ÜRETİM SİSTEMLERİ 2
-
Upload
lance-miranda -
Category
Documents
-
view
94 -
download
0
description
Transcript of ÜRETİM SİSTEMLERİ 2
![Page 1: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/1.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ 2
![Page 2: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/2.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ• Üretim-Ürün• Sistem• Örgüt• Üretim Sistemi • Tasarım• Değerlendirme
• Çözümleme• Modelleme • Yönetim • Akış-Kuyruk• Benzetim• EĞİLİMLER
![Page 3: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/3.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ
ÜREME(Doğal, kendiliğinden …)
ÜRETME(Bilinçli, Yönlendirme ile …)
ÜRETİM(Belli bir SİSTEM’e göre ..)
![Page 4: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/4.jpg)
ÜRETİMİ• Yapan• Yaptıran• Yararlanan• (Zarar gören)
İNSAN
![Page 5: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/5.jpg)
İNSAN ve ÜRETİM (İnsanı anlamaya çalışmak)İnsan Davranışını Açıklamaya
ÇalışanYAKLAŞIMLAR
•Freud (Sağlıksız yapı), •Pavlov (Şartlı refleks),
•MASLOW (Başarılı kişiler)
![Page 6: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/6.jpg)
MASLOW’unYAKLAŞIMI
•İYİMSER•HİYERARŞİK•İspatlanmış DEĞİL•AMA çok yaygın
![Page 7: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/7.jpg)
MASLOW ve GÜDÜLER
GÜDÜ Bir şeyler yapmaya zorlayan İÇ KUVVET
• Önce en alt düzeyde ihtiyaçlar,Fizyolojik (sıcaklık, hava, su, gıda, …)Güvenlik (yırtıcı hayvan, düşman, …)
• Bunlar karşılanırsa daha üst istekler (Ait Olma-Sevgi, İtibar, …)
![Page 8: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/8.jpg)
Aşkın
Kendiniİfade
Estetik Anlama
İtibarAit Olma-Sevgi
GüvenlikFizyolojik
MASLOW’unİHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİKendine Yetme-Aşma
Kendini Geliştirme
Temel İstekler
![Page 9: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/9.jpg)
GÜDÜLER ve TALEP
• Temel ihtiyaçlar karşılanmalı(Gıda, Giyim, Barınma, …)
• Bunlar karşılanırsa, sıradaha üst (lüks) isteklere gelir.
• Bu da çeşit-çeşit MAL ve HİZMET demektir.
![Page 10: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/10.jpg)
TALEP ve ÜRETİM
•İSTEK duyuluyorsa,•Ödeme gücü varsa,•Ödeme NİYETİ olursa
TALEP
Talep varsa Üretmeye değer
![Page 11: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/11.jpg)
ÜRETİLECEK OLAN NEDİR ?
ÜRÜN (Talebi olan META’)• MAL (ekmek, buzdolabı, motor yağı)
(Gözle görülen, elle tutulan)
• HİZMET (tedavi, savunma, eğlendirme)(Maddi olmayan ancak tatmin sağlayan)
• Hem MAL, hem de HİZMET (hamburger)
![Page 12: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/12.jpg)
ÜRÜN-MAL-HİZMET
MAL HİZMET
Elle Tutulabilir? E H
Tüketici ile 1e1 İlişki H E
Tüketici Katılımı? H E
Tüketim Gecikebilir? E H
Emek Yoğun? H E
Kalite kolay Ölçülür? E H
![Page 13: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/13.jpg)
***ÜRÜN’de 3 Ayrı BOYUT
• Çekirdek Ürün (İhtiyaç karşılama, prestij)
Doyum SağlarEkmek, giyim, otomobil
• Somut Ürün (Tamamlayan Nitelikler)Kalite, şekil, marka, ambalaj
• Zenginleştirilmiş ÜrünGaranti, Satış Sonrası Hizmet
![Page 14: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/14.jpg)
ÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
• Ürünü isteyen kim ?MÜŞTERİ (velinimet)
İÇ ( ! ) ve Dış müşteri veya İmalatçının bizzat kendisi
• Müşteri ne istiyor / ürün nasıl tanımlanır?
ŞARTNAME
![Page 15: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/15.jpg)
TANIM (nasıl olmalı?)
•Efradını cami, (onunla ilgili HERŞEYİ İÇEREN)
•ağyarını mani.(İLGİSİZ HİÇBİR şeye yer
vermeyen)LAF KALABALIĞI DEĞİL !
![Page 16: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/16.jpg)
ÜRÜNÜ KİM TANIMLAR ?
KULLANACAK OlanÖzellikle bir başka malın üretiminde
yararlanacak olan
Fonksiyon NE olacak? (Şartname)
YAPACAK OlanFonksiyon NASIL sağlanacak?
(Tasarım)
![Page 17: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/17.jpg)
ÜRÜN NASILTANIMLANIR?
İSİM (Taraflar aynı şeyi anlıyor mu?)
Ürünün NİTELİKLERİ ÖRNEK (Dosya kağıdı)
• Ölçü A4 (210 x 297 mm)• Kalınlık (Bir m 2 si kaç g ?)• Kalite (1. hamur)• Renk (Beyaz ?)mm, g, 1. hamur nedir? Beyaz nasıl
ölçülür?
![Page 18: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/18.jpg)
ÜRÜN NASIL TANIMLANIR?NİTELİKLER ÖRNEK (Ampul)• Gerilim (220 / 110 / 24 / 6 / 1.5 V)• Güç (10, 20, 30, 60, 100, 500, 1000 W)• Aydınlatma (25, 80, 120 Lümen)• Işık rengi (Sarı, Gün ışığı, 1600 K)• Bağlanacağı yer (Standart, mum,
halojen)
Volt, Watt, Lümen, Kelvin nedir? Duy şekli, ölçüleri? Diğer donanım (balast, starter,vb.)?
![Page 19: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/19.jpg)
MARKALAR STANDARTLAR
Adını vermek yeterli mi?Satıcı- alıcı aynı şeyi mi kast ediyor?
Şöyle yuvarlak, kırmızı bir şey, üstünde benekler var, biraz da yumuşakça dense..
Tanım mı, tasvir mi, bulmaca mı? • Firma (Murat, Etimek, Kola Turka, Kot)• Ulusal (TS 88, DIN, BS, NF, GOST, ASA, JIS)• Uluslar arası (Windows, ISO 9000)
![Page 20: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/20.jpg)
Ürünü Belirtirken,
• Tanımın tanımına uyulmazsa,TASVİR (betimleme) olur.
