Ümit Yaşar Oğuzcan’ın Şiir Anlayışı
description
Transcript of Ümit Yaşar Oğuzcan’ın Şiir Anlayışı
Ümit Yaşar Oğuzcan’ınÜmit Yaşar Oğuzcan’ınŞiir AnlayışıŞiir Anlayışı
İçerikİçerik► Ümit Yaşar Oğuzcan Kimdir?Ümit Yaşar Oğuzcan Kimdir?► Şairliğe Ne Zaman Başlamıştır, Örnek Şairliğe Ne Zaman Başlamıştır, Örnek
Aldığı Şairler Kimlerdir?Aldığı Şairler Kimlerdir?► Oğuzcan’ın Şiir Anlayışı Nedir?Oğuzcan’ın Şiir Anlayışı Nedir?► Ümit Yaşar Oğuzcan’ın Eserleri.Ümit Yaşar Oğuzcan’ın Eserleri.► Şiirleri Üzerine Yapılan Eleştiriler.Şiirleri Üzerine Yapılan Eleştiriler.► Şiirlerinin Konuları ve Bunların Şiirlerinin Konuları ve Bunların
Nedenleri?Nedenleri?► Şiirlerinden Örneklerin İncelenmesi (Bir Şiirlerinden Örneklerin İncelenmesi (Bir
Gün Anlarsın ve Gidişin Şiiri)Gün Anlarsın ve Gidişin Şiiri)► KaynakçaKaynakça► Oğuzcan Üzerine Genel DeğerlendirmeOğuzcan Üzerine Genel Değerlendirme► Şiirleri Hakkında ve Kendisi Hakkında Şiirleri Hakkında ve Kendisi Hakkında
TartışmalarTartışmalar
Ümit Yaşar Oğuzcan KimdirÜmit Yaşar Oğuzcan Kimdir ? ?
22 Ağustos 1926’da Tarsus'ta doğdu. Babası Lütfi, annesi 22 Ağustos 1926’da Tarsus'ta doğdu. Babası Lütfi, annesi
Güzide Hanımdır. 1939’da Eskişehir İnkılap Okulunu, 1942’de Güzide Hanımdır. 1939’da Eskişehir İnkılap Okulunu, 1942’de
Konya Askeri Okulunu bitirdi. Basında ilk kez şiirleri Eskişehir Konya Askeri Okulunu bitirdi. Basında ilk kez şiirleri Eskişehir
Kocatepe ve Sakarya Gazetelerinde çıktı (1942). 1944’te şiirleri Kocatepe ve Sakarya Gazetelerinde çıktı (1942). 1944’te şiirleri
İstanbul, Varlık, Büyük Doğu v.b. dergilerde çıkmaya başladı. İstanbul, Varlık, Büyük Doğu v.b. dergilerde çıkmaya başladı.
1946 - Eskişehir Ticaret Lisesini bitirdi. Aynı yıl Ankara ` da 1946 - Eskişehir Ticaret Lisesini bitirdi. Aynı yıl Ankara ` da
Osmanlı Bankasına girerek bankacılığı iş edindi. 1947’de Osmanlı Bankasına girerek bankacılığı iş edindi. 1947’de
Babasının Eskişehir`den Adana`ya nakli üzerine Osmanlı Babasının Eskişehir`den Adana`ya nakli üzerine Osmanlı
Bankasından ayrılarak Adana`da İş Bankasına girdi. İlk kitabı Bankasından ayrılarak Adana`da İş Bankasına girdi. İlk kitabı
İNSANOĞLU basıldı. İNSANOĞLU basıldı.
İlk evliliğini 1948’de Özhan’la yaptı. 1 yıl sonra ilk oğlu İlk evliliğini 1948’de Özhan’la yaptı. 1 yıl sonra ilk oğlu
Vedat dünyaya geldi. Üç yıl sonra ikinci oğlu Lütfi Vedat dünyaya geldi. Üç yıl sonra ikinci oğlu Lütfi
dünyaya geldi. Daha sonrasında ise Ankara`da İş dünyaya geldi. Daha sonrasında ise Ankara`da İş
Bankası Genel Müdürlüğünde göreve atandı. İlk Bankası Genel Müdürlüğünde göreve atandı. İlk
taşlama, rubai ve dörtlüklerini yazmağa başladı. taşlama, rubai ve dörtlüklerini yazmağa başladı.
