TURKEY USER EXPERIENCE 2019/20 · üzere sektörde önemli düzeyde bir büyüme ve genişleme...
32
TURKEY USER EXPERIENCE (UX) REPORT Turkish Edition 2019/20
Transcript of TURKEY USER EXPERIENCE 2019/20 · üzere sektörde önemli düzeyde bir büyüme ve genişleme...
TURKEYUSER EXPERIENCE(UX) REPORT
Turkish Edition
2019/20
Hakkında
Rapor
Katılımcılar
Strateji Komitesi
2
4
24
26
Türkiye Kullanıcı Deneyimi Raporu (Turkey User Experience Report) 2019-20, Türkiye’de Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanındaki mevcut durum, beklentiler ve eğilimler üzerine, bu alanda çalışmalar yapan profesyonellerin perspektifi ile yürütülmüş ilk kapsamlı araştırmanın beşinci edisyonudur. Bu çalışmaya Bankacılık, Sigorta, E-Ticaret, Bilişim, Reklam ve Telekomünikasyon gibi pek çok farklı sektörden katılım olmuştur. Raporun kapsam çalışması ve analizi UXistanbul Konferansı Strateji Komitesi tarafından yapılmış olup, tasarım ve uygulaması ise UXservices tarafından gerçekleştirilmiştir.
Rapor, sürekli artan rekabet koşullarına uyum sağlanabilmesi için kaçınılmaz olan Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik yatırımlarının, ülkemizde ne şekilde ele alındığını, bu alanda kurumların karşılaştığı sorunların neler olduğunu, kariyer yollarını ve gelişime açık noktaları yansıtmaktadır. Bunun yanı sıra raporda Türkiye’nin Kullanıcı Deneyimi Olgunluk Düzeyi, kurumların sıklıkla kullandığı teknik ve araçlar, UX yatırımlarının geri dönüşleri gibi konulara yer verilmiştir.
Her yıl tekrarlanacak bu araştırma ile Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanında yaşanacak değişimler, karşılaştırmalı şekilde analiz edilerek raporlanacaktır.
Saygılarımızla
Türkiye’de, Kullanıcı Deneyimi Tasarımı, Danışmanlığı, Eğitimi ve Kullanılabilirlik Testi gibi hizmetlerde uzmanlaşmış ilk şirketiz. 2005 yılından bugüne servislerimizle yerli-yabancı müşterilerimize son kullanıcıları için daha iyi ürün ve servisler tasarlamalarında yardımcı oluyoruz.
Yıllardır, User Experience Professionals Association (UXPA) ve Information Architecture Institute (IAI) gibi uluslararası bağımsız platformlardaki aktif görevlerimiz sayesinde, global trendlere ilk elden ulaşarak Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik hakkındaki bilgi birikimimizi sektöre aktarıyoruz.
Merhaba! Biz, kullanıcı beklentileri ve iş hedeflerinin uyumunu sağlayan kullanıcı deneyimleri ve etkileşimler tasarlıyoruz.
KullanılabilirlikTesti
KullanıcıAraştırması
UXTasarımı
CXTasarımı
IT/High Tech Banka / Finans
Reklam - Tanıtım
Sigorta
Telekomünikasyon
Hizmet
Tasarım E-Ticaret
Medya
Diğer
%34 %16
%4
%1
%5%6
%14 %10
%3
%7
Kullanıcı Deneyimi kavramı ve kullanılabilirliğin önemi her geçen gün tüm sektörlere daha fazla yayılıyor. Bu sorunun sonuçları da farklı sektörlerden birçok kişinin bu ankete katıldığını ve bu kavramların yaygınlaştığını gösteriyor. Geçtiğimiz yıl %27’yle ilk sırada bulunan bilişim sektörünün bu seneki araştırmada da lider konumda bulunduğunu görüyoruz. Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik kavramlarının hayatımızın her noktasına temas eden kavramlar olduğunu, daha fazla sektör tarafından anlaşılmaya
başlandığını gözlemliyoruz.
Hangi SektördeÇalışıyorsunuz?
04
Geçtiğimiz yılın raporunda ikinci sırada olan UX Tasarımcıları, bu sene rapora katılan en büyük grup oldu. Yöneticilerin yıllardır ilk sırada yer almalarına rağmen bu yıl ikinci sırada bulunduklarını gözlemlemekteyiz.
Bununla birlikte UI Tasarımcısı ve CX
Tasarımcısı gibi unvanlardan araştırmaya katılanların sayısındaki artışa bakarak UX alanı dahilinde özelleşmelerin, çeşitlenmelerin hız kazandığını ve farklı unvanlardaki çalışanların UX alanına olan ilgisinde bir artış yaşandığını söyleyebiliriz.
Çalıştığınız Şirketteki Unvanınız Nedir?