• Bu da iletişim bozukluğu demektir.(Müşterinin ne istediği,
üreticinin ne vereceği açık değildir)
![Page 21: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/21.jpg)
Tanımlayıcı Belgeler
Standart ve ŞARTNAME, ürünü “açıkça” TANIMLAR !
•Standart genel maksatlı•Şartname ürüne yönelik
![Page 22: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/22.jpg)
Tanımlayıcı Belgeler
• Standart da, Şartname de aynı yapıda belgelerdir.
• Bir ürünü, süreci, yöntemi, uygulamayı ilgililerin anlayacağı şekilde vetaraflar arasında anlaşmazlığa ve tereddüde yer bırakmayacakaçıklık ve kesinlikte tanımlarlar.
![Page 23: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/23.jpg)
Specify: Açıkça belirtmek,• Özellikle ve kesin olarak isimlendirmek,• Belirgin bir özellik atfetmek,• Şart olarak öne sürmek,• Tanımlamak, işaret etmek, göstermek,• Ayrıntılarıyla yazmak,• Listeye özel bir madde olarak koymak.Dar anlamda(KK’da tek bir değer ASL, ÜSL)
![Page 24: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/24.jpg)
Geniş anlamda• Ürünü, • çeşitlerini, • ürünün kendisi ve üretimi ile ilgili • kavramları, terimleri, • malzemesini, yapısını, özelliklerini, • bu özelliklerin nasıl kontrol edileceğini • ve -varsa- diğer istekleri belirten
ayrıntılı belge (ve ekleri)
![Page 25: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/25.jpg)
ŞARTNAME
• ÜRETİM Şartnamesi (İçe yönelik)
• Satın Alma Şartnamesi (Dışa yönelik)-Teknik Şartname– İdari Şartname
• Diğer (Tasarım, deney, bakım, vb)
![Page 26: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/26.jpg)
ŞARTNAME (imalat)
• Tasarımcı NE düşündü ?• Atölye NE yapacak ?
İLETİŞİM ARACI
• Makine parçaları için Teknik ResimMalzeme, biçim, ölçüler, toleranslar,yüzey kalitesi, diğer parçalarla ilgisi
• Yetmezse ayrıca yazılı açıklamalar
![Page 27: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/27.jpg)
ŞARTNAME (Satın alma)
Üretimde (tüketimde) NE kullanılacak?
• Tedarikçileri REKABET’e zorlar,• Sözleşmenin TEMELİ olan belgedir,• Teslim almada ESAS teşkil eder,• Anlaşmazlık halinde DELİL olur.
![Page 28: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/28.jpg)
Şartnamenin Hazırlanması
• Gereksinimin Hissedilmesi • İmkanların Araştırılması • İsteklerin Anlaşılması • Ürün Kavramının Şekillenmesi • Yapma- Satın Alma Kararı
İmalat ya da Satın Alma Şartnamesi
![Page 29: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/29.jpg)
Satın Alma Şartnamesinin Kullanılması
• Piyasa Araştırması• Şartnamenin Hazırlanması• İHALE’ye Çıkma• TEKLİF’lerin Değerlendirilmesi• Tedarikçilerden Biriyle
SÖZLEŞME imzalanması• Teslim Alma• Anlaşmazlık Hali (mahkemelik olma)
![Page 30: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/30.jpg)
ŞARTNAME (Satın alma)Yazarken NELERE dikkat edilir ?
• İstenen NEdir?• Gereken her özelliği açıkça belirt
(Yoksa gelecek ürün işe yaramaz)
• Gerekmeyen hiçbir şeyden bahsetme(Gereksiz yere maliyet artar)
• Tedarikçiyi İMA etme (Ahlaki değil)
![Page 31: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/31.jpg)
Satın alma şartnamesi
• Alınacak üründen NELER bekleniyor? İSTEK ve ÖZELLİKLER
• Beklenenleri sağlayacağı NASIL anlaşılır ?
MUAYENE ve DENEYLER
• Bu ürüne/satın almaya yönelik AYRICA belirtilmesi gereken hususlar var mı ?
MÜTEFERRİK HÜKÜMLER
![Page 32: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/32.jpg)
Her İSTEK-ÖZELLİK içinbir MUAYENE-DENEY
• Malzemenin, deneyin, düzeneğin, yöntemin Standardı VARSA,
• veya bu şartlar başka bir belgede geçiyorsa
TEKRARLAMA, Sadece ATIF’ta Bulun.
![Page 33: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/33.jpg)
• Malzemenin,• Deneyin,• Düzeneğin,• YönteminStandardı YOKSA• Bunlarla ilgili tüm ayrıntıları(Neyle, nasıl, kaç, ne zaman, ne kadar,
vd.)AÇIKÇA belirt.
Bulanık nokta kalmasın !
![Page 34: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/34.jpg)
KONU, KAPSAM, TANIMLAR
• Şartname neden söz ediyor,• neleri içeriyor,• şartnamede geçen terimlerin
tanımı
![Page 35: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/35.jpg)
İSTEK VE ÖZELLİKLERNeler isteniyor,Ürün hangi özellikleri taşıyacak• Görünüş,• ölçü,• malzeme,• kalite,• performans,• duyarlık, vd.)
![Page 36: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/36.jpg)
MUAYENE ve DENEYLERİstek ve Özelliklerin
sağlandığı nasıl anlaşılacak ?•her bir özellik için numune alma,•test düzeneği,•deney prosedürü,•sağlanması istenen değerler,
vb.)
