TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ......
Transcript of TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ......
![Page 1: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/1.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 1 Hotline: 0432 99 98 98
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
(HỒ CHÍ MINH)
Chuyên đề: LUYỆN THI THPT QG MÔN NGỮ VĂN 2017
VIDEO và LỜI GIẢI CHI TIẾT chỉ có tại website MOON.VN
[Truy cập tab: Ngữ Văn – Khoá học: LUYỆN THI THPT QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN]
I. ĐỌC – HIỂU
ĐỀ 1. Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dƣới:
Hỡi đồng bào cả nước,
“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có
thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu
hạnh phúc”.
Lời bất hủ ấy ở trong bản “Tuyên ngôn Độc lập” năm 1776 của nước Mĩ. Suy rộng ra, câu ấy
có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền
sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản “Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền” của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng
về quyền lợi”.
Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.39)
Câu 1. Đoạn trích trên đƣợc rút từ Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh. Giới thiệu vài nét về
tác giả đó.
Câu 2. Nêu chủ đề của đoạn trích.
Câu 3. Chỉ ra phong cách ngôn ngữ của đoạn trích.
Câu 4. Nêu ý nghĩa của việc trích dẫn Tuyên ngôn Độc lập (1776) của Mĩ và Tuyên ngôn Nhân
quyền và Dân quyền (1791) của Pháp.
Câu 5. Phân tích đóng góp của Hồ Chí Minh trong ý kiến Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là: tất
cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung
sướng và quyền tự do.
Câu 6. Trong đoạn trích, ngƣời viết đã học tập đƣợc từ dân gian thủ pháp nghệ thuật nào? Phân
tích hiệu quả của thủ pháp đó.
Câu 7. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 – 12 câu), phân tích nghệ thuật lập luận của tác giả.
ĐỀ 2. Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dƣới:
Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.
![Page 2: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/2.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 2 Hotline: 0432 99 98 98
Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc,
để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết.
Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước
thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.
Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân.
Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.
Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước
ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.
Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng.
Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên
bần cùng.
Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô
cùng tàn nhẫn.
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.39)
Câu 1. Đoạn trích trên đƣợc rút từ Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh. Giới thiệu vài nét về
hoàn cảnh ra đời của văn bản.
Câu 2. Nêu chủ đề và các ý chính của đoạn trích.
Câu 3. Khi xâm lƣợc Việt Nam, thực dân Pháp có đƣa ra một chiêu bài: Đƣa đến Việt Nam
tinh thần của lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái để lừa bịp dƣ luận quốc tế. Ngƣời viết đã lần lƣợt bác
bỏ từng nội dung đó nhƣ thế nào?
Câu 4. Chỉ ra hiệu quả của biện pháp tu từ đƣợc sử dụng trong câu văn in đậm.
Câu 5. Nêu tác dụng của phép lặp cú pháp trong đoạn trích.
Câu 6. Tìm và nêu hiệu quả của các từ ngữ giàu sắc thái biểu cảm trong đoạn trích.
Câu 7. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 8 – 10 câu), nêu cảm nhận của anh/chị về tội ác của
thực dân Pháp đối với nhân dân, đất nƣớc ta.
ĐỀ 3. Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dƣới:
Mùa thu năm 1940, phát xít Nhật đến xâm lăng Đông Dương để mở thêm căn cứ đánh Đồng
minh, thì bọn thực dân Pháp quì gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật. Từ đó dân ta chịu hai
tầng xiềng xích: Pháp và Nhật. Từ đó dân ta càng cực khổ, nghèo nàn. Kết quả là cuối năm ngoái
sang đầu năm nay, từ Quảng Trị đến Bắc Kì, hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói.
Ngày 9 tháng 3 năm nay, Nhật tước khí giới của quân đội Pháp. Bọn thực dân Pháp hoặc là
bỏ chạy, hoặc là đầu hàng. Thế là chẳng những chúng không “bảo hộ” được ta, trái lại, trong 5
năm, chúng đã bán nước ta hai lần cho Nhật.
Trước ngày 9 tháng 3, biết bao lần Việt Minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để chống Nhật.
Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt Minh hơn nữa. Thậm chí đến
khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên Bái và Cao Bằng.
![Page 3: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/3.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 3 Hotline: 0432 99 98 98
Tuy vậy, đối với người Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo. Sau
cuộc biến động ngày 9 tháng 3, Việt Minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thùy, lại
cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ.
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.39)
Câu 1. Đoạn trích trên đƣợc rút từ Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh. Nêu mục đích và
đối tƣợng hƣớng tới của văn bản.
Câu 2. Chỉ ra chủ đề của đoạn trích.
Câu 3. Nêu ý nghĩa biểu cảm của các diễn đạt quì gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật.
Câu 4. Hành động thẳng tay khủng bố Việt Minh, nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên
Bái và Cao Bằng cho chúng ta thấy đƣợc điều gì trong bản chất của thực dân Pháp?
Câu 5. Luận điệu nào của kẻ thù đã bị Hồ Chí Minh bác bỏ? Phân tích nghệ thuật lập luận của
Hồ Chí Minh trong đoạn trích.
Câu 6. Câu văn Sau cuộc biến động ngày 9 tháng 3, Việt Minh đã giúp cho nhiều người Pháp
chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng và
tài sản cho họ. khiến anh/chị liên tƣởng đến chi tiết nào trong Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi?
Sự tƣơng đồng trong tƣ tƣởng của hai tác giả là gì?
Câu 7. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 8 – 10 câu), bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về tội ác của
kẻ thù cƣớp nƣớc đối với đồng bào ta.
ĐỀ 4. Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải
thuộc địa của Pháp nữa. Khi Nhật hàng Đồng minh thì nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành
chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Sự thật là dân ta đã lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp.
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần
100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy
mươi thế kỉ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa.
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.39)
Câu 1. Đoạn trích trên đƣợc rút từ Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh. Nêu những giá trị
cơ bản của văn bản.
