Tusarfik April 2013

Aaqqissugaaneq ataatsimoorussamik anguniagalik

– qitiusumik allaffeqarfiup 2014-ip tungaanut iliuusissai All. Søren Stach Nielsen

Namminersorlutik Oqartussat suliffeqarfiupput unammilligassarpassuallit. Inuiaqatigiit imminnut napatinnerusut pilersin-

niartussaavavut isumalluutivullu sapinngisamik pitsaanerpaamik iluaqutiginiartussaallugit. Taamaattumik naalak-

kersuisoqarfinni pisortaanerit qitiusumik allaffeqarfimmi 2014-ip tungaanut iliuusissat suliarisimavaat. Iliuusissat qulakki-

issavaat suleqataasut naatsorsuutigisaasa piviusunngortissinnaaneri piinnarnagit aamma inuiaqatigiit qitiusumik allaf-

feqarfimmut naatsorsuutigisaasa piviusunngortinnissaat.

Iliuusissat piviusunngortinnerini illit suleqataasutit annertuumik pingaaruteqarputit. Pingaaruteqarluinnarpoq qitiusumik

allaffeqarfik suliffeqarfittut ataatsitut isigissallugu, tassani atorfillit tamarmik suleqatigiiffiattut. Suleqatigiikkutta aalajangii-

nissamut siunnersuutinik pitsaanerusunik tunngavissiissaagut. Anguniakkatsinnutaaq peqatigiilluta suleqatigiinnitsivut,

atorfeqarnikkullu naalakkersuisoqarfiit akimorlugit qaffakkiartornissamik periarfissiinitsivut, naammagisimaarinninneru-

neq pilersissavarput. Inuit ataasiakkaat amerlanerusunik periarfissaqalissapput.

Qitiusumik allaffeqarfik torrallataanerusoq

Iliuusissaq qisuariaataavoq naatsorsuutigineqaleriartuinnarmat pisortaqarfiit ataatsimut isigalugit sullerinnerulernissaat.

Tassani peqataassaagut eqqarsaatigigutsigu qitiusumik allaffeqarfimmi suleriaatsit qanoq torrallataanerusumik aaqqis-

suussinnaanerivut, soorlu ilaatigut immikkoortortat kiffartuunneqarnerisa ASA aqqutigalugu nukittorsarnerisigut, inatsisil

2

lu suliarinerinut atatillugu sullisseriaatsit tulluartut qulakkeernerisigut. Taamaalilluta ineriartorneq piffissalerlugulu inis-

saqartissavarput, suleriaatsinit tulluanngitsunit ataqatigiissarinerulluunniit amigaatigineqarneranit nukillaarsarneqara-

ta.

Politikkerit aalajangigassaannut saqqummiussat pitsaanerusut

Iliuusissattaaq pilersissavaat politikkerit aalajangigassaannut saqqummiussassanik pitsaanerusunik suliaqarneq.

Tamanna qulakkiissavarput qitiusumik allaffeqarfiup iluani, aammali inuiaqatigiinni avatangiisitsinni, suleqatigiinnerup

nukittorsarneratigut. Aporfiusinnaasut aaqqiissuteqarfigisassatta ilarpassui taamaallaat aaqqissinnaavavut naalak-

kersuisoqarfiit arlallit akornanni ilusilersukkamik suleqatigiikkutta. Tamatuma piumasaraattaaq kommunit sulisoqar-

nermilu illuatungeriit suleqatiginissaat. Taamaattumik suleqatigiinnerup ineriartortinnera nukittorsassavarput, qitiusu-

mik allaffeqarfiup iluaniinnaanngitsoq, aammali inuiaqatigiinni avatangiisitsinniittuni.

Atugarissaarneruneq

Iliuusissaq tunngaveqarportaaq atugarissaarnermik 2011-mi 2012-milu misissuisitsisimanernit. Misissuisitsinerit taak-

ku tamarmik takutippaat illit suleqativillu pisortarissaarnerunissaq kissaatigigissi, pingaartumik attaveqatigiinneq inuilli

ataasiakkaat ineriartornissaannut qitiulluinnartoq. Taamaattumik iliuusissap siunertaraa atugarissaarnerulernissaq

qulakkiissagipput pitsaanerusumik ingerlatseriaateqarnitsigut, pitsaanerusumik attaveqatigiinnitsigut sulisullu sulia-

minnut inuttullu tunngasutigut ineriartornissaannut pitsaanerusumik sinaakusiinitsigut.

Qanoq ingerlaqqissaagut?

Iliuusissaq qitiusumik allaffeqarfiup immikkoortortaanut tamanut ingerlatinneqassaaq, ilanngunneqassallunittaaq

tamanna illit ulluinnarni sulininnut qanoq kinguneqassanersoq. Tamanna naalakkersuisoqarfinni pisortaanerit aqutsi-

soqarfinnilu pisortat piffissami qaninnerpaami isumagissavaat.

Piffissanngorpoq pingaaruteqarlunilu oqaasiinnaajunnarsillugit iliuuseqarnissatsinnut. Taamaattumik iliuusissanik ar-

lalinnik pilersaarusiorpugut, qarasaasiarilerinermut, HR-imut, inatsisiliornermut naalakkersuisoqarfiillu akimorlugit su-

leqatigiinnermut aalajanersimasunik imalinnik. Iliuusissanik pilersaarutit taakku, 2014 nallertinnagu piviusunngortitas-

sat, naalakkersuisoqarfimmi pisortaanerninngaanniit aqutsisoqarfimmiluunniit pisortanniit itisilerneqarumaarputtaaq.

Iliuusissatut pilersaarutit taaku qanoq ingerlanerat Tusarfik aqqutigalugu aamma nalunaarutigiuassavavut.

Illit inissiffiit

Iliuusissap iluatsinnissaa qulakkiissagutsigu pingaaruteqarpoq tamatta akisussaaffimmik tigusinissarput. Illit suleqati-

tut tamanna pingaarnerpaamik angusinnaavat suleqatitut pitsaasutut, akisussaasutut ilumoortutullu suleqataanikkut.

Naleqartitat ataavartut taakkuupput iliuusissatta iluatsinnissaata qulakkeerneqarnissaanut tunngavissat. Pisortannut-

taaq piumasaqaateqarnissannut sapiissuseqartariaqarputit. Pisortat saqqumisumik aqutseriaaseqarnermikkut

pingaartissavaat naammassisaqarneq, atugarissaarneq attaveqatigiinnerlu. Tamanna misiginngikkukku taava

saqqummiuguk, eqqaamajullu pitsanngoriaatissanik siunnersuuteqarnissat. Pitsanngorsaanissamut inerititalimmik

siunnersuuteqarnitit pisortattaaq ilinniarfigisinnaavaat.

Tusarfik April 2013-p suliarineqarnera-

ni piffissaq killiliussaq pissutigalugu

Tusarfimmi uani sammineqanngilaq

nutaanik Naalakkersuisunngortitsineq.

Normup tullissaani tamanna anneru-

sumik sammissavarput. Taassumalu

tungaanut Naalakkersuisunngortitsi-

neq taassumalu aaqqissuussaaner-

mut malitsigisai periarfissat allat ator-

lugit sammineqassammat taakku

aqqutigalugit pisunut malinnaanissarsi

innersuussutigissavarput.

3

HRU ISUMAQATIGIINNIARSINNAANERMUT PIKKORISSARNEQ Suleqatitit isumaqatigiinniarsinnaanermut pikkorissarsimasut sunik pissarsisima-nersut tusariakkit.

