TUYỂN TẬP 117 BÀI TOÁN HÓA HỮU CƠ LUYỆN THI ĐẠI HỌC BỒI DƯỠNG HỌC SINH...

8/9/2019 TUYỂN TẬP 117 BÀI TOÁN HÓA HỮU CƠ LUYỆN THI ĐẠI HỌC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI - PHẠM ĐỨC BÌNH

1/462

i i T T ề à í i ớ á n

h S a m u c o

Ô h i k l H sÁ l à l - % M ậ ìi ỉh i D ạ i h ẹc

' B ề i i uS H tj k ù s in h Ị ỊÍẻi

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUY

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUY

B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

WW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

ng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú


2/462



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




3/462

PHẠM ĐỨC BÌNH

i â f } H 7 ^ & à í í ó ấ n

H u A H f f U C

Oh ihi Hsú tà i - huyên ihi ĩ> di kcc'ầềí ìuễtỉỹ học sinh (Ịiôỉ

yỆ ĩL hcôchương tỶÌnh C ầíc Á chỹiÁ ồ h e

d a H ềỔ jiấ h c * ~ ĩ) ầ ồ lạ ẩ ỳ Ệ ^

NHÀ XUẤT BẢN ĐỒNG NAI



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




4/462



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




5/462

ixf\> Ậ&ÌẠ*

C-ác em học sinh thân Hiên !

Kể từ năm học 1993 - 1994, bộ đê thi mới được làm tài liệu

chính thức phục vụ cho giáo viên và học sinh trong việc dạy, học

và thi.

Khác với các bài toán trong ôn thi tú tài, các bài toán trong bộ

đề thi và trong các đề thi tuyển sinh Dại học những năm gân đây

rất phức tạp và rất khó.

Kê’ từ bây đến nay đã có nhiêu cuốn sách khác nhau viết xoay

quanh đề tài này.

Trong tay các bạn là cuốn sách có thể gợi là “cẩm nang giải

toán Hóa Hữu Cơ toàn bộ Các Phương Pháp Chọn Lọc, và Phương Pháp Giải Các Dạng Toán Hóa Hữu Cơ, với nhiêu cách

giải hay, ngắn gọn và dễ hiểu.

ở mỗi dạng toán chúng tôi đều có tóm tắt và phân tích đề để các

em dễ thấy được các dữ kiện đề cho và những yêu cầu cần tìnii từ đó

nêu phương pháp giải cho từng dạng và có ỉời giải chi tiết.

Dây là một cách nhìn mới, cách giải mới vê đê tài phức tạp và

khó, giúp các em rèn luyện cách nhìn nhận khái quát về hóa tính,

điều chế các chất, phân tích bài toán thành nhiều mảng nhỏ (các

dạng riêng biệt) để giầi một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Ngoài ra, cuốn sách còn cung cấp thêm một số đề thi và đáp

án TSĐH, thi học sinh giỏi Hóa những năm gần đây.

Dù cẩn trọng đên đâu, song vẫn có thể có những thiêu sót

ngoài ý muốn, rất mong nhận được nhửng ý kiến xây dựng quý báu của (lông nghiệp và các em học sinh.

Chúc các em ôn tập và thỉ đạt kết quả cao.

Tác giơ

PHẠM ĐỨC BÌNH



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




6/462



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




7/462

& ' ề

117 BAI TOAN HOA HỌC.& 5 DH THI ]V Ị SINH

■* Lời ỉỉói iíáu 3

▲ C hư ơn g ĩ

CÁCPHUONGPHÁP CHỌN LỌCGIẨI TOÁN HÓA HƯU cơ

A Chương l ĩ

CẤCBÀI ĨOÁN 00í C«Áy

§1. Lập côn g thức phán tử theo kfroi lư ự ng ...........................26

ỉ. Phương pháp chun


8/462

§3. Toán An kin .................................................. ............................94

A. Phương pháp giã i

B. Các bài ioáìì 97

§4. Toán Aren.......................................:.......... ................ .........123

A. Phương pỉuip


9/462

§7. Toán Este-Châ't b é o ............................................................. ..307

A. Phương pháp giải

B. Các bồi toán 311c . Toán hỗn hợp Estc 335

D. Toán biện luân CTPT các Este 366

£. GIixc rin -C hết béo 378

▲ Chương V

HQP CHAĩ HƯU COĨẠP CHƯC

§1 . Toán Am ino Axit (Axit am in ) ........................................... 383A. Phương pháp giải

B. Bài tập 385

§2 .. Toán G lu xit ............................................................................... 394

• Trường đại học quốc gia TP.HCM đề thi

TSĐH 1997 (ĐỌ'T 1) ................................... ....... ............... 397

® Trường đại học quốc, gia TP.IICM đề thiLTĐH 1997 (ĐƠT 2)............................................................ 406

• Trường đại học y dược TP.HCM đề thi

TSĐH 9 7 - 9 8 . J ' , ...................................... ................................425

• Trường dại học quốc gia TP.IiCM đề thi

TSĐH 96-97..... . . . ,'..................... ..... .................................... 437

® Trường Đ H N g oạ i thương đ ề thi TSĐH

(Đề số 3 / tháng 7-1996),........ ...... ............. ....................448



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




10/462

ISSasEEsmWWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUY


B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




11/462

Chương I

CẤC PHƯƠNG PHẤP CHỌN LỌC

GIẢI TOÁN HÓA HỮU c ơ

“Phuxmg ph áp là thầy của các th ầy ”

(Talley R and)

TluỊi vậy, việc nắm vững cúc phươni; pháp-giải toán cho phép ta giải nhanh chõng các bài toán phức tạp, đặc hiệt là toán hóa học.

Trước khi nghiên cứu và học tập phần nàv, các em phải nắm vững

các plurơni* pháp thỏim Ihườniĩ dclỉiải loán hóa; chúng tôi đã iỊiới

Ihiệu trong số tayhóa họe cấp 3 và phươnu pháp giải các dạng hài

tập ôn Ihi íú tài môn Hóa học -Ban A. (cùng tác giả). Sau đây

chúng lôi chỉ giới Ihiệu các phươngpháp cjiọn lọc giải toán hóa hữu

cơ, áp dụng giải các bài toán khó ironiỉ các đê thi TSĐH và thi học sinh giỏi hóa.

\

f. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TỬ LƯỢNG TRUNG BÌNH (PTLTB, M)

Đây là phương pháp mới nhất, cho phép ta chuyển bài toán hỗn

hợp vê bài loan một ehiĩi, (áp dụng cho nhiều loại bài toán khác

nhau, nhicu loại hỗn hợp kỈỊÚc nhau: rắn, lỏng và khí) để giải nhanh

chóng và đơn giản.

Nguyên lắc của phương pháp này như sau:

Ap tỉựnịỉ công ihức tính phân lữ lượng tráng bình cứa một hổn hợp:

— a-hh (Sốgam hổr .hợp)M = ------------------- ----------

nhh (Scímol hỗn hợp)

A



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




12/462

ahh =Ml . n, + M: . n2 + ...

nhi. = «1 + n, + ...

M]ML .... là phân tử lựợng của các chất tronu hỏn hợp

n, n: ... là siV mol tương ứng của các chấi.

Hoặc tính theo thể tích các khí:

~ z M, . V, + M> . V, + ...M = - ------------- — ----- ---------

V, + v :

Vị , V, ... là thế tích các khỉ đo cùng đicu kiện.

Thí dụ 1: _____________ _ ______________________________________ Có ỈOOịỊ dưng dich 23% của một axit hữu cơ dơn chức (dd A). Thêm

3()g mội ưxit dong dắng k ế liếp vào dưng dịch A, ta ctược dung dịch B.

Truniị hòa — dung dịch B bàng 5()0nil dung dịch KOH 0,2M (vữa chỉ) 10

la tliíỢc dưng dịch c.

ạ) Xức dinh công thức phân lủ các axil.

b) Cô cạn ciưng dịch c thì thu íỉưực bao nhiêu gam muối khan.

