Türk Medeni Kanunu - steunremigranten.nl Medeni339TNL.pdf · Nederland wonen, steeds meer eigen...
Transcript of Türk Medeni Kanunu - steunremigranten.nl Medeni339TNL.pdf · Nederland wonen, steeds meer eigen...
Türk Medeni KanunuInformatie over het Turks en Nederlands (familie)recht
Türk ve Hollanda (Aile) Hukuku hakkında bilgi
ColofonUitgave: LandelijkewerkgroepMudawwanah
Leden: StichtingSteunRemigranten(SSR),Utrecht
Palet,adviseursdiversiteit,Eindhoven
StichtingKezban,Tilburg
BureauVanBeijsterveldt,Eindhoven
Vormgeving: MariëttevanOort,Eindhoven
Druk: VandeGarde/Jémé,Eindhoven
Tekst: BureauVanBeijsterveldt,Eindhoven
Datum: Augustus2009
Dezeuitgaveisteverkrijgenbij:
StichtingSteunRemigranten: tel.06-48687086 [email protected]
Palet,adviseursdiversiteit: tel.040-2359999 e-mail [email protected]
StichtingKezban: tel.06-12507996 e-mail [email protected]
2
Türk Medeni KanunuInformatie over het Turks en Nederlands (familie)recht
Inhoudsopgave
Voorwoord 4Introductie 61. HethuwelijkinTurkijeenNederland 82. OntbindingvanhethuwelijkinTurkijeenNederland 163. RechtenenplichteninNederland 244. Achtergeblevenofachtergelaten? 325. BelangrijkeadresseninTurkijeenNederland 38
Turksevertaling 51
3
Eenanderebelangrijkeredenomdezebrochureuittegevenisdege-dwongenachterlatingvanvrouwen,kinderenenjongeren.JaarlijkswordenervrouwenenkinderenuitTurkije,maarookuitanderelanden,achtergelateninhetlandvanherkomst.TurkseNederlanderswordentegenhunwilachtergelateninTurkijevanwegerelatie-ofopvoedings-problemenofuithuwelijking.Kinderenwordensomsompedagogische
Sinds 1 januari 2002 is een aantal bepalingen in het Turks familierecht veranderd. Omdat het Turks familierecht van invloed is op de positie van Turkse inwoners van Nederland en in de Nederlandse rechtspraktijk regelmatig het Turks recht toegepast wordt, is het belangrijk dat Turkse Nederlanders goed zijn geïnformeerd. Niet alleen over het Turks familierecht, maar ook over het Nederlands familierecht en de Vreemdelingenwetgeving.
Voorwoord
4
redenenondergebrachtbijfamilieinTurkije.Dezeproblemenzijnbe-kendbijvrouwenorganisatiesinTurkije.
DebrochuregeeftinformatieoverbelangrijkewijzigingenenbepalingeninhetTurksfamilierecht,overrelevanteproceduresinhetNederlandsfamilierecht,verblijfsrechtendevreemdelingenwetgeving.Naastinfor-matieoverhethuwelijk-enechtscheidingsrecht,depositievankinde-renenhetprobleemvanachterlating,wordenerhandreikingenentipsgegevenenzijnvoorhulpenadviesadressenvanorganisatiesenadvo-cateninNederlandenTurkijeopgenomen.Bijdezebrochurehoorteennoodboekje.Eenvertaaldzakboekjewaarinalgemenetipsenadressenvoorinformatieenhulpstaan.
NaastvoorTurksevrouwen,mannenenjongerenisdebrochureookvanbelangvoorNederlandsehulpverleners,voorTurksepersonendiezichinNederlandwillenvestigenenvoororganisatiesinTurkije.Deinformatiekanwordeningezetbijvoorlichtingsbijeenkomstenvoorvrouwen,man-nenenjongeren.
Wijdankenvooralmr.G.Dijks-Aslan,mevr.C.Doğan,mr.E.M.vandeBrom,mr.F.Arslan,prof.mr.F.J.A.vanderVeldenendrs.E.E.Bleeker.Zijadviseerdenonsoverdetekstindezebrochure.
LandelijkewerkgroepMudawwanah:
StichtingSteunRemigranten,Utrecht
Palet,adviseursdiversiteit,Eindhoven
StichtingKezban,Tilburg
BureauVanBeijsterveldt,Eindhoven
Dezebrochureismedetotstandgekomendankzijdemedewerkingenfinancieringvan
hetMinisterievanJustitie,DirectieMigratiebeleid
5
VoorlichtingscampagneVanwegewetswijzigingeninhetMarokkaansfamilierecht(Mudawwanah,2004)engedwongenachterlatingvanMarokkaansevrouwenenkindereninMarokko,starttedelandelijkewerkgroepMudawwanahin2002eenvoorlichtingscampagne.EencampagnewaarinderechtenvandevrouwindeMarokkaanseenNederlandsefamiliewetgevinginrelatietothetverblijfsrecht,centraalstaan.OokTurksevrouwen,mannenenjongerenblijkenhierovergeïnformeerdtewillenworden.WanthetTurksfamilierechtisvaninvloedopTurksevrouwenenmannendieinNederlandwonen.Bijvoorbeeldbijhuwelijk
Introductie
Sinds 1 januari 2002 heeft het Turks familierecht een aantal veranderingen ondergaan. Er is nu sprake van juridische gelijkheid van man en vrouw in Turkije. Deze juridische gelijkheid wordt nog niet overal in Turkije geaccepteerd en uitgevoerd. Voor (toekomstige) Turkse Nederlanders spelen, naast het Turks recht, ook het Nederlands familie- verblijfs- en vreemdelingenrecht een belangrijke rol. Daarnaast worden er nog steeds Turkse vrouwen en kinderen tegen hun wil achtergelaten in Turkije. Belangrijke redenen voor de landelijke werkgroep Mudawwanah om aandacht te vragen voor de verbetering van de rechtspositie van vrouwen en kinderen in Nederland en in het land van herkomst.
6
ofscheidingenalsersprakeisvanbezittingeninTurkije.DezelandelijkecampagnevoordeTurksegroepisnietalleenbedoeldvoorvrouwenenjongeren,maarookvoorTurksemannen.Ookvoorhenishetbelang-rijkgoedgeïnformeerdtezijnoverrechtenenplichteninhetTurksenNederlandsfamilierechtendeVreemdelingenwetgeving.
Türk Medeni KanunuVoor1926washetTurksefamilierechtgebaseerdopdeislam.Na1926zijnstaatengodsdienstgescheidenenwerdinopdrachtvanMustafaKemalAtatürkhetBurgerlijkWetboek,waarvanhetfamilierechtdeeluitmaakt,ingevoerd.EenwetboekdatstoeltopZwitsersrecht.Omdathetwetboeknietmeeraanslootbijmodernemaatschappelijkeont-wikkelingeneninternationaleverdragenalshetEuropeesVerdragvanderechtenvandemens,werdbeslotenomna75jaarhetwetboektewijzigen.Zowerdin1988hetscheidingsrechtgewijzigdwaardoormanenvrouwgelijkerechtenkregenbijdegevolgenvanechtscheiding.In2002volgdendelaatstewijzigingenenwerdookdegelijkheidvanmanenvrouwbijhuwelijkssluitinggeregeld.Inheterfrechtisdepositievanbuitenechtelijkekinderennugelijkaandievanwettigekinderen.
InhethuidigeTurksfamilierechtisersprakevanjuridische,gelijkheidvanmannenenvrouwen.Mannenenvrouwenhebbengelijkerechten,dragendezelfdeverantwoordelijkhedenenhebbensindsdelaatstewetswijzigingrechtopgelijkeverdelingvangoederen.
Zozijnmanenvrouwgezamenlijkverantwoordelijkvoorhetfinanciëleonder-houdvanhetgezinendeverzorgingvandekinderen.Enhebbenmannenenvrouwen,ongeachtopwiensnaamhetvermogenisgeregistreerd,rechtopeendeelvanhetvermogendattijdenshethuwelijkisopgebouwd.
IndepraktijkblijktdatnietoveralinTurkijedezegelijkheidalwordtge-accepteerdenuitgevoerd.Insommigeregio’sisanno2009hetverschiltussendewetendetoepassinghiervannoggroot.
7
1. Het huwelijk in Turkije en Nederland
Ook in het huwelijk is er in het vernieuwde Turks familierecht sprake van gelijkheid tussen man en vrouw. Een belangrijke wetswijziging is de leeftijdsverhoging van 15 naar 17 jaar om te mogen trouwen. Ook dat de vrouw haar meisjesnaam mag blijven voeren als eerste naam.
1.1 Trouwen volgens het Turkse recht
De keuze van een partnerInhetTurksfamilierechtisnietsvastgelegdoverwiedekeuzevandetoekomstigepartnermaakt.Indepraktijkblijktdatdeinvloedvanou-dersopdepartnerkeuzenogsteedsgrootis.Ookbijjongerendiezelfhunpartnerkiezen,ishetgebruikelijkdatdeoudersvandejongenomdehandvanhetmeisjevragen.Bijeengearrangeerdhuwelijk,waarbijdefamilieeenpartnervoorstelt,isnadrukkelijkdetoestemmingvandejongerenzelfnodig.Maarnogsteedswordenvooralmeisjestegenhunwiluitgehuwelijkt.IndepraktijkblijktdatTurksejongerendieinNederlandwonen,steedsmeereigenkeuzesmakenencreatieveoplos-singenvindenomhunouderstebewegentoestemmingtegevenvoor
8
eendoorhenzelfgekozenpartner.Verschilleninreligieuze,politiekeenculturelestromingen,endeinvloedvandefamilie,kunneneenbepa-lendefactorzijnindepartnerkeuze.
Tip: Vraageenfamilielidvanuwvaderskant,dieachteruwkeuzestaat,om deoudersvanuwpartnertevragenombijuweigenoudersdehand tevragen
De procedureAlseenmaalomdehandisgevraagdvolgtdeverloving(Nişan).Verlovenisgeenjuridischeverplichting.Hetiseentraditiedieisbedoeldombekendheidaanhethuwelijktegeven.Alseenverlovingverbrokenwordt,kunnencadeausdiezijngegevenvoorhetverlovingsfeestterug-gevraagdworden.Insommigegevallenbetaaltdiegenediedeverlovingheeftverbrokenook(im)materiëleschadevergoeding.Indenieuwewetisdeleeftijdomtemogentrouwenvan15jaarver-hoogdnaar17jaar.Dezeleeftijdgeldtnuvoorzoweljongensalsmeisjes.Inbijzonderegevallen,zoalsbijzwangerschap,geeftderechterooktoe-stemmingomtetrouwenalsdemanofvrouw16jaaris.Alseenvanbeideneenernstigepsychiatrischestoornisheeftofeenandereziektediebelemmerendisvooreengoedhuwelijk,magernietgetrouwdworden.
Tip: Bijdeaangiftevanhethuwelijk(Nikahișlemleri)iseengezondheids-verklaringeeneis.Vraagbijtwijfeloverdegezondheidvanuwpartneromeenuitgebreidermedischrapportvaneenarts
Ookverwantschap(familiebetrekking)kaneenredenzijnomniettemogentrouwen.Bijvoorbeeldtussenoudersenkinderen,oomoftantemetnichtofneef,oftussenschoonzus/dochtermeteenvande(ex)schoonouders.Geadopteerdekinderenmogennietmeteenvandeadoptieouders,meteen anderkinduithetadoptiegezinofmetdepart-nervaneenvandeadoptieouderstrouwen.
9
HetTurksBurgerlijkWetboekmaaktonderscheidtusseneenburgerlijkeneentraditioneelreligieushuwelijk(Dininikah/Imamnikahi).Eenreligieuzehuwelijkssluitingmagpasplaatsvindennadatdeburgerlijkehuwelijkssluitingheeftplaatsgevonden.IsditniethetgevaldanwordtditvolgenshetTurksWetboekvanStrafrechtalseenstrafbaarfeitbeschouwd.Destrafhiervoorishoog:minstenszesmaandengevange-nisstrafvoorman,vrouwenimam.Dezestrafgeldtookvoortrouwenonderde16jaar.
Tip: Indepraktijkvindenernogsteedsreligieuzehuwelijkenplaats.EenreligieushuwelijkwordtdoorNederlandenTurkijenieterkend.UbentinTurkijestrafbaarenhebtinNederlandgeenenkeljuridischrecht!Sluitdusaltijdeersteenburgerlijkhuwelijkaf!
Omtekunnentrouwenmoeteerst,gezamenlijk,aangiftevanhethuwe-lijkwordengedaanbijdeambtenaarvandeburgerlijkestand.Sindsdewetswijzigingenin2002kanookindewoonplaatsvandevrouwaangif-tewordengedaan.Voordeaangiftezijndevolgendestukkennodig:hetorigineleidentiteitsbewijs,zespasfoto’svanelkehuwelijkskandidaat,eenhuwelijksbevoegdheidsverklaring(Bekarehliyetbelgesiofevlenmeruhsati),eengezondheidsverklaringeneenafschriftuitdebevolkings-registratie.EeninternationalegeboorteakteisalleennodigalseenvanbeidendeNederlandsenationaliteitheeft.Vrouwendieopnieuwtrouwenmogenditnietbinnen300dagennahunvorighuwelijkdoen,tenzijmeneenmedischbewijsheeft,datmennietzwangeris.Dehuwelijksbevoegdheidsverklaringkanverkregenwordenbijhetfamilieregister(NufusDairesi).
Tip: Letopofopuwidentiteitsbewijsstaatofugescheidenbent. DitwordtnietoveralinTurkijeautomatischgedaan
Bijhetburgerlijkhuwelijkmoetenbruidenbruidegomineigenpersoontegelijkertijdaanwezigzijn.Eenhuwelijksvoogdwordtnietgeaccepteerd.
10
Dehuwelijkssluitingvindtplaatsinaanwezigheidvantweegetuigen.Directefamilieleden(ouders,broersenzussen)mogengeengetuigenzijn.Dehuwelijksbeambteschrijfthethuwelijkinhethuwelijksregisterenstuurteenschriftelijkeverklaringnaarhetbevolkingsregister.EenTurkshuwelijkvoltrekkenophetTurkseconsulaatisalleenmogelijkalsbeidepartnersgeenNederlanderzijn.Documentendiehiervoornodigzijn:eenhuwelijksbevoegdheidsverklaring,identiteitsbewijs,geboorte-akte,gezondheidsverklaringenvanelkepartijvierpasfoto’s.
Polygamie,metmeerderevrouwengetrouwdzijn,wordtinTurkijenietgeaccepteerd.
BruidsschatDebruidsschat(MihirofBaşlık)wordtinhetTurksBurgerlijkWetboeknietgenoemdenisdusnietwettelijkvastgelegd.BijdeDiniNikahwordtmeestalweleenbruidsschatvastgesteld,maaralsdebruidegomdezenietbetaalt,kandebruiddesomalleenopeisenalsditschriftelijkisvastgelegd.
Registratie van het Turkse huwelijk in TurkijePerdistrictwordteenfamilieregister(NüfusDairesi)bijgehouden.Elkgezinkrijgteenfamilieboekje(AileCüzdani)uitgereiktwaaringegevensvanhetgezinzijngeregistreerd.OokveranderingendiebuitenTurkijeplaatsvinden,zoalsgeboorte,overlijdenenhuwelijk,wordengeregi-streerdinhetTurksfamilieregisterenopverzoekinhetfamilieboekjevermeld.OmgegevensuiteenTurksfamilieregistertekunnenopvragenzijndevolgendedocumentenbelangrijk:fotokopieënvanhetfamilieboekjeenvandeTurkseidentiteitskaart(Nüfuskağıdı).
Registratie van het Turkse huwelijk in NederlandNederlanderkentelkhuwelijkdatgeldigisvolgenshetrechtvandeplaatswaarhethuwelijkgeslotenis,tenzijhetinstrijdismetde
11
Nederlandseopenbareorde.OmdatereenlegalisatieverdragistussenTurkijeenNederlandisdehuwelijksakteautomatischgelegaliseerd.
Tip: HetisbelangrijkomhetinTurkijeafgeslotenhuwelijktelatenregistrereninNederland.DitdoetubijdeBurgerlijkeStandindegemeentewaaruwoont.Hetvoordeelisdatualtijdafschriftenofuittrekselskuntaanvra-gen.Hiervoorhebtudeoriginelehuwelijksakteenuwidentiteitsbewijsnodig
Rechten en plichtenMetdekomstvandenieuwewetisdemannietmeervanzelfsprekendhethoofdvanhetgezin.HetTurksehuwelijkissinds2002eengezamen-lijkeverantwoordelijkheidvanmanenvrouw.Eenanderewijzigingisdatdevrouwervoorkankiezenomvoordeachternaamvanhaarmanhaareigennaamtedragen.Hiervoordienteenverzoekingediendtewordenbijdehuwelijksambtenaar.Ookhetfeitdatvrouwennietmeerdetoe-stemmingvanhunmannodighebbenombuitenshuistewerkeniseenbelangrijkeveranderinginhetTurksfamilierecht.Deopvoedingvandekindereniseengezamenlijkeverantwoordelijkheidgeworden.Beideoudershebbenhetjuridischegezagoverdekinderenenzijnverplichtomvoorhetonderhoudvandekinderentezorgen.Alsdeoudersnietgehuwdzijndankomthetgezagtoeaandemoeder.Indiendemoederminderjarigisofondertoezichtisgesteld,dandraagtderech-terhetgezagopaandevaderofstelteenvoogdaan.