Anja Madsen, Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfiup isu-maqatigiinniarnernut immikkoortortaqarfiani inatsisileritooq oqaluttuarpoq:

”Isumaqarpunga pikkorissarneq suliannut atatillugu pissarsivigisorujussuullugu.

Pissanganarsimavoq sakkussanik aalajangersimasunik pissarsineq, isumaqatiginninniarnermi pitsaasumik angusaqarnissaq piinnarnagu, aammali taamatulli pingaartigisoq isiginneriaatsit pissutsillu tamarmik, illu-atungeriit marluk arlallilluunniit akornanni isumaqatigiinniarnermi ilanngutassat.”

Lise Sand Ellerbæk, Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmi pisiortornermut siunner-sorti: ”Uanga isumaqatigiinniarsinnaanermut allagartartaarusussimavunga suliassama pingaartut ilagimmassuk Namminersorlutik Oqartussat sinnerlugit sinaakkutissanik isumaqatigiissusiorneq.

Pikkorissarneq naatsorsuutigisannit pissarsivinerujussuuara. Uannut pingaaruteqarsimavoq paasillugu ataatsimiinnerit peqataaffigisat amerlanersaat tassaasut isumaqatigiinniarnertut ilusillit, soorlu Namminer-sorlutik Oqartussat iluanni ataatsimiinnerit.

Pikkorissartitsinerup pitsaaqutigaa sakkussanik amerlaqisunik pissarsiviunini, ulluinnarni sulinermi ajornanngitsumik pilertortumillu atorneqarsinnaasunik, maannakkorpiaq aaqqitassat eqqarsaatigalugit, aammali isumaqatigiinniarnernik itinerusumik paasiniaanerni.

Pikkorissarneq taaneqarluarsinnaagaluarpoq isumaqatigiinniarsinnaanermut suleqatigiissinnaanermullu pikkorissarneq, tassanimi isumaqatiginninniarsinnaassusikka suleqatiginninniarsinnaassuseralu nukit-torsarneqarmata.”

Qaffassaavugut ……

Namminersorlutik Oqartussani pisortat akunnattumiittut ineriartortinnerat Naalakkersuisoqarfinni pisortaqatigiit februaarip 21-anni isumasioqatigiipput. Oqallisigineqartut ilagaat

Namminersorlutik Oqartussani pisortat akunnattumiittut ineriartortinnissaat. Tassunga atatillugu isumas-

sarsioqatigiit pilersinneqarput tassaallutillu Departementschef Steffen Ulrich-Lynge, Departementschef

Lise Lennert Olsen, immikkoortortami pisortaq Tabithe Kristensen, immikoortortami pisortaq Daniel Got-

trup aamma immikkoortortami pisortaq Ulrik Josefsen. Isumassarsioqatigiit siullermeerlutik ataatsimiipput

tallimanngornermi 8. marts.

Isumassarsioqatigiit isumassarsiaat siunnersuutaallu HRU-mi maanna ilusilersorneqalerput, akuerisas-

sanngorlugillu isumassarsioqatigiinnut utertinneqassallutik. Tamatuma kingorna pisortat akunnattumiittut

ineriartortinnissaannut inassuteqaasiortoqassaaq Naalakkersuisoqarfinni pisortaqatigiit oqallisigisassaan-

nik.

HRU-mi neriuutigeqaarput pisortat akunnattumiittut ineriartortinnissaannut aaqqissuunnerup immikkoortua

siulleq augustusip naalernerani/septemberip aallartinnerani pisinnaassasoq, kisiannili aaqqissuunera ta-

marmi akuerineqariarpat ullulersorneralu naammasseriarpat nalunaarutigiumaarparput.

4

Namminersorlutik Oqartussat Qitiusumik Allaffeqarfianni sulisut pikkorissarsinnaaffii

Pikkorissarnernut ataani allassimasunut nalunaarsinnaavutit Nanuaqqamut iserlugit pikkorissarnissat allattorsimaffiata

ataani: Pikkorissarnerit 2013

Ilisarititsinerit Nuummi ingerlanneqartussat

Webtas sunaana, nerisarfik sumiippa, akissarsiakka kia isumagisarpai, aammamiaasiit DC9 suuguja? Tamakku

atorfinerlaanillu apeqquterpassuit allat akissutissarsisinnaavatit ilisarititsilluni pikkorissartitsinermi 11. april inger-

lanneqartussami. 8. april tikillugu nalunaartoqarsinnaavoq. Pikkorissartitsineq akeqanngilaq, pikkorissartunullu

15-inut inissaqarpoq.

Suliffimmi avatangiisit pillugit ilinniarneq inatsisitigut pisussaaffiusoq

Namminersorlutik Oqartussat Qitiusumik Allaffeqarfianni isumannaallisaanermut sinniisaaguit, Suliffimmilu ava-

tangiisit pillugit ilinniarneq inatsisitigut pisussaaffiusoq amigaatigigukku, taava ilinniarnissannut maajimi periarfis-

saqarputit.

Ilinniarnerup ilaatigut siunertaraa suliffiit peqqinnartut pilersinnissaat, pingaartumik suliffinni pitsaaliuinermik sulinerup nukittorsar-

nissaa aammalu suliffinni isumannaalisaanermik suliap aaqqissuunnerata piuminarsarnissaa immikkut pingaartinneqarlutik.

Taamattaaq ilinniartitaanerup siunertaraa qulakkeerniarneqassasoq, soorlu isumannaallisaanermut sinniisut suliffimmilu pisortat

naammattumik ilisimasaqalerlutillu periaaseqalernissaat, isumannaalisaanermik peqqinnissamillu suliat ataqatigiissumik isumagi-

nissaannut.

Ilinniartitsineq tulleq Nuummi pissaaq sap.ak. 22-mi, maajip 27-anniit 31-annut. Ilinniartitsineq qallunaatut ingerlanneqassaaq.

Nuummi ilinniartitsineit qallunaatut kalaallisullu ingerlanneqartut ukiaru neqeroorutigineqassaapput.

Qitiusumik Allaffeqarfimmi atorfeqartitaaguit Nuullu avataani sulillutit, taava kursus@nanoq.gl atorlugu HRU attaveqarfigisinnaa-

vat ilinniartitaanerup illoqarfimmi allami ingerlanneqarnissaani peqataasinnaaninnut periarfissaqarnersutit misissortinniarlugu.

Namminersorlutik Oqartussat qitiusumik Allafeqarfianni sulisunut tamakkiisumik tapiissuteqartoqartarpoq, taamalu peqataaninnut

akiliuteqassanngilatit. Taamaattorli agginngitsooruit ilinniartitaanerup akia tamaat, 4.500 kruuniusoq, ilinnut akiligassanngortin-

neqassaaq.

E-learning

HRU-p Børsen Academy suleqatigaa, tamatumalu kinguneranik qupperneq e-learning pilersipparput, tassani

atorneqarsinnaasut, soorlu Excel, Word, Outlook aamma PowerPoint, ilinniarneqarsinnaanngorlugit.

E-learningimi pikkorissarnerit pitsaviupput makku pissutigalugit:

- Pikkorissarneq aallartitsinnagu misiligut ingerlassinnaavat, taassumalu ilisimatissavaatit kapitalit sorliit ilinnut

naleqquttuunersut, taamaalillutit ilisimariigarpassuatit uteqqinnginniassagakkit.

