Tse 498 Kasım 1997

download Tse 498 Kasım 1997

of 24

description

Tse 498 Kasım 1997

Transcript of Tse 498 Kasım 1997

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    1/24

    TRK STANDARDITURKISH STANDARD

    TS 498Kasm 1997

    (TS 498:1987 + T1:1997 dahil)

    ICS 91.040

    2. bask

    YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDAALINACAK YKLERN HESAP DEERLER

    Design loads for buildings

    TRK STANDARDLARI ENSTTSNecatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    2/24

    Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacakgelime ve deiikliklere uydurulmasmmkn olduundan ilgililerin yaynlarizlemelerini ve standardnuygulanmasnda karlatklaraksaklklarEnstitmze iletmelerini rica ederiz.

    Bu standardoluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerinibildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarnkranla anarz.

    Kalite Sistem Belgesi

    malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 KaliteStandardlarna uygun olarak kurmalardurumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

    Trk Standardlarna Uygunluk Markas(TSE Markas)TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygunolduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnngarantisi altnda olduunu ifade eder.

    TSEKKalite Uygunluk Markas(TSEK Markas)TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standardolmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilenteknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda TrkStandardlarEnstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

    DKKAT!TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun

    retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi birgaranti sz konusu deildir.

    Standardlar ve standardizasyon konusunda daha genibilgi Enstitmzden salanabilir.

    TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    3/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    ATIF YAPILAN STANDARDREFERNECE

    TS ISO 9194/Kasm 1997 Yaplarn Projelendirilme Esaslar - Tayc Olan ve OlmayanElemanlar, DepolanmMalzemeler - YounlukBases for Design of Structures - Actions Due To The Self - Weight of

    Structures, Non - Structural Elements and Strored Materials - Density

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    4/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    n sz

    Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn naat Hazrlk Grubunca hazrlanm ve TSE TeknikKurulunun 17 Kasm 1987 tarihli toplantsnda kabul edilmitir. 18 Kasm 1997 tarihli Teknik Kurultoplantsnda da tadil edilmive metin iine yedirilerek yaymna karar verilmitir.

    Bu standardn daha nce yaymlanmbulunan basklargeersizdir.

    Tadil edilerek yaplan deiiklikler metin ierisinde dikey izgi ile gsterilmitir.

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    5/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    1

    YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAKYKLERN HESAP DEERLER

    0 - KONU, TARF, KAPSAM

    0.1 - KONUBu standard, yapelemanlarnn boyutlandrlmasnda alnacak yklerin hesap deerine dairdir.

    0.2 - TARFLER

    0.2.1 - Hareketli YkHareketli yk, zati yklerin dndaki, insan, mobilya, yk tamayan hafif blme duvarlar, depolamamalzemesi, makina, ara, gere, vin, rzgar, kar gibi yklerdir.

    0.2.2 - Zati YkZati yk, kiri, kolon, deme, atgibi tayc elemanlarn ve bunlarn sva, kaplama vs. gibi tamamlaycksmlarnn arlklardr.

    0.2.3 - Kayma Direnci As()Kayma direnci as, kesme ve normal gerilme deerlerinin grafik olarak ordinat ve apsis eksenine tanmas(t-s diyagram) sonucunda izilen takribi dorunun yatayla yaptadr.

    0.2.4 - Tabii ev AsTabii ev as, engelsiz ve zorlamasz birikmi kohezyonsuz bir zemin ynnda, yn yzeyinin yataydzlemle yaptadr.

    0.2.5 - Birim Hacim Arlk ()Birim hacim arlk, bir cismin ktlesinin, o cismin grnen hacmine (katksm + btn boluklar) orandr.

    0.2.6 - Kohezyon (c)Kohezyon, Madde 0.2.3'de belirtilen dorunun ordinat eksenini kestii noktann deeridir.

    0.2.7 - Duvar Srtnme As()Duvar srtnme as, duvara etki eden aktif veya pasif toprak basnc bilekesinin (Pa), (Pp) duvaryzeyinin normali ile yaptadr.

    0.2.8 - Aktif Toprak Basnc(Pa)Aktif toprak basnc, topran dayanma yapsna uyarak yeterli alma hareketi yapabildii durumda, zatarl ve varsa st yk sebebiyle oluturduu ve dayanma yapsna uygulad en kk deerli yanaltoprak basncdr.

    0.2.9 - Pasif Toprak Basnc(Pp)

    Pasif toprak basnc, topran dayanma yapsna uyarak yeterli kapanma hareketine mecbur brakld

    durumda, zati arlve varsa st yk sebebiyle oluturduu ve dayanma yapsna uygulad en bykdeerli yanal toprak basncdr.

    0.3 - KAPSAMBu standard, konutlar, brolar, resmi daireler, okullar, hastaneler, spor tesisleri, elence yerleri, garajlar vb.yaplardaki tayc elemanlarn (kagir, beton, betonarme, ahap, elik vb.) boyutlandrlmasnda alnacakyklerin hesap deerini kapsar. Kprler, su yaplar, nemli dinamik etkilere maruz her eit endstriyaplar ve yksek gerilim iletme hatlar vb. maruz olduklar ykler bakmndan zelik gsteren yaplarnyklerini kapsamaz.

