusal mal ve hizmetlerin,

• Kamu tarafından özel sektörün katılımı ile sunulduğu,

• Özel ortağın riskleri

– sözleşme konusu eseri meydana getirme

– hazırda bulundurma

– hizmetin sunulmasını sağlama

• Diğer riskler: riskin o riski en iyi yönetecek tarafta bulunduğu,

• Esnek sözleşme modelleri

Page 6: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PPP KARAKTERİSTİĞİ

1. Kamu – Özel Sektör

2. Kamu Hizmetinin Sunulması ile İlgili Olma

3. Anlaşma (Uzun Süreli)

4. Risk ve Sorumluluk Paylaşımıy ş

5. İşletme (Özel veya Müşterek)

1 Özel – Akdi PPP1. Özel Akdi PPP

2. Müşterek – Kurumsal PPP

6 Sunulan Hizmetten Kamunun Sorumluluğu6. Sunulan Hizmetten Kamunun Sorumluluğu

Page 7: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PPP – KAMU İHALE – ÖZELLEŞTİRMEİLİŞKİSİİLİŞKİSİ

Kaynak: TEKİN Ali Güner, Kamu-Özel Sektör İşbirlikleri - Kamu-Özel Ortaklıkları (Public Private Partnerships Veya PPPModelleri), İdarecinin Sesi Dergisi, Mayıs-Haziran 2007 (Cilt 21 Sayı 122).

Page 8: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı
Page 9: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı
Page 10: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PROJELERİN İDARELERE GÖRE DAĞILIMI

Regional

Local (Municipal)

Regional (Devolved)

Government15%

Central Government

70%

(Municipal) Government

15%

(Health)

Capital Values

Page 11: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı
Page 12: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PPP IN THE WORLD-1999

Page 13: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

Dünyada PPP-2010Dünyada PPP 2010

Page 14: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PPP YAPILANMASI• Kamuda PPP Projelerinden Sorumlu

PPP İd i B k l ğPPP İdaresi Başkanlığı– Projelerin Hazırlanması ve Uygulanması– PPP İhale Şartnameleri– Standart Sözleşmeler– Kurumsal Birikim– İhale

PPP Pl f• PPP Platformu– Projelerin Sağlıklı Şekillenmesi : Müzakere Zemini– PPP Atmosferinin Sağlıklı Şekillenmesi : Müzakere Zeminiğ Ş– Match-Making

• Yatırım Destek Ajansı– Projelere Yatırımcı Bulunması– Projelere Yatırımcı Bulunması – Yatırımcılara Proje Bulunması

Page 15: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

International PPP Platform l Türkiyey

• Türkiye’nin İLK ve TEK PPP Platformuy• Kuruluş: 31.12.2007• Açılış:

– Ankara Hilton: 01.05.2008Ankara Hilton: 01.05.2008– İstanbul Conrad: 02.05.2008

• Özel Sektör– Bankalar ve Yatırım ŞirketleriBankalar ve Yatırım Şirketleri– Müteahhitlik– Müşavirlik

• Kamu Sektörü ÜYELERİMİZ– Siyasetçiler ve Bürokratlar– Yerel Yönetimler

• TBMM

ÜYELERİMİZ

Page 16: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

SOME OF THE MEMBERS & SPONSORS

Page 17: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

Platformun AmacıPlatformun Amacı• Kamu – Özel KÖPRÜSÜ (PPP-İhale (

Farkı)• Tıkanma Noktalarını Açma• Mevzuat Çalışmalarında Tartışma• Uygulamadaki Hatalarda Uyarıcı ve

Çö ü S OlÇözüm Sunucu Olma• Tarafların Buluşma Zemini Olma

Ülk K l Kültü ü ü Ol t• Ülke Kurumsal Kültürünü Oluşturma• Akademik Çalışmalar, Sempozyum

DüzenlemeDüzenleme• Eğitimler Düzenleme

Page 18: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

TURKİYE’NİN ULAŞIMDA İLK PPP PROJESİ YIL 1874PROJESİ: YIL 1874

• Dünyanın ikinci yer altı demiryolu “Tünel” • Fransız-İngiliz Konsorsiyumu, 1874

l d BOT d liyılında, BOT modeli. • Karaköy - Beyoğlu arasında 17 Ocak 1875

d l b l dde çalışmaya başladı• 42 yıllık işletmeden sonra Osmanlı İmparatorluğu’nun mahalli idaresineİmparatorluğu’nun mahalli idaresinedevredildi.