- Pikkorissaatip sumut killinnerit nalunaarsortarpaa, taamalu arlaleriarlutit anillassinnaallutillu iseqqissinnaas-

saatit, siullermeerninni nammassisimassanngikkaluaruit.

- Pikkorissarneq qaqugu ingerlatissanerlugu nammineq pilersaarusiorsinnaavat. Naggataatigut soraarummeerninni an-

gusisimaguit allagartartaassaatit.

Pikkorissarnissat pisariaqartitatit sulisitsisunnut qaninnermut isumaqatigiissusiorfigissavatit. Pikkorissarnitit suliffippit iluaniipput,

taakku suliavit piumasaqaatigippatigik. Taamaanngippat pikkorissarnerup suliffiup avataani ingerlannissannut tikilluaqqusaavutit.

Sulisitsisuit qaninnerup aalajangigassaraa pikkorissarnerit suliffippit iluaniinnersut. Pikkorissarnerit ukioq kaajallallugu inger-

lanneqartarput.

Sullissisup suliai

Sullissinermik pikkorissarnissaq HRU-p pilersaarutigaa. Pikkorissarnermi saaffigineqarniarput sullissinermik suliallit tamarmik.

Pikkorissarneq pissaaq Pisortat Ilinniaqqiffiata initaani 2013-imi maajip 21-anniit 23-annut. Pikkorissarneq pillugu paasisaqarne-

rusinnaavutit maannalu nalunaareersinnaallutit Nanuaqqami pikkorissarneit allattorsimaffianni. 13. maj tikillugu nalunaartoqarsin-

naavoq, inissallu ikittuinnanngorput. Pikkorissarnerup akiata affaa HRU-p akilissavaa.

Captia

Captia 4.5-imik aallarterlaanut pikkorissaaneq ungasissumut ilinniartitsinertut ingerlanneqassaaq.

Pikkorissartitsinermi Captia 4.5-p tunngaviusumik pisinnaasai ilinniassavatit, soorlu suliamik aallartitsinerit, alla-

gartanik uppernarsaatinik pilersitsineq, e-mailinik toqqorsineq, e-mailinik nassitsineq. Allagartanik uppernarsaati-

nik toqqorsineq aammalu allagartanik sulianillu ujaasineq. Ilinniartitsisuussaaq Anne Lise Sørensen qarasaasia-

lerinermut immikkoortortap allaffeqarfianeersoq.

Anne Lise Sørensen Danmarkimi najugaqarpoq. Ungasissumiit ilinniartitsinermut atortut ikkussuunnikuuagut, taamalu Danmarki-

mi allaffimminiit ilinniartissinnaavaatit. Ilinniartitsineq telefonikkut ingerlanneqassaaq, tassungalu atatillugu qarasaasiavit

igalaasartaa aquulissavaa sulerinerit takusinnaassallugu.

Pikkorissarnermut nalunaartoqarsinnaavoq 5. april 2013-p tungaanut, Qitiusumillu Allaffeqarfimmi sulisunut tamanut akeqarani.

5

IRIS

Sungiussisimanngitsunut IRIS-imilluunniit atuilerlaanut aallarnisaataasumik pikkorissartitsineq.

Pikkorissartitsinermi IRIS tunngaviusumik paasisaqarfigissavat. Saniatigut suliariitigalugit ilinniassavatit

akiligassiissutit akiligassallu allagartaat qanoq akuerisassaneritit.

Pikkorissarneq kalaallisut qallunaatullu ingerlanneqassaaq pingasunngornermi 10. april, tusagassiortunik

katersuutititsisarfimmi Imaneq 4-mi. Pikkorissarneq nalunaaqquttap akunnerata aappaata qeqqata

missaanik sivisussuseqassaaq akeqaranilu. 9. april tikillugu nalunaartoqarsinnaavoq.

Pikkorissarnerit pillugit apeqqutissaqaruit HRU sukkulluunniit saaffigisinnaavat ugguuna kursus@nanoq.gl

Utaqqiisaasumik inigisat akileraarusernerat Utaqqiisaasumik inigisat qanoq naleqarnertik malillugu 1. januar 2013-imiit aallartittumik akileraaruserneqartalissapput. Uta-

qqiisaasumik inigisatut paasineqassapput inissiat, aamma init ataatsit, ineeqqat il.il., atorfininnermut atatillugu akeqanngitsumik

ilaannakuusumilluunniit akiliiluniNamminersorlutik Oqartussat Namminersorlutik Oqartussat atukkiunneqartut, sulisutut initaavin-

nissap tungaanut.

Nalilerneqartassaaq periaatsit suliffimmut atatillugu akeqanngitsumik ilaannakuusumilluunniit akiliisarluni najugaqarfigisat naliler-

neqartarnerattut. Nalingatut qaffasissusilernera pissaaq atorfeqarnermut atatillugu akeqanngitsumik ilaannakuusumilluunniit akiliil-

luni najugaqartitaanermi periaatsip assinganik, takuukkit Akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup akeqanngitsumik ilaannakuusumil-

luunniit akiliilluni najugarineqartut akileraarusersornerat pillugu nalunaarutaa nr. 67, 1. oktober 2012-imeersoq, aammalu nr. 68 1.

oktober 2012-imeersoq, akeqanngitsumik najugarisap nalilerneqarneranut tunngasoq. Nalunaarutit taakku tamarmik ukiumit anin-

gaasarsiorfimmit 2013-imiit atuutilerput.

Akeqanngitsumik najugaqartitaanermi akileraarutissat 2013-imi amerlassusiat nalimmassarneqarpoq atuinermi akit nalilernerisa

ineriartornerannut sanilliullugu, illullu immikoortut affarleriillu aammalu ilaqutariinnut amerlasuunut inissiat ingerlanneqarnerinut

aningaasartuutit nalilerneqarsimapput siullernut m2-mut 404 kruuninik kingullernullu 447 kruuninik.

Taakku saniatigut ilanngunneqassaaq erniat aalajangerneqartut illup sananeqarnerani, pisiarineqarnerani il.il. nalingata 1,5 %-

ianut,

Assersuut

Inissiaq ataasiinnarmik initalik 40 m2-inik angissusilik pequtsersoriigarlu pineqarpat, taassumalu sananera m2-imut 14.000

kruuneqarsimappat, taava ukiumut katillugit akileraarutigineqassapput 27.480 kruunit.

Taakku ima naatsorsorneqarput:

Ingerlatsinermut akiliut: 40 m2 x kr. 447 17.880 kr.

Erniat: 40 m2 x kr. 14.000 x 1,5 % 8.400 kr.

Pequtsersornera 1.200 kr.

Katillugit 27.480 kr.

Taakku saniatigut ilanngunneqassapput innaallagissamut, imermut kiassarnermullu atuisup nammineq atugai, aningaasartuutit

taakku sulisitsisumit akilerneqartarsimappata. Pequtsersorneranut akileraarutit amerliartortuupput init qassiuneratb apeqqutaallu-

ni.

Sulisoqarnermut Aqutsisoqarfiup utaqqiisaasumik inigisat ataasiakkaat akileraarutissaasa tunngavii naatsorsussavai, sulisup inimi

najugaqarnermini atuinera il.il. ilanngullugit, tamannalu Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut nalunaarutigissallugu isertitatut B-

tut.

