UFRS cep kitapcigi 2007 TR - Muhasebe...

Denetim

räìëä~ê~ê~ë¼=cáå~åë~äo~éçêä~ã~=pí~åÇ~êíä~ê¼

rcop=`Éé=háí~é´¼ğ¼=OMMT

aÉäçáííÉ=rcop=h~óå~âä~ê¼

UFRS’ye göre raporlama yapmak ve bu standartları uygulamaya geçirmek için sizeyardımcı olacak çok sayıda Deloitte yayını mevcuttur. Bunlardan bazıları aşağıdaverilmiştir:

www.iasplus.com UFRS’ler ile ilgili bilgileri tek bir yerden alabileceğiniz busite günlük olarak güncellenmektedir

Deloitte UFRS e-eğitimmodülleri

UFRS e-eğitim materyalleri, her bir UMS ve UFRSstandardı için bir modül, standartlar ile ilgiliyapabileceğiniz testler www.iasplus.com adresinde.

IAS Plus Sirküleri Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarındaki songelişmeleri ve yerel muhasebe standartlarındakigüncelleştirmeleri kapsayan 3 aylık sirkülerdir . Ekolarak, önemli gelişmeler için özel baskılaryayınlanır.Abone olmak için www.iasplus.comadresini ziyaret edin.

Sunum ve Dipnotlaraİlişkin Kontrol Listesi

Bu liste’de standartlardaki sunum ve dipnotgerekliliklerine dair her şeyi bulabilirsiniz. Türkçeversiyonu www.denetimnet.net adresinde.

UFRS Örnek MaliTablolar

UFRS’lerin sunum ve dipnot gerekliliklerine uygunhazırlanmış örnek mali tablolar.

iGAAP 2007 FinansalAraçlar: UMS 32, UMS39 ve UFRS 7StandartlarınınAçıklamaları

3. basım Mart 2007’de yayınlanmıştır. Bu yayın,örneklerle ve yorumlarla anlatımlar yaparak, karmaşıkolan bu standartların nasıl uygulanması gerektiğikonusunda bilgi verir.

İlk Kez Uygulama: UFRS1’e yönelik Rehber

2005 tarihinden itibaren yürürlükte olan “İstikrarlıPlatform” standartları için yol gösterici bir uygulamadır.

Hisse Bazlı Ödemeler:UFRS 2’ye yönelikRehber

UFRS 2’yi sıklıkla kullanılan hisse bazlı ödemeişlemlerine uygulamaya yönelik rehber.

İşletme Birleşmeleri:UFRS 3’e yönelik Rehber

UMSK’nın bu standarttaki uygulama rehberine ekniteliğindedir.

Ara Dönemlerde FinansalRaporlama: UMS 34’eyönelik Rehber

Ara döneme ilişkin örnek bir mali rapor ile UMS 34standardı ile uyum konusuna değinen bir kontrollistesini içeren, ara dönem raporlama standardının nasıluygulanacağı konusunda rehber.

£åë∏ò

UMSK’nın bir üyesi olmak için gerçekten zor bir zaman. Kurul kendisini kayankumların üzerine bir bina inşa etmeye çalışıyor gibi görüyor olmalı. Uzun uğraşlarsonucunda temellerini attıkları sağlam zemin yavaş yavaş aşınıyor ve Çerçeveninesas ilkeleri yeniden tartışılıyor. Bizler, güçlü gözlemciler olarak, içindebulundukları bu zor durumu hafife almıyoruz.

Ancak, bu zor durumun mevcut gündemin yönetiminde yaratılan karmaşıklıknedeniyle daha da ciddi bir hale geleceğine inanıyoruz. Kurul’un esas amacınınaçık ve net olarak, bağlayıcı bir yapıya sahip, ilke temelli standartlarınoluşturulması olması gerektiğini düşünüyoruz. Ancak Kurul’un son zamanlardayapmış olduğu müzakereler sırasında ortaya atılan bazı önerilerinin bu amacayönelik gerçek bir ilerleme sağlamadığı konusunda kaygılarımız olduğunusöylememiz gerekir. Bize göre gerçekte bu önerilerin bazıları, mevcut muhasebeyöntemi ve ortamı çerçevesinde etkin bir şekilde işleyen (UMS 1 ve UMS 37 gibi )standartların etkisini zayıflatarak, bunları önemsiz standartlar şeklinedönüştürmektedir. Bu durumun temel nedeninin Kurul’un Amerika’da kullanılanGenel Kabul Görmüş Muhasebe Politikaları’yla Uyum Yol Haritası ve buna bağlıolarak UMSK/FMSK Ön Anlaşması kapsamındaki kısa vadeli taahhütlerininoluşturduğu baskı olduğuna inanıyoruz.

Deloitte olarak dünyadaki ulusal muhasebe standart düzenleyicilerinin ve özellikleUMSK ve FMSK’nın uyum çabalarına gönülden destek vermekteyiz. Bu süreç içinolan desteğimizi gösterirken, UMSK’nın gündem konusu olan“kısa vadeli uyum”yaklaşımı konusunda ciddi şüphelerimiz vardır. Uyum, her zaman en yüksekkaliteli çözüme doğru olmalıdır ve Kurul’un seçilen yaklaşımın en yüksek kaliteliçözüm olduğuna dair kesin bir kanıtının olduğunu sadece beyan etmesi değil,açıkça göstermesi gereklidir. Tüm borçlanma maliyetlerinin giderleştirilmesiopsiyonunun kaldırılması, Kurul’un bu yükümlülüğü karşılamadaki sonzamanlarda meydana gelen başarısızlığına örnek olarak verilebilir. Uygulamadahiçbir kavramsal fikir mücadelesi olmamasına rağmen ve nihai taslağı inceleyipyorum yapan ilgili kişiler tarafından gerçek anlamda itirazlar olmasına rağmenyine de Kurul, yol haritasıyla ilgili taahhütlerini karşılamak için kendi önerileriyleyoluna devam etmiştir. Kamunun görüşlerinin alınmadığı ön anlaşmanın çoketkileyici bir planlama belgesi olduğu çok açıktır.

Bundan sonraki dönemde, Kurul’un önceliği, yeni Kavramsal Çerçeve’ningeliştirilmesi konusuna vermesi gerektiğine inanıyoruz. Çerçevenintamamlanmasını bekleyemeyecek olan projelerin varlığını ve bazı bölgelerde aradönem “tadilatlarına” ihtiyaç duyulduğunu kabul ediyoruz. Ancak, Kurul’un bugibi durumlara hassasiyetle yaklaşması ve bu yapı taşlarının yerlerine oturmasınakadar olan süreç içinde iyi hizmet eden ve kullanışlı olan standartların, her nekadar mükemmel değilseler de, etkilerinin zayıflatılmasından kaçınmasıgerekmektedir.

Ken WildGlobal UFRS LideriDeloitte Touche Tohmatsu

1

2

qΩêâáóÉÛÇÉ=rcop=áäÉ=�äÖáäá=dÉäáşãÉäÉêW

Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Bankacılık Düzenleme ve DenetlemeKurulu’nun (BDDK) muhasebe standartlarındaki düzenlemeleri doğrultusundaUluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS), halka açık şirketlerin ve finansalkuruluşların son yıllarda sürekli gündeminde yer almıştır.

Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) gelişmiş ülkelerle uyum sağlamakamacıyla UFRS’ye uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarını 2006 yılının Nisan ayındayayımlamıştır. Bu standartlar, UFRS’deki gelişmelere ve değişikliklere göre sürekliolarak güncellenmektedir.

BDDK’nın, 2006 yılının Kasım ayı başında çıkarttığı yönetmelikler ile daha önceyürürlükte bulunan Muhasebe Uygulama Yönetmeliği (MUY) yürürlüktenkaldırılmıştır. Bu yeni çıkan yönetmelikler ile bankaların faaliyetlerinin TürkiyeMuhasebe Standartlarına uygun olarak muhasebeleştirilmesinin esas olduğu hükümaltına alınmıştır. Böylece 2006 yılının sonundan itibaren bankalar UFRS ile uyumlumuhasebe standartlarını kullanmaya başlamışlardır. Diğer yandan Basel II kurallarının2009’dan itibaren uygulanmaya başlayacak olması UFRS ile uyumu daha da önemlihale getirmiştir. Buna bağlı olarak KOBİ’lerin de bankalarla çalışabilmeleri için malitablolarını UFRS’ye göre hazırlamaları gerekecektir.

SPK’nın, 2005 yılında başlayan bir proje çerçevesinde SPK mevzuatının Avrupa Birliği(AB) ile tam uyumunu sağlamaya yönelik çalışmaları 2007 yılı içinde de devametmiştir. Yapılan bu çalışmalar ile SPK’nın muhasebe ve denetim standartlarıuluslararası kabul görmüş standartlar ile tam uyumlu hale getirilecektir.

Nisan 2007’de TBMM Adalet Komisyonu’ndan geçen yeni Türk Ticaret Yasa Tasarısıile tacirlerin muhasebeye ilişkin konularda doğrudan TMSK tarafından yayımlanacakolan Türkiye Muhasebe Standartları’na uyulması hususu hükme bağlanmaktadır.

Türk Ticaret Kanunu’nun yasalaşması ve Basel II’nin uygulanmaya başlanması ilebirlikte UFRS’ye göre mali tablo hazırlayan şirketlerin sayısı hızla artacaktır. UFRS ileilgili temel konuları genel olarak anlatan bu kitapçığın çalışmalarınıza yardımcıolmasını diliyoruz.

DRT Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.

3

�´áåÇÉâáäÉê

Sayfa

Kısaltmalar 4

UMSK’nın yapısı 7

UMSK üyeleri 7

UMSK’nın irtibat bilgileri 8

UMSK’nın kronolojisi 9

UFRS’lerin dünyada kullanımı 12

En son bildiriler 22

Yürürlükteki standartların özeti 24

Gündemde olan UMSK projeleri 76

UMSK’nın faal araştırma konuları 80

Yorumlar 81

UFRYK’ya ilişkin mevcut gündem konuları 83

Deloitte UFRS e-eğitimleri (İngilizce) 85

IAS PLUS sirkülerimize abone olun 85

Deloitte Academy 86

Denetimnet 87

Website adresleri 88

4

h¼ë~äíã~ä~ê

qΩêâ´É

MDK Avrupa Komisyonu’nun Muhasebeyi Düzenleyici Komitesi

AMKDK Avrupa Menkul Kıymetleri Düzenleyici Komitesi

MB Tartışma Bildirisi

AK Avrupa Komisyonu

NT Nihai Taslak

AEA Avrupa Ekonomik Alanı (Avrupa üyesi olan 27 ülke+3 ülke)

AFRD Avrupa Finansal Raporlama Danışmanları

OÇSİGK Ortaya Çıkan Sorunlara İlişkin Görevlendirilmiş Komite(FMSK’nin)

AB Avrupa Birliği (27 Ülke)

FMSK Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (ABD)

AMF Avrupa Muhasebe Federasyonu

GKGMS Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standardı(ları)

UMS Uluslararası Muhasebe Standartları

UMSKUluslararası Muhasebe StandartlarıKurulu

UMSKo Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi

UMSKVUluslararası Muhasebe Standartları Komitesi Vakfı (UMSK’nınana kuruluşu)

UMF Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu

UFRYK UMSK’nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumlama Komitesive Komite Tarafından Yayımlanan Yorumlara İlişkinTebliğler

UFRS Uluslararası Finansal Raporlama Standartları

UMKKO Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonu Organizasyonu

SDK Standart Danışmanları Konseyi (UMSK’ya danışmanlık yapan)

MKTK Menkul Kıymetler ve Takas Komisyonu (ABD)

SYKT UMSKO’nun Standart Yorumlama Komitesi ve KomiteTarafından Yayımlanan Yorumlara İlişkin Tebliğler

KOBİ Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme(ler)

5

�åÖáäáòÅÉ

ARC Accounting Regulatory Committee of the EC

CESR Committee of European Securities Regulators

DP Discussion Paper

EC European Commission

ED Exposure Draft

EEA European Economic Area (27 EU+3 countries)

EFRAG European Financial Reporting Advisory Group

EITF Emerging Issues Task Force (of FASB)

EU European Union (27 countries)

FASB Financial Accounting Standards Board (US)

FEE European Accounting Federation

GAAP Generally Accepted Accounting Principle(s)

IAS(s) International Accounting Standard(s)

IASB International Accounting Standards Board

IASC International Accounting Standards Committee

IASCF IASC Foundation (parent body of the IASB)

IFAC International Federation of Accountants

IFRIC International Financial Reporting InterpretationsCommittee of the IASB, and interpretations issued bythat committee

IFRS(s) International Financial Reporting Standard(s)

IOSCO International Organization of Securities Commissions

SAC Standarts Advisory Council (advisory to the IASB)

SEC Securities and Exchange Commisssion (US)

SIC Standing Interpretations Committee of the IASC, andinterpretations issued by that committee

SME(s) Small and Medium-sized Entity(ies)

6

f^p=mäìë=tÉÄëáíÉãáò

Deloitte’un www.iasplus.com adresi, kullanıcılara uluslararası finansal raporlama veUMSK’nın faaliyetleri hakkında, ücretsiz olarak, kapsamlı bilgi sağlar. Bu websitesinde aşağıda belirtilen bilgileri bulabilirsiniz:

• Global finansal raporlama ile ilgili günlük haberler.• Tüm standartların, yorumların ve tekliflerin özetleri.• UFRS ile ilişkili bilgisayarınıza yükleyebileceğiniz birçok yayın.• Örnek UFRS mali tabloları ile dipnot kontrol listeleri.• Çok sayıda UFRS kaynağına sahip elektronik kütüphane.• UMSK’ya Deloitte Touche Tohmatsu tarafından gönderilen tüm yorum mektupları.• Uluslararası muhasebe websitelerine ulaşmak için çok sayıda bağlantı.• UMS ve UFRS standartlarının her biri için internet üzerinden ücretsiz öğrenimi (e-

eğitim) sağlayan modüller. • UFRS’nin Avrupa’daki uygulamasının tam tarihçesi. • Ulusal muhasebe standartlarının gelişimi ile ilgili güncellemeler.

7

rjphÛå¼å=v~é¼ë¼

UMSK vakfı

Coğrafi dağılım: Mütevellilerin altısı Kuzey Amerika, altısı Asya Pasifik bölgesi vedördü de diğer bölgelerden seçilir (dengeli bir coğrafi dağılım sağlanması gerekir).

Mütevellilerin geçmişi: Tüzüğe göre mütevelliler; denetçi, mali tablo hazırlayıcıları,kullanıcıları, akademisyenler ve kamu yararına çalışan görevlilerden oluşur.

UMSK üyeleri

Coğrafi dağılım: Açıkça belirtilmemekle beraber, mütevelliler kurulda belirli birgrubun veya coğrafi bölgenin egemen olmadığından emin olmalıdırlar.

Mütevellilerin geçmişi: Tecrübeli denetçiler, mali tablo düzenleyicileri, kullanıcılarıve akademisyenler arasından oluşturulan ve bu alanların her birinde deneyimi olanen az bir üye olacak şekilde bir UMSK üye alt yapısı olmalıdır.

8

rjphÛå¼å=�êíáÄ~í=_áäÖáäÉêá

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu30 Cannon Street, London EC4M 6XH, United Kingdom ( İngiltere )

Genel Bilgiler

• Telefon: + 44-20-7246-6410• Fax: + 44-20-7246-6411• Genel e-mail: [email protected]• Çalışma Saatleri: Pazartesi-Cuma 08:30 – 18:00 Londra Saati• Websitesi: www.iasb.org

Yayın Bölümü Siparişleri ve Bilgileri

• Telefon: + 44-20-7332-2730• Fax: + 44-20-7332-2749• Yayın bölümü e-mail: [email protected]• Çalışma Saatleri: Pazartesi-Cuma 09:30 – 17:30 Londra Saati

Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve TeknikYöneticiler:

Sir David Tweedie UMSK Yönetim Kurulu Başkanı [email protected]

Thomas E. JonesUMSK Yönetim Kurulu BaşkanYardımcısı

[email protected]

Elizabeth Hickey Teknik Faaliyetler Müdürü [email protected]

Wayne S. Upton Araştırma Müdürü [email protected]

Paul Pacter KOBİ Standartları Müdürü [email protected]

9

rjphÛå¼å=hêçåçäçàáëá

1973 Avustralya, Kanada, Fransa, Almanya, Japonya, Meksika, Hollanda,İngiltere/İrlanda,ve Amerika Birleşik Devletleri’nin profesyonel muhasebecilertopluluğu temsilcileri UMSKo ’yu kurmak amacıyla anlaşmaya imza attılar.

Çalışma Komiteleri, UMSKo’nun ilk üç projesi için belirlendi.

1975 İlk UMS standartları yayınlandı: UMS 1 (1975), Muhasebe PolitikalarınınKamuoyuna Açıklanması, ve UMS 2 (1975), Tarihi Maliyet KapsamındaStokların Değerlenmesi ve Sunumu.

1982 UMSKo Kurulu, üye sayısını toplam 17’ye çıkarttı. Bu üyelerin 13’ü üye ülkedeUluslararası Muhasebeciler Federasyonu Konseyi (UMFK) tarafından atananüyelerden ve 4’ü finansal raporlama ile ilgili kuruluşlardan olan üyelerdenoluşmaktadır. Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu Konseyi’nin (UMFK)tüm üyeleri UMSKo’nun da üyeleridir. Uluslararası Muhasebeciler FederasyonuKonseyi (UMFK) UMSKo’yu global muhasebe standartlarının öncüsü olaraktanır ve kabul eder.

1989 Avrupa Muhasebe Federasyonu (AMF) uluslararası uyum ve Avrupa’nınUMSKo’ya olan ilgisini destekler. Uluslararası Muhasebeciler FederasyonuKonseyi, UMS standartlarını uygulaması gerekli devlet kuruluşları için bir kamusektörü rehberini benimser.

1994 UMSKo Danışman Konseyinin kurulması ve yönetim ve finans alanındakisorumlulukları üstlenmesi onaylandı.

1995 Avrupa Topluluğu, ana standartların tamamlanması amacıyla UMSKo ileUluslararası Menkul Kıymetler Komisyonu Organizasyonu (UMKKO) arasındaolan anlaşmayı destekledi ve Avrupa Birliğindeki çokuluslu şirketlerin UMS’yetabi olmasına karar verdi.

1996 MKTK (ABD), UMSKo’nun mali tabloların ülke dışındaki halka arz amaçlı malitabloların hazırlanmasında kullanılabilecek olan muhasebe standartlarının enkısa zamanda geliştirilmesi ile ilgili hedefine destek verdiğini bildirdi.

1997 UMSKo’nun Standart Yorumlama Komitesi (SYKT), 12 üye tarafından UMSyorumlarının geliştirilmesi amacıyla oluşturuldu. Bu yorumlara ait son onayUMSKo tarafından verilir.

UMSKo’nun faaliyetleri ve gelecekteki yapısı ile ilgili tavsiyelerde bulunmakiçin Strateji Çalışma Grubu oluşturuldu.

1998 UMF/ UMSKo üyeliğinin sayısı 101 ülkede 140 muhasebe topluluğuna çıktı.UMSKo , UMS 39’un onayı ile ana standartları tamamladı.

1999 G7 Maliye bakanları ve IMF, “uluslararası finansal mimariyi güçlendirme”konusunda UMS’leri destekledi.

UMSKo Kurulu, bağımsız bir mütevelli heyetinin altında 12’si tam zamanlıolmak üzere 14 üyeden oluşan bir kurula dönüşme yolundaki yenidenyapılandırmayı onayladı.

10

2000 UMKKO, üyelerinin çokuluslu kullanıcılara sınır ötesi halka arz ve borsayakotasyon işlemlerinde UMSKo standartlarını kullanmalarına izin vermesinitavsiye etti.

MKTK(ABD) Yönetim Kurulu Başkanı Arthur Levitt başkanlığında, yeni UMSKyapısını idare edecek mütevellileri oylamak için geçici bir oylama komitesioluşturuldu.

UMSKo’nun üye kuruluşları UMSKo’nun yeniden yapılandırılmasını ve yeni birUMSKo Tüzüğünü onayladı.

Oylama Komitesi seçilen ilk mütevellileri açıkladı.

Sir David Tweedie isimli mütevelli (İngiltere Muhasebe Standartları YönetimKurulu Başkanı) yeniden yapılandırılmış Uluslararası Muhasebe StandartlarıYönetim Kurulunun ilk başkanı oldu.

2001 UMSK’nın yeni ismi ve üyeleri açıklandı. UMSKo Vakfı kuruldu. 1 Nisan 2001tarihinde, yeni UMSK, UMSKo’nun standart belirleyici sorumluluklarınıüstlendi ve mevcut UMS’ler ile SYK tebliğleri, UMSK tarafından uyarlandı.

UMSK, 30 Cannon St. Londra adresindeki yeni ofisine taşındı.

UMSK, gündem koordinasyonuna başlamak ve değişik standartlar arasındakiyakınlaşma amaçlarını belirlemek için sekiz adet ulusal muhasebe standartbelirleyici kuruluş ile görüştü.

2002 SYK’nin ismi Uluslararası Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi (UFRYK)olarak değiştirildi ve sadece mevcut UMS ve UFRS’leri yorumlamak değil aynızamanda söz konusu standartlarda değinilmeyen konular hakkında güncel veuygun bir şekilde rehberlik yapmakla yeniden görevlendirildi.

Avrupa’da 2005 yılından itibaren borsada işlem gören şirketlerin UFRS’leriuygulamaları öngörüldü.

UMSK ve FMSK yakınlaşma üzerine ortak bir anlaşma yürürlüğe koydular.

2003 İlk nihai UFRS ve UFRYK’nın ilk taslağı yayınlandı. 14 uluslararası muhasebestandardında önemli değişiklikler yapan geliştirme projesi tamamlandı.

2004 Avrupa’da UMS 39 hakkında yapılan kapsamlı müzakereler sonucunda AB’nindesteği ile UMS 39’a ilişkin iki bölüm iptal edildi.

UMSK’nın toplantılarının webcast olarak yayını başladı.

UMSK’nın ilk tartışma bildirisi ile ilk nihai UFRYK yorumu yayınlandı.

UFRS 2, UFRS 3, UFRS 4, UFRS 5 ve UFRS 6 yayınlandı.

UFRYK 1, UFRYK 2, UFRYK 3, UFRYK 4 ve UFRYK 5 yayınlandı.

11

2005 UMSK Yönetim Kurulu üyesi, UFRYK’nin Yönetim Kurulu Başkanı oldu.

Tüzük değişiklikleri yapıldı.

UFRS-US GAAP mutabakatını kaldırmak için MKTK(ABD) bir “yol haritası”hazırladı.

AK, UMS 39’a ilişkin değişiklikle, gerçeğe uygun değer seçeneğine kısıtlamagetirdi.

Çalışma Gruplarının düzenlediği toplantılar halka açıldı.

UFRS 7 yayınlandı.

UFRYK 6 ve UFRYK 7 yayınlandı (UFRYK 3 kaldırıldı).

2006 UMSK/FMSK’nın uyum ile ilgili anlaşması güncellendi.

Diğer standart düzenleyiciler ile ilişkiler üzerine UMSK bir beyan yayınladı.

UMSK, 2009 tarihinden önce yeni bir ana standardın yürürlüğe girmeyeceğiniaçıkladı.

UFRS 8 yayınlandı.

UFRYK 8, UFRYK 9, UFRYK 10, UFRYK 11 ve UFRYK 12 yayınlandı.

2007 Şubat - UMSK KOBİ’lere yönelik UFRS’ler için bir nihai taslak çıkardı.

Mart - Borçlanma maliyetlerinin tümünün giderleştirilmesi opsiyonununkaldırılması amacıyla UMS 23 güncellendi.

12

ÜlkeUFRS’ye izinverilmemiştir

UFRS’yeizinverilmiştir

Borsada işlemgören bazıyerel şirketleriçinzorunludur

Borsada işlemgören tümyerel şirketleriçinzorunludur

Almanya X(a)

(Amerikan)Virgin Adaları

Borsa Yok. Şirketler ABD’de genel kabul görmüş muhasebestandartlarını kullanmaktadır.

Arjantin X

ArnavutlukBorsa Yok. Şirketler Arnavutluk için genel kabul görmüş muhasebestandartlarını kullanmaktadır.

Aruba X

Avusturya X(a)

Avustralya X(b)

Azerbaycan X

Bahama Adaları X

Bahreyn X

Bangladeş X

Barbados X

Belçika X(a)

Beliz Borsa Yok. Şirketler UFRS’yi kullanabilirler.

Benin X

Bermuda X

Birleşik ArapEmirlikleri

Bankalar vediğerleri

Birleşik Devletler X

Birleşik Krallık X(a)

Bolivya X

Bosna HersekTüm büyük veorta ölçekliişletmeler

Botsvana X

Brezilya X2010 tarihindenitibaren finansalkuruluşlar

Bruney Borsa Yok. Şirketler UFRS’yi kullanabilirler.

Bulgaristan X(a)

Burkina Faso X

Cebelitarık X

Cote D’lvoire X

Çek Cumhuriyeti X(a)

rcopÛäÉêáå=aΩåó~Ç~=hìää~å¼ã¼

Mart 2007 tarihi itibariyle UFRS’lerin borsada işlem gören şirketlertarafından yerel raporlamada kullanımı.

13





Çin X

Danimarka X(a)

Dominika X

DominikCumhuriyeti

X

Ekvator X

El Salvador X

Endonezya X

Ermenistan X

Estonya X(a)

FasBankaolmayankuruluşlar

Bankalar

Fiji X

Filipinler X(c)

Finlanda X(a)

Fransa X(a)

Gana X

GuamBorsa Yok. Şirketler ABD’de genel kabul görmüş muhasebestandartlarını kullanmaktadır.