• http://www.baktabul.net/turk-dunyasi-ve-kulturu/192369-istanbul-daki-bir-ilk-yap-islet-devret-metro-seruveni.html

Page 19: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

MEVCUT KANUNLAR – 1MEVCUT KANUNLAR 1• Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında

Kanun 1326 1910Kanun,1326 -1910.• 406 Sayılı, Telgraf ve Telefon Kanunu, 1924. • 2813 Sayılı, Telsiz Kanunu, 1983.• 3096 Sayılı, Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki

Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun, 1984.

• 3465 Sayılı, Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun 1988Hakkında Kanun, 1988.

• 3996 Sayılı, Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilmesi Hakkında Kanun 1994 (4047 SK 1994 4180 SKHakkında Kanun, 1994 (4047 SK-1994, 4180 SK –1996, 4493 SK-1999, 5335 SK-2005, 5762 SK-2008).

Page 20: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

MEVCUT KANUNLAR 2MEVCUT KANUNLAR – 2• 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında

Kanunun, 1994 (3291 SK-1994, 3974 SK-1994, 5335 SK-2005).

• 96/8269 Sayılı, Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin y , jKurulması Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı, 1996.

• 4283 Sayılı, Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji ş jSatışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 1997.

• 5216, 5222, 5393 Sayılı (Büyükşehir) Belediye Kanunu, 2004, 2004, 2005.

• 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 2005.• 5396 Sayılı, Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa Bir

Ek Madde Eklenmesi Hakkında Kanun, 2005.,

Page 21: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

TEMEL SORUNLARTEMEL SORUNLAR• Kamunun “İŞBİRLİĞİ” mantığından uzak olması• Devletin İşletmecilik Merakı• Yargı ile Yatırımcı ve İdarenin Birbirini Anlayamaması• Bürokrasi: Proje İzinlerinin Zaman Alması + Çok Fazla Kurumda İşlem

Yapılması• Hukuki Risklerden Kaçınma: Bürokratlar çok ciddi hukuki ve cezai

sorumluluk altında• Siyasi Risklerden Kaçınma: Projenin Fizıbl olması- politik risk – Bağımsız

İdari PPP Otoritesi S S Ö Ö S ö ü ’• Danışman Seçiminde Sınırlama: Kamu Öğreniyor, Özel Sektör Türkiye’nin

En İyileri ile Çalışıyor• Eğitimlerde Sınırlama: ÖS En iyi eğitimleri alıyor, KS eğitim alamıyor• Kurumsal Birikim Oluşturmama: Koordinasyonsuzluk - kümülatif bilgi• Tip Sözleşme: Hataları tekrar• Koordinasyonsuzluk: Kurumlar + Kanunlar (1910)• Rakam Büyük Olmak Zorunda: 3996 – PPP küçük sözleşmelere de uygun• Modeller Sınırlı: 3996, Yİ+YİD+YKD+İDH+BOT Süre Sonu Yenileme

Sözleşmesi– Ancak 4046 Sınırlama Getirmemiş• Kanunlarda Sektör Sınırlaması Var: 3996

Page 22: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

BİR PROJENİN KRONOLOJİSİBİR PROJENİN KRONOLOJİSİ• 1999: Kavram Projesinin Hazırlanması ve ihaleye çıkılması

• 2001: Ana Planı ve Fizibilite Etüt şartnamesi Bakanlığı onayı• 2001: …. Ana Planı ve Fizibilite Etüt şartnamesi … Bakanlığı onayı