![Page 37: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/37.jpg)
TESLİM ALMA
NİCELİK Kontrolü (Sayma)NİTELİK KONTROILUMuayene-Deney-Test AyrımıKabul Örneklemesi Tek-çok katlı muayene planları (KK
konusu)Tahribat(lı/sız) MuayeneTEHLİKELİ DENEY ! (patlama, zehirlenme, elektrik çarpması)
![Page 38: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/38.jpg)
Muayene-Deney
• Gözle Muayene (hafif dokunmak ?)(Renk, pürüz, döküm hatası)
• Ölçü Kontrolü (kumpas, masdar, vd) (Teknik resme, numuneye göre)
• Çatlak Kontrolü (Ultrason, rontgen,…)• Matalürjik kontrol
(yüzey hazırlama, mikroskop, analiz)• Mekanik deneyler (çekme, sertlik)
![Page 39: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/39.jpg)
Diğer Deneyler (ÖRNEK)Basınca Dayanıklılık Deneyi (Suyla yap)Çalışma basıncının 1.5 kat gibi üstünde
bir basınçta patlamayacak-Hepsini deneme,-Deneneni kullanma (deformasyon)
Sızdırmazlık DeneyiÇalışma basıncında havayla doldur,
-Belli bir süre (24 saat) basınç düşmeyecek-Su dolu kaba daldır (hava kabarcığı
görülmeyecek)
![Page 40: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/40.jpg)
TEST (son ürüne)• Motorun verimi (giren-çıkan enerjiyi ölç)• Otomobilin çarpma testi (kadavrayla)• Radyatörün ısı gücü (ısıl ölçümler)• Klimanın gürültü düzeyi (ses ölçümü)• Şalterin ömrü (100 000 kez aç-kapa)• Tüketim malının sağlamlık testi
(belli bir yükseklikten at)• Çocuk güvenliği testi
(açma-koparma-yutma)
![Page 41: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/41.jpg)
DİĞER ŞARTLAR
Yukarıda belirtilmemiş olan istekler (Özellikle ayrı bir idari şartname yoksa)
• Numune verme, (kendine, imalatçıya, notere)
• Prototip, (önce bir tane yapıp dene)• Teslimat ve ödeme planı, (nakit akışı)• Ambalaj, (sevk ve koruma için)
• Sigorta,• Anlaşmazlık hali (yetkili mahkeme) gibi…
![Page 42: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/42.jpg)
EKLER
• makine parçaları için teknik resimler,• idari şartname,• ürün çeşitlerini belirten listeler,• Diğer şartname ve(ya) standartlar,• numuneler veya• başka belgeler eklenebilir.
![Page 43: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/43.jpg)
ŞARTNAME (Yapısı)
ATIFLARŞartname, başka şartnamelere vestandartlara atıfta bulunabilir• Kapaklar TŞX253’e,• Malzeme TS…’e,• Muayene MIL…’e göre olacak gibi…
![Page 44: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/44.jpg)
Satın alma şartnamesi
• Bu şartname ile alınacak ürün, kendi ürettiğiniz ürünün yapısında yer alacak,
• Hem imalatın sağlıklı yürümesi, hem de ürününüzün performansı için hayati önemi var.
• Bağlanacağı yere uymalı, işlev görmeli, kendisinden beklenenleri yerine getirmeli.
![Page 45: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/45.jpg)
ÜRÜNLE ilgili DİĞER KONULAR
• Ürün yaşam çevrimi (dönemler)• Ürün ağacı (x malzeme listesi)• Değer analizi (gereksiz ayrıntı?)• Ürün karması (miktarlar)
![Page 46: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/46.jpg)
Ürün yaşam çevrimiSatışlarKar
ZamanYatırım
GerilemeOlgunluk
GelişmeGiriş- Tanıtım
Ürün Geliş-tirme
DOYMA
![Page 47: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/47.jpg)
Ürün ağacı• Ürün hangi parçalardan oluşuyor?
(Malzeme Listesi)Hangi Parçadan Kaç Tane?Hangi malzemeden ne miktarda ?)
•+ Hiyerarşik yapı(Nereye Bağlanıyor)
Komple, Alt-komple, Bileşen, Parça
![Page 48: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/48.jpg)
Ürün ağacıA
B C D
E F
D C
0. A
1. B
2. E
2. F
3. D
3. C
1. C
1. D
A.B.F.C
A.C
![Page 49: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/49.jpg)
Değer analizi
•Maliyeti ArttıranAMA
•Değeri ArttırmayanNeler VAR?
Malzeme, öğe (feature), işlemONLARI AT !
![Page 50: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/50.jpg)
Değer analiziYOK ET, DEĞİŞTİR, BİRLEŞTİR•Gereksiz Parçalar,•Pahallı malzemeler,•Faydasız şekil özellikleri,•Dar toleranslar,•Değer katmayan işlemler
![Page 51: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/51.jpg)
Ürün karmasıÜrün yelpazesi
• Hangi üründen KAÇ TANE yapılacak ?DİYET PROBLEMİ
Eldeki MalzemeMevcut İşgücüTezgah Kapasiteleri
k. a.Enb KAR
![Page 52: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/52.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ• Üretim-Ürün• Sistem• Örgüt• Üretim Sistemi • Tasarım• Değerlendirme
• Çözümleme• Modelleme• Yönetim• Akış-Kuyruk• Benzetim• EĞİLİMLER
![Page 53: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/53.jpg)
NESNE ve SİSTEM
• NESNE (object) “ŞEY” demek(Madde veya kavram olabilir)
• SİSTEM (dizge)(Anlamlı bir şekilde
bir araya gelen nesnelerden oluşur).
![Page 54: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/54.jpg)
SİSTEM KURAMI(Bir düşünme şekli)
• Yeni sistem tasarımı veya yeniden yapılanmada yardımcı olabilir,
• Seçeneklerin etkilerini kestirebilir,
• Satışı kolaylaştırır,
• Karar sürecini etkilemez,
![Page 55: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/55.jpg)
SİSTEM KURAMI (Bir düşünme şekli)
• Amaç ortaya koymaz,• Geleceği belirlemez,• Örgütü yapılandırmaz,• Hiçbir şeyin yerini almaz,• Ancak kapsamı
genişletir, derinleştirir,• Yeni boyutlar katabilir.
![Page 56: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/56.jpg)
Alt Sistem-SİSTEM-Süper Sistem
• Doğal SistemAtomaltı-ATOM-Molekülİnce Yapı-Hücre-Doku-SİSTEM-OrganizmaEkoloji-Toplum
• Yapay Sistemİnsan-MakineÇiftlik-Şehir Aşiret-Millet-Uluslar arasıİmalat-Hizmet-Bilişim
![Page 57: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/57.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ• Üretim-Ürün• Sistem• Örgüt• Üretim Sistemi • Tasarım• Değerlendirme
• Çözümleme• Modelleme • Yönetim • Akış-Kuyruk• Benzetim• EĞİLİMLER
![Page 58: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/58.jpg)
MAKSAT (purpose)• Var Olma Sebebi• Raison d’etre, missionCanlılar varlıklarını sürdürmeye
çalışırlar• Düşmandan kaçar• Temel ihtiyaçlarını karşılar• Ölmemeye çalışır• Yerine yeni kuşaklar bırakır
ÖRGÜTLER DE ÖYLE !