Ankara'daki atamasından sonra İş Bankası Neşriyat Ankara'daki atamasından sonra İş Bankası Neşriyat
Müdür Yardımcılığına atandı. 1961 yılında Ankara`dan Müdür Yardımcılığına atandı. 1961 yılında Ankara`dan
ve İş Bankasından ayrılarak İstanbul` a yerleşti. Altı ay ve İş Bankasından ayrılarak İstanbul` a yerleşti. Altı ay
Yapı ve Kredi Bankasında çalıştı. Yazarlığa ve yayıncılığa Yapı ve Kredi Bankasında çalıştı. Yazarlığa ve yayıncılığa
başladı. başladı. ÜSTÜME VARMA İSTANBUL, YENİ DÜNYA ÜSTÜME VARMA İSTANBUL, YENİ DÜNYA
REKORU, SAHİBİNİ ARAYAN MEKTUPLARREKORU, SAHİBİNİ ARAYAN MEKTUPLAR adlı kitapları adlı kitapları
yayınlandı. yayınlandı.
İlk şiir plağını çıkardı. Üç kez intiharı denedi fakat İlk şiir plağını çıkardı. Üç kez intiharı denedi fakat
başaramadı. Birçok defa Avrupa gezilerine çıkmış, başaramadı. Birçok defa Avrupa gezilerine çıkmış,
döndüğünde ise yeni şiir kitaplarını çıkarmıştır. Büyük oğlu döndüğünde ise yeni şiir kitaplarını çıkarmıştır. Büyük oğlu
Vedat 1973 yılında Galata Kulesinden atlayarak intihar etti. Vedat 1973 yılında Galata Kulesinden atlayarak intihar etti.
1975’te babasını kaybetti. Çağrılı olarak İran, Pakistan ve 1975’te babasını kaybetti. Çağrılı olarak İran, Pakistan ve
Kıbrıs`a gitti. İkinci evliliğini Ulufer`le gerçekleştirdi. Kıbrıs`a gitti. İkinci evliliğini Ulufer`le gerçekleştirdi.
Yaşamının son döneminde mizah dergisi "Çarşaf" ve GÜM' de Yaşamının son döneminde mizah dergisi "Çarşaf" ve GÜM' de
mizah şiirleri yazdı. Şair bu yılda özlemini haklı olarak mizah şiirleri yazdı. Şair bu yılda özlemini haklı olarak
duyduğu son nefesin mutluluğuna ulaştı. 4 Kasım 1984’te duyduğu son nefesin mutluluğuna ulaştı. 4 Kasım 1984’te
İstanbul’da yaşamını yitirdi. İstanbul’da yaşamını yitirdi.
Oğuzcan’ın Şiir Anlayışı Nedir?Oğuzcan’ın Şiir Anlayışı Nedir?
Bendeki şiir önce bir damlaydı.Rahmetli babamdan Bendeki şiir önce bir damlaydı.Rahmetli babamdan
geldi,anamda biçimlendi,özlendi,bütünlendi. 50 yıllık geldi,anamda biçimlendi,özlendi,bütünlendi. 50 yıllık
yaşamım boyuca acının her türlüsünü çektim,yokluğun en yaşamım boyuca acının her türlüsünü çektim,yokluğun en
dayanılmazını gördüm, umutsuzlukların en koyusuna dayanılmazını gördüm, umutsuzlukların en koyusuna
düştüm. Kaç kez eşiğine kadar geldim ölümün! Dostluklarda, düştüm. Kaç kez eşiğine kadar geldim ölümün! Dostluklarda,
sevgilerde mutlulukların en doyumsuzunu tattım. Sevdim, sevgilerde mutlulukların en doyumsuzunu tattım. Sevdim,
sevildim. Aldandım, zaman zaman da yıkıldım, parçalandım. sevildim. Aldandım, zaman zaman da yıkıldım, parçalandım.
