UGANDA ÜLKE RAPORU

Dış Ticaret Servisi Mayıs 2016

UGANDA ÜLKE RAPORU

1 

İÇİNDEKİLER

1.2. GENEL BİLGİLER ...................................................................................................................................... 3 

1.2.1. Coğrafi Konum ..................................................................................................................................... 3 

1.2.2. Siyasi ve İdari Yapı .............................................................................................................................. 3 

1.2.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı ........................................................................................................................ 4 

1.2.4. Dahil Olduğu Uluslararası Anlaşmalar ................................................................................................. 4 

1.3. GENEL EKONOMİK DURUM ................................................................................................................... 5 

1.3.1. Ekonomik Yapı..................................................................................................................................... 5 

1.3.2. Ekonomi Politikaları ............................................................................................................................. 6 

SEKTÖRLER .............................................................................................................................................. 7 

2.1. SEKTÖRLER ............................................................................................................................................... 7 

2.1.1. Ormancılık ............................................................................................................................................ 7 

2.1.2. Madencilik ............................................................................................................................................ 7 

2.1.3. Enerji .................................................................................................................................................... 8 

2.1.4. Balıkçılık .............................................................................................................................................. 8 2003-2006 döneminde başta Avrupa Birliği olmak üzere uluslararası piyasalarda talebin artması nedeniyle Uganda’nın balık ihracatı ikiye katlanmıştır. Denize kıyısı olmamasına rağmen, ülke tatlı su kaynakları bakımından çok zengindir. Dünyanın ikinci büyük gölü olan Victoria gölünün yarısı Uganda sınırları içerisinde yer almaktadır. 60 kadar küçük göl ve bir çok nehir de Uganda sınırları içerisindedir. Victoria gölünden çıkarılan Tilapia balığı (Oreochromis Niloticus), özellikle Avrupa ve Amerika pazarlarında gittikçe artan bir talep görmektedir. ...........  Doğrudan ve dolaylı olarak 800 bin kişi geçimini balıkçılıktan sağlamaktadır. 17 milyon kişi için temel gıda maddesi olduğundan iç tüketimde de önemli rol oynamaktadır. Uganda’nın muazzam tatlı su kaynaklarında balık çiftlikleri de kurarak buralarda yetiştirilen balıkları iç ve dış pazarlara sunmak mümkündür. .......................................................................................... 8 

2.1.5.Çiçekçilik .............................................................................................................................................. 8 

DIŞ TİCARET ............................................................................................................................................. 9 

3.1. DIŞ TİCARET .............................................................................................................................................. 9 

3.1.1. Ülkenin Dış Ticareti ............................................................................................................................. 9 

3.1.2. Başlıca Ürünler İtibariyle Uganda İhracatı (Bin Dolar) ................................................................... 10 

3.1.3. Başlıca Ürünler İtibariyle Uganda İthalatı (Bin Dolar) .................................................................. 12 

3.1.4. Başlıca Ülkeler İtibariyle Uganda İhracatı (Bin Dolar) ...................................................................... 14 

3.1.5. Başlıca Ülkeler İtibariyle Uganda İthalatı (Bin Dolar) ...................................................................... 15 

TÜRKİYE İLE TİCARET ......................................................................................................................... 16 

4.1. TÜRKİYE İLE TİCARET .......................................................................................................................... 16 

4.1.1. Türkiye - Uganda Dış Ticaret Verileri ............................................................................................... 16 

4.1.2. Türkiye’nin Uganda’ya İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar) ...................................................... 17 

4.1.3. Türkiye’nin Uganya’ya İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar) ....................................................... 19 

KONYA İLE TİCARET ............................................................................................................................ 21 

5.1. KONYA İLE TİCARETİ ............................................................................................................................. 21 

5.1.1.Konya – Uganda 2015 Yılı İhracat Kalemleri ..................................................................................... 21 

5.1.2.Konya – Uganda 2015 Yılı İthalat Kalemleri ...................................................................................... 21 

5.1.2.Türkiye-Uganda-Konya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları ....................................................... 21 

Türkiye- Uganda Rakamları ......................................................................................................................... 21 

Konya-Uganda Rakamları ........................................................................................................................... 21 

UGANDA ÜLKE RAPORU

2 

BİRİNCİ BÖLÜM

UGANDA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1. ÜLKE KİMLİĞİ

Resmi Adı : Uganda Cumhuriyeti

Yönetim Biçimi :Cumhuriyet

Devlet Başkanı :Yoweri Museveni

Başbakan : Ruhakana Rugunda

Nüfusu : 36,8 Milyon

Yüzölçümü ( km² ) : 241.038

Başkenti : Kampala

Resmi Dil : İngilizce

Etnik Yapı : Baganda %17, Ankole %8, Basoga %8, Iteso %8, Bakiga %7, Langi

%6, Ruanda %6, Bagisu %5, Acholi %4, Lugbara %4, Batoro %3, Bunyoro %3, Alur %2,

Bagvere %2, Bakonjo %2, Jopodhola %2, Karamojong %2, Rundi %2, Afrika-dışı %1,

Diğer %8

Dini Yapı : Katolik %33, Protestan %33, Müslüman %16, Yerel Dinler %18

Para Birimi : Uganda şilini (UGX)