Câu 2. Nêu chủ đề của đoạn trích.
Câu 3. Âm mƣu nào của thực dân Pháp đã bị Hồ Chí Minh bác bỏ? Vì sao tác giả lại lặp đi lặp
lại cụm từ Sự thật là…?
Câu 4. Làm rõ tính hàm súc của câu văn in đậm.
Câu 5. Chỉ ra hiệu quả của điệp khúc dân ta đã…, dân ta lại….
Câu 6. Cảm nhận của anh/chị về giọng điệu lời văn trong đoạn trích.
Câu 7. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 8 – 10 câu), nêu cảm nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của
hai từ: Độc lập, Tự do.
![Page 4: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/4.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 4 Hotline: 0432 99 98 98
II. LÀM VĂN
ĐỀ 1. Phân tích nghệ thuật lập luận của Hồ Chí Minh trong tác phẩm Tuyên ngôn Độc lập.
ĐỀ 2. Tuyên ngôn Độc lập là một trong những sáng tác tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật
văn chính luận của Hồ Chí Minh.
Bằng những hiểu biết của anh/chị về tác phẩm, hãy làm sáng tỏ nhận định trên.
ĐỀ 3. Anh/chị hãy làm rõ phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh qua các sáng tác: Mộ, Lai Tân,
Tuyên ngôn Độc lập.
ĐỀ 4. Nêu cảm nhận về vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm Tuyên ngôn Độc lập (Hồ Chí Minh).
ĐỀ 5. Chứng minh rằng Tuyên ngôn Độc lập không chỉ là văn kiện lịch sử mà còn là áng văn
chính luận mẫu mực.
Giáo viên Vũ Dung
Nguồn: Moon.vn
![Page 5: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/5.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 5 Hotline: 0432 99 98 98
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
(HỒ CHÍ MINH)
Chuyên đề: LUYỆN THI THPT QG MÔN NGỮ VĂN 2017
VIDEO và LỜI GIẢI CHI TIẾT chỉ có tại website MOON.VN
[Truy cập tab: Ngữ Văn – Khoá học: LUYỆN THI THPT QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN]
I. ĐỌC – HIỂU
ĐỀ 1
Câu 1
Hồ Chí Minh (1890 – 1969), là một nhà chính trị kiệt xuất, một lãnh tụ cách mạng vĩ đại, suốt
đời gắn bó với dân, với nƣớc, với sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam và phong
trào cách mạng thế giới. Ngƣời còn là một nhà thơ – nhà văn lớn của dân tộc với quan điểm sáng
tác hết sức rõ ràng, tiến bộ và phong cách nghệ thuật vừa đa dạng lại vừa nhất quán. Các sáng tác
văn học của ngƣời là di sản tinh thần quí báu của dân tộc Việt Nam nói riêng và của nhân loại nói
chung.
Câu 2
Chủ đề: Nêu lên cơ sở pháp lí của bản Tuyên ngôn.
Câu 3
Đoạn trích đƣợc viết theo phong cách ngôn ngữ chính luận.
(Đoạn trích thể hiện rõ các đặc trƣng của phong cách ngôn ngữ chính luận:
+ Tính công khai về quan điểm chính trị: Đoạn trích thể hiện một cách công khai, dứt khoát cơ
sở pháp lí của bản Tuyên ngôn Độc lập;
+ Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận: Từ việc trích dẫn Tuyên ngôn Độc lập năm 1776
của Mĩ về quyền con ngƣời, Hồ Chí Minh đã suy rộng ra quyền dân tộc. Sau đó Ngƣời tiếp tục
trích dẫn Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền năm 1791 của Pháp và cuối cùng đi đến khẳng
định đó là lẽ phải không ai chối cãi được;
+ Tính truyền cảm và thuyết phục: Đoạn trích thuyết phục ngƣời nghe, ngƣời đọc bằng một
giọng văn vừa mềm dẻo lại vừa đanh thép, thấu tình đạt lí.)
Câu 4
Ý nghĩa của việc trích dẫn Tuyên ngôn Độc lập (1776) của Mĩ và Tuyên ngôn Nhân quyền và
Dân quyền (1791) của Pháp:
- Thể hiện thái độ trân trọng những danh ngôn bất hủ của dân tộc khác, trân trọng những chân
lí của loài ngƣời; đồng thời khẳng định Việt Nam sẵn sàng tiếp thu, thừa hƣởng những thành quả
tƣ tƣởng tiến bộ của các nƣớc trên thế giới.
- Việc trích dẫn hai bản tuyên ngôn của Pháp và Mĩ đã giúp Hồ Chí Minh khéo léo tạo ra một
vị thế ngang hàng của ba bản Tuyên ngôn của ba quốc gia, ba cuộc cách mạng (Cách mạng tháng
![Page 6: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/6.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 6 Hotline: 0432 99 98 98
Tám 1945; cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc của Mĩ năm 1776; cách mạng tƣ sản Pháp năm
1789); thể hiện niềm tự hào kín đáo của Ngƣời về cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân (giải
quyết đồng thời cả hai nhiệm vụ của hai cuộc cách mạng của Mĩ và Pháp cộng lại: nhiệm vụ dân
tộc, đánh đổ xiềng xích của thực dân gần 100 năm ở Mĩ và nhiệm vụ dân chủ, lật đổ chế độ quân
chủ, lập nên chế độ dân chủ ở Pháp).
- Thể hiện sự mềm dẻo trong sách lƣợc. Hồ Chí Minh muốn cảnh báo thực dân Pháp và đế
quốc Mĩ đừng đi ngƣợc lại những lời tuyên bố bất hủ của tổ tiên họ, đừng chà đạp lên ngọn cờ
bình đẳng, bác ái mà tổ tiên họ từng giƣơng cao.
- Những lời trích dẫn trở thành cơ sở pháp lí rất vững vàng làm tiền đề cho việc khẳng định
quyền độc lập tự do của dân tộc Việt Nam. Những lời tuyên bố của Pháp và Mĩ từng đƣợc cả thế
giới công nhận, do vậy lời tuyên bố của dân tộc Việt Nam cũng có một sức nặng, không ai có thể
phủ nhận.