BÀI GIẢI

a) Lập" cổn g th ức phân tử 2 ax it (theo phương pháp M)

* Tổng khỏi lượ ng 2 axit trong ™ dung dịch B là:1 0

ahh = — ( — • 100 + 30) = 5>3ẵ 10 v 100 ;

* Đặt công thức phân tử chung 2 axit RCOOH, theo phương trình

phản ứng:

RCOỌH + KOH - RCỌOK + H20 (*)

nhh = nKOH - °>õ ' ° '2 - ° - 1 mo1



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




13/462

* Vạy M = — = 53 .0,1 -

Vậy phải có 1 axit có phân tứ lượng < 53,

Axit duy nhất thỏa mãn. điều kiện đó là HCOOH 53 và là đồng đắng kế tiếp,

đó là axit CH'] - CO OH NaCl + H20 (1)

nNciOHcỉư “ nHCl = 3,5 . 0,2 = 0,7 moi

“*■ iiNaOH tham gia phản ứng xà phòng hóa

40 := — - 0,7 = 0,3 moi

40

Đặt công thức phân từ chất béo C--ịHjj (OCOR);i, theo phương trìtìh

phản ứng.



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




14/462

1 A'v

Rut ra mNapH

Ĉ H.-̂ OCOR,!--} + 3N aO H -» C^Hf)(OH)^ RCOONa(2)

88g 0,3 . 40g 0,1 . 92g

106 g mNaOH ? mGlixerin?

— — - 4 0 = 136 . 103g = 136 kg

0,1 . 92 . 106- 3mGlixerin ~ - 1— — ------ = 104>5 - 10 ẽ = 104>5 kg

mxà phòng _ mA + mNaOH mglixerin

= ,1000 + 136 - 104 = 1032 kg

2. Theo (2) = - ttNaOH - 0,3 /3 = 0,1 mol3

Do đó khói lượng phân tử của A: M 4 - 8 8 : 0,1 — 880

880 - 41; s - =* Mr c o O H ^ ------- - + 1 = 280,7

3

McliìHvịiCOOH = 256 ; Mc 17H3xCOOH = 280

Ỹfs , MC17H-r̂ COOH = 2 8 2 ; Mc^H-^COOH - 2 8 4

] - ề - _ §ỉfr ^ ^axit “ 280,7, nên phái có axit có M < 280,7 (đó là axit

: panm ỉtic và ax it linolềic); có axit có M > 28 0,7 {đó lầ axit oleic

ẫ‘V và ax i t pa nm i t ic )

,rậ> ' Tô hợp các cặp axit (có thê 2 hoặc 3 axit) mà tông khôi lượng ỊíìỊv phai bằng:

Ễ Ị ^ , . 2 Maxit = 280,7 . 3 = 842 ,

fcJMfy chỉ có cặp a xit ỉi ĩio lê ic ( 2 lần) và axit oleic ( 1 lần) là

■ ■ ■ - ;1’ Maxit = 2 . 280 + 282 = 842



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




15/462

Có thể mô tả công thức cua chất béo A là:

C i7H31COO - CH2 C17H33COO - CH2

C17H31COO-CH ho ặ c C17H ; ^ C O O - C H

C17H31COO - CH2 C17H33COO - CH2

Cổng thức câu tạo của axit oleic (có 1 nốì-đôi) nên có cặp đồng

phân hình học:

CH3 - (CH2)7 (CH2)7 - COOH

\ / y C ~ c dạng cis

H H

CH3 - (CH2 )7 H

'C = c dạng trans

H (CH2)7 - COOH

Còn axit linoleic có 2 liên kết kết đôi cách biệt nên có th ể có

dạng đồng phân hình học sau:CH3 . - (CH 2)7 CH2 (CH2)7 - C O O H

V. / \ : _ c = c c = c dạng cis - cis

/ \ / \H M H H

€ H 3 - ( C H 2)7 í>H2 H

\ / \ / . ó c = c •C = C dạng cis - trans

/ \ „H H H (CH2)7 - COOH

H ' CH2 (CHvlyCOOH

\ / \ / ____ c = c c = c dạng trans - cis

. / / ,CH:1 - (CH2 Í7 H H H



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




16/462

H/

c clang trans - trans

(CH2 j7 - COOH

Đun nóng in(g) hợp châí lĩứu cơ X chứa c, H, o mạcli thắng vài dung

dịclì chứa 8(x) NtiOH dến khi phủn ứììịỉ xảy ru hoàn loùn. Trung hòa

vừa hết lượng NaOH dư bàiĩịị 40 ml dung ứicii HCl ỈM. Làm bay hơi

hỗn hợp suit khi tniiií> lìòa mội cáclĩ can thận, thu dược 7,36 ịx) hồn

hợp 2 níơu dơn linh' va ìỹ>,ì4{ịị) hỗn hơp 2 muối khan.

Hãy xúi dinh công ll ĩiỉ í cấu lạo cứu X.

BÀI GIẢITa có X + NaOH -* 2 rượu đơn chức + 1 muối

Ch ứ,ng tỏ X là es te củ a axit 2 lần axit với 2 rượu đơn chức (vì Xo

có cấư tạo thẳng)

Công thức phân tử X có dạng R’OOC - R - c o o R”

hay R(COOR >2

Theo phương trình phản ứng trung hòa NaOH (dư):HC1 + NaOH (dư) - NaCl + H20

nNaOH(dư) = nHCl = ° . 0 4 1 = mol

-* Sô" mol NaO H tham gia phản ứ ng với X:

“ - 0 ,04 = 0 ,16 mol.40

Theo phương trình phản ứng xà phòng hóa:

R(COOR )2 + 2NaOH R(COONa)2 + 2ROH

* nhh rư ợu- nNaOH = moi

Vậy khối lượng phân tử trung bình 2 rượu M =7,3 6 : 0,16 = 46

Một rượu có M < 46, đó là CH^OH (M = 32) ỉà rượu duy nhất.

H CH2

\ / \ c = c C =

\ ỵCHa - (CH2)4 H H

Thí dụ 3:

9



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




17/462

Đặt khối lượng phân tử rượu thứ 2 là M2

Ta có: 46= ------------ =0 M2 = 602

32 + M2

R” OH = 60 => R” = 43 (C3 H7)

Vì X có câu tạo thẳng nên rượu phải có câu tạo thẳng

CH 3 — CH2 ~ CH2 OH (rượu n - propylic)

* mR(COONa)2 = 1 5 , 1 4 - m NaC1 = 15,14 - 58,5 . 0,04 = 12,8 g

Vậy Mmuối = 1 2 , 8 : 0,08 = 160

R = 160 - 67 . 2 = 26. Đặt R là CxHy = 26

Ngh iệm thích hợp X = 2; y = 2.

Công thức axit: HOOC - CH = CH - COOH

Công thức cấu tạo của este:

C3H7OOC COOC3H7

II. PHƯƠNG PHÁP SỐ NGUYÊN TỬ TRUNG BÌNH (n)

Áp dụng giải nhiều bài loán khác nhau, đặc biệt tìm công thức phân

tử 2 đồng đẳng kế tiếp hoặc 2 đòng đẳng bấi kỳ, hoặc hổn hợp các

chất có cùng công thức phân tử tưưng đương; tương tự phương pháp

M, chớ phép chuyển bài toán hỗn hợp thành bài toán một châ't.

\ /c = c

/ \H H

Dạng cis

C3H7OOC H

/c = c

/

\Dạng trans

H COOG3H7

10



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




18/462

1. ĐỒNG ĐẲNG k ế t i ế p .

T h í dụ 1 : _______________________________________________________

Đ ể trung hòa a gam hôn lỉựp 2 axií dòng (làng liên tiếp của uxiỉ fomic cân

diìng ỉ00 nil dung dịch NaOH 0,3M. Mục khúc dem dối cháy a gam hổn

hợp dó và cho sản phẩm fan lượt di qua bình (ỉ) dựng P2O5 và bình (2)

dựng KOH nín thấy khối lượng bình. (1) lũng b ỊỊam còn bình (2) tăng

(3,64 + b) gatn. Hãy xác dinh công íhức phún lù 2 axii.