1.2 Trouwen volgens het Nederlands recht
De procedure ElkeinwonervanNederlandkanvolgensNederlandsrechttrouwen.HiervoorhoeftmennietdeNederlandsenationaliteittehebben.BelangrijkisdatmeninNederlandwoonten18jaarofouderis.Ismenjongerdan18jaardanmoetendeoudersofeenvoogdtoestemmingvoor
12
hethuwelijkgeven.Bijzwangerschapofalsmenalkinderenheeftendeleeftijdis16of17jaar,danisergeentoestemmingnodig.InNederlandishetniettoegestaanomtetrouwenmetiemanddieeenverstandelijkebeperkingheeft.OokbijillegaalverblijfinNederland,kanmentrouwen.Belangrijkisomhieroverjuridischadviestevragen.Zievoormeerinformatiehoofdstuk3Rechtenenplichten.
HetNederlandsehuwelijkbestaatuittweestappen.AllereerstwordtaangiftevanhettoekomstighuwelijkgedaanbijdeambtenaarvandeBurgerlijkeStandindegemeentewaarmenwoont(inondertrouwgaan).Hiervoorzijndevolgendedocumentennodig:afschriftenvandegeboor-teakten,eenbewijsvaninschrijvinginhetbevolkingsregisterengeldigeverblijfsvergunningen.Ookkangevraagdwordennaareenverklaringvandepolitie,eenschriftelijketoestemming,bijvoorbeeldindesituatiealsmenjongerdan18jaaris,ofnaareenbewijsdatmengescheidenis.
Nadeondertrouwgeldteenminimalewachttijdvantweewekenvoor-datdehuwelijkssluitingplaatsvindt.DitgebeurtbijeenambtenaarvandeBurgerlijkeStandeninaanwezigheidvangetuigen(minimaaltwee,maximaalvier).Departnersleggendaneenverklaringafdatmenwiltrouwen(jawoord).Dehuwelijksaktewordtondertekenddoordebeidepartners,deambtenaarendegetuigen.
Het huwelijkscontractNetzoalsinTurkijekanmeninNederlandeenaantalvoorwaardenvoorhethuwelijkvastleggen.DitwordtinNederlandtrouwenophuwelijksevoorwaardengenoemd.Dithuwelijkscontractwordtopgestelddooreennotarisenkanzowelvooralstijdenshethuwelijkgemaaktworden.Isergeenhuwelijkscontractafgesloten,danleeftmeningemeenschapvangoederen.
13
Datbetekentdat,integenstellingtothetTurkserecht,allebezittingen,maarookalleschuldendieeenvandepartnersalvoorhethuwelijkheeft,nadehuwelijkssluitingeigendomvanbeidepartnersworden.
Rechten en plichten in het huwelijkDepartnersmoetensamenwonen,elkaartrouwzijnenelkaarbijstaan.NetzoalsindeTurksewetgevingzijnmanenvrouwsamenverantwoor-delijkvoorhetgezinenvoorelkaar.Departnerszorgenvoordever-zorgingenopvoedingvandeminderjarigekinderenenbetalensamenhiervandekosten.Ookhebbenbeidenhetgezagoverdekinderen.Datbetekentdatbeideouderszoweljuridischalsvoordeverzorgingenop-voedingvandekinderenverantwoordelijkzijn.InhetNederlandsrechtwerdvroegerdeachternaamvandevrouwbijhethuwelijkautomatischveranderdindeachternaamvandeman.Tegenwoordigzijnerverschillendekeuzemogelijkheden:deman/vrouwkiestdeachternaamvandepartner,deachternaamvandemanwordtgevolgddoordemeisjesnaamvandevrouw,demeisjesnaamvandevrouwwordtgevolgddoordeachternaamvandemanofmenhoudtbeidendeeigenachternaam.Ditkangeregeldwordenbijdegemeentewaarinmenwoont.
Registratie van het huwelijkEenNederlandshuwelijkwordtdoordeTurksewetgevingerkend.OmdatereenlegalisatieverdragistussenNederlandenTurkijehoeftdehuwe-lijksaktedusnietgelegaliseerdtewordenvoorTurkije.HetNederlandsehuwelijkwordtautomatischgeregistreerdbijdeBurgerlijkeStand.OmhetNederlandsehuwelijktelatenregistrereninTurkijewordthethu-welijkterregistratieaangebodenbijdeTurkseambassade.Documentendienodigzijn:trouwboekje,Turkseidentiteitsbewijzen,paspoor-ten,verblijfsvergunningenenvierpasfoto’s.AlseenvandepartnersNederlanderiserookeeninternationalegeboorteaktenodig.DevolgendetipsgeldenzowelvoorhethuwelijkvolgensTurksrechtalsvoorhethuwelijkdatisafgeslotenvolgenshetNederlandsrecht:
14
Tip: Legbijeennotarisineenaktevastwelkebezittingen/vermogenenschuldenvanvoorhethuwelijkvanwiezijn.Ditkanooktijdenshethu-welijk.Ditvoorkomtmoeilijkhedenbijeeneventuelescheiding
Tip: Bewaarallebewijsstukkenwaarmeeaangetoondkanwordendat degoederenenschuldenalvoorhethuwelijkvanuwaren
Tip: Maakkopieënvanbelangrijkedocumentenalshettrouwboekje, dehuwelijksakteenhetregistratiebewijsvanhethuwelijk
1.3 Nationaliteit van de kinderen
Opgrondvanartikel1vandeTurksenationaliteitswetgevingheefthetinofbuitenTurkijegeborenkindvaneenTurksevaderofmoederdeTurksenationaliteitvangeboorteaf.InNederlandgeborenkinderenvaneenTurkseeneenNederlandseouderofvaneenTurkseouderdieinNederlandzelfisgeboren,krijgenautomatisch,naastdeNederlandsenationaliteit,ookdeTurksenationaliteit.DeTurksenationaliteitswetgevingkentdemogelijkheidom,vanaf18jaar,afstandtedoenvandeTurksenationaliteit.Jongensmoetenhier-vooreerstinmilitairedienstofdedienstplichtafkopen.
15
2. Ontbinding van het huwelijk
In het Turks familierecht zijn de gronden voor een echtscheiding opgenomen. De rechter kan een verzoek tot echtscheiding weigeren. Als beide partners de Turkse nationaliteit hebben, kan ook de Nederlandse rechter volgens de Turkse wet de scheiding uitspreken. Dit besluit moet door de Turkse rechter erkend worden. Echtscheiding heeft gevolgen voor het verblijfsrecht van een partner met een afhankelijke verblijfsstatus.
2.1 Ontbinding van het huwelijk volgens het Turkse recht
ProcedureZoweldemanalsdevrouwkunnenzelfmethulpvaneenadvocaateenverzoektotechtscheiding(Boşanmadlekcesi)indienen.Ditverzoekwordtgedaanbijderechtbankindewoonplaatsvaneenvanbeidenofindewoonplaatswaarzijvóórdeproceduredelaatstezesmaandensa-menhebbengewoond.HetTurksfamilierechtkentmeerderegrondenvooreenscheiding:
16
• Overspel.Ditwasindeoudeweteenstrafbaarfeit;• Levensbedreigingvanen/ofslechtebehandelingdoordepartner; deeervandeanderepartneraantasten;• Eeneerloos(immoreel)levenhebben;• Eenvandeechtgenotenheeftdeanderminstenszesmaandenverlaten;• Eenongeneeslijkegeestelijkestoornis.
Debelangrijkstescheidingsgrondisduurzameontwrichting.Eenverzoektotechtscheidingopbasisvanduurzameontwrichtingkangedaanwor-denalsmenminstenséénjaargetrouwdis.Alsbeideechtgenotenopgrondvanduurzameontwrichtingecht-scheidingvragenenschriftelijkeafsprakenmakenoverdekinderenenfinanciëlezaken,danzalderechternietmeernagaanoferwerkelijksprakeisvanduurzameontwrichting.Alsechtereenvandepartnersomeenscheidingopgrondvanduurzameontwrichtingvraagt,dankandeanderepartnerhiertegenbezwaarmakenalsnaarzijn/haarmeningdeverzoekerdemeesteschuldheeftaanontwrichting.Derechtermoetdanbesluitenofhijdescheidingzaluitspreken.Wonendeechtgenotenalmeerdendriejaarnietmeersamen,danzalderechterdescheidingaltijduitspreken.
Tip: Alsersprakeisvanduurzameontwrichtingkanhetscheidingsvonnis snelleruitgesprokenworden
Alsderechterdenktdaterkansisopverzoening,kanhijbesluitenomnietdeechtscheidingmaardescheidingvantafelenbed(Dusunmevakti)uittespreken.Ookeenvandeechtgenotenkaneenverzoekindie-nentotscheidingvantafelenbed.Deperiodevanscheidingvantafelenbedwordtdoorderechtervastgesteldtussendeeenendriejaar.Derechterkaneenechtscheidingsverzoekweigeren.Dezeweigeringmaghoogstensdriejaarduren.Alsnadriejaarhethuwelijknietisver-beterd,danwordtopverzoekvaneenvandepartners,opgrondvanbewijsstukken,descheidingperdefinitietoegewezen.
17
HoelangeenechtscheidingsprocedureduurtinTurkijeisverschillend.Bijvoorbeeldalsdepartnernietinstemtkanditenkelejarenduren.Gemiddeldwordteenvonnisbinneneenjaaruitgesproken.
AlsbeidepartnersdeTurksenationaliteithebbenkanookdeNederlandserechtervolgensTurksrechteenscheidinguitspreken.
Tip: AlsmeninNederlandwoontdankaneenadvocaatinTurkijegemachtigdwordenomeenscheidingsverzoekintedienen.Menhoeftdusnietzelfaanwezigtezijn.Neemhiervoorcontactopmeteenadvo-caatinNederland
ErkenningNederlanderkentelkeTurksescheiding.Omdatereenlegalisatiever-dragistussenNederlandenTurkijeishetnietnodigomdeaktevanechtscheidingtelegaliseren.HetiswelraadzaamomdescheidingdieinTurkijeisuitgesprokeninNederlandtelatenregistreren.DitmoetpersoonlijkgedaanwordenbijdeBurgerlijkeStandindegemeentewaarmenwoont.Hiervoordienthetorigineleechtscheidingsvonnisoverlegdteworden.DitmoetvoorzienzijnvaneenApostillestempel.InNederlandwordtdeApostillestempelafgegevendoordegriffiersvandearrondissementsrechtbanken.
Tip: LaatuwTurkseechtscheidingaltijdregistrereninNederland.Hoewelregistratienietwettelijkisverplicht,ishetwelvaakeenvoor-waardezoalsbijhetaangaanvannieuwhuwelijk
18
2.2 Ontbinding van het huwelijk volgens het Nederlandse recht
ProcedureNetzoalsindeTurksewetgevingkanvolgensdeNederlandsewetzoweldemanalsdevrouw,gezamenlijkofalleen,eenscheidingaanvragen.Hetverzoektotechtscheidingwordtgedaanopbasisvanduurzameontwrichting.Deverhoudingenzijndanzodanigverstoorddatmennietlangerbijelkaarkanblijven.Dezegrondhoeftnietgemotiveerdteworden.Manenvrouwzoekeneenadvocaatdiegespecialiseerdisinechtscheiding.Doordeadvocatenwordtonderzochtoferovereenstem-mingbereiktkanwordenoverallezakendieafgehandeldmoetenwor-den.Zoalsdeverdelingvandebezittingen,dehoogtevanalimentatieofdezeggenschapoverdekinderen.Zijnbeidepartijenakkoordmetdeafspraken,danverlooptdeechtscheidingsproceduresnel.Ismenhetnietmetelkaareensdanspreektderechtereenbeslissinguit.Deadvocaatdienthiervoorbijderechtbankeenverzoekschriftin.Indemeestegeval-lengaatderechterakkoordenvolgtdeechtscheidingsbeschikking.Bijdezeuitspraakismennietverplichtaanwezigtezijn.Derechterkanookgevraagdwordenomvoorlopigevoorzieningentetreffenvoordeperiodevandeechtscheidingsprocedure.VoordeaanvraagvaneenNederlandsescheidingzijndevolgendedocu-mentennodig:dehuwelijksakte,eenuittrekselvandewoonplaatsvandepartnersendegeboorteaktenvandekinderen.
ErkenningEenscheidingdieuitgesprokenisinNederlandmoetbevestigdwordendoordeTurkserechtervoordatdezerechtsgeldigisinTurkije.DezeprocedurewordtuitgevoerddooreenrechtbankvoorhetfamilierechtinTurkije.Deprocedureiseenvoudig.Hetvonniswordtgetoetst,erwordtgeennieuweechtscheidingsproceduregestart.Deeiser,aan-vragervandeerkenning,wordtopgeroepenompersoonlijkaanwezig
19
tezijn.Erwordtdusgeenuitspraakgedaanaandehandvanalleendocumenten.Documentendienodigzijnvoordeerkenningprocedure:hetverzoekschrift,hetoriginelebuitenlandsevonnisvoorzienvaneenApostillestempeleneenvertalinghiervanendebriefwaaruitblijktdathetvonnisdefinitiefis.
Tip: Maakkopieënvanuwpaspoort/identiteitsbewijs,hethuwelijksboekje,deverblijfsvergunningendeNederlandsescheidingsakte.Vraageenver-trouwdpersoonomdezekopieëntebewaren
2.3 Alimentatie, schadevergoeding, de positie van de kinderen en verdeling van goederen en vermogen volgens de Turkse wet
Bijeenscheidingkaneralimentatieen/ofschadevergoedingbetaaldworden.
AlimentatieEenbelangrijkeredenomalimentatie(Nafaka)toetewijzenis,alseenvandepartijendoordeechtscheidinginbehoeftigeomstandighedenkomtteverkeren.Zijofhijkandanvandeschuldigepartijlevensonder-houdvragen.Bijvoorbeeldalsdevrouwtijdenshethuwelijkhuisvrouwwasengeenzelfstandiginkomenhad.Erzijnverschillendevormenvanalimentatiemogelijk:
Tedbir Karari (voorlopigevoorzieningen):hetgaathierbijomalimentatieoverdeperiodetussendeaanvraagvoorscheidingenhetdefinitievevonnis.
Nafaka Yoksulluk:dezevormvanalimentatiewordtgevraagdvoornahetechtscheidingsvonnis.De(ex)partnerdieniethetgezagoverdekinderenheeft,isverplichtom
20
totdekinderen18jaarzijn,voordeverzorgingenopvoedingvandekin-derenalimentatietebetalen.
Tip: Ookalsergeenalimentatievoordekinderenindeprocedureisvastgesteld,kuntunahetechtscheidingsvonniseenverzoekomalimentatieindienenofalseralalimentatieis,ditbedragverhogen.Bijvoorbeeldalsdekostenvanonderwijsvanuwkindhogerzijngeworden
Naastalimentatiekanerviaderechterookomschadevergoedingge-vraagdworden:
Materiële schadevergoeding:deonschuldigepartijdiedoordeecht-scheidinggeschaadis,kanaandeschuldigepartijeenmateriëleschade-vergoedingvragen;
Schadevergoeding voor immateriële schade: departijdiedoordeschei-dinginzijn/haareerisaan-getast,eentraumaofpsychischeschadeheeftopgelopen,kanhiervooreenschadevergoedingvragen.
Nadeechtscheidingwordthetjuridischgezag,ditintegenstellingtothetNederlandsrecht,toegewezenaaneenvandeouders.Indepraktijkisditvaakdemoeder.Erkanweleenomgangsregelinggetroffenwor-den.Vanafhun12ejaarmogendekinderenzelfkiezenbijwelkeoudermenwilwonen.
VolgensdeTurksewethebbendeechtgenoteneengemeenschappelijkvermogendatvooralbestaatuitarbeid,socialeuitkeringenenandereinkomsten.Daarnaastheeftiederepartnereenpersoonlijkvermogen.Ditkunnengoederenofgeldzijndiezowelvóóralstijdenshethuwelijkzijnverworven.Voorbeeldenvanpersoonlijkvermogenzijn:hetvermo-gendatmenalhadophetmomentvantrouwen,goederendiebestemdzijnvoorpersoonlijkgebruikalssieraden,vermogendatmenzonder
21
tegenprestatietijdenshethuwelijkheeftverkregenalserfenisofprijs,eenschadevergoedingofdeopbrengstvandeverkoopvanpersoonlijkegoederen.
Hetgemeenschappelijkevermogenmoetwordenverdeeldenhetper-soonlijkevermogenblijftnadescheidingvandebetreffendepersoon.