• 2001: … ana planı ve fizibilite etüdünün tamamlanarak … Bakanlığı onayı

• 2004: Projenin yatırım programına alınmasına dair bakanlar kurulu kararıj y p g

• 2007: Mühendislik ve müşavirlik hizmetleri ihalesinin yapılması

• 2007: Yapım ihalesinin ilana çıkılması

• 2008: Yapım ihalesinin tarihi

• 2008: İhale komisyonunun kararı

• 2008: Sözleşme Tarihi

• 2008: İş yeri teslim tarihi

• 2010: İ i biti t ihi• 2010: İşin bitim tarihi

• 2011: İşletme ve bakım dönemi, 1 Yıl

Page 23: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

-İLKELER-İLKELER• En iyi finansal kaynağın en uygun finansman imkanı ile temin edilmesi, • En uygun yatırımcının temini,• Proje risklerinin riski en iyi yönetecek tarafa ait olması,• Ekonomik veya sosyal kalkınmaya katkıda bulunması,• Yatırımın en kısa sürede tamamlanması ve hizmetin aksaksız

yürütülmesinin sağlanması,yürütülmesinin sağlanması,• Uygulamaların rekabete ve eşit muameleye dayalı, açık ve şeffaf

usullerle yapılması,• İdarelerin kendi görev alanları kapsamında proje üretmeleri, • Kamu tarafından garanti verilmesi durumunda garantinin miktar ve• Kamu tarafından garanti verilmesi durumunda garantinin miktar ve

süresinin piyasanın işleyişi ile uyumlu olması,• Verilen garantilerin, kamunun ve idarelerin finansman dengeleri ile

uyumlu olması,• Görevli şirketlere sağlanan desteklerin devlet yardımlarına ilişkin• Görevli şirketlere sağlanan desteklerin, devlet yardımlarına ilişkin

genel kurallara uygun olması,• İdarenin uygulanacak PPP yöntemini belirlemekte esnek olması,• Yatırım projelerinin seçiminde fayda/maliyet analizi’nin dikkate

alınmasıalınması,• Projelerde başka bir kamu biriminin aday ve/veya istekli olamaması,

Page 24: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PPP PROJELERİNDE KULLANILACAK

MODELLER ESNEK OLMALIDIRMODELLER ESNEK OLMALIDIR• Kamu idareleri, görev ve sorumluluklarıyla uyumlu olmak kaydıyla,bir hizmetin sağlanması ve/veya bir eserin tasarımı, yapımı,işletilmesi, kiralanması, ortaklık, menkul kıymetleştirme vefinansmanının temininde özel sektörle genel hükümler ve özelkanunlarda belirtilen isimli sözleşmeler ile aşağıda örneklerikanunlarda belirtilen isimli sözleşmeler ile aşağıda örnekleriverilen isimsiz sözleşme yöntemlerinin uygulanması suretiyle özelhukuk hükümlerine tabi sözleşmeler yapabilir.

ANA UNSURLARANA UNSURLAR• Yapım• İşletme• Kiralama• Kiralama• Ortaklık• Menkul Kıymetleştirme• Sınırlı Ayni Hakların TesisiSınırlı Ayni Hakların Tesisi

Page 25: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

• (1) Kamu idareleri, görev ve sorumluluklarıyla uyumlu olmak kaydıyla, bir hizmetin sağlanması ve/veya bir eserin[A1] tasarımı, yapımı, işletilmesi, kiralanması, ortaklık,menkul kıymetleştirme ve finansmanının temininde özel sektörle genel hükümler ve özel kanunlarda belirtilen isimli sözleşmeler ile aşağıda örnekleri[A2] verilen isimsizsözleşme[A3] yöntemlerinin uygulanması suretiyle özel hukuk hükümlerine tabi sözleşmeler yapabilir. Bu madde kapsamında yapılan sözleşmenin konusu veya unsuruolan şey[A4] üzerindeki mülkiyet hakkı sözleşmede belirlenen şekilde ve şartlarla kamuya geçebileceği gibi özel sektörde de kalabilir.

