TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ

E TİCARET

Sadık YAVAŞ Mehmet Yavuz KEKLİKOĞLU

İçerik Tanımlama Türleri Tarihi Araçları Kıyaslama İşletme etkileri KOBİ etkileri Yeni sahalar Tüketici etkileri Bilgi güvenliği Ödeme sistemleri

Tanım Telekomünikasyon ağları üzerinden değer

değişimi amaçlayan aktivitelerin yapılması (EITO)

İnternet ağları üzerinden kuruluşları ve bireyleri ilgilendiren her türlü ticari etkinliğe ait olan işlemin yapılması (OECD)

Ödeme işlemlerinin internet üzerinden yapıldığı alış ve satış işlemi (ECOM)

E-commerce & E-business

E-business: firmanın kontrolü altındaki bilişim sistemleri ile, firma içi iş ve işlemlerin dijital ortamlarda yürütülmesi,

E-commerce: firma sınırları dışındaki alış, satış gibi değer değişimlerinin dijital ortamlarda yürütülmesi.

Kaynak: Loudon, & Traver

Gelişim Radyo (1924) ve

Televizyon (1949) reklamları

EFT EDI (1987) www (1994)

Kaynak: Loudon, & Traver

TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ

B2B gelişimi

B2C gelişimi

Kaynak: Loudon, & Traver

Gelişim

İşleyiş

Kaynak: Loudon, & Traver

Sistem

 E-Ticaret & Geleneksel Ticaret  Geleneksel Ticaret Elektronik Ticaret

Satın Almayı Yapan Firma    

Bilgi Edinme Yöntemleri Görüşmeler, dergiler, kataloglar, reklamlar Web sayfaları

Talep Belirtme Yöntemi Yazılı form Elektronik posta

Talep Onayı Yazılı form Elektronik posta

Fiyat Araştırması Kataloglar, görüşmeler Web sayfaları

Sipariş Verme Yazılı form, faks Elektronik posta, EDI

Tedarikçi Firma    

Stok Kontrolü Yazılı form, faks, telefon Online Veritabanı, EDI

Sevkıyat Hazırlığı Yazılı form, fax, telefon Elektronik Veritabanı, EDI

İrsaliye Kesimi Yazılı form Online Veritabanı, EDI

Fatura Kesimi Yazılı form Elektronik Posta, EDI

Siparişi Yapan Firma    

Teslimat Onayı Yazılı form Elektronik Posta, EDI

Ödeme Programı Yazılı form Online Veritabanı, EDI

Ödeme Banka Havalesi, Posta, Tahsildar İnternet bankacılığı, EDI, EFT

Kaynak: Elibol & Kesici

Araçları Telefon, Faks ve Televizyon İntranet Extranet İnternet

Ödeme Kredi kartı, e-kredi kartı EFT E-çek Smart kart

ATM

İntranet Extranet İnternet

E-finans ve finassallaşma Finanssal ürün ve hizmetlerin elektronik

iletişim araçları ile sağlanması

Bankacılık Finanssal yatırımcılık Forex (günlük işlem hacmi USD 4 trl)

Sınıflama temel problemler Tek doğru sınıflama… yok

Sektör bazında ayrım Teknoloji bazında ayrım Model bazında ayrım Aynı firma içinde birkaçı bir arada

Türleriİlişki temelinde ayrım Business-to-Consumer (B2C) Business-to-Business (B2B) Consumer-to-Consumer (C2C) ? (G2G)-(B2G)-(G2C)Teknoloji temelinde ayrım Peer-to-Peer (P2P) Mobile commerce (M-commerce)Nitelik temelinde ayrım Doğrudan e-ticaret Dolaylı e-ticaret

Niteliğine göre e-ticaret

Niteliğine göre e-ticaret

Kaynak: Kalaycı :2004

İş ModelleriB2

C • Portal• E-tailer• İçerik sağlayıcı• İşlem yapıcı• Pazar yaratıcı• Servis sağlayıcı• Topluluk sağlayıcı

B2B • E-bayi

• E-tedarik• Aracılık• Sektörel

konsorsiyum• Sektörel özel

ağlar

B2C İş Modeli: Portal Güçlü arama araçları ve entegre içerik ve

hizmetler Genel veya özelleştirilmiş(vortal)