Guatemala X

Guyana X

Güney Afrika X

Gürcistan X

Haiti X

Hırvatistan X

Hindistan X

Hollanda X(a)

Honduras X

Hong Kong X(c)

(İngiliz)VirginAdaları

X

İran X

İrlanda X(a)

İspanya X(a)

İsrail X

İsveç X(a)

İsviçre X

İtalya X(a)

14





İzlanda X(a)

Jamaika X

Japonya X

Kamboçya Borsa Yok. Şirketler UFRS’yi kullanabilirler.

Kanada X

Kayman Adaları X

Kazakistan Bankalar

Kenya X

Kıbrıs X(a)

Kırgızistan X

Kolombiya X

(Güney) Kore2009 tarihinden itibaren, bankalar hariç, borsada işlem görenişletmeler için, UFRS’lere eşdeğer Kore standartlarına izinverilmektedir. 2011’den itibaren zorunlu olacaktır.

Kosta Rika X

Kuveyt X

Laos X

Lesotho X

Letonya X(a)

Liechtenstein X(a)

Litvanya X(a)

Lübnan X

Lüksemburg X(a)

Macaristan X(a)

Macau X

Makedonya X

Malavi X

Malezya X

Mali X

Malta X(a)

Mauritius X

Meksika X

Mısır X

Moldova X

Mozambik X

Myanmar Birliği X

15





Namibya X

Nepal X

Nijer X

Nikaragua X

NL Antilles X

Norveç X(a)

Özbekistan X

Pakistan X

Panama X

Papua Yeni Gine X

Peru X

Polonya X(a)

Portekiz X(a)

Romanya X(a)

Rusya Bankalar2006’danitibaren aşamalıolarak

Suudi Arabistan X

Singapur X(c)

Slovenya X(a)

Slovakya X(a)

Sri Lanka X

Suriye X

Svaziland X

Şili X X

Tacikistan X

Tanzanya X

Tayland X

Tayvan X

Togo X

Trinidad veTobago

X

Tunus X

Türkiye X(d)

Uganda X

Ukrayna X

Umman X

16



Borsadaişlem görenbazı yerelşirketler içinzorunludur

Borsadaişlem görentüm yerelşirketler içinzorunludur

Uruguay X(e)

Ürdün X

Vanatu Borsa Yok. Şirketler UFRS’yi kullanabilirler.

Venezuela X

Vietnam X

Yemen Borsa Yok. Şirketler UFRS’yi kullanabilirler.

Yeni Zelanda X(b)

Yugoslavya X

Yunanistan X(a)

Zambiya X

Zimbabve X

(a) Denetim raporu ve sunuma ilişkin esaslar dipnotu AB tarafından uyarlananUFRS’ye atıfta bulunur.

(b) UFRS ile uyumlu olduğuna dair bir açıklama dipnotlarda belirtilir.(c) UFRS, tamamen genel kabul görmüş ulusal muhasebe standartları gibi

uyarlanmıştır.(d) Türkiye’de kurulu işletmeler UFRS’nin İngilizce versiyonunu ya da Türkçe

çevirisini kullanabilirler. UFRS’nin Türkçe çevirisinin kullanılması durumundaçeviriden kaynaklanan gecikme nedeniyle, denetim raporu ve sunum esasınailişkin not “Türkiye’deki kullanım için uygulanan UFRS” ye atıfta bulunacaktır.

(e) Kanuna göre tüm işletmeler 19 Mayıs 2004 tarihindeki UFRS’yi uygulamalıdır.Denetim raporu Uruguay için genel kabul görmüş muhasebe standartlarınaatıfta bulunur.

UFRS’nin Avrupa’da Kullanımı

2005 yılında Yürürlüğe Giren Avrupa Muhasebe Düzenlemeleri

Borsada işlem gören şirketler Haziran 2000’de Avrupa Komisyonu tarafındanuyarlanan Finansal Raporlama Stratejisi’ni uygulamak amacıyla, Avrupa Birliği 2002yılında AB üyesi olan düzenlenmiş bir piyasada işlem gören tüm şirketlerin (toplamdayaklaşık 8,000 şirket) 2005 yılı konsolide mali tablolarında UFRS’ye tabi olmalarınıgerektiren bir muhasebe düzenlemesini onaylamıştır. Üye devletler, bazı şirketleriUFRS gerekliliğinden sadece 2007 yılına kadar geçici olarak şu iki sınırlı durumdamuaf tutabilirler: (a) hem AB’de hem de AB dışındaki bir borsada işlem görenşirketlerden şu anda Amerika’da Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartlarını esasmuhasebe standartları olarak kullanan şirketler ve (b) sadece halka açık borçlanmasenetleri olan şirketler. UFRS gerekliliği sadece 27 AB ülkesinde değil ayrıca AvrupaEkonomik Alanı’ndaki (“AEA”) 3 ülkede de uygulanmaktadır. AB veya AEA üyesiolmayan, İsviçre’de bulunan büyük şirketlerin büyük bir kısmı şimdiden UFRS’yikullanmaktadır. AB üyesi olmayan fakat AB borsasında işlem gören şirketler kendiulusal genel kabul görmüş muhasebe standartlarını 2007 yılına kadar kullanmayadevam edebilirler.

17

Aralık 2006’da Avrupa Komisyonu, AB borsasında menkul kıymet ihraç etmekamacıyla mali tablolarını ulusal muhasebe standartlarına göre hazırlayıp sunanyabancı şirketlere verilen geçiş muafiyetini 2 yıl süreyle uzatmıştır. Bu sınırlarkapsamında, üçüncü ülkelerdeki (Avrupa Birliği’ne dahil olmayan ülkeler) menkulkıymet ihraç eden şirketler, aşağıdaki koşullar yerine getirilmişse 31 Aralık 2008tarihine kadar düzeltme zorunluluğuna tabi tutulmayacaktır:

• finansal bilgilerin UFRS ile uyumlu olduğu açık ve koşulsuz bir şekildebelirtilirse, veya

• finansal bilgiler Kanada, Japonya ya da Amerika’daki genel kabul görmüşmuhasebe politikalarına göre düzenlenmiş ise, veya

• aşağıdaki şartların karşılanmış olmasına bağlı olarak, finansal bilgiler AvrupaBirliği’ne dahil olmayan ülkelerdeki genel kabul görmüş muhasebepolitikalarına göre düzenlenmiş ise:

- Avrupa Birliği’ne dahil olmayan ülkedeki yetkili kuruluşun genel kabulgörmüş muhasebe politikalarının UFRS’ler ile uyumlu olmasına dair birtaahhütte bulunmuş olması, ve

- söz konusu yetkili kuruluşun, 31 Aralık 2008 öncesinde uyumungerçekleşeceğini kanıtlayacak bir çalışma programı oluşturmuş olması, ve

- ihraç eden şirketin ilgili yetkili kuruluşa yukarıda bahsi geçen iki konudakişartların karşılandığına dair yeterli kanıt sağlaması.

Avrupa Birliği’ne dahil olmayan ülkelere ait genel kabul görmüş muhasebepolitikalarının, UFRS’lere eşdeğer olmasına ilişkin kararın 2009’un sonundan önceaçıklığa kavuşturulması beklenmektedir. Bu konuyla ilgili önlemler, 1 Ocak 2008tarihinden önce Komisyon Hizmetleri’nin eşdeğer tanımlamasının netlik kazanmasınıve eşdeğerlik konusunda bir uygulamanın adapte edilmesini gerektirir.

Borsada işlem görmeyen şirketler. Üye devletler, borsada işlem görmeyenşirketleri ve sadece kendi işletmeleri için mali tablo düzenleyen şirketleri de UFRSzorunluluğu kapsamı içine alabilirler. UFRS’lerin AB/AEA ülkelerindeki borsada işlemgörmeyen şirketlere ait konsolide mali tablolarında kullanımıyla ilgili ayrıntılarawww.iasplus.com adresinden ulaşabilirsiniz.

UFRS Kullanımının Avrupa’da Kabulü

AB’nin Muhasebe Düzenlemeleri kapsamında UFRS, Avrupa’daki tüm işletmelertarafından kabul edilecektir. Kabul süreci aşağıda belirtilen aşamaları kapsamaktadır:

• AB, UFRS’leri tüm Avrupa dillerine çevirir,• Özel sektör Avrupa Finansal Raporlama Danışman Grubu görüşlerini AB’ye

bildirir,• Avrupa Komisyonu’na bağlı olan Standart Tavsiyeleri İnceleme Grubu (STİG),

Avrupa Finansal Raporlama Danışmanları’nın tavsiyeleri üzerindeki görüşleriniAvrupa Komisyonu’na bildirir,

• AB’nin Muhasebe Düzenleyici Komitesi bir kabul önerisinde bulunur, ve• 27 Avrupa Komisyonu üyesi kabul için resmi bir oylama yapar.

18

Kasım 2006’da UFRS kullanımının Avrupa’daki kabul prosedürlerine (yorumlardahilinde) yeni bir adım eklenmiştir. Avrupa Komisyonu’nun kabul ile ilgili teklifiniDüzenleyici Uygulamaları Araştırma Komitesi olarak da bilinen AvrupaParlamento’sunun bir komitesine vermesi gerekmektedir.

Mart 2007 sonuna kadar Avrupa Birliği, tüm UMS’leri, UFRS 1’den 7’ye kadar olanstandartları ve UFRYK yorumlarını oylayarak kabul etmiştir. Bu oylamaya UFRYK 10,11 ve 12’deki yorumlar ile UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçmestandardından çıkartılan (iptal edilen) bölüm dahil edilmemiştir. UMS 39’dançıkarılan bölüm, portföy bazındaki mevduatların, faiz oranı riskinden korunmaişleminde, gerçeğe uygun değer riskinden korunma (hedge) muhasebesininkullanımına izin vermektedir.

UFRS’nin Avrupa’da Yürürlüğe Konulması

Avrupa menkul kıymetler piyasaları, AB seviyesinde uygulanan bazı düzenlemelergöz önüne alınarak, üye devletler tarafından bireysel olarak düzenlenir. ABDüzenlemeleri aşağıdakileri kapsar:

• Ulusal düzenleyicilerden oluşan bir konsorsiyum olan Avrupa Menkul KıymetlerDüzenleyicileri Komitesi (AMKDK) tarafından uyarlanmış standartlar. 1.Standart olan Avrupa’daki Finansal Bilgi Standartlarının Yürürlüğe Konulması ,AB üye devletlerinin UFRS’yi yürürlüğe koyması için 21 temel ilkenin sınırlarınıbelirtir. Teklif edilen 2. Standart, Yürürlüğe Koyma FaaliyetlerininDüzenlenmesi, 1. Standardın uygulanması için yol gösterici ilkeler sunar.

• Yıllık ve Konsolide Hesaplara İlişkin Yasal Denetim Talimatı Eylül 2006 tarihindeyayınlanmıştır. Söz konusu yeni talimat, 8. talimatın yerini almış ve 4. ve 7.talimatları değiştirmiştir. Bunların yanı sıra, bu talimat ile, UluslararasıDenetleme Standartlarının AB genelinde uygulanması kabul edilmiş ve üyedevletlerin denetçi gözetim kuruluşları oluşturmalarını gerekli kılmıştır.

• Bir şirketin mali tablolarına ilişkin olarak yönetim kurulu üyelerinin kolektifsorumluluğunun sağlanması için AB talimatlarında değişiklikler yapılmıştır .

• 2005 yılı sonunda Avrupa Denetçi Gözetim Komitesi (ADGK) kurulmuştur.

• Şubat 2006’da, Avrupa Komisyonu UFRS’lerin tutarlı bir şekilde uygulanmasıiçin yuvarlak masa toplantıları başlatmıştır. Bu toplantıların ilki Mayıs 2006’dayapılmıştır. Bu toplantıların amacı UFRS’lerin tutarlı bir şekilde uygulanmasıylailgili olarak ortaya çıkan ya da çıkma olasılığı olan problematik muhasebekonularını önceden belirleyerek, UMSK’nın ve UFRYK’nın dikkatine sunmaktır.

• 2005 yılı sonunda Avrupa’daki banka, sigorta ve menkul kıymetlerdüzenleyicileri tarafından kabul edilen, finansal raporlamayı da içeren, birbiri ileörtüşen uygulama konularına ilişkin bir işbirliği planı oluşturulmuştur.

• Borsada işlem gören şirketlerin mali raporlarını Avrupa genelinde elektronikortamda yayınlamak amacıyla AMKDK tarafından yürütülen bir planoluşturulmuştur .

19

UFRS’nin Amerika Birleşik Devletleri’nde Kullanımı

UFRS’nin ABD MKTK Tarafından Tanınması

Hisseleri ABD Menkul Kıymetleri ve Takas Komisyonuna (MKTK) kayıtlı yaklaşık13,000 şirketin 1,200 tanesi Amerikan şirketi değildir. Bu şirketlerin, mali tablolarınınAmerika için genel kabul görmüş muhasebe standartları yerine UFRS veya genelkabul görmüş yerel muhasebe standartlarını kullanarak sunması durumunda,kazançlarının ve net varlıklarının Amerika için genel kabul görmüş muhasebestandartlarına göre düzenlenmiş rakamları ile mutabakatı gerekmektedir. 2005yılından önce, MKTK’da, UFRS’ye göre raporlama yapan yaklaşık olarak 50’ye yakınişletme vardı. Amerika borsasında işlem gören diğer 350 Avrupa şirketi ise 2005 yılıMKTK raporlamalarını UFRS ile değiştirmiştir. MKTK, 2005 ve 2006 yılına ait UFRS’yegöre yapılan raporlamaların incelemesine dayanarak, 2005 yılında UFRS’ye göreraporlama yapan yabancı işletmelere ilişkin mutabakat gerekliliğini ortadan kaldıranbir yol haritasını 2009 yılına kadar, hatta daha öncesinde yayımlamak niyetindeolduğunu açıklamıştır.

UFRS ile ABD’de Genel Kabul Görmüş Muhasebe StandartlarınınYakınlaşması

Norwalk Anlaşması

Ekim 2002’de, UMSK ve Amerikan Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (FMSK-ABD) arasında, Norwalk, Connecticut’da düzenlenen ortak bir toplantı sonrası FMSKve UMSK, Birleşik Devletler’de genel kabul görmüş muhasebe standartları (US GAAP)ile Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nın birbiri ile uyumlu hale getirilmesiile ilgili taahhütlerini bir mutabakat anlaşması yayınlayarak resmileştirmişlerdir. Sözkonusu mutabakat anlaşması Norwalk Anlaşması olarak bilinmektedir. Bu iki kurul,aşağıdakileri gerçekleştirme konusunda gerekeni yapacaklarını belirtmiştir:

• mevcut finansal raporlama standartlarını mümkün olduğunca kısa bir süreiçinde birbirleriyle uyumlu hale getireceklerini, ve

• gelecek ile ilgili olan çalışma programlarını koordine edip, uyumun devamınısağlayacaklarını.

“Uyum” ifadesi ile kelimesi kelimesine aynı standartlar kastedilmemekte, fakat dahaziyade bu iki grup standart arasında çok önemli farkların olmaması anlamınagelmektedir.

2006-2008 Yakınlaşma Yol Haritası

UMSK ve FMSK, Şubat 2006’da kısa vadeli ve uzun vadeli yakınlaşma projeleriniiçeren bir “Yol Haritası” yayınlamıştır.

Kısa vadeli projeler

Kısa vadeli olarak tanımlanan projeler için 2008 tarihine kadar belirlenen amaç;odaklanılan birkaç alandaki büyük farkların, bir ya da birden fazla kısa vadelistandart belirleyici proje ile yok edilip edilmemesi konusunda bir sonucaulaşabilmektir ve eğer yok edilmeye karar verilirse de amaç bu alanlardaki çalışmalarıbüyük ölçüde ya da tümüyle tamamlamaktır.

20

Kısa vadeli yakınlaşma programı aşağıdakileri içermektedir:

UMSK• Borçlanma maliyetleri (giderleştirme opsiyonunu kaldırır)

• İş ortaklıkları (iş ortaklıkları için oransal konsolidasyon yöntemini kaldırır vetanımı anlaşılır şekilde açıklar)

FMSK• Finansal araçlar için gerçeğe uygun değer yöntemi (Şubat 2007’de FMS 159

olarak yayınlanmıştır.)

• Yatırım amaçlı gayrimenkuller

• Araştırma ve geliştirme

• Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar

Ortak konular

• Varlıklarda değer düşüklüğü

• Vergilendirme / Gelir Vergisi

Uzun vadeli projeler

Aşağıda listelenen projeler için 2008’e kadar belirlenen amaç, aşağıda belirtilenalanların geliştirilmesi konusunda önemli derecede ilerleme kaydetmektir:

• İşletme birleşmeleri• Kavramsal çerçeve• Gerçeğe uygun değer ölçüm rehberi (FMS 157, UMSK tarafından, Tartışma

Bildirisi için bir temel oluşturmak üzere kullanılmıştır)• Mali tabloların sunumu• Emeklilik sonrası sağlanan faydalar• Gelir tahakkuku• Yükümlülükler ve özkaynak• Finansal araçlar• Bilanço dışı bırakma• Konsolidasyonlar ve Özel Amaçlı İşletmeler• Maddi olmayan duran varlıklar• Finansal kiralamalar

Her bir proje için özel hedefler de belirlenmiştir. Hedef, hem UFRS mutabakatıgereksinimlerini 2009 itibariyle ortadan kaldırma gayesi, hem de UMSK ile FMSK’nınmevcut gündemleri kapsamında uyum çabaları için bir zamanlama belirlemektir.

UFRS’nin Kanada’da Kullanımı

Amerika borsasında işlem gören Kanada’daki yerel şirketlerin yerel raporlamalarınıUFRS standartlarına göre değil, Amerika için genel kabul görmüş muhasebestandartlarına göre yapmalarına izin verilir. Kanada’da yer alan diğer şirketlerintümünün Kanada için genel kabul görmüş muhasebe standartlarını uygulamalarıgerekmektedir. Kanada’daki hisse senedi ihracı yapan yabancı şirketlerin ise UFRS’yiveya Kanada dışı ülkelere ait bazı genel kabul görmüş ulusal muhasebe standartlarını

21

kullanmalarına izin verilmiştir. Ağustos 2006’da Kanada Muhasebe StandartlarıKurulu (KMSK), Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını Kanada’dakiGenel Kabul Görmüş Muhasebe Standartları’na dahil eden ayrıntılı birUygulama Planı yayınlamıştır. Söz konusu Uygulama Planı, kamu sorumluluğu olanşirketlere Stratejik Planını uygulaması için, KMSK’nın alması gereken önemli kararlarıbelirtmektedir. Her ne kadar, koşullar el verdiği sürece, Uygulama Planı tekrargözden geçirilip, güncelleştirilse de mevcut dönemde, kamu sorumluluğu olanşirketlerin Kanada’daki Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartları kapsamındaraporlama yapacağı en son yıl 2010 olarak belirlenmiş ve tam bir UFRS bazlı Kanadastandartları seti kapsamında raporlama yapılacak ilk yıl 2011 olarak tasarlanmıştır.Bazı mevcut Kanada standartlarının halihazırda UFRS bazlı olması ve bazılarının da2011’den önce UFRS bazlı olacağı sebebiyle, şirketlerin UFRS bazlı Kanadastandartlarına geçişi kademeli olarak gerçekleşecektir.

UFRS’nin Asya-Pasifik Ülkelerinde Kullanımı

Asya-Pasifik ülkeleri, yerel şirketler için genel kabul görmüş muhasebe standartlarınınUFRS ile yakınlaşmasına ilişkin çeşitli yaklaşımları benimsemişlerdir.

Genel Kabul Görmüş Ulusal Muhasebe Standartları Yerine UFRS KullanımınınZorunlu Olduğu Ülkeler

Asya-Pasifik ülkelerinden hiçbiri borsada işlem gören yerel şirketler için UFRS’ninkullanımını gerekli kılmaz.

Tüm Ulusal Standartların Gerçekte Kelimesi Kelimesine UFRS Olduğu Ülkeler

Avustralya, Hong Kong, Yeni Zelanda ve Filipinler bu yaklaşımı benimsemişlerdir.Yürürlülük tarihi ve geçişler UFRS’den farklılık gösterebilir. Avustralya ve Yeni Zelandabazı muhasebe politikalarını eleyerek, birkaç açıklama ve yol gösterici bilgieklemişlerdir. Kasım 2006’da, Avustralya Muhasebe Standartları Kurulu (AMSK),Avustralya muhasebe gerekliliklerini UFRS ile aynı yapmak amacıyla, UFRS’lerüzerinde yapılan değişiklikleri iptal edecek olan teklifini yayınlamıştır.

Ulusal Standartların Büyük Bir Kısmının Kelimesi Kelimesine UFRS OlduğuÜlkeler

Singapur, bazı standartlarda değişiklikler yaparak, bunun dışında çoğu UFRS’yikelimesi kelimesine uyarlamıştır.

Bazı Ulusal Standartların UFRS’ye Kelimesi Kelimesine Yakın Olduğu Ülkeler

Hindistan, Malezya, Pakistan, Sri Lanka, ve Tayland’da uygulanan standartlar seçilmişUFRS standartlarına çok yakın bir şekilde uyarlamış, ancak diğer ulusal standartlardaise önemli farklılıklar olmuştur. Yeni veya değiştirilmiş UFRS’nin uyarlanmasındazaman farkları vardır.

Genel Kabul Görmüş Ulusal Muhasebe Standartlarının GeliştirilmesindeUFRS’den Yararlanan Ülkeler.

Bu yaklaşım Çin, Endonezya, Japonya, Kore, Tayvan, ve Vietnam’da çeşitli

22

derecelerde uygulanmaktadır, fakat çok büyük farklılıklar mevcuttur. Şubat 2006’daÇin, yeni bir temel standartla birlikte 38 adet Çin Muhasebe Standardını birkaçistisna dışında, UFRS ile uyumlu olarak uygulamaya başlamıştır.

Bosada İşlem Gören Bazı Yerel Şirketlerin UFRS Standartlarını KullanabildiğiÜlkeler

Bu yaklaşım Çin, Hong Kong, Laos ve Myanmar Birliği için geçerlidir.

bå=pçå=_áäÇáêáäÉê=

31 Aralık 2006 yıl sonundan itibaren geçerlidir

Yeni Standartlar

UFRS 6 Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi

Standartlarda Yapılan Değişiklikler

UMS 19’daki değişiklik Aktüeryal Kazanç ve Zararlar, Grup Planları veAçıklamalar

UMS 21’deki değişiklik Yurtdışındaki Bir İşletmenin Faaliyetlerindeki Net Yatırım

UMS 39’daki değişiklik Bütçelenen Grup-içi İşlemlerin Nakit Akımlarının FinansalRiske Karşı Korunma Muhasebesi

UMS 39’daki değişiklik Gerçeğe Uygun Değer Opsiyonu

UMS 39 ve UFRS 4’dekideğişiklik

Finansal Garanti Sözleşmeleri

Yeni Yorumlar

UFRYK 4 Bir Anlaşmanın Kiralama İşlemi İçerip İçermediğininBelirlenmesi

UFRYK 5 Hizmetten Çekme, Restorasyon ve Çevre RehabilitasyonFonlarından Kaynaklanan Paylar Üzerindeki Haklar

UFRYK 6 Özel Bir Piyasaya Katılımdan Doğan Yükümlülükler -Atık Elektrikli ve Elektronik Aletler (1 Aralık 2005tarihinde ve bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleriiçin geçerlidir).

23

31 Aralık 2006 yıl sonundan itibaren erken uygulama için uygundur.

YeniStandartlar

Aşağıdaki tarihler veya bu tarihten sonrabaşlayan hesap dönemleri için geçerlidir

UFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar 1 Ocak 2007

UFRS 8 Faaliyet Bölümleri 1 Ocak 2009

Standartlarda yapılan değişiklikler

UMS 1’dekideğişiklik

Sermaye Dipnotları 1 Ocak 2007

UFRS 4’ün Uygulanmasına Yönelik Revize Rehber 1 Ocak 2007

UMS 23’dekideğişiklik

Borçlanma Maliyetlerinin Tümünün GiderleştirilmeOpsiyonunun Kaldırılması

1 Ocak 2009

Yeni Yorumlar

UFRYK 7 UMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde FinansalRaporlama Standardı Kapsamında DüzeltmeYaklaşımının Uygulanması.

1 Mart 2006

UFRYK 8 UFRS 2 Standardının Kapsamı 1 Mayıs 2006

UFRYK 9 Saklı Türev Ürünlerinin Yeniden Değerlendirilmesi 1 Haziran 2006

UFRYK 10 Ara Dönem Finansal Raporlama ve Değer Düşüklüğü 1 Kasım 2006

UFRYK 11 UFRS 2 - Grup İçi ve İşletmenin Geri Satın Alınan KendiHisselerine İlişkin İşlemler

1 Mart 2007

UFRYK 12 İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları 1 Ocak 2008

24

vΩêΩêäΩâíÉâá=pí~åÇ~êíä~ê¼å=£òÉíá

Bu kitapçığın 24-75 arasındaki sayfalarında, 31 Mart 2007 tarihi itibariyle geçerliolan bütün Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ile birlikte UFRS’ye Giriş veMali Tabloların Düzenlenmesi ve Sunumuna İlişkin Çerçeve özetlenmiştir. Bu özetlergenel bir bilgi sağlamak amacıyla sunulmuştur ve standartların bütününün yerinitutmazlar.

räìëä~ê~ê~ë¼=cáå~åë~ä=o~éçêä~ã~=pí~åÇ~êíä~ê¼å~=dáêáş

Uygulama Tarihi Mayıs 2002 tarihinde UMSK tarafından kabul edilmiştir

Özet Diğer hususlarla birlikte aşağıdakileri kapsar:

• UMSK’nın amaçlarını,• UFRS’lerin kapsamını,• UFRS’leri geliştirmek için gereken yöntem ve yorumları;• “Siyah harf” ve “gri harfli” paragrafların içeriğinin aynı

derecede önem taşımasına ilişkin konuyu, • yürürlük tarihi ile ilgili politikayı, ve • resmi dil olarak İngilizce’nin kullanımını.

j~äá=q~Ääçä~ê¼å=aΩòÉåäÉãÉëá=îÉ=pìåìãìå~=�äáşâáå=†Éê´ÉîÉ

Uygulama Tarihi Nisan 1989 tarihinde UMSKo tarafından onaylanarak, Nisan2001 tarihinde UMSK tarafından kabul edilmiştir.