Saat Farkı : Saat farkı yok

UGANDA ÜLKE RAPORU

3 

1.2. GENEL BİLGİLER

1.2.1. Coğrafi Konum

Uganda Afrika’nın orta-merkez kısmında, Kenya’nın batısında ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusunda yer almaktadır. Toplam 241,038 km2 lik bir alana sahip olan ülkenin 197,100 km2’lik kısmı kara, 43,938 km2’lik kısmı ise sudan oluşmaktadır.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile 765 km, Kenya ile 933 km, Rwanda ile 169 km, Güney Sudan ile 435 km, Tanzanya ile 396 km olmak üzere toplam 2,698 km2’lik kara sınırına sahiptir.

Denize kıyısı olmayan ülke Victoria gölüne komşudur. Bunun yanı sıra ülkede irili ufaklı birçok göl bulunmaktadır. Genelde tropikal iklime sahip olup, Aralık-Şubat ile Haziran-Ağustos arası dönemler yağışlı geçmektedir ancak ülkenin kuzeydoğusu yarı kurak bir iklime sahiptir.

Dağların eteklerine komşu geniş platolara sahip olan ülkenin en yüksek noktası 5110 m’lik yüksekliğiyle Stanley Dağındaki Margherita zirvesidir. Ülkenin en alçak rakımlı noktası ise 621 m’lik yüksekliğiyle Albert Gölü’dür.

Ülkenin doğal kaynakları bakır, kobalt, hidro enerji, kireçtaşı, tuz ve altındır. Uganda genel olarak karayla çevrili; birçok göl ve nehirler ile iyi sulanmış, verimli bir arazi yapısına sahiptir. Tarım’a uygun olan arazi yüzölçümün %21.57’sini oluşturmakta, ekili arazinin oranı ise %8.92’dir. Ancak tarımsal kullanım için yapılan aşırı su kullanımı, ormanların hızlı bir şekilde yok olması, aşırı otlatma, toprak erozyonu ve yaygın kaçak avcılık Uganda’nın çözmeye çalıştığı çevresel sorunlarıdır.

1.2.2. Siyasi ve İdari Yapı

Uganda’nın yönetim şekli olan Cumhuriyet ülkenin resmi adı olan Uganda Cumhuriyeti’ne de isim vermiştir. Başkenti Kampala olan ülke “Abim, Adjumani, Agago, Alebtong, Amolatar, Amudat, Amuria, Amuru, Apac, Arua, Budaka, Bududa, Bugiri, Buhweju, Bukedea, Bukomansimbi, Bukwa, Bulisa, Bundibugyo, Bushenyi, Busia, Butaleja, Butambala, Buvuma, Bwikwe, Dokolo, Gombe, Gulu, Hoima, Ibanda, Iganga, Isingiro, Jinja, Kaabong, Kabale, Kabarole, Kaberamaido, Kalangala, Kaliro, Kalungu, Kampala, Kamuli, Kamwenge, Kanungu, Kapchorwa, Kasese, Katakwi, Kayunga, Kibale, Kiboga, Kibingo, Kibuku, Kiruhara, Kisoro, Kitgum, Kiryandongo, Koboko, Kole, Kotido, Kumi, Kwene, Kyegegwa, Kyenjojo, Lamwo, Lira, Luuka, Luwero, Lwengo, Lyantonde, Manafwa, Maracha, Masaka, Masindi, Mayuge, Mbale, Mbarara, Mitooma, Mityana, Moroto, Moyo, Mpigi, Mubende, Mukono, Nakapiripirit, Nakaseke, Nakasongola, Namayingo, Namutumba, Napak, Nebbi, Ngora, Nsika, Ntoroko, Ntungamo, Nwoyo, Nyadri, Otuke, Oyam, Pader, Pallisa, Patongo, Rakai, Rubirizi, Rukungiri, Sembabule, Sheema, Sironko, Soroti, Tororo, Wakiso, Yumbe, Zombo” olmak üzere 112 bölgeden oluşmaktadır.

UGANDA ÜLKE RAPORU

4 

Uganda 9 Ekim 1962 tarihinde Birleşik Krallıktan ayrılıp bağımsızlığını ilan etmiştir ve 9 Ekim günü Ulusal Bağımsızlık günü olarak kutlanır. Ülkenin ilk anayasası ise ancak 8 Ekim 1995 tarihinde yapılmış ve 2005 yılında değiştirilmiştir. Yapılan son anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanının görev sınırları genişletilmiş ve çok partili siyasal sistem yasallaşmıştır.

Ülkenin yasal sistemi İngiliz ortak ve örfi hukuk ile karma hukuk sistemine dayanır. Oy verme yaşı birçok ülkede olduğu gibi 18’dir.