Fakat şiire olan tutkum azalmadı. Çoğaldı giderek. “Öylesine Fakat şiire olan tutkum azalmadı. Çoğaldı giderek. “Öylesine
tutkunum şiire” demiştim. Bu söz geçerliliğini bugünde tutkunum şiire” demiştim. Bu söz geçerliliğini bugünde
koruyor. koruyor.
Şiir yazmayı hiçbir zaman gelip geçici bir uğraş, Şiir yazmayı hiçbir zaman gelip geçici bir uğraş, heves olarak düşünmedim. Bence; kişi anasından heves olarak düşünmedim. Bence; kişi anasından şair doğmuşsa şair olur. Kuşkusuz bu Tanrı vergisi şair doğmuşsa şair olur. Kuşkusuz bu Tanrı vergisi yeteneği geliştirmek için, büyük bir çaba da yeteneği geliştirmek için, büyük bir çaba da gerekli. Öte yandan; şiirin her şeyden önce bir gerekli. Öte yandan; şiirin her şeyden önce bir ilham işi olduğuna inanırım. Zorlamayla şiir ilham işi olduğuna inanırım. Zorlamayla şiir yazılmaz. Şair; bütün yaşamı boyunca gördüğü, yazılmaz. Şair; bütün yaşamı boyunca gördüğü, işittiği, okuduğu, duyduğu her şeyin etkisi işittiği, okuduğu, duyduğu her şeyin etkisi altındadır. Antenleri, çevresindeki bütün sesleri altındadır. Antenleri, çevresindeki bütün sesleri sürekli olarak alır, iç dünyasında biriktirir. İlham sürekli olarak alır, iç dünyasında biriktirir. İlham dediğimiz şey; bir bakıma şairin, verici dediğimiz şey; bir bakıma şairin, verici antenlerinin çalışmasıdır. Gerekli birikim olmuşsa; antenlerinin çalışmasıdır. Gerekli birikim olmuşsa; bu şairi bir an önce yazmaya, birikimini bu şairi bir an önce yazmaya, birikimini çevresindekilere iletmeye iter. Bir başka deyişle: çevresindekilere iletmeye iter. Bir başka deyişle: şiir yer altı nehirleri gibi oluşur şairin iç şiir yer altı nehirleri gibi oluşur şairin iç dünyasında. Bir gün yeryüzüne çıkmak için bir dünyasında. Bir gün yeryüzüne çıkmak için bir çıkış noktası arar. O nokta ilhamdır işte…çıkış noktası arar. O nokta ilhamdır işte…
Şiir’i yazılmayacak hiçbir konu, şiirde Şiir’i yazılmayacak hiçbir konu, şiirde kullanılmayacak hiçbir sözcük düşünemiyorum. En kullanılmayacak hiçbir sözcük düşünemiyorum. En kısa tanımlamasıyla bir söz sanatıdır şiir, herkesin kısa tanımlamasıyla bir söz sanatıdır şiir, herkesin bilip, her gün kullandığı sözcüklere can verme bilip, her gün kullandığı sözcüklere can verme sanatıdır. Aslında birer anlam taşıyan sözcükleri, sanatıdır. Aslında birer anlam taşıyan sözcükleri, ancak bir şairin bileceği bir ustalıkla, bambaşka bir ancak bir şairin bileceği bir ustalıkla, bambaşka bir özenle yan yana getirerek, onlara yeni bir anlam özenle yan yana getirerek, onlara yeni bir anlam kazandırma sanatıdır. Şiirim; benim tüm yaşam kazandırma sanatıdır. Şiirim; benim tüm yaşam öykümdür. Yarım yüzyıllık ömrümün hangi sayfasını öykümdür. Yarım yüzyıllık ömrümün hangi sayfasını açarsanız, şiirim de vardır orada her kitabımın her açarsanız, şiirim de vardır orada her kitabımın her sayfasında, her satırında iyi-kötü, güzel-çirkin, yanlış-sayfasında, her satırında iyi-kötü, güzel-çirkin, yanlış-doğru bütün yönlerimle bütün yaşamımla ben varım. doğru bütün yönlerimle bütün yaşamımla ben varım. Yaşamımla sanatım birbirini tamamlıyor. İkisini Yaşamımla sanatım birbirini tamamlıyor. İkisini ayırmak, dolayısıyla ayrı ayrı değerlendirmek ayırmak, dolayısıyla ayrı ayrı değerlendirmek olanaksız. Acılar denizini yaşamımla sanatım birlikte olanaksız. Acılar denizini yaşamımla sanatım birlikte yarattı.yarattı.