Câu 5
Từ vấn đề nhân quyền (quyền con ngƣời), Hồ Chí Minh đã suy rộng ra về quyền sống, quyền
tự do của các dân tộc trên thế giới: Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc
nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do. Điều này:
- Thể hiện một tƣ duy lí luận rất sắc sảo, rất sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh;
- Khiến cho sự khẳng định quyền độc lập tự do của dân tộc Việt Nam mang tính chất tất yếu,
hợp với mọi qui luật, mọi dân tộc, thời đại;
- Đây cũng chính là đóng góp lớn lao của Hồ Chí Minh đối với phong trào giải phóng dân tộc
của các nƣớc thuộc địa trên toàn thế giới, đúng nhƣ một nhà văn hóa nƣớc ngoài đã viết: “Cống
hiến nổi tiếng của cụ Hồ Chí Minh là ở chỗ Người đã phát triển quyền lợi của con người thành
quyền lợi của dân tôc. Như vậy tất cả mọi dân tộc đều có quyền tự quyết định lấy vận mệnh của
mình”.
Câu 6
Trong đoạn trích, Hồ Chí Minh đã học tập đƣợc thủ pháp rất truyền thống trong nghệ thuật
chính luận của dân tộc, đó chính là thủ pháp “gậy ông đập lƣng ông”:
- Khi Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập thì ở miền Nam, thực dân Pháp nấp sau quân đội Anh
đang tiến vào Đông Dƣơng để giải giáp quân đội Nhật, còn ở phía Bắc thì bọn Tàu Tƣởng, tay sai
của đế quốc Mĩ đã trực sẵn ở biên giới. Theo nhận định của Hội nghị toàn quốc của Đảng họp
ngày 15/8/1945 thì “mâu thuẫn giữa Anh – Mĩ – Pháp và Liên Xô có thể làm cho Anh, Mĩ nhân
nhượng với Pháp và để cho Pháp trở lại Đông Dương”.
Để chuẩn bị cho công cuộc tái chiếm nƣớc ta, thực dân Pháp đã tung ra trong dƣ luận quốc tế
luận điệu kẻ cƣớp: Đông Dƣơng vốn là thuộc địa của Pháp. Pháp có công khai hóa Đông Dƣơng,
nay trở lại là lẽ đƣơng nhiên, khi phát xít Nhật đã bị Đồng minh đánh bại.
- Trong tranh luận, để bác bỏ luận điệu của đối thủ, không gì đích đáng hơn là dùng chính lí lẽ
của đối thủ ấy. Dân gian ta gọi “ngón đòn” này là “gậy ông đập lƣng ông”. Hồ Chí Minh đã khẳng
định quyền độc lập, tự do của dân tộc ta bằng chính lời lẽ của tổ tiên ngƣời Mĩ, ngƣời Pháp trong
hai bản Tuyên ngôn Độc lập (1776) và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền (1791). Cách nói đó
khéo léo vì tỏ ra rất trân trọng những danh ngôn bất hủ của ngƣời Pháp, ngƣời Mĩ nhƣng cũng rất
kiên quyết khi nhắc nhở họ đừng phản bội tổ tiên mình, đừng làm vấy bùn lên lá cờ nhân đạo của
![Page 7: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/7.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 7 Hotline: 0432 99 98 98
những cuộc cách mạng vĩ đại của nƣớc Mĩ và nƣớc Pháp bằng hành động tiến quân xâm lƣợc Việt
Nam.
Câu 7
- Về hình thức:
+ Số đoạn: 1 đoạn;
+ Số câu: 10 – 12 câu;
+ Kĩ năng làm văn: viết đoạn văn.
- Về nội dung:
+ Kết cấu lập luận: Trích dẫn Tuyên ngôn Độc lập của Mĩ năm 1776 về quyền con ngƣời; suy
rộng ra quyền dân tộc. Tiếp tục trích dẫn Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp năm
1791; khẳng định đó là lẽ phải không ai chối cãi được.
+ Cách lập luận vừa khéo léo, vừa kiên quyết, sắc sảo; tạo ra hiệu quả lớn cho lời mở đầu bản
Tuyên ngôn Độc lập (Hồ Chí Minh).
ĐỀ 2
Câu 1
Hoàn cảnh ra đời Tuyên ngôn Độc lập:
- Sau Đại chiến lần thứ hai (1939 - 1945), thắng lợi thuộc về phe Đồng minh. Bọn thực dân và
đế quốc âm mƣu xâu xé Việt Nam, nhƣng chúng nấp dƣới danh nghĩa quân đội Đồng minh vào
giải giáp vũ khí của quân đội Nhật.
- Ngày 15/8/1945, Hội nghị Toàn quốc của Đảng họp và đƣa ra nhận định về tình thế của đất
nƣớc ta: Mâu thuẫn trong nội bộ của phe Đồng minh rất có thể sẽ khiến cho Mĩ và Anh nhân
nhƣợng cho Pháp quay trở lại xâm lƣợc Đông Dƣơng.
- Để dọn đƣờng cho con đƣờng tái chiếm Đông Dƣơng thì thực dân Pháp đã đƣa ra một luận
điệu hết sức xảo trá rất dễ đánh lừa công luận quốc tế: Pháp có công khai hóa Đông Dƣơng, Đông
Dƣơng là đất bảo hộ của Pháp bị Nhật chiếm. Bây giờ Nhật đã đầu hàng Đồng minh thì đƣơng
nhiên Pháp phải lấy lại Đông Dƣơng, phải trở lại Đông Dƣơng để thay thế Nhật.
Tình hình hiện tại tác động trực tiếp đến hòa bình tự do, đến chủ quyền dân tộc mà chúng ta
rất khó khăn mới giành đƣợc.
