Bashkësia ekonomike evropiane dhe raportet e saja me vendet tjera

Prof. dr. Besim Beqaj

Një ndër qëllimet më kryesore të Bashkësisë është: "t'i kontribuojë zhvillimit të harmonizuar të tregtisë botërore

në emër të interesit të përbashkët, eliminimit gradual të barrierave në tregtinë ndërkombëtare dhe zvogëlimit të normave doganore“

Krijimi i një rrjeti të gjërë të marrëdhënieve tregtare multilaterale, rajonale dhe bilaterale

Raportet specifike: për shkaqe të afërsisë gjeografike:- marrëveshjet me anëtaret e EFTA-s- me vendet e Evropës Lindore - me vendet mesdhetare

për shkak të shkallës së ngjashme të zhvillimit ekonomik:- SHBA- Japonia- vendet tjera të OECD-së

statusi i vëzhguesit në Kombet e Bashkuara (KB), agjencitë dhe

institucionet e specializuara:-UNCTAD, UNESCO, UNIDO

BRITANIA E MADHE DHE BEE-ja Pjesëmarrja e Britanisë së Madhe në rindërtimin e pas

luftës dhe rekonstruimit të mbrojtjes së përbashkët Bashkëpunimi britanik- vetëm deri në masën deri ku nuk

rrezikohej humbja e pavarësisë nacionale- sovranitetit Britania e Madhe nuk e nënshkroi Marrëveshjen për

themelimin e BEE-së përpjekjet për zvogëlimin e rëndësisë së saj - propozimi për formimin e zonës së tregtisë së lirë

Efektet pozitive të integrimit kah fundi i viteve të pesëdhjeta dhe ndryshimi i qëndrimit të Britanisë së Madhe ndaj proceseve të integrimit ekonomik

Roli i faktorit politik -ecuria e suksesshme e integrimit mes vendeve të Evropës Perëndimore kërcënimi që Britania e Madhe të izolohej nga ky proces

Injorimi i këtij grupacioni politik dhe ekonomik- u tregua se mund të jetë një gabim kardinal madhësia, numri i banorëve dhe fuqisë blerëse – shndërrimi

në një ndër subjektet më të rëndësishme të marrëdhënieve ekonomike- ndërkombëtare

Në vendet e BEE-së, pas uljes së doganave për 30 % (deri më 1960)- prodhimi rritet për më shumë se 50 % prodhimi industrial në Britaninë e Madhe u rrit për vetëm 20 %

Investimet amerikane filluan të përqendrohen kah vendet e BEE-së para formimit të BEE-së, nga investimet e përgjithshme

amerikane në Evropë, 50 % ishin të plasuara në Britaninë e Madhe

prej vitit 1960 vetëm 41 % BEE- do të bëhet superfuqia e tretë në ekonominë botërore Më 1961 premieri Makmilan - paraqet kërkesën për

anëtarësim në BEE Këshilli Ministror i BEE-së vendosi që ta pranojë këtë kërkesë për shkak të kundërshtimit të Francës- shthet deri në vitin

1963- sërish refuzohet me veton e De Golit

Shkaqet e refuzimit - Marrëveshja e Otavës (1932) mes Britanisë së Madhe dhe vendeve të Bashkësisë së Kombeve

Qëllimi: ruajtja e strukturës ekzistuese ekonomike në vendet e Bashkësisë britanike të kombeve këto vende edhe më tej ta furnizonin industrinë britanike me

lëndën e parë

Britania e Madhe synonte t'i plasonte produktet e veta industriale në tregjet e këtyre vendeve

Produktet primare të këtyre vendeve nëpërmjet tregut të Britanisë së Madhe - shumë lehtë mund të depërtonin në tregjet e vendeve të tjera të Bashkësisë Ekonomike Evropiane