• (2) Bu kapsamda kullanılacak ana unsurlar özellikle şunlardır;• a) Yapım: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir eserin[A5] , tamamlama, yenileştirme, geliştirme, arama, restorasyon, bakım-onarım,

ilave yatırım yapma ve benzeri işler biçiminde yapılmasıdır.• b) İşletme: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, mevcut veya yapılacak mal veya hizmetin veya bunların üretim birimlerinin bir bütün

olarak veya kısmen özel sektör tarafından işletilmesidir.• c) Kiralama: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir eserin belirli bir süre için kiralanmasıdır.• d) Ortaklık: bir projenin geliştirilmesi veya gerçekleştirilmesi ve/veya finansman katkısı sağlanması amacıyla [A6] kamu kuruluşları özel sektör ile kamu nakdi ve/veya

ayni sermaye karşılığı gelir ortaklığı ve/veya ortaklık kurulmasıdır. Ancak, ortaklık kurulması halinde kamu payı%49’u geçemez.• e) Menkul Kıymetleştirme:Mevcut veya yapılacak bir varlığın kendisinin ve/veya bu varlığı aktifinde bulunduran şirketin menkul kıymetleştirilmesidir.• f) Sınırlı Ayni Hakların Tesisi: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, mevcut veya yapılacak mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıkların,

Türk Medeni Kanununda öngörülen şekil ve şartlar dahilinde, malike ait kullanma hakkına ilişkin bazı tasarruflara rıza gösterilmesine veya malikin mülkiyete bağlıede u u d g e şe ve ş d de, e u ş b s u g s e es e vey ye e b ğhaklarını kullanmasından vazgeçmesi sonucunu doğurmasına ilişkin hakların tesisidir.

• (3) Bu unsurların bileşiminde yapılacak sözleşme türleri, özellikle şunlardır:• Yap-İşlet-Devret Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir eserin özel sektör tarafından gerekli hallerde tasarlandığı, finanse

edilerek yapıldığı, işletildiği ve belirlenen süre sonunda idareye devredildiği modeldir.• Yap-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir yapının özel sektör tarafından gerekli hallerde tasarlandığı, finanse edilerek

yapıldığı, işletildiği ve yapının mülkiyetinin özel sektörde kaldığı modeldir.• Yap-Kirala Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir yapının özel sektör tarafından tasarlandığı, finanse edilerek yapıldığı, belirli

bir süre için idareye kiralandığı, gerekli hallerde yatırım kapsamındaki mal ve hizmet üretim birimlerinin kısmen veya tamamen yapımcı tarafından işletildiği ve yapınınbir süre için idareye kiralandığı, gerekli hallerde yatırım kapsamındaki mal ve hizmet üretim birimlerinin kısmen veya tamamen yapımcı tarafından işletildiği ve yapınınmülkiyetinin kira dönemi sonunda sözleşmede düzenlenmesi durumunda kamuya geçtiği modeldir.

• İşletme Hakkı Devri Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde İdarelerin aktifindeki mal veya hizmet üretim birimlerinin bir bütünolarak veya kısmen, mülkiyet hakkı saklı kalmak kaydıyla bir bedel karşılığında belli süre ve şartlarla işletilmesi hakkının özel sektöre verildiği modeldir.

• İşletme - Bakım Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; su temini ve atık su arıtma tesisi, kanalizasyon sistemleri, katı atık işlemeüniteleri, yol bakımı, park ve oyun alanları peyzajı, bakımı ve benzeri hizmetlerin bir bedel karşılığında belli süre ve şartlarla yapımı, işletilmesi ve bakımı ile ilgilifaaliyetlerin özel sektöre verildiği modeldir.

• Tasarla-Yap Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; yollar, otoyollar, su ve atık su işleme istasyonları, kanalizasyon sistemleri vebenzeri tesislerin kamunun standart ve ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanması ve inşasının, mülkiyet hakkı saklı kalmak kaydıyla bir bedel karşılığında özel sektörey ç yg ş , y y y ş ğverildiği modeldir.