Özet Çerçeve;

• genel amaçlı mali tabloların hedefini tanımlar. Sözkonusu hedef, işletmenin mali durumu, performansı vemali durumundaki değişiklikler ile ilgili olarak,kullanıcıların ekonomik kararlarını vermede önemliölçüde yarar sağlayacak bilgiyi sağlamaktır.

• mali tablolarda verilen bilgilerin yararlı olmasınısağlayan niteleyici özellikleri belirtir. Bu niteleyiciözellikler; anlaşılabilirlik, ihtiyaca uygunluk, güvenilirlikve karşılaştırılabilirliktir.

• mali tablolarda bulunan temel unsurları ve buunsurların mali tablolarda kayda alınması ve ölçümü ileilgili kavramları tanımlar. Varlıklar, yükümlülükler veözkaynak doğrudan mali durum (bilanço) ile ilgili olanunsurlardır. Doğrudan performans (gelir tablosu) ile ilgiliolan unsurlar ise gelir ve giderlerdir.

25

rcop=N=räìëä~ê~ê~ë¼=cáå~åë~ä=o~éçêä~ã~=pí~åÇ~êíä~ê¼å¼å=�äâróÖìä~ã~ë¼

Geçerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2004 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemlerinde hazırlanan ilk UFRS mali tablolariçin geçerlidir.

Amaç İşletmenin UFRS’ye göre ilk kez düzenlenen genel amaçlımali tablolarının temelini oluşturacak kuralların belirlenmesi.

Özet 31 Aralık 2006 yılında sona eren yıllık mali tablolarındaUFRS’yi ilk olarak uygulayan bir işletme için genel açıklamayıiçerir. İşletme:

• 31 Aralık 2006 tarihinde yürürlükte olan UFRS’ye göremuhasebe politikalarını seçer.

• 2006 ve 2005 yılı için mali tabloları hazırlar ve 31 Aralık2006 tarihinde yürürlükte olan UFRS’yi uygulayarak,açılış bilançosunu (tam karşılaştırmalı mali tablolarınsunulduğu birinci dönem) geriye dönük olarak düzenler.

- UMS 1 en azından 1 yıl öncesinin karşılaştırmalı malibilgisini gerekli gördüğünden, açılış bilançosu 1 Ocak2005 veya daha önceki bir tarihli olmalıdır.

- 31 Aralık 2006 tarihinde UFRS’yi ilk kez uygulayan birişletme, tüm 2005 ve 2006 yılı mali tablolarına ekolarak, 2005 yılı öncesi döneme ait seçilmiş finansalbilgilerini (bütün mali tabloları değil) de UFRS’ye göreraporlasa bile, bu durum, söz konusu işletmenin UFRSaçılış bilançosunun 1 Ocak 2005 tarihli olmasıgerçeğini değiştirmez.

Yorumlar Yoktur.

YararlanılabilecekDeloitte yayınları

İlk Kez Uygulama: UFRS 1’e Yönelik Rehber

2005 yılından itibaren yürürlükte bulunan “İstikrarlıPlatform” Standartlarına ilişkin bir uygulama rehberidir. Burehbere www.iasplus.com/dttpubs/pubs.html adresindenulaşabilirsiniz.

rcop=O eáëëÉ=_~òä¼=£ÇÉãÉäÉê

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir.

Amaç İşletmenin özkaynağa dayalı finansal araçlarına karşılık malveya hizmet aldığı, veya hisse senedi veya diğer finansalaraçların fiyatına göre belirlenmiş bir tutarda borç yüklendiğiişlemler için uygulanacak muhasebe kurallarının açıklanması.

26

Özet • Bütün hisse bazlı ödeme işlemleri, gerçeğe uygun değerölçüm esası kullanılarak mali tablolardamuhasebeleştirilir.

• Gider, alınan mal veya hizmet tüketildiğindemuhasebeleştirilir.

• Aynı kayda alım ve ölçüm standartları halka açık vehalka açık olmayan şirketler için geçerlidir.

• Temelde, işletmenin özkaynağına dayalı finansalaraçlarının karşılığı olarak bir malın veya hizmetin tedarikedilmesine ilişkin işlemler, söz konusu mal veya hizmetingerçeğe uygun değeri üzerinden hesaplanır. Sadecetedarik edilen mal veya hizmetin gerçeğe uygundeğerinin güvenilir olarak hesaplanamadığı durumlarda,karşı tarafa verilen özkaynağa dayalı finansal araçlarıngerçeğe uygun değeri kullanılır.

• Çalışanlar ve benzer hizmetleri sağlayanlar ile olanişlemlerde, tedarik edilen hizmetin gerçeğe uygun değerigüvenilir olarak tahmin edilemediğinden, işletmeninkarşı tarafa verilen özkaynağa dayalı finansal araçlarınıngerçeğe uygun değerini hesaplaması gerekir.

• Gerçeğe uygun değerinden hesaplanarak karşı tarafaverilen özkaynağa dayalı finansal araç işlemlerindeki(çalışanlar ile olan işlemler gibi) gerçeğe uygun değer,veriliş tarihinde hesaplanır.

• Tedarik edilen mal veya hizmetlerin gerçeğe uygundeğerleri üzerinden hesaplanan işlemlerde gerçeğeuygun değer, söz konusu mal ve hizmetlerin alımtarihlerinde hesaplanır.

• Karşı tarafa verilen özkaynağa dayalı finansal araçlarıngerçeğe uygun değerinin referans alınması ilehesaplanan mal ve hizmetler için, UFRS 2 genel olarak,piyasa koşulları haricinde, hak ediş koşullarının ilgiliölçüm tarihinde hisse senetlerinin ve opsiyonlarıngerçeğe uygun değerleri hesaplanırken dikkatealınmayacağını belirtir (yukarıda belirtildiği gibi). Onunyerine, hakediş koşulları, işlem tutarının ölçümüne dahiledilen özkaynağa dayalı finansal araçların sayılarınındüzeltilmesi suretiyle dikkate alınır; böylece, sonuçolarak, özkaynağa dayalı finansal araçlar karşılığı tedarikedilen mal veya hizmet tutarları nihai olarak hakkazanılan özkaynağa dayalı finansal araçların sayısıdikkate alınmak suretiyle kayda alınır.

27

• Mümkün olduğu sürece, karşı tarafa verilen özkaynağadayalı finansal araçların gerçeğe uygun değeri, sözkonusu finansal araçların kural ve şartları da göz önündebulundurulmak suretiyle piyasa fiyatları ile ölçülür. Piyasafiyatlarının olmadığı durumlarda, işletme, özkaynağadayalı finansal araçlarının gerçeğe uygun değerini birdeğerleme modeli kullanarak tahmin eder. Budeğerleme modeli bilgili ve istekli taraflar arasında emsalbedele göre gerçekleşebilecek bir işlemde, ölçüm tarihiitibariyle söz konusu finansal araçların olması gerekenfiyatlarının tahminine dayandırılır. UFRS 2, hangideğerleme modelinin kullanılması gerektiğini belirtmez.

Yorumlar UFRYK 8: UFRS 2’nin kapsamıUFRYK 8, bir işletmenin tedarik ettiği mal ve hizmetlerininbir kısmının veya tamamının tanımlanamadığı durumdahisse bazlı ödemeye dayalı işlemlerde UFRS 2’ninuygulanması konusuna açıklık getirmektedir.

UFRYK 11: UFRS 2 - Grup İçi ve İşletmenin Satın AldığıKendi Hisselerine İlişkin İşlemlerUFRYK 11, UFRS 2’nin bir işletmenin kendi özkaynağa dayalıfinansal araçlarını kapsayan hisse bazlı ödeme anlaşmalarınave işletmenin ana ortaklığının özkaynağa dayalı finansalaraçlarını kapsayan hisse bazlı ödeme anlaşmalarına nasıluygulanması konusuna açıklık getirmektedir.


Hisse Bazlı Ödeme: UFRS 2’ye Yönelik Rehber

UFRS 2’nin sıklıkla kullanılan hisse bazlı ödeme işlemlerineuygulanmasına ilişkin bir uygulama rehberidir. Bu rehberewww.iasplus.com/dttpubs/pubs.html adresindenulaşabilirsiniz.

rcop=P �şäÉíãÉ=_áêäÉşãÉäÉêá

Geçerlilik Tarihi Bu standart 31 Mart 2004 tarihinden sonraki işletmebirleşmeleri için geçerlidir

Amaç İşletme birleşmelerinde uygulanan finansal raporlamailkelerinin tanımlanması

Özet • İşletme birleşmesi, ayrı kuruluşları veya işletmeleri tek birraporlama işletmesi olarak bir araya getirmek olarakifade edilir.

• Bu standart, ortak kontrol altındaki işletmeninraporlanması, iki veya daha fazla işletmenin kombinemali tablolarının hazırlanması, ayrı işletmelerin işortaklığı oluşturmak üzere bir araya geldikleri işletmebirleşmeleri durumundaki işletmelere uygulanmaz.

• Tüm işletme birleşmelerinde satın alma yöntemikullanılır. Bilançoların birleştirilmesi metodununkullanımına izin verilmemektedir.

28

• Satın alma yönteminin uygulanmasına ilişkin hususlaraşağıdadır:

1. Tüm işletme birleşmelerinde satın alınan işletmeninbelirlenmesi gerekir. Satın alan işletme, birleşmeişlemi ile birleşmeye taraf olan diğer teşebbüslerüzerinde kontrolü elde eden taraftır.

2. İşletme birleşmesine ilişkin maliyetin belirlenmesigerekir. İşletme birleşmesinin maliyeti, a) işlemtarihinde yapılan değişim ile elden çıkarılan varlıklar,gerçekleşen veya üstlenilen yükümlülükler ve satınalan işletme tarafından ihraç edilen özkaynağa dayalıaraçların gerçeğe uygun değerleri ile b) birleşmeyledoğrudan bağlantılı olarak oluşan giderlerden oluşur.Maliyet değişimin olduğu tarihte ölçülür.

3. Birleşme tarihinde işletme birleşmesi maliyeti, edinilenvarlıklar ve üstlenilen yükümlülükler ile şarta bağlıyükümlülüklere dağıtılır. Bu dağılım, satın alanişletmenin birleşme tarihinde edinilen işletmeye ilişkintanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlıyükümlülüklerini gerçeğe uygun değerleri üzerinden(gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekildeölçülebildiği doğrultuda) muhasebeleştirmesi ilegerçekleştirilir. Satın alınan şirketteki azınlık payları,satın alınan işletmenin varlıklarının, borçlarının vemuhtemel yükümlülüklerinin net gerçeğe uygundeğerlerindeki azınlığın payı tutarında gösterilir.

• İşletme birleşmesinin ilk defa muhasebeleştirilmesi ilkraporlama dönemi sonunda ancak geçici olarakyapılabiliyorsa, birleşme muhasebesinde geçici rakamlarkullanılabilir. Birleşme tarihini takip eden on iki ay içindegeçici değerlere düzeltme kaydı yapılır. Hatalarıdüzeltmek amacı haricinde bir yılı aşanlara ise düzeltmekaydı yapılmaz.

• Satın alan işletme, şerefiyeyi, başlangıçta birleşmemaliyetinin, satın alınan işletmenin tanımlanabilirvarlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülükleriningerçeğe uygun değerini aşan kısmı ile ölçer.

• Mali tablolarda kayda alınan şerefiye ve belirsiz ömürlümaddi olmayan duran varlıklar amortismana tabitutulmaz ancak onun yerine değer düşüklüğü tespiti içinher yıl teste tabi tutulurlar. UMS 36 değer düşüklüğütestine ilişkin yol gösterici açıklamalar sunar.

• Satın alınan işletmenin kayda alınan tanımlanabilenvarlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerinin netgerçeğe uygun değerindeki payının birleşme maliyetiniaşması durumunda, fazla kalan kısım (önceden negatifşerefiye olarak biliniyordu) doğrudan gelir olarakmuhasebeleştirilir.

29

• Azınlık payı bilançoda özkaynak içinde raporlanır (Kurul,azınlık payı yerine “kontrol gücü olmayan paylar”ifadesini kullanmaya başlamıştır).

Yorumlar Yoktur.


İşletme birleşmeleri: UFRS 3’e yönelik rehber

UMSK’nın bu standardı uygulamaya yönelik rehberine ekniteliğindedir. Bu yayınawww.iasplus.com/dttpubs/pubs.html adresindenulaşabilirsiniz.

rcop=Q=páÖçêí~=p∏òäÉşãÉäÉêá

Geçerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir.

Amaç UMSK’nın sigorta sözleşmeleri ile ilgili projesinin ikinciaşaması tamamlanana kadar, sigorta sözleşmesi düzenleyenherhangi bir işletmenin sigorta sözleşmelerine ilişkin finansalraporlama ilkelerinin açıklanması

Özet • Sigorta şirketleri, UMSK’nın Çerçeve ve bazı mevcutUFRS standartlarının uygulamalarından muaftır.

• Doğal afet ve denkleştirme karşılıklarına izin verilmez.

• Sigorta borçlarının yeterliliği için bir test ile reasüransvarlıkları için değer düşüklüğü testini öngörür.

• Sigorta borçları ilgili reasürans varlıklardan mahsupedilmez.

• Muhasebe politikasına ilişkin değişiklikler sınırlıdır.

• Yeni dipnotlar gerekmektedir.

• Finansal garanti sözleşmeleri, ihraç eden tarafından butür sözleşmeler daha önceden sigorta sözleşmesi olarakaçıkça beyan edilmedikçe ve sigorta sözleşmelerineuygun muhasebe prensipleri kullanılmadıkça, 1 Ocak2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere UMS 39’unkapsamına dahil edilmiştir. Yukarıda bahsedilendurumda, ihraç eden UMS 39’u ya da UFRS 4’üuygulamayı seçebilir.

• Uygulamaya yönelik 2006’da güncellenen bilgileryalnızca bir işletmenin UFRS 7’yi uygulaması durumundageçerlidir.

Yorumlar Yoktur.

30

rcop=R=p~í¼ş=^ã~´ä¼=bäÇÉ=qìíìä~å=aìê~å=s~êä¼âä~ê=îÉ=aìêÇìêìä~åc~~äáóÉíäÉê


Amaç Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklarınmuhasebeleştirilmesi ile durdurulan faaliyetlerin malitablolarda sunumu ve açıklamasına ilişkin esaslarınbelirlenmesi

Özet • “Satış amaçlı elde tutma” ifadesi ile “elden çıkarılangrup” kavramını (ilgili yükümlülüklerin de bir grupvarlıkla birlikte transfer edilerek, tek bir işlemleçıkarılması) tanımlar.

• Satış amaçlı elde tutulan duran varlıkları veya eldençıkarılacak grupları defter değeri ile satış maliyetidüşülmüş gerçeğe uygun değerinden düşük olanı ileölçer.

• Bu tür duran varlıklar (bireysel ya da elden çıkarılangrubun bir parçası olarak) amortismana tabi tutulmaz.

• Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan duranvarlık veya elden çıkarılacak grup içinde bulunan aktif vepasifler bilançoda ayrı olarak gösterilmelidir.

• Durdurulan bir faaliyet, bir işletmenin elden çıkarılanveya satılmak üzere elde tutulan olarak sınıflandırılan birkısmıdır ve a) ayrı bir ana faaliyet kolu veya faaliyetlerinönemli bir coğrafi alanını temsil eder, b) ayrı bir anafaaliyet kolu veya faaliyetlerin coğrafi alanının tek başınakoordine edilmiş bir plan çerçevesinde satışının birparçasıdır, veya c) sadece yeniden satış amacı ile eldeedilen bir bağlı ortaklıktır.

• Bir işletme durdurulan faaliyetlerine ilişkin kar veyazararın toplam tutarını veya durdurulan faaliyetlerininelden çıkarılması sırasında oluşan kazanç veya kayıpları(veya satış için elde tutulan durdurulan faaliyetlerineilişkin varlık ve borçlarının yeniden değerlenmesine ilişkintutarları) tek bir tutar olarak gelir tablosunda göstermekzorundadır. Böylece gelir tablosu devam eden faaliyetlerve durdurulan faaliyetler olmak üzere iki kısma ayrılır.

Yorumlar Yoktur.

31

rcop=S=j~ÇÉå=h~óå~âä~ê¼å¼å=^ê~şí¼ê¼äã~ë¼=îÉ=aÉğÉêäÉåÇáêáäãÉëá


Amaç UMSK’nın bu alana yönelik projesini tamamlayana kadarolan süreç içinde maden kaynaklarının araştırılması vedeğerlendirilmesine ilişkin finansal raporlama esaslarınınbelirlenmesi

Özet • Bu standart, varlıkların araştırılması vedeğerlendirilmesinin muhasebeleştirilmesi ve ölçülmesineilişkin herhangi bir muhasebe politikasını gerekli kılmazya da yasaklamaz. İşletmenin mevcut olan muhasebepolitikasını, UMS 8’in 10. paragrafındaki kriterler ileuyumlu olduğu sürece, bir başka deyişle kullanıcılarınekonomik kararları verme ihtiyaçlarını karşıladığı vegüvenilir bilgiler olduğu sürece, kullanmasına izin verilir.

• Bu standart işletmeye, belirli bir standardın yokluğundaUFRS’de belirtilen genel kabul görmüş muhasebeprensiplerinin öncelik sırasının kaynağını belirleyen UMS8’in 11. ve 12. paragraflarının uygulanmasıyla ilgili geçicibir muafiyet sağlar.

• Varlıkların araştırılmasına ve değerlendirilmesine ilişkindefter değerinin, geri kazanılabilir tutarı aşmasıdurumunda değer düşüklüğü testi gereklidir.

• Değer düşüklüğünün UMS 36’da belirtilen “nakityaratan birim”den daha yüksek bir seviyededeğerlendirilmesine izin verir, ancak değer düşüklüğübelirlendiği anda UMS 36’ya göre hesaplanır.

• Maden kaynaklarının araştırılması vedeğerlendirilmesinden kaynaklanan tutarları tanımlayanve açıklayan bilginin dipnotlarda sunulmasını gerektirir.

Yorumlar Yoktur.

32

Özet • Bu standart, finansal araçların işletmenin mali durumuve performansı için olan önemine ilişkin bilgilerindipnotlarda açıklanmasını gerektirir. Bu bilgileraşağıdakileri kapsar:

- finansal varlıklar ve finansal yükümlülüklerinsınıflandırılmasına ilişkin bilgiyi de içeren bilançoyayönelik açıklamalar, gerçeğe uygun değeropsiyonunun kullanıldığı özel açıklamalar, yenidensınıflandırmalar, bilanço dışı bırakma, varlıkların rehinolarak verilmesi, saklı türev ve sözleşme şartlarınınihlallerine ilişkin açıklamalar,

- muhasebeleştirilmiş gelir, giderler, kazançlar vekayıplar ile faiz geliri ve gideri, ücret geliri ve değerdüşüklüğü zararlarına ilişkin bilgiyi içeren gelir tablosuve özkaynak açıklamaları,

- kullanılan muhasebe politikaları, finansal riske karşıkorunma muhasebesi ve her bir sınıf finansal varlık vefinansal yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerineilişkin bilgileri de içeren diğer açıklamalar.

• UFRS 7, finansal araçlardan kaynaklanan risklerin esasıve kapsamına ilişkin bilginin dipnotlarda açıklanmasınıgerektirir.

- maruz kalınan riskler ile bu risklerin nasıl elealındığına dair bilgiyi kapsayan nitel açıklamalar, ve

- maruz kalınan her bir kredi riski, likidite riski ve piyasariskine (duyarlılık analizlerinin de dahil olduğu) dairayrı ayrı yapılan nicel açıklamalar.

Yorumlar Yoktur.

rcop=T=cáå~åë~ä=^ê~´ä~êW=^´¼âä~ã~ä~ê

Geçerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2007 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir. Bu standart, UMS 30 ve 32 standartlarına ilişkinaçıklama gerekliliklerinin yerini almıştır.

Amaç Finansal araçların işletmeler için olan önemi, söz konusuaraçların yarattığı risklerin esası ve kapsamı ile işletmeninortaya çıkan riskleri nasıl ele alacağı hususlarınındeğerlendirilmesine dair mali tablo kullanıcılarına yardımcıolmak amacıyla yapılacak dipnot açıklamalarınınbelirlenmesi.


iGAAP 2007: Finansal Araçlar: UMS 32, UMS 39 veUFRS 7 Standartlarının Açıklamaları

Mart 2007’de 3. basımı yapılmış olan bu yayın, söz konusukarışık standartların uygulanması konusunda açıklamalıörnekler ve yorumları içeren yol gösterici bir rehberdir.Gerekli bilgiye www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htmladresinden ulaşabilirsiniz.

33

rcop=U=c~~äáóÉí=_∏äΩãäÉêá

Geçerlilik Tarihi 1 Ocak 2009 veya bu tarihten sonra başlayan yıllık hesapdönemleri için hazırlanan mali tablolar için geçerli olan bustandart, UMS 14 standardına ilişkin açıklamagerekliliklerinin yerini almıştır.

Amaç Bir işletme, finansal tablo kullanıcılarının, işletmeningerçekleştirdiği faaliyetler ile faaliyette bulunduğu ekonomikortamın niteliğini ve finansal etkilerini değerlendirmelerinimümkün kılan bilgileri açıklar.

Bu standart, bir Amerikan standardı olan 131 numaralıFinansal Muhasebe Standardı ile çok fazla benzerlikgöstermektedir.

Özet • UFRS 8, aşağıdaki özellikleri taşıyan bir işletmeninbireysel veya konsolide finansal tablolarına (ve birgrubun ana ortaklığı ile konsolide edilmiş finansaltablolarına) uygulanır:

- borçlanma araçları veya özkaynağa dayalı finansalaraçları borsa veya teşkilatlanmış diğer piyasalardaişlem gören; veya

- finansal araçlarını halka arz etmek üzere, ilgilidüzenleyici kurum kaydına alınan ya da kayda alınmasüreci kapsamında (konsolide) finansal tablolarınıdüzenleyen .

• Faaliyet bölümü, bir işletmenin:

- hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği (aynıişletmenin diğer kısımları ile yapılan işlemlere ilişkinhasılat ve giderler de dahil olmak üzere) işletmefaaliyetlerinde bulunan,

- faaliyet sonuçlarının, bölüme tahsis edilecekkaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümünperformansının değerlendirilmesi amacıyla işletmeninfaaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili merciitarafından düzenli olarak gözden geçirildiği; ve

- hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu birbölümüdür.

• Hangi faaliyet bölümlerinin raporlanabilir olmasıgerektiğine dair rehberlik sağlar (genelde %10sınırında).

• İşletmenin hasılatının en az %75’i raporlanabilirbölümlere dahil edilmelidir.

• UFRS 8, bölüm gelirini, bölüm giderini, bölüm sonucunuve bölüm varlıkları ile borçlarını tanımlamaz. Ayrıca,bölüm bilgisinin işletmenin finansal tabloları içinuygulanan muhasebe politikalarıyla uyumlu olarakdüzenlenmesini gerektirmez.

34

rjp=N cáå~åë~ä=q~Ääçä~ê¼å=pìåìäìşì

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir (sermaye açıklamaları için 1 Ocak 2007).

Amaç Genel kullanım amaçlı mali tabloların sunumuyla ilgili olarakmali tabloların genel kurallarının, yapıyla ilgili açıklamalarınve içerikle ilgili asgari koşulların özetlenmesi

Özet • İşletmenin sürekliliği, sunum ve sınıflamada tutarlılık,muhasebenin tahakkuk esası ve önemlilik gibi, malitabloların hazırlanmasında kullanılan temel ilkeleribelirtir.

• Başka bir UFRS tarafından izin verilen veya zorunlututulan durumlar haricinde aktif ve pasifler, gelir vegiderler netleştirilmez.

• Mali tablolarda ve dipnotlarda gösterilen tutarlar içinkarşılaştırmalı önceki dönem bilgileri sunulmalıdır.

• Mali tablolar bir bütün olarak bilanço, gelir tablosu,özkaynak değişim tablosu, nakit akım tablosu,muhasebe politikaları ve açıklayıcı notları içermelidir.

• Özkaynak değişim tablosu aşağıdakilerden en az birinigöstermelidir:

- özkaynaktaki tüm değişimleri ya da,

- özkaynak sahiplerinin özkaynak dışındakiişlemlerinden kaynaklanan değişimleri.

• İşletmenin sadece bir tane raporlanabilir bölümü olsabile şirket seviyesinde bazı açıklamalar gereklidir. Buaçıklamalar, her bir ürün ve hizmet veya ürün ve hizmetgrubuyla ilgili bilgileri içerir.

• İşletmenin yapısına bakılmaksızın, hasılatların ve bazıduran varlıkların coğrafi bölüme göre analiz edilmesi veek zorunluluk olarak hasılat/varlıklarının tek tek yabancıülke bazında (önemli ise) açıklanması bütünişletmelerden istenmektedir.

• Grup dışındaki büyük müşterilerle (işletme gelirinin%10 ya da daha fazlasını kapsayanlar) yapılan işlemlerhakkındaki bilgilerin de açıklanması gerekir.


UFRS 8 Faaliyet Bölümleri: Dipnot kontrol listesi

Deloitte’un hazırladığı sunum ve dipnot kontrol listelerine ekolarak UFRS 8’in öngördüğü dipnot açıklamalarını yansıtır.Bu rehbere www.iasplus.com/fs/fs.htm adresindenulaşabilirsiniz.