Me ndryshimet në qeverinë franceze dhe përmirësimi i klimës politike në marrëdhëniet evropiane u krijuan kushte më të volitshme për hyrjen e Britanisë

së Madhe në BEE nga 1 janari i vitit 1973 - Britania e Madhe bëhet anëtare

e plotfuqishme në BEE Raportet ekzistuese ndërkombëtare:

Britania e Madhe ka një autoritet politik pjesë përbërëse e BEE-së mund të prezantohet si subjekt individual shtetëror në

skenën botërore politike

BEE-ja DHE JAPONIA

Politika e BEE-së ndaj Japonisë është zhvilluar në tri drejtime kërkesa për hapjen më të madhe të tregut të brendshëm japonez

(produktet ushqimore, industriale, shërbimet bankiere dhe financiare) përcjellja e vazhdueshme e eksportit të Japonisë në BEE nga Komisioni përpjekjet për realizimin e nivelit më të lartë të bashkëpunimit dhe

kooperimit me Japoninë (shkencë, teknologjisë,prodhim industrial, investime)

Japonia-një nga tri tregjet më të mëdha eksportuese të UE-së- 1998, të hyrat: 4,2 miliardë Yen

Vështirësitë në bashkëpunim barrierat e ndryshme administrative, teknike për importimin e mallit

evropia ndryshimet në rregullat e sjelljes (në prodhim dhe në shpërndarje) shprehitë, zakonet dhe afiniteti drejt konsumit

Samiti i X-të (Bruksel, 2001) UE –Japonia- një kthesë e madhe Plani Aksional për përforcimin e kooperimit në dhjetë vitet e ardhshme

Objektivat bazike të Planit Aksional Promovimi i paqës dhe sigurisë Forcimi i partneritetit ekonomik dhe tregtar Ballafaqimi me sfidat globale Afrimi reciprok i popujve dhe kultur

1993-2001- Eksporti i Japonisë në UE rritet për më se 40% (nga 50.1 miliardë € në 72.3 miliardë €)

Dyfishohet eksporti i UE-së në Japoni ( nga 28.8 miliardë € në 53.7 miliardë €)

Samiti i Tokios (22 qershor 2004)- Japonia dhe UE rikonfirmojnë rëndësinë e krijimit të partneriteti të plotë strategjik

BEE-ja DHE VENDET MESDHETARE DHE TË LINDJES SË AFËRME

Si grupacion- një ndër partnerët më të mëdhenj tregtarë të UE- së Ekzistimi i lidhjeve të ngushta historike dhe kulturore Shumë marrëveshje të ndryshme për bashkëpunim UE- një nga donatorët më të mëdhenj të Palestinës

rindërtimi i infrastukturës së shkatërruar (Bregdeti Perëndimor dhe Rripi i Gazës)

Ndihma Jordanit, Libanit, Sirisë dhe Egjiptit Marrëveshjet për bashkëpunim me: Arabinë Saudite,

Kuvajtin, Katarin, Emiratet e Bashkuara Arabe, Omanin, Marokun, Tunisin, Jordaninë, Qeverinë Palestineze dhe Izraelin marrëdhënie tregtare, bashkëpunim industrial dhe teknik,

ndihma financiare lejohet eksporti i pakufizuar dhe pa doganë për produkte

industriale me prejardhje prej këtyre vendeve ndihma financiare përmes Bankës Investive Evropiane - në formë të huave- dhënie pa kthim e mjeteve nga buxheti

Vendosja e Partneritetit Euro- Mesdhetar (1995 Konferenca e Barcelonës) krijimi i zonës së gjerë të tregtisë së lirë deri në vitin 2010 UE- e gatshme të investojë 6.2 miliardë dollarë Konventa e Lome-së

programi më i madh i ndihmave në botë raport specifik mes të vendeve të BEE-së dhe 69 shteteve të

