TÜRKİYEDE ÇİFTÇİNİN ÖRGÜTLENME DESENİ VE KOOPERATİF DIŞI ÖRGÜTLENME MODELLERİ

Prof.Dr.Murat YERCAN

TÜRKİYE TARIMININ ÖRGÜTLENME DESENİ

Kamu Örgütlenmesi Üretici Örgütlenmesi

San. Ve Tic. Bak.

Çevre ve Orman Bak.

Mesleki Örgütlenme Ekonomik Örgütlenme

Ziraat Odaları

Çiftçi Birlik ve Dernekleri

Sendikalar

Tarımsal Kooperatifler

.*Sulama Birlikleri*Damızlık Yet. Birlikleri

Üretici Birlikleri

Tarım ve Köy İşl. Bak.

1)TÜRKİYE’DE YETİŞTİRİCİ BİRLİKLERİ

Ülkemizde şu anda dört(4) alanda örgütlenmiş damızlık yetiştirici birlikleri mevcuttur.Bunlar; Büyükbaş, Küçükbaş, Kanatlılar ve Arıcılık alanında faaliyet göstermektedirler.Bunlarda kendi aralarında örgütlenerek, merkez birliklerini kurmuşlardır.

Damızlık

Yet.Bir.

Sayısı Üye

Sayısı

Dam.Sığ.Yet.Bir. 73 68 611

Dam.Koyun-Keçi Yet.Bir.

56 61 099

Dam.Kan.Hay.Yet.Bir. 75 24 292

Arı Yet.Bir. 76 38 330

TOPLAM 280 192 322

Yetiştirici birliklerinin amaçları da çok üyelerinin mesleki ihtiyaçlarına dönük

hizmetleri kapsamaktadır. Dernek zihniyeti ile kurulmuş olduklarını söylemek

mümkündür. Ancak, ekonomik nitelikli bir çok konuda da faaliyet göstermeleri

açısından yasal bir kısıtlama söz konusu değildir. Bu amaçları şu şekilde

özetleyebiliriz;

• Üyeleri arasında dayanışmayı sağlamak,

• Üyelerinin mesleki eğitimlerini sağlamak,

• Soy kütüğü faaliyetlerini yürütmek,

• Üyelerine hayvan sağlığı ve suni tohumlama hizmeti vermek,

• Ürünlerin satışı için her türlü tesisi kurma, kiralama ve işletmek,

• Üyelerine mesleki alanda sigorta faaliyeti sunmak,

• Üyelerinin kredi ihtiyaçlarını gidermek için kolaylıklar sağlamak

şeklinde sıralanabilir.

• 2)TÜRKİYE’DE ÜRETİCİ BİRLİKLERİAB uyum yasaları doğrultusunda Tarım Bakanlığının zorlaması ile kurulmuş vekurulmakta olan çiftçi örgütleridir. AB ortak tarım politikasının uygulanmasındaKullanılması düşünülen örgütlerdir. Devlet bu örgütleri kullanarak piyasaMekanizmasına müdahale edecektir. Çiftçilere ödenecek destekler bu örgütleraracılığıyla yapılacaktır. Seçilmiş ürün veya ürün grupları bazında ve asgari ilçedüzeyinde kurulmaktadırlar. Meyvecilik konusunda 7 ürün grubunda, SebzecilikKonusunda 3 ürün grubunda, Tarla bitkileri konusunda 7 ürün grubunda,Hayvancılık konusunda ise 7 ürün grubunda ve Organik ürün yetiştiricileri birliğiOlarak kurulabilirler.

Bitkisel ürün Birlikleri kurulacakları yerin toplam üretiminin en az %10 unu üyeleri ilesağlamalıdır.Hayvansal ürün birlikleri ise; Süt için en az yıllık 3600 ton pazarlanabilir süte,Kırmızı et için en az 320 ton ete, Yumurta için 16 milyon adet pazarlanabilir ürüneSahip olması gerekir.

Hayvansal Üretim Birlikleri Bitkisel Üretim Birlikleri

Ürünler Sayısı Ürünler Sayısı

Süt 153 Meyve 124

Yumurta 16 Seb. Ve Süs Bit. 65

Bal 47 Tarla Bit. 40

Kırmızı Et 14 Yağlı Toh. 20

Kanatlı Eti 10

İç Su Ür. 10

Deniz Ürün. 5

Alabalık 2

Koza 1

Toplam 258 Toplam 249

Genel Top. 507

Üye Sayısı 32 115

Üretici Birliklerinin Amaçları;

*İlgili ürünle ilgili olarak piyasa araştırması yapmak,

*Üyelerinin ürünlerine Pazar bulmak,

*Üyelerine teknik bilgi desteği, yayım ve danışmanlık yapmak,

*Ürünlerin tanıtımı ile ilgili faaliyetlerde bulunmak,

*ürün depolama konusunda yardımcı olmak,

*Ürünlere ilişkin ortak piyasa düzenlemelerini yürütmek,

*Sözleşmeli üretim konusunda faaliyette bulunmak,

gibi daha çok ürün ile ilgili üyelerine pazarlama kolaylığı üzerine yoğunlaşmış

ve yine daha çok üyelerinin mesleki eğitimlerine yönelik hizmetler üstlenmiş bir

yapısı söz konusudur.