UX Tasarımcısı
Ürün Tasarımcısı
Back-End Geliştirici
Yönetici
UI TasarımcısıÜrün Yöneticisi
CX Tasarımcısı
Diğer
Servis Tasarımcısı
Görsel Tasarımcı
İş / Sistem Analisti
Front-End Geliştirici
%19
%5
%2
%1
%15
%3
%1
%16
%11%11
%1
%11
%4
05
Proje Yöneticisi
Çalıştığınız Kurumun Kullanıcı Deneyimi (UX) ile İlgisini En İyi Hangisi Tanımlar?
06
Kullanıcı Deneyimi Olgunluk Düzeyi (UX Maturity Model) kurumlarda Kullanıcı Deneyimi’ne verilen önemi, bu alanda yapılan yatırımları, kurumlar bünyesindeki süreçleri ve kullanılan araçları baz alan, 6 farklı olgunluk seviyesinden oluşan bir sınıflandırma modelidir.
Modeldeki ilk seviye olan Unrecognized (Tanınmıyor), kurumda Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik kavramlarının önemine dair herhangi bir farkındalığın bulunmadığı ve organizasyonda bu disiplinden kadroların yer almadığı anlamına gelmektedir. Anket katılımcılarının %6’sı çalıştıkları kurumların bu olgunluk seviyesinde bulunduğunu belirtmektedir.
Modeldeki 2. olgunluk seviyesi olan Interested (İlgili), yönetim ve ekiplerde UX farkındalığının oluştuğunu fakat bu alana yapılan kadro ve bütçe yatırımlarının, ihtiyacı karşılamak için yeterli olmadığını işaret eder.
Modelin 3. olgunluk seviyesi olan Invested (Yatırım Yapılıyor), kurumda Kullanıcı Deneyimi süreçlerine önem verildiğini ve bu alana yatırım yapılmaya başlandığını ifade eder. Katılımcıların %26’sı çalıştıkları kurumların bu seviyede olduklarını belirtmekteler.Anket sonuçlarına göre ülkemizde mevcut durumu en iyi tarifleyen olgunluk seviyesinin %26 oran ile Interested olduğunu söyleyebiliriz.
%29Invested(Yatırım Yapılıyor)%22
Interested(İlgili)
%7Unrecognized(Tanınmıyor)
07
Anket sonuçlarına göre şirketlerin UX Olgunluklarında yukarı doğru hareketlenme gözlemlenmektedir. Önceki yıl ile doğrudan bir karşılaştırma yapıldığında Invested ve Committed alanlarında pozisyonlu şirketlerin daha üst basamak olan Embedded pozisyonuna geçiş yapmakta oldukları anlaşılmakta.
Önümüzdeki dönemde, sektörün büyümesi ile farkındalık düzeyindeki büyümenin paralel seyredeceğini ve bu dağılımın küçük hareketlerle yukarı doğru hareketine devam edeceğini öngörmekteyiz.
Modeldeki 4. seviye olan Committed (Sürekli), Kullanıcı Deneyimi farkındalığının kurumdaki yönetim kademesine kadar ulaştığını ve Kullanıcı Deneyimi alanına dışarıdan destek almayı kapsayacak şekilde yatırımın yapıldığını belirten düzeydir. Anket katılımcılarının %24’ü kurumların bu olgunluk düzeyine ulaşmış olduklarını ifade etmektedir.
5. seviyede Engaged (Bağlı) yer alan alan kurumlarda, Kullanıcı Deneyimi aktivitelerine Pazarlama, Satış veya Finans gibi diğer kritik aktiviteler düzeyinde önem verilmektedir. Katılımcıların %17’lik bölümü, bağlı bulundukları kurumların bu seviyede olduklarını belirtmektedir.
Modelin 6. ve en üst seviyesi olan Embedded (Yerleşik), kurumun Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik konusundaki amaçlarına ulaşmak için şirket içinde özel kadroların bulunduğu ve bu kadroların dışarıdan alınan profesyonel hizmetlerle desteklendiğini göstermektedir. Anket verilerine göre %8’lik oran, bu alanda gelişmiş ülkelerin gerisinde kaldığımızı gösteriyor olmasına rağmen, son yıllarda yatırımlardaki ciddi artışlar ve firmaların Kullanıcı Deneyimi’ni kurum kültürlerine adapte etme çalışmaları umut vericidir.
%15Committed(Sürekli)
%9Engaged(Bağlı)
%18Embedded(Yerleşik)
Çalıştığınız Şirketteki Kullanıcı Deneyimi (UX) Aktivitelerinde, Sizi En Fazla Etkileyen Sorun Hangisidir?