![Page 59: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/59.jpg)
ÖRGÜT’lerMAKSATLI
SİSTEMLERdir.
MAKSAT (Var Olma Sebebi)
•KAR•KAMU YARARI
![Page 60: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/60.jpg)
ÖRGÜT-İŞLETME-GİRİŞİM
•Maksatlı Sistem ÖRGÜT•Kar AMACI GÜDEN Örgüt
İŞLETME
İŞLETME ~ GİRİŞİM (Teşebbüs)Interference x Enterprise
![Page 61: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/61.jpg)
İŞLETMEDE ALT SİSTEMLER
•SATIŞ•MALİ İŞLER•ÜRETİM
![Page 62: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/62.jpg)
İŞLETMEDE ALT SİSTEMLER
•İNSAN KAYNAKLARI•LOJİSTİK•AR-GE
![Page 63: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/63.jpg)
İŞLETMEDE ALT SİSTEMLER
•SATIŞ•MALİ İŞLER•ÜRETİM
![Page 64: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/64.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ• Üretim-Ürün• Sistem• Örgüt• Üretim Sistemi • Tasarım• Değerlendirme
• Çözümleme• Modelleme • Yönetim • Akış-Kuyruk• Benzetim• EĞİLİMLER
![Page 65: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/65.jpg)
KARA KUTU GÖSTERİMİ
ÜRETİM SİSTEMİGİRDİ ÇIKTI
![Page 66: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/66.jpg)
Dış ortam
• Birey:Kültür, ihtiyaç, inanç, istek, tahsil,vb.
• Toplum:Kurumlar, kanun, ekonomi, sosyal durum
• Teknoloji:Sanayileşme, yenilikçilik, araştırma
• Devlet:Merkezi, yerel, uluslar arası
![Page 67: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/67.jpg)
İç ortamda ÖrgütlenmeBiçimsel örgütlenme: • Karar verme (planlama + kontrol),• Bilişim sistemi (eşgüdüm + iş bölümü)
Yarı biçimsel örgütlenme: • İş tanımları,• İlişkiler,• Faaliyetler,• Etkileşimler
![Page 68: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/68.jpg)
İç ortamda Örgütlenme
Biçimsel olmayan örgütlenme: • Duygular,• Etkileşimler,• Roller,• Konumlar,• Durumlar• (teamül)
![Page 69: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/69.jpg)
Kuvvet-İç Ortam İlişikisi
Sistemde DENGEiç ve dış darbelerin sönümlenmesi. KARŞILIKLILIK• Birleşen,• eklenen,• çekişen kuvvetler.
![Page 70: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/70.jpg)
GERİ BİLDİRİM(Kendini yönlendirme,
Kararlılık)
DÜZELTME
ÜRETİM SİSTEMİ
GİRDİ ÇIKTI
![Page 71: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/71.jpg)
Ayrıntılı Gösterim
GİRDİ(ÜRETİM FAKTÖRLERİ) Girişim, Bilgi, * Arazi, * İşçilik, * Sermaye, Donanım, Hammadde
DÖNÜŞÜM(SÜREÇLER)
Sürekli,KesikliProjeDiğer
ÇIKTI(ÜRÜNLER)
MAL, Bitmiş ürün Yan ürün AtıkZararlı madde
HİZMET
PLANLAMA ve KONTROL(Bilişim Sistemi)KARAR VERİCİ
![Page 72: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/72.jpg)
GİRDİLERİnsanın• zihni• ruhi ve• fiziki yetenekleri,
Sermaye• hisse,• kredi,• yatırım,• vergi,• bağış
(Fiziki birimlerle veya TL ile ölçülürler)
![Page 73: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/73.jpg)
GİRDİLERle ilgili olarak
İkame:(işgücü sermaye gibi)
Kısa dönemde: • SABİT ve• DEĞİŞKEN MALİYETLER
(Uzun dönemde, hepsi değişir)
![Page 74: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/74.jpg)
ÇIKTILAR Müşteriye ya da topluma
(Mal, hizmet, bilgi, enerji, atık, tatmin)
Standart x Ismarlama(posta, ulaşım, tedavi, gözlük, savunma, vb.)
Birden fazla ürün?
İşin başı ŞARTNAME
![Page 75: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/75.jpg)
ÇIKTILARDİĞER KONULAR•Talep analizi(hangisinden, kaç tane satabiliriz?)
•Prototip (Yapabilir miyiz?, nasıl yaparız?)
•Atık (ÇEVRE Duyarlılığı, yükümlülükleri)
![Page 76: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/76.jpg)
DÖNÜŞÜM:(Yapı, şekil, durum, konum, mülkiyet)
• Sürekli (belli sıraatlama, geri dönme YOK. Bekleme?)
Montaj hattı, kimya, hamburger
• Kesikli (düşük hacim, farklı rota, kafileler)
Atölye, hastane, dişçi
• Proje (tek ürün, büyük kaynak, tek süreç)
İnşaat, yeni ürün
![Page 77: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/77.jpg)
HER DÖNÜŞÜMDE: Görev, akış, stok VAR
• Görev: Girdiyi, çıktıya biraz daha benzetecek değişiklik, eklenti vb.
(değer arttırır)• Akış: Konum değişimi
( malzeme, araç, insan, bilgi)Bilgi akışı (rapor, talimat, kayıt, belge)
• Stok: Görev ve akışın olmadığı durumlar
![Page 78: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/78.jpg)
SÜREÇ:
• görev, • akış ve • stoklar dizisi olarak
AKIŞ DİYAGRAMLARIYLA modellenir.
Üretim Yönetimi+ Teknoloji (Sürece özel) + Yöntembilim (evrensel)
![Page 79: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/79.jpg)
İmalatta AMAÇ
• İstenen işi görecek,• göze hoş gelen, • çevreye zarar vermeyen, • satın alınabilecek (fiyatta), • çok güvenli ve • en yüksek kalitede mallar üretmek
![Page 80: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/80.jpg)
Üretim Sistemi:
Birbiriyle bağlantılı, •GÖREV,•MALZEME,•KAYNAK,•ÜRÜN,•PLAN ve•OLAY kümelerinden oluşur.