Tip: Watpreciesvanwieis,waarurechtophebt,datisvaakmoeilijktebewijzen.Zorgerdanookvoordatueeneigendomspapieropnaamhebt,eenfactuurofeengetuigenverklaring.Ukuntdegoederenooklatenbeschrijvenbijdenotaris.Blijfaltijdalertopschuldendieuwpart-nervoorentijdenshethuwelijkgemaaktheeft
2.4 Alimentatie, de positie van de kinderen en verdeling van goederen en vermogen volgens de Nederlandse wet
Inprincipemoetenmanofvrouwalimentatiebetalenaandepartner.Alimentatiewordttoegekendalseenvandepartnersvoldoendegeldheeftendeanderepartnergeldnodigheeft.Alsbeidepartnersvol-doendeinkomenhebben,kanafgezienwordenvanhetrechtopalimen-tatie.Bijonenigheidoverdealimentatiebeslistderechter.Zekeralserkinderenzijn,ishetgebruikelijkdatalimentatiewordtbetaaldaandeverzorgendeouder.
Tijdenshethuwelijkzijnbeideoudersverantwoordelijkvoordekinde-ren.NaeenNederlandseechtscheidinglooptinprincipehetouderlijkegezag,zoalsdittijdenshethuwelijkgeregeldwas,gewoondoor.InNederlandwordtervanuituitgegaandatoudersdiegaanscheiden,on-danksalleproblemendiemenmetelkaarheeft,ervoormoetenzorgendatdebandvandekinderenmetbeideoudersblijftbestaan.Deouderszijnverplichtombijhetechtscheidingsverzoekeenouderschapsplan
22
teoverleggen.Alsergeenenkelecommunicatietussendeoudersmeermogelijkis,zoalsbijhuiselijkgeweld,kanhiervanwordenafgezien.Deniet-verzorgendeouderwordtmeestalverplichtommeetebetalenindekostenvandeverzorgingenopvoedingvandekinderen.Vanafhun12ejaarkunnenkinderengeconsulteerdwordendoorderechteroverbijwiemenwilwonen.Ditkandoorhetschrijvenvaneenbrief(kinderver-klaring)ofineenpersoonlijkgesprekmetderechter.Derechterbeslistinhetbelangvanhetkindendatbesluitkananderszijndanwathetkindwil.
DemeestehuwelijkeninNederlandwordengesloteningemeenschapvangoederen.Ditbetekentdatallebezittingenenschulden,vanvóórentijdenshethuwelijk,gemeenschappelijkeigendomzijnvanmanenvrouw.Jekuntookophuwelijksevoorwaardentrouwen.Danregeltmenvoordatmentrouwt,welkebezittingenvanwiezijnendatheteigenvermogenvandebetreffendepersoonblijft.
Tip: Legineenhuwelijkscontractbijdenotarisvastwelkegoederenofgrondvanuzijn.Ofzorgdatdezebezittingenopuwnaamgeregistreerdstaan.Ookishetbelangrijkdatdetijdenshethuwelijkaangekochtebezittingeniniedergevalopnaamvanbeidepartnersstaan.Blijfaltijdalertopgemaakteschuldendooruwpartnervoorentijdenshethuwelijk
23
3. Rechten en plichten in Nederland
Ook de wettelijke eisen in Nederland beïnvloeden de rechtspositie van nieuwkomers en die van Turkse Nederlanders die al langer in Nederland wonen. De eisen die gesteld worden aan inburgering zijn ingrijpend gewijzigd. Per 1 januari 2010 krijgt inburgering een relatie met het verblijfsrecht. De ontbinding van het huwelijk of een relatie heeft gevolgen voor de partner met een afhankelijke verblijfsstatus.
3.1 Vestigingsvoorwaarden
InhetNederlandsetoelatingsbeleidwordeneenaantalvoorwaardengesteldaanpersonendiezichwillenvestigenbijhunpartner(gezinsvor-ming)ofgezininNederland(gezinshereniging).Denieuwkomerenzijn/haarpartnermoeten21jaarofouderzijnenhetinkomenvandepartnerinNederlandmoetminimaal120%vanhetNederlandseminimumloonbedragen.Ookdienenbeideneengezamen-lijkehuishoudingtevoerenenophetzelfdeadresingeschreventestaan.Verplichtedocumentenzijn:eengeldigpaspoort,eenziektekostenverze-keringmetdekkinginNederlandeneenvertaaldehuwelijksakteineengangbaretaalalsFrans,EngelsofNederlands.DeTurksehuwelijksakte
24
wordtingeschrevenbijdeBurgerlijkeStandvandewoonplaatsvandepartnerinNederland.BijhetTurkseconsulaatenopwww.immigratiedienst.nlkanhieroverinformatieingewonnenworden.BijdevestigingsvoorwaardenhoortookdeverplichtecursusInburgeringinhetlandvanherkomst.Ziehiervoor3.4WetInburgeringBuitenland.
Tip: InTurkijeheeftmeninternationaleaktes.Uhoeftdangeenvertalingtelatenmaken.Zieeroptoedatformulierenvolledigingevuldenge-stempeldzijn.IsditniethetgevaldanwordtdeaktenietgeaccepteerdinNederland!
3.2 Rechtmatig verblijf
AlsmendepartnerofgezinsledennaarNederlandwilhalen,danmoetdezenieuwkomereenMachtigingtotVoorlopigVerblijf(MVV)eneenver-blijfsvergunningaanvragen.InTurkijewordtdeMVVaangevraagdbijdeNederlandseambassadeofhetconsulaat.DeImmigratieenNaturalisatieDienst(IND)adviseertofdeMVVkanwordenafgegeven.AlsmeninhetbezitisvaneenMVV,dankanmenNederlandinrei-zenendientnaaankomstinNederlandeenverblijfsvergunningvoorbepaaldetijdaangevraagdteworden.Naeenjaarlegaalverblijfbijdepartnerkandeafhankelijkeverblijfsvergunningverlengdwordenmetvijfjaar.Ookkannadriejaarverblijfdeafhankelijkeverblijfs-vergunning,opverzoekvandebetrokkene,omgezetwordenineenzelfstandigeverblijfsvergunning.Hiervoorisgeentoestemmingvandepartnernodig.HeeftmenvijfjaaronafgebrokenmeteengeldigeverblijfsvergunninginNederlandgewoonddankanmeneenver-gunningvooronbepaaldetijdaanvragen.Per1januari2010geldtdatmendanwelhetinburgeringdiplomamoethebbengehaald.Minderjarigenkunnenna1jaarverblijfbijouderseenzelfstandigever-blijfsvergunningaanvragen.
25
Tip: Vraagnadriejaarlegaalverblijfaltijdeenzelfstandige verblijfsvergunningaan
Associatieverdrag Turkije-EEG Opgrondvanonderandereditverdragisderegelingvoordever-blijfsvergunningvoorTurksemannenenvrouwendiegaanwerkeninNederlandafwijkend.Alsmentochwilscheidenbinnen3jaarendenieuwkomerwerktopdatmomentaltenminste1jaarlegaalinNederland,dankandenieuwkomereenwijzigingvanhaar/zijnafhanke-lijkevergunningvragen.Ditkanmendoenalsdewerkgevertenminstenogeenjaarwerkvoordezepersoonheeft.
Tip: Vraagdeverblijfsvergunningoptijdaan.Alsdezeisverlopenhebtunogtweejaardetijdomeenvergunningaantevragen.NadietweejaarkuntualleennogeenaanvraagindienenbijdeNederlandseambassadeinuweigenland
Nederlandse nationaliteit aanvragen Alsmenminimaalvijfjaaronafgebrokenmeteengeldigeverblijfsver-gunninginNederlandwoont,kandeNederlandsenationaliteitwordenaangevraagd,hetgeenookrechtgeeftopeenNederlandspaspoort.
Voormeerinformatieoververblijfsvergunningenenkosten(leges)ziewww.ind.nlofhetadresvandeImmigratieenNaturalisatiediensteldersindezebrochure.
Illegaal in Nederland en trouwenAlsmenillegaalverblijftinNederlandenmenwilttrouwendankandatinbeginsel.MenoverlegtdanbijdeBurgerlijkeStanddegeboor-teaktenendeverklaringenvannietgehuwdzijn.DeambtenaarvandeBurgerlijkestandmagpasmeewerkenaanhetopmakenvaneenaktevanhuwelijksaangifteofeenaktevanregistratievaneenpartnerschapalshij/zijbeschiktovereenverklaringvandepolitie.Datlaatsteishet
26
zogenaamdeM-46formulierdatbijdeBurgerlijkeStandverkregenkanworden.Ditformuliermoetnaardepolitiegestuurdworden.Depolitieroeptbeidepartnersopvooreengesprek.Depolitiegeeftaltijdeenne-gatiefadviesalsmennietverschijnt.IllegaalverblijfinNederlandhoeftgeenredentezijnomeenverzoekomtekunnentrouwenaftewijzen.TrouweninNederlandisgeengrondvoorverblijfsrechtinNederland.OmzichopbasisvanhethuwelijkinNederlandtekunnenvestigeniseenverblijfsvergunningnodigwaarvooreersteenMachtigingtotVoorlopigVerblijf(MVV)inTurkijezelfmoetwordenaangevraagd.
Tip: AlsuillegaalinNederlandverblijftenwilttrouwen, vraagaltijdjuridischadvies!
3.3 Verblijfsvergunning na verbreking gezinsband
BijaankomstinNederlandkrijgennieuwkomerseenafhankelijkever-blijfsvergunningvoorbepaaldetijd.Nadriejaarkanmenvoortgezetver-blijfaanvragenennavijfjaareenverblijfsvergunningvooronbepaaldetijd.Indeperiodedatmennoggeenzelfstandigverblijfsrechtheeft,ismenvoorhetverblijfsrechtafhankelijkvandepartner:menmoetophetzelfdeadreswonenenmenmagderelatienietverbreken.GebeurtditweldanvervalthetrechtopverblijfenmoetmenNederlandinbe-ginselverlaten.
Vreemdelingenmeteenafhankelijkeverblijfsvergunningdie,binnendeperiodevandriejaar,geconfronteerdwordenmethuiselijkgeweldkunneninaanmerkingkomenvoorvoortgezetverblijf.Ditalsmenkanaantonendatderelatieinverbandmethuiselijkgeweldisverbroken.Hiervoorzijntweeverklaringennodig:eenproces-verbaalvanaangifteofmeldingbijdepolitiedoordebetrokkeneeneenverklaringvanbij-voorbeeldhuisartsofvertrouwensarts,opvanghuis,steunpuntHuiselijkgewelden/ofeenbegeleidendmaatschappelijkwerker.Kanmenniet
27
aantonendatersprakeisvanhuiselijkgeweld,dankanvoortgezetverblijfaangevraagdwordeninverbandmetbijzondere,individueleomstandigheden.Ditverzoekwordtalleengehonoreerdalsdesituatiebijzonderschrijnendis.
Ookvrouwenenkinderendieslachtofferzijnvan‘gedwongenachterla-ting’kunneninaanmerkingkomenvoorvoortgezetverblijf.BijvoorbeeldalszijaleenzelfstandigrechthaddenominNederlandteverblijven,opgrondvanhuiselijkgeweldofanderebijzondereindividueleomstan-digheden.Naasthuiselijkgeweldzijneranderefactorenwaarnaarbijeenaanvraagomvoortgezetverblijfwordtgekeken.Bijvoorbeeldnaardepositievanalleenstaandevrouweninhetthuisland,desocialeeneconomischesituatie,dezorgvoorkinderendieinNederlandgeborenzijn,ofersprakeisvanhuwelijksdwang,depositievandekindereninhetlandwaarinzezijnachtergelatenofalsersprakeisvangeweldbin-nendefamilieenomgeving.Zieookhoofdstuk4.Achtergeblevenofachtergelaten?
Ingevalvanoverlijden:menkomtookinaanmerkingvoorvoortgezetverblijfinNederlandalsmengetrouwdisofsamenwoontendeechtge-noot/partneroverlijdtendeoverledeneeenniettijdelijkverblijfsrechthad.
Tip: Alsersprakeisvanlichamelijken/ofpsychischgeweldmeldtditaltijd bijdehuisartsofanderehulpverleners
Tip: Alseenvrouwofmangeconfronteerdwordtmethuiselijkgeweldenhethuisisuitgezetofgevlucht,dankanookachterafaangiftevandemis-handelingofeenmeldingbijdepolitiegedaanworden!
Tip: Verblijftuineenopvanghuisenheeftunoggeenverblijfsvergunningmaarweleenaanvraagingediendinverbandmetgeweldofbedreiging?Dankuntuinprincipeeenuitkeringaanvragenbijuwgemeente.Komtu
28
nietinaanmerkingvooreenbijstandsuitkeringdankuntumogelijkeenberoepdoenopeenuitkeringvoorbepaaldegroepen,deRvbregeling
Tip: Zievoormeerinformatieoververblijfsvergunningendebrochure Huiselijkgeweld,eergerelateerdgeweld,mensenhandelenuw verblijfsvergunning(MinisterievanJustitieenIND)
3.4 Wet Inburgering
InNederlandisdeWetInburgeringvankracht.Dezewetgeldtzo-welvoornieuwkomersinNederlandalsvoormensendieallangerinNederlandwonen.IndeinburgeringcursuswordtdeNederlandstaalgeleerdeninformatieoverdeNederlandsesamenlevinggegeven.Daarnaastisiedereenverplichtomeeninburgeringexamentedoen.
In Nederland: InburgeringcursusenexamenvoormensendieallangerinNederlandwonenisverplichtvoornieuwkomersdiegeenNederlandspaspoorthebben,tussende18en65jaarzijnenna1januari2007inNederlandzijnkomenwonen.Ineenaantalsituatiesismennietinbur-geringsplichtigbijvoorbeeldalsmenafkomstigisuitdeEuropeseUnie,tijdensdeleerplichtigeleeftijdachtjaaroflangerinNederlandwoondeofoverNederlandsediploma’sofbewijsstukkenbeschiktoftijdelijkvoorstudieofwerknaarNederlandkomt.
In Turkije: DeplichtomeerstinTurkijedeinburgeringcursusenhetbasisexamentedoengeldtvoormensenvan18tot65jaardie,omnaarNederlandtekunnenkomen,eenmachtigingtotvoorlopigverblijf(MVV)nodighebben.DitbetreftmensendieeengezinwillenvormenmeteenpartnerinNederland(gezinsvormingofgezinshereniging)enmensenmeteengeestelijkberoepzoalsimamofpredikant.Hetexamenwordtmondeling,inhetNederlandsafgelegdbijdeNederlandseambas-sadeofbijhetConsulaat.
29
MeerinformatieoverdeWetInburgeringistevindenbijdegemeenteofopwww.hetbegintmettaal.nl
3.5 Koppelingswet
Op1juli1998isdeKoppelingswetingevoerd.Dezewetheeftalsdoelompersonenzondereenverblijfsvergunning(illegalen)uittesluitenvanvoorzieningeninNederland.Collectievevoorzieningenzijnbijvoorbeeldeenbijstandsuitkering,huursubsidieenstudiefinanciering,maarookhuisvesting,volwassenenonderwijsenarbeid.Personendiehiervange-bruikwillenmaken,wordengecontroleerdopwelkevormvanverblijfs-rechtmenheeft.
Sommigevoorzieningenzijnwelvoorillegalentoegankelijk.Hetgaatdanomnoodzakelijkemedischehulp(ookpreventievevoorzieningenalsinentingenenhulpbijdebevalling),hetrechtoponderwijsaanminderjarigenenhetrechtoprechtsbijstand.Debeslissingomdezevoorzieningenteverstrekken,wordtaltijdgenomendoordebetreffendeinstantiezelf.
3.6 In- en uitschrijven bij de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA)
AlsmenzichvanuithetbuitenlandinNederlandvoorlangerdanviermaandenvestigt,danismenverplichtzichintelateninschrijvenindeGemeentelijkeBasisadministratie(GBA).Partnersenkindereninlatenschrijvenkanalleenalsdezepersoonlijkaanwezigzijnbijdein-schrijvinginhetgemeentehuis.AlsmenlangerdanachtmaandenuitNederlandvertrektdanmoetmenzichookpersoonlijkofschriftelijkuit
30
latenschrijven.Menontvangtvervolgenseenbewijsvanuitschrijving.Iemandanderskanunietuitschrijven,menkanalleenzichzelfuitschrij-ven!
31
4. Achtergebleven of achtergelaten?
Zowel bij de IND, de Turkse ambassade als bij organisaties in Turkije en Nederland is bekend dat vrouwen, mannen en kinderen tegen hun wil worden achtergelaten in Turkije. Exacte aantallen zijn niet bekend. Omdat identiteitsbewijzen en verblijfsdocumenten worden achtergehouden is het lastig om terug te keren naar Nederland.
4.1 Gedwongen achterlating
Jaarlijkswordenvrouwen,kinderenensomsookmannentegenhunwilinTurkijeachtergelaten.Ditgebeurtvaaktijdensofnavakantiesoffamiliebezoeken.Huwelijks-ofopvoedingsproblemen,angstvoordeNederlandsekijkopopvoedingenveranderdegezagsverhoudingentussenpartnersentussenoudersenkinderen,zijnveelvoorkomenderedenenvanachterlating.Jongeren,meisjesenjongens,zijnslachtoffervanachterlatingvan-wegeconflictenthuis,opvoedkundigeproblemenofdoordegedachtevanoudersdatinTurkijeeenbetereopvoedingofonderwijsmogelijk
32
isen/ofdooruithuwelijking.Iederjaaropnieuwkeerteenaantaljon-gensenmeisjesnietterugvanvakantie.Daarnaastiservaaksprakevandreigingmetachterlatingwaardoorvrouwenenkinderenvooralinvakantieperiodeslasthebbenvanspan-ning,angstenhetzichnietveiligvoelen.