    NOT - Betonarme, elik gibi deiik yaplarda etkisi farklolan scaklk deiimi, rtre, deprem vb. etkilersz geen yaplarn standardndan ve ilgili mevzuattan alnacaktr.

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    6/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    2

    1 - YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK YKLERN HESAP DEERLER

    1.1 - SINA, TCARVE ZRA DEPOLAMA MALZEMELERSna, ticar ve zira depolama malzemelerinde alnacak yklerin hesap deerleri TS ISO 9194 Ek A e/veyaEk Bde verilen deerlere uygun olmaldr.

    1.2 - YAPI MALZEMESVE YAPI ELEMANLARIYapmalzemesi ve yapelemanlarnda alnacak yklerin hesap deerleri TS ISO 9194 EK A ve/veya EkBde verilen deerlere uygun olmaldr.

    1.3 - BETON VE HARBeton ve harta alnacak yklerin hesap deerleri TS ISO 9194 Ek A ve/veya Ek Bde verilen deerlereuygun olmaldr.

    1.4 - DEME PLKLARIDeme plaklarnda alnacak yklerin hesap deerleri TS ISO 9194 Ek A ve/veya Ek Bde verilen deerlereuygun olmaldr.

    1.5 - DUVAR PLKLARI

    Duvar plaklarnda alnacak yklerin hesap deerleri TS ISO 9194 Ek A ve/veya Ek Bde verilen deerlereuygun olmaldr.

    1.6 - DEME VE DUVAR KAPLAMALARIDeme ve duvar kaplamalarnda alnacak yklerin hesap deerleri TS ISO 9194 Ek A ve/veya Ek Bdeverilen deerlere uygun olmaldr.

    1.7 - ATI RTLERat rtlerinde alnacak yklerin hesap deerleri TS ISO 9194 Ek A ve/veya Ek Bde verilen deerlereuygun olmaldr.

    2 - KOHEZYONSUZ ZEMNLERN HESAP DEERLER

    2.1 - izelge 1'de verilen hesap deerleri hem yerinde meydana gelmi hem de tama zeminler iingeerlidir. Geerli yerleim skl deeri her iki hal iin de yapay bir s ktrma sonucu yaratlmolabilir.Gzenekli danelerden oluan ; bims akl, tf kumu vb.ler iin bu izelge kullanlamaz.

    2.2 - Zemin ylma sklhakknda bir inceleme yaplmamve tecrb bilgi de yoksa, gevek zemin ynkabul edilmelidir.

    2.3 - izelge 1'deki 1-9 sra nolu deerler yuvarlak ve yuvarlaa yakn dane ekilleri iin geerlidir. Eerkeli ekildeki daneler ounlukta olursa izelgedeki kayma direnci asdeerleri 2,5 artrlmaldr.

    2.4 - Suyun kaldrmasna veya dier kaldrma kuvvetlerine kar yaplan tahkiklerde izelge 1'de verilenbirim hacim arlk deerleri tabi su muhtevasndaki zeminler iin 2,0 kN/m3, suya doygun veya batkzeminler iin 1,0 kN/m3azaltlmaldr.

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    7/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI

    ZELGE 1 -Kohezyonsuz Zemin zellikleri Hesap Deerleri

    Sra Zemin tr Sembol Sklk Birim Hacim Arlk No Tabi Doygun

    n dkN/m3 t/m3 (kN/m3) t/m

    1 iyi derecelenmikum, az siltli kum, Cu 6 olan Gevek 17,0 19,0 2 kum-akl SW, SM Orta Sk 18,0 20,0 3 Sk 19,0 21,0 4 iyi derecelenmiaz kumlu akl, Gevek 17,0 19,0 5 yassakl ve ta GW Orta Sk 18,0 20,0 6 Sk 19,0 21,0

    7 Kt derecelenmikum, kum-akl 6 < Cu 15 olan Gevek 18,0 20,0 8 ve akl SP, SM, GP Orta Sk 19,0 21,0 9 Sk 20,0 22,0

    10 Kt derecelenmikum, kum-akl, Cu 15 olan Gevek 18,0 20,0

    11 az siltli ak

    l SP,SM,GP veya GM Orta S

    k

    20,0 22,0 12 Sk 22,0 24,0

    Cu =D

    D60

    10

    Uniformluk katsays

    D10: Elek analizinde elekten geen malzemenin % 10'ununGevek 0,15

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    8/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    4

    3 - KOHEZYONLU ZEMNLERN HESAP DEERLER

    3.1 - izelge 2'de verilen hesap deerleri yerinde meydana gelmi rselenmemi ve konsolide olmuzeminler iin geerlidir. izelgede verilen birim hacim arlk ve kayma direnci asdeeri, yma zemindede geerli olabilmesi iin zemin sklnn proktor sklnn en az % 95'i olmaldr. Buna gre izelgedekikohezyon iin verilen deerler yma kohezyonlu zeminler iin c=0, cu=0 deerleriyle deitirilmelidir.