BÀI GIẢI

Đặt công thức phân tứ tương đương của 2 axit: CnH^+iCOOH (vì

là sô' ngtryôn tử c trung bình của 2 axit), ta có các phương trình

phản ứng:

C-H 2- + 1CO O H+ NaOH -* C~H2- + iCOONa + H20 (1)

CnH2n + lC 0 0H + -* (n + 1)CC>2 + (n + 1)H20 (2)2

P2 O5 hâp thụ nước: P2 O5 + SHyO -» 2 H 1PO4

KOH bấp thụ C 02: 2KOH + C 02 - K 2 ÒỌ, + H20

Th eo (1): nhhaxit= nNaOH = 0,1 . 0,3 = 0 ,03 mol

Theo (2): Hiệu khỏi lượng tăng lên ở 2 bình

0,03 (n + 1) . 44 - 0,03 (n + 1) . 18 = 3,64

ề' n = 3,7

Vậy cồiig thức phán tử các axit là C3 H 7 COOH và C4H 9COOH

Thí đú 2: ■

Hổn hợp khỉ A ịịổriĩ dimetỵlam ỉn và hai hidrocacbon là đông đẳng liên

liếp. Trộ/ì ì 00 ml A vài 500 ml O (dư) toi dốt cháy hết hổn hợp A.

Th ể tích hổn hợp sau khỉ dòĩ cháy là 650 ml. Cho hỗn hợp này qua

H2SO 4 đặc í lù còn lụi 370 nil vù cho qua liếp dung dịch KOH đặc thì

cỏn ml kìú. Biếi climeiylaniin cháy thành CO2 , H2 O và N2. Cấc thể

11



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




19/462

lích kh i cio cùng diêu kiện nhiệt áộ vù áp suáì.

a) Hũy xúc ciịnli công (hức phân tứ cda các hidrocachon.

b) Tính % thể tích mỗi chui trong A.

BÀI GIẢI

a) Xác định công thức phân tử

Đặt cô ng thức phân tử tương đương của 2 hiđroc.acbon CxHỹ

(x , y là sổ' nguyên tử c , H tru ng bình củ a 2 hiđrocacbon) ta có

các phương trình phản ứng:

(CH-3)2NH + 3,75 0 2 2CC>2 + 3,5 tĨ20 + 0,5N2 d '

C~Hỹ + (x + y/2) 0 ‘> -> xCC>2 + y/2PỈ20 :2:

Theo đề bài, ta có: Vịị^o — 650 - 3 70 = 280 ml

V co2 = 370 - 120 = 250 ml

Vc>2 tác dụng" ^COọ + ~ ~ 25 0 + —28Ơ = 390 ml2 ị 2

v 0 2 dư = 500 - 390 = 110 ml

VNi; = 12 0 - 110 = 10 ml

”*■ ^amin ~ ^ N 2 = 2 1 0 = 20 ml

Vc-H- = 100 - 20 = 80 ml

Theo ( 1 ) (2 ) : 2 VC0 2 = 2 0 . 2 + 80 ĩ = 250

- X = 2,625

Vậy hiđrocacbon thư nhất có 4H và hiđrocacbon thứ 2 có 6 H (vì

chúng cách nhau 2H và số H phải là số* chẵn)

Kết luận: Cổng thức phân tử 2 hiđrocacbon là C2H 4 vàC-|Hẹ

b) Tính % thể tích các chất trong A.

Theo các phương trình phản ứng đốt cháy A.

12



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




20/462

ĩ

(CH3 )2NH + 3,7 502 -* 2 CO2 + 3 .5H2 0 + 0 ,5N2

C2H4 + 302 -* 2ỞO2 + 2H20

C3PĨ6 + 4,502 -* 3CƠ2 + 3H2O

Gọi v x , V2 , V3 là thể tích của (CH g^N H , C2H4 và C3ĨỈ6 trong 1 0 0 ml A, ta có:

+ V2 + V3 — 1 0 0

2V2 + 2V2 + 3V-3 = 250

1/2 Vi = 10

Vi = 2 0 ml

V2 = 30ml

V3 = 50ml

Vậy %(CH3)2NH = 20% ; %C2H4 = 30% và %C3H6 = 50%

2. ĐỒNG OẲNG k h ô n g k e TỉẾP.

Dạng bài toán này khó hưn so với đồng đẳng kế tiếp, tuy

cùng giải tương tự như cách giải tìm n, dựa vào điều kiện bàitoán

íìm được đồng đẳng có số c < Ĩ1 từ đó biện luận để tìm đồngđẳcó sô' c > n.Thí dụ:

Cho 9,4g hổn hợp A gòm hơi của hai niỢit đi qua chất xúc tác thích

hợp được hỗn hợp B gồm 3 ete (s ố m ol các ete bằng nhau), hai anken, hai rượu và hơi nước. Cho hổn hợp B đi qua P2O5 thì tạo ra 5,488g

axit H3PO4. Hổn hợp B có có th ể làm mốt màu vừa hết 8,64g Bĩ 2

(trong nước brom). Nếu tách riêng hỗn hợp rượu và ete từ hỗn hợp B

và cho bay hơi thì được 4,3008 lít hơi ỏ 91°c và 2/ 3 aim. Lập công

thức phân tử cứa 2 rượu ban đâu. Biết ràng phản ứng tạo anken của

2 rượu như nhau.

BÀI GĨẢI Lập luận: Hai rượu mất nước tạo thành 2 anken, chứng tỏ chúng

thuộc dãy đồn g đẳng rượu no đơn chức, m ạch -̂ hở có nc > 2. Đặt

cồng thức phân tử tựờng đương của hỗn hợp là CnỉỈ2n+iOH (hỗn

hợp A).

Theo các phương trình phản líng:

13



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




21/462

2 CnH2n+l°H -» (CnH2n+l)2° + H20 (1 )

CĩĩH2n+ 1° H •* CnH2n + H2° (2 )

P2O5 hấp thụ H 2 O:

p 20 5 + 3H20 - 2 H3PO4 (3)

mu /Q\ _ 3 _ 3 5,48 8 __ Theo (3): nH20 “ nH3PC>4 ~ ~ •— — 0,084 mol

2 2 98

Dung dịch Br2 hấp thụ C^ĩỈ2n (4)

Theo (4): nc ĩĩH2n “ nBr2 ^ 8,64 : 160 = 0,05 4 mol

Suy ra sô' mol H2 O do rượu tạo ra ở (2) = 0,054 mol và số moi

H2 O do rượu tạo ra ở (1) = 0,084 - 0,05 4 = 0,03.

Theo (1)nete = Ĩ1H20 = 0 , 0 3 m o l

=* nrượv(ơ 1) = 2nete = 2 • °>03= 0,06 moỉ

mỗi rượu có 0,03 mol tham gia phản ứng tạo ete

2- . 4 ,30083

Theo đề: 2 n(rượudư+ete) = ------------------------- = 0,096 molv ' 0 ,0 8 2 .(2 7 3 + 91)

=» nrượudư == 0,096 - 0,03 = 0,066 mol

Vậy tổng sổ' mol rượu trong hỗn hợp A ban đầu là:

0,054 + 0,06 + 0,066 = 0,18 mol

Ta có: Ma = 9,4 : 0,18 .= 52,2 2 =*> n = 2,44

Do đó trong hỗn hợp A có một rượu có nc < 2,44 đó là C2H 5OH

và rượu thứ 2 là CnH2 n+iOH (x mol) với nc > 2,44

m nx + 2 (0 ,1 8 - x) _ n ÀA _ Ta có biêu thức ---------- -------------- = 2,44 -* X = — 0,18 Ĩ1 - 2



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




22/462

Biện luận tìm n:

Ta có X mol CnH 2n+]OH gồm:

0,3x mol tạo anken; 0,03 mơ] tạo ete và rượu dư

3Suy ra X > 0,3x + 0,0 3 => X > —

• ■ 70

0,08 3Hay — — — => 11 < 3,87

n - 2 70

Mặt khác: n > 2,44. Ngh iệm thích hợp n = 3.

Vậy công thức phân tử rượu thứ 2 là C3H 7OH

III. PHƯ ƠN G PH Á P TĂNG GIAM K HÔI LƯỢNG.

Dựa vào sự tãng giảm khối lưựng khi chuyển từ châ't này sang chất

khác để đính khôi lương mội hỗn hợp hav mộl chất.

