Tumoret e gl.tiroide

Rritja tumorale eshte nje forme e vecante e rritjeve patologjike,e cila ka per rezultat krijimin e nje mase indore(e nje plus ind),qe quhet tumor(lat. Tumoris-fryerje)Nje nodul tiroidien percaktohet si nje lezion brenda gjendres tiroide qe shkaktohet nga nje rritje abnormale ,fokale e qelizave tiroidiene.Studimet epidemiologjike kane treguar se prevalenca e nodujve tiroidien te palpueshem eshte 5% ne femra dhe 1% ne meshkuj ne zona iodine suficiente.Rendesia e evidentimit te nodulit qendron ne perjashtimin e nje kanceri te tiroides.

KLASIFIKIMI I TUMOREVE TE GL.TIROIDE

KLASIFIKIMI I TUMOREVE TE GL.TIROIDE1-Tumore primare epitelialeA)me origjine nga qelizat folikulareBeninje: Adenoma Folikularemalinje :Karcinoma-e mirediferencuar: CaPapilare CaFolikulare-pak e diferencuar-e padiferencuar(anaplastike)

B)Tumoret me origjine nga qel C Karcinoma MedulareC)Tumoret me origjine nga qel.Folikulare dhe CKarcinoma mixe Medulare dhe Folikulare2-Tumore primare joepiteliale limfoma malinje sarkoma 3-Tumore sekondare

Elementet favorizues te Ca tiroide ne nje person me nodul.Karakteristikat klinike:HistoriMosha 40-60 vjecGjinia mashkulloreHistori rrezatimi I qafes ne femijeri , adoleshenceEvidentimi I nodulit kohet e fundit dhe Evolucioni progresiv ,I shpejteNdryshime kohet e fundit ne te folur,frymemarje etjHistori familjare per Ca tiroide,MEN2 E.O1.Konsistenca e forte,si gur,I fiksuar2.Kufijte e parregullte3.Adenopatia

Ekografi: 1.lezion hypoekoik2.kufij te parregullt3.prania e mikrokalcifikimeve4.mungesa e halos5.vaskularizim intranodalShintigrafi:nodul hypofiksantLaboratori:TSH -normal

Tumoret beninje Adenomat Folikulare

E kane origjinen nga qelizat epiteliale folikulareTu I kapsuluar mirePermasat 1-3 cm

Adenomat folikulareFormat e percaktuara nga madhesia e folikujve,sasise se koloidit dhe shkalles se celularitetit: 1.Makrofolliculare 2. Mikrofolliculare 3. Normofolikulare 4 Trabekulare 5. Varianti me qelizat Hurthle 6-.Adenoma atipike(malinjitet I papercaktuar:hipercelularitet pa invazion kapsular)

Adenoma folikulare

Tumoret malinje1.Tu e qelizave epiteliale:Te diferencuar:1.Carcinoma Papilare 2.Carcinoma folikularePak te diferencuar:1.Insular2.Te tjeraTe padiferencuar:Ca.Anaplazik

Tumoret malinj2.Tu e qelizave parafolikulare C:Carcinoma medulare

3.Tu mixe,te qelizave epiteliale dhe parafolikulare.

4.Tu jo epitelial:Limfoma malinjeSarcomaTe tjera:fibrosarcoma,Ca.mukoepiteliale.5.Tu metastatik

Carcinoma papilareEshte perkufizuar si:tumor epitelial malinj,ne baze te te cilit qendron nje diferencim I qel.folikulare dhe qe karakterizohen nga formimi I papilave me ndryshime nukleare specifike.Forma me e shpeshte e tu te tiroides(75 80%). Mikrocarcinoma M,(60-80%)Jane vene re:1/3 e pacienteve mund te kene invadim te limfonodulave ne prezantimin e pare;invazion te indeve te buta ektratiroidale ne 15% te pacienteve;1-7% te pacienteve kane metastaza ne distance ne momentin e diagnostikimit.Zakonisht paraqitet si nje mase e padhimbshme ne regjionin e qafes Akuzohen gjeresisht sot RET onkogenetRET/PTC

Ca.papilarSubtipet e Ca.papilar:1.Varianti folikular2.Varianti sklerotizant difuz3.Varianti me qeliza te gjata4.Varianti me qeliza kolumnareDy variantet e fundit jane ato me agresive.