Najugarisami inoqutiginngisanik illoqateqaraanni akeqanngitsumik ineqartitaanerup nalilerneqarnerani maleruagassat atuutissap-

put. Akeqanngitsumik najugaqartitaaneq 2013-imi ukiumut 15.300 kruuninik akileraaruteqarpoq.

Atorfillit 2013-imi jannuaarimiit utaqqiisaasumjik inigititaniittut akileraaruserneqassapput. Atorfillit sivisuumik utaqqiisaasumik inigi-

samiittussaasorisut akileraartarnermut allaffeqarfik qaninnerusartik attavigeqarfigisinnaavaat, siumoortumik nalunaarsorneqarner-

tik allanngortinniarlugu.

Akileraarusiriffimmiit ilitsersuut: http://dk.nanoq.gl/Emner/Landsstyre/Departementer/Departement_for_finanser/Skattestyrelsen/

Lovgivning_mv/~/media/nanoq/SKAT/Lovgivning/Meddelelser/fri%20bolig%2067%202013.ashx

Apeqqutit bolig@nanoq.gl-imut ingerlatinneqassapput imaluunniit Ineqartitaagallattarfimmut sianerluni tlf. 345853.

6

Qi�usumik Allaffeqarfimmi ilinniartut �mitsinnik maajimi aala�tsisissavaa�gut

Qi�usumik Allaffeqarfimmi ilinniartut kajumissaaripput �mitsinnik tama�a maajimi aala�tsissasu-

gut”Maaji Nuan”-imut ata�llugu. Taamaa�umik ilinniartut Namminersorlu�k Oqartussat iliuusis-

saannik piareersaallu�k aallarteru�orput, Nuummiullu tamarmik peqataanissaminnut �killuaqqusaa-

pput.

Iliuuseqar�tsineq pissaaq arfininngornermi 18. maj nal. 13-imiit 15-imut. Taamaa�umik ulloq qaam-

ma�siu�nni nalunaaqqutsereeruk.

Piareersaanermik naligimmagu susoqassanersoq ilinniartut maannakkut isertuukkallarpaat. Kisianni

marlunnik neriorsuuteqarput: Nuannersuussaaq Nanuararlu atorlugu ilisima�nneqartuassasugut.

QA-mi ilinniartut ilorrisimaarnerat attaveqartitilernerallu Upernaap qularnarunnaariartulernera Qitiusumik Allaffeqarfimmi ilinniartut nalliussivaat nereqatigiillutik. Tassa HRU

qaaqqusisoralugu ilinniartut 1. marts nereqatigiipput. Nuannisavissorput, oqallittoqaqaarlu.

Atuarfimmi ilisimalikkamik saniatigut ilinniartut paasisaqarnerupputtaaq ilamik sungiusaammik suliffii pillugit, taamalu

paasinerullugu Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmi, Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmi, Aat-

sitassanut Aqutsisoqarfimmi, Ilinniartitaanermut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoqarfimmi kiisalu Aalisarnermut,

Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfimmi ilinniartuunerup suut imarinerai.

Nereqatigiinneq naggaserneqarpoq nalorsitsaarinermik, ajugaasullu akissarsiassaraa kaagi, ilinniartup sungi-

usammik suliffimminut nassarsinnaasaa.

Nerrillutillu oqallit-

tunnguupput

Nalorsitsaarinermi ajugaasoq ersaattaanneqarpoq

Aalisarnermut, Pini-

arnermut Nunaleri-

nermullu Naalak-

kersuisoqarfimmiut

ualikkut kaagisuun-

nerminnut qutsavis-

saraat ilinniartortik

Ivalo Frank Hansen.

7

DHL TELE-POST-ip stafetsertitsinera 2013

Ukiormanna siullermeerluni periarfissaqassaaq ukioq manna DHL TELE-POST-ip stafetsertitsineranut HRU aqqutigalugu nalu-

naarnissamut.

Atugarissaarnermik 2012-imi misissuitsinermi paasineqarpoq nalilerneqarneq Namminersorlutik Oqartussani sulerusussuseqar-

nermut pingaaruteqartorujussuusoq. Taamaattumik Namminersorlutik Oqartussat tamanna ukkatariniarpaat.

Namminersorlutik Oqartussat DHL TELE-POST-ip stafetsertitsineranut 2013-imi

peqataassapput

DHL TELE POST stafeti periarfissiilluarpoq suleqatit ikinngutillu akornanniinnissamut,

nuannisaarnissamut unnussiuaaqatigiinnissamullu, arpalluni, nereqatkigiilluni nuanner-

sumillu ataatsimoorluni.

Saniatiguttaaq Namminersorlutik Oqartussani suleqatit nutaat ilisarilernissaannut periar-

fissiivoq, ataatsimoorlunilu nuannersumik misigisaqarnissamut.

DHL TELE-POST stafeti 2013

DHL TELE-POST stafeti 2013 pissaaq sisamanngornermi 6/6-2013 nal. 17.00.

Tallimakkaarluni peqataatitaqartoqassaaq, tamarmik 5 km-inik arpareerlutik qisuk tulliminnut tunniuttassallugu.

Arpaqatigiikkuutaat immikkoortiterneqassapput angutit arnallu akuleriillutik, arnaannaat angutaannaalluunniit.

DHL-stafeti 2012 pillugu paasisaqarnerusinnaavutit uani http://dhl-telepost.gl/2012/.

Namminersorlutik Oqartussat sinnerlugit DHL TELE-POST stafet 2013-imi peqataarusuppit?

Namminersorlutik Oqartussat sinnerlugit HRU aqqutigalugu arpaqatigiinnut ilaarusukkuit arpaqatigiittussat tallimat katersuinnassa-

vatit mailerlutillu HRU@nanoq.gl-mut makku nalunaarutigalugit:

Arpaqatigiittussat aqqi

Arpaqatigiit sorlernut ilaassanersut (angutit arnallu akuleriillutik, arnaannaat angutaannaalluunniit)

Arpaqatigiinni peqataasut tuluujuisa angissusii

Arpaqatigiit nerinermi sunik iggiseqarusunnersut: imeq, sodavand,

immiaaraq viinniminerluunniit.

Taava HRU-p arpaqatigiittussat tamaasa nalunaarutigitissavai, ta-

marmik allagartaligassat Namminersorlutik Oqartussat hold 1, 2, 3,

il.il. paasissutissat tiguneqarneri najoqqutaralugit tuleriiaarneqartussat.

Arpaqatigiit tamarmik nerriveqassapput pialuutiminnik il.il. ilitsivissaminnik, tassaniissallutittaaq tamulugassat iggisissaallu.

Arpaqatigiikkuutaattaaq tamarmik tuluujunnassapput kavaajaarannallutilluunniit Naminnersorlutik Oqartussat ilisarnaataannik ili-

sarnaatilimmik.

Arpaqatigiinnut namminneq immikkut atsersimasunut arpaqataaniaruit, taava illit/arpaqatigiilluunniit namminneq akisussaaffigissa-

vaat nalunaarneq, akiliuteqarneq, atisat ilisarnaatillit il.il.

Arpaqatigiit DHL TELE POST stafetsimi peqataanerisa pimoorunneqarnerat qulakkeerniarlugu arpaqatigiit tamarmik namminneq

500 kruuninik akiliiuteqartinneqassapput. Tamanna pillugu paasissutissat amerlanerusut nalunaarnermut atatillugu tunniunneqas-

sapput.