Afrikës, Karaibeve Pacifikut (ACP), vendeve më të varfëra të botës Konventa I-1975, e fundit -1990 më kohë zgjatje deri më 2000

bashkëpunimi industrial dhe teknik-kontributi më i rëndësishëm i zhvillimit të marëdhënieve Veri-Jug

bashkëpunim mes ACP-së dhe UE-së vazhdon edhe sot- Deklarata për Qëllimet Zhvillimore të Mileniumit (shtator

2000,New York)- iniciativa me dimensionet politike, tregtare dhe zhvillimore

RAPORTI I UE-së ME VENDET NË ZHVILLIM NGA AZIA Raporti me keto vende është më pak i zhvilluar nga raporti me

vendet e ACP dhe të Mesdheut Raportet bilaterale - formë e marrëveshjeve mbi bashkëpunimin

në mes të UE-së dhe vendit për të cilin është fjala marrëveshjet e kufizuara - nuk përfshijnë ndihmën financiare- e drejta e shfrytëzimit të mjeteve të caktuara në vlera jo aq të

larta- e drejta për pjesëmarrjeje në ndihmat e procesit të industrializimit

të vendeve në zhvillim - kanë të drejtë të konkurrojnë për ndihmë në kuadër të programit

"Ndihma në ushqim" Ndihma këtyre vendeve - qysh nga viti 1976

mjete relativisht modeste – pa kthim, për ndihmë teknike Bashkëpunimi tregtar i UE-së me vendet aziatike- realizohet

përmes Shoqatës së Vendeve të Azisë Juglindore (ASEAN

RAPORTI I UE-së ME AMERIKËN LATINE  BEE ka marrëveshje mbi bashkëpunimin me Meksikën (nga

viti 1975) dhe Brazilin (1980) Më 1984 ka lidhur marrëveshje me Uruguajin Marrëveshjet përmbajnë një numër masash të orientuara

drejt përparimit të tregtisë Marrëveshjet me Meksikën dhe Brazilin - të orientuara drejt

përparimit të bashkëpunimit, siç janë: industria energjetika shkenca teknologjia

Realizimi i marrëveshjes mbikëqyret nga një komision i përbërë nga përfaqësuesit e të dy palëve

Marrëveshja me vendet e Paktit të Andeve - Bolivia, Ekuadori, Kolumbia, Peru dhe Venezuela

BEE-ja DHE SHBA-të SHBA-të ndihmojnë formimin e BEE-së

përkrahja politike - motivet politike - lidhur me Aleancën Atlantike ndihma financiare - ndihmat pa kthim (Plani i Marshalit)

"Plani i madh" - Kenedi në vitet e gjashtëdhjeta përkrahja amerikane fillon të ketë karakter të paqëndrueshmërisë frika nga efektet negative të integrimit të BEE-së

Fillojnë protestat e palës amerikane Politika e Përbashkët Bujqësore e BEE-së

Problemet ekonomike të SHBA-ve pozita e dollarit abrogimi i konvertimit të dollarit në ari aplikimi i taksave importuese pasojat negative në tregtinë me BEE-në

Marrëveshja mbi pagesën e kompenzimeve partnerëve tregtarë të BEE-së për tregjet e humbura- (1 janar 1995)

hapi i parë në ndërtimin e marrëdhënieve të reja mes dy palëve Qëllimi: mbulimi i shpenzimeve të krijuara me humbjen e tregjeve

në sektorët:- bujqësi- industri kimike- industri të kompjuterëve

Deklarata Transatlantike (1990) -rifillimi i bashkëpunimit Qëllimet e “Programit të Ri Transatlantik”

paqja dhe stabiliteti në mbarë botën gatishmëria ndaj sfidave globale kontributi në zgjerimin e tregtisë botërore krijimi i lidhjeve të ngushta mes partnerëve

Dimensioni i ri i partneritetit – 1998 eliminimi i barrierave teknike në tregti avansimi i liberalizimit multilateral

Deklarata e Bonit (1999)-kurorëzim i “partneritetin e plotë dhe të barabartë” në çështjet ekonomike, politike dhe sociale