Halen Cumhurbaşkanlığı (aynı zamanda Devlet Başkanlığı) görevini Korgeneral Yoweri Kaguta Museveni (26 Ocak 1986’dan beri) yürütmektedir. Başkan Yardımcılığı görevini ise 24 Mayıs 2011 tarihinden itibaren Edward SSEKANDI yürütmektedir. Başkan hem devlet başkanı hem de hükümet başkanıdır.

Başbakan Amama MBABAZI 24 Mayıs 2011 tarihinden beri bu görevi yürütmekte olup kabine işlerinin yürütülmesinde Cumhurbaşkanına yardımcı olur. Kabine, seçilmiş milletvekilleri arasından cumhurbaşkanı tarafından atanır. Cumhurbaşkanı beş yıllık bir dönem için halkoyuyla seçilmektedir. Son seçim 18 Şubat 2011 tarihinde yapılmış olup bir sonraki seçim ise 2016 yılında yapılacaktır. Son seçimde Korgeneral Yoweri Kaguta Museveni % 68,4’lik oyla Devlet Başkanı seçilmiştir.

1.2.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı

Ülke nüfusu 2012 yılı için IMF 36,1 milyon olarak tahmin edilmektedir. Ülke birçok farklı etnik grubu da içinde barındırmaktadır. Etnik grupların nüfus içindeki oranları; Baganda 16.9%, Banyakole 9.5%, Basoga 8.4%, Bakiga 6.9%, Iteso 6.4%, Langi 6.1%, Acholi 4.7%, Bagisu 4.6%, Lugbara 4.2%, Bunyoro 2.7%, diğer 29.6%’dır.

Ülkede 0–14 yaş arası nüfus %49,1, çalışan nüfus olarak da adlandırılan 15-64 yaş arası nüfus %48,8 ve 65 yaş üstü nüfus da %2,1 dir. Nüfus artış oranı %3.3 dür. Dünya ülkeleri ile karşılaştırıldığında nüfus artış oranı en fazla olan ülkeler sıralamasında 4. sırada yer almaktadır. Nüfusun cinsiyete göre dağılımı 1.01 erkek/kadın şeklindedir.

Ülkede kentleşme oranı %13 (2010 tahmini) olup, 2010–15 arası kentleşme artış oranı da yıllık %4,8 olarak verilmektedir.

Ülkede yaşayanların %42’si Katolik, %42’si Protestan ve %12.1’i ise Müslüman’dır. Ülkede İngilizce resmi dil olup bunun dışında Ganda ve Luganda gibi yerel diller de kullanılmaktadır.

15 yaş ve üzeri için okuma yazma oranı toplam nüfusta: erkek: % 76,8 kadın: % 57,7 dir.

Toplam 16 milyonluk bir iş gücüne sahip olup, sektörlere göre iş gücü dağılımı: Tarım: % 82, Hizmetler: % 13 ve Endüstri: % 5 şeklindedir. Yoksulluk sınırı altındaki nüfus oranı ise % 24,5’dir.

1.2.4. Dahil Olduğu Uluslararası Anlaşmalar

Uganda birçok uluslar arası çevre anlaşmasına da taraf ülke konumundadır. Bu anlaşmalar Biyoçeşitlilik Anlaşması, İklim Değişikliği Anlaşması, İklim Değişikliği-Kyoto Protokolü, Çölleşme Anlaşması, Tehlikedeki Türler Anlaşması, Tehlikeli Atıklar Anlaşması, Deniz Kanunu Anlaşması, Deniz Yaşamını Koruma Anlaşması, Ozon Tabakasını Koruma

UGANDA ÜLKE RAPORU

5 

Anlaşması ve Sulak Alanlar Anlaşması’dır. Çevresel Modifikasyon anlaşması ise imzalanmış fakat onaylanmamıştır.

1.3. GENEL EKONOMİK DURUM

1.3.1. Ekonomik Yapı

Uganda düzenli yağış alan bereketli topraklara; bakır, altın vb. mineral rezervleri ile son

zamanlarda keşfedilen petrol yatakları gibi önemli doğal kaynaklara sahiptir. İş gücünün

%82’sinin istihdam edildiği tarım, ekonominin en önemli sektörüdür. İhracat gelirlerinin

büyük kısmını ise kahve ihracatı oluşturmaktadır.

1986 yılından bu yana, hükümet - yabancı ülkelerin ve uluslararası kuruluşların desteği ile -

ihracat ürünlerinde üretici fiyatlarını yükseltmek, petrol gelirlerini arttırmak, sivil hizmet

ücretlerini iyileştirilmek ve para reformu yaparak ekonomiyi düzenlemek için çalışmalar

yapmaktadır. Ekonomi politikalarında yapılan değişikliklerle özellikle enflasyonun

düşürülmesi, üretimin ve ihracatın artırılması hedeflenmektedir. 1990 yılında yapılan

ekonomik reformlardan sonra altyapı, yatırım, üretim ve ihracat için teşvik sistemleri

geliştirilmiş, düşük enflasyon ve sürgündeki Hint-Ugandalı girişimcilerin ülkeye gönderdiği

dövize dayanan sağlam bir ekonomik büyüme dönemi başlamıştır.