B2C İş Modeli: E-tailer Geleneksel perakendeci online versiyonu Çeşitleri:

Virtual merchants Bricks-and-cricks Catalog merchants Manufacturer-direct

B2C İş Modeli: İçerik sağlayıcı Ses, görüntü, yazılım gibi içerik sunar. Genellikle üyelik, reklam geliri veya

bedellidir.B2C İş ModeliModels: İşlem yapıcı

Kullanıcılarına bedelli işlemler sunar Örneğin:

Finansal hizmetlerSeyahat hizmetleri İş bulma hizmetleri

B2C İş Modeli: Servis sağlayıcı Bir nevi online hizmet alımı. Genellikle üyelik veya kullanım ücretli

B2C İş Modeli: Topluluk sağlayıcı Ortak ilgi alanlıları toplayan siteler Arkadaşlık siteleri gibi

B2C İş modeli: Pazar yaratıcı Alıcı ve satıcıları buluşturan siteler Sahibinden.com gibi

B2B İş Modeli: E-tedarikçi B2B servis sağlayıcı Özellikli servis sunumu

B2B İş Modeli: Pazar yaratıcı Toptan alıcı ve satıcıları buluşturan siteler

B2B İş Modeli: Sektörel konsorsiyum

Belirli sektöre hitap eden siteler.

B2B İş Modeli: Özel sektörel ağlar İlişkili işler yürüten firmalar arasında bilgi

akışı sağlamak için tesis edilen ağlar

B2B İş Modeli: E-distribitör Bir nevi online toptancı.

Tüketici yönünden7/24Küresel erişimMuhtemel düşük fiyatDijital ürün hemen teslimBilgi çeşit ve yoğunluğu

Fiziki ürün geç teslimGümrük, vergilemeGizlilik, güvenlikFiziki ürün deneme sınırlılığı

İşletme yönündenKüresel erişimCRM vd. sistemlerle

entegrasyonGeribildirim imkanları

Artan rekabetKıyas imkanı, kârlılık düşüşüİçsel, dışsal bilgi yüklemesi

Devlet yönünden

Kayıtlı ekonomiUcuz kontrol imkanlarıVergi artışı (satıcı ülke)

İthalat vergi kaybı (alıcı ülke)

Finanssal ürün vergi kaybı

KOBİ ve E-ticaret Uluslararasılaşma imkanı Geri bildirime hızlı adaptasyon E-Tedarik E-pazaryeri E-CRM Önemli noktalar

Kurumsal hazırlık Girişimci mantalitesi Rekabetçilik Güven

E-ticaret ekonomik etkileri Zaman ve mekanı aşan ticaret

Entegrasyon ve küreselleşmeGümrükleme ve vergiTüm dünyaya erişimYeni mesleklerEtkinlik ve rekabetçilik

E-ticaret ekonomik etkileri Maliyetler bağlamında:

İşlem maliyetlerinde düşmeArtan rekabetçilik, artan verimlilikGirdi, üretim ve dağıtım maliyetinde düşme

Fiyatlar bağlamında:Aracılık azalışıKolay araştırma imkanıDaha sık fiyat değişimi

Gelişim

Kaynak: Nêmcovâ & Dvorâk

E-ticaret ve güvenlik

Kaynak: Borits & No

E-ticaret ve güvenlik Bilgi sunum gereği & negatif riskleri E-güvenlik:insanların kendilerine dair

kişisel bilgilerin toplanması/kullanımı/transferinde kontrol hakları

Gelecek ? Bilmiyoruz, ancak…

Teknolojik gelişim tüm ticari aktiviteler için dominant unsur,

Klasik Fortune 500 şirketleri, ÇUŞ’lar, belirleyici,

Aşırı girişin sonucu sektörde eliminasyon, Artan düzenleme ihtiyacı/ilgisi, E-ticaret fiyatları, klasik fiyatlara erişerek,

yatırımcısına normal kârlar getirebilir,

Muhtemel sınırlayıcılar Pahalı teknoloji, kompleks yazılımlar, Klasik alışveriş ve dükkanın kültürel, sosyo-

psikolojik konumu, İnternet ve PC erişiminde küresel

dengesizlikler, Doygunluk ve tavan etkisi.

TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ

Bizleri Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz.

46