    3.2 - Suyun kaldrmasna veya dier kaldrma kuvvetlerine kar yaplan tahkiklerde izelge 8'de verilenbirim hacim arlk deerleri, yeraltsu seviyesi stnde kalan zeminler iin 2,0 kN/m3, batk zeminler iin1,0 kN/m3azaltlmaldr.

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    9/24

    UDK 624.042-351.78 TRK STANDARDI

    ZELGE 2 -Kohezyonlu Zemin ve Organik Zeminlerin Hesap Deerleri

    Birim Hacim Arlk Efektif Kayma KohezyonDirenci As

    Su st Batk ' c' Sra Zemin Tr Sembol Kvam Derece

    No. kN/m3

    kN/m3

    kN/m2

    N/

    1 YksekPlastisitelinorganik Yumuak 18,0 8,0 17,5 0 5kohezyonlu Kat 19,0 9,0 17,5 10 3zeminler CH Ortasert 20,0 10,0 17,5 25 7(wL>%50) MH

    2 Orta Plastisitelinorganik Yumuak 19,0 9,0 22,5 0 5kohezyonlu CL Kat 19,5 9,5 22,5 5 2zeminler ML Ortasert 20,5 10,5 22,5 10 6

    (%50>wL% 35)

    3 Dk Yumuak 20,0 10,0 27,5 0 0Plastisiteli OL Kat 20,5 10,5 27,5 2 1inorganik CL Ortasert 21,5 11,0 27,5 5 4kohezylonlu MLzeminler(wL 1,00

    Bal kvam deeri (K)=(wL-wn)/(wL-wp)wL = Akmada katlamaya geme snrndaki su muhtevas(Likit Limit)wn = Tabii su muhtevaswp = Katdan orta sertlie geme snrndaki su muhtevas(Plastik Limit)

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    10/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    6

    4 - HESAP DEERLERNN KULLANILMADAKSINIRLAMALARI

    4.1 -Kohezyonu gznne alabilmek iin zeminin hamur kvamnda (elde skldnda parmaklar arasndankmasdurumu) olmamasve bir donma periyodu sonrasnda ilk halinin deimemesi gerekir.

    4.2 -Kohezyonlu ve kohezyonsuz zemin trlerinin tabakalar halinde olmasdurumunda, eer kati bir deney

    sonucu yoksa en gayri msait deerdeki tabaka esas alnr.

    4.3 - Kohezyonlu zemin tabakalarnda boluk suyu basncnn meydana gelip gelmedii kontrolu yaplr.Boluk suyu basncn meydana gelmesi iin zemin gerilme durumlarnn deimesi gerekir. Mesela, zeminzerine ilave bir yk getirilmesi veya zemin tabakalarnn arlnn arttrlmasbu gerilmeleri ortaya karr.Zeminin konsolide olmas ile boluk suyu basnc tekrar der. Bu durumda ve eer herhangi bir deneysonucu da elde yok ise hesaplamalar hem konsolide olmamhaldeki balang mukavemeti deerleri (u,cu) hem de konsolide olmuson mukavemet deerleri (',c') ile yaplr.

    5 - DUVAR-SRTNME AISI ()Duvar przll, dolgu ksmnn duvar zerinden olan eimi, dolgu zeminin tr, kvam, dolgu zemin ileduvar arasndaki hareket imkanna baldr.

    5.1 -Aktif toprak basncnn hesaplanmasnda duvar-srtnme as(), przl duvarlarda 2/3 , przszsaylabilecek az przl duvarlarda 1/3 alnr. Genel olarak elik, beton ve ahap yzeyler przl kabuledilir.

    5.2 - Duvar arkasndaki dolgunun ok plastik ve kayma kuvvetlerini iletemeyen bir dolgu olmas halindeduvar srtnme acssfr alnr.

    5.3 - Konsolide olmam kohezyonlu bir zeminin yanal basn hesabnda duvar srtnmesi yerine Ca

    (Adezyon) = (1/2). Cu deerli bir adezyon hesaba alnabilir.

    6 - YAMALARDA VE EVLERDE YER ALAN TOPRAK TKSNE MARUZ YAPI ELEMANLARININGENL

    Yamalarda ve evlerde yer alan ve toprak basncna maruz kalan narin yaplarda toprak itki yknnhesaplanmasiin, eer kesin tahkik istenmez ise, aada verilen yapelemanlargenilii esas alnr.

    6.1 -1,00 m'ye kadar genilikteki yapelemanlarnda, yapelemangeniliinin 3 katgenilik

    6.2 -1,00 m-3,00 m arasgenilikteki yapelemanlarnda 3,00 m genilik

    6.3 - 3,00 m'den fazla genilikteki yap elemanlarnda yap eleman geniliinin tamam hesap geniliiolarak alnr.