08
Anket sonuçlarına göre Kullanıcı Deneyimi aktivitelerinde alan bilgisi, zaman, iş gücü ve bütçe yetersizliği önceki yıllarda da olduğu gibi en belirgin sorunlar olarak öne çıkmaktadır. Ancak oranlarda şirketlerin UX Olgunluk Düzeyi yükselişleri ile paralel bazı değişiklikler de gözlemlenmektedir. Örneğin, zaman yetersizliği önceki yıla kıyasla önemli bir artış katetmiş durumdadır. Önceki yıllarda da öngördüğümüz üzere proje, iş geliştirme süreçlerinde UX aktivitelerinin konumlandığı noktaların çeşitlenmesi ve bu süreçlerde UX aktivitelerinin karar alımı noktasında kilit rol üstlenmeye başlaması proje yönetimininde zamanın olabildiğince efektif şekilde kullanımını ve UX aktivitelerinin proje süreçlerinde konumlanacağı noktaların doğru şekilde tayin edilmesi gerekliliğini şart koşmaktadır.
Şirketlerin UX Olgunluk Düzeylerindeki ve alana yapılan yatırımların paralel artışının bir sonucu olarak, çalışanlara sunulan imkanlarda da iyileşmelerin olacağı ve alan bilgisi yetersizliğinin önümüzdeki dönemde azalma eğilimine gireceğini öngörmekteyiz.
Aynı zamanda bir diğer önemli sorun olan kültürel sınırlar, UX aktivitelerinin yerleşik bir hâl alması ile azalma trendine doğru ilerleyecektir.
Zaman yetersizliği İş gücü yetersizliği
Hiçbiri
Diğer
Alan bilgisi yetersizliği
Bütçe yetersizliği Teknoloji yetersizliği
%28 %20
%6
%2
%25
%11 %8
09
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Odaklı Çalışmaları Kim(ler) Gerçekleştirir?
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı, disiplin özelinde derinlik gerektiren aktivitelerden oluşmaktadır. Geçtiğimiz yılların raporlarından da gözlemlediğimiz üzere, konu ile ilgili uzmanlar yetişerek UX aktivitelerinden sorumlu temel bireyler olarak şirketlerde / projelerde görev almaya başlamaktadır. UX Olgunluk Düzeyinde görülen genel iyileşmenin bir sonucu olarak bu yıl Kullanıcı Deneyimi Uzmanları, geçtiğimiz yıla oranla %10’luk bir artış göstermiştir ve UX odaklı aktivitelerden sorumlu kişiler olarak araştırma sonuçlarında başı çekmektedir. Şirketler gerek iç gerek dış
eğitimlerle Kullanıcı Deneyimi Uzmanlarına daha çok yatırım yapmakta, departman kurulumları gerçekleştirmektedir. Bu nedenle önümüzdeki dönemde %57’lik Kullanıcı Deneyimi Uzmanları oranının fark edilir şekilde artış kaydetmeye devam edeceğini öngörmekteyiz.
Ürün Yöneticileri İş Analistleri
Hiç Kimse
Diğer
UX Tasarımcıları
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Tasarım Uzmanları Test Uzmanları
%34 %32
%9
%6
%57
%27 %7
Şirketiniz, Kullanıcı Deneyimi (UX) YatırımınıGenellikle Ne Zaman Yapar?
10
Yazılım geliştirme yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin tüm fazlarında
Çalıştığım kuruluşta UX yatırımı yapılmıyor
Canlıya çıkmadan, yazılım yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin en sonunda
Ürün canlıya / piyasaya çıktıktan sonra, kullanıcıların yaşadığı kötü deneyimler sonrası
%60
%12
%16
%12
Kullanıcı Deneyimi aktivitelerinin ürün, yazılım ya da hizmet geliştirme süreçlerinin tüm safhalarında gerçekleştirilmesi idealdir. Bu şekilde gerçekleştirilen projelerin yatırım dönüşüm (ROI) ve başarı oranları daha yüksek olacaktır. 2017-18 yılı raporu ile kıyaslandığında “Yazılım geliştirme yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin tüm fazlarında” seçeneğindeki %8’lik artış ile “Ürün canlıya / piyasaya çıktıktan sonra, kullanıcıların
yaşadığı kötü deneyimler sonrası” ve “Canlıya çıkmadan, yazılım yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin en sonunda” seçeneklerindeki azalma oldukça pozitif birer gelişme niteliğindedir. Önümüzdeki dönemde hiç yatırım yapmayan şirket sayısında ise azalış olacağı öngörüsündeyiz.
Çalıştığınız Şirketin 2019 Yılında Kullanıcı Deneyimi (UX) Aktiviteleri İçin Ayırdığı Bütçe Sizce Yeterli Miydi?