• Geliştir-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; İdarelerin aktifindeki mal veya hizmet üretim birimlerinin mülkiyet hakkı saklıkalmak kaydıyla bir bütün olarak veya kısmen, modernizasyon veya genişletme yatırımı yaparak işletilmek üzere bir bedel karşılığında belli süre ve şartlarla yapımcıtarafından işletildiği ve yapının mülkiyetinin işletme dönemi sonunda sözleşmede düzenlenmesi durumunda kamuya geçtiği modeldir.

• Ek Yatırım Yap - Tüm Tesisi İşlet - Ek Yatırıma Sahip Ol Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; özel girişimcinin, mevcut birkamu yatırımına ilave bir yatırımı yapması karşılığında, ilave yatırımın da dahil olduğu tüm tesisin belirli bir süre işletme hakkına sahip olduğu ve işletme dönemi sonunda,sözleşmede hüküm bulunması halinde ilave olarak yaptığı yatırıma sahip olma hakkını da elde edebilmesinin mümkün olduğu modeldir.

• Yap-Devret-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir yapının özel sektör tarafından finanse edilerek yapıldığı, uzun sürelii l h kk l i l il ö l k ö il k ü ülki i i k d dildi i d ldiişletme hakkının leasing yolu ile yapımcı özel sektöre verilmek üzere, mülkiyetinin kamuya devredildiği modeldir.

• Yap-İşlet-Sahip Ol-Devret Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde bir yapının tasarlanması, finanse edilerek yapılması ve işletilmesineilişkin olarak bir franchising anlaşması yapılarak özel sektöre bazı imtiyazların verildiği, gerekli hallerde yapının özel sektörce yeniden tasarlandığı, finanse edildiği,yapıldığı ve yapının mülkiyetinin belli bir süre için özel sektöre devredildiği ve süre sonunda mülkiyetin kamuya iade edildiği modeldir.

• Tasarla-Yap-Finanse Et-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde bir yapının tasarlanması, finanse edilerek yapılması veişletilmesinin özel sektöre verildiği, sözleşme süresince belirli performans standartlarında sunduğu hizmet karşılığında özel sektöre ödeme yapılan, yapının mülkiyetininkamuda kaldığı modeldir.

• Tasarla-Yap-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde yapının tasarlanması ve yapılması için gereken finansmanın kamu sektörüt f d ğl d ğ k i l til i i ö ti ü ti öd k ö l ktö d dildiği d lditarafından sağlandığı, ancak işletilmesinin yönetim ücreti ödenerek özel sektöre devredildiği modeldir.

• Menkul Kıymetleştirme:Mevcut veya yapılacak bir varlığın kendisinin ve/veya bu varlığı aktifinde bulunduran şirketin menkul kıymetleştirilmesidir.• Ortaklık: bir projenin geliştirilmesi veya gerçekleştirilmesi ve/veya finansman katkısı sağlanması amacıyla [A7] kamu kuruluşları, özel sektör ile kamu nakdi ve/veya

ayni sermaye karşılığı gelir ortaklığı ve/veya ortaklık kurulmasıdır. Ancak, ortaklık kurulması halinde kamu payı%49’u geçemez.• (2) İdareler yukarıda belirtilen yöntemlerin veya unsurlarının birinin veya birkaçının birlikte uygulanması suretiyle kendi ihtiyaçlarına uygun veya uluslararası

uygulamalarda genel kabul gören yöntemler çerçevesinde başka modeller geliştirebilirler.