Yorumlar Yoktur.

35

• Mali tablolar genel olarak yıllık hazırlanmalıdır.Raporlanacak mali yıl sonunun değişmesi ve malitabloların bir tam yıldan farklı bir süreyi içeren bir dönemiçin hazırlanması durumunda, bu husus dipnotlardaaçıklanmalıdır.

• Genel olarak, varlık ve yükümlülükler için kısa ve uzunvade ayırımı gereklidir. Bilanço sonrası ortaya çıkandurumlar, genellikle söz konusu kalemlerin kısa veyauzun vadeli olarak sınıflandırılmasını gerektirmezler.

• UMS 1 bilançoda, gelir tablosunda ve özkaynak değişimtablosunda gösterilmesi gereken asgari kalemleri belirtirve ilave edilmesi gerekebilecek kalemlerin saptanmasıkonusunda yol gösterir.

• Giderlerin gelir tablosundaki gösterimi nitelik ya daişlevlerine (fonksiyonlarına) göre yapılabilir. İşlevine göregösterilmesi durumunda, niteliğe göre yapılansınıflandırma dipnotlarda açıklanmalıdır.

• UMS 1 açıklanması gereken asgari dipnotları belirler. Budipnotlarda aşağıdaki bilgiler verilmelidir:

- izlenen muhasebe ilkeleri,

- mali tablolarda önemli etkisi olan muhasebepolitikalarının uygulanmasında şirket yönetimininkararları, ve

- bir sonraki mali yılda varlık ve yükümlülüklerin defterdeğerinde önemli düzeltmelere neden olacakgeleceğe yönelik varsayımlar ve tahminlerdekibelirsizliklerinin kaynağı.

• Örnek bilanço, gelir tablosu ve özkaynak değişimtablosu UMS 1’in ekinde sunulmuştur.

• Bu standartta 2005 yılında yapılan değişikliğe göre(2007’den itibaren geçerlidir) raporlama yapanişletmenin sermaye yapısı ve sermaye yeterlilikleri ileuygunluğunu kamuoyuna açıklanması gerekir.


UFRS’ye göre hazırlanan örnek mali tablolar

Mali tablolar ve UFRS’nin sunum ve dipnot gerekliliklerinibelirtir.

Yorumlar SYKT 29, Kamuya açıklama- İmtiyazlı HizmetAnlaşmaları

Bir işletme, önemli ekonomik ve sosyal olanaklara kamuerişimi sağlayan hizmet vermesi durumunda bazı açıklamalaryapar.

36

rjp=O píçâä~ê=


Amaç Stokların maliyetlerinin belirlenmesi ve gider kaydedilmeesası da dahil olmak üzere muhasebeleştirilme yöntemlerininbelirlenmesi.

Özet • Stoklar tarihi maliyet ve net gerçekleşebilir değerindüşük olanı ile değerlenmelidir.

• Maliyetler, satın alım maliyeti, üretim maliyeti (malzeme,işçilik ve genel üretim giderleri) ve stokları bugünküyerine ve durumuna getirmek için katlanılan diğermaliyetleri içerir, fakat kur farklarını içermez.

• Özel amaçlı üretilen ve bu sebeple piyasada kolaylıkla eldeğiştirmeyen stokların maliyeti bu stoklara ilişkindoğrudan ilişkilendirilebilen özel maliyeti dikkatealınarak belirlenir.

• Piyasada rahatlıkla el değiştirebilen stoklar için, maliyetya ilk giren ilk çıkar (FIFO) veya ağırlıklı ortalama maliyetyöntemine göre belirlenir. Son giren ilk çıkar (LIFO)yönteminin kullanılmasına izin verilmez.

• Stoklar satıldığında kayıtlı değerleri, ilgili satış gelirlerininkaydedildiği dönemde giderleştirilir.

• Stokları net gerçekleşebilir değerine indirgeyen stokdeğer düşüklüğü karşılık tutarları ve stoklarla ilgilikayıplar, indirgemenin ve kayıpların oluştuğu dönemdegider olarak muhasebeleştirilir. Net gerçekleşebilirdeğerin artışından dolayı iptal edilen stok değerdüşüklüğü karşılık tutarı, iptalin gerçekleştiği dönemdetahakkuk eden satış maliyetini azaltacak şekildemuhasebeleştirilir.

rjp=T k~âáí=^â¼ã=q~Ääçä~ê¼

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1994 veya bu tarihten sonra başlayanhesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar için geçerlidir.

Amaç Bir işletmenin nakit ve nakit benzeri kalemlerindekideğişimlerin, işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerinegöre sınıflanarak, bir dönem boyunca oluşan nakit giriş veçıkışların nakit akım tablosunda sunulması.

Özet • Nakit akım tablosu nakit ve nakit benzeri kalemlerin birdönemdeki değişimini analiz etmelidir.

Yorumlar Yoktur.

37

• Nakit benzeri kalemler kısa vadeli (elde edildiği tarihtevadesi 3 aydan az olan) ve değerinde önemli birdeğişiklik olmadan nakte çevrilebilen varlıklardır. Nakitbenzeri kalemler, genelde hisse senedi yatırımlarınıiçermezler.

• İşletme, yatırım ve finansman faaliyetlerindenkaynaklanan nakit akımlarını ayrı ayrı göstermelidir.

• İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akımı yadoğrudan (tavsiye edilen yöntem) veya dolaylıyöntemlerden birisi kullanılarak gösterilir.

• Vergi ile ilgili nakit akımları, finansman veya yatırımfaaliyetlerinden kaynaklandığı kesin olmadığı süreceişletme faaliyetleriyle ilgili nakit hareketi olaraksınıflandırılır.

• Yabancı para cinsinden yapılan işlemler ve yabancı birülkede yerleşik iştiraklerin nakit akımları, nakit akımınıngerçekleştiği tarihteki kurlar kullanılarak raporlamayapılan para birimine çevrilir.

• İştirak alımları ve satışları ile ilgili nakit akımları ayrıolarak gösterilmeli ve yatırım faaliyetleri içindesınıflandırılmalıdır. Bu konuya ilişkin ilave dipnotlarverilmelidir.

• Nakit kullanımı gerektirmeyen yatırım ve finansmanfaaliyetleri nakit akım tablosuna dahil edilmemelidir,fakat ayrıca dipnotlarda gösterilmelidir.

• Örnek nakit akımı tabloları bu standardın ekinde yeralmaktadır.

Yorumlar Yoktur.

rjp=U jìÜ~ëÉÄÉ=mçäáíáâ~ä~ê¼I=jìÜ~ëÉÄÉ=q~ÜãáåäÉêáåÇÉ=aÉğáşáâäáâäÉêîÉ=e~í~ä~ê=


Amaç Muhasebe politikalarının seçimi ve değiştirilmesi ile ilgilikriterleri ve muhasebe tahminlerindeki değişikliklere vehatalara ilişkin muhasebe uygulamalarını ve sunumunubelirler.

Özet • Muhasebe politikalarının seçimi için bir hiyerarşi belirtir.

- UMSK standartları ve yorumları ile UMSK uygulamarehberleri

38

- doğrudan uygulanabilir bir standardın ya da biryorumun olmadığı durumlarda, UMSK’daki benzer veilgili konulara değinen standartlara ve yorumlara; MaliTabloların Düzenlenmesi ve Sunumuna İlişkin Çerçevekapsamındaki tanımlara, kayda alım kriterlerine, varlıkve yükümlülüklerin, gelir ve giderlerin değerlemekavramlarına bakılır, ve

- yönetim ayrıca muhasebe standartlarını geliştirmekiçin benzer kavramsal yapıyı kullanan diğer standartkoyucuların en son bildirilerini, diğer muhasebeliteratürlerini ve kabul edilmiş sanayi uygulamalarınıda dikkate alabilir.

• Muhasebe politikaları benzer işlemlere tutarlı olarakuygulanmalıdır.

• Muhasebe politikalarındaki değişiklik ancak, bir standartya da bir yorum tarafından gerekli görüldüğünde veyadaha anlamlı ve güvenilir bir bilgi veriyorsa yapılır.

• Bir standart, ya da yorum tarafından değişikliğiöngörülen muhasebe politikasında o bildirinin geçişsüresi hükümleri izlenir. İzlenecek yol belirtilmemişseveya değişikliğin isteğe bağlı olduğu durumlarda yenimuhasebe politikaları, önceki dönemler yenidendüzeltilerek geriye dönük olarak uygulanır. Eğer geriyedönük düzeltme mümkün değilse, değişikliğin topluetkisi kar veya zarara dahil edilir. Şayet toplu etkibelirlenemiyor ise yeni politika ileriye yönelik olarakuygulanır.

• Muhasebe tahminlerinde değişiklikler, (bir varlığınkullanım süresindeki değişiklik gibi) cari yılda, veyagelecek yıllarda veya her ikisinde (yeniden düzeltmeyapılmadan) muhasebeleştirilir.

• Tüm hatalar, önceki dönemlerin karşılaştırmalıtutarlarının yeniden düzenlenmesiyle düzeltilmelidir.Hatanın sunulan en eski dönemden önce ortaya çıktığıdurumlarda ise, söz konusu hatalar açılış bilançosunundüzenlenmesi suretiyle düzeltilmelidir.

Yorumlar Yoktur.

rjp=NM _áä~å´ç=q~êáÜáåÇÉå=pçåê~âá=lä~óä~ê

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 tarihinde veya bu tarihten sonrabaşlayan yıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolariçin geçerlidir.

Amaç Bilanço tarihinden sonra fakat mali tablolarınyayımlanmasından önce ortaya çıkan hususlarla ilgili olarakişletmenin mali tablolarında yapılması gereken düzeltmelerinve mali tablo dipnotlarında yer alması gereken açıklamalarınbelirlenmesi.

39

Özet • Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar, bilançotarihi ile mali tabloların yayınlanmak için onaylandığıtarih arasında olumlu veya olumsuz olarak ortaya çıkanhususlardır.

• Düzeltme gerektiren hususlar: Bilanço tarihi itibariylemevcut olduğu kanıtlanan hususlara ilişkin malitabloların düzeltilmesi gereklidir. (örnek: bilançotarihinde var olan ancak bilanço tarihinden sonrasonuçlanan, şirketin taraf olduğu davalar).

• Düzeltme gerektirmeyen hususlar: İlgili olayların bilançotarihinden sonra ortaya çıktığını gösteren koşullarınbulunduğu durumlardır ve mali tabloların düzeltilmesinigerektirmez. (örnek: bilanço tarihinden sonra iştiraklerinpiyasa değerlerinde ortaya çıkan düşüşler bilançotarihindeki değerlerini değiştirmez).

• Temettü dağıtımının bilanço tarihinden sonraaçıklanması veya yapılması, bilanço tarihi itibarı ile biryükümlülüğün kaydedilmesini gerektirmez, ancakdipnotlarda gösterilmesi gereklidir.

• Bilanço tarihinden sonra işletmenin sürekliliğivarsayımının geçerli olmadığının tespit edilmesidurumunda, mali tablolar “işletmenin sürekliliği esasına”göre hazırlanmamalıdır.

• İşletme mali tabloların yayınlanmak üzere onaylandığıtarihi açıklamalıdır.

Özet • Sözleşme geliri, ön sözleşmede belirlenen tutar ilesözleşmeye konu olan işin yapılması sırasında ortayaçıkan, gelir artışı sağlayabilecek sapmaları ve tutarıgüvenilir bir şekilde hesaplanabilen ek hakedişler ileteşvik ödemelerini kapsamalıdır.

• Sözleşme maliyeti, doğrudan sözleşmeye ilişkin olanharcamaları, genel sözleşme faaliyetlerinden projeyedağıtılabilecek makul giderleri ve sözleşme hükümlerinegöre müşteri ile doğrudan ilişkilendirilebilecek diğermasrafları içermelidir.

Yorumlar Yoktur.

rjp=NN=�åş~~í=p∏òäÉşãÉäÉêá


Amaç İnşaat sözleşmeleri ile ilgili olarak gerçekleşen gelir vegiderlerin, projeyi gerçekleştiren işletmenin (müteahhitfirma) kayıtlarında nasıl muhasebeleştirileceğinintanımlanması.

40

Özet • Vergi varlıkları ve yükümlülükleri cari ve önceki dönemvergileri için kayda alınmalı ve ilgili dönemde geçerlivergi oranları kullanılarak hesaplanmalıdır.

• Geçici farklar, varlıkların ya da borçların bilançodakidefter değeri ile vergi açısından taşıdıkları değerlerarasındaki farklardır.

• Gelecek dönemlerde vergiye konu olacak zamanlamafarkları nedeniyle ortaya çıkması muhtemel ertelenmişvergi yükümlülüklerinin mali tablolarda yer almasıgereklidir. Bu duruma ilişkin 3 istisna söz konusudur:

- Şerefiyenin ilk defa kayıtlara alınmasındankaynaklanan ertelenmiş vergi yükümlülüğü;

• İnşaat sözleşmesinin sonucu güvenilir bir şekilde tahminedilebiliyorsa sözleşme ile ilgili gelir ve giderin projenintamamlanma oranına göre kayıtlara alınması gerekir.

• Proje sonuçları güvenilir bir şekilde tahmin edilemiyor isemuhasebe kayıtlarına herhangi bir kar dahiledilmemelidir. Bunun yerine, sözleşme gelirleri yalnızcasözleşme maliyetlerinin karşılanabileceği oranda kaydaalınmalı ve inşaat maliyetleri gerçekleştiği dönemlerdegider yazılmalıdır.

• Toplam sözleşme maliyetinin projeden elde edilecek olangeliri aşması olasılığı varsa, tahmin edilen proje zararınıntümünün cari dönemde kayıtlara alınması gerekir.

Yorumlar Yoktur.

rjp=NO=dÉäáê=sÉêÖáäÉêá

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1998 veya bu tarihten sonra başlayanhesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar için geçerlidir.2000 yılında yapılan bazı değişiklikler ise 1 Ocak 2001sonrası mali tabloları için geçerlidir.

Amaç Kurum kazançları üzerinden hesaplanan vergilerinmuhasebeleştirilmesi.

Aşağıda belirtilen konularla ilgili olarak, cari ve gelecekdönemlerde ortaya çıkması olası vergi etkilerininmuhasebeleştirilmesi ile ilgili ilkeleri ortaya koyar ve yolgösterir:

• bir işletmenin mali tablolarında yer alan varlıklarının(yükümlülüklerinin) gelecek dönemlerde tahsil edilmesi(ödenmesi),

• cari dönemde gerçekleşen işlemlerin gelir tablosuiçerisinde veya doğrudan özkaynaklar içerisindemuhasebeleştirilmesi.

41

- İşletme birleşmeleri dışında, ilk defa mali tablolaraalınan ve işlem sırasında ne ticari karı ne de mali karıetkileyen varlık ve yükümlülükler; ve

- Yatırımcı şirketin bağlı ortaklık, şube ve iştirakler ile işortaklıklarındaki geçici farklar, yatırımcının söz konusuiştirakin kar dağıtımının zamanını kontrol etmesi, sözkonusu karların yakın bir gelecektedağıtılmayacağının bilinmesi ve buna bağlı olarakzamanlama farklarının geri dönüşünün olmayacağıdurumlarda ertelenmiş vergi kapsamına dahiledilmez.

• Ertelenmiş vergi varlığı indirilebilir geçici farklar,devreden vergi zararları ve kullanılmamış vergi indirimleriüzerinden, vergiye tabi karın indirilebilir geçici farklardanyararlanılmasının olası olduğu durumlarda kaydaalınmalıdır. Kayda alınmayacak istisnai durumlaraşağıdaki gibidir:

- Varlıkların veya yükümlülüklerin ilk defa mali tablolarakayıt edilmesinden kaynaklanan ertelenmiş vergivarlıkları kayıtlara alınmaz (işletme birleşmesi yoluylaelde edilenler dışında), bunlar ne muhasebe karını nede vergiye tabi karı etkilemez; ve

- yatırımlarla ilişkilendirilen indirilebilir geçici farklardankaynaklanan varlıklar, sadece ileriki dönemlerde geçicifarklardan faydalanılmasının mümkün olmasıdurumunda muhasebeleştirilir.

• Ertelenmiş vergi varlıkları veya borçları bilanço tarihiitibariyle yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi kesineyakın olan vergi oranlarına (ve vergi kanunlarına)dayanılarak varlıkların gelire dönüştüğü veya borçlarınödendiği dönemlerde uygulanması beklenen vergioranları kullanılmak suretiyle hesaplanır.

• Ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğü iskontoedilmez.

• Ertelenmiş vergi, bilançoda uzun vadeli varlıklar veyayükümlülükler içinde sınıflanmalıdır.

Yorumlar SYKT 21 Gelir Vergisi - Yeniden Değerlenen veAmortismana Tabi Olmayan Varlıkların Geri Kazanımı:Yeniden değerleme nedeniyle ortaya çıkan ertelenmiş vergivarlığı veya yükümlülüğünün hesaplanmasında, söz konusuvarlığın kullanımından ziyade ilgili varlığın satışı sonucundaortaya çıkacak vergisel sonuçların dikkate alınması gereklidir.

42

SYKT 25 Gelir Vergisi - Bir İşletmenin VeyaHissedarlarının Vergi Statüsündeki Değişiklikler:Söz konusu değişikliğin döneme ilişkin vergide ve ertelenmişvergilerde yarattığı sonuçlar, dönem kar/zararına dahiledilmelidir, ancak söz konusu sonuçlar doğrudanözkaynakları etkiliyorsa vergi etkilerinin de özkaynaklaradahil edilmesi gerekir.

rjp=NQ=_∏äΩãäÉêÉ=d∏êÉ=o~éçêä~ã~=

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Temmuz 1998 veya bu tarihten sonrabaşlayan hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir.Bu standart, UFRS 8’in 2009 yılında yürürlüğegirmesiyle iptal edilecektir.

Amaç Finansal bilgilerin faaliyet alanları (sektörel) ve coğrafi bölgebazında raporlanmasına ilişkin ilkelerinin belirlenmesi.

Özet • Bu standart, hisse senetleri halka arz edilmiş olan veyapiyasaya borçlanma aracı ihraç etmiş olan şirketler vehalka açılma aşamasında olan şirketlerce uygulanır. Bukapsamda olmayan ancak sektörel veya bölgeselbilgilerini raporlamak isteyen şirketler de UMS 14’üngerekliliklerine uymak zorundadır.

• Sektörel ve coğrafi bilgilerin belirlenmesi için işletmekendi organizasyonel yapısına ve iç raporlama sisteminebakmalıdır.

• Şirket içindeki bölgesel raporlamanın sektör, bölge ya daürün/hizmet bazında olmaması durumunda,raporlanacak bölümlerin belirlenebilmesi için şirketiçindeki daha alt sektörel, bölgesel veya ürün/hizmetsınıfları bazındaki raporlama dikkate alınmalıdır.

• Belirlenen bölge veya sektörlerden hangilerininraporlanacağı konusunda yol gösterir (genellikle %10sınırında).

• Raporlama yapacak şirketler sektörel ve bölgeselbölümlemeden birini birincil, diğerini de ikincilbölümleme olarak belirler.

• Konsolide grup ve şirket mali tablolarında yer alan,sektörel veya bölgesel bilgilerin aynı muhasebepolitikaları çerçevesinde hazırlanmış olması gereklidir.

• Bu standart, birincil ve ikincil bölümlemede yapılmasıgereken açıklamaları ve gerekli mali tablo dipnotlarınıdetaylı olarak belirtir. İkincil bölümleme ile ilgili verilmesigereken dipnot bilgileri sınırlıdır.

Yorumlar Yoktur.

43

rjp=NS j~ÇÇá=aìê~å=s~êä¼âä~ê=


Amaç Maddi duran varlıkların ilk defa mali tablolarda kaydaalınması ve takip eden dönemlerde muhasebeleştirmeilkelerinin belirlenmesi

Özet • Sabit kıymet kalemlerinin işletme kayıtlarında varlıkolarak yer alabilmeleri için gelecek dönemlerde işletmeyeekonomik fayda sağlayacak olmaları ve maliyetdeğerlerinin güvenilir bir şekilde belirlenebilmesigerekmektedir.

• Maddi duran varlıklar ilk defa kayıtlara maliyet değerleriüzerinden alınır ve maliyete varlığın kullanım amacınahazır hale getirilmesi için gereken tüm giderler dahiledilir. Ödemenin ertelendiği durumlarda faiz giderikaydedilmelidir.

• UMS 16, sonraki dönemler için aşağıdaki muhasebemodellerinin seçimine izin verir:

- maliyet modeli : Varlığın maliyet değerinden birikmişamortisman ve değer azalışlarının düşülmesidir.

- yeniden değerleme modeli : Sabit kıymetin yenidendeğerlenmiş tutarından gösterilmesidir. Yenidendeğerlenmiş tutar değerleme tarihinde, sabit kıymetingerçeğe uygun değerinden sonraki dönemde birikmişamortisman ve değer düşüklüğü zararınınindirilmesiyle bulunan değerdir.

• Yeniden değerleme modelinde, yeniden değerlemedüzenli olarak yapılmalıdır. Aynı varlık sınıfındaki bütünkalemler yeniden değerlenmelidir. Yeniden değerlemesonucunda ortaya çıkan değerleme artışları doğrudanözkaynakta yer alır.

• Yeniden değerleme azalışları öncellikle özkaynaktakiyeniden değerleme fonundan mahsup edilir, kalanfazlalık ise gelir tablosuna kayıt edilir.

• Yeniden değerlenmiş varlık elden çıkartıldığında,özkaynaktaki yeniden değerleme tutarı özkaynakta kalırve gelir tablosuna kaydedilmez.

• Bir sabit kıymetin farklı faydalı ömre sahip parçaları ayrıayrı amortismana tabi tutulur.

44

rjp=NT háê~ä~ã~=�şäÉãäÉêá


Amaç Finansal kiralama ve faaliyet kiralaması sözleşmelerindekiraya veren ve kiralayan tarafların uygulaması gerekenmuhasebe politikalarının belirlenmesi.

Özet • Mülkiyete ait risk ve faydanın önemli bir kısmınınkiracıya ait olduğu kiralama işlemi, finansal kiralamaolarak sınıflandırılır. Örneğin;

- kiralama süresi, varlığın ömrünün büyük bir kısmınıkapsar; ve/veya

- kira ödemelerinin bugünkü değeri varlığın gerçeğeuygun değerinin önemli bir kısmına eşittir.

• Yukarıdaki tanım dışında kalan tüm kiralamasözleşmeleri faaliyet kiralaması sözleşmeleri sınıfına girer.

• Arazi ve binanın birlikte kiralamasında, arazi ve binaunsurları ayrılmalıdır. Arazi unsuru genellikle bir faaliyetkiralamasıdır. Bina unsuru ise UMS 17’deki kriterleregöre faaliyet veya finansal kiralamadır. Ancak, kiracı sözkonusu arazi ve binayı UMS 40 standardına göre yatırımamaçlı gayrimenkul olarak sınıflandırmış ve gerçeğeuygun değer modelini uygulamış ise bu durumda arazive bina unsurlarının ayrı olarak hesaplanması gereklideğildir.

• Amortisman sistematik olarak varlığın kullanma süresiüzerinden kayda alınır. Amortisman modeli, sabitkıymetin sağladığı faydanın tüketimini yansıtmalıdır.Kalıntı değer, her dönem sonunda gözden geçirilmelidirve işletmenin varlığın yararlı ömrünün sona ermesidurumunda alabileceği tutara eşit olmalıdır. Maddiduran varlık kaleminin (örneğin; bir uçak) işletimi sonucudüzenli ve kapsamlı bir bakımın gerekli olduğudurumlarda yapılan her bakımın maliyeti, kayda alımkriterlerini karşıladığı sürece, varlığın defter değerineyenileme maliyeti olarak eklenir.

• Maddi duran varlıklarda değer düşüklüğü UMS 36’yagöre hesaplanır.

• Maddi duran varlıkların takasında, alınan ya da verilenvarlığın gerçeğe uygun değerinin güvenilir bir şekildeölçülememesi veya işlemin ticari içerikten yoksun olmasıdurumları dışında, bütün maddi duran varlık takaslarıgerçeğe uygun değerden hesaplanır (benzer kalemlerintakası da dahil).

Yorumlar Yoktur.

45

• Kiracının Kayıtlarında Finansal KiralamanınMuhasebeleştirilmesi:

- sözleşmeye konu olan sabit kıymet ve ilgiliyükümlülükler kiralama taksitlerinin bugünkü değerive kiralanan varlığın gerçeğe uygun değerinin düşükolanı ile gösterilir;

- finansal kiralama yoluyla kiralanan maddi duranvarlıklar, mülkiyet hakkına sahip olunan maddi duranvarlıklarla aynı amortisman yöntemine tabi tutulur; ve

- sözleşme kapsamında yapılan kira ödemeleri faiz veana para ödemeleri olarak ayrılır.

• Kiraya Verenin Kayıtlarında Finansal KiralamanınMuhasebeleştirilmesi:

- yapılan finansal kiralama işlemi bir satış işlemi gibideğerlendirilerek, mali tablolarda kiraya verilen varlığayapılan net yatırım tutarı kadar bir finansal kiralamaalacağı kaydedilir; ve

- finansman geliri kiraya verenin net yatırımı üzerindengeri ödeme süresince sabit bir getiri oranıhesaplanmak suretiyle kaydedilir.

• Kiracının Kayıtlarında Faaliyet KiralamasınınMuhasebeleştirilmesi:

- Kira ödemeleri sözleşme süresince eşit taksitlerhalinde ilgili dönemlerde gider olarak kaydedilir.

• Kiraya Verenin Kayıtlarında Faaliyet KiralamasınınMuhasebeleştirilmesi:

- kiraya verilmek üzere alınan maddi duran varlıklarkiraya verenin bilançosunda yer alır; ve

- kira geliri, kira süresince eşit taksitler halinde ilgilidönemlerde gelir olarak kaydedilir.