Küresel ekonomik kriz Uganda'nın ihracatına zarar vermiş ancak GSYH önceki yıllarda

yapılan reformlar sayesinde büyümeye devam etmiştir. Yeni keşfedilen petrol rezervleri ile

enerji sektöründeki yatırımların, dolayısıyla gelirlerin de artması beklenmektedir.

Uganda 2006 yılından itibaren toplam ihracatının yaklaşık olarak %20'sini Güney Sudan'a

gerçekleştirmektedir. Ayrıca, binlerce Ugandalı Güney Sudan'daki inşaat ve hizmet

sektörlerinde çalışmaktadır ve bu işçilerin gelirleri geride kalan ailelerinin geçimleri için

önemli bir kaynağı oluşturmaktadır. Dolayısıyla, Güney Sudan'da yaşanan istikrarsızlık

Uganda ekonomisi için bir risk oluşturmaya devam etmektedir.

Yolsuzluk Uganda’nın kronik sorunu olarak devam etmektedir. Yolsuzlukla mücadele

kapsamında getirilen hapis cezaları ise caydırıcı olmamaktadır. Ülke Uluslararası Şeffaflık

sıralamasında 174 ülke arasında 2012’deki 130.’luktan 2013’te 140.’lığa gerilemiştir.

Yıllar 2013 2014 2015 GSYH (CARİ ABD) 24662957430 26998477289 .. GSYH BÜYÜME (YILLIK) 3,270736613 4,815273108 .. Enflasyon, GSMH deflatörü (yıllık%)

4,140863213 2,300884769 ..

UGANDA ÜLKE RAPORU

6 

Brüt sermaye oluşumu (GSYİH'nin%)

28,21959829 27,45550611 ..

(Kaynak: Dünya Bankası)

1.3.2. Ekonomi Politikaları

2013-2014 (Temmuz-Haziran) mali yılında bütçe açığı GSYİH’nın %5,4’ü olarak gerçekleşmiştir. Altyapı harcamaları, kamu harcamalarındaki kontrolün zayıflığı ve donör ülkelerle ilişkilerin bozulması gibi nedenlerden dolayı kısa vadede bütçe açığının yüksek kalmaya devam edeceği tahmin edilmektedir. Orta vadede, keşfedilen petrolün ticarete girmesiyle bütçe gelirlerinin artması, buna bağlı olarak bütçe açığının da bir miktar azalması beklenmektedir.

Hükumet vergi gelirlerini artırmak amacıyla bir takım vergi istisnalarını kaldırarak 2014-2015 bütçesinde düzenlemeye gitmiştir. Hali hazırda, yaklaşık %13’le Uganda’nın vergi/GSYİH oranı Doğu Afrika’daki en düşük oran konumundadır. Diğer taraftan yüksek harcamalar kamu finansmanını ciddi ölçüde zorlamaktadır. Tarım, turizm ve eğitim alanlarında kaldırılan vergi istisnaları ile yaklaşık olarak GSYİH’nın %1’ine denk gelen 222 milyon dolarlık bir ek gelir beklenmektedir. Buna karşın, bazı donör ülkelerin siyasi nedenlerle yardımları kısmen dondurması, genel olarak bütçe gelirlerinin %25 ila %35’ini oluşturan dış yardımların bir miktar azalmasına yol açması beklenmektedir. Aynı şekilde 2016 başlarında yapılacak başkanlık seçimleri nedeniyle oluşacak harcama baskısı, bütçe dengesinin iyileştirilmesine yönelik adımların atılmasında engel teşkil etmesi beklenmektedir.

Merkez Bankası 2014’ün başından beri %11,5’te tuttuğu gösterge faiz oranını Haziran 2014’te %11’e düşürmüştür. Faiz indirimi enflasyonda da yumuşamaya yol açmıştır. Merkez Bankasının gevşek para politikasını 2016 yılındaki başkanlık seçimlerine kadar sürdüreceği, seçimlerden sonra ise artan hükümet harcamaları nedeniyle yükselmesi beklenen enflasyonu dizginleme ve makroekonomik istikrarı sağlama yolunda sıkı para politikasına yöneleceği tahmin edilmektedir. Buna karşın, yapısal problemler ve yetersiz rekabet nedeniyle ticari faizlerin yüksek seyrini sürdürmesi beklenmektedir.

UGANDA ÜLKE RAPORU

7 

İKİNCİ BÖLÜM

SEKTÖRLER

2.1. SEKTÖRLER

2.1.1. Ormancılık

Özellikle ülkenin batısı tropikal ormanlar bakımından zengindir. Ormanlık alanlar ülkenin toplam yüzölçümüne oranla az olsa da elde edilen verim (yılda hektar başına 16 ton) oldukça yüksektir. Ülkenin ormanlarından kaliteli mobilya yapımında, palmiye yağı elde edilmesinde, kereste, kazık ve ambalaj malzemesi imalatında yararlanmak mümkündür.