Thí dụ:_______________________ _____

Chết A là một amỉnoaxit. Trong phân lử A ngoài các nhóm cacboxyl

và amino không có nhỏm chúc nào khác. 0,02 moỉ A cho phản ứng

vừa hết với 160 ml dung dịch HCỈ 0,125 M tạo ra 3,67 gam muớĩ. Mặt khác 4,41 gam A khi tác dụng với một ỉượng dư NaOH thì tạo ra 5,73

gạni muối khan.

a) Xác dinh công thức phân tứ chất A.

b) Viết công llĩức cấu tạo cửa A, biếl ràng A có mạch cacbon không

nhánh và nhóm umono ở vị trí a gọi tên.

BÀI GIẢI

a) nHCl “ . 0 ,125 = 0,0 2 mol

Tỉ lệ phản ứng nA : nỊỊci = 0,02 : 0,0 2

Chứng tò A chỉ chứa 1 nhóm NH 2 , phản ứng giữa và HC1

được viết:

15



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




23/462

N H 2 - R(COOH)n + HC1 - C1NH;-} - R - (COOH)n (1)

Theo (1): ^ nmU(3'i = 0,02 mol

nên Mmuô'ị = 3,67 : 0,02 = 183,5 (g)

Ma = 183,5 - 36,5 = 147 (g)

Theo phương trình phản ứng:

N H 2 - R(COOH)n + NaOH - NH 2R(COONa)n + nH20

c ư 1 nhóm-COOH chuyển thành-COONa thì khôi lượng tăng thêm

67 - 45 = 22 (đ.v.c)

Mà Ĩ1A = 4,41 : 147 - 0,03 mol

Lượng mạổi tăng 5,73 - 4,41 = 1,32g, ứng với

1,32 : 22 = 0,06 nhóm - COOH

Như vậy cứ 1 phân tử A chứa 2 nhóm - COOH

Công thức phần tử A có dạng NỈỈ2R(COOH)2 = 147 R = 41

Vì R hóa trị 3, nên cồng thức hợp lí là C3H 5

Cổng thức phân tử A là: NH 2 C3H 5 (COOH) 2 hay C.5H 9O4 N

b) Công thức cấu tạo A:

HOOC - CH2 - CH2 - CH - COOH

n h 2

Tên gọi: axit glutanic hoặc axit X - am inoglutaric hay tên IUPAC:

axit 2 - amino - 1,4 - pentanđionic

IV. PHƯƠNG PHÁP BIỆN LUẬN ĐE LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ.

C() nhiêu bài toán không đủ sổ' ỉiệu đổ lập cống thức phân tử, nghĩa

là sỏ' ẩn sô' nhiêu hưn sô' phương trình lập đưực. Vì thế phải biện

luận để xét các eãp nghiệm hoặc nghiệm sô' phù hợp với đầu. bài từ

đó định ra công thức phân lử các chấ t



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




24/462


25/462

Vậy công thức phân tử 2 rượu đó ỉà: C2 H5OH và C3H 7 OH

Thí dụ 2;__________________________________________ _ __________ _____

A và B ỉà 2 hidrocacbon đòng đảng, B đứng sau A là chất khí ở điêu

kiện tiêu chuẩn. Trộn 0,448 lít A với V lít B (V < 0,448 lít) thu ẩươc

hỗn hợp khí X (Các thể tích đo ở điêu kiện tiêu chuẩn). Đ ất cháy

hoàn toàn X ròi cho sản phẩm cháy hấp thụ hết vào 350 ml dung dịch

Ba(OH)2 , M thâỳ tạo thành 12,805g kết tủa. Nếu cho hổn hợp X qua

dung dịch AgiO trongNH thăỷ có 4,8g kết tủa vàng. Hiệu suất các phản

ứng coi đạt 100%. Xác định công thức phân tử và cổng thức cấu tạo

cứa A, B và tính % thể tích mới hidrocacbon trong X.

BÀI GIẢI

Khi cho A, B đi qua Ag*>0 trongNH;} tạo kết tủa màu vàng, chứng

tỏ A, B thuộc dãy đồng đẳng ankin. Cổng thức phân tử A, B có

dạng: CnH 2 n - 2 ( ° ’ 0 2 mo1) và CmH 2 m- 2 (a m°D

Với riA = 0,44 8 : 22,4 — 0,02 mol

Theo các phương trình phản ứng:

3n —1 „ __ _

c nH2 n- 2 + — — ° 2 nCƠ 2 + (n - 1 )ĨỈ2 0 (1)2

0,02 (mol) 0,02 . n (mol)

CmH2 xn- 2 + * 0 2 - mC02 + (m - 1)IỈ2 0 (2 )2

a (mol) m . a (mol)

CO2 + Ba(0 H)2 ** BaCOg ị + H2O (3)

BaCOị + CO2 + H2O -» Ba(HCƠ 3 )2 (4)

nBa(OH)2 = = 0,07 mol

nBaCOg = 12,805 : 197 = 0,065 mol

Có 2 trường hợp xảy ra

18



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




26/462

- Dư COg: nco2 = + (0,07 - 0,065) = 0,075 mol, tạo 2 muôi

theo (3) và (4) .

Biện luận ‘theo 2 trường hợp đã nêu:

(*) Trường hợp CO2 thiếu : Tạo 1 loại muôi.

Theo (1) và (2) ta có phương trình:

0,02n + am = 0,065 -* a = - ° 65 ~ °’°2- < 0,02111

=> m + n > 3 ,25

Mặt khác A, B là 2 ankin nên m + n > 5; n, ni < 4.+ Khi n =2, m = 3; cổng thứ c A, B là C2H2 vaC 3H4

Theo các phản ứng:

C2H2 + 2AgN (>3 + 2NH3 Ag2C2 ị + 2NH 4NO3

0,02 (mol) 0,02 . 240 = 4,8 (g)

CH3 - c = CH + AgN0 3 + NH3 - CI-Ỉ3 - C = CAg ị + NH4 NO3

a mol -» a mol

Ta có khốỉ lượng kết tủa vàng do A, B tạo ra > 4,8g

Điều này trái với giả thiết (loại).

Vậy chất B không phải là C3H4

+ Khi n = 2 , m = 4; cồng thức A, B là C2H2 và C4 ÍĨ6

0 ,0 6 5 - 0 ,0 2 .2 _ AAA*oc , , . , \với a = — ------------------- — = 0,0 0625


27/462

7fA =0 ,0 2 . 1 0 0 %

0,02 + 0,00625

%B = 100 - 76,2 = 23,8%

-f Khi n = 3, m = 4; cổng thức A, B là C2 H4 vaC4H 6

vdi a = - ~ - ° ’0 2 -j = 0,00125 mol < 0,024

Theo c.ác phương trình phản ứng:

CH3 - C s C H + AgN03 + NH-3 - CH3 - c = CAg ị- + NH4NO3

0,02 mol - 0,02 . 147 = 2,94 (g)

Khôi lượng kết tủa do B tạo ra là 4,8 - 2,94 = ỉ , 8 6 g

Vậy B phải có-nốì 3 đầu mạch:

C2H5 - c = CH + AgN03 + NH3 - C2H5 - c s CAg ị + NH4NO3

0,00125 mol -> 0,00125 . 161 = 0 ;2 (g) * 1,86 (g)

Không phù hợp (loại)

(*) Trường hợp CO2 dư: Tạo 2 muối.

Ta có phương trình:

Tương tự như trêĩí ta chỉ chọn được 1 cặp nghiệm- thích hợp với

A và B là:

0,02ri + an - 0,075 o < 0 , 0 2

3,75

CH s CH (axetilen) yà CH3 - c = c - CH3 (Butin - 2)

V. PHƯƠNG PHÁP BẢO TOÀN KHỐI LƯỢNG.

Ấp dụng định ỉuật bảo toàn khôi lưựng (ĐLBTKL)



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




28/462

lẹ các bài toán phức tạp.

Lưu ý: Xét phản ứng A + B -9- c + D

Nếu hản ứng xảy ra hoàn toàn vừa đủ:

mA + mB = mc + mD

Nếu phản ứng xảy ra không hoàn toàn thì:

mA + mB = mc + mD + mAđư + mBdư

Thí dụ 1:

Đ ể đốt cháy hoàn toàn , g chất A chứa các nguyên t ố c, H, o cân

64,8g CuO và cho khí cứa sản phẩm cháy lần lượt đi qua ống 1 đựng

P2 O5 và ống 2 đựng KOH. Sau khi kết thúc thí nghiệm thấy khối lượng

ống 1 tăng 3,78g còn ống 2 tăng m gam.