Çalıştığınız Şirketin 2019 Yılında Kullanıcı Araştırması(UX Research) Aktiviteleri İçin Ayırdığı Bütçe SizceYeterli Miydi?
Hayır, yeterli değildi
Anket sonuçlarına göre %56 oranında bir katılımcı kitlesi, Kullanıcı Deneyimi aktiviteleri için şirketlerde yeterli bütçe ayrılmadığını ifade etmektedir. Bu bulguyu sektördeki UX olgunluğunun arttığı bilgisi doğrultusunda (Bkz. Sayfa 7) yorumladığımızda, sektörde UX aktivitelerinin önemli düzeyde arttığı, hacmin büyüdüğü ancak bütçelerin henüz beklentilerin gerisinde seyrettiğini söyleyebiliriz.
Araştırma sonuçlarında görüldüğü üzere %58 oranındaki katılımcı kitlesi Kullanıcı Araştırması (UX Research) aktiviteleri için şirketlerde yeterli bütçe ayrılmadığını belirtmiştir.
Kullanıcı Deneyimine yapılan yatırımlar hâlen yeterli değildir. Sektörel deneyimimize göre kullanıcı odaklı çözümler geliştirme yöneliminde ve Kullanıcı Deneyimi ekiplerinin bulunduğu şirket sayısında da artış gözlemlenmektedir. Önümüzdeki dönemde Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik konusunun önem kazanmaya devam etmesi ile birlikte bu alana ayrılan bütçelerin artmaya devam edeceğini öngörüyoruz.
Önümüzdeki dönemde Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik konusundaki Kullanıcı Araştırma aktivitelerinin önem kazanmaya devam etmesi ile birlikte bu alana ayrılan bütçelerin artış göstermesi beklenmektedir.
Evet, yeterliydi
%21Fikrim yok
%23%56
11
Hayır, yeterli değildi Evet, yeterliydi
%17Fikrim yok
%25%58
ROI Ölçümlemiyoruz
ROI Ölçümlüyoruz, sonuçlardan memnunuz
Fikrim yok
ROI Ölçümlüyoruz, sonuçlardan memnun değiliz
Çalıştığınız Şirketteki Kullanıcı Deneyimi (UX) Yatırımlarının Geri Dönüşleri (ROI) Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
12
%25
%7%20
%48
ROI (Return on Investment), yapılan yatırımların kazanımını ölçümleyebilmek amacı ile raporun önceki kısımlarında bahsedilen Kullanıcı Deneyimi Olgunluk Düzeyi Modelinde (UX Maturity Model) Invested ve üzeri olgunluk seviyelerinde bulunan şirketler için oldukça önem arz eden bir konudur.
Ancak önceki yıllarla kıyaslandığında ROI ölçümlemesi çalışmalarının bir miktar arttığı görülmektedir. Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanındaki yatırımlarda, şirketlerin hedeflerinin (müşteri memnuniyeti, marka sadakati, vb.) ve bekledikleri faydaların (verimlilik artışı, düşük maliyetler, yüksek satış oranları, vb.) ölçümlenebilir bir biçimde tanımlanması gerekmektedir.
13
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Çalışmalarının Ne Kadarı Profesyonel Hizmet Sağlayıcıları Tarafından Tedarik Edilmektedir?
Raporun önceki maddelerinden görüldüğü üzere sektörde önemli düzeyde bir büyüme ve genişleme yaşanmaktadır. Anket sonuçlarına göre bu büyüme trendine, şirketlerin öncelikle iç kaynaklara yapılan yatırımlarla karşılamakta olduğu görülmektedir.
Kullanıcı Deneyimi süreçlerinin çevikliğinin, sürdürülebilirliğinin ve kalitesinin artırılması açısından önümüzdeki dönemde, Servis Sağlayıcı Kullanımı oranın önemli düzeyde artacağı öngörüsündeyiz.
Dışarıdan hiçbir hizmet alımı yok Bir kısmı dışarıdan alınıyor
%43 %43
Tamamı dışarıdan alınıyor
%4Fikrim yok
%10
14
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) ile İlişkili Hangi Hizmet Gereksinimleri Profesyonel Hizmet Sağlayıcıları Tarafından Gerçekleştirilmektedir?
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı
Diğer
%36
%1
%52
%27
Kullanıcı Araştırmaları
Müşteri Deneyimi Tasarımı
Kullanılabilirlik Testleri
Çalışan Deneyimi Tasarımı
%42
%14
%43
%26
Kullanıcı Arayüzü Tasarımı
ServisTasarımı
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Araştırma katılımcılarının yarısından fazlasının çalıştığı şirkette kullanıcı araştırmaları servis sağlayıcıları tarafından karşılanmaktadır. Şirketlerin kullanıcı araştırmalarından sonra ise en çok kullanıcı arayüzü tasarımı ve kullanılabilirlik testleri çalışmalarını servis sağlayıcıları tarafından karşıladığı görülmüştür.