- Ngày 26/8/1945, Hồ Chí Minh rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Tại ngôi nhà 48 – Hàng
Ngang, Ngƣời đã soạn thảo Tuyên ngôn Độc lập. Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc tại
quảng trƣờng Ba Đình, trƣớc hàng chục vạn đồng bào, khai sinh ra nƣớc Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa.
Câu 2
- Chủ đề: Vạch trần bộ mặt xảo quyệt và những tội ác tày trời của thực dân Pháp.
- Các ý chính:
+ Tố cáo tội ác của thực dân Pháp trên phƣơng diện chính trị - văn hóa;
![Page 8: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/8.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 8 Hotline: 0432 99 98 98
+ Tố cáo tội ác của thực dân Pháp trên phƣơng diện kinh tế.
Câu 3
Trƣớc chiêu bài đƣa đến Việt Nam tinh thần của lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái của thực dân
Pháp, Hồ Chí Minh đã lần lƣợt bác bỏ từng nội dung:
- Tự do: Khi thực dân Pháp đến xâm lƣợc Việt Nam, chúng khiến Việt Nam không có tự do
(chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào; chúng lập ra nhà tù nhiều
hơn trường học).
- Bình đẳng: Thực dân Pháp giữ độc quyền các ngành kinh tế (độc quyền về in giấy bạc, độc
quyền xuất cảng, nhập cảng; không cho các nhà tƣ sản của ta ngóc đầu lên đƣợc).
- Bác ái: Thực dân Pháp tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu; thẳng tay chém
giết những người yêu nước thương nòi của ta.
Với lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng hùng hồn, Hồ Chí Minh đã bác bỏ đƣợc
chiêu bài xảo trá, quỷ quyệt của thực dân Pháp
Câu 4
- Biện pháp tu từ: Ẩn dụ (tắm, bể máu).
- Hiệu quả nghệ thuật: Lột trần, khắc sâu tội ác dã man, tàn độc của thực dân Pháp đối với
cách mạng, nhân dân ta.
Câu 5
- Phép lặp cú pháp: Chúng + động từ mạnh (cho, thi hành, lập, chém giết…) + bổ ngữ (tuyệt
đối không, luật pháp dã man, thẳng tay, những bể máu…).
- Tác dụng: Tô đậm ấn tƣợng về tội ác chồng chất của thực dân Pháp đối với nhân dân, đất
nƣớc ta suốt 80 năm trời.
Câu 6
Qua đoạn trích, có thể thấy Hồ Chí Minh đã đƣa vào lời văn chính luận rất nhiều từ ngữ giàu
sắc thái biểu cảm: tuyệt đối không, dã man, thẳng tay, tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những
bể máu, bóc lột dân ta đến xương tủy, nghèo nàn, thiếu thốn, xơ xác, tiêu điều, bần cùng, tàn
nhẫn… Hệ thống từ ngữ này đã góp phần mang lại cho bản cáo trạng về tội ác của kẻ thù xâm lƣợc
giọng điệu hùng hồn, đanh thép, đồng thời truyền cho ngƣời đọc, ngƣời nghe một ngọn lửa căm
thù ngùn ngụt. Lời văn chính luận cũng bởi thế mà không khô khan, cứng nhắc, ngƣợc lại, có sức
thuyết phục mạnh mẽ cả lí trí và tình cảm của ngƣời đọc, ngƣời nghe.
Câu 7
- Về hình thức:
+ Số đoạn: 1 đoạn;
+ Số câu: 8 – 10 câu;
+ Kĩ năng làm văn: viết đoạn văn.
- Về nội dung:
![Page 9: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/9.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 9 Hotline: 0432 99 98 98
+ Suốt 80 năm trời đô hộ nƣớc ta, thực dân Pháp đã gieo không biết bao nhiêu tội ác về cả
chính trị - văn hóa lẫn kinh tế…
+ Bày tỏ nỗi căm phẫn trƣớc tội ác của kẻ thù và sự chia sẻ trƣớc thảm cảnh đau đớn của nhân
dân, đất nƣớc ta.
ĐỀ 3
Câu 1
Mục đích sáng tác và đối tƣợng hƣớng tới của Tuyên ngôn Độc lập:
- Đối tƣợng: đồng bào cả nƣớc; nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới; phe Đồng minh, đặc
biệt là Pháp.
- Mục đích: tuyên bố chủ quyền của dân tộc, tiến hành một cuộc tranh luận ngầm với luận điệu
xảo trá của kẻ thù để đi đến bác bỏ hoàn toàn luận điệu xảo trá của chúng.
Câu 2
Chủ đề: Bóc mẽ công “bảo hộ” hai lần bán nƣớc ta cho Nhật của thực dân Pháp.
Câu 3
Các diễn đạt quì gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật hết sức chính xác và giàu hình ảnh,
góp phần thể hiện sâu sắc tội ác đê hèn của thực dân Pháp đối với đất nƣớc ta cũng nhƣ sự hèn hạ,
bạc nhƣợc của chúng trƣớc kẻ thù xâm lƣợc Đông Dƣơng bấy giờ là phát xít Nhật.
Câu 4
Hành động thẳng tay khủng bố Việt Minh, nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên Bái và
Cao Bằng cho thấy bản chất thực dân tàn độc của kẻ thù đối với nhân dân Việt Nam.
Câu 5
Trong đoạn trích, bằng nghệ thuật lập luận sắc sảo, Hồ Chí Minh đã đồng thời bác bỏ các luận
điệu và tội ác của thực dân Pháp:
- Luận điệu “bảo hộ” Việt Nam: Trong vòng 5 năm (1940 - 1945), thực dân Pháp hai lần bán
nƣớc ta cho Nhật.
+ Từ bán phủ định hoàn toàn vai trò “bảo hộ” của Pháp ở nƣớc ta. Lần thứ nhất (mùa thu năm
1940), khi Nhật nhảy vào Đông Dƣơng, Pháp đã hèn hạ, không thể đánh đuổi đƣợc phát xít Nhật,
lại còn chia sẻ đất nƣớc Việt Nam để cả Nhật và Pháp chung hƣởng khiến dân ta rơi vào cảnh một
cổ hai tròng. Lần thứ hai (tháng 3/1945), thực dân Pháp hèn nhát chạy chốn khỏi Đông Dƣơng, để
lại nƣớc ta cho Nhật.