• Kiraya veren, doğrudan başlangıç maliyetlerini kiralamadönemi üzerine yaymalıdır (ilk dönemde giderleştirmeyeizin verilmez).

• Bu standart ayrıca, satılarak geri kiralanan maddi duranvarlıkların kiralama anlaşmasının esasına göre faaliyetveya finansal kiralama olarak muhasebeleştirilmesiniöngörür.

46

Yorumlar SYKT 15 Faaliyet Kiralamaları -Teşvikler: Kiralama ile ilgili teşvikler (kira ödemesi yapılmayan süregibi) kiralanan varlığın kullanımından kaynaklanan faydanınbir parçası olarak değerlendirilir. Kiralama süresi boyunca,kiracı taraf kira giderlerinden, kiralayan taraf ise kiragelirlerinden söz konusu teşvik tutarlarını indirmelidir.

SYKT 27, Kiralamanın Özün Önceliğine GöreDeğerlendirilmesi Bir kiralama işleminin yasal yapısı ardı sıra takip edenişlemler sonucu oluşuyorsa, bu bütünü oluşturan tümişlemler tek bir işlem gibi muhasebeleştirilmelidir.

UFRYK 4, Bir Anlaşmanın Kiralama İşlemi İçeripİçermediğinin Belirlenmesi UFRYK 4, yasal olarak kiralama formunda olmayan fakat birvarlığı kontrol etme hakkını belli bir ödeme veya ödemelerserisi karşılığında devreden anlaşmalara değinmektedir.Aşağıda belirtilen kriterleri karşılayan ya da kapsayan birsözleşme, hem kiracı hem de kiraya veren açısından UMS17’ye göre muhasebeleştirilmesi gereken bir kiralamayı ifadeeder:

• anlaşmanın gerçekleşmesi özel bir varlığa bağlıdır (açıkçaya da zımnen sözleşme kapsamında belirtilen) , ve

• anlaşma söz konusu varlığın kullanımının kontrol hakkınıdevreder. UFRYK 4, böyle bir durumun ne zamanoluştuğu konusunda daha fazla bilgi sağlar.

rjp=NU e~ë¼ä~í=


Amaç Belirli işlem ve olaylardan elde edilen hasılatınmuhasebeleştirilme yöntemlerinin belirlenmesi.

Özet • Hasılat, tahsil edilen veya tahsil edilecek alacaklarıngerçeğe uygun değeri ile ölçülür.

• Hasılatın kayda alınması:

- mal satışlarında, satışa konu varlığa ilişkin risk vefaydaların satın alana ait olduğu, yani satıcının varlıküzerindeki kontrolünün ortadan kalktığı, ve satışailişkin gelir tutarının güvenilir bir şekildebelirlenebildiği durumlarda kayda alınır.

- hizmet satışlarında, hizmet geliri sözleşmekapsamında yer alan hizmetin tamamlanma derecesidikkate alınarak kayıtlara alınır.

- faiz, isim hakkı ve temettü gelirleri, ilgili gelirinişletmeye ekonomik fayda sağlayacağının muhtemelolması durumunda kayıtlara alınır.

47

Faiz - UMS 39‘a göre etkin faiz yöntemi kullanılarak,

İsim hakkı - sözleşme hükümlerine göre tahakkukesasına göre,

Temettü gelirleri - ortakların kar paylarını tahsil etmehakları ortaya çıktığında kayıtlara alınır.

Yorumlar SYKT 31, Gelir - Reklamcılık Hizmetleri İçeren Barter(Takas) İşlemleri

Barter işlemlerinden oluşan reklamcılık hizmetlerine ilişkingelir, barter olmayan işlemlerden önemli bir miktarda gelirsağlanması durumunda kayda alınır.

rjp=NV mÉêëçåÉäÉ=p~ğä~å~å=c~óÇ~ä~ê=

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1999 veya bu tarihten sonra başlayanhesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar için geçerlidir.Güncellenen kısımlar 1 Ocak 2001 tarihinden itibarengeçerlidir. 2004 yılında yapılan aktüeryal kazanç vekayıpların özkaynakta muhasebeleştirilmesine izin veren veilave kamuoyuna açıklama gerekliliklerini belirten değişiklik1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Amaç Personele sağlanan kısa vadeli faydalar (maaşlar, yıllık izin,hastalık izni, kar paylaşımı, ikramiyeler, ve maddi olmayanfaydalar); emeklilik; hizmet sonrası hayat sigortası ve sağlıkyardımı; ve diğer uzun vadeli faydalar (uzun süreli iştenayrılmalar, sakatlık, ertelenmiş ödemeler, ve uzun vadeli karpaylaşımı ve ikramiyeler) ile ilgili muhasebe politikalarının veilgili açıklamaların belirlenmesi.

Özet • Bu standart, personele sağlanan faydalarla ilgilimaliyetin, ödemelerin yapıldığı veya personel hesaplarınayansıtıldığı zaman değil, işletmenin personelden hizmetaldığı dönemde muhasebeleştirilmesi gerekliliğinivurgular.

• Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar (12 ay içindeödenecek olanlar) çalışanın hizmet verdiği süre içindegiderleştirilir.

• İşletmenin kar paylaşımı ve ikramiyeye ilişkin ödemeleri,yasal veya zımni kabulden doğan mevcut biryükümlülüğün bulunması ve maliyetin güvenilir birşekilde hesaplanabildiği durumlarda muhasebeleştirilir.

• Hizmet sonrası sosyal yardım planları (emeklilik ve tıbbihizmet yardımı gibi) ya tanımlanmış katkı planları ya datanımlanmış fayda planları olarak sınıflandırılır.

• Tanımlanmış katkı planlarında giderler, katkınınödeneceği dönem içinde kayda alınır.

48

• Tanımlanmış fayda planları kapsamında yükümlülük,bilançoda aşağıda belirtilenlerin netine eşit olarak kaydaalınır:

- tanımlamış fayda yükümlülüğünün bugünkü değeri(cari veya daha önceki dönemlerde sunulanhizmetlerden kaynaklanan bir taahhüdü kapamak içingereken geleceğe ait beklenen ödemelerin bugünküdeğeri);

- ertelenmiş aktüeryal kazançlar ve zararlar veertelenmiş geçmiş hizmet maliyeti; ve

- bilanço tarihinde plan varlıklarının gerçeğe uygundeğeri.

• Aktüeryal kazanç ve zararlar a) doğrudan gelir tablosunda muhasebeleştirilebilir;b) belirli bir sınıra kadar ertelenerek, artan fazlalık

koridor yaklaşımı uyarınca itfa edilerek, kar veyazararda muhasebeleştirilir; veya

c) doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilebilir.

• Emeklilik fonu varlıkları, çalışanlara sağlanan uzun vadelifayda fonu ve özellikli sigorta sözleşmelerini içerir.

• Grup planlarında, mevcut maliyetin tahsisine ilişkinsözleşmeye bağlı olan veya belirlenmiş bir politikanınolmaması durumunda net maliyet yasal olarak katkısağlayan kuruluş durumunda bulunan işletmeninbireysel mali tablolarında muhasebeleştirilir.

• Çalışanlara sağlanan uzun vadeli faydalar, tanımlanmışfayda planları kapsamındaki hizmet sonrası sosyalyardımlar ile aynı şekilde muhasebeleştirilir ve hesaplanır.Ancak, tanımlanmış fayda planlarının aksine, aktüeryalkazanç veya kayıplar ile geçmiş hizmet maliyetleridoğrudan gelir tablosunda muhasebeleştirilir.

• İşten çıkarma tazminatları, işletmenin bir ya da birdenfazla çalışanını normal emeklilik tarihinden önce ya daçalışanın kendi isteği ile işten ayrılmasını teşvik etmekadına yapılan bir teklifin sonucu olarak işten çıkarmataahhüdü altına girdikten sonra muhasebeleştirilir.

• 2005 yılından itibaren geçerli olmak üzere, hisse senedibazlı ödeme karşılıkları, UMS 19 yerine UFRS 2kapsamındadır.

• 1 Ocak 2006 tarihi itibarıyla geçerli olan değişiklikler,tanımlanmış fayda yükümlülüğünden kaynaklananaktüeryal kazanç ve zararların tamamının oluştuklarıdönemde, kar veya zarar dışında, kayda alınan gelir vegider tablosu içinde muhasebeleştirilmesi ile ilgili birseçeneği ortaya koyar. Seçilen politika, tüm tanımlanmışfayda yükümlülükleri için tutarlı bir şekildeuygulanmalıdır.

49

• Bu değişiklikler beraberinde, tanımlanmış faydaplanındaki varlık ve yükümlülüklere ilişkin eğilimler iletanımlanmış fayda maliyetinin unsurlarını oluşturanvarsayımlar hakkında bilgi sağlayan ilave açıklamagerekliliklerini getirir.

• Söz konusu değişiklikler, belirlenmiş fayda grupplanlarının grup işletmelerinin ayrı ya da bireysel malitablolarında ne şekilde muhasebeleştirileceğini belirtir.Ayrıca, fazla tutarın (ya da fonlanan eksik tutarın) nasıldağıtılacağını saptayan çok sayıda işverenin dahil olduğufayda planları kapsamındaki sözleşmeye bağlıanlaşmalara ilişkin muhasebe uygulamaları konusunaaçıklık getirir.

Yorumlar Yoktur.

rjp=OM aÉîäÉí=qÉşîáâäÉêáåáå=jìÜ~ëÉÄÉäÉşíáêáäãÉëá=îÉ=aÉîäÉív~êÇ¼ãä~ê¼å¼å=^´¼âä~åã~ë¼

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1984 veya bu tarihten sonra başlayandönemler için hazırlanan mali tablolar için geçerlidir.

Amaç Devlet tarafından işletmelere verilen teşviklerin ve benzeriyardımların muhasebeleştirilmesi ve açıklayıcı dipnotlarınhazırlanması.

Özet • Devlet teşvikleri yalnızca işletmenin bahsi geçen teşviğinşartlarını yerine getirebileceğine ve teşviğin eldeedilebileceğine dair makul bir güvencenin oluşmasıhalinde kayıtlara yansıtılabilir. Parasal olmayan teşviklerise genellikle gerçeğe uygun değerleri ile kayda alınır,ancak nominal değerleri ile kayda da izin verilir.

• Devlet teşvikleri doğrudan özkaynaklara dahil edilmezancak, bu teşviklerle karşılanması amaçlanan maliyetlerile ilişkilendirilerek ilgili dönem boyunca gelir tablosundamuhasebeleştirilir.

• Teşvik ile oluşan gelir, gelir tablosunda bir gelir kalemiolarak veya teşviğe konu olan giderin raporlanmasındabir indirim kalemi olarak gösterilir.

• Varlıklarla ilişkili olan teşvikler, bilançonun pasifindeertelenen gelirler olarak gösterilmeli ya da teşviğe konuolan varlığın kayıtlı değerinin belirlenmesinde bir indirimkalemi olarak dikkate alınmalıdır.

• Teşviklerin geri ödenmesi durumu, muhasebetahminlerinde ortaya çıkan bir değişiklik olarakdeğerlendirilir. Varlıklara ve gelire bağlı olarak elde edilenteşvikler için farklı uygulamalar söz konusudur.

50

Yorumlar SYKT 10 Devlet Yardımları - İşletme Faaliyetleri İle ÖzelBir İlişkisi Bulunmayanlar:Belirli bir bölgede veya sektörde faaliyet gösteren işletmeleriteşvik etmek ve işletme faaliyetlerini uzun vadededesteklemek amacıyla yapılan devlet yardımları UMS 20standardı kapsamında değerlendirilmelidir.

rjp=ON hìê=aÉğáşáãáåáå=bíâáäÉêá


Amaç Bir işletmenin yabancı para işlemleri ve yurtdışındakifaaliyetleriyle ilgili muhasebe uygulamalarının belirlenmesi.

Özet • İlk olarak, raporlama yapan işletmenin geçerli(fonksiyonel) para birimi belirlenir. Geçerli para birimi,işletmenin faaliyet gösterdiği temel ekonomik çevreninpara birimidir.

• Daha sonra, bütün yabancı para birimleri işletmeningeçerli para birimine aşağıda belirtilen şekillerde çevrilir:

- işlem tarihinde, mali tablolarda kayda alım ve ölçümiçin işlem tarihi döviz kuru kullanılır,

- müteakip bilanço tarihinde:

parasal kalemler için kapanış kuru;

tarihi maliyet üzerinden taşınan parasal olmayankalemler için işlem tarihi döviz kuru; ve

gerçeğe uygun değer ile taşınan parasal olmayankalemler için değerleme tarihindeki döviz kurukullanılır.

• Parasal kalemlerin ödenmesi sonucu ortaya çıkan veparasal kalemlerin ilk kayda alım kurundan farklı bir kurile çeviriminden kaynaklanan kur farkları, bir istisnadışında net kara veya zarara dahil edilir:

Raporlama yapan işletmenin yurtdışı faaliyetlerindeki netyatırımının bir parçasını oluşturan parasal kalemlerdenkaynaklanan kur farkları, yurtdışı faaliyetleri içerenkonsolide mali tablolarda özkaynakta ayrı bir unsurolarak muhasebeleştirilir; söz konusu kur farkları netyatırımın elden çıkmasıyla gelir tablosuna kaydedilir.

51

• Geçerli para biriminin yüksek enflasyonlu bir ekonomininpara birimi olmadığı durumlarda işletmenin faaliyetsonuçları ve mali durumu, mali tabloda kullanılan farklıbir sunum para birimine aşağıdaki işlemler uygulanarakçevrilir:

- sunulan bilançodaki varlık ve borçlar, (karşılaştırmalırakamlar dahil olmak üzere) bilanço tarihindekikapanış kuru ile çevrilir;

- gelir tablosundaki gelir ve giderler (karşılaştırmalırakamlar dahil olmak üzere) işlem tarihindeki dövizkurları ile çevrilir; ve

- oluşan bütün kur farkları özkaynakların ayrı bir kalemiolarak muhasebeleştirilir.

• Bu standart, geçerli para birimi yüksek enflasyonlu birekonominin para birimi olan bir işletmenin faaliyetsonuçları ve mali durumunu sunum para birimineçevirmek için özel kuralları açıklar.

Yorumlar SYKT 7 Euro İle İlgili Uygulamalar:Euro’nun ilk defa sunulduğu zamanda, UMS 21’in nasıluygulanacağı açıklanmıştır.

rjp=OP _çê´ä~åã~=j~äáóÉíäÉêá

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1995 veya bu tarihten sonra başlayanhesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar için geçerlidir.Mart 2007 tarihinde güncellenen ve 1 Ocak 2009 tarihiitibarıyla geçerli olacak revize standart, aşağıda bahsi geçengiderleştirme opsiyonunun kullanılmasını ortadankaldıracaktır.

Amaç Borçlanma maliyetlerine ilişkin muhasebe uygulamalarınınbelirlenmesi.

Özet • Borçlanma maliyetleri banka kredi faizlerini, borçlanmaüzerinden hesaplanan prim veya iskontonun itfasını veborçlanmadan kaynaklanan diğer çeşitli giderleri içerir.

• İki tip muhasebe modeline izin verilir:

- giderleştirme modeli: Bütün borçlanma maliyetlerioluştuğu dönemde giderleştirilir; ve

- aktifleştirme modeli: Bir özellikli varlığın elde edilmesiveya inşası ile doğrudan ilişkilendirilebilen borçlanmamaliyetleri, ancak söz konusu varlığın işletmeyegelecekte ekonomik bir fayda getireceğininbelirlenmesi ve ilgili borçlanma maliyetlerinin güvenilirbir biçimde hesaplanabilmesi koşuluyla aktifleştirilir.

Bu şartları yerine getirmeyen tüm borçlanmamaliyetleri oluştukları dönemde gider olarakkaydedilir.

52

• Borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilebileceği özellliklivarlıklar, amaçlanan kullanıma veya satılmaya hazır halegelmesi uzun bir süre alan varlıklardır. Buna örnek olaraküretim tesisleri, yatırım amaçlı gayrimenkuller ve bazıstoklar verilebilir.

• Genel amaçlı olarak alınan kredilerin aktifleştirmeyapılabilecek varlık edinimi finansmanında kullanılmasıdurumunda; aktifleştirilebilecek borçlanma maliyetitutarını belirlemek için dönem içinde kullanılan kredilerleilgili borçlanma maliyetlerinin ağırlıklı ortalamasıüzerinden bir aktifleştirme oranı hesaplanır ve bu oranaktifleştirilebilecek finansman giderlerininbelirlenmesinde kullanılır.

rjp=OQ �äáşâáäá=q~ê~Ñ=^´¼âä~ã~ä~ê¼


Amaç Bir işletmenin, ilişkili tarafların mevcudiyeti sonucu finansaldurumunun ve faaliyet sonuçlarının etkilenebileceğiolasılığına dikkat çekmek için işletmenin mali tablolarınıngerekli açıklamaları içermesinin sağlanması.

Özet • İlişkili taraflar, raporlama yapan işletme üzerindekontrolü olan, veya raporlama yapan işletmeyi önemliderecede etkileyen (ana şirket, işletme sahipleri veonların aileleri, büyük yatırımcılar ve üst düzeypozisyonda bulunan idari personelin de dahil olduğu) veraporlama yapan şirket tarafından kontrol edilen veyaüzerinde önemli etkisi olan taraflardır (bağlı ortaklıklar, işortaklıkları, iştirakler ve hizmet sonrası sosyal yardımplanları da dahil olmak üzere).

• Aşağıdakiler mali tablo dipnotlarında açıklanmalıdır:

- dönem içinde yapılan bir işlem olmasa dahi kontrolüiçeren ilişkiler;

- ilişkili tarafla olan işlemler;

- yönetime sağlanan faydalar (fayda türünün analiziniiçerecek şekilde).

• İlişkili taraflar arasındaki işlemlerin içeriği ve söz konusuişlemlerin potansiyel etkisinin anlaşılabilmesi için yeterlibilginin sunulması gereklidir.

Yorumlar Yoktur.

53

• Sunulması gereken ilişkili taraf işlemlerine ilişkinörneklere aşağıda yer verilmiştir:

- mal alımı ya da satımı;

- varlıkların alımı ya da satımı;

- hizmet sunumu ya da alımı;

- kiralamalar;

- araştırma ve geliştirme transferleri;

- lisans sözleşmesi kapsamında yapılan transferler;

- finansman sözleşmesi kapsamında yapılan transferler(nakit ya da gayri nakdi krediler ile özkaynakkatılımları da dahil);

- teminat veya kefalet karşılıkları; ve

- işletme adına ya da işletme tarafından başka bir tarafadına borçların ödenmesi.

Yorumlar Yoktur.

Yorumlar Yoktur.

rjp=OS bãÉâäáäáâ=c~óÇ~=mä~åä~ê¼åÇ~=jìÜ~ëÉÄÉäÉşíáêãÉ=îÉ=o~éçêä~ã~=


Amaç Emeklilik fayda planlarına ilişkin değerleme esasları ve ilgilimali tablo dipnotlarının hazırlanması ile ilgili ilkelerinbelirlenmesi.

Özet • Tanımlanmış katkı ve tanımlanmış fayda planlarının netaktif değer tablosunu da içeren raporlama gerekliliklerinibelirler ve taahhüt edilmiş hakların bugünkü aktüeryaldeğerini açıklar (kazanılmış ve kazanılmamış haklararasında ayırım yapar).

• Tanımlanmış fayda planlarına ilişkin faydaların aktüeryaldeğerlemesinin gerekliliklerini ve emeklilik fonvarlıklarının değerlemesinde gerçeğe uygun değeresasının kullanımının gerekliliğini açıklar.

54

rjp=OT hçåëçäáÇÉ=îÉ=_áêÉóëÉä=j~äá=q~Ääçä~ê=


Amaç Bir ana ortaklığın kontrolü altında olan şirketler grubununkonsolide mali tablolarının hazırlanması ve sunulması ile ilgiligerekliliklerin belirlenmesi.

İşletmenin konsolide olmayan mali tablolarında bağlıortaklıklarının, müşterek kontrol edilen işletmelerin veiştiraklerinin hangi şekilde muhasebeleştirileceğininbelirlenmesi.

Özet • Bağlı ortaklık, ana şirket olan işletme tarafından kontroledilen işletmedir. Kontrol, işletme ve finans politikalarınıyönetme gücüdür.

• Konsolide mali tablolar, tek bir ekonomik işletme olarakifade edilen bir grubun (ana şirket ve bağlı ortaklık) malitablolarıdır.

• Konsolide mali tablolar tüm bağlı ortaklıklarıkapsamalıdır. “Geçici kontrol” veya “uzun vadelitransfer kısıtlamaları altındaki bağlı ortaklık”lara ilişkinmuafiyet söz konusu değildir. Ancak, satın alım tarihindebir bağlı ortaklığın UFRS 5 kapsamında satış için eldetutulan varlık sınıflandırması için gereken şartlarıkarşılaması durumunda, söz konusu varlık bu standardagöre muhasebeleştirilir.

• Grup içi bakiyeler, işlemler, gelir ve giderler tamamenelimine edilir.

• Grubun içindeki tüm işletmeler aynı muhasebepolitikasını kullanır.

• Bağlı ortaklıkların raporlama tarihi ile grubun raporlamatarihi arasındaki fark üç aydan fazla olamaz.

• Azınlık payı bilançoda özkaynakta muhasebeleştirilir vegrubun kar ya da zarar hesaplamasından mahsupedilmez. Ancak, grubun kar veya zararı, gelir tablosundaazınlık ve ana ortaklık hissedarları arasında dağıtılır.

• Ana ortaklığın bireysel mali tablolarının hazırlanmasında,bağlı ortaklık, iştirak ve müşterek olarak kontrol edilenişletmelere ilişkin yatırımların tümü (UFRS 5kapsamındaki satış için elde tutulan varlıklar hariç)maliyet değerleriyle veya UMS 39’a uygun olarakmuhasebeleştirilirler.

55

Yorumlar SYKT 12 Konsolidasyon - Özel Amaçlı İşletmeler:

İşletmenin, özel amaçlı bir işletmenin kontrolüne sahipolması durumunda, bu şirketin de konsolidasyona dahiledilmesi gerekir. SYKT 12 kontol göstergeleri ile ilgilihususları açıklar.

rjp=OU �şíáê~âäÉêÇÉâá=v~í¼ê¼ãä~ê=


Amaç Bir işletmenin, üzerinde önemli etkiye sahip olduğu biriştirakteki yatırımının hangi şekilde muhasebeleştirmesigerektiğinin belirlenmesi.

Özet • Bu standart, yatırımlarını UMS 39 kapsamında gerçeğeuygun değerleri ile değerleyip, kar veya zararlailişkilendirme yöntemini seçen risk sermayesi şirketleri,yatırım fonları, veya diğer fonlar dışında, yatırımcılarınönemli etki sahibi olduğu tüm yatırımlarınınmuhasebeleştirilmesinde uygulanır.

• UFRS 5 kapsamında “satış için elde tutulan” olaraksınıflandırılan iştirak yatırımları, o standarda göremuhasebeleştirilir.

• Yatırımcı, önemli etkiye sahip olduğu iştiraklerine ilişkinyatırımlarında özkaynak yöntemini kullanır.

• Her zaman geçerli olmamakla birlikte, bir işletmenindoğrudan ve dolaylı iştirak payı %20’den fazla ise iştiraküzerinde önemli etkinliğe sahip olduğu varsayılır.

• Özkaynak yöntemine göre, iştirak yatırımı başlangıçtaelde etme maliyeti ile kaydedilir. Takip eden dönemlerde,iktisap tarihinden sonra iştirakin net varlıklarındaki(özsermaye) değişimin yatırımcının iştirakteki oranınaisabet eden kısmı kadar düzeltme yapılır.

• Yatırım yapılan iştirakin kar veya zararına ilişkin payıyatırımcı işletmenin gelir tablosuna yansıtılır.

• İştirakin muhasebe politikaları ile yatırımcının muhasebepolitikalarının aynı olması gerekir.

• İştiraklerin raporlama tarihi ile yatırımcının raporlamatarihi arasındaki fark üç aydan fazla olamaz.

56

Yorumlar UFRYK 7 “UMS 29 Yüksek Enflasyonlu EkonomilerdeFinansal Raporlama Standardı Kapsamında DüzeltmeYaklaşımının Uygulanması”Bir işletmenin geçerli para biriminin yüksek enflasyonamaruz kalması durumunda, ekonominin hep yüksekenflasyonlu olduğu varsayılarak, UMS 29 standardıuygulanır.

rjp=OV vΩâëÉâ=båÑä~ëóçåäì=bâçåçãáäÉêÇÉ=cáå~åë~ä=o~éçêä~ã~


Amaç Yüksek enflasyonlu ekonomilerde faaliyet gösterenişletmelerin mali tablolarının raporlanması ile ilgilistandartları belirleyerek sunulan finansal bilgilerinin anlamlıolmasının sağlanması.

Özet • Yüksek enflasyonlu ekonomilerin para birimi ilehazırlanan mali tablolar, bilanço tarihindeki cari ölçümbiriminden gösterilir.

• Önceki dönem(ler) için olan karşılaştırmalı tutarlar aynıcari ölçüm biriminden düzenlenmelidir.

• Bir ekonominin yüksek enflasyonlu ekonomi olmasınıngöstergesi genellikle üç yıllık kümülatif enflasyonoranının %100 ve üzerinde olmasıdır.

• Yatırımcının bağlı ortaklığı olmaması nedeniyle konsolidetabloların hazırlanmadığı hallerde bile özkaynakmuhasebesi gereklidir. Fakat, yatırımcı UMS 27‘de tanımıbelirtilen konsolidasyon uygulanmayan bireysel malitablolarının sunumunda özkaynak yöntemini uygulamaz,bunun yerine yatırımcı iştirakteki yatırımını maliyetdeğerleriyle veya UMS 39’a uygun olarakmuhasebeleştirir.