. Xác đinh công thức phân tứ của A, biết Ma < 250 đ.v.c.

2. Xác đinh cổng thức phân tử chính xác của A, biết ràng khi thủy phân

1 moỉ A cân 2 mol H2 O và thu được 3 sản phẩm X, Y, z có cùng

cổng thức phân tử, trong dó từ X qua phản ứng điều chế được thủy

tinh plexiglat; từ Y qua 3 phản 'ứng có íh ể điều chế được cao su Buna,

còn z là m ột hợp chất có vòng. Viết các phương trình phản ứng.

BÀĨ GIẢI

1. Lập công thức phân tử A:

Theo phương trình phản ứng đô't A:

A + CuO ^ Cu + C02 + H20

Theo ĐLtB TKL: nciẠ + mcuO ~ mCu + m cc>2 + mH2 0

64 8 64m 2 = mcoo = 6 , 6 6 + 64,8 - - ? - 3,78 = 15,8%

2 8 0

Đặt công thức phân tử A là CxHyOz, từ khối lượng A, CO2, H2O,

. ■ _ 15,84. 12 _ , 4,32 _ ^ nn 1ta có: m c = — — ------ = 4,32g => nc = - r - ~ = 0,36 moi

44 12

21



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




29/462


30/462

c h 3

COOCH3

Polímetyl metacryỉat hạy thủy tinh hữu cơ Plexigỉat

- Chất y là rượu đa chức không no:

HO ~ CH2 - c s c - GH2 - OH + 2H2 HO - (CH2)4 - OH

HO - CH2 - CH2 - CH2 - CH2OH t^ t

Ĩ1CH 2 = CH - CH = CH2 í?P ( - CH2 - CH = CH - CH2 - ) n

Hợp chật híỉu cư A chỉ chứa m ột loại nhóm chức, không có khả năng

làm mâĩ màu dung dịch ihiỉỏc tím loâng, lạnh. Cho 0,005 moỉ chết A tác dụng vùa đủ với 50 m ỉ dung dịch Na OH (khố i lượng riêng 1,2 g /m o ỉ)

thu được dung địch B. Làm bay hơi dung dịch B thu được 59,49 gam

hơi miâc và còn lại Iị4S gam hổn hợp 3 muối khan D. Nếu đốt cháy

hoàn toàn chết rđn o thì thu được 0,795 gam

Viết các công thức cứu tạo có th ể có của A, ■ ,. •

Poli 1,3 - Butađien hay Cao su Buna

- Chất z là axit có vòng:CH2

axit xiclopropan cacboxyỉic.



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




31/462

* Tóm tắt

BÀI GIÁI

59,49g H2O

+50ml,NaOHA

0,005 mol

ddB ; /

\

0 .79 5 g N a 2 CƠ 3

02/t‘ 1,48g Đ - ^ 0,9 52 lit C02

x 0 ,6 16 lít H20

Theo ĐLBTKL ta có: iịia + niNaOH — mH20 + mD

-> mA = 59,49 + 1,48 - 50 . 1,2 = 0,9 7g

Do đó KLPT của A: MA = 0,97 : 0,0 05 = 194 đ.v .c

Tính -khôi lượng các nguyên tô' có trong 0,97 (g) À.

mc = mc (trongC02) + mc (trong NaạCO;})

. 12 - 0 ,6g

í 0,952 0,795

22,4 106

nNaOH ~ 2nNa2C03 = 2 •0,795

1060,015 mol

mH20 (trongdd NaOH) - !*2 • 50 -0,015 . 40 = 59,4g

mH (cổ trong A) - mH (trongH20) ~ mH. (trongNaOH)

. 2 — 0,015 = 0,05 g V59,49 - 59,4 0,616

— -- :----------:-- 1---“ T---.18 22,4

mo = 0,9-7 - 0 ,6 - 0,05 = 0,32 (g)

0,6 0,05 0,32c :H: 0 = 5 : 5 : 21 2 1 16

Cống thức thực nghiệm A: (CsHsC^n

cư 0,005 mol tác dụng với 0,015 mol NaOH, suy ra 1 mol A tác

dụng với 3 mol NaOH. Như vậy hoặc A phái có 2 nhóm - OH

(chứa phênol) và 1 nhóm - coo, hoặc 2 nhóm - coo trong đó

24;



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




32/462

có 1 nhóm liên kết với gốc phenyl. Nhưng vì hợp chất A chỉ chứa

1 loại nhóm chức, đo đó A phải có 2 nhóm este - c o o .

Cổng thức cấu tạo A có thể là:

CH3 - c ọ o hoặc HCOO

< ^ O y C H 2 - OOGH ^ C H 2 - o o c *- CH3

Khi A tác dụng với NaOH, tạo 3 muôi

CH3 - c 0 0 - C6H 4 - CH 2 - OOCH + 3NaOH

CH3COONa + HCOONa + NaO - C6H4 - CH2OH

25



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




33/462

Chương Sỉ

CẨC BÀI TOÁN ĐỐT CHÁY

§ 1 . LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ THEO KHỐl LUỰNG (Phương Pháp Khối Lượng)

A. ĐỐT CHÁY MỘT CHAT

ỉ. PHUƯNG PHÁP CHUNG.

Có nhiêu phương pháp để lập công thức phân tử theo khối lượng.

SGK hóa học lơp 1i cổ giđi thiệu cho ta 2 phưưng pháp, sau đây chúng tỏi xin đề nghị một phương pháp tổì ưu, có thể dùng để giải

mọi đề toán lập công thức phân tử Iheo khôi lưựng:

a. Bàỉ Toán Tổng Quát.

cc>2 (hoặc CO hoặcNagCOg) h 2 0

HC1 4

N 2 (hoặcNH-^)

02 dư

c, H, o, N, ạu __ : ___ _ ___ _ ___ ìV

ehuyéậuhou

Mễ)

* Hấp thụ C 0 2: Các dung dịch kiêm NaOH, Ba(OH)2 , Ca(OH)2...

* Hấp Ihụ CO: ?ứC

c o + PdClj + H20 = Pd ị + 2HC1 + C 0 2

* Hấp thụ H20: CaCl2 khan, H2S 0 4 đặc, P2Os, dd kiềm, Kiêm

đặc, Mg(C104) 2

* Hấp thụ HC1: AgNOj (trongHNOj),

26



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




34/462

* Hấp Ihụ 0 : dư: p,

* Hấp thụ N\: Rất khó, nên ngườila dùng khínhiên kế đế đo thể

tích N\ (tại nhiệl độ nhâì định)

* Hâp Ihụ NH,: H:SO| đặc, các axil khác.Dựa vào khổì lượng A, khỏi lưựng (hoác Ihể lích) các sản phẩm để

ỉập cônn, thức phân ỈU' A. Biôi MA hoỌc biện Ịuận để xác định công

thức phân (ử A.

b. PHUƯNG PHÁP GlẦi

(1) Chú ý:

Đọc ki cĩê bài đ ê p h á t h iện những đ iê u cằn th iế t. Thí cíụ: Nếu đê c.ho,

oxi hóa hoàn toàn một chất hữu cơ A, nghìci là ioàn bộ khối lư ợng các

ng uyê n tố t rong A đà chuyê n hó a ho àn toàn vàọ SCUI ph ẩm f tương tự đ ấ t

chảy hoàn toàn A).

Nếu đ'ê ch.o oxi hóa hoàn toàn chất hữu cơ A bang CuO, sau ph ản ứng

khối lượng bỉnh đựng oxit đò ng giảm đi m (g), thì m (g)chính là lượng

Oxi tham gia chuyên hóa A thành CO và H O. Theo định luật bảo toàn

khối lượng ta có:

mO (trong A) + m = mO (trongCO2) + mO (trongH^Oj

Nếu đê cho: toàn bộ san phẩm cháy (C ộ , H 2*0) cho đ i qu a bình đựng dd

kiêm, sau khi hấp thụ, khối lượng bình đĩtng tăng m (g), thì m (g) là tổng

khố i lượng co.gự à H^ o (còn O dư, N không bị hấp thu bời kiềm).

(2) Cách t ính:

a) Tính khô'i lượng các nguyên tố có tr on g a gam A.