SHBA-të sot- ndër partnerët më të mëdhenj të Unionit Evropian

bashkëpunimi i ngushtë: tregti, politikë të jashtme dhe të sigurisë bashkëpunimi në suazat e organizatave ndërkombëtare:

- Kombet e Bashkuara- Organizata Botërore e Tregëtisë, NATO, G-8

Pjesëmarrja e SHBA-ve dhe partnerëve të tjerë në tregtinë e UE-së me mallra dhe shërbime

SHBA20%

UE20%

Japonia8%

Kina6%

Kanada5%

Të tjerë 41%

BEE-ja DHE VENDET E EVROPËS QENDRORE DHE JUGLINDORE (EQJL)

Ngjarjet dramatike dhe ndryshimet radikale të vitit 1989 Gjermania u bashkua -nevoja e hartimit të një plani urgjent për inkuadrimin e

territorit të ish RD Gjermane në suazat e BEE-së vendet tjera të rajonit përcaktohen për demokraci dhe

ekonomi të tregut - qëllimi i fundit - hyrja në Bashkësi si anëtare të plotfuqishme sinjalet e paralajmërimit të ndryshimeve radikale të vitit 1989 ardhja në pushtet e Mihail Gërbaçovit - ritmi i bashkëpunimit filloi të shpejtohet lidhja e marrëveshjeve tregtare me të gjitha vendet e Evropes

Lindore dhe Bashkimin Sovjetik, gjatë viteve 1988 - 1989 ”Marrëveshjet evropiane”-formë e posaçme e

marrëveshjeve mbi asociim, që përfshinin: tregtinë e lirë -vendosjen e zonës së liruar nga dogana për tregtinë me

produktet industriale për një periudhë 10 vjeçare

mundësinë e formimit të zonës së lirë për tregti në sferën e shërbimeve

bashkëpunimin ekonomik dhe teknik- - qasja më e volitshme tregut të produkteve bujqësore- ndihma financiare dhe teknike

vendosjen e dialogut politik bashkëpunimin në lëmin e kulturës harmonizimin e ligjshmërive me ato të Unionit Evropian- masat kundër konkurrencës jolojale, ligjshmërive

antimonopoliste Samiti ekonomik i Parisit (1989)- Komisioni i BEE-së mori

për detyrë koordinimin e ndihmën nga OECD-ja Ndihma i dedikohej Hungarisë dhe Polonisë - dhënë nga 24

shtete - G-24 ndërsa - shfrytëzuesit u emëruan me emrin PHARE

më vonë zgjerohet numri i shfrytëzuesve të kësaj ndihme dedikuar restrukturimit të ekonomisë

- inkuadrohen: Çekosllovakia, Bullgaria dhe Shqipëria ndihma në ushqim dhe barëra për Poloninë, Bullgarinë dhe

Rumaninë

Parashihet periudha kalimtare për aneksimin dhe harmonizimin e ligjshmërive ekonomike të vendeve të EQJL-së me standardet e Unionit Evropian

Marrëveshjet evropiane bënë ndarjen e prodhimeve në tri kategori: produktet industriale produktet bujqësore pa produktet e peshkatarisë produktet e peshkatarisë

Marrëveshjet e para: me Poloninë, Çekosllovakinë, Hungarinë Samiti i Kopenhagës- qershor 1993

- intenca e vendeve të EQJL-së për anëtarsim në UE Libri i Bardhë i BEE-së (1985)- përmbledhje e të gjitha ligjeve për

përgatitjen për inkuadrim në tregun intern më se 300 masa për eliminimin e barrierave fizike, teknike dhe

doganore në territorin e BEE-së projekt me rëndësi vendimtare për formimin e shkallës më të lartë të

integrimit ekonomik rajonal të njohur gjer tani në botë “Libri i Bardhë” numër 2 i dedikohet vendeve të EQJL

harmonizimi i ligjshmërive ekonomike i këtyre vendeve me ligjshmëritë e UE-së

UE-ja dhe Rusia me shtetet e pavarura të ish BRSS-së Marrëveshja e UE-së me Rusinë –1999