• İştiraklerin UMS 36, Varlıklarda Değer Düşüklüğüstandardına göre değer düşüklüğü testine tabi tutulmasıgerekir. UMS 39’daki değer düşüklüğü göstergeleri deuygulanır.

Yorumlar Yoktur.

57

rjp=PM _~åâ~ä~ê=îÉ=_ÉåòÉêá=cáå~åë~ä=hìêìäìşä~ê¼å=cáå~åë~äq~Ääçä~ê¼åÇ~=v~é¼ä~Å~â=^´¼âä~ã~ä~ê

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1991 veya bu tarihten sonra başlayanhesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar için geçerlidir.Bu standart, UFRS 7’nin 2007 yılında yürürlüğe girmesi ileiptal edilmiştir.

Amaç Banka ve diğer finansal kurumların mali tablolarında diğeruluslararası finansal raporlama standartlarına ek olarak yeralması gereken gösterim ve dipnot ilkelerinin açıklanması

rjp=PN �ş=lêí~âä¼âä~ê¼åÇ~âá=m~óä~ê


Amaç Yapısına ve hukuki şekline bağlı olmaksızın iş ortaklığıyatırımlarının hangi şekilde muhasebeleştirileceğininaçıklanması.

Özet • Bankaların bilanço ve gelir tablosu kalemlerininnitelikleri dikkate alınarak sınıflandırılmasını ve varlıklarıngöreceli likiditelerine göre sınıflandırılmasını öngörür.

• Bankalar için belirtilmesi gereken asgari gelir tablosu vebilanço kalemlerini belirler.

• Varlıklar, yükümlülükler ve bilanço dışı kalemlerdekiyoğunlaşmalar, krediler ve diğer alacaklardan doğanzararlar, olası yükümlülükler, teminat olarak verilenvarlıklar ile genel bankacılık risklerine ilişkin açıklanmasıgereken dipnotları belirtir.

Özet • Bu standart, yatırımcının müştereken kontrol ettiğiyatırımlarının muhasebeleştirilmesinde uygulanır. Ancak,risk sermayesi şirketleri veya yatırım fonları bu standartkapsamında olmayıp, bu işletmeler yatırımlarını UMS 39kapsamında gerçeğe uygun değerleri ile değerleyip,gerçeğe uygun değer farklarını kar veya zararlailişkilendirme yöntemini seçerler.

• İş ortaklığının ana karakteri bir sözleşme ile kontrolünpaylaşımını düzenlemesidir. İş ortaklıkları, ortak kontroledilen faaliyetler, ortak kontrol edilen varlıklar veya ortakkontrol edilen kurumlar olarak sınıflandırılabilir. Her birçeşit iş ortaklığı için farklı muhasebe ilkeleribulunmaktadır.

Yorumlar Yoktur.

58

• Müştereken kontrol edilen faaliyetler: iştirak edenişletme, kontrol ettiği varlıkları, payına düşen gider veyükümlülükleri ve iş ortaklığının gelirleri içindeki payını,hem bireysel (solo) hem de konsolide mali tablolarındagösterir.

• Müştereken kontrol edilen varlıklar: iştirak eden işletme,ortak kullanılan varlıkları, doğrudan kendine aityükümlülükleri ve diğer ortaklarla birlikte taşıdığıyükümlülükleri, varlıkların satılmasından veyakullanımından elde edilen gelirleri, iş ortaklığınıngiderlerini ve iş ortaklığındaki iştiraki ile ilgili doğrudanyapmış olduğu giderleri ilgili ortaklık oranında malitablolarına yansıtır. Söz konusu kurallar, bireysel vekonsolide mali tablolara uygulanır.

• Müştereken kontrol edilen işletmelerde iki muhasebepolitikası seçeneğine izin verilir:

- oransal konsolidasyon: bu yöntem kapsamında,iştirak eden işletmenin bilançosu, ortak kontrol ettiğivarlık ve ortak sorumluluğu olduğu yükümlülükpaylarını kapsar. Gelir tablosu ise, ortak kontrol edilenişletmenin gelir ve gider paylarını içerir.

- UMS 28’de tanımlanan özkaynak yöntemi.

• UFRS 5’e göre satış için elde tutulan ortak kontrol edilenişletmeler o standarda göre muhasebeleştirilir.

• Müştereken kontrol edilen işletmeler için, ortakgirişimcinin bağlı bir ortaklığı olmaması sebebiylekonsolide mali tabloların gerekli olmadığı hallerde bileortak girişimcinin bireysel mali tabloları için oransalkonsolidasyon ya da özkaynak muhasebesi öngörülür.Fakat, ortak girişimcinin UMS 27’ye göre hazırlananbireysel mali tablolarında müştereken kontrol edilenişletmelerdeki katılım payları maliyet değerleriyle veyaUMS 39’a uygun olarak muhasebeleştirilir.

Yorumlar SYKT 13 Müştereken Kontrol Edilen İşletmeler – OrtakGirişimciler Tarafından Yapılan Parasal OlmayanKatkılar:Özkaynakta pay karşılığı yapılan parasal olmayan katkılar ileilgili olarak oluşan gelir veya giderler ortak girişimcinin payıoranında mali tablolara yansıtılır.

59

rjp=PO cáå~åë~ä=^ê~´ä~êW=pìåìã=

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir. Bu standardın dipnotlar kısmına ilişkin hükümleri,UFRS 7’nin 2007 yılında yürürlüğe girmesi ile iptal edilmiştir.

Amaç Finansal araçları yükümlülük ya da özkaynak olaraksınıflandırma ve sunum ilkeleri ile finansal varlıkların veyükümlülüklerin netleştirilme ilkelerini belirlemek.

Özet • İhraç eden, bir aracın özkaynağa dayalı bir finansal araçveya bir borç aracı olduğunu aşağıdaki sınıflamaya görebelirler:

- finansal araçlar yasal şekle değil özüne göre dikkatealınır;

– sınıflandırma ihraç zamanında yapılır ve sonradandeğiştirilmez;

- nakit veya diğer bir finansal varlığı devretmeyi zorunlukılan, veya finansal aracı elinde tutanın nakit veyadiğer bir finansal araç talep etme hakkının olduğudurumda araç finansal yükümlülüktür. Örnek olarak,geri alınması zorunlu olan imtiyazlı hisse senetleriverilebilir;

- yukarıda tanımlanan şekilde sözleşmeye bağlı biryükümlülük içermeyen araçlar özkaynağa dayalıfinansal araçlar olarak değerlendirilir; ve

- borç olarak sınıflandırılan finansal araçlar ile ilgili faiz,temettü, kazanç ve kayıplar gelir veya gider olarakraporlanır.

• İhraç eden ihraç tarihinde, bir bileşik aracın özkaynak veborç unsurlarını ayrı olarak sınıflandırmalıdır (örnek:hisse senedine dönüştürülebilir borç ve ayrılabilir hak vehisse alım garantisi ile birlikte ihraç edilen finansal borçaraçları).

• Finansal varlık veya yükümlülükler, hukuki zorunluluklar,ilgili tarafların tahsilat veya ödemeyi netleştirilmiş tutarüzerinden yapmaları gibi durumlarda netleştirilebilir.

• İşletmenin satın aldığı kendi hisselerinin maliyetiözkaynaktan mahsup edilir. İşletmenin geri aldığı kendihisselerinin yeniden satışı özkaynak işlemidir.

• Özkaynağa dayalı finansal araçların (işletme birleşmeleriharicindeki araçlar) ihracı veya yeniden edinimi ile ilgilimaliyetler özkaynaktan düşülür, ilgili vergi geliri ilenetleştirilir.

60

rjp=PP eáëëÉ=_~ş¼å~=h~ò~å´=


Amaç Farklı işletmelerin aynı dönemdeki veya aynı işletmenin farklıdönemlerdeki performanslarının karşılaştırılmasını sağlamakamacıyla hisse başına kazancın hesaplanması ve gösterimi ileilgili ilkelerin belirlenmesi. UMS 33‘ün odaklandığı nokta,hisse başına kazancın hesaplamasına ilişkin paydanınbelirlenmesidir.

• Mali tablo dipnotlarında yapılması gereken açıklamalaraşağıda belirtilen hususları içerir:

- risk yönetimi ve finansal riskten korunma (hedging)politikaları;

- finansal riskten korunma muhasebesi politikaları veuygulamaları ile finansal riskten korunmadan oluşankazanç ve kayıplar;

- bütün finansal araçlar için kullanılan muhasebepolitikalarındaki kural ve şartlar;

- faiz oranı riskine maruz kalma duruma ilişkin bilgi;

- kredi riskine maruz kalma duruma ilişkin bilgi;

- gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekildehesaplanamayanların dışında kalan bütün finansalvarlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerleri;

- bilanço dışına çıkarma, maddi teminat, değerdüşüklüğü, temerrütler ve ihlaller ve yenidensınıflandırma ile ilgili bilgi.

Yorumlar UFRYK 2 Üyelerin Kooperatif İşletmelerdeki ve BenzeriFinansal Araçlardaki Hisseleri Kooperatifin talep edildiğinde geri ödememe hakkına sahipolduğu durumlar dışında, üyelerin kooperatif işletmelerdekipayları yükümlülük olarak sınıflandırılır.


iGAAP 2007: Finansal Araçlar: UMS 32, UMS 39 veUFRS 7 Standartlarının AçıklamasıBu yayının Mart 2007 tarihinde 3. basımı yapılmıştır. Bustandartların uygulanması ile birlikte açıklamalı örnekler veyorumlara yer verir. İlgili bilgiyewww.iasplus.com/dttpubs/pubs.html adresindenulaşabilirsiniz.

61

Özet • Hisseleri borsada işlem gören, hisse senedi ihraç etmesürecinde olan veya gönüllü olarak hisse başına kazançtutarını açıklayan işletmelere uygulanır.

• Bir işletme gelir tablosunda, durdurulan faaliyetlerindenve devam eden faaliyetlerinden ana ortaklığın adi hissesahiplerine düşen kar ve zarar için adi hisse başınakazanç rakamlarını sunar.

• Hisse başına kazanç ve bölünmüş (diluted) hisse başınakazancın, gelir tablosu üzerinde gösteriminin aşağıdakişekilde yapılması gerekmektedir:

- dönemin kar paylaşımında farklı haklara sahip olanher bir hisse senedi sınıfı için;

- eşit derecede önem vererek;

- sunulan tüm dönemler için.

• Hisse başına kazanç, konsolide mali tablolarda anaşirketin hissedarlarının kazançlarını yansıtır.

• Bölme (dilution), dönüştürülebilir araçlarındönüşümünün gerçekleştiği, opsiyon ve hisse alım hakkıveren finansal araçların kullanıldığı, veya belirli koşullarınyerine gelmesini takiben adi hisse senetlerinin ihraçedildiği varsayımı sonucunda, hisse başına kazancınazalması veya hisse başına zararın artmasıdır.

• Adi hisse başına kazancın hesaplanması:

- kazanç (pay): vergi gideri, olağanüstü gelir ve giderler,azınlık payları ve imtiyazlı hisse senetlerine ödenmesigereken temettüler sonrası kardır;

- payda: hisse senetleri sayısının dönem içindeki ağırlıklıortalamasıdır.

• Bölünmüş (diluted) hisse başına kazancın hesaplanması:

- kazanç (pay): adi hisse senetleri ile ilişkilendirilebilendönem net karı, potansiyel bölücü (dilutive) etkisiolan adi hisse senetlerine ödenecek vergi sonrasıtemettü ve dönem içinde ödenen faiz tutarı kadarartırılır. Potansiyel bölücü (dilutive) etkisi olan hissesenetlerine örnek olarak opsiyonlar ve hisse senedineçevrilebilen araçlar sayılabilir. Ayrıca dönem karıtutarı, potansiyel bölücü (dilutive) etkisi olan adi hissesenetlerinin çevrimi sırasında elde edilebilecek gelir yada gider tutarlarına göre düzeltilir;

- payda: hisse senedi sayısı, bölücü (dilutive) hisselerin,adi hisse senedine çevrilmesi için ihraç edilmesigereken hisse adedi kadar artırılır; ve

62

Özet • Bu standart, yalnızca işletmenin UFRS standartlarıkapsamında ara dönem finansal rapor hazırlamayamecbur tutulması veya tercih etmesi durumundageçerlidir.

• İlgili yerel otoriteler hangi işletmelerin ara mali tablohazırlaması gerektiğini, hangi sıklıkla ara dönem finansalraporlama yapılacağını ve ara dönem tarihini takiben nekadar zaman içinde mali tabloların hazırlanmasıgerektiğini belirler.

• Ara dönem mali tabloları, bir işletmenin bütün bir yılıiçeren muhasebe döneminden daha kısa bir dönem içinhazırladığı detaylı veya özet mali tabloları içerir.

• Ara dönem mali tabloları asgari olarak özet bilanço, özetgelir tablosu, özet özkaynak değişim tablosu, özet nakitakım tablosu ve seçilmiş bazı açıklayıcı notlarıkapsamalıdır.

• Karşılaştırmalı dönemler için hangi ara dönemlere ilişkinmali tabloların sunulması gerektiğini belirtir.

• Önemlilik, öngörülen yıllık tutarlara göre değil aradönem mali tablolarındaki bilgilerin düzeyine görebelirlenir.

• Ara dönem mali tablolarda en son yıllık mali tablolardanbu yana gerçekleşen önemli husus ve değişikliklerianlamaya yardımcı olacak dipnotların verilmesigerekmektedir.

• Yıllık mali tabloların hazırlanmasında kullanılanmuhasebe politikaları aynı şekilde uygulanır.

• Gelir ve giderler oluştukları dönemde, bekletilmeden veertelenmeden, kayda alınmalıdır.

• Ara dönem muhasebe ilkelerinde bir değişiklik olduğutakdirde, bir önceki ara dönemin mali tabloları da yeniuygulamayı içerecek şekilde değiştirilir.

- bölücü (dilutive) etkisi olmayan potansiyel adi hissesenetleri bu hesaplamada göz önüne alınmaz.

Yorumlar Yoktur.

rjp=PQ=^ê~=a∏åÉã=cáå~åë~ä=o~éçêä~ã~


Amaç Ara dönem finansal raporlamanın içermesi gereken asgaribilgilerin ve ara dönem mali tablolarına ilişkin kayda alma vedeğerleme ilkelerinin belirlenmesi.

63

Yorumlar UFRYK 10 Ara Dönem Finansal Raporlama ve DeğerDüşüklüğü Bir işletme ara dönemde şerefiye, özkaynağa dayalı finansalaraç veya maliyet bedeli üzerinden izlenen finansal varlıklarayapılan yatırıma ilişkin bir değer düşüklüğü zararıkaydederse, bu zarar ne sonraki ara dönem malitablolarında ne de yıllık mali tablolarda iptal edilemez.


Ara Dönem Finansal Raporlama: UMS 34’e yönelikrehber: Bu standarda ilişkin gereklilikler, örnek ara dönem finansalraporlama ve kontrol listesinin yer aldığı bu rehberewww.iasplus.com/dttpubs/pubs.html adresindenulaşabilirsiniz.

rjp=PS=s~êä¼âä~êÇ~=aÉğÉê=aΩşΩâäΩğΩ=

Geçerlilik Tarihi Bu standart 31 Mart 2004 veya bu tarihten sonraki işletmebirleşmeleri ile elde edilen maddi olmayan duran varlıklar veşerefiye ile 31 Mart 2004 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolarda yeralan diğer tüm varlıklar için geçerlidir.

Amaç Mali tablolarda varlıkların, geri kazanılabilir değerlerindendaha yüksek olarak gösterilmesini önlemek ve gerikazanılabilir değerlerinin hesaplanmasına ilişkin esaslarıtespit etmek.

Özet • Bu standart, stoklar (UMS 2), inşaat sözleşmelerindendoğan varlıklar (UMS 11), ertelenmiş vergi varlıkları(UMS 12), emeklilik fonlarından kaynaklanan varlıklar(UMS 19) ve finansal varlıklar (UMS 39) dışında kalantüm varlıklar için geçerlidir. Gerçeğe uygun değerleriylegösterilen gayrimenkuller (UMS 40) ve tarımsalfaaliyetlerle ilgili biyolojik varlıklar (UMS 41) gerçeğeuygun değerlerinden satışa ilişkin giderleri düşüldüktensonraki değerleriyle gösterilir.

• Bir varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarınıaşması durumunda değer düşüş karşılığı ayrılmalıdır.

• Maliyet bedeli üzerinden takip edilen bir varlığın değerdüşüklüğü gelir tablosuna yansıtılır. Yeniden değerlenmişvarlıklara ilişkin değer düşüklüğü ise daha öncekaydedilmiş olan yeniden değerleme artışından birindirim kalemi olarak kaydedilir.

• Geri kazanılabilir tutar, bir varlığın satış maliyetidüşülmüş gerçeğe uygun değeri ile kullanımdakideğerinin yüksek olanıdır.

• Kullanım değeri, varlığın kullanımı sırasında ve kullanımdönemi sonunda elden çıkarılması sonucu elde edileceknakit girişlerinin bugünkü değeridir.

64

Yorumlar UFRYK 10 Ara Dönem Finansal Raporlama ve DeğerDüşüklüğü Bir işletme ara dönemde şerefiye, özkaynağa dayalı finansalaraç veya maliyet bedeli üzerinden izlenen finansal varlıklarayapılan yatırıma ilişkin bir değer düşüklüğü zararıkaydederse, bu zarar ne sonraki ara dönem malitablolarında ne de yıllık mali tablolarda iptal edilemez.

• İskonto oranı, paranın zaman değeri ile ilgilideğerlendirmeleri ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergiöncesi orandır. İskonto oranı, geleceğe ait nakit akımınınmaruz kalacağı riskleri yansıtmamalıdır ve yatırımcılarınsöz konusu olası varlıklara eşdeğer nakit akımı yaratacakbir yatırım seçmeleri durumunda talep edecekleri getirioranına eşit olmalıdır.

• Her bilanço döneminde, varlıklar değer düşüklüğüyönünden incelenmeli ve değer düşüklüğüne ilişkin birbelirti olması durumunda geri kazanılabilir tutarhesaplanmalıdır.

• Şerefiye ve sınırsız yararlı ömürlü olan maddi olmayanduran varlıklar en az yılda bir kez değer düşüklüğütestine tabi tutulmalı ve geri kazanılabilir tutarıhesaplanmalıdır.

• Varlığın geri kazanılabilir tutarının hesaplanamamasıdurumunda, söz konusu varlığın ait olduğu nakit üretenbirimin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır. Şerefiyeyiölçmek için kullanılacak değer düşüklüğü testi,şerefiyenin makul ve tutarlı bir şekilde tahsis edildiğinakit üreten birimin en küçük grubuna uygulanır. Sözkonusu grup işletmenin UMS 14 standardına görebelirlenen temel veya ikincil raporlama esasına dayananbir bölümünden (ya da UFRS 8 kapsamındaki faaliyetbölümünden) daha büyük olamaz.

• Daha önce ayrılmış değer düşüş karşılıkları bazıdurumlarda iptal edilebilir (şerefiye için izin verilmez).

65

rjp=PT=h~êş¼ä¼âä~êI=hçşìääì=_çê´ä~ê=îÉ=hçşìääì=s~êä¼âä~ê

Geçerlilik Tarihi Bu standart, 1 Temmuz 1999 veya bu tarihten sonrabaşlayan hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir.

Amaç Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklarıntanımlanması ve muhasebeleştirilmesi ile ilgili kayda almakriterlerinin belirlenmesi ve değerleme bazının belirlenmesi.Mali tablo dipnotlarında bu konularda yeterli bilgilerin yeralmasını, içeriklerinin, tutarlarının ve zamanlamalarının malitablo kullanıcılarına açıklanmasının sağlanması. UMS 37,sadece gerçek yükümlülüklerin mali tablolardagösterilmesinin sağlanması, yönetim kurulu tarafındanonaylanmış olsa bile gelecekte yapılması planlanan giderlerinyükümlülük olarak dikkate alınmaması gibi unsurları kapsar.Genel belirsizlikler ve henüz meydana gelmemiş diğerolaylar için de tahakkuk kaydı yapılmamasını öngörür.

Özet • Geçmiş bir olay yasal veya zımni kabulden doğan biryükümlülük yarattığında, muhtemel kaynak çıkışıolduğunda ve bu yükümlülük tutarı güvenilir bir şekildeölçülebildiğinde karşılık ayrılır.

• Karşılık, bilanço tarihi itibariyle ödenmesi en çokmuhtemel olan tahmini tutar üzerinden ayrılır.

• Geçmiş dönemlerde ayrılan karşılıkların, her bilançotarihinde tahminde muhtemel değişiklikler olup olmadığıgözden geçirilerek düzeltilmesi gerekir.

• Ayrılan karşılıklar yalnızca karşılığın ayrılmasına dayanakteşkil eden harcamalar için kullanılır, başka giderlerinödenmesinde kullanılmaz.

• Karşılıklara örnek olarak; ekonomik açıdan dezavantajlısözleşmeler, yeniden yapılanma karşılıkları, garantiler,iadeler ve tesis restorasyonu verilebilir.

• Şarta bağlı yükümlülükler aşağıdaki unsurlardanherhangi birinin varolması durumunda oluşur:

- işletmenin kontrolü dışında, gelecekte oluşacak birolayın gerçekleşmesi durumunda muhtemel biryükümlülüğün olması;

- işletmenin mevcut bir yükümlülüğünün bulunmasıancak bunun muhtemelen nakit çıkışıgerektirmemesi; veya

- mevcut yükümlülüğün tutarını yeterince güvenilir birşekilde tahmin etmenin mümkün olmaması (buduruma nadiren rastlanır).

66

• Şarta bağlı yükümlülükler kayıtlara alınmaz, sadecedipnotlarda açıklama gerektirir. Eğer yükümlülükle ilgilikaynak çıkışı olasılığı çok düşükse dipnotlarda açıklamayapılmasına gerek yoktur.

• Şarta bağlı varlık, bu varlıktan ekonomik fayda girişininolası olduğu ancak, kesin olmadığı durumlarda sözkonusudur ve bu durum işletmenin kontrolü dışındaoluşan olaylara bağlıdır.

• Şarta bağlı varlıklar sadece dipnotlarda belirtilir ve ilgilimali tablolarda herhangi bir düzeltme kaydı yapılmaz.Gelirin gerçekleşmesi kesinleştiğinde ilgili varlık artıkşarta bağlı olmadığından kayıtlara alınmalıdır.

Yorumlar UFRYK 1 Hizmetten Çekme (Yedeğe Çekme),Restorasyon ve Benzeri Mevcut YükümlülüklerdekiDeğişikliklerGelecekteki maliyetlerin zaman ve tutarlarındaki değişikliklerve piyasa bazlı iskonto oranındaki değişiklikler içinkarşılıklarda düzeltme yapılır.

UFRYK 5 Hizmetten Çekme, Restorasyon ve ÇevreRehabilitasyon Fonlarından Kaynaklanan PaylarÜzerindeki HaklarBu yorum, katkıda bulunanın, bazı ekipmanların hizmettençekilmesi ya da çevre rehabilitasyon faaliyetlerininüstlenilmesi sonucunda ortaya çıkan maliyetlerin bir kısmınıyada tamamını finanse etmek için kurulan, hizmettençekme, restorasyon ve çevre rehabilitasyon fonlarındankaynaklanan paylarının, katkıda bulunanın finansaltablolarda muhasebeleştirilmesi konusunu düzenler.

UFRYK 6 Özel Bir Piyasaya Katılımdan DoğanYükümlülükler – Atık Elektrikli ve Elektronik Aletler Bu yorum, atık yönetimi maliyetleriyle ilişkilendirilenyükümlülüklerin muhasebeleştirilmesi konusunda rehberliksağlar. Özellikle atık malzemelerin ortadan kaldırılmasıylailgili maliyetlerin karşılanması amacıyla işletmenin dönemboyunca piyasaya katılımı oranında yükümlülüğünmuhasebeleştirilmesi konusuna dikkati çeker. Yükümlülüğünmuhasebeleştirilmesine neden olan olayın, ölçme dönemiboyunca piyasaya katılım olduğu sonucunu belirtir.

67

rjp=PU=j~ÇÇá=läã~ó~å=aìê~å=s~êä¼âä~ê

Geçerlilik Tarihi Bu standart, sözleşme tarihi 31 Mart 2004 veya bu tarihtensonra olan işletme birleşmeleri vasıtasıyla elde edilen maddiolmayan duran varlıklar ve 31 Mart 2004 veya bu tarihtensonra başlayan hesap dönemlerindeki maddi olmayan duranvarlıkların tamamı için geçerlidir.

Amaç Diğer UFRS standartlarında özel hüküm bulunmayan maddiolmayan duran varlıkların muhasebeleştirilmesi ile ilgili kaydaalım, ölçüm ve açıklama ilkelerinin belirlenmesi.

Özet • İster satın alınsın, ister işletme içi kaynaklarla yaratılsınmaddi olmayan duran varlıkların aktifleştirilebilmesi içinilgili varlığın kullanımından işletmeye ekonomik faydagirişi elde edilmesi ve varlığın maliyetinin güvenilebilir birşekilde ölçülebilir olması gerekir.

• İşletme içi kaynaklarla yaratılan maddi olmayan duranvarlıkların aktifleştirilebilmesi için ilave kriterlermevcuttur.

• Araştırma giderleri gerçekleştiği anda giderleştirilir.

• Geliştirme giderleri ise sadece oluşan ürünün ya dahizmetin tamamlanmasının teknik ve ticari olarakmümkün olması durumunda aktifleştirilir.

• İşletme birleşmelerinden elde edilen maddi olmayanduran varlıklar (araştırma ve geliştirme projesikapsamında olanlar da dahil), sözleşmeden veya yasalhaklardan kaynaklanan veya ayrılabilir varlık olmalarıdurumunda şerefiyeden ayrı olarak muhasebeleştirilirler.