    7 - KAR YK HESAP DEER:(Pk)Kar yk hesap deeri (Pk) iin alnacak yk, kar yaartartlarna gre deikenlik gsterir. Kar yk(Pko), hareketli yk snfna girer. Bunun bal olduu etkenler corafi ve meteorolojik artlardr. (Kar

    yamayan yerlerde kar yk hesap deeri sfr alnr).

    30'ye kadar eimli atlarda kar yk hesap deeri (Pk), kar yk (Pko) deerine eit kabul edilir ve atalannn plandaki dzgn yaylyk olarak dikkate alnr.

    Yatayla askadar eim yapan ve kar kaymasnn engellenmedii atlarda kar yk hesap deeri olarak

    Pk = m.Pk0 m = 1 - - 30

    o

    o

    40

    (m deeri izelge 3den alnr.)

    (geerlilik snr0m1)

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    11/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    7

    ZELGE 3 -atEimine () BalOlarak Azaltma Deeri (m)

    0 1 2 3 4 5 6 7 8 90-30 1,030 1,00 0,97 0,95 0,92 0,90 0,87 0,85 0,82 0,80 0,7740 0,75 0,72 0,70 0,67 0,65 0,62 0,60 0,57 0,55 0,52

    50 0,50 0,47 0,45 0,42 0,40 0,37 0,35 0,32 0,30 0,2760 0,25 0,22 0,20 0,17 0,15 0,12 0,10 0,07 0,05 0,02

    70- 90

    8 - KAR YK (Pko)

    Kar yk (Pko) deeri, Ek-II'de verilen kar ya yksekliine gre dzenlenmi haritadaki blgelerin

    numarasile izelge 4'den alnr.

    8.1 - Tipik olmayan zel yapmlatlarda kar yk hesap deeri (Pk), yaplacak kar yk dalmdeneyi

    sonucunda belirlenmelidir.

    Bu a

    klamalar

    n d

    nda kalacak zellikli blgeler iin o yerdeki kar yama sresi ve ykseklie bal

    olarakizelge 4'de verilen deerler, varsa meteorolojik lmelerden de faydalanarak artrlmaldr.

    ZELGE 4 -Zati Karyk (Pko) Deerleri kN/m2(*)

    1 2 3 4 5

    1Yapyerinin

    denizdenykseklii

    BLGELER

    m I II III IV200 0,75 0,75 0,75 0,75

    2 300 0,75 0,75 0,75 0,80400 0,75 0,75 0,75 0,80

    500 0,75 0,75 0,75 0,853 600 0,75 0,75 0,80 0,90

    700 0,75 0,75 0,85 0,95800 0,80 0,85 1,25 1,40

    4 900 0,80 0,95 1,30 1,501000 0,80 1,05 1,35 1,60

    5 > 1000 1000 mye tekabl eden deerler, 1500 mye kadar %10, 1500mden yukaryksekliklerde %15 artrlr.

    * Kar yamayan yerlerde kar yk hesap deeri sfr alnr.

    9 - KAR YK VE RZGR YKNN AYNI ANDA DNLMESDURUMU

    9.1 -45'ye kadar eimli atlarda kar yk (Pk) ve rzgr yknn (W) aynanda etkimesi halinde hesap

    kolaylolarak ve yeterli yaklamla

    a) Pk+ =W

    2veya b) W =

    P

    2k

    dr. Burada en gayrmsait durum alnr.

    9.2 - 45'den fazla eimli atlarda ise, ayn anda etkiyen kar ve rzgarn etkisinin Madde 9.1'e grehesaplanabilmesi iin, kar birikintileri meydana gelen tipteki atlar (mesela at tipi deiik olan fabrika

    at

    lar

    nda vb.) veya youn kar ya

    l

    blgeler olmas

    gereklidir.

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    12/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    8

    10 - BUZ YKGenel olarak geerli bir deer buz yk iin verilememektedir. nk buz oluumu ok deikene (rzgaryn, ykseklik, nem, hava scakl, yapmalzemesi cinsi vs. gibi) balolarak ortaya kmaktadr.

    zellikle dalk blgelerde, nemli rzgarlarn estii blgelerde veya byk su birikintileri civarnda meydanageldii gibi, sahile yakn yerlerde ve nehir kenarlarnda da ortaya kabilmektedir.

    Mutlaka buz yk deeri hesaba katlmas gerekiyorsa ve bunun iin elde yeterli veri yoksa, buzlanmatehlikesine maruz kalacak blgelerde deniz seviyesinden 400 m ve daha yksekteki yerler iin buzlanmayamaruz kalacak yap elemanlarnn btn yzeylerinin 3 cm kalnlkta buz ile kaplolduu kabul edilir. Buzbirim hacim arl7 kN/m3alnr.

    11 - RZGR YKHesaplama iin aada verilen aklamalar btn yaplar iin geerli olmakla beraber kendi artnameleriveya standardlarolan, mesela kpr, vinler, yksek bacalar (fabrika bacasvs.gibi), radyo vs. yayn kulelerive yksek gerilim hatlargibi yaplar iin geerli deildir.

    11.1 -Rzgr ykn her ynde en byk deerinde tesir eder ekilde gznne almaldr.