- dokumenti i parë i sferës së politikës me jashtë të ish BRSS-së- ndërtimi i strategjisë së përbashkët për katër vitet e ardhshme

“Marrëveshjet mbi partneritetin dhe bashkëpunimin” – UE dhe shtetet e reja të pavarura të ish BRSS-së

Qëllimi i këtyre marrëveshjeve: forcimi i demokracisë institucioneve publike ndihma shtetetve të posaformuara për integrim në “hapësirën e

përbashkët evropiane ekonomike dhe sociale” - vendosja e zonës së tregtisë së lirë me UE-në

Nismat më të rëndësishme-çarmatimi dhe lufta kundër krimit të organizuar

Programet për ndihmë këtyre shteteve -“Tacis” Përfshinë: Armeninë, Azerbejxhanin, Bellorusinë, Gruzinë, Kazakstanin,

Kirgistanin, Moldavinë, Mongolinë, Rusinë, Taxhikistanin, Turkmenistanin, Ukrainën dhe Uzbekistanin

dhënia e ndihmës profesionale gjatë periudhës së tranzicionit për lëvizje drejt ekonomisë së tregut dhe forcimit të demokracisë

Përmbajtja e Programit: reformat e qeverisjes publike zhvillimi i sektorit privat pasojat e kalimit në ekonominë e tregut siguria nukleare

Pakti i Stabilitetit për Evropën Juglindore

Konferenca e Köln-it, 1999- miratohet Pakti i Stabilitetit për Evropën Juglindore

Objektivat e Paktit: parandalimi dhe dhënia fund e tensioneve- parakusht për një

stabilitet të qëndrueshëm sjellja e një procesi politik demokratik të pjekur krijimi i marrëdhënieve paqësore të fqinjësisë së mirë në rajon krijimi i ekonomisë të tregut nxitja e bashkëpunimit ekonomik në rajon nxitja e kontakteve të papenguara mes qytetarëve luftimi i krimit të organizuar, i korrupsionit dhe terrorizmit

parandalimi i shpërnguljes me forcë të popullsisë shkaktuar nga lufta sigurimi i kthimit të sigurt dhe të lirë të të gjithë refugjatëve krijimi i kushteve për t’u integruar plotësisht në strukturat politike,

ekonomike dhe të sigurisë Tryeza Rajonale - trupi udhëheqës dhe më i rëndësishëm i Paktit koordinimi i aktiviteteve e veta përmes Tri Tryeza Punonjëse:

- Tryeza e Punës I - Tryeza e Punës II - Tryeza e Punës III

Aktivitetet e Tryezës së Punës I demokratizimi dhe mbrojtja e lirive dhe të drejtave të njeriut të drejtat e minoriteteve aktivitetet e mediave të lira dhe të pavarura ndërtimi i shoqërisë civile mbisundimi i ligjit ndërtimi i institucioneve dhe administrimi efikas mbrojtja dhe kthimi i refugjatëve dhe personave të zhvendosur

Aktivitetet e Tryezës së Punës II zhvillimi dhe bashkëpunimi ekonomik

- bashkëpunimi ekonomik mes vendeve të rajonit Evropës dhe botës promovimi i zonës së tregtisë së lirë investimet e huaja direkte qarkullimi tejkufitar furnizimi me energji

Lëmenjtë kryesore në kuadër të Tryezës së Punës II: eliminimi i barrierave në tregti infrastruktura zhvillimi i ndërmarrjeve dhe reformat ekonomike mbrojtja e mjedisit kohezioni social zhvillimi i strukturës së teknologjisë informative