* Tính ĩìiq: Nếu đốt cháy A thu được CO và No^cơ'^ thì:

mc = 12 •nNa2 C0 3 + 12 •nC0 2

N ếu đ ố t cháy A thu được C ồ và c o th ì:

27



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




35/462


36/462

C 0 2 + ơa(0 H)2 = CaCO'ị ị + H2O

mol: a «- a -*• a

C 0 2 dư + H2o + CaC0 3 = Ca(HCO:i)2

mol: (a —b) (a - b)

Trong hệ phản ứng có CaCỠ 3 ị v à d d C a { HCC>3 )2

Cho nên đun tiếp dung dịch này, t iếp tục thì được kết tủa:

Ca(HC0 3 )2 = CaC03 I + H2O + C02 f

Lúc này: rcCo 2 ~ a + (a - b)

a là s ố mol Ca(0 H)26 là sô' mo ỉ CaCOy J

* Tính mjj: N ếu đ ố t A th u được H O uà HCl thì

mH = 2 . n-HạO + nHCl

Nếu p hâ n tích A th u đứ ợc H O và N H thì:

m H = 2nH20 + 3 . nNH3

* Tính rriQi: Nếu đốt A thu được HCl, hăp thụ bàng dđ

AgNOz th u được 1 lư ợng k ế t tủ a A gC l ị thì:

™C1 * nAgCl • 35>5

* Tính Ỉ iỳj: Nếu thể tích N đo ỏ điều kiện tiêu chuẩn, thì:

28 : Vn2

mN --------------22,4 ________* ■

Nếu th ể tick N đo ở điêu' kiện khôn g chuẩn, thì:

pvm ỵ ~ 28 . ——*R . T



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




37/462

* Tính mo

ntQ = a —(m(3 + IUỊỊ + m Q + .. .)

h o ặ c 7ttO(trongA) ~ (trong c o 2) (trong H^O) wỉ0(phânứng)

b) Đặt Cổng thức tống quát A: Cj-HyOzNtCljj

Ta có:

hay

: y : : t : k =m c »iỊỊ rriQ m ỵ niQi

' 16 14 ' 35 ,5

X : y : z : t : k =5 TIQ : n u : ĨIQ : : ĨÌQI

Đưa t ỉ lệ tr ên về tỉ lệ s ố nguyên nhỏ nhất. Suy ra công thức

đơn giản nhất và công thức thực nghiệm (0xHyOzNịCỉỵ)n

c) Dựa vào M/ suy ra công thức phân tử A.

N ếu đề không cho ta p h ả i b iệ n lu ận đ ể xác đ in h n, từ đó

suy. ra công thức phân tử A.

II. GIẢI DE t h ỉ TSĐH.

B ả i 1_____________ _ _______ _ ________________________ _______________ _

Phân tích ĩ, 85 gam chết hữu cơ A chỉ tạo thành CO2, HCl vờ hơi niỉớc.

Toàn bộ sản phẩm phân tích được dẫn vào bình chứa lượng dư dung dịch AgNC>3 ở ()ữc thì khối lượng bình chứa tăng 2,Ị7 gain, xuất hiện

2,87 gam kết tủa vù thoát ra sau củng là 1,792 lít mội khí X duy nhất

đo ỏ áp suất thường.

a) Tìm công thức phân tử của A, công thức chung dãyđong đẳng, viết

công thức câu tạo các đòng phân của A gọi tên .

b) Khí X thoát ra sail củng trong thí nghiệm trên được cho vào bình chứa

100 ml dd NaOH IM. Tính lượng muôi khan thu dược., nếu: - Cô cạn dd

sau phản ứng dưdí áp suất thấp, hoặc - Đun cạn dứ sau phản ứng?



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




38/462

TÓM TẮT VÀ PHÂN TÍCH ĐÊ

c o 2 Binh ch ứa tăng 2,1 7g

A P-hi3. 1,85g tích

|_| 0 -+8 inhchijra

2 AgNĈ ,0'C> m A gc i i = 2,87g

HCI khí X = 1,792 lít (1 at)

- Lập công thức phân tủ A => CT dãy đồng đẳng, viết công thức cấu tậođồng phân A, gọi tên?

- Khí X + 1 0 0 mỉ dd NaOH 1M rncácmuòl ?

BÀI GIẢI

(Theo phuơnq pháp lập công thức phân tử theo khối lượng các nguyên tố)

a) :i: Khí X ỉà CƠ 2 (không bị dd AgNỌ^ hấp thụ)

p.v 1 . 1,79211(- = nco> ̂ = --------------- --- 0,08R.T 0,082.273

=> 111 C = 0,08 . 12 = 0,96g

:|: Bình chứa hấp thụ HC-1 và H2 O

HC1 + AgN03 = AgCÌ i + HNO3

n c i = nHCl = nAơCl = 2,87 : 143,5 = 0,02 m ol

Theo đề bài niH2o + m HCl — 2,17g.

mH20 = 2,17 - 0,02 . 36,5 = l,44g

Vậy mH = mH (trongHCl) + mH (trong H2O)

0,02 . 1 + (1 ,44 . 2) : 18= 0,18g

mo —■■■1,85 - (mo + mjỊ + niQi) ;■= 0 ■

Vậy A chỉ chứa 3 nguyên tố c, H, Cl.

Đặt công thức phân tử A: CxHyClz, ta có:

X : y : 'z..= 'n c : nH : n ạ = °>08 : 0,18 : 0,02 = 4 : ô : 1

Công thực thực nghiệm A: (C4HcjCl)n 11 > 1 , nguyên.



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




39/462

Biện luận tìm n: Clo có hóa trị 1 , tương tự H.

Để đơn giản A có thể được viết (C4H 1o)n . Với điều kiện hợp châ't

hiđrocacbon lOn < 2 , 4n + 2 => n < 1.

Nghiệm thích hợp n = 1..

Công thức phân tử A: C4 Hc)C1

Công thứ c dáy đồng đẳ ng A: CmH2m+iCl m > 1

Cổng thức câu tạo các đồng phân (học sinh tự viết),

b) nNaOH = 1 • 0,1 = 0,1 mol ,

Khi cho khí CƠ 2 vào dd NaOH, thì co thế xảy ra 2 phản ứng:

C02 + NaOH = NaHCOj

0,08 0,1

0,08 0,08 0,08

0 0,02 0,08

NaHCỌ* + NaOHdư = Na2CO;-Ị + H20

0,08 0,020,02 0,02 0,02

0,06 0 0,02

Vậy cô cạn đd ta được 0,06 mol NaHCO-ỉ và 0,02 mol Na 2 CC>3

m = 0,06 . 84 + 0,02 . 106 = 7,16g

Bài 2 “

Đôi cháy hoàn toàn 3,6 lg chăí hữu cơ X chỉ thu dưực hỗn lĩựp khí gồm CƠ 2 , H2O và HCl. Dẩn hổn hợp này qua bình chứa dd AgNỌy

dư (trong HNO 3J, ởnhiệt dô thấp thây có 2,87g kếl liiavù bĩnh chứa

tăng lliêm 2,17g. Chobịểt chí có H2O và HCl bi hấpthụ. Dẩn khí

thoát ra vào mỉ dd Ba(OH)2 ỈM thu dược 15,76g kếl tủa Y. Lọc

bỏ Y. Lấy dd đun sôi, ỉặi có kết tủa nứa.

ì. Tun công tluỉc phân lứ X, biết M(x) < 200. .

Số mol ban đầu:

Sô' mol phản ứng:

SỐ mol sau phản ứng:

Số 11101ban đầu:

SỐ' mol phản ứng:

Số mol sau phản ứng:

32



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




40/462

2, (A), (B), (D) là các đòng phân của X thỏa mãn các đieu kiện sau:

® 36, Ig (A )+ NaOH dư -* 9,2g etanoỉ + 0,4 moi muối (Ai) + NaCỈ

• (B) + NaOH dư -* muối Di + Axeton + NaCỈ + H2O

Hãy lập luận đ ể tìm cóng thức cấu tao cửa (A), (3), (D). Biết rằng

(D) làm đỏ quì tím . Viết các phản ứng xảy ra.