    Rzgar dorultusu genellikle yatay kabul edilir.

    11.2 - RZGR YK HESAP DEER(W)

    11.2.1 - Rzgr yk hesab yapnn geometrisine baldr (ekil-1). Basn, emme ve srtnme etkileribirletirilerek hesaba alnr. Bir yapnn btnnde rzgr yk bilekesinin bykl;

    W = Cf.q.A kN*

    forml ile bulunur.

    Burada;Cf=Aerodinamik yk katsaysq = Emme (hz basnc) kN/m2A = Etkilenen yzey alan, m2

    Narin elik konstrksiyonda buzlanma sonucu artacak rzgara maruz (ekspoze) yzeyler dolaysile rzgaryklerinde oluacak artn projelendirmede dikkate alnmasgereklidir.

    11.2.2 - Aerodinamik Yk Katsays(Cf)

    Yk katsaysnn (Cf) belirlenmesi yap geometrisine ve rzgarn esi ynne baldr. Rzgar kanal

    deneyinden bu katsayelde edilir.

    11.2.3 - Rzgar Basnc(w)Yapst yzeyine tesir eden rzgar basnc

    w = Cp.q kN/m2

    forml ile bulunur.

    Burada;q = Rzgar basnckN/m2Cp= Emme katsaysCp, dikkate alnan yzey iin eitli esi ynne bal olarak belirlenir. Rzgar basnc etki yzeyine dikolarak etki eder.

    *Ksm ksm deiken olan emme ve/veya deiken olabilen yapgenilii b, iin yaklak olarak

    W = C . .(q . A )f i ii=1

    n

    alnr.

    Burada:qi= Emme, ksm (i)'deAi= Alan, ksm (i)'deMnferit tayc yapelemanlar iin (mesela mertek, ak, cephe eleman vs. gibi) rzgar basnc deeri

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    13/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    9

    katsays1/4 artrlr.

    11.3 - EMME (Hz basnc)(q)

    q =v

    2g

    2

    kN/m2

    dir.

    ok yaklak olarak hava birim hacim arln = 1,25 kg/m3 alrsak hz (v) de m/s cinsinden yerinekonursa

    q =v

    1600

    2

    kN/m2

    bulunur.

    ZELGE 5 -Ykseklie BalOlarak Rzgar Hzve Emme

    Zeminden Rzgar Hz EmmeYkseklik v q

    m m/s (kN/m2)0 - 8 28 0,59 - 20 36 0,8

    21 - 100 42 1,1> 100 46 1,3

    Mahalli topografik artlar nedeniyle deiik rzgar hzlaroluabilir ve bu izelge 5 deerinden sapabilir.

    Byle yksekte ve sarp bir yamataki yapda rzgar etkisi iddetli olacadncesiyle emme q = 1,1 kN/m2alnmaldr.

    a) b) c)

    EKL 1 -Planda Kare Kesitli ve Eik atlKapalYaplarda Rzgar

    Yknn Ana TaycSistem Dorultusunda Datm

    RzgrYn +0,8 q

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    14/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    10

    ZELGE 6 - C Katsays ve Rzgr Yknn Yapnn Etkilenen Yzeyinin Birim Alanna Gre Dalm(Basn + Emme)

    Katsay Rzgr YkYapCinsi C W = c.q

    q = 0,5 q = 0,8 q = 1,10 q = 1,30

    kN/m2

    kN/m2

    kN/m2

    kN/m2

    1) Dzlemsel yzeyler ile

    snrlandrlmyapelemanlar(Madde 2 istisna)

    1.1)KapalYapElemanlar1.1.1)Rzgar ynne dikey

    yzeylerdea)Genel olarak 1,2 0,60 0,96 1,32 1,56b)Kule tipi yap- 1,6 0,80 1,28 1,76 2,08larda(*)

    1.1.2)Rzgar ynne asyapan eimli

    yzeylerdea)Genel olarak 1,2 Sin 0,60 Sin 0,96 Sin 1,32 Sin 1,56 Sinb)Kule tipi yaplarda 1,6 Sin 0,80 Sin 1,26 Sin 1,32 Sin 1,56 Sin

    1.2)KapalOlmayan Yap 1,2 0,60 0,96 1,32 1,56Elemanlarnda (**)1.1.1 ve 1.1.2 dekiverilen deerler geer-lidir. Yalnz gayrimsait durumu vermesihalinde bu ykler iinikinci bir hesap daha

    yap

    lmal

    d

    r. Bu hesap-ta rzgr yk atiksm yzeyine dikolarak alnr.