![Page 81: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/81.jpg)
Hiyerarşik yapı
• Kuruluş,
• Bölüm,
• İş merkezi,
• Makine
Motor Fabrikası
Dökümhane Talaşlı İmalat Montaj Test
Küçük Tezgah Postası Su Ceketi Grubu
NC Torna
Dik Freze
![Page 82: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/82.jpg)
ÜS Tipleri• Proje: Sadece bir tane yapılacak ürünler
(inşaat, prototip)
• İş*: Tek tek gelen farklı işler(tamir, sipariş)
• Parti: Kafileler halinde üretilen ürünler (dünya üzerindeki en yaygın tip budur)
• Hat: Akış, seri üretim, (otomobil parçaları)
• Sürekli*: Dökme ürünler (çimento,un…)
![Page 83: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/83.jpg)
Süreç Seçimi (ÜRÜN ‘e göre) Proje İş Parti Hat Sürekli
Ürün çeşidi Çok Standart
Sipariş miktarı Tek Büyük
Hacim Tek Yüksek
Ürün değişikliği Yüksek YOK
Siparişe E E Belki H H
Stoğa H H Belki E E
Esneklik Yüksek YOK
Yenilikçilik Ürüne Sürece
En önemli Zaman/Kalite Fiyat
En önemsiz Fiyat Özel İstek
Satılan NE? Yetenek Ürün
![Page 84: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/84.jpg)
Süreç Seçimi (Yatırım-Maliyet
açısından) Proje İş Parti Hat Sürekli
Sermaye Az/Çok Az Yüksek
Ölçek Ekonomisi
Biraz Hiç Çok
Hammadde Stok.
Yeteri Kadar
Planlı
YMM Yüksek Çok Aşırı Az Az
BitmişÜrünStok.
Düşük Yüksek
Malzeme Az/Çok Az Yüksek
İşçilik Yüksek Düşük
Maliyet Düşürme İmkanı
Düşük Yüksek
![Page 85: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/85.jpg)
Süreç Seçimi (Süreç Özelliği açısından) Proje İş Parti Hat Sürekli
Esneklik Esnek Esnek Değil
Ayar Değişken
Çok+Ucuz Az+Pahallı
Kapasite Küçük Büyük
KapisteDeğişm.
Adımlı Yeni Tesis
Teknolojik Yapı
Evrensel GenelMaksat
Tahsisli
Baskın Olan Emek Tesis
İşlem Bilgisi Değişken
Tanımsız Tanımlı
Malzeme Bilgisi
Belli Belirsiz Bilinir
Malz. Aktarma
Değişken
Düşük Yüksek
![Page 86: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/86.jpg)
Süreç Seçimi (Süreç Özelliği
açısından) Proje İş Parti Hat Sürekli
İşlem Kapsamı Geniş Dar
İşlem Kontrol Karmaşık
Ürüne Bağlı
Çok Karmaşık
Sade
Kalite Kontrol Nokta Sistemli
İşlem Süreleri Uzun Kısa
KapsiteTanımı Değişken
Belirli
KapsiteKontrolu
Zor Kolay
Darboğaz Yapısı
Rassal Az+Belli
Darboğaz Yeri Değişken
Sabit
Arıza Etkisi Değişken
Az Muazzam
![Page 87: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/87.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ•Üretim-Ürün•Sistem•Örgüt•Üretim Sistemi •Tasarım•Değerlendirme
•Çözümleme•Modelleme •Yönetim •Akış-Kuyruk•Benzetim•EĞİLİMLER
![Page 88: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/88.jpg)
Bir şey(ler) üretin ve maliyetinin üzerinde bir fiyatla satın.
Bir İŞLETMENİN KURULMASI ve YÖNETİLMESİ için SADECE bunları bilmeniz yeterlidir.
TABii, Birkaç Milyon KÜÇÜK AYRINTI ile Birlikte
![Page 89: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/89.jpg)
İŞLETMENİN KURULMASI
•İŞLETME Fikrinin Doğuşu•Ön araştırma•Yapılabilirlik (fizibilite)
•Proje•Gerçekleştirme•Üretime Geçme
![Page 90: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/90.jpg)
Üretim Sistemlerinin TASARIMI
PLANLAMASÜREÇLER
TASARIM SİSTEMLER
![Page 91: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/91.jpg)
Planlama-BelirlemeSTRATEJİ’yi Belirle
Üretim Hacmini
Belirle Malzemeyi Planla
Kapasiteyi Seç
TEDARİK ET
İMAL ETTASARLA
(Ürün)GELİŞTİR
DENE(Test)
Süreci Planla
SEVK ET
![Page 92: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/92.jpg)
TASARIM• Problemleri tanımlama,• Amaçları belirleme,• Çözüm yolları geliştirme,• Bu yolları değerlendirme,• Birini benimseme,• Ayrıntılı tasarım
Üretim Sistemi GeliştirmeTasarım+Uygulama
![Page 93: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/93.jpg)
TASARIM
• Mevcut sistemin planlanıp kontrolüKaynakların günü gününe izlenmesi
• Yeni bir sistemin kurulmasıSabit kaynaklara ve
kısıtların giderilmesine yönelik
![Page 94: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/94.jpg)
TASARIM=Seçim
KAVRAMSAL DÜZEYDE
• İlkeler• Otomasyon
Düzeyi• Malzeme Akışı• Örgütlenme şekli
AYRINTI DÜZEYİNDE
• Tedarikçiler• Donanım• Süreç
![Page 95: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/95.jpg)
MEVCUT-İYİLEŞTİRİLMİŞ-YENİ
Mevcut Sistem (Hiç değişiklik yok)
İyileştirilmiş Sistem Bir miktar teknik tadilat (yeni sisteme göre az)
Yeni Sistem• Yoğun teknik tasarım (donanım, yerleşim, akış)• Örgütlenmede tekniğe paralel değişiklikler• Önceki deneyime dayanmayan yeni bir tesis
![Page 96: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/96.jpg)
TASARIM YAKLAŞIMLARISanayide (Deneme-Yanılma) AKADEMİK YAKLAŞIMLAR
Kısmi Kuramlar• Kaynak Tahsisi• Yerleşim
Düzenlemesi• Akış Düzenleme• Tampon Kapasite
Planlaması
Bütünleşik Kuramlar
• Stratejik Planlama• Teknik-Yöntem
Kümeleri (JIT,CIM,TPM)
• Tasarım Felsefeleri (Yalın, Çevik, Esnek Üretim)
• Sistem Mühendisliği
![Page 97: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/97.jpg)
ÜS TASARIMında sorulacak sorular
• HANGİ tezgâhları seçeyim?(Sık arıza yapan, ucuz) ya da (Seyrek arızalı, pahalı)
• KAÇ tezgâh kullanayım?(Tek ve büyük) ya da (Çok sayıda ve küçük)
• Tezgâhları NASIL düzenleyeyim?(Akış hattı, İş atölyesi, İkisinin arası)
• TAMPON düşüneyim mi?(Kaç tane, nerelere, ne büyüklükte)
DENETLEME STRATEJİSİ nasıl olsun?(Sabit hızla?, çizelgeye/atölyenin durumuna göre)
![Page 98: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/98.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ• Üretim-Ürün• Sistem• Örgüt• Üretim Sistemi • Tasarım• Değerlendirme
• Çözümleme• Modelleme • Yönetim • Akış-Kuyruk• Benzetim• EĞİLİMLER
![Page 99: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/99.jpg)
Değerlendirmede GENEL Ölçütler
•Kapasite:Bir zaman aralığındaki üretim
miktarı
•Verim(lilik):Çıktının değeri / Girdinin değeri >1 ?