Şairliğe Ne Zaman Başlamıştır, Örnek Aldığı Şairler Kimlerdir?
İlk şiiri (1942) Eskişehir'de yayınlanan
"Kocatepe" gazetesinde yayınlandı.Yedigün
dergisinde hece ölçüsüyle yayımladığı ilk
deneylerinden sonra İstanbul, Büyük Doğu, Yücel,
Varlık, Toprak, Türkçe, Doğru, Çığır, Hisar, Çağrı
dergilerinde çıkan kimi ölçülü uyaklı Faruk Nafiz
Çamlıbel duyarlılığında, kimi Orhan Veli biçiminde
şiirleri, yergileri, şarkı güfteleriyle büyük ün yaptı.
Oğuzcan çocukluğunda Faruk Nafiz Çamlıbel’in dergiden kesilmiş resmine bakarak yetiştiğini söyler. Annesinin de çok sevdiği bir şair olduğundan Çamlıbel’in etkisi Oğuzcan’ın şiirlerinde daha fazla görülmektedir. Bunun yanında Aşık Veysel’in şiirlerini de toplayarak tek bir kitap halinde İş Bankası Kültür Yayınlarında çıkardı.
ESERLERİESERLERİ İnsanoğlu (1947)İnsanoğlu (1947) Dolmuş (1955)Dolmuş (1955) Aşkımızın Son Çarşambası (1955)Aşkımızın Son Çarşambası (1955) Bir Daha Ölmek (1956)Bir Daha Ölmek (1956) Kör Ayna (1957)Kör Ayna (1957) İki Kişiye Bir Dünya (1957)İki Kişiye Bir Dünya (1957) Beni Unutma (İlk yedi kitabından seçmeler) (1959)Beni Unutma (İlk yedi kitabından seçmeler) (1959) Karanlığın Gözleri (1960)Karanlığın Gözleri (1960) Akıllı Maymunlar (1960)Akıllı Maymunlar (1960) Seninle Ölmek İstiyorum (1960)Seninle Ölmek İstiyorum (1960) Üstüme Varma İstanbul (1961)Üstüme Varma İstanbul (1961) Sahibini Arayan Mektuplar (1961)Sahibini Arayan Mektuplar (1961) Yeni Dünya Rekoru (1961)Yeni Dünya Rekoru (1961) Sevenler Ölmez (1962)Sevenler Ölmez (1962) Çigan Gözler (1962), Ötesi Yok (1963)Çigan Gözler (1962), Ötesi Yok (1963) Hüzün Şarkıları (1963)Hüzün Şarkıları (1963)
Bir Gün Anlarsın (1965)Bir Gün Anlarsın (1965) Sadrazamın Sol Kulağı (1965)Sadrazamın Sol Kulağı (1965) Mihriban'a Şiirler (1965)Mihriban'a Şiirler (1965) Taşlar ve Başlar (1966)Taşlar ve Başlar (1966) Seni Sevmek (1966)Seni Sevmek (1966) İnşallahla Maşallah (1966)İnşallahla Maşallah (1966) Toprak Olana Kadar (1968)Toprak Olana Kadar (1968) Göbek Duası (1968)Göbek Duası (1968) Ben Seni Sevdim mi (1968)Ben Seni Sevdim mi (1968) Halktan Yana (1969)Halktan Yana (1969) Aşk mıydı O (1969)Aşk mıydı O (1969) Önce Sen Sonra Ben (1971)Önce Sen Sonra Ben (1971) Rubailer (1972)Rubailer (1972) Yalan Bitti (1975)Yalan Bitti (1975) En Eski Yalnızlığımdın Sen Benim (1978)En Eski Yalnızlığımdın Sen Benim (1978) Dikiz Aynası (Yergi şiirler, 1982)Dikiz Aynası (Yergi şiirler, 1982)
NOT:NOT: Acılar Denizi 1977 isimli kitabı, son kitabı dışında bütün şiirlerinden seçmeler Acılar Denizi 1977 isimli kitabı, son kitabı dışında bütün şiirlerinden seçmeler
kitabıdır. Diğer seçme şiirler kitabı Şiirle 40 Yıl (1982) adını taşıyor.kitabıdır. Diğer seçme şiirler kitabı Şiirle 40 Yıl (1982) adını taşıyor.