InprincipelooptelkevrouwofkindhetrisicoachtergelatentewordeninTurkije.Identiteitspapierenenverblijfsdocumentenwordendoordepartnerofvader(ouders)ingenomenwaardoorhetvaaklastigisomterugtekerennaarNederland.MeerkwetsbaarzijnvrouwenmeteenafhankelijkeverblijfsvergunningdienoggeendriejaarinNederlandzijn.
HetkanookzijndatvrouwenenkinderenachterblijvenmetdebeloftedatzelaterterugkerennaarNederlandofopgehaaldworden,terwijlhiervangeensprakeblijkttezijn.Ookkanerdoorpartnersenvadersdrukuitgeoefendwordenopvrouwenenkinderenommeeterugteke-rennaarhetlandvanherkomst(remigratie)metalsgevolgdatvrouwenenkinderenonvrijwilligverblijveninTurkije.
4.2 Gevolgen van achterlating
VrouwenkinderenrakennagedwongenachterlatinginTurkijeineensterkafhankelijkeengeïsoleerdepositie.Menisafhankelijkvanfami-lieenanderenindeomgevingendeonvrijwilligebreukmetdeeigensocialeomgevingistraumatischvoorvrouwenenkinderen.Naastemo-tioneleenpsychischeproblemenzijnerfinanciëleproblemenenmoei-lijkeleefomstandigheden.VaaksprekenkinderendeTurksetaalnietofonvoldoendeenvindenzegeenaansluitingopschool.Dezeproblemenkunnenookspelenbijkinderendiemeeremigrerenmethunouders.Achterlatingisdanookeendaaddienietacceptabelisenfundamenteelderechtenvanvrouwenenkinderenaantastenwordtbeschouwdalseenvormvangeweld.Ditbetreftookmannendieachtergelatenworden.
33
OntvoeringErzijnooksituatieswaarinkinderenwordenontvoerd.Overont-voeringzijninternationaleafsprakengemaaktinhetHaagseKinderontvoeringsverdrag.DitverdragisdoorTurkijebekrachtigd.Belangrijkisombijontvoeringaangiftetedoenbijdepolitieenom deCentraleAutoriteitinNederlandinteschakelen.Dieneemtdemeldingvanontvoeringinbehandeling,legtcontactmetdeCentraleAutoriteitinTurkijeenvraagtteruggeleidingvanhetkind.DeCentraleAutoriteitinTurkijeneemtdandestappendienodigzijnvoorterugkeer.Datkanbemiddelingzijn,maarookhetinschakelenvanderechter.DeCentraleAutoriteitisonderdeelvanhetMinisterievanJustitie.
4.3 Achterlating vraagt om actie
Hetisbelangrijktewetenwelkerechtenmenheeft,hoeachterlatingvoorkomenkanwordenenwaarmenterechtkanvoorhulpalshettochgebeurt.Ookdreigingmetachterlatingmoetserieusgenomenworden.Erzijneenaantalstappenmogelijkdiemenkanzetten:
Voor het vertrek:Wattedoenalsmenbangisachtergelatenteworden:• Vraaghulpaaneenpersoondiemenvertrouwt.Somslukthetdoorhetin zettenvaneenbemiddelaaromachterlatingtevoorkomen;• InformeerbijdeImmigratie-enNaturalisatieDienst(IND)naardeeigen juridischestatusensoortverblijfsrechtinNederland. Zie:BelangrijkeadresseninNederland;• Hetpersoonlijkeverhaalopschrijven:waarvoorenwaarommenbangis, vertrek-enterugkomsttijden,hetadresinTurkijewaarmenheengaaten namenvanvertrouwdepersoneninNederlandenTurkijedieingeschakeld moetenwordenalserietsgebeurt;• Ofvertelditverhaalookvoorvertrekaaniemanddieuvertrouwt;• Maakkopieënvanpersoonlijkegegevenszoalspaspoort,identiteitskaart,
34
verblijfsdocumenten,bankpasjeenziekenfonds,telefoon,adres,emailen eventueelgegevensvanschool.Stopdezekopieënintweeenveloppen:een envelopwordtachtergelatenbijeenvertrouwenspersooneneenenvelop neemtmenzelfmee;• Probeerpersoonlijkedocumentenalspaspoortenanderepapierenineigen beheerhouden;• Neembelangrijkeadressenentelefoonnummersvoorinformatieenhulpin NederlandenTurkijemee.Ziehiervoor:Belangrijkeadressen;• BelvoorvertrekmeteenvandesteunpuntenvandeINDoforganisaties voorinformatieentips(Zie:Belangrijkeadressen).Belbijacutedreigingof gevaar112;• Zekervoorjongerendiebangzijnachtergelatenteworden,ishetbelangrijk hetverhaalopteschrijven.En,omditverhaalmetbelangrijkepersoon- lijkegegevensopteslaanopeenUSB-stick.Laatkopieënvanpersoonlijke documentenenvanhetverhaalookachterbijeenvertrouwenspersoonin Nederland.
Tip: UitschrijvenuitdeGBAvoorvertreknaarhetbuitenlandkanalleenoppersoonlijketitel.Partnerskunnenelkaardusnietuitschrijven.Weeshieralertop!
Als men achtergelaten is:IndemeestegevallenheeftmenrechtopterugkeernaarNederland.Maarhetvoortgezetverblijfnaterugkeerisafhankelijkvandeverblijfs-statusvóórachterlating.Devolgendestappenkunnengezetworden:• Meldgedwongenachterlatingzosnelmogelijk!Probeerhiervoorincontact
tekomenmetdeNederlandseAmbassadeofhetconsulaat,eenvrouwenor-ganisatieofadvocaatindeomgeving.Zie:Belangrijkeadressen;
• BijdeNederlandseambassadeofhetconsulaatkanmeneenretourvisumvragen.Hierbijmoetduidelijkverteldwordendathetgaatomonvrijwilligeachterlating.Menkanhierookeennoodpaspoortvoordeterugreisaanvragen;
• ProbeereenvertrouwenspersooninNederlandtebereikenzodatdezehulp
35
inkanschakelenvoorterugkeerentevensdeachterlatingkanmeldenbijdegemeente,IND,schoolenpolitie;
• SchakelvertrouwdepersoneninTurkijeinomtehelpenen/ofomals bemiddelaartepratenmetdefamilie;• Alsmennietmeerdepersoonlijkedocumentenheeft,ishetaantebevelen
omaangiftevanverliesvanuwpaspoortendocumentenbijdepolitietedoeneneennieuwpaspoortaantevragen;
• AlsmenminderjarigekinderenwilmeenemendanistoestemmingvandevadernodigomdekindereninhetNederlandseofTurksepaspoortinteschrijven.Schakelhiervooreenadvocaatin;
• Bijachterlatingmetdebeloftedatmendoorpartnerofvaderopgehaaldwordt,ishetbelangrijkomnietaftewachten,maaromsnelhulpinteschakelen;
• Ismennoginhetbezitvanhetpaspoortenverblijfsvergunning,dankanmengewoonterugreizennaarNederland.Daarkanaangiftegedaanwor-denvanachterlating;
• OokalsmenallangergeledenachtergelatenisinTurkijeendeverblijfs-vergunningisverlopen,danishettochbelangrijkomzichtemelden,datkanaltijd.BijvoorbeeldbijdeNederlandseAmbassadeofandereorganisa-ties.Zie:Belangrijkeadressen.OokishetbelangrijkomtemeldenalsmenanderevrouwenenkinderenkentdienoginTurkijezijntegenhunwil;
• MeldenisookbelangrijkalsmenonvrijwilliginTurkijeisalsgevolgvanremigratiemetpartner,oudersofvanwegedeschoolkeuze;
• VóórterugkeernaarNederlandalsmeerderjarigeofminderjarige,ishetbelangrijkommethulpvaneenvertrouwenspersoonen/ofhulpverlenerseenveiligeplaatsvoordeeersteopvangenhuisvestinginNederlandteregelen.
Tip: NeemduszosnelmogelijkcontactopmetdeNederlandseAmbassade,hetconsulaat,eenadvocaatofeenandereorganisatie,zie:Belangrijkeadressen.VerteldatuachtergelatenbentendieneenaanvraaginvoorterugkeernaarNederland
36
Tip: Voorhetbijschrijvenvandekindereninhetpaspoortisdetoestemmingvandevaderofmoedernodig.AlskinderendeNederlandsenationaliteithebbendankandeNederlandserechtervervangendetoestemmingge-venomdekinderenbijtelatenschrijven
Na terugkeer in Nederland:EenmaalteruggekeerdinNederlandkunnendevolgendestappengezetworden:• Zoekmetvertrouwenspersonenenhulpverlenerseenveiligeverblijfplaats,
eerstehulpenopvang.Vrouwenenkinderendiegeenonderdakmeerheb-benkunnen,alshunveiligheidingevaaris,terechtbijdevrouwenopvang;
• Vooralvoorjongerenishetbelangrijkomtezoekennaarbemiddeling.Ditomsamenmetdefamilietoteenoplossingtekomenofomanderseenvei-ligeopvangenbegeleidingteregelen;
• Menkanbijdegemeenteeenberoepopfinanciëleondersteuningdoenenbijmaatschappelijkwerkofandereorganisatiesvragenomhulpenverderebegeleiding;
• Schakelzosnelmogelijkeenadvocaatin.Bijvoorbeeldomdeterugkeervankinderenofuwverblijfsstatusteregelenofhetstartenvanproceduresvoorechtscheidingenalimentatie.
Tip: Meldgedwongenachterlatingaltijd,ookvananderen,bijde NederlandseAmbassadeofandereorganisaties.Schakelhulpin!
37
Belangrijke adressen in Turkije en Nederland
In Nederland
Turkse Ambassade Den Haag T +31(0)70-3604912 E [email protected] www.turkishembassy.nl
Turks consulaat Rotterdam T +31(0)10-2177700/+31(0)10-4132270 E [email protected] www.turkishconsulate.nl
Turks consulaat Deventer T +31(0)570-619481 E [email protected] www.turkischconsulate.nl
Stichting Steun Remigranten (SSR) T +31(0)6-48687086 E [email protected] www.steunremigranten.nl Geeftinformatie,adviesenondersteuning
Stichting Kezban T +31(0)6-12507996 E [email protected] www.st-kezban.nl Hetvoorkomenenbestrijdenvanhuiselijkgeweld
38
Inspraakorgaan Turken (IOT) T +31(0)30-2343625 E [email protected] www.iot.nl Geeftinformatieenverwijzing
Palet, adviseurs diversiteit, Noord-Brabant T +31(0)40-235999 E [email protected] www.palet.nl Geeftinformatieenadvies
Vluchtelingenorganisaties Nederland (VON) T +31(0)20-5091370 E [email protected] www.vluchtelingenorganisaties.nl Informatieenverwijzing
Stichting Platform Islamitische organisaties Rijnmond (SPIOR) T +31(0)10-4666989 E [email protected] www.spior.nl Informatieoverpartnerkeuzeenhuwelijksdwang
DonaDaria, centrum voor vrouwen en emancipatie T +31(0)10-4659296 E [email protected] www.donadaria.nl Informatieenadvies
39
Stichting Lawine T +31(0)6-20307040 E [email protected] www.stichtinglawine.org InformatievoorbiculturelerelatiesengezinnenSteunpunten huiselijk geweld T +31(0)00-1262626 www.shginfo.nl Landelijkadressenvansteunpuntenhuiselijkgeweld
Informatie en hulp bij achterlating: 0900-5675678 Leeuwarden 0900-3213210 Tilburg +31(0)20-6116022 Amsterdam +31(0)10-4438444 Rotterdam 0800-9333333 Zwolle
www.achterlating.hyves.nl Informatiejongerenenachterlating
Federatie opvang T +31(0)33-4615029 E [email protected] www.opvang.nl Meldpuntvrouwenopvang0900-2300300 Informatieenopvangvoorvrouwendieslachtofferzijnvangeweld
Defence for Children T +31(0)20-4203771 E [email protected] www.defenceforchildren.nl Komtopvoorderechtenvankinderen
40
Kinderrechtencollectief www.kinderrechten.nl Informatieoverrechtenvanhetkind
Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) Telefoonnummerlandelijk:0900-1231230Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) T 0900-1234561envanuithetbuitenland T +31(0)20-8893045 Postadres: Immigratie-enNaturalisatiedienst Postbus3211, 2280GE Rijswijk www.ind.nl DeINDisverantwoordelijkvoordeuitvoeringvan hetvreemdelingenbeleid ContactpersonenbijINDvoorvragenovergeweldenachterlating: T +31(0)70-7795009 Rijswijk T +31(0)23-8889704 +31(0)23-8889976 +31(0)23-8889563 Hoofddorp T +31(0)73-8883347 +31(0)73-8883119 +31(0)73-8883787 DenBosch T +31(0)38-8886910 Zwolle
Nederlands Migratie Instituut (NMI) T +31(0)30–2342936 E [email protected] www.nmigratie.nl Informatieoverremigratie
41
www.metwet.nl E [email protected] InformatieoverdeTurkseenNederlandsewetgevingJuridisch loket www.juridischloket.nl T 0900-8020 Geeftgratisinformatieenadvies
www.legalforum.nl Gegevensadvocatengespecialiseerdinvreemdelingenrecht
Advocaten:
mr. E.M. van de Brom - Vreemdelingenrecht T +31(0)20-6646930 E [email protected]
mr. G. Dijks-Aslan - Turkse wetgeving T +31(0)6-21901809 E [email protected]
mr. F. Arslan - Turkse wetgeving/Vreemdelingenrecht T +31(0)70-3635100 E [email protected]
mr. N.Türkkol - Turkse wetgeving T +31(0)20-6851715 E [email protected]
Ministerie van Justitie www.veiligheidbegintbijvoorkomen.nl
42
In Turkije:
Nederlandse Ambassade Ankara T 0090(0)312-4091800 E [email protected] www.mfa.nl/turkije
Consulaten in Turkije Istanbultelefoon0090-2123932121 E [email protected] www.mfa.nl/ist Izmir, T 0090-2324640201 Antalya, T 0090-2423212330 Iskenderun,T 0090-3266138190 Marmaris, T 0090-2524132691 E [email protected]
Ministerie van FamiliezakenKadinveAiledenSorumluDevletBakanligi Min.SelmaAliyeKavaf T 0090-3125852250 Türkiye Kadın Dernekleri FederasyonuFederatievanvrouwenorganisatiesinTurkije T 0090-3124172604 E [email protected] www.tkdf.org.tr Mor Cati Dernegi - Mor Cati Foundation for women victims T 0090-2122925231/32 E [email protected]@morcati.org.tr www.morcati.org.tr
43
Women for Women Rights New Ways (WWHR) InönüCaddesi,29/6SaadetApt. Gümüssuyu,Istanbul T 0090-2122510029 E [email protected] www.wwhr.org.tr
Ka-Der Hoofdkantoor: IrfanbastugCaddesiYuva5apt.15/780280EsentepeIstanbul T 0090-2122732535 E [email protected] www.ka-der.org
Kadiköy filiaal: Hasanpasa,SarayardicaddesiAlibeysok.No.13/1KadiköyIstanbul T 0090-2164285825 KA-MER Kadin Merkezi (Women’s Center) AliEmiri3.SokakEşşalApt.No.3 YenişehirDiyarbakir T 0090-4122281053 E [email protected] www.kamer.org.tr
DIKASUM Kadin Sorunlari Arastirma ve Uygulama Merkezi Diyarbakir T 0090-4122285684/0090-4122285680 E [email protected]/[email protected] Onderzoek,informatieenpreventie
44
SHÇEK – Sosyal Hizmetler ve Cocuk Esirgeme Kurumu Ankara T 0090-3123102460/80 E [email protected] www.shcek.gov.tr Vrouwenhulpenopvang:vragennaarKadin,AilevetoplumhizmetleriKadini Statüsü Genel Müdürlúgü T 0090-3124304577 E [email protected] www.ksgm.gov.tr Overheidsorganisatievoorgelijkheidtussenvrouwenenmannenen versterkingvanpositievanvrouwen
TÜDKAD Turkse Vrouwen UnieAnkara T 0090-3124737290 E [email protected]
İHD, İnsan Hakları Derneği Genel MerkeziAnkara Ankara T 03122303567-68-69 E [email protected] http://www.ihd.org.tr
45
Advocaten:
Ankara Orde van Advocaten AdliyeSarayı5.Kat SihhiyeAnkara T 0090-3124442276(444Baro)
Istanbul Orde van Advocaten OrhanAdliApaydinsokak1.BaroHanBeyogluIstanbul T 0090-2122516325
Av.Zeynep ÇiftçiAv.Fazil Çiftçi SeyrantepeFazilkaptanogluCaddesiSebaIs MerkeziNo:3K:3 34418Istanbul T 0090-(0)2122694371 Av. Eyüp ÜnalMebusEvleriMahallesi IllerSokakNo:27/2Tandogan3ankayaAnkara T 0090-(0)3122123810
Av.Öner Iyigünler HanimefendisokakSaadetapt.No.115 D.10SisliIstanbul T 0090-(0)2122965696 E [email protected]
46
47
48
49
Türk Medeni KanunuTürk ve Hollanda (Aile) Hukuku hakkında bilgi
Yayınlayan: (ÜlkeselçalıÍmagrubu)
LandelijkeWerkgroepMuadawwannah
Üyeler: StichtingSteunRemigranten(SSR),Utrecht
Palet,adviseursdiversiteit,Eindhoven
StichtingKezban,Tilburg
Görselyönetim: MariëttevanOort,Eindhoven
Baskı: VandeGarde/Jémé,Eindhoven
Yazım: BureauVanBeijsterveldt,Eindhoven
Tercüme: ErkalÜçerler
Tarih: ağustos2009
Bukitapçığıaşağıdakiadreslerdenteminedebilirsiniz:
StichtingSteunRemigranten: tel.06-48687086 e-mail [email protected]
Palet,adviseursdiversiteit: tel.040-2359999 e-mail [email protected]
StichtingKezban: tel.06-12507996 e-mail [email protected]
52
Türk Medeni KanunuTürk ve Hollanda (Aile) Hukuku hakkında bilgi
İçindekiler
Önsöz 54Giriş 561. Türkiye’deveHollanda’daevlilik 582. TürkiyeveHollanda’daevliliğinsonaerdirilmesi 663. Hollanda’dahakvesorumluluklar 744. Geridekalmaveyabırakılma? 825. TürkiyeveHollanda’dakiönemliadresler 88
53
Bubroşürüyayınlamanındiğerönemlibirsebebidezorakigeridebırakılankadın,çocukvegençlerdir.HerseneTürkiye’denvediğerbaşkaülkelerdengelenkadınveçocuklargeldikleriülkedegeridebırakılmaktadır.HollandalıTürklerilişki,yetiştirmeveyazorunluevlendirmesebepleriylekendiarzularıdışındaTürkiye’dezorakigeridebırakılmaktadır.Bazençocuklaryetiştirmeproblemlerisebebiyleakraba-
1 ocak 2002 tarihinden itibaren Türk Medeni hukukunda bazı değişiklikler yapılmıştır. Türk Medeni Hukuku’nun Hollanda’da ikamet eden Türklerin konumlarına etkisi olduğundan ve Hollanda’daki hukuki işlemlerde Türk hukuku uygulandığından Hollandalı Türklerin iyi bilgilendirilmesi önemlidir. Bu yalnız Türk Medeni Hukuku açısından değil aynı zamanda Hollanda aile hukuku ve Yabancılar Kanunları açısından da önemlidir.