•Kar(lılık): Kar / Yatırım Miktarı
![Page 100: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/100.jpg)
Değerlendirmede GENEL Ölçütler
•Etkinlik: Gerçekleşen x Planlanan Vaktindelik, Kalite, Miktar
•Esneklik,•Yenilikçilik,•Katılımcılık,•Rekabetçilik,• İş Hayatının Kalitesi
![Page 101: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/101.jpg)
TEKNİK Ölçütler
• Üretim hızı (Hü)(birim zamanda kaç ürün çıkıyor?)
• Üretim Tedarik Süresi (ÜTS)(içeride ne kadar kalıyor)
• Yarı Mamul Miktarı (YMM)(içeride kaç parça var?)
![Page 102: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/102.jpg)
Başarı Parametreleri (Akış tipi )
Akış demek:• Tezgahlar ARDIŞIK yerleşmiş ve
– Bazı tezgahlar atlanabilir– Geri dönüşler olabilir
• Hareket EŞZAMANLI demektir.
![Page 103: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/103.jpg)
Başarı Parametreleri (Akış tipi )
• (Satın Almada) Tedarik Süresi• Üretim Tedarik Süresi (İmalatta)
ÜTSTezgah sayısı: nm
Enbüyük İşlem Süresi: Teo
İletim Süresi:Til
Akış tipi üretimde• ÜTS = nm (Teo+ Til )ÜTS = 3*(5 + 2) = 21[dk]3 2 5 2 4
T01
T03
T02
Teo
Til
![Page 104: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/104.jpg)
İşlem süresinin (To) bileşenleri:
• İşleme süresi Tm
(kesici takımın parça ile temas ettiği süre)
• Aktarma süresi Th
(parçanın bağlanması, sökülmesi için geçen süre)
• Takım aktarma süresi Tth
(kesici ucun parçaya yaklaşması, uzaklaşması için geçen süre)
• To = Tm + Th + Tth
![Page 105: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/105.jpg)
Bir önceki örnekte 5[dakika] sürenen uzun işlem gerçekte3 bileşenden oluşmakta:
1. Malzemenin Aktarılması• tezgaha bağlama ve sökme
2. Takımın aktarılması• parktan başlangıca,
• 3 kez boşa alıp başlangıca,• parka alma
3. İşleme (takım ve parça arasında fiili temas)
• 3 paso
![Page 106: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/106.jpg)
MALZEME AKTARMA
• Parçanın tezgaha bağlanması: 50[saniye]
• Parçayı tezgahtan sökme: 10 [saniye]
Toplam aktarma süresi:
Th = (50 + 10) / 60 = 1[dak]
![Page 107: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/107.jpg)
TAKIM AKTARMA
• Kalemin başlangıç noktasına gelişi: 30[saniye]
• Her paso sonunda kalemin boşa alınıp başa getirilmesi: 20 [saniye]
• Üçüncü pasodan sonra kalemin bekleme noktasına alınması:
30[saniye]Toplam takım aktarma süresi:
Tth = (30 + 3*20 + 30) / 60 = 2[dak]
![Page 108: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/108.jpg)
İŞLEME ve İŞLEM
• Her paso için 40[saniye] talaş kaldırma süresi
• Toplam işleme süresi: Tm = (3*40) / 60 = 2[dak]
• İŞLEM Süresi: To = Th + Tth + Tm = 1 + 2 + 2 =
5[dak]
![Page 109: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/109.jpg)
Başarı Parametreleri (Parti tipi)
Tezgah indisi: i=1, 2,…, nm
Ayar Süreleri: Tsui
Parti Büyüklüğü: Qİşlem Süreleri: Toi
İşlem Dışı Süreler: Tnoi
Parti tipi üretimde
• ÜTS = ( Tsui+ Q Toi + Tnoi )
1
2
34
5
6
7
8
![Page 110: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/110.jpg)
ÖRNEK:
Üretim hızı 2[pç/saat] olan bir parça için,yarı mamul miktarı,180 [pç] olarak belirlenmiştir. Parti büyüklüğü Q=10[pç/pt] dir. Hazırlık ve işlem süreleri deyandaki çizelgede verilmektedir.• Bu ürün için
ortalama işlem dışı süreyi (Tno) hesaplayın.
İşlem
No
Tsu To
[saat/pt] [dak/pç]
1 1.5 52 2.0 63 2.5 74 0.5 3
![Page 111: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/111.jpg)
ÇÖZÜM:
ÜTS, 2 ayrı yoldan hesaplanıp, eşitlenirse:
ÜTS = YMM / Hü = 180 [pç] / 2[pç/saat] = 90[saat]Diğer yandan:• ÜTS = Tsui+ Q Toi + Tnoi
• ÜTS = (1.5+2.0+2.5+0.5) + (10/60)(5+6+7+3) + Tnoi
İki değer eşitlenirse:• ÜTS = 10 + Tnoi = 90
Tno = (90 – 10) / 4 = 20[saat]
İşlemNo
Tsu To
[saat/pt] [dak/pç]
1 1.5 5
2 2.0 6
3 2.5 7
4 0.5 3
![Page 112: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/112.jpg)
Başarı Parametreleri (Ortalama Değerler)
Ortalama Tezgah Sayısı: nm
Ortalama Ayar Süresi: Tsu
Ortalama Parti Büyüklüğü: QOrtalama İşlem Süresi: To
Ortalama İşlem Dışı Süre: Tno
Ortalama Değerler için:
ÜTS = nm ( Tsu + Q To + Tno )
Her Tezgah için
•Ayarlama | hazırlama
•Q adet parçayı işleme
•Bekleme | TaşımaBunlarıTezgah Sayısı kadar TEKRARLA
![Page 113: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/113.jpg)
ÖRNEK:
Banyo armatürleri yapan bir atölyede,karakteristik bir parça5 işlemden geçerek150’lik partiler halinde üretilmektedir. • Ortalama ayar süresi: Tsu = 12[dak/pt],• Ortalama işlem süresi: To = 2[dak/pç] dır.• Bir partinin
iki tezgah arasında taşınmak veya boş durmakla geçirdiği ortalama süre de:
25[saat/pt] olarak tahmin edilmektedir.