+ Từ bán cũng khẳng định từ đó, Pháp không còn quyền gì đối với đất nƣớc Việt Nam nữa.
- Tuyên bố nhân danh Đồng minh để lấy lại thuộc địa của mình: Hồ Chí Minh khẳng định
Pháp đã hai lần phản bội Đồng minh.
+ Năm 1940, phát xít Nhật nhảy vào Đông Dƣơng, Pháp đã dâng nƣớc ta cho Nhật.
+ Năm 1945, thực dân Pháp đã hèn nhát bỏ chạy, do đó chúng không còn tƣ cách đồng minh.
![Page 10: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/10.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 10 Hotline: 0432 99 98 98
+ Trong khi thực dân Pháp hèn nhát, nhân dân Việt Nam đoàn kết xung quanh Việt Minh để
chống Nhật, giải phóng dân tộc, góp phần giải phóng Đông Dƣơng. Nhiều lần Việt Minh kêu gọi
Pháp cùng đoàn kết để chống Nhật nhƣng Pháp đã từ chối.
Tất cả những cứ liệu đƣợc đƣa ra đã phủ định vai trò đồng minh của thực dân Pháp.
- Bản Tuyên ngôn còn lên án tội ác của thực dân Pháp đối với nhân dân ta: Trong khi bỏ chạy,
chúng còn nhẫn tâm giết hết gần tù binh trong các nhà lao của ta. Điều này hoàn toàn trái ngƣợc
với hành động nhân nghĩa của Việt Minh: không ngại ngần giúp ngƣời Pháp bỏ chạy qua biên giới.
Câu 6
- Câu văn Sau cuộc biến động ngày 9 tháng 3, Việt Minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy
qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng và tài sản
cho họ. khiến ta liên tƣởng đến một chi tiết tƣơng tự trong Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi:
Tướng giặc bị cầm tù, như hổ đói vẫy đuôi xin cứu mạng;
Thần vũ chẳng giết hại; thể lòng trời ta mở đường hiếu sinh.
Mã Kì, Phương Chính, cấp cho năm trăm chiếc thuyền, ra đến bể mà vẫn hồn bay
phách lạc;
Vương Thông, Mã Anh, phát cho vài nghìn cỗ ngựa, về đến nước mà vẫn tim đập
chân run.
Họ đã tham sống sợ chết, mà hòa hiếu thực lòng;
Ta lấy toàn quân là hơn, để nhân dân nghỉ sức.
- Sự tƣơng đồng giữa hai sự việc đƣợc tái hiện trong hai đoạn trích đã cho chúng ta thấy đƣợc
tƣ tƣởng nhân nghĩa của hai tác giả Nguyễn Trãi và Hồ Chí Minh. Hơn hết, chúng ta thấy đƣợc vẻ
đẹp của truyền thống nhân đạo, một truyền thống quí báu nghìn đời của dân tộc Việt Nam.
Câu 7
- Về hình thức:
+ Số đoạn: 1 đoạn;
+ Số câu: 8 – 10 câu;
+ Kĩ năng làm văn: viết đoạn văn.
- Về nội dung:
+ Tội ác tày trời của thực dân Pháp đối với đồng bào ta: hai lần bán nƣớc ta cho Nhật khiến
dân ta rơi vào tình cảnh một cổ hai tròng, năm 1945, hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói; trên
đƣờng tháo chạy, chúng còn nhẫn tâm giết chết số đông tù chính trị của ta.
+ Bày tỏ lòng căm phẫn đối với tội ác kinh hoàng của thực dân Pháp.
ĐỀ 4
Câu 1
Giá trị của tác phẩm Tuyên ngôn Độc lập:
![Page 11: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/11.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 11 Hotline: 0432 99 98 98
- Giá trị lịch sử:
+ Văn kiện lịch sử đúc kết khát vọng độc lập tự do của dân tộc Việt Nam, khát vọng của nhân
dân Việt Nam ngàn đời; là kết quả tất yếu của quá trình đấu tranh giải phóng, đấu tranh giành độc
lập tự do kéo dài suốt hơn 80 năm (1858 – 1945).
+ Tuyên bố chấm dứt chế độ thực dân và phong kiến ở Việt Nam, mở ra kỉ nguyên độc lập tự
do, nhân dân đƣợc làm chủ cuộc đời.
- Giá trị nghệ thuật:
+ Về nội dung: Tác phẩm là áng văn chƣơng yêu nƣớc lớn của thời đại cách mạng; thấm đẫm
tƣ tƣởng nhân văn.
+ Về nghệ thuật: Tác phẩm là áng văn chính luận mẫu mực.
Câu 2
Chủ đề: Khẳng định sự thật hiển nhiên: Nhân dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân, phát
xít, phong kiến để giành quyền độc lập, tự do.
Câu 3
- Khi Nhật đầu hàng quân đội Đồng minh, thực dân Pháp đƣa ra luận điệu Việt Nam là thuộc
địa của Pháp bị Nhật chiếm và tuyên bố nhân danh Đồng minh để lấy lại thuộc địa của mình.
Trƣớc âm mƣu tái chiếm nƣớc ta của thực dân Pháp, Hồ Chí Minh đã đƣa ra những sự thật lịch
sử hiển nhiên để bác bỏ lại luận điệu xảo trá, bịp bợm của kẻ thù: Từ mùa thu năm 1940, Việt Nam
không còn là đất thuộc Pháp do đó Pháp không còn quyền gì đối với Việt Nam cả.
- Điệp khúc Sự thật là… đƣợc lặp đi lặp lại nhằm khẳng định những bằng chứng lịch sử không
gì có thể chối cãi:
+ Mùa thu năm 1940, Nhật chiếm Đông Dƣơng, Pháp đã dâng nƣớc ta cho Nhật nên nƣớc ta
trở thành thuộc địa của Nhật.