Bütün şiirleri Özgün Yayınları’nda basılıyor (4 cilt, 1982-1984).Bütün şiirleri Özgün Yayınları’nda basılıyor (4 cilt, 1982-1984).
Şiirleri Üzerine Yapılan EleştirilerŞiirleri Üzerine Yapılan Eleştiriler
Ümit Yaşar Oğuzcan’ın şiirleri üzerine fazla Ümit Yaşar Oğuzcan’ın şiirleri üzerine fazla eleştiriler olmasa da okuyucuları Oğuzcan’ın eleştiriler olmasa da okuyucuları Oğuzcan’ın şiirlerine yorumlar yapmıştır. Şiirleri genelde aşk, şiirlerine yorumlar yapmıştır. Şiirleri genelde aşk, ayrılık ve ölüm üzerine olduğu için fazla ayrılık ve ölüm üzerine olduğu için fazla eleştirilmemiştir. Lise aşıklarına hitap ediyor eleştirilmemiştir. Lise aşıklarına hitap ediyor diyenlerde olmuştur Ümit Yaşar Oğuzcan’ın diyenlerde olmuştur Ümit Yaşar Oğuzcan’ın şiirlerine. Bunun yanında aşkı yoğun bir şekilde şiirlerine. Bunun yanında aşkı yoğun bir şekilde anlatabilen aşk şairi yorumları da yapılmıştıranlatabilen aşk şairi yorumları da yapılmıştır
Şiirlerinin Konuları ve Bunların Şiirlerinin Konuları ve Bunların NedenleriNedenleri
Aşk, ayrılık, özlem temaları ekseninde
Oğuzcan, 1973'de büyük oğlu Vedat'ın
intiharından sonra, hayatın boşluğu, ölüm ve acı
gibi derinliklere, öz ve biçim yoğunlaştırmalarına
yöneldi. Şairlik başarısını, daha etkili, aruzla
yazdığı rubailerinde gösterdi. Bazı şiirleri çağdaş
sanat müziğinin popüler bestecileri tarafından
bestelendi.
Şiirlerinden ÖrneklerŞiirlerinden ÖrneklerBir Gün Anlarsın
Uykuların kaçar geceleri, bir türlü sabah olmayı bilmez. Dikilir gözlerin tavanda bir noktaya, Deli eden bir uğultudur başlar kulaklarında Ne çarşaf halden anlar ne yastık. Girmez pencerelerden beklediğin o aydınlık. Onun unutamadığın hayali, Sigaradan derin bir nefes çekmişçesine dolar içine. Kapanır yatağına çaresizliğine ağlarsın. Sevmek ne imiş bir gün anlarsın.