Page 26: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

KAMU PROJELERİNDE KULLANILACAK MODELLERKULLANILACAK MODELLER

– Yap-İşlet-Devret ModeliY İ l t M d li– Yap-İşlet Modeli

– Yap-Kirala Modeli– İşletme Hakkı Devri Modeli– İşletme - Bakım Modeliş– Tasarla-Yap Modeli– Geliştir-İşlet Modeli– Ek Yatırım Yap - Tüm Tesisi İşlet - Ek Yatırıma Sahip Ol Modeli

Yap Devret İşlet Modeli– Yap-Devret-İşlet Modeli– Yap-İşlet-Sahip Ol-Devret Modeli– Tasarla-Yap-Finanse Et-İşlet Modeli– Tasarla-Yap-İşlet Modeli– Menkul Kıymetleştirme– Ortaklık

İdare yukarıda belirtilen yöntemlerin veya unsurlarının birinin veyabirkaçının birlikte uygulanması suretiyle kendi ihtiyaçlarına uygun veyabirkaçının birlikte uygulanması suretiyle kendi ihtiyaçlarına uygun veyauluslararası uygulamalarda genel kabul gören yöntemler çerçevesindebaşka modeller geliştirebilir.

Page 27: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

YEREL YÖNETİMYEREL YÖNETİMAnayasa m.127 mahalli idareler;y ;• “il, belediye ve köy halkının

mahalli müşterek ihtiyaçlarını• mahalli müşterek ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere,

• kuruluş esasları kanunla belirtilen ve• karar organları gene kanundag g

gösterilen, seçmenler tarafındanseçilerek oluşturulanç ş

• kamu tüzel kişilikleri”dir.

Page 28: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

İL ÖZEL İDARESİİL ÖZEL İDARESİ

• İl özel idaresi: İl halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafındankarşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafındanseçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzelkişisini,

• İl özel idaresinin görev ve sorumlulukları m.6;• a) Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve

iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet veyardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirmeyurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım,y ; ğ , y p ,bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri ilsınırları içinde,

• b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma,kültür turizm gençlik ve spor; orman köylerinin desteklenmesikültür, turizm, gençlik ve spor; orman köylerinin desteklenmesi,ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırlarıdışında,

• i) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarınınyap işlet veya yap işlet devret modeli ile yapılmasına il özel idaresine aityap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine aitşirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek.

Page 29: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİBÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ

• Büyükşehir Belediyesinin Yetkileri ve• Büyükşehir Belediyesinin Yetkileri veİmtiyazları

• MADDE 10.- Büyükşehir, ilçe ve ilkkademe belediyeleri; görevli olduklarıkademe belediyeleri; görevli olduklarıkonularda bu Kanunla birlikte BelediyeKanunu ve diğer mevzuat hükümleri ileğilgisine göre belediyelere tanınan yetki,imtiyaz ve muafiyetlere sahiptir.

Page 30: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

BELEDİYENİN GÖREV VE SORUMLULUKLARIBELEDİYENİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI

• 5393 Sayılı Belediye Kanunu m.14/a;İ• a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi

sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım,kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park veyeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyalhizmet ve yardım nikâh meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretinhizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretingeliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ilenüfusu 50.000'i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açar.

• b) (…) Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımınıyapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarınıkarşılayabilir; sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve işletebilir; kültür ve tabiatvarlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların veişlevlerinin korunmasını sağlayabilir; bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir,korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa edebilir.Gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gereklidesteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışımüsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara belediyemeclisi kararıyla ödül verebilir Gıda bankacılığı yapabilirmeclisi kararıyla ödül verebilir. Gıda bankacılığı yapabilir.

• İPTAL: m.14/b/2: Belediye, kanunlarla başka bir kamu kurum ve kuruluşuna verilmeyenmahallî müşterek nitelikteki diğer görev ve hizmetleri de yapar veya yaptırır.(Anayasa Mahkemesi’nin 24/1/2007 tarihli ve E. 2005/95, K. 2007/5 sayılı Kararı )

Page 31: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

BELEDİYENİN YETKİLERİ VE İMTİYAZLARIBELEDİYENİN YETKİLERİ VE İMTİYAZLARI

• 5393 Sayılı Belediye Kanunu m.15;• e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri suyu

sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlariçin gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek; kaynaksularını işletmek veya işlettirmek.

• f) Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve suulaşım araçları, tünel, raylı sistem dâhil her türlü toplu taşımasistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek.

• g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadankaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak.