Önsöz
54
laryanındabırakılmaktadır.BuproblemlerTürkiye’dekikadınkuruluşlarıtarafındanbilinmektedir.
BubroşürTürkMedeniHukuku’ndakideğişiklikvekuralları,Hollanda’dakiailehukukukonusundakiprosedürleri,oturmamüsadeleriveyabancılarkanunuhakkındabilgivermektedir.Evlilikveboşanmahukuku,çocuklarınkonumuvegeridebırakılmasonucuçıkacaksorun-laryanındaHollandaveTürkiye’dekiyardımvetavsiyekuruluşlarının,avukatlarınadveadresleribildirilmektedir.
BubroşürTürkkadınlarının,erkekvegençlerinyanındaHollandalıyardımkuruluşları,Hollanda’yaikametegelenTürklerveTürkiyede’kikuruluşlariçindeönemlidir.
Mr.G.Dijks-Aslan,bayanC.Doğan,mr.E.M.vandeBrom,mr.Arslan,prof.Mr.VanderVeldenvedrs.E.E.Bleeker’eboşürüniçeriğihakkındakikatkılarındandolayıteşekkürederiz.
LandelijkeWerkgroepMuadawwannah(Ülkeselçalışmagrubu)
StichtingSteunRemigranten(SSR),Utrecht
Palet,adviseursdiversiteit,Eindhoven
StichtingKezban,Tilburg
BureauVanBeijsterveldt,Eindhoven
BubroşürAdaletBakanlığı’nınGöçDairesi’nindekatkıvemaliyardımlarıyla
hazırlanmıştır.
55
Aydınlatma kampanyasıFas’takiailehukukundaki(Mudawwanah,2004)değişiklerveFaslıkadınveçocuklarınzorakigeridebırakılmasebepleriyleÜlkeselÇalışmaGrubuMuadawwannah2002senesindebiraydınlatmakampanyasınabaşlamıştır.BukampanyadaFasveHollandaailehukukununkadınınoturmamüsadesiyleolanilgisiesasteşkiletmektedir.Türkerkek,kadınvegençleridebukonudaaydınlatılmakistemektedir.ÇünküTürkMedeniHukuku’nunHollanda’daikametedenTürklereetkisibulunmaktadır.MeselaevlilikveboşanmadavedeTürkiye’dekimal
Giriş
1 ocak 2002 tarihinden itibaren Türk Medeni hukukunda bazı değişiklikler yapılmıştır. Türkiye’de şu anda erkek ve kadın arasında hukuki bir eşitlik bulunmaktadır. Bu hukuki eşitlik Türkiye’nin her yerinde kabul edilmiş ve uygulanıyor değildir. (Gelecekteki) Hollandalı Türkler için Türk hukuku yanında Hollanda aile, oturma ve yabancılar hukuku da önemli bir rol oynamaktadır. Bunun yanında Hollanda’da yaşıyan Türk kadın ve çocuklar zoraki Türkiye’de geride bırakılmaktadır. Bu Ülkesel Çalışma Grubu Muadawwannah için kadın ve çocukların Hollanda ve geldikleri ülkelerdeki hukuki durumlarının düzeltilmesi açısından önemlidir.
56
varlığıolduğuzamanbuetkigörülmektedir.BuülkeselkampanyayalnızTürkkadınvegençleriiçindeğilaynızamandaTürkerkekleriiçindeönemlidir.OnlariçindeTürkveHollandaailehukukuveYabancılarkanunundakihakvesorumluluklarkonusundabilgilendirmeönemlidir.
Türk Medeni Kanunu1926senesindenönceTürkailehukukuİslamagöredüzenlenmişti.1926dansonradevletvedinişleribirbirindenayrılmışveMustafaKemalAtatürk’ünemriyleailehukukunudaiçerenMedeniKanunuygulanmayabaşlanmıştır.BukanunİsviçreHukuku’nuesasalmıştır.BukanunşuandakimoderntoplumgelişmelerineveAvrupaİnsanHaklarıgibiuluslararasıanlaşmalarauymadığından75senesonradeğiştirilmesinekararalınmıştır.Böylece1988senesindeerkekvekadınınboşanmasonrasındaeşithaklarasahipolmasınısağlıyanboşanmakanunudeğiştirilmiştir.2002senesindesondeğişiklikleryapılmışerkekvekadınınevliliksüresincededaeşithaklarasahipolmasıgerçekleştirilmiştir.Miraskanunundaevlilikdışıolançocuklarileevliliktedoğançocuklareşitkonumagetirilmiştir.
ŞuandakiTürkMedeniHukuku’ndaerkenvekadınarasındahukukibireşitliksözkonusudur.Erkekvekadınlareşithaklarasahipolupaynıhaksorumluluklarıtaşımaktadırveyapılansonkanundeğişikliğiylevarlığınpaylaşılmasıkonusundaeşithaklarasahiptirler.
Buşekildeerkekvekadınaileninbakımmasraflarıveçocuklarınbakımıkonularındaeşitsorumluluktaşımaktadır.Ayrıcaerkekvekadınmalveparavarlığıkiminüzerinekayıtlıolursaolsunevliliksüresinceeldeedilenmalveparavarlığındabirhaksahibidir.
PratiktebuhukukieşitlikTürkiye’ninheryerindekabuledilmişveuygulanıyordeğildir.Bazıbölgelerde2009senesindekanunveuygulamaarasındahalâbüyükfarklarbulunmaktadır.
57
1. Hollanda ve Türkiye’de evlilik
Yenileştirilen Türk Medeni Hukuku’nda da erkek ve kadın eşitliği söz konusudur. Önemli bir kanun değişikliği evlenebilme yaşının 15en 17ye çıkarılmasıdır. Ayrıca kadın kızlık soyadını da kullanabilme hakkına sahiptir.
1.1 Türk hukukuna göre evlenme
Eş seçimiTürkMedeniHukuku’ndailerdekieşkonusundatercihikiminyapacağıbelirtilmemiştir.Pratikteannevebabanınetkisininhalenbüyükolduğugörülmektedir.Gençlereşlerinikendilerideseçseerkeğinannevebabasıkızıistemeyegiderler.Ailelerarasındagörücüusulüolarakyapılanevliliklerdemutlakagençlerinrızasıalınmasıgerekir.
Fakathalâbilhassakızlaristemediklerihaldeevlendirilmektedir.Hollanda’daikametedenTürkgençlerigittikçekenditercihleriniyapmakta,annevebabalarınıkendiseçtiklerieşikabuletmeyerazı
58
etmekiçinçeşitliçözümyollarıbulmayaçalışmaktadır.Dini,politikvekültürelfarklılıklar,ayrıcaaileninetkisieşseçimindeönemlifaktörlerdir.
Tavsiye: Eşseçiminizitasvipedenbabatarafındanbirakrabanızaanneve babanızdanseçtiğinizeşnamzediniistemeleriniricaedin.
Prosedürİstemeyegelinipsözkesildiktensonranişanyapılır.Nişanhukukibirmecburiyetdeğildir.Bubirgelenekolupevlilikolacağınıbelirtir.Nişanbozulduğuzamannişandanönceverilenhediyelergeriistenebilir.Bazıdurumlardanişanıbozantarafmanevizararıdaödeyebilir.Yenikanundaevlenmeyaşı15ten17yeçıkarılmıştır.Buhemerkekhemdekızlariçindir.Hamilelikgibiözeldurumlardahakimerkekveyakızın16yaşındadaevlenmesinemüsadeedebilir.Eğertaraflardanbirininpsikolojikrahatsızlığıveyaiyibirevliliğeengelolabilecekbirhastalığıvarsaevlenilmeyemüsadeedilmez.
Tavsiye: Nikahişlemlerinebaşlarkenbirsağlıkraporumecburiyetivardır. Eşadayınınınsağlığıkonusundaherhangibirtereddüthalinde genişbirsağlıkraporuisteyin.
Akrabalıkdaevlenmeyemüsaadeedilemiyecekbirsebepteşkiledebilir.Meselaannevebabaileçocukları,teyzelerleyeğenleriveyagelin/kızkardeşile(dahaönceki)kayınbabaarasındagibi.Evlatedinilençocuklarevlatedinenebeveynlerdenbiriyle,aynıailedenevlatedinilendiğerbirçocuklaveyaevlatedinenkişinineşiyleevlenemez.
TürkMedeniKanunu’ndaresmîveimamnikahıarasındabirfarkbulunmaktadır.Dininikahyaniimamnikahıancakresminikahyapıldıktansonrayapılabilir.EğerböyleyapılmazsabunaTürkCezaKanununagörecezayıgerektirenbirişlemgözüylebakılır.Cezagayetyüksektir:erkek,kadınveimamiçinenazındanaltıaydır.Buceza16yaşındanküçükevlenenleriçindegeçerlidir.
59
Tavsiye: Pratiktehalâimamnikahıyapılmaktadır.İmamnikahıTürkiyeve Hollandatarafındantanınmamaktadır.Türkiye’decezaya çarptırılabilirsiniz,Hollanda’dahiçbirhukukihakkınızyoktur!Her zamanönceresmînikahyapın!
Evlenebilmekiçinönceberaberceevlenmedairesineevlilikmüracaatıyapılır.2002senesindekikanundeğişikliklerindensonrakızınikametettiğibelediyeyedemüracaatedilebilir.Müracaatiçinşubelgelergerekmektedir:Nüfuskağıdınınaslı,evlenecektaraflardanherbirinin6adetvesikalıkfotoğrafı,evlenebilirlikbelgesi,birsağlıkbelgesivenüfuskayıtörneği.
UluslararasınüfuskayıtörneğisadeceevlenecektaraflardanbirininHollandalıolmasıhalindegerekmektedir.Yenidenevlenmekisteyenkadınlarhamileolunmadığınadairbirsağlıkbelgesialmadanboşanmakararındanitibaren300güniçindeevlenemez.EvlenebilirlikbelgesiNüfusDairesindenalınır.
Tavsiye: Nüfuskağıdınızdaboşanmışolupolmadığınızınyazılmasına dikkatedin.BuTürkiye’ninheryerindeotomatikman yazılmayabiliyor.
Resminikahtadamatvegelinşahsiolarakaynıandahazırbulunmakmecburiyetindedir.Birevlilikvasisikabulolmamaktadır.Evlilikikişahidinhuzurundayapılır.Doğrudankanbağıolanakrabaların(anne,baba,kardeşler)şahitolmayetkisibulunmamaktadır.Evlendirmememuruevliliğikayıtlarageçervenüfusdairesineyazılıbirbildirimgönderir.
TürkkanunlarınagöreTürkkonsolosluklarındaevlilikancaktaraflarınherikisinindeHollandalıolmadığıdurumlardayapılabilir.Bununiçingerekenbelgelerşunlardır:Evlenebilirlikbelgesi,nüfuskağıdınınaslı,birsağlıkbelgesi,nüfuskayıtörneğievlenecektaraflardanherbirinin4adetvesikalıkfotoğrafı.
60
BirdenfazlakadınlaevlilikyanipoligamilikTürkiye’dekabuledilmemektedir.
Başlık parası ve MihirBaşlıkparasıveMihir’denTürkMedeniKanunu’ndasözedilmezvekanunenbelirtilmemiştir.İmamnikahındabaşlıkparasıveyamihirtesbitedilir.Eğerdamatadayıbunuödemezsegelintarafıbunuancakyazılıanlaşmayapılmasıhalindetalepedebilir.
Türk evlliliğin Türkiye’de kayıtlara geçirilmesiHerbelediyeninnüfusdairesindeailekayıtlarıtutulmaktadır.Heraileyeailecüzdanıverilir.Bucüzdandaaileileilgilibilgilerbulunur.Türkiyedışındaolabilecekdoğum,ölümveyaevlilikgibikonularTürkevlenmekayıtlarınageçilirveailecüzdanınaişlenir.Türkevlilikkayıtlarındanbilgiistemekiçinşubelgelergerekir:ailecüzdanıfotokopyasıvenüfuskağıdı.
Türk evliliğinin Hollanda’da kayıtlara geçmesiHollandaişlemlerinyapıldığıülkedekanunlarauygunolarakyapılanevlilikleriHollandatoplumdüzeninibozmıyacaksatanır.HollandaileTürkiyearasındakanunianlaşmaolduğundanevlilikakdiotomatikolarakmeşrulaştırılır.
Tavsiye: Türkiye’deyapılanevlilikleriHollanda’dakayıtlarageçirtmekönemlidir.BuişlemibulunduğunuzbelediyeninNüfusDairesinde(BurgerlijkeStand)yaptırırsınız.Bununbirfaydasıdaherzamankayıtörnekleriniveyakopyalarınıistiyebilirsiniz.Bununiçinevlenmeakdininaslınavekimlikbelgesigerekir.
Evlilikte hak ve sorumluluklarYenikanunagöreerkekotomatikmanaileninreisiolmamaktadır.Türkevliliğinde2002senesindenitibarenerkekvekadınmüştereksorumludur.Diğerbirdeğişiklikdekadınınkendikızlıksoyadını
61
erkeğinsoyadındanöncetaşıyabilmehakkınasahipolmasıdır.Bununiçinevlenmedairesinetaleptebulunulmasıgerekmektedir.KadınınerkeğinrızasıolmadandaevdışındaçalışabilmehakkıdaTürkMedeniHukuku’ndakiönemlibirdeğişikliktir.Çocuklarınyetiştirilmesidemüşterekbirsorumlulukolmuştur.Herikiebeveyndeçocuklarüzerindehukukiyetkiyesahiptirveçocuklarınbakımındansorumludur.Eğerebeveynlerevlideğillersekanuniyetkianneyedüşer.Eğerannerüştünüisbatetmemişseveyakanunikontrolaltındaysahakimkanuniyetkiyibabayaverirveyavasitayineder.
1.2 Hollanda hukukuna göre evlenme
ProsedürHollanda’daikametedenherkesHollandakanunlarınagöreevlenebilir.BununiçinkişininHollandavatandaşıolmasıgerekmez.ÖnemliolanHollanda’daikametetmekve18yaşındaveyadahabüyükolmaktır.Eğerkişi18yaşındanküçükseebeveynlerinveyavasisininevlenmeyemüsadeetmesigerekmektedir.Hamilelikteveyaçocukvarsaveyaş16veya17isemüsadeyegerekyoktur.Hollanda’daaklidengesiyerindeolmıyanbiriyleevlenmeyemüsadeedilmez.
Hollanda’daillegalyanikaçakkalankişilerdeevlenebilir.Bukonudahukukitavsiyealınmasıönemlidir.Bukonuda3üncübölümdekihakvesorumluluklarabakabilirsiniz.