Ca.papilarePermasat variojne nga mikro ne makroskopike

Makroskopikisht paraqitet si nje mase e forte ,e bardhe,jo e kufizuar mire(pakapsuluar/ose pjeserisht e kapsuluar)

Ndonjehere jane te dukshme edhe me sy te lire formacionet papilare.

Ca.papilar-HistologjiaMikroskopikisht:Vihet re rritje e papilave ne forme komplekse dhe te orientuara ne menyre te rastesishme. Papilat kane trungun fibrovaskular mbi te cilin gjendet nje shtrese qelizash epiteliale

Ca.papilar-HistologjiaNdryshimet ne berthame: Berthama e madhe si xham I tejdushem(ground glass)

Pseudoinklusionet:formacione acidofilike( invaginim I citoplazmes)

Sulkuset nuklear (invaginimet e membranes nukleare). Trupat Psammoma (50%)

CA Papilar DIAGNOZA1-Anamneza(faktoret e rriskut)2-Ekzaminimi fizik(gjendren tiroide dhe limfonodulat cervikale)3-Ekzaminimet Imazherike(echografi ,shintigrafi gl. tiroide,CT,RMI_)4-Ekzaminimet laboratorike(TSH)5-Ekzaminimet Invazive(FNAB)

Ca.papilar-DiagnozaEkografia:Nodul hypoekogen,me kufij jo te qarte,me vaskularizim te shtuar peri dhe intranodular,prania e mikrokalcifikimeve,mungesa e halo-s

Ca.papilar-diagnozaShintigrafia tiroides:nodul hypofiksant(I ftohte)

Ca.papilar-DiagnozaFNAB:specificitet dhe sensitivit diagnostik 90 % nese kryen 3-6 citopunksione per cdo nodul.

CT dhe FDG PET-CTLokalizim I tumorit dhe shtrirjes se tij,prania e limfonodujve,metastazave.

Ca. papilar-DiagnozaEkzaminimet laboratorike:TSH,FT4,FT3 normalTiroglobulina dhe anti-Tg.

TiroglobulinaMol. Proteinike qe grumbullohet ne likidin koloidal.Tg dhe anti Tg Off (TSH >30) kane rendesi te vecante ne ndjekjen e Ca tiroide me teper se ne dg e tijPost op Tg < 5 ng/ml(e padozueshme)dhe anti Tg negative.Ne tirotoksikozen faktike Tg eshte e ulet(dg diferenciale)

Trajtimi1-Tiroidektomi totaleTrajtimi post kirurgjikal:Shintigrafi post op(WBS):ind mbetes +Jod 131 30-100 mCi per trajtimin e indit mbetes dhe metastazave .WBS pas 3-7 dite pas terapise me I131. Terapia hormonale zevendesuese:LT4WBS pas 6-12 muaj.Rruga e perhapjes:LimfohematogjeneMetastazat me te shpeshte:Limfonodujt regjional,pulmonare,hepatike.PTC :1-7 % metastaza distale

NdjekjaStop LT4 per 4 jave dhe fillohet LT3 per 2 jave,ose rhTSH 2 dite 0.9 mg im per te rritur TSH>30.Pacienti ndiqet me :Eko gl.Tiroide TSHTg dhe anti Tg fillimisht cdo 3 muaj,me pas cdo 6-12 muaj-off:Te larta(rekurence apo persistence) :I131 +WBSNormale:rifillim mjekimi dhe kontroll cdo 6 muaj