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Çalışmaları Sonucunda Tasarımlara İlişkin Son Kararı Kim(ler) Verir?
Yönetim Kurulu / Genel Müdür UX Ekipleri
Tasarım Uzmanları
Kullanıcılar
İş Birimleri
Proje Yöneticileri C-Suite / Direktörler
İş Analistleri
Diğer
Yazılım Geliştirme Ekipleri
%38%32
%16
%10
%32
%30 %15
%12
%2
%8
UX çalışmalarında aktif rol almaktadır. Hatta geçen yıla oranla %8’lik bir artış göstermiş bulunmaktalar. Gelecek senelerde, geliştirilen tasarımlara ilişkin alınan kararların “UX Ekipleri” tarafından verilmesine ilişkin oranının artması beklenmektedir.
Anket sonuçlarına baktığımızda geçen sene olduğu gibi üst yönetimin tasarımlara ilişkin nihai kararı verme sürecinde %6’lık bir gerilemeyle de olsa hâlâ aktif bir rol oynadığını görmekteyiz. Bu konuda Kullanıcı Deneyimi Ekiplerinin kullanıcıların ihtiyaçlarını analiz ederek tasarıma yansıtmaları sebebiyle ön planda olmaları doğru bir yaklaşım olacaktır. Şirket dinamiklerine ve yapılanmasına göre tasarımsal kararların pek çok farklı kişi / departman tarafından verildiğini deneyimlemekteyiz. «İş Birimleri» şirketlerdeki
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
15
16
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Çalışmalarında Hedef Kullanıcılar Belirlenirken Aşağıdakilerden Hangileri Göz Önünde Tutuluyor?
Davranışsal değişkenler doğrultusunda
Demografik değişkenler doğrultusunda
Hedef kullanıcı belirlemiyoruz
Diğer
%48 %40
%14 %1
%45
%33
İş Birimleri yönlendirmesi ile
Bağlamsal değişkenler doğrultusunda
ekiplerinin kullanıcıları belirlemeye yardımcı olması ve ilgili ekipleri yönlendirmesi büyük önem taşımaktadır. Kullanıcılar ne kadar doğru bir biçimde belirlenip tanımlanırsa, Kullanıcı Deneyimi çalışmalarının beklenen etkiyi yaratma ihtimali buna paralel olarak artacaktır.
Anket sonuçlarına göre «Davranışsal değişkenler doğrultusunda» seçeneğinde %23 oranında bir artış gözlemlenmektedir. Kullanıcı Deneyimi çalışmalarında UX
Kantitatif veriler değerlidir, ancak tek başına kullanılması araştırma derinliği açısından problematik olabilecek bir durum oluşturabilmektedir. Herhangi bir teknikten faydalanmadıklarını belirtenlerin oranındaki %13›lük azalma ile önümüzdeki dönemde Hibrid yöntemlerde önemli artış yaşanacağı öngörüsündeyiz.
Anket sonuçlarına göre, ülke genelinde en çok tercih edilen Kullanıcı Araştırma yönteminin, hem kalitatif hem de kantitatif veri almaya yönelik Hibrid yöntemler olduğunu görüyoruz. Kullanıcı datalarını anlamlandırmakta bizim de en doğru yöntem olarak benimsediğimiz bu yaklaşımın, umut verici bir eğilim olduğunu söylemek mümkün.
Verilere göre %18’lik bir oran sadece kantitatif veriler kullanarak Kullanıcı Araştırmalarını tamamlamaktadır.
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Araştırmalarında Uygulanan Teknikler Nelerdir?
Hem Kantiatif, Hem Kalitatif Yöntemler
Sadece Kantitatif Yöntemler (Kullanım Verileri, Log’lar, Anketler, Time on Task, vb.)
Sadece Kalitatif Yöntemler (Derinlemesine Görüşmeler, Kullanıcı Gözlemi, Servis Safari) Hiçbiri
%43
%18
%21
%18
1717
18
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Araştırmalarında Uygulanan Teknikler Nelerdir?
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Uzman görüşünün kullanıcı görüşmeleri ve gözlemlerine göre maliyetinin az olması bu artışın nedenleri arasında gösterilebilir. Kullanıcı Gözlemi tekniği, en tercih edilen teknik olarak yerini Benchmark çalışmalarına kaptırmış olsa
da proje deneyimlerimiz gösteriyor ki doğru uygulanmış bir kullanıcı gözlemi tekniği, derinlemesine veri almaya yönelik en verimli teknik olarak yatırım almaya devam edecek.