Hollanda’daevlilikikibasamaktanoluşur.ÖnceevlenmekiçinikametedilinenyerinNüfusDairesi(BurgerlijkeStand)memurunabildirimdebulunulurveönevlilikyapılır(bunaHollandacaondertrouwdenilir).Bumüracattagerekenbelgelerşunlardır:nüfuskayıtlarıörnekleri,ikametbelgesivegeçerlioturmamüsadesibelgeleri.Ayrıcapolistenkişi18yaşındanküçükseyazılıbirmüsadebelgesiveyakişininboşanmışolduğunadairbirbelgeistenebilir.
62
Evlenmeişlemininyapılabilmesiiçinönevliliktenitibarenikihaftabeklemesüresivardır.EvlilikişlemiNüfusDairesimemurutarafındanşahitler(enazikienfazladört)huzurundayapılır.Taraflarevliliğikabulettiklerinibeyanederler.Evlenmeakditaraflar,nüfusdairesimemuruveşahitlertarafındanimzalanır.
Evlilik akdiTürkiye’dekigibiHollandadaevlilikkonusundataraflarbazışartlarıkayıtlarageçirebilirler.BunaHollanda’daşartlıevlilik(trouwenophuwelijksevoorwaarden)denilir.Buşartlıevlilikakdibirnotertarafındanhazırlanırveevlenmedenönceolduğugibinikahsırasındadayapılabilir.Eğerşartlıevlilikakdiyapılmamışsaeşlerortakmalveparaesasınagöreevlenmişlerdemektir(Hollandacagemeenschapvangoederen).
BudurumdaTürkhukukununaksineeşlerdenbirininevliliktenöncekendisineaitolanhembütünvarlığıhemdebütünborçlarıevliliktensonraherikieşedeaitolur.
Evlilikte hak ve sorumluluklarEşlerberaberikametetmeli,birbirlerinesadıkolmalıvedayanışmaiçindeolmalıdırlar.Türkkanunlarındaolduğugibierkekvekadın,ailevebirbirlerinekarşımüştereksorumludur.Eşlerreşitolmıyançocuklarınbakımveyetiştirilmesindensorumluolupbununiçingerekenmasraflarıberaberkarşılarlar.Ayrıcaçocuklarhakkındasözsahibidirler.Yaniherikiebeveyndeçocuklarhakkındahukukibakımdan,bakımveyetiştirilmelerindensorumludur.
Hollandahukukunagöreeskidenkadınınkızlıksoyadıevlilikteotomatikolarakdeğiştirilirerkeğinsoyadıverilirdi.Şimdiçeşitliolanaklarbulunmaktadır:erkekveyakadındiğereşinsoyadınıseçebilir,erkeğinsoyadındansonrakadınınkızlıksoyadı,kadınınkızlıksoyadındansonraerkeğinsoyadıgelebilirveyaherikieşdekendisoyadlarınıkullanabilirler.Bueşlerinikametettiğibelediyedeayarlanır.
63
Evliliğin kayıtlara geçirilmesiHollanda’dayapılanbirevlilikTürkiye’detanınır.TürkiyeileHollandaarasındalegalleştirmeanlaşmasıbulunduğundanTürkiye’debirlegalleştirmeişleminegerekyoktur.Hollanda’dayapılanevliliknüfusdairesindeotomatikmankayıtlarageçer.Hollanda’dayapılanevliliğinTürkiye’dekayıtlarageçirilmesiiçinevlilikkayıtlarageçirilmeküzereTürkelçiliğinesunulur.Bukonudagereklidokümanlarşunlardır:evlilikcüzdanı,Türknüfuskağıtları,pasaportlar,oturmamüsadelerivedördervesikalıkfotoğraf.EğertaraflardanbiriHollandalıiseuluslararasınüfuskayıtörneğidegerekir.
EvlilikTürkveyaHollandahukukunagöreyapıldıysaşutavsiyelergeçerlidir:
Tavsiye: Eşlerdenherbirininevlenmedenöncebulunanborçları,malveparavarlıklarınıbirnoterdekayıtlarageçirtin.Buevliliksırasındadayapılabilir.Buboşanmaesnasındakiproblemleriönler.
Tavsiye: Evlenmedenöncekiborçların,malveparavarlıklarınınsizeait olduğunuispatedenbelgelerisaklayın.
Tavsiye: Evlenmecüzdanı,evlilikakdigibiönemlidokümanların fotokopyalarınıyapın.
1.3 Çocukların milliyeti
Türkvatandaşlıkkanununun1incimaddesinegöreTürkiyeiçindevedışındabirTürkanneveyababadandoğanherçocukdoğumlaTürkvatandaşlığınıalır.Hollanda’dabiriTürkdiğeriHollandalıolananababadanveyakendisiHollanda’dadoğanbirTürkebeveyndendoğançocuklarotomatikolarakHollandavatandaşlığıyanındaTürkvatandaşlığınıdakazanırlar.
64
Türkvatandaşlıkkanununagöre18yaşındansonraTürkvatandaşlığındançıkmahakkıvardır.Erkekçocuklarbununiçinaskerlikhizmetiniyapmalıveyabedelliaskerlikyapmalıdır.
65
2. Evliliğin sona erdirilmesi
Türk Medeni Hukuku’nda boşanmayı gerektiren sebepler belirtilmiştir. Hakim boşanma talebini red edebilir. Her iki taraf da Türk vatandaşı iseler Hollanda hakimleri Türk kanunlarına dayanarak eşleri boşama kararı alabilir. Bu kararın Türk hakimleri tarafından tanınması gerekir. Boşanma kısıtlı oturma müsadesi olan eşlerden birinin oturma müsadesine etki yapabilir.
2.1 Evliliğin Türk hukukuna göre sona erdirilmesi
ProsedürHemerkekhemdekadınbiravukataracılığıylaboşanmakiçindilekçeverebilirler.Butalepdilekçesieşlerdenbirininikametettiğiyerdekiveyaboşanmaişleminebaşlamadanöncealtıaydanberiberaberikametettikleriyerdekimahkemeyeverilir.
TürkMedeniHukukuaşağıdakisebepleriboşanmagerekçesiolarakbelirtir:
66
• Zina.Bueskikanundacezayıgerektirenbirişlemdi;• Eştarafındanhayatitehditveyakötümuamele;diğereşinnamusunu lekelemek;• Ahlaksızbirhayat;• Eşlerdenbiridiğerinienazaltıayterkederse;• Tedaviedilemiyecekbirruhihastalık.
Enönemliayrılıksebebievliliğintemelindensarsılmasıdır.Evliliğintemelindensarsılmasısebebinedayanarakyapılacakayrılmatalebieşlerenazbirseneevlikaldıktansonrayapılabilir.Eğereşlerberaberceevliliğintemelindensarsılmasısebebinedayanarakboşanmatalebindebulunurlarsaveçocuklarveparasalkonulardayazılıanlaşmayaparlarsahakimevliliğinhakikatentemelindensarsılıpsarsılmadığınıaraştırmaz.Eğereşlerdenbirievliliğintemelindensarsıldığısebebinedayanarakboşanmatalebindebulunursa,diğereşkendigörüşünegöretalepsahibininevliliğintemelindensarsılmasebebindedahafazlasuçuolduğukanaatindeysebunaitirazedebilir.Hakimboşanmakararıveripvermiyeceğinekararvermekzorundadır.Eğereşlerüçsenedenfazlaayrıyaşıyorlarsahakimherzamanboşanmakararıverir.
Tavsiye: Eğerevliliğintemelindensarsıldığısözkonusuysaboşanmakararı dahaçabukverilir.
Eğerhakimbarışmaihtimaligörüyorsaboşanmakararıyerineeşleredüşünmevaktivermekararıalır.Eşlerdenbiridüşünmekararıkonusundataleptebulunabilir.Düşünmevaktisüresihakimtarafındanbirileüçsenearasındabelirlenir.Hakimboşanmatalebinirededebilir.Buredenfazlaüçsenesürebilir.Eğerüçsenesonundaevlilikdüzelmezsehakimeşlerdenbirininyapacağıtalebedelilleredayanarakboşanmakararıalır.BoşanmaprosedürününnekadarsüreceğiTürkiye’defarklıdır.Meseladiğereşkabuletmezsebirkaçsenesürebilir.Ortalamabirseneiçinde
67
boşanmakararıverilir.EğereşlerdenherikisideTürkvatandaşıiseHollandahakimlerideTürkhukukunagöreboşanmakararıverebilir.
Tavsiye: EğereşlerHollanda’daikametediyorlarsaboşanmatalebikonusundamüracaatetmesiiçinTürkiye’dekibiravukatavekaletverilebilir.Yanikişininkendininbulunmasınagerekyoktur.BukonudaHollanda’dakibiravukatlatemasageçin.
TanımaHollandaherTürkboşanmakararınıtanır.TürkiyeileHollandaarasındalegalleştirmeanlaşmasıbulunduğundanboşanmakararınılegalleştirmeyegerekyoktur.Türkiye’deverilenboşanmakararınınHollanda’dakayıtlarageçirilmesitavsiyeedilir.BunukişişahsiolarakikamettiğibelediyeninNüfusDairesi’neyapar.Bununiçinboşanmakararınınaslınıibrazetmekgerekir.BukarardaApostillemühürübulunmasıgerekir.Hollanda’daApostillemühürümahkemeninkatibitarafındanvurulur.
Tavsiye: Türkiye’dealınanboşanmakararınıherzamanHollanda’dakayıtlarageçirtin.Bukayıtlarageçirtmekkanunenmecburiolmasadatekrarevlenmeyaparkengerekenbirşarttır.
2.2 Hollanda kanunlarına dayanarak boşanma
ProsedürTürkhukukundaolduğugibiHollandahukukunagöredehemerkekhemdekadınberaberceveyaayrıolarakboşanmatalebindebulunabilir.Boşanmatalebievliliğintemelindensarsıldığıesasınadayanarakyapılır.Budurumdaaradakiilişkieşlerdahabiraradayaşıyamıyacakşekildesarsılmıştır.Buesasıgerekçelemeyelüzumyoktur.Erkekvekadınboşanmakonusundauzmanbiravukatararlar.Avukatlartarafındansonucabağlanmasıgerekenkonulardaanlaşmayavarılıpvarılamıyacağı
68
araştırılır.Varlığınpaylaşılması,nafakamiktarıveyaçocuklarhakkındasözsahibiolmakonularıbunaörnektir.Eğerherikitarafdaanlaşmayavarmışlarsaboşanmaişlemleriçabukyürür.Eğerkarşılıklıanlaşmaolmazsahakimkararverir.Avukatbununiçinmahkemeyebirtalepdilekçesiverir.Genelliklehakimbunukabuledervebunuboşanmakararıtakipeder.Bukararverilirkentaraflarınhazırbulunmamecburiyetiyoktur.Hakimdenboşanmaprosedürüsüresincegeçicitedbirkararlarıalmasıdaistenebilir.
Hollandamahkemelerindeboşanmaiçinşubelgelergerekmektedir:Evlilikbelgesi,eşlerinikametgahsenetleriveçocuklarınnüfuskayıtörnekleri.
TanımaHollanda’daverilenboşanmakararınınTürkiye’dehukukengeçerliolabilmesiiçinbirTürkmahkemesitarafındanonaylanmasıgerekir.Prosedürailehukukuilegörevlibirmahkemede(asliyehukuk)yürütülür.Buprosedürbasittir.Kararkontroledilir,yenibirboşanmaprosedürübaşlatılmaz.Kararıntanınmasınıistiyendavacışahsiolarakhazırbulunmasıiçinçağrılır.Yaniyalnızbelgeleredayanarakkararalınmaz.Tanımaprosedürüiçingerekenbelgelerşunlardır:talepdilekçesi,yabancıülkedealınanveApostillemühürüvurulmuşkararvetercümesivekararınkesinleştiğinibelirtenbirbelge.
Tavsiye: Pasaport,kimlikbelgeleri,evlilikcüzdanı,oturmamüsadesiveHollanda’dakiboşanmakararınınfotokopyasınıyapın.İtimatettiğinizbirkişidenbufotokopyalarısaklamasınıisteyin.
69
2.3 Nafaka, tazminat, çocukların durumu ve mal ve para varlığının Türk kanunlarına göre paylaştırılması
Boşanmadanafakave/veyatazminatödenmesidurumusözkonusudur.
NafakaNafakaödenmesinekararverilmesininönemlibirsebebitaraflardanbirininboşanmasonucuihtiyaçhalinedüşmesindendir.Buşekildesuçlutaraftangeçimparasıtalepedilebilir.Meselakadınevliliksüresinceevkadınıolarakkalmışsavekendigeliriolmamışsabudurumortayaçıkar.Çeşitlinafakaimkanlarıvardır:
Tedbir kararı: Tedbirkararındaboşanmayamüracaattarihiylesonkarartarihiarasındakisüreiçindekinafakamiktarıbelirlenir.
Nafaka/Yoksulluk:Nafakamüracatıboşanmakararındansonrasıiçinyapılır.Hakimtarafındançocuklarüzerindesözhakkıverilmiyeneşçocuklar18yaşınagelenekadarçocuklarüzerindesözhakkıverileneşebakımveyetiştirmeiçinnafakaödemeyemecburdur.
Tavsiye: Boşanmakararındanafakaiçinkararverilmemişseboşanmakararındansonrada,meselaçocuğunuzuneğitimmasraflarıyükseldiyse,nafakakonusundataleptebulunabilirsiniz.
Nafakayanındahakimdentazminattanınmasıdaistenebilir:
Maddi tazminat:boşanmasonucuzararauğruyansuçsuztarafsuçlutaraftanmadditazminattalepedebilir.
Manevi tazminat: boşanmasonucunamusuzedelenen,ruhisarsıntıgeçirenveyapsikolojikzarargörentarafmanevitazminattalepedebilir.
70
BoşanmadansonrahukukisözhakkıHollandahukukununaksineebeveynlerdenbirineverilir.Pratiktebuçoğunluklaannedir.Birgörüşmedüzenlenmesiyapılabilir.12yaşındanitibarençocuklarhangiebeveyinyanındakalacaklarınakendilerikararvermehakkınasahiptir.
Türkkanunlarınagöreeşlerinmaaş,sosyalyardımlarvediğergelirlerdenoluşanparavarlığımüşterektir.Bununyanındahereşinkendikişiselvarlığıbulunur.Buevliliktenönceveyaevliliksırasındaeldeedilenparaveyamalvarlığıolabilir.Kişiselvarlığaörnekşunlardır:evliliksırasındaveyaöncesindeedinilmişvarlık,ziyneteşyasıgibikişiseleşyalar,evliliksüresindekarşılıksızeldeedinilenmirasveyamükafatlar,tazminatveyakişiseleşyalarınsatışındaneldeedililengelir.Müsterekvarlıkpaylaştırılmalıdırvekişininkişiselvarlığıboşanmadansonradakendisindekalır.
Tavsiye: Hangivarlığınkimin,kiminneyehakkıolduğunuispatetmekzordur.Mülkiyetbelgesielinizegeçenekadarbirfaturaveyaşahitbelgesiteminedin.Varlıklarınoterdedekaydageçirtebilirsiniz.Eşinizinevliliktenönceveevliliksırasındayaptığıborçlaradikkatedin.
2.4 Nafaka, çocukların durumu ve varlığın Hollanda kanunlarına göre paylaştırılması
Prensipolarakkadınveyaerkekdiğertarafanafakaöder.Nafakataraflardanbirininyeterliparasıolmasıvediğereşinparayaihtiyacıolmasıdurumundatanınır.Nafakakonusundaanlaşmaolmazsahakimkararverir.Özellikleçocukvarsanafakaçocuklarabakanebeveyneödenir.
Evliliksırasındaherikiebeveyndeçocuklardansorumludur.Hollandakanunlarınagöreevliliksüresindeolduğugibiboşanmadansonrada
71
ebeveynlerinsözhakkıdevameder.Hollanda’daboşananebeveynlerinbirbirleriyleolanproblemlerinebakılmaksızınçocuklarlaaralarındakiilişkinindevametmesisağlanır.Ebeveynlerboşanmatalebiylebirliktebirebeveynlikplanısunmakmecburiyetindedirler.Ebeveynlerarasındaeviçişiddetigibisebeplerleiletişimimkanıhiçyoksabuistenmez.
Bakımyapmayanebeveynçocuklarınbakımveyetiştirilmeleriiçinnafakaöder.12yaşındanitibarençocuklarahakimtarafındankiminyanındakalmakistediklerisorulur.Buhakimeyazılacakbirmektup(çocukifadebelgesi)veyahakimlegörüşerekbelirtilir.Hakimçocuğunçıkarınıgözönünealırvebukararçocuğunisteğineaykırıdaolabilir.
Hollanda’dakievliliklerinçoğunluğumüşterekmalvarlığıesasınagöreyapılmaktadır.Buevliliköncesiveevliliksüresinceeldeedilenvarlıkveyapılanborçlarınerkekvekadınınmüşterekolmasıdemektir.Kişilerşartlıevlilikesasınagöredeevlenebilirler.Budurumdataraflarevlenmedenöncehangimalveparavarlığınınkimeaitolduğuvekiminüzerindekalacağınıdüzenlerler.
Tavsiye: Hangimallarınvearazininsizinolduğunubirnoterdeevlenmeakdiiletasdikettirin.Veyahangimalvemülkünsizinolduğunuadınızakayıtettirin.Evliliksüresincesatınalınanmalvemülkünherikieşinadınakayıtlıolmasıönemlidir.Eşiniztarafındanevliliksüresinceyapılacakborçlaradikkatedin.