(ĐHQG TP.HCM - ĐH Kỉnh t ế - ĐH Kiến trúc 1997 - Đợt 2)

Khí C02 + 100 ml dd Ba(OH)2 1M -> BaCQị ị + nuớclọc £ kết tủa

15,76g

- Tìm công thức phân tử X, biết M(x) < 200.

(Theo phương pháp lập công thức phân tử theo khối lượng các

nguyên tố)

~ Lập luận tương tự bài 1, tã cố mcỉ — 0,02 . 35,5 = 0,71g

KIU = 0,18g. 1

- Tính nco2: Tâ có nBa(0 % - 0 ,1 .1 == 0,1 moỉ;

nBaCC>3 35 15,76 : 197 5= 0,08 mol

Phân ứng CO2 với dd Ba(OH) 2 thu dược kết tua và nước lọc, đun

nước lọc lại có kết tủa nứa, chứng tỏ có muối ạxit tạo ra:

TÓM TẮT VÀ PHÂN TÍCH ĐỀ

- Bình chứatăng 2,17gs,

- Có AgCI i = 2,87g

- Khí COp

BÀI GIẢI

CO2 + Ba(OH) 2 = BaGŨ3 ị + H2 O

mol: 0,1 «- 0,1 -* 0,1

CO2 + H2O + BaCQg = Ba(HCƠ 3 ) 2



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




41/462

Vậy nc - nco2 = 0,1 + 0,02 = 0,12

-> mc = 0,12 . 12 = 1,44g

mọ = 3,61 -(m 0 + mjỊ + m no = 0,08 mol

Đặt công thức phân tử X ìà: CxHyOzCỉt

X : y : z : t = 0,12 : 0,18 : 0,08 : 0,02 = 6 : 9 : 4 : 1

Cổng thức thực nhiệm (CgH9 0 4 CỈ)n ; M(X) < 200 => n = 1

Cổng thứ c phân tử X: C6ÍĨ9O4CI

2. * Công thức cấu tạo của (A):

nA = 3,61 : 180,5 = 0,2 mol

^etanol = ~ Hiol. Vây

0,2molA +Na OH dư -* 0,4mol muối + 0,2mol C2H 5OH + NaCl.

Mặt khác với cổng thức C6H9 O4 CI ta suy ra công thức cấu tạo có

tổng sô' ỉiên kết ĩí và vòng ỉà 2. Vì Ci có hóa tri. như H nên phần

CgHgCl có dạng CnH 2 n-2 , do đó suy ra A là este mạch hỏ (vì A

sinh ra rượu đơn ehứe) có 2 nhóm chức, mạch c no:

GH3 - CH2 ~ ooc - CH2 ~ ooc - CH2 - C1

* Cổ ng thức cấu tạo B: B ỉà este có 2 nhóm chức được câu tạo

bồi m ột axỉt 2 chức, hai gốc rượu đều no, có cùn g sô'nguyên tử

c , một trong 2 gốc rượu phải chứa 1 nguyên tử Clo. Gốc axit phải

có ít nhất 2C, mỗi gốc rượu cũng có ít nhâ't 2 C, Cổng thức cấu

tạo B là: CH3 - CH2 - o o c - c o o - CH2 - CH2 - C1* Công thức cấu tạo D: D có 1 nhóm chứ c axit - COOH, một

nhóm chức este - c o o một gốc rượu Isopropyl có chứa 1 nguyên

tử C1 ở c sô' 2, m ạch c no.

HOOC - CH2 - coo - CCì(CH3)2

34



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




42/462

Gác phản ứng:

A + 3 NaOH - CH^CH^OH + 2HO - CH2 - COONa + NaCl

B + 3NaOH (COONa)2 + CyHijOH + C2H4(OH)-; + NaCl

D + 3NaOH >NaOOC - CH - COONa + CH;-| - c o - CH:ị + H20 + NaCl

Bài 3 ________ ________ __ ________________________________

Một hợp chết hữu cơ A có c H, o dem đốt cháy hoàn toàn. Lấy sản phẩm gôm CƠ 2 , H2O cho vào ()mỉ dd Ca(OH)2 ỈM thư clưực 40g kết

íìỉu, cíông thời khối lượng ứd lăng lên 7,8g. Tỉ lệ me : mo = 1,2 : ì

ịlrong A).

J. Tim công thức phàn id A, cho biết công ỉhức phân lứ cũng là công ihức dơn giản.

2. Lấy ỉ, 9 gam A cho phán ứng hết bới dứ NaOH. cỏ cạn dd sau phán

ứng thu dược một nỉợu (chỉ có chức nỉỢu) và 2,ĩ8g hổn hợp rắn trong

dó có muối có cấu tạo mạch thẩng. Đôỉ cháv hoàn toàn hỗn hợp

rắn chỉ thư được CO2 , H2O và .59 g N112CO3. Xác dinh công thức cấu

tạo A.

(ĐHQG TP.HCM 1996)

TÓM TẮT VÀ PHÂN TÍCH ĐỀ

A(C,H,Ọ) C02 l 40g CaCOg ịđòt > -f-600ml ddCa(OH)21Mmc:m0= 1 ,2 :1 hoàntoán khối lượng dd tăng 7,8g

1 . Tim công thức phân tử A, biết CTPT s CTĐG1 rưỢu

2. Ị,9gArr^aPH) »(phánứnghẽt)

■■■■. V' dot2muối (mach tháng) CQ2 + H20 + 1,59g N^CQ}

(ht)

Lập công thức cấu tạo A.

BÀI GIAI

(Theo phương phấp lập công thức phận tử theo khối lượng các nguyên tổ)

35



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




43/462

rtCa(OH>2 = 0,6 . 1 = 0,6 mol; nCaC03 = 40 ; 100 = 0,4 moỉ

Khi cho cc >2 vảo dd Ca(OH )2 c° 2 trường hợp xảy ra:

: Trường hợp 1 : nco2 - nCa(OH>2: 1 muối trun g hòa

CƠ 2 + Ca(OH)2. = CaCO-ị i + H2O

=* n cc>2 = nCaCO;3 = 0)4 mol.

Theo định luật bảo toàn khối lượng.

mC0 ‘2 + + mdd trưđcphảnứng

= mkết tủa + mđd sau phản ứng

=> mcO ~ ^ + ^ ~ ^ ^

=*■ mH20 = 30,2 : 18 = 5/3 mol -* njỊ =10/3

Đặt công thứ c phân tử A: CxHyOz với y < 2x + 2 (*)

Thay số* mol c và H vào ta thây:

10 , ——< 2 . 0 ,4 + 2 (Vô lí - loại)

3

Trường hợp 2: nco 2 > nCa(OH>2 : Phả n ứn g tạo 2 muôi.

C 02 + Ca(OH)2 = CaC03 ị + H20

mol: 0,6 0,6

CƠ 2 dư hòa tan 0,6 mol CaCOj còn 0,4 moi;

C02 + H20 + CaCƠ3 = Ca(H003)2

mol: 0,2 2ể

mịĩ 20 = 7,8 + 40 - 35,2 = 12,6g -* njjgO =s 0,7 mol



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




44/462

Theo ( :|:) ta có: 0,7 . 2 ^ 2 . 0 ,8 + 2 (Hợp lí)

Vậy X : y = 0,8 : 1,4 = 8 : 14 (a)

Mặt khác 12x : 16z = 1,2 : 1 => X : z = 8 :5 (b)

Kết hợp (a) với (b) X : y : z = 8 : 14 : 5

Vậy công thức đơn giản cũng là côngthức phân tử A: C3H 14O5 = 190.

2. Theo bài ra nNa0H = 2nNa2co3 = (1,59 : 108) . 2 = 0,03 mol

Theo định ỉuật bảo toàn khôi lượng:

mA + mNaOH ~ mrượu + nichất rắn

mrượu = 1,9 - 0,03 . 40 - 2,18 = Q,


45/462

Bải 4. ______________________________ _____________ ________ Một hợp chết B chiỉa c, t ì, o có công thức phân tử trùng với công thức dơn giản nhất. Khi phân tích a gam chất B, thấy khối lượng cacbon

và hidro trong đó là 0,46 gam. Đ ể dốt cháv hoàn toàn a gam này can

0.896 lit 0»2 (ở điêu kiện tiêu cìmến). Các sản phẩm của phản ứng

cháy được hấp thụ hoàn toàn khi cho chúng đi qua bình đựng dung dịch NaOH dư, thấy khối lượng bình tăng thèm 1,9 gam.