Herhangi bir teknik kullanmıyoruz
%20Online - Offline Anketler
%36
Servis Safari /Shadowing
%12
Günlük (Diary) Çalışmaları
%11
Benchmark Çalışmaları
%49Bağlamsal Kullanıcı Gözlemi
%38Kullanılabilirlik Uzman Görüşü
%45A/B Testleri
%42
Heatmap, Gazeplot, Eye Tracking, Mouse Tracking
%28
Fikrim yok
%6
19
İyi Bir Kullanıcı Deneyimi (UX) Uzmanında Bulunması Gereken En Onemli Yetkinlik Sizce Hangisidir?
Anket katılımcılarının önemli bir bölümü, Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanındaki profesyonellerin görsel tasarım, etkileşim tasarımı, kullanılabilirlik çalışmalarına hakim çok yönlü kişiler olmasını beklenmekte. Ürün geliştirme ekipleri içerisinde farklı ekiplerle temas halindeki rolü gereği bu alandaki profesyonellerden, farklı yetkinlikleri karşılamasının beklenmesi bu oranın nedenini açıklıyor. Kimi kurumlarda ise kaynak yetersizliği nedeniyle UX profesyonellerinden, paydaşlarla görüşmeler yapıp doğru araştırma tekniğini belirlemekten,
araştırmayı yürütmeye; tasarımdan, optimizasyon sürecine uçtan uca çalışmalar yürütmesi beklenmekte.
İkinci sırada ise yine UX metodolojilerine olan hakimiyet beklentisi konumlanıyor. Çalıştığımız kurumlarda da gözlemlerimiz, iyi bir Kullanıcı Deneyimi profesyonelinden beklentinin; metodoloji öğrenmesinden çok, metodoloji ve teknik setlerini içinde olduğu kurum kültürüne adapte edebilme becerileri olarak öne çıkıyor.
Fikrim yok
%2Trendleri sürekli takip etmeli, yeniliklerden haberdar olmalı
%5
%1 %1Görsel tasarım konusunda yetkin olmalı
UX Tool’larını etkin bir biçimde kullanmalı
%2
Çok yönlü olmalı (Görsel Tasarım, Etkileşim Tasarımı...)
%47Teknoloji/Uygulama anlamındaki sınırları bilmeli, üretilemeyecek ürünleri tasarlamamalı
%5UX metodolojilerine ve tekniklerine hakim olmalı
%25Kullanılabilirlikkonusunda yetkin olmalı
%8
Kullanıcı Araştırması konusunda yetkin olmalı
%4
Diğer
20
Çalıştığınız Şirkette, Kullanıcı Deneyimi (UX) Uzmanlarının Gelişimi İçin Neler Sağlanmaktadır?
Herhangi bir yatırım yapılmıyor
Online kaynaklar Konferans / Seminer
Kitaplar
%39 %39
%12
%42
Şirketlerin, hızla gelişen Deneyim Tasarımı dünyasına aynı hızda adapte olabilmeleri için sürekli bir gelişim döngüsünde olmaları kaçınılmazdır. Şirketlerde çalışan kişilerin bilgilerinin güncel olması hem doğru üretime yardımcı olacak, hem de işinin ehli olan ekipler ile kullanıcının problemini gerçek anlamda çözebilen ürünlerin üretimini sağlayacaktır.
Önceki yıllara kıyasla, hem «Herhangi bir yatırım yapılmıyor» seçeneğindeki düşüş hem de diğer seçeneklerin çoğunluğunda gözlemlenen artış, sektördeki büyümenin
bir sonucu olarak yorumlanabilir. Bu verilere göre ekiplerde ve ekiplere sağlanan gelişim imkanlarında bazı kuruluşlarda önemli artışlar yaşanırken, bazı kuruluşlarda hâlen herhangi bir imkan sunulmadığı görülmektedir.
Önümüzdeki dönemde kültürel dönüşüm ve dijitalleşme aktivitelerinin ivme kazanmasıyla birlikte, itici güç olarak gelişim yatırımlarının önemli düzeyde artacağını öngörüyoruz.
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
İç Eğitimler
%22Uluslararası eğitimler
%29
Kullanıcı Deneyimi (UX) Alanında, Üniversiteleri (Lisans / Yüksek Lisans Programlarını) Yeterli Görüyor Musunuz?
artması gerektiğini söyleyebiliriz. Özellikle Kullanıcı Deneyimi ile ilişkili alanlarda uzman yetiştirebilecek farklı akademik birim ve bölümlerin de bu alanla ilgili dersler açmaları, öğrencileri bu alana yönlendirmeye teşvik edici olacaktır. Aynı zamanda işletme ve yönetim programlarında “Yöneticiler için Kullanıcı Deneyiminin Önemi” seviyesinde eğitim/derslere yer verilerek, genel UX bilgi birikiminin ve uygulamalarının artmasına katkı verebilir.