72
73
3. Hollanda’da hak ve sorumluluklar
Hollanda’daki kanuni şartlar Hollanda’ya yeni gelenlerin ve uzun zaman kalmakta olan Hollandalı Türkler’in hukuki durumlarını etkiler. Vatandaşlığa uyum (inburgering) için gereken şartlar ağırlaştırılmıştır. 1 ocak 2010 tarihinden itibaren vatandaşlığa uyum oturma müsadesine bağlantılı hale getirilmiştir. Evliliğin veya ilişkinin sona erdirilmesinin kısıtlı oturma müsadesi olan eşlerin oturma müsadelerine etkisi vardır.
3.1 (Hollanda’ya) Yerleşme şartları
Eşininyanınagelipkalmak(gezinshereniging)veyabirailekurmak(gezinsvorming)içinHollanda’yayerleşmekistiyenkişileriçinHollandagirişiznivermepolitikasındabazışartlarkonulmuştur.Yenigelecekkişiveeşienaz21yaşındaveyadahabüyükolmalı,Hollanda’dakieşingeliriHollanda’dageçerliolanendüşükgelirinenaz%120sikadarolmalıdır.Ayrıcaherikieşdeaynıadresteikametetmeliveevidaresinimüşterekyapmalıdır.Gereklibelgelerşunlardır:geçerlibirpasaport,Hollanda’dageçerliolanhastalıksigortasıveevlilikakdinin
74
çokkullanılanFransızca,İngilizceveyaHollandacagibidillerdenbirinetercümesi.TürkevlilikakdiHollanda’daikametedeneşinikametettiğibelediyeninNüfusDairesinekayıtedilir.Türkkonsolosluğundanveyawww.immigratiedienst.nlwebsayfasındanbukonudabilgialınabilir.Yerleşmeşartlarınagelinenülkedetakipedilecekmecburivatadaşlığauyumkurslarıdadahildir.Bukonuda3.4bölümündekiYurtDışındakiVatandaşlığaUyumKanunu’na(WetInburgeringBuitenland)bakın.
Tavsiye: Türkiye’deUluslararasıbelgeleralabilirsiniz.Tercümeyaptırmanızagerekyoktur.Formlarıntamolarakdoldurulmasınavemühürlenmesinedikkatedin.BunlarolmazsaHollandabelgelerikabuletmez.
3.2 Kanuni ikamet
EğerkişieşiniveyaailefertleriniHollanda’yagetirmekisterse(yeni)gelecekkişiİkametVekaleti(MachtigingtotVerblijf,MVV)vebiroturmamüsadesimüracatındabulunmalıdır.Türkiye’deMVVmüracatıHollandabüyükelçiliğineveyakonsolosluğunayapılır.GöçveVatandaşlıkDairesi(ImmigratieenNaturalisatieDienst,IND)MVVverilipverilmiyeceğikonusundatavsiyedebulunur.EğerkişiMVValırsaHollanda’yagelebilirvegeldiktensonrakısıtlısürelioturmamüsadesi(verblijfsvergunningvoorbepaaldetijd)müracatındabulunulabilir.Eşinyanındabirsenekanuniikamettensonrabağımlısürelioturmamüsadesibeşyıluzatılabilir.İlküçsenekalındıktansonrakısıtlısürelioturmamüsadesikişininisteğiüzerinekendiadınaolanoturmamüsadesine(zelfstandigeverblijfsvergunning)çevrilebilir.Bununiçineşinrızasıgereklideğildir.Hollanda’dageçerlibiroturmamüsadesiylebeşsenearalıksızikametedenlersüresizoturmamüsadesi(vergunningvooronbepaaldetijd)içinbaşvurabilir.1ocak2010tarihindenitibarenvatandaşlıkdiploması(inburgeringsdiploma)almamecburiyetivardır.
75
Reşitolmıyançocuklarebeveynlerininyanında1senekaldıktansonrakendiadlarınaoturmamüsadesinebaşvurabilirler.
Tavsiye: Üçsenekanuniikamettensonraherzamankendiadınızaolan oturmamüsadesiiçinmüracaatedin.
Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki Katılım Anlaşması (Associatieverdrag)BuanlaşmayagöreTürkerkekvekadınlarıiçingeçerliolanoturmamüsadeleriHollanda’dadeğişikolarakişlemektedir.Eğerkişi3seneiçindeboşanmakisterseveyenigelenoandaHollanda’dakanuniolarakenaz1seneçalışıyorsayenigelenkişibağımlıoturmamüsadesinindeğiştirilmesiiçinmüracattabulunabilir.Buancakişvereninbukişiiçinenazbirsenedahaişvermesihalindeolur.
Tavsiye: Oturmamüsadesimüracatınızamanındayapın.Eğeroturmamüsadesininsüresigeçersemüracaatiçinikisenevaktinizvardır.İkisenesonundanancakülkenizdekiHollandaelçiliğineveyakonsolosluğunamüracatınızıyapabilirsiniz.
Hollanda vatandaşlığı müracatı EğerkişiHollanda’dageçerlibiroturmamüsadesiyleenazbeşsenearalıksızikametetmişsekendisineHollandapasaportuhakkıverenHollandavatandaşlığıiçinmüracattabulunulabilir.
Oturmamüsadesiveharçlarkonusundadahagenişbilgiyiwww.ind.nlwebsayfasındanveyabubroşürdekiadresleribelirtilenGöçveVatandaşlıkDairesi’nden(ImmigratieenNaturalisatieDienst,IND)alabilirsiniz.
Hollanda’da illegal (kaçak) kalma ve evlenmeKişiHollanda’daillegalkalıyorveevlenmekistiyorsaprensipolarakbumümkündür.NüfusDairesine(BurgerlijkeStand)nüfuskayıtörneğiveevliolmadığınızadairbelgelerlebaşvurulur.NüfusDairesimemurunun
76
evlenmebaşvurusu(huwelijksaangifte)veyahayatarkadaşlığı(partnerschap)kayıtlarıkonusundakiçalışmalarabaşlamasınaancakkişipolistenalınacakbirbelgeelindeolduğuzamanmüsadeedilir.BuM-46adıverilenbelgeNüfusDairesindenalınabilir.Buformpolisegönderilir.Polisherikieşidegörüşmeyapmakiçinçağırır.Polisgelinmediğitakdirdeolumsuztavsiyedebulunur.Hollanda’daillegal(kaçak)ikametevlenmemüracatınınreddiiçingeçerlibirsebepdeğildir.Hollanda’daevlenmeHollanda’daoturmahakkıiçinbirnedendeğildir.EvlilikyoluylaHollanda’dayerleşmekiçinönceTürkiye’deyapılacakbirMVVadıverilenoturmamüsadesimüracatıyapılarakalıncakbiroturmamüsadesigerekir.
Tavsiye: EğerHollanda’daillegalkalıyorsanızveevlenmekistiyorsanızher zamanhukukiyardımiçingerekenyerlerebaşvurun.
3.3 Aile bağlarının kopmasından sonra oturma müsadesi
Hollanda’yayenigelenlerbelirlisürelibağımlıoturmamüsadesialırlar.Üçsenedevamlıikametsonundaoturmamüsadesinidevamettirmek(voortgezetverblijf)vebeşsenesonundasüresizoturmamüsadesi(onbepaaldetijd)içinmüracaatyapılabilir.Kişikendiadınaoturmamüsadesibulunmadığısüreceoturmamüsadesikonusundaeşinebağımlıdır:kişiaynıadresteikametetmeyeveilişkiyikoparmamayamecburdur.BuolursaoturmahakkıkalkarveprensipolarakkişiHollanda’yıterketmekmecburiyetindedir.
Bağımlıoturmamüsadesinesahipyabancılarüçseneiçindeaileiçişiddetemaruzkalırlarsailişkininaileiçişiddetdolayısıylasonaerdiğiisbatedilirsekişioturmamüsadesinidevamettirme(voortgezetverblijf)hakkındanfaydalanabilir.Bununiçinikibelgegereklidir:birşikayet
77
dilekçesiveyakişitarafındanpoliseyapılanduyuruveevdoktoruveyagüvençdoktorunun(vertrouwenarts)veyakadınsığınmaevinin,steunpuntHuiselijkgeweldkuruluşununve/veyakişiyeyardımedensosyalgörevlininraporu.Eğeraileiçişiddetispatedilemiyorsaözel,kişiseldurumlardandolayıdevamettirilenoturmamüsadesidevamettirmemüracatıyapılabilir.Butalepsadecedurumgayetacıolduğuzamankabuledilir.
Zorakigeridebırakılankadınveçocuklarındaoturmamüsadeleridevamettirilebilir.AileiçişiddetveyabaşkakişiselsebeplerdendolayıkendiadlarınaHollanda’dakalmahaklarıvarsabuolabilir.Aileiçişiddetinyanındaoturmamüsadesimüracatındadikkatealınacakbaşkabazıfaktörlerdevardır.Kendiülkelerindekiyalnızyaşayankadınlarındurumu,sosyalveekonomikdurumlar,Hollanda’dadoğançocuklarınbakımıveyazorakievliliksözkonusuolduğuzaman,çocuklarınbırakıldıklarıülkelerdekidurumlarıveyaaileiçiveyayakınçevredekişiddetbunlaraörnektir.Ayrıca4üncübölümdekiGeridekalmaveyabırakılma’yabakabilirsiniz.
Ölüm halinde: Eğerkişievliyseveyaberaberoturuyorsavedeeşivefatederse,vefatedeneşdegeçiciolmıyanbiroturmahakkınasahipidiysegeridekalaneşHollanda’daoturmahakkıalır.
Tavsiye: Bedenselveyapsikolojikşiddetsözkonusuysabunuev doktorunuzaveyadiğersosyalyardımgörevlilerineanlatın.
Tavsiye: Kadınveyaerkekeviçişiddetemaruzkalıyorsaveevdençıkarıldıveyakaçtıysabukonudapolisesonradaneziyetgörüldüğüşikayetindebulunabilirveyabildirimyapılabilir.
Tavsiye: Birsığınmaevindekalıyorsunuzveoturmamüsadenizyoksaamaşiddetveyatehditkonusundabirmüracaattabulundunuzmu?Budurumdabulunduğunuzbelediyeyebirsosyalödenek
78
konusundamüracaattabulunabilirsiniz.EğerbijstanduitkeringdenilensosyalödenekalmahakkınızvarsaRVbhakkıdenilenbelirligruplaraverilensosyalödenektenfaydalanabilirsiniz.
Tavsiye: Oturmamüsadesikonusundadahagenişbilgiiçinaileiçişiddet(Huiselijkgeweld),töreyedayalışiddet(eergerelateerdgeweld),insanticaretiveoturmamüsadeleri(mensenhandelenuwverblijfs-vergunning)adlıbroşürleriokuyabilirsiniz(AdaletbakanlığıveIND)
3.4 Vatandaşlık Kanunu (Wet Inburgering)
Hollanda’daVatandaşlıkKanunuyürürlüktedir.BukanunyenigeleceklerveHollanda’dauzunzamandırkalanlariçingeçerlidir.Vatandaşlıkkursunda(Inburgeringscursus)HollandacadiliöğretilirveHollandatoplumhayatıhakkındabilgiverilir.Ayrıcaherkesvatandaşlıkkursunutakipetmekzorundadır.
Hollanda’da: VatandaşlıkkursuveimtihanagirmekHollanda’yayenigelenveyauzunzamandırHollanda’dakalıpHollandapasaportuolmayan18ile65yaşlarıarasındakive1ocak2007densonraHollanda’yagelenkişileriçinmecburidir.AvrupaBirliğiülkelerindengelenler,öğrenimmecburiyetiyaşlarındasekizveyadahafazlasenedirHollanda’daikametedenlerveyaHollandadiplomaveyabenzerbelgelerinesahipolanlarveyageçiciolaraköğrenimveyaişiçingibisebeplerleHollanda’yagelenkişileriçinvatandaşlıkşartıyoktur.
Türkiye’de: İkametVekaleti(MachtigingtotVerblijf,MVV)müsadesialıpHollanda’yagelmekistiyen18ile65yaşlarıarasındakikişilerinönceTürkiye’devatandaşlıkkursunagitmeveimtihanvermemecburiyetivardır.BuHollanda’dayaşıyanbirkişiyleyuvakurmak(ailekurmaveyaailebirleşimi)istiyenvedingörevlisiolarakHollanda’yagelecekkişileriçindir.
79
İmtihansözlüdürveHollandacaolarakHollandaelçiliğindeveyakonsolosluğundayapılır.Vatandaşlıkkanunuhakkındabelediyenizdenveyawww.hetbegintmettaal.nlwebsayfasındanbilgialabilirsiniz.
3.5 Bağlantı Kanunu (Koppelingswet)
1temmuz1998tarihindeitibarenBağlantıKanunuyürürlüğekonulmuştur.Bukanunungayesioturmamüsadesiolmayan(illegal)kişileriHollanda’dakitoplumsalyardımolanaklarındanfaydalandırmamakiçindir.Toplumsalyardımolanaklarısosyalödenekler,kiraveöğrenimyardımıgibiimkanlarınyanındakonut,yetişkinlerineğitimiveçalışmaktır.Buolanaklardanfaydalanmakistiyenlerinnegibibiroturmamüsadeleriolduğukontroledilir.
Bazıyardımolanaklarıillegalolanlariçindegeçerlidir.Bugereklitıbbiyardım(aynızamandaaşıvedoğumdayardımgibikoruyucuöntedbirler),reşitolmıyanlaraöğrenimvehukukiyardımlardır.Buyardımolanaklarıkararıherzamanbukonularlailgilikuruluşlartarafındanverilir.
3.6 Belediye Nüfus Kayıtlarına kayıt ve kayıt silinmesi (Gemeentelijke Basisadministratie, GBA)
KişidörtaydanfazlabirsüreiçinyurtdışındanHollanda’yaikametetmeyegelirsekendisiniBelediyeNüfusKayıtlarına(GBA)kayıtettirmekmecburiyetindedir.Eşveçocuklarıkayıtettirmeksadecekişiselolarakbelediyedekayıtişlemlerindehazırbulunularakmümkündür.
80
EğerkişisekizaydanfazlaHollanda’yıterkedersekişiselolarakveyayazılıbaşvurupkayıdınısildirmekmecburiyetindedir.Kişiyebundansonrakayıtsilindiğinedairbirbelgeverilir.Başkabirisizinkaydınızısildiremez,kişiyalnızkendikaydınısildirebilir.
81
4. Geride kalmış veya geride bırakılmış?
Türkiye’de erkek, kadın ve çocukların kendi istekleri dışında geride bırakıldıkları hem IND ve Türk elçiliği hem de Türkiye’deki ve Hollanda’daki kuruluşlar tarafından bilinmektedir. Bu konudaki tam sayı bilinmemektedir. Kimlik belgeleri ve oturma müsadeleri saklandığından Hollanda’ya geri dönmek gayet zor olmaktadır.
4.1 Zoraki geride bırakılma
Hersenekadın,çocuklarvebazenerkeklerdekendiistekleridışındaTürkiye’degeridebırakılmaktadır.Bugenellikleaileziyaretinegidilentatilsırasındaveyasonundaolmaktadır.Genelolarakevlilikproblemleri,çocukyetiştirmeproblemleri,Hollanda’dakiçocukyetiştirmeşeklindendolayıortayaçıkankorku,eşlerveyaebeveynlerileçocuklararasındakideğişenotoriteilişkilerigeridebırakılmasebepleridir.Kızveerkekgençlerevdekiproblemlerin,yetiştirmeproblemlerininveyaebeveynlerinçocuklarınTürkiye’dedahaiyiyetiştirilecekleriveya
82
öğrenimgörecekleridüşüncesiayrıcaannevebabanınistediğibirisiyleevlendirilmekistemelerininkurbanıolmaktadır.Hersenebelirlisayıdagençerkekvekızlartatildengeridönmemektedir.Bununyanındatatilmevsimindekadınveçocuklarıngeridebırakılmatehdidiylesıkıntıvekorkuiçindehattakendileriniemniyettehissetmemelerisözkonusudur.
PrensipolarakherkadınveçocukTürkiye’degeridebırakılmarizikosuylakarşıkarşıyadır.Kimlikbelgeleriveoturmamüsadelerieşveyababa(ebeveynler)tarafındanellerindenalınmaktaveböyleceHollanda’yageridönmekzorolmaktadır.BağımlıoturmamüsadesiolanveüçsenedendahaazHollanda’daikametedenkadınlardahaçokolumsuzetkilenmedurumundadır.
KadınveçocuklardahasonraHollanda’yagerigetirileceklerivaadiylegeridebırakılmaktadır.Fakatbuvaatleryerinegetirilmemektedir.Kadınveçocuklarakendileriyleberaberkesingeridönüşyapmaları(remigratie)içineşveyababalartarafındanbaskıdayapılabilmektevebununsonucukadınveçocuklarkendiistekleridışındaTürkiye’dekalmaktadır.