    1.3)Zemin zerinde serbestduran duvarlar-Genel olarak 1,6 0,80 1,28 1,76 2,00ykseklii, ortalamageniliin 5 katolan duvarlar

    2)Taycsistemler ve

    taycdolu duvarlar2.1)Taycbir duvar,ardarda srekli olantaycduvarlardanen ndeki ve dierduvarlarn etkilenecekksmiina)Rzgar ynne dikey 1,6 0,80 1,28 1,76 2,08yzeylerde

    b)Rzgar ynne 1,6Sin 0,80 Sin 1,28 Sin 1,76 Sin 2,08 Sinasyapan eimliyzeylerde

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    15/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    11

    ZELGE 6nn devam

    YapCinsi Katsay RzgrykC W = c.q

    q = 0,5 q = 0,8 q = 1,10 q = 1,30kN/m2 kN/m2 kN/m2 kN/m2

    2.2)Ardarda olan taycduvarlarda en ndekiduvar tarafndan yzeyikapatlan ikinci taycduvar ve dierleri-nn rzgar ynnderzgara maruz kalmalarhalindea)taycsistemler- 0 0 0 0 0deki aralklarnsistem geniliindenkk olmasve ta-ycdolu duvarlarn

    taycyksekliin-den kk olmashalinde

    b)Taycaralklarbyk iseI)Rzgar ynne dikey 1,2 0,60 0,96 1,32 1,56yzeylerde

    II)Rzgar ynne 1,2 Sin 0,60 Sin 0,96 Sin 1,32 Sin 1,56 Sinasyapan eimli

    (*) Bir yapnn kule tipinde yapolduunun kabul iin cephelerin ykseklii ortalama yapgeniliinin enaz 5 katolmaldr.

    (**) Kapal

    olmayan yap

    eleman

    demek, bir cephesinden veya btn cephelerinden a

    k olan veyaalabilir ekilde olan, veyahut bir veya birok yerinden en az 1/3 orannda aklklar olan yapdemektir.

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    16/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    12

    12 - DEY HAREKETLYKLER

    12.1 - DZGN YAYILI HAREKETLYKLER (at, Deme, Merdiven in)

    ZELGE 7 -Dzgn YaylDey Hareketli Yk Hesap Deerleri

    Kullanma ekli Hesap DeeriATILAR Demeler MERDVENLER kN/m2Yatay veya 1/20yekadar eimli

    (Sahanlk ve merdivengirii dahil)

    1 atarasodalar 1,52 Zaman zaman

    kullanlan atlarKonut, teras oda ve koridorlar,brolar, konutlardaki 50 m2yekadar olan dkkanlar, hastaneodalar

    2

    ATILARYatay veya 1/20yekadar eimli

    Demeler MERDVENLER(Sahanlk ve merdivengirii dahil)

    Hesap DeerikN/m2

    3 Konut toleranslarnnkullanlmasveieklik (baheyaplmas)

    Hastanelerin mutfaklar,muayene odalar, poliklinikodalar, snflar, yatakhaneler,anfiler

    Konut Merdivenleri 3,5

    4 Camiler Tiyatro ve sinemalar, Spor dans ve sergi salonlar, Tribnler (oturma yeri sabitolan) Toplantve bekleme salonlar Maazalar, Lokantalar Ktphaneler Arivler Hafif arlklatlyeler Byk mutfaklar, kantinler Mezbahalar Frnlar, Bykbahayvan ahrlar Balkonlar 10 m2ye kadar Bro, hastane okul, tiyatrosinema ktphane depo vb.genel yapkoridorlar

    Umuma ak yaplarda

    bro hastane okul,tiyatro, ktphanekitaplk vb.

    5

    5 Tribnler (oturma yeri sabitolmayan)

    7,5

    6 Garajlar(Toplam arl2,5 tona kadarolan aralar iin)

    5

    NOT - Merdiven basamaklariin verilen hareketli yk deerlerinin hesaplarda geerli olabilmesi iin, ykndzgn yayl ekle dnmesini salayan bir konstruksiyon yaplm olmaldr. Mesela, herbasaman rht ile balants salanmal veya sahanlklar birletiren kirie oturmal veyahutmerdiven boluu duvarlarna ankastre edilmelidir.

    13 - HAREKETLYK AZALTMASIEn az tam kattan fazla yk tayan kolon, ba kirii, perde duvar, temel duvar ve bunun gibi yapelemanlarnn hesaplanmasnda ve buna edeer zemin basnc belirlenmesinde gerekli olan her kathareketli yknn toplanarak sonucun aada belirtilen kaideler iinde azaltlmasmmkndr. Ar sanayiatelyeleri, imalthaneler ve depolarda byle bir yk azaltmasna msaade edilmez.

    Belirtilen kattan en fazla yklenenindeki hareketli yk hesaba tam olarak alnr. Buna karlk, belirtilenyapksmndan dier katlara kademeli olarak azalan bir ekilde hareketli ykn intikal ettirilmesine msaade

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    17/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    13

    edilir. Bu miktar toplam hareketli ykn belli bir ksmkadardr.

    Bu miktarlar % eksiltme deeri veya ona balolarak azaltma deeri () olarak izelge 8'de verilmitir.

    % eksiltme deeri:a)Konutlarda, bro ve ihanlarnda %20 den %80'e kadar

    b)Hafif alma yaplan iyeri, atlye imalathane ve maazalarda bu miktar %10'dan %40'a kadar olabilir.

    Byle bir yapbiriminde hareketli ykteki azaltma deeri ();a)maddesinde belirtilen yaplarda %40, b) maddesinde belirtilen yaplarda %20'yi amamaldr.

