Tütün Kontrolünde Ulusal Kuruluşlar

Prof. Dr. Nazmi Bilir

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

Halk Sağlığı Anablim Dalı

nbilir@hacettepe.edu.tr

Türkiye’de Tütün Kontrolü

• 1601 – Tütünün Türkiye’ye (Osmanlı) gelişi– İngiliz gemiciler

• 17. yy. İbrahim ef. (saray başcerrahı) –

sigara ile mücadele – başaramıyor • 17. yy. – yasak (IV. Murat) – YANGIN KAYGISI !!• 1874 – tütün tarımı • 1924 TEKEL’in kuruluşu !!! (önce Reji idaresi)

Tekel Genel Müdürlüğü

• İnhisarlar İdaresi, 1862• İnhisarlar İdaresi (Tekel Gn. Md.), 1924

• Satılış: 22.02.2008 BAT (24.06.08, sözleşme) • ISO/EN 9001 Kalite Belgesi: 09.07.07• İnhisarlar Spor Klübü; 1941

– Güreş, boks... Dünya ve olimpiyat dereceleri (50+)

Misyonumuz;

    İşletmecilik faaliyetlerinin en önemli girdileri olan insan kaynakları, ilk madde malzeme ve yatırım operasyonlarını kamu kimlik ve sorumluluk çizgisi altında, uluslararası kalite yönetim sistem standartlarına uygun olarak yürütmek,

    Türk tütününün üretilmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmak üzere, % 100 Türk tütünü harmanına sahip tütün mamulü üretmek ve Türk tütünü ile ilgili yurt içi ve yurt dışında ticari faaliyette bulunmak,     Müşteri beklentilerini ve gereksinimlerini önceden belirleyerek, bunlara uygun tütün mamulünü ISO sağlık standartlarında kaliteli ve verimli bir biçimde güvenli üreterek pazara sunmak,

    Ulusal kültürümüzün, sanatımızın ve sporumuzun sergilenmesine ve gelişmesine katkı sağlamak,

    Devletimiz, toplumumuz, üreticimiz, çalışanımız ve müşterimiz için değer yaratmaktır.

TEKEL

Tütün Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK)

Kanun No. 4733 TBMM kabul: 03.01.2002 (RG. 09.01.2002)

• “tütün ve tütün mamullerinin Türkiye'de üretimine, iç ve dış alım ve satımına ilişkin usul ve esasları düzenlemek”

• 7 kişi: Maliye B., Sağlık B., Tarım ve Köyişleri B., Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve Genel Müdürlüğün ilgilendirildiği Bakanlığın önereceği ikişer aday arasından Bakanlar Kurulu tarafından atanır

• M. 3/d: Görev: 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyecek düzenlemeleri yapmak, bunlarla ilgili kararları almak

TAPDK Yönetmelikleri, örnekler

• Tütün Mamullerinin Zararlarından Korumaya Yönelik Üretim Şekline, Etiketlenmesine ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (25 Kasım 2008 tarih ve 27065 sayılı RG)

• Tütün Üretimi, Üretici Tütünlerinin Pazarlanması, İç ve Dış Ticareti, Denetimi ve Tütün Eksperliği ile ilgili Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik(04/12/2002 Tarih ve 24956 sayılı RG)

• Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmelik (31.12.2002 tarih ve 24980 ayılı RG.)

• Tütün Mamulleri ile İlgili Fabrikaların Kurulmasına bu Mamullerin Üretimine, İç ve Dış Ticareti ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik(10/04/2003 Tarih ve 25075 Sayılı RG)

TAPDK Tebliğleri, Kurul Kararları, örnekler

• Tütün Mamullerinin Nihai Satış Noktalarında Sergilenmesine ve Satış Yerlerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ(10 Eylül 2004 tarihli ve 25579 sayılı Resmi Gazete)

• Tütün Mamulleriyle İlgili Olarak Basın Yayın Organlarında Fiyat Duyurusu Mahiyetinde İlan Yayımlanamayacağına İlişkin Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu Kararı (Karar No: 1330 Karar Tarihi: 29.12.2004)

• Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmeliğin 8, 10 ve 11 inci Maddelerinin Uygulanması ile İlgili Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu Kararı(Karar No: 3176 Karar Tarihi: 29.11.2006)

TAPDK uyarıları, 2005

Sağlık Bakanlığı

• Temel Sağlık Hizmetleri Genel Md.– Ruh Sağlığı Daire Başkanlığı

• Temel Sağlık Hizmetleri Genel Md.– Tütün ve Bağımlılık Yapıcı Maddelerle Mücadele

Dairesi, Tütün ve Tütün Ürünleri ile Mücadele ve Kontrol Şube Müdürlüğü

• Kanserle Savaş Dairesi

Milli Eğitim Bakanlığı

• Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı• MESEV; Milli Eğitim Sağlık Eğitimi Vakfı

İçişleri Bakanlığı

• İller İdaresi Genel Müdürlüğü• Emniyet Genel Müdürlüğü

Belediyeler

• Sağlık Dairesi Başkanlığı • Belediye Zabıta Müdürlüğü

Dernekler, Vakıflar

• Uzmanlık Dernekleri– Toraks Derneği– Halk Sağlığı Uzmanları Derneği– Kardiyoloji Derneği– Diğer ...

• Vakıflar– Türk Kanser Araştırma ve Savaş Vakfı– Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı

• Diğer dernekler– Halk Sağlığı Kurumu Derneği (HASAK)– Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Mücadele Derneği– Tütünsüz Yaşam Derneği– Yeşilay Derneği– Diğer …

Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi

• Kuruluş 1995 – “United for a Tobacco-Free World” (WNTD, 1995)– Veto edilen yasa – Kongre

• 50 üye • “lobbying” • Kongreler 1997 – 1999 – 2006 • Danışmanlık