UdalForoa 2017 - Udaltalde 21 Nerbioi-IbaizabalEskolako Agenda 21 da hezkuntza komunitatearen...
Transcript of UdalForoa 2017 - Udaltalde 21 Nerbioi-IbaizabalEskolako Agenda 21 da hezkuntza komunitatearen...
Ekainak 8
UdalForoa 2017
Zer da Agenda 21?
Eskolako Agenda 21 da hezkuntza
komunitatearen konpromisoa eta ikastetxearen
eta haren ingurunearen ingurumena eta alderdi
soziala hobetzeko ekintza plana.
Agenda21
institutuan
● Inguruaren jasangarritasunaren aldeko
konpromisoa.
● Kudeaketa iraunkorra ziurtatzea arlo
honetan.
● Udaletxeak garatzen duen “Tokiko Agenda
21” ean parte hartzea.
● Ingurunea ulertu eta bertan esku hartzeko
ezagutzak eta gaitasunak garatzea
diagnostikoaren bidez eta Ingurune
Batzordearen gidaritzapean.
Agenda21
institutuan.
Jarduera batzuk
EKO-
ORDEZKARIEN
LANA. BILERAK
http://ea21arrigorriaga.blogspot.com.es/
WEB
BERRIA
AZTERKETA INSTITUTUAN
AZTERKETA
INSTITUTUAN
● Ekoordezkariak
● Tutoretza
saiotan
● Batxilergoko
ingelesen
klaseetan
HONDAKINAK
PATRULLA
BERDEA
TXOKO BERDEA
DBH 4.
MAILAKOAKhttps://sites.google.com/a/arrigorriagabhi.net/genero-pobrezia-elikadura/
KONPOSTA
TAILERRA
DBH 3.
MAILAN
KONPOSTA
TAPOIEN
BILKETA
ORTUA
Landare inbaditzaileak
zeintzuk dira?
AZTERTU
• Mimosa (Acacia dealbata)
• Akazia beltza (Acacia melanoxylon)
• Sasiakazia (Robinia pseudoacacia)
• Ailantoa (Ailanthus altissima)
• Panpa-lezka (Cortaderia selloana)
• Japoniako piper-belarra (Fallopia japonica)
• Kanabera (Arundo donax)
• Txilka-belarra (Baccharis halimifolia)
• Budleja (Buddleja davidii)
• Estramonioa (Datura stramonium)
• Frantses patata (Helianthus tuberosus)
• Oenotera handi (Oenothera biennis)
• Banbu (Phyllostachys aurea)
• Krokosmia (Crocosmia sp.)
• Fitolaka (Phytolacca americana).
Arrigorriagan,
institutuaren inguruan...
IBILBIDEA
...Lau espezie topatu ditugu
MAPA BETETZEN
Espezie inbaditzaileak Especies invasoras
Acacia melanoxylonAkazia beltza
2
● Gizakientzat, toxikoa izan daiteke
(dimetiltriptamina eta glukosido
zianogenikoak).
● Australiatik dator.
● Zuhaitz hau azkar hazten da eta 45m-tik
gorako altuera hartzen du.
● Klima hotzetan dago.
● Egurra ematen du.
● Australian analgesikoa bezala erabiltzen da.
Akazia beltza Acacia melanoxylon
Buddleja davidiiBudleja
5
● Buldeja, landare inbaditzaile bat da, hau da,
bere jatorrizkoa ez den ekosistema batean
sartu eta hau puskatu duen landare bat da.
● Bere jatorria Txina (Asia) da.
● Beste izen batekin ere ezagutzen da landare
hau:” Tximeleta belarra”
● Habitata: Arekak, ezpondak eta baztertutako
lurzoruak.
Budleja Buddleja davidii
● 100 espezie gehienak zuhaixkak, zuhaitz
batzuk daude; altuenera 30 m altu, baina,
oro har, ez dute 5 m baino gehiagokoa.
● Badira espezie biak iraunkorrak eta
hostozabalak. New World zati beroago
AEBetako hegoaldeko autoktonoak dira.