    Her kattan gelen hareketli yklerin aynolmashalinde izelge 8'deki % eksiltme ve toplam hareketli ykegre azaltma deeri () (hesapla ngrlen hareketli ykn toplam hareketli yke oran) olarak verilmitir.

    ZELGE 8 - En Az Tam Kattan Fazla Yk Tayan YapElemanlarin % Eksiltme Deeri ve AzaltmaDeeri, (Her tam katta aynhareketli yk olmashalinde)

    a) Konut vs.Kat says 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

    1 %eksiltme deeri 0 0 0 20 40 60 80 80 90 40 40 402 Azaltma deeri

    ()1 1 1 0,95 0,88 0,8 0,71 0,65 0,6 0,6 0,6 0,6

    b) Atlye, iyeri, imalathane vs.3 %eksiltme deeri 0 0 0 10 20 30 40 40 40 20 20 204 Azaltma deeri

    ()1 1 1 0,98 0,94 0,9 0,86 0,83 0,8 0,8 0,8 0,8

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    18/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    14

    EK 1L VE LELERE GRE ZAT KAR YK BLGELER

    L/LE BLGE L/LE BLGE L/LE BLGENO. NO. NO.

    ADANA I AMASYA III Reyhanl I

    Bahe III Gynek II Samanda ICeyhan I Gmhacky II Yaylada IDzii III Merzifon II ARTVN IVFeke III Sulovaar II Ardanu IIIKadirli III Taova III Arhavi IVKaraisal III ANKARA II Borka IVKarata I Altnda I Hopa IVKozan III Aya III Sarp IVMaara III Bala I avat IVOsmaniye III Beypazar IV Yusufeli IIIPozant II amldere III AYDIN ISaimbeyli III ankaya II Bozdoan IYumurtalk I ubuk III ine I

    ADAPAZARI Delice II Germencik ISakarya III Elmada IV Karacasu II

    Akyaz III Etimesgut I Koarl IGeyve III Gdl III Kuadas IHendek III Haymana II Kuyucak IKarasu III Kalecik III Nazilli IPamukova III Keskin I Ske ISapanca III Krkkale II Sultanhisar I

    ADIYAMAN II Kzlchamam III Yenipazar IBesni IV Nallhan II BALIKESR Ielikhan III Polatl II Ayvalk IGerger III Yenimahalle I Balya I

    Glba IV ANTALYA I Bandrma IRahtaa II Akseki III Bigadi ISamsat II Alanya I Burhaniye I

    AFYON III Elmal III Dursunbey IIIBolvadin III Finike I Edremit Iay II Gazipaa I Erdek IDazkr II Gndomu III Gnen IDinar II bradi III Havran IEmirda III Ka I vrindi Ihsaniye III Korkuteli III Kepsun IIISandkl II Kumluca I Manyas ISincanl II Manavgat I Savatepe Iuhut II Serik I Sndrg III

    Sultanda II ANTAKYA Susurluk IIIARI IV (Hatay) I

    (Karakse) Altnz IDiyadin II Arsuz IDoubayazt II Belen IEleskirt IV Drtyol IHamur IV Erzin IIIPatnos IV Hassa IIITalay IV skenderun ITutak IV Krkhan I

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    19/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    15

    L VE LELERE GRE ZAT KAR YK BLGELER

    L/LE BLGE L/LE BLGE L/LE BLGENO. NO. NO.

    BLECK III Biga III Lice IIBozyk III an I Silvan II

    Glpazar III Eceabat III EDRNE IIIOsmaneli III Ezine I Enez IIIPazaryeri III Gelibolu III Hava IIISt III Lapseki III psala III

    BNGL IV Yenice I Kean IIIGen II ANKIRI III Lalapaa IIIKarlova IV erke III Meri IIIKii IV Eldivan III Uzunkpr IIISolhan IV Eskipazar IV ELAZI III

    BTLS IV Ilgaz III An IVAdilcevaz IV Kurunlu III Bakil IIIAhlat IV Orta III Karakoan IIIHizan IV Ovack IV Keban IVKotum IV abanz III Maden IIIMutki II Yaprakl III Palu IIITatvan IV ORUM II Sivrice III

    BOLU III Alaca II ERZNCAN IIIAkakoca III Bayat II ayrl IIIDzce III skilip II Il IIIGerede IV Karg II Kemah IIIGynk III Mecitz II Kemaliye IVKbrsk IV Ortaky II Refahiye IIIMenyen IV Osmanck II Tercan IIIMudurnu III Sungurlu II ERZURUM IIISeben IV DENZL II Akale III

    Yla III Acpayam II at IIIBURDUR II Babada II spir III

    Alasun II Buldan II Hns IVBucak II al II Horasan IIIGlhisar II ameli II Karayaz IVTefenni II ardak II Narman IIIYeilova II ivril II Olur III