• İşletme tarafından yaratılmış şerefiye, ticari ünvan,müşteri listesi, eğitim harcamaları, kuruluş giderleri,reklam giderleri ve yeniden yerleşim giderleriaktifleştirilmez.

• Ancak bu harcamalar bir iş birleşmesinin bir kısmınıoluşturuyorsa, devralma tarihinde şerefiyenin bir parçasıolarak kayda alınır. Eğer maddi olmayan bir kalem,maddi olmayan duran varlık tanımına ve kayda almakriterlerine uygun değilse gider kaydedilir.

• Maddi olmayan duran varlıkların ilk alım sonrasısınıflandırması aşağıdaki gibidir:

- belirsiz ömür: varlığın işletmeye beklenen net nakitakışını sağlayacağı sürenin tahmini mümkün.değildir.Buradaki “belirsiz” kelimesi “sınırsız” anlamınagelmez; ve

- sınırlı ömür: işletmeye sınırlı bir dönem süresincefayda sağlar.

68

• Maddi olmayan duran varlıklar maliyet yöntemi ya dayeniden değerleme yöntemi (nadir durumlardakullanımına izin verilir, aşağıya bakınız) kullanılarakmuhasebeleştirilir. Maliyet yönteminde maddi olmayanduran varlık, maliyetinden tüm birikmiş itfa payı vedeğer düşüklüğü zararlarının düşülmesi ile değerlenir.

• Maddi olmayan duran varlığın aktif bir piyasada kayıtlı(kote edilmiş) bir piyasa fiyatının olması durumunda (kibu duruma nadiren rastlanır) yeniden değerlemeyöntemine izin verilir. Yeniden değerleme yönteminegöre maddi olmayan duran varlık yeniden değerlemetarihindeki gerçeğe uygun değerinden birikmiş itfa payıve değer düşüklüğü zararlarının tamamının düşülmesi iledeğerlenir.

• Sınırlı faydalı ömre sahip olan maddi olmayan duranvarlığın maliyeti (kalıntı değer normalde sıfırdır), varlığınsöz konusu ömrü üzerinden itfa edilir. Maddi olmayanduran varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarınıaşması durumunda UMS 36 standardında öngörülendeğer düşüklüğü testi uygulanmalıdır.

• Sınırsız faydalı ömre sahip olan maddi olmayan duranvarlıklar itfa edilmez ancak her raporlama tarihindedeğer düşüklüğü için teste tabi tutulur. Değer düşüklüğüzararı ancak geri kazanılabilir tutarın varlığın defterdeğerinden düşük olduğu durumda kaydedilir. Buhesaplamada ayrıca varlığın daha ne kadar sınırsızömrünün olup olmayacağı dikkate alınır.

• Yeniden değerleme yönteminde yeniden değerlemeişlemleri düzenli olarak yapılmalıdır. Sınıflandırılan bütünkalemler yeniden değerleme işlemine tabi tutulmalıdır(söz konusu varlıklar için aktif bir piyasanın olmasıdurumunda). Yeniden değerleme artışları doğrudanözkaynakta yer alır. Yeniden değerleme azalışlarıöncellikle belirli bir varlığa ilişkin özkaynaktaki yenidendeğerleme artışından mahsup edilir, kalan fazlalık isegelir tablosuna kaydedilir. Yeniden değerlenmiş varlıkelden çıkartıldığında, özkaynakta olan yenidendeğerleme artışı özkaynakta kalır ve gelir tablosunakaydedilmez.

• Genelde, maddi olmayan duran varlıkların satınalımından veya tamamlanmasından sonra yapılanharcamalar giderleştirilir. Bu tür harcamalar nadirenaktife alım kriterlerini karşılar.

Yorumlar SKYT 32 Maddi olmayan duran varlıklar - Web SitesiMaliyetleriWeb sitesi geliştirme çalışmaları sırasındaki bazı altyapıgeliştirme ve grafik projelerinden doğan maliyetleraktifleştirilebilir.

69

rjp=PV=cáå~åë~ä=^ê~´ä~êW=jìÜ~ëÉÄÉäÉşíáêãÉ=îÉ=£ä´ãÉ=

Geçerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra başlayanyıllık hesap dönemleri için hazırlanan mali tablolar içingeçerlidir. 2004 ve 2005 yılında gerçeğe uygun değeropsiyonu, tahmini grup içi işlemlerinin nakit akış finansalriskinden korunması ve finansal garanti sözleşmelerihususunda yapılan değişiklikler ise 1 Ocak 2006 tarihindenitibaren geçerlidir.

Amaç Mali tablolarda yer alan finansal varlık ve yükümlülüklerinkayıtlara alınmasının, kayıtlardan çıkarılmasının ve ölçümilkelerinin belirlenmesi

Özet • Türev ve saklı türevlerin de dahil olduğu tüm finansalvarlık ve yükümlülükler bilançodamuhasebeleştirilmelidir.

• Finansal araçlara ilişkin ilk muhasebeleştirilme satın alımya da ihraç tarihinde gerçeğe uygun değerleri üzerindenyapılır. Bu, genellikle maliyet ile aynıdır ancak bazendüzeltme gerekmektedir.

• İşletmeler piyasada işlem gören menkul kıymetleri ileilgili normal alım ve satım işlemlerini işlem tarihi veyatakas tarihi esasına göre muhasebeleştirme opsiyonunasahiptir. Eğer takas tarihi kullanılıyor ise UMS 39, işlemve takas tarihi arasındaki değerleme farklarının kaydaalınmasını zorunlu tutmaktadır.

• Finansal varlıklar ilk kayıttan sonra UMS 39’a göre dörtgrup altında sınıflandırmaktadır:

1- İşletme tarafından ticari amaçla elde tutulmayanalacaklar ve krediler.

2- Borçlanma senetleri gibi vade sonuna kadar işletmetarafından elde tutulması düşünülen menkulkıymetler. İşletmenin bu tür kıymetleri vadeye kadarelde tutma niyeti ve finansal gücü olmasıöngörülmektedir. Vadeye kadar elde tutulacakmenkul kıymetlerin vadesinden önce satılmasıdurumunda, standardın getirdiği cezai unsur olarakbu kıymetlerin cari dönem ile gelecek iki dönem için(aşağıda belirtilen 4. grup gibi) satışa hazır değerlerolarak sınıflanmasını mecbur tutar.

3- Kısa vadede kar getiren alım-satım amaçlı eldetutulan finansal varlıklar ile işletmenin belirttiği diğerfinansal varlıkları da (gerçeğe uygun değer opsiyonu)kapsayan gerçeğe uygun değer farkı kar veya zararlailişkilendirilen finansal varlıklar. Finansal riske karşıkorunma amaçlı olarak nitelendirilenlerin dışındakalan türev işlemleri de daimi olarak bu gruptadır.

70

4- Satılmaya hazır finansal varlıklar - yukarıda belirtilenkategorilere girmeyen diğer finansal varlıklardır.Gerçeğe uygun değer farkları kar veya zararlailişkilendirilenler dışındaki tüm özkaynak yatırımlarınıiçerir. Ayrıca, işletme herhangi bir krediyi ya daalacağı satılmaya hazır finansal varlık olaraksınıflandırabilir.

• 2005 yılında yapılan değişiklikler, ilk kayda alım sırasındayukarıdaki 3. maddede belirtilen ‘gerçeğe uygun değeropsiyon’ kullanımını sadece aşağıdaki finansal araçlar ilekısıtlamıştır:

1. Ticari amaçla elde tutulanlar.

2. Gerçeğe uygun değer opsiyonun, varlık veya borçlarınfarklı temeller esas alınarak ölçülmesinden veyabunlar üzerindeki kayıp ve kazançların farklı temelleresas alınarak muhasebeleştirilmesinden kaynaklananbir ölçüm veya muhasebeleştirme tutarsızlığını (bazen“yanlış muhasebe eşleştirmesi” olarak da adlandırılır)ortadan kaldırması veya önemli ölçüde azaltmasıdurumunda.

3. Bir finansal varlık ya da finansal yükümlülükgrubunun parçası olarak, yönetim tarafındanbelgelenmiş bir risk yönetim veya yatırım stratejisiçerçevesinde gerçeğe uygun değer esas alınarakyönetilen ve performansları buna göredeğerlendirilenler.

4. Bir ya da birden fazla saklı türev aracı ihtiva edenler.Bu duruma saklı türev aracının ilişkili nakit akımlarınıbüyük ölçüde değiştirmediği ya da ayırıma izniverilmediğinin açık olduğu durumlar dahil edilmez.

• İlk kayda alım sonrası:

- yukarıda belirtilen 1. ve 2. gruptaki bütün finansalvarlıklar değer düşüklüğü testine tabi itfa edilmişmaliyet değerleri ile değerlenir;

- yukarıda belirtilen 3. gruptaki bütün finansal varlıklargerçeğe uygun değerlerinden değerlenir, vedeğerleme farkları gelir tablosuna kayıt edilir; ve

- yukarıda belirtilen 4. gruptaki bütün finansal varlıklardeğer düşüklüğü testine tabi olarak gerçeğe uygundeğerlerinden değerlenir, değer değişiklikleriözkaynağa kayıt edilir. Satılmaya hazır finansalvarlıkların değerinin güvenilir bir şekildehesaplanamadığı durumlarda ise varlık maliyetbedelinden değerlenir.

71

• Elde etme tarihinden sonra çoğu finansal yükümlülükorijinal değerinden ana para ödemeleri ve amortismandüşülerek değerlenir. Aşağıda üç sınıfta belirtilenyükümlülükler gerçeğe uygun değerleri ile değerlenir vedeğer farkları kar veya zararla ilişkilendirilir:

- türev yükümlülükleri;

- alım-satım amaçlı yükümlülükler (açıktan satışlar); ve

- ihraç tarihinde işletmenin gerçeğe uygun değer farkı,kar veya zararla ilişkilendirilen yükümlülük olaraktanımladığı yükümlülükler (gerçeğe uygun değeropsiyonu). Bu belirleme de 2005 yılında kısıtlanmıştır(yukarıya bakınız).

• Gerçeğe uygun değer, bilgili ve istekli taraflar arasındaemsal bedele göre olan işlemde bir varlığın takasedilebileceği veya bir yükümlülüğün ödenebileceğitutardır. UMS 39’a göre gerçeğe uygun değeribelirlemekte kullanılacak değerler, öncelik sırasına göreaşağıda belirtilmiştir:

- en iyi fiyat, aktif piyasadaki kayıtlı (kote edilmiş)piyasa fiyatıdır;

- aksi takdirde, piyasa verilerini kullanan, benzer biraracın cari gerçeğe uygun değerini referans alan,ıskonto edilmiş nakit akımı analizi, ve opsiyonfiyatlama modeli içeren bir değerleme tekniğikullanılır.

• UMS 39, finansal varlığın üzerindeki kontrolün veyayükümlülüğün bir başka tarafa geçmesinden dolayıbilanço dışı bırakılması konusundaki şartlarınbelirlenmesini saptar. Devredenin transfer ettiği varlıkveya varlığın bir kısmı ile süregelen ilişkisinin devamettiği durumlarda bilanço dışı bırakma mümkün değildir.

• Finansal riske karşı korunma muhasebesine (finansalriskten korunma aracının ve finansal riske karşı korunankalemin gerçeğe uygun değer değişim etkilerininnetleştirilerek kayda alınması) riske karşı korunmuşilişkinin açıkça tanımlanabildiği, ölçülebildiği, ve etkinolduğu durumlarda izin verilir. Bu standarda göre 3 çeşitfinansal riske karşı korunma vardır, bunlar aşağıdakigibidir:

- gerçeğe uygun değer riskinden korunma: işletmeninbir varlığın, yükümlülüğün ya da kesin bir taahhüdüngerçeğe uygun değerindeki değişikliği finansal riskekarşı koruması durumunda, söz konusu risktenkorunma aracının ve finansal riskten korunma konusukalemin gerçeğe uygun değer değişikliği ile ilgili kayıpve kazançları gelir tablosuna yansıtılması gerekir;

72

- nakit akış riskinden korunma: işletmenin bir varlığa,yükümlülüğe ya da olası tahmini işleme ait olan nakitakımındaki değişimleri riske karşı korumasıdurumunda, riske karşı korunan aracın gerçeğeuygun değerindeki değişikliği söz konusu geleceğe aitnakit akışları gerçekleşene kadar doğrudanözkaynaklara yansıtması gerekir; ve

- yurtdışı bir işletmedeki net yatırımın nakit akımlarınınfinansal riske karşı korunması: nakit akış riskindenkorunma ile aynı esaslara göre muhasebeleştirilir.

• Kesin bir taahhüde ilişkin döviz riskinin finansal riskekarşı korunması, gerçeğe uygun değerin ya da nakitakımının finansal riske karşı korunması olarakmuhasebeleştirilebilir.

• 2005 yılında yapılan değişiklikler sonucunda,gerçekleşme olasılığı yüksek bir grup içi işlem, sözkonusu işlemin, işletmenin fonksiyonel para birimindenfarklı bir para birimiyle gerçekleşmesi ve kur riskininkonsolide mali tabloları etkilemesi koşuluyla, nakit akışriskinden korunma işleminde riskten korunan kalemolarak nitelendirilir.

• Tahmini bir grup içi işleminin finansal riske karşıkorunmasının finansal riskten korunma muhasebesiolarak nitelendirildiği durumlarda, UMS 39’un finansalriskten korunma kurallarına göre doğrudan özkaynaktamuhasebeleştirilen kazanç ya da zarar, finansal riskekarşı korunan işleme ilişkin döviz kuru riskinin kar ya dazararı etkilediği dönem/dönemler boyunca kar ya dazararda yeniden sınıflandırılmalıdır.

• 2004 yılında “makro finansal riskten korunma”hususunda yapılan değişiklik: Bir portföyün maruzkaldığı faiz oranı riskine ilişkin finansal riskten korunma(belirli bir varlık veya yükümlülük yerine bir tutarınfinansal riske karşı korunması), gerçeğe uygun değerriskinden korunma olarak nitelendirilir.

• 2005 yılında yapılan değişiklikler, bir işletmenin finansalteminat sözleşmelerini sigorta sözleşmesi olarak kabuletmediğini ve sigorta sözleşmelerine ilişkin muhasebeyöntemi uygulanmadığı daha önceden açıkça beyanettiği durumda bu finansal teminat sözleşmelerinin artıkUMS 39 kapsamına dahil edildiğini belirtir. Böyle birdurumda ihraç eden, UMS 39 ya da UFRS 4’ü kullanmayıtercih edebilir. Her bir sözleşme bazında tercih yapılabilirancak her bir sözleşme için yapılan seçim değiştirilemez.

• Finansal araçlarla ilgili tüm açıklanması gereken hususlarUMS 32’de yer alır (UMS 39’da değil) ve 2007 yılındanitibaren UFRS 7 kapsamına alınmıştır.

73

Yorumlar UFRYK 9 Saklı Türev Ürünlerinin YenidenDeğerlendirilmesiSaklı türevlerin, ilgili oldukları sözleşmelerden ayrı olarakmuhasebeleştirilmesi ile ilgili karar, işlemin bu sözleşmeye ilkkez taraf olduğu zaman verilir ve daha sonra tekrardeğerlendirilmez.

Aynı şekilde, UFRS’leri ilk kez uygulayan işletmedeğerlendirmeyi, işletmenin UFRS’leri ilk kez uyguladığızaman yürürlükte olan koşullara göre değil , karmasözleşmeye ilk kez taraf olduğu zaman var olan koşullaradayalı olarak yapmalıdır.

İşletme değerlendirmesini, yalnızca sözleşme şartlarınındeğiştiği, ve saklı türev ürün, asal sözleşme ya da her ikisineilişkin gelecekte beklenen nakit akışlarının daha öncedensözleşmeden beklenilen nakit akışlarına oranla önemliderecede değiştiği durumlarda tekrar gözden geçirmelidir.

UMS 39 Kılavuzu Uygulama Rehberi, UMSK’nın UFRS yıllık baskısında yeralmaktadır.


iGAAP 2007: Finansal Araçlar: UMS 32, UMS 39 veUFRS 7 Standartlarının AçıklamalarıBu yayının Mart 2007‘de 3. basımı yapılmıştır. Bustandartların uygulanması ile birlikte açıklamalı örnekler veyorumlara yer verir. Bu uygulamayawww.iasplus.com/dttpubs/pubs.html adresindenulaşabilirsiniz.

rjp=QM=v~í¼ê¼ã=^ã~´ä¼=d~óêáãÉåâìääÉê=


Amaç Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin muhasebeuygulamalarının ve mali tablo dipnotlarında yapılmasıgereken açıklamaların tanımlanması

Özet • Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya sermayekazancı elde etmek amacıyla, elde tutulan (sahibi veyafinansal kiralama sözleşmesi sonucu kiracı tarafından)arazi ve binalardır.

• Bu standart, geleceğe yönelik yatırım amaçlıgayrimenkul olarak kullanmak amacıyla inşa edilmekteolan veya işin normal gidişatında satılmak amacıyla eldetutulan veya sahibi tarafından kullanılan gayrimenkullereuygulanmaz.

• İşletmenin gerçeğe uygun değer yöntemi veya maliyetyönteminden birisini seçmesine izin verir.

- gerçeğe uygun değer yöntemi: Yatırım amaçlıgayrimenkul gerçeğe uygun değer ile gösterilerek,değerleme farkı gelir tablosuna kaydedilir; ve

74

rjp=QN=q~ê¼ãë~ä=c~~äáóÉíäÉê


Amaç Tarımla ilgili faaliyetlerin yani, canlı hayvan ve bitkilerdenoluşan biyolojik varlıkların biyolojik dönüşümle tarımsal ürünhaline gelme sürecinin yönetiminin muhasebeleştirilmesinintanımı.

Özet • Gerçeğe uygun değerin güvenilebilir bir şekildebelirlenemediği durumlar haricinde, tüm biyolojikvarlıkların değerlenmesi, gerçeğe uygun değerlerindentahmini satış maliyetlerinin düşülmesi yöntemiyle yapılır.

• Tarımsal ürünün değerlemesi, hasat anındaki gerçeğeuygun değerlerinden tahmini satış maliyetlerinindüşülmesi yöntemiyle yapılır. Hasatı yapılan ürünpazarlanabilir bir ürün olduğundan gerçeğe uygundeğerin güvenilir bir şekilde tespitine yönelik bir kuşkubulunmamaktadır.

• Biyolojik varlıkların gerçeğe uygun değerindekideğişiklikler gelir tablosuna yansıtılır.

- maliyet yöntemi: yatırım amaçlı gayrimenkul,maliyetten amortisman ve varsa değer düşüş karşılığıdüşüldükten sonraki tutar ile değerlenir.Gayrimenkulun gerçeğe uygun değeri dipnotlardaaçıklanmalıdır.

• Seçilen değerleme yöntemi işletmenin tüm gayrimenkulyatırımları için uygulanır.

• İşletme gerçeğe uygun değer yöntemini kullanıyorsaancak belirli bir gayrimenkul elde edildiğinde, gerçeğeuygun değerinin ileriki dönemlerde tespit edilemeyeceğiaçıksa, bu gayrimenkul için maliyet bedeli kullanılır- vesöz konusu varlık elden çıkana kadar bu yöntemkullanılmaya devam edilir.

• Bir yöntemden diğerine geçilmesine ancak daha doğrubir gösterim sağlanması amacıyla izin verilmektedir.Gerçeğe uygun değer yönteminden maliyet yönteminegeçiş oldukça nadir görülür.

• Kiracı tarafından faaliyet kiralaması sonucu elde edilengayrimenkul, kiracının UMS 40’da belirtilen gerçeğeuygun değer yöntemini kullanması şartı ile yatırım amaçlıgayrimenkul olarak sınıflandırılabilir. Bu durumda kiracı,kiralamayı finansal kiralama olarak muhasebeleştirir.

Yorumlar Yoktur.

75

• Biyolojik varlıkların gerçeğe uygun değer modeline ilişkinistisnai durum: mali tabloların hazırlandığı aşamada aktifbir piyasa yoksa, ve başka güvenilir herhangi bir ölçümyöntemi bulunmuyorsa, gerçeğe uygun değer yöntemiyerine maliyet yöntemi uygulanır. Bu durumda biyolojikvarlıklar amortismana tabi tutulmuş bedelinden eğervarsa değer düşüş karşılığı indirilerek değerlenir.

• Aktif bir piyasada kote edilmiş piyasa fiyatı biyolojikvarlığın veya tarımsal ürünün en iyi gerçeğe uygundeğerini temsil eder. Aktif bir piyasanın olmamasıdurumunda bu standart, ölçüme yönelik başka biryöntem seçimi hakkında yol gösterir.

• Gerçeğe uygun değer hasat sonrasında kullanılmaz,bunun yerine UMS 2 Stoklar standardı uygulanır.

Yorumlar Yoktur.

rcovh=NO=�ãíáó~òä¼=eáòãÉí=^åä~şã~ä~ê¼

Not: Bu Yorum birkaç farklı standarttan alıntılar ileoluşturulmuş olup, karmaşık ve önemli yapısından dolayı ayrıolarak bu kitapçıkta yer almıştır.

Geçerlilik Tarihi 1 Ocak 2008 veya bu tarihten sonra başlayan dönemler içinhazırlanan mali tablolar için geçerlidir.

Amaç Kamu sektörüne ilişkin altyapı varlıkları ve hizmetlerisağlayan özel sektör işletmecilerinin muhasebeuygulamalarına yöneliktir. Bu yorum, bu tür anlaşmalarındevlet (teşvik veren) tarafından muhasebeleştirilmesikonusuyla ilgili değildir.

Özet • UFRYK’nin kapsamı dahilindeki anlaşmalarda (gerçekteişletmeciler tarafından kontrol edilmeyen altyapıvarlıklarının olduğu anlaşmalar), altyapı varlıklarıişletmecinin maddi duran varlıkları olarakmuhasebeleştirilmez. Bunun yerine işletmeci, anlaşmanınşartlarına istinaden, aşağıdakileri muhasebeleştirir:

- finansal varlık: işletmecinin sözleşme süresi boyuncaönceden belirlenen nakit veya başka bir finansalvarlığı almak için koşulsuz hakkı olduğu durumlarda;veya

- maddi olmayan duran varlık: İşletmecinin geleceğe aitnakit akımlarının belirlenmediği, yani altyapı varlığınınkullanımına göre değişen nakit akımlarının olduğudurumlarda; veya

- hem finansal varlık, hem de maddi olmayan duranvarlık: İşletmecinin kazancının bir kısmının finansal birvarlık , diğer bir kısmının da maddi olmayan duran birvarlık vasıtasıyla sağlandığı durumlarda.

76

dΩåÇÉãÇÉ=lä~å=rjph=mêçàÉäÉêá

UMSK’nın 31 Mart 2007 tarihi itibariyle gündem projelerinin özeti aşağıdasunulmuştur.

* FMSK ile ortaklaşa gerçekleştirilen Yakınlaşma Projesi

UMSK ve UFRYK toplantılarında alınan kararların özetlerinin de yer aldığı,UMSK ve UFRYK’ya ait gündem projeleri ve araştırma konuları ile ilgili sonhaberlere www.iasplus.com adresinden ulaşabilirsiniz.

Konu Proje Mevcut Durum

İşletme Birleşmeleri – 2. Aşama

• Satın alma yöntemininuygulanması*

• Kontrol gücü olmayanpaylar*

• Finansal olmayanyükümlülükler (UMS 37değişikliği)

Haziran 2005 tarihinde,her üç proje için de nihaitaslak yayınlanmıştır.

Nihai standart, 2007’ninikinci yarısındabeklenmektedir.

KavramsalÇerçeve*

Bu proje sekiz aşamadanoluşmaktadır:

• Amaçlar ve nitel özellikler

• Unsurlar ve kayda alma

• Ölçüm

• Raporlama yapan işletme

• Sunum ve dipnotaçıklamaları

• Çerçeve’nin amacı vedurumu

• Kar amacı gütmeyenşirketlere uygulanabilirliği

• Gerekli görülürse, diğerkonular

A aşamasına yöneliktartışma bildirisi,Temmuz 2006tarihindeyayınlanmıştır.

B aşamasına yöneliktartışma bildirisinin2007’nin sonçeyreğindeyayınlanmasıplanlanmaktadır.

C aşamasına yönelikyuvarlak masatoplantılarının2007’nin ilk yarısındayapılması planlanmıştır.

77


Özel Amaçlıİşletmelerin dedahil olduğuKonsolidasyon *

Bu projenin amacı,konsolide mali tablohazırlanması esnasında“kontrol” kavramına ilişkinyönlendirmenin titizlikleuygulanmasıdır.

Tartışma bildirisinin2007’nin ilk çeyreğindeyayınlanması planlanmıştır.

Nihai taslağın 2008’in ilkyarısında yayınlanmasıbeklenmektedir.

Nihai standardın 2008’deyayınlanmasıbeklenmektedir.

YakınlaşmaKonuları – UFRSve Amerika’daGenel KabulGörmüşMuhasebeStandartları(GAAP) *

UMS 12 “Gelir Vergisi” Nihai taslağın 2007’nin sonçeyreğinde yayınlanmasıbeklenmektedir.


UMS 23 “BorçlanmaMaliyetleri”

Nihai taslak 2006’dayayınlanmıştır.

Revize standart 2007’ninMart ayında yayınlanmıştır.

UMS 31 “İşOrtaklıklarındaki Paylar”

Nihai taslağın 2007’ninHaziran ayında yayınlanmasıbeklenmektedir.


Değer Düşüklüğü Bu konuyla ilgiliaraştırmalara başlanmıştır.

Hisse BaşınaKazanç

UMS 33 değişikliği Nihai taslağın 2007’ninikinci yarısında yayınlanmasıbeklenmektedir.