2.1.2. Madencilik

Madencilik sektörü 1950 ve 60’larda ülke ihracatının yüzde 30’unu karşılamaktaydı. 1986 yılı ve sonrasında ise, uygun iş ve yatırım ikliminin oluşması ile sayıları henüz istenen düzeye ulaşmasa da, özel sektör şirketleri maden arama ve çıkarma lisansı alıp faaliyete başlamışlardır. Madencilik sektörü yılda yüzde 11 büyüme oranına ulaşmış olup, çimento üretiminde kullanılan kireçtaşı ve kireç büyük oranda iç piyasada tüketilmekte; çakıltaşı, mıcır, az miktarda çıkarılan altın, kalay ve tungsten madenleri ise daha çok ihraç edilmektedir. Diğer taraftan, benzer jeolojik özellikler taşıyan komşu ülkelerde çıkarılan platin, nikel, elmas gibi maden rezervlerinin Uganda’da da bulunma ihtimali büyük olup, söz konusu madenler keşfedilmeyi ve çıkarılmayı beklemektedir. Uganda’da yatırım imkânları hakkında daha ayrıntılı bilgiye aşağıda verilen adreslerden ulaşabilirsiniz: The Investment Centre, Plot 22B Uganda Yatırım İdaresi (Uganda Investment Authority) The Investment Centre, Plot 22 B Lumumba Avenue, TWED Plaza

UGANDA ÜLKE RAPORU

8 

P.O. Box 7418 Kampala, Uganda Tel: +256 414 301 000 Fax: +256 414 342 903 Web Sitesi: www.ugandainvest.com Email: info@ugandainvest.com

2.1.3. Enerji

Uganda, zengin su (akarsu ve göller) kaynakları ile hidroelektrik santraller ve diğer yenilenebilinir enerji yatırımları bakımından büyük potansiyel taşımakta olup, Uganda devleti, ülkenin artan enerji talebinin karşılanmasını teminen, güvenilir ve yeterli enerji tedarikinin sağlanmasını teşvik etmektedir.

2.1.4. Balıkçılık

2003-2006 döneminde başta Avrupa Birliği olmak üzere uluslararası piyasalarda talebin

artması nedeniyle Uganda’nın balık ihracatı ikiye katlanmıştır. Denize kıyısı olmamasına

rağmen, ülke tatlı su kaynakları bakımından çok zengindir. Dünyanın ikinci büyük gölü olan

Victoria gölünün yarısı Uganda sınırları içerisinde yer almaktadır. 60 kadar küçük göl ve bir

çok nehir de Uganda sınırları içerisindedir. Victoria gölünden çıkarılan Tilapia balığı

(Oreochromis Niloticus), özellikle Avrupa ve Amerika pazarlarında gittikçe artan bir talep

görmektedir.

Doğrudan ve dolaylı olarak 800 bin kişi geçimini balıkçılıktan sağlamaktadır. 17 milyon kişi

için temel gıda maddesi olduğundan iç tüketimde de önemli rol oynamaktadır. Uganda’nın

muazzam tatlı su kaynaklarında balık çiftlikleri de kurarak buralarda yetiştirilen balıkları iç

ve dış pazarlara sunmak mümkündür.

2.1.5.Çiçekçilik

 

Uganda’nın çiçekçilik sanayi henüz 15 sene önce kurulmasına rağmen şimdiden 30 Milyon ABD Dolarlık iş hacmine ulaşmış olup, yılda yüzde 14’lük büyüme oranı yakalamıştır. 2006 yılında başta Avrupa pazarı olmak üzere, yurt dışına 6500 ton kesme çiçek ihracatı yapılmış olup, çiçekçilik sektöründe toplam yatırım miktarı 60 milyon dolara ulaşmıştır.

UGANDA ÜLKE RAPORU

9 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DIŞ TİCARET

3.1. DIŞ TİCARET

3.1.1. Ülkenin Dış Ticareti

Uganda 2014 yılı ITC verilerine göre 8,3 milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip olup 3,8 milyar dolar civarında dış ticaret açığı vermektedir.

Temelde tarım ürünleri ihraç eden Uganda petrol yağları, tıbbi ilaçlar, bazı tarım ürünleri ile sanayi ürünleri ithal etmektedir.

İhracatında çevre ülkeler ile AB ülkeleri önemli yer tutarken Hindistan ve Çin en çok ithalat yaptığı ülkelerdir.

Ülkenin Dış Ticareti

Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)

2005 2010 2011 2012 2013 2014

İHRACAT Formun Üstü

81.281

Formun Altı

1.618.603 2.159.077 2.357.493 2.407.736 2.261.964

Formun Altı

İTHALAT Formun Üstü

2.054.137

Formun Altı

4.664.338 5.630.875 6.044.147 5.817.510 6.073.528

Formun Altı

HACİM 2.135.418 6.282.941 7.789.952 8.401.640 8.225.246 8.335.492

DENGE Formun Üstü

-3.045.735

-3.471.798

-3.686.654

-3.409.774

-3.811.564

UGANDA ÜLKE RAPORU

10 

-1.241.327

Formun Altı

Formun Altı

Kaynak ITC Trade Map, Ekim 2015 itibariyle

*Uganda’nın verileri diğer ülkelerin ihracat-ithalat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir.