WBS

PrognozaPrognoza e keqe:Seksi mashkullMosha >45 vjecTipi I tumoritPrania e metastazaveMbijetesa mesatare 20 vjecare kur ska faktor progoze te keqinj eshte deri 95 %

Ca.FolikularePerkufizohet si tumor epitelial malinj ,qe karakterizohet nga qel. Folikulare te diferencuara ,pa karakteristikat e carcinomes papilare.Forma e dyte me e shpeshte e tu te tiroides:10-20 %.Ka nje frekuence me te larte ne zonat me deficence jodike.Mosha mesatare 50 vjec.Predominim tek femrat,2:1Prezantimi:Nodul solitar me kufij jo te rregullt,I forte ne palpim,4-6%kane limfadenopati evedente ne momentin e diagnostikimit.5-20% kane metastaza ne distance(pulmone dhe kocka) ne momentin e diagnostikimit.Aktuzohen sot RAS onkogjenet

Ca.folikulare

Format:Minimalisht invazive:tu I vogel, mire I kapsuluar qe ngjan me adenomen atipike dhe dallohet nga invadimin I eneve te gjakut apo kapsules.

Ca.folikulare2.Invazive:mase invazive qe perfshin gjithe lobin.3.Ca.onkocitare:75 % e qelizave jane qel Hurthle

Ca.FolikularFTC jep metastaza distale ne 5-20 %Metastazat distale me te shpeshta:pulmonet,kockatPrognoze e keqe:Metastazat,mosha >50 vjec,invazion vaskular.Mbijetesa mesatare 5 vjecare 99%(kur ska asnje prej faktoreve prognostik dhe 20 vjecare 80 %

Ca.anaplazikeKarcinome e padiferencuar.Perben 1-2 % te tu te tiroidesMosha mesatare 60-65 vjec.Predominim tek femrat (1.3:1).Prezantohet si nje mase cervikale qe rritet shume shpejt,e palevishme, e dhimbshmedhe shoqerrohet me dispne,disfagi dhe ngjirje te zerit.

Ca.anaplazike

Ca.anaplazike

Makroskopikisht shihet nje mase e madhe me kufij te crregullt,mjaft e forte ne palpim.Pamje e crregullt me zona hemorragjike dhe nekrotike.Shoqerohet me prekje te indeve te buta perreth:lekura,muskujt,nervat,enet e gjaku,laringu,ezofagun.

Ca.anaplazike-Histologjia

Te dhenat mikroskopike:Qeliza e medha(giant) perfshi dhe osteoclast-like giant cells.Qelizat Spindle me pamje sarkomatoide.Qelizat mixe:Spindle dhe te medhaQelizat e vogla qe ngjajne me Ca me qeliza te vogla.

Ca.anaplazikeParaqiten si nje nodul I madh qe nuk fikson ne shintigrafi dhe nuk prodhon TgLimfonodujt rregjional jane pothuajse gjithmone te prekur.Metastazat distale jane shpesh prezente por kapen me pak per shkak te ecurise se shpejte lokale dhe vdekjes nga sofokimi.

Ca.anaplazike

Trajtimi:Tiroidektomi totale me kyretazh te limfonodujve Radioterapia KemioterapiaPrognoze e keqeMortalitet I larte >95 %.Mbijetesa mesatare

Tumoret pak te diferencuarTumore me origjine folikulare me karakteristika morfologjike dhe biologjike ndermjet carcinomave anaplastike dhe mirediferencuara.Mosha mesatare 55 vjecF:M- 2:1Jane agresive dhe shpesh letale

Ca.medularePerben 5-10 % te tu te tiroides.