![Page 114: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/114.jpg)
Bu durumda bir parti malın atölyeye girdiği andan bitmiş ürün olarak çıktığı an arasında geçen süre ne kadardır?
ÜTS = nm ( Tsu + Q To + Tno )
ÜTS = 5 (12 / 60 + 150*2 / 60 + 25) =
151 [saat] 1[ay]
![Page 115: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/115.jpg)
Başarı Parametreleri
Üretim hızı birim zamanda hattan çıkan parça sayısı
• Bir partinin bir tezgahta harcadığı süre:
Tsu + Q To
veya (Tsu + Q To ) / (1-q) (q:ıskarta oranı)
1 parça için: Tü = (Tsu +Q To) / { Q (1 - q) }
• Tersi, ÜRETİM HIZI Hü = 1 / Tü
![Page 116: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/116.jpg)
ÖRNEK:Önceki ÜTS Örneğinde,
parti büyüklüğü (Q = 10) 10 kat artarsa,
ilk tezgahtaki (Tsu=1.5[saat], To =5[dak])
üretim hızı (Hü) kaç kat artar?
![Page 117: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/117.jpg)
ÇÖZÜM:Tü = (Tsu + Q To) / [Q ( 1 – q ) ]
(Bozuk parça oranı q = 0)
• Tü = (1.5 * 60 + 10 * 5) / 10 = 14[dak / pç]• Hü = 1 / Tü = 1 / 14 [pç / dak]
• Tü’ = (1.5*60 + 100 * 5) / 100 = 5.9[dak / pç]
• Hü’ = 1 / Tü = 1 / 5.9 [pç / dak]
Artış: 14 / 5.9 = 2.37 kat
![Page 118: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/118.jpg)
Başarı Parametreleri• Kapasite: K = W ∙ Sw ∙ h ∙ Hü
Her ürün nm tezgahtan geçerse:
K = W ∙ Sw ∙ h ∙ Hü / nm
• KKO = U = Çıktı / K • Yararlanabilirlik: (AAOZ - OTS) / AAOZ
• YMM = { (K ∙ U) / (Sw ∙ h ) } * ÜTS (1.Kanun)
• ÇTS = W ∙ U { Q ∙ To / ( Tsu+ Q ∙ To ) }
• YMO = YMM / ÇTS (50:1 !),
• SO = ÜTS / (nm ∙ To) (20:1 !)
![Page 119: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/119.jpg)
ÜTS’nin Maliyeti ve YMM
Mm
Maliyet
MoTü+Mno
Tsu+QTo+Tn
o
Zaman
ÜTS
( MoTü+Mno)
![Page 120: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/120.jpg)
ÜTS’nin Maliyeti ve YMM
Zaman
Mm
ÜTS
nm ( MoTü+Mno)
Elde Tutma Maliyeti
Maliyet
ÜTS sonunda erişilen maliyet:
M1 = nm ( MoTü+ Mno)
t
![Page 121: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/121.jpg)
ÜTS’nin Maliyeti ve YMM
• ÜTS sonunda erişilen maliyet:M1= nm ( MoTü+Mno)
• t anındaki toplam maliyet: Mm + M1 t / ÜTS
ve h = faiz oranı + ambarlama maliyeti
Mpç= Mm + M1 + 0
ÜTS
[Mm+ (M1 t / ÜTS)] h dt
Mpç = Mm + M1 + [(Mm + M1 / 2) h (ÜTS)]
![Page 122: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/122.jpg)
ÜRETİM SİSTEMLERİ• Üretim-Ürün• Sistem• Örgüt• Üretim Sistemi • Tasarım• Değerlendirme
• Çözümleme• Modelleme • Yönetim • Akış-Kuyruk• Benzetim• EĞİLİMLER
![Page 123: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/123.jpg)
ÜRETİM: Girdi ile Çıktı arasındaki ilişkidir.
ÜRETİM (DÖNÜŞÜM) FONKSİYONU: Ç = f(G) {Gidiler: G1, G2, ... ,Gn },
Kısa dönemde: G1 SABİT, diğerleri değişken olabilir.
(Alan sabit, yeni adam al üretim artar).
Uzun dönemde, HEPSİ DEĞİŞKEN (!)
![Page 124: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/124.jpg)
SABİT Maliyetler ve ÖLÇEK EKONOMİSİ
BÜYÜME (Üretim Artışı)
• Daha çok üretim Sabit maliyetlerin daha çok ürüne
dağıtılması • Birim Maliyetlerin düşmesi
Kar ve Rekabet Gücünün Artması
![Page 125: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/125.jpg)
AZALAN KAZANÇLAR KANUNU
(Kazanç Artışı önce hızlı, sonra yavaş)
• Uzun dönemde ölçekli dönüş• Dönüş ölçeği (sabit, artan, azalan)
BÜYÜME SONSUZA KADAR DEĞİL (!)• Hem talep, teknoloji, yönetim sınırlı,• Hem de bir doyma noktası var
(Azalan Kazançlar Kanunu)
![Page 126: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/126.jpg)
Üretim Fonksiyonu fikri
Örgütlerintasarımı,işletilmesi,planlanması vekontrolü için iyi bir araçHer ölçekte uygulanabilir
(İş, bölüm, süreç, örgüt)
![Page 127: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/127.jpg)
ÜRETİM FONKSİYONU MODELLERİ
Y = f(K, L) (Genel)Y = Enk( K / k, L / ℓ)
Sabit katsayılı (Leontief)Y : Üretim, K : Sermeye, L : Emek, k : 1 [birim] üretim için gereken
sermeye, ℓ : 1 [birim] üretim için gereken emek,
![Page 128: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/128.jpg)
ÜRETİM FONKSİYONU MODELLERİ
Y = a K L Cobb-Douglas (Wicksel)
Y = [ K(-1)/ L(-1)/ ] /(-1)
(Sabit ikame esnekliği)
a=ao e ct : Teknolojinin zamanla gelişmesi,
ao ve c : Sabit,t : Zaman, ve : Sermaye ve emek esnekliği (+=1), ve : Teknolojik durum parametreleri, : İkame esnekliği sabiti
![Page 129: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/129.jpg)
ÜRETİM FONKSİYONU, teknolojiye bağlı !.