    BURSA IV Gney II Oltu IIIArmutlu III Kale II Pasinler IIIGemlik III Sarayky II enkaya IIInegl IV Tavas II Tekman IIIznik III DYARBAKIR II Tortum IIIKaracabey III Bismil II ESKEHR IIKeles IV ermik III ifteler IIMudanya III inar II Mahmudiye IIM.Kemalpaa III ng III Mihalk IIOrhaneli IV Dicle III Sarkaya IIOrhangazi III Eil III Seyitgazi IIYalova III Ergani III Sivrihisar IIYeniehir III Hani II GAZANTEP III

    ANAKKALE I Hazro II Araban IVAyvack I Kulp II Barak IIIBayrami I

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    20/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    16

    L VE LELERE GRE ZAT KAR YK BLGELER

    L/LE BLGE L/LE BLGE L/LE BLGENO. NO. NO.

    obanbeyi II Kadky II Selim IVFevzipaa III Kartal II Susuz IV

    Islahiye III Saryer II Tuzluca IIKilis II Silivri II KASTAMONU IIINizip III ile II Abana IIIOuzeli III ili II Ara IIIYavuzeli III skdar II Azdavay III

    GRESUN IV Yalova II Bozkurt IIIAlucra IV Zeytinburnu II atalzeytin IIIBulancak III ZMR I Cide IIIDereli IV Aliaa I Daday IIIEsbiye IV Bayndr I Devrekani IIIEynesil IV Bergama I nebolu IIIGrele IV Bornova I Takpr IIIKeap IV Buca I Tosya IIIebinkarahisar IV eme I KAYSER ITirebolu IV Dikili I Bnyan I

    GMHANE III Foa I Develi IIIBayburt III Karaburun I Felahiye IKelkit III Karyaka I Haclar IIIiran III Kemalpaa I ncesu ITorul IV Knk I Pnarba III

    HAKKAR Kozak I Sarolan III(lemerik) IV Menemen I Sarz III

    Beytebap IV demi I Talas IIIBacirge IV Seferihisar I Tomarza IIIukurca IV Seluk I Viranehir III

    emdinli IV Tire I Yahyal

    IIIirelan IV Torbal I Yeilhisar IIIUludere IV Urla I KIRKLAREL IIYksekova IV ZMT Babaeski IIISPARTA II (Kocaeli) II Demirky IIIAtabey II Gebze II Kofcaz IIIEridir II Glck II Lleburgaz IIGelendost II Hereke II Midye IIKeiborlu II Kandra III Pehlivanky IISenirkent II Karamrsel II Pnarhisar IIIStler II Kaynarca III KIREHR Iarkikaraaa III KARS IV iekda IUluborlu II Aralk II Kaman I

    Yalva II Ardahan IV Kozakl IIISTANBUL II Arpaay IV Mucur I

    Bakrky II ldr IV KONYA IIBeikta II Digar IV Akehir IIBeykoz II Gle IV Beyehir IIBeyolu II Hanak IV Bozkr IIatalca II Idr II Cihanbeyli IEminn II Kazman II umra IIEyp II Posof IV Doanhisar IIGaziosmanpaa II Sarkam IV Ereli II

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    21/24

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    22/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    18

    L VE LELERE GRE ZAT KAR YK BLGELER

    L/LE BLGE L/LE BLGENO. NO.

    Malkara III VAN IVMuratl II Bakale IV

    Mrefte II atak IVSaray II Geva IVarky II Grpnar IV

    TOKAT III Muradiye IIAlmus III zalp IIArtova III YOZGAT IIIErbaa III Akdamadeni IIINiksar III Boazky IReadiye III Boazlyan IIITurhal III ayralan IIIZile III ekerek III

    TRABZON IV Sarkaya IIIAkaaabat IV Sorgun IIIArakl IV efaatli IIIArsin IV Yerky IIIaykara III ZONGULDAK IIIMaka IV Amasra IIIOf IV Bartn IIISrmene IV aycuma IIITonya IV Devrek IIIVakfkebir IV Eflani IVYomra IV Ereli III

    TUNCEL IV Karabk IIIemigezek IV Kilimli IIIHozat IV Kozlu III

    Kalan IV Kurucaile IIIMazgirt IV Safranbolu IVNazimiye IV Ulus IIIOvack IVPertek IVPlmr IV

    .URFA IAkakale IBirecik IBozova ICeylanpnar IHilvan IISiverek II

    Sr IViranehir IUAK II

    Banaz IIEme IIKarahall IISivasl IIUlubey II

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    23/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    19

    EK 2

  • 5/26/2018 Tse 498 Kas m 1997

    24/24

    ICS 91.040 TRK STANDARDI TS 498/Kasm 1997

    SEMBOLLER

    : Kayma direnci as' : Efektif kayma direnci asu : Drenajsz kayma direnci as : Birin hacim arl

    u : Doygun birim hacim arln : Tabi birim hacim arl' : Batk birim hacim arlc : Kohezyonc' : Efektif gerilmeye gre tariflenen kohozyoncu : Drenajsz koullarda llen kohezyon

    : Duvar srtnme asPa : Aktif toprak basncPp : Pasif toprak basnc