+ Khi Nhật đầu hàng quân đội Đồng Minh, nhân dân ta đã nổi dậy đấu tranh giành chính
quyền từ tay Nhật chứ không phải từ tay Pháp.
Đây chính là những căn cứ pháp lí cực kì quan trọng để bác bỏ luận điệu của thực dân Pháp
(cho rằng nƣớc ta là thuộc địa của Pháp bị Nhật chiếm) trƣớc dƣ luận quốc tế, bóc trần bộ mặt trơ
tráo của kẻ đầu hàng, của kẻ quay lƣng lại với Đồng minh trong cuộc tấn công chống phe phát xít;
đồng thời thuyết phục phe Đồng minh và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới ủng hộ nền
độc lập của Việt Nam.
Câu 4
Câu văn Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. gồm ba vế đẳng lập với nhau, nêu ngắn
gọn mà hàm súc, cô đọng thành tựu rực rỡ của cách mạng Việt Nam: cùng một lúc đánh đổ ba kẻ
thù thực dân – phát xít – phong kiến, giành lại quyền độc lập, tự do cho dân tộc, quyền dân chủ
cho nhân dân Việt Nam; đồng thời phơi bày sự thất bại thảm hại của bè lũ xâm lƣợc và phong
kiến.
Câu 5
![Page 12: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/12.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 12 Hotline: 0432 99 98 98
Điệp khúc dân ta đã…, dân ta lại… đƣợc lặp lại với mục đích khẳng định sự chủ động, lòng
quyết tâm và sức mạnh của nhân dân ta trong các cuộc cách mạng chống lại kẻ thù xâm lƣợc và bè
lũ phong kiến.
Câu 6
Lời văn mang giọng điệu dõng dạc, đanh thép, hùng hồn, chắc nịch, thể hiện rõ thái độ tôn
trọng sự thật lịch sử và niềm tự hào về quyết tâm giành độc lập, tự do của dân tộc, của nhân dân.
Câu 7
- Về hình thức:
+ Số đoạn: 1 đoạn;
+ Số câu: 8 – 10 câu;
+ Kĩ năng làm văn: viết đoạn văn.
- Về nội dung:
+ Độc lập, Tự do là hai từ thiêng liêng, hẹp thì thể hiện quyền sống của mỗi con ngƣời, lớn
hơn thì thể hiện quyền của mỗi quốc gia, dân tộc.
+ Dân tộc nào cũng có quyền độc lập, tự do song không phải dân tộc nào cũng đƣợc tự do, độc
lập bởi có nhiều nƣớc lớn tự cho mình quyền xâm phạm bờ cõi của các quốc gia khác.
+ Để giữ đƣợc quyền độc lập, tự do, mỗi quốc gia, dân tộc, cụ thể là mỗi ngƣời phải có trách
nhiệm giữ gìn, bảo vệ tổ quốc đồng thời phải biết xây dựng, vun đắp cho đất nƣớc giàu mạnh để có
thể tự lực, tự cƣờng…
II. LÀM VĂN
ĐỀ 1
* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần nghị luận
* Phân tích nghệ thuật lập luận của Hồ Chí Minh trong Tuyên ngôn Độc lập
Bố cục: 3 phần chặt chẽ (từ cơ sở pháp lí và cơ sở thực tiễn đi đến tuyên bố về quyền tự do,
độc lập của dân tộc Việt Nam).
- Phần đầu (từ đầu đến không ai chối cãi được):
+ Trình tự lập luận: trích dẫn Tuyên ngôn Độc lập của Mĩ, 1776 về quyền con ngƣời; suy rộng
ra quyền dân tộc; tiếp tục trích dẫn Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp, 1791; khẳng
định đó là lẽ phải không ai chối cãi đƣợc.
+ Tác giả đã sử dụng thủ pháp “gậy ông đập lƣng ông”.
Hiệu quả lời trích dẫn:
Tạo ra một vị thế ngang hàng của ba bản Tuyên ngôn, của ba quốc gia, ba cuộc cách mạng;
Việc trích dẫn tạo nên cơ sở pháp lí rất vững vàng, làm tiền đề cho việc khẳng định quyền
độc lập tự do của dân tộc Việt Nam;
![Page 13: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/13.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 13 Hotline: 0432 99 98 98
Thể hiện nghệ thuật lập luận vừa khéo léo vừa kiên quyết của tác giả Hồ Chí Minh trong văn
chính luận.
Tác giả đã thể hiện một nghệ thuật lập luận trong văn chính luận rất sắc sảo, kiên quyết, rõ
ràng, mạch lạc, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép; không chỉ mang tính chất hiện đại mà còn tiếp
thu đƣợc những thủ pháp rất truyền thống trong nghệ thuật chính luận của dân tộc.
- Phần hai: Hồ Chí Minh chủ yếu sử dụng thao tác lập luận bác bỏ để bác lại luận điệu kẻ cƣớp
của kẻ thù
+ Bác bỏ lại tinh thần của lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái mà thực dân Pháp đã tung ra để lừa bịp
dƣ luận quốc tế khi tiến hành xâm lƣợc Việt Nam;
+ Bác bỏ công “khai hóa” văn minh của thực dân Pháp;
+ Bác bỏ lại sự “bảo hộ” của chính quyền thực dân;
+ Bác bỏ luận điệu Việt Nam là “thuộc địa” của Pháp bị Nhật chiếm;
+ Bác bỏ âm mƣu nhân danh Đồng minh để lấy lại thuộc địa của mình của thực dân Pháp;
+ Lên án tội ác của thực dân Pháp đối với nhân dân Đông Dƣơng khi chúng bỏ chạy.
Toàn bộ phần bác bỏ này tiếp tục đƣợc thực hiện bởi những lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép,
bằng chứng hùng hồn; giọng điệu linh hoạt, lời văn uyển chuyển.