● UU. Txilen, eta oso zabalduta Old World
Afrikan eta Asia epelean, Europa eta
Australasia absentzen diren zatiak dira.
Budleja
Cortaderia selloanaPanpa-lezka
6
● Cortaderia selloana du izen zientifikoa, eta
panpa-lezka, panpa-belarra edo mustuka
deitzen zaio.
● Hego Amerikakoa da jatorriz, tropikotik
kanpoko lurralde epeletakoa, eta mustuka-
itxurako infloreszentzia garatzen du
txortenen muturrean loratzen denean.
● Udazkenean sortzen zaio kolore zurixka edo
arrosazko luma-itxurako infloreszentzia, eta,
orduan, inoiz baino nabariago ageri da.
Panpa-lezka
● Hartzen dituen habitatetan, hainbat eratako
kalteak eragiten ditu.
● Adibidez, baso gazteetan eta zuhaitz-
landaketetan, zuhaitz gazteekin lehiatzen
du, ura eta elikagaiak xurgatzeko;
● Zuhaitz gazteen hazkundea moteldu edo
oztopatu egiten du.
● Udan, hosto eta infloreszentzia lehorrek
sute-arriskua areagotzen dute.
● Larreetan, berriz, belarraren kalitatea
txikitzen du.
Panpa-lezka
Robinia pseudoacaciaSasiakazia
8
● Ipar Amerikako zuhaitz hau XVII. mendean
sartu zuten Europan. Gaur egun, oso hedatuta
dago Hego Euskal Herrian.
● Klima atlantiko hezean garatzen da.
● Maldetan, baso-ertzetan edo basoen
zabalgunetan kokatzen da.
● Lurrazpiko sustrai-kimuen bitartez hedatzen
da.
● Herbiziden aurreko erresistentzia handia du.
Espezie hori kontrolatzeko bide biologikoak ez
daude frogatuta orain arte.
Sasiakazia
Zerbait egin daiteke gure herrian
espezie exotiko inbaditzaileen presentzia
murrizteko eta/edo ekiditeko?
Zer?
Gure konpromisuak
Gure konpromisuak
Sarbideak moztu:
● Ez erosi edo adoptatu hemengoak ez diren
animaliak.
● Ez landatu landare inbaditzaileak.
Kontrolatu:
● Ez abandonatu etxeko animaliak eta ez
askatu edozein lekutan.
● Lorategi bat landatzerakoan zer landare
jartzen ditugun kontrolatzea.
● Herrian horrelako espezieak ikusten baditugu
udaletxera deitu.
Gure proposamenak udalari
Gure proposamenak udalari
Desagerrarazi:
● Landare inbaditzaileak erre, moztu edo
pozoia bota landare inbaditzaileekin
amaitzeko. Bakteria batzuk sortu pozoi
moduan, espezie horiekin amaitzeko.
● Ehiztariak kontratatu animalia inbaditzaileak
ehizatzeko.
● Espezie exotikoak jaten dituzten animaliak
ekarri.
Gure proposamenak udalari
Kontrolatu:
● Animalia exotikoak gure ingurunean askatzea
debekatu kartelen bitartez.
● Espezie inbaditzaileak dauden eremuak
mugatu eta ahal den neurrian hauek
desagertarazi.
Ingurunea birsortu:
● Ingurunea birsortu bertako espeziekin.
Sentsibilizazioa
● Tailerrak egin kontzientziatzeko.
Iazko konpromisuak udalforoan
Eta ...Udaletxeak iaz hartutako
konpromisuak bete ditu?
Udaletzeko iazko konpromisuak
● Bertako zuhaitzen informazio eta
sentsibilizazio ekintzak garatu herrian
bertako zuhaitzak balorean ipintzeko.
● Toki jakin batzuetan, estetika albo batera
utzita, ez moztu belarrak biodibertsitatea
babesteko.
● Asfalto guneetan biodibertsitatea handitzeko
ekintzak garatu (adibidez lorategiak ipini).
Espezie inbaditzaileak Especies invasoras
Nerbioi-Ibaizabal
Eskerrik asko!