Origjina:Qelizat parafolikulare C qe sekretojne kalcitoninen80 % jane sporadike,20 % familjare (MEN)Mosha mesatare per formen sporadike 45 vjec dhe 35 vjec per ate familjare .F:M = 1.3:1

Ca.medular-Klinika

Forma sporadike: mase solitare e forte ne palpim qe sidomos ne pjesen apikale te lobitForma familjare:Zakonisht eshte multiple dhe bilaterale. 1/3 e pacienteve perjetojne episode flushing,diarre ujore ,zakonishtne stade te avancuara te semundjes.Prezantohet si nje mase e forte ose si zmadhim I limfonodulave.

Ca. medularNEM II a (S.Sipple): 1.Feocromocitome 2.Hiperparatiroidism 3.Ca medular gl tiroideNEM II b (S.Gorlin): 1.Feocromocitome 2.Hiperparatiroidism 3.Ca medular gl tiroide 4.Neuromat mukozale 5.Anomali dismorfike te tipit marfanoid

Ca. medulare-Pamja makroskopikeTu sporadik jane tu te lokalizuar ne nje lob.

Format familjare jane bilaterale dhe multicentrike.

Ca.medular-histologjia

Proliferim I qelizave poligonale me citoplazme granulare qe ndahet nga stroma vaskulare,fijet e kolagjenit dhe amiloidi me zona te kalcifikuara permes tyre.

Qelizat tumorale mund te jene onkocitike,squamoide,plazmacitoide.

Qelizat tumorale jane reaktive per markerat neuroendokrine:kalcitonina.

Amyloid

Ca.medular-DiagnozaEkografia:Nodul apikal me mikrokalcifikime dhe vaskularizim peri dhe intranodular.

Shintigrafia:nodul hypofiksant kryesisht ne zonen apikale

Ca. medulare

Ekzaminimet laboratorikeTirokalcitonina:Eshte markues tumoral per Ca medularTC bazale >30 pg/ml -Ca medularTC pas stimulimit me pentagastrine(0.5 mcg/kg peshe iv)>100 pg/ml Ca medularCEA(antigeni karcino embrional)

TrajtimiKujdes feokromocitoma! Tiroidektomi totale dhe kyretazh limfonodujsh.Ndjekja:TC bazale dhe pas stimulimit me pentagastrineLT4 si hormonoterapi zevendesuese.JO:I 131

Ca.medulare-Faktoret prognostikMosha e dgSeksi mashkullPrania ne fillim e metastazave ne limfonoduj apo distalePermasat e tuInvadimi ekstratiroidienInvadimi vaskularTC pre dhe post opInd mbetes post op.

Ca.medulareEshte mjaft invazive lokalishtMetastazat me te shpeshta:Limfonoduj,pulmone,hepar dhe kocka.Mbijetesa 5 vjecare 70-80 % Te afermit e grades se pare ne formen familjare duhet ti nenshtrohen studimit te ADN-se per mutacionet e genit RET.

Limfoma e gl tiroidePerben 0.3-1% te tu te tiroidesF:M 3:1Mosha mesatare 60-70 vjecMe shpesh tek personat me TKHPrezantohet si nje mase cervikale qe rritet shpejt,e padhimbshme,ndonjehere me shenja komprimuese dhe adenopati.

Limfoma-DiagnozaBilanci hormonal:normal/hypoA TPO mund te jene pozitivShintigrafi:zona hypo dhe normo fiksante.FNAb dhe sidomos imunohistokimia

Limfoma

Limfoma

Limfoma-TrajtimiRadioterapi eksterne

Tiroidektomi totale dhe kyretazh limfonodujsh

Kemioterapi(Format difuze,recidivante)

*Fig aca papilar dekstra fig b meta limfonodul ca papilar,pet ct*Fig a Ind mbetes post op,fig b post op ca thyroide,wbs negativ,fig c A dhe B 3 dite post I131 meta limfo subklavikular dhe ind mbetes,C dhe D pas 7 ditesh 145 mCi I131.*Fig a neuroma mukozale*Fig a Eko,zone hypoekogene difuze.fig b Limfome gl tiroide me rritje te shpejte*CT cervikal,zmadhim difuz I gl tiroide,limfome*