3.1.2. Başlıca Ürünler İtibariyle Uganda İhracatı (Bin Dolar)

Uganda’nın ihracatı 2014 yılında 2,3 milyar dolar civarında gerçekleşmiştir. Kahve, petrol yağları, işlenmiş su ürünleri, çimento, çay, tütün ve kakao ihraç ettiği başlıca ürünlerdir. Kahve tek başına Uganda ihracatının %20’sini karşılamaktadır.

GTİP ÜRÜN ADI 2012 2013 2014

TOPLAM 2.357.493 2.407.736 2.261.964

'0901 Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ürünler

372.166 425.407 410.064

'2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

138.316 135.261 149.027

'0304 Balık filetoları ve diğer balık etleri (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş)

50.005 104.602 97.954

'2523 Çimento 107.160 102.973 89.113

'0902 Çay 73.902 85.589 84.739

'1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde)

76.379 79.762 67.830

'2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri 58.256 114.991 61.934

'1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık)

38.434 54.833 59.429

'0602 Diğer canlı bitkiler (kökleri dahil) çelikler, aşı kalem ve gözleri; mantar

52.364 54.480 56.357

UGANDA ÜLKE RAPORU

11 

miselleri

'1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler 11.903 30.531 56.330

'1516 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların fraksiyonları

46.944 47.262 55.327

'7210 Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kaplanmış olanlar)

38.801 36.001 47.738

'4104 Sığır (buffalo dahil) ve at cinsi hayvanların dabaklanmış veya crust (arakurutmalı) post ve derileri

17.375 37.730 42.516

'0305 Balıklar (kurutulmuş, tuzlanmış, salamura edilmiş veya tütsülenmiş)

6.947 16.863 36.420

'1007 Tane darı (koca darı) 118 123 35.165

'2716 Elektrik enerjisi 16.414 17.159 34.185

'1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

51.162 40.342 32.997

'3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar

33.295 32.567 32.096

'7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra burulmuş olanIar dahil)

32.939 39.268 31.794

'4106 Diğer hayvanların dabaklanmış veya crust (ara kurutmalı) post ve derileri

23.694 25.941 29.965

'1101 Buğday unu/mahlut unu 12.611 29.745 29.250

'1005 Mısır 41.931 26.749 28.977

'1006 Pirinç 38.886 36.966 28.688

'8803 88.01 ve 88.02 Pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları

10.905 30.185 24.538

'0713 Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış)

13.429 18.593 24.452

UGANDA ÜLKE RAPORU

12 

'3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer kapama malzemeleri

14.147 17.029 19.759

'5203 Pamuk (karde edilmiş veya penyelenmiş)

67.704 27.596 19.164

'7306 Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular ve içi boş profiller

22.834 20.579 19.017

'8431 Özellikle 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar

8.079 24.950 18.466

'8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil)

32.392 25.391 18.227

Kaynak: Trademap Veritabanı (www.trademap.org), Uluslararası Ticaret merkezi (ITC)

*Uganda verileri diğer ülkelerin thalat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir.

Ekim 2015 itibariyle

3.1.3. Başlıca Ürünler İtibariyle Uganda İthalatı (Bin Dolar)

Uganda’nın ithalatının yaklaşık 1/5’ini petrol yağları oluşturmaktadır. İlaç, palm yağı, otomobil, buğday, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, cep telefonu, şeker, çimento, demir-çelik yassı mamul ve etilen polimerleri en çok ithal edilen diğer ürünlerdir.

İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 Dolar)

GTİP ÜRÜN ADI 2012 2013 2014

TOTAL TOPLAM 6.044.147 5.817.510 6.073.528

'2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

1.309.037 1.281.080 1.392.002

'3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar

203.174 290.804 297.735

UGANDA ÜLKE RAPORU

13 

(dozlandırılmış)

'1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

229.515 209.877 247.726

'8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil)

213.420 208.980 220.899

'1001 Buğday ve mahlut 16.524 61.737 166.101

'8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

144.770 112.392 134.536

'7208 Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak haddelenmiş) (kaplanmamış)

44.739 74.590 109.949

'8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar

249.430 165.880 100.055

'2523 Çimento 106.581 84.813 96.459

'1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde)

130.542 127.852 87.793

'3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) 62.665 64.677 72.854

'1006 Pirinç 59.089 55.412 71.670

'6309 Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya

51.559 61.399 70.105

'8471 Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.

56.884 54.275 66.138

'8429 Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb

125.257 35.196 64.991

'8711 Motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar (sepetli olsun olmasın); sepetler

48.794 61.928 58.179

UGANDA ÜLKE RAPORU

14 

'7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb.

12.171 30.807 53.837

'4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 47.203 52.852 52.626

'3002 İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler

35.285 37.990 51.892

'3808 Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici,sürgünleri önleyici, bitkilerin büyümesini düzenleyici ürünler

35.932 42.397 51.846

'9018 Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar

44.503 67.886 50.410

Kaynak: Trademap Veritabanı (www.trademap.org), Uluslararası Ticaret merkezi (ITC)

*Uganda verileri diğer ülkelerin ihracat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir.