Nalunaarfissamut killigititaq

Paasissutissat qulaani taaneqartut HRU-p tigoreersimassavai kingusin-

nerpaamik pingasunngornermi 24. april 2013. nalunaarfissaq taama kil-

lilerneqarallarpoq allanngortitsisoqarsinnaanera eqqarsaatigalugu.

Nalunaarnissamut killissarititaasup qaangiutereernerani nalunaartut

naatsorsuutigisinnaanngilaat arpannermi atugassaminnik tuluujunnannis-

sartik.

Takutissavavut Namminersorlutik

Oqartussani sulisut sivisunerusumik

arpassinnaanerannik ?

Namminersorlutik Oqartussat sinner-

lugit DHL TELE-POST stafet 2013-imi

peqataagit, taamalu ataatsimoorneq

suleqatigiinnerlu nukittorsarlugit, sumi

inissisimaneq apeqqutaatinnagu .

HRU aningaasanik immikkoortitsinikuuvoq

arpaqatigiit qulit akiliussinnaallugit. Neqeroorut

taanna atorniaraanni siulliuniuttariaqarpoq.

8

Suleqatip Ullua 2013 nalliussissavarput ataasinngornermi 10. juni

Suleqatip Ullua ukiormanna pissaaq 9. juni. KISIANNI suleqatip ullua uagut nalliussissa-

varput ataasinngornermi 10. Juni. Ullup nalliussineranut peqataagit suleqataalluartumik

inassuteqarnikkut.

Suleqatip Ullua sunaana? Suleqatip ullua, anaanap ulluatulli, ulluuvoq Nunatsinni

suliffeqarfiit nalliussisartagaat sulinermi avatangiisit pitsaa-

sut attaveqatigiilluarnerpullu nersorniarlugit.

Suliamik nuannarinninnerup ilagaattaaq uagut suleqatitut

ulluinnarni immitsinnut qanoq pinersugut; amerlaqisutigullu

suunngitsuusaartunnguit annertunerpaamik sunni-

uteqarsinnaasarput.

Suleqatip Ullua sooq nalliussissavarput?

Namminersorlutik Oqartussani kissaatigaarput suliamik nuannarinninnerup qaffasinnerpaaffim-

miniinnissaa. Ullormut nalunaaqquttap akunneri amerlanerpaat suliffitsinniittarpugut, taamalu

nalunaaqquttap akunnerini amerlanerpaani suleqatit ilagisarlugit. Peqatigiilluta akisussaaf-

figaarput akunnerit taakku pitsaasuunissaat.

www.kollegaensdag.dk iserfigiuk taavalu TESTEN ”Hvilken type kollega er du” misilillugu.

2011-mi suleqataalluarnerpaaq

2011-mi toqqarneqarpoq Kirstine Josefsen, Akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup naatsorsuuseriviata Maniitsumi

piorsarneqarnerani inuttut ikorfartuisuusimanerujussua pissutigalugu.

Ima peqataassaatit

Suleqataalluartumik suleqateqaruit hru@nanoq.gl-imut mailissaatit suleqativit aqqa allallugu, toqqarneqarnissaanullu

tunngavilersuutitit ilanngullugit.

Toqqaaneq pissaaq ataasinngornermi 10. juni

HRU-p qilanaaraa inassuteqaaterpassuarnik tigusaqarnissani

Kirstine Josefsen toqqarneqarnini pillugu oqarpoq: “Misigisimasaq taamani

tupannarpoq. Ilimaginagu taamatut pineqassallunga… Sunaaffa innersuus-

simangaannga sianiginngisannik - misigisimasaq nuannersuuvoq tulluusi-

maarnarlunilu,nukiissamillu nutaamik tunisilluni. Suleqatinnut aamma quja-

rusuppunga taakkoqanngippata ingerlalluarnaviannginnatta.”

9

Atugarissaarnermik 2012-imi misissuinerup malittaanik Work-

shoppit pisortallu saqqummiussaat

HRU-p maannakkorpiaq, Ennova suleqatigalugu, suliaraa pisortanut ulloqartitsinissaq suliaannut tunngasunik pis-

sanganartunik saqqummiussinikkut isumassarsiviusussanillu workshoppeqartitsinertigut. Aaqqissuussineq pisorta-

nut isumassarsisitseqataassaaq taakkulu piareersarlugit Atugarissaarnermik misissuinerup inernerinik suliap ulluin-

narni aalajangiusimaannarnissaanut.

Pisortat tamarmik aaqqissuussinermut qaaqqusissummik upernaap ingerlanerani pissapput.

Namminersorlutik Oqartussat Qitiusumik Allaffeqarfianni

Isumannaallisaanermut Ataatsimiititaq nutaaq All. Kattie Pedersen, HRU

Namminersorlutik Oqartussat Qitiusumik Allaffeqarfianni Isumannaallisaanermut Ataatsimiititamut ilaasortassat kin-gulliit tallimanngornermi 15/3-2013 toqqarneqarput. Isumannaallisaanermut Ataatsimiititami ilaasortat tassaapput siulittaasoq, pisortat sinniisaat marluk isumannaallisaa-nermullu sinniisuneersut marluk. Taakkuttaaq tamarmik, pisortat sinniisaat isumannaallisaanermullu ilaasortat sinni-isaat, amerlaqatiminnik sinniisussaqarput. Isumannaallisaanermut Ataatsimiititap pingaarnertut suliassaraa Namminersorlutik Oqartussat Qitiusumik Allaffeqar-fianni isumannaalisaanermik peqqissutsimillu suliap pilersaarusiornissaa, aqunnissaa ataqatigiissaarnissaalu. Tassa-niipportaaq suliffimmi avatangiisinut atatillugu suliffiup isumaallisaanikkut peqqinnissakkullu sutigut tamatigut iller-sorneqarsinnaanissaa. Namminersorlutik Oqartussat Qitiusumik Allaffeqarfianni isumannaallisaanermut ataatsimiititami ilaasortat nutaat ua-ni takusinnaavatit:Isumannaalisaanermut Ataatsimiititaliami ilaasortaq nutaaq

Sulisunik Piginnaanngorsaanermut Immikkoortorta-

qarfiup Elisabeth Ravn Johansen, Aningaasaqarner-

mut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmi isumannaal-

lisaanermut sinniisuusoq, kiisalu Isumannaalisaaner-

mut Ataatsimiisitaliami qinigaarlaatut nutaatut inissit-

toq, ima aperaa:

Sooq Isumannaallisaanermut Ataatsimiititaliamut

ilaasortanngorniarlutit sassarterpit?

- ”Suliffeqarfissuaq Namminersorlutik Oqartussat al-

lanngortitseqataaffigerusuppara. Ilisimalluinnaqqissaarpa-

ra, allanngortitsiniaraanni iliuuseqartoqartariaqartoq –

iliuuseqarneq kisimi allanngortitsisarpoq. Allanngornerup

Namminersorlutik Oqartussanut avataanit tunniunneqarnis-

saa isumaavoq eqqunngitsoq, Namminersorlutik Oqartus-

sat suliffeqarfissuummat uumassusilik isumalluutinit

pingaarnernit, inunnit, sulisoqartoq inuiaqatigiinnullu kalaal-

linut pingaaruteqartoq. Allannguineq inummit imminit aal-

laaveqartussaavoq.”

Nalunngiliuk

- Isumannaalisaanermut Ataatsimmi�tap Namminersorlu�k Oqartussat

Qi�usumik Allaffeqarfianni isumannaalisaanermik suleqa�giit tamaasa

ukiumut marloriarluni ataatsimii��armagit?