Aktivitetet e Tryezës së punës III ngritja e besimit dhe bashkëpunimit mes vendeve të EJL-së në

fushën e mbrojtjes, punëve të brendshme dhe drejtësisë

deminimi,kontrolli dhe grumbullimi i armatimit pengimi dhe gatishmëria ndaj të gjitha formave të fatkeqësive reformat në sistemin e mbrojtjes dhe përmirësimit të bashkëpunimit

ushtarak lufta ndaj korrupcionit dhe krimit të organizuar, trafikimit, azilit dhe

emigracionit bashkëpunimi rajonal në sferën e punëve të brendshme

Procesi i stabilizimit dhe asociimit Strategji e UE-së ndaj shteteve të Evropës Juglindore Përfshihen: Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kroacia, Serbia

dhe Mali i Zi dhe Maqedonia U ofron shteteve të rajonit gjasat afatgjate për integrim evropian Paraprakisht duhet t’u përmbahen kërkesave politike dhe

ekonomike Elementet kryesore të këtij instrumenti politik:

Marrëveshja për stabilizim dhe asociim- formë e re e marrëdhënieve kontraktuese

Zhvillimi i raporteve ekzistuese ekonomike dhe tregtare në rajon Programi “CARDS”-unioni ofron ndihma për rindërtim, zhvillim dhe

stabilizim

Ndihma për demokratizim, zhvillim të shoqërisë civile, arsim dhe ndërtim të institucioneve

Shfrytëzimi i mundësive për bashkëpunim në të gjitha lëmenjtë (jurispodenca dhe punët e brendshme)

Zhvillimi i dialogut politik (dialogu mbi baza rajonale) Marrëveshja mbi stabilizim-asociimin- udhërrëfyese drejt

anëtarësimit në Unionin Evropian Kriteriumet e Kopenhagës “Partneriteti evropian” - kthesë e madhe në raportet mes UE-së

dhe Ballkanit Perëndimor Prioritetet e përbashkëta:

forcimi i bashkëpunimit rajonal lufta ndaj krimit të organizuar demokratizimi i institucioneve

BEE-ja dhe Shqipëria 1992: Marrëveshja për tregti dhe kooperim në mes të UE-së dhe

Shqipërisë. Shqipëria pranohet që të jetë pjesëmarrëse në marrjen e ndihmave nga programi PHARE i UE-së

1995 : Shqipëria u pranua si anëtare me të drejta të plota në Këshillin e Evropës

1997: Qasja rajonale - Këshilli Ministror i UE-së vendos për parakushtet ekonomike dhe politike për zhvillimin e bashkëpunimit bilateral

1999: UE propozon Procesin e Stabilizimit dhe Asociimit (PSA) për pesë shtetet e Evropës Juglindore, përfshirë këtu edhe Shqipërinë

2000: hyrja pa taksa doganore e produkteve nga Shqipëria në tregun e UE-së

2000 : Këshilli Evropian shpall se të gjitha shtetet e PSA-së janë kandidatë potencial për anëtarësim në UE

2001: Viti i parë i programit të ri CARDS, të dizajnuar për vendet e PSA-së

2001: Komisioni konkludon se është momenti i përshtatshëmqë të vazhdohet me Marrëveshjen për Stabilizim dhe

Asociim me Shqipërinë Miratohet Direktiva për Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit me

Shqipërinë

2003: Më 31 janar kryetari Prodi zyrtarisht komunikoi për bisedimet për PSA në mes të UE-së dhe Shqipërisë

2004: Ndihma Shqipërisë në kuadër të programit CARDS, rritet për 5 milionë €, si nxitje për prioritetet e definuara në

planet aksionale

Ndihma e Unionit Evropian dhënë Shqipërisë Nga viti 1991-2004, Unioni Evropian i ka shpërndarë Shqipërisë

një ndihmë prej 1273.1 milionë € në kuadër të Programit PHARE

Nga viti 2001-në kuadër të Programit CARDS Pjesa tjetër e ndihmës - përmes kredive të Bankës Investive