- Phần ba: Tuyên bố về quyền độc lập, tự do của dân tộc và khẳng định quyết tâm giữ vững
quyền độc lập, tự do ấy.
* Nhận xét, đánh giá
- Khẳng định Hồ Chí Minh đã rất thành công trong nghệ thuật lập luận. Đây cũng chính là một
trong những thủ pháp góp phần làm nên phong cách nghệ thuật văn chính luận Hồ Chí Minh;
- Nghệ thuật lập luận của Hồ Chí Minh thể hiện một trình độ tƣ duy sắc sảo, một tầm nhìn bao
quát và một trái tim luôn hƣớng về công lí, lẽ phải, chính nghĩa.
ĐỀ 2
* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần nghị luận
* Giải thích ngắn gọn khái niệm “phong cách nghệ thuật” và giới thiệu về phong cách
nghệ thuật văn chính luận Hồ Chí Minh
- Phong cách nghệ thuật là những nét riêng biệt, độc đáo của một tác giả trong quá trình nhận
thức và phản ánh cuộc sống, những nét độc đáo ấy thể hiện trong tất cả các yếu tố nội dung và hình
thức của từng tác phẩm cụ thể.
- Văn chính luận Hồ Chí Minh ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng
chứng thuyết phục, giàu tính luận chiến và đa dạng về bút pháp; chính luận mà vẫn thấm đƣợm
tình cảm, giàu hình ảnh; giọng văn đa dạng, khi ôn tồn, thấu tình đạt lí, khi đanh thép, mạnh mẽ,
hùng hồn.
* Chứng minh Tuyên ngôn Độc lập là sáng tác tiêu biểu cho phong cách chính luận Hồ
Chí Minh
![Page 14: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/14.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 14 Hotline: 0432 99 98 98
Học sinh soi chiếu tác phẩm Tuyên ngôn Độc lập vào các nét đặc trƣng của phong cách văn
chính luận Hồ Chí Minh để làm sáng tỏ vấn đề cần nghị luận.
- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng thuyết phục:
+ Mở đầu tác phẩm, Ngƣời trích dẫn hai bản Tuyên ngôn nổi tiếng của Pháp và Mĩ để làm căn
cứ cho bản Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam. Từ tuyên bố về quyền con ngƣời trong hai bản
Tuyên ngôn ấy, Ngƣời suy rộng ra thành quyền của các dân tộc.
+ Tiếp đó, Ngƣời đã lấy các dẫn chứng về chính trị, kinh tế để tố cáo, kết án tội ác của thực
dân Pháp với nhân dân ta; vạch trần sự phản bội Đồng minh của Pháp. Từ đây, Ngƣời bác bỏ âm
mƣu quay trở lại xâm lƣợc Việt Nam của thực dân Pháp và khẳng định lẽ chính nghĩa của dân tộc
ta bằng những sự thật lịch sử, cuộc đấu tranh của nhân dân ta để giành chính quyền cùng sự nhân
đạo của ta với kẻ thù.
+ Cuối cùng, Ngƣời thay mặt nhân dân nêu lên lời tuyên bố khẳng định ý chí giữ vững nền
độc lập, tự do của nhân dân ta.
- Áng văn chính luận xúc động lòng ngƣời:
+ Bản Tuyên ngôn đựng một tình cảm yêu nƣớc, thƣơng dân nồng nàn của Hồ Chí Minh. Điều
đó đƣợc thể hiện trong lập luận, lí lẽ, bằng chứng và ngôn ngữ trong tác phẩm. Khi lập luận, tác
giả chủ yếu dựa trên lập trƣờng quyền lợi tối cao của các dân tộc nói chung và của nhân dân ta nói
riêng. Còn về lí lẽ, tác giả luôn đứng trên tình yêu công lí, thái độ tôn trọng sự thật, và trên hết là
dựa vào lẽ phải cùng chính nghĩa của dân tộc.
+ Bằng chứng trong Tuyên ngôn xác thực, hùng hồn, không thể chối cãi,... đã cho thấy một sự
quan tâm sâu sắc của tác giả đến vận mệnh của dân tộc ta, hạnh phúc của nhân dân ta.
+ Cách sử dụng từ ngữ của tác giả chan chứa tình cảm và cách xƣng hô bộc lộ tình cảm tha
thiết, gần gũi (đồng bào ta, nhân dân ta…).
- Giọng văn đa dạng, khi ôn tồn, thấu tình đạt lí, khi đanh thép, mạnh mẽ, hùng hồn: đanh thép
khi tố cáo tội ác của thực dân Pháp, hùng hồn, hào sảng khi tuyên bố quyền độc lập tự do của dân
tộc Việt Nam.
* Nhận xét, đánh giá
- Tuyên ngôn Độc lập là một áng văn chính luận sắc sảo với lập luận chặt chẽ, những bằng
chứng không ai chối cãi đƣợc, rất tiêu biểu cho phong cách chính luận Hồ Chí Minh.
- Áng văn chính luận này thể hiện trí tuệ sắc sảo và chiều sâu trong tƣ tƣởng, tình cảm, cảm
xúc của nhà cách mạng, nhà tƣ tƣởng, nhà văn Hồ Chí Minh.
ĐỀ 3
* Giới thiệu vài nét về tác giả, các tác phẩm, vấn đề cần nghị luận
* Giải thích ngắn gọn khái niệm phong cách nghệ thuật
Phong cách nghệ thuật là những nét riêng biệt, độc đáo của một tác giả trong quá trình nhận
thức và phản ánh cuộc sống, những nét độc đáo ấy thể hiện trong tất cả các yếu tố nội dung và hình
thức của từng tác phẩm cụ thể.