- Namminersorlu�k Oqartussat Qi�usumik Allaffeqarfianni isumannaali-

saanermik suleqa�giit 17-iummata?

- Isumannaalisaanermut Ataatsimmi�tap Namminersorlu�k Oqartussat

APV-at akisussaaffigimmagu?

- Pisortanut sinniisuussagaanni isumannaalisaanermullu sulialinnut

sinniisuussagaanni inatsisi�gut piumasaqaataammat suliffimmi avatan-

giisit pillugit ilinniarsimanissaq?

- Isumannaallisaanermut Ataatsimii�tamut HRU allaffissornikkut sullis-

sisuummat?

Isumannaalisaanermut ataatsimi-

i�taq

Ateq Immikkoortortaq E-mail Sinniisussaq

Siuli�aasoq Rasmus Pedersen Naalakkersuisut Siuli�aasuata

Naalakkersuisoqarfia

RASP@nanoq.gl

Pisortat sinniisaat Ann Birkekær

Kjeldsen

Peqqinnissamut Naalak-

kersuisoqarfik

ABK@nanoq.gl

Daniel Go�rup Ilinniar�taanermut Ilisimatusarner-

mullu Naalakkersuisoqarfik

DA-

GO@nanoq.gl

Isumannaallisaanermut ataatsimi-

i�tat sinniisaat

Elisabeth Ravn

Johansen

Aningaasaqarnermut Sulisoqarner-

mullu Aqutsisoqarfik

ELIV@nanoq.gl Lars Barselaj Pedersen,

LABP@nanoq.gl

Ib Rakab Gotlieb

Michels

Aalisarnermut, piniarnermut Nuna-

lerinermullu Naalakkersuisoqarfik

IRGM@nanoq.gl Charlo�e Mogensen,

CHMG@nanoq.gl

10

Marsimi 2013-imi atorfinittut

Ateq Immikkoortortaqarfik Ulloq

Jesper V. Nielsen Ilinniar�taanermut Ilisimatusarnermullu Naalakk. 01.03.2013

Marianne Andreassen IKINN 01.03.2013

Chris�an Pedersen Saviminilerinermik Ilinniarfik 01.03.2013

Pernille Levinsky Jensen Inatsisilerinermut Immikkoortortaqarfik 01.03.2013

Inger Felskov Dreyer Perorsaanermik Ilinniarfik 01.03.2013

Rene Andersen Sungiusarfik Aaqa 01.03.2013

Casper Bruun Andersen Ineqarn., A�aveqarn. Angallanermullu Naalakk. 01.03.2013

Pavia Kielsen Ilisimatusarfik 01.03.2013

Bent Aksel Moltved Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfik 18.03.2013

Anders Fonnesbech-Wulff Ilinniar�taanermut Ilisimatusarnermullu Naalakk. 01.03.2013

Me�e Haahr Hansen Prinsesse Margrethes Børnehjem 01.03.2013

Kris�ne Lynge-Pedersen MIO 01.03.2013

Minna Winsløw Palaseqarfik Nuuk 01.03.2013

Mannassinnguaq Noahsen Imarsiornermik Ilinniarfik 01.03.2013

Torben Weyhe IKINN 01.03.2013

Lars Ladekjær Inuusu�ut Inaat 01.03.2013

Apollonie Ananiassen Ivaaraq 01.03.2013

Ella Knudsen Aningaasaqarnerm. Sulisoqarnermullu Aqutsisoq. 01.03.2013

Margrethe Rose Petersen Angerlarsimaffik Aaqa 01.03.2013

Ruth Svendsen Angerlarsimaffik Aaqa 01.03.2013

Jensine Sørensen Inuili 01.03.2013

Jane Scheider Ilaq., Kultureq., Ilageeq. Naligiiss. Naalakk. 01.03.2013

Astrid Egede Aningaasaqarnerm. Sulisoqarnermullu Aqutsisoq. 05.03.2013

Klara Lynge Biskopip Allaffia 11.03.2013

Marsimi 2013-imi soraartut

Ateq Imikkoortortaqarfik Ulloq

Marie ToHdahl Inuili 31.03.13

Atsaaraq Knudsen Ivaaraq 01.03.13

Mánagsìnguak` Noahsen Ilinniar�taanermut Ilisimatusarnermullu Naalakk. 01.03.13

Gerda Hansen Akileraartarnermut Aqutsisoqarfik 31.03.13

Rasmus Fuglholt Aalisarn., Piniarn. Nunalerinermullu Naalakk. 31.03.13

Stella Ege Kristensen Aalisarn., Piniarn. Nunalerinermullu Naalakk. 31.03.13

Lonnie Bogø Wilms Aatsitassaqarnermut Pisortaqarfik 15.03.13

Chris�na Mølholm Angerlarsimaffik Uulineq 31.03.13

Ane Pje�ursson Sarliaq 31.03.13

Marie Louise Kundby Petersen GU-Aasiaat 31.03.13

Casper Storgaard Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfik 31.03.13

Rasmus Iversen Akileraartarnermut Aqutsisoqarfik 31.03.13

Mikkel Wulf Jensen Meeqqat Illuat 31.03.13

Anda Poulsen Meeqqat Illuat 31.03.13

Vivi Thomsen Pinngor�taleriffik 31.03.13

Ane L. Lyberth Najugaqarfik Elisibannguaq 25.03.13

Søren Nielsen Aaqa 11.03.13

Frederik Lundblad Niuernermik Ilinniarfik, Qaq. 31.03.13

Pia Nielsen GU-Nuuk 06.03.13

Valborg S�lling Sanaartornermik Ilinniarfik 31.03.13

Oline Kleist Nielsen Uulineq 13.03.13

Paaviaaraq Olsen Sungiusarfik Ikinngut 31.03.13

11

Kommunit aningaasaqarnermut tunngatillugu

suleriaasiinut ataatsimut sullissinermut

najoqqutassaq

Naatsorsuuserinermut akisussaasut Qaasuitsup Kommunianeersut, Kommune Kujallermeersut aamma Kommu-

neqarfik Sermersuumeersut kommunini aningaasaqarnermut tunngatillugu suleriaatsinik pissarsinarluartumik isu-

masioqatigiisseqqinneqaqqammerput.

December 2012-imi isumasioqatigiinnermi siullermi pingaarnertut siunertaavoq kommunini immikkut ilisimasallit

kommunit aningaasaqarnermut tunngatillugu suleriaasiinik paasiniaasinneqarnermut atorneqassasut. Paasi-

narsivortaaq peqataasut katersuutsinneqarnerat ilisimasaminnillu avitseqatigiinnerat arlamillu misilittagaannik ilik-

kagaqarnerat pitsaalluinnartuusoq. Taamaalilluni ERP-mik suliniummi suliassat tulliuttut ingerlateqqinneqarnissaat

annertuumik soqutigineqarpoq, kommunit sinniisaasa suli allamik isumasioqatigiinnermut katersuutseqqinneqarne-

risigut.

Isumasioqatigiinnermi tassani pingaartumik sammineqarpoq aningaasaqarnermut tunngatillugu suleriaatsit ataa-

siakkaat pulaffigineqarnissaat. Sulinerup aaqqissuussaanerat, suleriaatsip aamma qanoq Winformatikip kommuni-

ni aningaasaqarnermut tunngatillugu suleriaatsit iluaqusersornerai sammineqarput, siunertaralugu pisariaqartitat,

kissaatigisat pitsanngoriaatissanullu sulleriiaarinerit suussusersineqarnissaat.