• Aynı ürün, farklı süreç, makine ve yöntemle ve hatta bazı girdilerin ikamesiyle üretilebilir.
Karmaşık yönetim kararları !
Hangi üretim fonksiyonu kullanılacak?Girdilerin elde edilebilirliği?
![Page 130: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/130.jpg)
TEKNOLOJİ
Fikirler,buluşlar,teknikler,yöntemler,malzemele
r
![Page 131: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/131.jpg)
TEKNOLOJİ Değişimi
Gözden geçirme, yeniden
düzenleme,ekleme, - çıkarma,yerine koyma
Üretkenliği arttırma fırsatı (!)
• Maliyet düşürme,• ürün geliştirme, • rakibe karşılık
verme,• süreç iyileştirme,• akış
düzgünleştirme,• hizmet iyileştirme,• vb.
![Page 132: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/132.jpg)
Üretim ve ÜRETKENLİK Ekonomik başarının anahtarı
Örgütün kıt kaynakları kullanma becerisi(İşçi, Firma, Sanayi Dalı ve Ülke’nin de)
Örgütün zaman boyunca değerlendirilmesi için
Bir zaman aralığında, belli bir çıktı için, ne kadar girdi gerekiyor? (sürekli iyileşme)
![Page 133: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/133.jpg)
Üretkenlik: İşgücünün verimliliği,
Yönetimin etkinliği,
Teknolojinin düzeyinin– Mekanizasyon,– Otomasyon,– Daha iyi araçlar,– Bilgisayar
Sonucu
![Page 134: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/134.jpg)
Üretkenlik Artarsa Enflasyon yavaşlar,Yaşam seviyesi yükselir,Dış rekabet gücü artar.
Üretkenliği belirleyen: Teknoloji, Çalışma yöntemleri, Donanım-işgören seçimi, Yönetim
![Page 135: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/135.jpg)
Üretkenlik problemleri :Finans ve pazarlamadan çok
işletmeye yönelikSebepten çok sonuçBuzdağının altında örgütün yapısal
ve stratejik problemleri (Stratejik KONUM)
Stratejik probleme, stratejik çözümBir örgütteki karar düzeylerinin
bütünleştirilmesi çok önemlidir. (Aşırı irilik, dağıtılmış yapı)
![Page 136: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/136.jpg)
Üretkenlik ölçümüAdam-saat çok kullanılan bir birim(1 Adam-saatle kaç TL’lik mal üretiliyor?)
Yıllık kazançlar :Konjüktüre, Teknolojik atılımlara,Hükümet politikaları,Buhranlar, vb. bağlı
Pek fikir vermez.
![Page 137: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/137.jpg)
Üretkenlik ölçümü
Uzun dönemde, Diğer örgüt, Sanayi dalı ve Ülkelerle karşılaştırmak gerekir.
Yıldan yıla % kaç artış? kaynak tasarrufu
![Page 138: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/138.jpg)
Üretkenlik İndeksi
(Makro düzeyde ölçüm için)
Toplam (malzeme + hizmet) Üretkenlik = -------------------------------------------
(İşgücü + malzeme + enerji + sermaye)
TL cinsinden ifade,
Enflasyona göre düzeltme
Alt düzeylerdeki hesaplar çok çeşitli !
![Page 139: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/139.jpg)
Üretkenlik İndeksi
HİZMET Emek yoğunverimlilik artışı ZOR
yoğun sermeye kullanımı, daha iyi usuller,çizelgeleme,yeni araçlar,mekanizasyon,bilgisayarMarifet, işi ek maliyet getirmeden,
daha iyi yapmak !
![Page 140: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/140.jpg)
Daha verimli yöntemler,Azalan israf,Daha iyi örgütlenme,Gelişmiş araçlar,Tempo artışı
ÜRETKENLİĞİ ARTTIRIR !
![Page 141: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/141.jpg)
Öğrenme Eğrisi
• Hemen başlanabilen,
• Yeni öğrenilen,
• Çok tekrarlanan işlerde:
Tekrar arttıkça
VERİMLİLİK de ARTAR
![Page 142: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/142.jpg)
Öğrenme Eğrisi
•Tekrar sayısı 2 katına çıktığında,
•birim başına harcanan süre
•belli bir oranda düşer.
(Bu durum, tesisin uzun dönemdeki kapasitesine de etki eder)
![Page 143: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/143.jpg)
Öğrenme Eğrisiİlk gemi• 100 000 adam-saatle inşa edildiyse, o seriden• İkinci gemi 80 000 adam-saatle,• Dördüncüsü 64 000 adam-saatle inşa
edilebilir.Bu durumda p = 64/80 = 80/100 = 0.8
(öğrenme hızı)
![Page 144: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/144.jpg)
Öğrenme Eğrisi mn = m0 nr
• Burada:n : Üretilen parça sayısı,m0 : İlk parçanın üretiminde geçen süre,
mn : n. parçanın üretimi için gereken süre,r : ℓn p / ℓn 2
• p = %80 öğrenme hızı ve m0 = 100 000 için: r = ℓn 0.8 / 0.693 = - 0.322
3. Gemi: m = 100 000 (3) - 0.322 = 70 200 adam-saat
![Page 145: ÜRETİM SİSTEMLERİ 2](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081417/56812b1f550346895d8f199c/html5/thumbnails/145.jpg)
Öğrenme EğrisiBirim İşçilik
Zaman
Üretim
YOK
Kuramsal Eğri
Gerçek Eğri
Kaldığı yerden devam
UNUTMA Eğrisi(önce hızlı, sonra yavaş)
Atılım
ÖğrenmeDüzlüğü
Doğal Değişkenlik