• …• l)• l)…• Belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve

İçişleri Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyazyoluyla devredebilir; toplu taşıma hizmetlerini imtiyaz veya tekeloluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle yerine getirebileceği gibioluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle yerine getirebileceği gibitoplu taşıma hatlarını kiraya verme veya 67 nci maddedeki esaslara görehizmet satın alma yoluyla yerine getirebilir.

Page 32: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

YEREL YÖNETİMLERİN HİZMET SUNUMU

• BELEDİYE KANUNU MADDE 14:Kamu hizmetlerini• BELEDİYE KANUNU MADDE 14:Kamu hizmetleriniyapar veya yaptırır.

• Hizmetin kamusal nitelikte olması, o hizmetindoğrudan Belediye/Kamu tarafından sunulmasınıgerektirmezgerektirmez.

• Önemli olan hizmetin sunulmasındakiÖ e o a et su u as daSORUMLULUKTUR.

• “…hizmetlerini yapar veya yaptırır.” Yaptırır = PPP

Page 33: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

YEREL YÖNETİMLERİN YETKİSİNİN SINIRIYEREL YÖNETİMLERİN YETKİSİNİN SINIRI

• MADDE 10; İl genel meclisi• i) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının• i) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının

yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine aitşirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek.

• MADDE 18 Meclisin görev ve yetkileri• j) Belediye adına imtiyaz verilmesine ve belediye yatırımlarının yap-işlet

veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına; belediyeye ait şirket, işletmeve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek.ş ş

• İMTİYAZİ• YAP-İŞLET

• YAP-İŞLET-DEVRET

Page 34: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PROJELERİN HUKUKİ REJİMİ IPROJELERİN HUKUKİ REJİMİ-I

• Özelleştirme Kanunu m. 26/1: Belediye ve il özel idarelerineait ticari amaçlı kuruluşlar ile pay oranlarına bakılmaksızınher türlü iştiraklerindeki paylarının özelleştirilmesine ilişkin

Öişlemler Özelleştirme Kanunundaki esaslara göre, yetkiliorganlarınca belirlenir ve yürütülür.

• Belediyeler ve diğer mahalli idareler ile bunların kurdukları birliklertarafından ticari amaçla faaliyette bulunmak üzere ticari kuruluşlarkurulması, mevcut veya kurulacak şirketlere sermaye katılımındabulunması Bakanlar Kurulu’nun iznine tabidirbulunması, Bakanlar Kurulu nun iznine tabidir.

KURUMSAL/AKDİ PPPKURUMSAL/AKDİ PPP

Page 35: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PROJELERİNİN HUKUKİ REJİMİ IIPROJELERİNİN HUKUKİ REJİMİ-II

• Kamu İhale HukukuKamu İhale Hukuku– Kısa Süre (3 yıl)– Belediye Bütçesinden Ödemey ç

• 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunuy– Yetki Sınırı: Kamudan Ödeme Yapılmaması

• 3996 – YİD– Süreç çok uzun– Kurumsal Kapasite Yetersiz

Page 36: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

YEREL YÖNETİMLERİN KARŞILAŞTIĞI ZORLUKLARKARŞILAŞTIĞI ZORLUKLAR

M li k kl k tl l• Mali kaynakların kısıtlı olması• Gelir kalemlerinin gider kalemlerinden

az olması• İdari ve mali yetkilerin çoğunun merkeziy ç ğ

yönetime ait olması• Dar yetki alanında kanunen kendilerineDar yetki alanında kanunen kendilerine

yüklenen birçok hizmeti sağlamaklayükümlü olmalarıyükümlü olmaları

Page 37: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

BELEDİYELERDE PPP UYGULANABİLEN ALANLARUYGULANABİLEN ALANLAR

SUTESİSLERİ (İÇME VE KULLANMA)• SUTESİSLERİ (İÇME VE KULLANMA)