Isumasioqatigiinnertigut marluusutigut angusat suliarineqalerpata tamatuma inernerissavaa sullissiner-mut najoqqutassaqalerneq. Sullissinermut najoqqutsaasami tassani saqqummiunneqassapput: Aningaasaqarnermut tunngatillugu suleriaatsinik kommunini suliarineqartartunik takussutissaq

- Suleriaatsinik annertuumik annikinnerusumilluunniit pitsanngorsaanissamut pingaarutilinnik takussutissaq

- Aaqqissuussaanermut, suleriaatsinut imaluunniit periaatsinut tunngatillugu allanngortitsinertigut pingaarutillit anguneqarsinnaanerannik takussutissaq

Tamanna isumaqarpoq kommunit naliliisarluni misissuisimaneq tunngavigalugu maannakkuuliinnartoq suliassanik aningaasaqarnermut tunngatillugu suleriaatsinik suliaqarnerminnut pitsanngorsaataasin-naasunik aallartitsisinnaanngornerannik. Peqatigitillugu naliliisarluni misissuisimanerup erseqqissisissa-vaa nutaamik pisortat ataatsimoorussaannik aningaasaqarnermut periaaseqarnerup piviusunngortin-neqarneratigut kommunit sunik periarfissaqarnersut.

12

Ornittarfinni meeqqanik inuusuttunillu suliaqartut

- Nuna tamakkerlugu attaveqaqatigiittarnermi ataatsimiinnerat

Ornittakkani nuna tamakkerlugu aallartitat Nuummi attaveqaqatigiittarnermi marsip aallarti-

simalernerani ataatsimiipput. Nunatsinni tamaniit illoqarfinniit nunaqarfinniillu

peqataasoqarpoq, pisortat ingerlataanniit ingerlatsiveqarfinnut imminnut pigisunut. Siuller-

meerluni ornittakkanit taamatut amerlatigusunit attaveqaqatigiittarnermi ataatsimiinnermi

aallartitaqartoqarpoq.

Ilaqutariinnermut, Kultureqarnermut, Ilageeqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup – IKINN – ornittak-

kanik misissuisitsineq aallartippaa, taassumalu saniatigut ornittakkat attaveqaqatigiittarnermi ataatsimiipput. Imarisai

ornittakkat ulluinnarni ingerlataannut tamassumunngalu atatillugu unammilligassanut tunngassuteqarput.

Susie Marthin Kjeldsen, IKINN-imi immikkoortortaqarfimmi pisortaq oqarpoq ’Siunertaq ilaatigut tassaavoq ornittakkat

meeqqanut sammisaqartitsinermi neqeroorutaannut, suut unammilligassaanerinut ineriartortitsinissamullu periarfissa-

nut tunngatillugu ilimasaqarfigilernerunissaat, tassungalu peqatigitillugu ornitakkat meeqqanut inuusutunullu sulini-

utaat erseqqarinnerulernissaat”.

Attaveqaqatigiittarnermi ataatsimiinnermi ilaatigut siunertaavoq peqataasut ornittakkani suliat pillugit suliaqarfinni

pigiinnaasannik annertusaanissaannik neqerooruteqarnissaq, ilaatigullu nunatsinni ornittakkat assigiinngitsut akorn-

anni attaveqaqatigiittarfimmik pilersitsinissaq.

Attaveqaqatigiittarnermi ataatsimiinnissami anguniakkat tassaapput ornittakkani aqutsisut sulisullu. Attaveqaqatigiit-

tarnermi ataatsimiinnermi sammineqassapput meeqqat inuusuttullu ornittagaannut tunngatillugu atugarsorluni ulluin-

narnilu sulinermi pissutsit, ingerlanneqassallutillu saqqummiinerit, workshopit ingerlatsivinnullu pulaarnerit. Peqataa-

sut Nuummi Inuusuttut Siuariartortut aamma Meeqqat Inuusuttullu Illuat Mælkebøtten pulaarpaat.

Kirsten Ørgaard, Mælkebøttecentret-mi pisortaq: ”Pineqartoq pingaartoq tassaavoq piginnaasanik annertusaanissaq,

aammalu ingerlatsiviit akornanni suleqatigiinnerup annertusarnissaa siunertaralugu misilittakkanik paallaaseqatigiit-

tarnermut suliamik ingerlatsinermi attaveqaqatigiiffeqalernissaq.” Nangipporlu: ”Nuna tamakkerlugu taamatut amer-

latigisut katersornissaat iluatsimmat nuan-naarutigeqaarput.”

Inuusuttut pilersaarusiortartut aatsitassarsiortut nunaqarfiinik nuussinnaasunik siunnersuuteqarput

Allattoq, Hanna Rehling, Orbicon-imi pilersaarusiortartoq

ARTEK-imi aamma Københavns Universitet Life-mi ilinniartut soraarummeereerlutik unnuit ilaanni Kalaallit Illuanni oqallisigisaannut aatsitassarsiortut nunaqarfii nuunneqarsinnaasut ilaapput. Aatsitassarsiorfiit nunaqarfii nuun-neqarsinnaasut pillugit isumassarsiaq kisimi saqqummiunneqanngilaq. Air Greenland timmisartunik, puttaqutilinnik isigaasalinnik, sikumut missinnaasunik angalatitsilissasoq, taamaalillunilu mittarfiliornermut aningaasartuutissanik sipaartoqassasoq allat siunnersuutigaat. Aammalu kommunit aggorneri atorunnaarsinneqassasut, tassungalu taarsi-ullugu Kalaallit Nunaata aggornera soqutigisaqaqatigiiffinnut suleqatigiinnullu eqimattanut, illoqarfinni siun-nersuisoqatigiinnit tapersersorneqartunut aaqqissuunneqassasoq. Isit nutaat Kalaallit Nunaata ineriartortinneqarneranut isummat nutaat ARTEK-imi, Danmarks Tekniske Universitet-imiittumi in-geniørinngornianit, aammalu Københavns Universitetet Life-mi nunaannarmi titartaasartutut illoqarfinnilu ilusi-lersuisartutut ilinniartitaanermi ilinniartunit saqqummiunneqarput. Ineqarnermut, Attaveqarnermut Angallannermullu Naalakkersuisoqarfiup ilinniartut suliaanik saqqummiussitinniarlugit qaaqqusisuuvoq. ARTEK-imi ilinniartut affaat Ka-laallit Nunaanni peroriartorsimapput, aammalu tamarmik ukiup aappaa avillugu Sisimiuni ilinniartuusimapput. Kalaallit Nunaat ilisarisimalluarpaat. KU Life-mi ilinniartut Kalaallit Nunaat pillugu ilisimasanit artukkerneqareersimanngillat. Ilulissanut Nuummullu tikeraarnerat Kalaallit Nunaata qanoq ittuunernik misigisaqapallassimapput, taakkulu siun-nersuutinik sapiillisaarfiusunik arlalinnik saqqummiussaqarput. Aatsitassarsiortut nunaqarfii nuunneqarsinnaasut mikisut Issittumi ingeniørinngorniat nunani issittuni nunanut arlalinnut angalasimapput, aatsitassarsiorfinni, soorlu Alcoa-mi Islandimiittumi aammalu Canadap avataata imartaani suliffeqarfinni sulinermi atugassarititaasut avatangiisillu immin-nut assersuunniarlugit.