Bir gün anlarsın aslında her şeyin boş olduğunu. Şerefin, faziletin, iyiliğin, güzelliğin. Gün gelir de sesini bir kerecik duyabilmek için, Vurursun başını soğuk taş duvarlara. Büyür gitgide incinmişliğin kırılmışlığın. Duyarsın, Ta derinden acısını, çaresiz kalmışlığın. Sevmek ne imiş bir gün anlarsın.
Bir gün anlarsın ne işe yaradığını ellerinin. Niçin yaratıldığını. Bu iğrenç dünyaya neden geldiğini. Uzun uzun seyredersin aynalarda güzelliğini. Boşuna geçip giden günlerine yanarsın. Dolar gözlerin, için burkulur. Sevmek ne imiş bir gün anlarsın.
Bir gün anlarsın tadını sevilen dudakların. Sevilen gözlerin erişilmezliğini. O hiç beklenmeyen saat geldi mi? Düşer saçların önüne, ama bembeyaz. Uzanır, gökyüzüne ellerin. Ama çaresiz, Ama yorgun, Ama bitkin. Bir zaman geçmiş günlerin hayaline dalarsın. Sonra dizilir birbiri ardına gerçekler, acı. Sevmek ne imiş bir gün anlarsın.
Bir gün anlarsın hayal kurmay Beklemeyi, ümit etmeyi. Bir kirli gömlek gibi çıkarıp atasın gelir Bütün vücudunu saran o korkunç geceyi. Lanet edersin yaşadığına... Maziden ne kalmışsa yırtar atarsın. O zaman bir çiçek büyür kabrimde, kendiliğinden. Seni sevdiğimi işte o gün anlarsın.
Ümit Yaşar Oğuzcan
GidişinGidişin ölümüydü umutlarımınGüllerin yüreğimde can verişiydiUfkumda her akşam hüzünlü ve dalgınSeninle batan ömrümün güneşiydi
Ardında bir İstanbul bıraktın öksüzİçimde yokluğun ateşini yaktınKaranlıklar ortasında güpegündüzYıkılmış dağılmış bir adam bıraktın
Gün, gün yaklaşan bir şey var; ölüm mü ne?Değilse içimde bu ürperti neden!Dolaşan kim benimle deli divane
Güzel olan her şeydi seninle gidenŞimdi bütün hayallerim yoksul kaldıGittin, bana bu rezil İstanbul kaldıÜmit Yaşar Oğuzcan
Ümit Yaşar Oğuzcan
Oğuzcan Üzerine Genel Değerlendirme
1.HAYATI: rivayete göre 22 Ağustos 1926’da Tarsus’ta doğmuştur. Mersin gazetecilerinden Lütfi Oğuzcan’ın oğludur.
Sözüm ona şiir yazmaya 15 sene önce başlamıştır.
1.59 boyundadır, 52 kiloda güreşir.
KUSURLARI; evlidir, iki çocuk babasıdır.Kekemedir. Tek böbreklidir.
MEZİYETLERİ; şairliğinden başka meziyeti yoktur.
Yenice sigarası içer, her şair gibi tekel maddelerine karşı özel bir sempatisi vardır.
İlk aşkı ebesi, son aşkı “aşkımızın son çarşambasıdır”.
İş Bankası Genel Müdürlüğü’nde çalışmaktadır, yeni mahallede oturur, telefonu ve telefon numarası yoktur.
En sevdiği şair kendisi, en sevmediği yemek kabak musakkasıdır.
Velhasıl tuhaf adamdır şu Ümit Y. Oğuzcan.
2.ŞİİR ANLAYIŞI—Şiir yazar,şiirden anlamaz.
3.ŞİİRLERİ—Şiirleri bazen kabuslu rüya gören bir adamın sayıklamasına, bazen de deli saçmasına
benzer.
Dilediği gibi şiir yazmak hürriyetine sahip olduğu için, şiirlerinde muayyen bir tarza veya şekle
bağlanmamıştır.
Hayatın bunca çevrü cefasından sonra insanlık alemini şiirlerinden mahrum etmemek için
yazmaktadır.
Konuları değişik, bazen de karmakarışıktır.