• ARITMA TESİSLERİ

• KATI ATIK BERTARAF VE ATIKTAN ENERJİ ÜRETİM TESİSLERİENERJİ ÜRETİM TESİSLERİ

• GAYRIMENKUL PROJE GELİŞTİRMEYE DAYALI UYGULAMALARDAYALI UYGULAMALAR

• TURİZM TESİSLERİ

• ULAŞTIRMA

Page 38: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

ŞEHİR İÇİ ULAŞIMDA KOOPERATİFLERDEN ŞİRKETLEŞMEYEKOOPERATİFLERDEN ŞİRKETLEŞMEYE

38

Page 39: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PROJENİN HUKUKİ REJİMİ IPROJENİN HUKUKİ REJİMİ-I

• Özelleştirme Kanunu m. 26/1: Belediye ve il özel idarelerineait ticari amaçlı kuruluşlar ile pay oranlarına bakılmaksızınher türlü iştiraklerindeki paylarının özelleştirilmesine ilişkin

Öişlemler Özelleştirme Kanunundaki esaslara göre, yetkiliorganlarınca belirlenir ve yürütülür.

• Belediyeler ve diğer mahalli idareler ile bunların kurdukları birliklertarafından ticari amaçla faaliyette bulunmak üzere ticari kuruluşlarkurulması, mevcut veya kurulacak şirketlere sermaye katılımındabulunması Bakanlar Kurulu’nun iznine tabidirbulunması, Bakanlar Kurulu nun iznine tabidir.

KURUMSAL/AKDİ PPPKURUMSAL/AKDİ PPP

Page 40: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PROJENİN HUKUKİ REJİMİ IIPROJENİN HUKUKİ REJİMİ-II

• Kamu İhale HukukuKamu İhale Hukuku– Kısa Süre (3 yıl)– Belediye Bütçesinden Ödemey ç

• 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunuy– Yetki Sınırı: Kamudan Ödeme Yapılmaması

• 3996 – YİD ve İmtiyaz– Süreç çok uzun– Kurumsal Kapasite Yetersiz

Page 41: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

PROJENİN İLGİ GRUPLARI ŞEMASIPROJENİN İLGİ GRUPLARI ŞEMASI

Page 42: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

ŞİRKETLEŞMENİN AVANTAJLARIŞİRKETLEŞMENİN AVANTAJLARI• Vahşi Rekabetten Kurumsal Rekabete geçiş

• Bireysel güçten kurumsal güce geçiş

Ş hi i i t fikt h tl• Şehir içi trafikte rahatlama

• Çalışan/çalıştıran statüsünden ORTAK statüsüne geçiş

• Belediye ve diğer kamu kurumları ile ilişkilerin güçlenmesi

• Hizmet kalitesinde gözle görülür artış

Al l d t l l l l l k ü ü ü t• Alımlarda toplu alımlarla pazarlık gücünü artırma

• Birim maliyet avantajından faydalanma

Page 43: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

BAŞKANIN POLİTİK İSTEĞİ VE DESTEĞİVE DESTEĞİ

• Projenin Hazırlanması,• Yatırımcı Bulunması• İhalesi,İhalesi,• Sözleşmesi,İ l til i• İşletilmesi,

Page 44: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ İ İ ÜANALİZİ:BÜKREŞ

Her yıl Kasım Ayında yapılan y y y pBağımsız Denetim Müşteri Memnuniyet Anketi Sonucu

Kurulan Müşteri Temsilciliğine Ulaşan Yazılı Şikayet Sayısı

67% 71%75%

11.24510.687

46%

60%66% 67% 67% 71%

7.586

4.306.3063.738

1.6031.100

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

• Veolia, Public Private Partnership in the Water Sector “Best practices”, Doing PPP, 14-17 Aralık 2010 Istanbul.

Page 45: Ulaşımda Kamu Özel Ortaklığı

Dikkatiniz için teşekkür ederim.

Av. Dr. Ahmet T. KEŞLİ (LL.D., LL.M.)Group Law Firm, Founding Partner

International PPP Platform, Founding [email protected]

www ppp org trwww.ppp.org.trTel : +90 212 211 66 11 - Fax : +90 212 211 55 75