13

KU Life-mi ilinniartunit suleqatigiit arlallit apeqqut taanna, Kalaallit Nuna-anni ilisimasassarsiorlutik misissukkatik tunngavigalugit sammisimavaat. Aatsitassarsiornermi sulisut piffissani ulapiffiusuni ilaquttatik avatangiisi-ginagit sakkortuumik sulisarput, timmisartuunneqarlutik nuna qimattara-mikku. Aatsitassarsiornermi illoqarfinnik nuunneqarsinnaasunik najuga-qarfiugallarsinnaasunilluunniit, sulisut ilaquttaminnik najugaqaqateqarfi-gisinnaasaannik sananissamut periarfissat ilinniartut sulissutigaat. Su-lisartut paarlaattarlutik sulisartut sulinermi ilaqutariinnermilu inuunerup oqimaaqatigiissinnissaannut tunngaviliisinnaavoq. Tamatumunnga Qul-lissat assersuutigineqarsinnaavoq. Lektor Birgitte Hoffmann, Aalborg Uni-versitetimeersoq oqaluttuarpoq, aatsitassarsiortut illoqarfii nuunneqarsinnaasut pillugit isumassarsiaq Kalaallit Nuna-anni innuttaasut nuttarnerujussuannit taperserneqarsinnaasoq, Kalaallit Nunaanni innuttaasut tamarmiusut 40%-iisa missaat ukiut tamaasa nuuttarmata. 13%-it missaat najugaqarfimmit ataatsimiit allamut nuuttarput. Naatsorsuutigisat pingaaruteqarput. Atugassarititaasunut sinaakkusiussat aallaqqaataaniit innuttaasunit ilisima-neqassapput, taamaalillunilu pinngitsaaliilluni nuutsitsinertut isikkoqassanngilaq, aammalu Kalaallit Nunaat inui-aqatigiinnik taamaattunik pilersitsinissamut aatsitassarsiorfinniit taperserneqarnissamut piumasaqaateqartassaaq. Aatsitassarsiorfinni illoqarfeeqqat najugaqarfiugallartussat nunaqarfinnut mikisunut, kalaallit amerlasuut najugaqarfit-tut asasaannut, kisiannili naammattunik suliffissaqartitsiviunngitsunut sanilliullutik qinigassaasinnaapput. Timmisartuusseriaatsit ilusii oqallisigineqarput KU-mi ilinniartut eqimattat Kalaallit Nunaanni ineriartortitsinissamut timmisartumut bilitsit akiisa pingaaruteqarnerat aalluppaat. Nioqqutissat, najugaqartut takornariallu Kalaallit Nunaannut aamma Kalaallit Nunaanniit angallanneqart-artussaapput. Suliniummi kommunit ataatsimoorlutik Imarpik qulaallugu timmisartunut mittarfinnik sisamanik piler-saaruteqarnerat isornartorsiorneqarpoq, qinigassanillu allanik siunnersuuteqartoqarpoq: Timmisartut puttaqutitalinnik isigaasallit, ikinnerusunik ilaasoqarlutik immamut sikumullu missinnaasut. Tamanna mittarfiliortiternernut sipaarfius-saaq. Aamma Keflavik-imiit timmisartukkut pilersorneqarnissaq ilinniartut siunnersuutigaat, tamannalu Kalaallit Nunaata immikkoortutut, nunarsuarmik tamarmiusumik suleqateqartutut ingerlanissaa pillugu eqqarsaatersuutaannut tulluullu-arpoq. Siunissami mittarfiit aatsitassarsiornermik siunertaqarfiusut aamma innuttaasunik, nioqqutissanik takornaria-nillu assartuussinermut atorneqarsinnaapput. Kiisalu Nuuk kisimi Imarpik qulaallugu timmisartunut mittarfeqassasoq siunnersuutigaat. Kommunit peerlugit – suleqatigiit atuutsilerlugit Ilinniartut danskiusut isumaqarput, Kalaallit Nunaanni kommunit akuttunngitsumik imminnut akerleriittartut. Taamaat-tumik taakku siunnersuutaat sakkortuvoq: Kommunit sisamaasut atorunnaarlik. Ilinniartut danskiusut Kalaallit Nunaata nunataani isorartussutsit uissuummissutigisimavaat. Suleqatigiit arlallit siun-nersuutigaat, kommunit atorunnaarsillugit politikkikkut inuussutissarsiutinillu ineriartortitsinermut attaveqaqatigiit allat, soorlu suleqatigiit ataatsimoortut, soqutigisaqaqatigiit tusarniaaqatiiffiusullu, illoqarfinni siunnersuisoqatigiinnit taper-sersorneqartut aallunneqassasut. Tusarniaaqatigiiffik suleqatigiiffiussaaq inatsisitigut tunngavissanik nassiussinissa-mut allannguinissamullu tusarniaaffiusartussaq. Suleqatigiit ataatsimoortut nunaqarfiusinnaapput illoqarfiusinnaallutil-lu ataatsimut pigisallit, aammalu assersuutigalugu tunitsiviit kulturikkullu aaqqissuussinerit pillugit suleqatigiittut. So-qutigisaqaqatigiiffik inuussutissarsiornermik oqalliffiusinnaavoq, assersuutigalugu nunalerinermi misilittakkat Kalaallit Nunaata kujataata aamma avannaani Qeqertarsuup tungaanut saqqumilaarfigisinnaasaat. Kisiannili ilinniartut erseqqissaapput, inuiaqatigiinni annertusakkanik attaveqaateqarfiusuni internetikkut attaveqaatit piorsarneqarnissaat pisariaqartinneqartoq. Aveqatigiinnissaq saqqummersitsinissarlu ARTEK-imi aamma Københavns Life-mi ilinniartut suliaminnik Kalaallit Nunaanni sumiiffinni assigiinngitsuni saqqum-mersitsiniarlutik sulipput. København Universitet Life-mi seniorforsker Niels Boje Groth unnuup ingerlanerani kalaalli-nik ilinniartunik naapitsinermini isumassanik pissarsisimalluni ilinniartuutiminik Kalaallit Nunaannut an-galaqateqaqqinnissamut, suliatillu aallaqqaataanit uteqqillugit misilittakkanik nutaanik ilaartuinissamut pileritsas-

simavoq. Ataatsimut naggasiinermi Niels Boje Groth nunaannarmi titartaasartutut illoqarfinnilu ilusilersuisartutut ilinniartitaanermi Kalaallit Nu-naat pillugu aalajangersimasumik isumaqatigiis-sitsisoqartalernissaanik eqqarsaateqarnerminik saqqummiussivoq. Kisiannili ilinniartitsisunit nalunaarutissat kingulli-it paasilluarneqanngitsoorput. Kalaallit Illuat umimmammik nerisassianik sassaallerpoq – nerriviillu ungalullugit oqallinneq ingerlaqqippoq. Paasissutissat annertunerusut: Teit Groth, Ineqarnermut, Attaveqarnermut An-gallannermullu Naalakkersuisoqarfik, tegr@nanoq.gl, +299 346714

14

ALLUp 19. april HHE-mi

ataatsimeersuarnissaanut peqataanissamut

nalunaarfissaq kingulleq 12. april

eqqaamallugu. Peqataanissat

nalunaarutigiuk uunga: allu@nanoq.gl

eqqaamallugulu nalunaarnerit ilutigalugu

akiliinissat.