Anket sonuçlarının üniversitelerde geliştirmeye çok açık önemli bir noktayı, geçen yıllarla değişmeyen bir trend ile, yeniden işaret ettiğini söyleyebiliriz. Katılımcıların sadece %1’i UX konusunda üniversitelerin seviyesini çok iyi bulurken, UX alanında bir bölüm olduğunu düşünmeyen-duymayan, var olan bölümlerin ihtiyacı karşılamadığını veya bölümlerin / programların yeterli sayıda olmadığını düşünen katılımcılar tüm grubun %84’ünü oluşturuyor. Üniversitelerin tasarım kökenli lisans ve lisansüstü programlarında Kullanıcı Deneyimi ile ilişkili derslerin sayısında artış görmek mümkün olsa da gelişen teknolojinin ihtiyaçlarına yetişme konusunda ders/program niteliklerinin
Üniversiteler bünyesinde yeterli sayıda bölüm / program yok
%30Var olan bölümler ihtiyacı karşılayacak yetkinlikte değil
%28
Üniversiteler çok iyi bir seviyede
%1
Bu alanda bir bölüm olduğunu düşünmüyorum / duymadım
%26Fikrim Yok%15
21
22
Çalıştığınız Şirkette, Kullanıcı Deneyimi Çalışmalarından (Araştırma, Tasarım, Test) Elde Edilen Bulguların Ne Kadarı Uygulanabilmektedir?
%25-%50 %50-%75
%75-%90 %90’dan fazla
%0-%10
%10-%25
%30
%15
%16
%11
%25
%3
Araştırma sonuçları önceki yıl ile büyük oranda paralellik göstermektedir. Daha detaylı inceleyecek olursak, şirketlerin sadece %3’ü bulguların tamamına yakınını uygulamaya dönüştürmeyi başarabilmekte ve yaklaşık %40’ı ise yarısından fazlasını uygulayabilmektedir. Kaynakların verimli kullanılabilmesi ve Kullanıcı Deneyimi tasarımı süreçlerindeki Araştırma, Tasarım ve Test gibi aktivitelerin daha etkin şekilde kurgulanabilmesi için şirketlerin etkin / uygun analiz, önceliklendirme ve geliştirme metodolojileri benimsemeleri gerekmektedir. Bu durum ayrıca UX aktivitelerinin şirket kültürüne daha hızlı bir şekilde yerleşebilmesine olanak verecektir.
Şirketlerin Kullanıcı Deneyimi olgunluk düzeylerinde gözlemlenen artış ile birlikte uygulamaya dönüştürülebilen bulgu oranında da artışlar olacağını öngörmekteyiz.
Global trendlerle kıyaslandığında bu tabloya göre CJM, Servis Tasarımı, Dönüşüm Optimizasyonu ve EX Tasarımı aktivitelerinin şimdilik bir miktar geride seyrettiği görülüyor. Ancak bu konseptlerin de önümüzdeki dönemde yoğunluğunun artacağı öngörüsündeyiz.
Anket sonuçlarına göre Arayüz ve Kullanıcı Deneyimi Tasarımı ile Kullanılabilirlik Testi konseptlerinin şirketlerin gündemlerini önemli düzeyde belirlediği gözlemlenmekte. Bu üçlünün hemen ardından Kullanıcı Araştırmaları ve CX’in gündem oluşturduğu anlaşılmaktadır.
Aşağıdaki Kavramlardan Hangileri Herhangi bir Şekilde Şirketinizin Gündeminde Yer Almaktadır?