Gerçeğe UygunDeğer ÖlçümRehberi*

Bir başka standardıngerektirdiği durumlarda,işletmelerin varlıklarının veyükümlülüklerinin gerçeğeuygun değerini nasılölçmeleri gerektiğikonusunda rehberliksağlar

Kasım 2006’da FMS 157“Gerçeğe Uygun DeğerÖlçümü” standardı ile ilgilibir tartışma bildirisiyayınlanmıştır.

Nihai taslağın 2008’deyayınlanmasıbeklenmektedir.

78


SigortaSözleşmeleri, 2. Aşama

Bu projenin amacı, sigortasözleşmelerininmuhasebeleştirilmesikonusuna yeni bir bakışaçısıyla yaklaşmaktır.

Tartışma bildirisinin2007’nin ilk yarısındayayınlanmasıbeklenmektedir.

Nihai taslağın 2008’deyayınlanmasıbeklenmektedir.

Mali TabloSunumu(PerformansRaporlaması)*

İki aşamalıdır:

1.Mali tablolar vekarşılaştırmalı bilgilerinseçilmesi.

2.Mali tabloların sunumu.

1.Nihai taslak Mart 2006’dayayınlanmıştır. Nihaistandardın 2007’nin ilkyarısında yayınlanmasıbeklenmektedir.

2.Tartışma bildirisinin2007’nin ilk yarısında venihai taslağın da 2008’deyayınlanmasıeklenmektedir.

Devlet Teşviklerive Alım-SatımıYapılan EmisyonHakları

Bu projenin amacı, UMS20’yi geliştirmektir.

Ayrıca, UFRYK 3, 2005’inHaziran ayında yürürlüktenkaldırılmış ve bu konu ,sözkonusu projenin birparçası olmuştur.

Finansal OlmayanYükümlülükler projesinedeniyle çalışmaertelenmiştir (UMS 37değişikliği). Yeni çalışmatakvimi henüzaçıklanmamıştır.

UFRS 1’dekideğişiklik

Ana ortaklığın bireyselmali tablolarında bağlıortaklığın yatırım maliyeti.

Nihai taslak 2007’nin Şubatayında yayınlanmıştır.

Değişikliğin 2007’nin ikinciyarısında yapılmasıbeklenmektedir.

UFRS 2’dekideğişiklik

Hak ediş şartları ve iptaller Nihai taslak 2006’nın Şubatayında yayınlanmıştır.

Nihai değişikliğin 2007’ninikinci çeyreğinde yapılmasıbeklenmektedir.

Kiralamalar* Bu projenin amacı,kiralama işlemlerininmuhasebeleştirmesinivarlıklar veyükümlülüklerin kavramsalçerçevedeki tanımları iledaha tutarlı bir halegetirmektir.

Tartışma bildirisinin 2008yılında yayınlanmasıplanlanmıştır.

79


Emeklilik SonrasıSağlananFaydalar(emeklilik maaşıdahil)

Bu proje aşağıdakileri kapsar:

• UMS 19’a yönelik 4 yıl içindetamamlanması hedeflenen bazıdeğişiklikler.

• FMSK çerçevesinde emeklilikmaaşlarının muhasebeleştirilmesiile ilgili mevcut yöntemin kapsamlıolarak incelenmesi.

Bu konuyla ilgiliaraştırmaçalışmalarınabaşlanmıştır.

Satılabilir FinansalAraçlar

Bu projenin amacı, ihraç edendekalan payın gerçeğe uygun değerioranında satılabilir olan finansalaraçların, özkaynak olaraksınıflandırılması için gereklikriterlerin belirlenmesidir.

Nihai taslak2006’nın Haziranayındayayınlanmıştır.

Nihai standardın2007’nin ilkyarısındayayınlanmasıbeklenmektedir.

İlişkili TarafAçıklamaları

Bu projenin esas amacı aşağıdabelirtilenlere yöneliktir:

• Önemli derecede devletmülkiyetine sahip olanişletmelerin, benzer işletmelerleişlem yapması durumunda UMS24 kapsamında açıklanmasıgerekenler

• İlişkili taraf tanımında yapılmasıgereken değişiklikler

Nihai taslak2007’nın Şubatayındayayınlanmıştır.

Nihai standardın2007’nin sonçeyreğindeyayınlanmasıbeklenmektedir.

Gelirlerin Kaydı* Bu proje aşağıda belirtilenlereyöneliktir:

• Gelirin ne zaman mali tablolarakaydedileceğinin belirlenmesiyleilgili genel ilkeler

• Bir kalemin yükümlülük tanımınıkarşılayıp, karşılamadığı ve eğerkarşılıyorsa, mali tablolarda buyükümlülüğün kayda alınmakriterleri.

• Özkaynak ile yükümlülükarasındaki ayırım.

Tartışma bildirisinin2007’nin ikinci yarısındayayınlanması beklenmektedir.

Nihai taslağın2008 tarihindeyayınlanmasıbeklenmektedir.

80


Küçük ve OrtaBüyüklüktekiİşletmeler İçinUFRS

Bu projenin amacı, küçük ve ortabüyüklükteki işletmeler için birUluslararası Finansal RaporlamaStandardı oluşturmaktır.

Nihai taslak2007’nin Şubatayındayayınlanmıştır.

Nihai standardın2008’in ilkyarısındayayınlanmasıbeklenmektedir.

Konu Mevcut Durum

Bilanço DışıBırakma*

• Araştırma bildirisi oluşturulmaktadır.

FinansalAraçlar:Kapsamlı Proje*

• Finansal tablo kullanıcılarının gerçeğe uygun değerhakkındaki ihtiyaçları ile ilgili anket 2006’nın Mart ayındayayınlanmıştır.

Maddi OlmayanDuranVarlıklar*

• İşletme birleşmesi yoluyla elde edilenler dışında, satınalınan ya da işletme içinde yaratılan maddi olmayan duranvarlıkların muhasebeleştirilmesi ve ölçümüne yönelik tutarlıbir yaklaşım geliştirmek.

• Araştırma bildirisi hazırlanmaktadır.

MadencilikSanayi

• Amaç rezervlerin ve kaynakların tahminini, başlıcaraporlama kanunlarını etkileyen faktörlere ve madenciliksanayiinde kullanılan sistemlerin sınıflandırılmasınaodaklanmaktır.

• Bu konuyla ilgili olarak bir grup ulusal standart belirleyicibir tartışma bildirisi oluşturmaktadır.

YüksekEnflasyonluEkonomiler

• Bu konuyla ilgili olarak bir grup ulusal standart belirleyicibir tartışma bildirisi oluşturmaktadır.

YönetiminAçıklamaları

• Ekim 2005’te UMSK, Yönetimin Açıklamalarına ilişkinülkeler bazında yasal raporlama zorunluluklarının yerinialacak global bir standart yayınlama konusunda birtartışma bildirisi yayınlamıştır.

Ölçüm Amacı • UMSK, Kanada Muhasebe Standartları Kurulu’nun Ekim2005’te ilk kayda alımdaki ölçüm ile ilgili olarak hazırladığıtartışma bildirisini yoruma açmıştır.

• Şu anda bu konu, UMSK’nın Kavramsal Çerçeve ile ilgiliprojesindeki Ölçüm aşamasının bir parçasıdır.

rjphÛå¼å=Ñ~~ä=~ê~şí¼êã~=âçåìä~ê¼

* FMSK ile yakınlaşma projesi

81

vçêìãä~ê=

UFRYK (IFRIC) Yorumları

Aşağıda belirtilen yorumlar 2004 yılından, 31 Mart 2007 tarihine kadar UluslararasıFinansal Raporlama Yorumlama Komitesi (UFRYK) tarafından yayımlananyorumlardır:

• UFRYK 1 Hizmetten Çekme (Yedeğe Çekme), Restorasyon ve Benzeri MevcutYükümlülüklerdeki Değişiklikler

• UFRYK 2 Üyelerin Kooperatif İşletmelerdeki Hisseleri ve Benzeri Finansal Araçlar

• UFRYK 3 İptal edilmiştir.

• UFRYK 4 Bir Anlaşmanın Kiralama İşlemi İçerip İçermediğinin Belirlenmesi

• UFRYK 5 Hizmetten Çekme, Restorasyon ve Çevre Rehabilitasyon FonlarındanKaynaklanan Paylar Üzerindeki Haklar

• UFRYK 6 Özel Bir Piyasaya Katılımdan Doğan Yükümlülükler - Atık Elektrikli veElektronik Aletler

• UFRYK 7 UMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama StandardıKapsamında Düzeltme Yaklaşımının Uygulanması

• UFRYK 8 UFRS 2 Standardının Kapsamı

• UFRYK 9 Saklı Türevlerin Yeniden Değerlendirilmesi

• UFRYK 10 Ara Dönem Finansal Raporlama ve Değer Düşüklüğü

• UFRYK 11 UFRS 2-Grup İçi ve İşletmenin Geri Satın Alınan Kendi Hisselerine İlişkinİşlemler

• UFRYK 12 İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları

SYK (SIC) Yorumları

Aralık 2003’te uygulamaya konulan UMS standartlarına dair yapılan düzeltmeler ileaşağıdakiler dışındaki bütün SYK yorumları yürürlükten kaldırılmıştır. 1997-2001tarihleri arasında yayınlanan aşağıdaki SYK yorumları halen geçerlidir:

• SYKT 7 Euro’nun tanıtımı

• SYKT 10 Devlet Yardımları – İşletme Faaliyetleri ile Özel Bir İlişkisi Bulunmayanlar

• SYKT 12 Konsolidasyon - Özel Amaçlı İşletmeler

82

• SYKT 13 Ortak Kontrol Edilen İşletmeler – Ortak girişimciler tarafından yapılanparasal olmayan katkılar

• SYKT 15 Faaliyet Kiralamaları – Teşvikler

• SYKT 21 Gelir Vergisi – Yeniden değerlenen amortismana tabi olmayan varlıklarıngeri kazanımı

• SYKT 25 Gelir Vergisi – İşletmenin veya Hissedarlarının Vergi StatüsündekiDeğişiklikler

• SYKT 27 Yasal Açıdan Kiralama Görünümündeki İşlemlerin ÖzününDeğerlendirilmesi

• SYKT 29 Açıklama – İmtiyazlı hizmet anlaşmaları

• SYKT 31 Hasılat - Reklam Hizmetleri İçeren Takas (Barter) İşlemleri

• SYKT 32 Maddi Olmayan Duran Varlıklar – Websitesi maliyetleri

UFRYK’nin Gündemi Kapsamında Olmayan Kalemler

UFRYK’nin, önce gündemine almayı düşündüğü, ama daha sonra vazgeçtiği yaklaşık100 adet konuyu www.iasplus.com adresinde bulabilirsiniz. UFRYK, bu konularınneden gündem kapsamına alınmadığı ile ilgili durumları açıklamıştır. Bu açıklamalar,içerik olarak, UFRS’nin uygulanmasına yardımcı olmaktadırlar. Bu konuya ilişkinlisteye www.iasplus.com/ifric/notadded.html adresinden ulaşabilirsiniz.

UFRYK’nin Kanuni Süreci

IASC Vakfı mütevellileri, Uluslararası Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi (IFRIC)için Kanuni Süreç Rehberi’ni Şubat 2007 tarihinde yayınladı. Bu rehbere, UMSK’ninwww.iasb.org websitesinden ulaşabilirsiniz.

UMS ve UFRS’ye ilişkin yorumlar, 2002 yılında Standart Yorumlama Komitesi(SYK)’nin yerini alan Uluslararası Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi(UFRYK) tarafından yayınlanmaktadır. Yorumlar, UMSK’nın uyulması zorunluolan yayınlarıdır. Bundan dolayı, mali tablolar her bir uygulanabilir standart veyorumun tüm gerekliliklerini karşılayamadıkları durumda, Uluslararası FinansalRaporlama Standartlarına uygun olarak tanımlanamazlar.

83

rcovhÛó~=�äáşâáå=jÉîÅìí=dΩåÇÉãhçåìä~ê¼

Standart Konu Mevcut Durum

UMS 11İnşaatSözleşmeleri

Sözleşmeleri Birleştirme veBölümlere Ayırmaya İlişkinKriterler

Faal

UMS 17KiralamaSözleşmeleri

Geri Satın Alım Hakkı İçerenSatış ve Geri Kiralama İşlemleri

Şarta Bağlı Kiralamalar

Faal

Yıllık Gelişmeler projesinedahil etmek amacıylaUMSK’ya başvurulmuştur.

UFRYK uygulamadaçeşitliliğin olmadığısonucuna varmıştır.

UMS 18Hasılat

Müşteri Bağlılık Programları

Acenta Sözleşmeleri’ninBelirlenmesiyle İlgili Rehber

Gayrimenkul Satışları

D20 adlı bir taslak Yorumyayınlandı.

Faal

Faal

UMS 19PersoneleSağlananFaydalar

Azaltmalar ile Geçmiş HizmetMaliyeti Arasındaki Ayırım

Çok Sayıda İşverenin DahilOlduğu Planlardan Muafiyet

Çalışanlara Sağlanan Faydalarve Aktüeryal VarsayımlardakiDeğişiklikler

Asgari Fonlama GerekliliklerininVarlık Tavanına Etkisi

Tanımlanmış Fayda veTanımlanmış Katkı PlanlarıArasındaki Ayırım

Faal

D6 adlı bir taslak Yorumyayınlandı. Faal değildir.

Faal

D19 adlı bir taslak Yorumyayınlandı.

UMS 19’un değiştirilmesiile ilgili projenin bir parçasıolması için UMSK’yabaşvurulmuştur.

84

Standart Konu Mevcut Durum

UMS 21 KurDeğişimininEtkileri

Net Yatırımın Finansal RiskeKarşı Korunması

Faal

UMS 27Konsolide veBireysel MaliTablolar

Kontrolün bir SaklamaKurumunda Olması

UMSK, bu konuyuKonsolidasyon projesininbir kısmı olarak gözönünde bulundurmaktadır.

UMS 38MaddiOlmayanDuranVarlıklar

Katalog ve Diğer ReklamMaliyetleri

Faal

UMS 39FinansalAraçlar:Muhasebeleştirme veÖlçme

Finansal Riske Karşı KorunmaMuhasebesine Uygun OlanRiske Maruz Kalan KısmınBelirlenmesi

Menkul Kıymetleştirmeler –Finansal Varlık GruplarınınBilanço Dışı Bırakılması

Faal

Faal

UMS 41Tarım

Gerçeğe Uygun Değer Yıllık Gelişmeler projesinedahil etmek amacıylaUMSK’ya başvurulmuştur.

85

aÉäçáííÉ=rcop=ÉJÉğáíáãäÉêá=E�åÖáäáòÅÉF

Deloitte, Uluslararası Finansal Raporlama standartlarının internet üzerindenöğrenilmesine yardımcı olacak eğitim materyallerini ücretsiz olarak sunmaktadır. TümUMS ve UFRS standartlarına ilişkin modüller mevcuttur, UMS 32. ve 39. standartlarıüç modülden oluşmaktadır.

Her modül, boyutu 4 mb ile 6 mb arası değişen bir zip dosyasından oluşur. Bu ziptekidosyalar bilgisayarınızdaki bir klasöre yüklenebilir.

Modülleri yüklemeden önce, karşınıza çıkacak olan uyarı yazısını okuyup, bu yazıyıkabul etmeniz istenecektir. Bu siteye kaydını yaptıranlar internet üzerindeki bumodülleri, yapısını değiştirmeden ve materyallerin telif hakkının Deloitte’ta olmasıkoşulu ile kullanabileceklerdir.

Bu materyalleri yüklemek için, www.iasplus.com, www.denetimnet.net veyawww.deloitteacademy.com.tr adresine gidip ana sayfadaki ampulün üstünetıklayınız.

f^p=mirp=páêâΩäÉêáãáòÉ=^ÄçåÉ=läìå

Deloitte uluslararası finansal raporlama konusundaki gelişmeleri bildirmek amacıylaüç ayda bir IAS Plus adlı bir sirküler yayınlamaktadır. Önemli bildiriler ve öneriler ilediğer yeni ve önemli olayları aktarmak üzere özel basımlar da yayınlanmaktadır.Bunlara ek olarak, sirkülerin yayımlanma dönemleri arasındaki önemli haberler için e-bilgi de gönderilmektedir.

Bu sirkülerin ve e-bilgilerin adresinize ulaşmasını istiyorsanız, www.iasplus.comadresindeki IAS Plus websitesinin ana sayfasını ziyaret ederek, abone olunuz.

Ayrıca IAS Plus sirkülerinin elektronik kopyalarına www.iasplus.comadresinden ulaşabilirsiniz.

86

aÉäçáííÉ=^Å~ÇÉãó

Yeni ekonomik gelişmeler, dünya ticaretindeki rekabetçi ortam, küreselleşme ve yenidüzenlemeler, şirketlerin bünyesinde bu gelişme ve düzenlemeleri takip edebilecekve başarıyla uygulayabilecek uzman profesyonellere ihtiyaç doğmasına nedenolmuştur. Dolayısıyla en önemli kaynak olan insan gücünün eğitimi daha da önemkazanmıştır.

Deloitte Academy olarak bir süredir müşterilerimizin uzman profesyonellerininihtiyaçlarını karşılayacak, pek çok alanda yetkinliklerini geliştirecek eğitim hizmetlerivermekteyiz.

Deloitte Academy web sitemizi ziyaret ederek UFRS, Vergi, İç Denetim, Basel II, BTDenetimi ve Muhasebe konularında düzenlediğimiz sınıf içi eğitimlerimiz hakkındabilgi sahibi olabilirsiniz. Web sitemiz üzerinden online kayıt yaptırabilir ve şirkete özeleğitim taleplerinizi yine online olarak bize iletebilirsiniz.

Güncel konuların Deloitte’un uzman kadrosu tarafından aktarıldığı ve en sonteknolojinin kullanıldığı interaktif ve/veya arşivden izlenebilen webcast yayınlarınaulaşabilir, Deloitte’un vergi, denetim, danışmanlık gibi hizmetlerine ve farklısektörlere yönelik yayın ve raporlarına ulaşabilirsiniz.

Deloitte Academy websitesi www.deloitteacademy.com.tr adresindehizmetinizde.

87

aÉåÉíáãåÉí

SPK ve BDDK düzenlemeleri, UFRS alanındaki gelişmeler, yasalaşması beklenen yeniTürk Ticaret Kanunu ile birlikte şirketlerin ve denetim profesyonellerinin çalışma usulve esaslarının geçmişte alışılagelen yaklaşımlardan çok farklı olacağı yeni bir dönembaşlamaktadır.

Bu yeni dönemde şirketlerin ve denetim profesyonellerinin her geçen gün hızladeğişen konularda gelişmeleri takip edebilmeleri, düzenlemeler ve uygulamalarhakkında bilgi sahibi olabilmeleri, eğitim ve etkinlikleri izleyebilmeleri, makale veyayınları okuyabilmeleri amacıyla ‘Denetimnet’ hizmetimizi sunmaktayız.

Denetimnet olarak, Kurumsal Yönetim, Denetim Komitesi, İç ve Dış Denetim ve BilgiTeknolojisi Denetimi konularında Deloitte’un bilgi, deneyim, insan ve teknolojikaynaklarını kullanarak hizmet vermekteyiz. Denetimnet sitesini ziyaret ederek bukonulardaki gelişmeleri ve gündemi takip edebilir, uluslararası ve ulusal düzenlemelerhakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Denetimnet web sitemizden, Deloitte yazarları tarafından kaleme alınmış sitekapsamındaki konulara ilişkin makaleleri, basından özel makaleleri ve “DenetimnetBültenleri”ni takip edebilirsiniz. Muhasebe ve raporlama standartları ile uygulamalarıüzerine İngilizce ve Türkçe olarak hazırlanmış yayınlar ve ilgili bağlantılara veBDDK,SPK ve EPDK’nın en son duyurularına erişebilirsiniz.UFRS konusunda interaktif,35 bölümlük ingilizce uzaktan eğitim modülünü bulabilirsiniz. Güncel konularınDeloitte’un uzman kadrosu tarafından aktarıldığı interaktif ve/veya arşivdenizlenebilen webcast yayınlarına ve daha birçok konuda bilgiye ulaşabilirsiniz.

Denetimnet websitesi www.denetimnet.net adresinde hizmetinizde....

88

tÉÄëáíÉ=^ÇêÉëäÉêá

www.iasplus.com adresli websitemizde muhasebe ile ilgili yaklaşık 200 adetlink bulunmaktadır.

Deloitte Touche Tohmatsu

www.deloitte.com

www.iasplus.com

www.denetimnet.net

www. deloitteacademy.com.tr

www.verginet.net

UMSK

www.iasb.org

Standart Belirleyen Ulusal Kuruluşlar

Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu www.tmsk.org.tr

Avustralya Muhasebe Standartları Kurulu www.aasb.com.au

Kanada Muhasebe Standartları Kurulu www.acsbcanada.org

Çin Muhasebe Standartları Kurulu www.casc.gov.cn/internet/internet/en.html

Conseil National de la Comptabilité(Fransa) www.minefi.gouv.fr/directions_services/CNCompta/

Almanya Muhasebe Standartları Kurulu www.drsc.de

Japonya Muhasebe Standartları Kurulu www.asb.or.jp/index_e.php

Kore Muhasebe Standartları Kurulu www.kasb.or.kr/enghome.nsf

Yeni Zelanda Finansal Raporlama StandartlarıKurulu www.icanz.co.nz

İngiltere Muhasebe Standartları Kurulu www.asb.org.uk

Amerika Finansal Muhasebe Standartları Kurulu www.fasb.org

Uluslararası Denetleme ve Güvence Standartları Kurulu

www.ifac.org/iaasb

Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu

www.ifac.org

Uluslararası Menkul Kıymetler Organizasyonu Komisyonu

www.iosco.org

aÉäçáííÉ=e~ââ¼åÇ~

Deloitte Touche Tohmatsu hakkında daha fazla bilgi için lütfenwww.deloitte.com.tr adresine başvurunuz.

Deloitte, İsviçre mevzuatına göre kurulmuş olan Deloitte Touche Tohmatsu, üyefirmaları ve bunların bağlı ortaklık ve iştiraklerini tek tek ya da topluca tanımlar.Deloitte Touche Tohmatsu mükemmelliğe adanmış profesyonel hizmetler sunmayıhedefleyen üye firmalardan oluşan bir organizasyondur. Müşteri memnuniyetineodaklı profesyonel hizmetler yaklaşık 140 ülkede global bir strateji ile yerel olaraksunulmaktadır. Üye firmalarımız ve iştirakleri, denetim, vergi, danışmanlık vekurumsal finansman alanlarında 135.000 çalışanın oluşturduğu büyük bilgi birikimive tecrübeye sürekli erişim olanağı içerisinde, ilgili profesyonel hizmetlerisunmaktadırlar.

Müşterilerimiz arasında dünyanın en büyük şirketlerinin yüzde 80’inden fazlası,birçok büyük ulusal kuruluş, devlet kuruluşları, yerel şirketler ve hızlı büyüyen globalfirmalar yer almaktadır. Sunduğumuz hizmetler, İsviçre’de kurulu Deloitte ToucheTohmatsu tarafından değil, üye firmalar, bağlı ortaklıklar ve iştirakleri tarafındansunulmaktadır. Yasal veya diğer nedenler ile bazı üye firmalar, söz konusuprofesyonel hizmetlerin tamamını aynı anda sunamayabilirler.

Deloitte Touche Tohmatsu ya da üye firmalar, diğer üye firmaların eylem veyayükümlülüklerinden sorumlu tutulamaz. Her bir üye firma “Deloitte”, “Deloitte &Touche”, “Deloitte Touche Tohmatsu”, veya benzeri isimler altında faaliyet gösterenayrı ve bağımsız birer tüzel kişiliktir.

Daha fazla bilgi için:

Alper KuğuKıdemli Müdü[email protected]

Güler BayramKıdemli Müdü[email protected]

DRT Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.

Sun PlazaDereboyu Sok. No:2434398 Maslak, İstanbulTel : 90 (212) 366 60 00Fax : 90 (212) 366 60 10

Armada İş MerkeziA Blok, Kat:7 No:806510 Söğütözü, Ankara Tel: +90 (312) 295 47 00Fax: +90 (312) 295 47 47

Bu yayın hakkında genel bilgi:

Söz konusu materyaller ile içeriğindeki bilgiler, DeloitteTürkiye tarafından sağlanmaktadır ve belirli bir konunun veyakonuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasındanziyade genel çerçevede bilgi vermek amacını taşımaktadır.

Buna uygun şekilde, bu materyallerdeki bilgilerin amacı,muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğertürlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmakdeğildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızdayegane temel olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakimprofesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir.

Bu materyaller ile içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliylesunulmaktadır ve Deloitte Türkiye, bunlarla ilgili sarih veyazımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. Yukarıdakilerisınırlamaksızın, Deloitte Türkiye, söz konusu materyal veiçeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirliperformans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvencevermemektedir.

Deloitte Türkiye, satılabilirlik, mülkiyet, belirli bir amacauygunluk, ihlale sebebiyet vermeme, uyumluluk, güvenlik vedoğruluk konularındaki garantiler de dahil olmak üzere hertürlü zımni garantiden burada feragat etmektedir.

Materyalleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucundaortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bukullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk vesorumluluğu tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. DeloitteTürkiye, söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklıolanlar da dahil olmak üzere) sözleşmeyle ilgili bir dava,kanunlar veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veyaarızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlututulamaz.

Tasarım AEN tarafından yapılmıştır.©2007 Deloitte Türkiye. Her hakkı saklıdır.

Tüm Deloitte Türkiye raporlarına www.deloitte.com.tr, www.verginet.net, www.denetimnet.net,www.deloitteacademy.com.tr adreslerinden ulaşabilirsiniz.

UFRS cep kitapcigi 2007 TR - Muhasebe...

Documents

Transcript of UFRS cep kitapcigi 2007 TR - Muhasebe...