Ekim 2015 itibariyle

3.1.4. Başlıca Ülkeler İtibariyle Uganda İhracatı (Bin Dolar)

Uganda’nın ihracatın Sudan, Kenya, Demokratik Kongo ve Ruanda gibi çevre ülkeler önemli bir yer tutar. İtalya, Belçika, Hollanda, Almanya, BAE, Belçika, İtalya, Çin ve Tanzanya diğer önemli pazarlardır.Türkiye Uganda’nın ihracatında %0,2’lik payı ile 34. sırada yer almaktadır.

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1.000 Dolar)

ÜLKELER 2012 2013 2014 TOPLAM 2.357.493 2.407.736 2.261.964 Sudan 424.333 414.814 385.386Kenya 254.061 314.430 297.436Ruanda 226.104 216.301 245.335Kongo Demokratik Cum. 240.881 268.175 181.680Diğer Bölgeler 136.187 131.573 144.179İtalya 46.611 57.166 98.547Belçika 47.290 59.092 89.829Hollanda 95.480 103.735 89.422Almanya 70.776 83.030 75.082

UGANDA ÜLKE RAPORU

15 

Çin 29.063 37.983 65.995Tanzanya 54.023 47.963 56.019İsviçre 123.525 158.285 55.554Burundi 46.082 48.722 43.454ABD 23.838 36.729 39.786İspanya 32.468 30.195 36.750Hong Kong 28.603 27.068 36.016BAE 176.401 82.717 35.017İngiltere 58.022 47.518 33.274

Kaynak: Trademap Veritabanı (www.trademap.org), Uluslararası Ticaret merkezi (ITC)

*Uganda verileri diğer ülkelerin ithalat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir.

Ekim 2015 itibariyle

3.1.5. Başlıca Ülkeler İtibariyle Uganda İthalatı (Bin Dolar)

Uganda’nın ithalat yaptığı en önemli ülke Hindistan’dır. Daha önceki yıllarda Uganda’nın ithalatında %15 civarında payı olan Hindistan, 2013 itibarıyla 1,5 milyar doların üzerinde bir ihracatla pazar payını %38’e çıkarmış, 2014 yılında ise yaklaşık %25’lik bir oaya sahip olmuştur. Uganda’nın diğer önemli tedarikçileri Çin, Kenya, BAE, Japonya, GAC, Endonezya, Suudi Arabistan ve Almanya olarak sıralanmaktadır. Uganda’nın ithalatında %0,4’lük bir paya sahip olan Türkiye 30. sırada yer almaktadır.

Başlıca Ülkeler İtibari ile İthalat (1.000 Dolar)

ÜLKELER 2012 2013 2014 TOPLAM 6.044.147 5.817.510 6.073.528 Hindistan 1.266.181 1.559.857 1.490.195Çin 684.227 622.044 739.643Kenya 590.165 562.819 593.888B.A.E. 450.834 387.534 401.281Japonya 323.698 331.694 354.635G. Afrika Cum. 297.264 250.566 259.880Endonezya 235.606 171.098 224.121Sudi Arabistan 296.140 104.686 177.006Almanya 129.231 111.201 117.667Bahreyn 72.054 58.239 101.481İngiltere 127.129 103.366 99.392Pakistan 55.741 67.515 89.523

UGANDA ÜLKE RAPORU

16 

ABD 96.494 121.023 88.964Fransa 66.766 124.836 83.872Malezya 50.919 63.926 83.494Güney Kore 48.809 38.679 79.299Tanzanya 49.970 45.931 75.721Singapur 67.820 154.321 73.906

Kaynak: Trademap Veritabanı (www.trademap.org), Uluslararası Ticaret merkezi (ITC)

*Uganda verileri diğer ülkelerin ihracat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir.

Ekim 2015 itibariyle

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

TÜRKİYE İLE TİCARET

4.1. TÜRKİYE İLE TİCARET

Genel Durum

Uganda ile 2004 yılında 6 milyon dolar olan ticaret hacmimiz 2014 yılı itibarıyla 38 milyon dolara ulaşarak en üst seviyesine ulaşmış, 2015 yılıda ise 29 milyon dolara gerilemiştir. Son yıllarda Türkiye’nin Uganda’ya ihracatı sürekli 20 milyon doların üzerinde gerçekleşmiştir. İthalatı ise 2014 yılında 11,5 milyon dolarlık maksimum düzeyine ulaşmış iken 2015 yılında 7 milyon dolara gerilemiştir. Uganda ile dış ticaretimiz ülkemiz lehine yaklaşık fazlalık vermektedir.