Arayüz (UI) Tasarımı
Müşteri Deneyimi (CX) Tasarımı
%72
%42
Kullanıcı Deneyimi (UX) Tasarımı
Müşteri Yolculuğu Haritası (CJM)
%66
%33
Kullanılabilirlik Testi
Servis Tasarımı
Çalışan Deneyimi (EX) Tasarımı
%49
%30
%21
Kullanıcı Araştırması%48
Dönüşüm Optimizasyonu
%25
23
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
KATILIMCILAR
24
Abidin Alp İnceoğlu
Alev Saka
Anıl Özdem
Aykan İnal
Bahar Bingöl
Berkay Beşkök
Birdem Kalaycı
Burcu Kuyucu
Ceren Balcı
Ece Bakır
Elif Soycan
Emre Ejder
Ersin Topçuoğlu
Fatih Günaydın
Giray Batıtürk
Gökhan Uyan
Hacer Şengül Akaç
Hüseyin Güneş
Jannat Mgawshi
Adem Koca
Alev Tatlıdil
Arman Özdemir
Aynur Akkol Özkan
Barış Şenel
Berkay Kaleli
Burak Arslan
Burcu Tayiz
Dicle Serdaroğlu
Ecenaz Demir
Emine Keskin
Eray Gürbaş
Ethem Budak
Feyza Özkul
Gizem Demir
Gül Kılıç
Hafize Hacıhamzaoğlu
Ilgın Ünverdi
Kaan Erden
Ahmet Nahya
Ali Şahin Aydoğan
Atilla Alışkan
Ayşegül Gönülalan
Başak Eylül Çakmak
Betül Benli
Burak Küçük
Bülent Bozkurt
Dilara Göksel
Elçin Torun
Emrah Mizam
Erhan Küçükbekar
Eylem Koluaçık
Funda Kanlı
Gökalp Tüfekli
Gülşah Ersin
Hakan Gündüz
İhsan Eken
Kerem Yiğit
Akif Yaldır
Alper Tokus
Aydın Evlin
Azime Betül Bayraktar
Batukhan Taluy
Bilge Nasuh Doğru
Burak Savak
Büşra Geyik
Doğa Akkuş
Elif Gülaçtı
Emre Ay
Erjon Akrobati
Fatih Arslan
Furkan Sevgili
Gökhan Kara
Gülşah Nur Şatır
Hazım Güvel
İrem Savaş
Mahmut Hasıl
Mehtap Garip
Metin Kaygaldurak
Müge Akgül
Nükhet Savaş
Melis Gültunca
Mucahit Yılmaz
Müge Çiğdem İşlek
Oğuzhan Uysal
Meltem Kocabaş
Murat Öztürk
Müşerref Sefer
Onur Akköse
Mert Elidüzgün
Mustafa Necati Karataş
Nihan Murathan
Onur Akyürek
Onur Cinar
Öncel Keleş
Özkan Özbaş
Pınar Kangal
Satı Bakanoğlu
Selime Güneş Özdamar
Sevim Hande Coşkun
Simge Acılıoğlu
Şeyhmus Tunç
Tuğba Uyumaz
Uğur Ağırgöl
Volkan Elçi
Zeynep Mutlu
Yaprak Aral Yasemin Dinçer Yusuf Selçuk Mehan
Onur Yılmazer
Özge Alioğlu
Özlem Bolat
Ramazan Çepni
Seben Serdaroglu
Selin Melek Erat
Seyfi Güloğlu
Sonay Sönmez Ağbal
Tahmina Mustafayeva
Tuğşad Karaduman
Uğur Gürsel
Ömer Korkmaz
Özge Sönmez
Pamir Tokgöz
Rifat Emre
Seda Şen
Semih Özden
Sezen Altun
Süleyman Duman
Tanju Öztürk
Tuncay Hatipoğlu
Umut Alkan
Ömür Akıncı
Özgür Barış Hazır
Pelin Bilgin
Salih Çendik
Seda Yetişkin
Sevgi Alagöz
Sezen Karagülle Çelik
Şenay Çavuşoğlu
Toghrul Rajab
Türker Tunbiş
Veysel Özdemir
25
*İsmini vermek istemeyen katılımcılar hariç tutulmuştur.
UXistanbul Strateji Komitesi
Besim KosovaUXservices
Eda Takbak ŞahinDigiturk
Bülent BozkurtHopi
Can UsOdeabank
Koray YitmenTurkish Testing Board
Levent BoranYapı Kredi
Emrah YayıcıUXservices
Ethem Budakebebek
Mehmet BehlilPepsiCo
Burcu Akpunar TayizAkbank
Gökalp TüfeklibeIN Media Group
Hazım GüvelAkbank
Hüseyin KıranQNBeyond
Gökçe GünindiUXservices
Gizem KuzucuHopi
Eda YakınolTEB
26
Sera SerenUXservices
Yiğit ErcanDoğuş Teknoloji
Örsan Berkay TülüceUXservices
Pınar CinaliBA-Works
Oğuzhan ErdinçBahçeşehir University
Senem AksoyTürkiye İş Bankası
Vildan DoğanVodafone
Remzi SoralTEB
Safa Berkay PekerUXservices
Sinem Pırıl GerimUXservices
Semih ÖzkoçInsider
Türker TunbişICBC Turkey
Raif Ceyhun ŞahinIBM İX
27
Mustafa OralHangikredi.com
Müge Çiğdem İşlekAkbank
Melis SencerArçelik
Nilay OcakMediaMarkt
28
Turkey User Experience Report’un online versiyonuna yan sayfadakiQR kodu taratarak ya da uxservices.com/yayinlar adresinden erişebilirsiniz.
TURKEYUSER EXPERIENCE(UX) REPORT
company/uxservices
uxservices.com
uxservices
İletişim;
Eski Büyükdere Cad. Maslak İş MerkezA Blok Kat:8 Sarıyer, İstanbulTürkiye
+90 212 276 06 43