1. Xác dinh giá tri a và công thức DÌĩđn tử B.

2. Xác định công thức cấu tạo cứa B, biết ràng khi chữ a gam chất

đó tác dụng hết với natri, to thu dược khí ìrỈ bay ra; còn khi cho

a gam chết B tác dụng vừa đú với dung dịch NaOH 0,0IM thì sô'

m ol NaOH cần dùng bàng sô' m ol \Ì bay ra ở trên và cũng bằng

sớ' moi B dã phản ứng.

3. Tính thể tích khí H2 (ỏ điêu kiện tiêu chuẩn) và th ể tích dd NaOH

đủ dùng.

(ĐH Quốc gia Hà Nội - Khối A - 1995)

TÓM TẮT VÀ PHÂN TÍCH ĐỀ.

-dSiỊO dù

a(g)B + 9,896/ 0 2

COo

H20 Bin— -dư> Bình dd tăng 1,9g

mc + mH = 0,46g

1 . Tính a, lập công thức phân tử B, biết công thức đơn giản s công thức phân tử.

2. a(g)B + Na -» m(mol) H2

a(g)B (hay m(mol) B) + m(mol) NaoH 0,01 M trung hòa

- Xác định công thức phân tử B. Tính VH (đktc), VddNa0H ?

Phương pháp: Lập công thức phân tử theo khối lượng các nguyễn tố.

Đặt m là số* mol của chất B; công thức phân tử B là CxHyOz, ta có:

38



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




46/462

CxHyOz +4x + y - 2z t ‘--------- -----------L>2 - xCOọ + - H20

2

mol: m m .4x + y - 2z

mx 0,5my

Theo bài ra m . |4 + y - 2z 0,89622,4

(2)

(1)

Khới lượng: iCOy + H^O) — 44mx + 9my = 1,9

Khôi lượng (C + H) = 12mx + my = 0,46 (3)

Từ (2), (3) => mx = 0,035; my = 0,04 => x/y = 7/8

Vì công thức phân tử cũng là công thức đơn giản, thay X - 7 ,

y = 8 vào ( 1 )

u . l + 8 - 2 z x. m = 0,04 tron g đó m = 0,00 5

-*• z = 2. Vâv công thức phân tử B là C7HgƠ 2 (M = 124) và

a = 124 . 0,005 = 0,62 gam.

2. Cho a gam B (tức 0 ,00 5 moỉ B) phản ứng:

* C7H80 2 + N a - H2

mol: 0,005 0,005

Vì ồô' mol ĨỈ2 bằng số' mol B, nên trong B phải có 2 nhóm OH.

* C7H80 2 + NaOH -> C7H70 2Na + H20

mol: 0,00 5 0,005

Vì NaOH có sổ' mol phản ứng bằng số' mol B, nên trong B phảicó chức phenol.

(Vậy công thức cấu tạo B là:

39



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




47/462

3. Vh2 = 2 2 .4 .0 ,00 5 -0 ,11 2 lit;VddNa0H - 0,005 : 0 , 0 1 = 0,5 lit

Bài 5

A lù mội loại phân dạm chứa 46,67% Nitơ. Đ ể dốt cháy hoàn toàn

ỉ,8 g A cần Ỉ,Ơ()S líl 0 2 (à dièu kiện liêu chuẩn), sản phẩm cháy gôm

N 2 , C O 2, hơi nước, Ironạ dó li lệ I h ể líclỉ V('(> : V n 2o = 1 : 2 .

ì. Xúc dinh công llìức phân íứ, câng llutc câu tạo cứa A, biêĩ ràng công

thức dơn gian nhất cứa A cúng là công Ỉluỉc phân tứ.

2. Trong một bình kín dung Lích khổng dổi l ì , 2 lít chứa O (ở điều

kiện liêu chuẩn) và 0,9 gam A. Sau khi dấl cháy hết A (sản phẩm

chúv gd/n N2 , H?Oj dưa vê nhiệt dộ 136,5°c, áp suất trong

bình lúc dó là p.

a. Tính p.

b. Cho tất cả khí trong bình đi tù từ qua 500 mỉ dd NaOH 20%

(d = 1,2 g/mi). Tính nồng độ % cứa các chất trong dd thu

dược, biết ràng khi cho khí qua dcỉ NaOH thị nilàc bay hơi

khổng đáng kể.

(ĐH Ngoại thương Hà Nội - 1905)

TÓM TẮT VÀ PHÂN TÍCH ĐÊ

vừađử 1,8g đạm A + 1,0081 0 2 n2 , c o 2 , h20

46, 67%N (đkc) o < < 0 I I r o

1 . Lập công thức phân tử, công thức cấu tạo A, biết công thức Ơơn giản= công thức phân tử.

n2

Ọ0 2

đõt(Áhết)

c o 2 ■+500mlddNaOH20% Tính %

0,9gA h20 _(d=l,2 g/ml) các Chất

0 2 dư

V = 11,2 L V = 1 1 ,2 Ỉ , t° = 136,5°c

(đktc) Tính p = ?

40



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




48/462

1) Phương pháp; Lập cô ng thức phân từ theo khối lượng các nguyên tố.

mN = (46,67 : 100) . 1,8 = 0,84 g;

Ĩ102 = i,0 0 8 : 22,4 = 0,045 mol

Đặt công thức phân tử A: CxHyO zN t, theo phương trình phản ứng cháy:

CxHyOzNt + (x + y/4 ~ z/2) 0 2 xC02 + y/2 H20 + t/2 N2

Dựa vàođịnh luật bảo toàn khôi ỉượng:

mA + nìQ - mCo 2 + mIĨ20 + mNa

-> + mHọO = 0)045 . 32 —0,84 = 2,4g

Theo bài ra ta có:

Cổng thức đơn giản cũng ỉà công thức phân tử CH 4 ON2 — 60

Cổng thức câu tạo:

Ị44x + 18 . y/2 — 2,4

mc —0,03 . 12 = 0,36g; mỊỊ — 0 , 12 g

mo = 1,8 - (mC + mH + mN> = °>48ể

Ta có: : y : : mc mH m0 mN12 1 16 ‘ 14

1 : 4 : 1 : 2

2. (Phương pháp giải toán lượng chất dư).

= 60 : 9 = 0,015 mol

n0 2 = 11>2 : 22,4 = 0,5 mol

• Theo phả n ứ ng cháy:

41



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N




49/462


50/462

tỈ bàng 13,75; Vcọ? = 4/7 . Vh:CV s ố m oi 0 2 và H2O tạo thành.

Ma < 100. Lập công thức phân tứ A, gọi tên A, biết ràng A vừa tác

dựng với dd HCl, vừa tác dựng với dd NữOH.

(Đe s ố 84 - Câu II. Bộ DDTTS 1994)

TÓM TẮT VÀ PHÂN TÍCH ĐỀ.

A(C, H, o, N) + hh X (nco , nHo , nN)^ 'h % X

nQ-1 /2 (nco + Hị̂ o) ; nco : nH o = 4 : 7

dx/H2 = 13,75 ; MA< 100. Lập công thức phân tử A.

Gọi tên A, biết (A + HCI) và (A + NaOH).

BẢI GIẢI

Theo phương pháp lập công thức phân khối lượng các nguyên tố:

Gọi A là CxHyOzNt. Phản ứng cháy:

CxHyOzNt + (X + y/4 - z/2) 0 2 ^ xC 02 + y/2H20 + t/2N2

Theo đề bài ta có:4 y X 2

* nC02 = 4/7 11H2O o x = - . - ^ - = -7 2 y 7

* no2 = 1/2 (11C02 + nH2 0 ) t = l

Vậy công thứ c phân tử A: C2H 7 O2N

A vừa tácdụng với HC1 vừa tác dụng NaOHnên A là muối amoni:

CH3COONH4

43



B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

TUYỂN TẬP 117 BÀI TOÁN HÓA HỮU CƠ LUYỆN THI ĐẠI HỌC BỒI DƯỠNG HỌC SINH...

Documents

Transcript of TUYỂN TẬP 117 BÀI TOÁN HÓA HỮU CƠ LUYỆN THI ĐẠI HỌC BỒI DƯỠNG HỌC SINH...