* Chứng minh phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh qua các sáng tác
![Page 15: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/15.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 15 Hotline: 0432 99 98 98
- Giới thiệu ngắn gọn phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh: vừa độc đáo, đa dạng vừa
thống nhất:
+ Độc đáo, đa dạng:
Văn chính luận thƣờng ngắn gọn, tƣ duy sắc sảo, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng
chứng giàu sức thuyết phục, mang tính chiến đấu cao, đa dạng về bút pháp...;
Truyện và kí mang đậm chất trí tuệ, sáng tạo, hiện đại, giàu tính chiến đấu, nghệ thuật trào
phúng vừa sắc bén, thâm thúy vừa hài hƣớc, hóm hỉnh;
Thơ ca: thơ tuyên truyền cách mạng lời lẽ giản dị, mộc mạc, mang màu sắc dân gian hiện đại
vừa dễ nhớ, dễ thuộc, vừa có sức tác động trực tiếp vào tình cảm ngƣời nghe; thơ nghệ thuật đƣợc
viết theo hình thức cổ thi hàm súc, có sự hòa hợp độc đáo giữa bút pháp cổ điển và bút pháp hiện
đại, giữa chất trữ tình và tính chiến đấu.
+ Thống nhất:
Cách viết ngắn gọn, trong sáng, giản dị, sử dụng linh hoạt các thủ pháp và bút pháp nghệ
thuật khác nhau nhằm thể hiện một cách nhuần nhị và sâu sắc nhất tƣ tƣởng và tình cảm của
Ngƣời.
Từ tƣ tƣởng tới hình tƣợng nghệ thuật luôn vận động một cách tự nhiên, nhất quán, hƣớng về
sự sống, ánh sáng và tƣơng lai.
- Chứng minh phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh thông qua các sáng tác thơ ca (Mộ, Lai
Tân) và văn chính luận (Tuyên ngôn Độc lập) để thấy đƣợc nét độc đáo, đa dạng và sự thống nhất
trong phong cách nghệ thuật của Ngƣời.
* Nhận xét, đánh giá
- Từ Mộ, Lai Tân đến Tuyên ngôn Độc lập Hồ Chí Minh đã thể hiện đậm nét phong cách nghệ
thuật của một tác gia văn học;
- Phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh đƣợc hình thành từ các yếu tố: truyền thống gia đình,
môi trƣờng văn hóa và hoàn cảnh sống, hoạt động cách mạng cùng cá tính của Ngƣời và quan
điểm của Ngƣời về sáng tác văn học.
ĐỀ 4
* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần bình luận
* Nêu cảm nhận về vẻ đẹp nghệ thuật của Tuyên ngôn Độc lập
Tuyên ngôn Độc lập là một văn bản không chỉ có giá trị lịch sử mà còn có giá trị văn học. Vẻ
đẹp nghệ thuật của áng văn chính luận này chủ yếu đƣợc thể hiện trên các khía cạnh sau:
- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng xác thực, giàu sức thuyết phục;
- Ngôn ngữ vừa chính xác vừa gợi cảm;
- Giọng văn linh hoạt.
Sự kết hợp nhuần nhuyễn, hài hòa giữa các nét đặc sắc nghệ thuật này giúp cho tác giả có thể
thể hiện thành công nội dung của tác phẩm: tố cáo tội ác, lột trần âm mƣu tái chiếm nƣớc ta của
![Page 16: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Moon.vn · có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên th ... Chúng đặt ra hàng trăm th ứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012405/5e1292f1146ee301146d03aa/html5/thumbnails/16.jpg)
CHƢƠNG TRÌNH LUYỆN THI THPT QG 2017 – GV: Vũ Thị Dung Facebook: DungVuThi.HY
Moon.vn - Học để khẳng định mình 16 Hotline: 0432 99 98 98
thực dân Pháp, khẳng định tính chất chính nghĩa, sức mạnh vùng lên của nhân dân ta, tuyên bố
quyền độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhƣng cần tập trung vào những nét đặc
sắc nghệ thuật trên đây để đáp ứng yêu cầu của đề.
* Nhận xét, đánh giá
- Vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm cho thấy một trình độ nghệ thuật văn chƣơng sắc sảo, điêu
luyện.
- Những nét đặc sắc nghệ thuật đó đã góp phần thể hiện thành công những nội dung tƣ tƣởng
lớn lao đƣợc trình bày trong tác phẩm.
ĐỀ 5
* Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vấn đề cần nghị luận
* Chứng minh
- Tuyên ngôn Độc lập là văn kiện lịch sử:
+ Văn kiện lịch sử đúc kết khát vọng độc lập tự do của dân tộc Việt Nam, khát vọng của mọi
con dân đất Việt từ hàng ngàn đời qua; kết quả tất yếu của quá trình đấu tranh giải phóng, đấu
tranh giành độc lập tự do (1858 – 1945).
+ Khẳng định, tuyên bố chấm dứt chế độ thực dân và phong kiến ở Việt Nam mở ra kỉ nguyên
độc lập tự do, nhân dân đƣợc làm chủ cuộc đời.
- Tuyên ngôn Độc lập là áng văn chính luận mẫu mực:
+ Về mặt dung lƣợng: áng văn chƣơng với nội dung lớn lao (khẳng định quyền độc lập; lên án,
tố cáo, bác bỏ luận điệu của kẻ thù; khẳng định quyết tâm chiến đấu để bảo vệ nền độc lập) đƣợc
gói trong tác phẩm vô cùng hàm súc, cô đọng.
+ Kết cấu rành mạch, rõ ràng (tác giả đƣa ra từng vấn đề về chính trị, kinh tế…)
+ Hệ thống lập luận rất chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng hùng hồn không thể bác bỏ.
* Nhận xét, đánh giá
- Khẳng định Tuyên ngôn Độc lập không chỉ có giá trị lịch sử mà còn có giá trị văn học lớn
lao.
- Tác phẩm đã thể hiện một tầm vóc tƣ tƣởng lớn lao và tài năng nghệ thuật bậc thầy của nhà
cách mạng kiệt xuất, nhà văn lỗi lạc Hồ Chí Minh.
Giáo viên Vũ Dung
Nguồn: Moon.vn