4.2 Zoraki geride bırakılmanın sonuçları
KadınveçocuklarTürkiye’dezorakigeridebırakıldıklarızamangayetbağımlıveizoleolmuşbirdurumadüşmektedir.Bukişilerakrabalarınaveetraftakilerebağımlıkalmakta,kadınveçocuklarkendisosyalçevreleriyleolankendiiradeleridışındakikopukluktandolayıbunalımagirmektedir.Duygusalvepsikolojikproblemlerinyanındamalivezorhayatşartlarıileilgiliproblemlerdeortayaçıkmaktadır.ÇoğuzamançocuklarTürkçe’yikonuşamamaktaveyaazkonuşmaktaveokullardabağlantıkuramamaktadır.Buproblemlerebeveynleriylekesindönüşyapançocuklardadaortayaçıkabilmektedir.Zorakigeridebırakılmakabuledilebilecekbirdavranışdadeğildirve
83
kadınveçocuklarıntemelhaklarınızedelemektevebirşiddetolarakgörülmektedir.Buzorakigeridebırakılanerkekleriçindesözkonusudur.
KaçırmaÇocuklarınkaçırıldığıdurumlardasözkonusudur.KaçırmakonusundaLaheyÇocukKaçırma(HaagseKinderverdrag)adıaltındauluslararasıbiranlaşmayapılmıştır.BuanlaşmaTürkiyetarafındanimzalanmıştır.KaçırmaolayındapoliseşikayettebulunmakvebuşekildeHollanda’dakibuişlerlegörevlimerkezîotoritekuruluşlarınınbukonudagirişimdebulunmasınaçalışmakgayetönemlidir.BukuruluşlarkaçırmaolayışikayetiniişlemealırveTürkiye’dekibuişlerlegörevlimerkezîotoritekuruluşuylatemasageçerveçocuğungerigetirilmesiniister.Türkiye’dekimerkezîotoritekuruluşugeridönüşiçingerekliadımlarıatar.Buyaaracılıkyaparakolur,yadahakimyanimahkemeyidevreyesokarakolur.MerkezîotoritekuruluşuAdaletBakanlığı’nabağlıdır.
4.3 Geride bırakılmışlık mücadele gerektirir
Zorakigeridebırakılmanınönünegeçmekiçinkişinegibihaklarıolduğunuvegerektiğindehangikuruluşlarabaşvuracağınıbilmesigerekir.Geridebırakmatehdidideciddiyealınmasıgerekenbirkonudur.Bukonudakişibazıgirişimlerdebulunabilir:
Yola çıkmadan önce:Eğerkişigeridebırakılmadankorkuyorsaneleryapabilir:• İtimatettiğinizkişilerdenyardımisteyin.Bazenbiraracıkişikoymakgeride bırakılmanınönünegeçebilir;• GöçveVatandaşlıkDairesinden(IND)kendihukukikonumunuzve Hollanda’dakioturmamüsadenizhakkındabilgialın.Bukonuda: Hollanda’dakiönemliadreslerbölümünebakın.• Kendidurumunuzukağıdadökün:niçinvehangisebeplerdendolayı korkuyorsunuz,gidişvegeridönüştarihleriniz,Türkiye’degittiğinizyerin
84
adresi,veeğerbaşınızabirşeygelirsedevreyesokulabilecekHollandave Türkiye’dekiitimatettiğinizkişilerinadlarıönemlikonulardır.• Veyayolaçıkmadanönceitimatettiğinizbirkişiyebunlarıanlatın;• Pasaport,nüfuskağıdıgibikimlikbelgeleri,oturmamüsadeniz,bankave hastalıksigortasıkartları,adresiniz,emailveokulbelgelerinin fotokopyalarınıyapın.Bunlarıikizarfakoyun: birzarfıitimatettiğinizbirkişiyeverin,diğerinideyanınızaalın;• Pasaportvediğerkişiselbelgelerinizikendiyanınızdabulundurun;• HollandaveTürkiye’dekibilgiveripyardımedenönemlikuruluşlarınadres vetelefonnumaralarınıyanınızaalın.Bukonudaönemliadreslerbölümüne bakın;• YolaçıkmadanönceIND’ninyardımmerkezlerinden(steunpunten)birine veyabaşkabirkuruluşlarabilgialmakvetavsiyeleriçintelefonedin(Bak: Önemliadresler).Aciltehditveyatehlikehalinde112yetelefonedin;• Bilhassazorakigeridebırakılmakorkusuolangençlerinkendidurumlarını kağıdadökmeleriönemlidir.BirUSBçubuğunadurumunuzuvekişisel bilgileriniziyükleyin.Kişiselbelgelerinizinfotokopyalarınıvekağıda döktüğünüzkendidurumunuzuHollanda’dakiitimatettiğinizbirkişiye bırakın.
Tavsiye: Yurtdışınagitmedenöncenüfuskayıtlarından(GBA)kayıtsildirmesadecekişininkenditarafındanyapılabilir.Yanieşlerbirbirlerininkayıtlarınısildiremez.Bunadikkatedin!
Eğer kişi zoraki geride bırakıldıysa:GenelliklekişininHollanda’yageridönmehakkıvardır.Yalnızgeridöndüktensonraoturmamüsadesinidevamettirebilmekgeridebırakılmadanöncekihukukidurmunuzabağlıdır.Bukonudaaşağıdakiadımlarıatabilirsiniz:• Mümkünolduğukadarçabukzorakigeridebırakıldığınızıbildirin!Bu konudaHollandaelçiliğiveya-konsolosluğu,kadınkuruluşlarındanbiri veyabiravukatiletemasageçmeyeçalışın.Bak:Önemliadresler;
85
• Hollandaelçilikveyakonsolosluğunageridönüşvizesiiçinmüracaatta bulunabilirsiniz.Budurumdakendiisteğinizdışındageridebırakıldığınızı açıkçaanlatın.Kişibudurumdageridönüşiçinihtiyacîpasaportiçin müracaatedebilir;• Geridönmenizeyardımcıolmasıvegeridebırakıldığınızıbelediye,IND,okul vepolisebildirmekiçinHollanda’dakiitimatettiğinizkişiyeulaşmaya çalışın;• Türkiye’deitimatettiğinizbirkişiyidevreyesokarakyardımetmesinive/ veyaaracılıkyapmasınıisteyin;• Eğerkişiselbelgelerinizyoksa,pasaportunuzvediğerbelgelerinizin kaybolduğunadairpolisebeyandabulunmanızıveyenipasaportiçin müracaatetmenizitavsiyeederiz;• Eğerreşitolmıyançocuklarınızıberaberinizdegötürmekistersenizonları kendiHollandaveyaTürkpasaportunuzakayıtettirmekiçinbabanınrızası gerekir.Bukonudabiravukatıdevreyesokun;• SizigelipalıptekrarHollanda’yagerigötüreceğivaadiverilerekgeride bırakıldıysanızgelipalınmanızıbeklemedenyardımistemenizönemlidir;• PasaportveoturmamüsadenizelinizdeyseHollanda’yageridönebilirsiniz. Hollanda’yagelincegeridebırakılmakonusundabeyandabulunabilir;• Türkiye’deuzunzamandırgeridebırakıldıysanızveoturmamüsadeniz
bittiysebukonudameselaHollandaelçiliğiveyakonsolosluğunaherzamanbildirimyapılabilir.Önemliadreslerbölümünebakın.AyrıcakendiistekleridışındaTürkiye’degeridebırakılankadınveçocuklartanıyorsanızbunubildirin;
• Eşinizleveyaebeveynlerinizlekesindönüşyaptıysanızveyaokultercihi dolayısıylakendiisteğinizdışındaTürkiye’dekalıyorsanızbunubildirmeniz deönemlidir;• ReşitolanveolmıyankişilerinHollanda’yadönmedenönceitimatettikleri birkişiveyasosyalyardımgörevlilerininaracılığıylailkzamanlardakalıp yardımgörebilecekleriemniyetlibiradresayarlamalarıönemlidir.
Tavsiye: HemenHollandaelçiliğiveyakonsolosluğuyla,biravukatlaveyabaşkabirkuruluşlatemasageçin,önemliadreslerbölümünebakın.
86
GeridebırakıldığınızıanlatınveHollanda’yageridönmekiçinmüracaattabulunun.
Tavsiye: Çocuklarıpasaportayazdırmakiçinanneveyababanınrızasıgerekmektedir.EğerçocuklarHollandavatandaşıiselerHollandamahkemeleriçocuklarıpasaportayazdırmakiçinburızanınyerinemüsadeverebilir.
Hollanda’ya geri döndükten sonra:Hollanda’yageridöndüktensonraşuadımlaratılabilir:• İtimatedilenkişilervesosyalyardımgörevlileriyleberaberkalınacak emniyetlibiryer,ilkyardımvesorunlarınızayardımarayın.Kalacakyerleri olmıyankadınveçocuklartehlikeiçindeyselerkadınkorumaevlerine gidebilirler;• Bilhassagençleriçinsorunlarınaaracıaramakönemlidir.Buaileileberaber birçözümbulmakveyakalacakemniyetlibiryerbulmakvesorunlara yardımayarlamakiçindir;• Belediyeyeparasalyardımiçinmüracaatedilebilirvesosyalveyadiğer kuruluşlardanyardımvedestekistenebilir;• Mümkünolduğukadarçabukbiravukatıdevreyesokun.Bumesela çocuklarıgerigetirmekveyasizinoturmamüsadenizisağlamakveya boşanmavenafakatalebiiçingerekenhukukiişlemleriçinolabilir.
Tavsiye: KendinizinveyabildiğinizbaşkalarınınzorakigeridebırakılmasınıherzamanHollandaElçiliği’neveyabaşkakuruluşlarabildirin.Yardımarayıpdevreyesokun!
87
Hollanda ve Türkiye’deki tavsiye ve yardım kuruluşlarının adresleri
Hollanda’da:
Den Haag Türk Elçiliği T +31(0)70-3604912 E [email protected] www.turkishembassy.nl
Rotterdam Türk Konsolosluğu T +31(0)10-2177700/+31(0)10-4132270 E [email protected] www.turkishconsulate.nl
Deventer Türk Konsolosluğu T +31(0)570-619481 E [email protected] www.turkischconsulate.nl
Stichting Steun Remigranten (GeriDönenlereDestekKurumu,SSR) T +31(0)6-48687086 E [email protected] www.steunremigranten.nl Bilgivetavsiyeverir,destektebulunur
Stichting Kezban T +31(0)6-12507996 E [email protected] www.st-kezban.nl Eviçişiddetiönlemevekarşıçıkmakiçin
88
Türkler için Danışma Kurumu (InspraakorgaanTurken,IOT) T +31(0)30-2343625 E [email protected] www.iot.nl Bilgiverirvegereklikuruluşlarayönlendirir
Palet, adviseurs diversiteit, Noord-Brabant T +31(0)40-235999 E [email protected] www.palet.nl Bilgiverirvetavsiyedebulunur
Hollanda’daki İlticacı kuruluşları (VluchtelingenorganisatiesinNederland,VON) T +31(0)20-5091370 E [email protected] www.vluchtelingenorganisaties.nl Bilgiverirvetavsiyedebulunur
Stichting Platform Islamitische organisaties Rijnmond (SPIOR) T +31(0)10-4666989 E [email protected] www.spior.nl eşseçimiveevdekibaskıhakkındabilgi
DonaDaria, kadın ve emansipasyon merkezi T +31(0)10-4659296 E [email protected] www.donadaria.nl Bilgiverirvetavsiyedebulunur
89
Stichting Lawine T +31(0)6-20307040 E [email protected] www.stichtinglawine.org Bi-kültürelilişkilerveailelerhakkındabilgi
Steunpunten huiselijk geweld T +31(0)00-1262626 www.shginfo.nl Steunpuntenhuiselijkgeweldkuruluşununülkeseladresleri
Geride bırakılma hakkında bilgi ve yardım: 0900-5675678 Leeuwarden 0900-3213210 Tilburg +31(0)20-6116022 Amsterdam +31(0)10-4438444 Rotterdam 0800-9333333 Zwolle
www.achterlating.hyves.nl Gençlervegeridebırakılmakonusundabilgi
Federatie opvang T +31(0)33-4615029 E [email protected] www.opvang.nl Kadınbakımmüracaatmerkezi0900-2300300 Şiddetemaruzkalankadınlarabilgivekoruma
Defence for Children T +31(0)20-4203771 E [email protected] www.defenceforchildren.nl Çocukhaklarınısavunur
90
Kinderrechtencollectief www.kinderrechten.nl Çocukhaklarıhakkındabilgi
Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) Ülkeseltelefonnumarası:0900-1231230
Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) T 0900-1234561veyurtdışından T +31(0)20-8893045 Postaadresi: Immigratie-enNaturalisatiedienst Postbus3211, 2280GE Rijswijk www.ind.nl INDyabancılarpolitikasınıyürütmedensorumludur INDkuruluşundaşiddetvezorakigeridebırakılmakonusunda temasageçilebilecekkişiler: T +31(0)70-7795009 Rijswijk T +31(0)23-8889704 +31(0)23-8889976 +31(0)23-8889563 Hoofddorp T +31(0)73-8883347 +31(0)73-8883119 +31(0)73-8883787 DenBosch T +31(0)38-8886910 Zwolle
Nederlands Migratie Instituut (NMI) T +31(0)30–2342936 E [email protected] www.nmigratie.nl Geridönüşhakkındabilgi
91
www.metwet.nl E [email protected] TürkveHollandakanunlarıhakkındabilgi
Juridisch loket www.juridischloket.nl TürkveHollandaHukukuhakkındabilgi T 0900-8020 Ücretsizbilgiverirvetavsiyedebulunur
www.legalforum.nl Yabancılarhukukukonusundauzmanavukatlarhakkındakibilgiler
Avukatlar:
mr. E.M. van de Brom - Vreemdelingenrecht T +31(0)20-6646930 E [email protected]
mr. G. Dijks-Aslan - Türk Hukuku T +31(0)6-21901809 E [email protected]
mr. F. Arslan - Türk Hukuku/Yabancılar Kanunu T +31(0)70-3635100 E [email protected]
mr. N.Türkkol - Turkse wetgeving T +31(0)20-6851715 E [email protected]
Adalet Bakanlığı www.veiligheidbegintbijvoorkomen.nl
92
Türkiyede:
Ankara Hollanda Büyükelçiliği T 0090(0)312-4091800 E [email protected] www.mfa.nl/turkije
Türkiye’deki Konsolosluklar Istanbul,telefon0090-2123932121 E [email protected] www.mfa.nl/ist Izmir, telefon:0090-2324640201 Antalya, telefon:0090-2423212330 Iskenderun,telefon:0090-3266138190 Marmaris, telefon:0090-2524132691 E [email protected]
Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı Min.SelmaAliyeKavaf T 0090-3125852250 Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu T 0090-3124172604 E [email protected] www.tkdf.org.tr Mor Çatı Derneği – Mor Çatı Foundation for women victims T 0090-2122925231/32 E [email protected]@morcati.org.tr www.morcati.org.tr
93
Women for Women Rights New Ways (WWHR) InönüCaddesi,29/6SaadetApt. Gümüşsuyu,İstanbul T 0090-2122510029 E [email protected] www.wwhr.org.tr
Ka-Der GenelMerkez İrfanBaştuğCaddesiYuva5apt.15/780280Esentepeİstanbul T 0090-2122732535 E [email protected] www.ka-der.org
Kadıköyşubesi: Hasanpaşa,SarayardıcaddesiAlibeysok.No.13/1KadiköyIstanbul T 0090-2164285825 KA-MER Kadın Merkezi (Women’s Center) AliEmiri3.SokakEşşalApt.No :3 YenişehirDiyarbakır T 0090-4122281053 E [email protected] www.kamer.org.tr
DIKASUM Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Diyarbakır T 0090-4122285684/0090-4122285680 E [email protected]/[email protected] Araştırma,enformasyonveönlem
94
SHÇEK – Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Ankara T 0090-3123102460/80 E [email protected] www.shcek.gov.tr Kadınlarayardımiçin:Kadın,AileveToplumHizmetleribölümünü isteyin
Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü T 0090-3124304577 E [email protected] www.ksgm.gov.tr Kadınhaklarınıgüçlendirmekveerkekvekadıneşitliğiiçindevlet kuruluşu
TÜDKAD Türk Kadınlar DerneğiAnkara T 0090-3124737290 E [email protected]
İHD, İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi NecatibeyCad.No:82/11-12(6.kat) Demirtepe,06430 Ankara T 03122303567-68-69 E [email protected] http://www.ihd.org.tr
95
Avukatlar:
Ankara Avukatlar Barosu AdliyeSarayı5.Kat SihhiyeAnkara T 0090-3124442276(444Baro)
İstanbul Avukatlar Barosu OrhanAdlıApaydınsokak1.BaroHanBeyoğluIstanbul T 0090-2122516325
Av.Zeynep ÇiftçiAv. Fazıl Çiftçiğ SeyrantepeFazılkaptanoğlucaddesiSebaİşMerkeziNo :3K :3 34418İstanbul T 0090-(0)2122694371 Av. Eyüp Ünal MebusEvleriMahallesiİllerSokakNo :27/2 TandoğanÇankayaAnkara T 0090-(0)3122123810
Av.Öner Iyigünler HanımefendisokakSaadetapt.No.115 D.10ŞişliIstanbul T 0090-(0)2122965696 E [email protected]
96
97
98
99