4.1.1. Türkiye - Uganda Dış Ticaret Verileri

İhracat İthalat Hacim Denge

2004 2.819 3.303 6.122 -484

2005 3.862 12.530 16.392 -8.668

2006 7.260 5.648 12.908 1.612

2007 8.903 6.034 14.937 2.869

2008 10.733 7.910 18.643 2.823

2009 10.327 11.198 21.525 -871

2010 13.562 11.494 25.056 2.068

2011 24.192 7.746 31.938 16.446

2012 22.539 3.606 26.145 18.933

UGANDA ÜLKE RAPORU

17 

2013 23.275 9.839 33.114 13.436

2014 26.422 11.501 37.923 14.921

2015 22.085 7.069 29.154 15.016

2015 Ocak 2.066 1.147 3.207 913

2016 Ocak 1.423 474 1.898 949

Kaynak: TÜİK

4.1.2. Türkiye’nin Uganda’ya İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜN ADI 2013 2014 2015

TOPLAM 23.280 26.422 22.085

'8437 Tohum, hububat, kuru baklagilleri temizleme, tasnif etme ayıklama ve öğütmeye mahsus makina ve cihazlar

126 805 1.617

'2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar

1.136 855 1.579

'1902 Makarnalar ve kuskus 2.672 3.235 1.142

'8455 Metalleri haddeleme makinaları ve bunların silindirleri

5 979 1.012

'6403 Dış tabanı kauçuktan, plastik maddeden, tabii veya terkip yoluyla elde edilen köseleden ve yüzü deriden olan ayakkabılar

2 11 879

'8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları

766 943 798

'8431 Özellikle 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar

445 535 768

UGANDA ÜLKE RAPORU

18 

'6108 Kadın ve kız çocuk için kombinezon, jüp veya jüpon, slip ve külot, gecelik, pijama, lizöz, bornoz vb. eşya (örme)

414 1.024 740

'8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar

1.936 985 731

'9619 Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya

801 934 674

'9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları

179 2.556 640

'8418 Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları

137 494 596

'8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler, rezistanlar

305 691 569

'1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları

512 462 564

'9028 Gaz, sıvı ve elektrik sayaçları (bunların kalibre cihazları dahil)

0 0 522

'3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

205 345 499

'8708 Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar

664 476 496

'6908 Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları; cilalı veya sırlı mozaik küpler vb.

38 258 440

'4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 587 402 357

'8716 Römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici tertibatı bulunmayan diğer taşıtlar; bunların aksam ve parçaları

14 113 344

'8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları

28 29 334

UGANDA ÜLKE RAPORU

19 

4.1.3. Türkiye’nin Uganya’ya İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜN ADI 2013 2014 2015

TOPLAM 9.839 11.501 7.069

'2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri 3.224 5.840 4.041

'1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler 2.827 2.263 886

'4104 Sığır (buffalo dahil) ve at cinsi hayvanların dabaklanmış veya crust (arakurutmalı) post ve derileri

762 1.052 760

'5201 Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş)

372 315 445

'4106 Diğer hayvanların dabaklanmış veya crust (ara kurutmalı) post ve derileri

409 461 353

'4113 Diğer hayvanların dabaklama veya ara kurutmadan sonra ileri derecede hazırlanmış deri ve köseleleri

0 0 170

'0713 Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış)

0 1.207 151

'0905 Vanilya 24 24 80

'3915 Plastikten döküntü, kalıntı ve hurdalar 0 76 37

'8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler

0 0 36

'9606 Düğmeler, çıtçıtlar, düğme formları ve bunların diğer aksamı; düğme taslakları

6 30 32

'0602 Diğer canlı bitkiler (kökleri dahil) çelikler, aşı kalem ve gözleri; mantar miselleri

53 51 20

'0712 Kurutulmuş sebzeler (bütün, kesilmiş, dilimlenmiş, kırılmış, toz halinde)

0 2 17

'6302 Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri

0 0 14

UGANDA ÜLKE RAPORU

20 

'6107 Erkek ve erkek çocuk için külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve benzeri eşya (örme)

0 0 6

'0106 Canlı diğer hayvanlar 0 0 6

'9404 Şilte mesnetleri, yatak takımı eşyası vb eşya (şilteler, yorganlar, diz ve ayak örtüleri, yastıklar, puflar vb)

0 0 3

'9601 İşlenmiş fildişi, kemik, bağa, boynuz,mercan, sedef,yontulmaya elverişli diğer hayvansal maddeler ve bu maddelerden eşya

1 1 2

21  

EŞİNCİ BÖLÜM

KONYA İLE TİCARET

5.1. KONYA İLE TİCARETİ

5.1.1.Konya – Uganda 2015 Yılı İhracat Kalemleri

S.N. Ürün Adları Dolar 1 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların

aksam ve parçaları 2.020.766

2 Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri 308.8953 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları,

bunların aksam, parça, aksesuarı16.639

4 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı

4.115

5 Kauçuk ve kauçuktan eşya 2.1826 Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) 471

5.1.2.Konya – Uganda 2015 Yılı İthalat Kalemleri

2015 yılı Konya Uganda İthalatı yoktur.

5.1.2.Türkiye-Uganda-Konya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları

Türkiye- Uganda Rakamları

2013 2014 2015 İhracat 23.279.998 26.422.313 22.085.157 İthalat 9.839.122 11.501.254 7.069.185

Konya-Uganda Rakamları

2013 2014 2015 İhracat 1.088.840 2.102.066 2.353.068 İthalat 1.003