Evropiane në kuadër të Programit të Asistencave humanitare ( ka përfunduar në vitin 2001)

Unioni Evropian i ofron Shqipërisë ndihmë në lëmenjët: Forcimi i administratës publike dhe gjygjësisë Policia Dogana Statistikat  Zhvillimi i infrastrukturës

Zhvillimi i bashkësive lokale Bujqësia Kooperimi ndërkufitar Ambienti Arsimimi Demokracia dhe të drejtat e njeriut

UE dhe Kosova Unioni Evropian një nga donatorët më të mëdhenj Qëllimi: rindërtimi i jetës së përditshme për tërë popullin e

Kosovës Prezenca e UE-së në Kosovë:

ECHO(Zyra e UE-së për Ndihmë Humanitare) 1999 për rajonin e goditur nga lufta: 378 mil Euro Riparimet emergjente të vendbanimeve rurale Ndihma për vendosjen kolektive për të kthyerit(personat e

zhvendosur) Riparimet emergjente të pajisjeve për 200 shkolla Furnizimi me ujë, barëra, vaksina Projektet e ndryshme në sferën e bujqësisë

Agjensia Evropiane për Rindërtim (AER) Programet për rindërtim dhe zhvillim

Energjetika - furnizimi me energi elektrike- riparimet energjetike - riparimi i TC Kosova B- mihjet e thëngjillit - TMK- Shërbimet e PTT-së

Çështjet prioritare për Kosovën: Reforma e institucioneve (vendosja e pluralizmit politik) Zhvillimi i tregut dhe institucioneve financiare Rregullimi dhe zhvillimi i tregut Ndërtimi i sistemit të ri fiskal

-kalimi në forma të reja të tatimeve sipas kërkesave të ekonomisë së tregut

CARDS Program i UE-së për të ndihmuar vendet e Ballkanit

Perëndimor Qëllimi:

Ndërtimi i institucioneve Rindërtimi ekonomik Shoqëria civile

CARDS në Kosovë Rindërtimi i shtëpive Trajnimi i mjekëve familjarë Përmirësimi i shërbimeve publike Reformat në administratën publike Mbështetja e policisë në luftën kundër krimit Administrimi i taksave dhe mbledhja e të ardhurave Krijimi i vendeve të reja të punës Ndihma e hapjes së bizneseve të reja në ekonominë rurale Projektet për zhvillimin e shoqërisë civile RTK-për shndërrimin e tij në transmetues publik të pavarur

Ndihma e UE-së dhënë Kosovës(në milionë €) 1998 1999 2000 2001

Ndihma për rindërtim 7.5 127 275 320.0

Ndihma humanitare 378(1) 50 12.5

Ndihma financiare (makro-ekonomike) 35 30.0

TOTALI: 7.5 505 360 362.5

• Çështje prioritare për Kosovën:• ndërtimi i infrastrukturës së re të ekonomisë së tregut • vendosja e sistemit efikas të mekanizmave makro-ekonomik:

• reforma e institucioneve - vendosja e pluralizmit pronësor, politik• zhvillimi i tregut dhe i institucioneve financiare • rregullimi dhe zhvillimi i tregut; • ndërtimi i sistemit të ri fiskal dhe kalimi në forma të reja të tatimeve sipas kërkesave të ekonomisë së tregut

•

Për raporte stabile dhe të rregullta me tregun financiar evropian në të ardhmen –e domosdoshme: të sigurohet një balancë stabile financiare të aplikohet liberalizimi i marrëdhënieve ekonomike

me jashtë të stimulohet zhvillimi i tregut të brendshëm privatizimi i ekonomisë dhe formimi i fondeve

investicionale jashtë vendit qëllimi: shpejtimi i lidhjes mes tregut të vendit dhe

tregut evropian të kapitalit

Zhvillimi i ardhshëm i Kosovës – afrimi drejt proceseve integruese ekonomike